Book Title: Shraman Kriyana Sutro Sarth
Author(s): Shrutgyan Prasarak Sabha
Publisher: Shrutgyan Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005801/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zna maNa kriyAnAM sArthe D OSACAL Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayadevasUri jaina graMthamALA, thAMka-5 zrI zramaNakriyAnAM sUtro sA LI pra kA za ke zrI zruta jJA na pra sA ra ka sa bhA a sa dA vA da Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka, zrI zrutajJAna prasAraka sabhA vatI zrI mahezakumAra zAMtilAla bhagata 44, vardhamAna phaleTsa, pAlaDI, amadAvAda-7 vIra vi. saM. 2507 vi. saM. 2037, zrAvaNa ogasTa, sane 1982 kiMmata rU. 13, mudraka zrI jasavaMtalAla giradharalAla zAha zrI pArzva prinTarI, dezIvADAnI paLa, taMbaLIne khAMca, amadAvAda-1 (phena naM. 383706) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - parama pUjya zAsanasamrATa AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapUjya pIyUSapANi AcAryamahArAja zrI vijayAmRtasUrIzvarajI mahArAja Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanI vAta saMyamajIvananI niLa ArAdhanAmAM eka kuzaLa mADhakanA jevI kAmagIrI bajAvatA A graMthanI upacAgitAne kAraNe enI mAMga, hamezane mATe, ekasarakhI he|vAthI paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara paramapUjya AcArya zrI vijahemacaMdrasU rijI mahArAjanI preraNAthI, enI A trIjI AvRtti pragaTa karatAM amane AnaMda thAya che. A pahelAM A graMthanI be AvRttie A pramANe pragaTa karavAmAM AvI hatI-- pahelI AvRtti " zrI zramaNakriyAsUtrasadabha` ' e nAmathI pUjya sAdhvIjI zrI prabha`janAzrIjI mahArAjanA upadezathI, zrI zAMtilAla. cunIlAla zAha ( suradAsa zeThanI pALa, amadAvAda ) taraphathI prakAzita (vi. saM0 2013 mAM ). ra bIjI AvRtti " sAMdhukriyAnAM sUtrA, sAthe " e nAmathI, paramapUjya AcArya mahArAja zrI hemasAgarasUrijI mahArAjanI preraNAthI, pragaTa thaI hatI. sacamayAtrAmAM sadA sahAyarUpa thanAra A graMthane ATalA suvyavasthita rUpamAM tathA artho sAthe taiyAra karavAmAM paramapUjyapAda khApajI mahArAjanA samudAyanA bhadrapariNAmI paramapUjya bhAcArya bhagavaMta zrI vijayabhadra karasUrIzvarajI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAje je cIvaTa rAkhI hatI ane je jahemata uThAvI hatI, te mATe teono jeTalo upakAra mAnIe teTale ocho che. A graMthanI A trIjI AvRtti "zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha e nAme amArI saMsthA taraphathI pragaTa karavAnI anumati ApIne teozrIe amane vizeSa upakRta karyA che. A graMthanA mudraNamAM je je saMghee amane Arthika sahAya ApI che, teone ame hArdika AbhAra mAnIe chIe. A graMthanuM sughaDa mudraNa karI ApavA badala ame amadAvAdanI zrI pArzva prinTarInA AbhArI chIe. - prakAzaka khAsa vinati A graMthamAM Apela sUtronA kama pramANe, pAkSika aticAra" "rAtrinA aticAra miTA" pachI tarata ja, 10 mA pRSThathI apAvA joItA hatA. paNa saratacUkathI ema na thaI zakayuM, eTale e, graMthane aMte, pRSTha 343 thI ApavAmAM AvyA che te e tyAMthI jovA-vAMcavA khAsa vinati che. - -prakAzaka Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = == na - 1 - - A grantha mATe maLela sahAya paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAja tathA emanA paTTadhara paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijaya hemacaMdrasUrijI mahArAjanA sadupadezathI maLela sahAya (1) zrI surendranagara jaina saMdhanI zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI. 1000 nakalanuM kharca, surendranagara (saurASTra). (2) zrI mATuMgA zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha taraphathI, pa00 nakalanuM kharca che. kiMga sarkala, mATuMgA, muMbaI-19 (3) zrI tapagaccha jaina saMdha. dhrAMgadhrA taraphathI. 150 nakalanuM kharca, The. grInaka dhrAMgadhrA (saurASTra). (4) zrI ghATakopara jena ve. mU. tapAgaccha saMgha taraphathI, 100 nakalanuM kharca, muMbaI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjyapAda, saMdhasthavira, AcArya bhagavaMta zrI vijayasiddhisUrIzvarajI ( pUjya bApajI ) mahArAjanA samudAyanA paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayabhadra karasUrIzvarajI mahArAjanA sadupadezathI, zrI dhINAja jaina saMdha tarakathI, 500 nakalanuM kha; The. jaina upAzraya, dhINeAja ( u. gujarAta ). > vinati je pUjya sAdhu mahArAje tathA pUjya sAdhvIjI mahArAjone A graMthanA khapa hoya tene, uparanAM pAMca saranAmAMmAMthI game te sthAnanA saMdhanA saMparka sAdhavA vinaMti che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAku kathana (pahelI AvRttinuM) jJAna-viyAkhyakSaH" AtmAne anAdi duHkhamAMthI chuTakAre samajapUrvakanAM kartavya karavAthI thAya che, evo zrI jinezvaradevone upadeza che ane e kartavyanuM svarUpa paNa teoe samajAvyuM che. tene samajIne jIvanane kartavyaparAyaNa banAvavuM e duHkhamAMthI chUTavAno sAco upAya che. A kartavyarUpa puruSArtha be prakArane cheH eka jaDa sAmagrI dvArA thate bAhya ane bIje citanya (AtmaguNa) dvArA thate atyantara. jJAnIoe "jJAna ane kiyA" benA saMyukta puruSArthathI mokSa thAya ema kahyuM che, temAM jJAna caitanyarUpa che ane kiyA svarUpe jaDa che. saMsArI chadmastha jIvo saghaLAya jaDanA (karma) sagavALA che. mATe mULa svarUpane pragaTAvavA jaDa svarUpa kriyA paNa teone Avazyaka che. kAraNa ke, tattvadaSTie te, jaDe caitanyane ke citanya jaDane kaMI karI zakyuM nathI, kintu jaDa kiyAthI jaDanuM bandhana teDI zakAya che ane jJAnAdi citanyathI AtmAnuM jJAnAdi zuddha svarUpe pragaTa karI zakAya che. ema be kAryo sAthe thAya che. vastutaH jaDathI mukti sAthe citanyanuM pUrNa pragaTIkaraNa, athavA citanyanA saMpUrNa pragaTIkaraNa sAthe jaDathI sarvathA mukti, e ja mekSa che. : ekalI jaDanI mukti ke ekale caitanyane prAdurbhAva thato nathI-jema divasanI samAptie ja rAtri, ane rAtrino prAraMbha Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ja divasanI samApti che tema. ane jaDathI mukti e ja caitanyanA prAdurbhAva ane caityananA prAdurbhAva e ja jaDathI mukti che. ATalu` samajyA pachI kevaLa jaDa kriyAnA Agraha ke mAtra jJAnanA pakSa TakI zakatA nathI. pantha kApavAmAM paga ane cakSu enA sahakAra Avazyaka che. pazu dekhavA chatAM ane anya cAlavAnI zaktivALA chatAM ekalA iSTa sthaLe paheAMcI zakatA nathI, parasparanA sahakArathI paheAMcI zake che; ahI paNa jJAna ane kriyA khannenA sahakArathI muktirUpa kArya siddha thaI zake che. ema chatAM zAstramAM kriyAnI mahattA karatAM jJAnanI mahattA ghaNI batAvelI che, jJAnane sUrya samAna ane kriyAne khajIA tulya kahI che, te paNa satya che. kintu temAM apekSAe jJAnanA viSayamAM jJAnanu prAdhAnya bhale hAya, tethI kriyAnu prAdhAnya ghaTatu nathI; kriyAnA viSayamAM kriyAnu mahattva jJAnanA jeTaluM ja che. mAthAnA mugaTanI ki`mata bhale game teTalI mATI hAya, paNa pagarakhAMnu kAma mugaTa kI karI zake nahi; pAghaDInI kiMmata bhale game tevI mATI hAya paNa laMgoTanu' (lajjA DhAMkavAnu) kAma te karI zake nahi; kroDAnI kiMmatanA hIrA paNu aTavImAM lAgelI sakhta tRSA vakhate jivADanArA pANInu kAma karI zake nahi; sUrya tIvra andhakArane nAzaka chatAM bhAMyarAnA andhakArane TALanAra dIpakanu kArya te karI zake nahi; tema. jJAna paNa game teTalu samartha chatAM karmone (jaDane) nAza karanArI kriyAnI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khoTa pUrI zake nahi. hA, kriyAnA sahakArathI jJAna AtmasvarUpane pragaTAvI zake; paNa, ema te, jJAnanA sahakArathI kiyA paNa jaDanAM baMdhanone samULa nAza karI ja zake che. ema vicAratAM samajAze ke jJAna karatAM kiyAnuM sthAna jarAya UtaratuM nathI, e uparAMta kiyA, jJAnanI jema, bhADe maLatI nathI. jJAna te bIjAnuM paNa kAma lAge che, kiyA ekanI karelI bIjAne upakAra karatI nathI. vaLI mAtAnI jema jJAnane pragaTa karanAra, zuddha karanAra, rakSaNa karanAra ke vRddhi pamADanAra kiyAne jJAnanI mAtA tulya paNa kahI zakAya. mATe ja samiti-guptine pravacane mAtA kahI che. samartha tattvavettA (cauda pUrva dhAre ) paNa kriyAne akhaMDa ArAdhe che. bIjI vAta e paNa che ke, jJAnathI deva, guru ke dharma e upakArIonI oLakhANa thAya che, AtmAnAM jJAna, darzana ane cAritra jevAM amUlya ratnanI pichANa thAya che, paNa e upakArIonI ke jJAnAdi ratnanI prApti te kriyA vinA thatI nathI. te uparAnta jJAna bIjA sAmAnya jIvone adazya-pakSa hovAthI mAtra te AtmAne je upakAra kare che ane kiyA anyane paNa pratyakSa hevAthI sva-para upakAraka che. ahIM koI kahe ke, jJAna parane upakAra kare ja che, te samajavuM joIe ke te upakAra upadeza dvArA kare che, svataMtra rIte nahi, ane e jJAnane upadeza paNa eka kriyA che, mATe kriyA dvArA jJAna bhale parane upakAraka hoya, svataMtratayA nahi, jyAre Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kriyA to bAhya pravRttirUpa hovAthI pratyakSa dekhAya che, tethI tene joIne paNa gya jIvo anamedanA-prazaMsA vagere karIne lAbha meLavI zake che. A sivAya paNa kriyAnI mahattA aneka prakAre bhinna bhinna yuktiothI samajI zakAya tema che, paNa ahIM ATaluM ja jaNAvavuM basa che. - kriyAnuM AvuM (ATaluM mahattva hovA chatAM ethI jJAnanuM mahattva aMzeya ochuM mAnavAnuM nathI. "jJAnI eka zvAsocchavAsamAM je karmo khapAvI zake che, teTalAM karmo ajJAnI jheDa pUrva varSo sudhI AkarI kriyA karavA chatAM khapAvI zakato nathI" ema jJAnIoe kaheluM che te taddana satya che. chatAM e samajAvavuM jarUrI che ke, kriyAnAM kaSTothI gabharAI UThelA jeo kriyAnI vajUda svIkAratA nathI, kevaLajJAnanI ja vAto karI jaina zAsananA syAdvAdane teDI ajJAna bheLA vargane kiyA pratye anAdara thAya tevo ekAntika-mithyAmArgane Agraha kare che, teo sva-parane mATe anyAya karI rahyA che. A granthamAM zramaNakiyAnAM sUtrone saMgraha che. ane te kiyA sAdhu-sAdhvInA anuSThAnarUpa che. uparanI hakIkatathI vAcake samajaze ke, anuSThAna Atmika vikAsa mATe eka Avazyaka kartavya che, mATe tenAM sUtro, artha ke anuSThAna saMbaMdhI vizeSa mAhitI jemAM che, te A pustaka paNa sAmAnya chatAM vizeSa upakAraka che. laukika ke lokottara kriyA-anuSThAne to sukhane athI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 jIva eka yA bIjA rUpamAM karatA AvyuM che, kare che ane yathArtha sukhanI prApti na thAya tyAM sudhI karaze paNa kharo. ethI ahIM kiyAnA kartavyapaNAne aMge bahu jaNAvavA karatAM kriyAnI samajaNa, vidhi ane zraddhAne aMge jaNAvavuM vizeSa jarUrI lAgavAthI A pustakamAM tene aMge prayatna karavAmAM Ave che ane ahIM paNa kaMIka jaNAvavuM ucita lekhAze. bahudhA ajJAnI jIvane svabhAva "gADariyA pravAha" je che, ekanuM dekhIne bIje, bIjAnuM dekhIne trIje-ema dekhAdekhI pravAha cAlatA hoya che tene rahasyane samajavAnI ruci ke prayatna karanArA jIvo ochA hoya che. AthI teo kriyAnAM kaSTa uThAvavA chatAM tenA sAcA phaLathI vaMcita rahe che ane keIka vAra viparIta pariNAma paNa lAve che. A viSayamAM bALa jIvo paNa samaje tevAM dRSTAntathI bhavya AtmAone kiyAno Adara, vidhino Adara ane zraddhAne pragaTAvavA pUrva puruSoe ghaNA prayatno karyA che, ethI ahIM e saMbaMdhI kaMI kahevAnI jarUra nathI. kALamAM mAtRmukhI jIvana bhale upakArI hoya, paNa jIvanabhara mAtRmukha rahenAre mUrkha gaNAya che; gADaranA jIvanamAM andhanA anukaraNa jevI gADara-paddhatti bhale upakAraka hoya, paNa mAnavajIvananA cheDA sudhI evuM jivAya te jIvana niSphaLaprAyaH nIvaDe, tema ahIM paNa je je viSayane na hoya ke meLavI zakAya tema na hoya, te viSayamAM ajJAnI jIva bIjA jJAnInuM anukaraNa bhale kare, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 paNa jJAnanA anAdarathI abdha anukaraNa jevuM anuSThAna kare che te hitAvaha nathI. mATe dareka anuSThAna samajapUrvakanuM hovuM joIe. hA, AvI samaja hovA chatAMya vinaya karavArUpe, upakArIonI AjJAne AdhIna banI, teonuM kahyuM karavuM e uttama sAdhunuM kartavya che, paNa samajyA vinA ja karyA karavuM te yogya manAtuM nathI. bIjI vAta e che ke, kiyA jema pratyakSa hovAthI sva-para upakAra kare che, tema ja te a gya hoya to svapara apakAra paNa kare che. mATe ja kriyAnA vidhine akhaMDa sAcavavo jarUrI che. zrI vItarAgakathita AtmahitanAM anuSThAnane manasvIpaNe je jema phAve tema kare, tene jJAnIoe virAdhaka kahyo che, kAraNa ke tenuM anukaraNa karatAM paramparAe kiyAnuM mULa rUpa badalAI jAya ane ema anavasthA UbhI thAya, mithyAtva paNa vadhe ane jinAjJAno bhaMga paNa thAya, ityAdi zAsananemokSamArgane ghaNe dhakko lAge. e paNa samajavAnuM che ke, jJAnanI jema kiyA e koI eka vyaktinuM dhana nathI, kintu bhavya jIvone mokSanagara javA mATenI mahApuruSoe bAMdhelI ane sAcavelI sundara saDaka che; saDeka upara cAlavAno adhikAra hoya paNa tene toDavAne ke manasvI upayoga karavAno adhikAra, koIne na hoya, tema kiyA-anuSThAna AcaravAno AtmArthI jIvane adhikAra che, kintu teno virodha ke manasvI upayoga karavAne kaIne adhikAra nathI. pUrvanA maharSioe evA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 prasaMga UbhA thatAM manasvI-AgrahI ArAdhakAnI upekSA karI che, paNa vidhine dhakko paheAMcavA dIdhA nathI. hA, dravya kSetra-kALa-bhAvane Azrine kriyAmAM pheraphAra karavAnu vidhAna che, paNa te koI eka vyakti ke pakSane nahi, zramaNusaMgha, zAsananA ane ArAdhaka AtmAonA hitAhitanA vicAra karI, pramAdAdi zatruethI bhavyAtmAonu rakSaNa thAya ane zrI jinakathita anuSThAneAnA tee ArAdhaka khanI zake, e rIte temAM pheraphAra karI zake che. manasvI kriyAne karanArAo ane temAM sahAya karanAzae zAsanane kevuM ahita kare che, te samajAvavA mATe zAstramAM kahelu zrI kRSNajInI bherInuM dRSTAnta vicAravA lAyaka che. vidhi ane samaja hovA chatAM zraddhA (pakSa) na hAya. tApaNu kriyA Atmahita karI zakatI nathI. kriyAnA vidhi ane samaja e evAM tattvA che ke prArambhamAM zraddhA vinA paNa vidhi ane samajapUrvaka kriyA karanArane mithyAtvamAhanA kSayeApazama thAya che, tethI na heAya te zraddhA paNa pragaTe che, ema kriyAmAM zraddhAne pragaTAvavAnI ane peASavAnI paNa zakti che. na ATalI hakIkata samajyA pachI A grantha keTalA upakArI che, te vAcaka svayaM samajI zakaze. AmAM vidhi sAthe. sAmAnya hetue paNa samajAvavA prayatna karyAM che. TUMkANamAM darekanA artha paNu ApyA che, ke jenA baLe AtmAthI jIveA samaja, zraddhA ane vidhipUrvaka anuSThAna karI svajIvAne uddezIne jIvanane saphaLa karI zake. mukhyatayA khALa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 lakhAyelA A grantha teone upakAraka thaze evI AzA rAkhavI anucita nathI. pustakamAM zramaNakriyAnAM sUtreA vagerenA saMgraha hovAthI vizeSatayA te sAdhu-sAdhvIne upakAraka che, teApaNu gRhasthadha nA sambandha sAdhudhama sAthe hAvAthI tene paNa upakAraka che. grantheAkta viSayA ' viSayAnukrama ' jovAthI samajAya tevA che, ethI enuM vivecana karyuM nathI. grantha lakhavAmAM ' dharmAMsaMgraha ' uparAnta khIjA paNa upayAgI granthAnA AdhAra lIdhA che, chatAM emAM chadmasthapaNAthI ke anupayeAgathI je kaMI zAstraviruddha lakhAyuM hAya. tenA micchA mi dukkaDaM daI bhavya AtmAone A granthane yathAzakaya upayAga karavA vinati karu chuM. uparAnta je kaMI bhUla dekhAya te tee lakhI jaNAvaze evI AzA rAkhuM chuM. --vijayabhadra karasUri (pU. khApajI mahArAjanA samudAyanA) Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAraka graMtha jaina dharma ane darzana mAkSalakSI sAdhanAne varelo mArga che. mekSa-muktinI IrachAthI e paMtha zarU thAya che ane mekSanI prAptithI e paMthane mukAma Ave che. mekSa eTale mukti-AtmA sAthe anAdi kALathI otapreta banI gayelA karma pudagalothI sarvathA mukti. tethI jaina zAsanamAM dharma sAdhanAnAM je kAMI haLavA ke kaThaNa athavA nAne yA meTA upAye darzAvyA che, tene ekamAtra hetu mokSa ke muktinA mArga tarapha dhImuM ke jhaDapI prayANu, e ja svIkAravAmAM AvyuM che. AtmAne sarva duHkha ke sarva karmathI mukta karavA samatva jarUrI che ane samatva-samabhAva mATe ahiMsA jarUrI che. ahiMsA mATe tapa ane saMyama jarUrI che. Ama tapa-saMyama dvArA ahiMsAnuM pAlana thAya che. ahiMsAthI-pUrNa ahiMsaka bhAvathI-maitrIbhAva, mitrIbhAvathI samabhAva ane zuddha keTInA samabhAvathI mukti prApta thAya che. jaina tatvajJAne darzAvelI mekSalakSI aMtaraMga uca, ucatara, uccatama bhUmikAne sparzatI sAdhanAnI A prakriyAne-kame kame vikAsa tarapha derI jatI prakriyAne vinA saMkoce vaijJAnika kahI zakAya evI che. '. * A samagra sAdhanAne pAye che jJAna ane kiyA; ane avinAbhAvi che, anya saMkaLAyelAM che. jemAM eka vastramAM tANA ane vANu be heya che ane banne maLIne Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vastra bane che, tema ahIM AtmasAdhanAmAM A banne joIe. jJAnamAM sUkSmatA ane UMDANa hoya paNa kiyAmAM ruci-zraddhA maMda hoya che tethI ISTaprAptinI dizAmAM gati na thaI zake. e ja rIte kiyAmAM ruci ane satata pravRtti heya, paNa e jJAnathI Alekti na hoya te te paNa na . cAle. tANe UjaLo hoya ane vANe mele hoya te vastra zebhe nahIM bane UjaLAM joIe--evI sAdI samajanI A vAta che. zramaNajIvana sUkSmamAM sUkSama ahiMsAnA nitya-niraMtara pAlanathI bhareluM che. keI paNa sattva-bhUta-prANa ke jIvane manathI paNa duHkha, pIDA, bhaya ke trAsa athavA paritApa na ApavAM e enI sAdhanAne rAjamArga che. eTale pachI vANI ane kAyAthI kaI paNa jIvane thoDIka paNa kilAmaNuM -vedana pahoMcADavAnI te vAta ja kyAM rahI? tethI jIvana mATe cAlavA-besavA, suvA-UThavAnI je kAMI pravRtti karavI paDe, te badhI jayaNApUrvaka-jAgRti sAthe-karavAnuM pharamAvavAmAM AvyuM che. A jAgRti ane jayaNane zramaNajIvanamAM ekasAthe khIlavavAnI hoya che. zramaNajIvananI dazavidha cakavAla sAmAcArIpUrvakanI dinacaryA apramatta sAdhaka ja AcarI zake tevI saghana ane sUkSama hoya che. temAM pratikramaNa, pratilekhana, gaveSaNa vagere kiyAkALe je je sUtro belavAnAM heya che, te badhAM sUtronA artha, rahasya ane tAtparya bahu gaMbhIra Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 che. teno kramika saMkalanA paNa ta`saMgata, sUkSma, buddhigamya che. zramaNa-zramaNIe peAtAnA jIvanamAM AhAra-vihAra vagere kAryAmAM kevI jhINAmAM jhINI vigatAnA khyAla rAkhavAnA hAya che, te samajavA mATe je gAcarInA betAlIsa doSanu nirUpaNa vAMce tene tenA khyAla AvyA vinA nahIM rahe. sUtra, artha ane tadrubhayanuM paThana-pAThana-ciMtana kSayApazamanI vRddhinuM kAraNa che. anuyAgadvAra sUtramAM lokottara bhASAvazyakanuM varNana Ave che, temAM mUkavAmAM Avelatccitte tammaNe tallese tadajjhavasie tattivvajjhavasANe -A pAMca pade bahu agatyanAM che. je sUtra kheAlAya te vakhate sAdhaka tazcitta, tanmanIbhAva( tanmayIbhAva )vALA, tallezyAvALe, tadhyavasAyavALA ane tattItrAdhyavasAnavALA hAya -e AnA bhAva che.. jyAre je je sUtra khelAya te vakhate te te sUtra ane tenA arthamAM mana parovavuM. pachI te sUtra ane ane anurUpa lezyA ane te ja adhyavasAya-A mananI ja sUkSma, sUkSmatara ane sUkSmatama sthiti che. citta tenA sarvAM pradeza sameta, te sUtranA zabda ane arthanA mAdhyamathI, tenA tApa -bhAvanI sAthe AtmAnusaMdhAna sAdhe tyAre kriyA tenA pUrNa svarUpe siddha thAya che. te veLAe te bhAvAtmaka AMdolanA mana-vANI-kAyAmAM phelAI jAya, citta te bhAvathI ja bhIMjAI jAya ane te te kriyA karatI vakhate tenA sivAyanA bIjo kAI vicAra buddhimAM ke hRdayamAM na hAya tyAre ja tarapiMcane-ta itakaraNa arthAt badhI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriyo temAM DUbI gaI hoya evI avasthA sAdhya bane che, je Adarza che; pratyeka sAdhake tyAM pahoMcavAnuM che. ane temAM A graMthamAM AvelAM sUtra, artha, rahasya madadagAra banI zake tema che. vaLI je jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, viryAcAra ane tapaAcAra-A pAMca AcAramAM ane prANAtipAtaviramaNa Adi pAMca mahAvrata ane chakuM rAtribhe janaviramaNa vrata-enA pAlanamAM je kAMI aticAra sevAyA heya, tenuM vizada svarUpa A sUtromAM maLe che. ApaNe tyAM evuM kahevAmAM AvyuM che ke, sAcA nALicavA na samAyariyaRT arthAta, aticAre sevAI na jAya ane tenAthI bacI zakAya te mATe aticAre jANavA jarUrI che. aticAra sudhI pahoMcelAne zuddha thavAnI taka che. atikrama, vyatikama, aticAra ane anAcAra AmAM eka prakArane kema che. jema ke kaI ke rAtre cevihAranAM pracakhANa karyA che, ane ene moDI rAte tRSA lAgI. have tene pANI pIvAnI IcchA thaI te atikama; pachI pANI kyAM maLaze te vicArI te sthAna tarapha javAno prayatna te vyatikrama; te sthaLe jaI pyAlAmAM pANI kADhavuM te aticAra; ane e pANIno pyAlo meDhe mAMDa te anAcAra. . A rIte A cAra avasthA samajI zakAya che. AmAM aticAra sudhI pahoMcyA hoIe to pazcAttApa karI prAyazcittAdi laI-karIne zuddha thavAya che, paNa anAcAranI kaTimAM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 pahoMcyA pachI zuddha thavAnuM atyaMta duSkara thaI paDe che. e ArAdhanA daramyAna lAgelA aticArene AlocavA mATe A sUtromAM paNa prasaMge prasaMge je ciMtananI sAmagrI maLe. che, temAM sUtraracanAnA kamanI sahetuka vizeSatA, tenA arthanuM UMDANa ane e padakama ane padavyavasthAne, hetu-rahasya zedhavAnI najare anuprekSA-ciMtana-manana dvArA, jyAre jANIe chIe tyAre tenA praNetA pratye ApaNuM bhAvasabhara haiyuM sahasA avanata banI jAya che, jema ke pakhIsUtramAM dharmanAM je bAvIsa vizeSaNe dUtAvavA , saravAridivasa vagere Ave che, tenuM vizleSaNa karIe to temAM akSaNa, 3dhiSThita, mUtra, pradhAna vagere zabdo dvArA zramaNa dharmanuM je sarvAgINu, saLaga, surekha citra doryuM che, tenuM sAMgopAMga darzana thAya che. eka zreSTha dharmanI je kalpanA karIe ane tenI sarva jIvanI kalyANakArakatAmAM je kAMI apekSita hoya, te sarva AmAM samAI jAya che-kazuM ja bAkI rahetuM nathI. vizvanA koI paNa dharmanA svarUpanI carcA-vicAraNAmAM pagivA(kasaTI)nuM kArya kare tevI pUratI sAmagrI A bAvIsa vizeSaNamAM bharI che. e ja pramANe sami , pattimafma, rufma, fma, vAmi, aNuparama-A cha padenuM arthaciMtana karIe chIe. tyAre paNa ApaNane kaMIka ne ja prakAza lAdhe che. - je dharma che tenI prathama zraddhA utpanna thAya che. jenI. zraddhA utpanna thaI te aMge pitAne anubhava thAya tyAre Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratIti thAya che. jenI pratIti thAya tenI ja ruci utpanna thAya che. pachI tenI AvanArUpa sparzanA thAya che ane sparzanA pachI pAlana ane te pachI anupAlanA thAya-A ja kama yukti ane anubhavasaMgata che. anuprekSAthI sUtronAM ghaNuM raha prakaTa thAya che. zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sArtha" e nAmane A graMtha pUjya sAdhu-sAdhvIjI mahArAja mATe ane vizeSa karIne navadIkSita zramaNa-zramaNI mATe to Avazyaka pAThapustaka ja che. ane e Avazyaka kiyAnAM sUtro arthabhAvArtha sAthe samajavAthI kriyAmAM prANa purAya che. ane evI saphaLa kriyA karavAthI zramaNajIvanamAM AnaMdane anubhava thAya che. e rIte A graMtha sAdhu-sAdhvI vargane mATe khUba ja upayogI ne upakAraka che emAM zaka nathI. eka rIte A graMtha zramaNakiyAnAM sUtrone graMtha che, chatAM temAMthI jenadhame prarUpela caraNakaraNanuyoganA maulika padArthonI ciMtanasAmagrI paNa maLI zake ema che. AnA paThana-pAThanathI Avazyaka kriyAomAM prANano dhabakAra anubhavAya, tevI zubha kAmanA. jena upAzraya, jainanagara, pUjya AcArya zrI vijaya hemacandrasaMjIvanImArga, sUrijI mahArAjanA caraNareNuM amadAvAda-7 muni pradyumanavijaya gaNI jeTha vadi 11, vi. saM. 2037. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 6 je 343 viSayAnukrama 1. zrI sAdhusAdhvI yogya kiyA 1 thI 19 1. zrI paMcaparameSTi namaskAra mahAmatva 2. zrI sAmAyikasUtra 3. IcchAmi kAmi 4. rAtrika-daivasika aticAra cintavavAnI gAthA 6 5. devasika aticAra moTA 6. rAtrika aticAra moTA 7. pAkSika aticAra (graMthane aMte) 8. zrI sAdhupratikramaNusUtra ( maNikA) 10 9. zrI pAkSikasUtra 78 10. zrI pAkSika khAmaNAM 177 11. pratikamaNamAM aticAre cintavavAnI gAthA 187 12. chIMkano kAyotsarga-vidhi 13. mAMDalAno vidhi 14. saMthArA porisIne vidhi ane sUtrapATha 193 pariziSTa-1 1. pratilekhanA 1. pratilekhanAnA 25 prakAre 2. . , hetuo 3. pratilekhanAnA bela 4. sthApanAcAryanI pratilekhanAnA bela 188 190 0 che 0 203 2 04 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. kayA khAla kayA aMge kheAlavA tenI sajjhAya 204 6. pratilekhanAmAM rahasya 206 208 7. savAranI pratilekhanAnA vidhi 8. sAMjanI 209 2. savAre pAdAnapeArisi (cha ghaDI neA vidhi 210 22 3. paccakkhANu poravAnA vidhi 4. dazavaikAlika sUtranI sattara gAthAo-sAtha 5. geAcarInA dASA ( eSaNAsamiti ) 1. sALa udagama dASA; temAM avizeAdhi koTi 222 2. sALa utpAdana-doSA 230 3. grahaNeSaNAnA dasa doSo; 20 prakAranA dAyako 237 4. zayyAtarapiNDanA niSedha 244 pa. rAjapiNDanA niSedha 246 247 248 250 251 6. grAsaiSaNAnA pAMca doSo 6. gocarI AlecavAnA vidhi 7. pratidina sAta vAra caityavadana 8. pratidina cAra vAra sajjhAya pariziSTa ra 1. caraNasittarI 1. mahAvratAnuM svarUpa 211 213 2. daza prakAranA yatidharma 3. vaiyAvaccanA daza bhedA 4. brahmacaryanI nava guptie para 257 259 260 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. 292 5. jJAnAdi traya 261 6. tapanA bAra prakAranuM svarUpa 7. krodhAdi nigraha 264 2, karaNasittarI 1. Indriyanidhi 267 2. abhigraho 3. dazadhA sAmAcArI 272 4. caitramAsamAM kAryotsarga karavAne vidhi ra74 pa. sattara prakAranA saMyamanuM svarUpa 277 6. aSTa pravacanamAtAo 278 7. bhikSunI bAra paDimAo 284 8. bAvIsa parISada * 288 9. cAra prakAranI bhASA ane tenA 42 uttarabheda 294 10. pAMca mahAvratanI pacIsa bhAvanAo 299 11, bAra bhAvanAo 304 pariziSTa-3 . 1. asvAdhyAyika prakaraNa * 309 ri, locana vidhi 319 3. sAdhu-sAvI kAladharma pAme tyAre karavAno vidhi - 322 1. zrAvakanuM kartavya 323 - 2. sAdhuone karavAne vidhi 326 4. saMvijJa sAdhu yogya niyama kulaka-sAtha 328 pAkSika aticAra 343 thI 348 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcaka jasanI muni-hitavANI | (duhA) Atama sAkhe dharma je, tihAM jananuM zuM kAma, jana-mana-raMjana dharmanuM, mUla na eka badAma. jagamAM jana che bahu saci, ruci nahIM ko eka; nija hita hoya tema kIjIe, grahI pratijJA Teka. dUra rahI je viSayathI, kIje zruta abhyAsa; saMgati kIje saMtanI, huIe tenA dAsa. samatAse laya lAIe, dharI adhyAtama raMga; niMdA tajIe para taNI, bhajIe saMjama caMga. vAcaka "savijaye kahI, eha muni hita vAta eha bhAva je muni dhare, te pAme ziva sAta. ( uddata yatidharma batrIzI) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zakhezvarapAnAthAya nama: zrI vAsupUjyasvAmine nama: zrI vijayanemi-amRtagurucaraNebhyo nama: zrI zramaNakriyAnAM sUtro - sArtha 1. zrI paMcaparameSTi namaskAra mahAmatra namo arihaMtANaM, namo siddhANaM, namo AyariyANaM, namo uvajjhAyANaM, namo loe savvasAhUNaM / eso paMca namukAro, savvapAvappaNAsaNI | maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // atha--zrI arihaMta bhagavattAne namaskAra thAe, zrI siddhabhagavaMtAne namaskAra thAe, zrI AcAya bhagavaMtAne namaskAra thAe, zrI upAdhyAya bhagavatAne namaskAra thAe, lokamAM sarvAM zrI sAdhu bhagavAne namaskAra thA. A paca parameSThiene karelA namaskAra sarva pApAne nAza karanArA che ane samagaLAmAM prathama ( zreSTha ) magaLa che. vivecana--namaskAra mahAmatra che, tene mahimA yathArtha rUpamAM zrI tIrthaMkarA paNa kahI zake tema nathI. jema laukika maMtrathI iRslaukika dhAryA kAryo siddha thAya che, tema A leAkeAttara mahAma trathI AtmAne lAgeluM anAdi kAlanuM meAhanuM jhera UtarI jAya che ane kramazaH sukhasa`pattine bhogavavA chatAM nirvikArI banatA jIva Akhare A leAka-paralAkanAM vipula sukhAne bhAgavatA sarvathA niva kArI banI 1 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI zramakriyAnAM sUtro-sAtha paramapadane prApta kare che. zraddhA karIne je AtmA ene savizeSa jApa kare che te jJAna-darzana-cAritra guNAne nirmaLa banAvI duSkara kAryone sAdhatA dhAra upasargo ane pariSahAne sahana karatA vItarAgadevanI AjJAnA akhaMDa upAsaka banI zake che. vadhAre zuM A mahAmaMtra sarvAM guNAnI prAptimAM khIjasvarUpa che, cAritrano prANa che. ane yathAvidhi ArAdhanArA AtmA sarva sukhAne siddha karI zake che. 2. zrI sAmAyika sUtra karemi bhaMte ! sAmAiaM savvaM sAvajjaM jogaM paccakkhAmi. jAvajjIvAe, tivihaM tiviheNaM, maNeNaM vAyAe kAraNaM, na karemi na kAravema karataM pi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appA vosirAmi || a--he bhagavaMta ! huM (ApanI sAkSIe ) sAmAcika ( samabhAvamAM rahevAnA nizcaya) karu chuM. jIvuM tyAM sudhI sarva pApayeAgAneA (mana-vacana-kAyAnI akuzaLa pravRttine) trividha trividhathI tyAga karuM chuM. te A pramANe-- manathI, vacanathI ane kAyAthI ema traNeya yagAthI ( te pApavyApArane ) huM svayaM karuM nahi, bIjA dvArA karAvuM nahi, ane koI svayaM kare temAM saMmata thAuM nahi.' * he bhagavaMta ! te pApanuM pratikramaNa karuM chuM, mArA AtmAnI sAkSIe nidA karuM chuM ane ApanI samakSa 'e pApa che' ema garhA karu chuM. vaLI (te pApa karanArA mArA bhUtakAlIna paryAyarUpa) AtmAne vAsirAvu chu.sarvathA tanu chuM, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karemi bhaMte! vivecana-sarva jIvone pitAnI samAna mAnavA athavA rAga-dveSanAM kAraNe Ave tyAre paNa upazamamAM (samabhAve) ramavuM te bhAvasAmAyika che. tenI siddhi A paccakakhANa karI tenuM pAlana karavAthI thAya che. samajapUrvaka jIvana paryatanuM AvuM paccakkhANa karanArane tu bhautika IcchAone nAza thavA lAge che, mana-vacanakAyAnI zubha pravRttithI cittazuddhi thAya che ane AtmA svarUparamaNatAne AnaMda anubhave che. jaDa bhAve tene AkarSavA asamartha bane che ane AtmaguNene rAga pragaTe che. A sUtra AtmAnA cAritrarUpa prANanuM rakSaNa karavAmAM bakhtara samAna che. tene vAraMvAra smaraNa karI tenA arthanuM dhyAna karavAthI jIva pramAdathI bacI jAya che, mATe dararojanI kriyAmAM tene nava vAra bolavAne vidhi che. te uparAMta paNa tenuM jeTaluM vadhAre ciMtA thAya teTalo pramAda TaLe che, bhAvollAsa vadhe che. emAM "bhaMte!" zabda che tene "he sukhI-kalyANavaMta guru !" evo artha che. tethI ema samajavAnuM che ke jIvanabhara gurunI nizrA cAri. tramAM Avazyaka che. bIjo artha bhaMte !="he bhavane pAra pAmelA (jinezvara) deva ! ema thAya che. ethI "jIvanabhara jinAjJAnuM akhaMDa pAlana karavA mATe cAritra che' ema samajavAnuM che. bIjI vakhate bhaMte! zabda Ave che tene bhAva e che ke "he bhagavaMta ! A cAritra huM ApanA AzIrvAda-kRpAthI laI zakyo chuM, e yaza (upakAra) Apane ghaTe che" ema bhaktipUrvaka kRtajJatA batAvavA mATe che. A paccakkhANamAM "sAmAaM karemi' enAthI vartamAnakAlanAM, "paccakkhAmi' padathI bhaviSyakAlanAM ane "paDikamAmi niMdAmi garihAmi apAyuM vosirAmi' padethI bhUtakALanAM, ema traNe kALanAM pApa-vyApArane tyAga thAya che. | 'tivihaM tiviheNuM" pAThathI sAta saptabhaMgIerUpa gaNa Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha pacAsa bhAMgI ane tene traNa kALathI gaNatAM ekase. suDatAlIsamAM (chellA) bhAge thatuM A paccakkhANa utkRSTa che. ene yathAyogya samajI pAlana karanAra AtmA paraMparAe sarva sukhone sthAnarUpa mokSane pAme ja che. 3. icchAmi ThAmitra icchAmi ThAmi kAussaggaM, jo me devasio aiAro kao, kAio vAio mANasio, ussutto ummaggo akappo akaraNijjo, dujjhAo duviciMtio, aNAyAro annicchivaDyo tamanapA , nA, haMsa, caritte, sukha, sAmA, tiNhaM guttINaM, cauNhaM kasAyANaM, paMcaNhaM mahavvayANaM, chaNhaM jIvanikAyANaM, sattaNhaM piMDesaNANaM, aThaNhaM pavayaNamAUNaM, navaNhaM baMbhaceraguttINaM, dasavihe samaNadhamme, samaNANaM jogANaM jaM khaMDiaMjaM virAhiaM tassa micchA mi dukkaDaM // atha-huM kAyotsarga karavA IcchuM chuM, (zA mATe ?) je meM devasika aticAra karyA (tenI zuddhi mATe). aticArene (sAdhanabhede jaNAve che ke, kAyAthI, vacanathI ane manathI karyo hoya, (tene nimitta bhede jaNAve che ke, te usUtra(=Agama)nuM ullaMghana karavAthI, unmAga(AtmAnA kSApazamikabhAvarUpa) mekSamArganuM ullaMghana karavAthI, arthAt mahinA udayarUpa unmAgane vaza thavAthI, akathya (=caraNa-karaNarUpa sAdhunA ka5)nuM ullaMghana karavAthI, ane akaraNa (=sAmAnyatayA akAya)ne karavAthI. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchAmi hAmi0 5 temAMnA mAnasika aticArAne aMge kahe che ke, durdhyAna karavAthI ane duSTa ciMtana karavAthI. ahIM sthira citta eTale dhyAna ane caLa citta eTale ciMtana samajavuM. have e kAcikAdi traNe aticArone age kahe che ke, te anAcAra=nahi AcaravA cAgya, mATe te anicchanIya=nahi icchavA ceAgya ane tethI te asAdhuprAyAgya =sAdhujIvanamAM adhita che. (have viSayabhede jaNAve che ke,) jJAnamAM, darzanamAM ane cAritramAM. (jJAnAdinA judA judA viSayA jaNAvavA kahe che ke-) zrutamAM=zrutajJAnanA ATha AcArAnuM pAlana karavAmAM, sAmAyikamAM=saesAmAyikarUpa darzanAcAranA ATha AcArAnuM pAlana karavAmAM, tathA cAritrAcAranA pAlanarUpa traNa guptie mAM ( pramAda karavAthI ), cAra kaSAyAmAM ( vaza thavAthI ), pAMca mahAvratAmAM (pramAda karavAthI), cha jIvanikAyamAM (rakSA nahi karavAthI ), sAta piIAmAM (doSa lagADavAthI), ATha pravacana mAtAmAM ( doSa lagADavAthI ), nava brahmacaryanI guptiomAM. (nahi pALavAthI), daza prakAranA ( kSamAdi) zramaNudharmoMmAM (tenuM pAlana nahi karavAthI) ane sAdhuonA yAgAmAM (sAdhu sAmAcArIrUpa kartavyamAM pramAdAdi karavAthI) je je kha'DanA (deza-virAdhanA ) karI hoya, je virAdhanA (mATI bhUla ) karI hoya, te mAruM sarva pApa mithyA thAe ! vivecana--A sUtramAM AtmAnA anAdi sakArAne lIdhe Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha ' thayelI bhUlAnI zuddhi karavAnA upAya batAvyA che. A sUtra AlAcanA mATe khelAya tyAre icchAkAreNa saMsiddha bhagavan ! devasa AleAuM?' arthAt he bhagavaMta! ApanI icchAnusAra Apa Adeza Ape. huM divasanA aticArAnI ApanI samakSa AlocanA karuM? ema gurunI anumati meLavI je je bhUlA, jevA jevA bhAvathI thaI hAya tevA tevA bhAvane jaNAvavA pUrvaka nikhAlasapaNe gurunI samakSa te pragaTa rUpamAM jaNAvAya che. ethI vidhipUrvaka bhUlAne kabUla karatA AtmA te pApeAmAMthI chUTI jAya che. jema snAna karavAthI zarIrane mela jAya tema A sUtrathI AtmasnAna thAya che, kamela dUra thAya che. be pratikramaNAmAM ATha vAra AvuM snAna karavAthI AtmAnI malinatA dUra thatI jAya che ane uttarAttara cAritranA adhyavasAye zuddha thatA ( vadhatA ) 2he che. bhUla thavI e meAhAdi azubha karmonu pariNAma hAvAthI duSkara nathI, kintu bhulane pazcAttApapUrvaka nirmaLa citte ekarAra karavuM te ati duSkara che. e kAma A sUtranA AlaMbanathI AtmA karI zake che. mATe tenuM vAraMvAra ci Mtana-manana karIne zuddha thanArA jIva paraMparAe niraticAra cAritranA ArAdhaka bane che. 4. rAtrika-daivasika aticArAne ciMtavavAnI gAthA "sacaLAmaLannavALuM, ceya-na--A(sa)nna-hrAya--3catte / samitI(pha) mAvaLA muttI, vitarlRAyaraLami banne zA'' ( Ava. niyu0 1348 ), atha--zayana, Asana, AhAra-pANI, caitya, sAdhu, vasati, mAtru, sthaMDila, samiti, bhAvanA ane gupti e viSayamAM je je viparIta (aAgya) AcaraNa karyuM... hAya te te aticAra jANavA (1). vivecana--zayana=sa thArA, vagere avidhie karavAthI, Asana =pATa-pATalA vigere vidhie ( pUjyA-pramAryAM vinA ) levA, mUkavA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daivasika aticAra ke vAparavAthI, AhAra paNa tene vaheravA, vAparavAmAM eSaNanA deSo paikI keI doSa sevavAthI, cityarajinamaMdirane aMge avidhi (devavandanAdi nahi karavAthI ke avidhie) karavAthI, yati=sAdhuene vinaya-vaiyAvacca vagere nahi karavAthI ke AzAtanAdi karavAthI, zayA=vasati (upAzraya) ne aMge pramArjanAdi nahi karavAthI ke strI AdithI saMsakta vasatimAM rahevAthI, kAya prazravaNane mAtru aMge (azuddha bhUmimAM parAvavAthI ke vAthiI rahita zuddha bhUmimAM paNa daSTipaDilehaNAdi nahi karavArUpa) avidhi karavAthI, ane uccArapurISa (Thale) paraThavavAmAM (prazravaNanI jema) avidhi karavAthI, samiti pAMca samitinuM yathAyogya pAlana nahi karavAthI, bhAvanA anityAdi bAra ke mahAvratanI pacIsa bhAvanAonuM ciMtana vagere nahi karavAthI ke avidhie karavAthI ane guprimane gupti Adi traNanuM pAlana nahi karavAthI ke avidhithI karavAthI, upalakSaNathI tapa, paDilehaNa, pratikramaNa, svAdhyAya vagere sAdhunA dareka vyApAramAM avidhi Adi karavAthI lAgelA aticArone kAussagnamAM A gAthAnuM dhyAna karavA pUrvaka yAda karI dhArI rAkhavA ane pachI guru samakSa kahI saMbhaLAvI prAyazcitta levuM. 5. devasika aticAra moTA ThANe kamANe caMkamaNe Autta aNautta hariakAyasaMgha, bIakAyasaMghade, trasakAyasaMghaThe, sthAvarakAyasaMghade, champaI saMghaTTa, ThANuo ThANuM saMkAmiA, dehare gecarI bAhirabhUmi mAge jAtAM AvatAM strI-tiyacataNuM saMghaTTa paritApa upadrava huA, divasamAMhi cAra vAra sakjhAya, sAta vAra cityavaMdana na kIdhAM, paDilehaNuM AghI pAchI saMka- tira vAra Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramakriyAnAM sUtro-sAtha bhaNAvI, asteAvyasta kIdhI, Atta dhyAna raudradhyAna dhyAyAM, dhama dhyAna zukaladhyAna yAM nahi, geAcarI taNA betAlIza dASa upajatA citavyA nahi, pAMca doSa mAMDalI taNA TALyA nahi, mAtru aNupUje lIdhu, aNapUjI jIvAkuLa bhUmikAe para blyu, paraThavatAM aNujANuha jasuM: " na kIdhA, parabyA pure vAra traNa 'vesira vAsire 'na koluM deharA upAzraya. mAMhi pesatAM nisihI nIsaratAM AvahI kahevI visArI, janajIvane cArAthI AzAtanA; gurupratye tetrIza AzAtanA kIdhI, 8 anere divasa saMbadhI je kAI (aticAra) pApadoSa lAgyA hoya, te savi huM' mane vacane kAyAe karI tassa micchAmi dukkaDa // agharA zabdArtha DANa=ubhA rahetAM kamaNe=cAlatAM cakamaNe=Ama tema pharatAM Autte=upayAgapU ka aNAutta=upayAga vinA khIakAya=ghRkSAnAM khIjadANA vagere chappaIA=SadikA--jU vagere bAhirabhU mi=stha Dila bhUmi saMghaTTa=sAmAnya pa paritApa=vizeSa saMtApa (pIDA) upadrava=atyaMta trAsa AvI pAchI=mADI vahelI astAvyasta=jema tema avidhithI pApa=sAvadya vyApAra (kriyA) dA=mananA azubha pariNAma 6. rAtrika aticAra meTA saMthArA uvaTTaNakI, pariaTTaNakI, AuTTaNakI, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtrika aticAra moTA pasAraNukI, chapaIa saMghaTTaNakI, (acakhu visaya hue), saMthArA uttarapaTTo TaLate adhika upakaraNa vAva, zarIra aNupaDilehyuM halAvyuM, mAguM aNupUchyuM lIdhuM, aNapUMjI bhUmikAe pAThavyuM, paraThavatAM aNajANaha jasugraha na kIdhA, paraThavyAM peThe vAra traNa sire vAsire na kIdhuM. saMthArA porisI bhaNAvyA vinA sutA, kusvapna lAThuM, svapnAMtaramAMhi ziyaLataNa virAdhanA huI, AhaTa dehadR ciMtavyuM, saMka9pa vikalapa kIdho. rAtri saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyo hoya te savi huM mana, vacana kAyAe karI tassa micchAmi dukkaDaM. agharA zabdArtha uvaTTakkI bIje paDakhe pharatAM acaphakhuvisaya=aMdhAre dekhAyuM pariaNakI punaH mULa paDakhe pharatAM AuTaNakI=paga vagere saMkocatAM lAyuM AvyuM AhaTa dehada ADuM deTuM pasAraNakI=paga vagere laMbAvatAM | (jema tema) chapaIe saMghaTTaNakI=jUne saMghaTTa saMkalpa daDha kalpanA thatAM vikalpa vAraMvAra athavA vicitra kalpanA Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu pratikramaNa sUtra sAthe // pAma niSnA || avataraNa--have sAdhunA pratikramaNa sUtra nAma lignAva. nu* vivaraNa lakhIe chIe. temAM 'pratikramaNu ' zabdanA artha zubha cAgeAmAMthI azubha AgeAmAM gayelA AtmAnu punaH zubha yogAmAM pratikULa (UlaTu') gamana karavuM, pAchA pharavuM tene ' pratikramaNa ' kahyu che. te pratikramaNa e prakAranuM che. eka yAvajjIva sudhInuM ane bIjI amuka kAla sudhInuM. temAM mahAvratA Adi uccaravAM te cAvajIva mATenuM ane daivasika-rAI vagere pratikramaNa maryAdita kAlanuM samajavuM. pratikramaNanA viSayA-1-pratiSiddha kArya karavuM. 2-karaNIya nahi karavu. 3-temAM ( jinavacanamAM) azraddhA karavI ane 4-viparIta prarUpaNA karavI e cAra che. magaLa--pratikramaNa sUtranA prAraMbhe (bhAvama'gaLa rUpa) zrI pa'caparameSThi namaskAra maMtra, ane 'karemi bhaMte' kahevu. te pachI vinAnI zAnti mATe pratikramaNa sUtra ma'gaLapUrvaka kahevuM joI e, mATe sUtrakAra svaya' ma'galane jaNAve che ke ' cattAra maMgalaM, bahitA mAruM, siddhA mA N, sA maMgalaM, kevalipaNNatto dhammo maMgalaM. " vyAkhyA-- saMsArathI mane gALe'(pAra utAre) te ' maoNMgala ', athavA 'maMgAya (prApta karAca) hita jenAthI ' te 6. maMgala', athavA 'maga' eTale dhama ne 'lA' eTale Ape d Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijaja te "maMgala" ema " zabdanI bhinna bhinna vyutpatti dvArA judA judA artho thAya che, (tAtparyathI badhA artho ekArthika che). temAM cAra padArtho "maMgala che te kahe che ke, "arihaMtA maMgalaM" vagere. arthAt 1-arihaMte, 2siddho, 3-sAdhuo ane 4-kevaliprarUpita dharma, e cAra maMgala che. temAM AcAryo-upAdhyAye paNa sAdhupaNAthI yukta hovAthI "sAdhuo "mAM teone paNa samajI levA ane kevaliprarUpita dharmamAM zratadharma ane cAritradharma (jJAna ane kiyA) bane dharmo samajI levA. e padArthonI. maMgalatA e kAraNe che ke hita teo dvArA ja maMgAya che (meLavAya che). A hetuthI ja teonuM lakattamapaNuM che. athavA lokomAM te padArthonuM uttamapaNuM che, e jaNAvavA kahe che ke - "cattAri loguttamA-arihaMtA loguttamA, siddhA loguttamA, sAhU loguttamA, kevalipaNNatto dhammo loguttamo." vyAkhyA-pUrve kahelA cAra padArtho, loka eTale (lAyopathamika Adi bhAvarUpa) bhAvalekamAM uttama che mATe "lakattama che. temAM "arihata " bhAvalokamAM pradhAna che, kAraNa ke teone karmanI sarva zubha prakRtine udaya hoya che, arthAt zubha audayika bhAve teo vartatA hoya che. samagra lokamAM arihatanI tulanAmAM Ave te kaI AtmA zubha audayika bhAvavALa hoto nathI. "siddhA" cauda rAjalokanA aMte upara traNa lokane mastake rahelA havAthI kSetralekamAM uttama che. "sAdhuo" te samyaga hasamagra lokamAM bhAvavALA matake saga Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAthe jJAna, darzana ane cAritrane Azrine bhAvalekamAM uttama che ja; arthAt jJAnAdi guNarUpa bhAvadharmanI prAptivALA hovAthI bhAvalakattama che ane dharmamAM zratadharma kSApazamika bhAvakanI apekSAe tathA cAritradharma kSAyika bhAva ane mizra (sAMnipAtika) bhAvanI apekSAe bhAvalokottama che. ema teonuM lokottamapaNuM hevAthI ja te zaraNa karavA yogya paNa che, athavA te zaraNa karavA gya hovAthI teomAM lokottamapaNuM che. e jaNAve che ke - cattAri saraNaM pavajjAmi-arihaMte saraNaM pavajjAmi, siddhe saraNaM pavajjAmi, sAhU saraNa pavajjAmi, kevalipaNNataM dharma saMpAM pavannAma.' , vyAkhyAcAranAM zaraNAne huM svIkAruM chuM, aMgIkAra karuM chuM; arthAt sAMsArika duHkhothI mArI rakSA karavA mATe huM cArane Azraya karuM chuM-cArane bhajuM chuM. 1- arihatone Azraya karuM chuM, 2-siddhone Azraya karuM chuM, 3-sAdhuone Azraya karuM chuM ane 4-kevaliprarUpita dharmano Azraya karuM chuM. e rIte mAMgalika vyavahAra karIne have pratikramaNa sUtra kahe che. "chAmi kimi nI - ItyAdi tarata micchAmi dulahuM" sudhI kahevuM. ema aticArone oghathI jaNAvIne tenuM saMkSepamAM pratikramaNa jaNAvyuM; have vigatavAra aticAro jaNAvIne tenuM pratikramaNa kahe che-temAM paNa pahelAM gamana-Agamanane aMgenA aticArenuM pratikramaNa karavA mATe Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjAva 13 " icchAmi paDikkamiuM iriAvahiyAe" vagere moTo, ema gamana-Agamana aMgenA aticArAnu pratikramaNa kahyu.. have bAkInA saghaLA aticAronA pratikramaNa mATe mUla pratikramaNa sUtra kahe che-- icchAmi paDikamiuM - pagAmasijjAe, nigAma sijjAe, saMthArAuvaTTaNAe, pariaTTaNAe, AuMTaNAe, pasAraNAe, chappaiya saMghaTTaNAe, kUie, kakkarAie, chIe, jaMbhAie, Amose, sasa rakkhAmose, AulamAulAe, soaNavattiAe, itthIvippariAsiAe, diTThIvippariAsiAe, maNavippariAsiAe, pANabhoaNavippariAe, jo me devasio aiAro kao, tassa micchA mi dukkaDam // paDikkamAmi goaracariAe, bhikkhAyariAe, ugghA - DakavADa ugghADaNAe, saraNAvacchA-dArAsaMghaTTaNAe, maMDIpAhuDiAe, balipAhuDiAe, ThevaNApAhuDiAe, saMkIe, sahasAgArie, aNesaNAe, pANesaNAe, pANabhoaNAe, bIa bhoaNAe, hariabhoNAe, paccheka mmiAe, purekammiAe, ahiDAe, dagasaMsahaDAe, rayasaMsaTTahaDAe, pArisADaNiAe, pAriTThAvaNiAe, ohAsaNabhikkhAe, jaM uggameNaM upAyaNesasaNAe, aparisuddhaM, pari(Di) ggahiaM, paribhuttaM vA jaM na pariTThaviaM, tassa micchA mi dukkaDam // - paDikkamAmi cAukkAlaM sajjhAyassa akaraNayAe, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI zramaNakriyAnAM sU-sAtha ubhaokAlaM bhaMDovagaraNassa appaDilehaNAe, duppaDilehaNAe, appamajjaNAe, duppamajjaNAe, aikkame, vaikkame, aiAre, aNAyAre, jo me devasio aiAro kao, tassa micchA mi dukkaDam // paDikkamAmi egavihe asaMjame, paDikkamAmi dohiM baMdhaNehiM-rAgabaMdhaNeNa, dosabaMdhaNeNa / paDikkamAmi tihiM daMDehiMmaNadaMDeNaM, vayadaMDeNa, kAyadaMDeNa / paDikkamAmi tihiM guttIhiM-maNaguttIe,vayaguttIe, kaayguttiie| paDikamAmi tihiM sallehi-mAyAsalleNaM, niyANasalleNaM, micchAdasaNasalleNa / paDikkamAmi tihiM gAravehiM-iDhigAraveNa, rasagAraveNaM, saayaagaarvenn| paDikkamAmi tihiM virAhaNAhiM-nANavirAhaNAe, dasaNavirAhaNAe, crittviraahnnaae| paDikkamAmi cauhiM kasAehi-kohakasAeNaM, mANakasAeNa, mAyAkasAeNa, lobhksaaenn| paDikkamAmi cauhiM sannAhi-AhArasannAe, bhayasannAe, mehuNasannAe, pariggahasannAe / paDikkamAmi cauhiM vikahAhi-itthikahAe, bhattakahAe, desakahAe, rAyakahAe / paDikkamAmi cauhiM jhANehi-aTTeNaM jhANeNaM, rudeNaM jhANeNaM, dhammeNaM jhANeNaM, sukkeNaM jhANeNaM / paDikamAmi paMcahiM kiriyAhiM-kAiAe, ahiMgaraNiyAe, pAusiyAe, pAritAvaNiyAe, paannaaivaaykiriyaae|pddikmaami paMcahiM kAmaguNehiMsaddeNaM, rUveNaM, raseNaM, gaMdheNa, phAseNa / paDikkamAmi paMcahiM maha Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjA 15 1 vvaehiM - pANAivAyAo veramaNa, musAvAyAo veramaNa, adinAdANAo veramaNa, mehuNAo veramaNa, pariggahAo veramaNaM / paDikamAmi paMcahiM samiihiM - iriyAsamiie, bhAsAsamiie, esaNAsamiie, AyANabhaMDamattanikakhevaNAsamiie, uccArapAsavaNa -khela- jalla-siMghANa-pAriTThAvaNiAsamiie | paDika mAmi cha ijIvanikAehiM - puDhavikAeNaM, AukAeNaM, teukAeNaM, vAukAeNaM, vaNassakAeNaM, tasakAeNaM / paDikkamAmi chahiM lesAhiM - kiNhalesAe, nIlalesAe, kAulesAe, teulesAe, pamhalesAe, sukkalesAe / paDikkamAmi sattarhi bhayaThANehi, ahi mayaThANehi, navahiM baMbhaceraguttirhi, dasavihe samaNadhamme, igArasahi uvasagapaDimAhiM, bArasahiM bhikkhupaDi - mAhi, terasahi kiriAThANehiM caudasahiM bhUagAmehi, pannarasahiM paramAhammiehiM solasahi gAhAsolasaehiM, sattarasavihe asaMjame, aTThArasavihe abaMbhe, eguNavIsAe nAyajjhayahi, vIsA asamAhi ThANehiM, iga ( ka ) bIsAe sabalehiM, bAvIsAe parIsahehiM, tevIsAe suagaDajjhayaNehi, cauvIsa e devehi, paNavIsAe bhAvaNAhiM, chabbIsAe dasAkappavavahArANaM uddesaNakAlehi, sattAvIsAe aNagAraguNehiM, aTThAvIsAe AyArapakapperhi, eguNatIsAra pAvasuappasaMgehiM, tIsAe mohaNIyaThANehiM, igatIsAe siddhAiguNehiM, battIsAe jogasaMgahehiM, tittIsAe AsAyaNAhiM, 9 arihaMtANaM AsAyaNAe, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe 2 siddhANaM AsAyaNAe, 3AyariyANaM AsAyaNAe, 4 uvajjhAyANaM AsAyaNAe, 5 sAhUNaM AsayaNAe, 6 sAhuNINaM AsAyaNAe, 7 sAvayANaM AsayaNAe, 8 sAviyANaM AsAyaNAe, 9 devANaM AsAyaNAe, 10 devINaM AsAyaNAe, 11 ihalogassa AsAyaNAe,12 paralogassa AsAyaNAe,13kevalipannattassa dhammassa AsAyaNAe, 14 sadevamaNuAsurassa logassa AsAyaNAe, 15 savvapANa-bhUa-jIva-sattANaM AsAyaNAe, 16 kAlassa AsAyaNAe, 17 suassa AsAyaNAe, 18 suadevayAe asAyaNAe, 19 vAyaNAyariassa AsAyaNAe, 20 jaM vAiddhaM, 21 vaccAmeliaM, 22 hINakkharaM, 23 aJcakakharaM, 24 payahINaM, 25 viNayahINaM, 26 ghosahINaM, 27 jogahINaM, 28 suThudinnaM 29 duThThapaDicchiaM, 30 akAle kao sajjhAo, 31 kAle na kao sajjhAo, 32 asajjhAie sajjhAiaM, 33 sajjhAie na sajjhAiaM, tassa micchA mi dukkaDam // namo cavIsAe titthayarANaM usabhAimahAvIrapajjavasANANaM / iNameva niggaMthaM pAvayaNaM saccaM aNuttaraM kevaliaM paDipunnaM neAuaM saMsuddhaM sallagattaNaM siddhimaggaM muttimaggaM, nijANamaggaM nivvANamaggaM avitahamavisaMdhi savvadukkhappahINamaggaM // ityaM ThiA jIvA sijhaMti bujhaMti muccaMti parinivyAyaMti savvadukvANamaMtaM karaMti, taM dhammaM saddahAmi pattiyAmi roemi Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijajA 17 phAsemi pAlemi azupAlemi taM dhamma saddahaMto pattiaMto roaMto phAsaMto pAlato aNupAlato tassa dhammassa kevalipannattassa abbhuSTio mi ArAhaNAe, virao mi virAhaNAe, asaMjamaM pariANAmi, saMjamaM uvasaMpajjAmi,abaMbhaM pariANAmi, baMbha uvasaMpajjAmi, akappaM pariNAmi, kappaM usaMpajjAmi, annANaM pariANAmi, nANaM upasaMpajjAmi, akiriaM pariANAmi, kiriyaM upasaMpajjAmi. micchattaM pariANAmi, sammattaM upasaMpajjAmi. abohiM pariANAmi, bohiM uvasaMpajjAmi, amaggaM pariANAmi. maggaM uvasaMpajjAmi, saMbharAmi jaM ca na saMbharAmi. jaM paDikkamAmi OM ca na paDikamAmi, tassa savvansa devasiamla aiArassa paDikamAmi, tassa sambassa davasiassa aiAsa paDikamAmi / sabhaNo haiM saMjaya-viraya -paDihaya-paJcakaravAya pAvakamme, aniAgo, didvisaMpanno, mAyAmosa vivajio, aDDhAijjesu dIvasamuddesu pannarasasu kammabhUmIma jAvaMta kevi sAha rayaharaNagucchapaDiggahadhArA paMcamahAbhAga ahArasasahassasIlaMgadhArA akkhuyAyAracarittA te savve sirasA maNasA nattharaNa baMdAmi / / gvAmi sabajIve. muvve jIvA khamaMtu me / miti me sababhUema. ve majjha na keNai // 1 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI zramaNa kiyanAM sUtro-sAthe evamahaM Aloia, niMdia garahia dugaMchiaM sammaM / tiviheNa paDikkato, vaMdAmi jiNe cauvvIsaM // 2 // vyAkhyA-prathama zayanakriyAnA aticAronA pratikamaNa mATe kahe che ke-pratikramaNa karavA icchuM chuM. kenuM pratikramaNa? te kahe che ke prAmAyaT" arthAt "prakAmazayyA" karavAthI lAgelA divasa saMbaMdhI aticAranuM. ahIM paNa "kiyAkALa" samajo. arthAt jyAre jyAre prakAmazayyA karavAthI mane aticAra lAgyo hoya, te te vakhate lAgelA aticAranuM mane "micchA mi dukkaDa" thAo, e samAptikALa jANo. eTale atyAre te mAruM pApa mithyA thAo, ema samajavuM. ema AgaLanAM padomAM paNa kiyAkALa ane samAptikALano viveka karo. have "prakAmazAno artha kahe che ke "zayana karavuM te zayyA" te prakAma"=atizaya cAre prahara sudhI karavuM te "prakAzacyA." A arthamAM zayyA eTale saMthArIyuM vagere samajavuM. te prakAmA" eTale saMthArA-uttarapaTTAthI vadhAre upakaraNo athavA kapaDAne uddezIne traNathI vadhAre kapaDAM vAparavAM te * prakAmazayyA" kahevAya. evI koI paNa prakAmazayyA" karavAthI lAgelA aticAranuM pratikramaNa karavA icchuM chuM ema saMbaMdha . A rIte "prakAzacyA karavAthI svAdhyAya na thaI zake te ahIM aticAra samaja. ninAmAeT= dararoja "prakAzayyA" karavI te "nikAma zayyA" kahevAya. tenAthI "svAdhyAya nahi karavArUpa" aticAra lAge hoya Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijA . tenuM pratikramaNa tathA saMtAra 3vartanathI (tayA)=saMthArAmAM uvartana" eTale zayana karyuM hoya tenI apekSAe bIjA paDakhe pharavAthI ane gharivartanathar(tA) punaH te ja (pUrvanA) paDakhe pharavAthI-punaH paDakhuM badalavAthI, (ahIM "tA" pratyaya svArthamAM karela che, ema AgaLa paNa jyAM jyAM "tA" pratyaya Ave tyAM svArthamAM samajavo). A uddavartana ane parivartana karatAM saMthArAne ane kAyAne nahi pramArjavA vagerethI aticAra samaja. mAkunA (tarA)=zarIranA avayavo (paga vagere) ne saMkecavAthI, tathA prasAra yA(ta)=saMkecelA avayane pahoLA (lAMbA) karavAthI lAgelA aticAranuM pratikamaNa, ahIM kukkaDInI jema AkAze (uMce) paga laMbAvavAnI tathA saMkocavAnI kriyA pramAIne karavI joIe. te pramANe nahi karavAthI aticAra samajo. pIsavAyA(ta)= jue ne, avidhie saMghaTTaNa (sparza) karavAthItathA nite"= khAMsI AvavAthI, arthAt khAMsI vakhate mukha AgaLa mukhavastrikA ke hAtha nahi rAkhavAthI, "rAte =nArAjIthI vasati (makAna)mAM te "khADA-TekarA che" athavA "garamI che" vagere bolavuM te "karka rAyita" kahevAya. vasatine aMge evI nArAja thAya te ArtadhyAnarUpa aticAra samaja. tathA "sUtajJamite =chIMka ke bagAsu avidhie khAvAthI arthAtu chIMka ke bagAsuM AvatAM mukhe mukhavastrika ke hAtha rAkhI jayaNuM nahi karavAthI, "maLe =sparza karavAthI, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrI zramaNa kriyAnAM sUtro-sA arthAt kAI vastune pramArjana karyA vinA hAtha laMgADavAthI, 'sarajJaslAmathaeN'=pRthvI Adi rajavALI vastune sparzI karavAthI. e jAgRta avasthAmAM sabhavita aticArAne uddezI kahyuM. have nidrAdhIna avasthAmAM saMbhavita aticArene kahe che ke- AA jAvu cAvananimittayA '=AkuLa-vyAkuLatAthI svapnanimittaka, eTale svapnamAM zrI AdinA bhAga, vivAha ke koIne sAthe yuddha vagere karavuM, arthAt te te viSayanI AkuLatAthI nidrAmAM judA judA prakAranAM svapna AvavAne lIdhe je aticAra lAgye hAya, A AkuLa-vyAkuLatA paNa mULa guNu ane uttara guNane aMge, ema e prakAranI hAya, tethI tene bhinna bhinna jaNAve che ke- zrIyaparvAsiyA '=abrahma (strI) sevana saMbaMdhI AkuLa-vyAkuLatAthI, vRSTiarjaniyA '=rUpane jovAnA anurAgathI-srIne jovArUpa STivikArathI thayelI AkuLavyAkuLatAthI, e pramANe ' manoyevarvAsimcA '=manamAM strInuM dhyAna--ciMtana karavArUpa maneAvikArathI thayelI AkuLavyAkuLatAthI, tathA ' vAnojJana-vaiyAMsiyA'=rAtre AhArapANI vAparavArUpa viparIta vana jemAM hoya tevI AkuLavyAkuLatAthI ( tAtparyaM ke, nidrAmAM te te prakAranI vyAkuLatAne kAraNe abrahma sevananuM, strInA rUpane jovAnuM, tenA ciMtananuM ke AhAra-pANI vAparavA saMbaMdhI svapna AvavAthI ) co mA vairvAsaH aticAra: taH'=je me divasa sa'badhI aticAra karyA hAya te mithyA me duSkRtam '= " .6 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAma sijjA mAruM pApa mithyA thAo. prazna--sAdhune divase zayananA niSedha hAvAthI e aticAra divase kevI rIte thAya ? uttara--prazna kharAkhara che, paNa A pATha ja ema jaNAve che ke vihArane kAraNe thAka lAgyA hAya ane rAga ityAdi prasaMge apavAdathI sAdhu divase paNa zayana karI zake ane tyAre A aticAra paNa sa'vita che. 21 ema zayana saMbaMdhI aticArAnu pratikramaNa kahIne have gAcarI sa`khadhI aticArAnu pratikramaNa karavA mATe kahe che ke-- ' pratimAmi '=pratikramaNa karu... chuM. zAnu ? gocarI pharavAmAM je aticArA lAgyA hoya tenuM. ema satra sakha'dha joDavA. 'jovacaniyAma'=gAyanuM caravu" te 'govara' kahevAya, gocaranI jema 'paf=bhramaNa karavuM te 'gocarakhA', temAM lAgelA aticArAnuM. kayA viSayamAM ? 'mikSArIyAm' bhikSA mATe bhramaNa karavu te bhikSAcarcAmAM, arthAt bhikSA mATe gocarI pharatAM lAgelA aticArAnu pratikramaNa karuM chu.. te A pramANe H sAdhu AhArAdi vastu maLe ke na maLe tenI apekSA vinAnA ane cittamAM dInatA rahita, arthAt maLe to sayama vRddhi ane na maLe tA tapAvRddhi, ema ubhayathA lAbhane mAnaMtA, mATe ja maLavA, na maLavAmAM nirapekSa hAvAthI dInatA vinAneA. vaLI uttama (zrIma`tanAM), adhama Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrI zramaNa WiAnAM sUtro sAthe (daridronAM) ane madhyama (sAmAnya) gharomAM ISTa vastu maLe te paNa rAga vinA ane aniSTa maLe te paNa TheSa vinA gocarI phare, e gocarI pharavAne vidhi che. temAM aticAra kevI rIte lAge te kahe che ke-3thArapArakardhATana'= uddaghATa eTale mAtra sAMkaLa caDhAveluM ke alpa mAtra baMdha kareluM, mAtra aDakAveluM "kapATa" eTale kamADa, upalakSaNathI jALI-bArI-kabATa-kaThAra vagere, tene "uddaghATanayA" eTale saMpUrNa ughADavAthI. ahIM vinA pramAje ughADavAthI aticAra samajavo. tathA "sthAnavatsAravAsanA "= kUtarAne, vAcharaDAne ke nAnA bALakane (upalakSaNathI bIjA paNa tiryaMca vagerene) saMgho (sparza) thavAthI aticAra. "mavGurmRtivaya prAkRtikA" eTale siddhAntanI paribhASAthI bhAta (AhAra) samajavo, te jyAM maMDImAM" eTale DhAMkaNI-DhAMkaNa ke bIjA koI bhAjanamAM agrakra (uparano bhAga) jude kADhIne pachI bhikSA Ape te "maMDI prAtikA" kahevAya. tema karavAthI sAdhune nimitta AhArane jude kADhavArUpa pravRtti (deSa) thAya te ahIM aticAra samaja. "jasTimRtiyA "=balI eTale anya dharmavALA svadharma anusAra mULa bhAjanamAMthI prathama cAre dizAmAM (dipAlane) ke agnine balidAna pheMkIne pachI bhikSA Ape te "baliprAbhUtikA" kahevAya. ema AhAra pheMkavAthI jIva-virAdhanA thavArUpa ahIM aticAra samajo. "thApanAkAmutivAcA'=sthApanA eTale anya bhikSukane Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjA 23 mATe rAkhI mUkelI prAkRtikA (AhAra), temAMthI bhikSA Ape te letAM bhikSukone aMtarAya thAya te, ( athavA nigraMtha sAdhune ApavA mATe paNa rAkhI mUkelI vastu vaheAravAthI sthApanA doSa 'rUpa) aticAra lAge. tathA rAtei'-je AhArAdi vaheAratAM AdhAkama 'vagere koI paNa doSanI zaMkA rahe te AhArAdi je je doSathI zakita ' hAya te te doSarUpa aticAra lAge. ' sadattAdAre'= zIghratayA (rabhasavRttithI) akalpanIya vastu grahaNa karI tene nahi pariThavavAthI athavA avidhie parijhavavAthI aticAra. e prakAre naiSaLayA -aneSaNA karavAthI arthAt (ahI 'na-1) alpa arthamAM hovAthI) eSaNA samitimAM pramAda karavAthI ane prALepaLacA 'sarvathA avicAritapaNe pramAda karavAthI-DhASane sarvathA vicAra nahi karavAthI-lAgelA aticAra tathA prANonanayA'temAM ' prANa ' eTale rasa vageremAM utpanna thatA jIvA, bhAjane " dahI-bhAta vageremAM (kAlAtIta dahIMmAM ke vAsI bhAtamAM), tathA saDelAM keLAMmAM ke bhAgelI kerI vageremAM, athavA jUnI khAreka vageremAM ( utpanna thayelA jIvAvALI te te vastu khAvAmAM), je virAdhanA thAya te prANanA (jIvAvALI vastunA) bhAjanathI lAgelA aticAra. e pramANe thIjhonanA tathA ritamaunanayA'talasAMkaLI vagere khAvAmAM kAcA tala vagere bIjAnI virAdhanA ane bhIjAvelI dALa vagerenI nakhImAM UgelA aMkurA (ana takAya)nA sa`bhava hAvAthI tevI vastu 6 6 6 6 ' Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI zramaNa keyAnAM sUtre-sAthe khAvAmAM harita (vanaspatikAya)nI virAdhanAno saMbhava che. ema bIja ane haritanI virAdhanAthI lAgelo aticAra. tathA "pazcAta jamavA ane puramavA =dAna dIdhA pachI pAtra ke hAtha vagere jovAmAM pANI vAparavuM, vagere pazcAt karma" jemAM thAya tevI ane dAna dIdhA pahelAM pAtra hAtha dhovA vagere. 'puraHkarma' jemAM thayuM hoya tevI bhikSA levAthI lAgelo aticAra. 'chAtI =letAMmUtAM dekhAya nahi te rIte lIdhelI, lAvelI, mUkelI bhikSA levAthI, temAM ApanArane jIvano saMghaTTo vagere thavAne saMbhava hovAthI aticAra. '32saMskRchAtA =(sacitta) pANIthI saMskRSTa (bhIMjAelA)pANIvALA sthAnethI lAvelI bhikSA levAthI (sacittasaMghaTTanarUpa) aticAra. e pramANe saMskRSTatA =sacitta pRthvI Adi rajavALA sthAnethI lAvelI bhikSA letAM paNa sacittarajasaMghaTTanarUpa aticAra. diniyA "=devAnI vastune jamIna upara DhoLato vahorAve te "pArizAnikA" bhikSA kahevAya, te levAthI chakAya jIvonI virAdhanArUpa aticAra. "grgrfnavayaT = bhojana ApavA mATenA bhAjanamAMnA anya dravyane khAlI karIne tenAthI dAna devuM tene pariNApana" kahevAya, tevI rIte ApelI bhikSA levAthI paNa sacittAdinA saMghaTTA vagereno saMbhava hovAthI aticAra. 'maramapafkSA = viziSTa dravyanI mAgaNI karavI tene siddhAntanI bhASAmAM avabhASaNa (ohAsaNa) kahevAya che, evI bhikSA levAthI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijajA lAgele aticAra. have upasaMhAra karatAM kahe che ke-e rIte bhede ghaNA ja che, te keTalA kahI zakAya ? mATe saghaLA bhede "uddagama, utpAdana ane eSaNa e traNa prakAromAM aMtagata thatA hovAthI kahe che ke "6 3vAna utpAnera ghavAyA ja parizuddha sidita =je kAMI azanAdi "AdhAkarma" vagere uddagama doSathI, "dhAtrISa" vagere utpAdana dethI ane "zakti" vagere eSaNa dethI dUSita chatAM lIdhuM, "rimuit Saa ja paripita= levA chatAM je paraThavyuM nahi, athavA vAparyuM, ema je je aticAra lAge che, "tata micchA mi tuveluM =te mAruM pApa mithyA thAo vagere pUrve karelI vyAkhyA pramANe, e pramANe gocarI saMbaMdhI aticAranuM pratikramaNa kahIne have svAdhyAyAdimAM lAgelA aticAranA pratikramaNa mATe kahe che ke - "pratikramaNa karuM chuM. kenuM pratikramaNa? "tuLa svAdhyAyajI mAratA=divasanA ane rAtrinA pahelA ane chellA be be prahara, ema cAra cAra sUtrane svAdhyAya karavAnuM vidhAna che te pramANe nahi karavAthI je aticAra karyo hoya tenuM pratikramaNa karuM chuM, ema saMbaMdha samajave. tathA "maDhi =divasanI pahelI ane chellI pirisImAM mApanAhya"=bhADa" pAtra vagere ane "upakaraNa vastro vagerene (ahIM samAhAra keMdva samAsathI eka vacanAH prAga samaja, tene) "sa juvekSaNA'=sarvathA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrI zramaNa kriyAnAM sUtro-sAthe netrothI nahi jevAthI ane supratyupaMkSA =jema tema (asapUrNaavidhithI) jevAthI, tathA sAmAnacaT 'rajoharaNa vagerethI sarvathA pramArjanA nahi karavAthI "tuvmAcA" avidhithI (jema tema) pramArjanA karavAthI. tathA "tame zvati stirADanArA =atikrama-vyatikama-aticAra ane anAcAra karavAthI " mA sevana tivAraH kRtaH taltha miyA me tuma =me je divasa saMbaMdhI aticAra karyo hoya te mAruM pApa mithyA thAo. te atikrama vagerenuM svarUpa A pramANe che-jema ke koI AdhArmikAdi deSita vastu vaheravA nimaMtraNa kare tene (doSita jANavA chatAM) sAMbhaLavAthI (niSedha nahi karavAthI) 1-atikama, tene vahoravA mATe jatAM ra-vyatikama. te doSita vastu vaheravAthI 3-aticAra, ane te doSita AhAranuM bhajana karavA keLiye hAthamAM levAthI 4-anAcAra. ema anya prasaMgomAM paNa svayaM samajI levuM. have ekavidha, dvividhAdi bhedethI pratikamaNa kahe che. pratimami=pApanuM pratikamaNa karuM chuM, pApathI pAcho pharuM chuM. kyA hetuothI lAgelA pApanuM pratikamaNa? te vigatavAra kahe che, "viSe saMme'= aviratirUpa eka asaMyamathI je aticAra karyo (sevyo hoya te mAruM pApa mithyA thAo ema "vAtharI nArAyaNanA '=sudhInAM dareka padone chellA pada " fmA che tu tama'nI sAthe saMbaMdha samaja. 