Book Title: Anuyogdwar Sutra Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/040006/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANuM namo siddhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo loe savva sAhUNe eso paMca namukakAro savva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (GUJARATI EDITION) :: yojanAnA Ayojaka : zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GDWAR SU NUYOG) SHREE SUTRAM zrI anuyogadvAra sUtrama ( dvitIya bhAga Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HEARRA H MAHARMATHAHATERATHAHARI Sid gAvAmadharmadivAkara-prajya-zrIvAsIlAlajI mahArAja siracityA prayanandikAkhyayA syAlayamA manakA dbibii-h- maay'aalchilzrI-anuyogahArasUtram (dvitIyo mAga saMskRta-pAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni ra paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI mahArAja TORS A kAzaka BHARARIES HEREMONSTREERHICHORE THERE agnIcadamAI gauravarabhAI bAkhIyAmadata havyasAhAyana bha0 mAthe sthA0 nenazAlAjArasamitimApulara adhi-auzAntilAla mAladAsabhAI mahodayA / mu0 rAjakoTAmA manawaolamuTHAMARHTHHELamamathi AwarePER E prathamA yAzivIra savanamA vayasImA 22001 salyAnamA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NOT jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAjaviracitayA prameyacandrikAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtaM hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitam ||shrii-anuyogdvaarsuutrm|| (dvitIyo bhAgaH) niyojakaH saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI-mahArAjaH prakAzakaH khAkhIjAliyAnivAsI amIcaMdabhAI gIradharabhAI bATavIyA pradatta-dravyasAhAyyena a. bhA. zve0 sthA0 jainazAstroddhArasamitipramukhaH zreSThi-zrIzAntilAla-maGgaladAsabhAI-mahodayaH / mu0 rAjakoTa prathamA-AvRttiH dhIra- saMvat vikrama saMvat IsavIsan prati 1200 2494 2024 mUlyam-rU. 25-0-0 .. COGEBAGcaocesome 1968 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnuM ThekANu : zrI ma. sA. ve sthAnavAsI jainazAstroddhAra samiti, 3. gareDiyA DUvA roDa, rAnaDeMTa, (saurASTra ). lAlabhAI dalapasabhA anthAlaya saMskRti Pin harigItacchandaH liye / karate avajJA jo hamArI yatna nA unake jo jAnate haiM tatra kucha phira yatna nA unake janamegA mujhasA vyakti koI tava isase pAyagA / liye // hai kAla niravadhi vipulapRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // Pin 13865 ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn prati naiSa yatnaH / utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlo hAyaM niravadhirvipulA ca pRthvI // 1 // phra 5 vidyAmaMdira Published by : Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Garedia Kuva Road, RAJKOT, (Saurashtra ), W. Ry, India. prathama AvRtti prata 1200 vIra saMvat 2494 vikrama saMvata 2024 IsavIsana 1968 bhUyaH 3. 25=00 : bhudra4 : maNilAla chaganalAla zAha navaprabhAta prinTIMga dhI aMTA roDa, abhahAvA. presa, Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIpathI dIpa jale yAne bATavIyA kuTuMbanI jIvanajharamara kaI paNa kuTuMba ke saMpradAyamAM nihALatAM turata ja svAbhAvika rIte ApaNI draSTi kuTuMba ke saMpradAyanA vaDA tarapha deDI jAya che te vyaktinuM cAritra, jJAna vigere AkhA kuTuMbapi taruvaranA mULarUpa hoya che A bATaviyA kuTuMbanI ATalI dharma parAyaNa vRtti jotAM turata ja te kuTuMbanA vaDAnA vyaktitvane jANavA ApaNuM mana usuka banI jAya che. te kuTuMbanA va vaDe che, zrI giradharabhAI taenuM tathA temanAM kuTuMbIjanenA jIvana viSe kaMIka jANIe. khAkhijALIyA nAmanuM nAnakaDuM gAma te saurASTramAM AvelI eka suMdara maja nadIne kinAre AveluM che tyAM bATaviyA kuTuMba dhArmika pravRttimAM khuba ja AgaLa paDatuM che. te kuTuMbamAM saMvata 1940 mAM zrI giradharabhAIne janma thayA. teo zrI zivakALathI ja dharmanA raMge raMgAyelA hatA A gAmanA loko temanA sadvartanane ane dharmaparAyaNa jIvanane joI ane jANI zakyA hatA. bhautika ane AdhyAtmika baMne prakAranA jJAne temanA jIvanamAM suMdara samanvaya sAdhyuM hatuM, teo zrI sAdhanasaMpanna hovA chatAM pitAnuM zeSa jIvana ghaNu sAdAIthI ane dhArmika kAryomAM vyatIta karI rahyA che. zrAvakanA bAre vratanA pAlanathI temanA AtmAnI ujajavala pragati thaI rahI che. teozrI kahe che ke, duniyAnI vyathAo kayAM kama che? IcchAne vadhAre zA mATe mana hAya! na jANe vahere che, e sApane bhAre zA mATe teo AraMbha samAraMbhathI ghaNuM ja DaratA rahyA che, ane Aje paNa rahe che. chatAM paNa e to savAbhAvika che ke sAMsArika jIvana jIvatA hovAthI amuka de te thAya ane te dezanA nivAraNArthe teo baMne samaya pratikramaNa kare che. ane 85 varSanI vRddhavaye paNa AyaMbila ane upavAsa jevI tapazcaryA karIne karmone bALavA tapanI bhaddI pragaTAve che. vaLI anna-vastra tathA dizAonI maryAdA bAMdhIne temanA vyaktitvane vadhAre ucca ane Adarza banAvI rahela che. A rIte temanAmAM tapa ane tyAgane niSi akhUTa ane adabhUta che hAlamAM zrI giradharabhAI temanA putro ane pautro sAthe bahALA kuTuMbamAM temanuM jIvana vyatIta karI rahyA che. temanuM AvuM uccatama jIvana baMgalaramAM ghaNA ja lokonA uddhAra mATe preraNAdAyI banyuM che. temanA suputra zrI amIcaMdabhAI paNa pitAnI mAphaka zrAvaka dharmathI raMgAyelA che. teozrI kharekhara jANe che ke, dhama sivAya ApaNI sAthe kaMI AvavAnuM nathI AthI temanuM AcaraNa paNa e prakAranuM che. teozrI potAnA vizALa dhaMdhAmAMthI sAre samaya kADhIne ghaNAja utsAhapUrvaka dhArmika kAryo karI rahela che. temanA dharmapatnI a.sau. vrajavara bahena ghaNuMja dharmiSTa temaja zAMta ane saraLa svabhAvI che. teo paNa potAnuM jIvana sAdAIthI vyatIta karI rahyA che. zrI amIcaMdabhAIne traNa putrane ane eka putrIratna prApta thayelA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A cAre saMtAnamAM mAtapitA ane dAdAnA dhArmika saMskAro paDelA che. amIcaMdabhAInA jyeSTha putra zrI vanecaMdabhAIne janma saMvata 1984nA Aso suda 3 ne budhavAra 31-10-1928 mAM thaye. dvitIya putra zrI caMdrakAntabhAIne janma saMvata 1922 nA kArtaka suda 11 ne budhavAra tA. 6-11-1935mAM thaye. suputrI IndumatIbenane janma saMvat 1994nA Aso vada rane maMgaLa vAra tA. 10-10-1938mAM thayo. kaniSTha putra cI. ramezacaMdrano janma saMvata 197nA caitra vadI 1 ne zanivAra tA. 12-4-41mAM thayo. A cAre bhAI-bahenanA janmathI khAkhijALIyA nAmanA nAnakaDA gAmane pavitra banAvyuM. Ama A cAre bhAI-bahenane janma khAkhijALIyAmAM thaye hate. jayeSTha putra zrI vanecaMdabhAI eka moTA sAhasika vepArI hovA uparAMta dhArmika vRttivALA che. vyavasAya.the teoe potAnI janmabhUmi khAkhijALIyAthI beMgalora sthaLAMtara karyuM hatuM ke, jyAM teo hAla bahoLA kuTuMba sAthe nivAsa karI rahyA che. tyAM teoe prathama nAnA pAyA para zrI mahAvIra Tekasa TAyala sTArsanA nAme vyayasAya zarU karela je Aje eka vRkSanI jema vikalpe che teoe pitAnA baMne bhAIone paNa beMglora bolAvyA caMdrakAntabhAIne potAnA dhaMdhAmAM sahabhAgI banAvyA ane sauthI nAnAbhAI ramezabhAIe tyAM AvI vadhu abhyAsa karyo ramezabhAIe mikenikala ejiniyaranI DiplemAnI DIgrI meLavI che. hAlamAM traNe bhAIo sAthe rahIne potAnA vyavasAyane pragatine pathe derI rahyA che. A kuTuMba beMleranA jaina samAjanA utkarSa mATe ghaNe rasa laI rahyuM che. bATaviyA kuTuMba jaina dharmanI ucca bhAvanAthI khUba ja raMgAyeluM che. tenA udAharaNa rUpa zrI amIcaMdabhAInI suputrI cI. IndumatI plena che. dAdA temaja mAta-pitAnA dharmanA saMskAre kumArI IdumatibahenamAM saMcaryA hatA. kahevata che ne "jevo saMga tevo raMga" AcAra vicAranI asara AjAbAjunA vAtAvaraNa para paDyA vinA rahetI nathI te ja rIte dAdA ane mAta pitAnA tyAgI ane dharmaparAyaNa jIvananI asara temanI nAjuka ane puSpa samI putrI para paDI temanA nAjuka ane nirdoSa hadaya para tyAgano raMga caDhatA gayA. temanA mAtA-pitA zAntInI paLomAM temane samajAvatA hatA ane kahetA ke beTA ! tAre A kIcaDa samA saMsAramAM paDI deDakA ke paza banavAnuM nathI tAre to khIlIne kamaLa banavAnuM che ane tArI jIvana suvAsa jagatane ApavAnI che tyArathI ja eTale 16 varSanI kumaLI vayathI temanA jIvanamAM bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavAnuM bIja ropAyeluM teo ghare rahI dhArmika saduvAcana temaja saMtasamAgamamAM potAne samaya vyatIta karatA hatA. Indubahene vizvanI vizALa aTavInA prakhara staMbha, pratApI parama prabhAvaka sUtra siddhAMtanA jANakAra, zAsanadIpaka, adhyAtma preraNAnAM amIpAna ApanAra, jJAnanA phuvArAmAM bhavyajIne snAna karAvanAra, pU. jaina divAkara ghAsIlAlajI mahArAja sAheba pAse sArA pramANamAM dhArmika abhyAsa karyo kAdava Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMthI jema kamaLa pAke tema saMsArarUpI kAdavamAM saMte pAke che. A rIte pU. AcArya divAkara ghAsIlAlajI mahArAja sAhebanuM jIvana paNa kamaLa samAna che. pU. AcArya divAkara ghATIlAlajI mahArAja sAhebanI bATaviyA kuTuMba para ghaNuM ja amIdraSTi che. temanA upadeza ane preraNAthI AkhuM kuTuMba dharmanA raMge raMgAyeluM che. tenA udAharaNarUpa Indubahena hAlanA indirAbAI mahAsatIjI IMdubahena traNa bhAIonI ekanI eka vahAlI bahena hatI. jyAre teo e bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karavAno vicAra pradarzita karyo tyAre bhAIo ane bhAbhIoe samajAvavA athAga prayatna karyo paNa jenuM hRdaya vairAgyanA raMge raMgAyeluM hoya tene kaMI asara thAya kharI? bhAIo ane bhAjapIoe kahyuM "saMsAramAM raho te sAruM saMyama mArga e te kAMTALo mArga che. te mArge vicAravuM kaThIna che. saMsAranA sukha choDavA sahelA nathI, bAvIza pari kahe sahevA kaThIna che. tamArI puSpa samI nAjuka vaya che ane Atmonnatine mAga khUba ja kaThIna che. ane ghaNuM sAdhanA mAMge che. teoe pUchayuM ke, A kAMTAnI dhAre cAlI zakaze ? mAta-pitAnI mamatA choDI zakaze ? Idubahene pratyuttara Ape "maLe che kaSTa lIdhA viNa, jagatamAM unnati kene? vihaMga pAMkha vIje che, prathama nija uDDayana mATe Ama kahI temaNe jaNAvyuM ke mArI saMpUrNa taiyArI che. A aMtaranA uMDANane vairAgya hato vaLI temaNe kahyuM ke, jene mana saMsAra eka anarthanI khANu che, ane te anarthanI khANumAMthI jene ugaravuM che, chUTavuM che tene koNa rokanAra che? kSaNika sukhane cheDI nitya ane AdhyAtmika sukha prApta karavAnI mArI icchA che. A jiMdagIne zuM bharoso che? mAruM mana vairAgyanA raMge raMgAyeluM che temAMthI huM pIchehaTha karavAnI nathI. pU AcAryazrInI preraNAthI prerAIne zrI AThameTI dariyApurI saMpradAyanA paMDitaratna zAMta svabhAvI sarala hadathI, vyAkhyAvAcaspati jIvananI bhUmimAM jJAnadarzana ane cAritranA yaMgya bIja vAvanAra saphaLa kRSaka ! viduSI 5 tArAbAI mahAsatIja tathA jJAna dhyAnanA premI, ciMtanazIla, prabhAvazALI, kartavyaniSThA zAMta svabhAvI pU hIrAbAI mahAsatIjI pAse saMvata 2022 nA vaizAkha suda 11 ne ravIvAre tA 1-5-16 nA roja mahAmulI bhAgavatI dIkSA aMgikAra karIne mAtA-pitAnA nAmane dIpAvI bATaviyA kuTuMbane dhanya karela che jema vaibhava sAme tyAga, samRddhi sAme samapaNa, tema A kuTuMba tyAgI vyaktinI jaina samAjane bheTa ApI. A rIte dAdAnA dhArmika saMskAre potrI para paDyA ane AkhA kuTuMbane jeNe dIpAvyuM Ama AkhuM kuTuMba eka vyaktinA saMskArathI dharmanA raMge raMgAI gayuM te ApaNe joI zakyA ane "dIpathI dIpa jale' zIrSaka sArthaka banyuM che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama 1 2 3 4 iv8yankahi ka viSaya bIbhatsa rasa ke lakSaNa kA nirupaNa hAsya rasa ke lakSaNa kA nirupaNa Na rasa ke lakSaNa kA nirupaNa prazAnta rasa ke lakSaNa kA nirupaNa daza prakAra ke nAma kA nirupaNa pratipakSa dharma vAle ke nAma kA nirupaNa 5 6 7 saMyogake svarupa kA nirupaNa 8 pramANa ke svarupa kA nirupaNa 9 sthApanA pramANa ke svarupa kA nirupaNa 10 davyapramANa ke svarupa kA nirupaNa 11 bhAvapramANa ke svarupa kA nirupaNa 12 tadevata ke nAma kA nirupaNa 13 upakrama ke pramANanAma ke tisarA bheda kA nirupaNa davyapramANa kA nirupaNa 14 15 unmAna ke pramANa kA nirupaNa 16 avamAna ke aura gaNima ke pramANa kA nirupaNa 17 pratimAnapramANa kA nirupaNa 18 kSetrapramANa kA nirupaNa AtmAMgulapramANa ke prayojana kA nirupaNa 19 20 utsedhAMgulapramANa kA nirupaNa 21 naiyikoM ke zarIra kI avagAhanA kA nirupaNa 22 pRthvIkAya Adi ke zarIra kI avagAhanA kA nirupaNa 23 paMcendrIyatiryaMgyoniko ke zarIra kI avagAhanA kA nirupaNa 24 vANamaMtara Adi ke zarIra kI avagAhanA kA nirupaNa 25 pramANAMgula kA nirupaNa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 pRSTha 1 1 2 2 4 6 10 12 13 17 17 21 24 25 30 30 33 34 37 41 28 para 54 ny 66 69 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81. 30 89 92. 122 26 | kalapramANa kA nirupaNa 75 27 samaya kA nirupaNa 28 samaya AvalikA Adi kA nirupaNa 29 palyopama Adi kAlake aupamika pramANa Adi kA 83 nirupaNa adavApalyopama kAla kA nirupaNa 31 nairayika ke AyuparimANa kA nirupaNa 32 | asurakumAra Adi ke Ayu aura sthiti kA nirupaNa | 95 33 kSetrapalyopama kA nirupaNa 113 34 dabakI saMkhyA kA nirUpaNa 117 35 | dArika Adi zarIrI kA nirupaNa 120 36 audArika Adi zarIro kI saMkhyA kA nirupaNa | 30 | audhase vaikriya Adizario kI saMkhyA kA nirupaNa 126 38 nAraka Adi ke dArika Adi zarIro kA nirUpaNa 131 pRthvIkAya Adi ke audArika Adi zarari Adi 136 | kA nirupaNa davIndIya Adi ke audArIka Adi zarIra kA 141 nirupaNa 41 manuSyo ke audArika Adi zarIra vageraha kA nirupaNa 146 4ra |vyantara Adi ke audArika Adi zarIrAdi kA 151 nirupaNa 43 bhAvapramANa kA nirupaNa 155 44 guNapramANa kA nirupaNa 155 45 jIvaguNapramANa kA nirupaNa 157 46 | anumAnapramANa kA nirupaNa 47 rdiSTasAdharmsavadanumAnapramANa kA nirUpaNa 48 upamAna pramANa kA nirupaNa 169 49 AgamapramANa kA nirupaNa 172 50 darzanaguNapramANa kA nirUpaNa 174 40 159 165 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 176 179 184 188 194 200 203 204 206 210 214 217 217. cAritraguNa pramANa kA nirupaNa para prasthaka ke dRSTAMta se naya ke pramANa kA nirupaNa pa3 vasati rdaSTAMta se naya ke pramANa kA nirupaNa pi4 pradeza ke rdaSTAMta se naya ke pramANa kA nirupaNa 55 saMkhyA pramANa kA nirupaNa pa6 ] | aupamya saMkhyA kA nirupaNa 57] parimANa saMkhyA kA nirupaNa pa8 |NanA saMkhyA kA nirUpaNa 59 kvanya saMkhyayaka kA nirupaNa 60 nava prakAra ke saMveyaka kA nirupaNa 61 | ATha prakAra ke anantaka kA nirupaNa 6ra bhavasaMkhyA pramANa kA nirupaNa 63 vaktavyatA davAra kA nirupaNa 64 arthAdhikAra davAra kA nirupaNa smavatAra davAra kA nirupaNa 66 kSetrasamavatAra Adi kA nirupaNa 67 nikSepadavAra kA nirupaNa 68 | akSaNa kA nirupaNa 69 AyanikSepa kA nirupaNa 70 kSapaNA kA nirupaNa 71 nAma niSpanna kA nirupaNa 72 sutralApaka niSpanna kA nirupaNa 73 | anugama nAma anuyoga davAra kA nirupaNa 74 satrasparzaka nirdhakyanugama kA nirupaNa 75 naya ke svarupa kA nirupaNa 76 zAstra prazasti 222 65 222 225 23) 232 235 235 236 239 240 266 27) 283 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bibhatsarasake lakSaNa kA nirupaNa have sUtrakAra chaThThA bIbhatsarasanA lakSaNanuM kathana kare che- "ahura nima" ItyAdi- . zabdArtha - suraLibahuamano mAni jo rikveravivAra vaLo vo zo vImo ) A bIbhatsa rasa mUtra, purISa vagere azuci padArtho, kaMpa-zava, temaja vahetI lALa vagerethI hUMNita zarIra vagere vAraMvAra jovAthI temaja temanI durgadhathI utpanna thAya che. A rasanuM lakSaNe niveda ane avihiMsA che. udveganuM nAma " niveda" che tathA zarIra vagerenI nissAratA jANIne hiMsA vagere pApathI dUra rahevuM te avihiMsA che teo ane A bIbhatsa rasanA cihno che. A bIbhatsarasa jenA vaDe jANavAmAM Ave chesUtrakAra tene (vImo ) A pade vaDe spaSTa karavAnuM sUcana karatAM kahe che ke () jema (gaNunAmanicaniyamAvavuviravi kA, thALA 3 harI vaDhi vadumajhahuraM vimuvaMti) apavitra matothI paripUrata zretra vagere indriyanA vikAra rUpa jharAo jemAM che, temaja je sadA sarvakAlamAM svabhAvataH dudhavALuM che ane jAtajAtanA malethI je malina thayeluM che-evA zarIra rUpa kali-kalaha-ne sarva kalahanuM mUla levA badala te viSayaka mUcchana parityAgathI temaja muktigamana vakhate tene sarvathA tyAga karIne | hAsyarasake lakSaNakA nirupaNa keTalIka bhAgyazAlI vyaktie potAnI jAtane dhanya banAve che. zarIranI asAraka sArI rIte jANanArA kaI vairAgyayukata sajajananI A ukti che. sU dha have sUtrakAra sAtamAM hAsyarasanuM kathana kare che"hAva " ItyAdi zabdArtha-(havAmAnavinarIviThThalANagogoLo) A hAsya rUpa, vaya, veSa ane bhASAnI viparIta viDaMbanAthI utpanna thAya che vaDe strInuM rUpa dhAraNa karavuM, e vaDe purUSanuM rUpa dhAraNa karavuM e karI viparIta viDaMbanA che. tarUNa vyakti vaDe vRddha vyaktinI jema ane vRddha vyakti vaDe taraNa vyaktinI jema ceSTAo karavI A vayanI viparIta viDaM. banAM che pitAnA varganA athavA potAnA dezanA veSane tyajIne paravarganA athavA paradezanA veSane dhAraNa karavuM, jema ke rAjaputra vageree vaNigaveSa dhAraNa karavo, gujarAtIone mAlavIyaSa dhAraNa kare A veSa viparIta viDaMbanA che. pitAnA dezanI bhASAne choDIne paradezI bhASAmAM bolavuM A bhASA viparIta viDaMbanA che. A rUpa vagerenI viparIta viDaMbanA jevAthI temaja sAMbhaLavAthI A hAsyarasanI utpatti thAya che. A (maLagNANo) mana: praharSa janaka eTale ke manane harSita karanAra che. (1LA him) bhanetra ane vaktra-mukha vagerenuM vikasita thavuM AnuM cihna che. athavA te peTa dhrujavuM, aTTahAsa vagere thavuM A badhA enA cihyo che. e che "go ho hora" anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAsyarasa hAya che. have sUtrakAra A hAsyarasa je rIte jANavAmAM tene spaSTa karatAM kahe che. (hraddA) jema-(pAmuttamanImaMDitrayuiddhavara po. vRtti, phrI gad thaLamaviyALamiyamannA dasad lAnA) rAtrimAM peAtAnI patnI sAthe eka zayyA para sUtelA diyaranA meA para patnInA kAjalanI thayelI lITIne joIne tenI kAI yuvatI bhrAtRpatnI-bhAbhI-ke jenA madhyabhAga stanayugalanA atizaya bhArathI laLI rahyo hateAhI hI karIne hasI A gAthAnu avataraNa thyA pramANe jANavuM joIe keAI mANasa rAtre peAtAnI dhUmapatnI sAthe zayyA para suI gayA patnInA AMkheAnA kAjaLanI rekhA tenA mAM para thaI gaI savAre jyAre te jAgyA tyAre tenI yuvatI bhAbhI tene eIne khUba hasavA lAgI athavA bhAbhIe ja diyaranA ajANutA kAjaLanI khA anAvI dIdhI jyAre te jAgIne Avazyaka kArya mATe bahAra javA lAgyA tyAre bhAbhI tenI te sthiti para khUkha hasavA lAgI A hAthyarasa mAhunI lIlA ethI kama bandha hetu heAvA khadala vajranIya che. AsU.176A karuNa rasa ke lakSaNa kA nirupaNa have sUtrakAra AThamA karNa rasanuM salakSaNa kathana kare che" viSvagoLavaMdha " ItyAdi-- premAda zabdArtha -(viviSvamocaMdhavAddiSiLavAcasaMmamughdhaLo) pati putra vagerenA viyeAgathI, badha-khadhano, vadha-tADanathI, vyAdhi-rAgathI, vinipAta--maraNathI ane saMbhrama paracakra vagerenA bhayathI, A kANu rasa utpanna thAya che. temaja (coniruvicaLa Ladino roLo) zAka, vilApa, mukhazuSkatA, rAina A sava A rasanA cihno che. (phaLa ratno nA) A karUNa rasa A pramANe jANavAmAM Ave che jema ke-(va5tra kilAmi ayaM vAhAgayapappu acchiya bahukho / tassa viyoge puttiya ! dubbalayaH te mudde gAya) puttiya ! huM 66 putrike ! te niSkarUNuM patinA vicegamAM tArU mAM (pannAya jiAmitraa)-pradhyAta phlAntaka-priyatama viSayaka ciMtAthI phUlAMtazuSka, ane " mahuse|" vAravAra 'vALiyapappu laSkriya" azruonA AgamanathI ane mAMkhA ayukta rahe che evuM ane '"duSpralaya' ke kRza thaI gayuM. che. A kAi vRddhAnI priyaniyAganA zAkamAM myAna vaMdanA thayelI phAI nAyikAprati ukata che. AsU017NA prazAntarasa ke lakSaNa kA nirupaNa have sUtrakAra navamA prazAntarasanuM salakSaNa kathana kare che-- C nirovamaLannamALa " ItyAdi-- zabdArtha -(nirolamaLalabALalamo) hi'sA vagere doSAthI rahita thayela mananI ekAgratAthI jenI utpatti thayela che temaja (zaninA halano) vikAra rAhitya jenu lakSaNa che arthAt je nirvikAra svarUpa che, evA (jJo) je (vasaMtamAveLa) prazAntabhAva (gho) te (patotti cA nAcavo) 'prazAnta ? rasa jANavA joie A prazAMta rasa je rIte jANavAmAM Ave che, sUtrakAra (saMto gho baddA) A pado vaDe spaSTa kare che anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 2 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema-(lAyaniccira) mAyAcaraNathI nahIM paNa svAbhAvika rIte nivikAra-vibhUSA, bhrakSepa vagere vikArAthI rahita, (jayaMtasaMtanomaniTrIya) rUpa vagere viSayeAnA darzananI utsukatAnA pariyAgathI upazAMta banelI temaja koSa vagere doSonA parihArathI prazAnta thayelI evI bhadra dRSTithI yukta (muLiLo mumaruM). muninuM mukha kamaLa (ddI) Azcaya sAthe kahevuM paDe che ke (pIvalItha) pipuSTa zebhAsa'panna thaIne (ro) sugnAbhita thaI rahyuM che prazAnta munine uddezIne koI eka mANase A jAtanA vicArA vyakata karelAM che. je A gAthA vaDe prakaTa karavAmAM AvyA che eja A gAyAnI avataraNikA che. (vavuM nava kvalA pattIrNavidhisamuLA nArhuM muLiyA) have sUtrakAra A pATha vaDe A pramANe kahe che ke A anantarakata gAthAo vaDe kahela A nava kAvya rasA "acimupAcananya nityayamavayaM jIruM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daza prakAra ke nAma kA nirupaNa have sUtrakAra dazanAmanuM nirUpaNa kare che e vi # sunAne " ItyAdizabdArtha-(se tiM nAma) he bhadanta ! A dazanAma zuM che? uttara-(vasarAma-ravi 107) dazavidha upanAma dazavidha kahevAya che. (raMga) tenA te daza prakAro A pramANe che. (none nono) gauNunAma negauNunAma (gAthALavgvi) AdAnapa ni5nna nAma (DivAthaLa) pratipakSa pada niSpanna nAma (FiLayA) pradhAnatA pada niSpanna nAma (garUhite nar) anAdi siddhAnta niSpana nAma, (vALa) avayavathI niSpananAma, (raMgo) sogathI niSpana nAma (vALa) ane pramANuthI * nizyana nAma kri saM joine) A dazavidha nAmomAMthI prathama je gauNa nAma che, tenI prarUpaNA mATe ziSya prazna kare che ke he bhadanta! guNethI nipanna-yathArtha-gaNunAma zuM che? (lo). - uttara-te gauNu nAma A pramANe che (kSatti hanaLa tava tti tALo 14 rUtti kaDhaLo pravatti gam) "zare ra maLaH " kSamaNa evuM nAma kSamAM guNathI niSpanna thayela che-eTale ke jemAM kSamAM guNa hoya che te kSamA guthI samanvita levA badala 88 kSamaNu" A nAmathI saMbodhita ka2vAmAM Ave che. A nAma guNa niSpanna levAthI gauNayathArtha--nAma che. "tArIti rajana" je tape che tenuM nAma sUrya che. "tavana" A nAma tapana guNane laIne niSpana thayela che. mATe tapana guNa niSpana A nAma gauNu nAma che. " saSThatatti vainaH javalana A nAma je prajavalita hoya che-dIpita hoya te kahevAya che. A pramANe "vavAre rUti vAna" ahIM paNa jANavuM joIe A rIte tapuna, kvalana, pavana rUpa guNethI nipanna hovA badala A sarva nAmane gauNa nAma samajavA joIe te te no) A pramANe A gauNa nAmanuM svarUpa kathana che hai " saM na jom) he bhadanta nau gauNunAma zuM che? * uttara-daro ) ne gau-je nAma guNonI apekSA vagara ja niSpane thAya che eTale ke ayathArtha hoya che-te A pramANe che. (to ane amuggo, samuggI, amuddo samuddo, aMlAlaM, palAlaM, akuliyA, sakuliyA, no palaM asa itti palAso, amAivAhapa mAivAhae, abIyavAvae bIyavAvae no iMda govae. cUMag) "satta" A nAma ayathArtha che kemake kunta nAmaka zastrathI je A yukata hoya che teja sakunta che jeIe A "satta" zabda prAkRta zailIthI lakhavAmAM AvyuM che. saMskRtamAM "vRtta nA sthAne " " prayoga thAya che, Ane artha pakSI thAya che pakSI kuntA yukata eTale ke bhAlAvALuM hotuM nathI chatAM e te "zakunta' kahevAya che te tenuM "nAma "nona" aruNa niSpanna nAma che. "amuhura" "muLa" samudaga" anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma karadAna-peTikA vizeSanuM che. Ama te je muddaga-maga nAme dhAnyathI yukata hoya che teja samudga kahevAya che paNa mudga nAmaka dhAnyathI rahita hovA chatAM je A samudga evuM nAma che, e gauNu nAma che samudra A nAma madrA-vITIthI je yukata hoya te samudra che-parantu mudrA-vITIthI yukata na hovA chatAM e sAgaranuM A nAma nipana thayela che te gauNa nAma che pracura lALathI je yukata hoya tenuM nAma palaTala che. paNa palAlapiyAra dhAnya rahita ghAsa vizeSa-pacura lALathI rahita hovA chatAM ene A nAmathI saMbaMdhita karavAmAM Ave che, tethI tenuM 5lAla nAma negauNa nAma che. kulika-bhitti-thI je yukta hoya tenuM nAma sakalika che. paNa sakulikA evuM nAma je pakSiNInuM che te gauNa nAma che. palAza eka vRkSa hoya che tena palAza nAma gauNu nAma che. kemake pala-mAMsane je khAya che te palAza che evA palAza zabdane arthe AmAMthI ghaTita thato nathI mAtRvAhaka evuM nAma mAtAne khabhA para vahana na karavA chatAM e je kahevAya che te paNa ne goNu nAma che bIjane na vAvavA chatAM e bIjavA5ka evuM nAma che. te nagaNu nAma che Idragopa nAme eka kITa vizeSa che. te IndranI gAnuM pAlana karato nathI chatAM e Indragopa kahevAya che, te tenuM A nAma ne gauNu nAma-ayathArtha nAma che mAtRvAhaka, bIjavA5ka A be nAmo paNa kSadra kITa vizeSanA che. A saMkunta vagere zabda aguNa niSpanna che ethI ene antarbhAva negauNu nAmamAM karavAmAM Avyo che, saM no jeom) A pramANe A na gauNuM nAma che. teNe siM saM acAnagu) he bhavaMta ! AdAnapadathI je nAma niSpanna thAya che te zuM che ?' uttara-(mAcALavALa vALaMtI jAtinuM paNa kANArasthiE anna jaNNaijjaM purisaijjaM usakArijjaM elaijja vIriyaM dhammo maggo samosaraNaM jm6) adhyayananA AraMbhamAM je pada uccarita thAya che, te " AdAnapada" che. A padathI je nAma niSpanna thAya che. te ATha niSpanna nAma kahevAya che, te A pramANe che-AvatI-AcArAMganA pAMcamA adhyAyanA prAraMbhamAM " AvatI ke yAvaMtI AlApaka che mATe AvatI padathI laIne A adhyayananuM nAma AvatI ' evuM rAkhavAmAM AvyuM cheuttarAdhyayananA trIjA adhyAyanA prAraMbhamAM "vattAri maMniLa DhALIvaMtaLo" Ama kahevAmAM AvyuM che te tyAMnA padayanA AdhAre A adhyayananuM nAma jAvAMjikka" rAkhavAmAM AvyuM che. uttarAdhyayananA caturtha adhyayananA prAraM. bhamAM "alaMgha nIce mar vmAcA" Ama kahevAmAM AvyuM che te "galaM * A padane lIdhe adhyayananuM nAma " saM " evuM thaI gayuM che. sUtrakRtAMganA teramAM adhyayananA prAraMbhamAM " nAM taTTa atho" Ama kahevAmAM AvyuM che, te tyAMnA "nA" A be padone lIdhe "lata" evuM te adhyayananuM nAma rAkhavAmAM AvyuM che, sUtrakRtArganA dvitIe zruta skaMdhanA chaThA adhyayananA prAraMbhamAM "purAva" sama su" evI gAthA che te tyAMnA "aLapadIne laIne adhyayananuM nAma "garadana" evuM thaI gayuM che. uttarAdhyayananA 25 mA adhyayananA prAraMbhamAM "mAnasaMgo AkhI vippo mahAjaso jAyAI janajaNNammi jayaghosro tti nAmao" evI gAthA che. A gALAmAM Avela " padane laIne A adhyayana " ToLI" A nAmathI saMbodhAya che. uttarAdhyayananA 14 mA adhyayananA prAraMbhamAM "revA avijJAna pure aaf, jeruM juvA gr vimAWvANI re puttaLe kurAnane tAmi surahonAme " evI gAthA che. tenA "arcAra' padathI A adhyayananuM nAma "sucArikana " che. uttarAdhyayananA sAtamA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayananA prAraMbhamAM "jallA ghaNaM namuri jo pote ja " vagere gAthA che, A gAthAmAM Avela "g ' padanA AdhAre A adhyayananuM nAma "gDha " evuM che. "suNAve sucavaNAcaM vIti vaghu varUvagere gAthA sUtrakRtAMganA aSTama adhyayananA prAraMbhamAM che. te tenA "vI"i A padanA AdhAre A adhyayana "variyA " A nAmathI kahevAya che. sUtrakRtAMganA navamA adhyayananA prAraMbhamAM "are banne jaNa mALakha ma mayA" vagere gAthA che. tenA "dhamma" A padane laIne A adhyayananuM "ghammaraNathai " evuM nAma rAkhavAmAM AvyuM che. sUtrakRtAMganAM 11 mA adhyayananA prastAvamAM "vAyare mane kagg mALe maniyA" vagere gAthA che. te temAMnA "mA" zabdane laine A adhyayananuM nAma ""makSaca " rAkhavAmAM AvyuM che temaja eja sUtranA bAramA adhyayananA prAraMbhamAM "vattA samosarAzi mALa" vagere gAthA che, to temAMnA "moranALi mALi" A padanA AdhAre A adhyayananuM nAma samosALa caLa" evuM rAkhavAmAM AvyuM che. A sUtranA-"mALiyakSa" nAmaka 15muM adhyayana "kamara" nAmathI paNa kahevAya che. tenuM kAraNa e che ke A adhyayananA prAraMbhamAM "nama paduSavagere gAthAmAM Avela "kamarUdya" A pada (se raM javAba paNaoi) A pramANe A AdAna padathI niSpana nAma che. sU017 pratipakSa vAle dharma ke nAma kA nirupaNa "he viM sai vahAvAiai ?" ItyAdi zabdArtha - jite vallaggi) he bhadanta ! pratipakSapadathI niSpana thayela nAma zuM che? uttara-(vahivata jALa) vivakSita vastunA dharmane je viparIta dharma che, te pratipakSa zabdane vAsthArtha che. A pratipakSanuM vAcaka je pada che, te padathI je nAma niSpanna thAya che, (raveNu nAnAle mahevaLagedANamANatriveNu) navIna vRtti veSTita sthAna rU5 grAma, Akara, nagara, kheTa, karbaTa, maDaMba, droNamukha pattana, Azrama, saMvaha ane sanizane vasAvavAmAM Ave che tyAre maMgaLa nimitta (livA sivA) "azi. vAnA sthAne "zivA" e zabda uccArita karavAmAM Ave che. jyAM mera kAMTAo vagerenI vADa karavAmAM Ave che tene grAma kahe che suvarNa, ratana vagere jyAM utpanna thAya che. te sthAna "Akara" kahevAya che aDhAra jAtanA Tekasa (kara) thI je mukata hoya che te "nagara" kahevAya che. jenA mera , mATInA kaTa hoya che te "kheTa" kahevAya che. je nagara kutiyata hoya che te anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka"Ta' kahevAya che. jenI AsapAsa aDhI gAu sudhI koI gAma na hoya te "maDaMba" kahevAya che. jemAM javA mATe jalamArga ane sthaLamArga e ane mArga hoya che evA lekenA nivAsasthAnanuM nAma " droNamukha che. jyAM badhI vastuo maLI zakatI hoya te "pattana" kahevAya che. A pattana be prakAranuM che-eka jalapattana ane bIjuM sthaLapattana jyAM mANase naukAothI jAya che te jalapattana ane zakaTa-gADI-vagerethI jyAM javAya che te sthaLapattana" che athavA zakaTa vagere athavA naukA vagerethI jemAM javAne rasta hoya te "pattana" che ane jemAM phakta nakA ethI javAtuM hoya te paTTana' che. eja vAta "vattara karIne "uttaraM rAkhyuM" vagere zloka vaDe kahevAmAM AvI che. jemAM vaNikano nivAsa hoya te nigama kahevAya che. tApaso pahelAM je rathAnane vasAve che te sthAnane Azrama" kahe che. pAchaLathI tyAM bhale bIjA mANaso AvIne rahevA lAge dhAnyanI rakSA mATe kheDute vaDe je durgama bhUmisthAna banAvavAmAM Ave che te saMvAha" kahevAya che. A sthAna parvatanA zikhara para banAvavAmAM Ave che. athavA-jemAM badhethI pathike AvIne vizrAma meLave che te sthAna * saMvAha' kahevAya che. sArthavAha vagere AvIne je sthAnane pitAne rahevA mATe vasAve che te "sanniveza" che. "zivA" ziyALanuM nAma che. ane 8 azilA A zabda amaMgaLa rUpa che. paNa maMgalArthaka ziva zabdavALI hovAthI loko maMgala nimitta azivAnA sthAne 'zivA' A zabdane prayoga kare che. (bALI tIvo) temaja kAraNuvazAt keTalAka agni padanA 'sthAne zItala zabdane (vire ghare) viSanA sthAne madhura zabdane prayAga paNa kare che. temaja (rAghasu viruM sAcuM ) kalAlanA gharomAM " 2vAma" Amla zabdanA sthAne svAzane vyavahAra kare che. kemake teo ema mAne che ke amla zabdanA kathanathI madirA naSTa thaI jAya che. A pramANe A zivAdika nAmo vizeSa arthane spaSTa karanArA nAmo che. have sUtrakAra je sAmAnya nAma che temanuM kathana kare che-(je ratta che a4ttA je lAue se alAue je suMbhae se kusubhae, AlAvaMte vivalIyabhAsae)2 24ta hoya che, te alakataka kahevAya che. eTale ke je raktavarNa hoya che teja ala kUtaka "araktavaNuM kahevAya che. "rayo medAnta" A paribhASA mujaba arataka" ane "alakUtaka" A baMne zabdo sarakhA che. temaja je lAbuprakSipta jalAdi vastune pitAnA vaDe sthira kare che. te pAtra "lAbu" kahevAya che, teja "alAbu" kahevAya che. temaja suMbha-zubhavarNakArI-hoya che, teja kusubhaka" A pramANe kahevAya che. je bahuja asamaMjasa bole che te bhASakathI viparIta bolavAthI abhASaka kahevAya che. lokamAM je vyakti bahuja anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMbaddha bole che, loko tene abhASaka' kahe che. kemake enA vacana artha vihIna hoya che, e nAma pratipakSa padathI jANavAM joIe. . zaMkA-ne gauNa pada karatAM AmAM zuM taphAvata che. uttarano gauNa je pada che, te kuntAdi-pravRtti-nimittanA abhAva mAtrane laIne pravRtta thAya che. paNa A pratipakSanA dharmane vAcaka je zabda che tene laIne pravRtta hoya che. A pramANe teo bannemAM pharaka che. (te saM parivaaaguLa) A pramANe pratipakSapadathI niSpanna thayela nAma che. (vizva te pAiyA) he bhadanta ! pradhAnatAthI je nAma niSpanna thAya che. te kevA prakAranuM hoya che? uttara-(Gigourg) pradhAnatAthI je nAma niSpanna thAya che, te A prakAranuM hoya che-(mojavaLe sattapura mao sukavaLe rAvane punAvaLe kaggvaLe ravAne sAruM vaLe te vALavA). azekavana, saptaparNavana, campakavana, Amravana, nAgavana, punnAgavana, Izunana, drAkSavana, zAlivana, A pramANe A pradhAnatA nipuna nAma che. tAtparya A pramANe che ke "azokavana' vagere mAM bIjA vRkSane paNa saddabhAva rahe che, chatAM te azekavana kahevAya che, to AnI pAchaLa e kAraNa che ke tyAM azoka vRkSo adhika pramANamAM hoya che. azoka vRkSanA prAcuryane lIdhe ja te vanane azokavana A nAmathI abhihita karavAmAM Ave che. saptaparNa vagere nAmomAM paNa A pramANe ja jANavuM. zaMkA-gauNu nAmathI A pradhAnatA niSpanna nAmamAM zuM taphAvata che? uttara-kSamA vagere guNothI je kSamaNa vagere zabdo vAcyArtha che, te saMpUrNa rUpe vyApta hoya che. paNa azokavana vagere nAmamAM AvuM thatuM nathI kemake tyAM te nAmanA vAcyArthInI ja ma tra pracuratA rahe che. A pracuratAnA sadubhAvamAM tyAM bIjA vRkSano abhAva nathI te bIjAM vRkSo paNa tyAM che je A pramANe azokavana vageremAM azoka vagerenI sAmatyena vyApti nathI A rIte guNa niSpanna nAmathI A pradhAnatA niSpanna nAmamAM bahuja aMtara che. Ama A pradhAnatAthI niSpanna nAma che. ( jiM teM mAsiddha) ha bhadaMta anAdi siddhAntathI niSpanna nAma kevA prakAranuM hoya che? uttara-(bAviviateof) anAdi siddhAntathI niSpanna nAma A prakAranuM hoya che-zakhavAcaka che ane teno artha vAcya che, A pramANe je vAgyavAcaka rUpanuM jJAna thAya che te "aMta' che. A "aMta " anAdikAlathI siddha che. eTale ke anAdi kAlathI ja A vAcaka che ane A vAcya che. A rUpathI siddha pratiSThita che. A anAdi siddha aMtanirNayathI je nAma niSpanna-utpanna thAya che te anAdi siddhAnta niSpana nAma che-te A pramANe thavuM joIe, (maWiANa, adhamariyA, gAAriyA, svivAva, kumAriyA, madrAsamag) dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAti anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAya, jIvAstikAya, padmalAstikAya, addhAsamaya A dharmAdikenI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. gauNa nAmathI A anAdisiddhAnta nAmamAM je aMtara che te A pramANe jAvuM-"je gauNa niSpanna nAmane abhidheya heya che, te potAnA svarUpane parityAga paNa kare che jema ke dIpamAlikA A pradIpa nAmane abhidheya che eTale A potAnA svarUpane parityAga paNa kare che. paraMtu je anAdi siddhAnta niSpanna nAma haze te potAnA svarUpane tyAga kadApi karaze nahIM ethI ja sUtrakAre Ane pRthaka nirdeza karyo che. (se te zAridrateoi) A pramANe A anAdi siddhAntathI nina nAma che. teNe jiM teM nA ?) he bhadatA je nAma nAmathI niSpanna hoya che, te A prakAranuM hoya che. jema ke pitA ke pitAmahanuM athavA pitA ke pitAmahanuM je nAma hoya che te nAmathI banela nAma gaNAya che. matalaba e che. ke pitA pitAmaha vagere jAte eka prakAranA nAme che. vyavahAra mATe ja emanuM yajJadatta, devadatta, brahmadatta, jevAM nAma rAkhavAmAM Ave che. e nAme niSpana nAme che. ( ra nAmevi) Ama A nAmathI niSpanna nAma che. (se i navaM) he bhadanta! avayava niSpanna nAma kevuM hoya che? . -vAveoi fdLI, rilI, visALI. rAhI, javI, surI nahI rAhI) avayava niSpanna nAma evuM hoya che. zRMgI, zikhI, viSANu, iSTrI, pakSI khurI, nakhI, vAlI (dupacAvavA, dujA, naMdurI, ravI, jaahI) dvipada, catuSpada, bahupada, lAMgalI, kezarI, kakudI tAtparya e che ke avayava-avayavI no ekadeza kahevAya che. A ekadeza rUpa avayavathI je nAma astitvamAM Ave che te avayava niSpanna nAma che. IMga rUpa avayavanA saMbaMdhathI jaMgI zikhAnA saMbaMdhathI zikhI nAma astitvamAM AvyAM che. A pramANe ja viSANI, deTTI, vagere nA vize paNa jANavuM joIe temaja (rAra baMdheNaM bhaDaM jANijjA mahiliya nivaNeNaM, sittheNaM doNavAyaM kavi ca ikkAe gig) viziSTa racanA yukta vastro dhAraNa karavAthI A bhaTa eTale ke ddho che, evuM jaNAI Ave che. ane strIo jevA vastro paridhAna karavAthI strI che evuM jaNAI Ave che. temaja eka anAjane kaNa jAya te droNa caDImAM jeTaluM anAja heya te badhuM ja caDI gayuM che evuM jaNAI Ave che. ane prAsAda vagere guNa viziSTa ekaja gAthAnA parIkSaNathI "A kavi che" evuM jaNAI Ave che. ethI ja bhaTa, mahilA, pAka, kavi jevA zabdono prayoga pracalita thaI jAya che. te parikara baMdhana vagerene pratyakSamAM joIne thAya che. ethI ja A zabda avayavanI pradhAnatAthI niSpanna hovA badala "avayava niSpana' nAmathI niSpanna thayela jANavAM joIe A avayava niSpanna nAma avayavanI pradhAnatAne lIdhe pravRtta thAya che. ethI gauNa nAmathI te bhinna che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAtparya A pramANe che ke gauNu nAma guNanI pradhAnatAne laIne sAmAnya rUpamAM pravRtta thAya che ane A nAma avayavarUpa vizeSane laIne pravRtta hoya che. ethI gANa nAmanI sAthe enAM abhedyanI AzaMkA nirarthaka gaNAya. sa.180 a05 saMyoga ke svarupakA nirupaNa "te jiM saM saMkoroLuM" ItyAdi zabdArtha-( jiM te saMDoLa) he bhadaMta ! je nAma saMyogathI niSpanna hoya che te kevuM che? uttara-(saMjJone jarUTiva quLa) saMga cAra prakArane kahevAmAM AvyuM che. (ga) te A pramANe che. (vasaMgone uttaraMgoLa, saMjone, mAthAMno) dravyasaMga kSetrasaMga, kAlasaMga, ane bhAvasAga. ( f a vasaMno?) he bhadata ! dravyasaMyogathI jenAma nipanna thAya che te kevuM hoya che? (varone rivide itti). uttara-dravya saMga traNa prakArano hoya che. ethI emane saMga utpanna nAme paNa traNa prakAranA hoya che. (taMkaNA) jema ke (vira nitte mINa) sacittaraMga, acittasaMga, mizrasaMga, sacittasaga ja nAma A pramANe che. (huM ozig) gAyonA saMyogathI jema ke gamAna (da. rohiM mahigi) bheMsonA saMyogathI mahiSImAn (ALahiM raLis) menA sayegathI meSImAna (vaTTI ivaddIvAre) UMTanA saMyogathI uSTrIpAla tAtparya A pramANe che ke govALa evuM je nAma hoya che te gAyonA rakSaNa vagerethI niSpanna hoya che. gAya sacitta padArtha che ethI govALa evuM nAma sacitta dravya saMyoga ja che. A pramANe mahiSImAna vagere nAmo vize paNa jANuM levuM joIe (je hiM ji) he bharaMta! acitta dravya sAga ja nAma kevuM hoya che? uttara-(ni) acitta dravya saMyoga ja nAma A pramANe hoya che. (chatteNaM, chattI, daMDegaM daMDo, paDeNa paDI, ghaDeNa dhaDI, kaDega, kaDI settaM acitte) chatranA saMyegathI chatrI, daMDanA saMyogathI daMDI, paTanA saMgathI paTI, ghaTanA saMgathI ghaTI, kaTanA saMgathI kaTI, A badhAM acitta dravya saMga ja nAme che. A nAmanI niSpannatAmAM acitta dravyane sacoga apekSita gaNAya che, chatra, daMDa, 5Ta, ghara, kaTa A sarve acitta dravyo che. chatra jenI pAse anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 10 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te chatrI, daMDa jenI pAse che te daMDI, paTa jenI pAse che te paTI, vagere nAmathI saMbadhita thAya che. teNe jiM te mIrA? mIug-La ghAsTiA sAheof mAgaDie, raheNaM rahie nAvAe, nAvie, settaM mIsae settaM davva saMjoge) 38.! mizra dravya saMga ja nAma kevuM hoya che? uttara-mizra dravya saMyoga ja nAma evuM hoya che jema ke haLanA sayAgathI hAlika, zakaTanA sogathI zAkaTika, rathanA saMgathI rathika, nAvanA sAgathI nAvika, A sarva nAma sacitta acitta ane ubhaya dravya sAga ja che. A mizra dravya saMga ja nAmamAM sacitta dravya saMga nAma hAlika, zAkaTika vageremAM hala vagere padArtha acitta ane balIva8 (baLada) vagere padArtha sacitta che. A jAtanA bIjA paNa jeTalAM nAmo che te sarve dravya saMcAga nAma che ema samajI levuM. (te jiM teM vittako) he bhadanta ! kSetra saMga-kSetra sAgathI niSpanna nAma kevuM hoya che? uttara-(featvaMjho) kSetra sAga ja nAma evuM hoya che. tamAre eravae hemavae, eraNNavae, harivAsae, rammagavAsae, devakurue, uttarakurue, puvvvilA, gavaravahag) A bhAratIya che, A aravata kSetranA che, A haimavata. kSetranA che, A airaNyavata kSetrIya che, A harivarSa kSetrIya che, A ramyaka varSIya che, A devakuru kSetrIya che A uttara kuruke che, A pUrvavidehane che A apara videhane che athavA (mAnava, mAravA, voTTa, madrupa, sms, re raMga herasaMgone) A mAgadha che, A mAlavaka che A saurASTraka che, A mahArASTrIya che, A kokaNuka che A pramANe pUkti jeTalAM sagajanya nAma che te sarve kSetra sAga ja nAmo che. teNe jiM 7 za4no) bhadanta ! kAlanA sAgathI je nAma utpana hoya che, te kevuM hoya che? uttara-(ANa saMno) kAlanA sAgathI je nAma niSpanna thAya che, te evuM hoya che. (kumakuramA, kuramA, suSamadUSamApa, sUnamaNuNamANa, dUrasAda, kamaranag) suSama suSamA kALamAM janmela hevAthI suSamA ja che. A saSama husamAmAM janmela hovAthI suSamadusamAM ja che. A pramANe A dasama suSamA ja che. A dusamAja che A dasamA dusamA ja che. athavA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 11 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vAyarA vA nAra, saraDhag, hemaMta, vasaMtae, fig) A pravRSika che, vakI rAtrika che, zArada che haimataka che, vAsantaka che A grISmaka che, (he saM aa saMjo) A pramANe A sarva nA kALanA saMgathI niSpanna hovA badala kAla saMga ja che. ( #i 7 mAvalaMkone ?) he bhadrata ! bhAvanA sa yogane laIne je nAma thAya che te kevuM hoya che. uttara-(mAla no-huvi pam) bhAva sAganA AdhAre je nAma niSpanna thAya che, te A pramANe hoya che A bhAva saMyoga be prakAranA prajJasa thayela che. (7 ) jema ke (uttara 2 apAgheca) eka prazasta bhAva saMga ane bIje aprazasta bhAva saMga ( ji: patta) he bhadanta ! prazasta bhAve kayA che? uttara-(vALaoi tALI si, saMsaLa, carittaoi varittI) jJAna, darzana cAritra A prazasta bhAve che. A bhAvanA saMgathI jJAnathI jJAnI, dazenathI. darzanI, ane cAribathI cAritrI evAM je nAmo niSpanna thAya che, te prazasta bhAva saMyoga ja nAma che. itta para) he bhadaMta ! aprazasta bhAve kyA kayA che? uttara-(vasathe) aprazasta bhAve A pramANe che. ( johI maLe nAja, kAcA manathI, DhoLe cholI, te apasAthe) krodha, mAna, mAyA ane lobha A badhA aprazasta bhAve che. A bhAvanA saMbaMdhathI A krodhI che, A mAnI che, A mAyAvI che A lobhI che evAM nAme niSpanna thAya che. tAtparya A che ke krodhanA saMbaMdhathI krodhI, mAnanA saMbaMdhathI mAnI vagere nAme niSpanna thAya che. A badhA jJAna vagere ane krodha vagere AtmAnA ja prazata temaja aprazasta bhAva che. ( taM mAvalaMkone) A pramANe A bhAva sAga ja nAma che. (je teM saMnone) A pramANe soga ja nAma cAra prakArathI vibhakta karela che te A pramANe ja che. tema samajavuM A saMga ja nAmamAM saMganA prAdhAnyanI vivekSA che. ethI saMyamanI pradhAnatAthI ja A pravRtta hoya che, ethI gau nAmathI AmAM bhinnatA samajavI joIe sU018nA pramANa ke svarupa kA nirupaNa "jiM 4 pamavi" ItyAdi- zadArtha-(se 4i vmaLeoft) he bhadUta! pramANuthI je nAma niSpanna thAya che te kevAM ane keTalAM prakAranA hoya che? uttara-(vALe viSe itti) pramANa cAra prakAranA prApta thayela che. AthI pramANa nina nAma paNa cAra prakAranuM hoya che. (taMdanA) te cAre anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 12 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra prakAre A pramANe che. (nAmamALe, vaLag, ranamALe mAvata - sALa) nAma pramANe, sthApanApramANu, dravyapramANa, bhAvapramANu. (je hi ta namaH cqmALa) he bhadata! nAma pramANu zu che? ' . ' 4 - - uttara-4 of jIvaDha nA, jIvara kA, jIvALa vA, avAja vAI tadumatha4 vA, taDumayAna vA umAtti nAma = re raM gAmavALe). game te jIvanuM, athavA ajIvanuM, athavA jInuM athavA ajInuM, athavA jIva ajIva bane athavA jI ajI. banenuM pramANu. evuM je nAma rAkhavAmAM Ave che te nAma pramANu che. jenA vaDe vastune nizcaya karavAmAM Ave che, te pramANu" che. A pramANathI je nAma niSpanna thAya che, te cAra prakAranA hoya che. vastunA parichedane hetu nAma hoya che, ethI nAmane ja ahI pramANu kahevAmAM AvyuM che, game te jIva vagerenuM pramANa evuM je nAma rAkhavAmAM Ave che te "nAma pramANa che. A pramANu sthA yunA dravya ane bhAva hataka gaNAtuM nathI paNa nAma hetuka hoya che. ethI te nAma pramANu ema kahevAya che. nAma pramANamAM phakta pramANanI jIva vagere padArthomAM saMjJA mAtra ja rAkhavAmAM Ave che. ethI A nAma pramANu kahevAya che tAtparya e che ke "game te ajIva vagere padArthomAM A pramANa che evuM je nAma nikSepa karavAmAM Ave che, te nAma pramANa che. sU018rA sthApanA pramANa ke pramANa kA nirupaNa have sUtrakAra sthApanA pramANuthI je nAma niSpanna thAya che te viSe kahe che te kri naM vaLavAne ItyAdi - . : : 1. zabdArtha-(#i huM savaLavaNamA) he bhadata sthApanA pramANuthI je nAma niSpanna thAya che tenA keTalA prakAra hoya che ? " uttara-(vaLagmALe ravi uor) sthApanApramANuthI je nAma niSpanna thAya che, te sAta prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (4) jema ke (nakkhatta devayakucha " pAsaMgaNe ya jIviyAhe / AbhippAIyaNAme , ThavaNAnAma tu sattavi) nakSatranAma, devanAma, kulanAma, pAnAma, gaNanAma, jIvitahetunAma, abhiprAyikanAma tAtparya e che ke nakSatra devatA, kula, ThANa vagerenA AdhAre je nAmanI sthApanA karavAmAM Ave che. te ahIM sthApanA zabdathI grahIta thayela che. A sthApanA ja pramANa che. A hetubhUta sthApanA pramANuthI sAta prakAranA nAme niSpanna thAya che. A. savidha nAmamAM nakSatranA AdhAre je nAmanI sthApanA karavAmAM Ave che, 'satrakAra have te viSe kahe che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 13 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe jiM saM AlAvaLA) he saMta! nakSatra nAma zuM che? eTale ke nakSatranA AdhAre je nAma rAkhavAmAM Ave che, te kevuM hoya che? uttara-(vA ) te nakSatranAma A pramANe sthApita karavAmAM Ave che. (jirimArdi kAra, jatti, krisiline rivAjo dittimAme, kisiAce, kisiMgAvA, rite jiniMga jilag) kArtika, kRtidhana, kRttikAdharma, kRttikAzamAM, kRttikAdeva, kRttikAdAsa kRttikAna, kRttikAzita A jAtanAM nAme kRtikA nakSatramAM janmelAonA rAkhavAmAM Ave che. mINohi jAe-rohiNIe, rohiNIdinne, rohiNIdhammai, rohiNIsamme, rohiNideva, karanArA, zeNiolNe, phino hi) rohie. hidatta, rahiNIdharma phahahIzarmA, hiNIdeva, rohiNIdAsa, rohiNIne, hirakSita, ATalA dhAma A nakSatramAM janmelAonA rAkhavAmAM Ave che. ( vavavatu nA mALiyA ) A pramANe bIjo paNa bAkI rahelA nakSatra parathI je je mA pADavAmAM Ave che te viSe jANI levuM joIe. badhA nakSatronA nAma nI A traNa gAthAo vaDe A pramANe kahevAmAM AvyAM che. ( ziva hila mimri para 2 puNavA jevu ) 1 kRtikA 2 hiNI, mRgazirA, * su 6 puSya to zuM kahevA mahA rANIgo ) 7 analeSA, 8 aSA, 9 pUvakAsaMganI uttarAphAlganI, (hatyo vinA pANI visA tada tha phora purA) 1 hasta. 12 citrA, 13 svAti, 14 vizAkhA, 15 anurAdhA mA navA 46 vAvA jeva) 16 jayeSThA, 17 mUlA, 18pUrvASADhA, 19 uttarAmirka pASANA, mila, to ca zauri mAravA) 20 abhijita, va zravaNa, 2 dhaniSTha 23 zatabhiSaNa, 24 uttarAbhAdrapadA, 25 pUrvAbhAdrapadA hatA diNi, eNo ghaNA nAnAdi rAjI) 26 revatI, 27 avinI, ra8 bharaNI A nakSatranI paripATI che. zaMkA-azvinI, bhaNI vagere kamathI nakSatranI parigaNanA thAya che. te pachI saMgrahaNIkAre kRtikA mathI nakSatronI parigaNutA kema svIkArI che? uttara-vakhate abhijita nakSatranI sAthe 28 nAnI gaNanA kara sa ke ? ; anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 14 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAmAM Ave che, te vakhate kRtikA rahiNI vagere krama ja jovAmAM Ave che, zathI A jAtanA nakSatrakramane AdhArabhUta mAnIne pAThavinyAsa karavAmAM Ave S kaI kRTi na gaNAya hai R nattanA) A pramANe A nakSatronA zA che. A kRtikA vagere 28 nakSatra agni vagere 28 devatAothI adhita che. ethI je kaI A kRtikA vagere kaI eka nakSatramAM utpanna thAya che tenuM nAma te nakSatranA adhiSThAyaka agni vagere kaI eka devatAnA nAma parathI rAkhavAmAM Ave che. e ja vAtane sUtrakAra A pramANe spaSTa kahe che. ka & vivALIne) huM bhadanta! te devatA nAma zuM che? eTale ke devatASnA AdhAre nIme sthApita karavAmAM Ave che te kevAM hoya che? - uttara-(vALAne). te devatA nAma A pramANe che. ( jevA kAre, to kemake te agni devatAmAM utpanna thayela che. jethI te Anaka hine) agnidatta, (anila agnizama (nig) anidharma, anideva (mikA-anidAsa; (baLiseLe) agnisena, (of (zaniva) agnideva, hi5) anirakSita, yavana rAjA rAma mALicaraghA). A pramANe bIjA paNa sarva devatAonA AdhAre temanA nAme temanAmAM janma prApta karavA badala sthApita karI levAM jema ke rohiNI nakSatrane adhiSThAtA prajApati deva che. te A nakSatramAM je utpanna thaye hoya che, tenuM nAma te nakSatranA adhiSThAtA devatAnA nAmanA AdhAre rAkhavAmAM Ave che. jema ke prajApati, prajApatidatta vagere ahIM devatAonA nAmonA saMgraha mATe sUtrakAre be saMgrahaNInI gAthAo kahI che. (vicAra to, so vitI jillA varSa) agni, prajApati, sema, rudra, aditi, bRhaspati, sarva (tti mALa, viyA, raNa vAra phrena) pitA, bhaga aryamA, savitA, tvaSTA, vAyuM, IbrAjhei (mitto phulo vara gAna jema vicA) mitra, Indra, niti, aMbha, vizva, brahmA, viSNu aNu vALa, vAva vidhI pUre jANe rAme reva) vasu, varUNa, aja, vivAddhi, pRSA, aphava, yama (se raM vacana) ba0 7. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 15 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe A 28 devatAonA nAme che. i yusTanA) he bhadrata kulanAma zuM che ?.. . : uttara-je vyakti je kulamAM utpanna thAya che, te kulanA nAmathI je tenuM nAma rAkhavAmAM Ave che te kula nAmarUpa sthApanA nAma kahevAya che. (unA) kula nAme A pramANe che. (3che, moLa, rAyaoche, Natti, prakA, jAuM, - have te nA) ughakula, bhegakula, rAja kula, kSatriyakula, ekvAku la,jJAta kula karavyAkula, ugravazamAM janma prApta karavAthI ugra evuM nAma thApita karavAmAM Ave che. bhegavazamAM utpanna thavAthI bheganAma rAkhathAmAM Ave che, A pramANe ja rAjanya, vagere mATe paNa jANI levuM Iie: A pramANe A kulenA nAma che- ( ra ta vANaMdanAme che bhadreta ! pAkhaMDa nAma zuM che ? - ... e uttara (rAme) je-je pAuMDane Azraya lIdhe hoya tethI je-tenuM nna rAkhavAmAM AvyuM te nAma SaSa nAma che, te A pramANe che. jema ke (samaNe ya paMDuraMge bhikSukAbAlie ya taavse| pArivAyage-kheta sAsaMDanAme) zramaNa, pAMDuroga, bhikSu, kApAlika, tApasa, parivAja AmAM je madhu che. teo nircatha, zAka, tApasa, garika ane AjIvaka Ama pAMcaprakAranA che. A nigra"thAdika pAMca pASane Azrita karIne zramuNa evuM nA thApitR thAya che. bhasmathI jenuM zarIra lisa hoya che. evA sau pAMDuroga kahevA che, buddha dazanane mAnanArA bhikSu kahevAya che. citA bhasmane potAnA zarIra para lagADanArA te "kApAlika" kahevAya che. jeo tapa kare che ane zrenamAM rahe che, te pAkhaMDi vizeSa "tApasa" kahevAya che. jeo gharathI jatA rahe che, eTale ke gharane tyAga kare che pAvaMDa vizeSa paribhrAjaja. kaheAya che A zramaNUhika pASane Azrita karIne je nAmanI sthApanA karavAmAM Ave che, te pAvaMDa sthApanA nAma che. A pramANe A pASAMDanA mA che. (le. krikafrLana) he bhadaMta ! te gaNanAma zuM che? (rAme) AyudhajIviono je saMgha hoya che, te ahIM gaNu zabdathI saMbadhita samaja joIe A nAmathI game tenuM nAma rAkhavAmAM Ave che, te gaNanAma che. jema ke (mache, mane, maje, macchara, mare, mA, maccha marilira) mala, maladatta, maladharma, malazarmA, maladeva, malaladAsa, malasena, malarakSita. jiM tta SavicA) he bhadaMta! jIvita nAma zuM che. (Uvitha nAme) je strInuM saMtAna utpanna thatAM ja maraNa pAme che, te tenA jIvita nimitte tenuM game te nAma rAkhI le che. te "jIvitanAma che. te A pramANe che. (bAvaraNa, vAra, tripa, vAva, surA) avakaraka, ubhuTaka, ujijhataka, kacavaraka, zUrpaka ( jite goviyanAma) A pramANe A jIvitanAma che. ja AmikvANA nAme) he bhadaMta ! AbhiprAyika nAma zuM che? . uttara-(vAminnA nA) guNanA AdhAre nahi paNa karIti mujaba je nAme pitAnA abhiprAya mujaba rAkhavAmAM Ave che, te AbhiprAyika anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 16 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davyapramANane svarupakA nirupaNa nAma kahevAya che. jema ke-bApa, nivA, za, pachAta, zikhANa, khijUra parIu) abaka, nibaka, bakulaka, palAzaka, nehaka, pAlaka, karIraka, ( ra miNA nAme) A prakAre A AbhiprAyika nAma che. je jiM tuM vaLavmALe) A sthApanA pramANa che. sU0183 te vi << agmAne ItyAdizabdArtha - #i 4 phuvAvamA) he bhadata ! A dravya pramANu zuM che? eTale ke dravyapramANuthI je nAma niSpanna thAya che te keTalA prakAranAM che? uttara-(zvavALe vide pALajo) dravya pramANa cha prakArane prApta thayela che. ( ) te A pramANe che. (janmacivAgha nAga dvAramaje te M) dharmAstikAya yAvat addha samaya A dravya pramANa che. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya, pulAstikAya, ane addhAsamaya e 6 nAma che, te dravya pamANu niSpanna nAme che kemake e nAma dharmAstikAya vagere dro sivAya bIjA koI mATe vaparatA nathI. kA-A te anAdi siddhAnta niSpanna nAmathI pahelAM kahevAmAM AvyAM ja che, pachI ahIM dravyapramANu pina nAmathI pharI zA mATe kahevAmAM AvyAM che? uttara--barAbara che, A badhAmAM anAdisiddhAnta nipana namatA bhale rahe paNa chatAMe e sarvamAM dravyapramANu nipana nAmatAmAM koI paNa jAtane vAMdho dekhAtA nathI. kemake vastu, anaMta dharmAtmaka che. temAM tattaddhamanI apekSAthI aneka nAme vaDe vyapadiSTa thavAmAM koI paNa jAtane virodha dekhAtuM nathI A pramANe bIje paNa jANI levuM joIe. sU0184 bhAvapramANeke svarupakA nirupaNa jiM teM mAnavamaLe?" ItyAdi- zabdArtha- ita mAvAmA) he bhadatA bhAvapramANu zuM che! "mAna patra pramAdf bhAvakanA A vyutpatti mujaba bhAva rUpa je pramANa che, te bhAva pramANa che A bhAva pramANa keTalA prakArano hoya che? * uttara-(bhASA -sAvidde ) bhAva pramANa cAra prakArano hoya che. ( ii) jema ke (rAmANipa raci dhAraNa niripa) sAmAsika, taddhita, dhAtuja, nirukitaja le 4 { jAnAlig) he bha4tI sAmAsikabhAvapramANu eTale zuM? uttara-(vA tamArA ati) samAsa sAta hoya che. (raMga) te A pramANe che. (paduthalI, madhAraya vinu ra sakurivuM, amAre pUruM te ja satta) dvandra, bahuvIhi, karmadhAraya, ahiMgu, tapurUSa, avyayIbhAva, ane ekazeSa (se ja te va) he bhadata ! haMsamAsa eTale zuM? 08 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 17 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-(dede daMtA ya oDhAya daMtoTuMthaNAya sadara ya thaNodaraM vatthaM ya pattaM ya vatthapatta, AsA ya mahisAya AsamahisaM ahI ya nauThA ya ahinahulaM, settaM 'daMde samAse) dvandva samAsa mA prabhArI cha. "dantAzca auSThau ca iti dantoSTham, stanau ca udaraM ca iti stanodaram." sahI bhanne samAsomA prANAyAna ma pAthA 'prANyaGgatvAt ' mA sUtrathA padamA yaye cha. "vastraM ca pAtraM ca iti vanapAtram' mahI' 'jAtiraprANinAm ' yA sUtrathA vimA thye| cha. "azvAzca mahiSAzca iti azvamahiSam, ahizca nakulaM ca iti ahinakulam' gahI yeSAM ca virodhaH zAzvatikaH' 1 niyama bhusa 41mA yaye che. A pramANe bIjA udAharaNe mATe paNa jANI levuM joIe A pramANe A samAsa cha. (se kiM taM bahuvvIhI samAse) 3 mata ! mahuprIhi samAsa zuche? Gttara-(bahumvIhI samAse) ma samAsa mA prabhAra. (phullA imaMmi giriMmi kuDaya kayaMbA so imo girI phullakuuyakayaMbo) mA ta 52 kuTaja ane kadaMba puSpita che, ethI A giri kula kuTaja kadaMba che. "kula karajakadaMba A paddha bahuvIhi samAsa che. bahuvIhi samasamAM je pada Ave che, teno artha abhipreta gaNAtuM nathI paNa te devALo je hoya che evuM anya pada grahaNa karavAmAM Ave che. kemake A samAsa anya pat pradhAna rAya che. (se va bahuvvIhI samAse) mA prabhArI sAmIla sabhAsa cha. (se kiM ta kammadhArae) 3 matAbhadhAraya samAsa cha / . uttara-kammadhArae dhavalo ksaho dhavalavabaho, kiNho miyo kiNhamiyo, kheto paDo khetapaDo, ratto paDo rattapaDo, se taM phammadhArae) bhA2ya, sabhA mA prabhArI che. 'dhavalo ghRSabhaH dhavala vRSabhaH, kRSNo mRgaH kRSNamRgaH: zvetaH paTa: zvetapaTaH, raktaH paTaH raktapaTa:' samAnAdhiNI . dey35 samAsa dhAraya upAya che. (se ki ta digu samAse) 3 ! 6Y sabhAsammeve / / uttara-(digusamAse) vizusamAsa mA pramANe DAya che. (timiNa kaDuNANi tikaDuga, timi mahurANi, vinaharaM, timi mumANi, vi , tiNi 'purANi tipuraM, tiNi sarANi, tisaraM, tiNNi pukharANi tipukkharaM, tiNNi biMdu: ANi tibiMduaM, tiSNi pahANi tipaha, paMca naIo, paMcaNayaM satta gayA satta gaya, navaturagA, navaturagaM, dasagAmA, dasagAmaM, dasapurANi, dasapura, se sadigu samAse) trINi, kaTukAni-trikaTum trINi madhurANi trikamadhuraM, trayoguNA, triguNam , zroNi purANiM tripuram trayaH sarAH trisvaram, trINi puSkarANi tripuSkaram, trINibindukAni-tribindukam, trayaH panthAna:-tripatham, paJca nadyaH-paMcanadama, saptagajAHkhaptagaz2am, navaturaGgAH-navaturaMgam, dazanAmA:-dazagrAmam. dazapurANi-dazapuram zrI prabhAvamA dvigu samAsanA / cha. (se ki ta tappurise). ! Y35. samAsa zu' cha? (tapurise) taY3 mA pramANa cha. . (titthe kAgovithakAgo, vaNe hatthI vaNahatthI, vaNe varAho vaNavarAho, vaNe mahilo varNamahiso, SaNe maUro, vaNamaUro, se ta tappurisaM) tIthe kAkaH, tIrtha kAkaH, vane mahiSaH panamahiSaH bane mayUraH vanamayUraH) mA 535 sabhAsana Gen&2ye| . aDI' ni-arthamA vAsUkSeNa kSepe' mA sUtrathA sabhI taY35 samAsa thathava anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 18 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. je vyakti tI kSetramAM kAMgaDAnI jema grAhya-agrAhyanA vivekathI rahita thaIne rahe che, tene A pramANe kahevAmAM Ave che. A sauthejA vagere udAharaNA tapurUSanA che. tatpurUSa samAsamAM uttara padAthanI pradhAnatA rahe che. (le ja ta' banad Ave) he bhadata ! anyayI bhAva samAsa kone kahevAya ? uttara-(anva Ave) avyayIbhAva samAsa A pramANe che-(masa pRcchA aNugAmaM evaM aNuNaiyaM aNupharisa, aNucariyaM) mAmasya pazcAt anuprAmam, A pramANe bIjA udAharaNA evI rIte che-anunavina, anuvAna, anura ttima, (le te ad Ave samAse) A pramANe A avyayI bhAva samAsa che. (te ciM ta lele ?) he bhadanta ! ekazeSa samAsa kAne kahevAya ? uttara-(lele) ekazeSa samAsa A pramANe che. (gA -- : 5. no purio tahA bahave purikhA jahA bar3hane puriyA tathA ego puriyo, jar3A ego karasAbaNa ae aed kArikhAvaNA, jahA bahave kArIsrAvaNA, tahA, eggo karisrAvaNo. jahA eto sAlI vahA bahane khAlI jahA bahave khAlI tahA eggo khAlI se ta leze pramANe che te samAci) jema ' H puruSaH ' thAya che temaja 'naH pujA: " ema paNa thAya che. tAya A pramANe che ke samAna rUpavALA be pado athavA samAna rUpavALA ghaNAM padonA saMmAsathI " khruupaanAmaroSa - vimo " A sUtra sujakha eka ja zeSa rahe che ane khIjA paTTAnA lepa thaI jAya che. jo te ekazeSa pada rahe che, te dvivacanamAM dvitva ane bahuvacanamAM mahutvanA vAcaka hoya che. ane ethI ja emAM dvivacanAntatA athavA bahuvacanAntatA haiAya che. jema ke puruSadha puruSasthya purUSo, putravacce, puruSaAE, puruSA, puruSA: ahI ekazeSa samAsa thayela che. samAnACka virUpa padomAM paNa ekazeSa samAsa thAya che, jema ke "vastue kuTi-"zrRti nI thavA Tiau" A pramANe ahI ekazeSa samAsa jANavA jyAre eka vyaktinI vivakSA hAya che, tyAre 'raH puruSaH evA samAsa thAya che. ane jyAre ghaNI vyaktionI vikSA hAya che, tyAre vaH puruSA: * A jAtane prayoga thAya che. A mahuvacananI viva kSAmAM eka purUSa pada avaziSTa rahe che. ane khIjA purUSa polasa thaI jAya che. temaja je pramANe 'puruSAH ' A jAtanA prayoga ghaNI vyaktinI vikSamAM thAya che. A pramANe jAtinI vivakSAmAM : puruSa: ' eve prayAga thAya che. A pakSamAM pazu eka purUSa pada avaziSTa rahe che. ane anya purUSa po lupta thai jAya che. paNu ahI. jAtinI vivakSA hAvAthI ane jAti eka hAvAthI eka vacana thAya che. A pramANe ' ja: hArjaLA' tathA : vArtAvaLAH' vagere padAmAM, pazu jANuvu joie A pramANe A ekazeSa samAsa che. evI rIte sAmAsika bhAva pramANu thru che. te viSe spaSTatA karavAmAM AvI che. . , da bhAvA-A sUtramAM sUtrakAre bhAvapramANane sAmAsika, tadvitaja, dhAtuja ane nirUtaja A cAra prakArAmAM vibhakata karyu che. AmAM paraspara anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 19 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * saMbaMdhita be ke bethI vadhAre padanI vaccenI vibhakitano lepa karIne je pado bhegA thAya che tene samAsa kahevAya che. ane te padane samastapada kahevAya che. AnA mukhya be cAra che. zraddha, tapurUSa, bahuzrIhi, ane avyayIbhAva kramadhAraya ane hiMga A tapurUSanA ja be bhedo che. temaja A samAsane eka bheda "ekazeSa' paNuM che. dva samAsamAM be athavA bethI vadhAre pano samAsa thAya che. AmAM badhA pada pradhAna hoya che. A padane saMbaMdha " eTale ke " anethI thAya che. kaMDha samAsamAM banne pada prathama vibhakti ekavacanAna hoya te samAsanA ane dvivacana thaze nahiMtara bahuMvacana thaze draDha samAsa samAhAre ThaMdra temaja Itaretara DhaMDhanA rUpamAM be prakAranA hoya che. samAhAra svaMdva samAsamAM dareke dareka padanI pradhAnatA hatI nathI paraMtu sAmUhika arthano bAdha hoya che. AmAM sadA napuMsakaliMga temaja koI paNa eka vibhaktinuM ekavacana ja rahe che. jemAM aMtima 50 pradhAna hoya che ane prathama pa8 prathama vibhaktithI bhinna game te bIjI vibhaktimAM hoya che. temaja bIjuM pada prathamAnatA hoya che, te samAMsanuM nAma tatparUSa che. AnA prathasa padamAM dvitIyAthI mAMDIne samI sudhI 6 vibhaktio rahe che. tethI enA bheda thAya che. karmadhArayamAM upamAna, upameya temaja vizeSaNa vizeSa samAsa thAya che. je vizeSaNa prathama hoya te vizeSaNa pUrvapada karmadhAraya, upamAna prathama hoya te upamAna pUrvapada kama dhAraya, upamAna 5chI hoya to upamAnettara 54 kama dhAraya kahevAya che. jema ke-%Eda mu, kAmu, A vizeSaNa pUrvapada karmadhAraya che. ghanarUva thAma, janaragAma, A upamAna pUrvapada che. puruSaH hiMdu dura pulita A upamA. nottara karmadhAraya che. je samAsamAM prathama pada saMkhyAvAcaka hoya ane samAhArane bodha thAya che, te samAsa kizu kahevAya che. AmAM napuMsakaliMga temaja prathama vibhaktinA ekavacananI apekSA rahe che. jema ke-"tristu' vagere jemAM anya padanI pradhAnatA hoya che, te bahuvIhi samAsa che. AnA vigrahamAM "ra" athavA "anna' zabdanI prathama vibhakti sivAya game te bIjI vibhakti saMlagna hoya ja che. jema ke-"p Tu tha, saMpatti vagere jemAM pUrvapada pradhAna hoya te avyayIbhAva samAsa che. AmAM pUrvapada avyaya ane bIjuM nAma heya che. AnA aMtamAM sadA napuMsaka liMga ane prathama.. ekavacana rahe che. "anugrAmama, anunavimu, kavara, vagere. ekazeSa samAsa saraLa ja che. te viSe ahIM kaMI kahevuM gya nathI. sU0185 a09 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 20 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadivatake nAmakA nirupaNa "te jiM raM dvita" ItyAdi- zabdArtha- 6 7 raddhiag) he bhadata ! tadvitathI je nAma niSpanna thAya che, te kevAM hoya che? - uttara-(ddhiAraNa avide por) tadvitathI je nAmo niSpanna thAya che. * te kama, zi95, zleka vagerenA bhedathI ATha prakAranAM thAya che. (taer) jema ke-nava tibe, zihod raMgoLa anIvo 2 saMkUlo. baje che tAditAmi tu ka " 1) karma, zila5, pleka, saMcAga, samAja, saMyutha, aizvarya, apatya A pramANe A taddhitanAmenA ATha prakAra che. le jiM mAme?) he bhadanta ! karmanAma eTale zuM? - uttara-(tArikha harava varaNArira vozipa phorigha, jAti, maMjhi , vojhAri6) tANuMbhArika, pAtrabhArika, dauSika, sautrika, kApasika, bhAMDavaicArika, kaulAlika A sava (mA) kamanAmo che. kama zabda ahI paNaya eTale ke vecavA lAyaka padArtha "mAra paMkhya , rAmavika che A zabdane vigraha A pramANe thaze. A pramANe "dAmA va6 vATamAM ipatramANa vadhyam artha pAtramAhi:" vagere nAmarUpa zabdamAM paNa jANavuM joIe. "" A sUtrathI A badhA zabdomAM ka" pratyaya thayela che. "ka" ne "3" pratyaya lAgyo che tethI A * sAmAjika" vagere zabda niSpanna thayA che. teNe i sidaNanAme? huM bhadaMta! zilpa nAma eTale zuM? arthAt zilpAthamAM taddhita pratyaya lagAvAthI je nAma niSpanna thAya che, te kevuM thAya che? uttara-(ddhinAbe) zilpAthamAM taddhita pratyaya "ka karavAthI je nAma niSpanna thAya che, te zila5nAma che ane te A pramANe che. (tuforg, tArAgs dugi 3 vadi, vahipa, muMjAriNa, cAri, chattAriNa, vazaruvi, pothariNa, vittajAgi, jaMtavAriNa, pUjAriNa, , jodijAgi) taunika, tAtuvAyika, pAkkArika, audravRttika, vANika, majakArika, kASTha. kArika, chAtrakArika, bAhakArika, pistakArika, cityakArika, dAMtakArika, lekArika, zalakArika, kodimakArika, ahIM sarvatra "rA ' A sUtra vaDe "" pratyaya thayela che. tene jenuM zilpa che te taunika eTale ke daI che, sUtrane phelAvavuM enuM nAma "jAva' che. taMtuonuM vAya jenuM zilpa che. te tAtunAyika-vaNakara-che. "Not at:' karavuM tenuM nAma "kAra" che. paTTa taiyAra karavuM jenuM zila5 che, te pAdkArika-vaNukara-che. piSTa-pIThI-vagerethI zarIranA malane dUra karo A jenuM zilpa che te vRttika-hajAma che. varUNa jenuM zilpa che te vArUNika che. varUNa e zilpa vizeSanuM nAma che. A pramANe maujakArika vagere prayoga vize paNa jANI levuM joIe. ( taM zivanA) A pramANe A zila5nAma che ( ra virocanA) he bhadata! anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 21 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka nAma zuM che eTale ke zleka-yaza-rUpa arthamAM taddhita pratyaya hovAthI je nAma niSpanna thAya che eTale ke je rUpa bane che, te kevuM hoya che? uttara-(Ama mALe sAtti) zramaNa brAhaNa evuM rUpa thAya che. ahIM prazastAthamAM mAtrathI pratyaya "za bArispon" sUtrathI thayela che ethI ja e sarva varNonA atithi mAnavAmAM Ave che. tapazcaryAdi rUpa zrama jenI pAse che te "zramaNa" temaja prazasta brahma jemane che te brahma che. A brAhmaNa ja brAhmaNa che. te ni : hisToyanA) A pramANe A zloka nAma che. (2 jiM te saMjoganA) he bhadaMta ! saMga nAma eTale zuM? eTale ke saMbaMdhArtha mAM taddhita pratyaya hovAthI je nAma niSpanna thAya che te kevuM hoya che? - uttara-(raMgoLa ) te saga nAma A pramANe che. to saphag, raNo jAmAue, raNNo mAle, raNo bhAue, raNNo bhagiNIvaI-se va saMjoganAme) rAjJaaca rAgajIya-ag-rAjAne sasaro, rAjakIya jAmAtA-rAjAne jamAI vagere A pragamAM "jJa: " A sUtra vaDe rAjan zabdamAM "B' pratyaya thaIne 4 ne ja thayela che. mULamAM 'paLo samudAi, oLo nAmaiag" vagere phakta vigraha ja spaSTa karavAmAM Avyo che. Aje huM loLanA) A pramANe A saMga nAma che. (te 4i 4 samIranA) he bhadata ! samIpa nAma zuM che? eTale ke samIpa arthamAM taddhita pratyaya saMbaMdhI "sa" pratyaya thavAthI je nAma niSpanna thAya che, te kevuM hoya che. (mIranAme) te samIpa nAma A pramANe hoya che jema ke (fii ramI ghara jora-parivAra, vidizA samIve jayara-vevisaM, vennAe samIve Nayara vennaM vennAuya tagarAe bIre nAM tAra - ramIlanAme) girinI pAsenuM nagara-ra, girinagara vidizAnI pAsenuM nagara vaidiza, vennAnI pAsenuM nagara jaina venAtaTa, tagarAnI pAsenuM nagara tAgara, tagarataTa, girinagara vennAtaTa tagasaMtaTa evI lekamAM prasiddhi che. A pramANe A samIpa nAmo che. teNe ji 7 raMganA huM bharatA te saMpUtha nAma zuM che? saMgUhanA taraMjaka saMvare, bALakriDe, viTuM, 2 ra saMhanAme) graMtha racanA nAma saMyutha che. A graMtha racanI 25 sI je taddhita pratyaya vaDe savAre karavAmAM Ave che te saMsUthArtha taddhita pratyaya paNa saMyUtha che. enAthI 2 nAma nipanna thAya che te saMyutha nAme che. jema ke taraMgavatIne laIne je kA vArtA-lakhavAmAM AvI che, te graMthane taraMgavatI kahe che. A pramANe mahayaka vatI AtmAnaSaSTi. mirka vagere graMthAnA nAma viSe pazu jANavA jai A taragavatI vagere nAmamAM "dhabrutya ' A zeSika prakaraNa gata sUtrathI " aMjhilyuM to prathA" A arthamAM aNAdi ane ghAdi pratyaya thAya che ane temane "vAhathAcinadAnAM kuTa' A satrathI lopa thaI jAya che mULamAM taraMgavatIkA2, malayavatIkAra Ama je nirdeza karavAmAM AvyuM che. tenuM tAtparya taraMgavatI granthanI racanA karavI, malayavatI granthanI racanA a20 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 22. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavI." evuM thAya che. A pramANe AtmAnuSaSTikAra vagere vize paNa jANI levuM joIe A pramANe A saMpUtha nAma che. hai jiM naM IMrirA rAme) che bhadaMta! ezvarya nAma zuM che? (siri nAme) uttara-azvarya nAma A pramANe che. arthAt aizvarya dyotaka zabdothI tati pratyaya karavAmAM Ave ane je rUpa niSpanna thAya che, te aizvarya nAma che jema ke (Aya, dRDhAvuM, taruvaraNa, mA viNa, johuvA, phuda, reNi, tathavahipa, legAva) rAjaka, Izvaraka, talavaraka, mADaMbika, koDuMbika, Im, zreNika, sArthavAhaka, senApatika, AmAM mAtaMbika, kauTuMbika, Ibhya, A badhA aizvarya nAmo to taddhita pratyayAnta che, temaja rAjA, Izvara, talavara, zreSThI, sArthavAha, senApati A badhAM aizvarya nAmo svArthamAM "Y' pratyaya thavAthI niSpanna thayelA che. raM ricanA) A pramANe A aizvarya nAmo che. ( jiM tuM gavanAme ?) he bhadanta ! apatyanAma eTale zuM? (vanAme) uttara-apatyanAma A pramANe che. (garihaMta mAyA dizAvA, va devamAyA, vAsudevamAyA, rAyamAyA, muNimAyA, vAyagamAyA, se ta avacaM nAme) apatyanA arthamAM taddhita. pratyaya lagADavAthI je nAma niSpanna thAya che. te apatya nAma che, jema ke marU devInA putra, mArUka aSabhanAtha prabhu. trizalAne putra-vaizaleya, bhagavAna mahAvIra, sumaMgalAna apatya sImaMgaleya, cakravartI bharata, rohiNInuM apatya-rauhiNeya baladeva, devakIne putra davakeya, kuSNu athavA vAsudeva, celAnA putra celaneya, kaNika rAjA. dhAraNine putra dhAriNeya-meghakumAra muni, rUdrAmane putra rIndra somaiya-AryarakSita, A pramANe A apatya arthamAM thayela taddhita pratyayathI saMpanna nAme che. teNe haM taddhitapa) A uparyukta ATha prakAranA nAme tadvita pratyayathI niSpanna thayelA hovA badala taddhitaja kahevAya che. have sUtrakAra dhAtaja nAmanuM kathana kare che. (se hiM haM dhAvaNa) he bhadaMtI dhAtuja-zvAtathI utpanna thayela nAma kayA kayA che? (vAyara) uttara-dhAtuja nAma A pramANe che. (mUttA, mAtA ddha saM3i , jANa paEAjhirajhag idhe ca, vAsko-se 4 pAvara) bhU dhAtu sattA arthamAM che. A paramapadI dhAtu che. enAthI je nAma niSpanna thAya che, jemake bhava-saMsAra-te dhAtuja nAma che. A pramANe edha dhAtu vRddhi arthamAM che. A AtmapadI che. enAthI "epamAna' zabda niSpanna thAya che. A pramANe "spaddha saMgha " vagere dhAtuonA viSe paNa jANavuM joIe. eTale ke spardhA-bAdhA A badhA dhAtuja nAma che. (he ra ta nihag) he bhadata! . nirUktija nAma eTale zuM? - ' uttara-(nitti, mahI teNa, madiro, mamara rovara amaro, huM muhUM lasaiti, musalaM kavissa vivalaMbaetthetti ya karei kavitthaM, citti karei, khallaM ca hoi cikkhillaM ukanno ulUgo, mehassa mAlA, mehalA-se taM ttittig) nirUktija nAma A pramANe che. mahiSa, bhramara, musala, kapittha, cikakhala, ulUka, mekhalA, kriyAkAraka, bheda ane paryAyavAcI zabdo vaDe anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 23 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArthanuM kathana karavuM. te nirUkti' kahevAya che. A nirUkti vaDe je nAma niSpanna thAya che, te nitija nAma che. jemake mahiSa vagere "maNa re tti maNi, praNam sana DautIti , mudu, mudde, gharati muka, vagere kapamAM A mahiSa nagere nAmAnI nirUti samajavI. A badhA nAme - darAdi gaNumAM pati che. ethI tyAMthI ja emanI siddhi thayelI che. A Sche A niratija nAme che. A nirUktija nAmamAM A jAtanA bIja paNa nAme samajI levAM. A rIte sAmAsika tadvitaja, dhAtu ane nirUkti 35 bhAva pramANunuM kathana pUrNa thayuM. A arthane sUcita karavA mATe sUtrakAre 2 naM mAvavA ) Ama kahyuM che. bhale te nAganAne) A sUtrapAThathI sutrakAra A pramANe spaSTa kare che ke ahI sudhI ame A prati kapamAM 177 sUtrathI mAMDIne A pramANu nAmaka kathana karyuM che. te sattA upakrama ke pramANanAma ke tIsarA bheda kA nirupaNa A sUtrapATha A vAtane sUcita kare che ke eka nAmathI laIne dazanAma sudhInuM A kathana A pramANe samApta thayuM che. have te nAme) A sUtrapATha "nAma saMbaMdhI saMpUrNa kathana purUM thayuM che" e vAtane spaSTa kare che. (vAri pa tamatta) A pramANe upakramane bIjo bheda je nAma che, te samudiSTa thaI gayela che. sU0 18dA have sUtrakAra upakramanA tRtIya bheda pramANunuM nirUpaNa kare che- " vi saM ma" ItyAdi- zabdArtha-ziva prazna che phri naM 5mALe) he bhadaMta ! upakramane tRtIya bheda je pramANa che, tenuM svarUpa kevuM che? uttara-(vALe ravide vALa upakramane je tRtIya bheda pramANa che, tenuM svarUpa A pramANe che. te pramANu cAra prakAranA svarUpamAM prajJapta thayela che. (raMga) te cAra prakAra A pramANe che. (udavavALa, vALa, vADhacqmaLe, mAvaLanA) drapramANu, kSetrapramANu, kAlapramANa, bhAvapramANu, dhAnya vigere padArthonuM mApa jenA vaDe jANavAmAM Ave che, te pramANa che. A pramANu zabdane vyutpattilabhya artha che. evA pramANu amRti, prasRti vagere che. athavA A vastunuM svarUpa evuM che A rIte pratiniyata svarUpathI je dareke dareka vastunuM parijJAna thAya che, te pramANu che athavA dhAnya vagere je dravyo che, temanA svarUpane avagama te pramANu kahevAya ahIM dhAnya vagere dranI pramitine ja pramANa mAnavAmAM AvyuM che ane asRti, prasUti vagerene pramitinA hetubhUta levA badala pramANu mAnavAmAM AvyAM che. tAtparya A pramANe che ke " pramiti A pramANunuM phaLa che, jyAre phaLa rUpa pramitine pramANa kahevAmAM Ave che tyAre te pramitinA sAdhabhUta je asRti prakRti vagere che, te mukhya rUpamAM pramANa kahevAtA nathI paraMtu pramitijanaka hovA badala tene pramANa mAnavAmAM AvyA che. A pramANe prameyabhUta dravyAdinI catuvidhatAne lIdhe pramANe cAra prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. sU018 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 24 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davyapramANa kA nirupaNa "se jiM naM 61qmALe" ItyAdi- zabdArtha- F 7 vAvanage) ziSya prazna kare che ke he bhadata ! dravya pramANu zu che ? uttara-(davAvamA suvide vai) dravya viSayaka te dravyapramANu be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (raMga) te be prakAre A pramANe che. ( ni ca vimAnaca) eka pradeza niSpanna ane bIjo vibhAga niSpanna ita ghaganijo ) he bhadata ! pradeza niSpanna dravyapramANu zuM che? - uttara-(vAniva) pradeza niSpanna dravya pramANu A pramANe che. (paramANupoggale do parakhie jAva dasa paesie, saMkhijjapaesie asakhijjapaesie, atAri-le nicom) je dravyapramANa eka, be, traNa vagere pradezathI niSpanna-siddha-thAya che, te pradeza niSpanna dravyapramANu kahevAya che. A pradeza niSpanna dravya pramANamAM eka pradeza niSpanna paramANu, be pradezAthI niSpanna thayela krizika dravya, traNa pradezothI niSpanna thayela tripradezika dravya A pramANe cAra pradezathI niSpanna thayela catuSpadezika dravyo" yAvat anaMta pradezathI niSpanna thayela anaMta pradezika dravyane samAveza thai jAya che. eTale ke eka pradezavALA paramANuthI mAMDIne anaMta pradeza vALA kadha sudhInA jeTalA dravyuM che, te badhA A pradeza niSpanna dravyapramANuthI raheNa thaI jAya che. . zakA-paramANuthI laIne anaMta pradezAvALA jeTalAM dravya che te sarva prameye ja-pramANune viSaya che ja-pate pramANu nathI, te pachI emane pramANu svarUpa zA mATe kahevAmAM AvyAM che? zaMkArane abhiprAya A pramANe che ke pulanuM paramANu je ke eka pradeza yukta hoya che temaja be pula paramANuonA, traNa putala paramANuonA yAvata anaMta pula paramANuonA sAgathI niSpanna thayela jeTalAM skaMdha dravya che, teo sarve pramANu vaDe grAhya hovA badala prameya ja che te pachI tame pradeza niSpannanene pramANanI keTimAM zA mATe sthAna Apo cho? uttara-prameyabhUta dravyAdikene ahIM je pramANabhUta kahevAmAM AvyAM che, te rUDhine lIdhe ja kahevAmAM AvyAM che. kemake lekamAM A jAtane vyavahAra jovAmAM Ave che ke je dhAnyAdika dravya droNa pramANathI parimita hoya che, tene "Dho-vrIhi' A vIhi droNa che evuM pramANa rUpamAM kahevAmAM Ave che. tAtparya A pramANe che ke paramANu vagere dravya eka, be, traNa vagere pradezothI niSpanna hoya che. ethI ja A pradezathI niSpanna thavuM ja emanuM sava svarUpa che. A varUpathIja e jANavAmAM Ave che ethI "ghanI catta pramANam' je jANavAmAM Ave te pramANa che. A prakArane karma sAdhana rUpa je pramANu zabda che. tadvArayatA A paramANu vagere drAmAM susaMgata thaI jAya che. tAtparya A che ke jayAre paramANu vagere dravyane pramANu kaTimAM mUkavAmAM Ave che tyAre tyAM kAraNu sAdhana rU5 pramANa zabdavAsthatA AvatI nathI paraMtu kama sAdhana rUpa pramANu zabdavAcyatA Ave che. kemake je jANavAmAM Ave te pramANa che, e karmasAdhana rUpa pramANu zabda che. te A paramANu vagere pudgala dravya potapotAnA eka, be, traNa vagere paramANuo vaDe niSpanna hovAthI potAnA svarUpathI ja jANavAmAM Ave che. ethI "jANavAmAM Ave" e je pramANu zabdane vyutpattilabhya artha che, te AmAM ghaTita thaI jAya che ethI ja anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 25 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo pote pramANabhUta thaI jAya che. ane jyAre "kavI ane zakti pramaba' pramANu zabdanI vyutpatti A rIte karaNa sAdhanamAM mUkavAmAM Ave che. tyAre A paramANu vagere dravya jAte pramANabhUta hotA nathI paraMtu jenA vaDe jANavAmAM Ave te pramANa