Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalalji Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२८४
शाताधर्मकथाङ्गसूत्रे दीय=चित्तालादकं 'दरिसणिज्ज' दर्शनोयं दर्शकजनमनोहरम् . 'अभिरूच' अभिरूपं मनोज्ञस्वरूपं, 'प्रतिरूवं' प्रतिरूपं दशकजनप्रतिबिम्बयुक्तम् ईदृश भवनं मातापितरौ कारितवन्तौ इति भावः ॥मू० २२॥
मुलम् ---तएणं तस्स मेहकुमारस्स अम्मापियरो मेहं कुमार सोह गंसि तिहिकरण दिवस नक्खत्तमुहत्तंसि सरिसियाणं सरिसव्वयाणं सरि सत्तयाणं सरिसलावन्नरूवजोव्वणगुणोववेयाणं सरिसेहितो रायकुलेहितो आणिल्लियाणं पसाहणटुंग अविहववहुओ वयणमंगलसुनंदरिसणिज्ज, अभिरूवं, पडिरूवं) यह चित्ताल्लादक था। दर्शक जनों के मनका मोहक था, मनोज्ञस्वरूप था, और दर्शक जनों के प्रतिबिम्ब से युक्त था। इस प्रकार का यह भवन भेषकुमार के माता पिताने बनवाया। यह भवन जय, विजय; आरोग्य तुष्टि; पुष्टिकारक आदि शुभ लक्षणों से युक्त था अतिविशाल था। षट् ऋतु संबंधि विविध सुखों से तथा नाना प्रकार के उत्सवो से समन्वित था। भवन शब्द का व्युत्पत्ति लभ अर्थ भी यह होता है कि जो अभयदान से अथवा सुपात्र दान करुगा दान से समुपार्जित पुण्यवाले पुरुषो को पुण्योपभोग के लिये प्राप्त होता है वही भवन है। भवन और प्रासाद में अन्तर यह है कि भवन दीर्घता की अपेक्षा कुछ कम विस्तारवाला होता है। पासाद की अपेक्षा दुने विस्तारवालो होता है । भवन एक खंडवाला तथा प्रासाद अनेक खंडवाला होता है । "मन्त्र" २२ ।।। पडिरू) २ मडस यित्ताsu६४ तो, मनेशन भनने भा५माना२ तो, मनोज्ञ સ્વરૂપ હતા, અને દર્શકોના પ્રતિબિંબથી યુકત હતો. આ પ્રમાણે આ મહેલ મેઘકુમારનાં માતાપિતાએ બનાવડાવ્યું હતું. આ મહેલ જ્ય, વિજય આરોગ્ય, તુષ્ટિ, પુષ્ટિ કરનાર વગેરે શુભલક્ષણ સંપન્ન હતો અને તે અતિવિશાળ હતે. છ ઋતુઓ સંબંધી બધી સુખ સગવડો તેમજ અનેક જાતના ઉત્સવોશી તે યુકત હતો. ભવન (મહેલ) શબ્દને વ્યુત્પત્તિ લભ્ય અર્થ પણ એજ થાય છે કે જે અભયદાનથી અથવા સુપાત્ર દાન, કરુણ દાનથી ઉપાર્જિત પુણ્યશાળી પુરુષને પુણ્ય પગ માટે મળે છે તે જ ભવન છે. ભવન અને પ્રાસાદમાં આટલે જ તફાવત છે કે દીર્ધતા (લંબાઈ)ની દષ્ટિએ ભવન પ્રાસાદ કરતાં થોડા વિસ્તારવાળું હોય છે. પ્રાસાદની અપેક્ષાએ બમણા વિસ્તાવાળું હોય છે. ભવન એક મજલાવાળું તેમજ પ્રાસાદ અનેક મજલાવાળો હોય છે.સૂત્ર રરા
For Private and Personal Use Only