'pratikramAmi dvAbhyAM bandhanAbhyAM-rAgabandhanena, dveSabandha Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5gAma sijaja 27 nena'=rAga ane dveSa e be baMdhanathI sevelA aticArenuM pratikramaNa karuM chuM. temAM "rAga eTale abhizvaga"(Asakti, anurAga) ane dveSa eTale aprIti. e bane AtmAne (karmabaMdha karAvanAra hovAthI) saMsAramAM baMdhanarUpa che e spaSTa che(ahIM kaI padamAM tRtIyA vibhakti che ane kaI padomAM saptamI vibhakti che te, vyAkaraNanA niyama pramANe, hetu vageremAM tRtIyA (paMcamI), saptamI vikalape thAya che e arthamAM sarva pademAM te te vibhakti samajI ke ahIM asaMyamathI rAga-dveSa judA nathI, tema AgaLa. kahevAtA traNa daMDo vagere badhA hetuo ekabIjAmAM aMtargata che arthAta asaMyamathI lAgatA aticAre rAgadeSathI ja thAya che ane te paNa mana, vacana ane kAyArUpa traNa daMDathI thAya che, ema eka hetumAM pachI pachInA badhAya hetuo aMtargata che, chatAM bhinna bhinna jaNAvavAnuM kAraNa e che ke pratikramaNa karanAra bhinna bhinna rIte. khyAla karIne lAgelA doSonuM sArI rIte pratikramaNa karI zake. vaLI asaMyama, rAgadveSa, traNa daMDa, zalya, gAro, kaSAyo vagere azubha bhAvothI te aticAra lAge ane tenuM pratikramaNa paNa karAya, paNa traNa gupti, zubha dhyAna, pAMca mahAvrato, samiti vagere zubha bhAvo che, tenuM pratikramaNa zA mATe?--ema prazna thAya te samajavuM ke e karaNIya. bhAvone nahi karavAthI, avidhie karavAthI, temAM zraddhA nahi karavAthI, ke viparIta prarUpaNAdi karavAthI lAgelA aticAronuM pratikramaNa karavAnuM che. e rIte "sTa mahinosTApadaM, vasaTv nAgadaM" vageremAM paNa te te zrutajJAnanI zraddhA na karavAthI ke usUtra prarUpaNAdithI lAgelA aticAronuM pratikramaNa karavAnuM hoya. che. ityAdi svayaM samajI levuM. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI zramaNa kriyAnAM sUtro-sAtha levI. ahIM mAtra zabdArtha kahIe chIe.) jenAthI AtmA daDAya arthAt jJAnAdi guNArUpa azvaya nu haraNa karIne je AtmAne nirdhana (daridra) banAve te'daMDa ' kahevAya. ahIM duSTa mAge joDAelAM mana, vacana ane kAyA e traNa daMDA che, mATe *4 pratimAmi trimirranhe:, manovnTena, volajjaina, hrAyaTTaina '=manAda'Da, vacanaH'Da ane kAyadaMDa e traNa da DathI je aticAra karyo hoya tenuM pratikramaNa karuM chuM. 'pratikramAmi tisRbhirguptibhiH, manoguptyA vAgguptyA, vAyaguNyA '= +manAgupti, vacanapti ane kAyati, e traNa guptithI karelA aticAranuM pratikramaNa karu chuM. * rAjA daMDa pharamAvIne dhanavAnane lUTe tema meAharAjA mana-vacanakAyA dvArA AtmAnAM guNaratnAne lUTe che mATe te "IMDA ' kahevAya che. traNa + AI -raudradhyAna karAvanAra kalpanAonA rAdha karavA te 1, dharma dhyAnajanaka zAstrAnusArI mAdhyastha pariNati sevavI te 2, ane mana:kalpanAone sa.thA rAdha karavA te 3, ema maneguptinA prakAra che. vacanaguptinA be prakArA cheH 1-mukhanetrAdinI saMjJAnA paNa tyAga karIne sathA mauna karavuM te, 2-mukhe mukhavastrikA rAkhIne vAcanA-pRcchanAdi svAdhyAya karavA tathA zAstra ke vyavahArathI -aviruddha satya--hitakara khAlavu* te. trIjI kAyajhurtinA paNa be prakAra che. eka pariSa--upasargAdi prasaMge paNa kAyotsargarUpe kAyaceSTAnI nivRtti athavA caudamA guNasthAnake kAyayoganA sarvathA nirodha karA te ane bIjo vinaya--vaiyAvacca-paDilehaNa-pramAna Adi zAstrAnu sArI saMyama-anuSThAna AcaravuM te. e pramANe traNa gurminuM pAlana nahi karavAthI, temAM zraddA nahi karavAthI ke viparIta prarUpaNA karavAthI aticAra lAge ema samajavuM. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijA temAM gopana karavuM-rakSaNa karavuM te gupti samajavI, arthAta zubhamAM pravRtti ane azubhamAMthI nivRtti karavArUpe manavacana-kAyAnuM rakSaNa karavuM te traNa guptie nahi karavAthI lAgelA aticAranuM pratikramaNa karuM chuM, ema sarvatra samajavuM. "uta nimiH racaii , mAracena, navAni ,mithyA(Tana) rAna' mAyAzalya, niyANuzalya ane mithyAtvazalya, e traNa zalyathI lAgelA aticAranuM pratikramaNa karuM chuM. jenAthI AtmAne zalya-duHkha-pIDA thAya te "zalya" arthAt kAMTo. temAM 1-mAyA"-kapaTa e ja zalya. jema ke jIva aticAra sevavA chatAM kapaTathI gurunI samakSa AlocanA na kare, kare te bIjI (khoTI) rIte kare, ke kapaTathI bIjAnI upara pitAnA de caDhAve tyAre mAyAthI azubha karmane baMdha karIne pote AtmAne duHkhI kare, "mAyApravRti e ja tenuM zalya kahevAya, tenAthI karelo aticAra. 2nidAna devanI athavA manuSyanI Rddhi joIne ke sAMbhaLIne tene meLavavAnI abhilASAthI (.dharma) anuSThAna karavuM, e pApasAdhananI anumodanA dvArA AtmAne kaSTa ApanAra hovAthI zalya ane 3-mithyA viparIta darzana (arthAt beTI mAnyatA-zraddhA), tenA dvArA paNa karmabaMdha karIne AtmAne duHkhI karavAthI te paNa zalya. ema mAyA, nidAna ane mithyAtva e traNa zalyothI karelA aticAranuM pratikramaNa. tathA 'prati0 tribhigaiauravaiH, RddhigauraveNa, rasagauraveNa, sAtagauraveNa =ahIM gurupaNuM (meTAI) eTale gaurava, arthAt abhimAna Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI zramaNa kiyAnAM sUtre-sAtha ane lobharUpa AtmAne azubha bhAva. AvuM gaurava rAjapUjA ke AcAryapaNuM vagere Rddhi (sanmAna-saMpatti) maLavAthI, ISTa (manonukULa) rasanI prAptithI ane zAtAthI (sukhathI) thAya arthAt tenI tevI prAptinuM abhimAna karavAthI ane vadhAre meLavavAnI prArthanA (abhilASA) karavAthI thAya mATe tenA Rddhi, rasa ane zAtA ema traNa prakAra kahyA. te karavAthI thayelA aticAranuM pratikamaNa. tathA "prati tikRminidhana, jJAnavirAdhanA, virAdhanA, cAritravirAdhanA=virAdhanA eTale khaMDanA, jJAnanI, darzananI ane cAritranI ema traNanI virAdhanA dvArA. temAM jJAnanI virAdhanA pAMca prakAre thAyaH 1-jJAnanI niMdA karavAthI 2-gurvAdi upakArIone chupAvavAthI-teone upakAra mAnI kRtajJabhAva dAkhavavAne badale teonA upakArane oLavavAthI; 3-zAstromAM tenA te ja pRthvIkAyAdi jIvanuM ane prANAtipAtaviramaNAdi vratonuM vAraMvAra varNana (niSkAraNa) karyuM che," "ma, viSaya Adi pramAdanuM ane tenA pratipakSI apramAdenuM jyAM tyAM vAraMvAra varNana karIne punarUkta deSa karyo che," tathA "sAdhujIvanamAM jyotiSa ke yoninA jJAnanI zuM jarUra che? nirarthaka tikazAstranuM ane niprAbhata vagerenuM varNana karyuM che, ema zAstronI niMdAdi AzAtanA karavAthI 4-svAdhyAya karanArane antarAyAdi karavAthI; ane pa-akAle svAdhyAya kare vagere ATha jJAnAcAranI viruddha vartana karavAthI. bIjI darzananI eTale samyaktvanI virAdhanA paNa darzanano mahimA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjA 31 jaNAvanArAM 'sa'matitaka' Adi dazanazAstronI apekSAe eja pAMca prakAre thAya che. 1-jaina darzananI ni MdAthI; ra-jainadharmInI nindA karavAthI; 3-jaina darzananI satyatA siddha karanArA jaina dananA granthAnI, jinama Mdira-mUrti ke tIrthInI tathA jaina dananI prabhAvanA karanArAM udyApanAdi kAryonI nindA karavAthI; 4-sAdharmI Adine upadrava-dharmImAM aMtarAya-karavAthI; ane 5-danAcAranA ATha AcArone nahi pALavAthI; ema yathAyeAgya pAMca prakAro samajI levA. cAritranI virAdhanA paNu vrata vagerenA khaDanarUpa samajavI. ( tenA paNa 1-cAritranI nindA; 2-cAritravaMta sAdhusAdhvInI nindA, 3-cAritranAM upakaraNAnI AzAtanA; 4-cAritramAM levAmAM ke pALavAmAM te te prakAre aMtarAya karavA; ane 5-samiti-guptionu` ke caraNu-karaNasittarI vagerenu' thAyAgya pAlana nahi karavuM, ema pAMca prakAre yathAyAgya samajavA.) e traNa prakAranI virAdhanAthI je aticAra sevyA hoya tenu pratikramaNa karuM chuM. vaLI * nami: pAyaH, jodhAyaina, mAnapAcana, mAyASAyaina, homAyena' temAM jyAM jIvA vividha duHkhAthI kasAya eTale pIDAyarImAya-marI jAya tene 'kaSa' eTale sa`sAra kahyo che, tenA Aya eTale lAbha jenAthI thAya te kaSAyA cAra che: krodha, mAna, mAyA ane lAbha; temAM krodha eTale aprIti, mAna eTale aDAi, mAyA eTale kapaTa-kuTilatA ane lAbha eTale jaDa padArtha upara mUrchA, e darekanA udaya thavA pahelAM uya thatA nahi aTakAvavAthI ane ' Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra zrI zramaNa kiyAnAM sUtro-sAthe udayamAM AvelAne niSphaLa nahi karavAthI aticAra lAge. (enA uttara bhede, sthiti, phaLa ane svarUpa vagere anya grantho, pahelA karmagraMtha vageremAMthI jeI levuM). tathA "prati catasRbhiH saMjJAbhiH, AhArasaMjJayA, bhayasaMjJayA, maithunasaMjJayA, variprasaMzayA' saMjJA eTale samaja, abhilASA vagere, arthAt anAdi kALathI AtmA upara lAgeluM paugalika vAsanAnuM baLa te saMjJa; tenA cAra prakAre cheH 1-sudhA vedanIyanA udayathI AhAranI abhilASA te "AhAra saMjJA 2-(bhaya) mohanIyanA udayathI DaravuM te "bhayasaMjJA;3-veda mehanIyanA udaye mithunanI abhilASA thAya te "maithunasaMjJA ane 4-tIvra lobhane udaye jaDa padArtha upara mUcha thAya te "parigrahasaMjJA'. (e uparAMta daza-seLa vagere bhede paNa kahyA che, je A cAranA ja uttara bhede rUpa che. te daMDaka vagere thI jANI levA) te cAra saMjJAothI je aticAra lAgyuM hoya tenuM pratikamaNa, vaLI 'prati vartaNUmivikthaabhiH, strIkathayA, bhojanakathayA,dezakathayA, rAjakathayA' =ahI viruddha-viparIta kahevuM te vikathA (jema ke-strI ke puruSa saMbaMdhI kAmajika vArtA karavI te sI kathA; balarUpa-svAdane uddezIne rAga-dveSajanaka bhajananI vArtA karavI te bhakta kathA; sukha-saMpattine uddezIne rAga-dveSathI dezanI vArtA karavI te dazakathA ane rAga-dveSAdinA lIdhe rAjAnA guNadoSa vagerenI vArtA karavI te rAjakathA), zrI sthAnA sUtramAM e cAra uparAMta mRdukAruNikI, darzanabhedinI ane cAritradinI ema traNa maLI sAta vikathAo kahI che. temAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijajAva putrAdinA viyegathI duHkhI mAtA vagere atyaMta karuNAjanaka vilApa kare te mRdukAruNikI; anya kutIthionA jJAnaAcAra vagerenI prazaMsA karavI (ke jethI sAMbhaLanArane jaina darzana uparanI zraddhA tUTe) vagere darzanabhedinI, ane vartamAnamAM sAdhuo bahu pramAdI hovAthI A kALamAM mahAvratone saMbhava nathI, aticAranI zuddhi kare tevA AlocanAcArya nathI ane temaNe ApelA prAyazcittathI aticArenI zuddhi paNa thAya tema nathI, ItyAdi cAritramAM azraddhA thAya tevI vAta karavI te cAritrabhedinI jANavI. e traNane pUrvanI cAra vikathAomAM aMtarbhAva samaja. e vikathAethI lAgelA aticAranuM pratikramaNa. pratio. caturbhiAnaiH, Artena dhyAnena, raudreNa dhyAnena, dharyeNa dhyAnena, suvana nena'=ahIM dhyAna eTale manane sthira adhyavasAya, arthAt mananuM aMtamuhUrta sudhI eka viSayanuM ekAgra AlaMbana. tenA cAra prakAra che temAM 1. "A " eTale viSayanA anurAgathI thatuM; 2. "raudra" eTale hiMsAnA anurAgathI thatuM; 3. "dhamya -kSamAdi daza prakAranA dharmavALuM- zrI jinavacananA arthanA nirNayarUpa ane "zula" eTale zokane dUra karAvanAruM, jemAM rAganuM baLa na hoya tevuM : rAga vinAnuM. e darekanA cAra cAra prakAre che. ' 1. A dhyAna-ArtadhyAnanA prakAromAM 1. "aniSTa viga': zabda-rUpa-gadha-rasa-sparzarUpa indriyenA amane jJa viSaye ke tenA AdhArabhUta padArtho gadheDA vagerene yoga. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI zramaNa kriyAnAM sUtra-sAthe thatAM tenA viyeganI ane bhaviSyamAM e yoga na thavAnI, ItyAdi ciMtA-abhilASA karavI te. 2. "gaciMtA': zUla vagerene rega thatAM tenA viyeganuM dhyAna karavuM, ke te maDyA pachI punaH na thAya evI ciMtA karavI te. 3. "ISTasaMga ArtadhyAna maLelA manapasaMda zabdAdi viSayane tathA udayamAM AvelA zAtAdanIya vagere (sukha)no viga na thAya tevI tathA te sukha ke sukhanA sAdhanarUpa zabdAdi viSane pega thAya tevI abhilASA-ciMtA karavI te. ane 4. "nidAna anya bhavamAM cakravartI AdinI Rddhi (sukha)nI prArthanA karavI te. A ArtanA cAra prakAre jANavA. A ArtadhyAnane oLakhavAnAM liMga paNa cAra che. 1. duHkhIAne vilApa 2. agrupUrNa nayane rudana, 3. dInatA karavI ane 4. mAthuM kUTavuM-chAtI pITavI vagere. ema karanAre ArtadhyAnI che ema samajavuM. 2. rAdradhyAna-raudradhyAnanA cAra prakAre che. temAM 1. hiMsAnubaMdhiH chane mAravA-vidhavA-bAMdhavA-DAma devA aMgopAMgAdi chedavAM ke prANamukta karavAM, ItyAdi vicAravuM te. 2. mRSAnubaMdhiH cADI, asabhya, asatya ke koIne ghAta vagere thAya tevuM bolavAnuM vicAravuM te. 3. teyAnabaMdhiH krodha, lobha vagerethI bIjAnuM dhanaharaNa karavAnuM citavavuM te. ane 4. viSayasaMrakSaNanubaMdhiH pAMce IndriyonA zabdAdi viSayenA AdhArabhUta te te padArthonA rakSaNa mATe "rakhe keI laI na le" evI sarva pratyenI zakAthI bIjAone mArI nAkhavA sudhI dhyAna karavuM te. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijajA. ema cAra prakAre raudranA jANavA. raudra dhyAnanAM liMga (nizAnIo) paNa 1. utsanna, 2. bahula, 3 nAnAvidha ane 4. AmaraNa, ema cAra che. temAM hiMsAnubaMdhi Adi cAra prakAre kahyA te paikInA keI eka prakAranA raudradhyAnamAM utsannaH satata pravRtti kare te, 1. "utsannadoSa. cAreya prakAromAM e rIte pravRtti kare (arthAt hiMsA, jUTha, cerI ane viSayarakSaNa e cAreya Acare) te 2. "bahuladoSa'. cAmaDI utAravI, netro ukheDavAM vagere hiMsAnA bhinna bhinna upAya (prakAre) vAraMvAra kare te 3. "nAnAvidha doSa". ane pite ke sAme paNa mahA (mANitika) ApattimAM mukAya tepaNa pitAnA akAryane pazcAttApa na thAya arthAt marI javA sudhI akAryathI na aTake te 4. 'AmaraNadeSa'. . 3. dharmadhyAnadharmedhyAnanA cAra prakAra che. temAM 1. AjJAvicaya : jeNe jJAna, darzana, cAritra, vairAgya ane bhAvanAothI AtmAne abhyAsI banAvyo hoya te AtmA pitAne naya-nikSepa-saptabhaMgI vagere te te apekSAothI atigahana evuM zrI jinavacana turacha buddhithI na samajAya paraMtu te satya ja che evuM ciMtana kare te. 2. apAyaricaya rAga, dveSa ane kaSAyane tathA tenA coge hiMsA, jUTha, cerI vagere Azrone karanArA te te AtmAo te te AthI Aloka-paralokamAM je je duHkha pAme tenuM dhyAna karavuM te. 3. vipAkavicAya prakRti, sthiti, rasa ane pradeza e cAra bhedathI ATha karmonuM Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrI prakriyAnAM sUtro-sAthe svarUpa vicAravuM te. ane 4. saMsthAnavicaya: zrI jinezvaradeve kahelAM (dharmAstikAyAdi) cha dravyanAM lakSaNa, AkAra, AdhAra, bhede ane pramANa vagerenuM dhyAna karavuM te. temAM dharmAstikAyanuM lakSaNa gatisahAyakatA, jIvanuM jJAnAdi vagere te te dravyonAM te lakSaNo kahevAya. dharmAstikAya, adharmAstikAyane AkAra lokAkAza je, jIvono samacaturastra saMsthAnAdi cha prakArano, ajIvano goLa-laMbagoLa Adi pAMca prakArano, kALano manuSyakSetranA jevo goLa vagere te te dravyono AkAra samajavo. chaye dravyono AdhAra cauda rAjalaka pramANa kAkAza samajavuM. jIva-ajIva vagerenA. prakAro e tenA bhedo ane te te padArthonuM jaghanya, utkRSTa vagere mApa te pramANa jANavuM. tenuM vicaya" eTale ciMtana dvArA paricaya kare te saMsthAnaviya. ema cAra bhede dhamya dhyAnanA che. tenAM liMgo H 1. AgamathI, 2. upadezazravaNathI, 3. (gurunI) AjJAthI ane 4. naisargika bhAve- ema zrI jinezvare kahelA pratyakSa-parokSa bhAvamAM te te prakAre zraddhA thavI te dharmedhyAnanAM liMgo jANavAM. arthAta jinakathita tanI zraddhAthI oLakhAya ke jIvamAM A dhamya dhyAnanAM liMgo che. jinakathita tattvanI zraddhAthI oLakhAya ke A dharmadhyAnI che. 4.zukaladhyAna-enA paNa 1. pRthakRtvavitarka savicAra, 2. ekavitarka avicAra, 3. sumakiyA anivRtti ane 4. vyachinnakiyA apratipAti, ema cAra bheda che. temAM eka ja Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37 pagAma sijajA dravyamAM tenI utpatti, vyaya ane svairyAdi paryAnI te dravyathI bhinnatAno je vitarka (kalpanA) tene vicAra" eTale saMkama, tenAthI yukta je dhyAna te 1. "pRthakatvavitarkasavicAra." ahIM saMkrama paraspara "artha--vyaMjanamAM tathA gomAM samaja. te artha eTale padArtha (dravya)mAMthI vyaMjana eTale zabdamAM ane zabdamAMthI padArthamAM, ema traNa yogomAM (mana, vacana, kAyAmAM) paNa paraspara vicAranuM saMkramaNa te "vicAra". ane tevA vicAravALuM dhyAna, mATe "savicAra' (arthAta eka ja dravyamAM tenA paryAyonA bhedanI kalpanAthI paraspara zabda-artha (vAcakavITya) nA tathA mana, vacana, kAyAnA saMkramathI vicAra karavo te. 2. "ekatvavitarkaavicAra': "ekatva" eTale dravyaparyAyanA abhedapaNAne "vitaka"=zabda athavA arthanI kalpanA, te paNa "avicAra eTale zabda-artha-ganA saMkama rahita arthAt koI eka ja yoganuM AlaMbana laIne mAtra zabdathI athavA arthathI, eka ja apekSAe dravyaparyAyanI abhinnatAnuM dhyAna karavuM te. zukaladhyAnanA A be bheda pUrvadharone hoya che. 3. "sUkSmakiyAanivRtti: traNa go paikI mana-vacananA vegone saMpUrNa repa karyA pachI (bAdara) kAyayogane ardhI redha karanAra kevalIne ginirodha karatAM (mAtra sUma kAganA vyApArarUpa) hoya te trIjuM. ane 4. "yuchinnakriyAapratipAti': caudame guNasthAnake zelezI avasthAmAM roganA abhAvarUpa, Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha mATe bucchinnakriyA ane nAza nahi pAmanAruM mATe apratipAti (arthAt yaugika (sarva jaDanI) kriyAne kAyamI abhAva), temAM chadmasthanI mananI nizcalatAnI jema kevalIne kAyAnI nizcalatA e ja trIjuM dhyAna ane yogone nirodha karavAthI dravya mananA abhAve paNa pUrva prayogathI kuMbhAranuM cakra cAle tema jIvane upaga vartato hovAthI bhAva mana hoya, te zuM bhavastha (agI) kevaLIne hoya che. ahIM dhyAna zabda je dhAtu uparathI bane che, te. rai dhAtunA paNa ciMtana, kAyAne nidhi ane agIpaNuM" ema aneka artho thatA hovAthI kAyanidha ane agI avasthAne paNa dhyAna" kahI zakAya che. A zukaladhyAnanAM 1. avadha, 2. asameha, 3. viveka ane 4. vyutsarga, ema cAra liMga che. temAM pariSaho-upasargo prasaMge paNa dhyAnathI calAyamAna na thAya e dhIra-sthira AtmA te te pariSahAdithI paNa bhaya na pAme te 1. "avadha; atyanta gahana-sUma viSayemAM paNa saMmahine (mUDhatAne) vaza na thAya, tema anekavidha devamAyAmAM paNa na mUMjhAya te 2. "asaMmeha; AtmAthI zarIrane tema ja sarva saMgane judA (bhinna) mAne, parapadArtha (jaDa)mAM mamatva na kare te 3. "viveka'; tathA zarIra, AhAra ane upadhi. sarvane sarvathA tyAga karI, niHsaMga bane te 4. vyutsarga'; ema kula cAra dhyAne paikI prathamanAM be sevavA dvArA tathA dharmazukaladhyAna nahi sevavAthI (athavA te dhyAnenI zraddhA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijajAva 39 prarUpaNAdi viparIta karavAthI) lAgelA aticAranuM pratikramaNa karuM chuM. "pratiogzvaramaH zivAmi:, vafcAcA-pilaraji - pivAyA-gmritAniyA-gALAtiortiyA =kiyA eTale vyApAra, temAM kAyAne vyApAra te kAyikakriyA traNa prakAre che. 1. aviratakAyikI, A kriyAmAM mithyASTi ane aviratisamakitadaSTi (tathA dezavirati pAMcamA guNasthAnaka sudhInA jI)nI "pheMkavuM" vagere karmabaMdhanA kAraNabhUta sarva kiyAe samajavI. 2. duppaNihita kAyikI, A kriyAmAM pramatta saMyata (chaThThA guNasthAnakavALA)nI (paMcavidha) pramAda yukta Indriyo ane manadvArA thatI sarva pravRtti samajavI ane 3. uparatakAyikI, A kriyA prAyaH pApavyApArathI nivRtta apramatta saMyata (chaThAthI uparanA guNasthAnakavALAnI samajavI. ema mULa kAyikI kriyAnA traNa bhede jANavA. have bIjI AdhikaraNikI=jenAthI AtmA narakAdi durgatine adhikArI thAya tyAM upaje) te adhikaraNa kahevAya ane evAM adhikAraNe dvArA thatI kiyAne AdhikaraNikIkiyA kahevAya. tenA be bhede che. temAM cakaratha-(gADAM-moTara-sAIkala-rIkSA) vagere vAhana calAvavAM, pazune bAMdhavAM (pakSione pAMjare ghAlavAM, manuSyone jelamAM puravAM vagere) tathA matra-tatva vagerene pravega kare te. 1. adhikaraNa pravatanI ane khaga vagere zastro banAvavAM te. 2. adhikaraNa nivanI. trIjI prAASikI= matsarane vege thatI kriyA. (arthAt matsara kare te.) tenA paNa 1. keI sajIva upara matsara kare che ane Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAthe 2. keI ajIva padArtha upara matsara kare che, ema be bheda jANavA. cethI pAritApanikI eTale tADana- tarjanAdinuM duHkha te paritApa ane te duHkhathI thatI kiyAne pAritApanikI kiyA jANavI. tene paNa 1. pitAnA zarIrane tADana- tanAdi karavuM te ane 2. parano zarIrane tADanAtajanAdi karavuM te, ema be bheda jANavA. pAMcamI prANAtipAtikI-prANane nAza karavArUpa-kiyA. tenA paNa pitAnA ane paranA prANane naza, ema be bhede che, temAM pahelI saMsAranAM duHkhothI kaMTALIne maravA mATe athavA svargAdinAM sukha meLavavA mATe parvata uparathI paDIne marI javuM ItyAdi pitAne ApaghAta kare che, ane bIjI-meha, koMdha vagerene vaza thaI bIjAne haNa te. e upara jaNAvelI pAMca kiyAo vaDe je aticAra lAgyuM hoya tenuM pratikramaNa. "prata. uccami: maju, phona-peja-ghena-na-rana arthAt zabda-35garasa ane sparza e pAMca kAmaguNothI lAgelA aticAranuM pratikramaNa. temAM pAMce IndriyenA te te "zabda-rUpa vagere viSayonI IcchA thAya mATe te kAma kahevAya ane dravyane Azrine rahelA dravyanA guNa hovAthI tene guNa paNa kahevAya. mATe te "kAmaguNa" samajavA. "prati paJcabhirmahAvrataiH, prANAtipAtAdviramaNaM, mRSAvAdAdviramaNaM, sattAnAdiramaiAM, maithunAdiramAM, rijhama (ahIM prathama vibhakti saptamInA arthamAM hevAthI) prANAtipAtaviramaNAdi pAMca mahAvratomAM je aticAra lAgyo hoya tenuM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijAva pratikramaNa samajavuM. ane te te vratone aMge nahi karavA yogya karavAthI, karavA cogya nahi karavAthI ItyAdi (cAra) kAraNothI athavA saMghathro-paritApa vagere karavAthI prANAtipAtAdi te te vratamAM lAgatA aticAre svayaM vicArI levA. tathA "prati gifma: samitifma:, phufmacA, mISAsmityaa, eSaNAsamityA-AdAnabhANDamAtranikSepaNAsamityA, 3ravArapravAsathAnaparinivAmitvA: IryAsamiti Adi pAMca samitionuM yathArtha pAlana vagere nahi karavAthI temAM lAgelA aticAranuM pratikamaNa. temAM 1. iryAsamitiH eTale je raste leke cAlelA heya, sUryane prakAza jyAM paDato hoya, tyAM jIvahiMsA na thAya te mATe dhasarIpramANa daSTithI bhUmine joIne cAlavuM te. 2. bhASA samiti niSpApa, sarva jIvone hitakArI ane priya evuM mita (alpa) balavuM te. 3. eSaNasamiti : AhAra, vastra, pAtra (vahoratAM) ane zayyA levAmAM zAstrokta beMtAlIsa dene TALavA te. 4. AdAnabhADamAtra nikSepaNusamitiH ahIM AdAna eTale levuM, nikSepaNuM eTale mUkavuM ane bhADamAtra eTale pAtra-vastrAdi saMyamepakAraka sarva vastuo. temAM vacceno "bhADamAtra zabda AgaLa-pAchaLanA bane zabdo sAthe saMbaMdhavALA hovAthI e atha thayo ke bhArDamAtrane (sarva upakaraNane) levAmUkavAmAM khaMjavA-pramAjavApUrvaka samyapha pravRtti karavI te AdAnabhADumAtranikSepaNasamiti. tathA pa. uccAra : prazravaNa-khela-jala siMghAnapariSThApanikAsamitiH Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrI zramaNakeyAnAM sUtro-sAthe ucAra=maLa (jhADa), prazravaNa mAtru (pezAba), khelathaMka, kapha vagere, jalla zarIra uparano mela ane siMdhAna zleSma (nAkano mela) ane pAriThApanikAsamiti-e darekane pharI nahi levAnA uddezathI nirjIva bhUmimAM vidhipUrvaka sarvathA tajI devuM te. e pAMca samitio dvArA (mAM) lAgelA aticAronuM pratikramaNa vagere bAkIne artha sugama che. pratika SaDabhirjIvanikAyaiH pRthvIMkAyena, apakAyena, tejaskAyena. vAyuna, vanaspativana, savAze: pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya. vanaspatikAya, ane trasakAya, e che kAyajIvone aMge (virAdhanAdi karavArUpa) je aticAra lAgyo hoya tenuM pratikamaNa, tathA "ti pamarAma:, kRSNalezyayA, nIlalezyayA,kApotalezyayA, tejolezyaya, padma ghayA, zukranTarathayA: kRSNAdi cha lezyAomAM pahelI traNamAM pravRtti karavAthI (sevavAthI) ane chellI traNamAM pravRtti nahi karavAthI (nahi sevavAthI) je aticAra lAgyo hoya tenuM pratikamaNa. temAM jema nirmaLa paNa sphaTika ratnane tevA tevA nIla kRSNa dravyanA sahayogathI te te varNa thAya tema nirmaLa paNa AtmAne sarva karmaprakRtionA rasa (jharaNuM) bhUta te te kRSNa, nIla, vagere dravyonA saMbaMdhathI te tene pariNAma thAya, tene legyA kahevAya che, te "kRSNa, nIla kApata" vagere cha che. tenuM svarUpa gAmanA vadha mATe nIkaLelA cerenA ane jAMbU ne khAnArA che puruSonA duSTAtothI samajavuM. tathA "prati, samiryA keTalAka re kaI gAmamAM corI karavA nIkaLyA. raste jatAM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAma sijjAo 43 . H paraspara vicAra karatAM eka khelyA : "je gAmamAM javuM che tyAM jene dekhA tene mAravA khInae kahyuM : " ema zA mATe ? bicArA pazuonA zu aparAdha che? manuSyone ja mAravA." trIjAe kahyuM : " e paNa ThIka nathI, strIo, bALakA vagerene cheDIne, mAtra puruSone ja mAravA ke je dhananA mAlika che.'' ceAthAe kahyuM : " ema paNa zA mATe? jee zastradhArI hAya tene ja mAravA.'" pAMcamAe kahyuM : " nahi, bhale zastradhArI hAya, nAsI jatAne na mAravA, sAme thAya tene ja mAravA." chaThThAe kahyuM : * 24?! eka tA ceArI ane khIjI manuSyahatyA ? zA mATe kAIne paNa mArave ? mAtra dhana ja levuM." e cha judA judA pariNAmavALA cArAnI anukrame kRSNa, nIla, kApAta, tejo, padma ane zukala lesyA jANavI. e rIte kAI cha mANasA aTavImAM bhUlA paDayA. bhUkhyA thayelA temaNe cAre bAju najara pheMkatAM eka pAkelAM tuM khUDAnuM vRkSa joyu. AnaMdamAM AvI eka bAlyA : " kApA jhADane mULamAMthI, nAkheA nIce, ke jethI sukhapUrvaka jammU khAI zakIe.'' khIjo meklyA : "AvuM mATuM vRkSa pharI kacAre Uge ? mATe meTAM DALAM ja kApA, kAraNa ke LA tA DALAM upara ja che ne ?" trIjo khelyA : "meTAM DALAM paNa ghaNAM varSAe taiyAra thAya, tene zA mATe kApavAM ? nAnI DALIe kApA, jAm tA nAnI DALIo upara ja che ne !" ceAtheA catura khelyo H " nAnI DALIone zA mATe kApavI ? jAMbUnA gucchA ja kApeA, ApaNe jarUra tA jA'khUnI ja che ne ?' pAMcamA khAlyA : " are ! gucchAmAM paNa ghaNAM kAcAM ke kharAba jAMbU hAya tenuM ApaNe zuM prayeAjana che? mAtra pAkelAM nIMbU ja teADavAM, ApaNe kAma tenuM ja che ne ?'' chaThTho khelyA : " vinA prayeAjane uparanAM jAm zA mATe tADavAM ? nIce pAkelAM DhagalAbaMdha paDayAM che te ja khAe ne ? kAma tA. jAMbU khAvAnuM ja che ne ? vinA prayAjane hiMsA zA mATe karavI ?" e cha jaNamAM jema pariNAmanuM tAratamya che tema kRSNAdi traNa lesyAvatamAM uttarazattara azudghinI nyUnatA ane chellI traNamAM uttarAttara zuddhine praka-vRddhi jANavI. A pratyeka lesyAmAM paNu 33 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakayAnAM sUtro-sAtha thAnaeN bhayanAM sthAna eTale bhayanA Azraye (nimitta), te 1. "Aleka, 2. paraloka, 3. AdAna, 4. akasmAt pa. AjIvikA, 6. maraNa ane 7. apayaza" ema sAta prakAranA che. temAM "manuSyane manuSyathI, pazune pazuthI vagere svajAtithI bhaya te 1. Ihalekabhaya. parajAtine eTale manuSya vagerene tiryaMca vagerethI bhaya te. 2. paralokabhaya. rakhe, koI cora vagere mAruM dhana vagere, laI jaze, e bhaya te 3. AdAnabhaya. koI bAhya nimitta vinA ja (ekAeka vijaLI paDavA vagere) athavA gharamAM aMdhakArane bhaya, te 4. akaramAtRbhaya. nirdhana vagerene "arere, huM duSkALamAM zI rIte jIvIza? vagere bhaya te pa. AjIvikAbhaya. 6. maraNano bhaya, ane lokamAM apakIti Adi thavAno bhaya te 7. apazayabhaya. e sAta bhayasthAnone lIdhe je aticAra lAgyo hoya tenuM pratikramaNa karuM chuM. have pachInA pAThamAM sUtrakAra bhagavate "pratimAma kriyApada tathA te te sthAnonI nAmapUrvaka gaNanA karI nathI, ethI te svayameva samajI levAM. 'amithAjoH ATha sadasthAne vaDe (lAgelA aticAranuM pratikamaNa karuM chuM" ema svayaM samajI levuM). e rapATha sadasthAne : 1. jAtimada, 2. kuLamada, 3. baLada, 4. rUpamada, 5. tapamada, 6. ezvarya -ThakurAIno mada, 7. zratamada ane 8. lAbhamada, tathA "navamitrahmacaryanuffma: - brahmacaryanI rakSA mATe upAyabhUta "vasatizuddhi" vagere nava tAratamyanI apekSAe asaMkhyAta bheda hoya che. athAta pratyeka lesyAmAM vartatA vicitra pariNAmavALA jevo asaMkhyAtA hoya che. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjA0 vADAnuM pAlana nahi karavAthI lAgelA aticArAnuM pratikramaNa, navA vADAnu vana A pustakamAM ja judA ( sthAne caraNasittarInA vivaraNamAM kahevAze, tyAMthI joI levuM.) tathA vAviye zramaLadharma : kSamA vagere daza prakAranA yatidhanu yathAsthita pAlana nahi karavA vagerethI lAgelA aticAranuM pratikramaNu. (daza prakAranA yatidharmanuM svarUpa A pustakamAM ja judu kahevAze, tyAMthI joI levuM) tathA jhAmihAsapratimAmiH': zrAvakanI agiyAra pratimA saMbaMdhamAM azraddhA vagerethI lAgelA aticAranuM pratikramaNa, (zrAvakanI A agiyAra pratimAnuM svarUpa anya graMthathI jANI levu'), tathA 'dAddAiimazrutimAmiH ':viziSTa prakAranA abhigraha svarUpa bAra prakAranI bhikSupratimAM sabadhamAM lAgelA aticAranu pratikamaNu. (A khAra prakAranI sAdhupratimAnuM varNana A pustakamAM jIdu' kahevAze, tyAMthI joI levuM.) * trayonAmi: biyAsthAnaH '-ahIM kriyA-karma baMdhamAM hetubhUta ceSTA ane tenuM pratikamaNu, kriyAsthAne A pramANe che : 1. arthAya(saprayAjana)kriyA-sayama-nirvAha na thAya tevA prasaMge, athavA glAna vagerene kAraNe, ema sva-parArthe doSita AhArAdi vastu levI paDe te ( athavA trasAdi jIvanI virAdhanA karavI paDe te). 2. anarthAya( niSprayeAjana) kriyA-vinA pracAjane paNa doSita vastu levI (athavA kAciMDA ke vananA velAdi tADavA, ityAdi ) kriyA. 3. hi sAthe (hi`sA mATe) kriyA-deva, guru ke saMghanA 45. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA zatruonI hiMsA, athavA sarpa vagerene eNe haNyA, haNe che ke haze; ema tenI traNa kALa sakha`dhI hiMsA mATe daMDa karavA-mAra mAravA; te hisAthe kriyA-hi'sAkriyA. 4. akasmAtkriyA-koI bIjAne haNavA mATe khANu vagere zastra phekavA chatAM ghAta bIjAne thAya te. 5. dRSTiviparyAsakriyA-mitra chatAM zatru jANIne ke cAra na hAya tene cAra samajIne hazuvA. 6. mRSAkriyA(potAnA mATe ke jJAtijana vagerenA mATe) asatya lavArUpa kiyA, 7, adattAdAnakriyA-peAtAnA ke jJAtijana vagerenA mATe svAmiadatta, jIvaadatta, tIrthaMkaraDhatta ane guruadatta e cAra prakAranuM adatta grahaNa karavArUpa kriyA. 8. adhyAtmakriyA-kAMkaNa dezanA sAdhunI jema ciMtavavu' te. ( athavA koI kaMI kahe nahi teApaNu pote hradayamAM krodha-mAna-mAyA-lAbhathI duHkhI thAya te pAtAnA AtmAmAM thatI kriyA.) 9. mAnakriyA-pAte jAti, kuLa vagerene mada (abhimAna) karIne bIjAne halakA mAnavA-avahelaNA karavI * kAMkaNu dezanA eka kheDUte prabhu zrI RSabhadevanA zAsanamAM dIkSA lIdhelI. teNe eka divase kAryotsarga karelA, temAM bahu vAra lAgavAthI gurUe pUchyuM: "he mahAnubhAva ! ATalA vakhata teM kAyotsarga mAM zuM citavyu ??, teNe kahyuM : "jIvadayA ! kevI vayA ciMtavI ? tyAre kahyuM: "atyAre varSARtu che, huM khetI karatA tyAre kSetramAM 'sUDa' vagere sArI rIte karatA, tethI anAja ghaNuM pAkatu. have putro pramAdI che te sUDa vagere nahi kare tA anAja ochuM pAkaze, tA te bicArA zuM khAze? mATe sUDa vagere kare tA sAruM, vagere ciMtavyuM. '' gurUe sAvadya jaNAvI niSedha karyo vagere. 46 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAma sijjA0 47 " te. 10. amitrakriyA-mAtA-pitA ke jJAtijana vagerene alpa aparAdha chatAM tADana-tajana-hanAdi sakhta krUDa karavA te (ane mitradveSakriyA paNa kahI che ). 11. mAyAkriyA-kapaTathI juduM karavuM te. 12. lAbhakriyA-lAbhathI azuddha (dASita) AhArAdi grahaNa karavAM te athavA pApA2bhamAM ke strIbhAgamAM Asakta jIva peAtAnI rakSA karatA bIjA jIvAne mAre--haNe-khAMdhe ityAdi kriyA. 13. iryApathikI kriyA-vItarAgInI kriyA, jemAM mAtra cAgapratyayika trisAmayika kakha dha hAyaH pahele samaye baMdhAya, bIje samaye bhAgavAya ane trIje samaye nirjarA thAya te. - caturvarAmi smRtaprAme: '- 'bhUta' eTale jIvA, tenA 'grAma' eTale samUhA, te cauda bhUtagrAmAthI ( azraddhA, viparIta prarUpaNA, hiMsAdi karatAM) lAgelA aticAranu pratikramaNa, bhUtagrAmA A pramANe cheH sUkSma ane bAdara e e prakAranA ekendriya jIvA tathA eindriya, teindriya ane carindriya ema traNa vikalendriyA tathA sanI ane asa'jJI ema e prakAranA paMcendriyA maLI kula sAta prakAranA jIvAnA pratyekanA paryAptA ane aparyApta che e (athavA cauda guNasthAnakavatI cauda) ema cauda bhUtagrAmA, 'padmavarAmika vamAdhami: '=5'dara prakAranA atisaMkilaSTa cittavALA (paramA+ yAmiA=)paramAdhArmika nAmanA (bhavanapati nikAyanA) asurAne a`ge (azraddhAdika karavAthI) lAgelA aticAranu' pratikramaNa, tenAM 15 nAmeA A pramANe cheH 1. amba, 2. ambarIza, 3. zyAma, 4. zakhala, 5. raudra, Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI zramaNakriyAnAM sUtro sAtha 6. uparaudra, 7. kAla, 8. mahAkAla, 9. asipatra, 10. dhanuSya, 11. kubha, 12. vAlukA, 13. vaitaraNI, 14. kharasvara ane 15. mahAghoSa. (e asure svasva nAma pramANe nArakane ghaNAM duHkho Ape che. parAmiifthApA -jemAM gAthA'nAmanuM adhyayana soLamuM (chelluM) che, te sUyagaDAMga sUtranA pahelA zrutaskaMdhanAM seLa adhyayanone aMge (azraddhA, viparIta prarUpaNAdi karavAthI) lAgelA aticAronuM pratikramaNa, tenAM nAme A pramANe cheH 1. samaya, 2. vaitAlIya, 3. upasargaparijJA, 4. strIparijJA, pa. narakavibhakti, 6. vIrastava, 7. (kuzIlIonI) kuzIla paribhASA, 8. vIrya, 9. dharma, 10. samAdhi, 11. mArga, 12. samavasaraNa, 13. avitatha, 14. graMtha, 15. yadatI ane 16.gAthA. "satAviscamasattara prakAranA saMyama (A graMthamAM judo Apelo che tenA)thI viruddha asaMyamane AcaravAthI je aticAra sevyo hoya tenuM pratikamaNa. "jhAva trahmani'-dArika ane vikiya zarIra dvArA (eTale manuSya, tiryaMca ane devanA zarIra sAthe) mana, vacana ane kAyAthI mithuna sevavuM nahi, sevarAvavuM nahi, sevatAne sAro mAnavo nahi ema (243 =+=18) aDhAra prakAranA brahmacaryathI viparIta abrahmane AcaravA vagerethI lAgelA aticAranuM pratikamaNa. pkAcA jJAtAda: - jJAtAdharmakathA" nAmanA chaThTha aMgasUtranA pahelA zrata kaMdhanAM ogaNIsa adhyayanane aMge (azraddhA, usUtrarUpaNa vagerethI) lAgelA aticAronuM pratikamaNa. te adhyayana A pramANe che: 1. ut Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijajA, kSiptajJAta, 2. saMghATakajJAta, 3. aMDakajJAta, 4. kUrmajJAta, pa. selakajJAta, 6. tuMbakajJAta, 7. rohiNIjJAta, 8. mallijJAta, 9. mArkadIjJAta, 10. caMdramajJAta, 11. dAvadravajJAta, 12. udakajJAta, 13. maMDukkajJAta, 14. tetalIjJAta, 15. naMdIphaLajJAta, 16. aparakaMkAjJAta, 17. AkIrNajJAta, 18. susumAjJAta ane 19. puMDarIkajJAta. "viMrAtyAnamAthAnaiH "--temAM samAdhi-cittanI svasthatA, eTale mekSamAgamAM sthiratAdaDhatA, tene abhAva te asamAdhi ane tenAM sthAne eTale Azraya-nimitta, te sva-parane asamAdhi pedA karanArAM mATe asamAdhisthAne, te A pramANe vIsa cheH 1. jaladI jaladI (ayatanAthI) cAlavuM, 2. apramArjita sthAne besavuM, sUvuM ItyAdi, 3. pramAjelA sthAne paNa jema tema besavuM vagere, 4. zAstrAjJAthI vadhAre zayyA vAparavI, 5. zAstrAjJA uparAMta vadhAre Asana vAparavuM. (ahIM upalakSaNathI vastra-patrAdi sarva upakaraNe samajavAM), 6. ratnAdhika (vaDIla)ne (apamAnAdi) parAbhava kare, 7. sthavirano upaghAta (vinAza) kare, 8. pRthvIkAyAdi bhUtanI eTale jIvanI hiMsA karavI, 9. kSaNika kepa kare, 10. lAMbA kALa sudhI koine vaza thavuM, 11. bIjAne avarNavAda belavo (niMdAdi karavuM), ja sthaviranA traNa prakAro che: eka samavAyAMga sUtra sudhInA jJAtA. te zrutasthavira; bIjA vIza varSanA dIkSA paryAyavALA te paryAyasthavira ane trIjA sATha athavA sittera varSanI vaya vALA te vayasthavira. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha * 12. kAI DhASitane paNa vAravAra 'tuM cAra che, tu drohI che, tuM kapaTI che,' vagere kahevu, 13. zAnta thayelA kaSAyanI punaH udIraNA karavI, 14. zAstra niSiddha karelA kALe svAdhyAya karavA, 15. sacitta rajathI kharaDAyelA hAtha-paga chatAM pravRtti karavI, 16. rAtri (divase paNa) vageremAM avivekathI UMcA svare khelavu, 17. kalaha (vAkalaha) karavA, 18. jhaMjhA eTale gacchamAM paraspara sAdhuomAM bheda paDAvavA, 19. sUryAsta sudhI AhAra-pANI vAparavAM ane 20. eSaNA simitanu pAlana nahi karavuM. e vIsa asamAdhisthAneA sevavA vagerethI lAgelA aticAranuM pratikramaNa, virAmyA rAyajeH '"ahI" (mULathI virAdhanA nahi paNa ) cAritramAM zakhalapaNu. (malinatAne) karanArAM ekavIza nimittone 4 zabala ' kahevAya che H 1. hastakriyA karavA-karAvavApa abrahmanu sevavuM, 2. atikrama, vyatikrama ane aticArarUpe driSyAdi trividha (deva-manuSya-tiyaMca sa baMdhI) * maithuna sevavuM " arthAt e trividha maithunane aMge atikramAdi traNa doSo sevavA, (AlaMbana vinA atikramAdi sevanAra ke anAcAra sevanAra virAdhaka jANavA, kAraNe atikramAdi sevanArA zakhala jANavA, ema AgaLanA bhedamAM paNa samajavu), 3. divase vaheArelu divase, divase vahArelu. rAtrie, rAtrie vahArelu divase ane rAtrie vaherelu rAtrie vAparavu, e cAra bhAMgAmAM pahelA bhAMgA zuddha che, AkInA traNa bhAMgArUpa rAtribhAjanamAM atikramAdi traNa deSA sevavA te zabala; gADha 6 50 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijaja kAraNe te jayaNAthI saMnidhi vagere rAkhavAmAM deSa nathI, 4 thI 10 A pramANeH 1. AdhArmika, 2. rAjapiMDa, 3. kAtapiMDa, 4. prAmiyaka piMDa ane 5. abhyAhata piMDa tathA 6. Acchedya piMDa tathA 7. (vAraMvAra) tyAga (paracaphakhANa) karelA piMDa (vastu), e sAta akathya dravyone vinA kAraNe bhegAvavAmAM atikramAdi traNa doSa lagADavA te cArathI dasa sudhInAM sAta zabale, ahIM paNa gADha kAraNa vinA atikramAdi ke anAcAra sevanAra virAdhaka jANa. 11. jJAnAdi prayajana vinA che mahinAmAM eka gaNathI bIjA gaNunI nizrAmAM javuM, 12. eka mahinAmAM traNa vAra dagalepa-nAbhi jeTalA pANImAM UtaravuM, ardhajaMghA sudhI pANI hoya te "saMghaTTa, nAbhi sudhI hoya te "dagalepa" ane ethI vadhAre UMDuM hoya te lepe pari" kahevAya che, temAM eka mAsamAM vadhumAM vadhu be vAra "dagalepa" karI zakAya, traNa kare to zabala, 13. eka mAsamAM traNa vAra kapaTa-mAyA karavAthI zabala, ahIM anAcaraNaya AcarIne lajajA (bhayAdi)thI AcAryane nahi kahevuM-chupAvavuM te mAyA-kapaTa samajavuM, 14. IrAdApUrvaka eka-be athavA traNa vAra lIlI vanaspatinA aMkurA vagere teDavA ItyAdi prANAtipAta-hiMsA karavI, 15. IrAdApUrvaka eka, be ke traNa vAra jUThuM bolavuM, 16. IrAdApUrvaka eka, be ke traNa vAra adatta vastu levI, 17. IrAdApUrvaka bhInI, kIDI, keDI vagerenAM iMDAMvALI, trasa jIvavALI ke sacitta Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha khIja ( kADhi )vALI jamIna upara tathA sacitta paththara ke kIDAoe khAdhelA (kIDAvALA) lAkaDA upara kaMI paNa AMtarA vinA sIdhA sa`ghaTTo thAya tema (AsanAdi pAtharyA vinA ja ) UbhA rahevu'-besavu', 18. irAdA (niyatA ) pUrNAMka mULakanda puSpa, phaLa vagere lIlI vanaspatinu bhajana karavu', 19. eka vamAM daza vAra Dhagalepa karavA (nAMbhi sudhI pANImAM Utaravu'), 20. eka varSamAM daza vAra mAyA-kapaTa karavu' (bhUlA karIne chupAvavI), ane 21. ( irAdApUrvaka ) sacitta pANIthI bhI jAyelA-gaLatAjaLakhindavALA hAtha ke pAtravALA gRhastha pAsethI bhAjana vaheArIne vAparavuM--ema ekavIza paikI kaI paNa zakhalathI lAgelA aticAranuM pratikramaNa, tathA 'virAcArI hai:'-A granthamAM judA jaNAvyA che te khAvIza pariSahAne aMge (Atta dhyAnAdi karavA dvArA) je aticAra sebyA hAya tenu pratikramaNa. tathA virAsyA sutratAthayane '-sUyagaDAMga nAmanA bIjA aMgasUtranAM trevIza adhyayanA, temAM pahelA zrutaskaMdhanAM sALa (seALamA AlAvAmAM) kahyAM ane bIjA zrutaskaMdhanAM 1. pu'DarIka, 2. kriyAsthAna', 3. AhAraparijJA, 4. pacaphakhANu kriyA, 5. anagAra, 6. AkIya ane cha. nAla'krIya, e sAta maLI trevIza adhyayanAne aMge azraddhA, viparIta prarUpaNA, virAdhanAdi karavA dvArA lAgelA aticAranuM pratikamaNu. tathA ' caturvi rAtyA thaivaiH '-zrI RSabhAdi cAvIza jinezvarAnI virAdhanAthI athavA iza bhavanapati, ATha nyatarA, pAMca jyAtiSIe ane eka prakAre vaimAnikA maLI kula . Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa? pagAma sijajA cAre nikAyanA cAvIza jAtinA devene aMge azraddhAdi karavAthI lAgelA aticAranuM pratikramaNa tathA jiMrAyA mAvanAmaH '--pAMca mahAvratanA rakSaNa mATe dareka vratanI bhAvavAnI pAMca pAMca maLI pacIsa bhAvanAo, (A granthamAM judI ApelI che) tene aMge pAlana nahi karavuM ItyAdithI je aticAra lAgyuM hoya tenuM pratikramaNa. tathA "TetyA zA-paththavadarAmurAvAsTika -ahIM sUtrAdinA uddeza, samudeza ane anujJA zA mATe gurune cha vandana devAM, traNa vAra kAryotsarga karavo ItyAdi zAstrokta (meTA joganI) kiyA karavI te uddezana kALa jANavA, te dazAzrutaskaMdhanA daza adhyayanamAM daza, ka9pasUtranAM daza adhyayamAM daza ane vyavahAranA cha uddezAnAM cha--ema chavvIsane aMge kAlagrahaNAdi te te kriyA avidhio karavAthI (ke azraddhA -asadabhAvAdi karavAthI) lAgelA aticAranuM pratikamaNa. tathA sarvArADanA muLaH '--sattAvIza sAdhunA guNonuM pAlanAdi nahi karavAthI lAgelA aticAronuM pratikamaNu. te guNo A pramANe cheH 1 thI 6. rAtrIbhAjana viramaNa sahita cha vratanuM pAlana, 7 thI 11. pAMca Indriyono vijaya, 12. bhAvazuddhi, 13. pratyupekSaNAdi kriyAnI zuddhi, 14. kSamAnuM : uddeza-mULa sUtra bhaNAvavuM-bhaNavuM, samuddeza-arthathI bhaNavuMbhaNavavuM-sthira karavuM ane anujJA-bhaNeluM barAbara che evI tathA bIjAne bhaNAvavAnI saMmati levI-devI. athavA uddeza eTale bhaNavAnA kramane nirNaya, samudeza eTale te kramanuM pAlana ane anujJA eTale e rIte bhaNyA pachI bIjAne bhaNAvavAno adhikAra. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. zrI zramaNukrayAnAM sUtre-sAthe pAlana, 15. virAgya, 16-17-18. mana-vacana-kAyAnI duSTa pravRttine niSedha, 19 thI 24. cha kAya nI rakSA karavI, 25. vinaya-vaiyAvaccasvAdhyAya vagere saMyamanA vyApAranuM sevana, 26. zItAdi pariSahonI pIDAone sahavI, ane ra7. prANAnta upasarga vageremAM paNa samAdhi rAkhavI. saddhirAtyA AvAraka -ahIM "AcAra" eTale . AcArAMgasUtra ane prakalpa" eTale tenI ja pAMcamI cUlArUpa nizItha' nAmanuM adhyayana, e be maLIne "AcAraprakalpa", AcArAMga" pacIsa adhyayanavALuM hovAthI tenAM pacIsa ane temAM uddaghAtima (nAnuM prAyazcitta), anuddaghAtima (meTuM prAyazcitta) ane ApaNA (ApelA prAyazcittamAM vadhAro kare te), e (traNa prakAranAM prAyazcittane aMgene jemAM vicAra che te) prakalpanAM traNa adhyayana meLavavAthIaThAvIzane aMge (azraddhA, viparIta prarUpaNA, viruddha AcaraNa vagerethI) lAgelA aticAronuM pratikramaNa AcAranAM pacIsa adhyayanonAM nAmo A pramANe cheH 1. zastraparijJA, 2. lakavijaya, 3. zItaNIya, 4. samyaktva, pa. AvatIlekasAra, 6. dhUta (karmadhUnana), 7. vimoha, 8. upadhAnazrata, 9 mahAparijJA, 10. piDeSaNA, 11. zayyA, 12. IryA, 13. bhASAjAta, 14. vacceSaNA, 15. pAaSaNa, 16 avagrahapratimA, 17 thI 23 (1. sthAna, 2. nadhikI, 3. uccAraprazravaNa, 4. zabda, pa. rUpa, 6. parakiyA, 7. anya kiyA, e) sAta sakhika (sarakIyAM), 24. bhAvanA ane rapa vimukti. temAMnA pahelA kRtasakaMdhamAM soLa ane bIjAmAM nava samajavAM. ghoviMrAtA pApakRtA' Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjA0 55 pApanA kAraNabhUta 29 prakAranuM zruta te pApazruta ane tenA prasagA eTale sevA (AcaraNa) te pApazruta prasaMga, te sevavA vagerethI lAgelA aticArAnuM pratikramaNa, te egaNutrIsa A pramANe che: nimittazAstranAM AThe agA H 1. divya -nyantarAri devAnAaTTahAsa vagerenAM phaLanu varNana jemAM hAya, 2. 'utpAta'-rudhiranA varasAda vagerenA phaLanuM jemAM varNana hoya, 3. 'AntarikSa'-AkAzamAM thatAM caheAnA bheda vagerenA phaLanu' jemAM vaNa na heAya, 4. 'bhauma'-bhUmika'pa vagere pRthvInA vikAra joI ne ja 'AnuM Ama thaze' vagere phaLa jaNAvanAra, 5. svapna-kAI ne AvelA svapnane sAMbhaLI tenA phaLAdeza kahevA te, 6. svara- SaDja ' vagere svarA (ane pakSio vagerenA svarA )nu phaLa jaNAvanAra, 7. vyaMjana-zarIra uparanA masa, tala vagere uparathI tenu phaLa jaNAvanAra ane 8. lakSaNa-avayavenI rekhAe uparathI tenuM phaLa jaNAvanAra, e nimitta zAstranAM ATha aMgAnA darekanA traNa traNa bhedo cheH 1. sUtra, 2. vRtti ane 7. vAtika--e traNathI guNatAM (843=24) cAvIsa ane 25. sagItazAstra, 26. nRtyazAstra, 27. vAstuvidyA (zilpazAstra), 28, vaidyaka (auSadhanuM) zAstra ane 29. dhanuveda (zastrakaLAnApaka) zAstra, a'gavijA nAmanA yajJAsUtramAM te nimittanAM ATha aMge A pramANe kahyAM cheH 1. aMga, 2. svapna, 3, svara, 4. vyaMjana, 5. bhauma, '* sUtra=mULa graMtha. vRtti=sUtranA vistRta artha nuM saMskRtamAM vivaraNu ane vAti ka=vRttinA kAI kAI bhAganuM vadhu spaSTIkaraNa. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 zrI zramaNakriyAnAM sUtra-sAtha 6. lakSaNu, 7, utpAta ane 8. AntarikSa (arthAt divyane -adale svapnazAstra kahevuM che eTaleA bheda che). tathA * ciMtA mautanIyasthAnaiH -mAhanIya nAmanu ceAthu kama khAMdhavAnAM trIsa kAraNeA sevavAthI lAgelA aticArAnuM pratikramaNa, te trIsa kAraNe| A pramANe che : 1 krUratAthI pANImAM DubADIne strI vagere trasa jIvAne haNavA, ra, hAthathI ke kapaDA vagerethI jAnuM mukha khaMdha karIne (DucAI ne, gaLe TUMpo daI ne ke evI krUratA karIne) niyapaNe mArI nAkhavA, 3. rASathI cAmaDAnI lIlI vAdhara vagerethI mastaka vITIne mArI nAkhavA, 4. krUratAthI mastake mAgara, hatheADo, ghaNu vagere mArIne mAthu vagere phADIne mArI nAkhavA, pa. saMsArasamudramAM DUbatA prANIone rakSaNa karavAmAM samartha dharmanA nAyaka (gaNudhara, AcAya vagere)ne haNavA, 6. chate sAmarthya ghAra (kaThAra) pariNAmathI glAnanI auSadhAdi sevA na kare, 7. sAdhune ( ke dIkSAnA athI gRhasthane) balAtkAre dhama bhraSTa kare (ke dIkSA letAM razake), 8. samyagdarzanAdi (jJAnadarzana-cAritrarUpa)mAkSamArganI viparIta prarUpaNA ane sAdhu ke dhasAdhanAnI nindA vagere karIne tenA upara bIjAone aruci-asadbhAva pragaTa karavA dvArA sva-paranA apakAra kare, arthAt leAkeAne jaina zAsananA dveSI banAve, 9. kevaLajJAna che ja nahi, athavA koI kevaLI ane ja nahi vagere tIkarAnI ke kevalajJAnIonI nindA kare, 10. AcAya, upAdhyAya vagere sAdhuvanI (tenAM jAti, jJAna vagerenI) nindA kare, 11. jJAnadAna vagerethI V Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 pagAma sijA upakAra karatA pitAnA upakArI AcArya, upAdhyAya, guru AdinI sevA-vaiyAvacca na kare, 12. punaH punaH nimittakathanAdi dvArA adhikaraNa (AhAra, upAdhi Adi) meLave, 13. tIrthane bheda (kusaM5) karAve, 14. vazIkaraNAdi kare, 15. tyAga (paccakakhANa) karelA bhegonI IrachA kare, 16. bahuzruta na hoya chatAM pitAne bahuzrata ke tapa na karavA chatAM tapasvI tarIke vAraMvAra jAhera kare, (bahuzratamAM ke tapasvImAM gaNave), 17. ghaNuone agninA dhumADAmAM gUgaLAvIne mArI nAkhe, 18. pote pApakarma karIne bIjAne zire caDhAve, 19. pitAnI upadhi-pAtrane kapaTathI chupAve (pitAnA asa AcaraNane kapaTathI chupAvI bIjAone Thage, sadAcArImAM gaNave), 20. asaMbhrAvathI sabhAmAM satya belanArane paNa juThTho TharAve, 21. nitya kalaha kare, 22. bIjAne vizvAsa utpanna karIne (aTavI vageremAM laI jaIne) tenuM dhana vagere lUMTI le, 23. e ja rIte parane vizvAsa pamADIne tenI strIne lebhAve-lalacAve (vaza kare), 24. kumAra nahi chatAM bIjAnI AMgaLa pitAne kumAra tarIke jaNAve, 25. e rIte brahmacArI nahi chatAM pitAne brahmacArI jaNAve, 26. jenI sahAyathI pite dhanADhaya thayo hoya tenA dhanane lobha kare, 27. jenA prabhAvathI pite lokaprasiddha (yazasvI) thayo hoya tene ja kaI rIte aMtarAya (duHkhI) kare, 28. rAjA, senApati, maMtrI, rASTraciMtaka Adi ghaNu jInA nAyakane haNe, 29. nahi jevA chatAM kapaTathI "huM devane dekhuM chuM" ema kahI lokemAM prabhAva Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 . zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe vadhAre, 30. devonI avajJA kare, arthAt viSayAMdha devanuM zuM prayojana che? huM ja deva chuM, ema bIjAone jaNAve (A trIsa prakArothI sAmAnyathI dareka karmanuM "meha" evuM nAma ApeluM hovAthI sAmAnyatayA ATheya karmone ane vizeSatayA mohanIya karmane jIva bAMdhe che), te mahAmahane pedA karanArAM, sAdhuone jene pakSa thavo saMbhavita che, evAM trIsa sthAnake pikI kaI karavAthI, keI karAvavAthI ane kaI karavAnI manamAM IrachA karavAthI je aticAra lAge hoya tenuM pratikramaNa tathA "ijharAtA sivizuLeH '-- kramika nahi paNa siddhAvasthAnA prAraMbhamAM ja ekasAthe pragaTa thatA hovAthI jene Adi guNo kahyA che, te ekatrIsa siddhAdi guNene aMge azraddhA, viparIta prarUpaNa, abahumAna Adi karavAthI je aticAra lAgyo hoya tenuM pratikramaNa. e guNa A pramANe che: (geLa, corasa vagere) pAMca saMsthAne (AkAre), guphalAdi pAMca varNo, surabhi, durabhi be prakAranA gaMdha, madhura Adi pAMca prakAranA rase, guru-laghu Adi ATha sparzIe ane puruSa veda vagere traNa vede, aThAvIzane abhAva te aThAvIza, tathA azarIrIpaNuM, asaMgApaNuM ane janmarahitapaNuM ema ekatrIza guNe; athavA jJAnAvaraNIyAdi ATha karmanA kSayarUpa ekatrIza guNe, te A pramANe pAMca prakAranuM jJAnAvaraNIya, nava prakAranuM darzanAvaraNIya, be prakAre vedanIya, darzanamehanIya ane cAritramehanIya ema be prakAre mehanIya, cAra prakAranuM AyuSya, zubha ane azubha ema be prakAre nAmakarma, be prakAre Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjA 59 geAtraka ane pAMca prakAranu` aMtarAyakam--ema 31 prakAranAM kA kSayathavArUpa ekatrIza siddhAdi guNA jANavA. ' dvAtriMrAtA yogasaMgrahai: '-mana-vacana-kAyAnA prazasta dhAgAnA sa Mgraha mATe nimittabhUta ' AleAcanA ' vagere cAgasaMgrahanA khatrIza prakArA, tenA dvArA (temAM) je aticAra sevyeA hAya tenuM pratikramaNa, te prakAro A pramANe cheH 1. ziSye vidhipUrvaka AcAya ne AleAcanA devI (pAtAnA aparAdhA niSkapaTabhAve gurune yathA kahI saMbhaLAvavA), 2. AcArya paNa ziSye kahelI AlAcanA (aparAdha) bIjAne nahi jaNAvavI, 3. ApattinA prasaMgeAmAM (drabyAdi upasargAmAM) paNa dharma mAM daDhatA keLavavI, 4. AlAka-paraleAkanA sukhanI apekSA vinA upadhAna (vividha tapa) karavAM, pa. grahaNa ane AsevanarUpa e prakAranI zikSAnu sevana karavuM, (vidhipUrvaka jJAna bhaNavuM ane kriyAmAM pramAda nahi karaveA), 6. zarIranuM pratika (zuzrUSA, zAbhA vagere) nahi karavuM, 7. khIje jANe nahi tema gupta tapa karavA, 8. nirlobhatA mATe yatna karavA, leAbha tajavA, 9. parISahA, upasa AdinA jaya karavA, samabhAve sahavAM, durbAna nahi karavuM, 10. saraLatA rAkhavI, 11. sayamamAM tathA vrata vageremAM (mUla-uttara guNAmAM) pavitratA rAkhavI (aticAra nahi sevavA), 12. samyaktvanI zuddhi sAcavavI (dUSaNAdi nahi sevavu), 13. cittamAM samAdhi keLavavI (rAga-dveSAdi nahi karavA), 14. AcArAnuM pAlana karavuM (mAtra dekhAva nahi karavA), 15. vinIta thavuM (karavA ceAgyanA darekane Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 zrI zramaNakriyAnAM sutrA-sA vinaya karavA ), mAna nahi karavuM, 16. dhairyavAna thavuM ( dInatA nahi karavI ), 17. saMvegamAM ( meAkSanI ja eka sAdhanAmAM ) tatpara rahevuM, 18. mAyAnA tyAga karavA, 19. dareka anuSThAnamAM suMdara vidhi sAcavavI, 20. saMvara karavA (navA karma baMdhane ane teTalA aTakAvavA), 21. AtmAnA dASAnA upasa'hAra (ghaTADA) karavA, 22. sava paudgalika IcchAonA virAganI (tyAganI) bhAvanA keLavavI, 23. mULa guNAne aMge (caraNasittarImAM) vizeSa vizeSa paccakkhANa karavAM, 24. uttara guNAne aMge (karaNasittarImAM) savizeSa paccakkhANa karavAM, 25. dravya ane bhAva ubhaya vijyAmAM vyutsaga (vividha tyAga) karavA, (dravyathI khAhya upadhi AdinA ane bhAvathI aMtaraga sagadveSAdghinA tyAga karavA -pakSa tajavA), 26. apramattabhAva keLavavA, 27. kSaNe kSaNe sAdhusAmAcArInuM rakSaNa-pAlana karavuM, 28. zubha dhyAnarUpa saMvarayAga sevavA, ra9. prANAnta vedanAnA udaye paNa manamAM (dharmamAM) kSeAbha nahi karavA, 30. paudgalika saMdhAnu` svarUpa samajavuM ane tenA tyAga karavA mATe savizeSa paccakkhANa karavAM, 31. aparAdhenu prAyazcitta karavuM ane 32. aMtakAle ArAdhanA (salekhanA) karavI. A pramANe 32 yeAgasaMgrahanu" pAlana-sevana nahi karavAthI lAgelA aticArAnu pratikramaNa, tathA ' tratraratA AzAtAmi: '-guruvandana adhikAramAM AvatI gurunI tetrIza AzAtanA dvArA athavA ahIM AgaLa kahevAmAM Ave che, te tetrIza AzAtanAe dvArA lAgelA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijajA) aticAranuM pratikramaNa. te AzAtanAe arihaMtathI mAMDIne vAcanAcArya sudhInA ogaNIsanI ogaNIsa, tathA vyAviddha" padathI mAMDIne chelle "svAdhyAya kALe svAdhyAya na karyo tyAM sudhInI zrata saMbaMdhI cauda maLIne tetrIza A pramANe samajavIH 1. "sitArAmAratana?-arihe te nathI, athavA jANavA chatAM bhegone kema bhegave ? vagere avarNavAda balavAthI karelI arihaMtanI AzAtanA dvArA, 2. "siddhAnAmarAtanA-keI siddho nathI vagere avarNavAda bAlavAthI karelI siddhonI AzAtanA dvArA, 3. "sAvAyafoLAmAratanI', 4. "upAdhyAnAmAratanA'-. A te mArAthI nAnuM che, akulIna che, dubuddhi che, alpalabdhi (zakti) vALa che ItyAdi avarNavAda balavAthI karelI, AcAryanI AzAtanA dvArA, tathA e ja pramANe karelI upAdhyAyanI AzAtanA dvArA, pa. "sAdhUnAmaratanI', 2. "nAdInAmAtanA-bhajana, vAcanA vagere prasaMge. A te avasarane oLakhatAM nathI" vagere bIjAM sAdhusAdhvInA avarNavAda (apamAnAdi) karavAthI sAdhu-sAdhvIne aMge karelI AzAtanAo dvArA, 7. "zrAvalanAmAtanA" 8. "zrAvinAma rAtanA"-zrAvaka tathA zrAvikAne aMge. paNa "jinadharmane jANavA chatAM virati (cAritra) nahi lenArAM zrAvaka-zrAvikAone dhanya (bhAgyavAna) kema kahevAya?" vagere balavAthI karelI AzAtanA dvArA, 9. "revanAmatanA" 10. "sevAmArA tanayA'-deva tathA devIone aMge paNa Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakSiAnAM sUtra sAthe e te aviratI che, kAmagamAM Asakta che, sAmarthya chatAM tIrthanI (zAsananI) prabhAvanA karatA nathI" vagere belavAthI karelI AzAtanA dvArA, 11. "hovacAratanA" 12. "gharocAratana'-ahIM manuSyane manuSyapaNuM vagere samAnatA te Aloka ane manuSyane devapaNuM vagere asamAnatA te paraloka jANa, tene aMge asatya prarUpadi karavAthI karelI AzAtanA dvArA, 13. "strIprata dharmasthAtiyAkevalajJAnIoe kahelA zratacAritra (jJAna-kriyA) rUpa dharmanI, jema ke "Agama prAkRta bhASAmAM raceluM che, te keNa jANe che ke keNe kalpeluM che" vagere zratane aMge, tathA "jemAM dAna devAnuM nathI te cAritrathI zuM kalyANa thAya?" vagere cAritrane aMge asatya-avarNavAda balavAthI karelI AzAtanA dvArA, 14. manujJAsurocIrAtinA-ahIM devathI Urdhvaka, manuSyathI tichalaka ane asura zabdathI adholeka-ema traNa loka (rUpa caudarAja)ne aMge "sAta dviIpa, sAta samudra jeTale ja leka che, brahmAe utpanna karela che, athavA prakRti ane puruSanA yegathI thayela che vagere asatyaprarUpaNadine cage karelI AzAtanA dvArA, 15. "sarvakALamUtavaravAnAmAAtinA'-ahIM "prANuM" eTale beInDiyAdi pragaTa zvAse zvAsavALA thayelA, thatA ke thanArA jIve, "bhUtAni pRthvI vagere pAMca sthAvara, jIvA"-jIve te che, arthAt AyuSyane bhegavatA sarva Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yagAma sijA 63 che ane sattA "-saMsArI-asaMsArI sarva jIvo, ema judo judo artha kare, athavA judA judA dezanA ziSyane samajavA mATe judA judA zabdo hovA chatAM darekano eka ja "sarva ja" ema artha samaja, teonI temanA svarUpathI viparIta prarUpaNa (azraddhA) Adi karavAthI thayelI AzAtanA dvArA, te viparIta prarUpaNA vagere A rIte jema ke, beIndriya vagere jIve mAtra aMguThAnA parva jevaDA ja che, pRthvI AdimAM te hAlavuM-cAlavuM vagere citanya kiyA dekhAtI nathI mATe te jIve nathI, che to kSaNika che, aMguThAnA parva jevaDA mAtra saMsArI ja che, saMsArathI pAra pAmelA kaI che ja nahi; mekSa to bujhAyelA dIpaka sara abhAvarUpa che vagere kaI kaI darzanavALAnAM je mantavyo che, te asatya prarUpaNA samajavI, 16. varasyArAtanA'-kALa dravyane na mAne, kALa che ja nahi, athavA jagata kALanI pariNatirUpa che ItyAdi kALanI viparIta prarUpaNa ke azraddhAdi karavAthI karelI AzAtanA dvArA, 17. "zutAzAtanA'-jJAnAcArane aMge viparIta bele, jema ke, mAMdAne vaLI kALa-akALa ka ? melAM vastro dhovAmAM vaLI kALa-akALa ke ? je jJAna mekSanuM sAdhana che to tene mATe "A kALa ane A akALa" vagere zA mATe? tathA "AgamamAM jyAM tyAM te ja cha kAyanuM, te ja vratanuM vagere vAraMvAra eka ja viSayanuM varNana karI punarukti deSa karyo che, sAdhune vaLI jyotiSanI zI jarUra Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA hatI ke 'jyAtiSaprAbhata' vagere graMthA ramyA haze ? -vagere zAstronA avaLu vAda ele ityAdi AzAtanA dvArA, teramI AzAtanA zrutadharmane aMge kahI ane A svataMtra zrutane aMge ja kahI, mATe punarukta doSa nathI, 18. 'zrutaphaivatAcA ArAtanA '-zruta devI che ja nahi athavA tenAmAM kAMI sAru'-khATu karavAnI zakti ja nathI vagere viparIta bAlavArUpa AzAtanA dvArA, 19. vAcana cArcacAAtanA'- vAcanAcAryane aMge tee sAmAnA sukha-duHkhanA khyAla karyA vinA vAravAra ghaNA vandana devarAve che. ityAdi asadbhAvapUrvaka vacana khelavA vagerethI karelI AzAtanA dvArA, ema ogaNIsa AzAtanA kahI. have pachInA 'saMvAdanuM' vagere 14 pado zrutane aMge kriyA ane kALa viSayaka hAvAthI punarukti doSa samajavA nahi. te A pramANe che H 1. ' cadraSyAvida '-sUtrAdimAM astavyasta karyuM", jema mALAmAM ratnA nAnAM-moTAM jema tema parAve tema zrutamAM paNa krama vagere sAcave nahi, uccAra yathArtha kare nahi ityAdi AzAtanA dvArA je aticAra karyo tenu* pratikramaNa, ema AgaLa paNa vAkaya saMbaMdha karavA. ' vyatyAmreDitaM jyAMthI tyAMthI vastu lAvIne banAvelI keALInI kSIranI jema judAM judAM zAstrAnA pAThanA ( azA ) meLavIne mULa zAstrane svarUpathI badalI nAkhavArUpa AzAtanA dvArA, 3. 'dInAsara '-akSara nyUna karavArUpa AzAtanA dvArA, 4. ' atyakSara '-akSara vadhAravApa AzAtanA dvArA, ' 2. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjA . 5. ' paddIna '-padya ghaTADavArUpa AzAtanA dvArA, 6. 'vinayadIna 'ucita vinaya nahi karavArUpa AzAtanA dvArA, 7. 'popaTIna '-udAtta, anudAtta vagere te te vaNunA ghASa (avAja) yathA nahi karavArUpa AzAtanA dvArA, 8, 'yogahInaM vidhipUrvaka cAMgoddahana nahi karavArUpa AzAtanA dvArA, 9. 'suSThu ratta '-'suSThu' zabdanA prAcIna bhASAmAM 'adhika atha thatA hAvAthI ahI' gurue alpa zrutane yAgya sAdhune 'suSThu ' eTale ghaNuM zruta Apyu. arthAt cAgyatA rahitane vadhAre bhaNAvavArUpa AzAtanA dvArA, 10. 'tujju pratIoitte '- ziSye kaluSita citte sUtrAdi grahaNa karavA ( bhaNavA ) rUpa AzAtanA dvArA, 11. 'aAre taH svAdhyAyaH, 12. hrAha nati: svAdhyAyaH '-svAdhyAya mATe niSiddha samaye svAdhyAya karyA ane aniSiddha samaye svAdhyAya na karyAM, ema Ubhaya rIte AzAtanA dvArA, 13. 'asvAdhyAvine svAsthacitam', 14. ' svAdhyAvine na svAcitam '-ahI. svAdhyAya e ja vyAkaraNanA niyama pramANe svArthomAM pratyaya AvatAM svAdhyAyika ane svAdhyAyika nahi te asvAdhyAyika (enAM kAraNA rudhira, hADakuM vagerene paNa kAraNamAM kAnA upacAra karavA dvArA asvAdhyAyika kahevAya), te asvAdhyAyikanuM varNana A graMthamAM Apelu che te anadhyAya prasaMge svAdhyAya karyo ane anadhyAyanA abhAve svAdhyAya na karyA ema Ubhaya rIte AzAtanA dvArA je aticAra * 65. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe sevyuM hoya tenuM pratikramaNa karuM chuM. ema sarvatra vAkyasaMbaMdha joDe. ema eka vagerethI tetrIsa sthAne sudhI lAgelA aticAronuM pratikramaNa sUtramAM kahyuM. te uparAMta AgaLa paNa samajavuM. jema ke zrI jinezvaranA cotrIza atizayamAM azraddhA, viparIta prarUpaNA vagerethI karelI AzAtanA dvArA, buddhanA pAMtrIsa vacanAtizAmAM azraddhAdi karavA dvArA, uttarAdhyayananAM chatrIsa adhyayanamAM azraddhAdi karavArUpa AzAtanA dvArA, yAvat "so tArayukta zatabhiSA nakSatra hoya che tyAM sudhI samavAyAMga sUtramAM kahelA te te prakArane aMge. te te prakAranI AzAtanAnuM pratikamaNa jANavuM. . e pramANe aticArenI vizuddhi karIne A pramANe namaskAra kare, athavA pUrve karelI azubha sevanAnuM (aticArenuM) pratikramaNa karIne punaH tevuM nahi karavA mATe pratikamaNa karanAra namaskArapUrvaka kahe ke namazcaturvisataye tIrthakarebhyaH Rssbhaadimhaaviirpryvsaaje -zrI RSabhadevAdi prabhu mahAvIra sudhInA covIsa tIrtha karene namaskAra thAo. ema namaskAra karIne prastuta jaina pravacana (Agama)nA guNenuM varNana (prazaMsA) karato kahe ke - "beva' sAmAyika vagere pratyAkhyAna paryanta, athavA AcAryanI jhaverAtanI peTI tulya bAra aMgarUpa 'nartha vara-ahIM naitha-bahA-abhyatara graMtha (parigraha)thI mukta thayelA nirca the (sAdhuo)nuM "pravacana Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sikkA jemAM prakRetayA (vizeSa rUpamAM vyApakarUpe) jIva-ajIva Adi padArthonuM varNana kareluM che te Agama, arthAt e ja sAdhu jIvanane upakAraka Agama, te kevuM che te jaNAve che ke- "" sajjanone hitakArI, vaLI naya (nyAya) darzana paNa potAnA viSayenA nirUpaNamAM satya che mATe kahe che ke- "anuttara -jenAthI uttara (zreSTha) bIjuM kaI darzana nathI, kAraNa ke samasta padArthonuM emAM yathArtha svarUpe pratipAdana kareluM che. vaLI kaI mAne ke bIjuM paNa kaI zAstra AvuM haze mATe kahe che ke "krizaM-(vesTarva athavA je varuM te ja vAsTikaM ema svArthamAM pratyaya AvavAthI "vasTi'nI siddhi samajavI), advitIyaM, jenI barAbara bIjuM kaI pravacana nathI evuM, tathA "tipUrNa sarva viSayanuM prarUpaka hovAthI, athavA sarvana (apekSAo) rUpa hevAthI mekSa prApti karAvanArA guNothI bhareluM pari. pUrNa, "naiyAlaya -mokSamAM laI janAruM arthAt mukti prApta karAvanAruM) athavA nyAyathI yukta (nItine samajAvanAruM) vaLI kaI mAne ke evuM paNa e Agama azuddha haze? tenA nirAkaraNa mATe "saru"-kaSa, cheda ane tApa e traNa parIkSAothI zuddha hevAthI sarvathA zuddha. ekAte kalaMka (doSa) vinAnuM. vaLI kaI mAne ke evuM paNa tenA svabhAve ja kadAca saMsAranA kAraNabhUta mAyAdi zalyone dUra karavAmAM asamartha haze, mATe kahe che "kina' - traNa zalyane kApI nAkhanAruM. have paradazane ke jeo Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe siddhi Adine mAnatAM nathI, teonuM nirAkaraNa karatAM kahe che ke "siddhinA-purimA -ahIM siddha thavuM (karavuM) te siddhi, arthAta hitakara bhAve (avasthA)nI prApti te siddhi, tenA mArgarUpa ane muMkAvuM te mukti, arthAta ahitakArI karma (saMbaMdha)thI chUTA thavuM te mukti, tenA mArgarUpa, arthAt AtmAnA hitakArI padArthanI prApti karAvavA dvArA ane ahitakAraka karmanA saMbaMdhane teDAvavA dvArA mokSanI siddhi karAvanAruM. (ahIM "mA" puliMge chatAM ArSa prAgathI mULamAM napuMsakapaNuM che ema samajavuM.) A vizeSaNothI jeo ema mAne che ke "muktAtmAone kevalajJAnAdi guNo hotA nathI ane teo karmothI yukta hoya che teone dunaya (anyAyI nirUpaNa)nuM nirAkaraNa karyuM samajavuM. "nircALamA -ahIM "rA' dhAtu uparathI bahula arthamAM "lyuTa" pratyaya AvavAthI vAna' zabda bane che, tene artha jyAM che jAya te yAna sthAna, nirUpama (zreSTha)yAna (sthAna) mATe niryAna, arthAt ISa~AbhArA" (siddhazilA) nAmanuM muktAtmAonuM sthAna, tyAM javAne mArga, mATe nircAmA -A vizeSaNathI je muktAtmAenuM sthAna aniyata jaNAve che te dunaya (kuvikalpavALAe nA matane pratikAra karyo samaja. vaLI "nircALamA - nirvatti (zAti) te nirvANa arthAt sakaLa karmono kSayathI pragaTatuM AtmAnuM atyaMta (saMpUrNa avinAzI-zuddhanirUpAdhika) sukha tene mAge te nirvANamArga A vize Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijajA paNathI jeo mAne che ke muktAtmAo sukha-dukha bannethI rahita hoya che, teonA kuvikalpa (dunaya)no nirAsa karyo samajavo. have tenI ghaTanA karatAM kahe che ke "vitartha'satya, athavA punarukta doSa TALavA mATe pUrve 'sarjano artha "satya" karyo che, tethI ahIM "sarva 'no paryAya "sAca" karIne "arcA" eTale pUjA sahita te "sAca" evo artha kare; kAraNa ke, A pravacana jagatane pUjAnuM paNa sthAna (pUjya) che. "vizvi"-(macachi )nAza vinAnuM, mahAvidehAdi kSetromAM satata cAlu hovAthI zAzvata, "sarva pradImA'-sarva duHkha prahINa-sarvathA kSINa thayAM che jyAM, te me tene mArga eTale meLavavAnuM kAraNa. - have paropakAra karavA dvArA pravacananuM ciMtAmaNipaNuM siddha karavA kahe che ke, "ara sthitA navAH '--A nitha pravacanamAM (tenI ArAdhanAmAM rahelA jI. "siddhacarita'- aNimA vagere labdhio (atizaya) rUpa phaLanI siddhi (prApti) kare che. vaLI 'sudAnti'-dha pAme che, kevalajJAna-darzanavALA bane che. vaLI "muLajo -bhapagrAhI (aghAtI) karmothI paNa mukta thAya che. vaLI 'ghanivanita" (athavA pAThAntara "parinirdhvanita')- sarva rIte nirvANa (zAntine). pAme che. eTale zuM, te kahe che ke "sarvayuvAnamate nita'-zarIra ane mana saMbaMdhI sarva duHkhono vinAza kare che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70. zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha e pramANe pravacanane mahimA varNavIne have ciMtAmaNi ratna tulya e pravacanamAM kamamelane devAmAM samartha pANInA pravAha tulya pitAnI zraddhAne pragaTa karatAM kahe che ke "te dharma pratye -je A nigraMtha pravacana saMbaMdhI dharma kahyo, temAM huM "tatta' (tevI ja rIte te che evI pratItivizvAsa) karuM chuM. keIne sAmAnya rUpe paNa vizvAsa thAya mATe vizeSaNa kahe che ke "promi'-mAM daDha zraddhA karuM chuM; athavA ene prIti karavA rUpe svIkAra karuM chuM. vaLI "vayAmi'-e dharmanI vadhAre sevA karavAnI bhAvanApUrvaka sevAnI ruci-abhilASA karuM chuM. ahIM prIti ane rucimAM e bhinnatA che ke, kaI jIvane dahIM, dUdha vagere upara prIti hovA chatAM sadaiva tenI ruci na hoya; ema prItithI ruci judI samajavI. vaLI "skRmi -te dhamanI AsevanA (pAlana) karavA rUpe sparzanA karuM chuM. tathA "paDhiyAmi' (ahIM "mi' pATha vadhArAne jaNAya che te paNa je te atirUDha che, te) tene artha "pAlana" eTale aticArothI tenuM rakSaNa karuM chuM, ema have pachI kahevAze te. "jitA' pAThane artha paNa e rIte samajI le. vaLI "anupAyAmi'-punaH punaH rakSA karuM chuM, te pachI "te dharma pradhAna pratiyana (tipathamAno)ocana spRzan (pAlayan) anupAlayan tasya dharmasya (kevaliprajJaptasya ) abhyusthito'smi ArAdhanAyAM virato'smi viraadhanA '-ema te dharmanI zraddhA. pratIti, ruci, sparzana, pAlana ane anupAlana karate huM te kevalikathita dharmanI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijaja ArAdhanA karavAmAM udyata thaye chuM ane virAdhanAmAM(thI) nivRtta thaye chuM-aTakyo chuM. have e ja ArAdhanA-virAdhanAmAM udyama ane nivRttine vibhAgapUrvaka jaNAve che ke "asaMme'-prANAtipAtAdirUpa asaMjamane, "crinAnAmi'-jJAnathI jANane paccakhANa dvArA tyAga karuM chuM, tathA "saMcama'--jenuM svarUpa A granthamAM juduM kahyuM che te saMjamane. "pappA -aMgIkAra karuM chuM. ema nimi ane 3pana padene artha AgaLa paNa samajI le. have saMyamane svIkAra je asaMyamanAM aMgono tyAga karavAthI thAya te asaMyamanuM mukhya aMga abrahma che, mATe tene tajavA kahe che ke "sabrahma-ahIM bastikarmane aniyama te abrahmA ane zna -astikarmane niyama te brahma. temAM samajIne abrahmano tyAga karuM chuM ane "brahma"ne svIkAra karuM chuM. vaLI asaMyamanA aMgabhUta "apa -akRtyane jANI-samajIne tyAga karuM chuM ane 'ed"--kRtyane svIkAra karuM chuM, ema sarvatra samajapUrvaka tyAga ane svIkAra samajI le. have "aka95" ajJAnathI ja thAya che, mATe tene parihAra karavA kahe che. "I"--samyagu jJAnathI viparIta je ajJAna tene tyAga, ane "sA'-jinavacana, tene svIkAra karuM chuM. e ajJAnanA prakArano tyAga mATe kahe che : "kriAM- nAstikane mata akriyA, tene tyAga ane "vicA-A stikone samyavAda, tene svIkAra karuM chuM. vaLI ajJA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha " nanuM mULa mithyAtva che, mATe tene tyAga karavA kahe che : " mithyAttva'-atattvamAM ruci (athavA tattvamAM rucine abhAva) tenA tyAga ane 'samyavaa'tattvarucine svIkAra karu chuM. have 'amedhi ' e mithyAtvanA a'gabhUta hovAthI kahe che 'moSi '-mithyAtvanA kArya rUpa je zrI jinadhanI aprApti, te amedhinA tyAga ane 'yAdhi '-samyaktvanA kArUpa zrI jinadhanI prAptirUpa edhi tenA svIkAra karu chuM. have mithyAtva te meAkSanA unmArga che, mATe bIjA paNa unnAnA tyAga karavA kahe che ke 'amA'mithyAtva, avirati, kaSAyAdinA tyAga ane 'mArdra 'samyagdarzana, prazama, saMvegAdine aMgIkAra karuM chuM. upayu kta padonA pAThanA krama jaNAvanArI sa`grahagAthA A pramANe cheH .46 saMjame baMbhe kappe, nANe kiriAi sammabohIsu / maLe viveluM, pazmi saMyA mo||||' bhAvA--sacama, brahma, kalpa, jJAna, kriyA, samyaktva, edhi ane mAga--e sAtamAM asayamAdi sAtanu rijJAna ane sayamAdi sAtanA svIkAra karuM chuM' ema samajavu', have chadmasthapaNAthI keTaluM cAda kare ? mATe sa DhASAnI zuddhi mATe kahe che ke 'cazmAmi '-je ka'I thADu' paNa mane smRtimAM che, te ane 'vacce 7 mAmi '-je chadmasthapaNAne kAraNe, upayAganA abhAve, mane smRtimAM nathI, tathA 'pata pratimAmi '-upayAgathI je jANavAmAM Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pagAma sijaja 73 AvyuM (ane pratikramaNa karyuM) tathA "ra ja prativamAmi - je sUma jANavAmAM na AvyuM (tethI pratikramaNa na karyuM) e pramANe je kaI aticAra lAge hoya to sarve vaivasivAya aticAraca prativamAmi -te sarva divasa saMbaMdhI aticArenuM pratikramaNa karuM chuM (ahIM aticAre ghaNuM chatAM jAtimAM eka vacana samajavuM). ema pratikramaNa karIne punaH paNa akalyANakara pravRttine parihAra karavA pitAnA svarUpane vicAra karatA kahe che ke "maLas'huM tapa-saMyamamAM rakta zramaNa (sAdhu) chuM. temAM paNa "caraka" vagere anya darzanIya sAdhu nahi, paNa "saMta"--samasta prakAre yatanAvAna (pramAdanA parihAra mATe prayatnazIla) chuM. ane havethI piyataH '--pApathI nivRtta tho chuM arthAt bhUtakAlIna aticAronI niMdA karata ane bhaviSyakAlInano saMvara (tyAga) karato huM aticArathI aTakyo chuM. tethI pratita -vartamAnamAM paNa akaraNIyarUpe "rAtiHIV -tyAga karyo che pApakarmone jeNe e huM. tAtparya ke bhUtakALanAM pApakamanI niMdA ane bhaviSyakALane aMge saMvara kareluM hovAthI huM vartamAnamAM paNa pApakarmanA pratyAkhyAna (tyAga)vALo chuM. vaLI niyANuM karavuM te saMsAranuM mULa hevAthI maTe deSa che, mATe pite e deSa rahita che, ema bhAvanA bhAvatAM kahe che ke "anivA: -niyANuM rahita chuM (arthAt A nircathapravacananI ArAdhanA keI aihika ke Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA pAralaukika bAhya sukhanI icchAthI karatA nathI). vaLI sakala guNAnA mULabhUta ' dana ' potAnAmAM che; e vicAre che ke 'vRSTisaMpannaH '-huM samyag danavALA chuM. 74 have (AgaLa kahe che te) mAru' vadana dravyavaMdana nathI ema bhAvatA kahe che ke 'mAyAtRSAvijJatAH '-mAyA pUrNAMka mRSA belavuM te mAyAmRSAvAda; tenAthI rahita evA hu zu karu chu te kahe che * vyAkhyA-- adrutRtIyeSu dIvasamudveSu'-aDhI dvIpa ane vaccenA e samudromAM arthAt jammudvIpa, dhAtakIkhaDa ane puSkarAvata dvIpa aDadheA, ema aDhI dvIpa ane vaccenA lavaNa tathA kAlAdhi nAmanA e samudromAM; ahIM samudra kahevAnuM kAraNa e che ke koI prasaMge cAraNa munie vagere samudramAM (thI pasAra thatA hoya tyAre samudramAM) paNa heAya. e aDhI dvIpamAM paNa 'vazvavAsu'-Sa bharata, 5 airavata ane 5 mahAvideha rUpa ' rmabhUmivu '-karmabhUmiemAM ' cAyantaH vaicita sASavaH ' je koI sAdhuo, upakaraNA tarIke 'ratnauhaLojI-tatkadhArA '-AghA ane gucchA tathA pAtrAMne dhAraNa karanArA; ahI gucchA ane pAtrAM kahevAthI ' pAtrAM, jhoLI, nIcene gucchA (pAtrasthApana ), pAtrakesarikA, paDelA, rajastrANu ane zu che (uparanA), e pAtranA saghaLA upadhi samajavA; kAraNa ke Adi ane anya zabdanA kathanathI madhyanuM kathana paNa AvI jAya che; ahIM paNa 'zucche 'ane ' pAtra' e zabdo Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijjA0 75 6 ADhi ane antyamAMnA che, mATe sava upadhi jANavA. tathA * pa2mahAvratadhArA: '-5'camahAvratAmAM dhArA ' eTale praka (pariNAmanI vRddhi) vALA. vaLI upadhi Adi ekAdi vizeSaNathI rahita pratyekabuddho vagerene paNa sAthe gaNavA. mATe kahe che ke 'aSTAdvAna trIjAdhArA '-aDhAra hajAra zIlAMgane dhAraNa karanArA. je koI rajoharaNAdi upakaraNa upadhi vinAnA paNa hoya te saghaLAne vandana thaI zake, mATe A vizeSaNa sArthaka che. aDhAra hajAra zIlAMga A A pramANe che-- joe karaNe saNNA - iMdiya - puDhavAi- samaNadhamme a / sIMhAsahassALuM, dArasamasa niSThatti "zA ?? bhAvA--mana, vacana ane kAyA-e traNa cAgeAthI; karavuM, karAvavuM ane anumAvuM nahi-e traNa karaNathI; AhAra, bhaya, maithuna ane parigraha-e cAra sa'jJAthI; spa--- nendriya Adi pAMca indriyAthI; tathA pRthvIkAyAdi pAMca ekendriya, traNa vikalendriya ane "saMgI tathA asaMgI che. pacendriya-ema daza prakAranA jIvAne kSamA, mRdutA, Ava, nirlobhatA, tapa, saMjama, satya, zauca, Arkicanya (aparigraha ) ane brahmacaya-e daza prakAranA yati dharmanI rakSA karavA pUrvIka ( 3x3x4xpax10x10=18000) zIla ( Atmadharma )nI rakSA thAya te aDhAra hajAra prakArA zIlAMganA ( sadAcAranA ) jANavA. pratyekanI judI judI bhAvanA A pramANe karavI : Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtro sAthe AhAra saMjJAthI mukta, zrotraMdriyathI saMvRta (zAbdika viSayanA parihAravALe), kSamAvAna, pRthvIkAyanA AraMbhane manathI na kare, te eka prakAra; e pramANe mRdutAvALAne bIjo prakAra ema daza dharmanA daza prakAre eka ja pRthvI kAyanA thAya. te pramANe apakAya vagere bAkInA nava prakAranA jInA daza daza gaNatAM eka indriyanA se thayA; tene pAMca IndriyathI guNatAM pAMcase thAya; te eka AhArasaMjJAnA thayA. ema bAkInI traNa saMjJAnA paNa gaNatAM kula be hajAra thAya. te eka manAyeganA thAya. tema traNe yegana gaNatAM cha hajAra thAya ane te paNa svayaM karavAnA thayA, tema karAvavAnA ane anumodavAnA gaNatAM aDhAra hajAra thAya. "akSatArAtriA -ahIM AkAra eTale svarUpa ane akSata AkAra-aticArathI jenuM svarUpa kSata (dUSita) nathI nayuM evA nirmaLa cAritravALA.(mULapAThamAM vastuthI' che, temAM ArSa pragathI "ukAra thayelo che ema samajavuM.) tAnuM saghana -te garachavAsI ke jinakalpikAdi gacchathI mukta thayelA, sarvane zaraNA'-mastakathI, "mananA-aMtaHkaraNathI ane "maetana' mastakathI-" '-huM vAMduM chuM. ema vacana dvArA uracAra karIne e ja "" pAThathI (manathI, * kaI sthaLe "zudra evo paryAya karIne "zudra eTale -atuccha arthAta suMdara-nirmaLa cAritravALA evo artha karyo che, te bane ekAI che. keI sthaLe "vahAlA" e mULa pAThAntara paNa jovAmAM Ave che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagAma sijA 77 vacanathI ane mastakathI eTale kAyAthI) vandana karuM chuM. ema yu' kriyApadanI punaH yejanA karavI. e rIte sAdhuone vAMdIne punaH sAmAnyathI sarva jInI sAthe kSamApanA pUrvaka maitribhAva batAvatAM kahe che ke - "khAmemi savvajIve, savve jIvA khamaMtu me / mittI me savvabhUesu, veraM majjha na keNai // 1 // bhAvAtha-spaSTa che. sarva jIvone huM khAvuM chuM; sarva jI paNa mane kSamA kare; mAre sarva jI sAthe mitrI che; mAre keInI sAthe vaira nathI. ahIM "sarva jIvo mane kSamA kare" ema kahevAthI "teone paNa akSamAne kAraNe mArA nimitte karmabaMdhana na thAo" ema karuNA darzAvI che. have pitAnuM svarUpa (ArAdhakapaNuM) batAvavApUrvaka sUtranI samAptinA maMgala mATe kahe che - " evamahaM Aloia, niMdia garahia dugaMchiu~ samma / tiviheNa paDikkato, vaMdAmi jiNe cauvvIsaM // 1 // " bhAvArtha_ema pratikamaNa sUtramAM kahyA pramANe "ohI '--gurunI samakSa (aticArene) pragaTa karIne. ninidrA'-Atma sAkSIe pitAnA pApakArI paryAyanI. nindA karIne. "nA -guru sAkSIe potAnI nindA. karIne. "guNitvA-e pApapravRtti duSTa che" ema tenI dugachA karIne, athavA koI sthaLe "dujhiya" pATha che te paMcamI vibhaktinA lopavALe che, mATe tene paryAya "gujupitAta' samajIne e rIte jugupsA karelA pApavyApAra Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrI zramadiyAnAM sUtra sAthe thI (aticArothI) " nidheina pratintiH--samyaga (sArI rIte) mana, vacana ane kAyAthI nivRtta (mukta) thayele hAninA caturvirAti-vIzajinezvarane vandana karuM chuM. e AlocanA, nindA, gaha ane pratikamaNanuM phaLa anukrame zalyano uddhAra, pazcAttApa, apurakAra (anAdara, tiraskAra) ane vratanAM chidrone DhAMkavAM (vatane akhaMDa banAvavAM) vagere uttarAdhyayana sUtrathI jANavuM. - ema devasika pratikamaNa (sUtra) kahyuM. rAI paNa ema ja samajavuM. mAtra devasika pAThane sthAne rAtrika (caM) zabda kahI rAtrinA aticAre kahevA. - prazna-je rAtrimAM paNa A pratikramaNa sUtra ja kahevAnuM che, te temAM cha kimi goravariza' vagere gocarInA aticAronuM pratikramaNa nirarthaka che, kAraNa ke, rAtre gocarIne deSane saMbhava nathI. uttara-ekAnta ema nathI; svapna vagerethI paNa gocarInA aticArenI rAtre paNa saMbhAvanA che athavA sUtrapATha akhaMDa rAkhavA mATe e belavAno che. je ema na hoya te gohana karanArA sAdhuo ke jeone paraThavavA gya AhAra vAparavAne adhikAra nathI, teone paNa paraphakhANamAM "AivaLiyAre AgAra zA mATe uracAra joIe? mATe e AlA belavAmAM kaMI deSa nathI.' // iti zrI pagAmasijjAsUtra sArtha sampUrNam // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI pAkSikasUtram // titthaMkare a titthe, atitthasiddhe ya titthasiddhe ya | siddhe jiNe risI maha - risI ya nANaM ca vaMdAmi // 1 // je - ya imaM guNarayaNasAyara-mavirAhiUNa tinnasaMsArA / te maMgalaM karitA, ahamavi ArAhaNAbhimuo // 2 // mama maMgalamarihaMtA, siddhA sAhU suyaM ca dhammo a / khaMtI guttI muttI, ajjavayA maddavaM ceva ||3|| loammi saMjayA jaM, kariMti paramarisidesiamuAraM / ahamavi uvaDio taM mahavvayauccAraNaM kAuM // 4 // se kiM taM mahavvayauccAraNA ? mahavvayauccAraNA paMcavihA pannattA, rAIbhoaNa veramaNa chaTThA, taM jahA savvAo pANAivAyAo veramaNa 1. savvAo musAvAyAo veramaNa 2, savvAo adinnAdANAo veramaNaM 3, savvAo mehuNAo veramaNaM 4, savvAo pariggahAo veramaNaM 5, savvAo rAIbhoaNAo veramaNaM // 6 // tattha khalu paDhame bhaMte ! mahavvara pANAivAyAo veramaNaM, savvaM bhaMte! pANAivAyaM paccakkhAmi, se suhumaM vA, bAyaraM vA, tasaM vA, thAvaraM vA, neva sayaM pANe aivAejjA, nevannehiM pANe avAyAvijjA, pANe aivAyaMte vi anne na samaNujANAmi, jAvajjIvAe tivihaM tiviheNaM, maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi, na kAravemi, karataM pi annaM na samaNujANAmi, tassa bhane ! diskamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / / se pANA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha ivAe cavvi pannatte / taM jahA - davvao khittao kAlao bhAvao, davvao NaM pANAivAe chasu jIvanikAesu / khittao NaM pANAvA savvaloe / kAlao NaM pANAivAe diA vA rAo vA / bhAvao NaM pANAivAe rAgeNa vA doseNa vA / jaM mae imassa dhammassa kevalipannattassa ahiMsA lakkhaNassa saccAhiassa viNayamUlassa khaMtippANassa ahiraNNaseAvanniassa navabaMbhaceraguttassa apayamANassa bhikkhAvittiassa kukkhIsaMbalassa saMpakkhAliassa cattadosassa guNaggAhiassa nivviArassa nivvittilakkhaNassa paMcamahavvayajuttassa asaMnihisaMcayassa avisaMvAiassa saMsArapAragAmiassa nivvANagamaNapajjavasANaphalassa, puvvi annANayAe asavaNayAe abohi (A) e aNabhigameNaM abhigameNa vA pamAeNaM rAgadosapaDibaddhayAe bAlayA mohayAe maMdAe kiDayAe tigAravagaru(a) yAe cautaaraaaNaM paMcidiovasaTTeNaM paDuppannabhAriyAe sAyAsukkhamaNupAlayateNa ihaM vA bhave, annesu vA bhavaggahaNesu, pANAvAo kao vA, kArAvio vA, kIraMto vA parehiM samaNunnAo, taM niMdAmi garihAmi, tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM, aIaM niMdAmi, paDuppannaM saMvaremi, aNAgayaM paccakkhAmi, savvaM pANAivAyaM, jAvajjIvAe aNissio'haM neva sayaM pANe aivAejjA, nevannehiM pANe aivAyAvijjA, pANe ahavAyate vi anne na samaNujANijjA ( NAmi), taM jahA - ari * Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra 81 haMtasa kviaM, siddhasakkhiaM, sAhusa kkhiaM devasa vikhaaM, appasakkhiaM evaM bhavai bhikkhu vA bhikkhuNI vA saMjaya - virayapaDihaya-paccakkhAya - pAvakamme, diA vA rAo bA, egao vA parisAgao vA, sutne vA jAgaramANe vA, esa khalu pANAvAyarasa veramaNe hi suhe khame nissesie ANugAmie pAragAmie savvesiM pANANaM, savvesiM bhUyANaM, savvesiM jIvANaM, savvesiM sattANaM, adukkhaNayAe asoyaNayAra ajUraNayAe atippaNayAe apIsure apariyAvaNayAe aNuddavaNayAe mahatthe mahAguNe mahANubhAve mahApurisANucinne parama risidesie pasatthe, taM dukkhakkhayAe kammakkhayA mo (mu) kkhayAe bohilAbhAe saMsArutAraNAe cikaTU Tu uvasaMpajjitA NaM virahAmi / paDhame bhaMte! mahavva uvaDio mi savvAo pANAivAyAo veramaNaM // 1 // 1. 2 16 ahAvare docce bhaMte ! mahavvae musAvAyAo veramaNaM / savvaM bhaMte! musAvAyaM paccakkhAmi / se. kohA vA lohA vA bhayA vA hAsA vA, neva sayaM musa vaejjA. nevannehiM musa vAyAvejjA, musaM vayaMte va anne na samaNujANAmi, jAvajjIvAe tiviha tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM, na karemi, na kArakhemi, karaMtaM pi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte! paDikkama mi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / se musAvAe caunvihe pannatte / taM jahA - davyao khittao kAlao bhAvao, davvao 1 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe NaM musAvAe savvadavvesu, khittao NaM musAvAe loe vA aloe vA, kAlao NaM musAvAe diA vA rAo vA, bhAvao Na musAvAe rAgeNa vA doseNa vA / jamae imassa dhammassa kevalipannattassa ahiMsAlakkhaNassa saccAhi TThiyassa viNayamUlassa khaMtippahANassa ahiraNNasovanniassa uvasamapabhavassa navayaMbhaceraguttassa apayamANassa bhikkhAvittiassa kukkhIsaMbalassa niraggisaraNassa saMpakvAliassa cattadosassa guNaggAhiyassa niviArassa nibittilakvaNassa paMcamahavvayajuttassa asaMnihisaMcayassa avisaMvAiassa saMsArapAragAmiassa nivvANagamaNapajjavasANaphalassa, puTvi-annANayAe asavaNayAe abohi(A)e aNabhigameNaM abhigameNa vA pamAeNaM rAgadosapaDibaddhayAe mohayAe maMdayAe kiDDayAe tigAravagaru(a)yAe caukasAovagaeNaM paMciMdiovasaTTeNaM paDuppannabhAriyAe sAyAsukkhamaNupAlayaMteNaM ihaM vA bhave, annesu vA bhavaggahaNesu, musAvAo bhAsio vA, bhAsAvio vA, bhAsijjato vA parehiM samaNunnAo, taM niMdAmi garihAmi tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM, aIaM niMdAmi, paDuppannaM saMvaremi, aNAgayaM paJcakvAmi, satvaM musAvAyaM, jAvajjAvAe aNissiohaM ne sayaM musaM vaejjA, nevannehiM musaM vAyAvejjA, musaM vayaMte vi anne na samaNujANijjA(NAmi) taM jahA-arihaMtasakkhi siddhasakviaMsAhusakkhi devasakkhi appasakkhiaM,evaM bhavai bhikkhu Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlikasUtra vA bhikkhuNI vA saMjaya-viraya-paDihaya-paccakkhAya-pAvakamme diA vA rAo vA, egao vA parisAgao vA, sutte vA jAgaraMmANe vA, esa khalu musAvAyassa veramaNe hie suhe khame nissesie ANugAmie pAragAmie savvesiM pANANaM savvesiM bhUyANaM savvesi jIvANaM savvesiM sattANaM adukkhaNayAe asoaNayAe ajUraNayAe atippaNayAe apIDaNayAe apariAvaNayAe aNudavaNayAe mahatthe mahAguNe mahANubhAve mahApurisANucinne paramarisidesie pasatthe, taM dukkhakkhayAe mo(mu) kvayAe bohilAbhAe saMsAruttAraNAe tti kaTu upasaMpajjittA gaM viharAmi / docce bhaMte ! mahavvae uvaDio mi savvAo musAvAyAo veramaNaM // 2 // ahAvare tacce bhaMte ! mahabbae adinnAdANAo veramaNaM / savva bhaMte! adinnAdANaM paJcakkhAmi, se gAme vA nagare vA araNNe vA, appaM vA bahu vA, aNu vA thUlaM vA, cittamaMtaM vA acittamaMtaM vA, neva sayaM aMdinnaM givhijjA, nevannehiM adinnaM gihAvijjA, adinna giNhate vi anne na samaNujANAmi, jAvajjAvAe tivihaM ti viheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi, na kAravemi, karataM pi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / se adinnAdANe cavihe pnntte| taM jahA-davvao khittao kAla Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe o bhaavo| davao NaM adinnAdANe gahaNadhAraNijjesu davvesu, khittao NaM adinnAdANe gAme vA nagare vA araNNe vA, kAlao NaM adinnAdANe diA vA rAo vA, bhAvao NaM adinnAdANe rAgeNa vA doseNa vA, jaM mae imassa dhammassa kevalipannattassa ahiMsAlakkhaNassa saJcAhiTThiassa viNayamUlassa khaMtippahANassa ahiraNNasovanniassa uvasamapabhavassa navavaMbhaceraguttassa apayamANassa bhikkhAvittiassa kukkhIsaMbalassa niraggisaraNassa saMpakkhAliassa cattadosassa guNaggAhiMassa niviArassa nivittilakvaNassa paMcamahavvayajuttassa asaMnihisaMcayassa avisaMvAiassa saMsArapAragAmiassa. nivvANagamaNapajjavasANaphalassa puci annANayAe asavaNayAe 'abohi(A)e aNabhigameNaM abhigameNa vA pamAeNaM rAgadosapaDibaddhayAe bAlayAe mohayAe maMdayAe kiDDayAe tigAravagaru(a)yAe caukasAovagaeNaM paMciMdiovasaTTeNaM paDuppannabhAriyAe sAyAsukkhamaNupAlayaMteNaM iha vA bhave, annesu vA bhavaggahaNesu, adinnAdANaM gahiraM vA gAhAviraM vA dhippaMtaM vA parehi samaNunnAyaM, taM niMdAmi garihAmi tivihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM, aIaM niMdAmi, paDuppannaM saMvaremi, aNAgayaM paJcakkhAmi, sabaM adinnAdANa, jAvajjIvAe aNissio'haM neva sayaM adinnaM givhijjA, nevannehiM adinna gihAvijjA, adinnaM giNhaMte vi anne na samagujANAmi(NijjA), taM jahA-arihaMtasakkhi siddhasakkhioM Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra sAhusakkhiaM devasakkhiaM appasakkhiaM evaM bhavai bhikkhu vA bhikkhuNI kA saMjaya - viraya - paDiya - paJcakakhAya - pAcakamme di vA ovA, egao vA parisAgaovA, sutte vA jAgaramANe vA, esa khalu adinnAdANassa veramaNe hi suhe khame nissesie ANugAmie pAragAmi savvesiM pANANaM savvesiM bhUANaM savvesi jIvANaM savvesiM sattANaM adukkhaNayAe asoaNayAe ajUraNayAeM atippaNayAe apIDagayAe apariAvaNayAe aNu 85 yA mahatthe mahAguNe mahANubhAve mahApurisANucinne paramarisidesie patthe, taM dukkhakkhayAe kammavakhayA mo (mu)kkhayAe bohilA bhAe saMsArutAraNAe tti kaTTu uvasaMpajjitA NaM viharAmi / tacce bhaMte! mahatvae uvaDiomi savvAo adinnAdAgAo veramaNaM // 3 // | ahAvare cautthe bhaMte !. mahavvae mehuNAo veramaNaM / savvaM bhaMte! mehugaM paccakkhAmi / se divyaM vA mANusa vA tikhikhajoNiaM vA / neva sayaM mehuNaM sevijjA, nevannehiM mehuNaM sevAvijjA, mehugaM sevate va anne na samaNujANAmi, jAvajjIvAe tiviha tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAraNaM na karemi, na kAravemi, . karaMtaM pi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte! paDika mAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / se mehuNe cavvi yannatte / taM jahA - davvao khittao kAlao bhAvao / davvao Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sA NaM mehuNe rUvesu vA rUvasahagaesu vA khittaoNaM mehuNe uDDha - lo vA aholo vA tiriyaloe vA, kAlao gaM mehuNe diA ovA, bhAvao mehuNe rAgeNa vA doseNa vA / jaM mae imassa dhammassa kevalipannattassa ahiMsA lakkhaNassa saccAhiTThaassa viyamUlassa tippahANassa ahiraNNasovanniassa uvasamapabhavassa navatraMbhaceraguttassa apayamANassa bhikkhAvittiassa kukkhI saMbalassa niraggisaraNassa saMpakkhAliassa cattadosassa guNaggAhaassa nivvirassa nivvittilakkhaNassa paMcamahavvayajuttassa asaMnihisaMcayassa avisaMvAiassa saMsArapAragAmiassa nivvANagamaNapajjavasANaphalassa, puvvi - annANayAe asavaNayA avohi (A)e aNabhigameNaM abhigameNa vA, pamAeNaM rAgadosa viddhayA bAlAe mohayAe maMdayAe kiDDayAe tigAkhagaru(a) yAe caukasAovagaeNaM paMcidioksaTTe paDuppannabhAriyAe sAyAsukkhamaNupAlayaMteNa ihaM vA bhave, annesu vA bhavaggaNe, mehuNa seviaM vA sevAviaM vA sevijjataM vA parehi samaNunnAyaM taM niMdAmi garihAmi, tivihaM tiviheNaM maNeNa vAyA kAraNaM, aIyaM niMdAmi, paDuppannaM saMvaremi, aNAgayaM pacakkhAmi savvaM mehuNaM, jAvajjIvAe aNissio'haM nevasayaM mehuNa se vijjA, nevannehiM mehuNaM sevAvijjA, mehuNa sevate vi annena samaNujANijjA ( NAmi) / taM jahA - arihaMtasavivaaM siddhasakkhi sAhusavikhaaM devasakkhiaM appasa vikhaaM, evaM bhavai Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjaya - viraya - paDiya - paccakrakhAyapAkamme divA ovA, egao vA parisAgao vA, sutte vA jAgaramANe vA, esa khalu mehuNassa veramaNe hie suhe khame nissesie AgAmie pAragAbhie savvesiM pANANaM savvesiM bhUANaM savvesiM jIvANa' savvesiM sattANaM adukkhaNayAra asoaNayAe ajUraNayAe atippaNayAe apIDaNayAe apariAvaNayAe aNudavaNA mahatthe mahAguNe mahANubhAve mahApurisANucinne paramarisidesie pasatthe, taM dukkhakkhayAe kammakkhayAe mo (mu) kkhayAe bohilAbhAe saMsArutAraNAe tti kaTTu uvasaMpajjittA gaM virahAmi / utthe bhaMte ! mahaMvva uvaDio mi savvAo mehugAo veramaNaM // 4 // 87 ahAvare paMcame bhaMte ! mahavvae pariggahAo veramaNaM, savvaM bhaMte ! pariggahaM paccakkhAmi, se appaM vA bahuM vA, aNuM vA dhUlaM vA, cittataM vA acittamaM vA, neva saMyaM pariggahaM parigihijjA, nevannehiM pariggahaM parigiNhA vijjA, pariggahaM parigiNhate vi anne na samajANAmi, jAvajjIvAe, tavihaM tiviheNaM, maNeNa vAyAe kAraNaM, na karemi na kAravemi karaMta pi annaM na samagujANAmi / tassa bhaMte ! paDikamAmi niMdAmi garihAmi appANa vosirAmi / se pariggahe cauvvihe pannatte / taM jahAdaoao khittao kAlao bhAvao / davvao NaM pariggahe sacittA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakakSAnAM sUtro-sAtha cittamIsesu davvesu / khittaoNaM pariggahe savvaloe / kAlao Na pariggahe diA vA rAo vA / bhAvao NaM pariggahe appagdhe vA mahagghe vA, rAgeNa vA doseNa vA / mae imassa dhammassa kevalipannattassa ahiMsAlakkhaNassa saJcAhi dviassa viNayamUlassa khaMtippahANassa ahiraNNasovaniassa uvasamapabhavassa navabaMbhaceraguttassa apayamANassa bhikkhAvittiassa kukkhIsabalassa niraggisaraNassa saMpakkhAliassa- cattadosassa guNaggAhiassa nibiArassa nivittilakvaNassa paMcamahavvayajuttassa asaMnihisaMcayassa avisaMvAiassa saMsArapAragAmiassa nivvANagamaNapajjavasANaphalassa puci annANayAe asavaNayAe abohi (A)e aNabhigameNaM abhigameNa vA pamAeNaM rAgadosapaDibaddhayAe bAlayAe mohayAe maMdayAe kiDDayAe tigAravagaru (a)yAe caukasAovagaeNaM paMciMdiovasaTTeNaM paDupannabhAriyAe sAyAsuvakhamaNupAlayateNaM ihaM vA bhave, annesu vA bhavaggahaNesu, pariggaho gahio vA gAhAvio vA ghipaMto vA parehi samaNunnAo, taM niMdAmi, garihAmi, tiviha tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAeNaM aIaM niMdAmi, paDuppannaM saMvaremi, aNAgayaM paJcakkhAmi, savyaM pariggaha, jAvajjIvAe aNissio'haM neva sayaM pariggahaM parigivhijjA, nevannehiM pariggahaM parigihAvijjA, pariggahaM parigiNhate vi anne na samaNujANAmi(NijjA taM jahA-arihaMtasakkhioM siddhasakkhioM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra sAhusa devasakkhi appasakkhiyaM, evaM bhavai bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjaya - viraya- paDihaya-paccakkhAyapAvakamme diA vA ovA, egao vA parisAgao vA, sutne vA jAgaramANe vA, esa khalu pariggahassa veramaNe hi suhe khame nisse sie ANugAmie pAragAmie savvesiM pANANaM savvesiM bhUANa savvesiM jIvANa' savvesi sattANaM adukkhaNayAe asoaNayAe ajUraNayAe atippaNayAe apIDaNayAe apariAvaNayAe aNudavaNayAe mahatthe mahAguNe mahANubhAve mahApurisANucinne paramarisidesie patthe, taM dukkhakkhayAe kammakkhayAe mo (mu) - kkhayAe bohilAbhAe saMsAruttAraNAe ti kaTTu upasaMpajjittA NaM viharAmi / paMcame bhaMte ! mahavva uvaDiomi savcAo pariggahAo veramaNaM // 5 // 89 ahAvare chaTThe bhaMte ! vae rAIbhoaNAo veramaNaM / savvaM bhaMte ! rAIbhoaNa paccakkhAmi / se asaNaM vA pANaM vA khAimaM sAimaM vA nevasa rAI bhujijjA, nevannehi rAI bhujAvijjA, rAI bhuMjate vi annena samaNujANAmi, jAvajjIvAe tivihaM tiviheNa maNeNa vAyA kAraNa na karemi, na kAravemi, karaMta pi annaM na samaNujANAmi, tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdA mi rihAmi appA vosirAmi / se rAIbhoaNe cauccihe pannate / taM jahA - davvao khittao kAlao bhAvao / davvao NaM rAI - Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtra-sAthe bhoaNe asaNe vA pANe vA khAime vA sAime vA, khittao NaM rAIbhoaNe samayakhitte, kAlao Na rAIbhoaNe diA vA rAo vA, bhAvao Na rAIbhoaNe titte vA kaDue vA kasAe vA aMbile vA mahure vA lavaNe vA rAgeNa vA doseNa vA / jaM mae imassa dhamassa kevalipannattassa ahiMsAlakkhaNassa saccAhiDiassa viNayamUlassa khaMtippahANassa ahiraNNasovaniassa uvasamapabhavassa navavaMbhaceraguttassa apayamANassa bhikkhAvittiassa kukkhIsaMbalassa niraggisaraNassa saMpakkhAliassa cattadosassa guNaggAhiassa niviArassa nivittilakvaNassa paMcamahavyayajuttassa asaMnihisaMcayassa avisaMvAiassa saMsArapAragAmiassa nivvANagamaNapajjavasANaphalassa puvvi annANayAe. asavaNayAe abohi(A)e aNabhigameNaM abhigameNa vA pamAeka rAgadosapaDibaddhayAe bAlayAe mohayAe maMdayAe kiDDayAe tigAravagaru(a)yAe caukasAovagaeNaM paMcidiovasaTTeNa paDuppannabhAriAe sAyAsukkhamaNupAlayateNaM iMha vA bhave, annesu vA bhavaggahaNesu, rAIbhoaNaM bhuttaM vA, bhuMjAviraM vA, bhuMjataM vA parehiM samaNunnAya, taM niMdAmi garihAmi tivihaM tiviheNa maNeNa vAyAe kaarnn| aIa niMdAmi, paDuppannaM saMvaremi, aNAgayaM paJcakkhAmi savvaM rAIbhoaNa / jAvajjIvAe aNissio'haM neva saMyaM rAIbhoaNa bhuMjijjA, nevannehiM rAIbhoaNaM muMjAvijjA, rAIbhoaNaM Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra bhuMjate vi anne na smnnujaannijjaa(nnaami)| taM jahA-arihaMtasakkhioM siddhasakkhiraM sAhusakkhiraM devasakviaM appasakkhioM / evaM bhavai bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjaya-virayapaDihaya-pacakkhAyapAvakamme diA vA rAo vA, egao vA parisAgao vA, sutne vA jAgaramANe vaa| esa khalu rAIbhoaNassa veramaNe hie suhe khame nissesie aNugAmie pAragAmie savvesiM pANANa savvesiM bhUANa savvesiM jIvANa savvesi sattANaM adukkhaNayAe aseAaNayAe ajUraNayAe atippaNayAe apIDaNayAe apariAvaNayAe aNuddavaNayAe mahatthe mahAguNe mahANubhAve mahApurisANucinne paramarisidesie pasatthe, taM dukkhakkhayAe kammakkhayAe mo(mukkhayAe bohilAbhAe saMsAruttAraNAe tti kaTTa uvasaMpajjittA Na virhaami| chaTuM bhaMte ! vae uvaDio mi savvAo rAIbhoaNAo veramaNa // 6 // icceiAI paMcamahavvayAI rAibhoaNaveramaNachaTThAI attahiaTThayAe uvasaMpajjittA Na virahAmi // appasatthA ya je jogA, pariNAmA ya dAruNA / pANAivAyassa veramaNe, esavutte aikkame // 1 // tivvarAgA ya jA bhAsA, tivvadosA taheva ya musAvAyassa veramaNe, esa vutte aikkame // 2 // uggahaMsi ajAittA, avidinne ya uggahe / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe adinnAdANassa veramaNe, esa vutte aikkame // 3 // saddA-rUvA-rasA-gaMdhA, phAsANa paviyAraNA / mehuNassa veramaNe, esa vutte aikkame // 4 // icchA mucchA ya gehI ya, kaMkhA lome ya dAruNe / pariggahassa veramaNe, esa vutte aikkame // 5 // aimatte a AhAre, sUrakhitami saMkie / rAIbhoaNassa veramaNe, esa vutte aikkame // 6 // daMsaNanANacaritte, avirAhittA Thio samaNadhamme / paDhamaM vayamaNurakkhe, virayAmo pANAivAyAo // 7 // dasaNanANacaritte, avirahittA Thio samaNadhamme / bIaM vayamaNurakkhe, virayAmo musAvAyAo // 8 // daMsaNanANacaritta, avirAhittA Thio samagadhamme / tai vayamaNurakkhe, virayAmo adinnAdANAo // 9 // daMsaNanANacaritte, avirAhittA Thio samaNadhamme / cautthaM vayamaNurakkhe, virayAmo mehuNAo // 10 // dasaNanANacaritte, avirAhittA Thio samaNadhamme / paMcamaM vayamaNurakkhe, virayAmo pariggahAo // 11 // dasaNanANacaritte, avirAhittA Thio samaNadhamme / chaTuM vayamaNurakkhe, virayAmo raaiibhoannaao|| 12 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra 3 AlayavihArasamio, jutto gutto Thio samaNadhambhe / paDhamaM vayamaNurakkhe, virayAmo pANaivAyAo // 13 // AlayavihArasamio, jutto gutto Thio samaNadhamme / vIo vayamaNurakkhe, virayAmo musAvAyAo // 14 // AlayavihArasamio, jutto gutto Thio samaNathamme | taaM vayamaNurakkhe, virayAmo adinnAdANAo // 15 // AlayavihArasamio, jutto gutto Thio samaNadhamme / utthaM vayamaNurakkhe, virayAmo mehuNAo // 16 // AlayavihArasamio, jutto gutto Thio samaNadhamme / paMcamaM vayamaNurakkhe, virayAmo pariggahAo // 17 // AlayavihArasamio, jutto gutto Thio samamadhamme / chaH vayamaNurakkhe, virayAmo rAIbhoaNAo // 18 // AlayavihArasamio, jutto gutto Thio samaNadhamme / tiviheNa appamatto, rakkhAmi mahavvae paMca // 19 // sAvajjajogamegaM, micchattaM egameva annANaM / parivato gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 20 // 1. aNavajjajogamegaM sammattaM egameva nANaM tu / uvasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvara paMca // 21 // do ceva rAgadose, dunni ya jhANAI aTTaruddAI | Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtre-sAthe parivajjato gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 22 // duvihaM carittadhamma, dunni ya jhANAI dhammasukkAI / uvasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 23 // kiNhA nIlA kAU, tinni ya lesAo appstthaao| parivato gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 24 // . teU pamhA sukkA, tinni ya lesAo suppstthaao| uvasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 25 // maNasA maNasaccaviU, vAyAsacceNa karaNasacceNa / tiviheNa vi saccaviU, rakkhAmi mahavvae paMca // 26 // cattAri ya duhasijjA, cauro sannA tahA kasAyA ya / parivajjaMto gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 27 // cattAri ya suhasijjA, cauvihaM saMvaraM samAhiM ca / uvasaMpanno jutto, rakkhAmi mahabbae paMca // 28 // paMceva ya kAmaguNe, paMceva ya aNhave mhaadose| parivajjato gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 29 // paMciMdiyasaMvaraNa, taheva paMcavihameva sajjhAyaM / upasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvae pNc.|| 30 // chajjIvanikAyavahaM, chappi ya bhAsAo(u) appstthaao| parivajjato gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 31 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra chavihamamitarayaM, bajhaMpi ya chavvihaM tavokammaM / unasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 32 // satta ya mayaThANAI, sattavihaM ceva nANavibhaMga / parivajjato gutto, rakkhAmi mahabae paMca // 33 // piMDesaNa pANesaNa, uggaha sattikkayA mahajjhayaNA / upasaMpanno jutto, rakkhAmi mahabbae paMca // 34 // aTTha ya mayaThANAI, aTTha ya kammAi tesiM baMdhaM ca / parivajjato gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 35 // aTTha ya pavayaNamAyA, diTThA aTTavihaniTiaTThahiM / uvasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 36 // navapAvaniANAI, saMsAratthA ya navavihA jIvA / parivajjato gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 37 // navabaMbhaceragutto, dunavavihaM baMbhaceraparisuddhaM / uvasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 38 // uvaghAyaM ca dasavihaM, asaMvaraM taha ya saMkilesaM ca / parivajjato gutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 39 // saccasamAhiTThANA, dasa ceva dasAo samaNadhammaM ca / uvasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 40 // AsAyaNaM ca savvaM, tiguNaM ikkArasaM vivjjNto| Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramakriyAnAM sUtrA-sA uvasaMpanno jutto, rakkhAmi mahavvae paMca // 41 // evaM tidaMDavirao, tigaraNasuddho tisalla nissallo / tiviNa paDikkato, rakkhAmi mahavvae baMca // 42 // 96 icceiaM mahavvayauccAraNaM thirataM salludhdharaNaM dhiibalaM vavasAo sAharst pAvanivAraNa nikAyaNA bhAvavisAhI paDAgAharaNaM nijjUhaNArAMhaNA guNANa, saMvarajogo pasatthajjhANovauttayA juttayA ya nANe paramaTThI uttamaTTho / esa khalu titthaMkarehiM raharAgadosa mahaNehiM desio pavayaNassa sArA chajjIvanikAyasaMjama uvaesia telukasakayaM ThANa abbhuvayA / namotthu te siddha buddha mutta niraya nissaMga mANamUraNa guNarayaNasA yaramaNatamappamea / namotthu te mahaimahAvIra - vaddhamANasAmissa / namotthu te arahao, namotthu te bhagavao, tti kaTTu | esA khalu mahavvaya-uccAraNA kayA, icchAmo suttakitaNa kAuM / namo tesiM khamAsamaNANaM jehi imaM vAiaM chavvihamAvassayaM bhagavaMtaM / taM jahA - sAmAiaM cauvIsatthao vaMdaNayaM paDikamaNaM kAussaggo paccakkhANaM / savvehiM pi eammi chavvihe Avassae bhagavaMte samutte saatthe sagaMthe sanijjuttie sasaMgahaNie je Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra guNA vA bhAvA vA arihaMtehiM bhagavaMte hiM pannattA vA parUviA vaa| te bhAve sadahAmo pattiyAmo roemo phAsemo pAlemo aNupAlemo / te bhAve saddahaMtehiM pattiaMtehiM roaMtehiM phAsaMtehiM pAlaMtehiM aNupAlaMtehiM / aMtopakkhassa jaM vAiaM paDhi pariaTTi pucchiaM aNupehi aNupAliaM, taM dukkhakkhayAe kammakkhayAe mukkhayAe bohilAbhAe saMsAruttAraNAe ti kaTTa upasaMpajjittA NaM viharAmi / aMtopakkhassa jaMna vAi, na pariaTTi, na pucchiaM, nANupahiraM, nANupAliaM, saMte bale, saMte vIrie, saMte purisakAraparakkame, tassa Aloemo paDikkamAmo niMdAmo garihAmo viuTTemo visohemo akaraNayAe abbhuTTemo ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM paDivajjAmo, tassa micchA mi dukkaDaM / namo tesiM khamAsamaNANaM, jehiM imaM vAiaM aMgabAhira ukkAliaM bhagavaMtaM, taM jahA-dasaveAliaM, kappiAkappiaM, cullakappasuaM, mahAkappasuaM, o(uva)vAiaM, rAyappaseNioM, jIvAbhigamo pannavaNA mahApannavaNA naMdI aNuogadArAI deviMdatthao taMdulaveAliaM caMdAvijjhayaM pamAyappamAyaM porisimaMDalaM maMDalappaveso gaNivijjA vijjAcaraNaviNicchao jhANavibhattI maraNavibhattI AyavisohI saMlehaNAsuaM vIyarAyasuaM vihArakappo caraNavihI AurapaJcakvANaM mahApaccakvANaM savvehi Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe pi eammi aMgabAhire ukkAlie bhagavaMte samutte saatthe sagaMthe sanijjuttie sasaMgahaNie je guNA vA bhAvA vA arihaMtehiM bhagavaMtehiM pannattA vA parUviA vA, te bhAve sadahAmo pattiAmo roemo phAsemo pAlemo aNupAlemo, te bhAve saddahaMtehiM pattiaMtehiM roaMtehiM phAsaMtehiM pAlaMtehi aNupAlaMtehiM aMtopakkhassa jaM vAiaM paDhi pariaTTi pucchiaM aNupehi aNupAliaMtaM dukkhakkhayAe kammakkhayAe mukkhayAe bohilAbhAe saMsAruttAraNAe tti kaTTa upasaMpajjittA NaM viharAmi / aMtopakkhassa jaM na vAiaM; na paDhiaM, na pariaTTi, na pucchi, nANupehi, nANupAliaM, saMte bale, saMte vIrie, saMte purisakAraparakame, tassa Aloemo paDikamAmo nidAmo garihAmo viuddemo visohemo akaraNayAe abbhuThemo ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM paDivajjAmo tassa micchA mi dukkaDaM / namo tesa khamAsamaNANaM, jehi imaM vAiaM aMgabAhiraM kAliaMbhagavaMtaM, taM jahA-uttarajjhayaNAI dasAo kappo vavahAro isibhAsiAI nisIhaM mahAnisIha jaMbuddIvapannattI sUrapannattI caMdapannattI dIvasAgarapannattI khuDDiyAvimANapavibhattI mahalliAvimANapavibhattI aMgacUliAe vagga-cUliAe vivAhacUliAe aruNokvAe varuNokvAe garulovavAe (dharaNovavAe) vesamagovavAe velaMdharovavAe deviMdovavAe uTThANasue samuTThANasue nAga Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra pariAvaliANaM nirayAvaliANaM kappiANaM kappavaDiMsayANaM puphiANaM pupphacUliANaM (vahiANaM) vaNhidasANaM AsIvisabhAvaNANaM didvivisabhAvaNANaM cAraNa(sumiNa)bhASaNANaM mahAsumiNabhAvaNANaM teagginisaggANaM savvehiM pi eammi aMgabAhire kAlie bhagavaMte samutte saatthe sagaMthe sanijjuttie sasaMgahaNie je guNA vA bhAvA vA arihaMtehiM bhagavatehiM pannattA vA parUviA vA, te bhAve sadahAmo pattiAmo roemo phAsemo annupaalemo| te bhAve sadahaMtehiM pattiaMtehiM royaMtehiM phAsaMtehiM pAlaMtehiM aNupAlaMtehiM aMtopakkhassa jaM vAiaM paDhiaMpariaTTi pucchiaM aNupehi aNupAliaMtaM dukkhakkhayAe kammakkhayAe mukkhayAe bohilAbhAe saMsAruttAraNAe tti kaTu uvasaMpajjittA NaM viharAmi / aMtopakkhassa jaM na vAina paDhina pariaTTina pucchinANupehi nANupAliaM, saMte bale, saMte vIrie, saMte purisakAraparakkame, tassa Aloemo paDikamAmo niMdAmo garihAmo viuddemo visohemo akaraNayAe abbhuTThamo ahArihaM tavokama pAyacchittaM paDivajjAmo tassa micchA mi dukkaDaM // namo tesiM khamAsamaNANaM, jehiM imaM vAiaMduvAlasaMga gaNipiDagaM bhagavaMtaM, taM jahA-AyAro sUagaDo ThANaM samavAo vivAhapannattI nAyAdhammakahAo uvAsagadasAo aMtagaDadasAo aNu ttarovavAiadasAo paNhAvAgaraNaM vivAgasuaM diDivAo Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAthe savvehiM pi eammi duvAlasaMge gaNipiDage bhagavaMte sasutte saatthe sagaMthe sanijjuttie sasaMgahaNie je guNA vA bhAvA vA arihaMtehiM bhagavaMtehiM pannattA vA parUviA vA, te bhAve saddahAmo pattiAmo roemo phAsemo pAlemo aNupAlemo, te bhAve saddahaMtehiM pattitehiM royaMtehiM phAsaMtehiM pAlaMtehiM aNupAlaMtehiM aMtopakkhassa vAiaM paDhiraM pariaTTi pucchi aNupehiaM aNupAliaMtaM dukravakkhayAe kammakkhayAe mukkhayAe bohilAbhAe saMsAruttAraNAe tti kaTu uvasaMpajjitA gaM viharAmi / aMtopakkhassa jaMna vAina paDhina pariaTTi na pucchinANupehi, nANupAliaM, saMte bale, saMte vIrie, saMte purisakAraparakame, tassa Aloemo paDikamAmo niMdAmo garihAmo viuddemo visohemo akaraNayAe abbhuTTemo ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM paDivajjAmo tassa micchA mi dukaDaM / .. namo tesiM khamAsamaNANa, jehiM imaM vAiaMduvAlasaMga gaNipiDaga bhagavaMtaM, sammaM kAeka phAsaMti pAlaMti pUraMti (sohaMti) tIraMti kiTTati sammaM ANAe ArAhaMti, ahaM ca nArAhemi, tassa micchA mi dukkaDaM // suadevayAbhagavaI, nANAvaraNIakammasaMghAyaM / tesiM khaveu sayayaM, jesiM suasAyare bhattI // 1 // // zrIpAkSikasUtraM samAptam // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra (pakhkhI sUtra ) nA artha avataraNu--zramaNa bhagavAn mahAvIra dhruve athathI nirUpaNa karela ane gaNadhara bhagavaMte sUtrathI gU`thela, A pAkSika sUtramAM sAmAnyathI traNa adhikAre varNavavAmAM AvyA che. da pahelA adhikAramAM--prANAtipAta viramaNu ' vagere pAMca mahAvrata ane * * rAtriAjaviramaNa ' chaThThuM vrata, ema chayenA aticAranA pratikramaNa mATe vistArapUrvaka e yenuM samutkIrtana-stuti (pratijJA) vagere. ' bIjA adhikAramAM--e ja mahAvratAnA rakSaNa mATe, ' sAvadya caiAga ' vagere tyAga karavA lAyaka ane anavadya cAga' vagere svIkAra karavA lAyaka ekathI daza paryaMtanA bhAvAnu nirUpaNu. trIjA adhikAramAM--gaparAdi bhagava'tAe gUMthelA Avazyaka, kAlika, utkAlika, agapraviSTa Adi zrutanuM samutkIrtana. A traNa adhikAramaya atiga'bhIra avALu' zrI pAkSikasUtra pAkSika Adi pratikramaNamAM gurue Adeza karela sAdhu (sAdhvI) cittanI ekAgratApUrNAMka, gabhIra ane udAtta svare, khele ane anya mumukSu AtmA e 'praNidhAnapUrvaka kAryAtsaga mudrAe rahI arthanI vicAraNApUrvaka sAMbhaLe. ema zAstrIya vidhAna che. A Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe pAkSisUtranI racanA karatAM sUtrakAra bhagavaMta abhISTa kAryanI siddhi mATe bhAva maMgalanuM nirUpaNa karatAM kahe "titthaMkare atitthe, atitthasiddhe ya titthasiddhe y|| silila () si, miisala)TM vavaMdvAmi " vyAkhyA ahIM "caM -huM vAMdu chuM e kiyApada sarvapada sAthe joDavuM. kene kene -te kahe che: tIrthana'-vItarAga evA tIrthakarone, tathA (2) zabdathI traNe kALanA tIrthakaro samajavA "tIrthona' tIrtharUpa prathama gaNadhara, saMgha (athavA dvAdazAMgI) vagerene. "tIrthavijJAna, tIrthasiddhAna, siddha'-atIrthasiddhAne, tIrthasiddhone ane siddhone. emAM atIrthasiddho ane tIrthasiddho e be siddhone artha e che ke, caturvidha saMgharUpa tIrtha sthapAyA pachI tIrtha cAlatuM hoya, te kALe siddha thayelA tIrthasiddha" ane te pahelAM ke tIrtha viracheda thayA pachI siddha thAya te "atIrthasiddha" jANavA. ane siddhone eTale bAkInA jinasiddha, ajinasiddha vagere te prakAre siddha thayelAone. A jinasiddha vagerenuM svarUpa anya granthathI jANavuM. "ninA'-sAmAnya kevaLIone. "rA'mULaguNathI yukta ane uttaraguNathI yukta yati (sAdhu)one. "mana"--e sAdhuone ja nahi paNa je "aNimA" vagere labdhiovALA munio hoya temane "jJAna-mati Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 103 Adi pAMca prakArnA jJAnane-e sane ' vAMduM chu', ema kriyApada joDavu'. ( ' = ' sarvAMtra samuccaya arthamAM jANavA.) "maiMyamaM||2|| 'cai '--je munie ( tra-vaLI) 'maM gujaratnasAgara vidhvaM'-A guNarUpI ratnanA sAgara tulya mahAvratAnA ArAdhanane suMdara rIte pALIne (ArAdhIne ) 'tI'lasArA '-saMsAranA nistAra pAmyA (te mane maMgaLa kareA ). ' davi 'huM paNa, 'tAna mAchuM vA te munione ma'gaLa karIne (te guNaratneAnA sAgarabhUta mahAtratAnu' ). ' ArAdhanAmimulaH '-ArAdhana karavA eka cittavALA thayA chuM arthAt mahAvratAnA ane mahAmunionA ArAdhana mATe utsAhI thayeA cheM. vaLI paNa ariha`ta ane dharmanI AziSarUpa pAtAnA ataH ma'gaLa mATe kahe che ke--" mama magaja || k ||" jinezvarA. 'siddhAH '-5'dara prakAre siddha thayelA siddho. ' sAdhavaH '-munio. ' zruta '-Agama'ane ' dharmazra'-sAdhu ane zrAvakanA AcAra rUpa e prakAranI virati, ' jJAntiH sahanazIlatA-kSamA. ' gutiH '-mana-vacana-kAyAnI unmAgathI rakSA karavI ( rAkavAM ). 'mutti: '-lAbhane abhAva-satASa. ' jJAnavatA '-nirmAyapaNu'-saralatA ane ' mArvava 'ni dapaNuM. e arihatA vagere ' mama maGgallaM'-mAru ma'gala kA. ahIM kA' e artha uparanI gAthAneA levA. ' ' 66 . "_ have mahAtrAne pAte uccaryA' (uccare) che te sUcave che ke-- sro(4)mi. || 2 ||" ' jo '-kama bhUmipa paMdara Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104. zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe kSetramAM. "saMyatAH-munio. "cati -je kare che, zuM kare che? "paramiiAta -tIrthakarAdie dekhADeluM kaheluM. "3Ara'ati balavAnuM (zreSTha). "mAtozALa"-paMcamahAvratanuM uccAraNa (kathana). "te vartu-te mahAvateccAraNa karavAne. maNi"huM paNa, 3pasthita"--taiyAra thaye chuM. (ema gurue kahevAthI ziSya prazna kare che ane guru tene javAba Ape che) te ja kahe che. "te urja saMs" iaa ahIM chaThThA pada sudhI prazna samaje. "tene artha "have pachI, ane jiM" prazna mATe samaja. tethI have te mahAvratanuM uccAraNa zuM vastu che arthAt "mahAvrata uccAraNa" eTale zu ? ema praznArtha samajo. athavA prAkRtabhASAnI zailI pramANe abhidheyane anusarIne liMga ane vacana samajavAnAM hoya che e nyAye "jiM' ne badale "" "ta' nA sthAne sA" ane "savAra" nA sthAne kavara' pade karIne kaI te mahAvratanI uccAraNuM"--ema artha kara. guru mahArAja tene javAba Ape che ke, mahAvatenI uccAraNa pAMca prakAranI "vattA'--kahI che ane rAtri bhajanane tyAga e chaThTho prakAra che. "tathA" te A pramANe. "sarvaramati -trasa ane sthAvara, temAM paNa sUkSma ane bAdara ema sarva prakAranA che , te paNa "karavuM, karAvavuM ane anamedavuM," ema traNa prakAre. je "prajAtipatAva -jIvahiMsana (hiMsA) tenAthI. 'viramai"--aTakavuM (te prathama mahAvrata karyuM che). tema "sarvamata mRSAvA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 105 mii" krodha, lobha, bhaya ke hAsya, e keI kAraNe balAtuM sarva mithyA(asatya) vacana, tenAthI aTakavuM (te bIjuM). tathA "sarvAvattAvAnAmi -dAMta khetaravA mATe tRNanI saLI levA jevuM nAnAmAM nAnuM (arthAt sarvathA) paNa adattAdAna eTale corI tenAthI aTakavuM (te trIjuM). "narmAta maithunAdiramAM-mAtra strI(puruSa)nI vAta karavA jeTaluM alpa paNa (arthAt sarva prakAranuM) mithuna eTale kAmane saMga, tenAthI aTakavuM (te carthe). "sarvasmAta pariNAma -sarva eTale bheguM karavuM vagere vadhAre te dUra rahyuM paNa saMyama mATe upakArI jarUrI vastumAM paNa) sahaja (a5) mAtra je mUracharUpa parigraha, tenAthI paNa aTakavuM (te pAMcamuM). ane sarvemakAminA ivamaLa'-sarva eTale divase lAveluM divase vAparavuM" ItyAdi caturbhagI paikI koI paNa duSTa bhAMgAthI AhAra levA mAtra rUpa je rAtribhejana, tenAthI aTakavuM- (te chaTakuM mahAvrata kaheluM che). ema nAma mAtrathI uracAraNuM karIne have prathama vratanuM vistArathI uccAraNa kare che ke - taratha hu maM-tyA"i "tA'-te mahAvratanA uracAraNamAM. "zatru"-nizcayathI. "!" he bhagavanta! ema gurunI AgaLa pratikamaNa karavA mATe pUjya gurune saMbodhavA mATe "mataii" pada samajavuM. prathame mAte pratipAtadivasa -pahelA mahAvratamAM jIvahiMsAthI aTakavuM. ahIM "aTakavuM" eTale sarvathA hiMsAne tyAga Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 - zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha samaja. ema sarva vatemAM samajavuM. ahIM koI AcAryo saptamI vibhaktinA sthAne prathama vibhakti kahe che, teonA mate "prathama mAtrad" thAya. ema saghaLAM vratamAM pahelI vibhakti kahe che. " mahaMta !AtipAta pratyAghami - he bhagavaMta! prANAtipAtane sarvathA tyajuM chuM. have ahI sarvathA prANAtipAtane tyajuM chuM, tene ja vizeSa rUpamAM jaNAve che ke "te judu vA" vagere, temAM te' zabda te vratane jaNAvanAra che, arthAt "te A pramANe" ema jaNAvavA mATe che. "trakama vA'-pAMce IndrithI jANuM- joI na zakAya, mAtra jJAnathI samajI-jANI zakAya tevA jIvane. "vAvaruM ' IndriyethI jANuM-joI zakAya tevAne. tra vA" agnikAya ane vAyukAya be (gatitrasa) tathA beIndriyathI paMcendriya sudhInA keI (gatimAna) jIvane. sthA vA'-pRthvI, pANI ane vanaspatirUpa traNa (sthira) ekendriyane. sarvatra "pA" zabdo paraspara ekabIjAnA samuracaya (jeDANa) mATe che. caitra svayaM pragAna atipatiyAmi'-huM svayaM (upara kahyA te) keI jIvone haNuM nahi. "naivA prANa pratiSatayAmi -bIjAo dvArA e koI jene haNAvuM nahi. "prANAtipatayatAnyAnna manunAnAmi'-e jIvane haNanArA bIjAone paNa huM sArA jANuM nahi (anumodanA karuM nahi). kyAM sudhI ? "nAthakaravA ItyAdi" ya vaM"- jIvuM tyAM sudhI. ripiM- traNa prakAranI (karavA, karAvavA, anamedavArUpa) hiMsAne Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 107 6 trividhana '-traNa karaNa ( mana-vacana-kAyA)thI tanu chuM, ema sabadha samajavA. e ja jaNAvavA kahe che kemnsaa vAcA kAyena na karomi na kArayAmi kurvantamabhyaM na samanujJAnami '-mana, vacana ane kAyAthI. karu' nahi, karAvuM nahi ane bIjo kare teA tene anumati ApuM (anumeAdanA karu) niha, 'tattva ' te (paNa) trikALabhAvi hiMsA paikI bhUtakALanI hiMsAnuM 'maddanta '-he bhagavata ! ' pratimAmi '-huM pratikramaNa karu' (mithyA duSkRta u") ", nivRmi '-AtmasAkSIe jugupsA (niMdA ) karuM chuM ane ' hRmi '-para sAkSIe jugupsA karu chuM. kAne nide che, te kahe che ke ' brahmAnaM'-hiMsA karanArA mArA AtmAne (bhUtakAlIna AtmaparyAyane) ke je prazasA karavA cAgya nathI, tene, 'zrutRnAmi '-sathA tyajI chuM'. 6 vaLI paNa dravya-kSetra-kALa-bhAvabhede prANAtipAta (hi'sA )nu. varNa na kare che-- .' se pANAivAe cauvvihe pannante0 ityAdi ' ' sa praannaativAMtaRtuvidhaH prajJataH '-te prANAtipAta cAra prakAranA kahelA che. 'tathA '-te A pramANe, ' dravyataH kSetrata: AMtaH mAvata:'1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI ane 4. bhAvathI. temAM 'dravyataH khaM prALatipAta: pattu nIyaniSThAyelu '-' i ' vAkayanI ze|bhA mATe che; dravyathI prANAtipAta cha jIvanikAyane viSe, arthAt pRthvI, apU, teu, vAu, vanaspati ane trasa e chakAya paikI koI paNa jIvanI hiMsA te dravya " Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA prANAtipAta. 'kSetrataH prALAtipAtaH sarvaTaoNle'-kSetrathI hi'sA cauda rAjaleAkarUpa savalAkamAM, 'hrAtaH prALAtipAto vivA vA pAtro vA' kAlathI hi MsA divase athavA rAtre. ane 'mAvata mALAtipAto rAgaina devai ya'-bhAvathI hi'sA rAga athavA dveSathI. 108 ema hiMsAnu` bhedathI svarUpa kahIne bhUtakALamAM karelI te hiMsAnI vizeSa rUpamAM nindA karavA mATe kahe che ke-- 'co mAlasya dharmasya '-je me A sAdhunA AcAra dhama ke je * vahiprajJata' Adi AvIza vizeSaNeAthI viziSTa che, temAM pUrva ajJAnatAdi cAra kAraNeAthI ane pramAda vagere agiyAra kAraNeAthI prANAtipAta karyA hAya tenI niMdA karu chu... vagere vAkacanA saLaMga saMbadha joDavA, tenA a kahe che ke-'OM' emAM vibhakti badalAyelI hAvAthI ' yaH '-je(prANAtipAta ema sa`kha'dha joDavA ). temAM ' mayA '- padmathI pratikramaNa karanAra sAdhu pAtAne jaNAve che, arthAt me. 'anya dharmastha -A sAdhunA AcArarUpa savavarita dharmamAM. kevA te dhama ? 1. 'hiprajJajJasya '-kevali bhagavaMte kahelA. 2. 'ardittAkSaLasya '-ahiMsaka vRttithI oLakhAtA arthAt ahi'sA jenu' cihna che. 3. ' sacAdhiitasya '-satyanA AdhAre rahelA ( arthAt satya jemAM vyApaka che). 4. 'vinayamUhasya '-jenu' mULa vinaya che. 5. kSAntipradhAnasya '-kSamA ( sahanazIlatA ) jemAM mukhya che. 6. ' aziyasuvarNasya '-jemAM hiraNya (kAcuM seAnuM rUpa) ane Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrA pAkisUtra 109 suvarNa (sauneyA ke ghaDeluM suvarNa) rAkhI zakAtuM nathI, arthapattithI sarva prakAranA sarva parigrahathI rahita. 7. "3ArAmAmavA'--jenAthI AtmAmAM (mahAdina) upazama thAya che. 8. 'navagrahmaguptA'-nava prakAranI brahmacaryanI gupti(rakSA)thI surakSita. 9. 'apamAnI '-jenA ArAdhake pAka (raseI) karatA nathI, arthAt rAI karavAnI kriyAnA tyAgI sAdhue jenA ArAdhaka hoya che. 10. "mikSAvRtti ca"-(pAkakriyAno tyAga hovAthI) bhikSAthI jemAM AjIvikA calAvavAnI che. 11. 'kukSiAgvaca"-(te bhikSAthI paNa saMcaya karavAno nahi kinta) mAtra kukSipramANa bhejana jemAM levAnuM che. 12. "niziorI-marAhya rA'--jyAM agninuM zaraNa athavA smaraNa paNa karavAnuM nathI (arthAt zIta pariSahAdi kAraNe paNa agnino upayoga jemAM karAtuM nathI. 13. "saMghAtritajI'-sarva karmamalanuM prakSAlana karanAre (athavA sarva doSanuM jemAM prakSAlana thAya che). 14. "cokhaca -rAgAdi doSone jemAM tyAga che, (athavA "i" eTale "pa" jemAM tyajAelo che), ethI ja. 15. "gupadI '-jemAM guNano anurAga che. (tAtparya ke te cAritradharmanuM ArAdhana karanArane te dezano athavA draSano tyAga ane guNane anurAga (vRddhi) karAvanAra che). vaLI, 16. nirvivAca'-jemAM indriye ane manano vikAra (IcchAono unmAda) nathI. 17. "nivRttihRkSArca" sarva (pA5) vyApArano parihAra e jenuM lakSaNa (athavA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha pariNAme je bAhya sa cAgAnI nivRtti karAvanArA) che, vaLI 18. 'pazcamahAvratayukttasya '-je pAMca mahAvratarUpa che, ( pahelAM ''ahi'sAlakSaNasya' ema kahevA chatAM pharI) ' paca mahAvratayuktasya' ema kahyu tenu kAraNa e che ke ahiMsAnI jema bIjAM mahAvratAnI paNa A dharmamAM (ahiM'sAmAM ) pradhAnatA che. 19. 'asannidhinazcayasya '-jemAM (lADu vagere AhAra, khajurAdi mevA ke phaLaphaLAdi khAdima ane haraDe Adi auSadha paNa rAtre vAsI rAkhavA rUpa) sanidhinA saMcaya thatA (2khAte) nathI. 20. 'vi saMvAddinaH '-jenu nirUpaNa (ke pravRtti) qha ke iSTanu virodhI nathI (arthAt jemAM jagatamAM pratyakSa dekhAtA bhAvAnu, AtmAnA iSTa sukhane Ape tevuM yathA ane yazeSTa nirUpaNa che). 21. 'sattAvAragAmina: '-je sa'sArathI pAra utAranArA che, ane 22, 'niLiyamanaparyayamAnasya '- nirvANu (mAkSa)nI prApti e ja jenu pAramArthi ka (sAcu) phaLa che. e pramANe 22 vizeSAthI viziSTa cAritradharmanI (ArAdhanAM karatAM ajJAnatA vagerethI )-ema ThThI vibhaktinA sabadha joDavA. have tenI ArAdhanA karatAM zuM karyu? te kahe che-- 1. 'pUrvamajJAnatavA'-(dharma pAmyA) pahelAM ajJAnatAthI. 2. 'azrayaLatayA '-(gurvAdikanA mukhe) nahi sAMbhaLavAthI, 3. avokhyA '( sAMbhaLavA chatAM yathArtha rUpe.)nahi samajavAthI (mAnavAthI). ane 4. 'aminamena '-(sAMbhaLavA ane ' Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 zrI pAkSisUtra samajavA chatAM) samyagrapaNe nahi svIkAravAthI. athavA mini"--evA pAThAntaramAMthI vibhakti badalIne, "mi '-paryAya karavAthI svIkAravA chatAM temAM pramAda vagere karavAthI. (ema cAra nimittethI e dharmamAM prANuMtipAta karyo hoya, ema saMbaMdha joDa.) have te prANAtipAtanA pramAda vagere hetuo kahe che - 1. "prama "-madya vagere pAMca prakArane athavA ALasa vagere dvArA pramAda karavAthI. 2. " pati tA'-rAgadveSanI AkULatAthI (vaza thaIne). 3. "vAratathA'-Alabuddhi (mUDhatI)thI athavA bAlakapaNAthI. 4. mAtA"-mithyAtva vagere mehanIya karmanA udayane AdhIna thavAthI. 5. "manvatayA'-kAyAnI maMdatA (jaDatA)thI, AlasathI.. "zInatA'-kiDApriya (kutUhala)paNAthI. 7. viguNatA'-rasa, ddhi ane zAtA, e traNagAravanA bhArepaNAthI (madathI). 8. "catuSApatana"-krodhAdi cAra kaSAyanA udayane vaza thaIne. 9. ' dayAvAna'sparzanAdi pAMca IndriyenA AdhInapaNathI thayelI vihaLatAne ge. 10. pratyutpannamAra(ta) cA'-vartamAnakAlIna karmane bhAra jene heya che, te pratyutpannabhArika kahevAya, evA pratyutpannabhArikapaNAthI, arthAt vartamAnakAlIna karmonA bhArepaNathI, ane 11. "sAtamanupAtratA'zAtA vedanIya karmanA udayathI maLelA sukhane gRddhithI bhagavatAM, arthAt sukhamAM Asakti karavAthI--ema agi Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe yAra hetuothI. "mina vA -vartamAna janmamAM. jevu mathALepu'-bhUtakALa ane bhAvikALanA(janma) bhamAM. "prANAtipAtaH kRta vA vArito vA vicALo iva samanujJAtaH teM -je prANAtipAta (hiMsA) svayaM karyo, bIjA dvArA karAvyuM, athavA bIjAoe svayaM karatAM meM sAre mA, huM saMmata thaye, e rIte vividha prANAtipAtane. "ninjAmi jama'-AtmasAkSAe pazcAtApa (nindA) karuM chuM ane parasAkSIe paNa "e meM agya karyuM che" ema mArI duSTatAne kabUla (jAhera) karuM chuM-gaha karuM chuM. kevI rIte? "giva trivi'- karavA, karAvavA ane anumedavArUpa trividha prANAtipAtane traNa cogo dvArA nindu chuM-gaNuM chuM. te traNa yogo kayA? te kahe che, "mananA, vAvA, cena'-mana, vacana ane kAyA e traNa gothI (nindA ane gaha karuM chuM). ahIM vAkyane saMbaMdha pUrNa thaye. have traNe kALa saMbaMdhI ene tyAga karatAM kahe che ke "satata nimi , pratyupanna saMghranomi, sAta vavAmi -bhUtakAlIna prANAtipAtane nindu chuM, vartamAna kAle saMvaruM (kuM) chuM ane bhaviSyakALe "nahi karavo" evo niyama (paccakakhANa) karuM chuM. "sarva pratipAta"--ema sarva prANAtipAtanI niMdA, saMvara ane paccakkhANa karIne tene vaikAlika tyAga karuM chuM. have A bhaviSyanA paccakhANane ja vizeSa rUpamAM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSisUtra 113 cAvavamanizcitatse'-jIvuM tyAM sudhI AzaMsA rahita e huM "naiva vacce prapatipatayAmi, naivAjoH prANAnatipAtayAmi, prANAnatipAtayato'pyanyAnna smnujaanAmi'-svayaM(bIjAnA) prANono nAza nahi ja karuM, bIjAo dvArA prANono nAza nahi ja karAvuM ane bIjA prANunAza karanArAone paNa huM sArA nahi mAnuM. A paccakhANa keTalI sAkSI pUrvaka kare che te kahe che ke - "tathA-sarjAi, dikSi, sAdhutAkSiNaM, sevAkSi, sAmasAviM-te paccakkhANa A pramANe karuM chuM-1. arihaMtanI sAkSIe, arthAt arihaMte jyAM samakSa (pratyakSa) manAya te arihaMtanI sAkSI pUrvaka kahevAya. tAtparya ke arihaMtonI sAkSI mAnIne, ema. 2. siddhonI sAkSIe. 3. sAdhuonI sAkSIe. 