Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalalji Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
४३४
ज्ञाताधर्म कथासूत्रे
वशत्वादिदुःखानुभवात् 'पलित्तेणं भंते ! लोए' हे भदन्त ! प्रदीप्तः = प्रकर्षेण दीप्तः दुःखातिना प्रज्वलितः खलु अयं लोकः तारुण्ये भोगतृष्णया प्रिय विरहादिना च बाल्यादधिकं दुःखानुभवात् 'आलितपलि ण भंते ! लोए जराए मरणेण य' हे भदन्त ! आदीप्तप्रदीप्तः = अत्यन्तप्रदीप्तः दुःखाग्निनाऽत्यन्तप्रज्वलितः खलु अयं लोकः जरया वृद्धावस्थया, मरणेन च, वृद्धत्वे-भोग्यविषये समुपस्थित तद्भोगकरणासमत्वात् स्त्रीपुत्रादिभिरप्यपमानितत्वात् बहुतरस मये कासश्वासादिप्रवलरोगपीडितत्वाच्च चिरसंचितधनवियोगादि संभावनया च करचरणाद्यङ्गशैथिल्येन च मरणभयोद्भवहृदयकम्पेन च सततं दुःखानुभ वात् मरणेतु दुरन्तमाणोत्क्रमण कालिकानन्त वेदनाजनित मूच्छदद्याद् वर्णना आधि, व्याधि, परवशता आदि दुःखों का अनुभव हरएक प्राणी करते हा है । (पलित्तेगं भंते लोए) तरुण अवस्थामें यह लोक भोंगों की तृष्णा से और प्रिय के विरह आदि से बाल्यकाल के दुःखों की अपेक्षा भी अधिक दुःखों का अनुभव करता है इसलिये हे भदंत यह लोक प्रकर्षेण दीप्त दुःखाग्नि द्वारा पज्वलित हो रही है । (अलित्तपलिते भंते लोएजराए मरणेण य) हे भदंत ! जरा और मरण से यह लोक आदिश इस लिये हो रहा है कि वृद्धावस्था में भोग्य विषयों के समुपस्थित होने पर भी यह प्राणी उन विषयों को भोगने में असमर्थ रहता हैं तथा स्त्री पुत्र आदि भी इस अवस्था में ईसे अपमानित किया करते हैं कासश्वास, आदि प्रबल रोग रात दिन इस अवस्था में इस जीव को पोडा देते रहते हैं तथा चिरसंचित धन के वियोग आदि की संभावना से करचरण आदि अंगों की शिथिलता से, मरण के भय से उद्भूत हृदय कंपन से इस अवस्था में सतत - दुःखों का अनुभव होता रहता है तथा मरण समय -ચાગ વગેરેથી ખાલ્ય અવસ્થાના દુઃખા કરતાં પણ વધારે પડતા દુઃખાના અનુભવ કરે છે, એટલા માટે હે ભદત ! આ જગત ભયંકર સળગતા દુઃખાગ્નિમાં બળી २धुं छे. (आलितपलितेण भंते लोए जराए मरणेण य) हे लढत ! asપણ અને મૃત્યુથી આ જગત સમગ્ર રૂપમાં એટલા માટે ભભૂકી રહ્યું છે કે ઘડપણમાં ઉપભાગની વસ્તુઓ સામે હોવા છતાં એ આ જગતના પ્રાણીએ તે વિષયાને ભોગવવામાં અસમર્થ રહે છે તેમજ સ્ત્રી પુત્ર વગેરે પણ વૃદ્ધાવસ્થામાં તેમને અપમાનિત કરે છે. કાસ, શ્વાસ વગેરે પ્રમળ રોગા રાત દિવસ આ અવસ્થામાં આ જીવને કષ્ટ આપતા રહે છે, તેમજ ચિર કાળ સંગ્રહેલા ધનને નષ્ટ થવાની સભાવનાથી હાથપગ વગેરે અગાના શૈથિલ્યથી, મૃત્યુભયથી, ઉર્દૂભવેલા હૃદયના કંપનથી આ વૃદ્ધાવસ્થામાં સતત દુઃખાના અનુભવ થતા જ રહે છે, તથા આ જીવને મરણુ
For Private and Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
: