Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalalji Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनगारपीटीका अ. १ . ५. मेघमुनिर्गात निरूपणम्
५६१
नार्थमुसहरन सुधर्मास्वामी जम्बूस्वामिनमाह एवं खलु हे जम्बूः ! श्रमणेन भगवता महावीरेण आदिकरेण तीर्थकरेण यावत्संप्राप्तेन श्रात्मोपालम्भनिमित्तं - आप्तेन हितेन गुरुणेत्यर्थः, विनेयस्याविहितविधायिनः उपालम्भ:आत्मोपालम्भः तन्निमित्तं तदर्थः प्रथमस्य ज्ञाताध्ययनस्य अर्थः = पूर्वोक्तः= मेघकुमारचरितरूपोऽर्थः प्रज्ञप्तः = कथितः । अविधिप्रवृत्तस्य शिष्यस्य गुरुणा मोक्षमार्गे स्थापनाय हितसारगर्भितवचनेन प्रतिबोधनम् उपालम्भः स दातव्यः, यथा भगवता दत्तो मेघकुमाराय इत्येवमर्थ प्रथममध्ययनमिति भावः ॥ रहित होकर स्वस्थ होंगे, समस्त दुःखों का नाश करेंगे अव्याबाध सुख के भोक्तादने अब सूत्रकार श्री सुधर्मास्वामी इस अध्ययन के अर्थ का उपसंहार करते हुए श्री जंबूस्वामी से कहते हैं । ( एवंखलु जंबू । समणे णं भगवया महावीरेणं आइगरेणं तित्थगरे णं जाव संपत्तेणं अप्पोपालंभनिमित्तं पदमस्स नायज्झ णस्स मट्ठे पन्नते तिबेमि) कि हे जंबू । आदिकर तीर्थकर श्री श्रमण भगवान महावीरने कि जो सिद्धिस्थान को प्राप्त हो चुके हैं अविधित विधाय शिष्य को आप्तोपालभनिमित्त यह मेघकुमार के चरित्ररूप प्रथम ज्ञाताध्ययन का अर्थ प्रज्ञप्त (प्ररूपित किया है । अविधि में प्रवृत्त हुए शिष्य को गुरु देव मोक्षमार्ग में स्थापन करने के लिये जो हित सारगर्भित वचनों द्वारा समझाया है। इसी का नाम प्राप्तोपालंभ है । आप्तजन के द्वारा दिया गया उपालंभ यही आप्तोपालभ का अर्थ है । मेघकुमार के साथ यही कार्य प्रभुने किया है। यही विषय इस अध्ययन द्वारा समझाया गया है। अतः इस अध्ययन का नाम भी आप्तदत्त परोपलंभ है । स्वोपालंभ परोपालंभ અને અવ્યાબાધ સુખને ભાગવનારા થશે. અહીં હવે સૂત્રકાર શ્રી સુધર્મા સ્વામી આ मध्ययनना अर्थन। उपसंहार उरता जूस्वामीने हे छे. ( एवं खलु जंबू ! सम
णं भगवया महावीरेणं आइगरेणं नित्थगरेणं जात्र संपत्तेणं अप्पोपालंभनिमितं पदमम्स नायज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नों तिबेमि) हे माहिर तीर्थ - કર શ્રી શ્રમણુ ભગવાન મહાવીરે જેમણે સિદ્ધિસ્થાનને મેળવ્યું. છે—એવા તેમણે અવિ હિત વિધાયર્થી શિષ્યને આસોપાલ ભના માટે આ મેઘકુમારના ચારિત્રરૂપ પ્રથમ જ્ઞાતાધ્યયનના અથ પ્રરૂપિત કર્યાં છે. અવધિમાં પ્રવૃત્ત થયેલ શિષ્યને ગુરુદેવ મેાક્ષમાગ માં વાળવા માટે જે હિતસાર યુકત વચના દ્વારા સમજાવે છે તે આસોપાલભ કહેવાય છે. આપ્તજન વડે આપવામાં આવેલા ઉપાલંભ એ જ આસોપાલ ભના અર્થ છે. મેઘકુમારની સાથે પણ ભગવાને આ પ્રમાણે જ વ્યવહાર કર્યાં છે. આ અધ્યયન દ્વારા એ જ વિષય સમજાવવામાં આવ્યા છે. એથી આ અધ્યયનનુ નામ આપ્તદત્ત પરાપાલંભ’
For Private and Personal Use Only