4. devonI sAkSIe. ane 5. mArA AtmAnI sAkSIe. "gha' A pramANe paccakakhANathI (karavAthI). "mavati milsa va miThThI vA'- sAdhu athavA sAdhvI thAya che. kevA thAya che? "saMcAvirata-tidata-ityAtipApakSama-saMyata, virata, pratihata ane pratyAkhyAta ryA chepApakarmo jeNe, evA thAya che. temAM "saMta"--sattara prakAranA saMyamathI yukta. "virata -bAra prakAranA tApamAM vividha prakAre rakta. "tidata '-sthitino hAsa thavAthI graMthibheda dvArA jJAnAvaraNIyAdi pApakarmono Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha vinAza, tathA "paccakakhANa"-(mithyAtva vagere karmabaMdhanA) hetunA abhAve nirAkRta (dIrghasthitie na baMdhAya tevAM) karyA che jJAnAvaraNIyAdi pApakarmone jeNe e, (arthAta sattara prakAre saMyamayukta, vividha tapamAM rakta ane alpasthitivALAM tathA punaH dIrdha sthitika na baMdhAya tevAM karmovALe thAya chee vAkayamAM be padano karmadhAraya ane chellA traNa padono bahutrIhi samAsa karavApUrvaka punaH te bena karmadhAraya samAsa, karo. te paNa kevI kevI avasthAmAM jyAre jyAre te thAya che te kahe che viva va rAtrI thA'-divase athavA rAtre, arthAt sarva kALe, "pa vA parvato ghA -koI kAraNe ekAkI hoya tyAre athavA sAdhuonI parSadA eTale samUhamAM hoya tyAre, arthAt eka ke anya sAdhuo sAthe, keI paNa prasaMgamAM, "gupta vA nA dArAtrie be prahara sUto hoya tyAre ke zeSakALe jAgate hoya tyAre, arthAta koI paNa avasthAmAM (te sAdhu ke sAdhvI saMyata, virata ane pratihata pratyAkhyAtapApakarmo bane che.) have A prANAtipAtanI traNa kALanI vividha trividhe karelI viratino mahimA varNave che ke-("ghara"--padamAM vibhaktino vyatyaya hovAthI) "tata vasu bALatipatistha viramar - te prANAtipAtanI virati (tyAga) nizcayathI hita"-(pathyaAhAranI jema) hitakara che, "kSa'-(tarasyAne zitala jalanI jema) sukha karanAra che, "sute'--tAravAmAM (kamaghAta karAva Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 115 vAmAM) samartha che, "jai zrecanivAma"--mokSanA kAraNabhUtamekSikAraka che, "kAnugAmavaM'--bhavobhava sukha ApanAra (arthAta viratinA saMskArano anubaMdha (paraMparA) cAlavAthI anyabhAmAM paNa vizitijanya sukhane prApta karAvanAra), tathA 'rAmi"--pAra utAranAruM che. have e hitakara vagere kema che tenA hetuo kahe che- bInA'--sava (be, traNa ane cAra indriya vALA) chene. "taSa mUtAnAma'-sarva vanaspatikAya jIvone. "sarveSa karavAna'-sarva pAMca IndriyavALA jIvone. "pa sattAnA'-sarva pRthvIkAya Adi jene ahulanatA'-manamAM saMtAparUpa duHkha nahi karavApaNAthI. "azoranatA'-zeka nahi karAvavApaNAthI. "ajhuratA 'jIrNa (azakta) nahi karavApaNAthI. (arthAt vRSabha, pADA, hAthI, gheDA, UMTa, gadheDA vagerene atibhAra kheMcAvatAM, AhAra nahi ApatAM, aMkuza, cAbuka vagerethI mAratAM, azakta-vRddha banatAM jovAya che, tevuM nahi karavAthI). ka "prANa" eTale dazavidha prANa dhAraNa karanArA paMcendri, "bhUta" eTale thayA che, thAya che ane thaze te trikALavatI pRthvIkAyAdi pAMca prakAranA che, "jIva" eTale nirUpakrama AyuSyathI jIvanArA-de, nArake, zalAkApuruSo, asaMkhyAta varSanA AyuvALA tiryaMca, manuSya, yugalike tathA caramazarIrI manuSyo; ane "sarva" eTale lekane upakAra pUratuM ja jemanuM satva che tevA vikalaprANavALA, sapakrama AyuSavALA tiryaca, manuSyo ane vikasendriya jIvo, e paNa artha pAkSikasUtranI vRttimAM kareluM che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe "pinacA'kheda vagere nahi pamADavAthI, (pasIne, lALa, AMsu vagere paDe te parizrama nahi ApavApaNAthI) marInA '-paga vagerethI (pIlavArUpa) pIDA nahi karavAthI. "saparitApanatA'-sarva prakAranAM zArIrika duHkharUpa saMtApa karavAnA abhAvathI (nahi karavAthI). "anuparavaNatathA'-sarvathA maraNa (athavA ati trAsa) nahi karavAthI (e kAraNathI, A vratamAM sarva prANa-bhUta-vagerene hitakara, sukhakara vagere guNakAraka che). vaLI A prANAtipAtaviramaNa pada (vrata) kevuM che te kahe che ke--"mArtha, mAgu, mahAnumAuM, mahApuruSAguvIrNa, paramapirA, rAste -(phaLasvarUpa vagere kaheluM hovAthI) mahAarthavALuM, (mahAvate sakalaguNono AdhAra hovAthI) mahAguNasvarUpa, (svarga, mokSa vagere acinya phaLa ApavAthI) mahA mahimAvALuM, (tIrthakara, gaNadharAdie AcareluM hevAthI) mahApuruSoe AcareluM-seveluM, (zrI tIrthaMkarAdie upadezeluM hovAthI) paramarSioe kaheluM ane (sakaLa kalyANa karanAra hovAthI) prazasta che. te prANAtipAta viramaNa mane 'duHkhakSayAya, karmakSayAya, mokSAya, bodhilAbhAya, sNsaarorAjA '-zArIrika, mAnasika, vagere sarva duHkhanA kSayane mATe, jJAnAvaraNIyAdi karmono kSayane mATe, rAgadveSAdinAM baMdhanothI mukta thavA mATe, janmAktaramAM samyaphUtvAdi saddharmanI prApti mATe ane mahAbhayaMkara bhavabhramaNamAMthI pAra utaravA mATe, "sahAyaka thaze" (ema ahIM adhU re Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra , 11ra pATha samajI le). "ti chavA'-e kAraNathI "35rkaMpA vizvAmi-te prANAtipAta viramaNane sarvathA aMgIkAra karIne, "mAsaka95" vagere navakalpI sAdhunA vihArathI vicaruM chuM ( vAkyanI zobhA mATe avyaya samaja), kAraNa ke ema nahi vicaravAthI vratane svIkAra vyartha thAya. have chelle vrata svIkAravAnI pratijJA (nizcaya) karatAM kahe che ke - ___'prathame bhadanta ! mahAvrate upasthito'smi sarvasmAt prajAti tAta viramaM -he bhagavaMta! huM pahelA mahAvratanI samIpamAM rahyo chuM, sarvathA prANAtipAtanI viratine svIkAra karuM chuM, arthAt mAre AjathI sarva prakAranA prANAtipAtathI (hiMsAthI) viramaNa eTale nivRtti (nahi karuM evI pratijJA) che. ahIM "he bhagavaMta" evuM AmaMtraNa AdimAM, madhya ane aMte kareluM hovAthI, gurune pUchavA vinA kaMI karavuM nahi ane pUchIne paNa karyA pachI teone jaNAvavuM ema sUcavyuM che, e rIte A vratanI ArAdhanA thAya che. A vrata levA chatAM prANAtipAta karanArAone narakamAM javuM, AyuSya ghaTavuM-a9pa thavuM, bahu rege thavA, kadarUpa thavuM vagere deze samajavA. (1) e pramANe paheluM vrata kahyuM. have bIjuM vrata kahe che dAje ku()jo mati ' ityAdi-have pahelA pachInA bIjA mahAvratamAM he bhagavaMta! zrI jinezvaradevoe Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA * mRSAvAdanI virati kahI che. 'he bhagavaMta! te mRSAvAdanuM huM sarvathA paccaklRkhANa (tyAga) karu chuM. te A pramANekrodhathI, lAbhathI, bhayathI athavA hAsyathI (hAMsI-mazkarI Adi kutUhaleAthI) ane pahelA tathA chellA kaSAyA krodha tathA lAbha kahyA mATe upalakSaNathI teno vaccenA mAnathI tathA mAyAthI paNu, ema kAI hetuthI huM svaya' mRSA eTalu nahi, bIjA dvArA mRSA elAvu nahi ane mRSA khelanArA bIjA koIne sArA jANu nahi, te pachInA atha pahelA vrata pramANe jANavA. * mRSAvAdanA cAra prakAza che. 1. satyanA niSedha karavA, 2. asatyanI sthApanA karavI, 3. heAya tethI khIjuM ja kahevuM ane 4. anucita (gaNIya ) khAlavuM. temAM 1. AtmA nathI, puNyapApa nathI vagere satya vastunA niSedha samajavA, ema kheAlavAthI AtmA, punya, pApa vagere tattvAnA abhAve jIvanI dAna, dhyAna, tapa adhyayanAdi sarva kriyA vyartha thAya ane jagatanI vicitratAnuM kAraNa na rahe vagere tenuM jIddApaNuM samajavuM. 2. AtmA bahu nAnA che, te lalATamAM ke hadhyamAM rahe che, athavA satra vyApaka che, ityAdi asatyanI sthApanA jANavI. ethI sava zarIramAM sukhaduHkhane anubhava thAya che te asatya Thare, athavA sarvavyApaka hAya tA satra zarIranA ke sukha-duHkhano anubhava thavA joIe, te thatA nathI mATe te mRSA samajavuM. 3. gAyane gheADA, strIne puruSa ityAdi khAlagnuM te spaSTa mRSA che ja. 4. ayogya-garcAyAgya khAlavuM te, kANAne kANe kahevA ityAdi kaTu vacana, athavA paraleAka jenAthI bagaDe tevAM sAvadya vacanA * khetI karA ', 'kanyAne paraNAve', 'zatrune mAsa ' vagere khelavuM te. e cAreya prakAranA mRSAvAdanI virati. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSisUtra ( 119 A mRSAvAda dravyAdi viSayenI apekSAe cAra prakArano kahyo che. te A pramANe-1. dravyathI, ra kSetrathI 3. kALathI ane 4. bhAvathI. temAM 1. dravyathI-jIva ajIva Adi sarva dravyamAM ane tenA te te dharma, adharma Adi bhAve vagere sarva viSayomAM viparIta bolavAthI 2. kSetrathI-caudarAja pramANa lekamAM ane tenI bahAra alakamAM, arthAt leka-alakane aMge mRSA belavAthI. 3. kALathI (kALa saMbaMdhI athavA rAtre ke divase) ane 4. bhAvathI-(kSAyikAdi bhAvone aMge athavA rAga ke dveSathI) pachIne artha pahelA vrata pramANe "e mRSAvAda huM bolyA, athavA bIjA pAse belAjo ke belanArA bIjAone meM sArA mAnyA" vagere pahelA vratamAM kahyo te pramANe-yAvat saMpUrNa AlApakano artha samajI levo, jyAM prANAtipAta zabda che, tyAM mRSAvAda samajI te pramANe aMrtha samaja. (2) ' have trIjA vratanuM varNana karavA mATe kahe che ke sahAre tane mata ! madada ItyAdi-have e . pachInA trIjA mahAvratamAM he bhagavaMta! zrI jinezvaradee mAlike ApyA vinAnuM kAMI paNa levAne niSedha (virAma) kahe che, he bhagavaMta! evuM mAlike ApyAM vinAnuM levAne huM sarvathA tyAga karuM chuM. te A pramANe-gAmamAM, nagaramAM ke araNyamAM kaI paNa sthaLe, DuM ke ghaNuM, Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA nAnuM ke mATu', sajIva ke nirjIva, kaMi paNa ApyA vinAnu svayaM laIza nahi, khInta dvArA levarAvIza nahi, ke bIjo koI svayameva le tene hu' sAruM mAnIza nahi, yAvajIva sudhI vagere te pachIneA saghaLA atha pahelA AlApakanA atha pramANe jANavA. te adattAdAna ( ApyA vinA levA)nA paNuM cAra prakAra A pramANe che-1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI ane 4. bhAvathI. temAM dravyathI adattAdAna, je levA ceAgya ke pAse rAkhavA yogya hoya te padArtha, AthI cAlavAmAM, sthira thavAmAM, ke jIvanavyavahAramAM upayAgI dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane kALa--e cAra dravyA grahaNa karavAnAM ke pAse rAkhavAnAM hAtAM nathI. mATe tene a'ge anuttAdAna nathI ema samajavu. kSetrathI-gAmamAM nagaramAM ke araNyamAM ( aTavI, ja`gala, vana vagere vasati vinAnA kSetramAM) arthAt sajana, nirjana kAI paNa sthaLe, kALathI ane bhAvathI, pahelA vratamAM jaNAvyA pramANe te pachInA atha e paNa te vratamAM kahyA pramANe jANavA. e adattAdAna grahaNa karyuM, bIjA pAse grahaNa karAvyuM athavA khIjAe grahaNa karyu" tene sAru` mAnyu vagere AkInA artha paNa pUrva pramANe, jIvuM tyAM sudhI AzaMsA rahita huM e anuttAdAnane grahaNa karIza nahi, khIjA dvArA grahaNa karAvIza nahi Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 zrI pAkSikasUtra ane bIjA grahaNa karanArane sAro mAnIza nahi. vagere prathama vata pramANe. nizcayathI A adattAdAnane tyAga hitakArI che, vagere paNa pUrva pramANe. he bhagavaMta! A trIjA mahAvrata mATe upasthita thayo chuM, sarvathA adattAdAnane tyAgane (viratine) svIkAruM chuM. (3) have cothA vratanA viziSTa (pheraphAravALA) pAThanA artha kahe che. "kadAvara ma ItyAdi-have te pachInA cethA mahAvratamAM zrIjinezvaree mithunathI virAma (virati) karavAnuM kahyuM che, he bhagavaMta ! te sarva mithunane huM paccakkhuM chuM. (tyAga karuM chuM) deva-devInA vaikriya zarIra saMbaMdhI, manuSya-strI-puruSanA zarIra saMbaMdhI, ane tiryaMca cha ghaDA-gheDI AdinA zarIra saMbaMdhI, kaI paNa mithuna huM svayaM sevuM nahi, bIjAne sevarAvuM nahi ke bIjA sevanArAone "huM sArA mAnuM nahi, (evuM paccakakhANa mAre) jAvAjajIva sudhI, vagere artha pUrva pramANe. te maithuna cAra prakAranuM che. dravyathI vagere, te paNa pUrve kahyA pramANe. temAM 1. dravyathI mithuna-1 rUpamAM " eTale nijIva pratimAo vageremAM athavA jene AbhUSaNadi zaNagAra na hoya tevAM rUpacitromAM (Asakti karavA rU5), tathA "rUpa sahagatamAM eTale sajIva strIpuruSanAM zarIramAM athavA AbhUSaNaalaM Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha kArAdvi zeAbhA sahita (citrAdri) rUpAmAM, 2. kSetrathI maithunaUrdhva leAka, adheAlAka, ke tinlAkamAM arthAt Ne leAkamAM. 3. kALathI ane 4. bhAvathI vagere pachInA pAThanA artha pUrva kahyA pramANe, te maithuna sevyu hAya, sevarAvyu hoya ke khIjA maithuna sevanArAone sArA mAnyA hAya tene nindu chuM, vagere pUrva kahyA pramANe, jIvuM tyAM sudhI AzaMsA vinAnA huM te sa maithunane svayaM sevIza nahi, khIjA dvArA sevarAvIza nahi, khIjA sevanArAAne sArA mAnIza nahi. pachInA a pUrva kahyA pramANe, nizcayathI A maithunano tyAga hitakara che vagere pachInA artha pUrve pramANe. he bhagavaMta! huM A ceAthA mahAvrata mATe taiyAra thayA chuM (pAse Avye chuM), ethI sarvathA maithuna tyAgane huM svIkAruM chuM. (4) have pAMcamA vratanA pheraphAravALA pAThanA atha kahe che"adAne pazcame maMte ' ityAdi have te pachInA pAMcamA mahAvratamAM zrIjinezvarAe parigrahathI virAma (virati) karavAnuM kahyuM che. he bhagavata ! huM te suva paragrahane paccakkhu chuM (taju' pru). te (paccakkhANa e rIte karu` chuM ke) alpa ke bahu, nAnA ke moTA, te paNa sacitta (sajIva) ke acitta (nirjIva) kAI paNa (padArthanA) Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAkSikasUtra 123. parigraha huM svayaM karIza nahi, bIjA dvArA tevA parigrahane karAvIza nahi ane parigraha karanArAone sArA mAnIza nahi, vagere atha pahelA vratamAM kahyA pramANe. te parigraha cAra prakArano cheH dravyathI, kSetrathI vagere pahelA vrata pramANe. temAM dravyathI-sajIva (strI vagere), nijIva (ghareNAM vagere) ane mizra (sAlaMkAra strI vagere), ema koI paNa padArthamAM mUcha te dravya parigraha. kSetrathIsarvalekamAM (cauda rAjalakamAM) AkAza vagere sarva padArthamAM paNa parigraha (mamatva) karI zakAya che, mATe sarva lokarUpa kSetramAM parigraha te kSetra parigraha. kALathI-divase ke rAtre ane bhAvathI-alpa mUlya ke bahu mUlyavALA keI paNa padArthamAM rAga athavA zreSathI mamatva karavuM te bhAvathI parigraha. pachIno artha pUrve kahyA pramANe. ' e parigraha me grahaNa karyo. bIjA pAse grahaNa karAvyuM ke bIjAe grahaNa karela sAra mAnyo tene nindu chuM vagere pUrva pramANe. yAjajIva sudhI Asakti rahita huM sarva parigrahane svayaM grahaNa karIza nahi, bIjA dvArA grahaNa karAvIza nahi ane bIjA parigraha grahaNa karanArAone sArA mAnIza nahi, pachIno artha pUrva pramANe. A parigrahanuM viramaNa (virati) nizcayathI hitakArI che, vagere pUrva pramANe. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -124 zrI zramaNukyAnAM sUtre-sAthe he bhagavata ! A pAMcamA mahAvratane mATe upasthita taiyAra) tha chuM. sarvathA parigrahathI virAma (keI paNa padArthamAM mUrachane tyAga) karuM chuM. (5) have chaThThI rAtribhajana viramaNavratamAM pheraphAravALApAThane artha kahe che sAre cha maste" ityAdi-have te pachI chaThThI vratamAM zrIjinezvarae rAtribhojanane virAmatyAga) kahyo che. he bhagavaMta ! huM te sarva rAtribhojanane eTale "rAtre grahaNa kareluM rAtre vAparavuM" vagere (cAra) bhAMgAvALA rAtribhojanane paccakakhuM chuM tyAga karuM chuM). te (e rIte ke) AhAra, pANI, khAdima athavA svAdima-e cAre prakAranA AhAranuM huM svayaM rAtre bhajana karIza nahi, bIjAone rAtre bhojana karAvIza nahi ane bIjA rAtribhajana karanArAone sArA mAnIza nahi. pachI artha pahelA trata pramANe te rAtribhejana cAra prakAranuM kahyuM che, te A pramANe vagere pUrva pramANe. temAM dravyathI-rAtri bhejana, azana, pAna, khAdima ane svAdima-e cAra prakAranAM drA pikI kaI vastu khAvI te. kSetrathI-manuSyalakamAM, kAraNa ke tyAM ja rAtri -heya che, (manuSyalaka sivAya anyatra rAtri divasane vyavahAra nathI). kALathI-divase athavA rAtre. ane bhAvathI-kaDavuM, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra . 125 tIkhuM', tU ru', khATu, mIThuM' ane khAru', ema kAI paNa svAdavALA padmAmAM. rAga ke dveSa karavApUrvaka, bAkInA atha pUrve kahyA pramANe, e rAtribhAjana svayaM bhAgaLyuM (khA) khIjAne khavarAvyuM athavA bIjAoe rAtre khAdhu tene sAruM mAnyu hoya tene nindu chuM vagere pUrva pramANe, jAvajIva sudhI anAza...sAvALA huM sarvAM rAtribhAjanane svaya' rAtre karIza nahi, bIjAone rAtre bhAjana karAvIza nahi ane bIjA rAtribhAjana karanArAone sArA mAnIza nahi, pachIne artha pUrva pramANe. A rAtri bhajananI virati nizcayathI hitakAraka che. vagere pachInA artha pUrva pramANe. he bhagavaMta ! huM A chaThThA vratamAM (pAlanamAM) upa-sthita (utsAhI) thayA chuM, sarva prakAranA rAtri bhAjananA virAma (tyAga) karuM chuM. (6) have e sarva (chae) teAnI eka sAthe uccAraNA karatAM kahe che ke-- .. " caMdyA ' ityAdi-e upara jaNAvyAM te pAMca mahAtratA ke jenI sAthe rAtribhAjana viramaNa vrata chaTThuM che, te (chae) tratAnA AtmAnA hita mATe samyak svIkAra karIne huM vicaruM chuM (pAlana karu chu"). Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtre-sAthe have kramazaH e mahAvratanA aticAre kahe che. ITHthA 4 ne no " ItyAdi , "thI 6"-- mArAtA ra je caTre, ifmAdhdha rahe "--ajayaNAthI. cAlavuM bolavuM vagere hiMsAjanaka vyApAra (pravRtti) ane dAruNa pariNAme eTale ene haNavA vagerenA raudra (dhyAnarUpa je) adhyavasAye "prANAtipAta viramaLe, 3tivamaH"-prANAtipAta viramaNa vratamAM A atikamarUpa deSa kahelo che (mATe tene tajavo joIe), ema mAnIne tene tyaje. ema sarvavratanI gAthAomAM (adhUro) artha joDa. (1) tIvra ItyAdi-viSayanA utkaTa rAgavALI je bhASA, tathA "tadraSiA - ugra matsaravALI je bhASA (arthAta utkaTa rAga ke utkaTa dveSapUrvaka besavuM) te mRSAvAda viramaNavratamAM atikema kahyo che. (mATe tene taja joIe) ema mAnIne tene tyaje. (2) vAM ja cArityA' ke teNe jene bhaLAvyuM hoya tevA bIjA pAsethI avagraha (upAzraya-Azraya)nI yAcanA karyA vinA (anumati meLavyA vinA), temAM rahevuM, (eTalA zabda adhyAhArathI samajavA). tathA vi vA vA'-pratiniyata amuka (meLavelA) avagrahanI(jagyAnI)bahAra(je jagyA tenA mAlike vAparavAnI saMmati na ApI hoya tyAM) ceSTA karavI" ("tene upacAga kare' e zabda paNa adhyAhArathI samajavA), te Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 127 adattAdAna viramaNavratamAM atikama (doSa) kahelo che, ema mAnIne te aticArone tyaje. (3) kA javA rasa dhar, ' ityAdi-ahIM prakamathI suMdara zabda umera, jethI suMdara zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzenI " cAraNa"--rAgapUrvaka sevA karavI (bhogavavA), te mithuna viramaNarUpa cothA vratamAM atikrama (deza) kahelo che, ema mAnIne tene tyAga kare. (4) chA' ItyAdi IcchA eTale prApta nahi thayelA koI paNa padArthanI prArthanA, mUccha ra'-corAI (haraNa thaI) gayelA, nAza pAmelA padArthano zeka. krisa'-vidyamAna padArthanI mUcha (mamatva) ane 'va '-nahi maLelA vividha padArthonI prArthanA, tarUpa je lobha, te ke ? sAhana 'raudradhyAnanA kAraNabhUta (ati utkaTa), e IcchA, mUccha, gRddhi ane dAruNa kAMkSArUpa lobha, e sarva parigraha viramaNa vratamAM atikrama (doSa) kahelo che, ema mAnIne tene taje, (anyatra IcchA, mUccha vagere zabdone, eka arthavALA jaNAvI judA judA ziSyone temanI bhASAmAM samajAvavA mATe bhinna bhinna zabdano prayoga karyo che, ema paNa vikalpa jaNAveluM che) ahIM mULamAM jyAM jyAM "1'-4' che te samuccaya(vaLI) arthamAM samajavA. (5) tamAra AhAraH' ityAdi-rAtre sudhA lAgavAnA bhayathI divase ghaNo AhAra le, tathA "sUre rAte - Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sA udaya asta thavArUpa sUryakSetramAM, arthAta sUrya jyAM Uge ane Athame te AkAza kSetramAM 'zakita' eTale sUryanA udaya thayA ke nahi ? athavA asta thayA ke nahi ?-evI zaMkA heAvA chatAM AhAra levA, te rAtribhAjana viramaNu vratamAM atikrama (doSa) kahelA che, ema mAnIne tene tyaje. (6) . ema cha vratAnA aticAro kahyA. have tenI rakSAnA upAya kahe che-- , ' phattaLanALattei ' ityAdi 'tInajJAnacaritrALyaviASya '--drana, jJAna ane cAritranI virAdhanA karyA vinA ( avirAdhita ). ' sthitaH zramaLadhama~ '-sAdhudha mAM sthira (nizcala) thayelA hu, ' prathamaM vratam anurakSAmi '-pahelA vratanuM (koI doSa na lAge tema) rakSaNa karu chuM (pAlana karuM chuM). kevA huM ? 'vicAmAM ' e padane mahuvacanane badale ekavacanAnta karavAthI 'vito'smi prALatiAtAta '- sarvathA prANAtipAtathI virAma pAmelA (mukta) evA huM', arthAt dana, jJAna ane cAritranuM yathArtha pAlana karatA, zramaNadhamAM nizcaLa ane prANAtipAtathI virAma pAmelA huM pahelA mahAvratanu" kAI paNa doSa na lAge tema rakSaNa-pAlana karuM chuM. (1) e pramANe bAkInI pAMca gAthAne a paNa samajI levA, mAtra bIjI gAthAmAM mRSAvAdathI virAma pAmelA', trIjImAM ' adattAdAnathI virAma pAmeleA ', cAthI ' Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSisUtra 129 -pAMcamI-chaThThI gAthamAM anukrame "maithunathI, parigrahathI ane rAtribhejanathI virAma pAmele" e artha te te vratane anusAre samajI le. vaLI paNa tenA rakSaNane upAya kahe che ke - Avidattami.' ItyAdi. "triya -ahIM Alaya zabda sUcaka hovAthI "AlayavattI" arthAta "strI, pazu, paMDaka vagerethI rahita" ItyAdi sakaLa deSa vinAnAM sthAnamAM rahelo huM, tathA "vihAra:-Agamokta navakalpI vihArathI vicarate huM, "samita --Isamiti Adi pAMca samitinuM pAlana karato "samita" evo huM, tathA "pu: - "pariSaha sahavA, gurukuLavAsa seva " vagere sAdhunA guNothI yukta e huM, "guctaH '--traNa guptinuM pAlana karavAthI gupta evo huM, "sthitaH kamaLa'-kSamA, mRdutA Adi daza prakAranA zramaNadharmamAM sthira-nizcaLa evo huM, "prathama vratamanAkSAmi, vitarima rAkhaigntAta' eno artha upara jaNAvelI gAthAonA artha pramANe (arthAt prANAtipAtathI virAma pAmelo huM pahelA mahAvratanuM sarva dethI rakSaNa karuM chuM (ema) karo. (1) A gAthA pramANe ja bIjathI chaThTho gAthA sudhIne artha paNa kara. mAtra "bIjImAM mRSAvAdathI, trIjImAM adattAdAnathI, cothImAM mithunathI, pAMcamImAM parigrahathI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe ane chaThThImAM rAtribhejanathI virAma pAmele huM" eTalo artha te te zabdane anusAre bhinna bhinna kare. sAtamI gAthAnA pUrvArdhane artha paNa upara jaNAvyuM tema kare; uttarArdhamAM ATalA pheraphAra samaja, "gividhena'-mana, vacana ane kAyArUpa traNa bhegathI, "apramatta -sArI rIte ekAgra banele huM, "kSama mahAvratAni -svajIvanI jema pAMca mahAvratanuM rakSaNa (pAlana) karuM chuM. (7) ' have ekathI daza paryanta heya bhAvene tyAga ane upAdeyane svIkAra karavA dvArA mahAvratanI vizeSa rakSA mATe kahe che ke , "sAvAno ItyAdi. "sAvacanamevA'-(sarva nibdha karmorU5) eka pApavyApArane, mithyAtvamevA'eka mithyAtvane, "mannA"-e pramANe (eka) ajJAnane, "rivacana'-tyAga karate, "guNa-mana, vacana ane kAyaguptithI gusa, "rakSAmi mahAvratAni '-pAMca mahAvratanuM rakSaNa karuM chuM. (A gAthAmAM ajJAna, mithyAtva ane aviratirUpa jJAna, darzana ane caritranAM mULa dUSaNane tyAga karavA pUrvaka zuddha mana, vacana ane kAyAthI pAMca mahAvratanuM rakSaNa jaNAvyuM, ema samajavuM). (1) - "sanavaghAra'-sakaLa Atmahitakara anuSThAnerUpa eka niSpApa vyApArane, "saccAM -eka samyagadarzanane ane "gharSa zA -e pramANe eka samyagajJAnane Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 zrI pAkSikasUtra paNa, "3ApannaH-prApta thayele huM (arthAt cAritra, samyaktva ane jJAnavALA) tathA "guru"-(vinaya, vaiyAvacca vagere) saMyamanA vyApArathI yukta evo huM pAMca mahAvratanuM rakSaNa karuM chuM. (2) - " citra jApa -eka rAga ane eka DhaSa ema be tathA " ja davAne sAra-ane be duSTa dhyAna, eka A ane bIjuM raudra, ene tyAga karate huM pAMca mahAvatanuM rakSaNa karuM chuM. (3) trivirSa cAritradharma-dezavirati ane sarvaviratirUpa be prakAranA cAritradharmane, ane 'dazAne zu -dharma tathA suphala e be dhyAnane, gha' vagerene artha "prApta thayela ane yukta e huM pAMca mahAvratanuM rakSaNa karuM chuM." have pachInI gAthAonA uttarAddhane artha e pramANe jANavo. (4) mULagAthAmAM "ji " vagere prathamAna che, te paNa vibhaktine badalavAthI " nAM vAtA'-kRSNa, nIla ane kApata e "tinno jethI mArAtA -traNa aprazasta lezyAone, ""i vagere pUrva pramANe. (5) taif gai suvatelezyA, patralezyA ane guphalalezyA e "vizva phathI gujarAtI -traNa atiprazasta lezyAone, 'va' vagere pUrva pramANe. (6) manasA'-zubha bhAvarUpa prazasta citta dvArA pAMca mahAbatenuM huM rakSaNa karuM chuM ema saMbaMdha joDa. temAM huM Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI zramaNakriyAnAM sUtro sAtha kevo? "mAtyavijJAna-manasatyane jANato huM; arthAt akuzaLa manane nirodha ane zubha cittanI udIraNa karavArUpa manasatya (mananA saMyama)ne jANate, e pramANe "vIsatyena-kuzaLa vacananI udIraNuM ane akuzaLane nirodha karavArUpa vacanasaMyama vaDe ane " satyena-kiyAnI zuddhi vaDe arthAta kAyasaMyama vaDe, (kAyasaMyama, kArya karatAM gamana-Agamana vagere jayaNAthI karavAthI ane kArya na hoya tyAre hAtha-paga vagere avayane saMkecIne sthira besavAthI thAya che) ema trividhenA isatyavata'-traNeya prakAre saMyamane jANate huM paMcamahAvratanuM rakSaNa karuM chuM. A "manasaMyama" vagere traNa bhAMgA kahyA tenAthI, drikasaMgI paNa traNa bhAMgAnuM sUcana kareluM che, te A pramANe 1. mana-vacananA saMyamathI, 2. mana-kAyAnA saMyamathI tathA 3. vacana-kAyAne saMyamathI. ane trikasaMgI 1. manavacana-kAyA traNenA saMyamathI, ema sarva bhAMgAthI satyane (saMyamane) jANate arthAt zuddha saMyamane pAlaka huM. A kathanathI trikasaMgI eka bhAMga kahyo ema samajavuM. kula 1. mAtra mana, 2. mAtra vacana, 3. mAtra kAyA, 4. mana-vacana, 5. mana-kAyA, 6. vacana-kAyA, 7. mana-vacana-kAyA-ema sAta bhAMge saMyamanuM rakSaNa karuM chuM, ema artha jANa. (7) tastraDha suNarAdhyA'-cAra duHkhazayyAe, te dravyathI te duSTa palaMga-khATala (saMthAre) vaMgere, bhAvathI duHkhazapyA eTale duSTa cittajanya kusAdhutAne svabhAva, tenA Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 133 cAra duSTa cAra prakAza ( zrI ThANAMgasUtramAM) A pramANe cheH 1. pravacanamAM (jinavacanamAM) azraddhA, 2. bIjA pAsethI (paudgalika) dhana AhArAdi meLavavA vagerenI icchAprArthanA, 3. deva-manuSya saMbaMdhI kAma( bhAgeA )nI Aza'sA ( meLavavAnI-bhAgavavAnI icchA), ane 4. snAnAdi zarIrasukhanI (gRhasthapaNAnAM sukhAnI ) icchA-A bhAvanAothI saMyamamAM du:khane anubhava thAya mATe te duHkhazayyAA samajavI. tathA zvetastraH saMjJaH'-(azAtAvedanIya ane meAhanIyanA uddayajanya) cAra prakAranI cetanA : 1. AhArasaMjJA, 2. bhayasaMjJA, 3. maithunasaMjJA ane 4. parigrahasa`jJA; tathA dhavAra: hraSAcAghra '-krodha, mAna, mAyA ane lAbha-e cAra kaSAyA; e darekane '0 '- tyAga karatA huM pAMca mahAvratAnuM rakSaNa karuM chuM. (8). tathA vatantratrya suvarAH '-cAra sukhazayyAe, te dravyathI ane bhAvathI du:khazayyAe kahI, tenAthI viparIta (cAthADANAmAM kahyA pramANe) jANavI. ' caturvidha saMvara'-cAra prakAre saMvara, temAM mana, vacana ane kAyA e traNanA (akuzaLathI nirodha ane kuzaLamAM pravartAvavArUpa) saMvara, tathA (mahAmUlya vastro, suvaNa ADhinA tyAgarUpa) ceAtheA upakaraNa savara jANavA. tathA 'samAdhi ca'-cAra prakAranI samAdhi, arthAt jJAna, dana, cAritra ane tapa-e cArane age AtmAnI prazasta (ArAdhaka) pariNAma-te cAra prakAre samAdhi jANavI. e badhAM pado dvitIyA vibhaktivALAM 6 .5 6 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI zramaNakriyAnAM sUtre-sAthe havAthI cAra prazasta zayyAone, cAra prakAranA saMvarane ane cAra samAdhine "30 -svIkAra (prApta thayele) huM pAMca mahAvatanuM rakSaNa karuM chuM vagere pUrvanI jema artha kara.(9) mithuna-mane bhiSTa zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza e pace (kAma eTale vikArane guNa karanArA hovAthI) kAmaguNone, tathA uva 4 mAraHvAnamahAvavAna-prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, mithuna ane parigraha, e pAMca karmonuM grahaNa kare mATe Ane arthAt kama AvavAnAM (baMdhanAM) kArUpa Ave e (AtmAne dAruNa duHkhonAM kAraNo hovAthI) "mahAda" che, tene " -vagere pUrva pramANe. (10) tathA "ffvicaraMvALa"-(nivRtti ane upakaraNarUpa be dravyendriya ane labdhi tathA upagarUpa be bhAvendriya ema cAra prakAranI) sparzana, rasanA, ghANa, cakSu ane zrotra nAmanI pAMca indriyanA (ISTa viSamAM rAga ane aniSTamAM dveSa nahi karavA rU5) saMvarane, tabaira [vizvamegha " -tathA e ja rIte pAMca prakAranA vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmasthArUpa) svAdhyAyane, "30 "-prApta thayela huM pAMca mahAvratanuM rakSaNa karuM chuM vagere (11). " nivAMcavarSa -pRthvIkAyAdi cha prakAranA jIvanA vadhane (vinAzane) tathA "vidhA (f) 2 mA saratAH-cha prakAranI aprazasta (karmabaMdha thAya tevI) bhASAone; te A pramANe 1. hIlitA, 2. khiMsitA, 3. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra * puruSA, 4. alikA, 5. gArhasthI ane 6. upazamitAdhikarAdIraNI-ema cha jANavI; temAM asUyAthI-avajJAthI ( anAdarapUrNAMka huM gaNu, huM vAcaka, huM jyeSThA, vagere) kholavu te 1. hIlItA; nindApUrNAMka (bIjAnA acAgya vartanane pragaTa karavApUrNAMka) khelavu te 2. khi'sitA; (he duSTa ! vagere) gAlI devApUrvaka kaThAra vacana khelavu te 3. pruSA; ( 'divase kema UMghA che' vagere zikhAmaNa ApatA zurvAkine ' nathI UMghatA ' vagere) asatya jaNAvavuM te 4. alikA; gRhasthanI jema ( pitA, putra, kAkA, bhANeja vagere sagAIvAcaka) kholavu te 5. gArha sthI; ane zAnta thayelA kalaha vagere punaH zarU thAya tevu' olavu' te 6. upamitakalahapravatanI. e darekane 'f' tyAga karatA vagere pUrvanI jema (12). 'vavidha abhyantara vAdyam api ca SaSaSTa toma0 '-prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, kAyAtsaga ane zubha dhyAna-e cha prakAranu abhyaMtara tapaka, ane anazana, unAdarakA, vRttikSepa, rasatyAga, kAyaphleza ane salInatA-e cha prakAranuM khAdgha tapakama, tene '350 '-prApta thayelA vagere pUrva kahyA pramANe (13). paraleAkabhaya vagere pUrve ( pagAmasijjAnA amAM) kahI gayA te sAta bhayasthAnAne (bhayamAhanIya karmAMnA udayathI janya AtmAnA bhayarUpa pariNAmanAM kAraNAne) tathA 'saptatriyaM caiva jJAnavimallRm '-ahI'' jJAna ane 'vibhaMga' e pado pUrvApara sapta 6 mayasthAna ni '-haleAkabhaya, 135 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe pheravavAthI sAta prakAranAM vibhaga jJAnane, "0i'-tyAga karate vagere pUrva pramANe, A vibhAga jJAnanA sAta prakAre batAvanArI gAthA kahe che - . .. "iga-paNadisi logagamo, kiriAvaraNo mudaggao namo ja punama , nagdha karavo nA vimA " arthAt 1. "paviAi nAmikAma-pUrvAdi koI eka ja dizAmAM leka (sarva jagata che e) bodha te eka vibhaMjJAna tathA 2. "OMku hilsa milamaHkarmone nahi mAnavArUpe ane zarIranA dharmo dekhIne AtmAne te mAnavArUpe cha dizAne badale Urdhva, adhe paikI kaI eka ane cAra tichI dizAe, ema pAca dizAmAM leka che e bodha, 3. "vivAvALo H '--jIva prANAtipAta vagere kriyAo kare che te pratyakSa dekhAya che, temAM hetubhUta karma te dekhAtuM nathI, mATe jIva kamathI AvRtta nathI, paNa kriyA ja jIvanuM AvaraNa che" e bedha, 4. 'muu'-bhavanapatyAdi devenuM vekiya zarIra bAhya-atyaMtara pudgalenA grahaNapUrvaka karAtuM jevAthI jIva "muda' eTale svazarIrAvagAha kSetra sivAyanA anya kSetramAMthI lIdhelA pudgalenA zarIravALo che, e abhiprAya; 5. "samuda'-vaimAnika devanuM vaikriya zarIra bAhya-atyaMtara puddagalanA grahaNa vinA racAtuM joIne jIva "amudaga" eTale bAhya-atyaMtara kSetragata pudgalanA grahaNa vinAnA svazarIravagADha kSetragata pudagalanA zarIravALo che, e vikalpa 6. "vo sat - Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 137 vaikriya zarIradhArI denA rUpane joIne zarIrane ja jIva mAnave jema ke -"jIva rUpI" che e abhiprAya; ane 7. "sarSanAvaH'vAyuthI calAyamAna pudgalene joIne temAM paNa jIvanI mAnyatA karavAthI jagatamAM dekhAya che te pratyeka vastu "jIva" che, e abhiprAya. A sAte abhiprAya mAM loka cha dizAomAM che chatAM nyUna mAnavArUpe, tathA karmone nahi mAnavArUpe ane zarIranA dharmo dekhIne AtmAne te mAnavArUpe, "vi"-viparIta, "bhaMga"--kalpanA hovAthI tene vi-bhaMga-vibhaMga"jJAna kahyuM che. A jJAna mithyAtva mehanIyanA udayapUrvakanA jJAnAvaraNIya karmonA kSapazamathI thAya che, athavA mithyAtvI deva-nArakIne bhavapratyayika hoya che, mATe te ajJAna che. (14) tathA- "viSaUT: naiSaUTTH '--sAta piDeSaNa ane sAta pAnaiSaNAnuM varNana gecarInA doSAmAM kahyA pramANe jANavuM. tene tathA "vaha (nacta) -ahIM sUcanA mAtra karI che, eTale "vada-vasati (raheThANa-upAzraya) ne aMge sAta prakAranI pratimAo (abhigraha), te A pramANeH 1. "A -amuka upAzraya meLave paNa bIjo nahi" ema abhigraha karIne pachI tevAnI ja yAcanA karIne tene meLavavA te pahelI pratimA. 2. "huM bIjAone mATe upAzraya yAcIza, athavA bIjAoe yAcelAmAM rahIza" evo abhigraha te bIjI pratimA. pahelI pratimA sarvasAmAnya (sarva) sAdhuene uddezIne ane bIjI gacchavAsI sAMgika (eka mAMDalIvALA) ke asAMgika (bhinna mAMDalIvALA) utkaTa Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe vihArI (niraticAra cAritravALA) sAdhuone aMge che; ema bemAM bhinnatA samajavI; kAraNa ke, teo ekabIjAne mATe e rIte yAcanA kare che. 3. "bIjAne mATe vasatinI yAcanA karIza; paNa huM bIjAe yAcelImAM rahIza nahi" e abhigraha te trIjI pratimA; A "yathAladaka" (jinaka95nA jevI kaThera kiyA karanAra) sAdhune hoya che, kAraNa ke, teo bAkI rahelA sUtranuM tathA arthanuM adhyayana AcArya dvArA karavAnI abhilASAvALA hovAthI AcAryane mATe tevI yAcanA kare che. 4. "huM bIjAone mATe vasati yAcIza nahi, paNa bIjAe yAcelI vasatimAM rahIza" e abhigraha te cothI pratimA, A gacchamAM rahIne jinakalpane abhyAsa karanArA sAdhuone hoya che. pa. "huM mArA mATe vasatinI yAcanA karIza, bIjAne mATe nahi" e abhigraha te pAMcamI pratimA; A jinakalpika sAdhune heya che. 6. "jenI vasati grahaNa karIza, tenuM ja sAdaDI, ghAsa vagere paNa saMthArA mATe maLaze te laIza, anyathA. utkaTAsane ke beThAM beThAM rAtrI pUrNa karIza" e abhigraha te chaThThI; A paNa jinakalpika vagerene ja hoya che. 7. sAtamI paNa chaThThInA jevI ja samajavI; mAtra "saMthArA mATe zikSA vagere je jevuM pAthareluM maLaze te laIza, anyathA nahi" e abhigraha paNa jinakalpikAdine ja hoya che. e sAta (avagraha) pratimAone, tathA "(tti ) sata sataivAva -AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanI bIjI cUlikA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 139 rUpe je sAta adhyayane che, temAM uddezA nahi hovAthI te ekasarA adhyayana kahevAya che. tenuM ekasarApaNuM che mATe ekeka" ane sAtanI saMkhyA che, mATe darekane "sataikaka" kahevAya che, kAraNa ke, zAstromAM te adhyayanenuM tevuM nAma che. te darekanAM nAma (pagAmasijajAnA arthamAM) pUrve kahyAM che, te pramANe jANavAM. e sAta sahakIone tathA "madhyayanAni" -zrI sUtrakRtAMga sUtranA bIjA grutaskaMdhanAM sAta adhyayana, te pahelA zrutaskaMdhanAM adhyayanenI apekSAe mahAna (meTAM) che, tethI "mahAdhyayana" kahevAya che. tenAM nAme paNa (pagAmasijjAnA arthamAM) pUrve kahyAM te pramANe jANavAM. te sAta mahAdhyayanane "gha' prApta thayela vagere artha pUrve jaNAvyA pramANe. (15) "sa madrasthAnAni -jAtimada vagere (pagAmasijajAmAM kahyAM te) ATha dasthAne (maMda thavAnAM jAti vagere ATha nimitte) tene, tathA "sau sAmaNi'-jJAnAvaraNayAdi ATha karmone, ane "teSAM varSe ra-e ATha karmone nave baMdha, te darekane, " -tyAga karate vagere bAkIno artha upara kahyA pramANe jANavo. (16). tathA "gada pravacanamAtA -Isamiti Adi pAMca samiti ane mane gupti Adi traNa guNi, e ATha pravacana-mAtAo ke je, "IvidhaniSkitAthaH rA'ATha prakAranA artho (jJAnAvaraNayAdi karmo) jeone kSaya thayA che evA zrI jinezvaradevane "cha" eTale prApta thaI che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe te ATha pravacana-mAtAone "350' prApta thayele vagere artha upara pramANe. (17). "nava vanitAnAni -pApanAM kAraNabhUta nava (ga vagerene meLavavAnI bhAvanArUpa) niyANAM, te A pramANe nira-siTri-thi-pufse, ripavisAre parivAre 4 i gNu-dhei, dunA nava nizALe "-koI sAdhu (tapasvI) ema vicAre ke, deva-devaloka te pragaTa che nahi, mATe A pratyakSa dekhAya che te RddhimaMta rAjAo ja de che, jo mArA tapa-niyamAdinuM phaLa hoya te "bhaviSyamAM huM rAjA thAuM?-1. kaI ema vicAre ke rAjAne te. bahu khaTapaTa ane duHkha-bhaya heya che, mATe "huM dhanapati -zeTha thAuM --2. keI ema vicAre ke puruSane ghaNI pravRtti, yuddhamAM UtaravuM, duSkara kAryo karavA vagere duHkha hoya che, mATe mAruM tapa-niyama vagere saphaLa hoya te "huM bhaviSyamAM strI thAuM"--3. keI ema vicAre ke strI nirbaLa, parAdhIna tathA nindAnuM pAtra gaNAya che, mATe "huM anya janmamAM puruSa thAuM--ja. koI ema vicAre ke A manuSyanA bhAge te mUtra, puriSa, vamana, pitta, zleSma, zuka vagere azucithI bharelA che, deva-devIo potAnAM vidhavidha vaikiya rUpe karIne bhega bhegave che, mATe huM bIjA deva-devIone bhegavI zakuM te parapravicArI deva thAu -5. kaI vaLI ema vicAre ke emAM te bIjA deva-devIonI parAdhInatA che, mATe huM mArA pitAnAM ja Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSisUtra 141 deva-devInAM ubhaya rUpa vikuvane bane vedanAM sukha bheLavI zakuM te "svapravicArI deva thAuM"--. keI manuSya ane devanA bhogethI vairAgI banela sAdhu ke sAdhvI ema vicAre ke A dharma je saphaLa hoya, te jyAM pravi-- cAraNA nathI te (navavekAdi) "alAdavALA deva thAuM?-7. kaI ema vicAre ke deva te avirati heya che, mATe A dharmanuM phaLa maLe te huM anya janmamAM zrImaMta ugra kuLa vagere uttama kulamAM "zrAvaka thAuM -8. ane kaI ema vicAre ke kAmabhege duHkhadAyI che, dhana, pratibaMdhaka che, mATe anya bhavamAM huM "daridra thAuM? ke jethI. sukhapUrvaka gRhasthabhAvane tyajI pravajyA grahaNa karI zakuM9. ema pitAnA tapa, niyama, vrata vagerenI ArAdhanAnA phaLarUpe anya bhavamAM te te avasthAne prApta karavAno nizcaya kare te nava niyANAne, tathA "saMsArasthAca nava AmAM pahelA cha niyANuvALAo anya bhave vItarAgane mArga sAMbhaLe to paNa tenI zraddhA na thAya; sAtamA niyANAvALAne dharmamAM zraddhA thAya, paNa dezaviratinA pariNAma na thAya; AThamAM. niyANuvALA zrAvaka thAya, paNa sarvavirati prApta na kare ane navamA niyANAvALAne sAdhupaNuM maLe, paNa mokSaprApti na thAya, ema samajIne niyANA nahi karavAM. kAraNa ke niyANa karyA vinA ja sAdhu-zrAvakadharmanA phaLarUpe te te phaLa maLe ja che; ulaTuM niyANa karavAthI bhaviSyamAM dharmaprApti thatI nathI. chellA niyANuthI samati, dezavirati, sarvavirati pragaTa thavA chatAM jIvane mekSa aTake che; prathamanAM sAta niyANa te niyamA saMsAravardhaka ja che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe viSa navA -pRthvI, apa, teja, vAu, vanaspati, beindriya, teIndriya, caurindriya ane paMcendriya ema nava prakAranA saMsAravata jIvone (hiMsAdi virAdhanAne) ra0 -tyAga karate vagere artha pUrva pramANe.* (18) tathA "navatravarcagutaH "-brahmacaryanI nava vADethI surakSita (brahmacaryavALo), huM "raviNaM trArtha zizuddha-ddhi navavidha eTale aDhAra prakAranA nirdoSa brahmacaryane, "30 -prApta thayelo vagere artha pUrva pramANe. (nava guptinuM varNana A ja pustakamAM kahevAze. brahmacaryanA devI tathA audArika bhego, mana, vacana, kAyAthI, sevavA nahi, sevarAvavA nahi ane bIjA sevatA hoya tene anumodavA nahi ema (247=63=18) aDhAra bheda samajavA. (19) ' 3payAti ja viSa'daza prakAranA cAritrAdinA upaghAtane, te A pramANeH "ma-3Spa-pa-rahrnn-prisaaddnnaa ya naanntige| saMrakkhaNA'ciatte, uvaghAyA sara je dutiarthAta AhAra, vastra, pAtra, zayyA vagerenI prAptimAM seLa uddagama deze paikI kaI deSa lagADavAthI cAritrane upaghAta thAya te 1. udugama-upaghAta, seLa utpAdana-de paikI kaI deSa sevavAthI 2. utapAdanaupaghAta. daza eSaNA deze paikI koI deSa sevavAthI 3. * cUrNimAM te "navavida sAvara nA ja niyA navi kalA" evo pATha che, tyAM "cakSudarzanAvaraNAdi cAra ane pAMca nidrA" maLI nava bhede darzanAvaraNanA jANavA. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 143 eSaNa-upaghAta. saMyamamAM akathya upakaraNone paribhega karavAthI 4. pariharaNA-upaghAta, vastrApAtrAdinuM parikarma (dhovAM, raMgavA vagere) zebhA karavAthI. pa. parizAtanA-upaghAta. pramAdAdithI "akAle svAdhyAya" vagere zratajJAnamAM aticAra sevavAthI 6. jJAna-upaghAta. jinavacanamAM zaMkAdi dazanAcAramAM aticAra sevavAthI 7. darzana-upaghAta. pAMca samiti Adi aSTa pravacana-mAtAnuM yathArtha pAlana nahi karavAthI 8. cAritra-upaghAta. zarIrAdi saMbaMdhI mUcha-saMrakSaNa karavAthI parigrahaviramaNavatane aticAra lagADavAthI 9. saMrakSaNa-upaghAta. ane gurvAdi sAdhugaNa upara aprIti karIne vinayane upaghAta karavAthI 10. aciyatta-upaghAta. e daza upaghAtone tathA "vigha saMya tathA 4 saMjaze '- daza prakAranA asaMvarane tathA daza prakArano saphaleza eTale asamAdhine, e asaMvara ane saMleza A pramANe che : "jogiMdi-ovahisuI, asaMvaro dasa ya saMkileso a / nAgaravahI-vasaIda janahiM " arthAta traNa ga, pAMca indriya, upAdhi ane sUci (soya) e dazane asaMvara, tathA jJAnAdi traNa, ga traNa, upadhi, vasati, kaSAya ane AhAra-pAchuM e dazane aMge asamAdhi te daza prakArane saMleza jANo. 10 asaMvara A pramANe mana, vacana ane kAyA e traNe yoganI akuzala pravRttine nahi rikvI te traNa ane asaMvara; pAMca indriyone ISTa aniSTa Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI zramaNakriyAnAM sUtro sAtha zabdAdi viSayamAM rAga-dveSa karatAM nahi rekavI. te pAMca Indrine asaMvara; zAstrokta saMkhyA-pramANathI viparIta (aniyata) ke akalpa vastra-pAtrAdi upadhi grahaNa karavI, athavA jyAM tyAM veravikhera paDelA vastra-pautrAdine yathAsthAne nahi mUkavAM te 9. upadhi asaMyama. ane sUci (seya)nA upalakSaNathI seya, nakharadanI, pimpalaka Adi zarIrane upaghAta kare tevI aNa (ghAra)vALI vastuone surakSita nahi rAkhavI te 10. sUci asaMvara, jANa. daza prakArane saMkUleza A pramANe 19 jJAnanuM avizudhyamAnapaNuM, te "jJAnasaMleza". 2. darzananuM avizudhdhamAnapaNuM te "darzanasaMkaleza". 3. cAritranuM avizudhdhamAnapaNuM te "cAritrasaMleza". 4. mana dvArA (manamAM) saMkleza thAya te "manasaMkuleza.... pa. vacana dvArA saMkleza thAya te "vacanasaMkuleza". 6. kAyAne Azrayane (rAga-dveSAdi) thAya te "kAyasaMleza. tathA saMyamane athavA saMyamanA sAdhaka zarIrane upadhAna eTale AlaMbana thAya te upadhi-sArA narasAM vastro vageremAM rAga-dveSAdi thAya te. 7. "upadhisaMleza". sArI-kharAba (vasati) upAzrayane aMge saMkleza thAya te 8. "vasatisaMklezakrodhAdi kaSAyane vaza thavuM te 9. "kaSAyasaMkuleza.... ane IcchAniSTa AhAra-pANa vageremAM saMleza thAya te 10. annapANa saMkuleza. ema daza prakAranA asaM. varane tathA dazavidha saMkulezane 'pari0' tyAga karate vagere artha pUrva pramANe (20). Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 145 "tA-samAdhisthAnAni phA jaiva za zramadharma " daza prakAranuM satya, daza samAdhisthAno, daza dazAo ane dezavidha zramaNadharma-e darekane "sus' prApta thayele vagere. bAkIne athe pUrva pramANe. te darekanuM varNana nIce pramANe che : daza prakAranuM satya A pramANe. kahyuM che-"navayamaravAnaame rUve paDucca sacce ya / vavahArabhAvajoge, dasame ovmaje ja !" arthAt bhinna bhinna dezanI te te bhASAmAM te te vastunAM bhinna bhinna nAme jema ke koMkaNAdi dezamAM pANIne paya, paya, nIra, udaka vagere judA judA nAmathI oLakhavAmAM Ave che te, te te dezanI apekSAe satya che, mATe te 1. janapada satya. "kumuda, kuvalaya, kamaLa, aravinda vagere badhAMya kAdavamAM utpanna thanArAM hovAthI paMkaja che, chatAM AbAla-gepAla aravindane ja paMkaja mAne che, mATe aravinda eTale sthaLavikAsI kamaLane "paMkaja" kahevuM te sarvasaMmata hovAthI 2. saMmata-satya jANavuM. bIjAM caMdravikAsI kamaLa eTale kumuda, nIlakamaLa eTale kuvalaya, sUryavikAsI kamaLa, temAM "paMkaja" zabdane vyavahAra asaMmata hovAthI tene "paMkaja " kahevuM te asatya jANavuM. kaI pASANadinI mUrti banAvI tenI amuka devAdi tarIke sthApanA karavAmAM Ave te 3. sthApanAsatya; jema ke prabhu mahAvIranI mUrtine "mahAvIra" kahevA te. satya keInuM nAma pADyuM hoya tene te kahe te 4. nAma-satya; jema ke koI kulane vadhAranAra na hovA 10. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha chatAM tenuM nAma "kulavardhana" rAkhyuM hoya te te nAmathI satya jANavuM. keIne bAhya rUpane anusAre tene te kahe. jema keI kapaTI sAdhune bahArathI sAdhuvezane dhAraNa karelo havAthI sAdhu kahevo athavA koI lAMca-ruzvata lenAra nyAyAdhIzane nyAyAdhIza kahe te 5. rUpa-satya. bIjI bIjI vastune AzrazcIne belAya te 6. pratItya-satya; jema ke anAmikA (pUjananI AMgaLI) ne nAnI ane moTI kahevI te pratIya satya, kAraNa ke te kaniSThAthI maTI che ane madhyamAthI nAnI paNa che. 7. vyavahAra satya eTale "parvata baLe che, ghaDe jhame che', vagere bolavuM te; vastutaH parvata nahi paNa ghAsa vagere baLe che, ghaDe nahi paNa pANI jhame che, te paNa vyavahArathI tevuM belAya che, mATe te satya che. 8. bhAva-satya-eTale padArthamAM je dharmanI vizeSatA hoya tene anusAre bolavuM te, jema ke bhamarAmAM pAMca varNa hovA chatAM kALAM varNanI vizeSatA hovAthI bhamarAne kALo kahevo, bagalAmAM kula varNanI vizeSatA hovAthI tene zuphala kahe vagere. 9. gasatya-kaI padArthanA bIjA padArtha sAthenA vegathIsaMbaMdhathI tene te kahe che, jema ke daMDanA yogathI sAdhune "daDI" kahe vagere. tathA 10. upamA-satyaupamAne Arepa kare te; jema ke moTA sarevarane samudra, puNyavAna manuSyane deva, ke zUravIrane siMha kahevo vagere. A daza prakAranAM satya jANavAM. * Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSisUtra 17 daza samAdhisthAne A pramANe kahyAM che - itthikahA''saNaiMdia-nirikkhasaMsattavasahivajaNayA / aimAyAhArapaNIa-puvvarayasaraNaparihAro // 1 // na ya sAe ya siloge, majjijja na sadarUvagaMdhe ya / iya dasa samAhiThANA, saparesi samAhikAraNao // 2 // vyAkhyA-puruSa strInI ke strIe puruSanI vikArajanaka vAtone tyAga kare, athavA puruSe ekalI strInI sabhAmAM kathA nahi karavI te paheluM samAdhisthAna. ema puruSanuM Asana strIo ane strInuM Asana puruSe varjavuM te bIjI. strInAM rogajanaka aMgo-indriya puruSe ke puruSanAM aMge Adi strIe rAgapUrvaka nahi jovAM te trIju. strI, pazu, napuMsaka AdithI yukta athavA trasa Adi jIvothI saMsakta vasati (upAzraya)ne sAdhue Azraya nahi karavo te ceDyuM. ati mAtra pramANAdhika) AhArano tyAga karavo te pAMcamuM. snigdha-mAdaka AhArane tyAga kare te chaThTha. pUrve gRhasthAzramamAM bhagavelA bhegenuM smaraNa nahi karavuM te sAtamuM. zAtA vedanIyajanya sukhamAM athavA zAtAne upajAvanAra zubha rasa, sparza Adi viSayanA sukhamAM rAgamada nahi karo te AThamuM. e pramANe pitAnI kIrtAi-prazaMsA Adino mada nahi karo te navamuM. ane zubha rasa, zabda, rUpa, gaMdha vagere IndriyenA viSayomAM Asakti nahi karavI te dazamuM. ema daza prakAre sva-parane samAdhi thAya che, mATe e dazane samAdhisthAno kahyAM che. tathA daza Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA adhikArane jaNAvanArAM daza zAstro te daza dazAo. ahI darekanu nAma strIliMge mahuvacanAnta che, tenuM kAraNa te zAstro tevA nAme AgamamAM jaNAvelAM che. te A pramANe-- kammavivagANa dasA, uvAsa gaMtagaDaNuttaradasA ya / paNhAvAgaraNadasA, dasAsuakkhaMdhadasA ya // 1 // baMdhAi dasA cauro, sesA vakkhANiA na cunnIe / mahavvayakasAyacaujua - tavehiM dasahA samaNadhammo ||2|| * vyAkhyA--1. kavipAkadazA, 2. upAsakadazA, 3. atakRtadazA, 4. aNuttarApapAtikadazA, pa. praznavyAkaraNadazA, 6. dazAzrutaskaMdhadazA, 7. adhadazA, 8. dvivRddhidazA, 9. dIrghadazA, 10. sa kSepakadazA-ema daza dazAsUtreA jANavAM. temAM chellI cAra dazA vatamAna kALe aprasiddha hovAthI cUrNimAM kahI nathI. tathA pAMca mahAvratAnu' pAlana, cAra kaSAyanA tyAga ane khAra prakArane tapa e dRza prakAre zramaNadhama samajavA. '350 ' vagerene apUrNAM pramANe, (21) * * AzAtanAM 2 saf '-sAmAnya rIte sarva kAI AzAtanAone, athavA trizuLa pAvA '-agiAranA * kSamA, mRdutA, Ava, nilebhitA, tapa, saMyama, satya, zauca, aparigraha ane brahmacarya-yatidharmanA e paNu za prakArA kahyA che. khInna AcAryAM kSamA, nirlobhatA, mArdava, Ava, lAdhava, tapa, saMyama, tyAga, aparigraha ane brahmacaryuM --ema paNa daza prakAro kahe che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 149 aMkathI traNa guNa arthAt tetrIza AzAtanAone (pagAmasijAmAM kahI che tene) "vivarnayana'-tyAga karate, ane tethI ja "susaMpanna -arthapattie anAzAtanA-bhAvane prApta thayele, "yuH '--sAdhutAnA guNethI yukta huM pAMca mahAvratanuM rakSaNa-pAlana karuM chuM vagere artha pUrva pramANe jANo. (22) - A pramANe eka, be Adi zubha sthAnane aMgIkAra ane azubha sthAnane tyAga karavA dvArA mahAvratanI (pAlananI) pratijJA karI. have nahi kahelAM bAkInAM sthAnono atideza (bhalAmaNa) karavApUrvaka mahAvratonI pratijJA karatAM kahe che ke - "--upara "traNa lezyA vagerenA tyAgapUrvaka" vagere kahyuM tema " trivirataH -traNa daMDathI virAma pAmele, arthAt jema rAjA daMDa karIne dhananuM apaharaNa kare tema - azubha mana, vacana ane kAyA paNa cAritrarUpI dhananuM apaharaNa karatAM hovAthI te traNa daMDe kahevAya che, tene tyAga karate, tathA ' trizuda-mana, vacana ane kAyA e traNa karaNathI zuddha thayela. (ahIM ema prazna thAya ke, tridaMDavirata hoya te trikaraNa zuddha paNa gaNAya, to pharI kahevAnuM kAraNa zuM ? tenuM samAdhAna e che ke "tridaMDavirata" eTale sAvadya gothI nivRtta ane "trikaraNazuddha" eTale niravadya yogamAM pravRtta, athavA te "sAvadya pravRtti karavAnI mAtra nivRttie tridaMDanI virati" ane karavA, karAvavA, anamedavArUpa Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha vividha nivRtti te vikaraNanI zuddhi" ema bheda samaje. athavA gItArthoe bIjI rIte paNa e bheda ghaTAva, kAraNa ke pUrvamaharSienA zabda arthagabhara hoya che.) tathA "sirAjyanA rAjya '-mAyA, niyANuM ane mithyAtva-e traNa bhAvaza (AtmAne kaSTa ApanArA duSTa, pariNAmo) dUra gayAM che jenAM e zalyarahita ane gividherA prativArA traNa prakAre (aticAra karavA nahi, karAvavA nahi ane anumodavA nahi ema) sarva aticAronuM pratikramaNa karyuM che jeNe, arthAt sarva aticArethI nivRtta thayele huM "kSama adAvratAni vacca'pAMca mahAvratanuM pAlana-rakSaNa karuM chuM. (23) have pAMca mahAvratanI pratijJA karI tenI stuti karatAM kahe che ke- cetata'-ema A upara kahyuM te "mavratorArajI -mahAvratanuM uccAraNa (pAlana) kevuM che? athavA enAthI zo lAbha thAya che? te kahe che "ristharama" -e ja mahAvratomAM athavA cAritradharmamAM te sthiratA karanAruM hovAthI AtmAne dharmamAM nizcalatA-daDhatA karanAruM. '-zalyane nAza karavAmAM kAraNa hovAthI mAyAdi traNa zalyone nAza karanAruM. "kRti-dharma eTale cittanI samAdhimAM baLa-AlaMbana ApanAruM. (keI ThekANe pivaDya'-e pATha che tyAM "vRttivastrajaM-paryAya kare ane temAM svArthika "" pratyaya mAnI artha e ja pramANe Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pAkSikasUtra 151 karavA.) 'vyavasAyaH '-AtmAmAM duSkara pazu ArAdhanA (udyama) karavAnA adhyavasAya pragaTa karanAru', ' sAdhanArtha'mAkSanI sAdhanA mATe te ' artha ' eTale parama upAya. ' vAnivAravuM; '-pApa-azubha karma-nuM nivAraNa karanAru'. 'nivAranA '-potAne teAnI prAptimAM ati dRDha kAraNa che, ethI te zubha karmInI nikAcanAmAM kAraNa hAvAthI tene ja nikAcanA kahevAya che. ' mAvirodhiH '-bhAva eTale AtmAnA pariNAmAnI vizuddhi karanAra hAvAthI 'bhAvavizeAdhi' che. ' vasAvAdan '-patAkA eTale cAritranI ArAdhanArUpa vijayadhvajanuM haraNa ( grahaNa ) karavArUpa hAvAthI 'patAkAharaNa ' che. ( arthAt cAritra dvArA karmanI sAme AtmAnA vijaya karAvanAra che.) 'niedanA '-dUra haTAvI devuM, kamarUpI zatruone AtmArUpI nagaramAMthI haMmezane mATe nirvAsa (bahiSkAra ) karanAra che. 'ArAdhanA guLa nAma '-muktinA sAdhaka cAritranA vyApAsa (udyamA) rUpI guNAnI 'ArAdhanA ' eTale akSayatA karanAra che. (arthAt muktiprApaka vyApAromAM akhaMDa pravRtti karAvanAra che.) 'saMvaro: '- navAM karmAne rAkavArUpa savaranA yAga eTale vyApAra che, athavA sa MvaranI sAthe AtmAnA cAga karAvanAru che. (AtmAmAM saMvara pragaTa karanAru' che.) ' prAta:dhyAnopayutA' -zreSTha (dharma ane zula) dhyAnanI prApti rUpa che. 'cuta ca jJAne'-ahI". saptamInA badale trIjI vibhaktinA prayAga samajavA, ethI jJAna sAthe te saMbadha karAvanAra che arthAt : * Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAthe viziSTa avadhi Adi jJAne ane aMte AtmAne kevaLajJAnabhAva pragaTa kare che. "paramArtha '-A mahAvratanuM ucAraNa e satyapadArtha che, (satya tattva) che. "3Amartha - mikSarUpI phaLanuM sAdhaka hevAthI ati zreSTha padArtha (tatva) che, kAraNa ke jagatanA sarve padArtho karatAMya mahAvratanI pradhAnatA che. vaLI ''-(ahIM liMgabheda hovAthI) A mahAvratanuM uracAraNa tIrthaka pravanasya sAro riAtaH'-zrI tIrthakaroe siddhAntane sAra (AgamanuM sarvasva) che, ema darzAvela che. kevA tIrthakaree? "tivAdevamathataiH -mehanayakarmanA udayajanya tathAvidha AnaMdarUpa rati-cittane vikAra tathA rAga ane dveSanuM maMthana (nAza) karanArAoe pravacanane sAra kahe che. vaLI e tIrthakara bhagavate 'SaDjIvanikAyasaMyamam upadizya trailokyasatkRtaM sthAnaM agrupatA -cha jIvanikAyanuM saMyama eTale ahiMsA ane upalakSaNathI satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha-e pAMca mahAvratane upadeza karIne ane upalakSaNathI svayaM paNa pAlana karIne traNe lokamAM satkAra pAmelA siddhikSetrarUpa mekSasthAnane pAmyA che. AthI paNa mahAvratanuM atyaMta upAdeyapaNuM sUcavyuM. have maMgalane mATe Asana upakArI bhagavAna mahAvIranI stuti karatAM jaNAve che ke "namoDastu te - vaddha. mAnasvAmi! tamene namaskAra thAo ! kevA tame? Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 153 niH '-sapUrNa thayAM che sarva prayojano (kAryo) jenAM evA, "gudA --tattvanA jANu, "mu --pUrve bAMdhelA karmarUpa baMdhanothI chUTA thaelA, "nIkaH "-baMdhAtAM karmothI rahita arthAt vartamAnamAM jeone karmone na baMdha thatuM nathI, niH '-putra, strI, mitra, dhana, dhAnya, suvarNa vagere sakaLa saMbadhethI mukta, "mAnamUrakha:-garvano cUre karanArA (ghAtaka), "guparatnasAra:-anaMta guNarUpI ratnanA samudra, manAH -emAM "ma" alAkSaNika (prAkRta bhASAnI zailIthI mUkavAmAM Avyo ) hovAthI 'sattaH'-ananta jJAnasvarUpa hovAthI bhagavAna paNa anaMta che, "prameya '-sAmAnya janathI na oLakhI zakAya tevA (svarUpavALA), "mahati madhara vartamAna'-(mahati! saMbaMdhananuM ekavacana che mATe) mekSaprApti mATe karI che moTI mati jeoe evA he vaddhamAna ! ema prasaMgAnurUpa artha jANo, (arthAt mahAmativALA) ane mahAvIra ! eTale karmono nAza karavAmAM 'mahAt vIra" (samartha) evA he vardhamAna ! athavA bIjI rIte "mada mahAvIra' ne rUDhivazAt "ati mahAna vIra !" evo artha karI, vaddhamAnanuM vizeSaNa karavuM arthAt ati mahAt vIra' evA he vardhamAna prabhu! "namoDastu te" tamane namaskAra thAo ! kyA hetuthI namaskAra kare che, te kahe che, "rAmiNa'-ahIM chaThThI vibhaktino vyatyaya karIne pahelI vibhakti karavAthI, Apa mArA svAmI prabhu che, 'tti '=(tivA)-ethI karIne (e hetuthI Apane Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI zramaNajyiAnAM sU-sAthe namaskAra thAo) ema AgaLa paNa "tti du'ne saMbaMdha badhe jeDa. "namoDastu te mana tivA'-tame arihaMta che e hetuthI Apane mAre namaskAra thAo ! vaLI namoDastu te mavaniti "--Apa bhagavAna che e hetuthI Apane mAre namaskAra thAo ! athavA "tti ane tritvam' paryAya karI tene "traNa vAra" evo artha karIne, he ati mahAna vIra varlDa mAna ! Apa mArA svAmI che, Apane traNa vAra mAre namaskAra thAo ema "arihaMta' evA Apane traNa vAra namaskAra thAo ane "bhagavAn " evA Apane traNa vAra namaskAra thAo ema artha kare. ahIM prabhustutine prasaMga hovAthI dareka vAkya (traNa vAra) namostu te"--ema kahyuM temAM punarukta doSa mAnavo nahi. jema mahAvratonI pratijJA (stuti) karmakSaya karanArI che, tema kRtanuM kIrtana paNa karmakSaya karanAruM che, ethI have te kIrtana mATe kahe che ke-"pa huM mahAvratorArI tA'-nie A (upara) mahAvratanI uracAraNuM (pratijJA) karI. have "chImaH kRtIta vartu-kRtanI stuti karavAnuM IcchIe chIe. te kRta be prakAre cheH eka aMgapraviSTa ane bIjuM aMgabAhya, jema ke - gaNaharakayamaMgagayaM, jaM kaya therehiM vAhiraM taM tu / aMgapavilR niyayaM, aniayasuaM bAhiraM bhaNioM // 1 // arthAtu-gaNadharakRta zrata te "aMgapraviSTa ane Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSisUtra 155 sthavirae kareluM. te "aMgabAhya" kahevAya che, tathA je zrata niyata che te aMgapraviSTa ane aniyata kRtane "aMgabAhya" kahyuM che. aMgabAhya paNa be prakAranuM che. eka Avazyaka ane bIjuM Avazyaka sivAyanuM. temAM alpa varNana karavAnuM hovAthI pahelAM namaskAra karavA pUrvaka Avazyaka sUtranI stuti karavA mATe kahe che - - "(T) no urSa umaramava" ItyAdi. "namaste kSamaH '--namasakAra thAo te kSamAzramaNa" eTale guru athavA tIrthakara, gaNadhara vagere pUrva puruSane, ri'jeoe A (kahIe chIe te) zratane "vArita' amone ApyuM, athavA sUtra tathA artharUpe racyuM che. kayuM zrata? "pavirSa sAvara'-avazya karaNIya evuM cha adhyayanarUpa Avazyaka, 'mAvana'-atizayayukta evA padArthonA varNanarUpa samRddhi vagere bhaga-guNavALuM, (arthAt aizvarya, rUpa, yaza, lakSamI, dharma ane prayatnae chane 'bhaga' kahevAya che, te cha prakAranA bhAga (guNothI) cuta mATe "bhagavat "evuM kRtanuM vizeSaNa samajavuM) te cha prakAre A pramANe : 1. "sAmAyivaM'-(sAmAyisUtra-pApagonI virati jemAM mukhya che tevuM adhyayana vizeSa), 2. caturitatAH '--(legasasUtra-RSabhAdi covIza jinanI nAmapUrvaka jemAM guNastuti che te adhyayana), 3. "vaphA"-(guruvaMdanasUtraguNavaMtanI pratipattirUpa vinaya jemAM che tevuM adhyayana), 4. "pratimA -(pagAmasijajA vagere pratikramaNusUtre Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA thayelI skhalanA ( bhUlA )nI niMdA vagere jaNAvanAra adhyayana vizeSa ), 5. ' vAcotsanAH '--( dha rUpa kAyAmAM lAgelA aticArArUpI kSata(ghA )nI zuddhi karanAra adhyayana (' annatya ' sUtra ) ane 6. 'pratyAkhyAnaM 'virati guNasAdhaka (adhyayanavizeSa). ' sarjasminnatti tasmina viSe AvavuM mati '-A saghaLAya cha prakAranA bhagavat evA AvazyakamAM, ' satre '-mULa sUtrarUpa AvazyakamAM, ' sAthe '-arthayukta AvazyakamAM 'sagranthe sannittine sakSa5dIne '-graMtha sahita, niyukti sahita ane sa`grahaNI sahita evA AvazyakamAM. temAM mAtra sUcana karavArUpa khIjasvarUpa je mULa pATha te 'sUtra' jANavuM. vRtti tathA TIkAthI je vana karyuM" hoya te atha'* jANavA. akhaMkti sUtra ane a ane prakAranA pATha tene graMtha' kahevAya, vividha anukramaNikAdi vistArayukta pATha hoya te ' niyukti ' ane bahu artha nA jemAM gAthAbaddha sa`graha karelA hAya te saMgrahaNI kahevAya. e darekathI yukta evA saghaLAya AvazyakamAM 'ce muLA vA '-viratinA, jinezvara vagerenA guNAnI kIti-stuti vagere je guNA eTale dharmo, ( ' vA '- zabda uttarapadanu joDANa batAvavA mATe che) mAvA vA'kSAyeApazamika, kSAyika Adi AtmAnA bhAveA; athavA bhAvA-jIva, ajIva Adi padArtho' ardaddhi maLattiH prajJatAH -zrI arihaMta bhagavaMtAe sAmAnyarUpe kahyA che (vA zabdo dareka padamAM samuccaya (vaLI ) atha mAM samaMjavA ), ' pravitA ' ' 6 " Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 157 1pa7 (vA)-vizeSa rUpamAM kahyA che. 'tAna mAvAna'-te bhAvone (ane upalakSaNathI te guNone paNa), " dama"--A ema ja che evI rIte sAmAnyathI zraddhA karIe chIe, "itipaghAma"-prIti karavA dvArA vizeSatayA aMgIkAra karIe chIe, rojAmaH -te bhAvomAM vahAla eTale (AcaravAnI abhilASA) karIe chIe, "rAmate te kahelI kriyAo dvArA te bhAvone sparza karIe chIe, "payAma:-rakSaNa karIe chIe, "anupAlyAH --vAraMvAra te bhAvanuM rakSaNa karIe chIe. e bahuvacanAnta padethI kartArUpe "ame" e padanI yejanA karavI, arthAt , te guNo ane bhAvomAM ame zraddhA, prIti, vahAla, sparza, rakSaNa ane vAraMvAra rakSaNa karIe chIe. e rIte te te guNo ane bhAvomAM "zrejo pratipadyamAnaiH rocayadbhiH spRzadbhiH pAlayabhiH anupAla miH"--upara pramANe zraddhA, prIti, vahAla, sparza, rakSaNa ane vAraMvAra rakSaNa karatAM amoe 'sattara pakSI"--A pakSa (pakhavADiyA)mAM, 'yadAvita'-je zrata bIjAone ApyuM. "ti -je svayaM bhaNyA. "gvartita"--je mULasUtrathI gayuM (Avartana karyuM). "pRSTha'-pUrve bhaNelA sUtra, artha vageremAM zakita raheluM vagere je pUchyuM. "anuti '-vimaraNanA bhaye arthanuM ciMtavana karyuM. ane "anupAtrita-upara jaNAvyA pramANe (bhaNAvavAthI, bhaNavAthI, Avartana karavAthI, pUchavAthI ane arthaciMtanathI) niraticAra ArAdhyuM hoya. tatyAca"--te amane (zArIrika-mAnasika) azAtA. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI zramaNakriyAnAM sUtra-sAtha vagere du:khAnu nAzaka thaze (ema dareka padomAM samajavu'). - varmakSayAya '-jJAnAvaraNa vagere karmAnuM dhAtaka thaze. ' mokSAya ' -paramakalyANa (mAkSa) kAraka thaze. 'naiSijAmAya '-anya janmamAM saddharma ne prApta karAvaze. ' saMsArInnArAya '-bhavabhramaNathI pAra utAraze. (amene upara kahyA pramANe lAbha karaze ema tAtparya samajavu.) 'kRti tyA'-e hetuthI '3vasaMpatha vidhAmi -tene aMgIkAra karIne ( arthAt te te rIte vAcanA, paThana, pRcchA vagerethI ArAdhyuM tenI ghaNI anumAdanA karatA ) ame (mAsakalpa vagere sAdhunA vihAranA nava kalpa pramANe) vatI e (rahIe ) chIe. ahIM ' na ' padma vAkayanI zezabhA mATe ane 'viharAmi' je ekavacanAnta che tene mahuvacanAnta 'vidAmaH '-samajavu'. vaLI-- " antaH pakSasya yanna vAcitaM na paThitaM na parivartitaM na pRSTaM nAnuprekSitam nAnupAjitam '-A pakhavADiyAmAM je bhaNAvyuM nahi, bhaNyA nahi, mUlasUtrathI Avartana kyuM nahi, pUchyu nahi, aciMtana karyuM nahi, ane e rIte yathArtha ArAdhyuM nahi. ' ti vahe '-zArIrika ( indriyAdi prANAnu' ) aLa hAvA chatAM, ' sati thIyeM'-AtmAmAM utsAhajanya aLa (vIya) hAvA chatAM, ane 'sati puruSa pAme ' puruSAbhimAnanI saphaLatArUpa parAkrama hovA chatAM ( je vAcanAdithI ArAdhyu nahi). 'tAjoSavAmaH '-te avAcanAdvika pramAda karyo tene guru mahArAjanI samakSa jaNAvIe chIe, kabUla karIe chIe ). 'pratimAmaH '-micchA mi Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 158 dukakaDarUpa pratikramaNa karIe chIe. " nimaH'-AtmasAkSIe pazcAttApa karIe chIe. 'jaamaH"--gurunI samakSa nidA karIe chIe. "caMtivartamaH"--vizeSatayA teDIe chIe arthAt enI paraMparAne viccheda karIe chIe. zidhAmaH'-te pramAdane dUra karI sarva rIte Atmazuddhi karIe chIe. ane "saraLatADavuttikAmaH-punaH nahi karavAno nizcaya karIe chIe. ane "yathA'-aparAdhane anusAre yathocita 'talAma - nivi" vagere tapane athavA tapa e ja pApakarmono cheda karanAra hovAthI prAyazcitta'prAyazcittane. "pratighAmade--aMgIkAra (svIkAra) karIe chIe. "taca mithyA me suta'-tenuM (arthAt chatAM bala, virya, parAkrame paNa je vacana, paThana Adi na karyuM hoya te aparAdhanuM) "micchA mi dukkaDa'" daIe chIe. e pramANe Avazyaka kRtanuM kIrtana karyuM. have Avazyaka sivAyanA aMgabAhya zratanuM kIrtana karavA mATe kahe che. te paNa be prakAranuM cheH eka kAlika ane bIju utkAlika. temAM je divasanI ane rAtrinI pahelI ane chellI porisamAM ja (divasanA ane rAtrinA pahelA tathA chellA prahAramAM ja)-asvAdhyAya na hoya tyAre ja-bhaNI zakAya, evuM kALathI baddha te kAlika; ane je cAra saMdhyArUpa kALaveLA ane pAMca prakAranA asvAdhyAya sivAyanA koI paNa samaye bhaNI zakAya te ukAlika. pAMca prakArane asvAdhyAya kahyo temAM 1. saMyama Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160. zrI zramaNajyiAnAM sUtre-sAthe ghAtI, 2. autpAtika ulkApAtika, 3. caMdra, sUrya vagerenAM grahaNa vagere sAdivya, 4. cudragraha (yuddhAdi) janya ane 5. zArIrika mRtakAdi azucinimittaka. (ema A granthamAM jaNAvelA "asvAdhyAya prakaraNamAMthI tenuM vizeSa svarUpa jANI levuM). e be prakAramAM pahelA ukAlikanA varNana mATe kahe che -"namo tera" ItyAdi "namamH kSamA kamaLamyaH viMthArita jhayAmuhiNaM mamavata tathA-te kSamA zramaNone namaskAra thAo ke jeoe A bhagavatuM evuM aMgabAhya utkAlika kRta amane ApyuM, athavA sUtrArtha ubhayatA racyuM. tenA nAme A pramANe che-1. "rAlAsTika -dazavaikAlika (zrI zayyabhavasUrijIe mahAtmA zrI manakamuninI ArAdhanA mATe pUrvazrata (pUrvo)mAMthI uddhareluM che, tenAM adhyayana daza hovAthI "" ane madhyAhna pachI sUryAsta pahelAM vikALa veLAe raceluM hovAthI "vaivAsTi" evuM nAma thayuM ane zrIsaMghanI vinaMtithI bhAvi jIvonA upakArArthe upasaMhAra na karatAM vidyamAna rAkhyuM te.) 2. jyApi'-(kathya ane akathyane viveka jemAM batAvela che te) kamyAkarthya. 