che. A vyutpatti mujaba temanuM je eka be traNa vagere paramANuothI niSpanna thavuM te nija svarUpa che teja mukhyateyA pramANa upa manAya che. kemake te temanA vaDe ja jANavAmAM Ave che. temaja A varUpanI sAthe saMbaMdha hovAthI paramANu vagere je dravyo che te upacArathI pramANabhUta kahevAya che. tathA "zirira pramANe jyAre pramANu zabdanI evI vyutpatti bhAva sAdhanamAM karavAmAM AvI che, tyAre pramiti ja pramANu zabdavAcya che evuM siddha thAya che. ane pramANa ane prameya teo baMne premitane pramANu ane prameya e bannene AdhIna hovA badala upacArathI je pramANu zabdanA vAcya rUpamAM siddha thAya che. A pramANu karmasAdhana pakSamAM paramANu vagere dravya mukhya rUpamAM pramANa che ane karaNa ane bha ya sAdhana pakSamAM te upacArathI ja pramANu rUpa gaNAya paramANu vagere dravyuMmAM je A jAtanI pradeza niSpannatA kahevAmAM AvI che. te yathAttara anyAnya saMkhepata svagata pradezathI ja jANavI joIe paragata pradezothI jANavI joIe nahi kemake A sarvemAM svagata pradezo vaDe ja A pradeza niSpannatA kahevAmAM AvI che. have sUtrakAra dravyapramANane bIje bheda je vibhAga niSpannatAnA nAmathI kathita che te viSe kahe che. ( jiM tuM vimAnijo) he bhadaMta! te vibhaga niSpannatA zuM che? - uttara-vividha athavA viziSTa je bhAga-bhaMga-vikalpa prakAra che, te vibhAga che A vibhAgathI je dravyapramANunI niSpatti thAya che, te vibhAga niSpanna dravyapramANa che. A dravyapramANanI niSpatti vibhAgathI thAya che. tAtparya e che ke dhAnya vagere rUpa dravyanA mAna vagerenA svarUpanuM nirUpaNa vagata pradezanA AzrayathI karavAmAM AvatuM nathI paraMtu keI bIjA ja prakA thI karavAmAM Ave che. A pramANe dhAnyAdika dravyane mAna vibhAga niSpanna thaI jAya che. A dhAnyAdika dravya "eka zera che ke bazera che. A pramANe je emanA vajana vagere svarUpanuM nirUpaNa karavAmAM Ave che, te dhAnyAdika dravyagata pradezonA AdhAre nahi paraMtu 1 zera, 2 zera rUpa je viziSTa prakAra rUpa vibhAga che tenA AdhAre hoya che, eTale ke enAthI ja niSpanna hoya che eTalA mATe ja svagata pradezone bAda karIne apara vibhAgathI enI niSpatti kahevAmAM AvI che. eja vAtane sUtrakAre "ro ke jo vara" vagere rUpamAM vyakta karI che. (vimAnijaLe-uvavide vAresaMga-mALe, rUmALe, zomALa, Lime, rimAne) A vibhAga niSpanna dravya pramANanA mAna, unmAna, avamAna, gaNima, pratimAna bhedathI pAMca prakAra che. ( f% mALe) he bhadata ! te mAna zuM che? uttara-(mALe suvihe che) te mAnanA be prakAra che. (nagr) te prakAre A prakAre che. (dhanamALauLe 2 rasamAjamA ca) dhAnya mAna pramANu ane rasa mAna pramANa (le ta gharanA mALAmA ? ghanamApanAne anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 26 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do asaIo pasaI, do pasaIo setiyA, cattAri seiyAo kulao, cattAri kulayA, pattho, cattAri patthayA ADhaga, cattAri ADhagAI, doNo sakdi ADhayAI jahannae, kuMbhe, asIi aDhayAI mAjjhamae kuMbhe, ADhayasayaM ukkosae kuMbhe adaya ADhaya saT vAde) A dhAnya mAna pramANu be aruti, prasRti vagere rUpa che. arasRti A dhAnyAdika dravyonAM jeTalAM mApe che te sarvenI utpatti A asuti rUpa mApathI thayela che. jema ke ekathI be vagere "akSa thA-noti sadhAnyamAAni 4 kamavattera cA nA jAgruti A byuyattine eja artha che. adhomukha hAthamAM jeTaluM dhAnya samAviSTa thaI jAya tenuM nAma amRti che. Ama te adhamukha vyavasthApita hathelInuM nAma ja amRti che. A askRtimAM jeTaluM dhAnya vagere dva samAviSTa thaI jAya, tene paNa asRti kahevAmAM Ave che. eTalA mATe A ati parimita jeTalAM dhAnyAdika dravyo che, te ahIM ati zabdathI vAcya thayela jANavA voIe be asationI eka prasUti thAya che. A prasutine AkAra heDInA AkAra je hoya che. eTale ke bane sISA hAthanI hathelIe bebAnA AkAre hADInA jevI phelAI gayelI hoya te te eka prasRti kahevAya che. eTale ke bane hAthane chatA joDavAthI je bAbAnI AkRti thAya che temAM jeTaluM dravya samAviSTa thAya te eka prasUti parimita kahevAya. be prasutionI eka setikA thAya che setikA A magadha dezanuM eka vizeSa pramANa che cAra setikAonuM eka kuDava kahevAya che. cAra kuDava barAbara eka prastha hoya che. cAra prastha barAbara eka ADhaka hoya che. cAra ADhakano eka droNu. hAya che sAta ADhakane eka jaghanya kubha hoya che. eMzI Akene eka madhyama kuMbha hAya che 100 ADhakene eka utkRSTa kuMbha hoya che. AThaso ADhaka barAbara eka vAha hoya che. asUtithI mAMDIne vAha sudhInA A jeTalAM dhAnya mAna pramANe che. te sarve magadha dezamAM prasiddha che. temanI ja ahIM vivakSA samajavI guLa ghAmAnacpamALaf f4 phaLo) ziSya prazna kare che ke he bhadaMta! A dhAnyamAna pramANuthI kayuM prayojana siddha thAya che? * uttara-ugh snALAmavi muttotrI, mutra hRdura hiMdu jovA saMsiyArNa dhaNNANaM ghaNNamANAppamANaninvittilakkhaNaM bhavai-se ta dhnnnnmaanncumA) A dhAnyamAna pramANathI-dhAnyanA mApa rUpa pramANuthI-mukatelI, mukha, Idura, aliMda, temaja apacArimAM mukela dhAnyanA pramANunuM parikSAna thAya che. mukatolI eTale ke keThI A nIce ane uparanA bhAgamAM thoDI sAMkaDI hoya che. temaja vacce nIce ane uparanI apekSAe pahoLI hoya che. gAmamAM evI keDIo mATInI thAya che AmAM dhAnya bharavAmAM Ave che mukha e phaTTanuM nAma che jemAM anAja bharIne loke vecavA mATe laI jAya che. A sUtara athavA zaNa vaDe nimita thayela hoya che. A gADImAM mUkavAmAM Ave che. Idura nAma guNanuM che te vALanI athavA sUtara athavA sUtaLInI banelI hoya che. anAja bharelI guNane leke pIThu para mUkIne anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laI jAya che ane kaI kaI pradezamAM zugRtI paNa kahe che. alida A paNa eka dhAnya mUkavAne AdhAra vizeSa che. apacAri nAma baMDAnuM che. A bahuja meTA keThA hoya che. mAna pramANuthI A sarvemAM bharelAM anAjanA pramANanuM parijJAna thAya che, kayA pAtramAM keTaluM anAja bhareluM che. tenuM parijJAna A pUrvokta mAna pramANathI ja thAya che A pramANe A dhAnya mAna pramANa che. teNe ita ANamALaqmANe) he bhadaMta! rasa sAna pramANu kene kahevAya ? (ratanA vamaLa-dhAnANamAnargo jamAvivagi, abhisarasihAjutte rasa mANaHpamANe vihijjai). uttara-dava rUpa padArtha ja jene viSaya che. evuM te rasamAna pramANe setikAdi rUpa dhAnya pramANuthI caturbhAgAdhika hoya che. temaja abhyattara zikhAyukta hoya che dhAnya dravya nakakara dravya che, te dravapadArtha nathI ethI tenI zikhA heya che rasa dravya nakkara hotuM nathI, kava rUpa hoya che. ethI bahAra tenI zikhA hotI nathI aMdara hoya che. eTalA mATe ja A rasamAna pramANu dhAnyamAnathI caturmAga vRddhirUpa AtyaMtara zikhAthI yukta kahevAya che (raMga) rasanuM mAna rUpa pramANe je rIte karavAmAM Ave che te saMbaMdhamAM suutr||243 -ciusadviyA 4 caupalapamANA battIsiyA 8 solasiyA 16, mArA rU2, 3mArA 64 mALI 228 mALI 266) 259 palanuM eka mAnI nAmaka rasa, pramANu hoya che. A mAnIne 64 mo bhAga pramANe eTale ke 4 pala pramANu catuSaSTika nAmaka rasapramANa hoya che. mAnAnA ka2ma bhAga eTale ke 8 palapramANu dvatrizikA nAmaka rasapramANa hoya che. mAnIno 16 bhAga eTale ke 16 palapramANu DazikA nAmaka rasa pramANuM hoya che. mAnIne 8 mo bhAga pramANu eTale ke 32 pala pramANe aSTa bhAgikA nAmaka rasa pramANu hoya che. mAnIne caturbhAga pramANa eTale ke 64 pala pramANe caturbhAnikA nAmaka rasapramANu hoya che. mAnInA ardhA bhAga pramANa eTala ka 128 5lapramANu adhamAAnakA nAmaka rasapramANa hAya che 25 palapramANu mAnI nAmaka rasapramANu hoya che. A pramANe rasamAnane kahIne sUtrakAra eja arthane A rIte spaSTa kare che-lo phiyaao battIsiyA, do battIsiyAo solasiyA, do solasiyAo, adubhAiyA, yo adabhAiyAo caubhAiyA do caubhAiyAo addhamANI, do addhamANIo mANI) me catuSkaTikAnI 1 kAtrizikA thAya che. be dvAtrizikAonI 1 SaDazikA thAya che. be choDazikAonI 1 aSTabhAgikA thAya che be aSTabhAgikAonI 1 catubhaMgikA thAya che. be caturbhAgikAonI 1 addhamAnI thAya che be ardhamAnIonI 1 mAnI thAya che. (guLa rasamAvALeLa vAparavAisiygaagriydiiykroddiykuNddiasNsiyaannN rasANaM rasamANappamANanidhvi riTaraM@La madale ra samAje 4 mALe) A rasamAna pramANuthI kayA . anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 28 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArjananI siddhi thAya che. tA AnA uttaramAM Ama kahI zakAya ke A rasamAna pramANuthI vAraka, ghaTaka, karA vageremAM mUkelAM rasAnA vajananA amuka pramANa pUratA rasa AmAM che A jAtanuM jJAna thAya che. nAnA degaDA vAraka kahevAya che sAmAnya kalazane ghaTTa kahe che. ghaTa vizeSanuM nAma karaka che. nAnA kalazikA che ghaTa ane kalazanA AkAramAM bhinnatA hoya che. kaLazanuM nAma prasiddha vAsaNu che. krRti mazakanuM nAma che jenu mukha bahuja gagarI-gAgara A paheALu' hAya che. evA vAsanuM nAma kADikA che, kuMDI, kuMDikA paryAyavAcI zabdo che A pramANe A rasamAna pramANa che mAna pramANanA banne bhedanu A vAta sUtrakAre 'che `mALe A nirUpaNa karavAmAM AvyuM che sUtrapATha vaDe vyakta karI che. bhAvArtha sUtrakAre A sUtra vaDe upakramanA tRtIya bheda pramANa che tenA atulAmAMthI dravyapramANa viSe kaSTatA karI che. AmAM temaNe A pramANe kahyu` che ke dravyanA viSayI pramANunuM nAma dravya pramANu che. A dravya pramAjImAM dravyenA eka pradezI pudgala paramANu vagerenA temaja dhAnya vagerenA dravyAnA pramANune kahenArA aMtaraga ahiraMga sAdhanA viSe vicAra karyAM che. aMtaraMga sAdhanAmAM dravyanA pradeza ane bahiraMga sAdhanAmAM A pradeze sivAya dhAnyAdikAnA mApanA sAdhana saMgRhIta karavAmAM Avela che. pudgala dravyanA A avibhAjya aMza paramANu che. A viSayane kahenAra tenuM eka pradezathI niSpanna thavu che. kemake pudgalanA paramANu eka pradeza yukta ja hAya che. A dvipradezI skaMdha che, A tripradezI skaMdha che yAvatA A anaMta pradezI skaMdha che. A vAtane kahenAra temanu* e pradezeAthI, traNa pradezAthI yAvat zmana'ta pradezeAthI niSpanna thavu che. kemake-dvipradezI skaMdha e yudgala paramANuonA sacAgathI yAvat anata pradezI skaMdha anaMta niSpanna thAya che. A pudgala paramANuenA sayAgathI pramANe pradeza ane pradezathI niSpanna . dravya, pudgala paramANu ane dvidezI vagere ska MdhAnuM jJAna dravya pramANa che A pradezeAthI niSpanna thayela che ethI A dravya pramANu pradeza niSpanna kahevAya che. temaja vibhAga niSpanna dravya pramANu A pradeza niSpanna pramANa karatAM bhinna che. AmAM dravyenuM pramANu jJAna ahiraga sAdhana rUpa asuti prasRti vagerethI ja thAya che. vibhAga niSpanna dravya pramANa mAna nmAna vagerenA bhedathI pavidha kahevAya che. mAnapramANu, dhAnyamAna pramANu ane rasamAna pramANanA bhedathI e prakAranuM kahevAya che. nakkara padArtho viSe kahenArA asRti prakRti vagere sarva mAnya mAnapramANamAM pagizcita karavAmAM Avela che ane dravya padArthone kahenArA be catuSTikA vagere rasamAna pramANamAM parigazcita karavAmAM Avela che. sU.188 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 29 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unmAna ke svarupa kA nirupaNa - have sUtrakAra unmAna pramANunA svarUpanuM nirUpaNa kare che. : - "te ? mALe " ItyAdi' zabdArtha-se ja saM rama) ziSya prazna kare che ke huM haze te unmAna rUpa pramANu zuM che? ( kikiMga umaLe che ke * uttara-trAjavAMmAM mUkIne je vastu khavAmAM Ave che te umAna rUpa pramANa che. "catta rAkhI rahyuM sanmAnaM'. AM unmAnanI vyutpatti karma sAdhanaM pakSanA AdhAre karavAmAM aAvI che. ethI ja A mujaba tejapatra vagere sarva unmAna pramANuthI saMgRhIta thAya che. (saMjANA) A unmAna pramANunA prakAre A pramANe che-(gaDha zaNo) ardhakamAM, A sau karatAM vadhu pramANa che. sirito) kaSa, (zaar4) addhapala, (pa)-pala, (gaddhaturA tujhA) addhatulAtulA, (jAmA mAro) addhabhAra, bhAre A pUrvokata pramANenI niSpatti A pramANe e che. zatru pariNA rilo) be ardhaka barAbara 1 kartha thAya che. jo tenA tapathI e kone a5la thAya che. to pachaE paha) be ardha. 1 5la thAya che. (upakArA tA) pAMcaso palenI eka tulA thAya rAta suhAgo bhAro) daza tulAone 1 ardhabhAra thAya che. (vI a ) viza tulAone 1 bhAra thAya che (gai 9mAnavamA vAtaca) he bhadaMta ! A unmAna pramANuthI kayA prajananI siddhi thAya che? uttara-(guLa vALamALe) A umAna pramANathI sattA nAlizuhamahinA suvA) tejapatra vagere patra, agara, DAdhA-kavya vizeSa, ceka, kuMkuma, khAMDa, goLa, maryApikA-misarI, vyAnA banAvamAniAgarira0) iyattA rU5 mAna pramANunI tina parijJAna thAya che. (tta phaLamALe) A pramANe A unmAna pramANa ha dravyonA pramANunuM pariNAna A unmAna pramANuthI thAya che. sa018 avamAna aura bhadaMta ke pramANa kA nirupaNa bare jiM raM gomaLe? ItyAdi - zabdArtha- 2 4 goLa) he bhadata ..te avamAna zuM che?. .uttara-(voi mijhara zomA) je mApavAmAM Ave che te avamAna'. che. (- La va) hAtha athavA daMDa vaDe mApavAmAM Ave che. (jaLa-vA) athavA dhanuSathI (gonA vA) athavA yugathI athavA nAlikAthI.' authI akSathI athavA sAMbelAthI mApavAmAM Ave che. ahIM avamAna zabda ene kAraNe A bane sAdhanAmAM vyavahata thayela che. "navamIyate . rAkhavAnI je pramANita karavAmAM Ave mApavAmAM Ave-te avamAna che eka sAdhana saMbaMdhI vyutpatti mujaba avamAna zabdane vAcyArtha-kUpAhata viSe - samaja - ane jayAre "navamI ane kRtti avamAnaM" A ' jAtanI, vemAna zabdanI vyutpattikaraNa-sAdhanA pakSamAM karavAmAM Ave che tyAre kasta, dauM vagere avamAna zabdanA vAcyArtha hoya che. jyAre karma sAdhana 'vagere kabyAnA napattina anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 30 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakSamAM avamAna zabda mUkavAmAM Ave che tyAre e prazna upasthita thAya che ke teo kAnA vaDe pramAti karavAmAM Ave che? te AnA uttaramAM sUtrakAre A pramANe kaMhyu che. ke A saveDArdikathI mApavAmAM Ave che. cArvIza AMgaLanA eka hAtha kahevAya che daMDa, dhanuSa, yugaM, nAlikA, makSa ane suzala AmAMthI dareke dareka cAra cAra hAthanA DeAya che eja vAta . (raNuM nupa nAjhiyA ca avalla mulatuM: 12kahyaM) A gAthAya vaDe kahevAmAM AvI che. temaja (la nAhiya 6 nuM viyALa zomA saLA) 'dazanAlikAnI eTale ke 40, hAthanI eka raju hAya che A pramANe avamAna sajJAmAM pramANe kahevAmAM AvyuM che. karaNa sAdhana pakSamAM avamAna zabdanA vAgyAtha hastAvika hoya che. eja vAtane sUcita karavA mATe De' paNu, vagere gAthA kahevAmAM AvI che. hastAdithI mAMDIne raju sudhInA zabda avamAna ayane spaSTa karanArA che. A pramANe A gacAnA agniprAya che IMDAkrika dareka tukanuM pramANa jyAre cAra hAtha jeTaluM che te pachI sAdika nA pADha sUtrakAre zA mATe karyo che? A jAtanI kaI zakA na kara sUtrakAra A sanA viSayanA bheda prakaTa karatAM kahe che ke vastunni hrathamainna citte, TUMka, maLuM ja varSami, thAya va nANiyA vicALaomANasaMLApa) vAstu-gRhabhUmi-mAM mAna hasta DAya che, eTale ke gRhanu pramANu hAtha vaDe jANavAmAM Ave che. A ghara eTalA hAtha lAMbu-kALu che AA pramANe ghara hAtha vaDe mapAya che. 'dUratha'A pada lupta dvitIyAnta che. kSetramAM-khetaramAM-dapramANa mAnavAmAM Ave che eTale ke khetara kareMDa vaDe mApavAmAM Ave che. kSetramApaka eka vAMsanA khaMDa hAya che jene loko 44 kahe che. mAganA mApamAM hanuSya pramANuta manAya che. eTale ke mAganA tAki pramANunA paridra dhanuSyanAmaka anumAna pramANu vizeSathI ja thAya che. DArdikathI nahIM kemake leAkamAM A pramANe ja rUDhi pracaMlita kRpAdika pramANu cAra hAtha jeTalI nAlikAthI jANavAmAM Ave che A pramANe pradeza vizeSamAM yuga, hasta, suzala A badhA vaDe pazu emanAthI samaSita viSayA mApavAmAM Ave che A sarve hastaka DA ivamAna saMjJaka jAdhuvAM joIe evA dvitIya gAthAnA atha che. have sUtrakAra A avamAna pramANunA prayeAjana viSe prazna kare che. za'kA--(vaLa athamALavamALeLa oicana) ke bhata! A avamAna pramANuthI kayu* pratyeAjana siddha thAya che ? uttara--(vaLa avamANapamANeNaM khAya ciyaraiya, karakaciya, kaDa, paDa, bhitti parikkheva saMkhiyANaM dayArNa avamANapamANa nivvittikkhaNaM bhavai) A hastAdi rUpa avamAna pramANuthI khAta, cita, racita, kAcita, caMdra, paTa, bhitti, parikSepa athavA nagaranI khiA A badhAmAM sarakSita ka2AnA avamAna pramANunuM pariNAna hoya che, rUpAkine khAta kahe che. IMTakAva anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 31 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja rUpathI khAtAdikanA pramANa che, A paritAne haiya che. te : * ke * .: 20.kati-prAsAda pITha vagerene cita kahevAmAM Ave che. karavata vahe ela kASThAdika kekacita kahevAya che. ane paTa. nAma vastranuM che bhItanuM hiti che. bhIMtanI paridhinuM nAma : parikSepa che athavA nagaranI je che hAya che tenuM nAma parikSepa che emAM saMzrita khAtAdi rUdravyAnA pramANunuM nA parijJAna hoya che. abhedamAM paNa bhedanI kalpanAthI " hAri saMzri vALAmu A jAtane pATha sUtrakAra vaDe kahevAmAM Avela che eTale ke zA ha ya ATalI nAlikA jeTaluM che, A ghara eTalA hAtha pramANa che, A etare ATalA mA vagere thI khAtAkrikAnA avamAthuM pramANunuM amANe) A pramANe A avamAna pramANa che. kALi) te gaNima pramANu zuM che ? (jhA gijhara gijene . . uttara-je gaNavAmAM Ave che te gaNima che. gaNima rUpiyA Adi hoya che athavA jenA vaDe vastu gaNavAmAM Ave te gaNima che A pakSamAM eka be, traNa vagere saMkhyA gaNima che evuM samajavuM joIe kemake emanA vata ja gaNavAmAM Ave che. "saMhayAre catta rajU nAma' A gaNima zaMkhanI vyutpatti jyAre karma sAdhanamAM karavAmAM Ave che, tyAre rUpiye vagere gaNima - zabdanA vAgyAthuM kahevAya che kemake temanI ja gaNanA thAya che. ane jyAre - gaNima zabdanI vyutpatti karaNa sAdhanamAM karavAmAM Ave che tyAre A rUpiyA vagere jenA vaDe gaNAya che, evI te eka, be, traNa vagere saMkhyA gaNima zabdanA vAgyAthamAM Ave che. paraMtu ahIM sUtrakAre gaNima zabdane. kamara sAdhanamAM ja gRhIta karela che ethI A prazna upasthita thaI zake che ke A rUpiyA vagere gaNima kenA vaDe gaNuvAmAM Ave che tenA mATe sUtrakAra kahe che. (ALo, vA, sAM, tadauM paNa vaphAuM, sayaraphAruM ghorI) eka daza, se, hajAra, dazahajAra, ekalAkha, dazalAkha, eka karoDa vagere gaNanA vaDe gaNavAmAM Ave che. (upaLa banAvIne lai poca) A gaNima pramANunuM prayojana zuM? enA mATe sUtrakAra kahe che ke (paNa nimaNa a. 24 (r)NaM bhittagabhitti bhattayaNaM Ayavvaya saMsiyANaM davvANaM gnnimppmaannnivittijaLa ari, huM te joIna) A gathima pramANuthI bhUtaka-karmakara-bhUti-padAti gerenI dhRti"haMte-bheMjana, velana-vaNakara vagere vaDe taiyAra karelA vonA palakSamAM majurI ApavI, AnAthI je Ayurvyaya hoya che, te Aya. vyayazrI sabaMdhita rUpiyA vagere dravyonA pramANanuM parijJAna thAya che. A pramANe A gathima rUpa pramANa che. sU019 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 32 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ As I It Is SM T I: *his pratimAna pramANa kA nirupaNa have sUtrakAra pratimAnAM pramANanuM nirUpaNa kare che . te . "te ja te vaphALe" ItyAdi che . -- - - - - - zabdArtha - narimA) he bhadatu te pratimAnazuM che ? (God' LirAjakaM) = !!? " . " , "che. : - uttara-jenA mAthAmAM Ave te mAna che meya-suvarNa vagere dravya sadazAmA-mApanuM nAma pratimAne che. te pratika jarirUpa chetAtparya e che ke suMghaNadi dravya jenA mAI-vana karavAmAM ve che. te pratimAna che A karaNa sAdhanamAM vyutpatti kahI che. pratimAna zabdathI ahIM guMjAri va mApaka padArtha pratimAna rUpa gaNAya che. kemake suvarNAdi dravyanuM vajana zuM jAda 'avagerethI ja jokhIne ja jANavAmAM Ave che. tathA"rimItte car ta gati 'nAnam' jenuM vajana karavAmAM Ave te pratimAne che. A karmasAdhana rUpa * kahyutpattinA AdhAre suvarNAdika dravya pratimAna rUpa kahevAya kamasAdhanamAM pratimAna zabdanI vyutpatti karIe te suvarNAdi dravya jAte pratimAna gaNAya chatAMe tyAM svataH jijJAsA hoya che ke A suvarNAdi draya kenA vaDe jokhadara vAMmAM Ave che tyAre Ano javAba A pramANe che ke A (if #LI, nidaiLo, mamAyALo, maMdo vakho) guMjA-ratI, kAkiNI, niSpAva, karmamASaka, maMDalaka, suvarNa A sarvathI khavAmAM Ave che. uttI, ghAMgacI, : caNAThI A badhA zuM jAnA nAme che. savA rattInI eka kAkiNa thAya che - tribhAga yukta guMjA dvayathI eTale ke pioNAbe guMjAthI eka niSpAva niSpanna ke thAya che. traNa nipAvathI 1 karmamAsaka ane 12 karmamAsakAthI 1 maDaLa bane che. 16 karmamASakenuM eka suvarNa hoya che. eja vAtane sarakAre (paMca guMjAo kammamAsao, bacAri kAgaNIo kammamAsaMo, siNNiM, niphAvA kammamAsamo evaM pakko kammamAsao, pArasa kammamAsayA maMDalao, pUrva ra thAlIsa phAgaNIo maMDalao, solasammamAsayA suvaNNo, evaM causaddhi kaagbIko avaLo) A sUtrapATha vaDe spaSTa karyuM che ke pAMca guMjAvI 1 karmamASaka nipanna thAya che athavA cAra kAkaNathI 1 karmamASaka niSpanna thAya che athavA traNa niSNAMthI 1 karmamASaka niSpanna thAya che A pramANe cAra kAkaNIothI caturtha karmamASaka niSpanna thAya che 12 karmamASakonuM 1 maMDaLa thAya che A pramANe 48 kAkaNIo barAbara 1 maMDalaka hoya che. 16 karmamASaka baza. bara 1 suvarNa hoya che athavA 64 kAkaNa barAbara 1 suvarNa hoya che. (Ugi mhinALAnALe ivaLo) he bhadata! A pratimAnuM pramANuthI kayA prayajananI siddhi thAya che? anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 33 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-(guLa parimANamALeLa suvadAtaLimoricaeyavAhA ne vAmAMgaNamAnanizvitihaam mApha) A pratimAne pramANathI na karatI maNuM, pauti,khe vAle laeNgeruM kUne pratimAma pramaavatArI sona thaI zibaMdhI ahIM cata, sUryakAMta AgrahIta thayaeNla che. zaktipA" mukta thI ravizaya zaMkha thI rAjapa ane ene pravartethI vidyuma hIta thayela che. siddhine eka vizAnirjaLe-uM chuM vaLe A 6mAM A zuM pramANa svarUpa che tenA pramANe thI mAMDIne pratimAnuM pramANa muM pAMca bheda ke jeo vibhAga nipa drarya pramANunA le che tenuM thaI gayuM che. A pramANe pradeza *napatra ane viganiSpanna 'ti tirUpathI ahI pramANa rUpita thaI cela che meTA (sIjara che. " "" . : * karada * * * * * * - - tema samamAMsa, kSetrapramANa kA nirupaNa have sUtrakAra kSetrapramANunuM nirUpaNa kare che- 1. 2 % je temane" ItyAdi- zabdArtha - u ra lerAma) he mahaMta ! A kSetrapramANa eTale zuM? - uttara-talAvamAsyudhei je te kSetra rUpa pramANu be prakAranuM dha thayela che. (tArA) te A pramANe che (upanihALe vimAnanikaLaza) eka pradeza nipanna dvitIya vibhAga niSpanna kSe ja upakSa nida) he bhadaMta ! te pradeza niSpanna kSetrapramANa eTale zuM ? uttara-(Tusa nicom) te pradeza niSpanna kSetrapramANu A pramANe che. (egapaekhogADhe duppaesogADhe, tippaesogA, jAva saMkhijjapaesogADhe asNkhigjpeto) eka pradezAvagADha, be pradezAgADha, traNa pradezAvagADha yAvatuM saMkhyAtapradezAvagADha, asaMkhyAta pradezAvagADha je kSetrarUpa pramANuM che. te pradeza niSpanna kSetrapramANa che. kSetranA nirvibhAga je bhAga che te ahIM pradezarUpamAM vivakSita thayela che. A pradezathI niSpanna thavAnuM nAma pradeza niSpanna che pradezaniSpa nakSetrapramANu eka pradezAvagADhAdi rUpa che. kemake te eka pradezAdi avagADha rUpa kSetra eka Adi kSetra pradezathI niSpanna thayela che eTalA mATe AmAM ekAdi pradezAvagADhatA jANavI joIe A kSetra pradeza ekAdi kSetrapradezomAM avagAhI hovA badala pitAnA varUpathI ja pratItimAM Ave che ethI ja AmAM pramANutA a0 15 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 34 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' jAvI joIe tAtparya A pramANe che ke kSetra eka, be, traNa vagere sakhyAta asaMkhyAta rUpa potAnA nirvibhAgarUpa pradezAthI niSpanna che. A pradezeAthI niSpanna thavuM ja enu nija svarUpa che A. sva svarUpathI ja e jANavAmAM Ave che. " pramIyare cat tat pramALam " je jANavAmAM Ave te pramANe che A jAtanA ke sAdhana rUpa je pramANu zabda che, tAmyatA kSetramAM AvavAthI te pramANu mAnavAmAM Ave che. paraMtu jyAre mIyate nena that sat premaLamU " A pramANe pramANu zabdanI vyutpatti karaNa sAdhanamAM karavAmAM Ave tyAre kSetra pote pramANu rUpa che evu' siddha thatuM nathI paraMtu eka pradezAdi avagADha rUpa je enu svarUpa che te pramANabhUta siddha thAya che kemake e eka, e, traNuM vagere pAtapAtAnA nirvibhAgathI niSpanna thayela che ane tenAthI je e jANavAmAM Ave che ane te svarUpanI sAthe ja ene sabadha che. ethI ApaNu upacArathI pramANabhUta thaI jAya che. (le savasanivno) aMhI sudhI pradeza niSpanna vibhAganA sabaMdhamAM carcA thaI, have vibhAga niSpanna kone kahevAya ? vibhAga niSpanna svagata pradezA sivAya khInne je vividha athavA viziSTa bhAga che tenuM nAma vibhAga che. bhaga, vikalpa, prakAra A badhA samAnArthI zabdo che A vibhAgathI niSpanna thavu' te vibhAga niSpannatA che A vibhAga niSpannatA a'gula vitasti (veMta) vagere rUpamAM jALuvI joIe, kemake A rIte ja kSetra jANavAmAM Ave che pradeza niSpannatAmAM kSetra pradezeA vaDe ja jANavAmAM Ave che tyAre vibhAga niSpannatAmAM vividha aMzula, vitasti vagere rUpa prakAratA vaDe te jANuvAmAM Ave che. A kathana pramANu zabdanI karaNa sAdhana rUpa vyutpattinI apekSAe jANavuM jo (le di' ta aMzuke) hai bhadraMta ! a'gula eTale zu uttara (jaMtune sividde pAse) agulanA traNa prakAra che to te A pramANe che. (mArcanu, kSetune pamALAche) AtmAMzula, utsedhAMgula ane pramANAMzula (che ta` bacaturuM) he bhadata ! te AtmAMzula zu che uttara (kAcanuGe) te AtmAMzula A pramANe che. (paMDyA, mamulA bhavati, te siNaM tathA apaNe aMguleNa duvAla aMgulAI, muhaM, navamuhAI purakhe, vamaLannutte magapha) AtmAMzulamAM AtmA zabdanA apAtapAtAnA je aMgula che, te AtmAMzula che. ahI AtmA zabdathI tat tat kALamAM utpanna thayela bharata sagara vagere vikSita thayela che. eTalA mATe tat tat kALamAM utpanna thayela bharata sagara vagere vyakitaonA je a'gula che, te AtmAMzula che. eve AtmAMzulane vAcyA jANavA tApaya A pramANe che ke potapAtAnA kAlavatI mANusenA aMzula ja AmAMkula che. A AtmAgulanA 12 azulAnuM eka sukha thAya che, ane nava mukha pramANavALA eka puruSa hAya che evA purUSa ja pramANu cuta kahevAya che tApa A pramANe che ke je kALamAM je purUSa utpanna thAya che, tenA te kALa mujaba teTalA pramA'zunA 1 a'gula hAya che evA 12 gulanI kharAbara 1 sukha hoya che.nava mukhanA pramANu mujakha-eTale ke 108 abula pramANu jeTalI UMcAIvALA eka purUSa hAya che A pramANe A AtmAMgulanuM pramANu aniyata DAya che anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 35 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kemake je kALamAM je mANasa utpanna thAya che, te kALanA mANasane aMgrala - ja AtmAgula kahevAya che ethI evA mANasane aMgula kAla bhedathI para nA avasthita pramANu yukta hovAthI aniyata pramANuvALa kahevAmAM Ave che A pramANe dareke dareka kALane mANasa pota-potAnA azulathI je 108 aMgulapramANu jeTale uce hoya che, te te pramANayukata kahevAya che. (leniotpa pupiNe mANag? mAra) DhoNika purUSa pramANa yukta hoya che ane bhAva A pramANe spaSTa karI zakAya ke-baha meMTI jalakuMDInuM nAma droNa che. temAM paripUrNa jaLa bharavAmAM Ave ane tyAra bAda purUSa temAM praveze ane purUSanA jala pravezathI je droNa pramANa jala bahAra nIkaLI Ave te evo purUSa mAnayukata mAnavAmAM Ave che. athavA droNu pramANu jalathI nyUna-te droNamAM je kaMI purUSa praviSTa thaI jAya ane te droNuM pramANa jala jeTalI paripUrNa thaI jAya eTale ke droNa pramANu jala temAM upara AvI jAya te paNa te purUSa mAnayukata mAnavAmAM Ave che. ( mAruM suNamAne che kamaLanure mAda) adhuMbhAra pramANu tulita vyakita-purUSa-unmAna yukata hoya che tAtparya A pramANe che ke trAjavA para Aropita thayela purUSa sAra puda vaDe nirmita hovA badala ardhabhAra pramANu thAya che. eTale ke tenuM vajana AdhaMbhAra pramANa sudhI hoya te te purUSa unmAna yukata mAnavAmAM Ave che je uttama purUSo hoya che te uparyuMkata mAna-umAna pramANu yukata hoya che temaja bIjA guNathI yukata ja hoya che eja vAta sUtrakAra have spaSTa kare che. (mAthufmATHLakuttA ilaLavaMjhANaTLefhuM vAvethA) je purUSa mAna unmAna pramANa e sapana hoya che, temaja zaMkha, svastika vagere lakSaNathI, aSA, tilaka, tala vagere vyaMjanethI ane audArya vagere guNothI saMpanna hoya che. (uttamage. kuNA rAnapurikA mathakathA) umAdi uttama kulemAM janma prApta kare che, te cakravatI vagere rUpamAM uttama purUSa hoya che. hari kuLa sahita rakSA aTUlacaM caMguThAmAM vidyA, chais6 kama purisA, 34 mamiAra) A uttama purUSe 108 aMzula jeTalA UMcA hoya che je adhama purUSa hoya che te aMgula UMcA hoya che ane je madhyama purUSa hoya che te 104 aMgula UMcA haiye che. (lIMga vo phiyA vA je vahu sAsattAriNI uttamapUriA bajaraMafmuri) A badhe hIna purU aMthavA madhyama pa3 ke jeo 108 aMzula karatAM UMcAImAM nAnA hoya che badhA ja pAdeya ene dhIra gaMbhIra vini-rahita dainyavihIna, mAnasika sthiti-hIna ane Dhobha lenA upacaya janya zArIrika zakita vizeSathI rahita hoya che saeNmaja asvaMtatre 2hIne teo "azubhakarmodayanA prabhAvathI upAcita puNyazAlI uttama purUnI sevA-cAkarI karatA rahe che. svarAdi lakSaNathI rahita rahevA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 36 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badala paNa A hIna, madhyama pramANuvALA purUSo uttama purUnI sevA-cAkarI karatA rahe che je A hIna temaja adhika hoya paraMtu je svarAdi guNothI saMpanna hoya te e badhA uttamaTimAM ja parigati thAya che. zAstromAM evuM kahevAmAM aAvyuM che ke bharata cakravatI pitAnA aMguthI 120 aMgula jeTalA UMcA hatA, ane bhagavAna mahAvIra prabhu 84 aMgula UMcA hatA A mAnyatA keTalAkanI che eTalA mATe viziSTa svarAdika ja pradhAna rUpamAM phaLa ApanAra hoya che kahyuM paNa che. "harithaaH ItyAdi A zlokane artha sugama che. (guoi anuvALef 4 anusAruM pALo) A aMzula pramANuthI 6 aMgula vistIrNa pAdanuM madhyatala pradeza hoya che pAdane eka deza hoya che eTalA mATe tene ahIM pAda zabdathI kahevAmAM AvyA che. to vAM vihatyI do vihatthIo rayaNI vo rayaNIo kucchI, do kucchIo daMDa, dhaNu, juge, nADhiyA, kAve, kuNe, ro ghaNu sArUM kAvayaM rAri nAthAruM koca) pAda dvayanI eka vitasti hoya che be vitastinI eka patni hoya che be radinanI eka kukSI hoya che be kukSIne eka daMDa hoya che. eka dhanuSa hoya che eka caga hoya che, eka nAlikA hoya che eka akSa hoya che eka musala hoya che A 6 pramANa vizeSa be kukSInA hoya che be hajAra dhanuSane eka gadhUta kasa) hoya che cAra gabUta barAbara eka jana hoya che eTale ke cAra gAu barAbara eka jana hoya che. sU019 ba0,26 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 37 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmagula ke prayojana kA nirupaNa " phLa bhAcaMgujIvamALeLuM ' ItyAdi zabdA-(vaLa bhAyaMduvpamALenuM)hai bhadata ! A AtmAMguNu pramANuthI (ji vamocana) kayA pratyeHjananI siddhi thAya che? uttara-(vaLa gAcanujanamALeLa) A AtmAMzula pramANathI A jAtanA pratyeAjananIsiddhi thAya che ke jJa chAM UMcA manullA tti) je kALamAM je purUSa janme che. (tesiM tayAgaM AyaMgulerNa) temanA ta samayanA jeTalA mApa pramANenA AMgaLa heAya che, te aMgulethI (baLavatAna daddanaIvAvI pukkhariNIdI hiya guMjA liyAo sarA sarapaMtiyAo) avaTa taDAgataLAva, hada-nadI, vApI,-cAra khUNAvALI va.va puSkarI-kamaLa yukata nAnI talAvaDI athavA drIdhiMkA ghaNI lAMkhI paheALI vAva, gu'jAlikA vaqAkAvAva, sara ArAma, peAtAnI meLe ja khanela jalAzaya eTale ke mATu' sarovara, sara:pa'kita (sarataravuMttiyAjho) saraH saraH pati (ciDhavaMtiyALo) khilapaMkita, (bArAkujaannkaannnnvnnvnn saMDavaNarAIo deulasabhApavAthUbha bAi aparihAo) udyAna, kAnana, vana, vanaDa, vanarAji, devakula, sabhA, pramA, stUpa, khAtikA, parikhA, kaTTajIya riyALopuravAlAcaSarasaLacaLamAtraLa vipAkanatiza caukkacaccaraca ummuhamahApahapahasagaDa raha joNa juggagillithilisi viyasaMkSmANiyA o ) prAkAra, aTTAlikA, carikA, dvAra, gApura, prAsAda, gRha, zaraNu, layana, ApaNu, zraMgATaka, trika, catuSka, catvara, caturmu`kha, mahApatha, patha, zakaTa, ratha, yAna, yugma, gili, zilli, zikhikA, caMdramAnikA,(srophioDA icarma-mattovaranALi jJAttiyArUM na noyanArUM mavinnati) leAhI, leAhakaTAha, kalika, bhAMDa, amatra, upakaraNa, peAtAnA samakAlIna yugamAM utpanna thayela vastuo temaja ceAjana A badhAnuM sApa karavAmAM Ave che. tAtparya A pramANe che ke AtmAMzulanuM pratyeAjana upayukta aArdikanuM mApa karavu ja che. avaTa-rUpanuM nAma che bhASAmAM ene 'krUe' kahe che taDAga-te taLAvanuM nAma che jene mAluse khAdIne taiyAra kare che. bhASAmAM hUda vrahane kahe che A nadI vagere jalAzayAmAM athavA parvata para eka khUba ja UMDA AkAranA bhADAnA rUpamAM hAya che. AmAM puSkaLa pANI rahe che gagA vagere prasiddha jalAzaye nadI kahevAya che. vApI te jaNAzayanuM nAma che je cAra khUNAvALI hAya che ane jemAM caumera aMdara utaravA mATe pagathIyAe hAya che puSkaraNI te kahevAya jemAM kamaLA prakullita rahe che athavA je gALAkAra hAya che. dvISikA te kahevAya ke je AkA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 38 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2mAM khUbaja lAMbI-ane pahoLI hoya che je vAva AkAramAM vaka hoya che, te zuM jAlika kahevAya che. je jalAzaya potAnI meLe ja taiyAra thaI gayela hoya te sara kahevAya che zreNirUpamAM vyavasthita jalAza sara: paMkitanA nAmathI oLakhAya che. je sara paMkitaomAM eka taLAvamAMthI bIjA taLAvamAM te pachInA anya taLamAM paNa nAlikAo vaDe pANI vahetuM rahe che te saraH sara: paMkitao kahevAya che je kUvAonA mukha daronI jema saMkIrNa hoya che te bila paMkitae kahevAya che. jemAM strI puruSa AnaMdapUrvaka kIDA kare che, te ArAma che puSpaphaLathI sabhara evAM aneka vRkSothI yukata je sthAna hoya che, ane utsavAdinA samayamAM jyAM nAgariko ekatra thaIne utsava ujave che evA sthAnanuM nAma udyAna che. rAjA leke AvA udyAne nagarajanonA Amoda-pramoda mATe taiyAra karAvaDAve che jemAM ghaNuM vRkSa hoya, evA naganA nikaTavartI pradezanuM nAma kA na che. athavA te jemAM phakata strio ke purUSo ja praviSTa thAya te kAnana che athavA jenA pachI kAMti aTavI hoya ke parvata hoya te sarva vananI apekSAe kAnana kahevAya che athavA zIrNa (junA) vRkSothI je yukata hoya che te kAnana che. jemAM eka ja jAtanAM vRkSa hoya che te vana kahevAya che ghaNI jAtanA uttama vRkSothI je yukata hoya che, te vanakhaMDa kahevAya che. athavA jemAM eka jAtinA ke ghaNI jAtinA senI zreNIo hoya te vanakhaMDa kahevAya che yakSanA AyatananuM nAma devakula che. pustaka vAMcavAnuM je sthAna hoya che athavA je sthAne ghaNA purUSa ekatra thAya che evA sthAnanuM nAma sabhA che je nIce ane upara eka sarakhI delI hoya te khAvika che nIce sAMkaDI ane upara pahoLI hoya che te parikha kahevAya che ane khAi paNa kahe che keTanuM nAma prakAra che. prAkAranI upara je Azraya vizeSa hoya che, jene bhASAmAM aTArI kahe che-te aDhAlaka che ghara ane prakAranI vacce je ATha hAthanA vistAravALo mArga hoya che jenA para thaIne hAthI vagere AvajA kare che-te mArganuM nAma carikA che puranA dvAranuM nAma gopura che rAjAonA bhavananuM nAma prAsAda che athavA jenI UMcAI bahu heya che te prAsAda che sAmAnya janenA nivAsasthAnanuM nAma gRha che je nivAsasthAna ghAsa vagerenuM hoya te zaraNa kahevAya che tene ketarIne je nivAsarathAna banAvavAmAM Ave che te layana che. athavA parvatanI guphAnuM nAma layana che athavA kAryATika vagere mATe je rahe. vAnuM sthAna hoya che te layana che hATanuM nAma A paNa che je mArgamAM ghaNI TakAne zreNi (ha zreNi) hoya temaja ghare hoya evA trikoNa mArganuM nAma zRMgATaka che. gaTaka rigoDAnuM nAma che zigaDAnA AkArano je anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 39 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mALa hoya che te mAga zrRMgATaka kahevAya che athavA je rastAmAM traNu mArgo ekatra thayelA hoya te paNa "gATaka kahevAya che trika mArga te che ke jemAM phakata traNa ja mArga ekatra thatA heya catuSka mArga te kahevAya ke jemAM ghaNAM ghare hAya ane jeeA cara khUNuAvALA hoya athavA jemAM cAra rastA AvIne ekatra thayA hoya, te mAtra catrara kahevAya ke jemAM phakta cAra ja athavA cha rastAe ekatra thayelA hAya catuSkapatha te mAtra che ke jyAMthI cAre bAjue mAga jatA hAya rAjamArganuM nAma mahAtha che. sAmAnya mAnuM nAma panthA che gADInu nAma zaTaka che yAnaratha ane saMgrAmaratha Ama rathanA be prakAra che AmAMthI jenI upara prAkAra jevI kaTipramANu paTTikAonI vedikA taiyAra karavAmAM Ave che te sagrAmaratha che ane jenI upara evI vezvikA hAtI nathI te yAnatha che. sadhAraNu gADI vagere yAna kahevAya che. gaur3a dezamAM-prasiddha temaja dvihasta pramANu-yukata ane caukAravedrikAthI upazAlita evI je eka vizeSa prakAranI pAlakhI hAya che tenuM nAma mukhya che haudAnuM nAma gilli che eka vizeSa prakAranI savArInu nAma thili che vATa dezamAM Ane aDupalANu kahe che sAmAnya pAlakhInuM nAma zikhikA che je purUSa pramANa jeTalu lAMbu hAya evuM: je yAna vizeSa hAya te sTandamAnikA kahevAya che. le, khakhaDanI nAnI kaDAInu nAma lauhI che kAi kAi dezamAM Ane leAhiyA kahe che leAkhaDanI je kaiAhiyAthI. saheja meATI. madhyama pramANavALI kaDAI, hoya tene lehuMkaTAha kahevAmAM Ave che temaja je bahuMja mATI kaDAI hoya te kalika kahevAya che mATI vagerenA vAsaNA bhAMDa kahevAya che. kAMsAnA vAsaNA amatra kahevAya che kaTa-sAdaDI-piTaka-piMTArI, sUpaDu vagere ghaNI jAtanI gAsthika kAmamAM vaparAtI cIjonuM nAma upakaraNa che. A sarva padArthoM game te kALanA kema na hoya. te AtmAMzulathI ja mapAya che. (te samA a0 17 patro vividhe) A AtmAMzula sakSepamAM traNa prakArathI vibhakta karavAmAM AvyA che. (sUregaMtuke, catuche, dhAtune) sUcazula, pratarAMgula ane ghanAMzula, (aMgurucA LavavaliyA seDhI sUtte) dIrghatAnI apekSAe eka azruta DhAMkhI temaja mAhulyanI apekSAe eka pradeza pramANa (paheALI) meATI nala:pradeza zreNInuM nAma sUca'gula che A sUcya'gulanA sadbhAvathI asakhyAta pradeza yukta che eTale ke sUcya'gula parimita sthAnamAM siddhAntanI dRSTie asakhyAta pradeza che chatAMe A sUcyagulane samajavA mATe A jAtanI kalpanA karavAmAM AvI che ke mAne ke sUccAkAramAM vyavasthipita AkAzanA traNa pradeza ja sUcyagula che A traNa pradezane000A pramANe sUcInA AkAra mujaba gAvA pratara vagane kahe che eTale ke sUcya'zulane sUcya jhu anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 40 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0.0 lanI sAthe guNAkAra karavAthI pratarAMgula mane che jema 2 nA varga 4 thAya che A aMtarAMzula paNu asakhyAta pradezAtmaka hoya asatkalpanAthI sUccAkAra vyavasthApita traNa pradezane traNa pradezeAthI guNita karavAmAM Ave te huM pradeza thAya che A nava pradezA ja pratarAMgularUpa jANavA joie emanI sthApanA A pramANe che ghanamAM laMbAi paheALAI ane mATAI levAmAM Ave che A pratarane jyAre sUci vaDe guNita karavAmAM Ave te te daivya -laMbAI, vibha-pahALAI ane piDa-mATAinI apekSA samasa`khyAta yukta dhUnAMgula thaI jAya che. ghanamAM daiva, viSkala, ane piMDa e traNenI samAnatA hoya che prataramAM TrUthya ane viSNusamAM ja samAnatA hAya che tApa A pramANe che ke ahI' sUcyAMgulamAM laMbAI tA kahevAmAM AvI ja che ke te eka aMzula pramANu dIrgha hAya che temaja mATAI eka pradeza pramANa hovAthI teja paheALAI che ema jANI levuM joIe kemake eka pradezanI mATAI ane pahoLAI kharAkhara Ave che A ja hoya che pratarAMgulamAM dIrghatA ane viSNubhamAM samAnatA ghanAMgulamAM traNemAM samAnatA hAya che. A ghanAMcala paNa asakhyAta pradezAtmaka hoya che Ane A pramANe samajavuM. joie ke huM pradezAtmaka prataramAM traNanA guNAkAra karavAthI je 27 Ave che teja dhanAMgulanA dRSTAMta rUpa 3x3=- A pratarAMguzna che. A pratarAMgulamAM triprade zAtmaka sUcInA guNAkAra karavAthI 27 Ave che tevu kAika navapradezAtmaka prataranI jemaja nIce upara nava nava pradezAne ApIne taiyAra karavuM' A pramANe A ghanAMgula vaizya, viSphabha ane piMDa A sathI tulya heAya che. (sUrva sUrtaniyA yamujhe thayAM sUta junita thaLanua) A sUtrapATha vaDe A pramANe ja kahevAmAM AvyuM ke sUcIne sUcIthI guNA kAra karavAmAM Ave te pratarAMgula thAya che ane pratarane sUcIthI guNAkAra karavAmAM Ave te ghanAMgula thAya che. ahIM have e prazna upasthita thAya che 3 (eesi NaM bhaMte ! sUI- aMgula payaraMgulavaNaM gulANaM kayare kayarehiMto appA vAnA vAsukAvA viSennAdiyA vA) he bhada Mta | sUcyAMzula, pratarAMcala joIe kemake utsedhAaMgulapramANa kA nirupaNa ane ghanAMgula AmAM kANu kAnAthI alpa che ? kANu kAnAthI vadhAre che, kazuM kAnI kharAbara che ? temaja kANuM kAnAthI vizeSAdhika che ? uttara-casthone sUrdagaMtuke, paMcataMtuke, saMveguLe, vAMche, uM vighno che saMbhAryanuMche) AmAM sauthI alpa sUyyagula che. sUkSya zulathI asakhyAta guNA pratarAMcala che ane pratarAMgulathI asakhyAta guNA ghana jhula che. A pramANe A AtmAMzula che. prasU.193A anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 41 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have sUtrakAra utsAMgula viSe kahe che. "je vikra R =haM " ItyAdi- zabdArtha-( vA ) he bhadaMta! te usedhAMgula zuM che? uttara-(vahaMgche) te use dhAMgula (maLe vide pare) aneka prakArane prajJapta thayela che. "aLaoN sadumAramagojA" ItyAdi kamathI abhivardhita thavuM te utsadha che AnAthI je aMgula utpanna thAya che, te ubheMdhAgula kahevAya che athavA nAraka vagerenA zarIranI je ucatA che te uccatAnA svarUpane nirUpita karavA mATe je aMgula kAmamAM Ave che, te usedhAMgula che. A utsadhAMgula paramANu trasareNu Adi rUpa kAranI vividhatAthI aneka prakArane kahevAmAM Avyo che eja viSayane sUtrakAra (tainA) A pATha vaDe pradarzita kare che (jAmAbU, taLu, , arthe ja vAha, jillA, nyAya vo, bALakriyA to) paramANu, traNa, rathareNu bAlAthalikSA, yUka, yava A badhAM anukrame uttarottara ATha gaNuM jANavA jaIe (hiM R THM) he bhata! paramANu zuM che? - uttara-(Framai[suvi 3 ) paramANu be prakAranA kahevAmAM AvyA che. (na) jema ke (Ane caravAri ) eka sUkSama paramANu ane bIje vyAvahArika paramANu (tasthaLa) AmAM je te je te ) je sUvama paramANu che, te prakRtamAM anupayogI hovAthI adhyAyeya che. (taratha je vavANi, se gaM arthatArNa suhumapuragalANaM samudayasamiisamAgameNaM vavahArie paramANu vala nikA) temaja je vyAvahArika paramANu che, te anaMtAnaMta sUkSama paraMmANuonI samudAya samitinA samAgamathI aneka yAdi paramANuonA ekI bhavana rUpa saMyogAtmaka milanathI utpanna thAya che. kahevAnuM tAtparya A pramANe che ke je patrala dravya kAraNa rUpa che ane kArya rUpa nathI, te anya dravya kahevAya che. evuM dravya sUma paramANu hoya che. eka nitya hoya che. ane AmAM kaI paNa eka gadha, eka varNa eka rasa, ane be sparza rahe che evA paramANu dravyanuM jJAna indriya vaDe to thaI zake ja nahI, phakta Agama athavA to anumAna vaDe ja jJAna thAya che. paramANunuM anumAna kAryaliMgathI mAnavAmAM AvyuM che, je je paulika kAryo jevAmAM Ave che, teo sarve sakAraka che A pramANe je adazya aMtima kArya thaze tenuM paNa kAraNa hovuM ja joIe te kAraNe ja paramANu dravya che. tenuM kAraNa anya kaI paNa dravya nathI eTale te anya kAraNa kahevAya che paramANu dravyanA vibhAga thaI zakate nathI vibhAga thaI zakaze nahi ane vibhAga thayela paNa nathI evI nizcaya nayanI mAnyatA che paNa je A ane paramANuonA ekIbhAva rUpa saMyogathI utpanna thAya che te sAMza levAthI kaMdha ja kahevAmAM Ave che paNa vyavahAra nayanA matamAM sUkSama aneka paramANuothI niSpanna thayela che, te zastrathI kApI zakAya tema nathI, agni vagerethI bALI zakAya tema nathI-nAza karI 40 28 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 42 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakAya tema nathI e te vyAvahArika paramANu jayAM sudhI sthUlatA prApta karI zakato nathI, tyAM sudhI vyavahAranayanA bhavya mujaba paramANu rUpathI vyavahata thAya che. nizcayanayanA mata mujaba te Ane kaMdha ja mAnavAmAM Ave che. A pramANe nizcayanayanA mata muja ma kaMdha ja mAnela che. A rIte nizcayanayanA mata pramANe aMdha paNa vyavahAranayanI mAnyatA mujaba vyAvahArika paramANu kahevAmAM Ave che A zaacachedAdine viSayabhUta thatuM nathI A vAtane spaSTa karavA mATe have sUtrakAra praznottarapUrvaka kahe che. ( on mane ! garidhAruM ja chupA nA nAnA? hRAA ojhA ) he bhadata ! te vyAvahArika pudgala zuM taravAranI dhArane ke jIrAnI dhArane avagAhita karI zake che ? eTale ke tenI upara AkramaNa karI zake che. uttara-hA, karI zake che. va tA jijanerA tAmikA ghA ? no Ladde samadu ne hu tatha rahyuM che te zuM che tenAthI chinna thaI zake che. be kakaDAonA rUpamAM vibhAjita thai zake che? ghaNA rUpamAM vidyArita thaI zake che athavA sUcI vagerethI vastrAdikanI jema sacchidra karI zakAya che ? uttara-nahi, ahIM Avo artha samarthita nathI eTale ke Ama thaI zake nahI kemake te vyAvahArika pudgala para zAstranI koI paNa jAtanI asara thaI zakatI nathI zastra tenA upara AkramaNa karI zakatuM nathI tAtparya A pramANe che ke anaMta paramANuothI niSpanna thayela je kASTa vagere che teo te zathI chinna-bhinna thaI zake che, kemake sthUla rUpamAM temanuM pariNamana thaI jAya che paNa je vyAvahArika paramANu che te che ke anaMta pula paramANuothI niSpanna hoya che chatAM te sUmarUpathI ja pariNamita thaIne rahe che. ethI sthUlAkAra rUpamAM pariNuta na hovA badala tenuM zastrAdi vaDe cheThana, bhedana thaI zakatuM nathI anaMta paramANuothI niSpanna thayela hovA chatAMe je temAM sthUlAkAratA AvatI nathI tenuM kAraNa e che ke anaMtanA paNa anaMta bhede hoya che. ethI anA pula paramANuothI niSpanna hovA chatAM te vyAvahArika paramANu mAnavAmAM Ave che ane te eTalA mATe ja sthUlatA prApta karatA nathI te sUkSama AkAra yukata ja banI rahe che. temaja keTalAka evA - paNa hoya che ke jeo anaMta paramANuothI niSpanna thaIne vyAvahArika : paramANu kahevAmAM AvatA nathI teo sthUlAkAramAM pariNata thaI jAya che. . temanuM ja zastra vagerethI chedana-bhedana thAya che. vyAvahArika paramANunuM chedana bhedana thatuM nathI. teNe i maMte ! antLAcaraNa maa maf vilikA ? haMsA vizvaenA, se gaM bhaMte ! tastha DahemjA ? no igaTe samaDhe, no khalu tattha satvaM - ) he bhadata ! te vyAvahArika paramANu za' aninA madhyabhAgamAM thaIne " paNa pasAra thaI jAya che? . * uttara-hA, pasAra thaI jAya che te he bhadaMta ! jyAre te agninA madhyabhAgamAM thaIne pasAra thaI jAya che tyAre te temAM zuM baLI jAya che ? uttara-A artha samarthita nathI eTale ke te agninA madhyabhAgamAM thaIne pasAra thAva che chatAM te tenAthI baLato nathI kemake agni rUpI . zanI tenI upara asara thatI nathI (le maM! vAraMvAra mag anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 43 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hassa ma majjheNaM vIivapajjA ? haMtA vIitraejjA, se NaM tattha khatthaM udullediyA? to phaLake bhrama, jo kahu tasya satyaM marU) he bhadaMta ! te byAvAki pudgala paramANu thru puSkara savattaka nAmaka mahAmeghanA madhyamAM thaI ne pasAra thaI jAya che ? hA, te pasAra thaI jAya che. te pachI zuM te tenA pANImAM bhInA thaI jateA haze ? nahi, te pANImAM bhInA thatA nathI kemake tenI upara apkAyarUpa zastranI asara thatI nathI mahIM A jANavuM Avazyaka che ke jyAre utsarpiNI kAlanA 21 hajAra varSanA duHsama duHsamA nAmanA pahaleA maka samApta thaI jAya che tyAre bIjA ArakanA prAraMbha thatAM ja badhA mANusenA abhyudaya mATe anukrame pAMca megha prakaTa thAya che AmAM prathama megha puSkara savaka che, khInne megha kSIrAi, trIjo megha dhRtA, cAthe megha amRtAda ane pAMcame megha raseAda che. puSkara sattaka nAme je megha che te bhUmigata samasta rUkSatA AtApa vagere rUpa azubha praznAvane zamita karIne dhAnya vagerenA azrudayane peAtAnA pANIthI sapAdita kare che ethI Anu je puzkela savattaka e pramANenu nAmakaraNa karavAmAM AvyuM che te sAka ja che athavA puSkala-prA-rUpamAM je samasta bhUmigata rUkSanA, saMtApa vagere azubhAnubhAvane peAtAnA prazasta uThakathI naSTa karI nAkhe che, ethI paNa te puSkala savattaka kahevAya che. ahIM " yoH kahromis " A niyama mujaba 'la ' nA sthAne '2' pati thayela che. A pramANe ja kSIraeNda vagerenA saMbadhamAM paNa jANI levu joie. (ke naM maMte! naMdmAnapheda paTioca 7mAMgaelagA) krI prazna karavAmAM Ave che ke he bhadaMta ! te byAvahArika yuddhagala paramANu zuM gaMgA mahAnadInA pravAhAbhimukha thaIne zIghra gati karI zake che ? eTale ke gagAnaDI pUrvAbhimukha thaIne vahI rahI haiAya te zuM te vyAvahArika paramANu pazcimAbhimukha thaine pravAhanI madhyamAM thaine pasAra thavA sama che ? uttara-(atA namAjachennA) hAM pravAhanI madhyamAM thaIne te pratikUla pravAha tarapha zIghra gaMtithI pasAra thaI zake che. (te naM tathA niLiyAcamAvaAjJA ?) tA zuM te pratikUla pravAha tarapha gati karavAthI pratiskhalanA prApta karatA haze ? (no phaLake samaTe) nahIM, ahI Ave atha ghaTita thatA nathI kemake tenI upara pratiskhalanA rUpa zastranI asara thatI nathI (le mane vatta vA udagabiMdu vA ogAddejjA 1 haMtA ogAhejjA se NaM tatbha kucchejA vA ? priyaathokanA vA? no mULa sama, no lahu tatha prathaM mara) he bhai'ta! te vyAvahArika paramANu pudgala zuM ukAvatta-jalabhramamAM-athavA te udyami'dumAM avagAhita thaine sthira thaI zake che ? hA, sthira thaI zake che. te zu te pratimAva (saDA)ne prApta kare che. athavA jalarUpamAM pariNati thaI jAya che ? nahIM, A artha ahIM ghaTita thatA nathI tApa A pramANe che ke jala bhramamAM ke udabiMdumAM vyAvahArika paramANunI sthiratA thaI jAya che chatAM e anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 44 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantaH te tyAM saDI paNa jatA nathI ane te jala rUpamAM paNa parizumita thanA nathI kemake A zastronI tenI upara gheADI paNa asara thatI nathI enI asara te sthUlAkAra rUpamAM pariNata thayela skadha pArthAM para ja paDe che. vyAvahArika paramANu para tenI kAI paNu jAtanI asara thatI nathI kemake te sUkSmAkAra rUmAM piraNata thaI jAya che. (vaccenuM putattve niz2inuM enDruvano di na so, tuM paramANu lijjA yaMti karUM vamALAAM) have sUtrakAra A rakta ane sakSeSamAM A gAthA vaDe spaSTa karatAM kahe che ke-kevalajJAtiee kahyuM che ke paramANunuM sutIkSNa zao vaDe chedana ke bhedana karI zakatuM nathI temaja A paramANuM pramANa kATimAM sarva pramANeAnI agravartI che. eTale ke trasare vagere je pramANA kahevAmAM AvyA che temanI utpatti enAthI ja thAya che. A gAthAmAM siddha padathI siddhi gatine prApta thayela siddha parameSThI gRhIta thayela nathI kemake te avasthAmAM temanI bhASaNa karavAnI vAta besatI nathI eTale siddha padathI ahIM kevalajJAnI AtmA ja gRhIta thayela che, badha bhAvAtha--nAraka, tiya ca, manuSya ane devagatinA jIveAnA zarIranI avagAhanA je a'gulathI mApavAmAM Ave che, te utsedhAMgula che A utse pAMDulanI niSpatti anaMta sUkSma pudgaleAnA samudayasamiti samAgamathI thAya che. paramANu, trasareNu vagerenA bhedathI A aneka prakAranA hoya che. sUkSma temaja vyAvahArika paramANunA bhedathI paramANu pudgala e prakAranA hoya che. AAnA svarUpa viSe TIkAmAM spaSTatA karavAmAM AvI che, vyAvahArika paramANunuM koi paNa jAtanA zastra vagere vaDaeN chedana-bhedana vagere thatu nathI; //s.194|| .. a0 19 8 anaMtAnaM vatrAci ityAdi-- "" zabdA--(RvinLa thAyamAnuLAnuM samuca milamAMmene mAegA usasahiyA saMsahiyAi vA uDareNUi vA tasaMreNUi vA rahareNUI vA) ana'tAnaMta vyAvahArika paramANuenA samudaya samitinA samAgamathI che utpanna thAya che, te eka uzrvagu kSaOikA che. A zlajhuslaNikA vagere je uttaravartI pramANu che, te sanI apekSA laghutama che. enAthI eTale ke uGgazyu lakSNikAthI eka laGgalaNukA utpanna thAya che. enAthI eka ureNu, ethI eka traRNu, trasareNuthI eka rathareNu utpanna thAya che. (aTTha sahasahiyAo yA egA sahasahiyA aTTha sahasahiyAoM sA pagA iTTuranU) ATha ullaMghu lakSNikAethI eka lagnuAEkSNikA. uttpanna - yAtra anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 45 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ATha lakSaNakSaNikAothI eka udhvareNu utpanna thAya che. ( rUhUrajumo sA aa taLu) ATha udareNuothI eka trasareNu thAya che. (gap takhareNUo sA egA rahareNU. advaraha reNUo devakuru uttarakurUNaM maNuANaM se paNe po ) ATha trasareNuethI eka ratharaNuM thAya che. ATha rathareNuothI devakuruM ane uttarakurunA mANase nuM eka bAlAgra thAya che. (baTTa revara uttara gyALe vAina zurivArambhavAsAmAM maLavA re ne vAjhA) devakuru uttarakurunA mANasenA ATha vAlAgrothI harivarSa ane ramyaka varSanA mANasonuM eka vAlA hoya che. ( durivAramavAvALa majuraNA vArA) harivarSa ane 2myaka varSanA mANasonA ADa vAlAthothI navAjavA magar re vAje) haimavata ane hairarthavata kSetranA mANasane eka vAlAjhA thAya che. (ga devacarAvavA majuranA vArA judAviddagArabrije. of se je vAje) haimavata ane hairaNyavatanA mANasonA ATha vAlAyothI pUrva videha ane aparavidenA mANasanuM eka vAsAgra thAya che. (baz gavidehaavarabidehANaM maNussANaM vAlaggA bharahaeravayANaM maNussANaM se ege vAsko) pUrvavideha aparavidehanA mANasanA ATha vAlAnuM bhArata ane aravata kSetranA mANasanuM eka khAlAgra thAya che. (gaThTha mavALa majurA vAirt a gir fsTA ) bharata ane airAvata kSetranA mANasenA ATha bAlAgronI eka zikSA thAya che. (Dhillo tA ghaNA gUMthA) likSAonI eka cUkA (ja) thAya che (gaTa gUAgo re ghane kavana ne) ATha yukAothI eka yuvamadhya thAya che. ( jAmakakSA se ne aMgu) ATha yavamadhyane eka agala thAya che. A pramANe ATha ullaphayumbhaNikAnI eka svaNikA, ATha 13 lakSiNakAnI eka uThavaraNu, ATha urvareNunI eka trasaraNa A pramANe A save pUrva pUranI apekSA uttarottara aMgula sudhI ATha ATha grathita thAya che (paNa guru mAne che gurUM pAro) aMgulenA A pramANathI 6 aMgune eka pAda thAya che. (kAraNa mAruM riphathI) bAra aMgulenI eka vinati thAya che. (3jIrUM aTwAruM racana) 24 aMjIlenI eka ratni thAya che. (maraghATIla saMkurAruM kurachI) 48 aMgulanI eka kukSi thAya che. (sava6 mAruM che ne vaMhevA) 96 aMgulene eka daMDa thAya che. (dhapUphavA phuvA vAhiyA nA barapha nA vA) eka dhanuSa thAya che, eka yuga, eka nAlikA, eka akSa athavA eka musala thAya che (ggot ghaNu maLe to purUvAruM nA vAri bAvacAruM joyaoi) A dhanuSa pramANuthI be hajAra dhanuSane eka gabhUta (kesa) thAya che. cAra bUta (cAra kesane) eka yojana thAya che. (got ahRguskeof fi ghoyaoi) zaMkA-A utsadhAMgulathI kayA prajananI siddhi thAya che? uttara-(gani ahaMni maatirikaaoLiyamageNavA pIze. zALA vidattA) A usedhAMgulathI nAraka, tiryaMca, manuSya ane deva emanA zirIranI avagAhanA mApavAmAM Ave che. - bhAvArtha-A sUtra vaDe sUtrakAre utsAMgulanI niSpatti kevI rIte thAya che? A vAta spaSTa karI che, temaja tenuM prayojana zuM che? te viSe carcA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 46 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM AvI che. ahIM A jAtanI AzaMkA thavI ja na joIe ke sUtrakAre pahelAM te ema kahyuM che ke uThThalakSaNakSaNikA vagere je che te pUrvapUrvanI apekSAe tyAra pachInA-ralakSaNazlahiNakA vagere karatAM ATha gaNuM vadhAre che. tyAra pachI A pramANe kahyuM che ke A anaMta vyAvahArika paramANuonA ekIbhavana rUpa sa yogathI paNa niSpanna thAya che. ethI A bane jAtanA kathanamAM paraspara virodha jevuM dekhAya che kemake pUrvakathana prakArathI uttarottaramAM pUrva pUrvanI apekSAe aNaguNatA ane dvitIya kathana prakArathI anaMta paramANu niSpannatA rUpa samAnatA spaSTa thAya che. kemake A sarvemAM anaMta paramANuothI niSpannatA rUpa je samAnadharma che, te vyabhicarita thata nathI A pramANe prathama kathana pra.ra sAmAnya rUpathI ja che. ane dvitIya prakAra vizeSa rUpathI che, ema jANavuM joIe tAtparya A pramANe che ke, A sarvamAM anaMta paramANuothI utpanna thavuM " A samAna dharma che. paNa A samAna dharma sarvamAM che chatAMe pUrva pUrvanI apekSAe tyAra pachInA sarvamAM aSTaguNadhikatA rUpa viziSTa che. pitAnI meLe ja athavA bIjAthI prerita thaIne je urva, adha: ane tiya pracalana dharma cukata reNu che, te ukezu che. reNu dhUlinuM nAma che A pitAnI meLe athavA te pavana vagerethI prerita thaIne uparanI tarapha paNa uDe che, nIcenI tarapha paNa uDe che. temaja trAMsI paNa uDe che enuM ja nAma urva reNu che. gharanI aMdara kANAmAMthI daMDAkAra sUryanA prakAzamAM te spaSTa rUpe dekhAya che pavana vagerethI prerita thaIne je dhUlikaNa Amatema uDatA rahe che, te trasareNu kahevAya che ratha cAlavAthI je dhUli cakrane lIdhe ukhaDIne rathanI pAchaLa pAchaLa uDe che, te rathareNu che bAlAjha, likSA Adi zabdonA vAcyArthI prasiddha ja che. devakura, uttarakurU, harivarSa, 2myaka vagere kSetromAM rahetA mANasonA vALonI dhUlatAnA kamathI tata tat kSetra saMbaMdhI zubha anubhAvanI hInatA jANavI joIe tAtparya A pramANe che ke kAlacakranuM parivartana bharata kSetra ane rivata kSetramAM ja thAya che. bAkInA kSetramAM nahi bAkInA pAMca kSetramAM rahetA prANIonA upabhoga, Ayu zarIranuM parimANa, puNya, prabhAva vagere sarva potapotAnA kSetra mujaba sadA eka sarakhA ja rahe che. paNa jevuM bhArata ane airavata kSetramAM emanAmAM parivartana thatuM rahe che, tevuM parivartana temanAmAM tyAM thatuM nathI ane A pramANe samajavuM joIe haimavata kSetranA prANIonI sthiti eka patya pramANu jeTalI hoya che ahI niraMtara utsarpiNanA thA kAla anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke avasarpiNInA trIjA kAla jevo anubhava pravarte che. mAsanA zarIranI U'cAI be hajAra dhanuSa jeTalI hoya che harivarSa kSetranA prANIonI apekSA ahInA prANIone puNyaprabhAva alpa (hIna) heya che. harivarSa kSetranA prANIonI sthiti be palya pramANu jeTalI hoya che ahIM niraMtara utsarpiNInA pAMcamAM athavA avasarpiNInA bIjA kAla je anubhava pahale che. mANasenA zarI nI UMcAI cA2 hAra dhanuSa jeTalI hoya che emane puNyaprabhAva vagere haimavata kSetranA manuSyanI apekSAe viziSTa hoya che. paNa devakuranA manuSyonI apekSAe te hIna hoya che deva sA mananI sthiti traNa paya pamANa hoya che ahI niraMtara utsapifoNInA chaThA kAla ke avasarpiNInA pahelA kAla jevo anubhava pravarte che. mANasonA zarIranI UMcAI cha hajAra dhanuSa jeTalI hoya che emane puNyaprabhAva uparyukta banane kSetronI apekSA viziSTatama hoya che eja kramikatA uttara dizAnA uttarakurU, ramya ane hairavata A traNe kSetramAM samajAvI jaIe uttarakurUmAM devakurUnI jema, ramyakamAM harivarSanI jema ane haraNyavatamAM hemavatanI jema puyaprabhAva vagere che. paraMtu videhonI sthiti A bhegajhUminA kSetre nI apekSA sAva judI che. ahIM utsarpiNInA trIjA kAla ke avasarpiNInA cothA kAla je anubhAva sadA vidyamAna rahe che. A0 20 narayiko ke zarIra kI avagAhanA kA nirupaNa ahIM eka kaTi pUrvanI sthiti hoya che ahI no puNyaprabhAva pUrvokta bhegabhUminA kSetranI apekSA kema hoya che ane AnI apekSAe bharata ane airavata kSetranA manuSyane puNya prabhAva a9pa heya che. "paramANU tAre vagere gAthAmAM je ke urachalaNazlakSiNakA, zvazAlakSiNakA ane urvareNuM A traNa pada kahevAmAM AvyAM nathI chatAM e ahIM upalakSaNathI gRhIta thayelAM che, ema jANuvuM joIe | sU0 195 " cALe mare !" ItyAdi- zabdArthautsadhAMgulathI nAraka, tiryaMca, manuSya ane devonA zarIranI avagAhanA mApavAmAM Ave che. A pramANe je pahelAM sUtra 189 mAM kahe. vAmAM AvyuM che, te saMbaMdhamAM gautama svAmI prazna kare che ke te ne mare. je makriyA karI nALA chAttA) he bhadaMta ! nAraka jIvonA zarIranI ApazrIe temaja bIjA tIrthakaroe avagAhanA keTalI kahI che? uttara-(camA ! sudhi pUchAttA) he gautama ! nAraka jIvanA zarIranI avagAhanA be prakAranI kahevAmAM AvI che. jemAM jIva rahe che, tenuM nAma avagAhanA che. na raka vagerenA zarIrathI avaSTabdha je AkAza rUpa kSetra che, te athavA nAraka vagere jIvanuM je zarIra che te avagAhanA che, e A avaga hanA zadane niSkarSAI che. A be prakAranI kahevAmAM AvI che eka bhavadhAraNIya ane bIjI uttarakriya je avagAhanA nA2kAdi paya rU5 bhavamAM potapotAnA AyunI samApti sudhI dhAraNa karavAmAM Ave che, te bhavadhAraNIya avagAhanA che temaja je svAbhAvika zArIrika avagAhanA pachI koI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 48 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa nimittathI avagAhanA karavAmAM Ave che, te uttarakriya avagAhanA che. tAtparya A pramANe che ke nara, nAraka, vagere gatimAM prApta je zarIra che te bhavadhAraNIya avagAhanA che ane A prApta avagAhanA rUpa zarIrathI je bIjA zarIranI vikurvaNa thAya che, te uttarakriya avagAhanA che. jema deva vagere pitAnA zarIrathI kAraNavaza anya zarIra dhAraNa karI le che. zaMkA-zarIranI avagAhanA viSe je prazna karavAmAM Avyo che te prakRta rUpamAM ja pUchavAmAM AvyuM che. te pachI ahIM tene aprakRta bhedanuM kathana kema karavAmAM AvyuM che ? uttara-A zaMkA hacita nathI kemake A jAtanuM kathana je sUtrakAra karyuM che, tenuM kAraNa zarIranI avagAhanAnA pramANane spaSTa karavuM e che, kemake bheda kathana karyA vinA zarIranI avagAhanAnA pramANanuM kathana thaI zake ja nahi eja vAtane sUtrakAra spaSTa kare che-(vastha i nA nA makAnanA sA haoni aMguttA grasaMDAmA, idhapurA) emAM je bhavadhAraNIya avagAhanA che, te jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu che ane utkRSTathI pAMcaso dhanuSa pramANa che. temaja uttarakriya je avagAhanA che, te jaghanyathI aMgulanA sAtamAM bhAga che ane utkRSTathI eka hajAra dhanuSa prANa che A sAmAnya kathana rUpa avagAhanAnuM pramANa narakaganI apekSAe karavAmAM AvyuM che. have eja viSayane sUtrakAra vizeSa rUpamAM vibhinna-pRthivIomAM bhavadhAraNIya ane uttarakriya rUpa avagAhanA pramANa keTaluM che, te praznottarapUrvaka kahe che. (caLaggrg purUSa ne rUcA maM! che mAhirA jIurLA vAttA) prazna-he bhadata ! prathama ratnaprabha pRthivImAM nArakenI keTalI zarIrAvagAhanA kahevAmAM AvI che? uttara-(camA ! suvigA HomttA-taMkaNa-mAdhALakanA 2 uttaraveTiva 2) tyAM nArakenI zarIravagAhanA bhavadhAraNIya ane uttaravaikriyanA rUpamAM be prakAranI kahevAmAM AvI che. (tarathavi T mavaSAnikanA ghA neof avikama saroveof sattApUrUM tiLi thaLI jIrA nukADhDha) AmAM je bhavadhAraNIya avagAhanA che te jaghanyanI apekSA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRTanI apekSA sAta dhanuSa, traNa patni ane 6 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 49 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgula pramANa che. (taya gaM nA pattaravezviyA nA kALeof frchatta mAM koleoi qvorcdhaLu to iLILo vAraNa maMju) temaja je uttarakriya rUpa avagAhanA che te jaghanyanI apekSA aMgulanA saMkhyAmAM bhAga pramANe che ane utkRSTanI apekSA paMdara dhanuSa, be rAtni, 12 aMgula pramANa cha. (sakkarappahA puDhavIe raiyANaM bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogahaNA paNNattA) he bhadaMta! zarkarA pRthivImAM nArakanI zarIrAvagAhanA keTalI che? * uttara-ghocamar! suvir gr) he gautama! A zarIravagAhanA tyAM be prakAranI kahevAmAM AvI che. (raMga) te A pramANe che(mAdhAnannA uttarAviyA ) eka bhavadhAraNIya ane bIjI uttarakriya (ta of it r.. bhavadhAraNijjA, sA jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAga, ukkoseNaM paNNarasaghaNUI. tuja racanAmo, vAraNa anurA) AmAM je bhavadhAraNIya avagAhanA che, te. jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI 15. dhanuSa be rani ane 12 aMgula pramANa che. (taw of nA sA vicA sA jahaNNeNaM aMgulassa saMkhejjaibhAgaM ukkoseNaM ekatIsaM dhaNUI ekkarayaNI ya) 122 uttarakriya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA saMkhyAtamA bhAga pramANa ane utkaTathI 31 dhanuSa temaja 1 2ni pramANa che. (kAjuthavA puravINa - cA maMmAriyA sorgi quLA) he bhadaMta! trIjI pRthivI vAlukA prabhAmAM nArakIonA zarIranI avagAhanA keTalI che? uttara-(joyA ! suvi Humtta) gautama be prakAranI che. () te prakAre A pramANe che. (aphaghALikanA 2 vAviyA 2) eka bhavadhAraNIya ane bIjI uttaravaidiyA (tarava of pA mAthAnikanA sA nahaoLeof kalekajhamALa, sore prajAtI ghauM 24LI ) bhavadhAraNIya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa utkRSTa 31 dhanuSa . ane 1 patni pramANa che (taLa je nA hA kaviyA ghA jhavi saMkAmA 3 vASTi dhakhUhuM to raLIgo ) uttara vaikriya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA saMkhyAmAM bhAga pramANa ane utkRSTathI 62 dhanuSa be ratna pramANa che. (gharSa vAli puravI puchI mALiyakhyA) A pramANe samasta pRthivIenA saMbaMdhamAM praznonI udubhAvana karI levI. joIe (vaMscuhANa puravINa mavapAriLikanI kALe kuraNa zaheranA mA, DAne zopiDuM vo vaLIzo ca) paMkaprabhAmAM bhavadhAraNIya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa utkRSTathI 62 dhanuSa pramANa ane be rani che. (sattarakriyA kahaoLef guhya saMjamA korena, TLAvIrUM ghaNuracArM) uttaravaikiya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA saMkhyAtamA bhAga pramANa ane utkRSTathI 125 dhanuSa pramANa che. (dhUmakvANa mApAranikanA vahaLeoi Tata mahaMnnarama, 3 paLavIuM ghaNuracArUM dhUma prabhAmAM bhavadhAraNIya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa ane utkRSTathI 125 dhanuSa pramANa che. (3ttaraveTivavA baM nna saMgamari soleof ghaggyA) uttaravaikiya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA saMkhyAmAM bhAga pramANa ane utkRSTathI 250 dhanuSa pramANa che. (tamA mAyALakanA sAthe saMkurA savA karo anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 50 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ref UMjhA dharNavADuM) tamaHprabhA nAmanI chaThThI pRthivImAM bhavadhAraNIya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa ane utkRSTathI 250 dhanuSa pramANa che. (uttaraveTivathA nALe aMgura saMgarUmA kakko paMra dhayNayAa) uttaravaikriya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA saMkhyAtamA bhAga pramANa ane utkRSTathI 500 dhanuSa jeTalI che (tamaramANa puravINa rerA mahe! je maDhicA rahoLA ) he bhadaMta ! tamastamAM pRthivImAM nArakIonI keTalI avagAhanA che? (joyA ! suvidyA onttA) che gautama! tyAM be prakAranI avagAhanA kahevAmAM AvI che. (taMka) jema ke (mavaSAbhijJA 5 3ttaradivacA ca) eka bhavadhAraNIya avagAhanA ane bIjI uttarakriya avagAhanA (ratha nA mavaSArafnanA lA gaTTai re alekajhamA, phona vaMza dharA) bhavadhAraNIya avagAhanA tyAM jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che ane utkRSTathI 500 dhanuSa pramANa che. (taragha nA uttara triyA thA no aMguThThANa haMkAra mA 3onuM saM) temaja tyAM je uttarakriya avagAhanA che, te jaghanyathI aMgulanA saMkhyAmAM bhAga pramANa che ane utkRSTathI 1 hajAra dhanuSa pramANuM che. sUtrakAre je sAmAnya rUpathI ane vizeSa rUpathI bane. prakAranI avagAhanAnuM pramANu jaghanya ane utkRSTanI apekSAe kahyuM che te sapheya hovAthI TIkAmAM carcavAmAM AvyuM nathI utkRSTa avagAhanA sAtesAta prathivIemAM pitA potAnA aMtima prastAmAM hoya che. bhavadhAraNIya avagAhanAnuM je utkRSTa pramANa hoya che tenA karatAM bamaNuM pramANu sarvatra uttaraAyiavagAhanAnuM hoya che ema jANuvuM joIe A pramANe nAraka jIvonI zarIravagAhanAnuM pramANu kahIne have sUtrakAra asurakumAra vagerenI zarIrAvagAhanAnuM pramANa kahe che. (asarakumArANaM bhave ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA) prazna-he bhadaMta! asurakumAra devenI zarIravagAhanA. keTalI kahI che? uttara-camA I) he gautama (suvi funttA) ahIM zarIravagAhanA be prakAranI prajJapta thayela che. (taMgahA) te prakAre A pramANe che. (mavaSANijJA ja karaverA ) eka bhavadhAraNIya ane bIjI uttarakriya (taraNa i =aa nA bhavadhAraNijjA sA jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM ukkoseNaM satta rayaNIo) AmAM je bhavadhAraNIya avagAhanA che, te jaghanyathI tyAM aMgulanA asaMkhyA , tamA bhAga pramANa che, ane utkRSTathI sAta patni pramANa che (nA uttaraviviyA sA no aMkuraNa saMvekAma, 3La koca racanANAruM) temaja je tyAM uttarakriya avagAhanA che, te jaghanyathI aMgulanA saMkhyAmAM bhAga pramANu che ane utkRSTathI 1 lAkha jana pramANa che (pUrva surakSA meLe stva thanakumArane mALiyA) ahIM asurakumAranI ane prakAranI avagAha jeTaluM pramANu kahevAmAM AvyuM che, teTaluM ja pramANu nAgakumAra, vidyutakumAra, varNakumAra, agnikumAra, vAyukumAra ane tanitakumAra vagere bhavanavAsina nikAyanA devenI banne prakAranI avagAhanAnuM jANavuM joIe. sU016 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 51 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIkAya Adi ke zarI2 kI avagAhanA kA nirupaNa " puDhaviAcALa mane ! ' ItyAti-- zabdAtha-(puDhaviAcALa aMte ! ke mAyiA karIonAnA vaLattA ?) hai bhadruta ! pRthivIkAyika jIvAnI zarIrAvagAhanA keTalI prajJama thayelI che ? uttara (jJanneLa aMgulla saMle mAnoSanuM vipulsa aa hengar mALa) pRthivIkAyika "jIvAnI zarIrAvagAhanA jaghanyathI a'gulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANu prApta thayelI che. ane utkRSTathI paNu a'gulanA asakhyAtamA bhAga pramANu ja prApta thayelI che. " terA murAd, pujyAre A siddhAntasauMmata gAthA vaDe je 24 daMDaka-sthAna prarUpita karavAmAM AvyAM che. temAM je nAraka ane asurAdvi e pado che, A be padonA vAcyA nAka ane asurakumAra vagere bhavanavAsinikAyanA devAnI zarIAvagAhanAM 191mA sUtra vaDe pratipAdita karavAmAM AvI che. have A sUtra vaDe sUtrakAra pud" A pa vAcyAnI zarIrAvagAhanA pratipAdita karI rahyA che. AmAM sau prathama temaNe sAmAnya rUpathI pRthivIkAyika jIvAnu avagAhanAmAna pradarzita karyu che. enAthI sAmAnya rUpathI te pRthivIkAyika saMbadhI sUkSma jIvAnu, tyAra pachI pRthivI kAyika sUkSma aparyAptakAnuM, pRthivIkAyika sUkSma paryAptaketu', sAmAnya rUpathI mAdara pRthivIkAyika jIvAnuM khAdara pRthivIkAyika aparyAptaka jIvAnu ane Adara pRthivIkAyika paryAptakAnuM avagAhanAmAna nirUpita thaI jAya che. kahevAnu tAtpaya A pramANe che ke A sapta sthAnAmAM pRthivIkAyika jIvAnuM avagAhanA pramANu agulanA asAtamA bhAga pramANu ja jAvu' joie. a0 22 k 19 zakA-jo pRthivIkAyika jIvetu' avagAhanAmAna a'gulanA asakhyAtemAM bhAga mAtra jeTaluM ja che te pachI emanuM jaghanya ane utkRSTa rUpathI e avagAhanA pramANu prakaTa karavAmAM AvyuM che, te virUddha rUpamAM lAge che. krama jaghanya ane utkRSTa avagAhanAmAM ahIM koI paNa jAtanA taphAvata nathI. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 uttaramA kharAkhara nathI kemake azulanA asaMkhyAtamA bhAganA pazu asaMkhyAta bhedA thAya che. eTalA mATe aMgulanA asakhyAtamA bhAgamAM tAratamyattAne lIdhe jaghanya utkRSTanA vicAra tyAM virUddha rUpe dekhAtA nathI. bAja pramANe ap, teja, vAyu ane vanaspatikAyika jIve sabadhI sAta sthAnAmAM aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa avagAhanA jaghanya utkRSTarUpathI jANavI joie paNa sAmAnya vanaspatikAyika jIvAmAM temaja paryAsaka vanaspatikAlika jIvAmAM jaghanya avagAhanAnuM pramANa aMzulanA asa`khyAtamA para Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga pramANe che ane utkRSTa avagAhanAnuM pramANa samudra vageremAM utpanna thayela kamalanAlanI apekSAe kaMIka vadhAre eka hajAra ejana jeluM che. zaMkA-je A pramANe avagAhanA pramANamAM bheda svIkAra karavAmAM Avela che to pachI nAraka, asurakumAra vageremAM paNa aparyAptakanI apekSAthI avagATa hanA prakaTa karavI joItI hatI. paNa tyAM te A rUpamAM avagAhanA kahe vAmAM AvI nathI, te AnuM zuM kAraNa che. uttara-nAraka ane asurakumAra vagere sarva payasa labdhisaMpanna rahevAthI paryApta ja hoya che, aparyAptaka hotA nathI eTalA mATe aparyAptaka rUpa prakArAntarane laIne tyAM avagAhanAnuMmAna prakaTa karavAmAM AvyuM nathI kemake A prakAra rAntaranI tyAM saMbhAvane ja nathI. have sUtrakAra dvIndriyAdi padavAya koTi yAdi jamAM avagAhanAnAmAnane praznottarapUrvaka prakaTa kare che. (ricA pucchA, goyamA, jahanneNaM aMgulassa' asaMkhejjaibhAga ukkoseNaM bArasa noyaNAI). prazna-he bhadata' dvIndriya mAM avagAhanAnuMmAna kaeNTaluM che? . uttara-he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che. ane utkRSTathI bAra ejana pramANa che. A sAmAnya rUpathI dvAMndriya jInI avagAhanAnuM pramANu kahevAmAM AvyuM che. (zAkAttAna nannef aMkurA bahenaramA, uThThoLe viruddha kAraMvAra mALa, aparyAptaka je dvIndriya jIve che, temanI avagAhanA jaghanyathI ane utkRSTathI paNa aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che. (vajana nannenuM aMkurakSa saMwphamApa, roseLa vAragovana) paryAptaka je dvIndriya jIvo che temanI avagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che ane utkRSTathI 12 cajana pramANa che. A bAra yojana pramANu avagAhanA svayaMbhUmaNu vageremAM * utpanna thayela zabanI apekSAe kahevAmAM AvI che. (te phuriyA puThThAgoymaa ! jahanneNaM aMgulassa asaMkhejjabhAgaM, ukkoseNaM tiNNi gAuyAI) prazna-he bhadata ! trIndriya jInI avagAhanAnuM pramANa keTaluM che? uttara-he gautama! trIndriya jInI jaghanya avagAhanA aMgulanA asa khyAtamAM bhAga pramANa che ane utkRSTa avagAhanA traNa gAu jeTalI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 53 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A trIndriya jIvAnI avagAhanAnuM pramANu sAmAnya rUpathI kahevAmAM AvyuM che (annattALuM neLa anulla saMvegamAna koNeLa vigatu jala prasaMIgnamAn) trIndriya jIveAmAM aparyAptaka ndriya jIvAnI ava zAhanA jaghanya ane utkRSTathI a'gulanA asakhyAtamAM bhAga pramANa che. (pajjatagANaM jahanneNaM aMgulasta asaMkhejjaibhAgaM ukkoseNaM tiSNi gAuyAI) paryAptaka zrIndriya .jIvAnI avagAhanA jadhanyathI aMzulanA asakhyAtamAM bhAga pramANa ane utkRSTathI traNa gAu pramANa che. trIndriya jIvAnI A traNa gAunI je utkRSTa avagAhanA kahevAmAM AvI che te aDhI dvIpathI bahAranA dvIpAmAM rahenArA ka zRgAlI vagere trIndriya jIvAnI apekSAe kahe. vAmAM AvI che (vala riyALa pujjA) prazna-he bhada Mta | cauindriya jIvAnI avagAhanAnuM pramANa keTalu che ? uttara-(noyamAM !' bannene anulla saMvegamAna joaLacattAra zAyArM) he gautama! cauindriya jIvAnI jaghanya agAhanA aMgulanA asakhyAtamAM bhAga pramANa che. A avagAhanA kathana sAmAnya rUpathI ja kahevAmAM AvyuM che tema samajavu' joIe (avagnattavALuM bannenuM zolena bi... aMguLasa asaMkhejjaibhAga, pajjattagANaM jahanneNaM aMgularasa, asNkhejjibhaagyuvakaoNleLavajJAti nAkAnuM) aparyApta caturindriya chavAnI jAnya avagAhanAnu pramANa. ane utkRSTa avagAhanAnu N pramANa amulanA asaMkhyAtamA bhAga pramA jInu' che. temaja paryAmaka caturindriya jIveAnI avagAhanAnu pramANu jaghanyathI aMgulanA asakhyAtamA bhAganuM ane utkRSTathI cAra gAu jeTalu'-che. A cAra gAu jeTaluM avagAhanA pramANu aDhI dvIpathI khahAranA dvIpAmAM rahenArA bhramara vagere jIveAnI apekSAe kahevAmAM AvyuM che tema jANavu joie dvIndriya, zrIndriya ane caturindriya jIveAmAM khAdara bheda ja hAya che, sUkSma bheda hAtA nathI eTalA mATe ahIM sUkSma bhedanI dRSTie koi paNa jAtanA vicAra karavAmAM AvyA nathI. prasU.1975/ paMcendIyatiryagyoniko ke zarIra ke avagAhanA kA nirupaNa " padma cittiniyAnoLiyALa " ityAdi-- zabdAtha (vaca niyatirika loniyALa aMte 1 che, mAniyAthIo nA vArA) 3 bhada Mta ! pacendriya tiya cAnI zarIrAvagAhanA keTalI che. (goyamA ! jahaNeNaM aMgularasa asaMkhejjaibhAgaM, ukkoseNaM joyaNa saissaM) uttara-he gautama ! pacendriya tiya ca jIvAnI zarIrAvagAhanAM jadhanyathI a MgulanA asakhyAtamAM bhAga pramANa che ane utkRSTathI eka hajAra cAjana pramANa che. (jJayapaMce sthiti ghoLiyAna pucchA goyama 1 evaM jalacaratiya ca je pacendriya chavA che, temanI zrIrAvagAhano huM gautama A pramANe che. (samuddhima'yavaMyiMttivivajJoniyALa vocamAM ahaNeNaM aMgularasa asaMkhejjaibhAga, ukko seNaM joyaNasahasaM) *sUcchima paMcendriya tiya ca jIvAnI zarIrAvagAhanA huM gautama! jAnyathI agulanA asa khyAtamA bhAga pramANe che ane utkRSTathI eka hajAra Ajana pramANa che. (apajjattamasaM mucchima jalayara paMcidiyatirikkhajoniyANaM pucchA japaNeNaM atulAma anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 r - 54 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jalAlejamA, vaNolena vi zaMkura asaMlejama) saMmUchima jalacara chamAM je aparyApta saMmUrchAima jalacara jIvo che tenI zarIrAvagAhanA jaghanya ane utkRSTathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che. (uttarasNmucchimjlyr ciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA1 .jahANeNaM aMgulassa bakakAmA koNe joyaorahai) saMbhUmi jalacara chamAM je paryAptaka saMmUrNima jalacara jIve che teonI zarIravagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANe che ane utkRSTathI eka hajAra yojana pramANa che. Ane bhAvArtha A pramANe che ke tithI paMce. ndriya cho jalacara, sthalacara ane khecaranA bhedathI traNa prakAranA hoya che. AmAM je jalacara tiryaMca paMcendriya jIvo che-temanA sAta avagAhanAnAM sthAne che. A badhAmAM je utkRSTa avagAhanA eka hajAra yojana jeTalI kahevAmAM AvI che, te svayaMbhUramaNa samudranA monI apekSAthI kahelI jANavI joIe, sthalacara paMcendriya tiryaMconI catuSpada, uraH 5risarSa ane bhujaparisaparanA bhedathI traNa bheda che. AmAM je catupada sthalacara tiyaca paMcendriya ja che, temanA paNa avagAhanAnA sAta sthAne che, temaja sapadi je ura parisa tiryaMca paMcendriya jIve che temanAM paNa sAta . avagAhanA rasthAne che, ghe, nakula vagere je bhujaparisarpa tiryaMca paze. ndriya jIve che, temanA paNa sAta avagAhanA sthAna che. A pramANe catapaNe sthalacara pacendriya tiyanAM avagAhanA sthAna 21 heyache. becara ke jeo paMcendriya tiya ca cha che temanA paNa avagAhanA sthAne sAta che. temaja eka avagAhanA sthAna sAmAnya rUpathI paMcendriyatiya cAnuM che. A pramANe pacendriya tiya ca chanA A avagAhanA sthAne 36 che. eja viSayane sUtrakAra have A sUtravaDe spaSTa kare che-(janmavatiya i hitiritoLiyAne puchI, joyA ! kago saMpuTara zaheranAmA aone voyasadarahaM) garbhajanmavALA je jalacara tiryaMca paMcendriya jIvo che temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che ane utkRSTathI eka hajAra yojana pramANa che. A emanI avagAhanA sAmAnya rUpamAM kahevAmAM AvI che. A gaja paMcendriya tiyaca anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 55 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryApta ane aparyApta ane prakAranA hAya che, teA. (ATTACK= vRkvaMtiyajJalayara paMce diyatirikkha joNiyANaM pucchA goyamA / jahaNaNeNaM aMgulassa asNbhegA solena kavi aMkuraNa jIlalekhamAM) je aparyApta gabha ja tiya iMca pacendriyajIvA che, temanI avagAhanA huM gautama! jAnya ane utkRSTa rUpathI azulanA asakhyAtamA bhAga jeTalI ja che, (pajjaca gagavbhatrakaM tiya jalayara paMcidiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! jahaNNezaM saMtujIraNa gAMlanA, koNe nocana haa) temaja je paryApta gabhaja pacendriya tiya ca jIve che, temanI huM gautama ! jaghanya avagAhanA aMgulanA che 1 che. (ca uppayathalayarapaMvidiyatirikoNiya pucchA, goyamA ! jagaNerNa aM kaccha asala mAAM kArana che zA) je catuSpada sthalacaratiya ce paMcendriya jIvA che temanI avagAhanA, huM gotama jaghanyanI apekSA aMgulanA asakhyAtamAM bhAga pramANu che ane utkRSTanI apekSA gammUti pramANu che. A catuSpada sthalacara tiya ca paMcendriya jIvAnI avagAhanAnuM pramANu sAmAnya rUpathI kahevAmAM Avyu che. A catupa sthalacara tiya ca - pacendriya jIve samUi mi janmavALA hoya che ane A save paryApta ane aparyApta banne prakAranA hAya che, te emanAmAM je (saMmukitappy'thlyrpNcidiytirikkhjonniyaannN pucchA, goyamA ! jahaNeNaM aMgularasa asa lajJamAM zolenuM nAkayavuduA) samari pAMcendriya tiya ca jIvA che temanI manI avagAhanAnuM pramANu he gautama 1 nyathI teA gulanA asakhyAtamA bhAganuM che ane utkRSTathI gabyUi TyuM che. A pAribhASika saMjJA che. ghaNu karIne AnA atha ethI laine nava sudhI evA thAya che, keTalika jagyAe 'ghaNu" A artha mAM paNa pRthak zabda Ave che. (attasamuSThimA yathanuM nivRttiriloniyALa puSkA, janmavALA catuSpada sthalacara ja gabhUti pRthak a uppara goyamA ! jahaNaNaM aMgAsa asaMkhejjabhAga ukoseNa vi aMgulasya asaMkhejjai bhArga) sa janmavALA catuSpada sthalacara pacendriya tiya ca jIvA ayyatA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 . 