________________
પાક્ષિકસૂત્ર
૧૨૩. પરિગ્રહ હું સ્વયં કરીશ નહિ, બીજા દ્વારા તેવા પરિગ્રહને કરાવીશ નહિ અને પરિગ્રહ કરનારાઓને સારા માનીશ નહિ, વગેરે અથ પહેલા વ્રતમાં કહ્યા પ્રમાણે.
તે પરિગ્રહ ચાર પ્રકારનો છેઃ દ્રવ્યથી, ક્ષેત્રથી વગેરે પહેલા વ્રત પ્રમાણે. તેમાં દ્રવ્યથી-સજીવ (સ્ત્રી વગેરે), નિજીવ (ઘરેણાં વગેરે) અને મિશ્ર (સાલંકાર સ્ત્રી વગેરે), એમ કોઈ પણ પદાર્થમાં મૂછ તે દ્રવ્ય પરિગ્રહ. ક્ષેત્રથીસર્વલેકમાં (ચૌદ રાજલકમાં) આકાશ વગેરે સર્વ પદાર્થમાં પણ પરિગ્રહ (મમત્વ) કરી શકાય છે, માટે સર્વ લોકરૂપ ક્ષેત્રમાં પરિગ્રહ તે ક્ષેત્ર પરિગ્રહ. કાળથી-દિવસે કે રાત્રે અને ભાવથી–અલ્પ મૂલ્ય કે બહુ મૂલ્યવાળા કેઈ પણ પદાર્થમાં રાગ અથવા શ્રેષથી મમત્વ કરવું તે ભાવથી પરિગ્રહ. પછીનો અર્થ પૂર્વે કહ્યા પ્રમાણે. ' એ પરિગ્રહ મે ગ્રહણ કર્યો. બીજા પાસે ગ્રહણ કરાવ્યું કે બીજાએ ગ્રહણ કરેલ સાર માન્યો તેને નિન્દુ છું વગેરે પૂર્વ પ્રમાણે.
યાજજીવ સુધી આસક્તિ રહિત હું સર્વ પરિગ્રહને સ્વયં ગ્રહણ કરીશ નહિ, બીજા દ્વારા ગ્રહણ કરાવીશ નહિ અને બીજા પરિગ્રહ ગ્રહણ કરનારાઓને સારા માનીશ નહિ, પછીનો અર્થ પૂર્વ પ્રમાણે.
આ પરિગ્રહનું વિરમણ (વિરતિ) નિશ્ચયથી હિતકારી છે, વગેરે પૂર્વ પ્રમાણે.