3. "hradarti ' 4. "maupakRta '-kalpa eTale sthavirakalpa, jinakalpa vagere sAdhuenA te te AcArone jaNAvanAra je a5 graMtha ane alpa artha yukta che te "laghukalpazrata" ane tenI apekSAe vistRta graMtha tathA artha jemAM vistRta che te "bRhatkalpakRta" Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 pAkSikasUtra , zrata"ema bheda samaja. pa. 3auupativa"--upapAta arthAta deva-nArakapaNe utpanna thavuM ane siddhasthAne javuM te upapAta; tene uddezIne racAyeluM hovAthI "papAtika" nAmavALuM (je AcArAMgasUtranuM upAMga che, ane temAM zrI AcArAMganA pahelA "zastrapariNA" adhyayananA pahelA udezAmAM 'evamegesiM no nAyaM bhavai, atthi vA me AyA uvavAie' ItyAdi sUtra che tene vistAra che). 6. " zrI "pradezI rAjAnA praznone anulakSIne racAyeluM; A bIjA sUtrakRta" aMganuM "rAjapraznIya" nAmanuM upAMga che. 7. vAminAmaH '--jI ane ajInuM varNana hovAthI "jIvAbhigama" nAmanuM trIjA sthAnAMga" sUtranuM A upAMga che. 8. "prajJApanA" ane 9. 'mahAprajJApanA -e bemAM jIvAdi padArthonuM prajJApana eTale nirUpaNa hevAthI eka "prajJApanA" ane vistRta varNana hevAthI bIjuM mahAprajJApanA, evA nAmavALAM A banne cothA "samavAyAMga" sUtranAM upAMge. che. 10. "narjI"--bhavya jIvone naMdI eTale AnaMda karanAruM mATe "naMdI" nAmanuM jJAnanA pAMca prakAranuM svarUpa jaNAvanAruM adhyayanavizeSa. 11. "manuyogadAji-anuyAga -vyAkhyAnanAM "upakrama, nikSepa, anugama ane nayae cAra dvAranuM (mukhanuM) svarUpa jaNAvanAra hovAthI anuye. dvAra nAme adhyayanavizeSa. 12. " stavaH-denA Indo "camarendra, balIndra" vagerenuM stavana eTale teonAM 14 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe bhavane, AyuSya, teonuM svarUpa vagere viSayane jaNAvanAru hovAthI tenuM nAma "devendrastava che. 13. "taravai vAri-se varSanA AyuSyavALA puruSanA pratidina bhAgya taMdula (nA dANA)nI saMkhyAne ane garbhastha jIvanA AhAra Adine jemAM vicAra karela che te 'dulacArika" nAme eka graMtha. 14. 'caMdrAvelam'-caMdra eTale rAdhA nAmanI yAMtrika pUtaLInI AMkhanI kIkI, tene maryAdA pUrvaka vedha te "rAdhAvedha', tenI upramA dvArA maraNa samayanI ArAdhanAne jaNavanAra "caMdrAdhyaka" nAmane eka graMtha. 15. "pramAAmamAtA'-pramAdanuM ane apramAdanuM svarUpa, ene bheda, phaLa ane tethI sukha-duHkhano anubhava vagere ... jaNAvanAra "pramAdApramAda" nAmano eka graMtha. 16 "Imae4"-pratidina "pauruSI" eTale puruSapramANa sUryanI chAyAvALe samaya, tenuM nirUpaNa jemAM che, te graMtha. ahIM sarva vastunI sva-svapramANa chAyA thAya tyAre pauruSI thAya. AvuM pramANa uttarAyaNa ane dakSiNAyanamAM eka eka divasa ja hoya, te pachI 8/61 AgaLa pratidina dakSiNAyanamAM vadhe ane uttarAyaNamAM ghaTe, ema sUryanA pratyeka mAMDale piruSane judA judA samaye jaNAvanAra graMtha hovAthI tenuM nAma "pauruSImaDala" che. 17. mAtra vezaH '--jemAM caMdra ane sUryane dakSiNa ane uttaranAM mAMDalAmAM praveza varNavela che te graMtha paNa "maMDalapraveza" nAmane che. 18. "khividhA'-sAdhune gaNa eTale samudAya athavA guNane samudAya Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAkSikasUtra * 163 jemAM hoya te gaNI eTale AcAryane upagI vidyAo jemAM varNavelI che, te graMthanuM nAma "gaNividyA; dIkSA ApavI vagere kAryomAM upayogI zubha tithi, karaNa, nakSatra vagere tiSanuM ane lakSaNAdi nimittonuM jJAna karAvanAra graMtha vizeSa. 19 vicAravinizcayaH "-vidyA eTale samyagdarzana pUrvakanuM samyajJAna ane caraNa eTale cAritra, teno vizeSa nizcaya jaNAvanAra graMthanuM nAma paNa "vidyAcaraNavinizcaya". 20. "dhyAnaSimam:-ArtadhyAnAdi cAra dhyAnono vibhAga jemAM che, te graMthanuM nAma paNa "dhyAnavibhakti che. 21. maramif'-Avici Adi 17 prakAranAM maraNenuM jemAM pratipAdana (vibhAga) che, te graMthanuM nAma "maraNavibhakti. 22. "sAtamavizuddhi -jIvane AlecanA, pratikramaNa vagere prAyazcitta karAvavA dvArA karmono nAza karavArUpa vizuddhi karavAne jemAM upAya batAvela che, te graMthanuM nAma "Atmavizuddhi. 23. "saMtanAgRta'-dravya ane bhAva ubhaya saMkhanAnuM pratipAdana karanAra graMthanuM nAma "saMlekhanAzrata che, temAM dravyasaMlekhanA cAra varSa vicitratapa, cAra varSa vigaIno tyAga vagere bAra varSa paryata zarIrane kRSa banAvavAnI (AgaLa kahIzuM te) prakriyA ane bhAvasaMlekhanA eTale kodhAdi kaSAyane jItavA mATe kSamAdine abhyAsa karavA te. 24. "vItarata'-sarAga avasthAnA tyAgapUrvaka AtmAnA vItarAga-svarUpane jaNAvanAra graMtha, tenuM nAma vItarAgadhruta". 25. 'vihAraH "--vihAra eTale vartana, Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sutre-sAthe tene kalpa eTale vyavasthA arthAt jemAM sthavirakalpa vagere sAdhutAnA AcAranuM varNana che, te graMthanuM nAma "vihArakalpa. 26. 'ravidhiH"--vrata, zramaNadharma vagere (A graMthamAM judI kahI che te caraNasittarI)ne jaNAvanAra graMthanuM nAma "caraNavidhi". ra7. "mAtura dhyAnama'-Atura eTale kiyAmAM azakta banele glAna, tenuM paraphakhANa je graMthamAM che, te graMthanuM nAma "AturapacakakhANa'; emAM e vidhi che ke gItArtha guru kriyAmAM glAna ne azakta banelo jANa, dina dina AhArAdi dravyone ochAM ochAM karAvatAM chele sarva dravya tarapha vairAgya pedA karAvI, bhejananI IrachAthI nivRtta thayelA te mahAtmA munine, aMte, cAre AhArano tyAga karAve vagere jaNAvanAra graMtha te AturaparaphakhANa" samaja. 28. "mahApratyathAna'meTA pratyAkhyAnanuM varNana jemAM che, te grantha; emAM viraka95 athavA jinakalpanuM pAlana karIne ane sthavirakalpika sAdhu bAra varSa saMlekhanA karIne ane jinakalpika sAdhu vihAra karavA chatAM yathAyogya saMlekhanA karIne, chelle "bhavacarima" nAmanuM mahAparaphakhANa kare; A vagere savistara varNana jemAM jaNAvela che, te granthanuM nAma "mahApaccakakhANa (ema ulkAlika zrutanAM 28 nAmo kahyAM, te upalakSaNarUpa jANavAM arthAt eTalAM ja utkAlika zrata che ema nahi samajavuM). "simApi patasmina sAthe kALei'A sarva prakAranA utkAlika zrutabhagavaMtamAM (je sUtra artha, Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zrI pAkSikasUtra. graMtha, niryukti, saMgrahaNIthI sahita che temAM) je guNe athavA bhAve zrI vItarAga bhagavaMtoe sAmAnya ane vizeSa rUpamAM kahyA che, te bhAvane ame zraddhAgata karIe chIe; prIti, ruci, sparza, pAlana ane anupAlana karIe chIe; te bhAvanI zraddhA, ruci, sparza, pAlana ane anupAlana karavApUrvaka ame A pakhavADiyAmAM je bIjAne bhaNAvyuM, svayaM bhaNyA, sUtranuM parAvartana karyuM, zakita pUchayuM, arthathI ciMtavyuM ane e rIte ArAdhyuM te amArAM duHkhone, karmone kSaya karaze, mokSa karaze; anya janmamAM samyagU dharmanI prApti karAvaze ane bhavabhramaNathI pAra utAraze, e kAraNe tene aMgIkAra (vAraMvAra anumodanAdi) karatA ame vartIe chIe. A pakhavADiyAmAM je na bhaNAvyuM, na bhaNyA, sUtranuM parAvartana na karyuM, pUchayuM nahi, artha ciMtavyA nahi, tema ja zarIrabaLa, utsAha ane parAkrama hovA chatAM sArI rIte ArAdhyuM nahi, te pramAdarUpa aticAranI AlocanA, pratikramaNa, nindA, gaha, vyAvartana ane vizuddhi karIe chIe; punaH ema nahi karavAne nizcaya karIe chIe ane te pramAdarUpa anArAdhanAne ghaTatuM parUpa prAyazcitta aMgIkAra karIne te pApanuM micyA duSkRta" karIe chIe...vagere bAkIne artha pahelAM kahyA pramANe sarva svayaM samajI le. have kAlika zratanuM utkIrtana karavA mATe kahe che- 'namastebhyaH kSamAzramaNebhyo yairidaM vAcitaM aGgabAhya kAlikaM Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe mAvata tathA'-te amArA gurune athavA zrI jinezvara, gaNadhara Adine namaskAra thAo ke jeoe A aMgabAhya kAlika zrata bhagavaMta amene ApyuM che, athavA jeoe sUtra-artha ubhayatayA racyuM che. tenAM nAme A pramANe-1. "uttarAyanAni'-uttara eTale pradhAna, athavA pahelA AcArAMga sUtranA uttara-vadhArAmAM kahelAM, "vinaya adhyayana" vagere chatrIza adhyayanavALo graMtha te "uttarAdhyayanAni. 2. "H '--daza adhyayanAtmaka graMtha, jenuM prasiddha nAma "dazAzrutaskaMdha che. 3. yAjya '-sthavirakalpa, jinakalpa vagere kalpa athavA kalpa eTale sAdhune AcAra, tene pratipAdaka graMtha te "kalpa. 4. "vyavahAra'-prAyazcitta saMbaMdhI vyavahArane jaNAvanAra' graMtha te "vyavahAra". pa. "SimASitAni -ahIM RSio eTale "pratyekabuddha vagere sAdhuo, te zrI neminAthajInA tIrthamAM nArada vagere vIza; zrI pArzvanAthajInA tIrthamAM paMdara ane zrI vaddhamAnasvAmInA tIrthamAM daza, ema pistAlIza munivare levA, teonAM kahelAM "zravaNa" vagere te te viSayanAM pistAlIza adhyayane, te "RSibhASitAni. 6. "nirothaH--nizItha eTale madhyarAtrie vastu jema gupta rahe che, tema gupta rAkhavA gya-rahasyabhUta (gItArthe sivAya sAmAnya sAdhune nahi bhaNAvavA gya) adhyayana te nizItha" arthAt AcArAMgasUtranI pAMcamI cUlikA. 7. madAnizItha-bRhad nizIthasUtra'; A "nizItha karatAM mULagraMtha ane artha jemAM Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 167 ' mahAna che te. 8. 'jUdIpaprajJapti: '-jemAM jamUThThIpa vagere dvIpAnuM svarUpa jaNAvelu che, te granthanuM nAma 'jamUddIpaprApti' che. 9. 'candraprajJaptiH '-caMdranu peAtAnA mAMDalAmAM paribhramaNa, tene jaNAvanAra graMtha te caMdraprajJapti'. 10, ' lRprajJapti: '-sUrNAMnAM mAMDalAM ane tenu paribhramaNa vagerene jaNAvanArA graMtha, te 'sUrya* prajJapti '. ( koI Ane utkAlika zrutamAM gaNe che te paNa yAgya che, kAraNa ke nandIsUtramAM tene utkAlikamAM gaNeluM che.) 11. ' dvIpasAgaraprajJatiH '-asakhyAtA dvIpA ane samudronu jemAM varNana che, te grantha ' dvIpasAgaraprajJapti'. 12. ' vruddhivimAnapravittiH '. 13, 'mahatI vimAnavittiH 'vaimAnika devAnAM zreNIgata ane prakINu ka vimAnAnA vibhAga jemAM varNavyeA che, te eka 'kSullikAvimAnapravibhakti ' ane bIjI vadhAre sUtreA tathA avALI 'mahatI vimAnapravibhakti,' 14. 'ajJa-jiA '-AcArAMga vagere agasUtreAnI cUlikA (jema ke, AcArAMgane aneka cUlikAe che), te ' a'gacUlikA 'mAM kahelA ane nahi kahelA aneA saMgraha jemAM karelA hoya te 'cUlikA ' jANavI. 15. 'vavRttiA '-ahI vaga eTale adhyayana vagerene samUha jANavA, jema ke a'tagaDadazAmAM ATha vargo che; evA vargo uparanI cUlikA te 'vacUlikA ' jANavI. 16. 'vivAdavRddhiA '-ahI* * vivAha' zabdathI vivAhaprajJapti arthAt pAMcamuM a`ga bhagavatIsUtra, tenI cUlikAo, te 'vivAha( vyAkhyA )cUlikA '. 17. ' ahaLopavAtaH '-aruNu 6 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA nAmanA devanA samayathI ( saMketathI ) racAyelA, tenA upapAtanA hetune jaNAvanArA graMtha te 'aruNApapAta'; jyAre sAdhu upayegapUrNAMka tenuM Avana (pATha) kare, tyAre potAnA samayathI (saketathI) racAyelA hovAthI Asana calAyamAna thatAM avidhajJAnathI jANIne atiSita thayelo te deva, jyAM te sAdhu hAya tyAM AvI bhaktithI puSpavRSTi kare che, upaceAgapUrvaka saveganI zuddhivALA te deva granthane sAMbhaLe che ane sAdhune varadAna mAgavAnu kahe che; kevala mAkSAbhilASI sAdhu ni:spRhatA batAve che, tyAre adhika savegavALA te deva traNa pradakSiNA daI ne namaskAra karIne pAche jAya che. e ja pramANe, 18, ' vahotAta:, 19, 2DoSapAtaH, 200 42novapAta:, 21, vaiparovavAtaH, 22, vendrovapAtaH '--A pAMcanu svarUpa paNa jANavuM; mAtra te te devAnAM te te nAmeA ane pATha karavAthI teonuM Agamana vagere jANavu.. 23. 3thAnazrutama '-utthAnazruta nAmanu` adhyayana; jyAre saMghanu kAI viziSTa kArya Ave tyAre, kAI kula, gAma, rAjadhAnI vagerene upadravita karavA mATe, tenA sa'kalpa karIne Avezacukta sAdhu aprasanna manathI viSama-azubha Asane utthAnazrutanu parAvartana (pATha) kare, tyAre eka, be athavA traNa vAra pATha karatAM sa`kalpita kuLa, gAma ke rAjadhAnI vagere bhayabhIta thaIne vilApa karatA varApUrvaka nAsavA mAMDe. AvuM paNu kArya, saMghra vagerenI rakSA mATe, kAI tathAvidha ceAgya sAdhu kare che; AvA upadravane zAnta karavA mATe jenuM Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 169 parAvartana karAya che. 24. "tamusthAnata'-samutthAnazrata nAmanuM adhyayana jANavuM, enA parAvartanathI punaH sarva nirbhaya, svastha, zAnta thAya che. 25. "nA paryAvatriA "- nAga eTale nAgakumAra devo, temanA samaya (saMketa)thI raceluM adhyayana vizeSa, te "nAgaparyAvalikA; jyAre sAdhu upagapUrvaka tene gaNe tyAre, devano saMkalpana karavA chatAM, te nAgakumAra deve svasthAne rahyA thakA tene jANe, vaMdana kare, namaskAra kare, bahumAna kare ane saMgha vagerenA kArya mATe varadAna Ape. 26. nicAsTi'-jemAM zreNIbaddha ane prakIrNaka narakAvAsonuM tathA tyAM utpanna thanArA tiryaMce, ' manuSyo vagere te te narakAdhikArI jI vagerenuM varNana che, te "nirayAvalikAo" kahevAya che. 27. "vaspida 'sIdharma vagere konuM (devalokanuM) jemAM varNana che, te sUtrazreNIne "kalpikA" kahI che. 28. "pavanaMti -saudharma ane IzAna devalekamAM kalpapradhAna je sva sva kartavyathI baMdhAyelAM vimAne che, te "kalpAvatasaka" vimAne kahevAya che temAM deva-devIo je viziSTa tapathI Upaje che, savizeSa Rddhine pAme che, te vagere varNana vistArathI jemAM che, te graMthazreNIne "kalpAvatasikAo" kahevAya che. 29. 'puSpaH -gRhavAsanAM baMdhanano tyAga karIne jIva saMyama bhAvathI puSpita (sukhI) thAya (khIle) ane punaH saMyamabhAvanA cheDI detAM dukhethI halakA bane (karamAya), punaH tenA tyAgathI puSpanI jema khIle (AtmavikAsa thAya), Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe e viSayanuM pratipAdana karanArI sUtrazreNane "pupikAe" kahevAya che. 30. "puSpavRSTi'-e puSpikAonA viSayane savizeSa rUpamAM jaNavanArI cUlikAone "puSpacUlikAo" kahevAya che. 31. 'kRui " ane 32. "vRAiraH '-vRSNi , -aMdhakavRSNi rAjA, tenuM varNana jemAM che, te vRSNikAo ane te ja dazanI saMkhyAvALI, tene vRSNidazAo"kahevAya che. 33. mAzafSamApanA -Asya (mukha)mAM jene viSa hoya tene AzIviSa kahevAya; te jAtithI ane karmathI ema be prakAre che, temAM vIMchI, deDakA, sI ane manuSyamAM jAtithI jANavA teonuM jhera anukrame A pramANe cheH vIMchInuM utkRSTathI ardhA bharatakSetra jevaDA zarIramAM deDakAnuM saMpUrNa bharata jevaDA zarIramAM sarpanuM jambudvIpa jevaDA zarIramAM ane tevA manuSyanuM jhera utkRSTathI aDhI dvIpa jevaDA zarIramAM vyApaka bane che ane karmathI paMcendriya tiryaMce, manuSyo. ane aparyApta avasthAmAM pUrvabhavanI labdhivALA sahastrAra sudhInA deva jANavA. tapazcaryAthI athavA bIjI zaktithI A AzISa vIMchI, sarpa vagerenI jema zApa vagerethI bIjAne nAza karI zake che, mATe tevA karmathI teo AzIviSa kahevAya che; e AzIviSa svarUpane jemAM vicAra che, te "AzIviSabhAvanAo jANavI. 34. "chiviSamAvanA:" -jenI daSTimAM jhera hoya te daSTiviSa kahevAya che, ane teone vicAra jemAM kareluM hoya, te "daSTiviSabhAvanAo" kahevAya. che. 35. "vAramAvanAH '--jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra - 171 baMne prakAranA cAraNalabdhivALA munienuM varNana jemAM che, te "cAraNabhAvanAo" kahevAya che. 36. "madAnamAvanAH -gaja, vRSabha Adi mahAsvapnanuM svarUpa jemAM vistArathI jaNAveluM che, te granthazreNIne "mahAsvapnabhAvanAo " kahevAya che. 37. "tainAnaniH "--tejalezyA dvArA tejasa agnine bahAra pheMkavo vagere varNana jemAM che, te "tejasAgninisarga' kahevAya che. A AzIviSabhAvanA vagere pAMcanuM varNana tenAM nAmane anusAre kahyuM che, ethI vizeSa varNana zAstra yA paraMparAthI dekhavA maLatuM nathI, ema vRttikAra jaNAve che. "sarvaminnacetarimannA sTi mAvataH "--A bhagavAna evA sarva aMgabAhya kAlika zratamAM vagere bAkIno artha pUrve jaNAvyA pramANe samajI levo. ahIM sudhI Avazyaka ane Avazyaka sivAyanuM utkAlika ane kAlika, ema agabAhA, zratanuM utkIrtana kayuM; have aMgapraviSTa zratanuM utkIrtana kare che. * ahIM upara jaNAvyAM te te nAme upalakSaNarUpa samajavAM; kAraNa ke je je tIrthakarone jeTalI zramaNasaMpadA (ziSyo) hoya che, tenA zAsanamAM teTalI saMkhyAmAM prakIrNaka (pannA) sUtreA hoya che, jema ke pahelA tIrthakarane cerAzI hajAra, madhyamanA bAvIsa tIrtha - karIne sarva maLI saMkhyAtA hajAre ane vIra prabhune cauda hajAra sAdhuo hatA ane teTalAM pannA sUtro hatAM. ahI sADatrIsa nAma kahyAM, tene badale anya graMthamAM, sUryaprajJaptine utkAlikamAM tathA vRSNikA, ane vRNidazAne eka gaNI, kAlika zrutamAM 35 nAme paNa kahelAM che.. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha 'namastebhyaH kSamAzramaNebhyo yairidaM vAcitaM dvAdazAGgaM piravaM mAvata tathA-te kSamAzramaNane namaskAra thAo, jeoe A bhagavata dvAdazAMga gaNipITaka zrata amane ApyuM che, athavA jeoe sUtrArtharUpe racyuM che, vagere artha pUrva jaNAvyA pramANe samajI le. ahIM tArA'-eTale *bAra aMgene samUha te "dvAdazAMga" ane te "-gaNI eTale AcArya, teonI peTI eTale AgamavacanarUpa ratnane karaMDIo-khajAne, mATe gaNIpITaka" ema artha samaja tenAM nAme A pramANe che-1. "mavAraH-ziSTa puruSae Acarelo jJAnAdiguNasAdhaka vidhi (AcAra); tene jaNAvanAra graMthanuM nAma paNa AcAra". 2. sUtrakRtam -sUcanamAtra kare te sUtra; tevAM sUtrathI gUMthelo je sva-paradarzananuM svarUpa vagere sakaLa mRtarUpa puruSanAM jamaNa-DAbe be paga, jamaNI DAbI be jadhAo, jamaNIDAbI be sAthaLA, pITha, udara, jamaNuDAbI be bhujAo, grIvA ane mastaka-e bAra aMgarUpa anukrame AcArAMga Adi bAra sUtro che, jema ke "AcArAMga ane sUtrakRtAMga " be page, "ThANAMga ane samavAyAMga " be jaMghAo ema chele "daSTivAda" mastaka samajavuM. ema dvAdazAMgI eTale bAra aMgarUpa AgamapuruSa kahe che. kahyuM che ke-vAyaDu no nAthakumuduM tu roya bAhU ya / gIvA siraM ca puriso, bArasa aGgo suyvisiho|| be paga, be jaghA, be sAthaLe, pITha ane udara e be Urdhva kAyanAM gAtro, be bhujAo, grIvA ane zira-e bAra aMgavALA viziSTa zrutapuruSa jANa. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 173 ' " padArthane jaNAvanArA graMtha te ' sUtrakRta '. 3. ' thAnaM '-jemAM eka, be vagere saMkhyAnI vivakSApUrvaka 'AtmA ' vagere padmArthIne sthApana karelA ( vadhu velA ) che, te ' sthAna '; athavA ekathI daza pantanA AtmA vagere padArthAnAM sthAnAne (svarUpane ) jaNAvanAra graMtha te 'sthAna'. 4. ' samavAya '=sama (samyakRtayA ) aya ( adhika rUpamAM), atha jIvAjIvAdi padArthonuM varNana jemAM che, te grantha ' samavAya '. 5. 'vivAHprajJaptiH '--jemAM bhagavAna mahAvIradevane zrI gautama gaNadhare pUchelA prazno ane uttarArUpe anekavidha viSayAnu gaMbhIra varNana karelu che, te vyAkhyAprajJapti' graMtha; atIva pUjya hAvAthI e 'bhagavatI ' nAmathI paNa oLakhAya che. 6. * jJAtAdharmavathA '-' jJAta '-udAhaeNraNupUrNAMka dhama kathAone jaNAvanAra graMtha te ' jJAtAdharmakathA', 7. '3pAsavA '- upAsaka eTale zramaNeApAsaka (zrAvaka), tenI kriyA vagerenu varNana che jemAM, te graMtha 'upAsakadazA.' 8, ' antaRddo '- karmAnA athavA karmAMnA phaLarUpa saMsAranA aMta jeAe karyA che, te tIrthaMkarA vagere a'takRtAnu, pahelA vargamAM, daza adhyayaneAthI varNana hAvAthI te graMthanuM nAma ' aMtakRddezA '. 9. 'anuttattavapativAH '-anuttara eTale uparanAM chellAM pAMca vimAnA; tyAM utpanna thanArA, athavA anuttara eTale zreSTha devamAM janma lenArA arthAt 'sarvArthasiddha 'vagere pAMca vimAnAmAM utpanna thanArA AtmAonAM vanavALA, daza adhyayanathI gU'thelA graMtha te 'anuttarApapAtikadazA '. 10. . Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe praznA "-prazno ane vyAkaraNa eTale uttaro (samAdhAna-vacane) rUpe gUMthele graMtha te "prazvavyAkaraNa". 11. vipAvata'-zubhAzubha karmanA vipAke (phaLa)ne jaNAvanAre graMtha te "vipAkazruta". ane 12. divAlaH - daSTi eTale darzana arthAt sarva darzanene vAda, athavA sarva narUpI bhinna bhinna dRSTie (apekSAo) jemAM kahelI che, te graMtha "daSTivAda. A bAra aMgenAM nAme jANavAM. 'sarvasminnapyetasmin dvAdazAGge gaNipITake bhgvti'A bhagavat evAM gaNipITakarUpa bAra aMgarUpa sarva dvAdazAMgImAM vagere bAkIne artha pUrve kahyA pramANe. e pramANe sAmAnyathI aMgapraviSTa kRtanuM varNana karyuM. ahIM sarva siddhAntanAM mAtra nAma ja kahyAM che, tenAM bhede, zAstra (viSaya), adhyayane tathA uddezA vagerenI saMkhyAnuM pramANa vagere graMthavistAranA bhayathI kahyuM nathI, te anya graMthamAMthI jANI levAM. . have A zratane ApanArA tathA pAlana karanArAone namaskAra karavA mATe tathA potAnA pramAdane "micchA mi dukkaDa' devA mATe kahe che - 'namastebhya kSamAzramaNebhyo yairidaM dvAdazAGgaM gaNipITakaM mAta-te kSamAzramaNa (mArA guru athavA jinezvare, gaNadharo vagere)ne namaskAra thAo, jeoe A bhagavad evuM AcAryanA ratnanA khajAnAM sarakhuM bAra aMgarUpa zrata Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSikasUtra 17pa amone ApyuM athavA jeoe sUtra-artharUpe racyuM che. tathA "nartha vAna kRzAnti pArutti punita tAracarita zIrvatti tathiI mApathati'-jeo sArI rIte kAyAthI tene sparza kare che, pUrNa kare che, tare che, kIrtana kare che ane yathArtha AjJA dvArA ArAdhe che, "teone paNa namaskAra thAo", e artha ahIM paNa joDavo. temAM kAyAthI sparza kare che, eTale mAtra manathI ja nahi paNa kAyAthI aviparItapaNe bhaNavAnA samaye bhaNe (grahaNa) kare che, pAlana kare che, eTale punaH punaH abhyAsa karIne rakSaNa kare che, pUrNa kare che, eTale mAtrA, bindu, akSare vagerene bhaNanAra bhUle to tene sudhAre che-pUre che. tare che eTale jIve tyAM sudhI, visamaraNa nahi thavA detAM, jIvananA cheDA sudhI pahoMcADe che-yAda rAkhe che. kIrtana kare che eTale pitAnA nAmanI mAphaka svAdhyAya karavA dvArA stuti kare che athavA samyapha zabdaccAraNa kare che ane yathArtha AjJAnusAra ArAdhe che eTale yathArtha temAM kahelI AjJA athavA svagurunI AjJAnA pAlanapUrvaka temAM kahelI kriyA-anuThAna karIne saphaLa kare che ema artha samaja. "huM nArAyamitaca miththA suta'-huM pramAdAdine vaza thaI je je ArAdhanA nathI karate, te doSanuM huM "mithyA duSkRta" dauM chuM arthAt mAruM te pApa mithyA thAo. have maMgaLa mATe zrutadevInI stuti kahe che - Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 zrI maNIyAnAM sUtro-sAtha "sua(ya)devayA bhagavaI, nANAvaraNIyakammasaMghAyaM / teri have sI, sucanA mata ? " vyAkhyA-bhagavatI zrutadevatA teonA jJAnAvaraNIya karmanA samUhane (haMmezAM) kSaya kare, ke jeone zrutajJAnarUpa samudramAM vinaya-ahumArUpa bhakti che.' ema pAkSikasUtrane lezamAtra artha kaho. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI pAkSika khAmaNAM // icchAmi khamAsamaNo ! piaM ca me jaMbhe, haTThANaM tuTThANaM, appAyaMkANaM, abhaggajogANaM, susIlANaM, suvbayANa, sAyariyauvajjhAyANaM, nANeNaM, daMsaNeNaM, caritteNaM, tavasA appANaM bhAvemANAgaM, bahusubheNa bhe divaso posaho pakkho vaikkato, anno ya bhe kallANeNaM pajjuvaDio sirasAmaNasA matthaeNa vaMdAmi // (guruvAkyam ) tubbhehi samaM // . icchAmi khamAsamaNo : puci ceAI vaMdittA, namaMsittA, tubhaNDaM pAyamUle biharamANeNaM, je kei bahudevasiyA sAhuNo diTThA samANA vA vasamANA vA gAmANugAmaM dUijjamANA vA, rAiNiyA saMpucchaMti, omarAiNiyA vaMdaMti, ajjayA baMdaMti, ajjiyAo vaMdati, sAvayA baMda ti. sAjiyAo vaMdaMti, ahaMpi nissallo nikasAo tti kaTu, sirasA maNasA matthaeNa vaMdAmi / ( guruvAkyam ) ahamavi vaMdAvemi ceiAI // icchAmi khamAsamaNo ! uvaDiohaM (abbhuDiohaM) tubbhaNhaM saMtiaM, ahAkappaM vA, vatthaM vA, paDiggahaM vA, kaMbalaM vA, pAyapucchaNaM vA, ( syaharaNaM vA) akkharaMbA, payaM vA, gAhaM bA, siloga vA, silogadhvaM vA, aTTavA, heuM vA, pasiNaM vA, 12 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe vAgaraNaM vA, tubbhehiM ciattaNaM dinnaM, mae aviNaeNa paDicchiaM, tassa micchAmi dukaDaM // (guruvAkyam ) aayriysNtiaN|| icchAmi khamAsamaNo! ahamapuvAI, kayAiM ca me, kiikammAI, AyAramaMtare, viNayamaMtare, sehio, sehAvio, sNgdivo, vadiyo, sAri vAriko, variyo, viro, ciattA me paDicoyaNA (abbhuDiohaM ) uvaDhiohaM, tumbhaNhaM tavateyasirIe, imAo cAuraMtasaMsArakaMtArAo, sAhaTu nittharissAmi tti kaTu sirasA maNasA matthaeNa bNdaami| (guruvAkyam ) nitthArapAragA hoha // avataraNu-kSamApanA eka parama auSadha che. vinayamUlaka dharmanuM nirUpaNa karanArA vItarAga zAsanamAM e kAraNe vAraMvAra kSamApanA karavAnuM vidhAna che. chadmastha sulabha aparAdhI jIvanamAM A kSamApanA AtmAnI zuddhi kare che ane aparAdha na thayA hoya te paNa tRtIya auSadhanI jema AtmAnI nirmaLatA vadhArI uparanA guNa sthAnakanI prApti karAve che. mATe auSadhamAM jema punarukti deSa nathI tema kSamApanA paNa vAraMvAra karavAmAM punarukita deSa nathI, UlaTuM AtmAnI vizeSa zuddhi thAya che, mATe jema maMgaLapAThako (mAMgalika tetrAdi saMbhaLAvanAra) koI zreSTha kArya pUrNa thatAM pitAnA mAlikane "he akhaMDabalI rAjana! Apane bhUtakALa suMdara gaye (saphaLa thayA ane bIjo paNa e rIte suMdara prApta thaye (arthAt Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSika khAmaNAM 179 saphaLa thAo)" vagere kahIne bahumAna kare che, tema sAdhue paNa pitAnA upakArI gurune (abhuThio sUtrathI vAraMvAra vinaya-kSamApanA karavA chatAM) punaH khAmaNusUtrathI vinopacAra pUrvaka pAkSikAdi kSamApanA kare che, te A pramANe- pAkSika khAmaNuno artha chAmi mAsa pinna ra ' ityAdi chAma-huM khamAvavAnI (AgaLa kahuM chuM tevI) "abhilASA" karuM chuM, athavA IcchuM chuM. zuM IcchuM chuM? AgaLa jaNAvuM chuM te. te ja jaNAve che ke "kSamAzramar: -he pUjya! "jiM ja mama"-kaI kAraNe keIne kAMIka "apriyanI paNa IrachA thAya mATe ahIM kahe che ke (huM IcchuM chuM) ane mane priya-mAnya paNa che ke- me! (camavatAM) -je Apane (jJAnAdinI ArAdhanApUrvaka parva divasa ane pakSa pUrNa thaye ane bIjo paNa zarU thayo, te mane priya che ema vAkyasaMbaMdha joDavo) kevA Apane? te vizeSaNo kahe che ke, darAnA-nIrogI evA Apo. 'tunAmu'-cittanI prasannatAvALA Apane. 'mAtaqnAM -alpa zabda abhAvavAcaka hovAthI (tatkALa ghAtaka rogarUpa) AtaMkathI sarvathA rahita evA Apane (athavA sarvathA nIrogIpaNAne asaMbhava hovAthI alpagavALA, arthapattie sAmAnyatayA nIrogI evA Apano). "monAnAma'-akhaMDa saMyama vyApAravALA (saMyamanI karaNamAM vyAghAta vinAnA) Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe Apane. "kurAna -aDhAra hajAra zIlAMga (AcAra) sahita Apane. "sutratAnAma'-suMdara paMcamahAvratanA dhAraka Apano. "sArAvALAnAm' bIjA paNa anuyogAdi AcArya, upAdhyAye sahita Apana, arthAta Apane ane anya paNa anuga-AcAryAdika sarvene. 'jJAnena nena vALi tAtA sAtamane mAtA'-jJAna, darzana, cAritra ane tapa dvArA AtmAne vizuddha karatA evA Apa sarvene. !-he bhagavaMta! "hivataH auSadha pakSaH vahuzumena caMtitattaH-pauSadhadivasa arthAt Ajane parva divasa ane pakSa (pakhavADiyuM) atyaMta (zubha kArya karavA) rUpe pUrNa tha. "saca maratAM vALana pazupasthitaH "-ane bIje pakSa-ardhamAsa Apane kalyANakArI zarU thaye. (he kSamAzramaNa pUjaya !) huM te icchuM chuM, mane priya che. mAnya che, ema gurunI bhUta-bhAvi ArAdhanAmAM ziSya pitAnI prasannatA batAvIne praNAma kare che ke-zirasA manasA' zira vaDe. mana vaDe ane upalakSaNathI (vAcA') vacana vaDe, masthaLa ghaMTAmi'-huM mastaka vaDe vAMduM chuM, praNAma karuM chuM. "phirasA" kahevA chatAM ahIM 'masthapaNa vaMdyAma" kahyuM te pada zrI jainazAstra prasiddha vyutpatti vinAnuM samagra pAribhASika namaskAra vacana hovAthI punarukti doSa nathI. e prasaMge AcArya paNa kahe ke-(turdi-samaM, "yumiH nA tamArA sarvanI sAthe (arthAt tamAre amAre sarvane sva-5 sahakArathI) e prApta thayo, arthAt ArAdhanA thaI ane punaH ArAdhanAno prAraMbha thayo. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 zrI pAkSika khAmaNAM have bIjA khAmaNamAM gurune citye tathA sAdhuone vaMdana karAvavA mATe teoe karelI vaMdanAnuM nivedana "chI mAro ! $ varitA ItyAdi, temAM "chAma kSamAmA !-he pUjya ! huM IcchuM chuM. zuM IcchuM chuM? "Apane cityavaMdanA tathA sAdhuvaMdanA karAvavA mATe nivedana karavAne', eTalo adhUro vAkyartha svayaM samajI le. "pUrvAse -vihAra karyA pahelAM ApanI sAthe hato tyAre "huM A caityavaMdanA zrIsaMghanI vatI karuM chuM." ema adhyavasAya karIne. tyAni'-zrI jinapratimAone stutio rUpe. "nduitvA -vaMdana karIne. ane praNAmarUpe mA "-namaskAra karIne. kyAM ane kyAre vaMdananamaskAra karIne? te kahe che ke-gumAva para ApanI sAthe hatA tyAre ahIM ane te pachI, "vidaratA mA'anyatra vicaratAM bIjA kSetromAM. "ze vana vadurasilA'je kaI ghaNA divasanA (varSonA) paryAyavALA. "sAdhavaH dara -sAdhuone joyA (huM maLe). te kevA sAdhuo? "sama vA'-vRddhavAdinA kAraNe ja ghAbaLa kSINa thavAthI eka sthAne (sthiravAsa) rahelA. "varamALA '-athavA nava ka95 vihAravALA (gAmamAM eka rAtri, nagaramAM paMcarAtri vagere kamathI vicaratA). ane tethI ja "gAmanughAma dravate vA'--gAmegAma pharatA, (vA zabdo badhe samuccaya (ane). arthamAM samajavA). arthAta vihAramAM je kaMI bahu Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zrI zramakSiAnAM sUtre-sAthe paryAyavALA sthiravAsa rahelA ke gAmegAma vicaratA sAdhuo mane maLyA. temAM rAtri saMkrAti-je dIrdha cAritra paryAyavALA (AcAryo) maLyA, temane meM vAMdhA ane ApanI vatI paNa vaMdanA karI, tyAre teoe ApanA kuzaLa samAcAra Adi pUchavA (anuvandanA kahI) vagere. ane "mAmaniTa varate'-jeo ApanAthI laghuparyAyavALA AcAryo maLyA, teoe Apane vaMdanA karI (amArA dvArA vaMdanA jaNAvarAvI) ane kuzaLa samAcAra vagere pUchyuM hatuM. vaLI "AzA varajo'-nAnA (sAmAnya) sAdhuoe paNa Apane vaMdana karyuM (amArA dvArA jaNAvarAvyuM che). tathA "sacivA vana -e pramANe je AryA (sAdhvIo) maLyAM teoe paNa vandane kahyuM. "zAvavA vajo -je je zrAvake gAmegAmamAM maLyA, teoe paNa vaMdana karyuM. ane 'virATa thajo -je je zrAvikAo maLI teoe paNa vaMdana karyuM hatuM arthAt caturvidha saMgha paikI je je maLyA te sahue Apane yathAyogya anuvadanA, vaMdanA karavApUrvaka sukhazAtAdi kuzaLa samAcAra pUchaLyA hatA. tathA te veLA nirAH niSaH samapi zirasA mananI maetanA vami'-zalya rahita, kaSAya mukta evA meM paNa zirathI, manathI ane upalakSaNathI vacanathI paNa teone vaMdana karyuM. "tivRtva--te hetuthI Apa pUjya paNa teone vaMdana kare, ema ziSyanA kahevAthI guru kahe, "kapi va tyAtti - paNa te te vaMdana karelAM cine (ane Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSika khAmaNAM upalakSaNathI tene AcAryAdi saMghane) vaMdana karuM chuM. ahIM bIjA AcAryo kahe che ke "sadavi vavAmi triA'ema pATha che tene artha ema kahe ke ziSya gurune kahe che ke, huM paNa caityavaMdanA karAvuM chuM arthAt amuka nagaramAM, gAmamAM tamArI vatI je je cityane meM vaMdana-namaskAra karyo, tathA saMdhe paNa Apane je je jaNAvarAvyuM, teone Apa paNa vaMdana kare ! (samagra AlApakane bhAva e che ke ziSya, gurune cAlu pakSamAM vihAra karatAM, gAmogAma je ci tathA anya AcAryAdi zrIsaMghane maLe, vaMdananamaskAra karyA, gurunI vatI paNa vadanA-namaskArAdi yathAyogya je je jenI sAthe ucita vyavahAra karyo hoya, te gurunI samakSa jaNAvIne, gurune paNa te te cine tathA zrIsaMghane vaMdana karAvavA vinaMti kare che. te sAMbhaLI prasanna thaelA guru paNa te cityane ahIM rahyAM rahyAM vaMdana-namaskArAdi kare che ane anya AcAryo Adi zrIsaMghane paNa vaMdanA-anuvaMdanA ke dharmalAbha vagere yathAyogya kare che). have trIjA khAmaNAmAM ziSya pitAnuM nivedana karavA mATe kahe che- - chAmi yamAmano! 3ddhist (mi) ityAdi, temAM RSi kSamagra - sa kSamAzramaNa ! huM Agana kahIza te amANe IcchuM chuM. '3pasthis -mAru nivedana kiravA huM taiyAra thaye (A ) chuM. have nivedana kare che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184. zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha ke-yurva satsaM'-ApanuM ApeluM A saghaLuM, je amAre upayogI che, te kevuM? "yathAzaed '-sthavira kalpane ucitakaSya. zuM zuM ApyuM te nAmapUrvaka kahe che ke "yahUM, pata, karuM, pojI, (Tidara -vastra, pAtra, kAmaLa, rajoharaNa (rajoharaNa e jude pATha kaImAM dekhAya che tyAM pAda chanane artha daMDAsaNa ane rajoharaNa eTale e ema jude kare ThIka lAge che). tathA "sara, , jAthA, mA, () -sUtrane eka akSara, pada, gAthA (AryAbaddha padya),zleka (anuSyabU padya), kavacit kAI aDadho glaeNka e paNa pATha che. vaLI "artha, hetu, prazno, thoLa' sUtranuM abhidheya (vAcya) te artha, (ahIM) napusakaliMgane prayoga che, te prAkRta zailIne ge samaja). hetu eTale kAraNa, bIjo mAna utAravA mATe pUche te prazna, tene uttara ApavAmAM Ave te vyAkaraNa ahIM dareka padonI sAthe "nA" pada che te samuccaya (vaLI) arthamAM jANe. e pramANe vastrAdi, akSarAdi ane artha vagere je je "gumaH vItyA ha"-vinA mAge Ape mane prItipUrvaka ApyuM. chatAM, "mAvina pratIkSita-meM te avinayathI grahaNa karyuM. "tI mithyA re suNatA'te mAruM pApa mithyA thAo ! ema ziSya potAnA avinayAdi aparAdhanI kSamA mAge tyAre guru paNa visa'-e badhuM pUrvAcAtumane ApyuM che, emAM mAruM zuM che? ema kahI potAnA garvane tyAga ane svaguru pratye bhakti darzAve (3). Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAkSika khAmaNAM - 185 have cothA khAmaNamAM gurue je zikSA (jJAna- kriyArUpa) ApI te gurunA anugrahanuM bahumAna karatAM ziSya kahe ke - chAmi navamAtamAM dama [fa] puvADuMItyAdi, temAM "chAmi kSamAzrama! kadamagvani (tiLi vatuM) -he pUjya, kSamAzramaNa ! huM apUrva--bhaviSyakALe (paNa) kRtikarmo (vandana) karavAne IcchuM chuM, ema vAkyasaMbaMdha jeDa. "tAni ra macI timaffm"-tathA meM je bhUtakALe kRtikarmo (vaMdane) kya, te vaMdanomAM "gAvAntare'kaI jJAnAdi AcAra vinA arthAt kaI jJAnAcArAdi AcArenuM pAlana nahi karatAM, tathA "vicAra"-vinaya nahi karatAM arthAta te jJAnAdi kiyAmAM vinayano bhaMga karatAM. zikSitaH "--Ape svayaM mane te AcAra vinayAdi zikhaDA; athavA bIje paryAya "dhitaH-AcAramAM ane vinayamAM mane kuzala banAvyo. rikSApita --athavA "sevAtiH'-upAdhyAyajI Adi anya sAdhuo dvArA mane zikhaDAvarA athavA kuzaLa banAvarAvyuM. tathA "saMgRhItaH'Ape mane ziSya tarIke Azraya Ape (svIkAryo). "3pagRhItaH'-jJAna vagere ApIne tathA vastrAdi ApIne saMyama mATe AdhAra (Azraya) Ape. "sAritaH'mArA hitamAge mane doryo. "rAtiH '-ahita pravRtti karatAM aTakAvyo, calitaH '--saMyama ArAdhanAmAM khalanAdi karatAM "tamArA jevAne Ama karavuM yogya nathI" ema madhura zabdothI mane Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha bhUla vagere karatAM aTakAvyo (bacA). "tirohita - e rIte vAraMvAra bacA-preraNA ApI. 'cittA mama prativanA -Ape e vAraMvAra preraNA karI te mane prItikara banI che, ahaMkArAdithI aprItikara nathI lAgI, upalakSaNathI zikSA, sedhanA, sAraNa, vAraNA, preraNA-e badhuM mane prItikara banyuM che, ema svayaM samajI levuM. ethI ja '3pasthitats' (anyUsthita s5) -e Ape preraNapratipreraNuM karI te te viSayamAM huM bhUla sudhAravA taiyAraudyamI thayo chuM. (mane pUrNa zraddhA che ke, "yuSamA tapate ziyA'-ApanA tapanA tejarUpI lakSmIthI arthAt ApanA tapa-tejanA mahimAthI. 'tAH cAturatAta saMsAravAra ta siMdUca nittaSyiAmi'-A cAragatirUpa cAra cheDAvALI saMsArarUpI aTavImAM kaSAye, Indriye ane yoge vagerethI phelAyelA (phasAyelA-bhamatA) mArA AtmAnuM saMharaNa karIne arthAt e aTavImAMthI kheMcI laIne, tene huM ullaMghI jaIza arthAt saMsArarUpI aTavIne pAra pAmIza. "ti ' -e hetuthI. "sirasA mananA maratana vAmi'-pUrve artha karyo che tema zira dvArA, mana dvArA ane upalakSaNathI vacana dvArA Apane huM vaMdana karuM chuM, ema ziSya gurune mahAupakAra mAnate kRtajJatA dAkhave, tyAre guru kahe, nitAravAra "--tame saMsArasamudrathI anya jIne athavA tame karelI tamArI pratijJAone . (vratAdi niyamene) nistAra (nirvAha karanArA ane "rA'--saMsArasamudrathI. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aticArone citavavAnI gAthA 187 pAra pAmanArA "mavata'-thAe arthAt te jIvanuM ane tamAruM kalyANa kare-ema guru AzIrvAda Ape. e pramANe pAkSika khAmaNAno artha kahyo. (4). iti pAkSika khAmaNuM sUtra atha samApta pratikramaNamAM aticArone ciMtavavAnI gAthA sayaNAsaNannapANe, ceia jai sijja kAya uccAre / samiI bhAvaNa guttI, vitahAyaraNami aiAro :1 // bhAvArtha_zayana eTale saMthAra, uttarapaTTo vagere. Asana-pATa, pATiyuM, Asana vagere. ene vitathAcaraNamAM eTale avidhie levAM, mUkavAM, pAtharavA ane vAparavAM vagerethI aticAra lAgyo hoya te vicAro. annapAnaavidhithI AhAra-pANI levAmAM AlecavAmAM, vAparavA vageremAM lAgelo aticAra. citya-jinamUrti maMdira, tyAM AzAtanA ke avidhie devavandanAdi karavAthI lAgela aticAra. yati sAdhu (sAdhvI), teone yathAgya vinaya, vaiyAvacca, vandanAdi nahi karavAthI ke avidhie karavAthI lAgelo aticAra. zayyAvasati, upAzrayAdi, tene yathAyogya pramAjanAdi nahi karavAthI, avidhie karavAthI ke strI, pazu, paMDakAdithI yukta sthAnano upayoga karavAthI aticAra. kAya ane uccAramAtru ane thaMDila (jhADe ane pezAba), e bene asthaDile Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAtha (egya-jIvasaMsakta sthAne) paraThavavAthI ke sthaDile (gya bhUmimAM) paNa cakSuthI joyA-pramAryA vinA paraThavavAthI aticAra. samiti-pAMca samitionuM pAlana nahi karavAthI ke avidhi karavAthI aticAra. e pramANe bhAvanA ane gupti bAra ke cAra bhAvanAonuM ane traNa guptionuM paNa pAlana nahi karavAthI athavA avidhi karavAthI. ema te te viSayamAM anucita vartana karavAthI ke yathAyogya nahi karavAthI lAgelA aticArenuM ciMtana karI yAda rAkhI AlocanA karavI. (emAM je sAdhu-sAdhvIne AhArAdi mATe bahAra bhramaNa karavAnuM hoya, teNe eka vAra ane AcArya be vAra A ciMtana karavuM, kAraNa ke AcAryane alpa pravRtti hovAthI ciMtavavAnuM thoDuM hoya, mATe bane sarakhe TAIma kAryotsargamAM rahI zake eTale vizeSa samajavo). pAkSikAdi pratikramaNamAM chIMkane kAyotsarga-vidhi pAkSikAdi traNa pratikamaNamAM aticAra agAu chIMka chIMka vAyunA vikArathI thate zabda che, te paNa tenuM utthAna evA sthAnethI che ke te amaMgaLamAM nimitta (sUcaka) bane che. joke zArIrika zabda mAtra vAyunA bhinna bhinna delanarUpa che, te paNa tenuM zubhAzubhapaNuM che ja ane tethI sAMbhaLanArane te zubhAzubha phaLa paNa Ape che. jagatamAM A tatva anubhavasiddha che. mATe tenA pari 'NAmarUpa amaMgaLane TALavA A kAryotsarga che. kAryotsarga tapa ane prAyazcittarUpe maMgaLa che. temAM thatuM zrI jinezvarAdinuM dhyAna AtmAnAM atyaMtara azubha nimittane TALe che ane smaraNa karAyelA zAsana Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chIMkane kAyotsa-vidhi 189 Ave to prAraMbhanA IriyAvahIthI pratikramaNa pharIne karavuM. paNa je te pachI maTI zAnti sudhImAM chIMka Ave to dukha khaya kammaphakhayanA kAussagna pahelAM iri0 pratikamIne khamA daI "IrachA saMdi0 bha0 zudropadrava ehaDAvaNAtha kAusagga karuM? icchuM, zudropadrava ohaDAvaNArtha karemi kAussagga, annatha0 vagere kahI kAryotsarga karo. temAM cAra logassa sAgaravaragaMbhIrA sudhI (108 zvAse ) ciMtavavA. pArIne vaDIle nIcenI stuti kahevI. na cAgni , vaicAvRttala7 Sine (suda) | kSudropadravasaMghAtaM, te drutaM drAvayantu naH // 1 // pachI sarvee kAusagga pArI pragaTa logassa kahevo. devo bAhya azubha nimittone TALavA samartha che. ema A kAyotsargathI atyaMtara azubha karmorUpa ane bAhya upadravarUpa bane amaMgaLane TALI zakAya che. A stutimAM zrI jinezvaranI (zAsananI) vaiyAvaca karanArA sarva yakSa ane abikAdi yakSiNIone sarva upadravo, dUra karavA mATe prArthanA karavAmAM Ave che. zabdanuM sAmarthya aciMtya che. eka zabda prItinuM ane bIjo vairanuM kAraNa bane che, ityAdi tenI viziSTatA zAstrothI ane AjanA vijJAnathI paNa siddha thaI che. zabdamAM bAhya-abhyatara save rogone (duHkhone) nAza karavAnI ane utpanna karavAnI paNa zakti che, mATe zabdanA zubhAzubha bheda. che ane tenI lAbha-hAnine aMge upAya paNa che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMDalone vidhi bArasa bArasa tinni a, kaaiauccaarkaalbhuumio| aMto bAhiM ahiAse, aNahiAse paDilehA |u0maalaa 375 / / artha--Ara, bAra ane traNa, anukrame laghunIti, vaDI nIti ane kAlagrahaNa mATe kula 27 sthaLanuM paDilehaNa (pramArjana) kare. temAM hAjata sahana thAya te vasatinI bahAranI ane sahana na thAya tyAre aMdaranI bhUmione upayoga kare. temAM laghunIti, vaDI nIti paDilehatAM (mAMDalAM karatAM) nIce pramANe te te sthAne pATha bolavAne vidhi che- 6 saMthArA pAse vaDInIti-1. AghADe Asane uccAre pAsavaNe aNahiyAse. laghunIti-2. AghADe Asane pAsavaNe aNahiyAse. vaDInIti-3. AghADe makke uccAre pAsavarNa aNuhiyAse. laghunIti-4. AghADe majhe pAsavaNe aNahiyAse. vaDInIti-pa. AghADe ghare ucAre pAsavaNe aNahiyAse. laghunIti-6. AghADe ghare pAsavaNe aNahiyAse. da dvAra pAse upAzrayanI aMdaranA bhAge vaDInIti-1. AghADe Asane uccAre pAsavaNe ahiyAse. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMDalAnA vidhi 191 laghunIti-ra. AghADe Asane pAsavaNe ahiyAse. vaDInIti-3, AghADe mao uccAre pAsavaNe ahiMyAse, laghunIti-4. AghADe makke pAsavaNe ahiMyAse. vaDInIti-5. AghADe krU uccAre pAsavaNe ahiyAse, laghunIti-6. AghADe krUre pAsavaLuM ahiMyAse. dR dvAra pAse bahAranA bhAge vaDInIti-1. aNuAghADe Asane uccAre pAsavaNe aNuhiyAse. laghunIti-2. aNuAghADe Asane pAsavaNe aNuhiyAse. vaDInIti-3. aNuAghADe majhe uccAre pAsavaNe ahiyAse. laghunIti-4. aNuAdhADe makke pAsavaNe ahiyAse. vaDInIti-pa. aNuAghADe dUre uccAre pAsavaNe aNu hiyAse. laghunIti-6. aNuAghADe dUra pAsavaNe aNuhiyAse, 6 mahAra sA DagalAMnI aMdara nijIva bhUmimAM vaDInIti-1. aNuAghADe Asanne uccAre pAsavarNa ahiyAse. laghunIti-ra. aNuAghADe Asane pAsavaNe ahiyAse. vaDInIti-3. aNuAghADe majhe uccAre pAsavaNe ahiMyAse. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10ra zrI zramaNakyAnAM sUtro-sAthe laghunIti-4. aNaghADe majhe pAsavaNe ahiyAse. vaDInIti-pa. aNaghADe re uccAre pAsavaNe ahiyAse. laghunIti-6. aNaghADe re pAsavarNa ahiyAse. kALagrahaNanI traNa bhUmio kAlagrahaNa mATe gavAhI sAdhune paDilehavAnI hoya che, tene netarAM devAne vidhi kahevAya che. * emAM "AghADe'--khAsa viziSTa kAraNe eTale makAnanI bahAra javAya tema na hoya tyAre vaDInIti laghunIti mATe be bhUmio. makAnamAM saMthArAnI pAse ane bIjI bAraNu pAse aMdara rakhAya che. temAM aNahisAye-vadhu paDatI hAjatane kAraNe vilaMba karI zakAya nahi, tyAre saMthArA pAsenI ane ahiyAse" sahana thaI zake tevI hAjatamAM bAraNA pAsenI bhUmine upayoga karavA mATe te vidhi che. aNaghADe-AgADha kAraNanA abhAve arthAta bahAra nIkaLI zakAya tema hoya tyAre bahAranI bhUmio paikI aNahiyAsenA prasaMge bAraNAnI pAse bahAra ane ahiyAse eTale hAjata sahana thAya tema hoya tyAre so DagalAnI aMdaranI cothI (chellI) bhUmimAM paraThavavAnuM vidhAna karAya che. uccAre pAsavarNa vaDInIti laghunIti be ane pAsavarNa-eka ja laghunIti samajavAnI che. tathA AsanenajIkamAM majhe-madhyamAM ane dUra-dUra, ema traNa traNa bhUmikAo. samajavAnI che. temAM e kAraNa che ke rAtrie bahAranI jamInamAM kAI baLada vagere pazu Adi ane aMdaranI bhUmimAM kIDI, mADI Adi jIvone upadrava thAya te najIkanI choDIne madhyanI ane madhyanI choDIne dUranI bhUmine upayoga karI zakAya. AgADha kAraNe eTale kaI rAjA, cera, pratyenIka vagerene bhaya hoya ke saMyamano upaghAta thAya tevAM vizeSa kAraNe hoya, tyAre makAnanI bahAra na javuM. e rIte mAMDalAne bhAva ane viveka samaja. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 saMthArA parisI saMthArA parisI bhaNAvavAne vidhi ane sUtrapATha sAMjanA pratikramaNa pachI gurunI vizrAmaNA ke svAdhyAya dhyAna vagere karatAM rAtrine eka prahara pUrNa thAya tyAre sAdhue zayana karavuM, te pahelAM nahi, evuM zAstrIya vidhAna che. zayana ane nidrA saMyamanI ArAdhanAmAM zArIrika svasthatA mATe jarUrI che. ArAmanI abhilASA sAvadya che ane saMyama mATe svasthatAnI abhilASA niravadya che, mATe e uddezathI nidrA levAne vidhi che. nidrA vakhate upayoga avarAI jAya che, tevA samaye ekAeka AyuSyanI samApti thaI jAya te jIvane aMtima ArAdhanA adhUrI rahI jAya, mATe sAgAra anazanarUpa saMthArAvidhi kahe che, tene pATha nIce pramANe che- . nisIhi nisIhi, nisIhi, namo khamAsamaNANaM goymALa mAmuff kahIne zrI namaskAra mahAmaMtrapUrvaka karemi bhata! sUtra kahevuM. eTale pATha traNa vAra kahIne pachI- ___ aNujANaha jiTujjA ! aNujANaha paramagurU guruguNarayaNehiM maMDiyasarIrA / bahupaDipunnA porisI, rAiyasaMthArae ThAmi? aNujANaha saMthAraM, bAhuvahANeNa vAmapAseNaM / kukkuDi(Da)pAyapasAraNa, ataraMta pamajjae bhumi // 1 // saMkoiasaMDAsA, uvvaTuMte a kAyapaDilehA / davvAi uvaogaM, UsAsaniruMbhaNAloe // 2 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. - zrI zramaNAkrayAnAM sUtro-sAtha jai me hujja pamAo, imassa dehassimAi rayaNIe / AhAramuvahi dehaM, savvaM tiviheNa vAsiriaM // 3 // cattAri maMgalaM-arihaMtA maMgalaM, siddhA. maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalipannatto dhammo maMgalaM / cattAri loguttamA-arihaMtA loguttamA, siddhA loguttamA,sAhU loguttamA, kevalipannatto dhammo loguttmo| cattAri saraNaM pavajjAmi-arihaMte saraNaM pavajjAmi, siddhe saraNaM pavajjAmi, sAhU saraNaM pavajjAmi, kevalipannattaM dhambhaM saraNaM pavajjAmi // pANAivAyamaliaM, corikaM mehuNaM daviNamucchaM / kohaM mANaM mAyaM, lohaM. pijjaM tahA dosaM // 1 // kalaha abbhakkhANaM, pesunnaM raiaraisamAuttaM / paraparivAyaM mAyA-mosaM micchattasallaM ca // 2 // vosirisu. imAI, mukkhamaggasaMsaggavigghabhUyAI / duggainibaMdhaNAI, aTThArasa pAvaThANAI // 3 // ego'haM natthi me koI, nAhamannassa kassai / evaM adINamaNasA (so), appANamaNusAsai(e) // 4 // ego me sAsao appA, nANadaMsaNasaMjuo / sesA me bAhirA bhAvA, savve saMjogalakkhaNA // 5 // saMjogamUlA jIveNa, pattA dukkhaparaMparA / ! tamhA saMjogasaMbaMdhaM, savvaM tiviheNa vosiriMaM // 6 // arihaMto maha devo, jAvajjIvaM suptAhuNo guruNo / jiNapannattaM tattaM, ia sammattaM mae gahi // 1 // A gAthA traNa vAra belIne pachI Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMthArA parisI khamia khamAvia mayi khamaha ! sabaha jIvanikAya / siddhaha sAkha AloyaNaha, mujjhaha vera na (na vera) bhAvA // 1 // savve jIvA kammavasa, caudaha rAja amaMta / te me savve khamAviA, mujjha vi teha khamaMta // 2 // jaM jaM maNeNa baDhe, jaM jaM vAeNa(yAi) bhAsiyaM pAvaM / jaM jaM kAraNa kayaM, micchA mi dukaDaM tassa // 3 // artha_nirAdi ItyAdi-mana, vacana ane kAyAthI sAvadya vyApArano tyAga karavA mATe traNa vAra nisAhi kahI maMgalarUpe "kSamAzramaNa evA gautamAdi mahAmunione namaskAra thAo" ema kahe. agUT0-he jayeSTha Aya! mane anujJA Ape, he moTAM guNaratnothI zobhita zarIravALA paramaguru ! mane anujJA Apo, pirisI ghaNI pUrNa (sapUrNa) thaI che, te huM rAtri saMbaMdhI saMthArAmAM rahuM (zayana karuM) ? gujJAAda saMthar40 ItyAdi-DAbA hAthanuM upadhAna (ozIkuM) karIne, DAbe paDakhe, kukaDI ( TIMTaDI) nI jema paga UMcA (adhadhara) rAkhIne ane zrama lAge te bhUmi (saMthAro) pramAIne paga lAMbA karIne-e rIte saMthArAnI (zayananI) anujJA Apo (1). saMzora saMDAsAItyAdipaDakhuM badalatAM saMDAsA (sAthaLa vagere) pramAIne, paga TUMkA karIne badalavAnuM paDakhuM tathA paDakhuM badalavAnI jagyAe saMthArAne pramAIne badalavA mATe, rAtre laghunIti vagere kAraNe UThavuM paDe tyAre, dravyAdine upayoga karIne Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha (dravyathI huM koNa chuM, kSetrathI kyAM chuM, kALathI hamaNAM karyo samaya che ane bhAvathI mAruM zuM kartavya (kayI avasthA) che?)-ityAdi vicArIne ane nidrA na chUTe te ucchavAsa rekIne svastha thaI "laghunIti Adi karavA mATe AjJA Apa" vagere arthane pUrvanI gAthA sAthe saMbaMdha samaja (2). ema zayana mATe AjJA mAgIne sAgAra anazana mATe kahe che ke jJA -je nidrAmAM maraNa thAya te caturvidha AhArane, vastrapAtrAdi sarva prakAranAM upakaraNarUpa upadhine ane A mArA zarIrane paNa mana, vacana ane kAyAthI vasirAvuM chuM arthAt maraNa pachI tene saMbaMdha tajuM chuM (3). pachI maMgala vagerene svIkAra karavA mATe kahe ke rAri sva-A jagatamAM sarva vidanone vighAta karanArAM cAra maMgala cheH 1. arihata maMgala che, 2. siddho maMgala che, 3. sAdhuo maMgala che, ane 4. kevalikathita dharma maMgala che. e cAra (maMgala che mATe) lokamAM uttama paNa cheH 1. arihaMte lokottama che, 2. siddhA kettama che, 3. sAdhue lokottama che, ane 4. kevalikathita dharma lakattama che. e cAranuM (lokottama che mATe) zaraNa svIkAruM chuM: 1. arihaMtanuM zaraNa svIkAruM chuM, 2. siddhonuM zaraNa svIkAruM chuM, 3. sAdhuonuM zaraNa svIkAruM chuM, ane 4. zrI kevalibhASita dharmanuM zaraNa svIkAruM chuM. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMthArA parisI 197 ema cArane maMgala, lokottama tarIke mAnI te cAranuM zaraNa kare. pachI aDhAra pApasthAnakane tajavA mATe TITyA ItyAdi-1. prANAtipAta-hiMsA, 2. alika-asatya, 3. cerI, 4. mathuna, pa. dravyamUcha-sarva dravyone parigraha, 6. krodha, 7. mAna, 8. mAyA, 9. lobha, 10. prema-rAga, 11. doSa cheSa (1). 40 ItyAdi-12. kalaha, 13. abhyAkhyAna (khoTuM ALa devuM), 14. pazunya-cADI, 15. rati-arati vaDe samAyukta eTale be maLIne eka, 16. paraMparivAdadveSathI bIjAnI niMdA, 17. mAyApUrvaka mRSA (asatya) vacana ane 18. mithyAtvarUpI Atmazalya (2). virapu. ItyAdi-A kahyAM, te aDhAre pApasthAnake mokSamArganA saMsargamAM (sevanAmAM) vidanabhUta che, durgatinAM kAraNe che, te sarvane huM vosirAvuM chuM (tAjuM chuM) (3). te pachI potAnuM svarUpa bhAvate bhAvanA bhAve ke " ises ItyAdi-huM ekalo chuM, mAruM kaI nathI, huM paNa bIjA koIne nathI, ema adIna mana vaDe (manamAM nirAdhArapaNAnI dInatA vinA) AtmAne zikhAmaNa Ape arthAt he jIva! A saMsAranA saMbaMdho kRtrima che, tuM nirAdhAra nathI, paNa arihaMtAdina zaraNe raheluM che, mATe nirbhaya che ema samajAve (4). Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI zramaNakriyAnAM sUtra-sAthe paze meM ityAdri-mArA AtmA ekalA che, zAzvatA che, jJAna-darzIna (vagere guNA )thI sayukta che, e sivAyanA khIjA je bhAvA mane maLyA che te (zarIrAdi) sarva sayAgarUpa che (mATe nAzavaMta che ) (5). sajJaLamUjA. ityAdi-jIve je duHkhanI paraMparA bhAgavI che, te sasayAganA kAraNe bhAgavI che, mATe saMcAganA saMsa``dhane ( rAgane ) trividhe ( mana, vacana ane kAyAthI) huM' vAsirAvuM chuM (6). ema bhavita thaI ne samyaktvanuM' paccakkhANa karavA mATe traNa vAra "arihaMta mArA deva che, jAvajjIva sudhI susAdhue mArA gurue che ane zrI jinakathita bhAvA e ja tattva (satya) che ema huM samyaktvane grahaNa karuM' chu." (1)-ema kahe, te pachI kSamApanAdi karavA mATe lamisa. ityAdi-huM bIjA jIveAne kSamA karu chuM ane teonI pAse mArA aparAdheAnI kSamA mAguM chuM. sa (cha) nikAyavatI jIvA mane kSamA karo. huM siddhonI sAkSIe AleAcanA karu chu ke mAre koInI sAthe vairabhAva nathI (1). santhenIyA ityAdi sarva jIvA karmane vaza coda rAjaleAkamAM bhame che, te sarvAMne huM khamAvuM chuM', mane paNa te sahu kSamA karo (ra). Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMthArA porisI 199 ItyAdi-meM je je pApa manathI bAMdhyuM hoya, vacanathI bhAkhyuM hoya ane kAyAthI karyuM hoya, te mAruM sarva pApa mithyA thAo (3). e pramANe vidhi karI zayana karavAthI jIva ghaNAM pApothI halake thAya che ane ekAeka maraNa thAya topaNa ArAdhaka bane che. anitya, kSaNavinazvara jIvanamAM eka kSaNa paNa upayoga vinAnI na jAya e mATe nidrA pahelAM A vidhi keTaluM mahattvano che, te sUkSama buddhithI vicAratAM tarata ja samajAya tevuM che. . Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa paheluM pratilekhanA karaNasittarImAM pratilekhanAnA 25 prakAro je kahyA che, te A pramANe - muhapotti colapaTTo, kappatigaM do nisija rayaharaNaM / saMsAruttarapaTTo, dasa pehA'Nuggae sUre // 1 // uvagaraNacauddasagaM, paDile hijai diNassa phrtige| ugghADaporisIe u, pattanijjogapaDilehA // 2 // sAdhune pratidina traNa pratilekhana karavAne vidhi che; eka prabhAte, bIjI trIjA praharane aMte ane trIjI sUryodayathI piNa prahare. temAM prabhAte 1. muhapatti, 2. cola paTTo (upalakSaNathI kare), 3-4-5- traNa (eka kAmaLI ane be sUtrAu) kapaDAM, 6-7. rajoharaNanI (aMdaranuM sUtrAu ane uparanuM unanuM eghArIuM ema) be niSadyA, 8. rajeharaNa, 9, saMthAre ane 10 uttarapaTTo tathA kalpacUNinA abhiprAye 11. daMDe-ema agiyAra vastunI pratilekhanA sUryodaya thatAM pahelAM karavI. temAM sahuthI prathama mukhavastrikA, pachI rajoharaNa, aMdaranuM niSadyA, bahAranuM ghArIyuM, lapaTTo (kadare Asana), kapaDA, uttarapaTTo, saMthAro ane daMDe ema nizIthacUrNamAM kama kahyo che. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratilekhanA 201 puruSanI apekSAe prathama AcArya, tapasvI, glAna, zaikSa ItyAdi krama samaja. bIja pratilekhanAmAM divasanA trIjA praharane aMte cauda upakaraNanuM paDilehaNa karavAnuM che, temAM prathama muhapattI, pachI colapaTTo, te pachI pAtrAne uparane gura che, caravaLI, jhoLI, paDalA, rajastrANa, nIcenA guccha, nAnuM pAtra, meTu pAtra, te pachI rajoharaNa ane traNa kapaDA ema cauda samajavAM. upalakSaNathI bIjI paNa upadhi paDilehavI. A agiyAra ane cauda maLI 25 vastunI paDilehaNAne 25 prakAre kahevAya che. anya mata muhapattinA pacIsa bela bela vApUrvaka muhapatti vagerenuM paDilehaNa thAya che, te 25 prakAro A pramANe kahyA che- diTipaDileha egA, cha uDDhapakkhoDa tiga tigtriaa| akkhoDa pamajjaNayA, nava nava muhapatti paNavIsA // 3 // atha-1 daSTipaDilehaNA-prathama muhapattine bane pAsAM badalIne daSTithI jovI, 6 UrvazreSphoTaka-te pachI muhapatti be hAthathI pakaDIne pahelAM DAbA hAthe ane pachI jamaNA hAthe nacAvavArUpa traNa traNa pakhaDA karavA te che Urdhvapapha kheDA. 9 akhADA ane 9 pramAjanA-te pachI muhapattinAM traNa vadhuTaka karIne (jamaNA hAthanI AMgaLImAM vahunA ghughaTanI mAphaka bharAvIne) hAthane paze nahi tema DAbA hAthanI hatheLIthI kaNI sudhI muhapattine Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI zramaNakriyAnAM sUtreA-sAtha laI jatAM traNa vAra a`ADA karavA ane te pachI kANIthI hathelI tarapha laI jatAM muhapatti sparze tema hAthane pramAjavA te traNa pramArjanA karavI. ema traNa apeADA pachI traNa pramAnA, puna: traNa aqhADA ane traNa pramAnA ane trIjI vAra traNa akhADA ane traNa pramArjanA karavI te AMtare AMtare nava akheADA ane nava pramAjanA maLI aDhAra. ema 1 z2ipaDilehaNA, 6 Urdhva prasphoTaka, 9 akhADA ane 9 pramAnA maLI 25 paDilehaNA samajavI. trIjI paDilehaNA sUUya pachI pANA prahare pAtra ane paDalA, jhoLI, guccha vagere pAtrAnAM upakaraNAnI karavAnI che. A traNa vakhatanI paDilehaNA uparAMta prabhAte DilehaNA pachI vasatinI pramAnA ane sAMje trIjA praharane aMte vasatinI pramAnA karI upadhinI paDilehaNA karavAnu pravacanasArAddhAra vageremAM kaheluM che. varSA kALamAM vasati pramAjanA traNa vAra, jIvasa`sakta vasati hoya te aneka vAra karavI ema kahyu che ane ema chatAM paNa jIvayatanA na. pALI zakAya tevA jIvAnA upadrava hAya tA vasati badalavAnu vidhAna karela che, paDilehaNAnA hetu jaNAvatAM kahyu che ke paDilehaNAe heu, jaivi jIarakkhaNaM jiNANA ya / tahavi imaM maNamakkaDaM, nijjataNatthaM gurU biMti // 4 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prartilekhanA 203 atha-je ke pratilekhanAnA sAmAnya hetuo te jIvarakSA ane jinAjJAnuM pAlana che, paNa mukhyatayA paDilehaNa A manarUpI mAMkaDAne vaza karavA mATe karavAnI che. e mATe paDilehaNa karatAM je je bolane ciMtavavAnA che, te upayogI hovAthI ahIM ApIe chIe- 1 sUtra artha tattva karI saddahuM. 4 samakita mehanIya, mizramohanIya, mithyAtva mehanIya pariharuM.. 7 kAmarAga, sneharAga, dRSTirAga pariharu. 10 sudeva suguru sudharma AdaruM. 13 kudeva, kuguru, kudharma pariharuM. 16 jJAna, darzana, cAritra AdaruM. 19 jJAnavirAdhanA, darzanavirAdhanA, cAritravirAdhanA pariharuM. 22 managupti, vacanagupti, kAyagupti AdaruM. 25 manadaMDa, vacanadaMDa, kAyadaDa pariharuM. tamAma vastro, pAtra vagere A pacIsa belathI paDilehavAM.. daMDo, dAMDI, dare, kaMdore vagere prathamanA daza bolathI paDilehavAM.. ane muhapatti, aMganA 25 bela sahita pacAsa belathI paDilehavI.. te aMganA bela A pramANe che - 3 hAsya, rati, arati pariharuM. 6 bhaya, zoka, durgachA pariharuM. 9 kRSNalezyA, nalalezyA, kApatalezyA pariharuM, 12 rasagArava, RddhigArava, zAtAgArava pariharuM. 15 mAyAzalya, niyANazalya, mithyAtvazalya pariharu. 17 krodha-mAna pariharuM. 18 mAyA-lobha pariharuM. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe 22 pRthvIkAya, apakArya, teukAyanI (jamaNe) rakSA karuM. 25 vAyukAya, vanaspatikAya, trasakAyanI rakSA karuM. zrI sthApanAcAryane paDilehavAnA bola- 1 zuddha svarUpanA dhAraka guru. ja zuddha jJAnamaya, zuddha darzanamaya, zuddha cAritraya. 7 zuddha zraddhAmaya, zuddha prarUpaNAmaya, zuddha sparzanAmaya : 10 paMcAcAra pALe, paMcAcAra paLA, paMcAcAra anude. 13 managuptie, vacanaguptae, kAyaguptie guptA. e bela kayA kayA aMge paDilehaNa karatAM belavA te anya granthathI agara gurugamathI jANuM levuM. A vidhine jaNAvatI eka sajhAya paMDita zrI vIravijyajIe racelI che, te ahIM ApIe chIe-- DhALa-siri jabbare vinayabhakti zira nAmane, kara joDI re, pUche zrI samasvAmIne; bhagavaMtA re, kahe zivakAntA kima male ? kahe sahama re, mithyA bhrama dUre TaLe. traTaka-dUre TaLe viSa garala ihA, ubhaya mArga anusarI, eka jJAna dUcha karata kiriA, abhedArepaNa karI; jima paMgudazita caraNakarSita, aMdha bihu nijapura gayA, tima satva sajatA tattva bhajatA, bhavika keI sukhIyA thayA. (1) DhALa-vakalya kyuM re, kacha te karavuM sehiluM, . paNa jabbare, jANapaNuM jaga dehiluM; teNe jANI re, Avazyaka kirie kare, upagaraNuM re, rajoharaNa muhapatti dharo. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratilekhanA 205 traTaka--muhapatti te mAnape, sela nija aMgula bhare, doya hAtha jhAlI daga nihAlI, dRSTi paDilehaNa kare; tyAM sUtra arthe sutattva karIne, sahuM ema bhAvie, naccA vaccA rUpa tiga tiga, paphaDA SaTu lAvie. (2) DhALa-samakita mehanI re, mizra mithyAtvane pariharuM, kAmarAgane re, sneha-daSTirAga saMtaruM; e sAte re, bAla kahyA have Agale, aMgulI vacce re, traNa varghaTaka karatale. traTaka-karatale vAme aMjali dharI, akhoDA nava kIjIe, pramArjana nava tima ja karIe, tiga tigaMkara lIjIe; sudeva suguru sudharma AdaruM, pratipakSI parihara, vaLI jJAna darzana caraNa AdaruM virAdhana trika apaharuM.(3) DhALa-managupti re, vacana-kAyagupti bhajuM, mane daMDa re, vacana-kAyadaMDane taNuM; pacavIza re, vhela e muhapattinA lahyA, have aMganA re, pariharuM ema saghaLA(La) kahyA. trATaka-kahyA vadhUTaka karI paraspara, vAma hAthe trika dhare, hAsya rati ne arati cheDI, Itara kara trika anusare; bhaya zoka dugaMchA tajIne, pAhiNe Acare, kRSNa lesthA nIla kApata, lalATe trika parihare. (4). DhALa-rasagArava re, Rddhi-zAtA gAravA, mukha hiraDe re, traNa traNa ema dhAravA; mAyAzalya re, niyANa-mithyAtva TALIye, vADhA khaMdhe re, krodha mAna deya gALIe. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 | zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAthe traTaka-gALIe mAyA-lobha dakSiNa baMdha Urdhva-adhe maLI, trika vAma pAde puDhavI apa vaLI, teunI rakSA karI; jamaNe page traNa vAu vaNassaI, trasakAyanI rakSA karuM, pacIza bele paDilehaNa, karata jJAnI bhavahare. (5) DhALa-eha mAMhethI re, cAlIza bola te nArIne, zarSa hRdayanA re, aMdha bela daza vArIne; INa vidhisyu re, paDilehaNathI ziva lahyo, avidhi karI re, chakAI virAdhaka kahyo. trakakallo kiMcidAvazyakathI, tathA pravacanasArathI, bhAvanA cetana pAvana kahI, guruvacana anusArathI; ziva lahe ja je rahe zubha-vIravijyanI vANIe, mana mAMkaDuM vanavAsa bhamatuM, vaza karI ghara ANIe. (6) pratidina paDilehaNa karatAM prativastra-pAtre ciMtavavAnA uparyukta bola Atmazuddhi karavApUrvaka saMyamamAM sthira karanArA che. tenA satata abhyAsane pariNAme valkalacirI anya dharmamAM janma levA chatAM, jAtismaraNanA baLe, kevaLajJAna pAmIne paramapadane prApta karI gayA. jinakathita anuSThAnanuM AdarapUrvaka Asevana karavAthI AtmAmAM tenA anubandhayukta saMskAra paDe che ane uttarottara kriyAne Adara ane zuddhi karatA te saMskAre cheka mekSa pahoMcatA sudhI sahAya kare che. paDilehaNuM ane pramAjInAmAM satata upaga rAkhanAra AtmA vizuddha cAritrane pAmI saMsAra-sAgarathI pAra Utare che, mATe sAdhune te atiupakAraka che. | muhapattirUpa vastranA TukaDAne khaMkheravA mAtranI A kriyA nathI, paNa te te bolane bela vApUrvaka te te aMge muhaMpatti ke vastra vagerene sparza-amarjana vagere karavAmAM gaMbhIra Azaya rahela che. te Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratilekhanA 207 te deSane pariharuM' ane te te guNene "AdaruM ? vagere belavAthI AtmAmAMthI te te doSane tyAga ane guNene AvirbhAva thAya che, A hakIkata jaina-ajaina lokavyavahAramAM paNa vyApaka che. hAsya, rati, arati vagere karma pudgalanA udayathI jIvamAM tevA tevA hAsyAdi bhAvo janme che, mATe tevAM azubha pudgalene dUra karavA ke zubha pudgalene prApta karavA muhapattinI sparzanApUrvaka te te bela bolavAnuM vidhAna hoya ema saMbhave che. zarIranA amuka amuka aMgonA sparzathI jema kAmavAsanA jAge che, tema amuka amuka avayanA muhapattinA sparzathI te te durgaNe zAnta paNa thAya che. A hakIkta vartamAnamAM "merAmerijhamanI kriyAthI siddha thaI che. uparAMta aneka rogone maTADavAnA AvA upAya paNa vyavahAramAM jovAya che. AMkhe lAgelA jhaMkAnI lAlAza, sApa-vichI vagerenAM jhera, tathA bhUta-pretAdine vaLagADa dUra karavA AvA upAyo karAya che ane tethI lAbha paNa thAya che. mAtA putranA zarIra upara premapUrvaka hAtha pherave che ke mAlika pitAnAM ghoDA, baLada, gAya, bheMsa vagere jAnavare. upara prasannatAthI hAtha pherave che, te zeka ane thAka UtarI javA sAthe prasannatA ane ArAma vadhe che. dhArmika anuSThAnemAM paNa brAhmaNe gAyatrI belatAM aMgone hAthathI sparza kare che; kAI DAbhanA ghAsathI te koI zrutithI aMgane sparze che; musalamAna nimAja vakhate judAM judAM amuka aMgone sparza kare che, jemAM paNa bhinna bhinna mudrAo vakhate tathA AtmarakSA mATe jinapaMjara stotra belatAM paNa te te riIte aMgasparza karAya che-vagere AbAlagopAla prasiddha che, tema paDilehaNa karanAra te te bela bela vApUrvaka te te aMge muhapattine sparza kare tethI te te guNe pragaTe ane deSa TaLe e paNa satya ja che; mAtra tevuM praNidhAna ane prayatna joIe. zrI jinezvarae kahelA bhAvo kadI paNa asatya TharatA nathI. je teoe paDilehaNa karavAthI Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sA ATheya karmInI nirjarA ane meAkSa thAya ema jaNAvyuM che, teA te satya ja che, mAtra tevA vizvAsa pragaTa karI, tevA praNidhAnapUrva.ka e kriyA karavI joIe. ema pratilekhanA eka Atmazuddhinu (meAkSanu' ) pradhAna aMga che e siddha thAya che. pratilekhanAmAM ArabhaTA, sa'mardA, muzalI, (asthAna sthApanA ), prasphoTanA, vikSiptA ane vedikAbaddhA vagere dvASA kahyA che, te Adhvaniyukti, pa'cavastuka vagere granthAthI jANI levA. vamAnamAM pratilekhanAnA vidhinA krama A pramANe che-- savAranI pratilekhanA--rAipratikramaNa karyA pachI sUryodaya pahelAM daza paDilehaNA thAya te ( spaSTa aruNAdayane prakAza thAya te) veLA prathama iri. pratikramI, khamA I, * icchA0 sakri. bhaga paDilehaNa karu' ? ' kahI, prathama muhapatti pachI AghA, Asana, kaMdorA ane cAlapaTToe pAMca vastu DilevI ) pachI kira paDi ' IcchakArI bhaga. pasAya karI paDilehaNA paDilehAvAjI' kahI AcArya, sthApanAjI, glAna, navadIkSita vagerenI upadhi paDilehI khamA. daI 8 icchA. upadhi muhapatti paDilehuM ? iccha' kahI muhapatti DileDDI khamA. I IcchA0 'upadhi sadisAhuM? Iccha* * * sAdhune ceAlapaTTo-kaMdorA zarIra sAthe saMbaMdha rAkhe che, mATe pAMcamAM tenI gaNatarI che, arthAt zarIra upara avazya rAkhavAnAM vastronuM prathama paDilehaNa karavAnuM sUcana che; tenA upalakSaNathI sAdhvIne avazya paheravAne kaMcuke vagere paNa samajI levAM. kAraNa ke sADA DilehelA ane kaMcuka paDilehaNa vinAne paherI rAkhavAthI paDilehelA sADAnu paDilehaNa niSphaLa thAya vagere samajavA yogya che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratilekhanA 209 kahI khamA. ' icchA N udhi DileDu ? iccha 'kaDI bAkInAM sava vastrA . paDilehavAM. chellA DAMDA DilehI DaMDAsaNa laI DilehIne kara0 paDikkamI kAje levA. punaH iri paDimI kAnte zeAdhIne zuddha bhUmimAM paraThavavA. pachI iri DimI khamA daI ' icchA sadi. bhaga. sajjhAya karuM ? iccha" kahI ' dhammA magala 'vagere pAMca gAthAnI sAya sAdhue beThAM (ane sAdhvIe UbhAM rahI) kahevI. pachI UbhA thaI icchA.sa'di. bhaga. upayoga karuM ? iccha... ' kahI ' icchA 0 upayAga karAvaNI kAussagga karu` ? iccha'' upayAga karAvaNI remi kAurasagga annatya vagere kahI eka navakArane kAussagga karI, pArI upara pragaTa navakAra kahI ziSya pUche, 'icchA. sa Mdi. bhagavan ! ' guru kahe ' lAbha ', ziSya kahe 'kaha* lezuM ? guru ? * jahahia' pu sUsiMha ( sAhUhi) kahe. pachI ziSya 'AvasiyAe jarsI jogA' kahI zayyAtara gRhasthanu ghara (nAma) pUche. pachI svAdhyAya zarU kare. sAMjanI pratilekhanAnA vidhi-khamA IcchA. saMdi. bhaga. bahu-paDipunnA perisa ! kahI khamA0 daI iri. paDimIne khamA. daI icchA kAreNa sasiddha bhagavan paDilehaNu karuM ? iccha, khamA icchA saddi bhaga. vasati pramArjo...? icchuM kahI upavAsa karyAM hAya tA mukhavastrikA vagere traNa ane bhAjana karyuM. hAya tA pAMca vAnAM DilehavAM. pachI pAMca vAnAM paDilehanAre 76 da 14 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrI zramakriyAnAM sUtrA-sA iri. paDikamI khamA0 icchAkArI bhaga pasAya karI paDilehaNAM paDilehAvAjI kahI AcArya, sthApanAcAya vagere vaDIlAnI ane glAna, vRddha, bALa, zaikSa vagerenI upadhi paDilehavI. pachI khamA. daI icchA. saMdi. bhaga. upadhi muhapatti paDilehu` ? Iccha' kahI muhapatti paDilehavI. khamA. icchA sa'di bhaga. sajjhAya karuM ? iccha" kahI navakAra gaNI ' dhammA maMgala muTThi'', vagere pAMca gAthA kahI e vAMDhaNAM devAM. pachI UbhA UbhA IcchakArI bhaga. pasAya karI paccakkhANanA Adeza dezeAjI kahI, cAre AhAranA tyAganuM (muTThisahI Adi) paccakkhANu karavu. khamA daI icchA. saMdi bhaga. upadhi sadisAhuM ? iccha, khamA I IcchA saddi bhaga. upadha piDilehuM? iccha kahI bAkInAM vastrA paDilehavAM. upavAsI cAlapaTTo chello paDilehe. ityAdi paraMparAgata vidhi gurugamathI samajavA. DilehaNa pachI. iri paDikkasI kAje uddharI punaH iri. paDikkasI kAjo zuddha bhUmimAM paraThavavA. savAre pAAnapeDisina vidhi sUryodaya pachI pANA prahara pUrNa thatAM sUtra parisi pUrNa thAya che. te vakhate khamA. i, icchA. sadi. bhaga0 ahupaDipunnA pArisi ? kahI, khamA. daI iripratikramaNa karI, khamA daI, IcchA sadgi bhaga. paDilehaNa karu? iccha, kahI mukhavastrikA paDilehavI. Ane koI * cha ghaDInI parisi' paNa kahe che, kintu zAstrIya vidhAna Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacca khANa pAravAnA vidhi 211 pANA praharanu che, tethI dararAja dinamAnanA cAthA bhAga karI tethI pANA bhAga jeTalA samaya sUryodaya pachI jAya tyAre bhaNAvavI joI e. pahelA praharamAM lAvelAM AhAra prANI trIjA prahara sudhI ja khapI zake che; mATe khIjI pArisinAM AhAra-prANI eka prahara divasa gayA pachI lAvavAM joI e; te pahelAM lAvelAM cAthA praharamAM vaparAya nahi. paccakkhANu pAravAnA vidhi paccakkhANunA samaya pUrNa thayA pachI khamA. I, iri. paDikamI, khamA. daI Adeza mAgI jaMgaciMtAmaNinuM caityavandana jaya vIyarAya sudhI karavuM. pachI khamA daI, IcchA. saMdi. bhaga. sajjhAya karu ? Iccha, kahI ' dhammAma'galamukriTjha'" vagere pAMca gAthA kahevI. pachI khamA I IcchA. saMdi. bhaga0 - muhapatti paDilehuM ? iccha, kahI mukhavastrikA paDilehavI. pachI khamA. daI IcchA sadda bhaga. paccakkhANa pAruM ? * yathA zakti " kahI punaH khaMmA. i, icchA sakri. bhaga. paccakkhANu pAMcu, 'tatti ' kahI jamaNA hAthanA aMgUThA mUDInI aMdara vALI, hAtha AghA upara sthApI, eka navakAra pragaTa kahI Ayakhila pa tanAM paccakkhANu pAravA mATe A pramANe kahevuM-- 6 " uggae sUre namukkArasahi, pArisi, sADhapeArisi, sureuggae purimaDha, avad, sihiya' paccakkhANu Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe karyuM cauvihAra, AyaMbila, nIvi, ekAsaNuM, besaNuM paracakakhANa karyuM tivihAra, paccakkhANa phAsie, pAli, sahiaM, tIria, kiSTie, ArAhiaM, jaMcana ArAhiaM, tassa micchA mi dukkaDa" ema kahevuM. tivihAra upavAsa hoya te "sUre uggae (upavAsa) paraphakhANa karyuM tivihAra, pirisi, sADhaparisi,sUre uggae purimaTha, avaDha, muThisahiyaM paccakhANa karyuM pANahAra paccakhANa phAsie, pAli vagere upara pramANe kahevuM. emAM namukkAra sahiyaM vagere je kALa-paccakkhANa tathA AMbila, nIvi vagere je je paraphakhANa karyuM hoya, te te zabda bolavA. , ema paraphakhANa pAryA pachI upara "dharmo maMgalamuThi " vagere sattara gAthAo gaNavI ane bhojana karyA pachI kAje vosirAvIne jagaciMtAmaNinuM cityavandana jaya vIyarAya sudhI karavuM. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavaikAlikasUtranI sattara gAthAo dhanmo maMgalamukkiTuM, ahiMsA saMjamo tavo / devA vi taM namasaMti, jassa dhamme savA maNo // 1 // jahA dumassa pupphesu, bhamarI Aviyai rasaM / Na ya puppha kilAmei, so a pINai appayaM // 2 // emee samaNA muttA, je loe saMti sAhuNo / vihaMgamAva pupphesu, dANabhattesaNe rayA // 3 // vayaM ca vitiM labbhAmo, na ya koi uvahammaI / ahAgaDesu rIyaMte, pupphesu bhamarA jahA // | mahugArasamA buddhA, je bhavaMti aNissiA / nANApiMDarayA daMtA, teNa vuccaMti sAhuNo 'tti bemi' // 5 // kahaM nu kujjA sAmaNNaM, jo kAme na nivArae / pae pae visIaMto, saMkappassa vasaM gao // 6 // vattha-gaMdhamalaMkAraM, itthIo sayaNANi a (y)| acchaMdA je na bhujati, na se cAitti vuccai // 7 // je a kaMte pie bhoe, laddhe vipiTTi kuvaI / sAhINe cayaI bhoe, se hu cAi tti vuccaI // 8 // samAi pehAi parivyayaMto, siA maNo nissaraI bahiddhA / na sA mahaM novi ahaMpi tIse, iJceva tAo viNaijja rAgaM // 9 // AyAvayAhI caya sogamallaM, kAme kamAhI kami khu dukkhaM / chiMdAhi dosaM viNaija rAgaM, evaM suhI hohisi sNpraae||10|| pakkhaMde jaliaM joiM, dhUmakeuM durAsayaM / necchaMti vaMtayaM bhottaM, kule jAyA agaMdhaNe // 11 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe dhiratthu te'jaso kAmI, jo taM jIviyakAraNA / vaMtaM icchasi AveDe, seyaM te maraNaM bhave // 12 // ahaM ca bhogarAyassa, taM ca si aMdhagavaNhiNo / mA kUle gaMdhaNA homo, saMjamaM nihuo cara // 13 // jai taM kAhisi bhAvaM, jA jA dicchasi naariio| vAyAvidruvva haDo, achiappA bhavissasi // 14 // tIse so vayaNaM soccA,, saMjayAi subhAsi / aMkuseNa jahA nAgo, dhamme saMpaDivAio // 15 // evaM karaMti saMbuddhA, paMDiA paviakkhaNA / viNiaTuMti bhoesu, jahA se purisuttamo-'ttibemi // 16 // saMjame suThThiappANaM, vippamukkANa tAiNaM / tesimeamaNAinna, niggaMthANaM mahe siNaM // 17 // bhAvArtha ahiMsA, saMyama ane tapa traNenA ge thate dhama utkRSTa maMgaLarUpa che. jenA manamAM A dharma sadA vate che, tene deve paNa namaskAra kare che. (1) (vastutaH ahiMsA e ja parama dharma che. tenI siddhi A granthamAM batAvelA saMyamathI thAya che. ane e saMyamanI siddhi bAra prakAranA tapathI thAya che. ema tapathI saMyama ane saMyamathI ahiMsAnI siddhi thAya che. arthAta traNane paraspara sAdhya-sAdhana-saMbaMdha che; chatAM upacArathI sAdhanane paNa ahIM dharma kahyo che. e dharma mahAmaMgaLarUpe (sarva vinene nAza karanAra) che. A dharmane sAcA rUpamAM manuSyomAM paNa sAdhuo ja ArAdhI zake che; de aciMtya zaktivALA chatAM AvA dharmanuM pAlana karavA asamartha che; mATe evA dhamIne deve paNa name che. e ahiMsAdirUpa dharmanI sAdhanA mATe Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daDha vaira sUvAnI sattara gAthA 215 AhArAdi piMDa zuddha jaIe, mATe te kevI rIte le te jaNAvavA mATe kahe che ke-) nadA-jema vRkSenAM pupamAMthI bhamare alpa a5 rasa (makaraMda) cUse che, chatAM puSpane pIDA karato nathI ane pitAne tRpta kare che. (2) v0-e rIte A lokamAM je sAdhue tapasvI ane saMtoSI che, bAhya-atyaMtara parigrahathI mukta che, teo "pupomAMthI bhamarAo rasa le che tema" gRhastha ApelA prAsuka AhAra vageremAM eSaNuM (zuddhi)nI rakSA mATe rakta hoya che arthAt dAtArane pIDA na thAya tema ghaNAM gharomAMthI a5 a95 prAsuka AhAra grahaNa karavAnI vRttivALA hoya che. (3) : vayaM 20-(teo sadeva evuM dhyAna kare che ke) jema bhamarAe potAne mATe nahi UgelAM puSpamAMthI rasa le che, tema ame paNa "yathAkRta" eTale amAre mATe kRta nahi, kArita nahi ke anumata nahi evA eTale gRhastha pitAne mATe taiyAra karelA padArtho (azanAdi) rU5 vRtti (AjIvikA) meLavIzuM. te paNa bhamarAo jema puSpane pIDA upajAvyA vinA alpa apa rasa cUse che, tema ame paNa, koI gRhasthanI AjIvikAne ane tenA manane (bhAvane) kilAmaNuM na thAya (dhakako na pahoMce) tema, grahaNa karIzuM. (4). (Ine aprIti ke abhAva pedA karavo te paNa (bhAvathI) hiMsA kahI che, mATe ahiMsakavRttivALA sAdhune koI kAraNe bIjAne mAnasika duHkha paNa na thAya tema jIvavAnuM hoya che. sAdhu pratye vAnI vigata purI nahi, kAvata Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA aprIti thatAM jIvane mithyAtvameAhanIyAdi karmAMnA baMdha thAya che. tenAthI enAM janma-maraNA thAya che ane upAya hAvA chatAM emAM nimitta banavAthI sAdhune paNu karmabaMdha kahyo che. vinA kAraNe kAIne paNa karma baMdhamAM nimittabhUta nahi banavAnI zAstrAjJA che. ) mahuvA60-bhamarAnI jema AjIvikA meLavanArA, chatAM bhamarAnA jevA ajJAna nahiM, kintu tattvAtattvane jANanArA -vivekI, uparAMta bhamarAnI jema rasamAM lubdha nahi, paNa amuka gharanI ke gharAnI nizrA vinAnA arthAt AzAnA dAsa-dIna nahi, kintu AhArAdi maLe ke na maLe teApaNa samabhAvamAM rahenArA ane eka ja sthaLanA ke eka ja jAtanA piMDamAM rakta nahi, kintu ghara gharathI alpa apa je kaI nirdoSa maLe tevu levAnI vRttivALA ane evu bhAgavavA chatAM mana ane indrionA vijaya karanArA, athavA Iyyasamiti AdimAM upayAgavALA, ityAdi bhamarA karatAM anekavidha viziSTatAvALA sAdhu hoya te sAdhu kahevAya che, ema huM A jammU ! prabhu zrImahAvIre kahelu huM tane kahuM chuM. (5) have sayamI AtmAnuM citta sa'yamathI calAyamAna thAya te tene brahmacarya pAlananA atidezathI upadeza Ape che ke-- 'duM nu.' ityAdi--je ' kAmane ' eTale aprazasta IcchAone, athavA tenA viSayabhUta zabdAdi viSayAne ane tenA kAraNabhUta vedanA udayane rAkaze nahi, te sthAne sthAne viSAda (ci'tA) karatA sa'kalpane vaza thayelA cAritradhane kevI rIte pALaze ? (6) . Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 10 sUnI sattara gAthA 217 vaLaiSa ityAdri jee pAtAne prApta nahi thayelAM evAM vastro, gadha-drabyA, alakArA (AbharaNA), sIe (nA bhAgeA), palaMga, pathArI vagere zayanA ane upalakSaNathI AsanA vagerene bhAgavatA nathI, te (subandhunI jema) 'tyAgI' kahI zakAtA nathI. (7) ne te ityAdri-kintu jene suMdara ane priya (iSTa) evA zabdAdi bhAgA malyA che, chatAM aneka zubha bhAvanAonA ane tene taje che (bhAgavatA nathI), te ja (bharata cakravatI vagerenI jema) tyAgI kahevAya che. (8) ( ahIM e zaMkA thAya ke maLelA bhAgeA taje te ja tyAgI kahevAya, teA je dhana vagaranA kramaka vagere dIkSita thayA te tyAgI nahi kahevAya, tenu zuM? tyAM samajavu... E, divamAM ridra paNa dIkSA lenAreTa kroDa kroDa ratnAnI kiMmatanAM agni, sacitta jaLa ane strInA spa e traNe ratnA teA cheADe ja che, mATe te tyAgI che. e traNenI kroDa kroDa ratna jeTalI kiMmata che ema matrIzvara abhayakumAre rAjagRhInI prajAmAM puravAra karI ApyuM hatuM te prasiddha che. leAkAne traNa kreDa ratnAnA traNa DhagalA ApavAnuM kahevA chatAM kAI paNa agninA, citta jaLanA ane strInA tyAga karavA taiyAra thayu nahi, ethI siddha thayuM ke traNa kreDa ratnA karatAM paNa agni AdinI ki`mata gRhasthane vadhAre che, evI jIvanamAM jarUrI vastuone! tyAga karanAra dIkSita mahAtyAgI che ja, ane tethI tene tyAgI kahevA e jarAya asaMgata nathI.) 'samArUM pehArUM' ityAdvi-'samApedA' eTale sva-paramAM samAna STithI jotA arthAt gurunA upadezathI sacamayeAgamAM vavA chatAM paNa sAdhune kAI tathAvidha karmAdaya (vedAya) Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe ne vaza mana saMyamathI bahAra nIkaLe, asaMyamanA vicAravALe bane, te ema ciMtana kare ke "te strI mArI nathI ane huM tene nathI"-e pramANe tene pratye thayelA rAgane dUra kare. (9) (ahIM ema samajavuM ke, eka rAjaputre mArgamAM krIDA karatAM kutUhaLathI pitAnI dAsIne mastake rahelA jaLapAtra para kAMkare pheMkI tene kANuM karyuM. dAsIe vicAryuM ke jyAM rakSaka bhakSaka bane tyAM nyAya kyAMthI meLavavo? pANImAM agni UThe tyAre tene bUjhavavA pANuM kyAMthI lAvavuM ? ItyAdi vicAra karI tarata ja bhInI mATI vaDe jaLapAtranuM %i pUrI daI pANane bacAvI lIdhuM. tema je manane saMyama dvArA vaza karavAnuM che, te karavA chatAM mana sthira na thAya tyAM bIje keNa sahAya kare che mATe svayaM zuddha bhAvanAnA baLe saMyamathI bahAra nIkaLatA manane vaza karI saMyamamAM sthira karavuM joIe.) ema abhyattara manenigraha karavAnuM jaNAvyuM, kintu te bAhya upAye vinA zakya nathI, mATe tene vidhi jaNAve che ke bhAyAvayAdi ItyAdi-manane saMyamamAM sthira karavA AtApanA kara! (upalakSaNathI unedArikA vagere tapa karavAnuM samajavuM). sukumAratAne tyAga kara ! (kAraNa ke sukumAratAnA sevanathI kAmanI IcchA jAge che.) e rIte kAmane (bhegonI IcchAone) "kAma ya'-eTale ulaMghI jA (nAza kara), kAraNa ke tenuM kamiaM" eTale AtmA upara AkramaNa e ja duHkha che. e rIte AMtara kAmavAsanAnA nAza mATe paNa tenA viSama vipAkone jJAna baLe vicArIne Sino cheda kara, rAgane dUra kara' ema karavAthI te saMsAra Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 sUnI sattara gAthA 219 mAM (athavA parISaha ane upasargonI sAme yuddha karavAmAM) sukhI thaIza. (10) have saMyamarUpI gharamAMthI manane nahi nIkaLavA devAne. vidhi kahe che ke- "pavare" ItyAdi-tiryaMca chatAM je agaMdhana kuLamAM janmelA nAga vameluM viSa punaH cUsavAne IrachatA nathI, kintu tevA prasaMge duHkhe jeno sparza karI zakAya tevA dhagadhagatA agnimAM paDe che, te manuSya chatAM meM je bhegorUpI jheranuM vamana karyuM, tenI punaH IrachA huM kema karuM? (11) (e ja arthamAM bIjuM udAharaNa kahe che ke jyAre rAjImatI. upara rahanemane rAga thayo, tyAre tene samajAvavA ekadA rAjImatIe khIranuM bhajana karI, mIMDhaLanA prayogathI vamana karI, rahanemIne kahyuM: "A kSIra che, tenuM pAna karo !" rahanemI belyA, "vameluM kema pivAya?" rAjImatI belyAM, "te zrI neminAthajIe vamelI. rAjImatIne paNa kema bhegavAya?e prasaMgane jaNAve che ke) fdhanyu ItyAdi-rAjImatIe rahanemine kahyuM, "he yazanA athI kSatriya ! athavA he apayazanA athI mUkha! tamane dhikkAra thAo, ke tame (asaMyamarUpa) jIvanane mATe vameluM pIvAne IrachA che ! ema karavA karatAM te tamAre maravuM te sAruM che." (12) e rIte rahanemine bodha pamADIne rAjImatIe dIkSA lIdhI, rahanemi paNa dIkSita thayA. punaH ekadA varSAnA kAraNe guphAmAM bhIMjacelAM vastronI jayaNuM mATe vivastrA banelI rAmatIne joI, jyAre Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe rahanemine rAjImatI upara rAga thaye, tyAre temane samajAvatAM rAjImatIe kahyuM ke) 'aa 20" ItyAdi-huM bhogarAja (ugrasena rAjA)nI putrI chuM ane tame aMdhakavRNi (samudravijaya rAjA)nA putra che, mATe AvA uttama kuLamAM janmelA ApaNe (gaMdhana jAtinA nAga jevA) thavuM na joIe. mATe nibhUta thaIne (indriyane kAcabAnI jema gepane) saMyamanuM pAlana kare ! (13) vaLI- na ' ityAdi- tame je je strIone dekhAze tenA pratye "A strI suMdara che mATe huM tene bhegavuM evo. bhAva karaze to, pavanathI hacamacI gayelA mULa vagaranA vRkSanI (velAnI jema, asthirAtmA (saMyamamAM asthira) banI jaze. jema pavananI AMdhIthI mULa rahita vRkSa asthira bane, tema bheganI IcchArUpa pavananA jhapATe caDhela saMyama asthira banI jaze arthAt pramAdarUpI pavananA jhare caDhelA tame saMsAra-samudramAM bhamaze. (14) "tIse' ityAdi te sAdhvI zrImatI rAmatInuM saMvegajanaka tevuM vacana sAMbhaLIne arthAt rAjImatIe aMkuzathI jema hAthIne vaza kare (mAge lAve) tema, te puruSottama rathanemine e vacana dvArA dharmamAM (saMyamamAM) sthApyA (sthira karyA). (15) te pramANe - "" ItyAdi-sabuddhA eTale buddhimAna (samakitI), evA paMDita (samyagajJAnI) ane vicakSaNa (cAritranA pari Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 vai0 sUnI sattara gAthA 221 NAmavALA) puruSa bhegathI virAma pAme che arthAt jema te puruSottama nemi bhAgathI aTakathA tema bhAganI (viSayAnI) lAlasAthI aTake che. (16) e pramANe sacamamAM sthira thavAne upadeza ApIne have saMyamamAM va tA AtmAe nahi sevavA cAgya (anAcI)ne sevavAneA niSedha karavA kahe che ke saMgame yuTriAbAga ' ityAdi-jenuM svarUpa pUrva kahyuM te saMyamamAM zAstrAjJAnusAra sthira rahelA, 'vipramuktA ' khAdya-abhyatara parigrahathI bhAvapUrvaka mukta thayelA, tethI ja ' trAtA' eTale sva-paranA rakSaka, maharSie ' eTale mahAyatanAvALA evA te niccAne eTale sAdhuone A (te pachInI gAthAmAM jaNAvelA bhAvA) anAcarita eTale nahi AcaravA ceAgya (akaraNIya ) che. (17) (A sattara gAthAne sajjhAya ( svAdhyAya) mAnavAmAM Ave che. sAdhu-sAdhvIone sajjhAyane sthAne emAMnI pahelI pAMca gAthAAne upayAga karavAnA hAya che ane paccakkhANa pAryA pachI pUrva kALe zavaikAlikanA pAMcamA adhyayana sudhI svAdhyAya karI AhAra vAparavAnA vidhi hatA, tene badale vamAnamAM A sattara gAthArUpa svAdhyAya karIne AhAra vAparavAne vidhi cAlu che.) Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSa (eSaNA) eSaNa eTale anveSaNa dezenI zodha karavI athavA nirdoSa piMDanI zodha karavI, tene eSaNuM kahevAya che. tenA gaveSaNA, grahaNSaNa che ane grAseSaNa ema traNa prakAre che. gaSaNanA udgama ane utpAdana - ema be prakAre che. piMDa taiyAra karavAmAM gRhasthathI lAgelA deSone udgama ane piMDa levA mATe sAdhuthI lAgatA dene utpAdanadoSa kahevAya che. e bannenI zuddhi sAcavavI tene gaveSaNa kahI che. ane piMDa letI veLA prAyaH gRhastha sAdhu ubhayathI deSa lAge tene grahaNaSaNanA deSa kahelA che. soLa uddagamadoSa, seLa utpAdana -deze ane daza grahaNaSaNAnA doSo ema kara de piMDa levAnA saMbaMdhamAM kahyA che. te dene TALI nirdoSa piMDa (AhAra, vastra, pAtra ane vasati) levAya tene ja eSaNasamiti kahelI che. e uparAMta bhajana karatAM lAgatA grASaNanA pAMca deze kahyA che. nirdoSa chatAM paNa nityapiccha, bhaktane piDa vagere paNa tyAjya kahyo che. e sarvanuM vivecana karatAM eka svataMtra grantha thAya tema che, ethI ahIM saMkSepamAM A 47 dezenuM ja varNana karIzuM 1. seLa udagamazeaahaakmmuddesiy, pUikamme a mIsajAe a / ThavaNA pAhuDiyAe, pAoara kIya pAmicce // 1 // pariaTTie abhihaDu-bhinne mAlohaDe a acchijje / aNisi ajjhoara, solasa piMDuggame dAsA // 2 // "AdhAkarma" vagere nIce kamazaH kahIzuM te saLa piDanA uddagama che - Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSe 223 1. AdhAkama-sAdhunuM nimitta cittamAM dhArIne karma eTale sacittane acitta karavuM athavA acittane pakAvavuM tene "AdhAkama" kaheluM che arthAt sAdhune nimitte agni AdithI pakAvavuM ke sacittane acitta karavuM te. - 2. ozika-kaI paNa yAcaka vagerene uddezIne taiyAra kareluM. tenA 1. Adhadezika ane 2. vibhAgazika ema be bhede che. temAM sva-parano vibhAga kapyA vinA pitAne mATe taiyAra karAtA AhArAdimAM bhikSA ApavAnI buddhie kaMIka bhAga vadhAre nAkhIne taiyAra kareluM te " dezika" kahyuM che. AvuM prAyaH duSkALAdimAMthI pasAra thayelA koI dhanavAnane ema kalpanA thAya ke, "muzkelIo vyA chIe te kaMIka puNyadAna karIe" tyAre sva-para vibhAga karyA vinA, dAnanI buddhipUrvaka AhArAditaiyAra karavAthI thAya. A rIte taiyAra thayelAmAMthI, potAnI kalpanA pramANe, dAnamAM apAI jAya, te pachI je vadhe te zuddha samajavuM. vibhAgIdezika tene kahevAya che ke vivAhAdi prasaMge vadhI paDelA AhArAdimAMthI mAlika amuka hise dAna devA mATe judo kare, ene doSita e kAraNe kahyuM che ke, pitAnI sattAmAMthI dAna devA mATe te juduM kADheluM hoya che. tenA traNa bheda cheH 1. udiSTa, 2. kRta ane 3. kama. temAM potAne uddezIne jamaNavAra vagere prasaMge karelAmAMthI vadhelA AhAramAMthI amuka bhAga bhikSukone ApavA mATe jude kADho te udiTIdezika-1. e rIte vadhelA bhAta vagerene bhikSA tarIke Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe ApavA mATe dahIM vagerethI mizra kare te kRtazika-2. ane vivAha vageremAM vadhelA lADuonA bhUkA vagerene cAsaNI vagerethI saMskAra karIne punaH lADuo banAvavA te kamauzika-3. uddiSTamAM mAtra vibhAga karavAnuM, kRtamAM sacitta AraMbha vinA saMskAravAnuM ane karmamAM agni, Adine upayoga karavApUrvaka AraMbhathI saMskAravAnuM hovAthI uttarottara te traNe vadhAre dezavALA jANavA. te darekanA paNa uddeza, samudeza, Adeza ane samAdeza ema cAra cAra bhedo paDe che. je samasta yAcakane ApavAnI kalpanAvALuM teuddeza caraka, pAkhaMDIone ApavAnI kalpanAvALuM te samudeza; ninya (jaina), zAkya, tApasa, rika, bauddha, matAvalaMbI sAdhuone ApavAnI kalpanAvALuM te Adeza ane nirgastha sAdhuone ApavAnI kalpanAvALuM te samAdeza -ema uSTi, kRta ane karmane cAra cAra bheda jANavA. AdhAkarma eTale prathamathI ja sAdhuo mATe taiyAra kareluM ane zika eTale pahelAM potAne mATe taiyAra kareluM hoya, temAM ja punaH sAdhu mATe saMskAra kareluM, ema bemAM bhinnatA samajavI. 3. pUtikarma-AdhAkarmane leza mAtra paNa jemAM lAgyo hoya te zuddha chatAM pUtikarma jANavuM. tethI vaheratAM AdhAkarmathI kharaDAyelAM kaDachI, camaco ke bhAjana vagerene upayoga na kare. 4. mizrajAta-prathamathI ja potAnA ane sAdhunA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSe 225 uddezathI bheguM taiyAra kareluM. tenA yAvadarzikamizra, pAkhaMDI mizra ane (jaina) sAdhumizra ema traNa bhedo kahyA che. zramaNone pAkhaMDIonI bhegA gaNavAthI "zramaNamizra" bheda jude nathI kahyo. 5. sthApanA-sAdhune nimitte keTaloka vakhata mUkI rAkhavuM te, athavA "sAdhuone ApavAnuM che" evI buddhithI ApavAnI vastu keTaloka (amuka) kALa vyavasthita rAkhavI te sthApanA. A sthApanAnA svasthAna ane parasthAna ema be bhede che, jema ke jananuM svAsthAna cUlo, rasoDuM vagere ane parasthAna zakuM, kabATa, kaThale, hATiyuM vagere. e beno paNa anantara ane paraMpara ema be be bhede che. temAM je vastu nathI, gaLa vagere) lAMbA kALa tevI avasthAmAM ja rahI zake, tevI vastunI sthApanA anantara kahevAya ane dUdha vagere jenuM svarUpa-paryAya badalAI jAya tenI sthApanA parampara kahevAya. dUdhanI paNa te ja divase pUratI anantara ane te pachI paraMpara jANavI. sAdhu vahoratA hoya te pachInAM paMkti rahita traNa ghara pachInAM gharamAM vahorAvavA mATe koI pahelAMthI vastu hAthamAM le ke bhAjanamAM kADhI rAkhe te paNa sthApanA jANavI. 6. prAbhUtikA-vartamAnamAM sAdhu najIka hovAthI sAdhune dAna devAno lAbha maLaze ema samajI lagnAdi prasaMga, vilaMbe AvavAne heya tepaNuM, vahelo rAkhavo, ane vahelo hoya tene, bhaviSyamAM sAdhu AvanAra che ema samajI teone dAna devAnA uddezathI, vilaMbe rAkhave, tene 15. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha zAstra-paribhASAthI, prAkRtikA kahI che. te paNa lagnAdi moTA prasaMgane vahelo-meDa karavAthI bAdara prAbhUtikA ane sAmAnya prasaMgane sAdhune dAna devAnI buddhie moDe-vahele kare te sUkama prAbhUtikA samajavI. - 7, prAduSkaraNa-sAdhune je vastu pratyakSa jevAya tevA sthAne paDI hoya te levAne dharma che. eTale mArI vastu aMdhArAmAM che mATe vaheraze nahi ema samajI dIvA vagerene prakAza kare, bhIMtamAM jALI, bArI vagerene mUkIne ke ughADIne prakAza kare, athavA bahAra prakAzamAM vastu lAvavI te prAduSkaraNa, te be prakAre thAyaH eka vastu upara prakAza karavAthI ane bIjuM vastune prakAzamAM lAvavAthI. 8. kIta-je vastu sAdhune mATe mUlyathI kharIdavI te kIta kahevAya. tenA sva, para ane dravya, bhAva bhede cAra prakAre che. je sAdhu gRhasthane cUrNanI guTikA ke bIjI keI pitAnI vastu ApIne tenA badale AhArAdi meLave te svadravyakata ane gRhastha pitAnA dhana vagerethI kharIdI sAdhune Ape te paradravyakata. tathA sAdhu bhejana meLavavAnI AzAe dharmakathA kare ane tenA badale gRhastha tene te Ape te svabhAvakIta ane sAdhune bhakta keI gaye vagere sAdhune dAna devA pitAnI kaLAthI bIjAne. raMjita karI tenI pAsethI vastu meLavI sAdhune Ape te parabhAvakIta. 9 prAmiyaka-dAna devA mATe vastu uchInI (udhAra) lAvI ApavI te svAmitvaka. tenA laukika ane lakattara ema Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSo 227 be bhede che. gRhastha udhAra-uchInuM lAvI sAdhune Ape te laukika. ane ekabIjA sAdhu paraspara kaI vastu, tevI bIjI vastu pAchI ApavAnI zarate, le-Ape te lekottara. 10 parAvatita-patAnuM bagaDI gayeluM ghI vagere ApIne tenA badale sAruM ghI vagere laIne ApavuM te parAvartita. enA paNa prAmityakanI peThe laukika ane lokottara ema be bheda jANavA. 11. abhyAhUta-potAnA gherathI upAzraye ke pitAnA gAmathI anya gAmamAM, jyAM sAdhu hoya tyAM, vahorAvavA sAme laI javuM te abhyAhUta. tenA bIjAe jANe tema pragaTa ane gupta ema be prakAro che. temAM paNa "AcINu, anAcINuM vagere bahu bheda che. AthI tene kahyuM che ke je kSetrathI so DagalAM aMdarathI athavA upAzrayathI ke sAdhu vahoratA hoya te gaNatAM traNa gharomAMthI lAveluM hoya. irika sthApanAmAM kALanI ane abhyAhUtamAM kSetranI vivekSA che mATe banemAM bheda che. 12. ubhinna-ughADIne athavA ukheDIne ApavuM te; jema ke ApavAnI ghI-goLa vagere vastu kUDalA ke mATalA vageremAM bharI upara mATI vagerenuM sIla karyuM hoya, te ukheDIne athavA kabATa vageremAMthI tALuM ughADIne ke piTalI vagerenI gAMTha vagere choDIne ApavuM te. 13. mAlApahata-mALa eTale zIkA vageremAM UMce mUkeluM sAdhu mATe lAve te mAlApahatA. tenA Urva, adho, Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 - zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha ubhaya ane tiryaka, ema cAra bheda thAya che. UMce agAzI, chAjalI, zIkA vageremAM raheluM te 1. Urvisthita nIce bheMyarA vageremAM mUkeluM te 2. adhaHsthita; kaThI-koThArA vageremAM mUkeluM, jene levAmAM paganI pAnIo vagere upADavuM paDe ane aMdara mastaka vagerene namAvavuM paDe, ema adhdhara thavAnI ane jamavAnI be kriyAothI laI zakAya tema mUkeluM te 3. ubhayasthita; ane jamIna vagere upara mUkeluM chatAM jene letAM lAMbuM thavuM paDe ItyAdi kaSTathI laI zakAya tema mUkeluM te 4. tiryasthita. 14. Adya-je pArakuM balAtkAra laIne Ape te Ave che. temAM svAmI (rAjA) prajA pAsethI balAtkAre le te svAmI Acchedya gharane mAlika, strI ke bALaka yA nakara vagerenuM balAtkAre laI Ape te prabhu AdyA ane cora keInuM ceArIne Ape te cera Acchedya jANavuM. 15. anisRSTa-kaI geDiyAnuM bhajana, sarvanI anumati vinA, temAMnA thoDA athavA temane koI eka ja mANasa sAdhune Ape te anisRSTa. tenA sAdhAraNa, calUka ane jahu ema traNa bhede che. je ghaNA mAlikenuM hoya te 1. sAdhAraNa; koI svAmI vageree sevake vagerene bheguM ApyuM hoya tevuM bhejana vagere te 2. cahnaka; ane ja eTale hAthI, tene tenA mAlike khAvA mATe mAvata vagerene soMpeluM; emAMnuM kaI vinA hakake sAdhune Ape te te 3. ja prakAranuM anisRSTa kahevAya. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSa 229 11. adhyapUraka-pitAne mATe pakAvavA ApyA pachI sAdhu vagere AvyA che ema jANI temane dAna devAnI buddhie temAM vadhAre kare te adhyavapUraka. tenA paNa mizrajAtanI jema 1. yAvadarthika, 2. pAkhaMDI ane 3. sAdhu -ema traNanA nimitte te te nAme traNa bheda kahyA che. - avizeSikeTi e seLa deze paikInA 1. AdhAkarma, 4. ozikanA 13 bheda paikI kauzikanA chellA samudeza, Adeza ane samAdeza e traNa bhede; 8. mizrajAta ane adhyavapUrakanA aMtima be be-pAkhaMDI ane sAdhuviSayaka-bhede, 9. AhArapUtikarma, 10. bAdara prAbhUtikA-e daza bhede avize dhikoTi kahevAya che; arthAt e dothI dUSita annAdi bIjA zuddha AhArAdimAMthI kADhI levA chatAM zeSa zuddha AhArAdi zuddha thAya nahi. A dasa dezevALa sUke dANa ke chAza vagere lepakRtano ke vAla vagere alepakRtano aMza paNa bhaLyo hoya te paNa te kADhI nAkhIne pAtrane traNa vAra dhoyA vinA temAM zuddha AhAra levAmAM Ave to te zuddha gaNAtuM nathI. e sivAyanA bAkInA dethI dUSita AhAra kADhI nAkhyA pachI zuddha AhAra zuddha gaNAya che, mATe te vize dhikeTi kahevAya che. chatAM vizeAdhikaTIno aMza tyajIne bAkIne AhAra tyAre vaparAya che je nirvAha thAya tema na hoya. ghI vagere durlabha dravya te azuddha hoya teTalAM ja tajavAM, sarva nahi-ItyAdi viveka samajavo. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe 2. seLa utpAdana-do . ' dhAI duI nimitte, AjIva vaNImage tigicchA ya / kohe mANe mAyA, lohe a havaMti dasa e e // 1 // pucipacchA[va] saMthava, vijjA maMte a cunna joge a| uppAyaNAi dosA, solasame mUlakamme a // 2 // dhAvI piMDa, kRtipiMDa vagere nIce pramANe seLa deze utpAdananA jANavA- 1. dhAtrapiMDa-bAlakane dUdha pAvuM, snAna karAvavuM, vastrAbharaNa paherAvavAM, ramADe ane khoLe rAkhavo (teDIne pharavuM), e pAMca prakAre pAlana karanArI pAMca dhAvamAtAo kahevAya che. je sAdhu AhArAdi meLavavAnI buddhie gRhasthanAM bALakanuM e dhAtrIkama karI AhArAdi meLave te dhAtrIpiMDa jANavo. 2dUtIpiMDa-paraspara saMdeze kahe te dUtIkarma, bhikSA mATe evuM gRhanuM dUtIpaNuM karI AhArAdine meLave te dUtIpiDa jANavo. 3. nimittapiDa-lakSaNa-tiSAdi zAstronA baLe gRhasthane bhUta, bhaviSya ke vartamAnamAM thayelI, thanArI ke thatI lAbha-hAni jaNAvI tenA badale AhArAdi meLavavA te nimittapiMDa kahyo che. 4. AjIvapiMDa-te te jAti, kuLa, gaNa, karma, zilpa Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAcarInA DhASA 231 vagere AjIvikAnAM sAdhanA jeAnAM pradhAna ( viziSTa ) hAya, tenI AgaLa, bhikSA meLavavAnA dhyeyathI, peAtAnI paNa te te jAti, kuLa, gaNa, kama ke zilpa vagere che ema jaNAvI AhArAdi levAM te AjIpiDa jANavA. 5. vanIpakapi'Da-zramaNa, brAhmaNa, tApasa, atithi ke kUtarAenA bhaktonI sAme AhArAdi mATe sAdhu paNa potAne 'tene tene huM paNu bhakta hatA, ' ema jaNAvI AhArAdi meLave te vanIpapiDa jANavA. 6. cikitsApiDa-AhArAdi meLavavA mATe sAdhu gRhasthane vamana, virecana ke mastikama vagere prayAga karAve athavA koi amuka vaidya, DAkaTara ke auSadhAdinI bhalAmaNu karI AhArAdi meLave te cikitsApiDa jANavA. 7. krodhapiMDa-sAdhu bhikSAne mATe gRhasthanI AgaLa peAtAnI vidyA ke tapanA prabhAva kahIne athavA amuka rAjA vagere mArA bhakta che ema kahIne, ke sAdhunA krodha niSphaLa jatA nathI ityAdi kahIne Ane AhArAdi nahi ApuM tA mane ApattimAM nAkhaze ' evA bhaya pedA karI AhArAddhi meLave te kropiDa jANavA, 6 8. mA`iDa-peAtAnI labdhinI prazaMsA sAMbhaLIne garviSTha banelA koI sAdhu, khIjA sAdhue mAne caDhAvavAthI, AhArAdi lAve athavA koI sAdhu koI gRhasthane abhimAne caDhAvIne teNe abhimAnathI ApeleA AhArAdi piMDa lAve vagere mApiMDa jANavA. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha 9. mAyApiMDa-vAraMvAra piMDa meLavavA mATe judA judA veza badalIne ke judI judI bhASA (svara) belIne, ASADhAbhU tinI jema, mAyA karI lAve te mAyApiMDa jANo. 10. lepiMDa-ghaNa athavA mane bhiSTa AhAradine meLavavAnA lebhe ghaNAM gharamAM pharanArane lAvele piMDa te lepiMDa jANa. 11. pUrvapazcAta-saMstava piMDa-ahI pUrva zabdathI pUrvanAM saMbaMdhI mAtA, pitA, kAkA vagere pitRpakSa ane pazcAt zabdathI pachI saMbaMdhamAM AvelAM sAsu, sasare, sALA vagere zvazurapakSa jANa. je sAdhu bhikSAne mATe dAna denArane potAnAM mAtA-pitAdinAM jevAM athavA sAsusasarAdinAM jevAM jaNAvIne, e rIte saMbadhanI ghaTanA ghaTAvavArUpa prazaMsA karIne, AhArAdi lAve te yathAkrama pUrva saMstava athavA pazcAtusaMstava piMDa. jANa. - 1rathI 15-vidyA, maMtra, cUrNa, gapiMDabhikSA meLavavA mATe pitAne siddha thayelI vidyA vagerene upayoga (prAga) kare te vidyApiMDa vagere jANa. temAM je maMtrane jApa, homa vagere karavAthI siddha thAya athavA jenI adhiSThAyikA devI (strI) hoya, te vidyAnA prayogathI meLavelo 12. vidyApiMDa mAtra uccArathI siddha thAya athavA jene adhiSThAyaka deva (puruSa) hoya, te maMtranA prayogathI meLavele 13. maMtrapiMDa. jene netrAdimAM AMjavA vagerethI adazya thaI zakAya, rUpa badalI zakAya, vagere zaktivALAM Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSo , 233 cUrNo kahevAya, tenA prayogathI meLavela 14. cUrNapiMDa. ane page lepa karavA vagerethI saubhAgya, daurbhAgya vagere thAya te (ghaNuM padArthonI meLavaNIthI karelA) yoga kahevAya, tenA prayogathI meLavelAM AhArAdi 15. cegapiMDa jANa. 16. mULakarmapiMDa-bhikSA mATe garbha thaMbhAva, dhAraNa karAvavo, gaLAva ke te mATe maMtranAna karAvavuM, mU LiyAM bAMdhavAM, rAkhaDI bAMdhavI vagere cAritrane mULamAMthI nAza karanAra karma karIne AhArAdi meLavavAM te mULakarmapiMDa kahyo che. A uddagama ane utpAdanonA doSathI rahita piMDanI gaveSaNa (dha) karavI tene gaSaNaSaNuM kahelI che. 3. grahaSaNAnA daza re saMkia makkhia nikvitta, pihia sAharia dAyagummisse / apariNaya litta chaDDia, esaNadosA dUsa havaMti // 1 // zakita, prakSita vagere grahaSaNAnA daza do nIce pramANe che - 1. zakita-AdhAkama vagere doSathI hRdaya zakita hovA chatAM, sAdhu AhArAdi je je piMDa grahaNa kare, te zaMkita jANavo. temAM grahaNe, bhejane zaMkti, azakita vagere cAra bhAMgA A pramANe che: 1. grahaNa karatAM ane bhajana karatAM paNa zaMkita-grahaNa karatAM lajajAdi kAraNe Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 234 zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe nahi pUchavAthI zaMkApUrvaka grahaNa kare ane bhojana karatAM sudhI paNa zaMkA na TaLe chatAM vApare che. 2. grahaNe zakita, bhejane azakita-grahaNa karatAM zaMkA hoya chatAM grahaNa karyA pachI, keInA kahevAthI ke anya kAraNathI, zaMkA TaLI jAya, nirdoSa che ema samajAya te. 3. grahaNa azakita, bhejane zaMkita-nirdoSa samajIne lIdhA pachI paNa kaI hetuthI doSita che evI zaMkA UpajavA chatAM vApare che. 4. grahaNejane azakti-grahaNa karatAM ane bhajana karatAM sudhI paNa nirdoSa che ema nizcayapUrvaka le-vApare che. A cAramAM bhajana vakhate zaMkA vinAne bIje ane ce bhAMge zuddha jANa; bIjA bemAM je je "AdhAkama" Adi doSanI zaMkA hoya, te te deSathI te piDa dUSita samaja arthAt te te dezanuM prAyazcitta lAge. 2. prakSitasacitta pRthvI, pANI vagere pAMca sthAvarathI athavA acitta paNa dArU vagere niva vastuthI kharaDAyelA annadine prakSita jANavuM. temAM sacitta ke acitta paNa niMdya dravyathI maikSita vastu sarvathA akayA samajavI. ghI vagerethI kharaDAyela vastu che, tene lAgelA kIDI vagere jIvane jayaNA pUrvaka utAryA pachI, kapya samajavI. emAM paNa 1. zuddha hAtha, zuddha pAva; 2. zuddha hAtha, kharaDeluM pAtra 3. kharaDele hAtha, zuddha pAtra ane 4. kharaDAyelA hAtha ane kharaDAyela pAtra-ema cAra bhAMgAmAM chelle bhAMge zuddha jANa arthAt vahorAvanArane Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSo 235 hAtha ane vahorAvavAnuM kaDachI, camaco, vATakI vagere pAtra pahelAM gRhastha svaprayojane kharaDyAM hoya, tenAthI vahorI zakAya. ema na karavAthI purakama ke pazcAtakarma deSa lAge. vahorAvatAM pahelAM sAdhune nimitte hAtha vagere jovA te purakarma ane pAzaLathI dhovA te pazcAtukarma. e rIte sAdhune nimitte tene vahorAvatAM pahelAM ke pachI gRhasthane hAtha, pAtra vagere jovuM na paDe te rIte vahoravuM. mATe je pAtramAM AhArAdi hoya te saMpUrNa nahi letAM sAvazeSa levuM; je saMpUrNa le te te khAlI thayeluM pAtra gRhastha che. temAM sAdhu nimitta banavAthI tene AraMbha sAdhune lAge vagere gItArtha guru dvArA vizeSa AmnAya samaja. 3. nikSipta-acitta paNa AhArAdi je pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ke trasa jIvo upara mUkeluM hoya, te te nikSipta samajavuM. AmAM paNa anantara AMtarA vinA) ane paraMpara (AMtare) mU keluM evA bheda saMbhave che, te cha kAcane aMge svayaM vicAravA. temAM AMtare mUkeluM hoya te sacittane saMghaTTa na thAya tema jaNAthI laI zakAya tema hoya to apavAde ka9pe. agnikAya upara AMtare mUkeluM hoya to. A rIte jayaNA sAcavavI : jema ke keIe zeraDIno rasa ukALavA mUkaDyo hoya, ati uSNa na hoya, tenI nIce agni bhAjanane sparza karato na hoya, bhAjana uparathI pahelA mukhavALuM (kaDAI jevuM) hoya, tene cUlA upara, kaMdoInI cUlInI piDe, cAre bAju mATIthI chAMdIne Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe sthira kareluM hoya ane vaharAvanAra catura hoya; te je emAM rahelA rasane vADakI vagerethI adhdharathI laIne Ape, vAsaNanA kAMThe ke budhe sparza na thavA de, te tevuM vahoravuM, kAraNe, kape. je vAsaNane saMgharSa thAya te sUkSma paNa calana thavAthI tenI nIce lAgeluM kAjaLa nIce agnimAM paDatAM agnikAyanI virAdhanA thAya. vaherAvatAM biMdu mAtra paNa agnimAM paDe te paNa agnikAyanI virAdhanA thAya, ItyAdi buddhithI vicArI, virAdhanA na thAya te rIte vahorAvanAra hoya te paNa anivArya kAraNe vahoravuM kalpa. e upalakSaNathI bIjA prasaMgane paNa svayaM sadeSa-nirdoSapaNAne khyAla kare. zrI jinezvaranI AjJA che ke sarvatra niSkapaTabhAve vyavahAra kare. bAhya zuddhine jaNAvavA kapaTa karanAra AtmA pote ThagAya che, mahAvirAdhaka bane che. 4. pihitadevAnI vastu anAdi sacitta phaLa vagerethI DhAMkelI hoya arthAt upara pRthvIkAyAdi sacitta mUkeluM hoya, te pihita kahevAya. tene paNa anaMtarapihita ane paraMparapihita ema be bhede che, temAM paraMparapihita heya te, kAraNe, jayaNApUrvaka levuM ka9pe. pa. saMta-dAnamAM nahi devA gya vastu pRthvIkAyAdi sacitta upara nAkhIne ke koI acitta bhAjana vageremAM nAkhIne te khAlI thayelA bhAjanathI, kaSya-nirdoSa AhArAdi vahorAve te saMhRtadeSa jANave. emAM paNa 1. sacitta sacittamAM, 2. sacitta acittamAM 3. acitta Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSo 237 sacittamAM ane 4. acitta acittamAM khAlI kare, e cAra bhAMgAmAM chello bhAMge zuddha jANa. 6. dAyaka-agya dAtAranA hAthe vaheravAthI dAyakadeSa lAge. te dAtAranuM svarUpa nIce pramANe jANavuM- avatta apahu there, paMDe matte a khittacitte a / ditte jakkhAi8, karacaraNachinnaMdha Niale a // 1 // taddosa gugviNI bAlavaccha kaMDaMtIpisa-bhajjaMtI / kaMtatI piMjatI, bhaiA dagamAiNo dosA // 2 // artha--avyakta eTale bALa vagere ayoga dAtArane hAthe dAna levAmAM nIce pramANe utsarga apavAda samaja - 1. avyakta-ATha varSathI nyUna ummaravALe bALa jANavo. mAtA-pitAdinI saMmati vinA tenA hAthe dAna levAthI sAdhunI upara ghaNuM laI javA vagerene Apa Ave ane tenA vAlIone dveSa thAya, mATe tenA hAthe nahi levuM, kintu tenAM mAtA-pitAdinI saMmatithI te vaherAve te levuM, ema sarvatra guNadoSa svayaM vicAravA. 2. aprabhu-nekara, cAkara, rAI vagere sattA vinAne dAtAra vaherAve te paNa na levuM, kintu tenA mAlikanI saMmatithI te vaherAvato hoya te levuM kalpa. 3. sthavira-sittara athavA matAntare sATha varSathI vadhAre ummaravALo vRddha tenA hAthe vaharatAM zarIra kaMpavA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha vagerethI virAdhanA thAya, mATe bIjAnI sahAyathI Ape ke svaya' sazakta ane sattAdhIza hoya teA levu' kalpe 4. paMDaka-napu'saka, te atikAmavikAravALA hovAthI vaheArAvatAM sva-para chelRAbhanA sabhava rahe, mATe niSiddha jANavA. chatAM je tevA prakAranA na hoya tevA napuMsakanA hAthe levu pe. 5. matta-dArU vagere keI pINAM pIvAthI unmatta thayelA; tenA hAthe utsaga mAge levu' na ka2e, paNa jo te zraddhALu hoya ane ghaNA leAkAnI hAjarI na heAya tA levu ka2e. e sivAya te upadrava kare ke pAtra vagere bhAgI nAkhe ityAdi doSa lAge ema jaNAya te na levuM; tevA prakAranA leAkApavAdathI zAsananI apabhrAjanA paNa thAya. 6. kSikSacitta-cittavibhramavALA; 7. dIpta-koI mahAlAbha vagere thavAthI ke mahAn kArya karavAthI utkarSoMvAna banelA, dvIpI gayelA ane 8. yakSAviSTa-bhUta-pretAkrinA Aveza ( praveza )vALA-e traNanA hAthe vaheAratAM te bheTI paDe, mAra mAre ityAdi upadravanA sa`bhava rahe, mATe teonA hAthe levuM na kalpe; chatAM jo te sAdhuonA rAgI ane dAnarucivALA hAya ane upadravAnA bhaya na hAya tA levu' kalpe. 9. chinnakarahAtha kapAyelA, ThUMTho ke hAthathI vastu pakaDavAnI cAgyatA vinAnA 10. chinnacaraNa-paga kapAyelA, Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA deASa , 238 laMgaDe, UThavA-besavAmAM ayogya banele, evA mANasanA hAthe levAthI AhArAdi paDI jAya, pAtra phUTI jAya ke te nIce paDI jAya vagere deze saMbhavita che, mATe kapAyelA hAthavALo bIjAnI sahAyathI ane paga cherAyela beThAM beThAM Ape te, alpa gRhasthanI hAjarImAM, levuM kape. 11. aMdha-nahi dekhavAthI vaherAvatAM cha kAcanI virAdhanA thAya, mATe bIjAnI sahAyathI Ape te levuM kape. 12. nigaDita-hAthe beDI (baMdhana)mAM paDela, ke pagathI heDamAM purAyelo; te vahorAvatAM DhaLe ke paDI jAya vagere kAraNe levuM na kalpeje te DhIlA baMdhanavALo hoya ane hAtha lAMbA-pahoLA karI zakta hoya ke svayaM khasI zakato hoya te, tenI zraddhAne akhaMDa rAkhavA mATe, levuM kalpa. 13. tvaESI cAmaDInA regavALe, keTavALe, ragatapittio, khasavALe ItyAdi tenA hAthe letAM cepI rogane bhaya rahe ane lekamAM durgachAdi thavAthI zAsananI malinatA thAya, mATe na kapaNa jene kaDha vagere roga sUke haya, azuddhi ke cepakAraka na hoya, te levuM kalape. 14. garbhiNuM-tenA UThavA-besavAthI garbhane bAdhA thAya, mATe navamA mAse tenA hAthe sthavirakalpI sAdhue na vahoravuM. jinakapIne te temane kalpa nirapavAda hoya che ane garbhanuM jJAna hoya che, mATe garbha rahe te divasathI teo gaNiInA hAthe na vahore. (sthavirakalpI, UThayAbeThAM vinA ja, mULa hAlatamAM vahorAvI zake tema hoya Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe te, tenI dAnarucinA rakSaNa mATe, tenA hAthe navamA mahine paNa levuM ka9pe.) 15. bAlavAtsA-sthavirakalpI sAdhune, je strIne bALaka stanapAna karatuM nAnuM hoya, tenA hAthe vahoravuM na kalpe, kAraNa ke vaherAvavA bALakane chUTuM mUke te bilADAM, kUtarAM Adine upadrava bALakane thAya, athavA bALaka raDe vagere deze lAge. jinakalpika sAdhu te bAlaka jyAM sudhI bALaka manAya tyAM sudhI tenI mAtAnA hAthe na vahore, kAraNa ke teo utsarga mArge vatanArA hoya che. 12. khAMDanArI-sacitta anAja vagere khAMDanArI khAMDatAM khAMDatAM vaharAvavA UThe te sacitta dANa vagerene saMghaTTa thAya, mATe tenA hAthe levuM na kape, kintu teNe mUzaLa UMce upADyuM hoya te avasare sAdhu AvI jAya, ane jayaNApUrvaka mUzaLane niravadya sthAne mUkI vaherAve te kape. 17. daLanArI-acitta vastu daLanArInA hAthe levuM kape sacitta vastu daLanArIe ghaMTImAM nAkheluM sacitta daLI nAkhyuM hoya ane bIjuM nAkhyuM na hoya, tevA avasare sAdhu Ave te te, jayaNAthI UThIne, vaharAve te kalpa. vATanArI mATe paNa daLanArInI jema kapya-akathyane viveka samaja. 18. bhUjanArI-anAja vagere rokanArInA hAthe levuM na kalpe, chatAM, daLanArInI jema, jayaNAthI laI zakAya Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSo 241 tema hoya te levuM kalpa. athavA "khAnArI" evo artha karatAM je teNe eMThuM na karyuM hoya ane zuddha hAthathI zuddha AhArAdi vahorAvI zake tema hoya te levuM kalpa, anyathA na kalpa. 19kAMtatI-rU kAMtanArI je jADuM kAMtatI hoya te tenA hAthe levuM kape, kintu sUkSma tAra kAMtatI hoya te, AMgaLIe cUMka lagADeluM hoya ityAdi denA kAraNe, levuM na kalpe. 20. pIMjatI-rU pI janArI paNa hAtha vagere dhAyA vinA Ape to levuM ka9pe, paNa zaucAdinI hoya ane hAtha vagere dhoIne Ape te na kalpa. e pramANe dAyakane aMge utsarga-apavAda sAmAnyathI jANa; vizeSa to dravya, kSetra, kALa ane bhAvane AzrIne gItArtha jema sva-parane lAbha thAya tema varte, ema sarva viSayamAM samajavuM. 7. UMmizra-dAnamAM ApavAnI acitta vastu paNa sacitta dhAnyanA kaNiyA vagerethI mizrita hoya te umizra kahevAya, te levuM na kalpe. 8. apariNata-pUrNa acitta thayA vinAnuM eTale kaMIka acitta, kaMIka sacitta hoya, te apariNata jANavuM. tenA dravyathI ane bhAvathI ema be bhede che. tene darekanA praNa 16 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 242 zrI zramaNakiyAnAM sUtro sAthe denAra tathA lenAranI apekSAe be be bheda che. temAM dravyaapariNata eTale pUrNa acitta nahi thayeluM; te denAre ApyuM na hoya tyAM sudhI dAtRdravya-apariNata ane sAdhue lIdhA pachI gRhitRdravya-apariNata samajavuM. bhAva-apariNata eTale devAnI vastunA mAlika be heya temAM ekane devAne bhAva na hoya te dAtRbhAva-apariNata ane lenAra sAdhunA saMghATaka paikI ekane zuddha ane bIjAne azuddha samajAtuM hoya te grahitRbhAva-apariNata samajavuM. evuM zaMkAvALuM hovAthI sAdhune levuM na kalpe, kAraNa ke te levAthI gRhastha ne kalahAdi thAya ane sAdhune zakitAdi deSa lAge. ahIM ko te "dAtRbhAva-apariNata ane pUrve jaNAvyuM te "sAdhAraNa anisRSTa" A be deSamAM devAnA pariNAma na hoya te gRhasthanI hAjarImAM bIje Ape te dAtRbhAva-apariNata ane pakSamAM Ape te sAdhAraNa-aniruNa ema bheda samaje anyathA bemAM samAnatA AvI jAya. 9 lisa-je vastuthI cIkAza vagere lepa lAge, te lipta kahevAya. utsargathI sAdhue tevAM dahIM, dUdha, chAza, ghI vagere levAM nahi, kintu lepa na lAge tevAM vAla, caNA vagere levAM joIe. chatAM vizeSa kAraNe lepa lAge tevI vastu paNa laI zakAya, tyAre saMsRSTa-asaMtRSTa hAtha, pAtra ane sAvazeSa-niravazeSa dravya e traNa padanA ATha bhAMgA thAya che. temAM sAvazeSa dravyavALA cAra bhAMgAthI vaheravuM kape emAM ema samajavAnuM che ke hAtha ane pAtra khara. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSe 243 lAM ke akhaDelAM hoya to paNa pazcAtakamane saMbhava nathI, paNa dravya sapUrNa vahoravAmAM Ave to khAlI thayelA bhAjanane sApha karavAthI pazcAtakane saMbhava che, mATe pAtra saMpUrNa khAlI thAya tema nahi vahoravuM. 1. saM0 ha0, saM0 pAtra, sAva dravya. 2. saM. ha0, , nirava dravya. 3. , asaM0 pAtra, sAva dravya. 4. , , nira0 dravya. 5. asaM, hasta, saM. pAtra, sAva dravya. 6. , ' nira0 dravya. 7. , asaM pAtra, sAva dravya. 8. , , nira0 dravya. 10. chardita-ghI, dUdha, dALa vagerene DhaLatAM vahorAve che tethI kIDI, mAkhI Adi che marI jAya, pariNAme madhanA TIpAnA udAharaNathI moTI hiMsA thAya, mATe tevuM nahi vaheravuM. e pramANe seLa uddagama, seLa, utpAdana ane daza grahaNaSaNanA maLI kara de TALIne zuddha AhAra le tene eSaNasamiti kahelI che. A badhA dene zAstramAM saMkSepathI nava keTImAM aMtarbhAva karelo cheH 1. svayaM hiMsAthI (acitta) karavuM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra44 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha nahi, 2. svayaM kharIdavuM nahi ane 3. svayaM pakAvavuM nahi. e traNa nahi karAvavAnA ane traNa nahi anume davAnA maLI nava bhAMge zuddha AhAra sAdhune leve kape. ene levAmAM sthAna, dAyaka, gamana, grahaNa, Agamana, pAtra, parAvartita, patita, guruka, tridhA ane bhAva-e agiyAra dvArothI viveka batAvyuM che, te ghaniryukti AdimAMthI jANave. ahIM vistAra thaI javAnA bhaye tenuM varNana jaNAvyuM nathI. vaLI grahaNaSaNAmAM AhAra ane pANI banenA pratyeka judA judA asaMkha, saMsRSTa, uddhata, alpalepA, avagRhitA, pracahItA ane ujhitadharmA-ema sAta sAta bhede paNa anya graMthathI jANI levA. - zatarapiMDane niSedha uparyukta zuddha piMDa paNa zayyAtarane na le, kAraNa ke jenA makAnamAM rahe tyAMthI AhArAdi paNa le te dAtAne asadbhAva thavAthI UtaravAnuM makAna paNa na Ape. ane je zayyAtara bhakta zraddhALu heya te eka ja makAnamAM najIka rahevAthI sAdhunI jarUriyAtone jANI jatAM, doSita banAvIne ke lAvIne paNa Ape, ema aneka dene saMbhava rahe. zayyA eTale vasati-upAzraya, tene mAlika ke mAlike makAna jene bhaLAvyuM hoya te zayyAtara kahevAya. (jenI anumatithI makAnamAM rahI zakAya te vastutaH zayyAtara gaNave Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 gocarInA deSa , ucita che, anyathA zayyAtarapiMDa tajavAne zAstrokta hetu saphaLa thaya nahi.) temAM paNa utsathI te makAnanA jeTalA mAlika hoya te badhAne piMDa taja, ema karatAM nirvAha na thAya te te paikI kaI ekane to piMDa avazya taja. zayyAtarane A bAra prakArane piMDa vaye kahyo che: 1. azana, 2. pAna, 3. khAdima, 4. svAdima, 5. pAdacchana, 6. vastra, 7. pAtra, 8. kAmaLa, 9. zuci (seya), 10. charI (astro), 11. kAnanI saLI ane 12. nakharadanI (naraNI). e sivAyanAM 1. saMthArA mATe ghAsa, 2. zucIkaraNa mATenAM Dagala, 3. bhasma, 4. kaMDI, pa. zayyA, 6. saMthAre, 7. pATa-pATalA, 8. lepAdi auSadha ane huM tenA gharane kaI manuSya dIkSA levA taiyAra thAya te te upadhi sahita paNa le kalpa. ahIM e vizeSa che ke, eka makAnamAM sUtA heya ane, kaI kAraNe, savAre pratikramaNa bIjA makAnamAM karavuM paDe te bane makAnanA mAlike zayyAtara gaNavA, paNa eka makAnamAM samagra rAtri rahevA chatAM UMghe nahi, jAge ane savAre pratikramaNa kAraNavazAt bIjAnA makAnamAM kare, te jyAM pratikamaNa kare tene mAlika zayyAtara gaNAya, rAtre jAgyA te makAna mAlika nahi. kadAca makAna soMpIne tene mAlika dezAra jAya topaNa zayyAtara te te ja gaNAya, bIje nahi. vaLI kaI mAtra vezadhArI sAdhu zayyAtarane piMDa Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 taje ke na paNa taje topaNa vata mAnIne tene je avazya taje. zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA uttama sAdhu, tene paNa cAritrazayyAtara hAya tenA piMDa paNa kAI gADha bimArInA kAraNe bimArane mATe zayyAtaranA piDa paNa kalpe; ane bimArI gADha na heAMya tA bimArane cAgya vastu gAmamAM traNa vAra gocarI pharavA chatAM na maLe te tevI vastu zayyAtaranI paNa levI kalpe; ane AgADha kAraNe tA tarata ja paNa levI kalpe-ema pravacanasArAdvAra gA0 851 nI TIkAmAM lakhyu che, koI ati zraddhALu zayyAtara khUba AgrahathI vaheAravAnI vinati kare te, tenI zraddhAne akhaMDa rAkhavA, eka vakhata vahArI zakAya. bIjI vAra Agraha kare te avazya niSedha karavA joI e. tathA mArI-marakI jevA upadrava prasaMge, rAjabhaya, cArabhaya, ke duSkALa vagerenA kAraNe paNu, zayyAtara piDa laI zakAya. rAjapi'DanA niSedha rAjAnA piMDa levAnA paNa pahelA ane chellA tIrthaM'karanA zAsanamAM niSedha che, kAraNa ke tyAM piMDa levA jatAMAvatAM apazukana mAnI adhikArI anaino sAdhuone upadrava kare athavA * A tA rAjAne tyAMthI icchita ane svAdiSTa bhAjanane lenArA sukhazIliyA che' ema leAkamAM apavAda thAya, Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA de 247 mATe nIce pramANe ATha prakArane rAjapiMDa sAdhue le. nahiH 1. azana, 2. sthAna, 3. khAdima, 4. svAdima, 5. pAdapRSNana 6. vastro, 7. pAtro ane 8. kAmaLa. gRhastha dharmamAM vyApArazuddhi-nyAyapArjita dhana durlabha che, tema sAdhudharmamAM zuddha AhAra meLavo durlabha che, mATe AtmAthae te mATe savizeSa udyama kare. Avo zuddha AhAra paNa be keza uparAMta dUrathI lAvela hoya te kSetratIta kahyo che ane pahelA praharane vaherele trIjA praharanI samApti thatAM kAlAtIta kahyo che, mATe be keza uparAMtane ane trIjA prahara pachIne AhAra vApara na kalpe. e pramANe zuddha AhAra lAvIne guru samakSa AleanAdi karyA pachI mAMDalI sAthe vidhipUrvaka vApare. temAM nIcenA pAMca deSane maLe? - grAmaiSaNAnA pAMca de saMojaNA pamANe, iMgAle dhUma kAraNe ceva / vasahibahiraMtare vA rasaheU davvasaMbhegA // 1. yojanA-rasanA lobhathI roTalI vagere dravyone khAMDa, ghI vagere anya dravyathI mizrita (sayAjita) karavAM te. AvI sAjanA sAdhue nahi karavI. 2. pramANu-jeTalA AhArathI zarIrabaLa, dhIraja ane saMyamanAM kAryo sadAya nahi, teTalo AhAra pramANe Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe pita kahevAya, tethI adhika levAthI vamana vagere vikriyA thAya, vyAdhi thAya ane chelle maraNa paNa thAya, mATe pramANAtirikta AhAra na le. 3. aMgAra-svAdiSTa AhArAdinI ke tenA dAtAranI prazaMsA karate bhajana kare te rAgarUpa agnithI cAritrane aMgArA (kolasA) tulya banAve che, mATe sarAgapaNe evI prazaMsA nahi karavI. 4. dhUmra-besvAda ke aniSTa anAdinI ke tenA denAranI niMdA karate bhojana kare te cAritrane nindArUpa dhumADAthI kALuM banAve che, mATe tevI nindA nahi karavI. 5. kAraNubhAva-nIce jaNAvelAM kAraNa vinA bhajana karavAthI sAdhune kAraNabhAva nAmane deSa lAge che. te che kAraNe A pramANe kahyAM che- veaNaveyAvacce, iriaDhAe a saMjamaTThAe / taha pANavattiAe, cha8 puNa dhammaciMtAe // 1 // 1. vedanA-sudhAvedanIya karmanA udayathI sudhA sahana na thavAthI, 2. zarIramAM azaktinA kAraNe vaiyAvacca na thavAthI, 3. netranuM teja vagere maMda paDatAM IryAsamitinuM pAlana na thavAthI, 4. zarIrasAmarthyanA abhAve sattara athavA sittera prakAre saMyamanI rakSA nahi thavAthI, 5. AhAra vinA prANa javAne saMzaya thavAthI arthAt maravAne bhaya UbhuM thavAthI ane 6. ArtadhyAna thatAM dharmadhyAnane nAza Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA doSa 249 (asamAdhi) thavAthI-ema che kAraNoe sAdhune AhAra levAnuM kahyuM che. e kAraNe vinA AhAra levAthI kAraNabhAva nAmane doSa lAge che. upara kahelA 4ra deSathI vizuddha AhAra paNa vAparatAM grAseSaNanA A pAMca de avazya TALavA, nahi te nirdoSa AhAra paNa vAparavA chatAM cAritra malina thAya che, ItyAdi AhAranA viSayamAM aneka sUkSma vicAraNA karavI. gocarI AlocavAne vidhi zAstradarzita vidhipUrvaka AhAra, pANI Adi saMyamipakAraka vastu laIne upAzrayamAM praveza karatAM "nizIhi nizIhi nisAhi name khamAsamaNuNuM bolavuM. guru pAse AvI "ma0eNa vaMdAmi' kahI paga bhUmine pramAIne, guru sanmukha UbhA rahI, DAbA paganA aMgUThA. upara dAMDe rAkhI, jamaNA hAthamAM mukhavastrikA pakaDI UbhA UbhA khamA daI IriyAvahi paDikImavA. kAussagnamAM logassa uparAMta je kamathI AhArAdi lIdhuM hoya te kamapUrvaka letAM je doSa vagere lAgyA hoya te vicArIne yAda karavA. pachI kAryotsarga pArIne logassa kahI, yAda rAkhelA aticAre vagere kamazaH gurune jaNAvavA pachI "paDikamAmi garicariAe" vagere "tassa micchA mi dukkaDe sudhI kahI tasya uttara annatya kahI kAussagna kare. temAM nIcenI gAthA ciMtavIne te pramANe bhAvanA bhAvavI- Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 zrI zramaNakiyAnAM sUtro sAtha aho ! jiNehiM asAvajjA, vittI sAhUNa desiyaa| mukkhasAhaNaheussa, sAhu dehassa dhAraNA // 1 // atha-melanA sAdhanarUpa samyaga darzana, jJAna, cAritranA sAdhanabhUta sAdhunA zarIrane TakAvavA zrI jinezvarIe sAdhuone pApa rahita AjIvikA batAvelI che. arthAt A AhAradine upaga IndriyenI tRpti mATe nahi, paNa saMyamanI sAdhanA mATe levAno che, mATe, rAgadveSAdine vaza thayA vinA, udAsInapaNe vAparavAnuM che, ema AtmAne samajAva. te pachI kAryotsarga pArIne pragaTa legassa kahe ane gurunA puNyaprabhAvathI maLelI te vastuo teone seMpI devI ane teo temAMthI je AhArAdi vAparavAno Adeza kare te ja nirIhabhAve vAparavuM. ema karavAthI gurunI kRtajJatA sacavAya che, karmonI nirjarA thAya che ane rAgadveSa vagere thavAne prasaMga Avato nathI; uparAMta zarIranuM Arogya paNa bagaDatuM nathI. pratidina sAta vAra cityavandana 1. prAtaHkALe jAgyA pachI jagaciMtAmaNinuM jaya vayarAya sudhI, 2. rAIpratikamaNamAM vizAlacananuM, 3. jinamaMdiramAM, 4. paracakhANa pAryA pUrve ane pa. bhajana karyA pachI jagaciMtAmaNinuM jaya vIyarAya sudhI, 6. daivasika Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gocarInA dASA 251 pratikramaNamAM "nametu vardhamAnAya"nuM ane 7. saMthAra pirisimAM caukasAyanuM-ema sAta cityavandane karavAM joIe. pratidina cAra vAra sakjhAya 1. savAre pratikramaNamAM "bharaphesara bAhubalI", 2. sAMje pratikamaNamAM, 3. savAre paDilehaNa pachI dhame. maMgalanI, ane 4. sAMje paDilehaNanI madhyamAM "dharmo maMgalamukiTha" vagere pAMca gAthAnI-ema cAra vIra. sajhAya karavI. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa naM. 2 casittarI 5 10 17 10 vaya samaNadhamma saMjama, veyAvaccaM ca baMbhaguttIo / 2 3 12 4 nANAitiyaM tava kohaniggahA ii caraNameyaM // 1 // bhAvAtha-pAMca mahAvratA, davidha zramadharma, sattara -prakAre sayama, dazavidha vaiyAvacca, navavidha prahmacarya nI gupti, traNa jJAnAdi AtmaguNA, bAra prakArane tapa ane krodhAdri cAra kaSAyAne nigraha-ema sittera prakArane caraNasittarI kahI che. temAM-- 1. mahAvratA ahiMsA satyamasteyaM brahmAkiJcanyameva ca / mahAvratAni SaSThaM ca vrataM rAtrAvabhojanam // 2 // bhAvArtha-ahiMsA, satya, acauryAM, brahmacarya, Akicanya (aparigrahatA)-e pAMca mahAvratA che ane rAtrie bhAjananA tyAga e chaThThuM vrata che. temAM-- prathama ahiMsAvratanuM lakSaNa-- pramAdayogato'zeSa - jIvAsuvyaparopaNAt / nivRtti: sarvathA yAvajjIvaM sA prathamaM vratam // 3 // bhAvAtha-ajJAna, sa'zaya, vipa ya, rAga, dveSa, smRtibhraMza, yAgAnI duSTatA ane dharmamAM anAdara-e ATha Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNasittarImAM mahAvrato 253 prakAranA pramAdathI trasa ane sthAvara athavA sUkSama ane bAdara kaI paNa (sarva prakAranA) jInA pAMca Indrio, traNa baLa, zvAsocchavAsa ane AyuSyarUpa (jene jeTalA heya teTalA) prANone vinAza karavArUpa hiMsAne sarva (vividha trividha) prakAre jAvajajIva sudhI tyAga (hiMsA nahi karavAno nizcaya) kare tene paheluM ahiMsAvrata kaheluM che. sarva vratanuM yeya ahiMsA hovAthI ane zAstramAM ene naMbara pahelo hevAthI te paheluM mahAvrata samajavuM.