56 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chetemanI avagAhanA haigautama ! jAnyathI aMgulanA asa`khyAtamA bhAga pramANu che ane utkRSTathI paNu a'zulanA asakhyAtamAM bhAga pramANa che. (padmattaLalamunic upayathaya rapaMca diyatirikha joNiyANaM pucchA, goyamA ! jahanneNaM aMgUrastha asNlephnamAAM zolenuM i nAcavu utta) temaja je samUcchima janmavALA catu. pada sthalacarapacendriya tiya ca jIvA paryAptaka che temanI avagAhanA hai gautama! jaghanyathI agulanA asa MkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI gabhUta pRtha che. (namavaticaracayahacarapaMne cisiriyalanoLiyAnuM pucchA, gocamA ! naLanuM aMkurukSa AlalekhamALa chotterna che nAcADuM) je pacendriya catuSpada sthalacara paMcendriya jIvA ga janmavALA che, temanI avagAhanA hai gautama ! jaghanyathI aMgulanA asakhyAtamAM bhAga pramANa che ane utkRSTathI 6 gadyUta pramANu che. A gabha ja pacendriya catuSpada sthalacara tiya ca jIvAnI avagAhanA' pramANu sAmAnya rUpathI pratipAdrita karavAmAM Avyu che. paryApta temaja aparyAptanI apekSAe emanI avagAhunAnu' pramANu A pramANe che. (apajjatagagabbhavakaMtiyaca uppayathaLayarapaMce' diyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA jahaNaNeNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgaM ukkoseNa vi aMgula asaMkhejjaibhAgaM ). aparyAptaka ga janmavALA catuSpada sthalacara pacendriya tiya caceAnivALA jIvAnI avagAhanA huM gautama! jaghanya ane utkRSTa rUpathI 'gulanA asa'. khyAtamA bhAga pramANa che (khattagamayatiyavayacacarapaMce niyaMttiriyala joNiyANaM pucchA, goyamA ! jahaNeNaM aMgulamsa asaMkhejjaibhAgaM sakoseNaM temaja paryAsaka gala janmavALA je catuSpada sthalacara paMcendriya tiya ca jIve che, temanI avagAhunA hai gautama ! jAnyathI aMgulanA asakhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI 6 gAu pramANa (36sivvapanayaMtti'cittivivajJoLiyAnuM duSThAnoyamAM ! dhULe naM jhulla alavenA uddolana hoyaLavaA) je u:parisa sthalacara paoNMcendriya tiya c jIvA che temanI avagAhanA, hai gautama ! jaghanyathI alanA asakhyAtamA bhAga pramANu che ane utkRSTathI eka hajAra cAjana cArUM ) che. a0 24 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 57 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa che. (hakurijhamAravavithaigavigativinoLiyaof puchA -goyamA ! jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM ukoseNaM joyaNapuhu) 8 parisarSa thalacara paMcendriya tiryaMca cha saMmUIima janmavALA che temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI jana pRthakRtva che. (bakattAsaMkurisTamarapatiecuthayarapNcediytirikkhjonniyaannN pucchA-goyamA! jahaNNeNaM aMgulapsa asaMkhejjaibhAgaM 3 rana ri gurANa ahalevAma) saMmachima janmavALA je uraH parisarSa sthalacara paMcendriya tiryaMca jIve aparyAptaka che. temanI jaghanya ava* gAhanA ane utkRSTa avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che. (pajjattAsamucchimauraparisappathalayarapaMcediyatirikkhajANiyANaM pucchA-goyamA ! kALuM jusa pasaMvekArUnA koNe koyaonydutta) saMmUci7ma janmavALA je ura parisarSa sthalacara paMcendriya tirthaM ca chava paryAptaka ' che. temanI avagAhanA, he gautamo jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che ane utkRSTathI rojana pRthakutva che, (jamavaticAravaripatha yApaMcediyatirikkhajoNiyANaM pucchA goyamA / jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjA mAM vorene kothaLaahaf) je uraH parisarpa jalacara paMcendriya tiryaMca garbhajanmavALA che temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaM. khyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI eka hajAra yojana pramANa che. (apajjattagaganbhavatiya uraparisappathalayarapaMcediyatirikkhajoNiyANe pucchA yAjahaNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM ukkoseNaM vi aMgalastra kalakattamAma) gajanmavALA je ura parisarSa sthalacara tiryaMca paMcandriya jIve aparyAptaka che temanI avagAhanA che. gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI paNa aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che. (vArajamavatiya parivAra vicattiriyAkoLiyAdi pujhAyanA! nahaof iANA mahekAmA 34oNe joyApada) garbhajanmavALA je ura:parisarpa sthalacara tiryaMca paMcendriya jI paryAptaka che. temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI 1 hajAra yojana pramANa che. (muspthlyrpNcediytirikkhjaanniyaannN pucchA-goyamA ! jahaNNe aMgulassa kalekajharamA 3 i jArathaTdatta) sthalacara paMcendriya tiryaMcanA bhedathI je bhuja parisapa che temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI gabhRta pRthakutva che (saMgcchimbhuyprisppthlyrpNcediytirikkhjonniyaann pucchA-goyamA ! jhbena gurucNa kSetramAM koNe dharydura) je bhujaparisarpa sthalacara jIva saMmUrijhama janmavALA che, temanI avagAhanA he gautama ! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkaTathI dhanuSa pRthakutva 2. (apajjacagasamucchimabhuyaparisappathalayarapaMcediyatirikkhajoNiyANaM pucchA 'hara" ; anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 58 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goyamA * jahaNNeNa aMgulassa asakhejaibhArga ukkoseNa vi aMgulassa aslenAmAM) temaja je saMmUchima bhujaparisarpa sthalacara jIvo aparyAptaka che temanI avagAhanA he gautama, jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu che ane utkRSTathI paNa aMgulanA akhAtamAM bhAga pramANa che, (pajjattagasamucchimabhuyaparisappathalayarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA goyamA ! nagm[ aMkuraNa saMkSemA hakkoNeja pazupuru) ane je saMmachima bhujaparisarSa sthalacara paMcendriya tiryaMca jIvo paryAptaka che temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI te aMgulanA asakhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI dhanuSa pRthakatva che. (1ramavA~ticamucariSacpathatharapNciNdiytirikkhjonniy.nne pucchA goyamA! jahanneNaM aMgulassa asaMkhejjaI At gaolejuM nAcatta) gabha janmavALA je bhujaparisarSa sthalacara pacediya tiryaMca jIve che, temanI avagAhanAM he gautama! jaghanyathI te aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI gabhUta pRthapha va che. (gara jjattagagambhavakkaMtiyabhuyaparisappathalayarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchaa-goymaa| jahanneNaM aMgulassa asaMkhejjahabhAgaM ukkoseNa vi agularasa aslenjamA) je bhuja parisarSa sthalacara che garbha janmavALA che ane aparyAyAvasthApanna che, temanI ja ghanyAvagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa hoya che. ane ukRSTa avagAhanA paNa aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa hoya che. (jUnattamavativamurArihAthatharaviMvitti kkhajoNiyANaM pucchA goyamA / jahaNeNaM aMgulassa asaMkhejjaimAgaM ukkose ) je bhuja parisarpa sthalacara che garbha janmavALA che ane paryA. taka che, temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI te aMgulanA asaMkhyA tamA bhAga pramANa che. ane utkRSTathI gabhUta pRthaMkava che. (aphacarara. diyatirikkhajoNiyANaM pucchaa-goymaa| jahaNNeNaM gulassa abakhejjahabhAge romAM dhaNupuyutta) je becara tiryaMca paMcendriya jIve che, temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI te aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che. ane utkRSTathI dhanuSa pRthakatva che. (juniyA nA pariNA saMkimaLa ripu ni jame, mALiya) sAmAnya saMmUrNima khecara. pacandriya tiryaMcajIvonI avagAhanA jaghanya ane utkRSTa rUpathI jema samachama janmavALA bhujaparisarSa paMcendriya tiyAnA traNa padomAM kahevAmAM AvI che, te pramANe ja samajI levI joIe. (janmavatiya saMdara paMcediyatirikkhajoNiyANa pucchA, goyamA ! jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM soLa ghagggoN) garbhajanmavALA je khecara pacendriya tiryaMce che temanI avagAhane he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI dhanuSa pRthakva che. (kavannattAmatithalAravalaMrira. nirikaaoLiyAne pujA, mA ! baMnuNa lagAmA 3seja ri guNa lenamA) garbha janmavALA je khecara paMcendriya apa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 59 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaptaka tiya che, temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI paNa aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che. (kattAmavayaMticaratiti koLivA puchA, mA ! kahone aMgura kalaMkanamA roSe tharytta) garbha janmavALA je khecara paMcendriya paryApta tiya ce che, temanI avagAhanA he gautama! ja ghanyathI to aMgulanA aMsakhyAtamA bhAga pramANa che ane ukaSTathI dhanuSapRthaphatva che. A pramANe pacendriya tiyonA 30 avagAhanA sthAnanuM vistArapUrvaka kathana karIne have sUtrakAra saMkSepamAM teno nirUpaNa mATe (vA saMjaLiridAmo mati) A pade vaDe be saMgrahaNI gAthAone udadhRta karavAnuM sUcana kare che. (taM kadA) te be gAthAo A pramANe che:(joynnshstr gAuyapuhuttaM tattoya joyaNapuhattaM / hoNhaM tuM dhaNuputtaM, saMmucchime ho vAraM inzA saMmUcchima janmavALA je jalacara paMcendriya tiryo che temanI utkRSTa zarIravagAhanA eka hajAra yojana pramANa jeTalI ja che. ' AnAthI vadhAre nathI. saMmUchima je paMcendriya catuSpada tiya che temanI kRSTa zarIravagAhanA phakta gabUta pRthaphatva jeTalI ja che. saMmUchima je ura parisarSa paMcendriya tiryaMce che, temanI utkRSTa zarIravagAhanA phata cojana pRthakva jeTalI ja che, saMmUchima je bhujaparisarSa paMcendriya tiyA che, temanI utkRSTa zarIravagAhanA ane je saMmUchima khecara paMcendriya tiryo che, temanI utkRSTa zarIravagAhanA phakta dhanu pRthakva jeTalI ja che. A pramANe A gAthAmAM saMmUchima janmavALA tiryaMcAnI avagAhanAnA pramANane saMgraha karavAmAM AvyuM che, have garbhajanmavALA tiyAnI avagAhanAnA pramANane saMgraha karIne kahenArI gAthA batAvavAmAM Ave che(joynnshsschggaauyaaii tatto ya joyaNa sahassaM / gAyaupuhattaM bhuyage, parastrImu bhave pazuputti II AmAM A vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke je garbhajanmavALA jalacara paMcendriya tiya" che temanI utkRSTa avagAhanA eka hajAra yojana pramANa jeTalI ja che. garbhaja catuSpadanI 6 galcata che. - garbhaja: ura parisarponI eka hajAra ejana jeTalI che. garbha ja bhujapari. sarponI gabhUta pRthatva che. garbha ja pakSIonI dhanu pRthakatva che. A pramANe paMcendriya tiyanI avagAhanAnuM spaSTIkaraNa karIne have . sUtrakAra a0 ra1 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 60 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyonI avagAhanA viSe kahe che-(mathurA mare! je maDhiA para roLApaLA paUttA ?) he bhadaMta! manuSyanI zarIravagAhanA keTalI che? uttara-(nocanA!) he gautama! (Gemi karaMjamA kavazeLi vichina kathA) manuSyonI sAmAnya rUpathI zarIravagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANe jeTalI che ane utkRSTathI traNa gabhUtagAu-pramANa che. (lachimamageSALuM pucha-oya! valaleka mari 3oseLa vi zaMkuri annAbhAI) je saMmUchima manuLyo che temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI paNa aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che. mavattiya majutA puchA camar! Tom gurU bajAra mA kajaLa rini jAvacAruM) je garbha ja manuSyo che temanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMzulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI traNa gabUta pramANa che. (gaq=AttAmavatiyamageNA puchA-cA! jahaNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM ukoseNaM vi aMgulassa asaMkhejjaibhAga) - garbha janmavALA aparyAptaka manuSyanI avagAhanA he gautama! jaghanyathI aMgu lanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che ane utkRSTathI paNa aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che. (uttaramavaricamapurakSALuM zothamA! yomi kaMTsa zaheranAmA kore riNi yAE) he gautama! jaghanyanI apekSA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che ane utkRSTathI traNa gabhUta pramANa che. bhAvArtha-A sUtra vaDe sUtrakAre paMcendriya tiya ane manuSyanI - jaghanya ane utkRSTa avagAhanA. nirUpita karela che. garbhajanma, saMmUchima . janma ane u5yAta janma A pramANe janma traNa prakAranA hoya che. A 'sarvamAM upapAta janmo deva ane nArakanAM hoya che. tiyAnA ane mANusenA garbhajanma ane saMmUrNima janma hoya che paMcendriya tiryaMca jalacara sthalacara ane khecaranA bhedathI traNa prakAranA hoya che. AmAMthI dareke darekanuM avagAhanA sthAna ahIM sAta-sAta prakAranuM A pramANe kahevAmAM AvyuM che. (1) sAmAnya jalacaranI avagAhanAnuM sthAna. (2) saMmUcchima janmavALA jalacanI avagAhanAnuM sthAna, (3) saMmU7ima janmavALA aparyAsaka jalacaronI avagAhanAnuM sthAna, (4) saMmUrNima janmavALA paryApaka jalacaranI avagAhanAnuM sthAna. (5) sAmAnya garbhajanmavALA jalacara tirya. cAnI avagAhanAnuM sthAna. (6) garbhajanmavALA aparyAptaka jalacaranI avagAhanAnuM sthAna. (7) garbha janmavALA paryAptaka jalacaronI avagAhanAnuM sthAna A pramANe jalayAnA A sAta sthAnamAM sarvatra jaghanya avagAhanA ane aparyAsakenI utkRSTa avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAnya jalacaranI avagAhanA sAmAnya paMcendriyatiyanI avagAhanA je pramANe kahI che, te pramANe samajavI. sAmAnya paMcendriya tiya"nI avagAhanA utkRSTathI sAmAnya jalacaronI avagAhanAM sAmAnya paMcendriya tiryaMconI avagAhanA eka hajAra jatuM pramANa che ane jaghanyathI : aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANe che. samUzkena janmavALA ane garbha janmavALA paryApta jalacanI avagAhanA utkRSTa eka hajAra jana pramANa che. A avagAhanAmAnA aMtima samudra ke je svayaMbhUramaNa samudra che, tenA manI apekSAo jANavI joIe sthalacara tiyanA catuSpada, ura parisapa, ane bhujaparisarSanA bhedathI traNe bhede che. A sarvanA paNuM avagAhanA sthAna jAdA judA sAta-sAta che. A sarvanI jaghanya avagAhanA ane aparyAsakenI utkRSTa avagAhanA aMgulanA asakhyAtamA bhAga pramANuM che. saMma7ima janmavALA ane janmavALA paryApta catuSpadanI utkRSTa avagAhanAnuM pramANu kramaza gati pramANu pRthakva ane 6 gabUta che, catupadanI 6 gaLyuta pramANu je avagAhanA kahevAmAM AvI che, te kevakurU vagere uttama bhega bhUmigata garbha ja hAthIonI apekSAo jANavI joIe. saMmUzkena janmavALA ane garbhajanmavALA paryApta ura parisanI utkRSTa avagAhanA kramazaH jana pRthakRtva ane jana sahastra jeTalI che. ahIM eka hajAra ejananI avagAhanA, bahitI pavati garbhaja sarponI apekSAe kahevAmAM AvI che, tema samajavuM joIe saMpUrjhana janmavALA ane garbha janmavALA paryApta bhuja parisarponI utkRSTa avagAhanA kramazaH dhanuSa pRthakatva ane gabhUta pRthakva che. khecara tiyAmAM jaghanya avagAhanA sarvatra aMgu* lanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che. saMpUrjhana paryApta becaranI utkRSTa avagAhanA dhanuSa pRthakatvanI che ane garbhajanmavALA paryApta khecanI utkRSTa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amory rarr anuyogacandrikATIkAstra198paJcendriyatiryagyonikAdInAMzarIrAvagAhanAni.199 janmavAle paryApta khecaroM kI utkRSTa avagAhanA bhI dhanuSa pRthaktva hai| vizeSa khulAsA ke liye isa koSThaka ko dekhiyea.kra. nAmaH-sAmAnyapaMcendriya jaghanya avagAhanA utkRSTa avagAhanA ,, jalacara aMgulake asaM.bhAga 1 hajAra yo.pramANasaMmUrchana, , aparyApta jalacara aMgula ke asaM.bhAga , paryApta jalacara 1hajAra yojana garbhaja " ,, aparyA. , ___aM. a.. ,, paryApta " 1 hajAra yo.. thalacara catuSpada aM a. 6 gavyUta . saMmUrcha / " " gavyUta pRthaktva , aparyApta , " " a. a. .. , paryApta , ___ ganyUta pRthaktva garbhaja catuSpada 6 gavyUta avagAhanA paNuM dhanuSa pRthaphatva che. A saMbaMdhamAM vizeSa spaSTIkaraNa mATe ahI nIce mujaba kASTaka ApavAmAM Ave che." a. pha. nAma:-sAmAnya paMcendriya jaghanya avagAhanA utkRSTa avagAhane .. jalacara aMgulane asaMkhyA- 1hajAra janapramANa tamAM bhAga saMmUcchana aparyApta jalacara paryApta jalacara garbhaja jalacara , aparyApta " - , paryApta , ' thalacara catuSpada . bhUchana, masa. ma. asa. " " - ma. asa'. mA 1 hajAra jene ma. sa. 1 hajAra yojanA 6 gadhUta acyUta pRthatva ma. asa.. bhavyUta pRtha.1. bhavyUta che aparyApta paryApta " "'.'. garbhaja ura parisapa - anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. f s " h m m h mh lh 6 , aparyAptaka 7 , paryApta uparisarpa ___ aM. saMmU. uraHpari. " , aparyApta " ". , paryApta garbhaja uraHparisa , aparyApta , , paryApta , bhuja parisarpa samU. bhuja. parisarpa aparyA. , paryApta 5. garbhaja . . , aparyApta: . , ___". paryApta , asti , yAta .... " 72: parisara sa. sabhUzana 72: pari. . , " "maryApta , ...., paryApta garbhaja ura parisarpa aparyApta " paryApta bhuja parisarSa sabhU, bhUrA 5. aparyA. , m h m m qm mn mr s sh anuyogadvArasUtre aM.. a. yojana pRthaktva 1 hajAra yo. yojana pRthaktva a. a. yojana pRthaktva 1 hajAra yojana aM. a. 1 hajAra yojana gavyUta pRthaktva dhanuSapRthaktva aM. a. dhanuSa pR. gavyUta pR. aM. gavyUta pRthaktva ma. ma. jana pRthakRtva 1 hajAra ejana jana pRthaphatva ma. ma. jana pRthakatra 1 hajAra yojanA sa. sa. 1 hajAra jana gabUta pRthakva dhanuSa pRthakatva sa. bha. dhanuSa . acyUta pR. bhA. bha. 0yUta . " bha.. , , " bhasa. " gaja paryApta sa 28. " apaya 5 .. , paryAta , asa. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 64 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuyogacandrikA TIkA sUtra198paJcandriyatiryagyonikAnAM zarIrAvagAhanAni.20 khecara , dhar : 2 apa, ja . che garbhaja che ja 4. e. che a5. je britijJa za rU javAnA thAra so re javAdanA sthAna 5 hote haiM / jisa kI avagAhanA isa prakAra se haimanuSya 4. e. rU gUna za0 saM. garbhaja 3 gavyUta gabheja . . a naM. jI. 3 tIna byu. zayana sAmAnya ja che seha migs : sSTa aa. nA tIna gavyUta kahI gaI hai / vAta, pitta, zukra zoNita Adi meM saMma 1 khecara dhanu pR. saMmUDa , a. a. asaM. pa. pu. ' garbhaja - a. a, aM. a. , paryApta aM. asaM. dhanuM pU. A paMcendriya tiyAnA 36 avagAhana sthAne che. manuSyonA avagAhana sthAne 5 hoya che. jemanI avagAhanA A pramANe che. manuSya aM. a. 3 gacUta pra. samU0 . . . a. garbhaja 3 gabUta apa, aM. a, ., paryA. aM. . . asaM. 3 gabhUta prathama sAmAnya paThamAM devamurU vagere manuSyanI utkRSTa avagAhanA brAI gabhUta jeTalI kahevAmAM AvI che, vAta, pitta, zukra, zANita vageremAM sa a0 26 >> paryA. e. , apa. gaja aM. a. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vANamaMtara Adi ke zarIra kI avagAhanA kA nirupaNa mi manubenI utkRSTathI paNa zarIravagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che teo ATalI avagAhanAmAM rahevA chatAM e mRtyu pAme che. sU0198AA 'vANamaMtarANaM bhvdhaarnninjaa'| ityaadi| zakhAtha (kAnamaMtA mAyALakanA 2 uttaraveTivathI ja sAumATof mALavAnA) vAnarthAtaranI bhavadhAraNIya ane uttarakriya rU5 aMka gAhanA je pramANe asurakumAranI pahelA kahevAmAM AvI che. te pramANe ja jANavI joIe (vahA vALamaMtarAna rahI soviyANa vi) jevI avadhAraNIya che ane uttaravaikriya rUpa avagAhanA vAtanI che tevI ja avagAhanA jyotiSka devonI paNa che. (jojo je revAne mare je mahAviA sarIroTILA pattA) he bhadaMta ! dharmaka5mAM devenI avagAhanA keTalI hoya che. uttara-zomAM A suviNA vALA) he gautama! saudharmaka5mAM devanI * avagAhanA be prakAranI prajJapta thayelI che. () te prakAro A pramANe che- (mavALA ca sattAvikA ca) eka bhavadhAraNeya avagAhanA ane bIjI uttarakriya avagAhanA (tAtha i sAM sAM mAdhApatLakanA sI alakAimA kore thaLIo) AmAM je bhavadhAraNIya avagAhanA che. te jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che, ane utkRSTathI sAta rahina pramANa che. (ratha nA sA rattAkadivasa nA nagoLAM mArA silekajhAmai sole koyANayaf) uttarakriya avagAhanA jaghanyathI aMgulanA saMkhyAta bhAga pramANa che ane utkRSTathI eka lAkha jana pramANu che. (ga vALARje vi maNizaM, A pramANe ja IzAnaka9pa mATe paNa jANI levuM joIe. ( mALa ravAja purachI sasarA. lii Saa mALiyadA) saudharmaTha95nA devenI pRcchAnI jema zeSakonA devonI pRcchA jANavI joIe. prata-A kayAM sudhI ? uttara-(Ava karavuLo ) amrutakala5 sudhI (laijmAre je rerAza are! che madAAi sIrojALA pattA ?) he bhadaMta ! sanaskumAra kalpamAM devonI zarIravagAhanA keTalI che? uttara-Lor! suvigA pachAttA) he gautama / be prakAranI zarIravagAhanA tyAM prajJapta thayelI che. (saMjJA) te be prakAro A pramANe che-(mAjikanA 2 karotriyA ca) eka bhavadhAraNIya ane . bIjI uttarakriya (tattha NaM jA sA avadhAraNijjA sA jAnneNaM aMgulassa asaMkhejjahabhAgaM rakkoRi B racI) A sarvemAM je ahI bhavadhAraNIya zarIravagAhanA che, te ja ghanyathI te aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che. ane utkRSTathI 6 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 66 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rani pramANa che. (uttara triA na koie) uttaravikriyA rUpa zarIravagAhanA tyAM saudharmaka9panI jema eka lAkha jana jeTalI che. (nA saLaMgat taddA mATe ri mALiyA) sanakumAranI jema mahendraka95mAM paNa 6 ratni pramANa avagAhanA jANavI joIe. (vaMmaruMmArA niSNA nanne baTharaNa alaMka dama, vokevi jrAvaLo) ane lAMta, A be kapamAM bhadhAraNIya zarIravagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu ane utkRSTathI pAMca rani pramANa che. (3ttaraveriyA nA tophame) uttarakriyA 35 zarIravagAhanA ahIM saudharmakalpanA jevI che eTale ke jaghanyathI aMgulanA saMkhyAmAM bhAga utkRSTathI eka lAkha jananI che. (mahAsukke sahassAresu bhavadhAraNijjA jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM 3worena rAri thIgo) mahAzukra ane sahastrAra A be kapamAM bhavadhAratha zarIravagAhanA jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAta bhAga pramANu ane uSTathI cAra rani pramANa che. (uttaravayA nA loko temaja uttarakriya rU5 zarIravagAhanA saudharmakalpanI jema che. eTale ke lAkha jana jeTalI che. (gAyavAcagALamajupaNu pi mavaSAnijhA kaNaom aMgura kalekajhamAi soLe sini. kathaLIgo) Anata, prANuta, AraNa ane azruta A kapamAM bhavadhAraNuMya zarIravagAhanA ja ghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa ane utkRSTathI traNa rani (hAtha) pramANa che. (3ttaradizA jahA sorame) uttaravaikiyA rUpe zarIravagAhanA ahI saudharma svarga jevI ja che. eTale ke eka lAkha jana jeTalI che. kArelA maM! che madAAi romrNanA janA) he bhata! yika devenI zarIravagAhanA keTalI che ? uttara-(7oranA ! je mavaSAnnei zarIra jai) he gautama! ahI eka bhavadhAraNIya zarIra ja prajJapta thayela che. (nadami sag mai swoLe TurinALI) te jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu che ane utkRSTathI be rani pramANa che eTabha mATe ahIM uttarakriyA rUpe zarIravagAhanA nathI. (laghuttarottara vALa mare! re mArjiA karIzALA word) he bhadaMta ! anuttara vimAnamAM keTalI zarIravagAhanA prajJapta thayelI che? uttara-(myama! ne maravALine zarIrane, banneLe guNa vAraMsSamA, soLe ghaNA (caLa) he gautama anuttaravimAnamAM eka bhavadhAraNIya zarIra hoya che. te jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAmAM bhAga pramANa che ane utkRSTa eka rani pramANa che. uttarakriyA rUpa zarIravagAhanA nathI. ( janArago sivide go) A utsavaMgula saMkSepathI traNa prakAranI kahevAmAM AvI che. (saMjJA) tenA traNe prakAre A pramANe che. (jUrva maMjuche, paraMtu ghais) sUaMgula, pratarAMgula, ane nAMgula (griAcA ghanapANiyA peDhI sUI aMgule sUI sUIe guNiyA payaraMgule, payaraM sUIe, guNiyaM ghaNaMgule) me anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgula lAMbI temaja eka pradeza bheTI je nabha:pradeza zreNI che tenuM nAma sUTyagula che. sUcIne sUcI vaDe guNita karavAmAM Ave te pratarAMgula bane che sUcIthI guNita pratara ghanAMgula kahevAya che. (gya sUI gurupayagsghngulaannN kayare kayarehito appe vA bahue vA tulle vA visesAhie vA 1) bhadUta! sUyaMgula, pratarAMgula, ghanAMgula AmAMthI keNu kAnAthI alapa che? ane keNu kenAthI mahat che ? koNa kenI barAbara-tulya che? temaja kANu kenAthI vizeSAdhika che? uttara-(vatho sUra rche, jAMbu mAMguLa, ghaiANe gataM gALa) AmAM sauthI kama sUyaMgula che. sUryaMgulathI asaMkhyAtagaNe pratarAMgula che ane pratarAMgulathI asaMkhyAtagaNe ghanAMgula che. ( taM haMgu) A pramANe A ulleSAMgulanuM svarUpa che. bhAvArtha...A sUtra vaDe sUtrakAre vAnarthAtara, tiSka ane vaimAnika devonI avagAhanA keTalI che ? A vAta spaSTa karI che vyaMtara ane jyAtiSka devenI avagAhanA asurakumAranI jema che, vimAnika devonI paNa 0 27 A pramANe ja che paraMtu je emAM vizeSatA che, te A pramANe che saudharma IzAna A be kapamAM bhavadhAraNIya zarIravagAhanA utkRSTa rUpathI sAta hAtha pramANa che. sanakumAra ane mahendra A be kalAmAM 6 hAtha, brahmalaka ane lAMtakamAM 5 hAtha, mahAthaka ane sahastrA2mAM 4 hAtha, Anata, prANuta, AraNa, ane acutamAM 3 hAtha, greveyakamAM 2 hAtha, ane anuttara vimA. nAmAM eka hAtha mamaNa che. A usedha gula sUcI, pratara ane dhananA bhedathI traNa prakAranI che emana svarU5 AtmAgulanA prakaraNamAM spaSTa karavAmAM AvyuM che bhavadhAraNIya avagAhanA sarvatra jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu kahevAmAM AvI che vizeSa spaSTatA mATe ahIM A keSTaka ApavAmAM Ave che - kamAMka devanAma avagAhanA jaghanya utkRSTa uttarakriya ja. u. 1 bhavanapati bhavadhAraNIya aMga lane 7 hAtha , aMgu. 1lAkha asa'. bhAga che , jana 2 thatadeva 3 cetikadeva 4 saudhama IzAna che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> 6 hAtha - 5 hAtha " - hAtha 5 sanaskumAra mahendra , 6 brahmaloka lAMtaka che 7 mahAzuka sahastrAra ) 8 Anata prANata : 9 AraNa ayuta 10 9 zaivayaka 11 4 anuttara 12 5 muM sarvArthasiddha che 3 hAthe , 2 hAtha , u.vai, nathI " . " - 1 hAtha ke ' ' vAva : , + 5: : : :Kn). ka kaMIka kAma hAtha . " . . . .19 che. pramANAMgula ka nirUpaNa have sUtrakAra pramANagulanuM kathana kare che. "re #i vmAje?" ItyAdizabdArtha-(se jiM mAiir) he bhadrata. te pramANugula zuM che? uttara-(bhAnu) te pramANugula A pramANe che-gang cAuraMtavakavaTTissa aTusovaNNie kAgaNorayaNe cha tale duvAlasaMssie, aTakafong, siMhAsaMdira kaon) eka eka cAturanta cakravartI rAjAnuM aSTa suvarNa pramANa eka kANirana hoya che. dakSiNa, pUrva ane pazcima A traNe . zAomAM vyApta lavaNasamudra sudhInI ane himavatparvata paryata bhUmine eTale ke paripUrNa SaDU khaMDamaMDita bharatakSetrane-je pitAnA cakathI vijita karI adhikRta kare che, evA rAjAo "cAturanta cakavatI kahevAya che. bharatakSetranA 5 svecchakhaMDa ane 1 AryakhaMDa Ama 6 khaMDa che. A 6 khaDemAM cakravartInI AjJA mujaba zAsana cAle che. eTalA mATe teo A SaDU khaMDa bharatakSetranA eka chatra adhipati hoya che. e 14 ratnonA svAmI hoya che temAM 1 eka kAkiMI rana hoya che enuM pramANa aSTasuvarNa jeTaluM hoya che. eka suvarNa 16 karmamASakenuM thAya che. 1 karma mASaka pAMca bhuja ne thAya che e dhAnyamASa phalanI eka gu ja thAya che, eka dhAnyamASa kala 16 zveta sarasavanA vajana barAbara thAya che eka zveta sarSa. cAra madhura tRgu phaLAnuM hoya che temaja te kAriNI ratna 6 talavALuM hoya che cAre dizAonI taraphanA 4 tala ane uparanIcenI taraphanA be tala, A pramANe A 6 tale te kAkaNI ratnomAM thAya che tenI dvAdaza koTI hoya che ATha karNikAo heya che. enuM saMsthAna sonInI eraNa jevuM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che eTale ke A samacaturastra hoya che. (tarad of vme jozI vahaMmvidyuma) A kAmiNa rananI eka eka keTi upAMgula pramANa paheLI hoya che tAtparya A pramANe che ke kAkiNI ratnanA je 12 khUNAo che te eka usedhAMgula pramANa che. kemake kAkiNI ratna samacaturastra hoya che, eTalA mATe Ane AyAma (laMbAI) ane viSka (pahoLAI) dareka use. dhAMgula pramANa hoya che, Ama jANavuM joIe UMcI karavAthI je keTi AyAmavatI--salAMbI) hoya che, teja trAMsI karavAthI viSkabhavatI-pahoLI-thaI jAya che. eTalA mATe AyAma ane vijhaMbha AmAM game te ekanI jANa thai jAya to tenA parathI bIjA vize paNa jJAna thaI jAya che eTalA mATe ja sUtrakAre sUtramAM mAtra vikaeNbha padanuM ja kathana karyuM che. kemake AnAthI ja AyAmanuM jJAna thaI jAya che. A pramANe kAkiNuM ratna utsadhAMgula pramANu thAya che, A vAta sUtrakAre ahIM kahI che. (te samadara mAvo mahAvI2e adbhar4) AnI eka eka keTigata je utsadhAMgula che, te zramaNa bhagavAna mahAvIrane eka ardhA gula che. (taM kAraHTLApamaige mArU) A ardhA gulathI eka hajAra usedhAMgula eka pramANAMgulane banAve che eTalA mATe ja "vAmageSe mane kaMkunuM pramALardaY" evI A zabdanI vyutpatti che A te aMgula che ke je parama prakarSarUpa mAna-pari. mANa-prApta che enA karatAM bIje ke I agala nathI athavA yuganA prAraMbhamAM samastalAka vyavahAranI ane rAjyAdinI sthitinA praNetA hovAthI pramANuM bhUta bhagavAna ! AdinAtha ke bharata thayela che te emane je aMgula che, te pramANAMgula che A pramANe pramANu puruSane je aMgula che, te pramANAMgula che. e paNa Ane vAcyA thaI zake che. zaMkA-A uparyukta sarva kathanane niSkarSa eja ke eka hajAra ulle dhAMgune eka pramANagula thAya che, te sUtrakAre A pramANe ja kahevuM jaIe te pachI mUlamAM "prANa no tyAyi" pATha vaDe je pramANugulanuM varNana karavAmAM AvyuM che, tenuM kAraNa zuM? . uttara-ziSyanI kAkiNI ratna kevuM hoya che e viSayanI jijJAsAnI paritRpti thaI jAya ane te ziSya "kAkiNI rana kevuM hoya che. e saMbaMdhamAM pUrNajJAna meLavI zake te mATe A varNana karavAmAM AvyuM che. (eeNaM aMgulappamANeNaM cha aMgulAI pAdo, duvAusaMgulAI vihatthI do vihatthiyo rayaNI, do rayaNIko kucchI, do kucchoyo 'dhaNU, do ghaNusahassAI gAuyaM rAri jAvAjhuM joya) aMzula pramANuthI 6 aMgulane eka pAda hoya che 12 aMgulanI eka vitasti hoya che. be vitastionI 1 rana-hAthe hoya che. be rAtninI eka kukSi hoya che be kukSionuM eka dhanuSa hoya che be hajAra dhanuSa barAbara eka gadhUta (gAu) hoya che. cAra gabhUtanuM eka jana hoya che. (guri pamAguhef $ jaLoca) A pramANagulathI kayA prajananI siddhi thAya che? za0 28 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 70 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 uttara-(ggi pamALA purI caMdA) A pramANuAMgulathI ratnaprabhA vaMgere pRthvInA ratanakAMDanA (vayAjALa) pAtAla kalazenA (avAja) bhavanapati denA AvA senA (mAnapattharA) narakenA prastaronA aMtaramAM sthita bhavana prastaranA (niyA) nArakAvAsanA (niyAvIna) narakAvAsanI paMktionA ( nAthAna) narakanA 13, 11, 9, 7, 5, 3, 1 A prastaranA (Mi) saudharma vagere kalpanA (vinAnA) temanA vimAnenA vibhAjanathALa) vimAnanA prastaranA (TaMkA) chinaTanA (kUNA) 2nakUTa vagerenA (lesTAI) muMDa parvatanA (for) zikharazAlI parvatanA (bhA) thaDA thoDA namita parvatanA (vijayA) vijayenA (vallaYIM) vakSaskAronA (vANAi ) varSadhara parvatanA ( vAna) varSadharanA (vAsAvacA) varSadhara parvatanA (rA') samudrataTanI bhUmionA (dayAnaM) vedikAonA (rAjA) dvArena (varALa) samudronA (bAvAvilaMmorAroharilerA nAvinaMti) AyAma, viSkabha ucatva, udhabhUmimaLyA vagaha-paridhi-parikSepa A sarve mApavAmAM Ave che tAtparya A pramANe che ke pramANugulathI pUrvokta pRthivI vagerenA AyAma vagerenuM pramANa jANavAmAM Ave che. jo tamAro vivide paNa) A pramANagula saMkSepathI traNa prakArane kahevAmAM AvyuM che. (saMjJA) te prakAre A pramANe eM (2DhI, zaMgche, paya , ghaire) zreNUMgula, pratarAMgula ane ghanAMgula (vekAgo grovanodazorIbo DhI) pramANugulathI niSpanna thayaeNla asaM. khyAta koDA-keDI cejanI eka zreNI thAya che. eka karoDane eNka kare vaDe guNita karavAthI je saMkhyA thAya che, tenuM nAma keDA-cheDI che je yojana, pramANugulathI nipanna thAya che, te ja jaina ahIM grahaNa karavAmAM Avela. che. evAjanenI asaMkhyAta keDA-keDI saMvartita caturastrIkRta lekanI eka zreNuM kahevAya che. zakA-lekane piDIbhUta karIne samacaturastra kevI rIte karavAmAM Ave che? uttara-A leka svarUpataH 14 rAju eTale UMce che te A pramANe che nIce kaMIka alpa 7 rAjunA eTale ene. vistAra che. tiryaMnga lokanI vacce Ane vistAra 1 rAju eTale che. brahmalakanI vacce pAMca rAju raTale Ane vistAra che ane upara lekanA aMtamAM eka rAju eTale AnA vistAra che. A sthAne sivAya zeSa sthAnamAM Ano vistAra aniyata che. rAjunuM pramANu svayaMbhUraNa samudranI pUrvadizA saMbaMdhI vedikAnA atathI mAMDIne pazcima dizAnI vedikAnA aMta sudhI athavA dakSiNa dizAnI ahakAnA aMtathI mADIne uttara dizAnI vedikAnA aMta sudhI jANavuM joIe chA pramANe A vaizAkhasthAna eTale ke nIce banne paga pahoLA karIne temaja karo ane hAthanI koNIone pahoLI karIne ane kaTibhAga para bane tatala lagAvIne ubhA rahelA puruSanI AkRtivALo leka buddhinI kalapanAthI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 71 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savartita karIne ghanAkAra karavAmAM Ave che. tene A pramANe jANuvu oIe ke-eka rAju pramANu vastINuM trasanADInA dakSiNa dizAvALA aSAleAkanA khaDane jo ke aSastana bhAgamAM ceDI kaMma traNa rAju vistRta cheane kramaza uparanI tarapha hIyamAna vistAravALA che, temaja je upara rAjunA asaMkhyAtamAM bhAga niSkala ane kaMika vadhAre sAta 2ju UMcA che, tene ja (buddhithI) upADIne trasanADInA ja uttara pAvabhAgamAM UlaTuM karIne saghATita kare che, eTale ke apeAbhAgane upara karIne ane uparanA bhAgane nIce karIne saMyukta kare che, A pramANe banne lAgeAne saMyukta karavAthI adheAlAkanA adha bhAga uttara-dakSiNamAM kaIka kama cAra rAju vastI nIcethI upara kaIka vadhAre sAta rAju UMcA ane pUrvapazcimamAM khAdgalyanI apekSAe nIce phAika sthAne kaMIka kasa. sAta rAju pramANayukta ane anyatra aniyata khAtulyayukta te hAya che, tenA AkAra yaMtrapejamAM naM, 1 thI 4 sudhImAM joI samajI levA. h have uparitana leAkAnA saMvanA prakAza viSe kahe che--eka rAju pramANu vistAravALI trasanADInA dakSiNa digvI brahmallAkanA trikoNa AqativALA madhyabhAganA adhastana ane uparitana evA e khaDa karIne teemAMthI dareke dareka khaMDa brahmalekanA madhyamAM e ra.jU vistIyu che ane upara alAkanA samIpa temaja nIce 2tabhA pRthvInA kSullaka prataranI pAse azulanA sahasra bhAga pramANu vistAra yukta che. ane kaIka kama sa:DA traNa rAju pramANu vistArayukta che ane kaMika kama sADA tratru rAju pramANa UMcAi yukta che, tene buddhithI upADIne teja trasanADInA uttarI pArzvamAM viparIta karIne sthApita kare A pramANe saMyukata karavAthI uparitana leAkAya e aMzula sahasrama gethI adhika traNa rAju vizvabhayukata thaI jAya che. tenA AkAra yaMtrapejamAM na 5 thI 8 mAM joI levA. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 72. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuyogadvAra bhA. 2 kA yaMtra pRSTha 222 madhya bhAga asanADI isarapithi bhAga madhyabhAmA 2 . Wan .. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 73 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sthala para cAre khaMDenI pAse cAra aMzula sahasa bhAga hoya che. phakata eka dizAmAM je be khaDe che, tenAthI paNa eka ja aMgula sahastra bhAga saMpAdita thAya che, kemake teo bane ja eka divartI che. bIjA che be bhAge che tenAthI paNa A jAtanuM pramANa niSpanna thAya che eTalA mATe tene be aMgula sahasa bhAga karatAM vadhAre kahela che Urvaka kaMIka kama sAta rAja eTale UMce che. bAhulya brAlekanA madhyamAM pAMca rAju pramANa che, temaja anyatra eTale ke upara ane nIce aniyata che, eTale ke kramaza: a5 thayela che. A sarvane upADIne adhastana saMvartita kAryanA uttara pArvamAMsaMyakata karavuM joIe, A pramANe saMyojita karavAthI adhastana UMcAImAM je bIjA khaMDanI UMcAI karatAM adhika bhAga che, tene khaMDita karIne uparitana sojita khaMDane bAhubamAM Urva Ayata rUpathI saMyukata karavo joIe A pramANe kaMIka vadhAre pAMca rAju pramANa bAhulya kavacita siddha thAya che. temaja adhastana khaMDanI nIce yathAsaMbhava kaMIka ala5 sAta rAju bAha@yukta pahelAM kahevAmAM Ave che. A pramANe ahIM uparitane khaDanA bAhathI kaMIka kama be rAjuthI adhika pramANa hoya che. A adhatana khaMDa adhika bAhulyathI ardhA bhAgane grahaNa karIne uparitana khaMDanA bAhayamAM jaDavo joIe A pramANe saMyukata karavAthI bAMhatyanI apekSA A saMpUrNa AkAzakhaMDa samacaturagna thaI jAya che eTale ke uparyukta pakArathI Ulaka ane apelekanA khaMDane saMyukata karavAthI sAta rAja jAMbI, sAta rAju pahoLI ane sAta rAju moTI evI samacatuSkarNavALI kati thaI jAya che. A laMbAI, pahoLAI temaja moTAIne paraspara guNita aThThA karavAthI lekanuM (7x74=343) 343 rAju jeTaluM ghanaphala che, te spaSTa thaI jAya che A bAhulya che ke koI paNa pradeza para rAjunA asaMkhyAtamA bhAga karatAM vadhAre 6 rAju pramANa hoya che, te paNa vyavahArathI A saMpUrNa sAta rAju pramANu bAhalya kahevAmAM Ave che. vyavahAranaya kaMIka ala5 hoya te paNuM pUrNa ja mAne che kemake te sthala daSTi che. ethI tenA matanA AdhAre ja ahIM sarvatra sAta rAjunI bAhalyatA jANavI joIe AyAma (laMbAI) ane vizkebha (pahoLAI)nI daSTie te dareka khaMDa rezana (kaMIka a5) sAta rAju pramANa hoya che, te ahI paNa vyavahArathI darekane sAta rAja pramANu ja jANavuM joIe A pramANe vyavahAranayathI (te samacaturastra loka) AyAma, viSkabha ane bAhalyanI daSTie dareka sAta rAju pramANa che, eTalA mATe traNeyane paraspara guNita kAMthI te ghanAkAra 343 rAju haya che A sarva vaizAkha sthAna para sthita ane sarvatra vRtta (geLAkAra) svarUpa puruSAkAra lekane saMsthApita karIne ghanaphaLa jANavuM joIe siddhAntamAM jyAM kaMI paNa vagara kaI paNa jAtanI vizeSatAe sAmAnyathI zreNI grahaNa za0 26 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 74 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM AvI che tyAM satra te A ghanAkAra lekasabaMdhinI hAvAthI sAta rAju pramANe ja grahaNa karavI joIe temaja pratara viSe paNa A pramANathI ja jANavu joIe te A pramANe che-upayu ta prakArathI sattita ane sama caturasIkRta leAkanI pramANAMgulathI asaMkhyAta keDA-keADI ceAjana pramANu sAta rAju lAMbI, eka pradeza meTI ekazreNI jANavI joIe zreNIthI guNita zreNIne pratara kahevAmAM Ave che eTale ke srAta rAju lAMkhI, sAta rAju paheALI ane eka pradeza meATI evI zreNIonA samudAyane pratara kahe che. A pratarane zreNI vaDe karavAthI ghanarUpa leka thAya che, kemake leAka ghanarUpa che sAmAnya leAka zabdathI dhanarUpa leAka jANavA joie sakhyAta rAzithI suSuita lAka sakhyAtalAka kahevAya che asakhyAta lAkarAzithI guNita leAka asa khyAta leAka kahevAya che anata rAzithI guNita leAka anata leAka kahevAya che. smRnata leka jevA alAka hAya eve, alAkanA atha jANavA joI e. zakA-AMgaLa vagere pramANeA dvArA jIva ajIva vagere vastue mApa vAmAM Ave che, eTalA mATe temanI pramANutA ucita che paraMtu A leAkathI tA ka'I paNa jaNAtuM nathI eTalA mATe pramANutA tenI kevI rIte kahevAmAM AvI che ? samAdhAna-o ke AleAka vaDe mAhya kAi paDyuM vastu jANavAmAM AvatI nathI, tA paNa tenA vaDe peAtAnA svarUpanuM te jJAna thaI ja jAya che anyathA alAka viSayaka muddhi ja utpanna thaI zakaze nahi. A zreNI, AMgaLa vigerenA apa, bahutva vagere ne vicAra sugama che ethI tenA viSe mUla grantha vaDe ja samajI levu' joI e have prakRta viSayanA upasa'hAra karavA mATe kahe che ke-te A pramANuAMzula che. A pramANe " anujavihsthirynnii " ' ityAdi gAthA vyAkhyAta karavAmAM AvI che, A sUcita karavA mATe kahe che ke te A pramANu avibhAga niSpanna che. A pramANe samasta kSetra kAlapramANa kA nirupaNa pramANunI prarUpaNA thayelI jANavI joIe A sUcita karavA mATe kahe che- A sa'pUNu kSetra pramANa che. ||sU0200nI have sUtrakAra kAlapramANanu' nirUpaNa kare che---- <: che. jitAhaCmane 'ItyAdi zabdArtha (se siMjAramALe ?) hai bhadata! kAlapramANa zuM che ? uttara-(jJAtsavamALe tuviSe vaLatte) te kAlapramANu e prakAranuM kahevAmAM Avyu' che. (saMjJaddA) te be prakAre A pramANe che. (vaniLe ca vimAnaniTMo ca) eka pradeza niSpanna kAlapramANu ane bIjo vibhAga niSpanna kAlapramANa (ajjita navanivtaLe ?) pradeza niSpanna kAlapramANunuM svarUpa kevuM che ? anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 75 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-(grNamaNi suramayadira viSamadira nAra Tura madiu trijJamayadi kalikAamayA ) eka samayanI rithativALo, be samayanI sthitivALa, traNa samayanI sthitivALo, yAvat daza samayanI sthiti vALa, saMkhyAta samayanI sthitivALA, asaMkhyAta samayanI sthitivALa pugala paramANu athavA skala (haNa nicom) pradeza nipanna kAlapramANa che. ( saM nija) A pramANe A pradeza niSpanna kalapramANunuM svarUpa che. (te isa vimAnitawom ?) te vibhAga nipanna kAlapramANu zuM che? (vimA nigom) vibhAga niSpanna kAla pramANu A pramANe che-(3mayAvajhimuhuttaa divasa ahoratta yakvamAsA ya, saMvaccharajugapaliyA sAgara osappipari* caTTA) samaya, AvalikA, muhU, divala, ahorAtra, pakSa, mAsa, saMvatsara, yuga, patha-sAgara, avasarpiNI ane pudgala-parAvartana kAlanA je nirvira bhAga je bhAgo che teja pradeza che. A pradezathI niSpanna thavuM te pradeza niSpanna che eka samayanI sthitivALo paramANu athavA skanya eka kAlapradezathI, e samayanI sthiti thALe paramANu athavA anya kAlanA be pradezathI niSpanna thAya che. A pramANe traNa samaya vagerethI mAMDIne asakhyAta samayanI sthitivALA jeTalA paNa paramANu athavA dhe che, te sarve kAlanA teTa-teTalA ja pradezathI eTale ke traNa pradezathI yAvanuM asaMkhyAta pradezothI niSpanna thAya che. Ama jANavuM joIe enAthI AgaLa yumelenI eka rUpamAM sthiti ja hotI nathI. A pradezaniSpanna kAla-pramANamAM paNa pradeza nipanna dravya pamANanI jema pramANutA jANavI joIe samaya AvalikA Adi rUpa je kAla-pramANa che, te vibhAga niSpanna kAla pramANa che samaya vagerenuM svarUpa sUtrakAra jAte have pachI nirUpita karaze sU02015 samayakA nirupaNa samaya AvalikA Adi rUpa je kAlanA bheda che temAM sarvaprathama samayano pATha Avela che. eTalA mATe sUtrakAra enA nirNaya nimittajiM saM thanag" ItyAdi sUtra kahe che. " vi # sama" ItyAdi zabdArtha- %i te samapa) he bharaMta ! te samaya zuM che ? uttara-samANa ghai vLa iiaa ) samaya kALane so karatAM vadhAre sUphamAMza che. ethI jyAM sudhI A saMbaMdhamAM vistRta prarU5NA karavAmAM Ave nahIM, tyAM sudhI AnuM vAstavika svarUpa nirUpita thaze nahIM, tenA vAratavika svarUpanuM yathAvat parijJAna thAya te mATe sUtrakAra tenI vistRta vyAkhyA karaze je te samayanA sakriya svarUpa viSe pahelAM kahevAmAM AvyuM che, chatAM e te samaya atIva sUkSma che, eTalA mATe sAmAnya varUpa dathatathI 0 20 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te buddhigrA thaI zake tema nathI ethI sUtrakAra enI vistRta vya khyA karavA mATe AgaLanuM prakaraNa prAraMbha kare che--te AmAM kahe che-(se jJA nAma) ke jema yathA nAmaka devadatta vagere nAmavALA kAI eka (tuLAvAra5) dajInA putra (siyA) heAya (taLe) ane te A taruNAdi vizeSaNethI viziSTa hAya, eTale ke pravadhu mAnavayavALA heya. (vayaM) sAmarthya zAlI DAya (tantra) suSama-SamAdi kALanA hoya eTale ke trIjA ceAthA ArAmAM janmelA hAya (nuvALe) prApta vayaska hoya (lappAa) nigahAya (ciradUtha) kApaDa phADavAmAM sthira hastavALA hoya, (DhALiAyA-viTTesIjana) ne hAtha paga pArzva bhAga pRSTAnta ane urdu (naMdha) jenA bahuja vizALa hAya, (sajJamaya inimA") dI'tA, saralatA ane pInastranI dRSTie jenA manne bAhue samazreNivALA be tAla vRkSo jevA ane kapATAgalA (kamADa) jevA hAya temaja (meduLaduLamuTriyalamAMttivicattajJAva) vyAyAma karatI vakhate cameSTakA praharaNa vizeSa, dudhaNu-mudgara, muSTika- suSTi-madha, pheravavAthI jenA zArIrika avayavA bahuja sudRDha thaI garyA haiya (SEE TSUmaLAzava) svAbhAvika SaLa jemAM bahuja hAya, "(saMpaLavavanavaLavAyAmaghamaghe) kUdavuM, taravu', . doDavuM vagere rUpa vividha vyAyAmAthI je sAmarthya' sapanna DhAya, (che) je cheka hAya, eTale ke kApaDa phADavAnI yuktine sArI rIte jANutA hAya (vale) dakSa hAya (saduM) pAtAnA kAryamAM pravINa hAya (phusaphe) khUba vicArapUrNAMka kAma karanAre DAya, (melavI) medhAvI heAya, eTale ke eka vakhata joyela ane sAMbhaLela kAryanuM jJAna dharAvatA hAya, (nikaLe) nipuNu hAya, catura hAya, (nikaLe liAvava) sIvaNa kalAmAM nipuN hAya, A vizeSaNeAthI samalaMkRta thayela te danA putra (ste ma kattAdicaM vA paTTasAkiya vA) eka khUbaja meATI bhAre sUtaranI zATikAne athavA rezamI zATikAne (ddAca) laIne (layAduM) ekadama zIvratAthI (hrathamette bolA vaijJA) eka hAtha pramANa phADI nAkhe che. (tattva joya jaLavayaM va vAsI) A viSe praznakartA ziSya gurune A pramANe prazna kare che ke (tenuM kADheLa te tuNNAgAraeNaM tIse paDasADiyAe vA paTTakhADiyAe vA khayarAhaM itthamette gollAhi ne samadmavar ?) jeTalA kALamAM te danA dIkarAe te sutaranI zATikAne athavA rezamanI zATikAne eka hAtha pramANu phADI nAkhI che, teA zuM bhAta! teja samaya che ? anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 68 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-Lo phu yama, A artha samarthita nathI. eTale ke te samaya nathI (PET) kemake (vA saMvekarALaM tatULa) saMkhyAta taMtuone (murazani samA meLa) samudAya rUpa samitinA sabhya saMgathI eTale ke kayAdi samudAyAtmaka taMtuonA viziSTa sArathI (je padAkithA vA paTTa sariNA nA nikUlajhapha) eka sUtaranI zATikA athavA rezamanI zATikA taiyAra thAya che. (variraDhami saMtuSmi chine hidi taMtu na fka) te jyAM sudhI tenI upara tata (tAra) phATaze nahIM, tyAM lagI nIceno taMtu phATaze nahIM (aNNami kAle aville taMtU chijjai aNNami kAle hi Dhille taMtU chijjai) eTalA mATe A vAta mAnI levI joIe ke uparanA tabuno chedana kAla anya che ane nIcenA taMtune chedana kAla anya che. (tA te samag na mA) eTalA mATe zATikAno eka hAtha vastra phADavAne kAla samaya rUpa nathI. (gvaM jayaMta pAvayaM vocA parva ravANI) A pramANe kahenArA gurUne pharI prazna kartA ziSya prazna kare che ke- sujAnarANanuM tIre nagNAdiyA kA ghaTTa vAriyA [ vArisTe taMtU fje te samag avara) jeTalA samayamAM te daInA dIkarAe te paTa zATikA athavA pada zATikAnA upari tana taMtunuM chedana karyuM che te zuM che bhadata ! te u5ritana taMtu chedana kAa samaya che? uttara-(A maDha4) te samaya nathI (1) te samaya kema nathI? ( sarakALa paTTA raviNamiphatamAmef go taMtU nijhar) kemake saMkhyAta taMtu sUramAvAnA samudAyarUpa samitinA saMyegathI te eka tanatu niSpanna thayela che. (rahe va agioLe reTise gha = fchaapha) te tyAM sudhI uparane reso chedAya nahIM tyAM lagI nIceno resa chedAya ja nahIM eTalA mATe ApaNe A mAnI levuM joIe ke (maNi jANe vAri ja zika6, aommi zAhe pri chiDajha6) bhinna samayamAM upUrane vase chedA che ane bIjA bhinna samayamAM nIcene paise chedA che. (rahyA sa Anava mara) eTalA mATe te samaya thaI zake ja nahIM (pUrva vaceta vALavayaM joyA vacAtI) A pramANe uttara ApanAra gurUne prazna kartA zigye A jAtane prazna karyo ke-(AM ' tena' tArAhu takSa karA vAri padde dine te ghamaya mAra?) to zuM jeTalA samayamAM te tanAkadArake te taMtunA uparitana temanuM chedana karyuM che te samaya che? uttara- mag) te samaya nathI (1) kema nathI? (vhA) kemake baLatAnuM vaMcAvALa samurAphiramAnamena' ra vaSe ) anaMta sAtenA-pathama avayavonA-je samudAya samitinA eka pariNAma rUpa saMyoga che, tenAthI te eka pakSa niSpanna thAya che. to (varije saMdhANa vilaMghAra reje vilaMvArU) jyAM sudhI uparane saMghAta pRthaka thayo nathI tyAM sudhI nIce saMghAta pRthapha thaI zake ja nahIM. A pramANe A mAnavuM ja joIe ke (gavini jIruM vari laMkA vivAda anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 78 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baoimi che rije saMvAra visaMvAijhara) uparane saMghAMta anyakAlamAM pRthaka thayela che ane nIcene saMghAta anyakAlamAM pRthak thayela che. (g) eTalA mATe (samaghana ava6) te samaya nathI te pachI samaya zuM che ? uttara-(gbaLA vara) he zramaNayuman ! (hovi ja judumatarANa samag mo enA karatAM paNa samaya sUkSamatara kahevAmAM AvyA che-eTale ke saMghAtanA visaMdhAtana kAla karatAM paNa samaya sUkSamatA hoya che. Ama jANavuM joIe, zakA-je anaMta paramANuM saMghAto vaDe eka pakSama niSpanna thAya che ane saMdhAtA Anukrame ja chinna thAya che to evI sthitimAM A vAta mAnavI ja joIe ke eka paphamanA vidyAraNamAM anaMta samaya lAge che. paraMtu A vAta Agama virUddha che, kemake asakhyAta u sarpiNIo, avasarpiNIe.mAM asaMkhyAta samaye ja hoya che. evuM AgamamAM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. utaMca-"laMkAtu na mare" surAri he bhadaMta! asaMkhyAta utsarpiNa avasarpiNIomAM keTalA samaye kahevAmAM AvyA che? uttara-he gautama ! asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNIomAM asaMkhyAta ane anaMta utsaNiI avasarpiNIomAM anaMta samaco kahevAmAM AvyA che. zaMkAkAre je zaMkA karI che teno abhiprAya A pramANe che ke anaMta paramAzuonA saMghAtathI je eka pakSama niSpanna thAya che, tene vidIrNa karavAmAM siddhAntakAroe asaMkhyAta samayane kAla ja kahe che, paraMtu tamArI mAnyatA mujaba tyAM anaMta samaya siddha thayela che, tyAre siddhAntanI sAthe A vAta kevI rIte yogya kahevAya? uttara-pakSama pATanamAM pravRtta thayela purUSane prayatna acitya zaktivALo hoya che eTalA mATe pratisamaya anaMta saMghAtanuM chedana thAya che A pramANe ba0 26 eka samayamAM je anaMta saMvAtanuM chedana thAya che, ta ana ta sa vAtAyA eka skUlatara saMghAta eka eka palmamAM asaMkhyAta ja hoya che. A asaM. khyAta saMghAtane kramaza: chedita karavAmAM asaMkhyAta samaya ja lAge che. eTalA mATe eka parma asaMkhyAta samayamAM chinna thAya che, A kathanamAM kaI virodha nathI tAtparya A pramANe che ke anaMtaparamANu saMghAtathI eka pakSama niSpanna thAya che. ane palamane eka eka saMghAtakama kramazaH chinna thAya che, evI sthitimAM eka palamanA chedanamAM anaMta samaye lAgavA joIe paraMtu siddhAntakAroe je eka palamanA chedanamAM anaMta samaya na kahIne asaMkhyAta samaye kahela che, tenuM kAraNa A che ke eka samayamAM je anaMta paramANu saMghAta chinna thAya che te eka skUlatara saMghAta mAnavAmAM Ave che. A jAtanA sthUlatara saMghAta-59mamAM asaMkhyAta ja hoya che, anaMta nahIM eTalA mATe A asaMkhyAta saMghAtenA chedanamAM kamazaH asaM. khyAta samaya ja lAge che. A pramANe asaMkhyAta samaya lAgavAnI A vAta anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrakAre sUtramAM jo ke prakazita karI nathI chatAM e prakaraNu vaza tenA ahI adhyAhAra karI levA joIe nahI'tara Agamakathita ukti-sAthe tenA virAdha prasakta thaze AgamamAM " eka pakSma asakhyAta samayeAmAM chinna thAya che, " evI vAta kahevAmAM AvI che. te ahIM te vAta kahevAmAM AvI nathI, tenuM kAraNa e che ke sUtra sUcA mAtra hoya che. pakSma asaMkhyAta samayeAmAM ja chinna thAya che. " A vAtane siddha karanAra koI viziSTa kriyArUpa dRSTAnta ke je chadmasthaneAnA jJAnanA viSayabhUta hoya ane jenAthI samayanI siddhi thaI jAya sUtrakAra batAvavAmAM asama che eTalA mATe ja temaNe sAmAnya rUpathI evuM ja kahI dIdhuM che ke " hto vinaM munnumantarAC bhramaN'' samaya enA karatAM paNa vadhAre sUkSmatara hAya che. eTalA mATe eka upastina padmanA chedranakAlanA asaMkhyAtamA bhAga rUpa je aMza che te samaya che,. Ama jANuvu' joIe ci-" phADhavAmAM pravRtta thayela purUSaneA prayatna acittva zakti sa'panna DhAya che. " Ama kahevAmAM AvyuM che, teA A vAtanI sagati A pramANe mesa!DavI joie ke jema kAI purUSa kAI khIjA sthAne javA mATe peAtAnA sthAnathI prasthita thayA hAya ane te jo nira'tara gamana rUpa prayatnamAM pravRtti karatA rahe che tA jema te zIghra peAtAnA gantavya sthAna para pahoMcI jAya che, temaja smATanakriyAmAM pravRtta purUSa paNa acittva zakti sapanna peAtAnA prayatnathI asa`khyAta samayamAM ja eka pakSmanuM chedana karI nAkhe che ane jo te janAra purUSa kramazaH eka eka AkAzapradezanuM... ullaghana karIne AgaLa vadhatA rahe che te te potAnA gantavya sthaLa para asakhyAta utsapizrI avasarpiNI kALamAM ja pahoMcI zake che. kemake "aMguru ceDhImitte utsappiNIka asaMkhejjA " evu' Agamanu' vacana che atIndriya padArthonA jJAna mATe Agama ane yukti ane sahAyabhUta thAya che. evI sarvaijJanI mAjJA che. phakta yukti vaDe ja te vize nirNIya cAgya kahevAya nahi paNa ATalu ceAsa ghyAnamAM rAkhavu' joie ke jyAM sudhI yukti cAlI zakti hAya tyAM sudhI yuktinA prayoga karavA ja joIe. jyAM yukti cAle nahi tyAM Agamane ja pramANubhUta svIkArIne cAlavu joIe jo A pramANe AcaravAmAM Ave nahi te sarvajJanA vacanemAM apramANatAnI prasakti thaze kahevAmAM AvyuM che ke- AALamazrovattitha '' ItyAdi eTale ke atindriya padArthAMnA sadbhAvanI pratipatti mATe Agama ane upapatti-yukti A bannene lakSaNa rUpa jANavA joie Asa purUSanA vacaneAnu nAma Agama che. DhASA sathA vinaSTa thai jAya tyAre ja manuSya Apta bane che. AnuM khIju' nAma vItarAga che vItarAga adbhuta khelAvAnA kAraNeAnI asabhannatAne lIdhe kAI paNa vakhate amRta-juduM-vacana khelatA nathI. upapatti yukitanu nAma che A anvaya vyatireka lakSaNavALI hoya che ane peAtAnA sAdhyanA sadbhAvanI AvedikA hAya che. tApaya A pramANe che ke yutinuM khIju` nAma hetu che, ane je hetu hAya che te pAttAnA sAdhyanA sAthe avinA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 80 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvI hoya che temAM sAdhya-sAdhanabhAva jJAna anaya- 00 tireka vaDe gamya hoya cheahIM sUtrakAre Agama ane hetu A bannenuM spaSTIkaraNa karyuM che. bhAvArtha-A sUtra vaDe sUtrakAre "samaya zuM che?' te vize spaSTatA karI che ghaDI, samaya kalAka, paLa vagere A badhAM kALanA ja aMza che. paNa emanuM vibhAjana thaI zake che, tethI emane samaya rUpa mAnI zakAya nahi samaya kharekhara kAla te aMza che ke jenuM vibhAjana thaI ja na zake jema pudgala paramANu nivibhAga hoya che, temaja samaya paNa nirvibhAga hoya che. daIne koI kuzaLa catura juvAna kaI me TI tAkAmAMthI potAnA hastakauzalathI eka hAtha jeTalA vastrane kakaDA phADe che, tyAre sAdhAraNa leke ema samaje che ke eNe eka ja samayamAM e kakaDe temathI phADa che paNa kharekhara to te vastramAMthI te eka hAtha kakaDAne phADavAmAM asaMkhyAta samaya lAgyA che vastra ghaNA tataenA samudAyathI taiyAra thayela che ane dareke dareka tata aneka pamenA samudAyathI taiyAra che. thayela phADatI vakhate jyAM sudhI upara tata kATaze nahi, tyAM sudhI nIcene taMtu phATaze ja nahi, ane jyAM sudhI eka taMtunA uparanuM pakSama phATaze nahiM, tyAM sudhI te taMtunA bIjA pakSamAM kATaze nahi pramANe vicAra karavAthI A vAta spaSTa thaI jAya che ke eka hAtha kApaDane phADavAne asaMkhyAta samaya pasAra thaI gayA hoya che. ane eka taMtune chinna karavAmAM paNa asaMkhyAta samaya pasAra thaI jAya che. temaja eka taMtunA eka pakSama-vidI karavAmAM paNa asaMkhyAta sama pasAra thaI jAya che. tyAre enAthI A niSkarSa nIkaLe che ke "je taMtu ghaNAM pama samudAyathI niSpanna thayela che, te eka pakSamanA vidI thavAmAM ja asaMkhyAta samaya kAla pasAra thayela che, teno asaMkhyAtamo bhAga samaya che samaya atIndriya padArtha che ahI' sUtrakAre yukita ane Agama ane vaDe A vize spaSTatA karI che. sUtrakAre je sunnAgadArakanA vizeSaNe satramAM prayakata karyA che, tenAthI te viziSTa zakitazAlI ane pitAnA kamamAM vizeSa niSNAta tarIke citrita thayela che evI vyakita potAnuM kAma thoDA samayamAM ja purUM karI le che sUtramAM prayukata thayela vizeSaNathI eja vAta siddha thAya che. sU0282A samaya avalikA Adi kA nirupaNa "avaMtrikanA mALe" ItyAdi- zabdArtha-(AvikanA 4mayAna kuvAmAnameLa gi sAvagiri tuvara) asaMkhyAta samayenA samudaya samitinA sAgathI eTale ke asaMkhyAta samayanA samudAya rU5 saMyogathI eka AvalikA niSpanna thAya che. (laMkALo kAkariyA jharAvo) saMkhyAta avalikAone eka ucchavAsa thAya che. (vijJALo kAsTiaro nIkAlo) sakhyAta li. ' a0 32 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 81 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAonA eka nizvAsa thAya che. (hravrutta aLavavA niviTTurA taMtuLo / ve sAsanIlAle, paNa nAnutti vuD) saMtuSTa temaja anavakalpa-vRddhatA rahita evA nirUpakilaSTa-pUrvamAM ane atyAre paNa vyAdhithI anabhibhUta thayela manuSya vagere prANInA ucchvAsa yukata je eka nizvAsa che, te 'prANu' kahevAya che. zAka temaja jarA vagerethI asvastha prANInA ucchvAsa ni:zvAsa zIghra gatithI cAlate rahe che, tethI te svAbhAvika gaNAya nahi paraMtu je harSita-citta temaja svastha hoya che tenA ucchvAsa temaja niHzvAsa svAbhAvizva hAya che A vAtane spaSTa karavA mATe ja sUtrakAre hRSTAdi vizeSaNAnA ullekha karyAM che. (vrutta rAjUni le thotre, panna thovALi re have, havALuM vRtta ttarI na mukutte vicA iIRII) sAta prANAnA eka stAka thAya che sAta rAnA eka lava thAya che, 77 lavAnuM eka muhUta thAya che. (ttinni sahasvA sattayakhayAI tehacariM ca UsAsA / esa muddatto bhaNio savvehi aNaMta nAnIhiM) 3773 ucchvavAsetu' eka muhUta thAya che evuM kevaliyAnuM kathana che. (vaLa... muThuttamAbena saula mukuttA choa, vaLA borattA lo) A muhUta pramANuthI 30 muhUtaeNAMnA eka divasa temaja rAtri thAya che 15 ahArAtranA eka pakSa thAya che. (te paNA mAto) e pakSanA eka mAsa thAya che. (te mAlA 3) be mAsanI eka Rtu thAya che. (ttigni lagna ayaLa) traNa Rtuonu eka ayana thAya che. (ro acaLArUM sAne) e ayanAnA savasara thAya che. (vana sArUM nun) pAMca sasarAnA eka yuga thAya che. (vIsuM nuvArUM varSottaruM) 20 yugAnA eka seA varSe thAya che. (pa vAsasa cA mAlasaU) 10 seA varSoMnA eka hajAra varSA thAya che. (vorANInuM pAla sacacANa te o puntro) 84 lAkha varSoMnuM eka pUrvAMga thAya che.. (gorAsIda' pu'vAyasannArUM che thI pujvo) 84 lAkha pUrvAMganuM eka pU thAya che. (cakAsIrphe purvI lacaRArUM se ho tufgbaMne) 84 lAkha pUrvanu' eka truTitAMga thAya che. (vANIrUM tuDDiana calaAEArUM te jo tuhiq) 84 lAkha truTitAMga kharAkhara eka truTita thAya che. ( vA'ituDhigalaUArUM ke ho naiDo) 84 lAkha vrutinuM eka aDaDAMga thAya che. (josIphTaMga layazvandrasArUM se ne chaGe) 84 aDaDAMganuM eka aDaDa thAya che. (vaMgavavo vane, dudubaLe, dhruchupa, saLa Mge vhe, kamo, same, naDhiLo, nahine, mAnikrNge, acchaniure, aUaMge aUe, paDaaMge paue, uaMge Naue, cUli aMge cUliyA, sIsapaddeliaMge caurAsII sIkha paheliyaMga saya sahassAI sA egA cInnanhejitrA) A pramANe ja 84 lAkha aDaDanuM eka avavAMga, 84 lAkha avavAMgatu' eka avava, 84 lAkha avavanuM eka huhukAMga, 84 lAkha DuDukAMganA eka huhuka, 84 lAkha hukanuM eka upalAMga, 84 lAkha utpalIMganuM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 82 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka utpala, 84 lAkha u5lanuM eka padhrAMga, 84 lAkha paDyAMganuM eka pava, 84 pavanuM eka nalinAMga, 84 lAkha nalinAMganuM eka nalina, 84 lAkha nalinanuM eka acchanikurAMga, 84 lAkha acchanikurAMganuM eka acchanikara, 84 lAkha acchanikuranuM eka ayutAMga, 84 lAkha ayutAMgane eka ayuta, 84 lAkha ayutanuM eka prayutAMga, 84 lAkha prayutAMganuM eka prayuta, 84 lAkha prayutanuM eka nayutAMga, 84 lAkha nayutAMganuM eka nayuta, 84 lAkha nayutanuM eka cUlikAMga, 84 lAkha cUlikAMganI eka cUlikA, 84 lAkha cUlikAnuM eka zIrSaprahelikAMga ane 84 lAkha zIrSaprahelikAMganI eka zIrSaprahelikA thAya che. (gyAvayA reva pAra pagArA veva jaLacaraNa vita yttovAM jovamig pava6) A pramANe zISa prahelikA sudhI ja gaNita che, te pachI nahi ane zISa prahelikA sudhI ja gaNitane viSaya che, enA pachI gaNitane viSaya ja nathI zIrSa prahelikA pachI palyopamAdi rUpa upamAna pramANe pravartita thAya che. bhAvArtha-jema vyavahAra gaNitamAM ekamathI dazaka, dazakathI saMkaDA vagere zazi hoya che, temaja asaMkhyAta samayanI eka AvalikA saMkhyAta, AvalikAne eka ucchavAsa, niHzvAsa, jemanuM bIju nAma prANa che te utpanna thAya che sAta prANone eka staka hoya che, A pramANe AgaLa paNa upa takramAnusAra jANI levuM joIe A gaNatrImAM eka sthAne keTalAM hoya che? e vAta nIce mUkelA aThethI samajI levI. 75826325307601024 11579735699716964062189668488018326 gaNatrI ahI . sudhI ja che ane ahIM sudhI ja gaghutrIne viSaya che. A pachI gaNatrIne viSaya nathI popamAdi upamAna pramANethI pachInA viSayanuM spaSTIkaraNa karavAmAM Ave che, sU203 palyopama Adi kAla ke pamika pramANa Adi ka nirUpaNa have sUtrakAra eja papama vagere rUpa pamika pramANane spaSTa kare che re jiM te vamida phulyANiyA zabdArtha - hai komig) he bhata! pamika zuM che? uttara-je pramANu upamA vaDe-sAdazya vaDe-niSpanna thAya che, te auSamika pramANe che. je alpamativALA che teo mATe kAlapramANunuM jJAna a. 22 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagara upamAne samajI zakAtuM nathI. ethI kAlapramANunA kathana mATe upamAnane Azraya levAmAM Ave che. (ghomira suvihe vatte) A pamika pramANu be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (taMga) te prakAro A pramANe che(fivameva sArome 2) eka palyopama ane bIjuM sAgaropama hai jiM saM vaDhiyone ?) he bhadata ! te pApama zuM che? uttara-(kizopa) dhAnyanA patyanI jema patya heya che. A palpanI jene upamA ApavAmAM Ave che, te palyopama che. A palyopama pramANa (tinigi) traNa prakAranuM kahevAya che. (daMgala) te prakAre A pramANe cheuddhArakarinova, aDhA krikova, lesTigocame ca) uddhAra popama, addhA palyopama ane kSetrapalyopama ( jiM te dvArapaDhio ?) he bhadaMta ! uddhAra palyopama zuM che? uttara-(kArajagorane suvi voLa) uddhAra papama be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (saMha) jema ke (Aje 2 vAvarid 2) eka sUkSama uddhAra palya ane bIjuM vyAvahArika uddhAra 59tya (satya baMne suhume ) emAM je sUkSama uddhAra palya che, te vize ahIM kaMI paNa kahevAmAM AvatuM nathI A vize je kaMI kahevAnuM haze te vyAvahArika uddhArapatyane nirapita pachI kahevAmAM Avaze kemake skUlanA jJAna vagara sUminuM jJAna thai zake nahi ethI sUtrakAra (taratha La re vAvaNAri nA nAma para riyA) vyAvahArika palyanuM kathana kare che-te vyAvahArika palya A pramANe che. (joyaNa' AyAmavikkhaMbheNa joyaNa uDDaH uccatteNa taM tiguNa savisesaM pari. r) eka jana lAMbe, eka jana pahoLo ane eka yojana UMDe eka goLa kUve jANa hoIe enI pariSi kaMIka jAjerI traNagaNa hoya che. goLa hevAthI AnI laMbAI ane pahoLAI eka eka jana jeTalI kahevAmAM AvI che ahI jana utsadhAMgula vaDe je niSpanna hoya che, teja grahaNa karavAmAM Ave che UMcAI eTale ahIM UMDANa jANavuM joIe eka yojana lAMbI ane eka yojana paheLI vastunI paridhi kaMIka vadhAre traNa jana jeTalI thaze ethI ja ahIM kiMcit adhika tiguNI paridhi kahevAmAM AvI che. kiMcit adhika eTale ahIM kiMcit dhUna paNa bhAga grahaNa karavAmAM Ave che. samasta vRtta paridhi cheDI kama SaDU bhAgAdhika tiguNI thAya che ethI ja ahIM A patyanI-dhAnyAdi patyanI jema A kapanI paridhi thoDI kama SaSTha bhAga karatAM vadhAre tiguNa kahevAmAM AvI che tAtparya e che ke parUpa kUpanI je vRtta-pariSi-che te kaMIka vadhAre traNa jana jeTalI hoya che. kaMIka adhikatA ahIM eka ejananA 6 bhAgathI jANavI joIe te A jananA 6 bhAge pUrA levA nahi joIe paNa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 84 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe eka ceAjana lAMkhI, eka ceAjana pahALI temaja kaMIka krama SaSTha bhAga adhika gimil ceAjana kaIka kama levA joIe A ane eka ja ceAjana UDI jeTalI paridhivALA eka palya jevA geALa kUvA samajavA joIe. (je naM pahale gAhiya beyAhiya teyAhiya jASa sattaratarUDhANa saMsaTTe saMnicie bharie yAjaLadoDhILa) mA kUvAne pachI mAlAgethI nIcethI upara sudhI saMpUrNa paNe khUkha ThAMsIne bharavA joIe evI rIte bharavA joie ke saheja paNu jagyA khAlI rahe nahi je khAlAothI A grUpa bharavAmAM Ave, te khAlAgna eka divasa, traNa divasa yAvat vadhAremAM vadhAre sAta divasa sudhInA meTA thayelA khAlAgronI kharAkhara hAvA joIe eTale ke . su'Dita thayA pachI zeSa rahela khAlAgrabhAga jeTalA hAya che, teTalA ja mATA te vALA hAvA joI e sUtrastha saMtuSTa' zabda vaDe A vAta spaSTa thAya che ke te pa AkaN sa'pUrita hAvA joIe eTale ke, pUrepUrA bharele hAvA joie " sannicitta " zabda Ama kahe che ke-pa evI rIte bharavA joie ke thAtu pazu sthAna rikta dekhAya nahi (aLa vAsanA nothaLI haddelA no vAjha pannA, no chuddekanA no hividdhavijJA) temaja je khAlAgno te kUvAmAM bharavAmAM avyA che, te agnithI maLI zakatA nathI temaja pravanathI paNa te uDAvI zakAtA nathI te pramANe ThAMsI-ThAMsIne khAlAgno kUvAmAM bharavA joIe jyAre bAlagro ThAMsI-ThAMsIne bharavAmAM Avaze tyAre ja temanA para agni tathA vAyunA prabhAva paDaze nahi eja vAta A pado vaDe sUcita karavAmAM AvI che ekadama ThAMsIne bharavAthI jyAre tyAM saheja paNa khAlI jagyA raheze nahi tyAre pavananA apravezathI teo asAratAne paNa prApta karaze nahi ane ethI ja temAM thADA paNa kevADA lAgaze nahI. jyAre teomA theADA paNa saDA utpanna thaze nahi tyAre te surakSita raheze eTale ke vizvasta thaze nahi ane (je vRttA..........) teomAM dudha pazu utpanna thaze nahi mA pramANe kUvAmAM te khAlAtho bharavA joie. (sadgoLa' samaju samak LamAM bAlagaM avahAya jAvaddaraNa kAlena se palle khINe nIrae nilleve, niTThie ma, te te vAvahArikadAra jiyome) tyAra pachI eka eka samayamAM eka eka mAlAgna temAMthI bahAra kADhavA joIe. Ama karatAM karatAM jeTalA kAlamAM te palya-kUvA-khAlI thaI jAya che, bAlAvronI gheADI paNa raja temAM zeSa rahetI nathI, mAlAzrone cAMDA paNa sazleSa temAM rahetA nathI tethI te khAlAgothI ekadama rahita thaI javAthI pahelAM jevA vizuddha kUvA thaI jAya 'che, eja kAlasvarUpa khAdara uddhArapalyeApama che. tAtparya A pramANe che ke kUvAmAM bharelA khAdyo jeTalA vakhatamAM te kUvAmAMthI bahAra kADhavAmAM AvyA che, eTale ke A khAlAmone khahAra kADhavAmAM jeTalA vakhata pasAra thaye che, teja 'mAdara uddhAra palyopama'nu svarUpa che. A Adara uddhAra patyeApama, palyAntagata khAlAo sabhyeya hovAthI sakhyAta samaya pramANu hAya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 85 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kemake temAMthI je bAlAzro bahAra kADhavAmAM AvyA che, te saMkhyAta samayamAM ja bahAra kADhavAmAM AvyA che A pramANe vyavahAra palyopama vize kathana karIne have vyavahAra sAgaropamanI prarUpaNa kare che. (gufa uchALa kodAkor3I haveja isa guNiyA, taM vAvahariyassa uddhArasAgarovamassa egassa bhave primAna) A palyopamanI kaTi-koTi daza vRzita jyAre thaI jAya che tyAre eka vyAvahArika uddhAra sAgaropamanuM pramANu kahevAya che eTale ke daza keTa-- keTi vyavahAra patyane eka vyAvahArika uddhAra sAgaropama thAya che mahatvanI samAnatAnA AdhAre sAgaranI sAthe tulanA karavAmAM AvI che. ethI ja Ane sAgaropama kahevAmAM Ave che. (guu vAvAniya kArajiLovAsaagrovmehi ki pakSoyaNaM ) zaMkA- A vyAvahArika uddhA25pama ane vyAvahArika sAgaropamathI krayA prajananI siddhi thAya che? uttara-(guuM vAraNag affjhoramaNAmohiM ghara gijoyai viruM pawwAvaLA paurvinA) A vyAvahArika uddhAra pahopama ane vyAvahArika uddhAra sAgaropamathI eka paNa prayajana siddha thatuM nathI A ane phakta prarUpaNA mATe ja che. . zaMkA-jyAre enAthI kaI paNa prajananI siddhi thatI nathI, tyAre nirarthaka hovAthI enI prarUpaNu ja vyartha che?' uttara-kharekhara Ama nathI kemake jyAre bAira palyopamAdinI prarUpaNa thaI jAya che, tyAre tenAthI sUma 59pamAdinI prarUpaNA saralatAthI samajamAM AvI jAya che. ethI ja sUkSamanI prapaNumAM upayogI thaI paDe che, eTalA mATe khAdaranI prarUpaNa sAva nirarthaka gaNuMya nahi. ' zakA-to pachI " mtiya krigioLa" A pATha kahevAmAM Avyo che, te A pAThanI saMgati kevI rIte baMdha besatI karI zakAya? 40 34. uttara-sUkSamanI prarUpaNAmAM A upayogI che, to A upayogitA rUpa prajana eka rIte a5 prajana ja che. ethI sUtrakAre A aha5 prayojananI tyAM vivakSA karI nathI A dRSTie ja tene prarUpaNA mAtra kahI dIdhI che e pramANe bAdara addhA palyopama vagerenA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM joIe. teNe vAgari uddhAraDhiorame) e pramANe A vyAvahArika uddhAra popamanuM svarUpa che (se phri saM hatuM ke rAvaLiovaze ) he bhadaMta ! te sUma uddhAra palyopama zuM che? uttara(dvAradfjha rojame) te sUkSama uddhAra 59pama A pramANe ke.-(se jahAnAmapa palle siyA joyaNa AyAmavikkhaMbheNa joyaNa uvveheNaM + rini ared rile naM) jema keI eka 595 hoya ane te laMbAImAM, pahoLAImAM temaja DAImAM eka yojana pramANu hoya, enI paridhi kaMIka vadhAre traNa yojana jeTalI hoya. (se re gifNaya vecAhiya teyAphira gAya haraddhAja haMsa riviNa maNi thaJrAtI) A pRdayane eka anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasa, be divasa, traNa divasa yAt sAta divasa sudhInA bAlAzrothI khUba ThAMsI-ThAMsIne bharI devAmAM Ave (taratha naM vALe atijJAruM 6 rana) emAM je eka-eka bAlA che, tenA kevalInI buddhinI kalpanA vaDe asaMkhyAta-asaMkhyAta khaDo karavA joIe. tenuM vArSi vitI ogAhaNAoM asaMkhejjaibhAgamettA suThumasva paNagajIvastra sarIrogAhaNAo baoNlivara) A dareke dareka bAlAgra khaMDa' daNyavagAhanAnI apekSAe asaMkhyAtamAM bhAga mAtra che. cakSu vaDe utpanna je darzana rUpa dRSTi che, te daSTi je vastumAM pachidra karavAmAM pravRtta hoya che, teja vastu devagAkanA 35thI ahIM kahevAmAM AvI che eTale ke je vastu cakSadarzanano viSaya hoya che teja vastu daNyavagAhanA che A pramANe A dareke dareka bAlAca-khaMDa tenA asaMkhyaya bhAgavatI che. A artha jANa joIe tAtparya e pramANe che ke pudgala dravyane vizuddha cakSudarzanavALuM jue che, te daDhavagAhanA rU5 vastunA asakhyAmAM bhAga mAtra te darekeka khaDIkata bAlA che A jAtane artha "ai ganiNA vidvAnonAnALo asaM. levAdamA " A pAThane jANavuM joIe vyAvahArika palyamAM je bAlA grahaNa karavAmAM AvyA che, te svAbhAvika grahaNa karavAmAM AvyA che. eTale ke tyAM bAlAzonA khaMDa karavAmAM AvyA nathI ahIM sUkSama palyamAM vyAvahArika palyamAM saMpUrita dareke dareka bAlAzonA asaMkhyAta kha karavAmAM AvyAM che. A rIte dravyanI apekSA darekedareka bAlAgrakhaMDanA mAnanuM nirUpaNa karIne have sUtrakAra kSetranI apekSAe tenuM mAna nirUpita karavA mATe kahe che ke te dareka bAlAgra khaMDa sUkSama panaka (nIla) jIvanA zarIranI jeTalI -avagAhanA hoya che, tenAthI asaMkhyAta gaNA che tAtaparya e che ke "samapanaka jIvanuM zarIra jeTalA kSetrane vyApta kare che, te kSetranI apekSA te dareke dareka bAlAvra khaMDa asaMkhyAta gaNu kSetrane ghere che. A pramANe A hareke-dareka bAlArA khaMDa paryApta bAdara pRthivIkAyika zarIranI barAbara che, Ama jANavuM joIe. (tevaM vAsaghaMar no yA , no rAjha phagA, je gunA, jo sivitRttikA, jo qhattA[ 64 mAdaka) A padane artha vyAvahArika pakSanA arthamAM spaSTa karavAmAM Avyo che. to samae samae egamegaM bAlaggakhaMDa avahAya jAvaieNa' phAleNaM se palle khINe nag nice nidira mA se i suhune kAraDhiorame) te bAlArA khaMDe. mAMthI darekedareka bAlArA khaMDane samaya samaya para bahAra kADhavuM joIe. A pramANe te badalAgra khaDe jeTalA vakhatamAM te pathathI pUrepUrA bahAra nIkaLI jAya che teTalA kAlane eka sUkSama uddhAra popama thAya che ttA nIvavagere sUtra zabdano artha pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. to ahI paNa te pramANe ja artha jANavo joIe. (he te ane vAra diva) A rIte A sUkSama uddhAra palyopamanuM svarUpa che. ahIM e. