Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalalji Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ज्ञाताधर्मकथाङ्ग
दशम्यः प्रत्येकं सप्ताहोरात्रयमाणा भवन्तीत्याह-प्रथमसप्तराविन्दवान् प्रथमानि समरात्रिन्दिवानि प्रमाणानि यस्याः सा तथा, अष्टमीपतिमा सप्ताहोरात्रममाणेत्यर्थः । द्वितीयसतरात्रिन्दिवा = नवमी प्रतिमाऽपि सप्ताहोरात्रप्रमाणा । एवं दशमी प्रतिमाऽपि सप्ताहोरात्रममाणा । अहोरात्रन्दिवापि = एकादशी प्रतिमा अहोरात्र मनाया । अत्र दिवा शब्दार्थो न विवक्षित इति भावः । एकरात्रिं दिवाऽपि = द्वादशी प्रतिमा एकरात्रममाणेति । शेषकाले अष्टमासेषु यादवप्रतिमाः समाराधनीयाः समापनीयाश्च, वर्पत प्रतिमावहन निषिद्धत्वादिति भावः । एकादशाङ्गो महामुनेः पूर्वपरत्वाभावेऽपि पतिमानुष्ठान कथितं तत् सर्वज्ञोपदिष्टत्वान्नदोषावहमित्यभिप्रायः । ततः खलु स मेघोऽनगारो द्वादशभिक्षु से १-१ - मास की है, अष्टमी, नवमी, दशमी, ये तीन प्रतिमाएँ प्रत्येक सात सात दिन रात प्रमाण वाली हैं । यही बात (सतराई दियाए दोच्चम तराई दियाए तईए सत्तराइदिए ) इन पदों द्वारा प्रतिपादित को गई है। यहां 'दोच्च' और तई 'पदों से क्रमशः नवमी और दशमी प्रतिमा वर्णित हुई है । (अहोराइंदियाए वि एगराइंडियाए वि) एक दिन रात प्रमाणवाली होने पर भी ग्यारहवीं प्रतिमा एक अहोरात्र माणवाली है। इसमें दिवा शब्द का अर्थ विवक्षित नहीं है। एक रात्रि और एक दिन ममावाली भी बारहवीं प्रतिमा केवल एक रात्र प्रमाणवाली है। शेषकाल में आठ महीनों में ये १२ प्रतिमाएँ समाराधनीय और समाप्त करने योग्य हैं। कारण चातुमास में इन प्रतिमाओं का वहन करना निषिद्ध है। यद्यपि मुनिराज मेघकुमार एक दशाङ्ग के ही ज्ञाता थे पूर्वधारी नहीं थे फिर भी उनके प्रतिमानुष्ठान का कथन सर्वज्ञोपदिष्ट होने से दोषाઅને બીજી પ્રતિમા પણ એક મહિનાની છે. ત્રીજી પ્રતિમાથી માંડીને સાતમી પ્રતિમા સુધીની પાંચ પ્રતિમાઓ દરેકે દરેક યથાક્રમે એક એક મહિનાની છે. આઠમી નવમી, દશમી આ ત્રણે પ્રતિમા સાત સાત દિવસ રાત પ્રમાણવાળી છે. એ જ વાત(ટોપં
इंदिया तईए सतराइ दियाए) या सूत्र द्वारा पूरवार अवामां भावी है. અહીં ‘દાચ્ચ’ અને ‘તઈ એ’પદો વડે અનુક્રમે નવમી અને દશમી પ્રતિમાનું વર્ણન ४२वामां माव्युछे. (अहोराईदियाए वि एगराई दियाए वि) अगियारमी प्रतिमा એક દિવસરાત તેમજ એક દિવસ પ્રમાણ જેટલી હાવા છતાં એક અહારાત્ર પ્રમાણુવાળી છે. આમાં દિવા શબ્દના અર્થ વિવક્ષિત નથી. એક રાત્રિ ને એક દિવસ પ્રમાણ જેટલી પણ બારમી પ્રતિમા ફકત એક રાત્ર પ્રમાણવાળી છે. શેષકાળમા આઠ મહિનામાં આ ખાર પ્રતિમા સમારાધનીય અને સમાપ્ત કરવા યોગ્ય છે. કેમકે ચામાસામાં આ પ્રતિમાઓનું વહન કરવુ નિષિદ્ધ છે. જે કે મુનિરાજ મેઘકુમાર એક દશાંગના જ જ્ઞાતા હતા, તે પૂર્વ ધારી હતા. નહિ, છતા એ તેમના પ્રતિમાનું ધ્યાનનું આ
For Private and Personal Use Only