* | * pAMca mahAvrate, ahiMsA mahAvrata ke je paramadharmarUpa che,. tenI siddhimAM paraspara sApekSa che; bIjAM vratonA sahakArathI eka vrataupakAra kare che eTaluM ja nahi, hhelA ahiMsAvratanI siddhi bAkInAM vrata vinA thatI nathI, ema kahevA chatAM dareka vrata svataMtra upakAraka che, mATe darekanuM mahAvratapaNuM svataMtra che. jema ke, hiMsA, jIvamAtranuM aniSTa che, mATe tene aTakAvavA paheluM vrata upakAraka che. asatya,. vastunA sAcA svarUpane oLakhI khoTuM svarUpa jAhera kare che, tene aTakAvavA satyavrata upakArI che. nIti ke je vAstavamAM AtmasvarUpa. che, sarva sukhanI prAptine amogha upAya che, tene nAza karanAra teya che, tene aTakAvavA asteya vrata upakAraka che. svarUpamaNutAnA zuddha AnaMdane abrahma lUTe che ane AtmAne parapadArthomAM Asakta banAve che, tene aTakAvavA brahmacaryavrata upakAraka che. ane parigraha ke je AtmAne svAzraya bhAva lUMTIne tene parAzrita banAve che, tene nAza karavA (svataMtra ane svAzrayI banavA) mATe aparigrahatA upakAraka. che. ema pAMce vrate pitapatAnuM viziSTa kArya karanArA hevAthI. svataMtra mahAvrata tarIke kahelAM che. A pAMca mahAvate uparAMta chaThThA. rAtribhejana viramaNavratane mahAvrata nahi paNa vrata kahyuM che, tenuM kAraNa Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrI zramaNakriyAnAM sUtrAsA bIjA vratanuM lakSaNa A pramANe che-- sarvathA sarvato'lIkAdapriyAccAhitAdapi / vacanAdvinivRttiryA, tatsatyavratamucyate // 4 // bhAvA-krodha, lAbha, bhaya ane hAsya, e sakaLa kAraNAthI khelAtu asatya vacana, tathA aprItikAraka vacana tathA bhaviSyamAM ahitakAzya vacana, evA koI paNa vacanathI je trividha trividha aTakavuM ( evu nahi khelavAnA nizcaya karavA) tene satyavrata kahela che. joke khATu olavu. tene asatya kahevAya, tApaNu sAcu' vacana paNa aprItijanaka ke ahitakAraka hoya te te paNa paramAMthI ka baMdha, hiMsAdi anarthInu kAraNa hovAthI, vyavahArathI asatya samajavuM. kANAne kANA, cArane cAra, kADhIne kADhIA kahevAthI tene aprIti thavAnA sa'bhava che, mATe ja zAstramAM 1. halakAI karanArI, 2. niMdA karae paNa che ke tenu" pAlana gRhastha ane sAdhu khanne karI zake che, ekalA sAdhu nahi; eTale gRhastha ane sAdhu ubhayane e vrata sAmAnya che. enI viziSTatA e che ke dharmInA mukhya sAdhanarUpa mAnavadehane AdhAra AhAra che, te zuddha heAvA uparAMta ucita kALe hAya tA ja upakAraka thaI zake, mATe AhAramAM kALanI maryAdA karanAruM hAvAthI rAtribhajanaviramaNavrata upakAraka che. e rIte ucita kAle lIdhelA zuddha AhArathI pASAyelA zarIra dvArA pUrvanAM mahAvratAnuM pAlana zakaya ane che. mATe pAMce mahAvratAnA pAlanamAM ! vratane sahakAra Avazyaka che. A viSayamAM * mAnavIya AhAranI mImAMsA ' vicAravA jevI che. 6 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNasattarImAM mahAvratA 255 nArI, 3. kaThAra, 4. asatya, pa. gRhasthanI ( sAvadya ) bhASA ane 6. zAnta paDelA kalaha-kSAyane udIranArI-ema cha prakAranI bhASAne aprazasta kahI che. tathA mArgomAM * pAradhI pUche ke mRgalAM kaI dizAmAM gayAM che? tyAre e jANavA chatAM sAcuM kahe te pAradhI mRgalAMne mAre' mATe evI ahitakAraka jIvaghAtaka bhASA paNu, satya chatAM, asatya samajavI. zAstramAM kahyuM paNa che ke, parane pIDA karanAruM heAya evuM satya paNa nahi belavuM. A graMthamAM kahelA cAra prakAranI bhASAnA etAlIsa bhedAne jANI-samajIne A vratanuM pAlana karavuM, trIjA acauya vratanu lakSaNa A pramANe che -- sakalasyApyadattasya grahaNAdvinivarttanam / 9 sarvathA jIvanaM yAvat tadasteyavrataM matam // 5 // " prakAranA bhAvAtha - svAmiadatta ' vagere cAre anuttane trividhe trividhe nahi levAnA jIvana paryaMnta niya karavA te trIjI' acau vrata kahyuM che. temAM tRNu, kASTa vagere vastu tenA mAlike ApyA vinA levI te svAmiadatta. koI mAtA-pitAe peAtAnA putrane dIkSA ApavA vaheArAvavA chatAM te putranI IcchA na heAvA chatAM dIkSA ApavI vagere te jIvaadatta. tItha karAe niSedhelA AdhAkarmika AhAra AdipiMDa levA te tIthaMkaraadatta, ane mAlike Apelu AdhAmi kArtti doSa rahita, ajIva (acitta ), paNa gurunI anumati vinA levuM-vAparavuM te guruadatta samajavu'. gAma, te nagara athavA araNyamAM, alpa ke ghaNuM, nAnuM ke mATuM, Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sA ane sacitta athavA acitta kAI paNa svAmiadattAdi cAre prakAranuM adattAdAna jAvajIva sudhI trividha trividha tajavuM te acaurya vratanu lakSaNa samajavu, ceAthA brahmavratanuM lakSaNa A pramANe che-- divyamAnuSatairatha-maithunebhyo nivarttanam / / trividhaM trividhenaiva tad brahmavratamIritam // 6 // bhAvA-deva, manuSya ane tiryaMcanAM maithunathI trividha trividhe nivRtta thavu. tene brahmacarya vrata kahyuM che. arthAta vaikriya ane audArika kAmabhAgAne mana, vacana ane kAyAthI karavA, karAvavA ane anumAdavAnA paNa tyAga karavA te (2x3=43=18) aDhAra prakAre brahmacarya kahyu che. pAMcamA mahAvratanu lakSaNa A pramANe che-- parigrahasya sarvasya sarvathA parivarjanam / AkiJcanyatrataM prokta-marhadbhirhitakAGkSibhiH // 7 // '' bhAvAtha-sacitta, acitta ke mizra padArthonA athavA dravya, kSetra, kAla ane bhAvanA mUrchArUpe trividha trividhathI jAvajIva paryanta tyAga karavA tene, hitecchu evA arihatAe aparigrahavrata kahyuM che, arthAt saMyamApakAraka padArtha rAkhavA chatAM temAM mamattva nahi karavu te aparigrahavrata samajavu'. mATe ja munione zarIrAdi dharmopakaraNamAM mUrchAnA abhAve mukti thAya che, tevI rIte sAdhvIne paNa zAstrokta vajrapAtrAdi rAkhavA chatAM mUrchAnA abhAve mukti thavAmAM 4 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNasittarImAM 10 zramadhama 257 kaMI bAdhaka nathI. A graMthamAM judI kahelI pAMca mahAvratanI pacIsa bhAvanAothI pavitrapaNe (niraticAra) pALelAM A vrata yathArtha guNasAdhaka bane che. e uparAMta prabhu zrI mahAvIradevanA zAsanamAM cha rAtribhejanaviramaNa vrata A pramANe kaheluM che - caturvidhasyAhArasya, sarvathA (nizAyAm ) parivarjanam / SaSThaM vratamihaitAni, jinamUlaguNAH smRtAH // 8 // bhAvArtha-azana, pAna, khAdima ane svAdima-e cAre prakAranA AhArane rAtrie sarvathA tyAga kare te chaThuM rAtribhejanaviramaNa vrata kahyuM che. zrI jinezvarae A vratone tathA upalakSaNathI AgaLa kahIzuM te zramaNadharma vagere caraNasittarInA bhedane saMyamanA mULa guNo kahyA che. temAM have dazavidha zramaNudharma kahIe chIe- khaMtI maddava ajjava, muttI tava saMjame a bodhavve / saccaM soyaM AkiMcaNaM, ca baMbhaM ca jaidhammo // 9 // bhAvArtha-1. kSamA-zaktinA sadabhAve ke abhAve paNa parAbhavAdi pratikULatAne sahana karavAne AtmapariNAma arthAt krodhakaSAyanA udayane sarva rIte niSphaLa banAva 17 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe te. 2. mArdava-moTAIne tyAga athavA nirabhimAnatA arthAt laghupaNuM-namratA. 3. Ajava-mana, vacana ane kAyAnI akuTila (avaka) pravRtti, saraLatA, mana, vacana, kAyAnA vikArano abhAva athavA mAyA rahitapaNuM. 4. mukti-bAhya-atyaMtara pauddagalika bhAvenI tRSNAne viccheda arthAt lebhane sarva prakAre tyAga. 5. tapa-jenAthI rasa-rudhirAdi dhAtuo tape te bAhA ane karmo tape te atyaMtara-ema be prakArane tapa, jenA anazana, uNodarika Adi bAra avAktara prakAre che te. 6. saMyama-karmone AvavAnA Azrame re te saMyama; enuM varNana A granthamAM juduM ApeluM che tyAM jevuM. 7. satya-mRSAbhASaNane tyAga e paNa ahIM ApelA bhASAnA prakAro dvArA ane bIjA vratanA lakSaNa dvArA samajavuM. 8. zauca-saMyamamAM nirUpalepatA arthAt aticAre nahi lAgavA devArUpa saMyamanI pavitratA. 9. AkiMcI-bAhya-atyaMtara sampatti ke upakaraNa pratye paNa mArApaNAne abhAvaupalakSaNathI zarIranA mamatvane paNa abhAva ane 10. brahmacaryanavavidha vADanA pAlanapUrvaka viSayendriyano saMyama kare te. keI AcAryo satya ane zaucane sthAne "lAghava ane tyAga kahe che. teonA mate dravyathI upadhi alpa rAkhavI ane bhAvathI gauravane tyAga kare te "lAghava. ane sarva saMgane tyAga kare che athavA sAdhuone vastrAdi saMyame pakAraka padArthonuM dAna karavuM te "tyAga" jANa. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNasittarImAM 10 vaiyAvacce 259 e caraNasirImAM dazavidha yatidharma kahyo. have sattara prakArane saMyama, tenuM varNana A granthamAM juduM kareluM che, te pramANe samaja. have vaiyAvaca kahIe chIe. haiyAvacca-vyApArapaNuM, te te AcAryAdine anukULa hitakAraka pravRtti. tenA daza bhede A pramANe kahelA che-- AyariauvajjhAe, tavassisehe gilANasAhUsu / samaNunnasaMghakulagaNa-veyAvaccaM havai dasahA // 10 // bhAvArtha-pravrAjakAcArya, digAcArya uddezAcArya, samudezAnujJAcArya ane AmnAyAthe vAcakAcArya-ema pAMca prakAranA AcAryanI teonI IcchAnusAra saMyamasAdhaka svaparahitakAraka sevA karavI te 1. AcAryanI vaiyAvacca. ema sarvatra vaiyAvaccana, saMyamasAdhaka sva-parahitakArI sevA artha samaja. AcAryanI anujJAthI jJAnAdi AcAra viSayaka adhyayana sAdhuo jenI pAse kare te 2. upAdhyAya. aSTamabhakta vagere vikRSTa tapa kare te 3. tapasvI. grahaNadi zikSAne yogya navadIkSita sAdhu te 4. sikSa javara vagere bimArIvALA sAdhu te 5. glAna. sthira kare te 6. sthavira; tenA zrata, paryAya ane vaya bhede traNa bheda che. samavAyAMga sudhIno abhyAsI te zrutasthavira. vIza ke tethI vadhAre varSanA dIkSA paryAyavALA te paryAyasthavira. ane sittera ke tethI vadhAre ummaravALA te vayasthavira samajavA. eka (samAna) sAmAcArIvALA te 7. samajJa. sAdhu-sAdhvI, Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtreA-sA zrAvaka-zrAvikAone samudAya te 8. sa`gha, gaccha eka AcAryanI nizrAvALA sAdhu samudAya, tevA ekajAtIya ghaNA gacchonA samUha te ' cAndrakuLa ' vagere 9. kuLa. ane kauTika' vagere ghaNAM kuLAnA samudAya te 10. gaNu, e darekanI yathAcit dravya, kSetra, kALa ane bhAvAdithI sApekSa sevA karavI te darzAvadha vaiyAvacca, ' 260 have brahmacaryaMnI nava guptie A pramANe che-- vasa hikahani sijjindiya - kuDuMtarapuvvakIlie paNie / aimAyAhAravibhUsaNAI, nava bharagutIo // 11 // . bhAvAtha-brahmacArIe 'strI, pazu ane pa'DakavALI vasatimAM nahi rahevuM te 1. vasati, kevala strIone ekalA sAdhue dharmakathA paNa nahi kahevI ane srIonI vAtA puruSane na saMbhaLAvavI ityAdi te 2. kathA. strInI sAthe eka Asane, tema ja teNe vAparelA Asane puruSe eka muhUrta sudhI ane puruSanA vAparelA Asane strIe traNa prahara sudhI nahi besavuM, kAraNa ke, tema karavAthI vikAra thavAnA sabhava che, mATe parasparanuM Asana tajavu' te 3. Asana. cittamAM vikAra karanAra hAvAthI strIe puruSanAM ane puruSa strInAM netra, mukha, stana vagere te te agAne sthira STie jovAnI buddhie nahi. jovAM te 4. indriya, jyAM bhIMta vagerenA AMtare paNa strI-puruSanA kAmakrIDAnA zabdo sabhaLAya tevA sthAne nahi rahevuM te pa. kuDacAntara. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 caraNasittarImAM 9 brahmagupti pUrve gRhasthAvasthAmAM karelI kAmakIDAnuM smaraNa nahi karavuM te 6. pUvakrIDita. atisnigdha, vikAraka, svAdu AhArane tyAga kare te 7. praNItAhAra, rukSa paNa adhika AhArano tyAga karavo te 8. atimAjhAhAra, ane snAna, vilepana, nakha, keza vagerenuM samAraNa ItyAdi zAbhA nahi karavI te 9. vibhUSA. e darekano tyAga karavArUpa brahmacarya mATenI nava vADo kahI che. jema khetaramAMnA pAkanuM rakSaNa kAMTAnI vADa vinA thaI zake nahi, tema vedodayavALA jInA brahmacaryarUpa cAritranA mULabhUta guNanuM rakSaNa A vADenA pAlana vinA zakaya nathI. vadhAre zu? vedano sattAmAMthI paNa jeone nirmULa kSaya thayo hoya che, te tIrthakara nirvedI chatAM anya jIvonA upakAranI khAtara (vyavahArazuddhi mATe) e vADenuM pAlana kare che. kevaLajJAnI sAdhu paNa sAdhvIo sAthe rahetA nathI. AvA jJAnIo paNa A vyavahAra sAcave che, to chadmastha ane nirbaLa manavALA jIvo mATe to pUchavuM ja zuM? zrI jinezvaroe prANIonA AtmaguNonI rakSA ane vRddhi mATe batAvelA dareka vyavahAro AtmAne pUrNa upakArI che. tenI upekSA karanAro pitAnA AtmAnuM paNa hita sAdhI zake nahi, to anya jIvanuM hita te zI rIte sAdhe ? vastutaH svarakSAthI pararakSA ane svahitathI parahita sAdhI zakAya che, e apekSAne bhUlavA jevI nathI. jJAnAdi traya-jenAthI 3ya bhAvone jANI zakAya te Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26ra zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAtha Abhinidhika (matijJAna) vagere samyajJAna ane Adi zabdathI samyagdarzana ane samyaphacAritra, e traNa guNonuM rakSaNa ane vRddhi karavI te traNa prakAre A pramANe che - bArasaaMgAi suaM, nANaM tattatthasadahANaM tu / dasaNameaM caraNaM, viraI dese a savve a // 12 // bhAvArtha-AcArAMga Adi bAra aMge vagere te kRtajJAna, tatvArthanI zraddhA te samyagdarzana ane dezathI athavA sarvathI sAvadya genI virati te samyaphacAritra. paramArthathI A guNe ja AtmAnuM sAdhya che. e traNanI sAdhanA jeTale aMze thAya teTale aMze mekSamArganI. sAdhanA gaNAya che ane enI saMpUrNa siddhi mekSa kahevAya che. tapa-jenuM lakSaNa dazavidha yatidharmamAM jaNAvyuM, te bAra prakArane tapa yathAzakya Acare. te bAra prakAre A pramANe che - 1. anazana-traNa athavA cAre AhArano kavalarUpe tyAga. 2. udarI-sudhAnI apekSAe nyUna AhAra laI saMtuSTa banavuM. 3. vRtti saMkSepa-dravyanI apekSAe nyUna dravyathI nirvAha kara arthAt alpa dravyathI saMtoSa kara. 4. rasatyAga-svAdanI (rasanI) apekSA nahi rAkhavI arthAt vigaIo (ra)ne zakti pramANe tyAga kare. 5. kAyaphaleza-loca vagerenAM kaSTa prasanna bhAve sahavA, paripaho-upasargomAM prasannatA keLavavI. ane 6. saMlInatA Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNasittarImAM 12 tapa sAvadya kAryomAM kAyika pravRtti aTakAvavI, aMge pAMga vagere avayane saMkecI rAkhavAM. anazanAdi cha prakArane A tapa bAhya eTale loke dekhe te athavA kAyA dvArA thato hovAthI bAhya che. temAM kaSTanI apekSAe pUrva pUrvane tapa kaThIna che, jema ke anazanamAM sarvathA AhArane tyAga che; uNodarImAM tema nathI; uNodarImAM alpa sudhA sahavAnI che, vRttisaMkSepamAM tevuM nathI, ItyAdi svayaM vicAravuM. mane vijaya mATe uttarottarane tapa balavAna AlaMbana che, kAraNa ke, upavAsa karavA karatAM uNodarI karavI temAM manane vadhAre jItavuM paDe che. tethI paNa dravyasaMkSepamAM vadhAre, tenAthI vadhAre rasatyAgamAM, tenAthI vadhAre kAyaphalezamAM ane sahuthI vadhAre mane vijya saMlInatA tapamAM karavuM paDe che. A bAhya tapa bhAva (atyaMtara) tapanuM kAraNa che, AdhAra che, zaNagAra che ane bALa jene AkarSaka hoI zAsanaprabhAvanAnuM viziSTa aMga che. A tapanI ArAdhanAthI Indriyane vijaya karI zakAya che ane pariNAme manane vijaya banatAM atyaMtara tapa pragaTa thAya che, tenA cha prakAre A pramANe che- 1. prAyazcitta-enA AlecanA, pratikramaNa, mizra, viveka, kAyetsa, tapa, cheda, mULa, anavasthApya ane pArAMcita, ema daza prakAre che, je prAyaH cittanI (AtmAnI) zuddhi kare tene prAyazcitta kahe che. 2. vinayazAstramAM vinayana bhinna bhinna rIte aneka prakAre kahyA che. AmAnAM Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 zrI zramaNajyiAnAM sUtro-sAtha pApakarmone vizeSa prakAre nicati-dUra kare athavA AtmAne vizeSatayA Urdhva dazAmAM dore te vinaya kahevAya. sarva guNenI bhUmikArUpa hovAthI vinayane mekSanuM mULa kaheluM che, eTaluM ja nahi, ziSyane zAstramAM "vineya" nAma ApIne vinaya kare te saMyamanuM mukhya ane Avazyaka aMga che ema sUcavyuM che. 3. vaiyAvacca-enuM varNana upara jaNAvAyuM che, tenA daza prakAre che. tene apratipAti guNa kaho che. enAthI vIryAntarAya vagere karmone kSaya thatAM puNyasAdhaka ane nirAkAraka nirmaLa baLa maLe che, jenAthI pariSahe ane upasargomAM sthira banI AtmA kaThera karmone nAza karatAM paraMparAe mekSane sAdhe che. 4. svAdhyAya-sAmAnyatayA vAcanA, pRcachanA, parAvartana, anuprekSA ane dharmakathA -ema pAMca prakAre svAdhyAyanA che. gRhasthane dravya upAjananI jema saMyamIne svAdhyAya kare e mukhya vyApAra che; svAdhyAyathI navuM navuM jJAna maLe che. ethI pariNatinI zuddhi thatI jAya che ane adhyavasAya-sthAne vadhatAM guNasthAnakamAM vRddhi (vizuddhi) thAya che. svAdhyAyamAM vAcanAdi traNa ane dharmakathA dravyazrata che ane anuprekSA bhAvakRtarUpa che. kevaLajJAnanI prApti karAvanAra zrutajJAnanI sevA svAdhyAyarUpe thAya che. enAthI jJAnAvaraNIyAdi ghAtI karmone paNa ghAta thAya che, ItyAdi svAdhyAyanuM mahatva ati ghaNuM che. 5. dhyAna-dhyAnanA cAra prakAra cheH Arta, raudra, dhamya ane zukla. emAMnAM pahelAM be azubha heya) ane Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNasittarImAM 12 tapa 265 chellAM be zubha (upAdeya) che. ahIM tapamAM chellAM be dhyAno samajavAnAM che. (paramArtha daSTie jaina zAsanamAM batAvelA karmazAsanane mAnya rAkhI tenA abAdhita niyamone vaza thavAthI ja jIva kamamukta thAya che, mATe ja karmazAsanane vaza banI jIvo pitAnA jIvanane dharmamaya banAve e nIti rAjyazAsananI ane tenAthI paNa prathama darajajAnA lakazAsananI che. lokazAsana upara rAjyazAsananI ane enA upara karmazAsananI sattA che. e traNenuM kartavya jIvane tenI zaktine anusAra ahiMsA, satya vagerenuM pAlana karAvavA rUpa dharmazAsanane vaphAdAra banAvavAnuM che. je jIva ema kare che, te haMmezane mATe traNe zAsanamAMthI mukta thaI zAzvata sukhano bhagI bane che. Ama chatAM mahAdhIna ajJa jIva jyAre, karmasattAthI uparavaTa thaI, sukhI thavA mATe vicAra kare che, tyAre tene ArtadhyAna kahevAya che. AdhyAnanA cAre prakAranuM lakSaNa udita karmonI uparavaTa thaI sukhI banavAne vicAra karavo te che, ane raudradhyAnanuM lakSaNa ArtadhyAnarUpa karmanI uparavaTa thaI sukhI thavA mATe karelA vicArone anusAre hiMsAdi pApa karavAnuM dhyAna karavuM te che. mATe te be dhyAna navAM karmonAM baMdhano vadhArI jIvane saMsAramAM bhamAve che. enAthI bacavA mATe dharmadhyAna ane guphaladhyAna e be dhyAno che.) temAM karmanA niyamene prasannapaNe anusaravuM, asamAdhithI bacavuM ane evuM jIvana bane tevA upAye karavA te dharmadhyAna che; ane enA phaLarUpe Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 zrI zramaNakriyAnAM sUtro sAthe samAdhistha banI karmodaya bhogavavA chatAM AtmAne tethI para (bhinna) anubhava te zuphaladhyAnanA prathamanA be prakAre che. ema dharmadhyAna ane zukladhyAnanuM pUrvArdha e ahIM dhyAnarUpa tapa tarIke samajavuM. 6. kAtsaga-caudama. guNasthAnakanI agI (ganirodharUpa) avasthA A chelle tapa che. enI prAptithI aMtarmuhUrtamAM mukti thAya che, A nizcaya-kAryotsarga (ganiSedha) e ja zukladhyAnane uttarArdha che. ahIM tene kAryotsargarUpe dhyAnathI bhinna tapamAM gayuM che. enI prApti mATe abhyAsarUpe kAyotsarga karavAnuM vidhAna aneka rIte anuSThAnemAM jaNAveluM che, e paNa pariNAme ganirodharUpa kAryotsarganuM kAraNa hovAthI tene paNa A tapamAM aMtarbhAva samaja. ema A cha prakArane atyaMtara tapa uttarottara Atmavizuddhi karanAra ane pariNAme mokSa ApanAre che, mATe nirjarA tatvamAM bAra prakArane tapa kahyo che. ema bAhA-atyaMtara maLI tapanA bAra prakAre kahyA. have chelluM dhAdi nigrahanuM svarUpa kahIe chIe - krodhAdi nigraha-krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAra kaSAyane nigraha kare te cAra prakAra A pramANe "5 vrata, 10 yatidharma, 17 saMyama, 10 vaiyAvacca, 9 brahmacaryanI guptio, 3 jJAnAdi guNo, 12 prakAre tapa ane 4 kodhAdi cAra kaSAyone nigraha" -ema caraNasittarInA sittera bheda samajava. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNasittarImAM iMdriyaniSedha 267 emAM A rIte vizeSatA samajavI? cethA vratamAM brahmacarya kahevA chatAM nava brahmagupti judI kahI te brahmacarya vratanuM pAlana nirapavAda karavAnuM sUcavavA mATe che. mahAvrata cAritrarU5 chatAM jJAnAdi traNamAM punaH cAritra kahyuM te cheda, vagere cAra cAritronA saMgraha mATe samajavuM, ane mahA tethI pAMca cAritra paikI eka sAmAyika cAritra samajavuM. tathA yatidharmamAM saMyama ane tapa kahevA chatAM punaH kahyAM te mokSamAM saMyama ane tapanI prAdhAnyatA samajavA mATe bhinna. kahyA che. saMyamathI na karmabaMdha aTake ane tapathI jUnAMnI nirjarA thAya, ema mokSamAM benI pradhAnatA spaSTa che. tapamAM vaiyAvacca kahevA chatAM te sva-para-upakAraka hovAthI bIjA tapathI vizeSatA jaNAvavA judI kahI. tathA yatidharmamAM kodhAdinA abhAvarUpa kSamAdi kahevA chatAM kodhAdine nigraha judo kahyo, te udayamAM vartatA krodhAdine niSphaLa karavArUpa samaja. ane kSamAdi krodha vagerenA anudayarUpa samajavA athavA kSamAdi cAra upAdeyarUpe ane krodhAdi, cAra heyarUpe bhinna samajavAM. A pramANe caraNasittararUpa mULa guNanuM svarUpa kahyuM, have karaNasittarArUpa uttara guNanuM svarUpa kahIe chIe - karaNasittarI piMDavisohI samiI, bhAvaNa paDimA ya iMdiyaniroho / paDilehaNaguttIo, abhiggahA ceva karaNaM tu // 1 // 2 pa. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha bhAvArtha-cAra prakAranA piMDanI (AhAra, vastra, pAtra ane vasatinI) vizuddhi te cAra pAMca samitinuM pAlana te pAMca; bAra bhAvanAo bhAvavI te bAra; bhikSunI Ara paDimAnuM pAlana te bAra; pAMca IndriyanA vikArane niSedha te pAMca vastrAdinI pacIsa pratilekhanArUpa pacIza; traNa guptinA pAlanarU5 traNa ane dravyAdi cAra prakAranA abhigraha dhAravA te cAra--ema karaNa ane mULa guNonI sAdhanAmAM sAdhanarUpa (4+5+12+12+5+rapa+3+4=70) A sittara guNene karaNasittarI kahI che. tenuM kramazaH svarUpa A pramANe che. cArapiMDavizuddhi, pAMcasamiti ane traNa gutinuM varNana A granthamAM ApelA aSTa pravacanamAtAnA svarUpamAM kahyA pramANe samajavuM. bAra bhAvanAo tathA bAra paDimAonuM svarUpa paNa juduM kahyuM che te pramANe jANavuM. . IndriyanirAdha-sparzanA, rasanA, ghANa, cahyuM ane zotra-e pAMca indriyanA anukrame ATha sparza, pAMca rasa, be gaMdha, pAMca rU5 ane sacitta, acitta tathA mizra ema traNa prakAranA zabdo maLI 23 viSaye che. temAMnA ISTa viSaya pratye rAgapariNatine ane aniSTa pratye dveSapariNatine tyAga te pAMca prakArane IndriyaniSedha kahyo che. Indriyone dharma te te viSayanA te te svarUpanuM Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNAsattarImAM abhigraho jJAna karAvavAno che, tethI e pAMcane jJAnendriya kahI che. enA dvArA AtmAne jJAna meLavavuM hitakara che. iSTamAM rAga karavo ke aniSTamAM DhaSa kare te AtmAnuM kartavya nathI. anAdi kALathI jJAnendriyo dvArA te te viSayonuM jJAna meLavIne mehadayathI temAM rAga-dveSa karavAthI jIva saMsAramAM bhaTake che. temAMthI bacavA mATe saMyama che, mATe saMyamIe ISTa-aniSTa viSaye pratye rAga-dveSane tajavA ja joIe. mahino parAbhava karavA mATe jemAM dveSa thAya tevA viSane sevavA joIe ane jemAM rAga thAya tevA viSayeno tyAga karavo joIe. jaDa padArthone jaDa jIvana pUra upayoga jarUrI che, temAM rAga-dveSa thAya te niSkAraNa karmabaMdhanuM kAraNa bane che. ane je mehane nAza karavAne che, tenuM poSaNa karIne UlaTo AtmAno parAbhava kare che, mATe jinavacananA baLe anitya padArthonA svarUpane vicArI rAga-dveSanA parAbhavathI bacavA udyama karavuM joIe. paDilehaNA-enuM varNana A granthamAM judu ApeluM che. abhigraho-dravya, kSetra, kALa ane bhAvane aMge irachAno rola karavA mATe abhigraho (pratijJAo) karavI te. A abhigrahanA dravyAdi cAra prakAro A pramANe che - 1. dravyAbhigraha-amuka lepakRta athavA alepakRta. vastu sivAyanI vastu na levI athavA amuka dravya (sAdhana)thI vahorAve te ja levI ItyAdi amuka dravya vastune aMge. maryAdA bAMdhavI te dravya abhigraha. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe 2. kSetrAbhigraha-amuka sthAnika gAma ke bIjA gAma vageremAMthI, amuka kSetramAMthI ke amuka gharamAMthI maLe te sivAyanuM nahi levuM, e kSetrane aMge nizcaya kare te kSetraabhigraha. ene aMge sAmAnyataH zAstramAM ATha gecara bhUmio kahI cheH 1. gajavI-upAzrayathI eka ja sIdhI lAInamAM rahelAM gharomAM kamazaH gecarI mATe pharavuM; AhAra pUrNa na thAya te paNa bIjI lAInamAM nahi pharavuM te. 2. gatvA pratyAgati-upAzrayathI nIkaLI eka paMktimAM rahelAM gharamAM pharI pAchA pharatAM tenI sAmenI bIjI paMktinA chellA gharathI AraMbhI bIjI paMkti pUrNa karavI, AhAra pUrNa na thAya ke bilakula na maLe te paNa be lAIna sivAya anyatra nahi pharavuM te. 3. gemUtrikA-sAmasAmI be paMktionAM gharamAMthI kamazaH eka eka gharamAMthI AhAra letAM be paMkti pUrNa karavI, e sivAyanA gharamAM nahi pharavuM te. 4. pataMgaviAtha-aniyata kame chUTAM chUTAM game te amuka gharamAM pharavuM te. 5. peTA-gAmane cAra khuNAvALuM kalpIne vaccenAM gharene choDI cAre dizAmAM rahelAM paMktibaddha gharamAM ja pharavuM te. 6. apeTA-e peTArUpe kalpalAM cAre dizAnA ghare paikI aDadhAM-kaI be dizAnI pAse pAsenI be paMktiomAM rahelAM-gharamAM ja karavuM te. 7. aMta:zakhUkA-gAmanA madhya bhAgamAMthI prAraMbhIne zaMkhanAM AvartAnI jema goLa paktie pharatAM pharatAM gAmane cheDe rahelA gharamAM samApti karavI te. 8. bahira zakhUkA Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNasattarImAM abhigrahA 201 'taHzarmAMkAthI viparIta, gAmanA cheDe rahelA gharathI prArabhIne gALa paMktie pharatAM madhyanA gharamAM samApti karavI te. pharatAM chelle gAmanA 3. kALAbhigraha-bhikSAkALa thayA pUrve gocarI karavu te Adi, bhikSAkALe pharavuM te madhya ane bhikSAkALa pUrNa thayA pachI pharavuM te aMta-e traNa prakAramAM koI paNa kALanA abhigraha karI te kALe ja geAcarI mATe pharavuM te. 4. bhAvAbhigraha-amuka pIrasavA mATe pAtramAMthI hAthamAM ke kaDachI vageremAM lIdhele, athavA pAtramAM paDele, athavA bheAjana mATe pIraseleA, khAvA mATe hAthamAM lIdhelA, athavA amuka hAlatamAM rahelA maLe te ja AhAra levA, ityAdi nizcaya te bhAvaabhigraha samajavA. joke nirdoSa ane kalpya vastu levAmAM sAdhune sAvadya vyApAra nathI, chatAM manane (icchAneA ) rodha karavA A abhiprA yathAzakaya dararAja karavA joI e. gRhasthAne desAvagAsikanA paccakqhANuthI sAvadya vyApAranI maryAdA thAya che, tema sAdhune A abhigrahAthI icchAnA rASa thAya che, mATe te karavAnu vidhAna karelu che. Ara, ema piDavizuddhinA cAra, samitinA pAMca, bhAvanAnA paDimAnA khAra, indrionA nirodhanA pAMca, paDilehaNAnA pacIza, guptinA traNa ane abhigrahAnA cAra maLI kula sittera prakAro karaNasittarInA jaNAvyA. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazadhA sAmAcArI Agha, dazadhA ane pavibhAga-ema sAmAcArI traNa prakAre che. temAM AghaniyuktimAM kahelI te edhasAmAcArI, tathA utsa-apavAdanA bhedI te pavibhAgasAmAcArI sama javI. ane dazadhA sAmAcArI nIce pramANe che-- ' 1. icchAkAra-gurvAdie ziSyane koI kAmanI preraNA karatAM tArI icchA hoya tA A amuka kArya karA' ema kahevu' athavA kAma karanAre vinA preraNAe paNa ApanI IcchA hAya to huM amuka kAma karu' te. ema paraspara ekabIjAnI icchA joI kAya karavuM, karAvavuM, paNa khalAtkAra nahi karavA. 2. mithyAkAra-jinavacananA sAranA jANumuni, sacamanI koI paNa pravRttimAM bhUla thAya tyAre, te bhUlanA svIkArapUrvaka, - mithyAduSkRta' Ape, kintu punaH tevI bhUla na kare ke bhUlane samajapUrvaka Adara na kare te. 3. tathAkAra-sUtra-artha viSayaka pRcchA karatAM, gurvAdi je kahe te sAMbhaLI tarata ja 'tahatti' kahI svIkAre, paNa kutarkAdi na kare. e rIte zurvAdi sAmAnyaviSayaka Adeza kare tyAre paNa tarata ja ' tahatti ' kahI svIkAra kare. vyAkhyA nArdi sAMbhaLatAM paNa punaH punaH tadghatti' kahI svIkAra kare ityAdi. 6 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazAdhA sAme 273 4. AzikI-jJAnAdi Avazyaka prajane upAzreyAdithI bahAra jatAM "AvasahI" belI guru AjJApUrvaka bahAra javuM te kiyAne ane kriyAsUcaka "AvarUhI" zabdane paNa AvathikI kahI che. pa. naidhikI-avazya prajane bahAra gayelA sAdhune punaH upAzrayAdi sthAnamAM praveza karI, te kAryathI nivRtta thavuM te ane praveza karatAM 'nisIhi' zabda uccAra te paNa nidhinI samajavI. 6. ApRcchA-sarva prajanamAM gurunI AjJA meLavavA vinayapUrvaka pRchA karavI, kaI paNa kArya karatAM pahelAM gurune pUchavuM te "ApRcchA" sAmAcArI. 7. pratipRcchA-gurue kahyuM hoya ke "tAre amuka kArya karavuM", te kArya karatAM pahelAM gurune punaH pUchavuM te pratipRchA. pahelAM gurunI AjJA meLavI hoya athavA gurue kaI kAma karavA sUcanA karI hoya, te kArya karatAM punaH pUchavAthI karatI veLA kadAca te kAma karavAnuM na hoya te guru niSedha kare athavA kaMI vizeSa sUcanA karavAnI hoya te karI zake mATe punaH pUchavuM joIe. 8. chandanA-pUrve grahaNa karelA AhArAdimAMthI sarva sAdhuone A AhArAdi huM lAvyo chuM, je kaIne upayogI thAya to IcchA pramANe grahaNa karo" ema dAna Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 zrI zamaNakriyAnAM sUtra sAthe mATe vinaMti karavI te chaMdanA. ( 9 nimaMtraNu-AhAra lAvatAM pahelAM ja bIjA sAdhuone "huM Apane mATe jarUrI AhArAdi lAvuM" ema nimaMtraNa karavuM te nimaMtraNa. 10. upasaMpadA-jJAnAdinI viziSTa ArAdhanA mATe anya AcAryanI (gacchanI) nizrAmAM pitAnA AcAryanI anujJA pUrvaka rahevuM te. jJAna eTale sUtra, artha Adi bhaNavA mATe, darzana eTale darzanaprabhAvaka "sanmatita" vagere granthanA adhyayana mATe cAritra eTale tapazcaryA, vinaya, vaiiyAvaca vagere karavA mATe--ema tenA aneka bhede ane vidhi zAstromAM kahe che. temAM paNa upasaMpadA tenAthI laI zakAya ke jene gurunI anujJA maLI hoya, potAnI gerahAjarImAM svagarachamAM gurvAdinI sevA karanAra ke garachanI javAbadArI upADanArA anya sAdhuo gurunI pAse hoya ane pitAnI viziSTa zaktione vikAsa karavA mATe svacchamAM tevI sahAya maLe tema na hoya ItyAdi viveka samaja. citra mAsamAM kAryotsarga karavAne vidhi citra sudi 11, 12, 13 athavA sudi 12, 13, 14 ane bhUlI javAya te chelle sudi 13, 14,15-ema traNa divasoe dararoja sAMje pratikramaNa karyA pachI Iri pratikramaNa karI khamA daI "IcchA saMdi. bhaga acittaraja ehaDAvaNathaM kAussaga karuM? Iracha, acittaraja oha. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camAM kAryotsargane vidhi 275 DAvaNacaeN karemi kAussagga, annattha0 kahI, cAra logassa sAgaravaragaMbhIrA sudhIne kAryotsarga kare. pArIne pragaTa logassa kahevo. je A kAussagna na kare to mULa AgamonuM paThana, pAThana, vAMcana ke gadvahanAdi karI-karAvI zakAya nahi. (kaI pratikamaNamAM sakjhAya kahyA pachI A kAnsaga karI, pachI dukhaphakhaya kammakukhayane kAryotsarga karavAnuM kahe che, paNa te yuktisaMgata jaNAtuM nathI, kAraNa ke A kAtsagane saMbaMdha pratikamaNa sAthe nathI.) Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattara prakAranA saMyamanuM svarUpa paJcAsavAviramaNaM, pazcidiyaniggaho ksaayjo| daMDattayassa viraI, sattarasahA saMjamo hoi // 1 // bhAvArtha-saMyama eTale " '-ekasAthe, ca:"_ kAbu kara-aTakavuM. temAM hiMsA, asatya, corI, mithuna ane parigraha e pAMca AzrAnI (navAM karmabandhanAM kAraNenI) virati karavI te pAMca prakAre sparzana vagere pAMca Indrine nigraha kara arthAt tenA anukULa-pratikULa viSa mAM zagadveSa nahi karavA te pAMca prakAre krodhAdi cAra kaSA jaye eTale udayamAM AvelAne vaza nahi thavuM ane udita na hoya tene utpanna nahi karavA te cAra prakAre ane mana, vacana ane kAyAnI azubha pravRttirUpI daMDanI virati eTale niSedha kare te traNa-ema sattara prakAre saMyama karI zakAya che. anya AcAryo te bIjI rIte 17 prakArane kahe che; kahyuM che ke - puDhavidagaagaNimArua-vaNassaibiticauNidiajIve / pehuppehapamajjaNa-pariThavaNamaNovaIkAe // 2 // bhAvArtha-pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, beIndriya, teIndriya, caurindriya ane paMcendriya e nava prakAranA chane mana, vacana ane kAyAthI saMrabha, samAraMbha ane AraMbha kare nahi, karAve nahi ane anumodave Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattara prakAranA saMyamanuM svarUpa 277 nahi te nava prakArano saMyama che. temAM hiMsAdino saMkalpa kare te saMraMbha, paritApa upajAvavo te samAraMbha ane prANono nAza kare te AraMbha samaja. te uparAMta ajIva eTale pustako vagere saMyamanAM upakaraNone saMgraha, duHSama kALanA doSe buddhi, smRti AdithI hIna, alpa AyuSyavALA vartamAnanA jIvonA upakArArthe te jarUrI che, mATe tene pratilekhanA, pramArjanA vagere jayaNApUrvaka rAkhavAM te 10. ajIvasaMyama. netrothI jeIne sacittAdi sahita nijIva bhUmimAM besavuM, sUvuM, pharavuM ityAdi 11. prekSAsaMyama. gRhasthonA sAvadya vyApAro preraNuM nahi karatAM upekSA karavI te 12. upekSAsaMyama. athavA bIjI rIte prekSAsaMyama eTale saMyamamAM pramAda karatA sAdhuone saMyamamAM preraNA karavI te; ane pArthasthAdi saMyama pratye nirdhvasa pariNamIonI upekSA karavI te upekSA saMyama samaja. netrothI joyelAM paNa vastra, pAtra, bhU mi vagerene upayoga karatAM, letAM, mUkatAM rajoharaNAdithI pramArjavA tathA vijAtIya bhUmimAM praveza karatAM, dIkaLatAM, gRhastha vagere dekhe tema na hoya tyAre, sacittAdi rajathI kharaDAyelA paga vagerene pramAvA ane dekhe tema hoya to nahi pramAvA te 13. pramAjanA saMyama. thaMDila (ucAra) mAtru (prazravaNa) vagere athavA azuddha tema ja saMyamane anupakAraka jIvasaMsakta AhAra, pANI vagerene nirjIva zuddha bhUmimAM paraThavavAM te 14. pariThApanAsaMyama. manane droha, Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 zrI zramakriyAnAM sUtro-sAtha IrSyA, abhimAnAdi azubha bhAvAthI rokI dhama dhyAnAdimAM joDavu' te 15, manasaMyama. sAvadya, kaThora, tuccha vagere duSTa vacanathI aTakavu ane satya, pathya, mita ane prItikAraka khelavuM te 16. vArDsayama. ane gamanAgamanA avazya karavA cAgya pravRttimAM upayAgapUrvaka kAyavyApAra karavA te 17. kAyasayama, ema hi'sAdi AzravAthI aTakavArUpe saMyama sattara prakAre jANavA. aSTa pravacanamAtAe pAMca samiti ane traNa'gupti, ema AThane pravacananI ( cAritranI ) mAtAe kahI che. kahyu che ke-- etAzrAstrigAtrasya, jananAt paripAlanAt / saMzodhanAcca sAdhUnAM mAtaro'STau prakIrtitAH // 1 // aM--A pAMca samiti ane traNa guptie sAdhuAnA cAritrarUpI zarIrane ( putrane ) janma Ape che, pAlana kare che ane zuddha kare che, tethI te AThane mAtAe kahI che. vastutaH mana, vacana ane kAyAnA yAgAnA baLe abhya tara sayama (jJAnADhi guNA ) pragaTe che, mATe tenI zubhamAM pravRtti ane azubhamAMthI nivRtti karavAnA upAyarUpe ATha pravacanamAtAnu vidhAna che. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTa pravacanamAtAo 279 guptio te te mana, vacana ane kAyAnI sadeva zubhamAM pravRtti ane azubhathI nivRttirUpa che; ane samitio, jIvananA (saMyamanA) AhAra, nihAra, vihArAdi vyApAra ke jJAnAdi guNonA vikAsAthe vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, kAtsarga, dhyAna ityAdi vyApAra karatAM samyam jayaNA (yatanA) pALavArUpa che-ema bemAM bhinnatA che. samiti te te prakAranI pravRtti vakhate pALavAnI hovAthI "sapravicAra ' che ane guptie jIvanabhara (agara gRhasthane sAmAyikapauSadha paryanta) pAlana karavAnI hovAthI te azubhathI nivRttirUpa apravicAra" ane zubhamAM pravRttirUpa "sapravicAra" ema ubhayAtmaka che, ethI ja kahyuM che ke "je samitivALA che te niyamA guptivALA hoya che, paNa guptivALA samitiyukta hoya athavA na paNa hoya." jema ke, kuzaLa vacanane belato bhASAsamita ane vacanagupta che, kintu manI hoya tyAre mAtra vacanagupta che, bhASAsamita nathI." ityAdi svayaM samajI levuM. saMyamanA te te sarva vyApAramAM A ATha pravacanamAtAnA pAlanathI saMyamanI rakSA, zuddhi tathA vRddhi thAya che. e sarva vyApArane pAMca bhAgamAM vaheMcI tenI zuddhi jALavavA mATe pAMca samiti (samyaga pravRtti)nuM vidhAna karyuM che, temAM- 1. IsAmati lokAtivAhite mArge, cumbite bhAsvadaMzubhiH / janturakSArthamAlokya, gatirIryA matA satAm // 1 // artha-ghaNA lokenA gamanAgamanathI vaTAyelA ane sUryanAM kiraNothI parzita thayelA raste, jIvarakSA mATe, daSTithI cAra hAtha AgaLa nIce bhUmine jotAM jotAM cAlavuM tene jJAnIo IryAsamiti kahe che. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAtha ethI e nakakI thayuM ke, vaTAyelA mArgane choDIne anya mArge rAtre ke nIce joyA vinA sAdhue cAlavuM joIe nahi kAraNa ke, lekethI nahi vaTAyelA mArge cAlatAM sarpa, viMchI Adine bhaya rahe ane lekemAM cera, asadAcAra vagerenI zaMkA janme, rAtre ke divase paNa aMdhArAvALA mArge cAlavAthI jIvo dekhI na zakAya ane bhUmi paNa sacitta hevAne saMbhava rahe, tathA divase vaTAyelA mArge cAlavA chatAM, nIce joyA vinA cAlavAthI, kIDI Adi jenI virAdhanA thAya; uparAMta AjubAju jevAthI te te padArthomAM kheMcAyeluM citta saMyamamAM caMcaLa bane. dhUMsarI pramANa cAra hAthathI vadhAre dUra jatAM spaSTa joI zakAya nahi ane najIkamAM jatAM paDI javAne saMbhava rahe ityAdi aneka hetuo svayaM vicAravA. 2. bhASAsamiti- avadyatyAgataH sarvajanInaM mitabhASaNam / priyA vAcaMyamAnAM sA, bhASAsamitirucyate // 2 // artha-pApavacanano tyAga karavApUrvaka sarva jIvone hitakArI, pramANapata balavuM te munivarone priya (jinAjJAne anusaratI) evI bhASAsamiti kahevAya che. ethI e nakakI thayuM ke, sAvadya Adeza-upadezarUpa, keInuM paNa ahita thAya tevuM, vinA prajane ghaNuM ke zAstrAjJA viruddha vacana sAdhue bolavuM joIe nahi. upalakSaNathI apriya, ahitakAraka ane asatya bolavuM joIe nahi. kAraNa ke, pApavacanathI pApavyavahAra cAle, ekanuM hita karatAM bIjAonuM ahita thAya, te paNa hitakara na gaNAya ane ghaNuM bolavAmAM asatya, ahitakara vagere belAI javAne chadmasthane saMbhava che. je belavAthI sAMbhaLanArane pApanI Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTa pravacanamAtA 281 preraNA maLe, kAIne paNa ahita thAya ke asatya chatAM satyamAM khape, te vacana jinAjJAne anusaratuM gaNAya nahi ane chadmasthane jinAjJA vinAnuM svata Mtra kheAlavAthI hita thAya nahi. mATe upara jaNAvyuM tevuM ja samyag vacana khelavAthI vratanuM rakSaNa thAya che. 3. eSaNAsamiti-- dvicatvAriMzatA bhikSA - doSairnityamadUSitam / yunirvaTnnamAtta, saiLAsamitimatA / / 3 / atha-pratidina bhikSAnA betAlIza ASAthI dRSita na hAya tevuM je anna muni grahaNa kare che, tene eSaNAsimita kahI che. " zarIra ( mana, vacana, kAyA ) e dharmanuM mukhya sAdhana che; tenI pavitratA upara dharmanA AdhAra che. e pavitratA AhArane AbhArI che, mATe ' ejanahAra, kavalAhAra ane leAmAhAra' e traNe AhArA pavitra ( ahiMsaka ) hovA joIe. temAM ahI. kavalAhArane uddezIne eSaNAsamitinuM vidhAna che. temAM TALavAnA 42 doSo A granthamAM judA ApelA gAcarInA dASAmAM kahyA pramANe samajavA. AhAra teve eDakAra,'' catura vahu cUlAmAM pese ' vagere kiMvadatie mahuttvanI che, arjune dravya zaucamAM mAnanArA AhAranI pavitratA upara tyAM sudhI bhAra mUke che ke snAna vinA bhAjana karAya ja nahi. ethI AgaLa vadhIne abhyaMtara zaucanuM mahattva AMkanArA jene ane jaina sAdhuoe AhArazuddhi upara vizeSa bhAra mUkayo che, e kAraNe bhakSyAbha ke peyApeya vagerenI vicAraNA jaineAe vizeSatayA karI che, ene bhUlIne abhyaMtara zudghinI icchA karavI te pAyA vinA havelI caNavA jevuM che. A viSayamAM ghaNuM samajavA jevuM che, je jJAnI gItA guruenI sahAya vinA duHzakaya che. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe 4 AdAnabhaMDamattanikSepaNA samiti- AsanAdIni saMvIkSya, pratilikhya ca yatnataH / gRhaNIyAnikSipedvA yat, sAdAnasamitiH smRtA // 4 // artha Asana vagere kaI paNa vastu pahelAM upagapUrvaka cakSuthI joIne pachI rajoharaNAdithI paDilehIne levI ke mUkavI te AdAnasamiti kahI che. punaH punaH pUjavuM, pramArjavuM, e ahiMsAnA pAlana mATe Avazyaka che. temAM pramAda karanArane jIva na mare te paNa ahiMsAnI bedarakArIrUpe (saMbhava) hiMsA lAge che, mATe zrI jinezvaree A samitimAM vastumAtra letAM mUkatAM pUjavA pramArjavAnuM vidhAna kareluM che. 5. pAriDApanikAsamiti- kaphamUtramalaprAya, nirjantujagatItale / yatnAdyadutsRjetsAdhuH, sotsargasamitirbhavet // 5 // artha-kapha, zleSma, mAtru, sthaDila vagere tathA nirupagI paraThavavA egya vastra, pAtra, AhAra, pANI vagere vastuone sAdhu traNa-sthAvara jIvathI rahita acitta bhUmimAM jaNapUrvaka paraThave te pAriSThApanikAsamiti jANavI. jema zarIramAM nirupakAra banI gayela alpa paNa maLI rahI jaya te te pIDA uparAMta anya rogone pragaTa kare che, tema saMyamI jIvanamAM nirupayogI banI gayelI vastu nahi paraThavavAthI tenA upara mamatva ane pramAdanuM kAraNa bane che, pariNAme saMyamane pIDArUpa ane uttarettara pramAdanI vRddhimAM sahAya kare che. jema upayogI vastu paNa pramANAtIta levAthI zarIrane bAdhA-rega kare che, tema upayogI upakaraNa mATe paNa saMyamane aMge samajI levuM. . Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTa pravacanamAtAo 283 have traNa guprio paikI pahelI anegupti kahe che ke - vimuktakalpanAjalaM, samatve supratiSThitam / AtmArAmaM manastajjJai-manoguptirudAhRtA // 1 // artha-managuptinA traNa prakAre cheH 1. ArodradhyAnanA kAraNabhUta duSTa kalpanAonI paraMparAthI mananI mukti. 2. paralokamAM sukha ApanArI, zAstrane anusaratI, dharmadhyAnamAM hetubhUta evI mAdhyacyavRttimAM mananI sthiratA. ane 3. zubhAzubha sarva mane vyApArathI rahita caudamAM guNasthAnakavatI AtmAnI ganirodha avasthAne AmAnaMda. A pramANe 1. akuzala manano nirodha, 2. kuzala mananI pravRtti ane 3. sarvathA mananA nirodharUpa managupti traNa prakAre tenA jJAtA zrI tIrthaMkaradevAe kahelI che. bIjI vacanagati- saMjJAdiparihAreNa, yanmaunasyAvalambanam / vAgvRtteH saMvRtirvA yA, sA vAgguptirihocyate // 2 // artha-mukha. netra, bhrakuTi, aMgulI vagerenI ceSTA athavA udharasa vagerenA zabda, paththarAdi pheMkavuM, UbhA thavuM, huMkAra kara vagerenA tyAgapUrvaka mauna karavuM te vacanagutino eka prakAra ane sarvathA mauna nahi karatAM mukhe sukhatrikAthI jayaNA karavApUrvaka loka ane Agamane anusatuM bolavuM te bIje prakAra. ema vacanagupti be prakAre che; ane bhASA samitimAM samyagU vANInI pravRtti ja che, ema beno bheda samajavo. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtro sAthe trIjI kAyapti- upasargaprasaGge'pi, kAyotsargajuSo muneH / sthirIbhAvaH zarIrasya, kAyaguptirnigadyate // 3 // zayanAsananikSepAdAnacaMkramaNeSu yaH / sthAneSu ceSTAniyamaH, kAyaguptistu sA'parA // 4 // artha-deva, manuSya ke tiryacanA karelA upadrava tathA sudhA vagere parISahonA prasaMge ane tevA prasaMga vinA paNa zarIra pratye nirapekSa bhAvarUpa kAryotsargane bhajanArA evA sAdhunA zarIranI nizcalatA athavA kAyAganA nidharUpa zArIrika ceSTAne tyAga, tene kAyapti kahe che. vaLI sUvuM-besavuM, levuM-mUkavuM, cAlavuM ke UbhA rahevuM vagere kaI paNa kAyika pravRtti karatAM svachaMda ceSTAne tyAga kare (jayaNAthI vartavuM) te bIjI kAyagupti che. anAdi mahAcchAdita jIvane bhautika (jaDa) vAsanAone saphaLa karavAnuM sAdhana mana, vacana ane kAyAne yogo che. tene jinavacananA baLe vaza karyA vinA, vAsanAone vega rokI zakAya tema nathI ane e rokANa vinA navA karmonA baMdhathI bacavuM zakya nathI. mATe vAsanAnA baLane poSanArA yenuM vazIkaraNa karavA mATe guptionuM pAlana Avazyaka che. enAthI niSphaLa banelI vAsanAo dhIme dhIme maMda paDatAM AtmAnA jJAnAdi vegenuM baLa vadhe che ane pariNAme vAsanAone kSaya thatAM saMyama vizuddha banI AtmAne vizuddha banAve che. guptinuM pAlana rAtri ke divasa koI paNa samaye karavAnuM che ane samitionuM pAlana te te mana, vacana ane kayAthI cAlavuM, belavuM vagere pravRttio karatAM karavAnuM che. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che mAsika cakra. 7. sAta mA bhikSunI bAra paDamAo pahimA-pratimA, ene artha e che ke vizeSa ArAdhanAnI yogyatA keLavIne te pramANe ArAdhanA mATe vizeSa (Aka) abhigraha karavo-pALave. | gRhasthane "samyaktva pratimA " vagere agiyAra pratimA hoya che, kintu sAdhune bAra pratimAo kahelI cheH 1. eka mAsika, 2. dvi mAsika, 3. traNa mAsikI, 4. cAra mAsika, 5. pAMca mAsikI, 6. cha mAsikI, 7. sAta mAsikI, 8. prathama sAta ahorAtranI, 9. bIjA sAta ahorAtranI, 10. trIjA sAta ahorAtranI, 11. eka (traNa) ahorAtranI ane 12. eka rAtrinI. kahyuM che ke - mAsAI sattA, paDhamAbiitaiasattarAyadiNA / aharAi egarAI, bhikkhUpaDimANabArasagaM // 1 // bhAvArtha-ekathI sAta sudhI eka mahinA, be mahinA vagerenI arthAt jeTalAmI pratimA hoya teTalA mahinAnI; AThamI, navamI, dazamI sAta sAta ahorAtranI. 11mI eka aherAtranI ane 1ramI eka rAtrinI, ema bhikSuonI pratimAo bAra jANavI. A pratimAonuM pAlana karavA IcchatA sAdhu pahelAM gachanI nizrAe jinakalpikanI jema tapa, zrutajJAna, saMghayaNa, ekatva ane sattva e pAMca viSayamAM parikarma eTale Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtro sAtha tulanA kare, te te viSayamAM AtmAnI yogyatA keLave. je pratimAne eTale kALa hoya teTale kALa te pratimAnA parikane jANa. varSa cAturmAsamAM parikarma ke pratimA thaI zake nahi. ethI pahelI ane bIjI ema be pratimA eka varSamAM thaI zake; trIjI, cothI be eka eka varSamAM pAMcamI, chaThThI, sAtamI, traNanuM parikame eka eka varSe ane pratimA pAlana bIjA bIjA varSeema darekanAM be be varSe, ema pahelI sAta pratimAo mATe navA varSe joIe ane pachInI pAMce eka ja varSamAM thaI zake. pratimA pAlaka jinakalpikanI jema, zarIranI mamatA ane sArasaMbhAla na kare; prAyaH (AhAra, vihAra, nihArane cheDIne) kAryotsargamAM rahe; devAdinA upasargo ane parIjahone paNa samatApUrvaka sahana kare; AhAra alepakRta ane te paNa eSaNanA saMsRSThAdi sAta prakAre paikI udbhUtAdi pAMca prakAre mAMnA anyatara be prakArethI levAno abhigraha karI, eka prakArathI AhAra ane bIjA prakArathI pANI grahaNa kare. pratimA grahaNa karanAra garachamAM parikarma karyA pachI gacchamAMthI nIkaLIne pahelI eka mahinAnI pratimA grahaNa kare; te eka mahinA sudhI AhAra ane pANInI eka eka datti grahaNa kare mahine pUrNa thatAM punaH garachamAM Ave ane bIjInuM parikarma be mahinA sudhI gacchamAM karI bIjI pratimAne svIkAre--ema sAta pratimAo mATe samajavuM. mAtra eTaluM vizeSa che ke jeTalAmI pratimA hoya teTalI Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhikSunI bAra paDamAo 287 dattiothI AhAra ane teTalI dattiothI pANI vahere. AThamI-pahelA sAta ahorAtranI pratimAmAM gAmanI bahAra rahe, ceAtha bhakta (ekAntara upavAsa) ane pAraNe AyaMbila kare, dattino niyama nathI. teo cattA ke pAsuM vALIne sUI rahe, UbhA rahe, athavA sarakhI jagyAe bese -e pramANe yathAzakti sAta aherAtra rahe. navamI-bIjA sAta ahorAtranI pratimA paNa gAmanagarAdinI bahAra rahIne pALe; emAM eTaluM vizeSa che ke, utkaTikA Asane rahIne, athavA mastaka ane paganI pAnIo sivAya zarIrano anya bhAga jamInane na spaze tema, athavA mAtra pRSTha (pITha) sivAyanuM aMga jamInane sparza na kare tema, athavA paga lAMbA karIne daMDanI jema bhUmi para zarIrane lAMbu karIne, ema kaI paNa Asane rahe. dazamI-trIjA sAta ahorAtranI paNa ema ja samajavI; vizeSa eTaluM ke goviMkA Asane, vIrAsane ( siMhAsana upara besIne paga nIce mUkaDyA pachI Asana laI letAM je rIte zarIra rahe tema) ke AMbAnA phaLanI jevo zarIrane vAMko AkAra karIne rahe. A traNamAM sAta sAta ahorAtra uparAMta AgaLa-pAchaLa ekAsaNAno eka eka divasa meLavatAM pratyekanA nava nava divasa gaNatAM sattAvIza divase thAya. agiyAramI-ahorAtranI pratimAmAM chaThThanA tapa Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe kare ema be upavAsanA cAra bhakta ane AgaLa pAchaLa ekAsaNuM karI eka eka bhakta choDatAM kula cha bhaktane tyAga kare. te paNa pahelA ahorAtra pachI chaThThane tapa karavAnuM hovAthI traNa divasanI samajavI. chellA pAraNAnA ekAsaNAne divasa pratimAmAM gaNave nahi. - bAramI-eka rAtrikI pratimA cAra divase pUrNa thAya, kAraNa ke je rAtrie A pratimAnuM pAlana kare, pALe te rAtrI pachI lAgale ja traNa divasane aThThama tapa karavAne hoya che. e paNa grAma-nagarAdinI bahAra AkhI rAtrI animeSa netrathI siddhazilAnI sAme (UMcI) daSTi rAkhIne thAya che. emAM avadhi Adi koI eka viziSTa jJAna pragaTe che. bAvIsa parISahe 1. sudhA-bhUkha lAgavA chatAM zaktivaMta sAdhu eSaNAsamitinuM rakSaNa kare ane dInatA ke vihalatA vinA gItArtha e sAdhu mAtra saMyama yAtrAnuM lakSya rAkhI gocarI mATe phare. 2. pipAsA-tRSAtura thayele paNa sAdhu vihAramAM paNa tattvane jANa, gItArtha, dInatA vinA paMtha kApe, kintu sacitta ke zItaLa pANInI vAMchA na kare, acitta ane nirdoSa pANInI zodha kare. 3. zIta-vastrAdi ke kAmalI AdithI rahita paNa sAdhu zItapariSahane (ThaMDIne) sahana kare, paNa akathya. vastrane ke agnine upayoga karavAnI IcchA sarakhI na kare. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvIza parISahe 289 4. uSNa -garamIthI tapele paNa sAdhu garamInI nindA na kare, chAyAnuM smaraNa na kare, tema paMkhAnI ke zarIre jaLa siMcavA vagerenI IcchA paNa na kare. pa. dezamazaka-DAMsa, marachara vagere karaDavA chatAM jIvamAtrane AhAra priya che ema samajate, tene dUra na kare, dvaSa paNa na kare ane trAsa paNa na pAme. 6. acalaka-jIrNaprAyaH vastra dhAraNa karate muni mAre vastra nathI athavA A vastro sArAM nathI," ema ArtadhyAna na kare, kintu saMyamanI lAbha-hAnine samajo, sArA-khoTAM vastronI IcchA nahi karatAM jyAre je saMyamepakAra ene labhya hoya temAM prasanna rahe, rAga-dveSa na kare. 7. arati-dharmarUpa ArAmane Icchato muni cAlavAmAM, UbhA rahevAmAM ke besavAmAM paNa cittanI svasthatA (samAdhi)ne keLave; paNa arati na kare. 8. strI-munine strIne anukULa parISaha Ave (bhegAdinI prArthanA kare che, tyAre paNa muni strInA bheganI IcchA sarakhI paNa na kare, kintu strIne saMga durgAnanuM kAraNa che, mekSanI sAdhanAmAM vinabhUta che ane tenI ciMtA karavAmAtrathI paNa dharmane nAza thAya che, ema vicAre. e pramANe strIo puruSane aMge vicAre. ( 9. carcA-vihAra-sAdhu rAmAnugrAma vicare, vinA Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha kAraNa sthiravAsa na rahe, kaI gAma, nagara ke upAzrayAdi sthAnane pratibaMdha (rAga) na kare ane pote ekalo vicaravA mATe yogya hoya te, vizeSa karmanirjarA mATe, gurunI AjJAthI vividha abhigraho karIne, ekale paNa vicare viziSTa cogyatA jenAmAM hoya te ja ekAkI vicarI zake. 10. niSadhA (Asana)-strI, pazu, paMDakAdi bhAvakaMTaka na hoya tevI smazAna vagere bhUmimAM paNa kAryotsarga vagere karate muni anukULa-pratikULa upasargone nirbhayapaNe, zarIranI paNa darakAra choDIne, zubha bhAvanAthI sahe. 11. vasati (zasyA)-savAre te vihAra karavAne che ema vicArate muni vasatinAM garamI, ThaMDI, khADA, TekarA vageremAM rAga-dveSa karyA vinA sukha-duHkhane sahana kare, sArA-khoTA upAzraya pratye rAga-dveSa na kare. 12. Akroza-pita "kSamAzramaNa che ema bhAvanA bhAva muni bIje kaI pitAnA upara krodha kare to paNa pite krodha na kare, kintu Akroza karanArane paNa upakArI mAne. 13. vadhu (tADana-tajana)-kaI tADana kare (mAra mAre) tepaNa mane mArI to nathI nAMkhate ne?" ema samajate muni sAme tene mAre te nahi, paNa bhale eNe duSTatAthI krodha karyo, te paNa mAre te kSamAguNanI sAdhanA mATe upakAra thayo ema ciMtave. 14. yAcanA-paranA dAna upara jIvanArA munine Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvIza parISahA 291 yAcanA karavI te cagya nathI, ema samajatA muni yAcanA karavAmAM duHkha na mAne ane punaH grahavAsanI icchA paNa na kare. 15. alAbha-bIjAnI pAsethI peAtAnA ke paranA mATe AhArAdi maLavAthI marda na kare potAnI ke dAtAranI nindA paNa na kare. ane na maLavAthI 16. rAga-karmInA udayathI, kAI prasaMge, rAga thAya te muni udvega na kare; te mATe auSadhAhinI icchA paNa na kare; kintu zarIra ane AtmAnI bhinnatAne samajI, dInatA vinA, prasanna citte rAgane sahana kare. 17. tRNaspaza-vastranA abhAve ke alpa hoya tyAre tRNa (ghAsa) vagerenA sathArA karatAM muni tenA sparzanuM duHkha sahana kare, kintu kAmaLa sAdhananI ke kAmaLa tRNunI IcchA na kare. 18. sala-unALAnA tApathI pasInAne kAraNe gAtrA bhIMjAtAM zarIre mela thAya, te melathI muni udvega na kare, snAnanI icchA paNa na kare, tema zarIra cALIne melane dUra paNa na kare, paraM'tu malina gAtrAnA duHkhane sahana kare. 19. satkAra-muni, pAtAnA satkAra mATe UbhA thavu', pUjana karavu', mAna Apavu. ityAdi abhilASA tA na kare, kintu koI evA satkAra kare teA ha paNa na kare ane satkAra na kare te duHkha paNa na dhare. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha 20. prA(buddhi)-bIjA buddhimAnanI viziSTa buddhine joIne ane pitAnI tevI buddhi nathI ema samajato muni viSAda na kare tathA buddhine pitAmAM utkarSa hoya te mada paNa na kare. 21. ajJAna-huM jJAna-cAritrayukta chatAM chadmastha chuM, ema samajate muni jJAnanI prApti kamazaH abhyAsa karatAM thAya che ema mAnI ajJAnane sahana kare, kintu akamathI jJAna meLavavA na icache ane ajJAnanuM duHkha paNa na dhare. 22. samyaktva-samyaktvavaMta muni zrI jinezvare temaja teoe kahelA jIva, dharma, adhama, paraloka vagere padArtho pratyakSa nahi chatAM te mithyA nathI, ema samaje. e pramANe mana, vacana, kAyAne vaza karanAre muni svaprerita ke paraprerita zArIrika ane mAnasika parISahane nirbhayapaNe sahana kare. A parISaha jJAnAvaraNIya, vedanIya, mohanIya ane aMtarAya karmonA udayathI saMbhave che. temAM sudhA, tRSA, zIta, uSNa, dazamazaka, caryA, zayyA, vadha, raMga, tRNasparza ane mala-e 11 vedanayanA udayathI prajJA ane ajJAna be jJAnAvaraNIyanA udayathI alAbha parISaha aMtarAye karmanA udayathI samyaktva darzanamohanIyanA udayathI ane alaka, arati, strI, niSadyA, AkAza, yAcanA, satkAra-e sAta cAritramehanIyanA udayathI hoya che. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvIza parISahA 293 temAM khAdara- sa'parAya (navamA) guNasthAnaka sudhI sarve, sUkSmasa purAya ane kSINamAha guNasthAnake chadmasthane vedanI canA 11, jJAnAvaraNIyanA r ane aMtarAyanA udayathI thatA 1-ema cauda hoya che; tathA vedanIyanA udayajanya 11 kevalIne paNa hAya che. temAM paNa ekasAthe jaghanyathI eka ane utkRSTathI 20 hoya che, kema ke paraspara viruddha zIta-uSNu tathA vihAravasaMta sAthe sabhave nahi. zrI tattvArthasUtramAM te vihAravasati ane niSadyA traNa paikI ekavakhate eka ja hAya ema kahI utkRSTathI eka jIvane eka sAthe 19 kahyA che. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra prakAranI bhASA ane tenA kara uttara bhedo paDhamA bhAsA saccA, bIA u musA vivajjiA tAsiM / saccAmusA asaccAmusA puNo taccautthI u // 1 // bhAvArtha-pahelI satyA, bIjI tenAthI viparIta mRSA, trIjI satyAmRSA (mizra) ane cothI asatyA-amRSA (vyavahAra) bhASA ema vyavahAranaye bhASAnA mULa cAra bhedo che. nizcayana te bolanAranA upayoga (uddeza)ne anusAre satya ane asatya, ema e ja prakAre bhASArahasyamAM kahelA che; ane ArAdhaka-virAdhaka bhAvanI apekSAe ghaTe paNa te be ja che. temAM pahelI satyAbhASAnA daza bheda A pramANe cheH 1. janapadasatya-janapada eTale deza amuka dezamAM koI amuka vastu mATe amuka zabda belAte hoya te anya dezamAM na belA hoya te paNa dezanI apekSAe satya gaNAya. 2. sammatasatya-sarvasaMmata vacana, jema ke rAtrivikAsI, sUryavikAsI vagere kamaLe badhAM paMkamAM (kAdavamAM) Uge che, te paNa AbAlagopAla aravindane ja paMkaja kahevAya che, bIjAne nahi, mATe paMkaja eTale aravinda (kamaLa) gaNAya, bIjI jAtanAM kamaLa nahi ItyAdi. 3. sthApanA satya-sthApanA (vyavahAra)thI satya; jema ke ekaDAnI AgaLa be mIDAM sthApavAthI so, traNa mIThAM Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra bhASAnA 42 bhedo 295 mUkavAthI hajAra vagere. athavA pASaNAdinI sthApelI mUrti citra vageremAM "arihaMta" vagere te te vyaktine mAnavI te. 4. nAmasatya-nAmamAtrathI satya; jema ke kuLanI vRddhi nahi karavA chatAM keI vyaktinuM nAma kulavardhana rAkhyuM heya te tene nAmamAtrathI "kulavardhana mAne . pa. rUpasatya-rUpanI apekSAe satya; jema ke daMbhathI keIe sAdhuveSa paheryo hoya te tenA te veSa (rUpa)thI tene sAdhu kahe che. 6. pratItyasatya-anya vastune Azrine satya jema ke anAmikA aMgulIne kaniSThAnI apekSAe lAMbI ane madhyamAnI apekSAe TUMkI kahevI. 7. vyavahAra satyalekavyavahArathI satya; jema ke parvata upara ghAsa ke jhADa baLatAM hoya chatAM lokomAM belAya che ke parvata baLe che; pANI gaLavA chatAM bolAya ke pAtra gaLe chepeTa hovA chatAM keI garbha dhAraNa na kare tevI strIne "anudarA -peTa vagaranI kahevI ItyAdi. AvuM vyavahArathI sAdhu paNa bele te te vyavahArasatya samajavuM. 8bhAvasalya-varNa vagere te te bhAvanI utkaTatAnI apekSAe belAtuM vacana; jema ke pAMce varSo hovA chatAM ujajavaLa varNa utkaTa hovAthI zaMkhane ujajavaLa kahe; pAMce varNavALA bhamarAmAM kALA varNanI utkaTatA hovAthI kALo kahe ItyAdi. 9. gasatyaanya vastu vagerenA veganI apekSAe te te prakAre belivuM te jema ke kaI haMmezAM chatra dhAraNa karate hevAthI kadAcita chatra na hoya tyAre paNa tene chatravALe kahe, maMtrI Adi pada choDI devA chatAM tene maMtrI tarIke oLakhave ItyAdi. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sAtha ane 10. upamAsatya-upamAne upacAra karI khelavuM; jema ke moTA taLAvane samudra tulya kahevuM, ati rUpavAnane deva tulya kahevA vagere. khIjI mRSAbhASAnA daza uttara bhede A pramANe : 1. krodhaasatya, 2. mAnaasatya, 3. mAyAasatya. 4. lAbhaasatya, 5. rA( prema )asatya, 6. dveSaasatya, 7. hAsyaasatya, 8. bhayaasatya, 9. kathAasatya ane 10. upaghAtaasatya. temAM krodhathI kheAlAyelu` satya chatAM asatya, athavA krodhathI dAsa nahi chatAM dAsa kahevA te 1. krodhaasatya. e rIte mAnathI 'huM samartha chuM; svAmI chu...' vagere sAcuM ke khoTu khelavu te 2. mAnaasatya. bIjAne ThagavAnA AzayathI satya ke asatya khelavu' te 3. mAyAasatya. lAbhathI alpa mUlyavALA paTTAne bahu mUlyavALA kahevA vagere 4. lAbhaasatya. rAga-premathI strIne kahevuM ke 'huM tAro dAsa chuM' vagere pa. premaasatya. dveSathI guNavAnane paNa nirguNI kahevA vagere 6. dveSaasatya, hAMsI-mazkarImAM khelavuM te 7. hAsyaasatya. cAra vagerenA bhayathI gabharAI ne jema tema asaMbaddha khelavuM te 8. bhayaasatya, vAta-kathA karatAM asaMbhavita chatAM sabhavita jaNAvavu' te 9. kathAasatya. ane upaghAtane yAge 'tuM cAra che' vagere khelavu. te 10. upaghAtaasatya. trIjI satyAmRSA (mizra) bhASAnA daza prakAro A pramANe che: 1. utpannamizra-koI gAmamAM dazathI nyUna Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7 cAra bhASAnA 42 bhedo ke adhika bALakone te divase janma thavA chatAM Aje ahIM daza bALake janmyAM vagere balavuM te. 2. vigatamizra-janmanI jema jUnAdhika maraNa thavA chatAM Aje ATalA mANase marI gayA vagere bolavuM te3. ubhayamizrautpatti ane vinAza ubhayane aMge nyUnAdhika chatAM amuka saMkhyAmAM janmyA ane amuka saMkhyAmAM mAryA vagere bolavuM te. 4. jIvamizraghaNA junA DhagalAmAM cheDA marelA paNuM hovA chatAM "A jIvane samUha che" ema belivuM te. pa. ajIvamitra-ghaNA marelA sAthe ceDA jIvatA chatAM A muDadAne samUha che" ema belavuM te. 6. jIvAjIvamizrae ja DhagalAmAM jIvatA ane marelA jenI saMkhyA nakkI nahi karavA chatAM "ATalA jIvatA che, ATalA marelA che, ema nizcaya AMkathI belavuM vagere. 7. anatamitramULa vagere anaMtakAyikA vastu tenAM pAkelAM pAMdaDAM ke bIjI koI vastunI sAthe rahelI joIne te pAMdaDAM vagere sarvane "A anaMtakAyika che" vagere kahevuM te. 8. pratyekamitra-e paNa anaMtamizranI peThe pratyeka vanaspatine ane livuM te. 9. addhAmizra-addhA eTale prasaMganusAra ahIM divasa vA rAtri tene aMge koI zIvratA karAvavA rAtri chatAM bele ke divasa Uge athavA divasa chatAM bele ke rAtrI paDI ItyAdi. ane 10. adAdAmijhaahIM divasa ke rAtrIne eka deza te "addhAddhA" samaja; jema ke kaI pahelA prahare paNa utAvaLa karAvavA kahe ke jaladI kara, madhyAhna thaye" vagere. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 zrI zramaNAkrayAnAM sUtro-sAtha cethI asatyAamRSA (vyavahAra) bhASAnA bAra uttarabhede A pramANe che: 1. AmatraNa-AmatraNa arthe he devadatta ! ItyAdi belivuM te, A bhASA satyA, asatyA ane mizra e traNethI vilakSaNa hovAthI satya paNa nathI ane asatya paNa nathI, mATe mizra paNa nathI, tethI tene "asatyA-amRSA"(vyavahArabhASA) samajavI. 2. AjJApanI-AjJAvacana, jema ke "Ama karaItyAdi. 3. yAcanI amuka Apa" ItyAdi yAcanA-vacana. 4. pracchanI-ajANa paNathI ke saMzayathI jANanArane "A zuM che? -ityAdi pUchavuM te. 5. prajJApanI-ziSyAdine upadeza de, jema ke 'hiMsA nahi karavAthI AyuSya dIrgha thAya che" vagere bolavuM te. 6. pratyAkhyAnI-vAcakane niSedha kare vagere nakAravacana. 7. IcchAnuvatinI-pUchanAranI IrachAne anusarate javAba Ape vagere. 8. anabhigrahItA-kaI eka nirNaya vinAnuM vacana, jema ke kaI pUche "atyAre zuM karuM?" tenA javAbamAM "je jaNAya te kare" vagere. 9. abhigRhItA-nirNayAtmaka vacana, amuka kAma karavuM, amuka nahi, ityAdi. 10. saMzayakaraNa-aneka artho samajAya te zabda belI sAmAne saMzaya upajAve te. 11. vyAkRtAspaSTArtha vacana, ane 12. avyAkRtA-gUDha arthavALuM athavA aspaSTa akSaravALuM vacana. ema cAra bhASAnA uttara bhede kare che, te samajIne satyavratanA pAlana mATe pahelI ane chellI bhASAo bolavI, asatya ane mizrane tyAga kare. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca mahAvratanI pacIsa bhAvanAo pahelA mahAvatanI pAMca bhAvanAo manojanA-ma: timira tA. dRSTAnapAnagrahaNenA'hiMsAM bhAvayet sudhIH // 1 // bhAvArtha-1. managuNi, 2. eSaNasamiti, 3. AdAnabhaMDamattanikSepaNasamiti ane 4. Isamiti-e cAranuM pAlana karavuM, tathA AhAra-pANI joIne grahaNa karavAM, vAparavAM, ema pAMca prakAre ahiMsAvratanuM buddhimAna AtmAe rakSaNa karavuM. prasannacaMdra rAjarSi vagerenI jema hiMsAmAM mananuM prAdhAnya hovAthI managuptinuM ahiMsAmAM upayogIpaNuM che. tathA eSaNasamiti dvArA nirdoSa piMDa levAthI, vastu levA-mUkavA vageremAM AdAnabhaMDamattanikSepaNA samitinA pAlanathI, gamanAgamanamAM IsamitinA pAlanathI tathA AhAra-pANa Adi cakSu dvArA jeIne levAthI ane divase prakAzavALA sthaLe pahelA mukhanA bhojanamAM vAparavAthI ahiMsAnuM pAlana thAya che. bIjA mahAvratanI pAMca bhAvanAo- hAsyalobhabhayakrodhapratyAkhyAnai nirantaram / AlocyabhASaNenA'pi, bhAvayet sunRtavratam // 2 // bhAvArtha-bolavAmAM hAsyAdi cArane tyAga kare ane vicArIne bolavuM-ema pAMca prakAre satyavratanuM pAlana Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtra-sAtha karavuM. kAraNa ke, hAMsIthI bAlanArA mithyA (khATu) ele, e rIte lAbhane vaza thayelA dhananI IcchAthI, bhayabhIta anelA prANa vagerenA rakSaNa mATe ane krodhI paNa krodhane vaza mithyA bele, mATe satyanI rakSA mATe khelavAmAM hAsyAdinA hamezAM tyAga karavA tathA hAsyAdi vinA paNa jUThThuM, ahitakara vagere noAlAI jAya tema vicArIne bolavu'. trIjA mahAvratanI pAMca bhAvanAo-- 300 AlocyAvagrahayAJcA'bhIkSNAvagrahayAcanam / etAvanmAtramevaitadityavagrahadhAraNam // 3 // samAnadhArmikebhyazca tathA'vagrahayAcanam / anujJApitapAnA'nnA'zanamasteyabhAvanAH || 4 || bhAvA-indra, rAjA, mAMDalika, zayyAtara ane sAdhu (sAdharmika)-ema pAMca paikI jene adhikAra jyAM hoya, tenA tyAM vicAra karIne avagraha (jagyA)nI yAcanA karavI. e pAMcamAM pUrva pUrvanA avagraha uttara uttarane bAdhaka che, jema ke rAjAne avagraha indra pAse mAgavA chatAM na kalpe, tema mAMDalikane avagraha rAjA pAse, zayyAtaranA mAMDalika pAse ane sAdhue UtarelA hoya te vasatine zayyAtara pAse mAgavA chatAM ane teNe ApavA chatAM paNa na kalpe; kintu jene yAM mukhya adhikAra cAlu hoya, tenI pAse mAgavAthI ja kalpe, mATe te pramANe vicArIne jagyAnI nyAcanA karavI te pahelI bhAvanA. pUrva yAcelA avagrahane Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca mahAvratonI pacIsa bhAvanAo 301 paNa, bimArI vagere kAraNe, sthaDila, mAtru Adi paraDavavA. zayyAtara pAse punaH punaH mAgaNI karavI te bIjI bhAvanA ATaluM-amuka pramANapata-kSetra mATe upayogI che, ema. pramANane nirNaya kare te trIjI bhAvanA. jyAM pUrve bIjA sAdhuo rahelA hoya tenI anumatipUrvaka mAsakapAdi mATe pAMca kraza vagere pramANavALA zetranI mAgaNI karI, teonI. anumatipUrvaka, tyAM upAzrayAdinI yAcanA karavI te cothI. bhAvanA. ane kapya tathA nirdoSa AhAra-pANI Adi paNa gurunI anujJApUrvaka levA ane vrata, paccakakhANa, tapa, japa vagere dharmasAdhanA paNa gurunI anumati pramANe karavI te. pAMcamI bhAvanA samajavI. e pAMca bhAvanAothI trIjA mahAvratanuM rakSaNa thaI zake che. anyathA adattAdAna, vaira, vidhi Adi aneka doSa uparAMta jinAjJAne bhaMga vagere doSa lAge. * cethA mahAvratanI pAMca bhAvanAo strISaNDapazumadvezmA-sanakuDyAntarojjhanAt / sarAgasvIkathAtyAgAtmAgaratasmRtivarjanAt // 5 // strIramyAGgekSaNasvAGga-saMskAraparivarjanAt / praNItAtyazanatyAgAd , brahmacarya ca bhAvayet // 6 // * bhAvArtha-devIo, strIo ke tenAM citra tathA napuMsake ane pazuo jyAM hoya, tevA upAzrayane ane teonAM bhagavelAM Asanone tathA jenI bhIMtanA AMtare strI Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302. zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha puruSanI kAmakrIDAnA zabdo saMbhaLAya, tevA sthAnane tyAga kare te pahelI bhAvanA. rAgane vaza banI strIonI sAthe bolavuM nahi ke strInI kathA puruSanI sAthe karavI nahi athavA rAgavatI strInI sAthe bevavuM nahi ke rAgavatI strInI vAte puruSanI sAthe karavI nahi te bIjI bhAvanA. pUrve bhagavelA bhegenuM smaraNa tajavuM te trIjI bhAvanA. strInAM ke tenAM citra, mUrti AdinAM mukha, netra, stana vagere vikArajanaka aMgenuM nirIkSaNa nahi karavuM ane pitAnAM aMgone saMskAra (bhA) vagere nahi karavuM te ethI bhAvanA. ane snigdha (mAdaka) ane svAdiSTa-rasadAra AhArane tathA lukhA paNa adhika AhArane tyAga kare te pAMcamI bhAvanA. e pAMca bhAvanAthI brahmacaryanuM pAlana karavuM. (vastutaH brahmacaryanI nava vADenuM pAlana e ja pAMca bhAvanAe che. pahelI bhAvanAmAM vasati, Asana ane bhIMtanA aMtaranuM varjana-e traNa guptio che; bIjImAM strIkathAne tyAga trIjImAM pUrva kIti smRtine tyAga; ethImAM IndriyAdi ane jovAnuM ane svazarIranI vibhUSAne tyAga ane pAMcamI bhAvanAmAM praNIta ane ati AhArano tyAga -A rIte neve guptionuM pAlana A pAMcamAM AvI jAya che.) pAMcamA mahAvratanI pAMca bhAvanAo- * sparze rase ca gandhe ca, rUpe zabde ca hAriNi / paJcasvitI(svapI)ndriyArtheSu, gADhaM gArddhasya varjanam // 7 // Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 pAMca mahAvratanI pacIsa bhAvanAo eteSvevAmanojJeSu, sarvathA dveSavarjanam / AkizcanyavratasyaivaM, bhAvanAH paJca kIrtitAH // 8 // bhAvArtha-sparza, rasa, gabdha, rUpa ane zabda-e pAMce IndrinA pAMca manapasaMda viSayamAM ati vRddhino ane na game tevA te sparzAdimAM sarvathA zreSane tyAga kare te aparigraha vratanI pAMca bhAvanAe kahI che. vastutaH viSayone virAga e ja dharmanuM phaLa che, kAraNa ke enA rAgamAMthI dveSa ane kodhAdi kaSAye janme che. emAMthI asatya, corI, hiMsA vagere pApanI paraMparA janme che. mATe ja parigrahane (viSayenI mUchane) sarva pApanuM mULa kahyuM che, ane e mUchane vijaya karavA ahIM anukULane rAga ane pratikULane dveSa tajavAnuM kahyuM che. A pacIsa bhAvanAo vinA mahAvratanuM pAlana mAtra nAmanuM ja rahI jAya che ane saMyamanAM kaSTa sahana karavA chatAM AtmAmAM guNasthAnaka vadhUtuM ke TakatuM paNa nathI. bhAvanAo mahAvratanA prANarUpa che. jema prANa vinAnuM zarIra gametevuM zaNagAreluM hoya, paNa te nirupayegI muDadu gaNAya che, tema bhAvanAonA baLa vinAnAM mahAvratanuM pAlana game tevAM rAgapUrvaka karAya ke kaSTa veThIne bAhyathI suMdara banAvAya tepaNa temAM AtmAnA bhAva prANa-jJAnAdi guNa pragaTatA nathI. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra bhAvanAo saMsArane oLakhavA mATe sogenuM anityapaNuM 1; jIvanuM azaraNapaNuM ; ekalApaNuM 3; sarvathI judA paNuM 4; zarIranuM azucipaNuM pa nATakiyAnI jema jIvanuM bhinna bhinna rUpe ane saMbaMdhothI bhaTakavApaNuM 6; pratisamaya karmothI baMdhana 7; tene rokavAnA upAye 8; jUnAM karmothI chUTavAnA upAye 96 jagata (caudarAja)ne vistAra, AkAra vagere 10; emAMthI chUTavA mATe zrI jinezvare kahelA dharmanI uttamatA 11; ane e dharmanI prAptinI durlabhatA. 12 ema bAra bhAvanAone vAraMvAra bhAvavAthI jIvana ajJAna, rAga, dveSa, meha vagere deze maMda paDe che, saMsArathI vairAgya pragaTe che, dharmaprApti mATenI gyatA pragaTe che ane pariNAme sarva duHkhomAMthI chUTI zAzvata sukhano. bhogI bane che. 1. anityapaNuM-ISTa manuSyone meLApa, Rddhi, viSayasukhanI sAmagrI, saMpatti vagere bAhya sago tathA Arogya, zarIra, yauvana ane chevaTe AyuSya (jIvana) paNa nAza pAmanAruM che, mATe temAM mamatva nahi karavuM. 2. azaraNuparNajanma, jarA ane maraNa vagere bhathI ane vividha vyAdhiothI bharelA jagatamAM (e. ApattiothI ribAtA) jIvane bIje kyAMya zaraNa maLe tema nathI; anAtha, dIna ane lAcArapaNe bhavobhava bhaTakatA jIvane mAtra eka zrI jinavacana ja sAcuM zaraNa che. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra bhAvanAo 305 3. ekalApaNuM-ekalA janmatA ane maratA jIvane saMsAracakamAM sArI-mAThI gatie ekalAne ja bhegavavI paDe che; mAtA-pitA, bhAIbahena, strI-putra ke kaI bIjuM emAM bhAga karatuM nathI, mATe jIve potAnuM Atmahita pote ekalAe ja karavuM joIe, bIjAnI AzA rAkhavI vyartha che. 4. savathI judApaNuM-svajanathI, parivArathI, vaibhavathI ane jene pALI-paSIne aneka rIte saMbhALuM chuM, te zarIrathI paNa huM bhinna chuM, temAMnuM kaI mAruM nathI, evI jenI buddhi hoya tene zekarUpa zatru duHkhI karI zakatA nathI. pa. zarIranuM azucipaNuM-je zarIra svabhAve ja vastumAtrane durgadhamaya banAve che, jenI utpatti azucimAMthI thayelI che ane pachI paNa te gaMdA padArthothI poSAya che, te zarIranuM sarvatra apavitrapaNuM vAraMvAra vicAravuM. upara mahelI cAmaDI mAtramAM mUDha banelo jIva zarIranA rAgathI anekAneka pApe kare che te je zarIranA svarUpane samaje te vairAgya pragaTa thAya ane sarva pApanuM kAraNa zarIrane rAga TaLI jatAM mokSanI ArAdhanAmAM te sAdhana banI jAya. 6. saMsArI saMbaMdhanI vicitratA-eka vAra je mAtA hoya che, te ja A saMsAramAM bIjA janmamAM bahena, putrI ke patnI paNa thAya che, brAhmaNa kasAI rAjA raMka, paMDita mUkha, deva kIDo ke zrImaMta daridra paNa thAya che. 20 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtreA-sA 306 tA kayA sabadhamAM kAnI upara vizvAsa rAkhavA ? 7. Azrava-jema jema jIva mithyAdaSTi, avirati, kaSAyA, akuzala, mana-vacana-kAyArUpI traNa daDAno Azraya le che, tema tema tene navAM karmo Ave (badhAya) che, mATe te kamakha dhanAM kAraNeAne rAkavA prayatna karavA joI e. 8. saMvar-sArAM ke mAThAM (puNya-pAparUpe) khaMdhAtAM karmAne rokavA mATe (zaLa) mana, vacana ane kAyA (rUpa guptie) dvArA (zubha)pravRtti (ane azubhamAMthInivRtti) karavI tene samAdhijanaka, Atmahitakara ane iSTa sukha ApanAra saMvara kahelA che, mATe te savaranA svarUpanI bhAvanA bhAvavI. 9. nija rA-jema ghaNA jUnA paNa peTamAM jAmelA maLa tenuM zASaNa karavArUpa cikitsA karavAthI pAkIne nIkaLI jAya che, tema ati jUnAM ane ghaNAM paNa ekaThAM thayelAM karmo AzravanAM dvArA baMdha karIne saMyamamAM jhIlatA AtmA AjI-abhyaMtara tapa dvArA pakAvIne kheravI nAkhe che. 10. lAkavistAra-leAka eTale jIvAne janmamaraNAdi dvArA paribhramaNa karavAnu' sthAna. AnA AkAra e hAtha keDa upara mUkIne nIcethI paga paheALA karI UbhelA manuSyanA jevA gALa che.te nIce sAta rAja paheALA, cauda rAja UMcA, madhyamAM eka rAja, koNInA bhAge pAMca rAja ane mastake eka rAja paheALA che. temAM A jIve sa ThekANe (sarva AkAzapradezeA upara) janma-maraNa anaMtI vAra karyo che ane pAte arUpI chatAM karma, bhASA, zvAseAsa, mana Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra bhAvanAo 307 ane bhinna bhinna zarIrarUpe anaMtAnaMta rUpI pudagalono tene Azraya levo paDyo che, e vagere vicAravuM. 11. dhamanI suMdaratA-A jagatamAM AtmAnA aMtaraMga zatrune nAza karI cUkelA zrI jinezvaradee jagatanA hita mATe upadeza dvArA "jainadhama" nAmano mahAna dharma evo prasiddha karyo che ke je koI AmA ene potAne banAve che-cittamAM dhAraNa kare che-tene te A saMsArarUpI mahAsamudramAMthI zIdhra pAra utArI de che. 12. badhinI dulabhatA-janma-maraNa karatAM kaMI vAra jIvane manuSyapaNuM, karmabhU mirUpa AryakSetra, Arya (uttama) kuLa, suMdara Arogya, dIrgha AyuSya, pAMce IndrinI pUrNatA ane paTutA vagere eka ekathI durlabha sAmagrI maLI javA chatAM dharmazravaNanI IcchA thatI nathI ane te thAya te dharmopadezakano yoga thato nathI, te yoga thAya te paNa teonA vacana pratyene vizvAsa-samakita to ati durlabha che. ema chatAM karmanuM jera maMda paDatAM, bhavitavyatA ane kALane paripAka thatAM, kadAca samakita paNa pragaTe, te paNa jaDane moha-rAga ane unmArgamAM phasAI gayelA jIvane saMpattio, pAMce IndriyonA viSayone rasa ane sukhazIliyApaNuM-e traNanA moharUpa traNa gAronA lIdhe virati -jaDanI sevAno rAga taja-ati durlabhatara che. kadAca viratirUpa dharmaratna paNa maLI jAya, topaNa Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtreA-sAtha IndriyA, kaSAyA, gAravA ane parISaharUpa zatruothI vijaya meLavavA te teA duSkara duratama che. 308 mATe sukhanA abhavya jIvAe e pariSahA, indriyA, gAravA ane e badhAnA nAyaka sarakhA kaSAyAne jItavA mATe kSamA, mRdutA, saraLatA ane satASarUpa svaguNAnI madada meLavavI joie. Akhare te AtmAnuM sukha AtmAnI zaktionA (adhyAtmanA) maLe ja meLavI zakAze, jaDa vastuo teA jAgrata AtmAne prArabhamAM gheADA sAtha Apaze, mAhamUDhane te vizeSa sAvI sa`sAramAM bhaTakAvaze vagere tattvane vicArI Atma(adhyAtma)baLa keLavavA prayatnazIla thavu* ityAdi. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa trIjo 1. asvAdhyAyika prakaraNuM rudhirAdi azuci vagerene kAraNe svAdhyAya (sUtrAdinuM paThana-pAThana) vagere na thaI zake tevA prasaMgone asvAdhyAyika kahevAya che. tenA be mULa bhedo che, temAM, 1. AtmasamuO-svAdhyAya karavAnI IcchAvALAthI je kAraNa Upaje te Atmasamutya. ane 2. parasagultha-bIjAthI kAraNa Upaje te parasamutya jANavuM. temAM parasa mutyanuM varNana nIce pramANe che. Atmasamulya asvAdhyAya to parasamutthamAM kahIzuM te paramanuSyanA asvAdhyAyanI tulya samajI le. parasamutya-tenA uttara prakAre pAMca cheH 1. saMyamaghAtika, 2. aupAtika, 3. sadevaM. 4. buddabrAhika ane 5. zArIraM. e pAMca prakAranA asvAdhyAyikamAM svAdhyAya karanArane jinAjJAne bhaMga, anavasthAM vagere doSo lAge che. 1. saMyamaghAtirka-saMyamano ghAta karanAra tenA traNa bhedo che: 1. mahikA, 2. sacitta rajovRSTi ane 3. apakAyanI vRSTi. temAM kArtikathI mAgha mahinA sudhI AkAzamAM je ghumarI (dhummasa) varase te 1. mahikA. A dhummasa varasatAM tarata ja sarva sthAne apUkAyamaya banI jAya che, mATe aMgopAMga saMkecIne. maunapaNe, upAzrayAdi sugupta sthAne besI rahevuM joIe, hAtha-paga paNa halAvavA joIe Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 zrI maNajyiAnAM sUtro-sAthe nahi. 2. araNyanA pavanathI UDelI vyavahAra saMcita raja, te varNathI kaMIka lAla hoya ane dUra dUra dizAomAM dekhAya. A sacitta raja paNa satata varase te traNa divasa pachI sarva sthAne pRthvIkAyamaya banI jAya che. 3. apakAyanI vRSTi, tenA traNa prakAre cheH 1. buddabuddI varSA, 2. buddaburahita ane 3. kRsikA. temAM buddabudra eTale je varasAdamAM nIce pANImAM parapoTA (pANInI saLIo) thAya, te je ATha prahara sudhI (ane anya mate traNa divasa sudhI) satata varase te, te pachI asvAdhyAya. 2. bubudda (parapoTA) rahita-satata pAMca divasa varase te te pachI asvAdhyAya. ane 3. kusika (jhINI phUsI) satata sAta divasa varase te te pachI sarvatra apakAyamaya banI jAya, mATe te te samaya pachI asvAdhyAya samaja. (A asvAdhyAya AdrathI citrA nakSatrane sUrya hoya tyAre samajavo, zeSa kALe te a5 varasAda paDe te paNa baMdha thayA pachI traNa prahara.) vaLI A saMyamaghAtikane parihAra svAdhyAyamAM dravyAdi cAra bhede kahyo cheH 1. dravyathIuparyukta mahikA, sacitta raja ane varSAne tyAga. 2. kSetrathIje gAma, zahera AdimAM varase tyAM svAdhyAyano tyAga. 3. kALathI-te te kALa pachI jyAM sudhI te varase tyAM sudhI (teTalA kALane) tyAga. ane 4. bhAvathI-netraphuraNazvAsocchavAsa sivAyanI saghaLI ceSTAne tyAga kare; uparAMta javuM AvavuM, paDilehaNa karavuM vagere kAyika pravRtti ane balavuM vagere vAcika pravRtti paNa varjavI. vine kAraNa leza Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asvAdhyAyika prakaraNa 311 paNa pravRtti nahi karavI; bimArI vagere Avazyaka kAraNa AvI paDe te hAtha, AMkha ke AMgaLInA izArAthI kAma levu', khelavuM paDe teA mukhavastrikAthI mukha DhAMkIne khelavu ane javuM-AvavuM paDe te varSAkalpa (kAmaLI )thI zarIra DhAMkIne javuM-AvavuM. 2. aupAtika -rajas, mAMsa, rudhira, keza ane pASANanA varasAdathI thAya te autpAtika asvAdhyAya jANavA; temAM acitta raja varase te 1. rovRSTi; mAMsanA kakaDA AkAza mArgethI paDe te ra. mAMsavRSTi; rudhiranA biMdue paDe te 3. rudhiravRSTi, uparanA bhAgathI keza paDe te 4. kezavRSTi ane karA vagere paththarane varasAda paDe te pa. pASANavRSTi. tathA rajodghAta-dizAe rajavALI hoya tyAre sUtra nahi bhaNavuM, bIjI saghaLIya pravRtti karI zakAya. temAM mAMsa ane rudhiranI vRSTi thAya te eka ahArAtra sudhI asvAdhyAya ane zeSa rajovRSTi vageremAM te te vRSTi thAya tyAM sudhI nandI vagere sUtra na bhaNavuM, zeSa kALe bhaNavuM ahI rajovRSTi ane rajodghAtamAM e bheda che ke dhumADA jevA AkAre kaMIka sapheda acitta dhULa varase te rajovRSTi ane sarva dizAe acitta dhULavALI chavAI jatAM sarvatra adhakAra jevu' dekhAya te rajodghAta jANavA. e banne pavana sahita ke rahita paDe tyAre tyAM sudhI sUtra nahi bhaNavuM. 3. sadeva-devAdithI thayela asvAdhyAyikane sadaiva ( athavA sAddivya ) kahevAya che, te A pramANe che: 1. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAthe gAdhavanagara-cakravatI vagerenA nagaranA utpAtanuM sUcaka, saMdhyA samaye te te nagara upara killA, aTArI vagere AkAra sahita bIjuM nagara dekhAya te avazya devakRta heya. 2. digdAha-kaI eka dizAmAM UMce moTuM zahera saLagatuM hoya te prakAza dekhAya ane nIce aMdhakAra dekhAya che. 3. vIjaLI-svAtithI mRgazirane sUrya hoya te divasamAM vIjaLI thAya te. 4. ukApAta-tAre paDe tema ja pAchaLa rekhAvALI athavA prakAza yukta ulkA (mATI prakAzanI rekhA) paDe te. pa. garjita-vAdaLanI garjanA. 6. cUpaka-zukla pakSamAM bIja, trIjA ane cothe traNa divasa sudhI caMdra saMdhyAgata hovAthI saMdhyA na dekhAya tene cUpaka kahevAya che. traNa divasa saMdhyAnI samApti na samajAyAthI kALaveLAne nirNaya na karI zakAya mATe prAdeSika kALa ke sUtra parisI na thAya. 7. yakSAdIpta-eka dizAmAM AMtare AMtare vIjaLI sara prakAza dekhAya che. A gAndharvanagara vagere thAya tyAre eka eka prahara asvAdhyAya ane garjita thAya tyAre be prahara sudhI svAdhyAya nahi kare. gAMdharvanagara te devakRta ja heya, zeSa digadAha vagere devakRta hoya ane svAbhAvika paNa heya. joke svAbhAvika heya te asvAdhyAya nathI, tepaNa "devakRta nathI paNa svAbhAvika che" evo nirNaya karavAnuM viziSTa jJAna nahi hevAthI svAdhyAya nahi kare. A uparAMta paNa caMdragrahaNa, sUryagrahaNa, nirdhAta, gunjita, catusaMdhyA, mahApaDavA, mahAmaha vagere prasaMgone Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asvAdhyAyika prakaraNa 313 sadaiva asvAdhyAyamAM kahelA che. temAM caMdragrahaNane asvAdhyAya utkRSTa bAra ane jaghanya ATha prahara che. te A pramANe Ugate caMdra grahaNa thaye te rAtrinA cAra ane bIjA divasanA cAra maLI ATha prahara ane prAtaH grahaNa thAya, grahaNa sahita Athame, to te pachI divasa, rAtrI ane bIjA divasanI sAMja sudhI bAra prahara. athavA utpAtathI samagra rAtrIgrahaNa rahe ane sagrahaNa Athame, te te rAtrI ane bIje divasa tathA rAtrI maLI bAra prahara, athavA vAdaLathI caMdra dekhAya nahi tyAre grahaNuM kayAre thayuM te nahi jANavAthI te samagra rAtrI ane bIjo divasa ane rAtrI maLI bAra prahara; paNa je spaSTa grahaNa dekhAya te grahaNa thAya, tyArathI bIjA divasano caMdra Uge tyAM sudhI asvAdhyAya jANo. e siddhAntane mata kahyo. bIjA AcAryonA mate AcaraNA evI che ke rAtre caMdragrahaNa thAya ane rAtre mukAya te saMvAre sUryodaya thatAM sudhI asvAdhyAya. (ane grahaNa sahita Athame te grahaNa thAya tyArathI bIje divasa ane bIjI rAtrI sudhI asvAdhyAya jANavo.) sUryagrahaNane asvAdhyAya jaghanyathI bAra (ATha) ane utkRSTathI seLa prahara. te A pramANe grahaNa sahita sUrya Athame te te pachInI rAtrI ane bIje ahorAtra maLI bAra. Ugato sUryagrahaNa thAya ane utpAtane vaza A be divasa grahaNa rahe, grahaNa sahita Athame tyAre te divasa, rAtrI ane bIje ahorAtra maLI soLa prahara. AcaraNAthI anya AcAryonA Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe mate sUrya divase grahaNa thAya ane mukAyA pachI Athame te, je divase grahaNa thAya tyArathI bIjA sUryodaya sudhI avAdhyAya nirvAta-vAdaLa sahita ke rahita AkAzamAM vyastara deve karele mahAgarjanA tulya avAja. gujita-garjanAnA ja vikArarUpa guMjArava karate mahAdhvani (avAja). A banne thAya tyArathI ATha prahara pUrNa thatAM sudhI asvAdhyAya. cArasaMdhyA-sUryAsta pachI, madhyarAtrIe, sUryodaya pUrve ane madhya divase ema cAra vakhata be be ghaDI asvAdhyAya cAra mahApaDavA-aSADha, Asa, kArtika ane caiitra mAsanI pUrNimA tathA pratipada e cAra mahAmahotsavanA divase che. joke mahotsava caturdazInA madhyAhnathI pUrNimA sudhI hoya che, te paNa, pratipadAnA divase paNa cAlu rahetA hevAthI, pratipadA sudhI ghaNI hiMsAnuM kAraNa hovAthI, e. divasamAM svAdhyAya nahi kare, bIjI pravRtti karavAne niSedha nathI. A Indramahatya je deza, gAma, nagaramAM jeTalA divasa cAle teTale, asvAdhyAya samaja. citrI. Indramaha guphala pratipadAthI kRSNa pratipadA sudhI prasiddha che.* * AcArapradIpamAM AcaraNAthI sUryAsta pahelAM, madhyarAtre, sUryodaya pahelAM ane madhyadinanI ema cAra saMdhyA kahelI che ane anyatra sUryodaya tathA sUryAstanI pahelAM ane pachI eka eka ghaDI kahelI che. + vartamAnamAM Asa-caitramAM suda 5nA ane aSADhakArtikamAM suda 14 nA madhyAhnathI AraMbhI vada 1nA pUrNAhuti sudhI A Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asvAdhyAyika prakaraNa 365. 4. vyaMgrAhimaMdaDika vagerenA paraspara yuddhanA prasaMge loko bhayathI asvastha hoya te kAraNe svAdhyAya vaje. be daMDika rAjAo, be senApatio ke tevI prasiddha kaI strIo laDe-jhaghaDe tyAM sudhI asvAdhyAya. athavA mallayuddha prasaMge ke kaI be gAmanA loko (athavA eka ja gAmanA meTA pakSo) paraspara paththara, zastra AdithI laDatA hoya tyAM sudhI asvAdhyAya; kAraNa ke tevA. prasaMge vyaktarAdi devo potapotAnA pakSamAM AvavAne saMbhava hovAthI te chaLe, lokone paNa aprIti thAya ke ame bhayamAM chIe, tyAre paNa nirdhAkSiNya sAdhuo nizcita thaIne bhaNe che. koI rAjA maraNa pAmyA pachI bIjA rAjAne abhiSeka na thAya tyAM sudhI tevA arAjakatAne prasaMge asvAdhyAya jANo. tathA mleccha vagere gAma upara AkramaNa kare tyAre, bhayathI loko Akula-vyAkula hoya tyAre, paNa asvAdhyAya. A bukragrahAdi kAraNe jyAM sudhI lokomAM bha hoya, svasthatA na Ave. tyAM sudhI ja nahi paNa kSebha. -asvasthatA gayA pachI paNa eka ahorAtra asvAdhyAya pALavo. have maraNa saMbaMdhamAM koI gAmamAlika ke gAma vagerene adhikArI upAzrayathI sAta ghara sudhImAM maraNa pAme to, te mRtaka laI gayA pachI, eka ahorAtra asvAdhyAya. kaI anAtha se hAthanI aMdara marI jAya to, zayyAtara athavA mahApaDavAne aMge asvAdhyAya che tathA phAgaNamAM holikA pragaTe tyArathI, dhULa re (dhULeTI samApta thAya), tyAM sudhI asvAdhyAyika gaNAya che. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 zrI zramaNaSiAnAM sUtra sAthe kaI tevA zrAvaka dvArA dUra karAya nahi tyAM sudhI, asvAdhyAya. anAthanuM kalevara kUtarAM vageree teDyuM hoya te tenA avayavAdi jyAM jyAM dekhAya tyAMthI zuddha karAya nahi, tyAM sudhI asvAdhyAya. zayyAtara ke anya grahastha upAzrayathI sAta ghare sudhImAM mare te mRtaka laI gayA pachI eka ahorAtra bhaNavuM nahi, athavA keI na sAMbhaLe tema bhaNavuM, anyathA kemAM gaha thAya. keI strI du:khathI DaratI hoya tene zabda saMbhaLAya tyAM sudhI na bhaNavuM. ItyAdi prasaMge mAM lekamAM sAdhutAnI niMdA vagere thavAnA kAraNe asvAdhyAya samajavo. 5. zArIra-zArIrika azuci AdinAM kAraNothI asvAdhyAya. enA manuSya saMbaMdhI ane tiryaMca saMbaMdhI ema be prakAro che. temAM maracha, kAcabA vagere jaLacara, gAya, bheMsa vagere sthaLacara ane mayUra, popaTa vagere khecara, ema tiryaMca saMbaMdhI traNa bhede che. ane e jaLacarAdi traNenA dravyAdi bhede cAra cAra prakAre che, temAM dravyathIpaMcendriya tiryaMcanAM rudhirAdi koI paNa dravyane asvAdhyAya. kSetrathI-sAITha hAthanI aMdaranA kSetramAM asvAdhyAya. temAM paNa keI nAnuM gAma hoya te nAnA traNa mArgothI aMtarita kSetramAM ane moTuM nagara hoya te eka moTA rAjamArgathI aMtarita kSetramAM te rudhirAdi paDeluM hoya te asvAdhyAyika na gaNavuM paNa nAnA gAmamAM koI kUtarA-bilADAMe e kalevarane ThekANe ThekANe cUMthavAthI badhe rudhirAdi paDyuM hoya Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asvAdhyAyika prakaraNa 317 te gAma bahAra jaI svAdhyAya kare. kALathI-te rudhirAdi aMzenA saMbhava kALathI mAMDIne traNa prahara sudhI asvAdhyAya, athavA kaI meTA bilADAe mArelA uMdarAdinA kalevarane aMge ATha prahara asvAdhyAya. ane bhAvathI-nandIsUtra vagere sUtre nahi bhaNavAM. athavA bIjI rIte cAra prakAra kahA che ke, jaLacarAdinA rudhira, mAMsa, hADakuM ane cAmaDuM-e. cAra dravyane aMge asvAdhyAya. emAM vizeSa e che ke sAITha hAthanI aMdara mAMsa dheyuM hoya ke pakAvyuM hoya te te mAMsa bahAra laI javA chatAM tyAM avazya biMduo paDe mATe traNa praharano asvAdhyAya. te pahelAM varasAdanA ke bIjA pANIne pravAha AvavAthI dhovAI jAya che tyArathI asvAdhyAya maTe. keI I DuM 60 hAthanI aMdara paDe paNa phUTe nahi te te dUra karyA pachI asvAdhyAya nathI, paNa phUTe ane tene rasa jamIna upara paDe te dUra karavA chatAM traNa. praharane asvAdhyAya. je kapaDA vagere upara paDeluM IDuM phUTe te paNa sAITha hAthanI bahAra te kapaDAne dhavAthI asvAdhyAya nathI. e IMDAne rasa ke lehInuM bindu mAkhIne paga DUbe teTaluM alpa paNa hoya te asvAdhyAya gaNavo. vaLI jarAyu (vALa) rahita hAthaNI vagerene prasava thAya, tene traNa, prahara asvAdhyAya. jarAyuvALAM gAya vagerene prasava thAya, tene vALa paDyA (hUra karyA) pachI traNa prahara asvAdhyAya. sAITha hAthamAM rAjamArgamAM rudhirAdinAM biMdu paDavAM. hoya te jatA-AvatA manuSya-pazuonAM pagalAM vagere. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zrI zramakriyAnAM sUtro-sAtha paDavAthI, jinAjJA evI che ke, asvAdhyAya gaNAya nahi, paNa rAjamArga sivAya anyatra sAThe hAthamAM tiya canu rudhirAdi kaMI paDayu hoya ane te varasAdanA pravAhathI dhAvAya ke agnithI maLI jAya, teA asvAdhyAya na thAya; paNa ema ne ema rahela hAya tA thAya. have manuSya sa'badhI asvAdhyAya mATe kahyuM che ke, manuSyanAM paNa rudhira, mAMsa, cAmaDu' ane hADakAM. e cAra drabyAmAM hADakA sivAyanAM traNa paikI kAI seA hAthanI aMdara paDelu hAya tA eka ahArAtra asvAdhyAya. jo manuSyanuM ke tiryaM canu rudhira sAITha ke seA hAthamAM paDela. sukAI ne varNAntara thaI gayu hAya te asvAdhyAya nathI. strI rajasvalA thAya tyArathI traNa ahorAtra (24 prahara) asvAdhyAya. te pachI rudhira gaLe tApaNa asvAdhyAya nahi. strIne putra janme te sAta ane putrI janme te ATha ahArAtra asvAdhyAya jANavA. dAMta sivAyanuM manuSyanu kAI paNa hADaku' se| hAthanI adaranI jamInamAM dATavu' hoya, teA khAra varSa sudhI asvAdhyAya. paDelA dAMta se| hAthathI dUra paraThavyA pachI asvAdhyAya nathI. kAI dAMta khAvAI jAya ane zeAdhavA chatAM na jaDe te asvAdhyAya nathI; koI ema kahe che ke, tene ehaDAvaNAtha kAyAtsaga karavA joI e. agnithI maLelAM hADakAM se hAthanI aMdara hAya tApaNa asvAdhyAya nathI. asvAdhyAyamAM anuprekSAnA niSedha nathI, paNa sUtranI yAcanA, pRcchanA, parAvanA na thAya ane dharmakathAmAM sUtra na vaheMcAya. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lecane vidhi 319 locana vidhi mastaka ane dADhI-mUchanA keza cUMTAvavArUpa lAcaparISaha sahana kare te eka mahAnirjarAkAraka uttama anuSThAna che. chatI zaktie yuvAna sAdhue varSamAM traNa vAra athavA be vAra leca karavA rUpa e ArAdhanA avazya karavI joIe. enAthI vIryAntarAya karmone lApazama thatAM bAhya ane atyaMtara banne prakAranuM baLa pragaTe che. ane te baLathI anAdi saMcita karmone nAza karavA AtmA utsAhI thaI zake che. mATe pravrayA aMgIkAra karanAre (sAdhu-sAdhvIe) leca avazya karAvavuM joIe. tene vidhi A pramANe - prathama guru samakSa khamA daI Adeza mAMgavApUrvaka Iritra paDikkamavA. pachI khamA daI Adeza mAgI muhapatti paDilehavI. pachI be vAMdaNa daI cAra khamA devAM. paheluM amArA daI IrachA saMdi. bhaga, layaM saMdisAmi, bIjuM khamA daI IcchAsaMdi. bhagaMda loyaM kAremi, trIjuM khamA daI IrachA saMdi. bhaga, uccAsaNuM saMdisAmi ane cothuM khamA daI IcchA saMdi. bhaga, uccAsaNuM kAmiema cAra Adeze mAge. pachI leca karanAra paryAyathI moTA hoya te teone amArA pUrvaka IcchA saMdi. bhaga layaM kareha! ema vinaMtI kare ane nAnA hoya te amArA vinA "IrachakArI leyaM kareha" ema kahe. pAse sahAyaka tarIke mAtrakabhasma) dhAraka ane kezagrAhakane paNa IcchakArapUrvaka vinaMti kare. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 zrI zramaNakiyAnAM sUtro-sAtha te pachI te te tithie jogaNIvALI dizAne DAbI rAkhIne ke pUTha daIne leca karavA bese. jogaNI te te tithie nIce jaNAvelI dizAmAM hoya che-- 1, 9 pUrvamAM; 2, 10 uttaramAM 3, 11 agnikeNe; 4, 12 niRtyamAM, 5, 13 dakSiNamAM 6, 14 pazcimamAM, 7, 15 vAyavyamAM ane 8, 0)) IzAnakeNamAM. leca budha, sema, guru ane zukravAra, tArA ane caMdrabaLa sAruM hoya te tithie, puSya, punarvasu, zravaNa, ghaniSThAe cAra uttama nakSatromAM ke (kRtikA, vizAkhA, maghA ane bharaNI nakSatre vajIne) zeSa madhyama nakSatramAM, 4, 9, 14, 0))-(8, 6) tithi sivAyanI. bIjI tithiomAM karAva. leca pUrNa thaye leca karanAranA bAhunI vizrAmaNuM karIne nIce jaNAvelA vidhithI locanuM pravedana karavuM. guru pAse AvI IriTa paDikamI khamA daI Adeza mAgavApUrvaka muhapatti paDilehI be vAMdaraNAM devAM. pachI amArA daI "IcchA saMdi. bhagayuM paemi?" kahe guru kahe, "payaha" tyAre, Iracha kahI khamA daI"sadisaha kiMbhaNAmi?" kahe tyAre guru "vaMdittA payaha" kahe. pachI trIjuM amArA daI "kesA me pajajuvAsiyA" kahe, tyAre guru "dukkare karyA, igiNI sAhityaM" ema kahe, tene svIkAra karate ziSya IrachA aNusadiTha' kahe. cothuM khamA daI "tumhANuM peveI saMdisaha ! sAhUNuM parvaemi?" kahe tyAre guru "payaha kahe. pAMcamuM khamA daI pragaTa navakAra gaNe. chaThuM khamA Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lecane vidhi 3ra1 daI "tumhANuM veIe, sAhUNaM veIe, saMdisaha! kAusagaM karemi?"kahe guru "kareha"kahe, tyAre "Iccha" kahI sAtamuM amArA daI "kesesu pajajuvAsijajamANesa samma je na ahiyAsiyaM, kUIe, kakkarAIbaM, chIe, jabhAIe tassa ehaDAvaNae karemi kAusagga" kahI annagdhavagere kahI 27 zvAsocchavAsa pramANa (sAgaravaragaMbhIra sudhI legassano) kAryotsarga karI, pArI, pragaTa logassa kahe. pachI yathA paryAya vaDIla sAdhuone vandana kare. teo paNa tene "dukkare karyA IgiNI sAhityaM" kahI sukhazAtA pUche. pite teonA paganI vizrAmaNa kare. je potAnI jAte leca kare te saMdisANA ane payaNAnA Adeza na mAge. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu-sAdhvI kALadharma pAme tyAre karavAno vidhi koI sAdhue rAtre kALa karyo hoya, tyAre bIjA sAdhuoe pratikramaNAdi kriyA, sagavaDa hoya te, bIjA hAlamAM maunapaNe karavI. mRtakanA hAlamAM sthApanAjI vagere rAkhavA nahi. nAnA sAdhue mRtakavALA sthAne besavuM-rahevuM nahi. sagavaDa na hoya te, te ja rUmamAM paDadA vagerene AMtare pratikamaNAdi karavuM. prauDha ane dhIra sAdhue jAgavuM ane kAyikInuM mAtraka rAkhavuM. je mRtaka UThe te DAbA hAthamAM kAyikI laI "bu bu bugA" kahI tenA upara chAMTavuM. gRhastho tyAM hAjara hoya te mRtakane vosirAvI teone seMpI devuM. temAM prathama mRtaka jyAM paDayuM hoya tyAM, tenA mAthAnI pAse jamInamAM, eka khIlI mAravI. pachI mRtaka pAse daDe thApI khamA daI Iri0 pratikamI khamA daI keTika gaNa, vayarI zAkhA, cAMdra kula, AcArya zrI vijayasiMhasUrijInuM (athavA pitAnA AcAryanuM) nAma levuM. upAdhyAya zrI sakalacaMdrajInuM (athavA pitAnA gacchanA upAdhyAyanuM) nAma levuM, mahattAzrInuM (pitAnA garachamAM je mahattarA heya tenuM) nAma levuM. amuka gurunA ziSya (ke ziSyA) munizrI amuka nAma hoya te nAma belavuM. (sAdhvInAM guruNI ane kAladharma pAmanAranuM nAma levuM) mahApAriTUThAvaNiAe karemi kAussagga anna che kahI, eka nava Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu-sAdhvInA kalamane vidhi 3ra3, kArane kAtsarga karI pArIne pragaTa navakAra kahe. pachI mRtakanA mastake vAsakSepa karavApUrvaka traNa vAra "sire" kahevuM. sirAvatAM pahelAM eka vadhArAnI upadhi vagere zrAvako pAse dUra karAvI, UnanI vastuone gomUtra ke senAvANI pANI chAMTIne ane sutarAune pANIthI pavitra karavI. mRtakane vosirAvatAM pahelAM, kAladharma pAme te ja vakhate, eka AMgaLIne sahaja cheTa karI khaMDita banAvavuM. hAthapaganA AMgaLA LA sUtarathI bAMdhI levA, ke jethI koI vyantarAdi temAM praveza na karI zake. zrAvakanuM kartavya-mRtakane mastaka tathA dADhI-mUchanA vALanuM muMDana karAvavuM. rAtre dhIra zrAvakee cokI karavI. muMDana pachI eka katharoTa vageremAM besADIne kAcA pANIthI prakSAlana (snAna) karavuM, suMvALA vastrathI zarIra koruM karI caMdana-kesara barAsa ghasIne vilepana karavuM. sAdhu hoya to cALa paTTo rA hAthane paherAvI kaMdare bAMdhe; upara sADAtraNa hAthane kapaDAM paherAva; kapaDAnA cAra cheDe ane madhyamAM kesaranA avaLA svastika karavA. bIjAM kapaDAMne kesaranA chAMTA nAkhavA. nanAmI upara eka majabUta kapaDAne uttarapaTTo pAtharIne vacce ATAne avaLo sAthiye karI mRtakane tenI upara suvADavuM. keI AcAryanuM mRtaka hoya te mAMDavI banAvI, besADavAnI jagyAe temAM ATAno avaLe sAthiyo karIne besADavuM ane zarIrane mAMDavI sAthe barAbara bAMdhI levuM. sAdhvInuM mRtaka hoya te zrAvikA Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe oe nIce paherAvavAne lejo vagere sivAyanAM uparanAM kapaDAMmAM darekane pAMca avaLA sAthiyA kesarathI karavA. kesara dareka vastrone chAMTavuM. nIce pahelo nAvanA AkAre lageTa paherAva te na hoya te kapaDAne cauda paDa karI laMgoTa bAMdhave. tenI upara jaghA sudhIne leze, ane tenI upara paganI ghUMTI sudhIno le che, tenI upara kaTI bhAge kare, tenI upara sADA paganI pAnI sudhI lAMbe paherAva. upara derI bAMdhavI. kaMcuAnI jagyAe pahelAM stana bhAgane kapaDAnA pATAthI bAMdhI, kaMce paherAvI, eka nAne kapaDe paherAvo. pachI nanAmImAM suvADyA pachI paganI pAnIthI mastaka DhaMkAya teve lA kapaDe oDhADe. mukha khulluM rAkhavuM. sAdhu-sAdhvI ubhayane mukhe mukhavastrikA bAMdhavI. ema mRtakane zaNagArI jyAM nanAmI ke mAMDavI padharAve tyAM paNa mAthAnI pAse lehanI khIlI jamInamAM ThokavI. mRtakanI jamaNI bAjue eka caravalI, muhapatti ane DAbI bAjue eka lADu sahita khaMDita pAtravALI jheLI mUkavI. kAladharma pAmatI vakhate caMdranakSatra je rehiNI, vizAkhA, punarvasu ane traNa uttara e cha paikInuM kaI nakSatra hoya, te mRtakanI sAthe DAbhanAM be pUtaLAM mUkavAM, je jayeSThA, Adra, svAti, zatabhiSapha, bharaNI, AzleSA ane abhijita e sAta paikInuM keI nakSatra hoya to pUtaLuM mUkavuM nahi; zeSa paMdara nakSatramAM eka pUtaLuM mUkavuM. jeTalAM pUtaLAM mUkavAmAM Ave te pratyekanI sAthe eka caravaLI, muhapatti ane lADu sahita Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu-sAvInA kalamane vidhi (325 khaMDita pAtravALI jhoLI mUkavI. ema mRtakanA paDakhe mUkavAnI vastuo mUkI tenI upara majabUta kapaDAM oDhADa ane e kapaDAthI sAdhune mastaka sivAyanuM ane sAdhvIne mukha sivAyanuM sarva aMga sArI rIte DhAMkavuM. tenA upara jariyAna vastra oDhADI mRtakane nanAmI sAthe sArI rIte bAMdhavuM. pachI tenI upara vAsakSepa karI pUjana karavuM. e rIte nanAmI zaNagArIne sArA muhUrte tene upADIne laI jatAM pahelAM paga AgaLa ane mAthuM pAchaLa rahe tema upADavuM. nagara bahAra gayA pachI paga nagara tarapha ane mAthuM jaMgala tarapha pheravI devuM. mRtakane laI jatAM zokapUrNa hRdaye, mahotsavapUrvaka, vAjiMtronA nAda sahita laI javuM. trAMbA vagerenA hAMDAmAM agni laI eka zrAvake AgaLa cAlavuM. mRtakanI AgaLa zrAvakoe senAnAM puSpo, senA-rUpA nANuM, badAma, cokhA vagere uchALatAM cAlavuM ane raDavuM nahi, paNa "jaya jaya naMdA, jaya jaya bhaddAnI ghoSaNA karatAM sarva zrAvakoe samudAya sahita dhIme dhIme jayaNAthI cAlavuM. arthAt zAsananI prabhAvanA thAya te rIte nanAmI. ke mAMDavIne zuddha khetara vagere jIva rahita bhUmimAM laI javI. agnisaMskAranA sthAnanI bhUmine prathama pramAjIne caMdana vagerenAM uttama kAchothI teno agnisaMskAra karavA. saMpUrNa rAkha thayA pachI te rAkhane jaLAzaya (nadI) vagere yegya sthaLe paraThavavI ke jethI AzAtanA na thAya. pachI zrAvakarame snAnathI pavitra thaI, upAzraye AvI, samudAya sAthe, Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 - zrI zramaNakriyAnAM sUtra-sArtha gurumukhe saMtikara, laghuzAnti, bRhacchAti, maMgalika sAMbhaLI kALadharma pAmanAra sAdhunA guNe sAMbhaLavA uparAMta anityatAdine upadeza sAMbhaLa ane pitAne eka AdhArabhUta gurune viyoga thaye tenuM duHkha dhAraNa karavuM. - sAdhuone karavAne vidhi-sAdhu kALadharma pAmyA hoya te caturvidha saMghe ane sAdhvI kAladharma pAmyAM hoya te sAdhvI ane zrAvikA saMghe bhegA thaI devavandananI kiyA karavI. temAM prathama mRtaka laI gayA pachI upAzrayamAM gemUtra chAMTavuM, mRtakane padharAvyuM hoya tyAM sonAvANI karela acitta pANIthI bhUmi zuddha karavI. sAdhu-sAdhvIe kALa karyo hoya tyAM leTane sAthiye karAve. pachI kALadharma pAmanAranA ziSya ane te na hoya te laghu paryAyavALA sAdhu ke sAdhvIe va avaLAM paheravAM, e jamaNI kAkhamAM rAkhI dvArathI aMdaranA bhAga tarapha kAje avaLo le, leTane sAthiyo. paNa avaLA kAjAmAM laI le. pachI kAcA saMbaMdhI Iri0 pratikramaNa karIne kAje paraThavo. pachI devavAdana ane iriTa pratikramaNa avaLA vidhithI karavuM. temAM prathama kalyANakaMdanI pahelI stuti, eka navakArano kAussaga, annatha0, arihaMtaceIANaM, ye vIyarAya, uvasagaharaM ,namehatA, jAvaMta kevisAhU, khamAsamaNa, jAvaMti ceIAI, namutthaNa, kiMci0, pArzvanAthanuM caityavaMdana, khamA, pragaTa legasTa eka legassane caMdesu nimmalayarA sudhI kAryotsarga, annattha0 tasya uttarIya, IriyAvahI, khamA daI avidhi-AzAtanA micchA mi dukakaDuM de. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu-sAdhvInA kAladharmane vidhi - 327 te pachI savaLe veSa paherIne savaLo kAje Iri prati pUrvaka le. pachI zrAvaka upAzrayamAM nadI mAMDI cAre dizAmAM cAra pratimA athavA caturmukha biMba padharAvIne naMdinI cAre bAju cAra dIpaka ghInA karavA, pAMca svastika karI tenI upara zrIphaLa padharAvavAM. pachI dhUpa vagere yathAyogya karIne caturvidha saMghe deva vAMdavA. naMdinI samakSa prAraMbhamAM sarva sAdhuoe gemUtra ke acitta senAvANI pANIthI cALapaTTAne, muhapattine eka eka cheDe, kaMdarAne tathA ghAnA derAne ane eghAnI eka dazIne cheDe-ema pAMca vastu zuddha karavI. pachI ATha thAya ane pAMca zakastavathI devavandana karavuM. cityavandane zrI pArzvanAtha tathA zrI zAntinAthanAM kahevAM. stutio saMsadAvA ane snAtasyAnI kahevI tathA stavanamAM ajitazAntistava kahevuM. A rIte devavandana pUrNa thayA pachI khamA daI, IcchAkAreNa saMdi. bhagave zudropadravAhaDAvaNae kAussagga karuM? Iracha, zudropadrava ehaDAvaNae karemi kAussaga kahI annattha0 kahI cAra logassane sAgaravaragaMbhIrA sudhI kAryotsarga kare. vaDIle pArIne namehaMtu kahI- sarve yakSAmbikAdyA ye, vaiyAvRtyakarAH surAH (jine)| kSudropadravasaMghAtaM, te drutaM drAvayantunaH // -e stuti (pAMca vakhata) kahevI. pachI eka jaNe lAgalI ja khUharachAti kahevI. te pachI sahue kAryotsarga pAra. upara pragaTa legassa kahI, khamA daI, avidhiAzAtanAne micchA mi dukkaDaM de. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 zrI zramaNakiyAnAM sUtre-sAthe ema devavandana karyA pachI sarva sAdhuone yathAparyAya sahue vandana karavuM ane vaDIlanA mukhe kAladharma pAmanAranI saMyamanI ArAdhanA tathA samAdhi vagerenuM varNana sAMbhaLavuM. jIvananI anityatAne, saMyamanI durlabhatAne, manuSyajanmanI viziSTatAne ane zrI jaina zAsananI mahattAne khyAla karI kRtajJabhAve savizeSa ArAdhanAmAM ughata thavuM. bahAragAmathI svasAmAcArIvALA keI sAdhu-sAdhvI kAladharma pAmyAnA samAcAra Ave te, saMgha sahita, upara jaNAvyA pramANe, savaLA deva, ATha theya ane pAMca zakastavapUrvaka, vAMdavA. ajitazAntistava ane zudropadravAhaDAvaNaltha kAryotsarga, stuti, bRharachAti vagere upara pramANe samajavuM. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ II lAtha saMvijJApuyorSa niyaman che. bhuvaNikkapaIvasamaM, vIraM niyagurupae a namiUNaM / cira iara dikkhiANaM, jugge niyame pavakkhAmi // 1 // niauarapUraNaphalA, AjIviamitta hoi pavvajjA / dhUlihaDIrAyattaNa-sarisA savvesiM hasaNijjA // 2 // tamhA paMcAyArA-rAhaNaheuM gahijja ia niame / loAikaTTharUvA, pavvajjA jaha bhave saphalA // 3 // nANArAhaNaheDaM, paidiahaM paMcagAhapaDhaNaM me / parivADIo giNhe, paNagAhA NaM ca saTTA ya // 4 // traNa bhuvanane viSe eka (asAdhAraNa) pradIpa samAna zrI vIra prabhune ane mArA gurunA caraNakamaLane namIne dIrghaparyAyavALA ane navadIkSita sAdhuone egya (sukhe nirvahI zakAya evA) niyame huM (semasuMdarasUri) kahIza. (1) yogya niyamanuM pAlana karyA vagaranI pravajyA (dIkSA) pitAnuM udarapUraNa karavArUpa mAtra AjIvikA calAvavAnA phaLavALI thAya che, tethI evI dIkSA dhULeTInA rAjA (ilAjI)nA jevI sahu keIne hasavA gya bane che. (2) te mATe paMcAcAra (jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIryaAcAra) nA ArAdhanA mATe cAdi kachorUpa niyame grahaNa karavA joIe ke jethI (AdarelI) pratrajyA saphaLa thAya. (3) temAM jJAna-ArAdhana mATe mAre haMmezAM pAMca mULa Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sAtha '' aNNesiM par3haNatthaM, paNagAhAo lihemi taha niccaM / parivADIo paMca ya, demi paDhatANa paidiyahaM // 5 // vAsAsu paMcasayA, aTTha ya sisire ya tinni gimhaMbhi / paidiyahaM sajjhAyaM, karemi sirddhataguNaNeNaM ||6|| paramiTThanavapayANaM, sayamegaM paidiNaM sarAmi ahaM / adda haMsaLagAyA, zahemi niyame me samma bA deve vaMde nicca, paNasakkatthahiM ekavAramahaM / do tinniya vA vArA, pajAmaM vA jahAsati // 8 // gAthAo bhaNavI kaThAgra karavI-ane dararAja pAMca gAthAenI artha sahita guru pAsethI vAcanA levI. (4) vaLI Du* khIjAone bhaNavA mATe haMmezAM pAMca gAthAo pustakamAM lakhuM ane bhaNanArAone haMmezAM pirapATIthI (vidhipUrNAMka vAcanAthI ) pAMca pAMca gAthAo Apu (bhaNAvuM, artha dharAvu' vagere ). (5) vaLI siddhAMtapATha (gAthA vagere) bhaNavA vaDe varSARtumAM pAMcA, zizira RtumAM AThase ane grISma RtumAM traNase gAthA pramANa dararoja sajjhAya-dhyAna sadaiva karuM. (6) 330 paMca parameSThinAM nava padonu' (navakAra mahAmaMtranu' ) eka se! vAra huM sadAya raTaNa karu. (dararoja eka khAMdhI navakAravALI gaNu... ). have huM danAcAranA A (nIcenA) niyamAne sArI rIte grahaNa karu chuM. (7)-- Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvA sAdhuyogya niyamakulaka 331 aTThamIcauddasIsu, savvANi vi ceiAI vaMdijjA / savve vi tahA muNiNo, sesadiNe ceiaM ikaM // 9 // paidiNaM tini vArA, jiDhe sAhU namAmi niameNaM / veyAvaccaM kiMcI, gilANa vuDDhAiNaM kuvve // 10 // aha cArittAyAre, niyamaggahaNaM karemi bhAvaNaM / bahibhUgamaNAIsuM, vajje vattAI iriyatthaM // 11 // pAMca zakastava vaDe dararoja eka vakhata devavaMdana karuM, athavA be vakhata, traNa vakhata ke pahore pahore (cAra vakhata), yathAzakti, ALasa rahita devavandana karuM.(zakti-saMga pramANe jaghanyathI eka vakhata ane utkRSTathI 4 vakhata devavaMdana karuM.)(8) vaLI dareka aSTamI tathA caturdazInA divase je gAma-- nagaramAM houM tyAMnAM saghaLAM derAsare juhAravAM, tema ja saghaLAya munirAjone vAMdarA ane bAkInA divasomAM eka derAsare darzana-caityavandanAdi avazya karavuM. (9) haMmezAM vaDIla sAdhuone nizcayathI traNa vAra (trikALa) vandana karuM ja ane bIjA glAna (bImAra) tathA vRddhAdika munijanenI vaiyAvacca yathAzakti karuM. (sAdhvIe pitAnA samudAyamAM dareka vaDIla sAdhvIne vandana karavuM.) (10) have cAritrAcAra viSe nIce mujaba niyame bhAva sahita aMgIkAra karuM chuM- 1. Isamiti-vaDInIti-laghunIti karavA athavA Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakriyAnAM sUtrA-sAtha ', apamajjiyagamaNammi, asaMDAsa pamajjiu ca uvavisaNe / pAyuMchAya 2 viLA, vizaLe paMcanamudrA / / ughADeNa muheNaM, no bhAse ahava jattiyA vArA / bhAse tatyimittA, logassa karemi ussagaM // 13 // '' asaNe taha paDikamaNe, vayaNaM vajje visesa kajja viNA / sakkIyamuvahiM ca tahA, paDilehaMto na bemi sayA // 14 // AhAra-pANI vaheAravA jatAM-AvatAM Iyyasamiti pALavA mATe (jIvarakSA mATe) vATamAM vArtAlApa vagere karavAnuM huM. vajI tyAga karu chuM (raste cAlatAM khAlIza nahi). (11) 332 divase dRSTithI ke rAtrie daMDAsathI pUjyA-pramAryo vagara cAlyA javAya teA, aMga-paDilehaNA pramukha saDAsA ke Asana paDilehyA-pramArSyA vinA besI javAya teA ane kaTAsaNA-kAMbaLI vinA jamIna upara besI javAya te (tatkALa) pAMca namaskAra karavA (pAMca khamAsamaNa devAM athavA pAMca vAra navakAra mantrano jApa karavA). (12) 2. bhASAsamiti--ughADe mukhe (muhapatti rAkhyA vinA) nahi ja kheluM, chatAM gaphalatathI jeTalI vAra khullA mukhe elI jAu' teTalI vAra (iriyAvahIpUrNAMka) eka leAgassano kAussagga karuM. (13) AhAra-pANI vAparatAM tema ja pratikramaNa karatAM, koI mahattvanA kArya vinA, koIne kAMI kahuM nahi, eTale ke Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 saMvijJa sAdhu yogya niyamaphalaka annajale, labbhaMte, vihare no dhovaNaM sakajjeNaM / agaliajalaM na vihare, jaravANIaM viseseNaM // 15 // sakkIyamuvahimAI, pamajjiuM nikkhivemi giNhemi / jai na pamajjemi tao, tattheva kahemi namukkAraM // 16 // jattha va tattha va ujjhaNi, daMDaga uvahINa aMbilaM kuvve / sayamegaM sajjhAyaM, ussagge vA guNemi ahaM // 17 // koI saMgAthe vArtAlApa karuM nahi. e ja rIte, mArI pitAnI upadhinI paDilehaNA karatAM huM kadApi beluM nahi. (vaDalanA paDilehaNa vakhate kAraNe bolavuM paDe te. jyaNA.) (14) - 3. eSaNasamiti-bIjuM nirdoSa-prAsuka (nirjIva) jala maLatuM hoya to mArA pitAnA mATe dhevANavALuM jaLa huM grahaNa karuM nahi. vaLI aLagaNa (gaLyA vinAnu) jaLa. huM lauM nahi ane jaravANI (gRhastha nitArIne taiyAra kareluM) te vizeSe karIne lau ja nahi. (15) 4AdAnanikSepaNasamiti-mArI pitAnI. upadhi pramukha koI paNa cIja pUcha-pramAIne (bhUmi upara) mUkuM tema ja pUcha-pramAIne grahaNa karyuM. je tema pUjavApramArjavAmAM gaphalata thAya te tyAM ja eka navakAra gaNuM. (16) - dA pramukha pitAnI upadhi jyAM tyAM (jema tema. sUnI, bhaLAvyA vinA) mUkI devAya te eka AyaMbila karuM Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 zrI maNakiyAnAM sUtro-sAtha mattagapariTThavaNammi a, jIvaviNAse karemi nivviyaM / avihIi vihariUNaM, pariThavaNe aMbilaM kubve // 18 // aNujANaha jassuggaha, kahemi uccAramattagaTTANe / taha sannADagalagajoga-kappatippAi vosire tigaM // 19 // rAgamaye maNakyaNe, ikkika nivviyaM karemi ahaM / kAyakuciTThAe puNo, uvavAsaM aMbilaM vA vi // 20 // athavA UbhA UbhA, kAussaga mudrAe rahI, ekase leka athavA se gAthA jeTalo kAussaga karuM. (17) pa. pAriThAvaNiyA samiti-laghunIti ke zleSma vagerenuM bhAjana paraThavatAM kaI jIvano vinAza thAya te nIvi karuM ane aMvidhithI (sadaSa) AhAra-pANI pramukha vihArI lAvavAthI tene paravavavAM paDe te eka AyaMbila karuM. (18) vaDInati (jhADA) ke laghunIti (pezAbavagere karavAnA ke paraDavavAnA sthAne "aNajANaha jassaggaho' prathama kahuM, tema ja te laghu-vaDInIti, dhovAnuM pANI, lepa ane Dagala (zuddhi mATenA IMTa, mATI, paththara vagerenA kakaDA) pramukha paraThavyA pachI traNa vAra "sire" kahuM. (19) traNa guptinA pAlana mATe-mana ane vacanathI rAgamaya (rAgAkuLa) vicAruM ke boluM te huM eka navI karuM ane je kAyAthI kuceSTA thAya-unmAda jAge-te upavAsa athavA AyaMbila karuM. (20) Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvajJa sAdhuyogya niyamakulaka '' biMdiyamAINa vahe, iMdiyasaMkhA karemi nivviyayA / bhayakohA ivaseNaM, alIyavayaNaMmi aMbilayaM // 21 // paDhamAliyAI tu gahe, ghayAivatthUNa guruadiTThANaM / daMDaga tappaNagAI, adinnagahaNe ya aMbilayaM // 22 // egitthIhi vattaM, na kare parivADidANamavi tAsi / phaLavasiAdhimudde, TAve badhiAMnavemi ArA 335 pahelA ahi'sAvratamAM--eindriya pramukha vasa jIvanI virAdhanA-hiMsA mArA pramAdAcaraNathI thaI jAya tA te marelA jIvanI indriyA jeTalI nIvIe karu bIjA vratamAM--bhaya, krodha, lAbha ane hAsyAdikane vaza thaI asatya (asabhya) evuM tA Aya'bila karu. (21) trIjA vratamAM--navakArazI vageremAM ghI, dUdha vagere vikArI vigaie Adi vastuo gurue joI hAya (mane vAparavAnI gurue AjJA karI hoya ) teA ja vAparuM. ( kAraNa ke, munine kAraNa vinA vigaie vAparavAnuM vidhAna nathI.) ane bIjA sAdhuonAM dAMDA, tarapaNI vagere upakaraNA tenI rajA vagara la-vAparu' tA Ayakhila karuM. (22) ceAthA vratamAM-ekalI strIe ke sAdhvIe sagAthe vArtAlApa na karuM ane teone ekalA (svatantra) bhaNAvuM nahi. pAMcamA vratamAM--eka varSa cAgya ( jeTalI ja ) upadhi rAkhuM, paNa ethI adhika na ja rAkhu. (23) Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramakriyAnAM sUtro-sA ', pattA dupparagAi, pannarasa uvariM Thave na ThAvemi / AhArANa caunhaM, roge vi a saMnihiM na kareM ||24|| maharoge va a kADhaM, na karemi nisAra pANIyaM na pibe / sAyaM doghaDiyANaM, majjhe nIraM na pibemi ||25|| ahavatthamie sUre, kAle nIraM na karemi sayakAlaM / aNahArosaha saMnihI - mavi no ThAvemi vasahI || 26 // 336 pAtrAM ane kAcalAM pramukha badhu maLI mArA potAnA (tarIke) paMdara uparAMta rAkhuM nahi ane bIjAne rakhAvuM nahi. chaThThA vratamAM--azana, pAna, khAdima ane svAdimarUpa cAre prakAranA AhArano (lezamAtra) sanidhi rogAdika kAraNe paNa rAtre rAkhuM nahi. dararoja jarUra hoya te pramANe lAvuM, vadhAre saMgraha na rAkhu. (24) meTA rAga thayA hAya tApaNu kvAtha na karu'-ukALA karAvIne vApu' nahi. rAtri samaye jaLapAna paNa karuM naha ane sAMje chellI e ghaDImAM (sUryAsta pahelAMnI e ghaDInA kALamAM) pANI pI nahi (be ghaDI pahelAM cAvihAra pacakRkhANa karu), tA pachI bIjA azanArdika AhAranI te vAta ja zI ? arthAta sUryAsta pahelAM be ghaDI bAkI rahe tyAre sa` AhArano tyAga karuM. (25) athavA sUrya Athame chete sadAya jaLapAna na karu (sUryAsta pahelAM ja sa` AhAra sa'kha'dhI paccakkhANu karo Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMviNa sAdhuyogya niyamaphalaka 337 tavaAyAre giNhe, aha niyame kaivae sasattIe / ogAhiyaM na kappai, chaTThAi tavaM viNA jogaM // 27 // nidhiyatigaM ca aMbila-dugaM viNu no karemi vigayamahaM / vigaidiNe khaMDAi-gakAra niyamo a jAvajIvaM // 28 // nidhiayAiM na giNhe, nidhiyatigamajjhi vigaidivase / vigaI no giNhemi a, dunni diNe kAraNa muttuM // 29 / / lauM), ane aNAhArI auSadhano saMnidhi paNa upAzrayamAM rAkhuM-rakhAvuM nahi. (26) pAcArane viSe keTalAka niyamo zaktine anusAra grahaNa karuM chuM. temAM chaThTha (ekasAthe be upavAsa) ke tethI vadhu tapa na karyo hoya. tema ja gavahana na karato houM, te mAre avagAhima (pakvAnna-vigaI) ka9pe nahi. (27) lAgolAge traNa nIvIo athavA be AyaMbila ryA vinA huM jigaI (dUdha, dahIM, ghI pramukha) vAparuM nahi ane vigaI vAparuM te divase paNa svAda mATe dUdha vageremAM khAMDa vagere na bheLavavAno niyama jAvajajIva sudhI pALuM. (28) traNa nivIo lAgolAga thAya tyAM sudhI tema ja vigaI vAparavAnA divase paNa navIyAtAM dravyo (pakavAnnAdi) grahaNa karuM nahi-vAparuM nahi, tema ja keI paNa tevA puSTa kAraNa vinA be divasa sudhI lAgaTa vigaI vAparuM nahi. (29) pratyeka aSTamI ane caturdazIe upavAsa karuM; zaktinA 22. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 zrI zramakriyAnAM sUtro sAthe aTThamIcauddasIsaM, kare ahaM niviyAI tinneva / aMbiladugaM ca kuvve, uvavAsa vA jahAsatti // 30 // davakhittAigayA, diNe diNe abhiggahA gaheabbA / jIyammi jao bhaNiyaM, pacchittamabhiggahAbhAve // 31 // vIriyAyAraniyame, giNhe keI avi jahAsattiM / diNa-paNagAhAINaM; atthaM giNhe maNUNa sayA // 32 // paNavAraM diNamajjhe, pamAyayaMtANa demi hiyasikkhaM / egaM paridvavemi a, mattayaM sabasAhUNaM // 33 // abhAve be AyaMbila athavA traNa nIvIo vagere svazakti pramANe karI ApuM. (30) pratidina dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI abhigraho* dhAraNa karavA. kAraNa, "abhigraha na dhAre te prAyazcitta Ave." ema zrI yatijItaka95mAM kahyuM che. (31) varyAcAra-saMbaMdhI keTalAka niyame yathAzakti huM grahaNa karuM chuM. sadA saMpUrNa pAMca gAthA vagerenA artha huM grahaNa karuM; ochAmAM ochI pAMca gAthA ge khuM, artha karuM, bhaNAvuM vagere karuM. (32) (vaDIla tarIke) AkhA divasamAM saMyamamArgamAM (dharma karaNasittarImAM cAra bheda abhigrahanA gaNelA che. te dararoja karavA gya hovAthI AhArAdi saMjJAnA vijaya mATe sAdhue (gRhasthanA desAvagAsikanI jema) pratidina dravyAdi abhigraha dhAravA. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savijJa sAdhuyogya niyamakulaka cavIsa vIsa vA, logassa karemi kAusaggammi | janmavayadA patiLa, sanyAya vA vitamitte rUA nidAipamAraNaM, maMDalibhaMge karemi aMbilayaM / niyamA karemi egaM, vissAmaNayaM ca sAhUNaM ||35|| sehagilANAIgaM, viNA va saMghADayAhasaMbaMdhaM / hioLamaha-ivaLA, kuvva. jJadAsatti rUddA 339 ' sIpavesi nigammi, nisihI AvassiyANa vissaraNe / pAyApamajjaNe viya, tattheva kami namukAraM ||37|| kArya mAM ) pramAda karanArAone huM pAMca vAra hitazikSA (zikhAmaNa) ApuM ane laghu tarIke sarva vaDIla sAdhuonuM eka eka mAtraka (paraThavavAnuM bhAjana) parAvI Apu. (33) pratidivasa kakSaya mATe covIsa ke vIsa lAgassano kAussagga karu', athavA kAusaggamAM rahI sthiratAthI eTalu sajjhAya-dhyAna karuM. (34) nidrAdika pramAda vaDe maMDalIno bhaMga thaI jAya (pratikramaNa, paDilehaNa, svAdhyAyAdimAM judo paDu' ) te eka Ayabila karu ane (karavA cAgya vaDIla) sAdhuonI eka vakhata vizrAmaNA-vaiyAvacca nizce karuM. (35) saghADAdikano kaze! sabandha na hoya tApaNa laghu ziSya (bAla), glAna sAdhu pramukhanuM paDilehaNa tema ja temanI kheLa pramukhanI kUMDIne paraDavavI vagere huM yathAzakti karIza, (36) Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340. zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAthe bhayavaM pasAu kariu, icchA(cA)i abhAsaNammi buDDhesu / icchAkArAkaraNe, lahasu sAhUsu kajjesu // 38 // savvatthavi khalieK, micchAkArassa akaraNe taha ya / sayamannAu vi sarie, kahiyavyo paMcanamukkAro // 39 // vuDDhassa viNA pucchaM, bisesavatthu na demi giNhe vA / annaM pi a mahakajja, vuDaDhaM pucchiya karemi sayA // 40 // vasati (upAzraya)mAM praveza karatAM 'nisIha" ane nIkaLatAM "Avasahi" kahevI bhUlI jAuM tathA gAmamAM pesatAM ke nasaratAM paga pUjavA bhUlI jAuM te, yAda Ave tyAM ja navakAra maMtra gaNuM. (37) " kArya prasaMge vinaMti karatAM, vRddha sAdhuone "he bhagavan, pasAya karI" ane laghu sAdhune "IcchAkAra eTale temanI IrachA anusAra, ema kahevuM bhUlI jAuM ke sarvatra jyAre jyAre bhUla thAya tyAre tyAre "micchAkAra" eTale "micchA mi dukkaDa" ema kahevuM bhUlI jAuM te, jyAre mane yAda Ave athavA koI hitasvI saMbhArI Ape tyAre, tatkALa mAre eka vAra navakAra manca gaNave. (38-39) vRddha (vakIla)ne pUchayA vinA koI vizeSa sArI vastu (AhAra, vastra, pAtrAdi) bIjA pAsethI lauM nahi ane dauM paNa nahi tathA sadeva koI moTuM kAma vRddha(vaDIla)ne pUchIne ja karuM, pUchaDyA vagara karuM nahi. (40) Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvi sAdhugya niyamakulaka 341 dubbalasaMghayaNANa vi, ee niyamA suhAvahA pAyaM / kiMci vi veraggeNaM, gihivAso chaDio jehiM // 41 // saMpaikAle vi ime, kAuM sakke karei no niame / so sAhuttagihittaNa-ubhayabhaTTho muNeyavvo // 42 // jassa hiyayammi bhAvo, thovo vi na hoi niyamagahaNaM mi / tassa ka(ga)haNaM niratthaya-masirAvaNi kUvakhaNaNaM va // 43 // zarIrano bAMdho nabaLo che evA durbaLa saMghayaNavALA paNa jemaNe kAMIka vairAgyathI gRhasthavAsa choDyo che, teone A upara jaNAvelA niyama prAyaH sukhethI pALI zakAya tevA (zubha phaLa denArA) che. (41) saMpratikALe paNa sukhe pALI zakAya evA A niyamone je Adare-pALe nahi, te sAdhupaNuM thakI ane gRhasthapaNA thakI ema ubhayabhraSTa thaye jANa. (42) jenA hRdayamAM ukta niyamo grahaNa karavAne leza paNa bhAva na hoya, tene A niyama saMbadhI upadeza kare, e sirA rahita (jyAM pANI pragaTa thAya tema na hoya tevA) sthaLe pha khodavA je nirarthaka-niSphaLa thAya che. athavA teno saMyamano svIkAra pANI vinAnI jamInamAM kU khodavA barAbara che. (43) vartamAnamAM saMghayaNabaLa, kALabaLa ane duHSama Are vagere nabaLAM che"-evAM hINAM AlaMbane pakaDIne puruSArtha Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe saMghayaNakAlabaladUsamA-rayAlaMbaNAI cittaNa / ' savvaM ciya niamadhuraM, nirujjamAo pamuccaMti // 44 // bucchinno jiNakappo, paDimAkappo a saMpaI nasthi / suddho a therakappo, saMghayaNAINa hANIe // 45 // taha vi jai ea niyamA-rAhaNavihIe jaijja caraNammi / sammamuvauttacitto, to niyamArAhago hoI // 46 // ee savve niyamA, je sammaM pAlayaMti veraggA / tesiM dikkhA gahiA, sahalA sivasuhaphalaM dei // 47 // rahita-pAmara hoya tevA-jave ALasa-pramAdathI badhA niyamarUpI saMyamanI dhUMsarIne choDI de che. (44) | (saMpratikALe) jinakalpa vyachina thayela che, vaLI pratimAkalpa paNa atyAre vAta nathI ane saMghayaNAdikanI hAnithI zuddha sthaviraka9pa paNa pALI zakAtuM nathI, te paNa je mumukSu jIva A niyamonI ArAdhanA karavA pUrvaka samyagU upayukta cittavALA thaI cAritra pALavAmAM yatna (udyama) karaze, te te niyama-ni jinAjJAne ArAdhaka thaze. (45-46) A sarve niyamone je AtmAe vairAgyathI sArI rIte pALe che, ArAdhe che, temanI grahaNa karelI dIkSA saphaLa thAya che ane te zivasukhanA phaLane Ape che. (47) // iti saMvignasAdhuyogyaniyamakulakam // Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pAkSika aticAra nANaMmi daMsaNaMmi a, caraNami tabaMmi tahaya viriyaMmi / AyaraNaM AyAro, ia eso paMcahA bhaNio // 1 // jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra, viryAcAra -e paMcavidha AcAramAMhi anero je koI aticAra pakSadivasamAMhi sUkama-bAdara jANatAM-ajANatAM huM hoya, te savi hu mana-macana-kAyAe karI micchA mi dukkaDaM. (1) tatra jJAnAcAre AThe aticAra- viUU vaghumA, udA ta aniva i vaMgaLa-vastha-tama, lavido nAbamAyA ? jJAna kALaveLAmAMhe paDhayo, gu, parAvarcI nahi, akAle paDho, vinayahIna, bahumAnaDina, yogepadhAnahIna paDhayo, anerA kahe paDyo, ane gurU kahyo, devavaMdana, vAMdaNe, paDikakamaNe, sajhAya karatAM paDhatAM guNatAM kUDo akSara, kAne mAtre Agalo ocho bhaNe gu. sUtrArtha tadubhaya kUMDAM kahyAM, (sAdhutaNe dharma) kAje aNuudvaryA, DAMDe aNapaDilehyAM, vasati aNazodhyAM- aNapayAM asajhAI aojhA kALavelAmAMhi zrI dazavaikAlika pramukha siddhAnta bhaNyA guNya parAvarte. avidhio gopadhAna kIdhAM-karAvyAM, jJAnapakaraNa-pATI pothI ThavaNa kavaLI nakAravALI sAMpaDA sAMpaDI strI vahI kAgaLIA 1. karyo. 2. guruvandanamAM. 3. khoTe. 4. vadhAre che. pa. asvAdhyAyanAM kAraNe chatAM anAdhyAya divasamAM ke kALaveLAe. 6. pustakane vIMTavAnI. 7. deDhIo pAThAM. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 zrI zramaNakriyAnAM sUtra sAthe oLInA pramukha pratye paga lAge, thuMka lAgyuM, thuMke karI akSara bhAM(mAM), jJAnavaMta pratye praaSa matsara vahyo, aMtarAya avajJA AzAtanA kIdhI, kuNahi pratye tetaDe bebaDe dekhI hasya-vitaryo, matijJAna, kRtajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevaLajJAna-e paMcavidha jJAnataNI asahaNa AzAtanA kIdhI, jJAnAcAra viSaIo anero je koI aticAra pakSa0 (2) , dazanAkAre ATha aticAra-nisaMvika nikkaMkhia, nivitigicchA amUDhadiTThI a / uvavUha rivAra, vachaMTha mAvaLa laTTa prazA devaguru dhamataNe viSe niHzaMkapaNuM na kIdhuM, tathA ekAnta nizcaya dharyo nahi. dharmasaMbaMdhiA phaLataNe viSe nissedeha buddhi dharI nahi, sAdhu-sAdhvI taNI nindA-jugupsA kIdhI, mithyAtvI taNI pUjA-prabhAvanA dekhI mUDha daSTipaNuM kIdhuM, saMghamAMhi guNavaMta taNI anupabRhaNa kIdhI, asthirIkaraNa avAtsalya aprIti abhakti nipajAvI, tathA devadravya, gurUdravya, sAdhAraNa dravya bhakSita-upekSita prajJAparAdhe viNA, visaMte uvekhyA, chatI zaktie sAra saMbhALa na kIdhI, ThavaNAyariya hAtha thakI pADayA, paDilehavA vicAryA, jinabhuvana taNuM cerAzI 1. prazaMsA na karI. 2. dharmamAM asthiratA: 3. bhakSaNa karyuM, upekSA karI, ochI samajathI durupayoga karyo, durupayega thavA dIdhe. 4. rakSA. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAkSika aticAra 345 AzAtanA, gurUpratye tetrIza AzAtanA kIdhI, darzanAcAra viSaIe ane je koI aticAra pakSa0 (3) cAritrakAre ATha aticAra-bALakonajutto, paMcahiM samiIhiM tIhiM guttohiM / esa carittAyAro, zavido hoi nAvaDyo zA Isamiti, bhASAsamiti, eSaNAsamiti, AdAnabhaMDamAvanikSepaNasamiti, pAriSTapinikAsamiti, mane gupti, vacanagupti, kAyagupti-e aSTa pravacanamAtA rUDI pere pALI nahi, sAdhutaNe dharma sadeva, zrAvataNe dharme sAmAyikapasaha lIdhe-je kAMI khaMDanA -virAdhanA huI hoya, cAritrAcAra viSaIo ane je kaI aticAra pakSa0. (4) vizeSatazcAritrAcAre tapAdhana taNe dhame- vayachakkaM kAyachakkaM, akappo gihibhAyaNa / paliaMka nisijjA ya, siNANaM sohavajjaNaM // 1 / / vrataSake-pahele mahAvrata-prANAtipAta sUmabAdara traNa sthAvara jIvataNI virodhanA huI (1). bIje mahAvate--kodha-labha-bhaya-hAsya lage jUThuM bolyA (2). trIje adattAdAnaviramaNa mahAvate-sAmanavA, titthayara'dattaM taheva ya guru hiM / evamadattaM cauhA, paNNattaM vIrapaf I? | svAmIadatta, jIva adatta, tIrthakara adatta, gurUadatta-e caturvidha adattAdAnamAM hiM kaMI + sAdhu taNe dharma, Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zramaNakiyAnAM sUtra sAthe adatta paribhegavyuM (3). ethe mahAvatesarIjAnisijidiy-kudddditrpubkiilie paNie / aimAyAhAra vimULa , ne mAro zA e nava vADa suddhI pAlI nahi, suhaNe svapnAMtare daSTiviparyAsa huo (4). pAMcame mahAvate dharmopakaraNane viSe irachA-mUcha-gRddhiAsakti dharI, adhike upakaraNa vAveryo, parvatithie paDileha visA (5). chaDe rAtribhejanaviramaNavrate- asUro bhAta pANI kIdhe, chArodgAra Abe, pAtra pAtrabadhe takadine chAMTa lAge, kharaDyo rahyo, lepa tela auSadhAditaNo saMnidhi rahyo, "atimAtrAe AhAra lIdhe (6). e chae vrata viSaIe ane je kaI aticAra pakSa0 (5). kAyaSaTake--gAmataLe pasAra nisAre paga paDilehavA visAryA. mATI mIThuM khaDI dhAvaDI araNeTTo pASANataNI cAlI upara paga Avyo (7). apakAya-vAghArI phUsaNuM huA, vahoravA gayA, "Ulakhe hAlya, leTe DhaLe, kAcA pANI taNA chAMTA lAgyA (8). teukAyavIja dIvataNI ujeNI haI (9). vAukAya-ughADe mukhe belyA. mahAvAya vAjatAM kapaDA kAmaLI taNA cheDA sAcavyA 1. aMdhAre athavA sUryane prakAza maMda paDe tevA lagabhaga vakhate. 2. mATe (ajIrNane) oDakAra. 3. 3LIe. 4. saMgharyo. 5. vadhAre paDatuM. 6. pesavA-nikaLavAnI bhAgoLe. 7. chATa. 8. jhAkaLa -dhummasanI sparzanA. 8. saMsakta pANInuM pAtra vizeSa. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAkSika aticAra nahi, phUka dIdhI (10). vanaspatikAya--nIlaphUla-sevAlathaDa, phaLa, phUla, vrukSa zAkhA-prazAkhAtA saMghaTTa para'para niraMtara huA (11). trasakAya--eidrI, teidrI, carendrI, paMcendrI kAga-maga uDAvyA, DhAra trAsabyAM, khAlaka khIharAvyAM (12). SaTkAya viSaie anerA je koI aticAra pakSa (6) 347 akalpanIya siA-vastra-pAtra-paDa-paribhAgaLyA, upayAga kIdhA 15Akhe viharyA, dhAtrIdAya, trasa-bIjasa sakta, pUrva kama -pazcAtkama, uddagama utpAdanA(di) doSa ciMtaLyA nahi (13). gRhasthataNeA bhAjana bhAMjyuM, phADayo, vaLatA pAche| ApyA nahi (14). sutAM sAriA uttarapaTTA TaLatA adhika upakaraNa vAvaryA (15-16), dezataH nAna (kI'), mukhe bhIneA hAtha lagADavo, sarvAMtaH snAnataNI vAMchA kIdhI (17). zarIrataNA mela pheDavo. keza-rAma-nakha samAryA, anerI kAMI rADhA-vibhUSA kIdhI (18). akalpanIya piDAdi viSaie anerA je koI aticAra pakSa. (6) bAvasaya mannA, hioLaka sALa' miva" gamattanuM gAmo-nigamo, DhALe nisIbaLa ba. li Avazyaka ubhayakAla vyAkSipta cittapaNe paDikkamaNu kIdhuM, paDikkamaNAmAMhi ughyA, beThAM paDikkamaNuM kIdhuM (1). divasa pratye cAra vAra sajjhAya sAta vAra caityavaMdana na kIdhAM (2). paDilehaNA AghI pAchI bhaNAvI, pastA 1 2 1. vinA vaheAyuM. 2. uparAMta. 3. zAbhA. 4. meADIvaDelI, pa. jema tema avidhie. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zrI zramaNakriyAnAM sUtro-sAtha vyasta kIdhI (3). A dhyAna-raudradhyAna dhyAyAM, dharmadhyAna zukladhyAna dhyAyAM nahi (4). gecarI gayAM beMtAlIsa doSa upajatA ciMtavyo nahi, pAMca deSa mAMlI taNa TALyA nahi (5). chatI zaktie parvatithie upavAsAdi tapa kIdho nahi (6). deharA-upAsarAmAMhi pesatAM nisihI. nisaratAM AvasahI kahevI visArI, icchA-micchAdika dazavidha cakravAla sAmAcArI sAcavI nahi, gurUtaNe vacana tahatti karI paDivo nahi. aparAdha AvyAM micchAmi dukkaDa dIdho nahi (7). sthAnake rahetAM hariakAya bIakAya kIDItaNAM nagarAM zodhyAM nahi (8). o. muhapatti, caLapaTTo utsaghA , strI-tiryacataNa saMghaTTa anantara paraMpara huA (10). vaDA pratye "pasAya karI ulahuDAM pratye "IcchAkAra ityAdika vinaya sAcavyo nahi. sAdhu sAmAcArI viSaIe ane je koI aticAra pakSa divasamAMhi sUkSama-Adara jANatAM ajANatAM hue hoya te savi hu mana-vacana-kAyAe karI micchA mi dukkaDaM. iti pAkSika aticAra saMpUrNa in vaDAM pratye viza ane je ka kA hoya te 1. svIkAryo. 2. thatAM. 3. ubhA rahetAM. 4. saMbhALyAM. pa eka hAthathA vadhAre cheTA mUkyA. 6. laghu sAdhue. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 :