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANavuM Avazyaka che ke A je bAlAgra khaMDe che, te asaMkhyAta che prati. samaya eka-eka bAlAgra khaMDane bahAra kADhavAthI saMkhyAta varSa keTi keTi samApta thaI jAya che. ethI AnuM nAma saMkhya ta varSa kaTinuM che. (eepillANakoDAkoDI havejja dasa guNI yA taM suhamassa uddhArasAgarovamassa pagAsa ane dinA) A pApamanI 10 guNita je keTa-keTi che te eka sUkSama uddhAra sAgarepamanuM parimANa hoya che. (jIvahiM kudumovANAme hiM vi joya) he bhadrata ! A sUkSama uddhArapAma ane sUkA uddhAra sAgaropamathI kayuM prayajana hiddha thAya che ? uttara-(guhuM kuTuMba3DhADhi no maromendui rAmurA radvAra devaka) A sUkSama uddhArabhepama ane sUkSama uddhAra sAgaropamathI dvIpa samudronI gaNatrI mATe uddhAra pramANu grahaNa karavAmAM Ave che tevadazA i mane ! tIvasa muddA uddhAremAM vaLA ) ahI ziSya prazna kare che-he bhadata ! uddhAra palyopama ane uddhAra sAgaropama keTalA dvIpa samUhone batAve che? * ' uttara-(vocamA ! kAvaphA bAraka naM uddhAraNAgaropama udAsamA varALa hIraparA, saTTAbaM--je te suku uddhArakajilloyame) he gItama! jeTalA aDhI uddhAra sAgaropamanA uddhAra samA-bAlAonA nIkaLavAnA so che, eTalA ja eka bIjAthI bamaNA bamaNa vistAravALA dvIpo ane samudro che. evuM uddhAra palyopamathI niSpanna uddhAra sAgaropamathI jaNAI Ave che. A pramANe A sUma uddhAra palyopamanuM svarUpa che. bhAvArtha-A sUtra vaDe sUtrakAre aupamika pramANu vize vivecana karyuM che. temAM teoe kahyuM che ke A aupamika pramANunA vastutaH be prakAre che eka pApama rUpa ane bIjuM sAgaropama rU5 5yathI sAgara niSpanna thAya che. dhAnya vagere bharavAnuM je kUvA jevuM goLa sthAna hoya che, tenuM nAma patha-kazala cheA patyanI upamAthI jena astitva prakaTa karavAmAM 'ave che, tenuM nAma "palyopama" che. "papama," uddhAra papama, addhA popama ane kSetrapala pamanA bhedathI traNa prakAranuM che. sUma uddhA2pa9pama ane vyAvahArika udvAra pahepamanA bhedathI uddhAra palyopamanA be bhede che. eka yojana lAMbA, UDe ane pahebe goLAkAra hoya tene sAta divaMsanA UgelAvALothI khUba ThAMsIThAMsIne pUrepUro bharavAmAM Ave, te te kUvAne vyavahAra anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 88 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - uddhAra patya kahevAmAM Ave che. tyAra pachI te vALane eka-eka samayamAM temAMthI bahAra kADhavAmAM Ave A kramathI te kUvAmAMthI badhA vALa jeTalA samacamAM bahAra kADhavAmAM Ave teTalA samayane eka vyAvahArika uddhAra popamathI : eka vyAvahArika uddhArasAgaropamAM 10 TikeTi vyAvahAzmi uddhAra sAgaropama bane che. A vyAvahArika uddhAra pApamAMthI ane vyAvahArika uddhAra sAgaropamAthI karmonI sthiti dvIpa samudra vagere kaMI paNa kahevAmAM AvatA nathI phakta te banne prarUpaNa mAtra che. emanI prarUpaNAthI sUkSama uddhAra palyopamanI ane sUkSama uddhAra sAgaronI prarUpaNA sukhAvadha thaI jAya che eka vyavahAra 'uddhAra palakSamAM jeTalA bAlakhaMDa javelA che, te dareke dareka bAlakhaMDanA kevalInI buddhinI kalapanA vaDe asarakhyAta asaMkhyAta kakaDA kare pachI te dareke dareka kakaDAne eka eka samathamAM temAMthI bahAra kADhe A kramathI badhA ramakhaMDonA te sarva kakaDAone bahAra kADhavAmAM jeTalo samaya pasAra thAya che te eka sakSama uddhAra pAma chevyAvahArika uddhAra palyopamanI apekSAe A asaM khyAta gaNe hoya che. dazakeTI koTI sUkSma uddhAra pAnuM eka sUma uddhAra sAgaropama thAya che A sUkSma uddhAra palyopamo ane sUkSama uddhAra sAgarAthI dvIpa samudronuM pramANa jANavAmAM Ave che. aDhI akSama uddhAra sAgare athavA 25 keTI koTi uddhAra pa jeTalo . rAmakhaMDa hoya che, teTalA ja dvIpa samRddha che. A vAta sakSama uddhAra sAgarethI athavA:uddhAra pa vaDe jaNAI Ave che. sUtramAM je..'teut vAhA " A jAtane pATha che, tene prathama ane dvitIyAnta rUpamAM sUtrakAre potAnI IcchA mujaba ja rAkhyA che. su020 adavApalyopama kAla kA nirupaNa have sUtrakAra addhApalyopamanuM kathana kare che. "le jiM te gaDha jiyo" ItyAdi zabdArtha-se jiM baddhAjaMdigame?) he bhadaMta! palyopama pramANane je dvitIya bheda addhApapama che tenuM svarUpa kevuM che? 1 uttara-(madrAvagiovame) addhApalyopamanuM svarUpa A pramANe che te, addhApalyopama (phuni ) be prakArano kahevAmAM Ave che. (uMnA) te prakAre A pramANe cheH-(kume 2 rAvaNANi ya) eka sUkSama addhApapama ane dvitIya vyAvahArika addhApalyopama ( 0 1 ne re suNe re ) AmAM je sUkSama addhApalyopama che, tenuM nirUpaNa pachI karavAmAM Avaze. (tatva La ne re vAvAri re vaNA nAmiNa para ricA) prathama je.vyAvahArika addhApalyopama che, have tenuM varNana karIe chIe sAMbhaLo, jema koI eka patya heya. (nomAM AcAmavAva, joyAM 3 karavaLa R fugi viraM paribaM) A laMbAImAM eka jana pramANa ane pahoLAImAM paNa eka vaijana pramANu jeTaluM hoya, temaja tenI UMDAI paNa eka jina jeTalI hoya tathA tenI vRtta-paridhi paNa kaMIka vadhAre traNa janA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeTalI hoya eTale ke eka jananA 6 kakaDA kare te te kakaDAomAMthI chaThThA kakaDA karatAM adhika traNa jana jeTalI te patyanI vRtta-paridhi jANavI. ( i ve gifhaka rephiya tevANiya bAra magi vADhakAjolIna) have A palpane eka divasa, be divasa, traNa divasa yAvat sAta divasanA moTA thayelA bAlenI agrakaTithI pUrita kare. (te vALA ja AgI DahejjA, jAva No palividdhaMsijjA, no pUittAe havyamAgacchejA) a bAlAruM keTione e rIte ThAMsI ThAMsIne te patyamAM pUrita karavAmAM Ave ke jethI temane agni bALI zake nahi ane vAyu vagere paNa temane uDADI zake nahi atre je pATha vyAvahArika uddhAra 55mane artha spaSTa karatAM lagADavAmAM AvyuM che, te ja pATha ahIM paNa lagADavuM joIe. to gaM vAsasrae vAsasae egamegaM vAlaggaM avahAya jApaieNaM kAleNaM se palle khINe nIrae nilleve nidie bhavai, seta vAvahArie. addhA paliovame) ve nyAre so so varSa pasAra thaI jAya, tyAre te bAlAghomAMthI eka eka bAlAgane temAMthI bahAra kADhavuM joIe A krama mujaba jyAre sarvabAlAjho temAMthI - bahAra nIkaLI cUkyAM hoya, tyAre temane bahAra kADhavAmAM eTale kALa pasAra . thAya te eka vyAvahArika addhA pApama che. vyAvahArika uddhAra 59pamamAM ane A vyAvahArika addhApapamamAM e taphAvata che ke tyAM eka eka bAlArA eka eka samayamAM bahAra kADhavAmAM Ave che, tyAre ahIM eka eka bAla ga sa se varSamAM tyAMthI bahAra kADhavAmAM Ave che. "hIne nIkag? vagere padane atha vyAvahArika uddhAra 5tyanA prakaraNamAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. eTalA mATe A padene artha te pramANe ja ahI samajI levA joIe. (ghaNi vaNajhAna DholI mavi7 rasa LiyA | ta vAvaNajIra annAlAkag uTTER sare rimALa) A vyAvahArika addhApApamonI 10 kerIkeTine eTale ke 10 keTakeTi vyAvahArika addhApone eka vyAvahArika addhA sAgaropama thAya che. (hiM vAvAhiM zApliovmlaagrovmehi ki paoyaNa?). prazna-A vyAvahArika addhA popa ane vyAvahArika addhA sAgarApathI kayA prajananI siddhi thAya che? uttara-(gNa vAyarivarNi mAholamAlavamekiM na0i jiM nigotha', &i SULavA pALavA) A thAvaha ki addhApatyo anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAthI ane vyAvahArika addhAsAgaropamethI koI paNa jAtanA prajananI siddhi thatI nathI teo phakata prarUpaNA mATe ja che. eTale ke emanI prarU pazuthI sUpha addhApalapamenI ane sUkSama addhAsAgaropamenI prarUpaNA sukhAvabodha rUpa thaI paDe che. (te ta vAvaNafNa zAhigovame) A pramANe vyAvahArika addhApalyopamanuM svarUpa che. (te di ra dudune dvApatriko ) he bhadaMta! sUphate addhApalyopamanuM svarUpa kevuM che? uttara-(kukure brAjhio che, sUba addhApapamanuM svarUpa A pramANe che- le jaNA nAmaja je vikA) jema ke tame vicAra kare che ke eka patya kUve che. (jo gAvAna mahame joyaof a oi) te eka yojanA jeTalA lAMbA hoya ane eka jana jeTale pahoLo hoya UMDApaNAmAM 'paNa te eka ce jana hoya (vaM vilesa rile) ane tenI vRtti-paridhi thoDI alaba chaThThA bhAga karatAM adhika traNa jana jeTalI hoya. ( i ne mhira verahira sevAya maNi kADharaolai): A palya pahelAnI jema ja sAta divasa sudhInA ugelA bAla zothI bharo joIe. (taraghai mo vADha asaMkA rahevA ga) have e je bAlAo bharavAmAM AvelA che, emAMthI eka eka bAlAstranA asaMkhyAta asaMkhyAta khaDe karavA joIe. (teof vALavaMta vidyogonarLAno zaheru mAmerA) A bAlAgra khaMDe daSTi viSayI bata thayelA padArthanI apekSAe asaMkhyAtamAM bhAga mAtra che ane (DumaraNa pAnajakIya rItairzo maisjhaTI) sUmapanaka jIvanI zarIravagAhanI apekSathI asaMkhyAtagaNu che. (vaiSe vAraMvA no maLI raheTI pAra La pariddhiji no pUratA gharAnAnA ) A bAlograkhaMDa te kUvAmAM evI rIte ThAMsIThAMsIne bharavA joIe ke jethI agni vagerene bhaya rahe nahi. (to jANag vAsasae egamegaM vAlagakhaMDaM avahAya jAvaieNaM kAleNaM se palle strINe tatNa nire nimitta, te te suku gADha vaNiyo) tyAra bAda te bAlArA khaMDemAMthI se so varSe eka eka bAvAgrakhaMDa bahAra kADhave joIe A kamathI bAlAgra khaDe kADhatAM kADhatAM te palya jyAre te bAlArA khaMDathI jeTalA samayamAM saMpUrNa khAlI thAya teTalA samayane eka sUkSama addhA papama kahe che. (ggf varALa korA-dhorI mAgha saLiyA 7gmA drA lAvanAra mare pafmA) daza keTI-kaTI sUkSama addhApone eka sakSama addha sAgarepama thAya che. (gar mukunda zraddhAjasTivanasaagrovmeNhi ki paoyaNaM) prazna-he bhata! A sUpha addhApomAMthI ane sUkSama addhA sAgaropothI kayA prayAjananI siddhi tha ya che? uttara-( su ioirajarAja igeraririNa koLiageovAnuM ja nAvijha) A sUkSama addhA pApamo ane addhA sAgaropathI nAraka jIvonI tiryaMcagatinA prANIo nI, manuSya ane denA AyuSyanI gaNanA thAya che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-A sUtra vaDe sUtrakAre aApopamanuM svarUpa prakaTa karyuM che. sAthe sAthe A addhApa05mathI je je nAmanA sAgaropama niSpanna thAya che. temanuM paNa spaSTIkaraNa karyuM che ahA595manA vyAvahArika addhAra popama ane sUkSama addhApopama A be bhede kahevAmAM AvyA che. AmAMthI je vyAvahArika addhApalyopama che, te pahathamAM bharelA bAlAzomAMthI eka eka bAla.grane so so varSamAM bahAra kADhavAthI te jeTalAM samayamAM saMpUrNa khAlI thAya tene vyAvahArika paddhApalyopama kahevAmAM Ave che. daza ke TikeTi vyAvahArika aApane eka hathamAM bharelA bAla gronA asaMkhyAta khaM? buddhithI kavipata karavA joIe ane dareke dareka bAlAgra khaMDane so varSanA aMtare bahAra kADhavA joIe A rIte jyAre samasta bAlA khaMDe te palamAMthI bahAra nIkaLI jAya eDale ke A bAlA khaMDene A kramathI bahA2; kADhavAmAM jeTalo samaya pasAra thAya te sUkSama addhApalyopama che. daza keTI-kaTI sUkama addhA pono eka sUkSama addhA sAgaropama hoya che. sUkSama addhApopama ane sUkSama addhA sAgaropamathI caturgatinA jIvonI bhavasthiti, kAyasthiti, karmasthiti vagerenuM jJAna thAya che. vyAvahArika addhA595mamAM saMkhyAta karoDa varSo hoya che ane sUma addhApavamamAM asaMkhyAta karoDa varSo hoya che. pAsa 20pA. narayiko ke AyuparimANa kA nirupaNa have sUtrakAra cArecAra gativALA jInA AyuSyanuM parimANa pramANe kahe che. temAMthI sarvaprathama ahIM nAraka jIvonA AyuSyanuM parimANa, keTaluM che te prakaTa karavAmAM Ave che-"gyANaM mare! ItyAdi zabdArtha- nehA maMte! varSe kArya kare gu/?) he bhadata nAraka jInI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che ? : uttara-(nomA! kAnane kAraNaruM kare tenI sAramAruM) he gautama ! nAraka jIvonI sthiti jaghanyathI dasa hajAra varSanI ane utkaSathI 33 sAgaropama jeTalI kahevAmAM AvI che. A sAmAnya kathana che. have sUtrakAra dareke-dareka pRthvImAM nAraka jIvanI sthiti keTalI che. A viSe kahe che. ( rAjamA purAvI ne nALe mare ! vArtha #AruM karyuM pattA) he bhadaMta ! ratnaprabhA pRthivInA nArakonI sthiti-bhUjyamAna Ayu-viSe zuM kahevAmAM AvyuM che? uttara-(royA! kaLi savAraNAnAruM koNeE gi tAvamaM) he gautama ! jaghanyathI daza hajAra varSanI ane utkRSTathI eka sAgaropama jeTalI Ayu temanI kahI che. (zttaLavada putrI ne thALe mare! devA karuM 8i Gontta) ratnaprabhA pRthivInA aparyAptaka nArakenI bhadata ! keTalA kAlanI sthiti kahevAmAM AvI che? uttara-(gooLa ri saMta kutte kadaLa vi to mutta) jaghanyathI paNa antarmuhUrta ane utkRSathI paNa attamuhUrta kahI che (1 sattAcaLacer ravI ne cALa are! devacaM AruM sirpha ) he bharata! ratnaprabhA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 92 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthivImAM paryAptaka avasthAvALA nArakeAnI sthiti keTalI kahevAmAM AvI che ? uttara-(vocamA ! goLa dasavAsasa issAI aMtomuhuttoNAI ukko sennNAM sAjovamAMlomuduttoLa) he gautama ! jadhanyathI aMtarmuhUtta jeTalI alapa daza hajAra varSanI ane utkRSTathI amrakhyAta muhUtta jeTalI alpa eka sAgarApamanI kahevAmAM AvI che. (varvajJA purI ne cALAM mate ! devaca dAruM vizne vaLattA) he bhadanta ! zAprabhA nAmanI je bIjI pRthivI che temAM rahenArA nArakeAnI sthiti keTalI kahevAmAM AvI che? uttara-(noyamAM ! naLa tAM soyama kokena viLi sALomArM) hai gautama! khIjI prathivInA nArakAnI sthiti jadhanyathI te eka sAgazapama jeTalI ane utkRSTa traNa sAgarApama jeTalI kahevAmAM AvI che. (vaM zeSa puTanIpu ni pucchA mALiyA) A pramANe prazna * avaziSTa pRthivIo viSe paNa samajavA joIe. (vahucaranAeA puruSa ne cALa naLaLa sisi romA DorphaLa pratta jJAnotramaduM) vAlukA nAmaka tRttIya pRthivInA nAra kaiAnI jaghanyasthiti traNu sAmarepama jeTalI ane utkRSTa sthiti sAta sAgarUpama jeTalI kahevAmAM AvI che. (vaMtsarA puthvI neAnuM gaLega satta sALotramADuM, holen pula sArothamArM) pa'kaprabhA nAmaka caturtha pRthivInA nArakAnI jadhanyasthiti sAta sAgare pamatI ane utkRSTa sthiti deza sAgaza pama jeTalI kahevAmAM AvI che. (jUnaqoA purA neALa nannenuM cUka sa:govamA, polena ittalanA rotramArM) dhUmaprabhA nAmaka pacama pRthivInA nArakeAnI jaghanya sthiti daza sAgare pamanI ane utkRSTa sthiti 17 sAgaropama jeTalI kahevAmAM AvI che. (samaLA puthvI nephyALa na meLa uttaralasALomAnuMTMoleLavAvAsaM cALarovamA) tamaHprabhA nAmaka ThI pRthivInA nArakonI jaghanya sthiti 17 sAgarApamanI ane utkRSTa sthiti 22 sAgarApama jeTalI kahevAmAM AvI che. (tamatamA puthvI necALa maMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA 1) prazna-tamastuma nAmaka sAtamI pRthivInA nArakonI sthiti he bhadata ! keTalI kahevAmAM AvI che? uttara-(noyamA ! srartuLeLa cAlIyaM sALomamArUM jore tennIsa brAnaromAa) he gautama ! jaghanyathI 22 sAgaropamanI ane utkRSTathI 33 sAgaropamanI sthiti kahevAmAM AvI che. bhAvAya -- jIvane je nAraka vagere bhavA rekIne rAkhe che, tenu' nAma sthiti ' che. ' thI kenAhati manepu anayA tithitiH" A ' sthiti' zabdanI vyutpatti che eTale ke nAraka vagere paryAyemAM jIya jene lIdhe sthita rahe che, A ' sthiti' zabdanA vyutpattinA kharo artha che ke ka puddhalAnA andhakAlathI mAMDIne nija raNakAla sudhI AtmAmAM sAmAnya rUpathI avasthAna-rahevu' tevu. nAma sthiti che. chatAM e atre sthiti Ayu kama'nA niSekanuM anubhavana karavu.-bhagavuM-A artha'mAM grahaNa karavAmAM " zabdane anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 93 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyA che jayAM sudhI vivakSita bhavanuM AyuSya karma bandha avarathAmAM rahIne udaya avasthAmAM rahe che, tyAM sudhI jIva te paryAyamAM rahe che vivakSita paryAyamAM AyukarmanA sadda bhAvamAM rahevuM tenuM nAma-jIvita-jIvana-che. ane A jIvananuM nAma ja a sthiti e rIte mAnavAmAM AvyuM che. sUtrakAre je daza hajAra varSa vagerenI sthiti kahI che tenuM projana A pramANe che ke jIva ATalA samaya lagI vikSita nAraka avasthAmAM rahe che vivakSita sthAna sudhI pahoMcADavAnuM kAma te gatinuM che ane te sthAnamAM amuka maryAdA sudhI rahevuM, A AyunuM kAma che. eka badra ApyuM ane apara sujyamAna Ayu, A rIte Ayu be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. te atre e nAkajIvonI ja Ayu rUpa sthiti kahevAmAM AvI che te baddha AyunI apekSAe kahevAmAM AvI nathI paraMtu bhajyamAna AyunI apekSAe kahevAmAM AvI che, je Ama na hatA te sUtrakArane A pramANe kahevuM joItuM hatuM ke * prathamAdika pRthiIomAM janya Ayu daza hajAra varSa vagerethI paNa kaMIka vadhAre che. AmAM kaMIka adhikatA prAsavamAM baddhAyunI apekSAeM AvI je paraMtu A rIte te sUtrakAre kahyuM nathI ethI A kathana bhejyamAna AcUmI apekSAMthI ja jANavuM joIe ane eja sthiti zabdane vAyArtha che. je vAta "nAvikatAnAM prathamaNamathArA sthAyuSoDanumavAraMvAghasthiti" A paMkti vaDe spaSTa karavAmAM AvI cheeTale ke nAraka vagere paryAyamAM prApta thayela chenA AyuSyanA prathama samayathI mAMDIne AyukarmanA aMta samaya sudhI je anubhavanakAla che, te ja sthiti che. A sthiti nArakamAM sAmAnyathI dasa hajAra varSanI jaghanya che, ane 33 sAgaropamanI utkRSTa che vizeSa rUpamAM mUlasUtramAM ratnaprabhA vagere pRthinIomAM je jaghanya ane utkRSTa sthiti spaSTa karavAmAM AvI che, teja che Ama jANI levuM joIe aparyApta avasthAne kAla sarvatra antamuhUrtA che. sAmAnya sthitimAMthI aparyApta kalane bAda kakSAthI je rithati zeSa rahe che, te paryAptakanI sthiti jANunI a0 37 joIe nAraka deva ane asaMkhyAta varSanI AyuvALA tiryaMca ane mana A sarve karaNanI apekSAthI ja aparyApta mAnavAmAM AvyAM che. labdhinI apekSAe te A save paryApta ja che enA atirikatajI ladhithI paryApta aparyApta banne prakAranA hoya che. A rIte 24 daMDaka muja A nArakonI bhavasthiti rUpa Ayu sthiti nirUpita karavAmAM AvI che. sU0206 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 94 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asurakumAra Adi ke Ayu ora sthiti kA nirupaNa have sUtrakAra asurakumAra vagerenI Asusthiti kahe che. - "jakurakumALe mare ! ItyAdi A zabdArtha-(suSumArA mate ! revA" nAcaM vADha ua TvLA) he bhadata ! asurakumAra devonI sthiti keTalA kAla sudhInI kahevAmAM AvI che? (goyamA ! jahanneNa dasavAsasahassAI ukkoseNa' sAirega sAgarovamaM.) - uttara-he gautama jaghanyathI daza hajAra varSa jeTalI ane utkRSTathI kaMIka adhika eka sAgarepama jeTalI kahevAmAM AvI che. (bahumAvIna' are! je vAruM rphi vaLA) he bhadaMtI asurakumAranI devIonI sthiti keTalI kahevAmAM AvI che? (jovA ! naLa vAyarasAduM paddhapaMcamAiM palibhovamAiM.) uttara- gautama! jaghanyathI daza hajAra varSanI ane utkRSTathI jo pape.5 jeTalI kahevAmAM AvI che. (rAjakumaiAna, mare ! tevAmAM vAM zAruM nittA) he bhadata! nAgakumAra devonI sthiti keTalI kahevAmAM AvI che? uttara-zonA kahane savAla@AruM saraLa TUiNAruM supina vimA) gautama! jaghanyathI daza hajAra varSanI ane utkRSTathI kaMIka kama be palyopama jeTalI kahevAmAM AvI che. (nAkumArInuM aMte re 4 ddhi kharA?) he bhadaMta! nAgakumAranI devIonI sthiti keTalI kahevAmAM AvI che? uttara-(sajAvavaphA joLa mrizo) he gautama! jaghanyathI daza hajAra varSanI ane utkRSTathI kaMIka kama eka palya jeTalI kahevAmAM AvI che. (parva gaNA rAja mArA jevA kevaLa ca rAva LiyanArA' revAzaM vinA mALiyanve) je pramANe nAgakAra devenI ane temanI devIonI rithati kahevAmAM AvI che, te pramANe ja stanatakumAra sudhInA dave ane temanI devIonI sthiti jANavI joIe. (gvIracALa mare! devA jADha jei jainA) he bhadaMta! pRthivIkAyika jIvanI sthiti keTalA kAla sudhInI kahevAmAM AvI che! uttara- mA! kago to hu jose vAvIe area) gautama! pRthivIkAyika jIvonI sthiti jaghanyathI antarmuhurtanI ane utkRSTathI 22 hajAra varSa jeTalI kahevAmAM AvI che. su vIdavAmAM ohiyANa apajjayANa pajjattayANa ya siha vi.pucchA-goyamA / jahanneNa' aMto gyudaM volene ki baMto kutta) sAmAnyathI sUkSama pathivIkAyika jInI aparyAptaka sakSama pRthivIkAyika jIvana ane paryAptaka sUkSama pRthivIkAyika jInI sthiti jaghanya ane utkRSTa ane prakArathI aMtarmuhUnI che. (vArapuddhviikaaiyaann pucchA goymaa| jahanneNa aMtomuttaM ukkoseNa bAvIsaM vAsa rahara) je bAdara pRthivIkAyika jIve che, temanI sthiti he gautama ! janyathI te aMtarmuhUrtanI che ane utkRSTathI 22 hajAra varSa jeTalI che. (apajjacagabAharapudavikAiyANa pucchaa-goymaa| jahanneNa vi aMto muhattaM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koNena vi banoraM) aparyAptaka je bAdara pathivIkAyika jIve che temanI sthiti jaghanyathI ane utkRSTathI banne prakAranI aMtamuhUrtanI che. ( Tam bAdarapuDhavIkAiyANa' pucchA-goyamA / jahaNNeNa' aMtomuhattaM ukkoseNa bAvIsaM jANakAruM saMtokuLAkuM) je paryAptaka bAdara pRthivIkAyika jIve che. temanI sthitinA saMbaMdhamAM je prazna karavAmAM Avyo che tene javAba A pramANe che. ke he gautama ! A jIvanI sthiti jaghanyathI aMtarmahattvanI che. ane utkRSTathI aMtamuhUrta kama 22 hajAra varSa jeTalI che. (ghauM sevAcALa vi gujhAva mALiyavaM) A pramANe avaziSTakAyika jIvanA saMbaMdhamAM prazna karavAmAM Avyo che, temaja he bhadaMta ! apUchAyika vagere jIvanI sthiti keTalA kAlanI che? A jAtane prazna ubhAvita karI le ane je kaMI have pachI kahevAmAM Ave che tene uttaranA rUpamAM mAnI levuM joIe. (bAvacAi ' baMtomukui koNe saravANaagNA) aprakAyika jIvanI jaghanyathI sthiti aMtamuhUrtanI che ane utkRSTathI 7 hajAra varSa jeTalI che. (hukuma ArArA gohiyALa vattA apajjattagANa tiNDa vi jahaNNeNa vi aMtomuhuttaM ukkoseNa vi aMtomadutta) apakAyika jI pRthivIkAyika jIvanI jema be prakAranA hoya che. eka sUma apUkAlika ane bIjA bAdara aprakAyika A baMne prakAranA jIve paryApta ane aparyAptakanA bhedathI ame prakAranA hoya che. ethI sAmAnya rUpathI sUkSama aprakAyika jIvanI paryApta sUkSama apUkAyika jIvanI ane aparyApta sUkSama apakAyika jIvonI jaghanya ane utkRSTa ane prakAranI sthiti aMtamuhUrtanI che. (vAta karavA jaI rohizA') temaja je bAda2 aprakAyika jIve che, temanI jaghanya ane utkRSTa sthiti sAmAnya akAyika jI jevI ja che. (ApanA pariNAvavAnuM kaoLe ja thaMto mUhuraM guaoLa vi saMtomuhurja) bAdara apUkAyika jIvemAM je aparyApta bAdara apUkAyika jIve che, temanI sthiti jaghanyathI aMtamuhUranI che ane utkRSTathI paNa antamuhunI che. (nAthAvANAyA' jJAnena saMtomA raNole raravAyarasAruM caMrottaLa6) bAdara aprakAyika jIvamAM je paryAptaka bAdara apUkAyika jIvo che, temanI sthiti jaghanyathI te aMtarmuhUttanI ane utkRSTathI eka antarmuhUrta kama sAta hajAra varSa jeTalI che. tevA jaLa aMtamuhUrta vorena tijhina vicA) teja kAyanI sthiti ja ghanyathI eka aMtarmuhUrtanI ane utkRSTathI traNa ahorAtra jeTalI che. (sadumaravALa ohiyANa apajjattagANa' pajjattagANa' tiNha vijahaNNe Na vi aMtomuhattaM ukkoseNa vi rotta) sAmAnya rUpathI sUkSama tejaskAyika jInI aparyApaka sUkSama tejaskAyika jIvonI ane paryAptaka sUma tejarakAyika jIvenI sthiti jaghanyathI paNa atamuhUrtAnI che ane utkRSTathI paNa antarmuhUrtAnI che. (bAdara ukAiyANaM jahaNNeNa aMtomuhuttaM ukkoseNa tiNNi rAiMdiyAI) se tejaskAyika chama bAdara tejarakAyika jIve che, temanI jaghanyathI te sthiti eka aMtamuhUttanI che ane utkRSTathI traNa ahorAtra jeTalI che. (apajjacAmAdarave ukAiyANaM jahaNNeNa vi aMtomuhuttaM ukkoseNa vi aMtomu. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dutta) je tejaskAyika jIvamAM aparyApaka khAdara tejarakAyika jIve che. temanI sthiti jaghanyathI paNa antamuhUra jeTalI che. ane utkRSTathI paNa antarmuhUrtanI che. (FkAttAvAra sthAna nauLe maMtomukutta . te raLi nAdiyA gaMtomukuttaLAkuM) tejaskAyika jIvanamAM je paryApta bAdara tejakAyika jIve che, temanI sthiti jaghanyathI te eka antamuhUrta kama traNa ahorAtra jeTalI che. (vAjArAne nahami saMtomuhuraM vorena tiAi vAvavAratAe) vAyukAyika jIvanI sthiti jaghanyathI te attamuhUrtanI che ane utkRSTathI traNa hajAra varSa jeTalI che. (hAmavAvALa bophiyAnuM zAjttgaann pajjattagANa' ya tiNDa vi jahaNNaNa vi aMtomuhuttaM ukkoseNa vi zaromudatta) sAmAnyathI sUma vAyukAyika jInI aparyApaka ane paryAptaka sUma vAyukAyika jIvanI sthiti jaghanyathI ane utkRSTathI eka aMtamuhUtta jeTalI ja che. (vAghAvAyAnuM gaMto hai awai tiLi vAra tArA) bAdara vAyukAyika jIvanI sthiti jaghanyathI eka antarmuhurtanI che ane utkRSTathI traNa hajAra varSa jeTalI che (bapawttAvAravADA nanaina ciMtomuhurta rajjosena vi saMtomudu) aparyAptaka bAdaravAyukAyika jIvonI jaghanya ane utkRSTa sthiti eka antarmuhUrta jeTalI che. (vararAjAvaayukaaiyaannN jahaNNeNaM aMtomuhuttaM uskoNa' tiNi vAsasahassAI aMzomuhatta. g) paryApta vAyukAyika jIvanI ja ghanyathI te eka aMtarmahatta jeTalI sthiti che. ane utkRSTathI antarmuhUrtA kama traNa hajAra varSa jeTalI che. (vaLaRagwALa kALAM to muhuraM joI ravAsaNAuM) vanaspati kAyika jIvanI sthiti jaghanyathI eka akhtamuhUrta jeTalI che ane utkRSTathI daza hajAra varSa jeTalI che. (sukumavArophA gohiyALa unnarazALa wAttAvAra ri pa kagooi vi tomuhuraM vorena vi romudatta ) sUkama vanaspatikAyika jIvonI aparyAptaka vanaspatikAyika, jIvana ane paryAptaka vanaspatikAyika jIvanI sthiti jaghanyathI ane utkRSTathI eka antarmuhUrta jeTalI che. vAraMvArapharArUyA kaor" vaMtomukta kare savAraageNA) bAdara vanaspatikAyika jIvonI sthiti jaghanyathI eka antarmuhUrtanI che ane utkRSTathI 10 hajAra varSa jeTalI che. (apakAttAvAravAraNArUAnuM kaomLa vivaMtomuhurta koNena vi aMtamuhui) aparyAptaka bAdara vanaspatikAyika nI sthiti jaghanyathI paNa eka aMtamuhUrtAnI che. ane utkRSTathI paNa eka aMtarmuhurtanI che. (kattAvAravAraNa ricA zaMtomuhurta koi garagahuM to kubA) paryAptaka bAdara vanaspatikAyika ivenI jA canI apekSAe sthiti te eka aMtamuhUrtanI che ane utkRSTathI aMtamuhU kama daza hajAra varSa jeTalI che. (veliyA maM?! jevAM zAruM 2i FuLA) he bhAta dvIndriya nI sthiti keTalA kAla sudhInI kahevAmAM AvI che? uttara-(camA gaMtomuhuraM vona vAraMvALi) che anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R gautama ! jaghanyanI apekSAe teA dvIndriya jIvAnI sthiti eka antarmuhUttanI che ane utkRSTathI 12 varSa jeTalI che. (pajJattaLane niyALa puSkA--noyamA ! narbheLa vi chatomudutttole vigatomukudsa) aparyAptaka e indriya jIvAnI sthiti OM gautama ! jaghanyanI apekSAe paNa antarmuhUtta che ane utkRSTanI apekSAe paNa anta'hUtta'nI che, (16'ttaLaneyiALa' naina atomuhUtta hosena' aMtomuLA, caracasaMvaccharALi) paryAptaka e indriya jIvAnI sthiti jaghanyanI apekSAe aMtamuhUtta jeTalI che ane utkRSTathI antarmuhUtta krama 12 varSa jeTalI che. (teEyiALa' pucchA noyamA ! tomuddusa jorena mULapaLAEtaviyArM) teindriya jIveAnI sthiti huM gautama ! jadhanyathI antarmuhUttanI che ane utkRSTanI apekSAe 49 aDhA rAtra jeTalI che. (trapAtta taiImiyAna puSkA zocamA rUbena vi AMtomurutta jolena ni aMtovruduttta). aparyAma tendriya jIvAnI sthiti jaghanyanI apekSAe paNa antastta'nI che. ane utkRSTathI paNu aMtarmuhUtanI che. (- soniyALa puchA--nocamA ! naLeLavyomukuttuM kollekha tomuduLA mULabhaLAyuM rA vicArlR) paryAptaka tendriya jIvAnI sthiti jAnyathI te| antarmuhUtta'nI che ane utkRSTanI apekSAe antamuhUtta kama 49 divasa jeTalI che. (2viMyiAna maLe! SaTca hAruM divaLa) ? hai bhada'ta ! cau indriya jIvAnI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che? uttara--(vocamA ! goLa baMnemudatta sena immAnnA) he gautama! jaghanyanI apekSAe teA antarmuhUttanI kahevAmAM AvI che ane utkRSTanI apekSAe cha mAsanI kahevAmAM AvI che. (apatttattavariyALa puSThAna nocamAM 1 jJaLeLavi attomukutta lena vi caMto mugi) aparyAptaka cauIndriya jIvAnI sthiti jAnyanI apekSAe paNa antamuhUtta jeTalI kahe. vAmAM AvI che. ane utkRSTanI apekSAe paNa antarmuhUtta jeTalI kahevAmAM AvI che. (jJatta ja prayiALa pujjA-noyamA ! naLaeNna tomudyutaM jo sena atomuhunULA imAlA) paryAptaka cauIndriya jIvAnI sthiti jAnyanI apekSAe te antarmuhUtta jeTalI che. ane utkRSTathI a'tamuhUtta krama cha mAsa jeTalI che. (vace sthitivijJoLiyoga maLe ! vayaM vAruM sirpha vaLattA ?) he bhadaMta ! 5'cendriya tiya cAnI sthiti keTalA kAla jeTalI kahevAmAM AvI che ? uttara--(noyamA ! jJaddana aMtomukuRoseLa ttini pattithyonamApha) 4 gautama ! pa'cendriya tiya cAnI sthiti jaghanyanI apekSAe te antahUttanI kahevAmAM AvI che. ane utkRSTathI traNa paLyeApama jeTalI kahevAmAM AvI che. (hrahapaMceiitavijJoLiyAnuM maMte ! vaca kAlaM ThiI vaLattA ?) he bhadaMta ! je jalacara tiya ca jIve che, temanI keTalA kAlanI prajJapta thayelI che ? sthiti uttara-(noyamA ! laLeLa aMtomuku -lena pungoTI) he gautama ! jalacara tiya ca pacendriya jIvAnI sthiti jaghanyanI apekSAe teA anta suhUttanI prApta thayelI che. ane utkRSTanI apekSAe paNa eka pUrva kATinI eTale ke eka karoDa pUrvanI prajJapta thayelI che. (samucchinnajJayatve citivijJa roLiyAnaM pucchA noyamA ! naLeLa aMtomukutta jotena pungoTI) he gautama ! zra. 40 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 9. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je jalacara paMcendriya jIve mUchima janmavALA che. temanI sthiti jaghanyanI apekSAe aMtamuhUrtAnI che. ane utkRSTathI 1 karoDa pUrvanI che. (apajja tAsamucchi pajalayarapaMcediyatirikkhajoNi gANe pucchA-goyamaH ! jahaNNeNaM phi saMtotiM koi vi somukutte) saMmUrNima janmavALA jalacara paMcendriya tiryaMca mAM je aparyAptaka saMmUrNima janmavALA jalacara paMcendriya tiryaMca jIve che, temanI sthiti jaghanya ane utkRSTa ane prakAre aMtamuhUrtanI che. ( raigdiyR78ghauM vitaraNa konizALe purA joramA! choLe saMtorduraM vajazo daMtoghULA puaolI) je paryApta saMmUrNima paMcendriya jalacara tiya" che, temanI sthiti jaghanyanI apekSAe te aMtamuhUttanI che ane utkRSTathI aMtarmahatta cUta eka karoDa pUrva jeTalI che. (narama krati puchA jovA !-- jogaM gaMtonna ujajoseja puravolI) ga janmavALA je paMcendriya jalacara tiya che, temanI sthiti he gautama ! jaghanyanI apekSAe te aMtarmuhatta jeTalI che ane utkRSTathI 1 koDa pUrva jeTalI che. (pattA rama-. vakkaitiyajalayarapaMceMdiyatirikkhajoNiyANaM punchA-goyamA ! ahaNNeNa vi aroraM vorena hi tomutta) je aparyAptaka garbha janmavALA jalacara tiyaca paMcendriya jIve che, temanI sthiti jaghanyanI apekSAe ane utkarTanI apekSAe paNa aMtamuhUrtA jeTalI che. (gAmavArika jalayarapaMcediyattirikkhajoNiyANa pucchA-goyamA / jahaNNeNaM atomuhutvaM 24or aggri gaolI) je garbha janmavALA paMcendriya jalacara tiya"ca aparyApta che, temanI sthiti jaghanyanI apekSAe te aMta nI che, ane utkRSTathI aMtamuhUrta cUta eka karoDa pUrvI che. (43114varavavaMcitiriNaaonizALe purajha, noramA ! jJaimLa romuhu voleon tiLi zivamAruM) je thalacara paMcendriya tiryaMca catuNhe che, temanI sthiti jaghanyanI apekSAe aMtarmuhUrtanI che ane utkRSTathI traNa 55 jeTalI che. (saMkurizvayathAvaravisiriyaloniyaannN pucchA goyamA ! jahaNNeNaM atomuhuttaM ukkoseNaM caurAsII vAsasahassAi) je thalayara catuSpada tiryaMca paMcendriya jIva saMmUrNima janmavALA che, temanI sthiti jaghanyanI apekSAe te aMtamuhUrta jeTalI che. ane "utkRSTanI apekSAe 84 hajAra varSa jeTalI che. (mAragaracaryamurijharaDA thalayarapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA-goyamA ! jahaNNeNaM vi aMtomuhuttaM loLa vi roma) je thalacara catuSpada tiya ca paMcendriya jIva saMmUrNima janmavALA che ane aparyApaka che, temanI sthiti jaghanyanI apekSAe 5Nu aMtamuhurta jeTalI che, ane utkRSTanI apekSAe paNa antarmuhUttanI che. (wtta haMmunirAdhyayathathariyatirivAjoLavALe pucchA-goyamA! jahaNNeNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM caurAzIi vAsasaharasAI ato. mukuLA) sa mU8ima janmavALA je catuSpada thalacara paMcendriya tiyaca paryAptaka jIve che, temanI jaghanya sthiti te aMtarmuhurtAnI che ane utkRSTa sthiti aMtamuhutta nyUna 84 hajAra varSanI che. (janmavatiya anuyoga dvArA sutrama bhAga 2 99 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thalacara utpayathalayarapaMceM diyatirikkhajoNiyANaM pucchA - goyamA ! narbheLa gomuhurtta joyeLa tiLi pattikomA) gabha janmavALA je catuSpadru thalacara paMcendriya tiya iMca jIvA che, temanI jaghanya sthiti aMtarmuhUtta jeTalI che ane utkRSTa sthiti traNa patyeApama jeTalI che. ( ttaLa=mava tiyaca utpayathalayara paMcidiyatirikkhajoNiyANaM pucchA-goyamA ! jahaNaNaM vi 'tomukutta jolena vi 'tomuttua) . gabha janmavALA je catuSpada 5'cendriya tiya iMca jIvA aparyApta che, temanI jaghanya sthiti paNa aMtamu`tta'nI che ane utkRSTasthiti paNa matamutta'nI che. ( ARTSma varka tayaca uppayayalayarapaMcidiyatirikba joNiyANaM pucchA, goyamA ! jahaNeNaM ato muhutta ukkoseNaM atomuhuttUnAi tiSNi rahizonamAra) ga janmavALA je catuSpada thalacara paMcendriya tiryaMca jIvA paryApta che, temanI jaghanya sthiti te amuttanI che ane utkRSTa sthiti aMtamu tta-nyUna trazu paLyeApama jeTalI che. (ura rippathalayara paMce viyatirikkhajoNiyANaM pucchA-goyanA ! nanneLa tomuddusa holena puSpoko) je jalacara pacendriya tiyaca u5risaryAM che, temanI jadhanya sthiti tA atamutta'nI che ane utkRSTa sthiti eka karADa pUrvanI che. (saMmudghima-5ttivya-yavaMvittitirikkh jogiyANaM pucchA - goyamA ! jaddanneNa vi atomuhuttaM ukkoseNaM tevannaM vAibrahaUAM) je samUcchama janmavALA ura: pisapa thalacara paMcendriya tithaeNca jIve che, temanI jaghanyathI antarmuhUttanI sthiti che ane utkRSThethI 53 hajAra varSa jeTalI che. (avagnattayasaMmuaimattavRttivvaja varjiniya tirikkha joNiyANaM pucchA goyamA ! jahaNeNa vi aMtomuddattaM ukkoseNa vi ba'toma utta) aparyAptaka saMmUrchima janmavALA :parisa thalacara pacendriya tiya ca jIvAnI sthiti jaghanyathI paNu antarmuhUttanI che ane utkR STathI paNu antamuhUtta jeTalI che. (1jJattayasaMmuSThi paramavyarucara.pNcidiytirikkh joNiyANaM gucchA - goyamA / jahaNeNaM atomuddattaM ukko seNaM sevaLa vAsavaUAra chasomuddatULA) paryosaka samUmi janmavALA ura: parisapa` thalacara pacendriya tiya cAnI jaghanya sthiti te antarmuhUttanI che ane utkRSTa sthiti antarmuhUtta nyUna 53 hajAra varSanI che. (tamana uraparikhappathalayarapaMciMdiyatirikkha jogiyA jaM pucchA--noyamA ! jJa aiAM 'tomuhurtta joseLa pukhtajorI) gabha janmavALA ura:paricapa pacendriya tiya cAnI sthiti jaghanyathI antarmuhUttanI che ane utkRSTathI eka karoDa pUrvInI che. (apatttattAmatrAMtiya chaq qtharapaMpiMcittivijJa joNiyANa' pucchA - goyamA ! jaddaNNeNa vi tomuhuttaM ukkoseNa vi atomuddattaM) aparyApaka garbhajanmavALA ura:parisa calacara pacendriya tiya cAnI sthiti jaghanyanI apekSAe pazu atarmuhUtta'nI che ane utkRSTathI paNu antarmuhUtta nI che. (pajjatagagabhatra tiya uraparisappathalayarapoca kSyitirikkhajoNiyANa pucchaazocanA! aDhaLe 'tomuhurtta jore tomudukULA puSoTI) paryAptaka garbha janmavALA ur! risapthalacara paMcendriya tiya cAnI sthiti jala, kaMtiya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 100 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyanI apekSAe teA eka antarmuhUnI che ane utkRSTathI antamuhUtta nyUta eka karADa pUtranI che. (muyakiLvacaniyisiriyalanonicAnuM pucchA--AyanA ! naLaeNna' 'tomukutte mhosena pujoDI) bhuja parisapa thalacara paMcendriya tiyA~ca jIvenI sthiti jaghanyanI apekSAe atamuhUttanI che ane utkRSTathI eka karoDa pUrvanI che. (samucchimamuri sapatha yarapaMcidiyatirikkhajoniyANaM pucchA - goyamA ! jahaNaNaM atomu dutta romeLa vAcAjhIla vArasaAEApha) sa'mUcchi ma* bhuja parisa` thalacara pacendriya tiya "ca jIvonI sthiti ke gautama ! jadhanyathI tA aMta dUttanI che ane utkRSTathI 42 hajAra varSa jeTalI che. (padmattayasaMmuzcimamuyata risappathalayara paMci' diyatirikkha joNiyANa' pucchA-goyamA ! jaNa vi aMttomutyutta josena vi aromudguruM), aparyAptaka samUcchima bhurisapa thalacara pacendriya tiya cAnI sthiti ke gautama ! jadhanyanI apekSAe paNa 'tatta jeTalI che ane utkRSTanI apekSAe paNa atasutta jeTalI che. (jJasanasaMsUrijI muyaPage #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pucchA goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM bAvattari vAsasahassAI) saMmUchima khecara paMcendriya tiryaMca jIvonI he gautama! sthiti jaghanyanI apekSAe aMtamuddatta jeTalI che ane utkRSTanI apekSA e 72 hajAra varSanI che. (navakArasaMkurimalariNiNitinoLikALa uchA jogamA ! kahona ri taNudu vorena ki vaMtomuru) aparyApaka saMmUchima khecara paMcendriya tiryaMca nI sthiti he gautama ! jaghanyanI apekSAe paNa aMtarmuhUrvAnI che ane utkRSTanI apekSAe pazu aMtamuhUrta jeTalI che. ( vattAsaMmUri mahApariririvaNa koLiyaann pucchaa-goymaa| jahanneNaM aMtomuhuttaM, unakoseNaM aMtomuhattaNAI bAvattari' vArANuM) paryAptaka saMmUchima khecara 5 cendriya tiyanI sthiti che gautama jaghanyanI apekSAe entamuhUrtanI che ane utkRSTanI apekSAe aMtamuhUtta dhUna 72 hajAra varSa jeTalI che. (bhavariyalayaransediytirikkhonniyaanne pucchA-goyamA / jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM pali. bhovanara4 kalekajhamALa) garbhaja meyara paMcendriya tiryaMca nI sthiti he gautama! jaghanyanI apekSAe aMtamuhUrta jeTalI che ane utkRSTanI apekSAe eka popamanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANanI che. (vAgarAgmbhvtiy khahayarapaMci diyatirikkhajoNiyANaM pucchA goyamA! jahaNNeNa vi batomudui volena vi to kutte aparyAptaka garbhaja khecara paMcendriya tiryaMconI sthiti he gautama! jaghanyanI apekSAe paNa antaNuM httanI che ane utkRSTanI apekSAe paNa aMtarmuhUtta jeTalI che. (vaLaTlAyaravivasirijalovALuM maM! vidyAruM dire vattA ?) he bhadata 1 paryApaka khecara paMcendriya tiya nI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che ? (royamAbaMdUtta, koLuM trigovanarasa avaMtikAramA mojudutta) he gautama! jaghanyanI apekSAe aMtarmuhUrtanI ane utkRSTanI apekSAe gahana na ka pA paganA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa kahevAmAM AvI che. ahiyAM "saMkumi putrazorI'ityAdi be saMgraha gAthAo kahI che tene sAra pahelAM AvI gayo che. (majurA mate . devacaM jANuM sika Toman) he bhadaMta! mANasonI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che ? uttara-(vocamA! aMtAduraMvAdore tiAi oimA) he gautama jaghanyathI antarmuhUrtanI ane utkRSTathI traNa papama jeTalI che. ja lA che. (saMducchimmnnussaannN pucchA-goyamA / jahaNNeNa vi aMtomuhuttaM ukkoseNa vi mu) saMmUrNima janmavALA mANasanI sthiti he gautama ! jaghanyanI che. kSAe paNa aMtamuMdUttanI che ane utkRSTanI apekSAe paNa ata jeTalI ja che. (TdamariyamagNA puchocamA ! jameLe saMto 3%orena tiLi vasiSamAruM) garbhaja mANasanI sthiti che . jaghanyanI apekSAe atarmahattvanI che ane utkRSTanI apekSAe traNa 5manI che. (ekAttA mavazaMtimajurasAI mere ! jevA ke qmttA ) he bhadaMta ! aparyAptaka garbhaja manuSyanI rithati keTalA kahevAmAM AvI che? traNa paho. hi anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 102 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-yanA ! jaNaomLa vi aMtamuhurja 34woLa ni baMtomulu) he gautama ! jaghanyanI apekSAe aMtamuhUnI kahevAmAM AvI che ane ukaTanI apekSAe paNa antamuhUrta jeTalI kahevAmAM AvI che. (vArA mAratiyageNA maMte! vArtha sAruM kiruM gontta) he bharaMta ! paryAptaka garbhaja manuSyanI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che? uttara-(goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM sakkoseNaM tiNNi paliovamAI batomuLA) he gautama! jaghanyanI apekSAe antarmahattanI ane utkachanI apekSAe antamuhUrta nyUna traNa palyopama jeTalI kahevAmAM AvI che. vALamaitaLe devAnuM kahe ! jevAM sAruM di padra ) he bhadata ! vAnazyantara devAnI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che ? (nonA ! baneluM vAvAlagrzuM unna hoI vahova) he bhadata! vAnavaMtara devenI sthiti jaghanyanI apekSA e dazahajAra varSa jeTalI kahevAmAM AvI che ane utkRSTathI eka palyopamanI kahevAmAM AvI che. "vALamatI levI te 1 vArtha hai ki jaLavA' he bhadaMta yaMtarAnI devIonI sthiti keTalA kAlanI prajJapta thayelI che? (vocamAM! jaNaomLa pUravA. kharapha ujajoneof dvAhizovarmA) he gautama! jaghanyathI dazahajAra varSanI ane utkRSTathI ardhA pApamanI prApta thayelI che. voricA maM! sevA varza & ki pAttA?) he bhadaMta ! jayotiSka devanI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che? (nomA! kahaoLe hArire gaTTa- mAvajhiva karajo zivamaM vAsasahasTamamAM) he gautama! jaghanya sthiti te kaMIka vadhAre palyopamanA AThamAM bhAga pramANu che ane ukaSTa sthiti eka lAkha varSa adhika popama pramANa che. broki relI are ! sattAM huM chuM paNa ?) he bhadaMta ! jyotiSka devionI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che ? (locA ! jami nAmAvi , ukoseNa addhapaliovama paNNAsAe vAsanahassehiM abbhahiya) ke gautama! jaghanyathI pApamanA AThamAbhAga pramANa ane utkRSTathI 50 hajAra varSa adhika ardhA pathapramANu kahevAmAM AvI che. (vaMtarimALA jAherALa jevA jADha ki sonttA ?) he bhadaMta ! caMdravimAnonA devanI keTalA kAlanI sthiti kahevAmAM AvI che ! (jo mA ! kagohmcubhaagpliovm ukkoseNaM paliovama vAsasayasahassamabbhahiya). gautama ! jaghanyanI apekSAe te palyanA cothA bhAga pramANu, ane utkaTathI eka lAkha varSa adhika popama pramANa kahevAmAM AvI che. (vinALAnaM mate ! devIdi varcaM AruM karyuM pavLA ?) he bhadata! caMdravimAnanI devIonI keTalI kAlanI sthiti kahevAmAM AvI che ! (noramA ! jahanneNaM caubhAgapaliovama paNNAsAe ukkoseNaM addhapaliovama' vaassh@huM kadamagiM) he bhadaMta ! caMdravimAnanI devIonI sthiti jaghanyanI apekSAe te patyanA cothA bhAga pramANa kahevAmAM AvI che ane ukathI 50 hajAra varSa adhika addha palyopama pramANa kahevAmAM AvI che. (vRtti. mALA mete ! vALa vALaM kSAruM darda paumttA) he bhadaMta ! sUryavimAnonA devonI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che ? (jo mA ! nahaom vara anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 103 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava4iovanaM, roLa krio vAhaNamamaNicaM) he gautama! sUryavimAnanA devAnI sthiti jaghanyanI apekSAe te patyanA cothA bhAga pramANa che ane utkRSTathI eka hajAra varSa adhika palyopama pramANa che. (sUravimANANaM bhaMte ! vINa kevaiya' kAlaM ThiI paNNattA 1 goyamA / jahanneNaM cau. bhArApaliovama ukkoseNaM addhapaliovama paMcahiM vAsasaehiM amahiya) bhadaMta! sUryavimAnanI devionI sthiti jaghanyanI apekSAe te palyanA cotho bhAga pramANa ane utkRSTathI 500 varSa adhika ardha papama pramANu che. (rimALA tevAmAM jovA fTa GUttA ?) he bhadaMta ! grahavimAnanA devanI sthiti keTalA kAlanI prApta thayelI che! (yama ! kALa nAmAjiovaF, soLa vaDhiovama) he gautama! grahavimAnenA devanI sthiti jaghanyanI apekSAe palyamanA . caturtha bhAga pramANu ane utkRSTathI eka palyopama pramANu kahevAmAM AvI che. (vinAnA are! devI 4 jADha a numttA ?) he bhadaMta! grahavimAnI devi 40 42 onI sthiti-AvuM keTalI prajJapta thayelI che? (jo ! jaNaomLa rAmanuM paDhiova koNe kadraSTigovarmA) he gaumata! grahavimAnanI ravienuM khAya ja ghanyathI tA eka 59thanA cALA bhAga pramANa kahevAmAM AvyuM che. ane utkRSTathI arthApatyanA jeTalI kahI che. (TNattaSimAnA mate ! revALa vapharca #AruM fachuM vaLattA) he bhadaMta! nakSatra vimAnamAM rahenArA devenuM Ayu keTaluM kahevAmAM AvyuM che? (jaya! gaLef armrivaF, aDhaDhiova) he gautama! nakSatra vimAnanA devonuM Ayu jaghanyanI apekSAe te palyanA cothA bhAga pramANa kahevAmAM AvyuM che. ane utkRSTanI apekSAe ardhapApamapramANa kahevAmAM AvyuM che. (navattavinAnAE mate ! TevILuM ghera cAruM chuM pattA) he bhadaMta! nakSatra vimAnanI devIonuM AyuM keTalA kAlanuM kahevAmAM AvyuM che? (noramA ! koI mALio' vo sAvi rAmAna vi ) he bhadati nakSatra vimAnanI devienuM AyuM jaghanyanI apekSAe to patyanA cothA bhAga pramANa jeTaluM kahevAmAM AvyuM che ane utkRSTathI kaMIka vadhAre palayanA caturtha bhAga pramANu kahevAmAM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 104 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM che. (tArAvimaLALa mate hevAna jevaca nA divapnattA ?) 3 bhaIta ! tArA enA vimAnAnA devAnI sthiti keTalA kAlanI kahevAmAM AvI che ? (noyamA ! (phaLeLAmAM chaTThamALa jilloma', 'joselamAnapaddhitroma) he gautama! tArAonA vimAnAnA devanuM Ayu. jaghanyanI apekSAe tA kaIka vadhAre palyanA AThamA bhAga pramANa kahevAmAM Avyu. che. ane utkRSTathI palpanana ceAthA bhAga pramANa kahevAmAM Avyu che. (lA vimAnAnaM aMte ! kevIga jeva hAruM riM vaLattA!) tArAonA vimAnAnI viSenuM ke bhada'ta ! yu keTalu' kahevAmAM AvyuM che ? (nocamAM ! [LeLa' aTThamAnoiyama' znomeLa' sALa' aTTamALa jillolama') hai gautama! tAzaAnA vimAnAnI devienuM Ayu jaghanyanI apekSAe teA palyanA AThamA bhAga pramANa kahevAmAM AvyuM che ane utkRSTathI kaIka vadhAre pakSyanA AThamA bhAga pramANu kahevAmAM AvyuM che. (vemALiyAna mane ! hevAna jevayaM jAti pattA) huM bhainta | vaimAnika devAnuM ANu keTalu' kahevAmAM AvyuM che ? (noyamAnachaLa pahiyovana' joseLa settaulaM sAro.mAruM) he gautama ! vaimAnika deveAnu' Ayu jaghanyanI apekSAe tA eka paghdha jeTaluM kahevAmAM Avyu che ane utkRSTathI 33 sAgaropamanuM kahevAmAM AvyuM che. (vemALiyALa" maMtte ! yuvIna' sUtra' hAruM fardU vaLattA ?) he bhada'ta ! vaimAnika deveAnI vienuM Ayu keTalu' kahevAmAM AvyuM che ? (zoyamA ! naLa rahizonama' ujjophrena vA 10nuM paRsiproyamArM)hai gautama ! vaimAnika vAnI dainienuM mAthu jaghanyanI apekSAe paLyeApama jeTalu kahevAmAM Avyu che ane utkRSTathI 55 paDyeApamanuM kahevAmAM AvyuM che. (sronme na maLe ! vhe. tevALa cavaca' hAruM sirpha vaLavA ?) he bhada'ta! saudhama nAmaka kalpamAM devenu' Ayu keTalu' kahevAmAM AvyuM che ? (noyamA ! lageLa krimonoseLa to sALo bAra) De gautama ! saudhama kalpamAM devenuM Ayu jaghanyanI apekSAe teA eka paLyeA. pamanuM kahevAmAM Avyu che ane utkRSTathI e sAgarApamanuM kahevAmAM Avyu anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 105 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. (tonuM maM! #cche vAdiyA devI devattAM jo ki ghaomttA ) saudharmakalapamAM he bhadaMta! parigrahIta devionuM Ayu keTaluM kahevAmAM AvyuM che ? (yama! phona vakilova karo sara patrilokamAuM) he gautama! sIdhama kalpamAM parigrahIta devionuM Ayu jaghanyanI apekSAe te eka popamanuM ane utkRSTathI sAta popama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che. (taLa mare! ve parikriyA kevI sevArtha kAja di goga ) : he bhavaMtA saudharma kapamAM aparigrahIta devIonuM Ayu keTaluM kahevAmAM AvyuM che? (vanA! nahaomi paribovamaM, koNe pauLA sTivanA6) he gautama! saudharma ka5mAM aparigrahIta devIonuM Ayu jaghanyanI apekSAe to 1 5pama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che ane utkRSTathI 50 palyopamanuM kahevAmAM AvyuM che. (vALe mare ! je vizALa jevA zAka _ ivanA ) he bharata! IzAna kakSamAM tenuM AvuM keTaluM kahevAmAM AvyuM che ? (jo mA ! gALe jasTiva, sAruM vo pArevAhe gautama! IzAna kalapamAM devenuM Ayu jaghanyanI ape. kSAe te kaMIka vadhAre papama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che ane utkRSTathI kaMIka vadhAre be sAgaropama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che. (unALe mare! = uinfphayA jevor 4 kira guttA ?) he bhadata ! IzAnakalpamAM parigrahIta devInuM Ayu keTaluM kahevAmAM AvyuM che ? (joyamA ! . genuM rAja vinaM, 34oNene ra mAruM) he gautama? IzAna. kapamAM parigRhita devIonuM Ayu jaghanyanI apekSAe to kaMIka vadhAre eka pApa jeTaluM ane utkRSTanI apekSAe nava palyopama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che. vALanuM mate ! je vicA' jevInaM ja 4 kirda vadhAra?) IzAnaka9pamAM he bhavaMta! aparigrahIta devIonuM Ayu keTaluM kahevA mAM AvyuM che? (jovA ! nAgene sArU jigovA 3o. seLa jaLagsLajhizAma) he gautama! IzAnaka9pamAM aparigrahIta devI. enuM Ayu jaghanyanI apekSAe te kaMIka vadhAre eka pAma jeTaluM ane utkRSTanI apekSAe papa papama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che. ( kumAre mare! je vevAI varU 8 di uoLA) he bhadaMta sanatkamA2 ka25mAM devonuM Ayu keTaluM kahevAmAM ApyuM che ? (joyA! to rAjayamAruM kavof sattAva6) he gautama! sanakumAra kalpamAM ravAnuM Ayu jaghanyanI apekSAe te be sAgaropama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che ane utkRSTaTanI apekSAe 7 sAgaropama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che. ( bALa mare! je vevAI varU 8i di pArA) he bhadaMta ! mahendra5mAM devionuM Ayu keTalA kALanuM kahevAmAM AvyuM che ? (camA ! jahaNNeNa sAiregAiM do sAgarovamAI uskoseNa' sAiregAI satta sAgarovamAI) he gautama! mahendraka95mAM devionuM Ayu, jaghanyanI apekSAe te kaMIka vadhAre be sAgaropama jeTaluM ane utkRSTanI apekSAe kaMIka vadhAre 7 sAgaropama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che. (caMkho re revAzaM jevA vAhaM unA ) he bhadUta! brahmaka nAmaka ka65mAM devenuM Ayu keTaluM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 106 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAmAM AvyuM che. (jo mA ! jhaomLe sara rAjIvanAruM koNef Na rAjakoTanA) he gautama ! cha drAkamAM devonuM Ayu jaghanyanI apekSAe sAta 7 sAgaropamanuM ane utkRSTanI apekSAe 10 sAgaropamanuM kahevAmAM AvyuM che. (gvaM vera rahai r4 kirlDa vAgarA ! joyA ! parva mAnavavaM) A pramANe ja dareka kapamAM keTaluM Ayu prajJapta thayeluM che? A jAtane prazna karI le ane he gautama! tene javAba A pramANe jANI levuM joIe ke (hRta bane vahANomAruM, ravaz2oLuM nANApovA) lAntaka ka9pamAM jaghanyanI apekSAe 10 sAgaropama jeTaluM ane utkRSTanI ape kSAe 14 sAgaropama jeTaluM a yu che. (mA soLa varANAvojhamArU koNe sattAvAsAkAromA) mahAzukamAM jaghanyasthiti 14 sAgaropamanI ane utkRSTa sthiti 17 sAgaropama jeTalI che. (tasAre jahaof aggginonArUM, 34o kaTTAnnAnAvibhADuM) sahasAra kalpamAM jaghanyanI. apekSAe Ayu 17 sAgaropamanuM ane utkRSTa AyuM sAgaropama jeTaluM che. (mAnava kahejo kapagovamAruM korna panna vIraM vAromAhuM) Anataka95mAM jaghanya Ayu 18 sAgarepama jeTaluM ane utkRSTa Ayu 19 sAgaropama jeTaluM che. (kALA goLa vINe arLarovanAruM koNeluM vIrNa kArottamAruM) prANutaka9pamAM jaghanya Ayu 19 sAgaropamanuM che ane utkRSTa Ayu 20 sAgaropamanuM che (cAra nALe ghauM TALamAruM zom gvI sAvanAruM) AraNa ka95mAM jaghanya Ayu 20 sAgaropama jeTaluM ane utkRSTa Ayu 21 sAgaropama jeTaluM che. (accue jahanneNa ekakavIsaM sAgarobamAI unakoseNaM bAvIsaM sAgarovamAI) azruta kalpamAM jaghanya Ayu 21 sAgaropama jeTaluM ane utkRSTa AyuM - 22 sAgaropama jeTaluM kahevAmAM AvyuM che. (miTiMgovijJAtimALakhuM i mAre ! revALa vAdya & ki jAttA) he bhadaMta! adhatana astane raiveyaka vimAnamAM devanI keTalA kALanI sthiti kahevAmAM AvI che? (jayanA nAdajoLe ghAvIrUM lAvovamAruM soLe tevI lokamA) he gautama java nI apekSAe 22 sAgaropama jeTalI ane utkRSTanI apekSAe 24 40 kare sAgarepama jeTalI . dinakizananevejhamvikALelui mane ! sevA - ru &i fchuM kaLatta) adhatana madhyama zaiveyaka vimAnamAM he bhadata ! devonI sthiti keTalA kALanI kahevAmAM AvI che? (vocamA ! kALe tevIuM arraovanA, 34ore ra vIraM rAjarogamA) he gautama ! jaghanya sthiti te tyAM 23 sAgaropama jeTalI ane utkRSTa sthiti 24 sAgaropama jeTalI che. (nivarioLa vinALag of mare! zivALuM vAdya & ki vaLaar) he bhadaMta! adhatana uparitana veyaka vimAnomAM devonI sthiti keTalA kALanI prajJapta thayelI che! (jo mA ! haoLAM vAvIsuM sAranA rorena uranIuM hovAda) he gautama! tyAM devenI sthiti jaghanyanI ape. kSAe 24:sAgaropama jeTalI ane utkRSTanI apekSAe 25 sAgaropama jeTalI kahevAmAM AvI che. (nakidivekajhamvimAsu ja mane ! vAnuM che kA hika jaLavAi he bhadata 1 madhyama adhastana praveyaka vimAnAmAM devAnI sthiti keTalA kALanI prajJapta thayelI che? (noramA ! jJAna anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 107 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gvIraM vALavanAruM, jazonuM chavIraM pAro mAi) he gautama! tyAM devanI sthiti jaghanyanI apekSAe 25 sAgaropama jeTalI ane utkRSTanI apekSAe 2 sAgarepanI che. (jhizanamakinnamALavimALemare! vijJAna jarUa x fa TomttA) madhyama madhyama zreyaka vimAnamAM devonI sthiti keTalA kALanI prajJapta thayelI che? (joyA! chavvIraM sAje jamA 34ole sattA rIlaM vAvamAsuM) he gautama! tyAM devanI sthiti jaghanyanI apekSAe te 26 sAgaropama jeTalI kahevAmAM AvI che ane utkaSTanI apekSAe 27 sAgaropama jeTalI kahevAmAM AvI che. (bhakinnara uvarimagevejjagavimANesu NaM bhave ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA !) bharaMta ! madhyama uparitana raiveyaka vimAnomAM tenI sthiti keTalA kALanI prajJapta thayelI che? (joya.. hAM ja vIraM rAjahovamA krove TUjI hAivanA) he gautama! tyAM jaghanya sthiti te 27 sAgaropamanI ane u&STasthiti 28 sAgaropamanI kahevAmAM AvI che. (3mimittevizALa re rerAna vAdya dire TwnttA ?) he bhadaMta ! uparitana adhastana zaiveyaka vimAnamAM devonI sthiti keTalI prajJapta thayelI che ? (jamA! jJagoLa aAvId anhovAchuM sorena pragatIsaM yA hovAnA) he gautama ! tyAMnA - devonI jaghanya sthiti to 28 sAgarepama jeTalI kahevAmAM AvI che ane utkRSTasthiti 29 sAgaropamanI kahevAmAM AvI che. (3vanimannimovanavibhALag of aMte! rerA pherapha vADha ki uvLA) uparitana madhyama vaiveyaka vimAnamAM he bhadata ! devenI sthiti keTalI prajJapta thayelI che? (toyanA ! somLa ghaLAM kAvanA, 3jo' rIlaM sAramA) he gautama ! tyAM devanI sthiti jaghanyanI apekSAe te 29 sAgarepamanI ane utkRSTa sthiti 30 sAgaropamanI che. (kAribAvamineze. kAkavimaLemaMre! tevA vidyAruM karyuM ) he bhadata ! uparitana u5ritana zaiveyaka vimAnamAM devanI sthiti keTalA kALanI prApta thayelI che ? navamA ! vaLe tIsa vAholamAraM, joke ghaNA sA vAda) he gautama ! tyAM devenI jaghanya sthiti te 30 sAgaropamanI ane utkRSTa 31 sAgaropamanI kahevAmAM AvI che. (vijayAranAyegA nivinALag of maM?! sevAI rahyuM huM re pAttA) he bhadasta! vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita A cAra vimAnamAM devanI sthiti keTalI prApta thayelI che ? (nonA ! banne pArIsaM sattavana, vanona egrIka sAro mA) he gautama! tyAM jaghanyasthiti te 31 sAgaropamanI madhyama 32 sAgaropama jeTalI ane utkRSTa sthiti 33 sAgaropama jeTalI kahevAmAM AvI che. (siddhAM cheT maNavimA utA zeraDyuM jADha pagA) he bhadata ! sarvAtha siddha nAmaka je mahAvisAna che, temAM devonI sthiti keTalA kALanI prApta thayelI che ? (myamA ! manAigmaLazo terI kanovAnA) he gautama! tyAM devanI sthiti ajaghanya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 108 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane anuSkRSTa rUpathI phakata 33 sAgarepama jeTalI kahevAmAM AvI che. te raM tune ddhAjasTiorame) A pramANe A sUkSama addhApatye pamanuM svarUpa che. ( 4 vaDhigo) AnuM varNana samApta thatAM ja addhApopamanuM svarUpa varNana samApta thayuM che. bhAvArtha- A sUtra sUtrakAre ekendriyathI mADIne saMsI asaMjJI paMcendriya tiryaMca jAnI, manuSyanI, ane bhavanapati vyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikadevonI jaghanya ane utkRSTa sthitinuM varNana karyuM che. A saMbaMdhamAM vizeSa raspaSTIkaraNa mATe nIcene nakazo juo - nAma - jaghanya sthiti utkRSTasthiti asurakumAranI 10 hajAra varSanI kaMIka vadhAre 1 sAgaropamanI asurakumAra devionI kA palyopamanI nAgakumAranI kaMIka nyUta be palyopamanI nAgakumAradevIonI kaMIka apa eka palyopamanI (nAgakumArathI mAMDIne svanitakumAra sudhInA , kaMIka alepa eka palyopamanI , (Ta ane devionI pRthivIkAyikanI eka attamuhUrta 22 hajAra varSa sUma pRthivIkAyikanI atamuhUrta che aparyApta pR. kA. che, bAdara pRthivIkAyika 22 hajAra varSa aparyApta bA. pR. antamuhUtta paryApta bA. pR. anta, kama 22 hajAra varSa apakAyika 7 hajAra varSa hama akAyika antamuhUra aparyAptaka apUkA paryAptaka apakA * bAdara apUkAyika antamuhUra 7 sahastra varSa e aparyApta apUkAva antarmuhUrta che paryApta che anta, kama 7 hajAra varSa tirakAyika 3 ahorAtra sUkSma vaijakAyika antarmuhUrta , aparyAptaka teja , paryAptaka taija bAdara tejarakAyika 3 ahorAtra aparyAptaka bAdara teja, antarmuhUrta , kama 3 ahorAtra vAyukAyika 3 hajAra varSa 'sUma vAyukAyika antamuhUrta 9 aparyApta vAyukA che paryApta vAyukA ' paryApaka che " anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 109 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 traNa hajAra varSa antarmuhUtta - ykama 3 hajAra varSa 10 hajAra varSa - antamuhUra bAdara vAyukAyika aparyApaka khAdara vAyunAyika paryAptaka che . vanaspatikAyika ' sUma vanaspatikAyika che aparyAptaka vana. , paryAptaka vanakA. bAdara vanaspatikAyika aparyAptaka bAdara vanakA paryAptaka " " dvIndriya jIva aparyAptaka hIndriya paryAptaka . . * trIndriya jIva ke - aparyA che paryAptaka che 40 4. 10 hajAra varSa antarmuhUrta kama 10 hajAra varSa 12 varSa antamuhUrta : , kama 12 varSa 49 divasa , antasahana kama 49 divasa rAtri caturindriya jIva aparyA che : paryAptakA, paMcendriyajIva tirya-ca) jalacara paMcendriya , saMmUrchAima jalacara aparyAptaka samU0 jala0 paryAptaka che garbhaja jalacare' aparyApta che , paryAptaka ! " catuSpada sthalacara saMmU icatuSpada stha0 aparyApta saMmU, catu. stha. paryAptaka , gaje catuSpa sthalacara 6 mAsa antarmuhUrta , kema 6 mAsa 3 popama 1 pUvakeTa 1 pUvakeTi antarmuhUrta , kama 1 pUrvakeTa 1 kareTha pUrva antarmuhUrta che kama 1 pUrva keTiM traNa popama : 84 hajAra varSa antamuhUrta >> kama 94 hajAra varSa traNa 55ma anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 110 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparyo. paryAptaka uparisa sthalacara sU sUcchi ma ', 17 aparcA paryAptaka "" gaja ura:pari0 sthala, .. 27 aparyAptaka paryAptaka "3 aparyAptaka paryAptaka bhujaparisapa thalacara samUcchi ma aparyApta "" '' paryAptaka garbhaja bhujapari khecara samUSTi ma a50 pa gaja khecara apa paryAptaka .. .. paryA vyatara deva 37 "" "" "7 39 97 devi jyAtiSTha deva '' ,, manuSya samUcchi ma manuSya garbhaja manuSya apa0 .97 19 rz // anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 39 .. 33 .. "" "9 11 .. 19 "" ***ZB "" "" " .. "9 "" ' . >> .. .. "" " "" " "9 daza hajAra varSa .. kaMIka vadhAre pahyanA 8mAM bhAga pramANa antamutta * krama traNa palyopama 1 pUrva kATi 53 'huMjAra varSa antama hUtta 5, kema 13 hemAra 15 1 pUrva antama hatta kei dw kama 1 pUvakrADhi 1 pUrva phATa 42 hajAra varSa antarmuhUtta' krama para hajAra varSa 1 pUva kreTi antamuhUtta. krama pUrva kaDhi " z 1 palyanA asa, bhAga pramANa 72 hajAra varSa antamuhUtta .. krama 72 hajAra varSa 39 pahyA.nA asa. bhAga pramANu antarmuhUtta krama paklyApamanA asa, bhAga pramANe traNa patyeApama antamuhUtta traNa patyeApama antamuhUtta "" kama traNa patyeApama eka pakScAma adha palyApama 1 lAkha varSa adhika 1 palyApama 111 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , devio candravimAnagata deva . devio sUvimAnagata deva , devie graha vimAnagata deva graha , devie patyanA 8mAM bhAga pra. 50 hajAra varSaadhika adhapalyopama palyopamanA 4thA bhAga ma. 1 lAkha varSa adhika 15. 50 hajAra varSa a. ardhapa. 1hajAra varSa a. 15. : - 5 se varSa adhika : : apalapama 1 5ghepama : adhapapama : ardhapapama kaMIka vadhAre palyopamanA 4thA bhAga pramANe kaMIka vadhAre pApamanA popamanA kathA bhAga 8mAM bhAga pramANu pramANu palyopamanA kaMIka vadhAre palyopamanA 8mAM bhAga pramANa 8mAM bhAga pramANu 1 palyopama 33 sAgaropama 55 pApama be sAgaropama >> , devio tArA , devio vaimAnika deva vaimAnika devio saudharmaka pagata deva e parigrahIta devIe 7 palyopama sauSamaMkalpamAM aparigrahIta , 50 pazepama IzAnaka95gata deva kaMIka vadhAre 155ma kaMIka vadhAre be sAgaropama , parigrahIta devio nava palyopama aparigrahIta de , 55 palyopama sanaskumAra kahapagata deva be sAgaropama 7 sAgaropama mAhendra cha kaMika vadhAre be sAgaropama kaMIka vadhAre 7 sAgaropama brahAleka matadeva 7 sAgaropama 10 sAgaropama lAntaka 10 sAgaropama mahAzukra 17 sahora 'khAnata prANuta bAraNuM ayuta anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 112. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 29 t op, adhatana adhastana raiveyaka 22. i . che 23: ' , 24: , uparitana , 24 che madhyama adhastana i madhyama 27 uparitana u5ritana adhistana che. madhyama ) , uparitana, 30 i. vijya, vaijayaMta, yaMta, aparAjita 31 ja sarvArtha siddha 33 che. AmAM jaghanya ane ukRSTasthitimAM taphAvata nathI ahI te 33 sAgarepama jeTalI sthiti che. aparyApta pathivI vagerenI jaghanya ane utkRSTa sthiti attamuhUrtanI che. enA pachI kAte teo patika thaI jAya che, kAM te maraNa prApta kare che. vyaMtara devothI mAMDIne vaimAnika deve sudhInI paNa aparyAptakAvasthAnI sthiti jaghanya ane utkRSTa aMtamuhUrtA . jeTalI che. tyAra pachI teo niyamataH paryApta thaI jAya che. raiveyaka vimAnamAM nava prastare che, nIcenA traNa prastare adhastana zaiveyaka ane uparanA traNa prastaro uparitana zabda vaDe saMbaMdhita karavAmAM Ave che. AmAM je adhastana veyakamAM nIcenuM zreyaka che. te adhastana madhyama ane uparanuM adhatana uparitane vaiveyaka kahevAmAM Ave che. A pramANe madhyama zreyakanI nIce che. zaiveyaka che te madhyama adhastana, madhyanuM madhyama ane uparanuM madhyama uparitana zaiveyaka jANavuM joIe uparanAM traNa raiveyaka viSe paNa A kramathI samajI levuM joIe A pramANe raiveyaka vimAnamAM A nava prastara kramavartI che. sU02mA kSetrapalyopama kA nirupaNa have sUtrakAra kSetrapalyopamanuM svarUpa spaSTa kare che- he phri rAjhirone" ItyAdi- zabdArtha-( f saM lerAjhirane?) he bhadaMta! kSetra palyopamanuM svarUpa kevuM che? (varAtriovare suvihe vaLaze?) kSetra popamanA be prakAre che. (laMgaNA) te prakAro A pramANe che-(ya vAghANa 2) 1 sahama anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 113 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tra palyopama ane bIjuM vyAvahArika 5 pama (tara jo je re kare che ? A sarvemAM je sUkSama che, tenuM kathana vyAvahArika pachI karavAmAM aMze (ta ja sAvagi te jJAnAmA viyA) AmAM je vyAvahArika che A pramANe che. ema vicAra karo ke kaI eka paheryuM hoya. koLuM thaI virahameza koca rana) eka cAjana lAMbe, eka jAne pahoLAM ane eka thAjana UDe hoya. (i fTM visekuM parikoleor) tenI vRttaparidhi kaMIka vadhAre traNa gaNuM hoya. ( f g gzAphiyANa recA nA maft TrohIna) A palmane eka divasa, be divasa traNa divasa yAvat 7 divasa sudhInA bAlAgrothI saMpUrata hoya (hai of mari La ma hajhA jJANa je dvattApa dua Prai) A bAlAjho temAM e pramANe bharavAmAM Ave ke jemanI upara aMgni, vAyu vagerenI kaMI paNuM jAtanI asara thaI zake nahiM ane te saDI zake nahiM temaja ogaLI zake nahiM. have tene o taraMga paNa bhAgAsapaesA tehi bAlaggehi apphunnA, tao Na samae samae egamegaM, . paesaM vihAya jAvaipaNa kAleNaM se palle khINe, nIrae, nilleve, nidie, avA, vAvahAri6 ravi ) te palyanA je AkAza pradeze te vAlAjho vaDe vyApta che, tyAMthI te vAlAzromAMthI eka eka vAlAne eka samayamAM bahAra kADhe jeTalA samayamAM te pahaya te vAlAzrothI sarvathA rahita thaI jAya che, te vyAvahArikakSetrapalyopama che. kSINa, nIraja, nileSa vagere padane artha pahelAM kahevAmAM Avyo che. te ahIM paNa te pramANe artha samajI levuM joIe. (pala paNa jojolI anna paNa jivA vAvahArika pheraphAvadara, vAraNa mare mAi) A palyopamanI daza guNita koTi-koTi eka vyAvahArika kSetra sAgaropamanuM parimANu hoya che. eTale ke 10 keTi-keTI vyAvahArika kSetra 55ma bAbara eka vyAvahArika kSetra sAgarepama hoya che. (idhi) A (vAvaNadiSahi) vyAvahArika (leTigovamAnomeDuiM joya) kSetra5lyapAme temaja sAgaropamAthI kayA prajananI siddhi thAya che ? (ggf vAjahriehi khettapaliovamasAgarovamehi natthi kiMcippajoyaNaM) . uttara-A vyAvahArika kSetrapAme temaja vyAvahArika kSetra sAgarapamethI kaI paNa jAtanA prayajananI siddhi thatI nathI. (viruM pALavA ) emanAthI phakata prarUpaNA ja karAya che. levime) A pramANe A vyAvahArika kSetrapalyopamanuM svarUpa che. ( jiM nAgari dune herAoivage) he bhadaMta! sUkSama kSetra palyopamanuM svarUpa kevuM che? uttara-(Ame herAoivage) sUma kSetra popama (se ghaNAnAma) A pramANe che jema ke (je viyA) keI eka palya-kuzala-heya. (lone ArAmavikrameoi kAra viraleof) te eka yojana lAMbA, 1 yojanA paheLe ane eka yojana UDe hoya tenI vRtta-paridhi kaMIka vadhAre traNa gaNuM hoya. ( vake pAciyAvi ricAhiya jJAna viNa vAharohI) A palyamAM eka divasa, be divasa, traNa divasa yAvat sAta anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 114 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasa sudhInA bAlAgro bharavAmAM Ave. (ratha be pAme rAjane zAMti hRAA vara) A saMpUti bAlAstromAMthI eka eka bAlAne kevalInI buddhi vaDe asaMkhyAta asaMkhyAta khaMDa karavAmAM Ave. (8 rAjavaMkA tiri ogAhaNAbho asaMkhejjaibhAgamettA, suhamassa paNagajIvassa sarIroggAhaNAo asaM. tenarLA) A bAlAzra khaDo daSTipatha prApta vastunI apekSA asaM. . khyAtamA bhAga mAtra ane sUkSama 5Naka jIvanI zarIravagAhanAnI apekSA asaMkhyAtagaNa hoya che. (tenuM pANaara mo nI salA sAra duvamarche =aa) A bAlAcakhaMDe te palyamAM evI rIte bharavA joIe ke jethI temanI upara agni, pavana vagerenI asara thAya nahi te kahI zake * nahi temaja egaLI zake nahi. (je baM tAtti varaNa unALaravpA tedi vAda"harSei bALA ghA bAjuorn vAM) te bharelA vAlAkhAmAMthI te palpanA AkAzapradeza bhale vyApta hoya ke na paNa hoya. (taLo' vAra samag gm AgAsapaesaM avahAya jAvaieNaM kAleNaM se. palle khINe jAva nidie bhavai se te. sAme lAvajhiTova) have tyArabAda eka eka samayamAM eka eka AkAzanA pradezane tyajIne eTale ke te pradezamAMthI te bAlAjhakhaDene bahAra kADhInejeTalA samayamAM te vAlAkhathI te palya rikata (khAlI) thaI jAya teTalA samayanuM nAma eka sUma kSetrapApama che. ( jo koi paUUvAM ghauM vANI) have A saMbaMdhamAM keAI zaMkA karanAra ziSya gurUdevane A pramANe 4 3re cha / (asthiNaM tassa pallassa AgAsapaesA jaNaM hi bAlaggakher3e hiM saTYFvor) he gurUdeva ! te palyanA AkAzapradeze evA paNa che ke je te vAlAzrakhaMDathI avyAsa-anAkAnta hoya ? (daMtA) hA (basthi) che. (4 zahi ) A viSayane spaSTa karanAra daSTAnta A pramANe che. ( jaNA jAmag) jema koI eka (johaMkALe maNi joI ricA) kUSmAMDAthI pUkti koI ke hoya (ratha if mADhair whA, te pi mAyA) tyAM mAtulige-bijerAo-ne nAkhIe te teo paNa temAM samAviSTa thaI jAya che. (tasthai vija rinttA mALA) tyAM bilane paNa keI nAkhe che te paNa tyAM samAviSTa thaI jAya. (taragha gAya-vallarA te di mAyA) tyAM AmaLAne paNa tyAM samAviSTa thaI jAya. (taratha tathA parivAranA sevi bhANA) tyAM bAra nAkhIe te te paNa samAviSTa thaI jAya (ratha vaLa vaNittA selinA) temAM keI caNa nAkhe che te paNa samAI jAya che ( ratha rmr nArA hi mAvA) tyAM maga nAkhIe to te paNa samAviSTa thaI jAya. tA ja pivA jillA imAcA) tyAM sarasava nAMkhIe te paNa samAviSTa thaI jAya. (tatva La vAstuzA pariNA hA ki mAyA) tyAM gaMgAnI reta nAkhIe te te paNa samAviSTa thaI jAya. (vAva) A pramANe (gui dina) A dRSTAntathI (varaNa paha44) te pazyanA (figua thi) evA paNa AkAzapradeza che. ane chai) je (vaihiM vADhanhephi) te bAlAkha DethI (baLA r) anAnspaSTa-anAkrAnta hAya. (ggNa paraNyA hagrNayA cho zo) anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 115 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . A palyanI 10 guNita ke2i TI (pAsa sudumA rahettAvAraNa) eka sUma kSetra sAgaropamanuM pariNAma hoya che. (paufhuM duhiM terA hiM . zivamahAparovahiM OM goLI) he bhadaMta ! A sUkama kSetra palyopama - temaja sUkSama kSetra sAgaropamathI kayA prajananI siddhi thAya che? (gNahi hadamagiovanagricomehiM vidivANa mavinaMti) A sUmi. kSetra copamothI temaja sUkama kSetra sAgaropamethI daSTivAdamAM dravyonI gaNanA karavAmAM Ave che. . . * bhAvArtha -A sUtra vaDe sUtrakAra kSetrapApamanuM svarUpa kevuM che? , A vAta spaSTa karI che. Ama te A sUtranI kathAkhyA atApama jevI ja che. paNa A pApamamAM kSetruthI AkAza grahaNa karavAmAM AvyuM che. vyAvahArika kSetrapamamAM te mUlyamAM je nabha:pradeza che, teo te vAlAthothI vyApta thayela che. kahevAmAM Aryo che. teo atyanta sUkSma chetethI pratisamaya eka eka vAlAjhane bahAra kADhavAmAM asaMkhyAta utsarpiNIo ane avasarpiNIo samApta thaI jAya che. eTalA mATe asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNI svarUpa A vyAvahArika kSetrapopama hoya che. sUvama kSetrapalyopamamAM te vAsAgronA asaMkhyAta khaDe eka eka vAlAjhanA karavAmAM Ave che. A vAvAjhakhaMDethI te palyanA nabha: pradeza pRSTa paNa hoya che. ane abhraSTa paNa hoya che. Ama kahevAmAM AvyuM cheAne kALa cAvahArika kSetra palyopamathI asaMkhyAta hoya che. ahIM evI AzaMkA utpanna thaI zake ke A kSetra 595mamAM je vAlAjhakhaDethI pRSTa ane askRSTa banne prakAranA pradeza prahaNa karavAmAM AvyA che ? te pachI vAlAthakhaDAthI kayA tAtparyanI siddhi thAya to enA javAbamAM A pramANe kahI zakAya ke "prastuta palyopamathI daSTivAda aMgamAM dravyanI gaNanA thAya che. A sarvemAM keTalAka be yakata vAtAgrakhaMDathI 2pRSTa thayela nAmazAthI gacchavAmAM Ave che-mApavAmAM Ave che-eTale ke temanuM pramANa nakkI karavAmAM Ave che. ane keTalAMka ko ke jeo yathAkata bAlAzrakhaMDathI spaSTa thayA nathI, evA nabha:pradezothI gaNavAmAM Ave che eTalA mATe daSTi. vAdamAM kathita dravyonuM prarUpagu karavAmAM upayogI hovAthI vAlAonA khaDAnI prarUpaNA niSNajanIbhUta nathI, paraMtu prajanIbhUta ja che. jyAre gurUdeve A rIte pRSTa temaja askRSTa nA pradezonI prarUpaNa karI tyAre zaMkA utpanna thayelA keI ziSya gurUdevane tatkAla A jAtane prazna karyo ke he bhadata ! jyAre te pUlya te vAla.gra khaMDethI pUrepUro bharavAmAM Ave che, to evI sthitimAM temAM chidronA abhAve zuM evA paNa nabha:pradeze saMbhavita thaI zake che? ke jeo te vAlAga khaMDethI apRSTa rahe tyAre ziSyanI A zaMkAnI nivRtti mATe gurUdeva A daSTAnta vaDe tene pratibaMdhita karyo ke hA tyAM evA paNa pradeza saMbhavita che ke jeo te sUthama vAlA khaMDe vaDe aspaSTa banelA che. jema ke-kUSmAMDa pUrita kaI eka kaTho hoya, vyavahAramAM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 116 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre Ama kahevAmAM Ave che ke A ke kUSmAMDAthI (kALu) pUrepUrA bharelA che. paraMtu Adara rUpamAM hAvAthI A kUSmAMDAmAM parasparamAM a'tarAla tA hAya ja che. chatAMe A kAThe! kUSmAMDAthI bharelA che AmAkA kahe ja che, kUSmAMDAthI pUti te kAThAmAM jayAre mAtuliMgA (borA) prakSipta karavAmAM Ave che tyAre teo pazu temAM samAviSTa thai jAya che, kemake kUSmAMDAnA atarAlamAM teo samAviSTa thai jAya che. A pramANe mAtuli MgAnA aMtarAlAmAM prakSipta khilavakaLA, mivaLAnA antarAlamAM amaLAe vagere sarasava sudhInA; padA ane sarasavanA aMtarAlamAM gagAnI reta A sarve samAviSTa thai. jAya che. kemake, A sarve padA Adara che mArAmAM aMtarAla hAya te havAbhAvika ja che. A dRSTAntathI ane e vAta jANI zakIe chIe ke jyAre mADAthI bharatA kAThe hoya che, tyAre temAM mAtuliMga vagere padArthAM samAvA joI e nahi, para'tu A padArtho samAviSTa thai jAya che tenu kAraNa e che ke, tyAMnA nabha pradezo evA che ke jeo te kUSmAMDa vagerethI aspRSTa thayelA ze pradeze| temanAthI pRSTa hAta te anya padArtho temAM kevI rIte samAI zakata bhale sthUla dRSTivALA mANaseAnA dhyAnamAM tyAM aspRSTa naNa pradeza pratIta nahIM paNa hAya, kemake temA sUkSma che. paraMtu A prakSipta bhinnabhinna padArthAnA tyAM samAvAthI aspRSTa nabhapradeza siddha thaI jAya che. A pramANe sthUla deSTivALA purUSane te pazyamAM zRSiranA abhAvamAM apRSTa nabhaHpradeza sa'bhavita na hoya te pazu khAlAgrakhaDA khAdara che, te mATe ane AkAzapradeze sukSma che tethI tyAM asaMkhyAta pradeze evA paNa che ke jeo te khAdara bAlAzra khA vaDe aspRSTha banelA che. ame A vAtta A rIte pazu samajI zakIe chIe ke jyAre ame talamAM khIlI ThokIe chIe tyAre te kAkAI jAya che. have vicAraNIya vAta A che ke jo te talamAM ArSir na DhAya teA teM khIlI temAM kevI rIte pesI jAya che? vastutaH vAtuM evI che ke nikhiDatAne lIdhe temAM zRSiranI pratIti thatI nathI paNa khIlI phAkavAthI jema ame A vAta samajI jaIe chIe tema A vAta paNa mAnI levI joie ke A pathamAM paNa asaMkhyAta nabhaH pradeze evA paNa che; ke jeo te mAdara bAlAgna khaDAthI aspRSTa che. Asa0285 vyakI saMkhyA kA nirupaNa have sUtrakAra A vAtane spar kare che ke, je pahelAM A pramANe kaheAvyu che ke sUkSma kSetrapayeApama temaja sUma kSetrasAgarApamathI dRSTivA4mAM dranyAnI gaNanA karavAmAM Ave che, te tyAM keTalA prakAranAM dna2A che? " vijJAna maMtevA vattA ' ityAdi-- zabdA--(maMa!) hai bhadata (rA) drabyA (vijJAna) keTalA prakAranA (vaLattA) kahevAmAM AvyA che ? ( nocanA ! ) he gautama! (suviA vaLattA) drabyA e prakAranA prajJapta thayelA che. (saMjJaddA) te prakAza A pramANe che. (gauvanA ) eka jIva dravya ane dvitIya (anIva ya) athava dravya (annavavA)ajIva dravya (ane !) hai bhadata / yu anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 117 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (viA) keTalA prakAranuM (vA) prajJapta thayela che (goyamA !) hai . gauttama (tuti)e prakAranA (vachaLatA) prApta thayela che .(lelA) te prakAre A A (ravI zIvavA ya, AvI nIvaDavA) eka rUpI ajIva drazya ane bIjuM arUpI ajIva dravya (avI bagIvALAM mate niA vaLA) arUpI *macchanna dravya he bhadata ! keTalA prakAranuM prajJapta thayela che! (joyA) huM gotama 1 (vidhA naLanA) deza, prakAranuM kahevAmAM Avyu che. (sa gaddA) te daza prakAza A pramANe che. (dhamasjidAra dharmasjidAcaraNa phitrA, dhamasthi phAyarasta vallA) dharmAstikAya 1, dharmAstikAyanA deza 2, dharmAstikAyanA pradeza 3, (aSamasjijA, adhArthikAraNa tenA mAthiAya vAlA) aSa mastikAya che, adharmAstikAyanA deza 5, adharmAstikAyanA pradeza 6, (zAvAhatyikALa AALA ciAcA phelA, bALA sthivAcA paDyA) mAkaprayi 7. mAkAzAstikAyanA deza 8, AkAzAstikAyanA pradeza -9, (lasAlama) gAne addhAsamaya 10, (vau atnItravALa maTe. viA vaLattA) rUpI ajIva dravya huM laI"ta ! keTalA prakAranuM prajJapta thayela che? (nocanA !) he gautama ! (caraniddA vaLattA) te cAra prakAranuM prajJapta thayela che. ( nnA) te prakAra A pramANe che. (vadhA) skaMdha 1, (vadha pelA) kadha deza 2, (vaMdhattvacA) kA~dha pradeza 3, (paramANunepA) ane paramANu puddagala 4, (tena are ! vi saNijJA, savinA, chALatA ?) A skaMdhAdika dravye hai bhadata / sakhyAta che ? ke asakhyAta ? ke anata che ? (jocamA! no saMlennA no saMlejJA, gaLa'ar) & gautama ! A dhAdika drazce sakhyAta nathI, asaMkhyAta nathI paNa mana'ta che. (te meLaTrena' mane ! vaeN yugadda, no saMlennA, no saMlejJA, maLa'tA) ke bhadatI ApazrI kayA arthanA AdhAre Ama kahe che ke diSTa sakhyAta nathI, asa`khyAta nathI paraMtu anaMta che ? (pocamA ! gaLatAprmaannupogglaa, anaMtA duppaesiyA, khaMdhA jAva anaMtA aNatapaesiyA se eena dhA A pra7 Trena noyamA ! have tuccA no sa~leggA, no savannA baLatA) he gautama ! anata paramANu pudUgalA che, anaMta dvidezika spadhA che. yAvat anata ana ta pradezavALA kA che.' A jAtanuM kathana AgamAnu' che ethI ja ame A manA AdhAre ja Ama kahIe chIe ke ka"khArdika sakhyAta nathI, agrakhyAta nathI, paNu anaMta che. (nIlaggALa mane silignA alavilanA jAgaMtA ?) he bhada ta jIvadravya sakhyAta che ? ke asakhyAta che ? ke anata che ? (poSamA ! no saMnniSnA, no saMbrijJA baLatA) hai gautama ! jIva dravyasakhyAta nathI ke asakhyAta nathI paraM'tu anata che. ( baDheLa mane ! na Tur no sannivajJA, no balavijJA, baLa'tA) he bhadaMta ! ApazrI kayA arthAMnA AdhAre A pramANe kA che? ke jIvadravya sakhyAta nathI, asakhyAta nathI pa'tu anaMta che ? (noyamAM ! asa leA choDyA bhavanA nakuramArA gAva asaMkhejjA thaNiyakumArA asaMkhijjJA puDhavIkAiyA jAna asa khinjA vADakAiyA UgatA naLaNAthA) haiM gautama sakhyAta nArakA che, asakhyAta asura _x)=" anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 118 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumAra de che, yAvat asaMkhyAta stanatakumAro che. asaMkhyAta pRthivIkAyikA che yAvat asaMkhyAta vAyukAyika che, anaMtavanaspatikAyika che. (ArtA reDhiyA) asaMkhyAta be IndriyavALA ja che. lAla killA zAririMyA bannasika cihinoLiyA) yAvat asaMkhyAta cAra IndriyavALA jIve che, asaMkhyAta pAMca IndriyavALA tiryaMca ja che, (anakhijjA maNuskhA asaMkhijjA vANamaMtarA, asakhijjA joisiyA asa khijjA rekhAnA) asaMkhyAta manuSya che, asaMkhyAta aMtaradeve che, asaMkhyAta tiSka de che, asaMkhyAta vaimAnika de che. (aiA siddhA) ane aNutasiddho che te vALa jogamA ! pa gucara no saMtikAno zALA) eTalA mATe he gautama ! huM eja arthanA AdhAre A pramANe kahuM chuM ke jIva ta saMkhyAta nathI asaMkhyAta nathI paraMtu anaMta che, bhAvArtha-sUtrakAre A sUtra vaDe dravyanA mUlata: keTalA prakAra che? temaja te prakAranA paNa upa prakAre kyA kayA che? A badhuM spaSTa karyuM che. arUpI achavadravyanA je 10 prakAre kahevAmAM AvyAM che te te nayanI vikSAnA AdhAre kahevAmAM AvyA che. AnuM vivecana A pramANe che je ke dharmAstikAya mUlataH ekaja dravya che chatAMe saMgrahAya, ane trAju satranaya A traNe nAnA bhedathI temAM bheda AvI jAya che. A traNe nayane abhiprAya jude jude che. eTalA mATe saMgraha naya dharmAstikAya ekaja dravya che. evuM mAne che. vyavahAranaya te drayanA deza mAne che. ane aju sUtranaya tenA nivibhAga rUpe pradeza mAne che. vyavahAranayanI evI mAnyatA che ke je pramANe saMpUrNa dharmAstikAya jIva pudgalanI gatimAM sahAyaka-nimitti-bane che. temaja tenA be bhAga traNa bhAga vagere deza paNa jIva pudgalanI gatimAM nimitta bane che. eTalA mATe teo paNa pRthakadravyuM che. anusUtranayanI evI mAnyatA che kevalInI buddhikapita je prardezarUpa nivibhAge bhAdhimastikAyanA che. te paNa pitA potAnA sAmarthyathI jIva pudgalanI gatimAM nimitta hoya che. eTalA mATe teo paNa savataMtra dravya che A rIte adharmAstikAya ane - AkAzAstikAyanA saMbaMdhamAM paNa evuM ja jANI levuM jAIe. addhAsamaya. eka ja che. nizcayanayanA mata mujaba vartamAna kALarU5 samayanuM ja satva, che atIta anAgatanuM nahi. kemake te anutpanna che ane atIta vinaSTa thaI cukela che. eTalA mATe ahIM deza, pradeza A buddhithI parikapita karavAmAM AvyA nathI, kemake vartamAna kAlarUpa eka samayamAM niraMzatA hovAthI tyAM deza pradeza saMbhavita thatA nathI. kaMdhanA be bhAga, traNa bhAga vagere deze che. yazukathI mAMDIne anaMtANuparyata sa" ska ja mAnavAmAM AvyA che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 119 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'skaMdhanA AvabhUla je nivibhAga bhAge che -nirazabhAgo che, te aMdha pradeza che. kaMdhadazAne je hajI prApta thayA nathI evA je svataMtra paramAzuo che te paramANu pudgala che. A sakadhAdika pratyeka anaMta che. jIva Avya paNa anaMta che. 0 209 dArika Adi zarIro kA nirupaNa - asaMkhyAta nArako che, asaMkhyAta asurakumAre che. A vAta sAmAnya rUpamAM kahevAmAM AvI che. vizeSa rUpamAM emanuM pramANa te kahevAmAM AvyuM nathI. vizeSarUpathI emanA pramANu viSe vicAra te audyArika vagere zarIranA vicAra pachI ja saMbhave che. temaja ziSyane dArika zarIranA svarUpane bASa paNa thaI jAya A abhiprAyathI ja sUtrakAra have audyArika vagere zarIra viSe vicAra kare che. "SiA mare! rahI vAtA" phAvi | zabdArtha-maM?) he bhadaMta! (harI vidA) zarIre keTalA prakAranA (vAgha) kahevAmAM AvyAM che ? (joyA) gauyamA(harI) zarIre (ra) pAMca prakAranA (vA ) kahevAmAM AvyAM che. (jorA6i) 1 audArika vaia dina1) 2, vaikriya, (jAhag) 3, AhAraka, () 4, tejasa (mA) 5. kAmaka (AyA jU mare! rU hIrA jALA) he bhadata! nAraka jInA keTalA zarIra hoya che. (nonA !) he gautama! (to jarA junattA) traNe zarIra hoya che. (saM jANA) te A pramANe che (rUrinA tevara ) vakriya, taijasa ane kAmaka (parva uttaon tiAi ra aaaa , vi nimAyALa nidat) A pramANe eja traNa traNa zarIra yAvat nitakumAra sudhInA vinA paNa jANavA joIe. eTale ke cAre cAra prakAranA devonA paNa eja sa, zarIra hoya che. (gDhavIdADyA ane / thara sarI chawArA ) che bhadaMta! pathivIkAyika jIvonA keTalA zarIre hoya che ? (cA.) he gautama! to vIra vachanA) temanA traNa zarIra hoya che. (i =aa) te prakAre A pramANe che. (lojhiva recA, ) audArika, taijasa ane kAmaka ( bhASA saradArayALast pg je tijhina karI mALicavA) A pramANe, apUkAyika, vaijarakAyika ane vanaspatikAyika jIvanA paNuM eja traNa zarIra jANavA jeIe. (trAsadArUcALa ane ! 46 4thI ghaomttA ) he bhadaMta vAyukAyika jIvonA keTalAM zarIra hoya che? (ca) he gautama! (uttara rItta TwAttA) vAyukAyika jIvonA cAra zarIra hoya che. (ta zAha) te pramANe che kogi vekiag, sevA, RNa) dArika, vaikiya, tejasa ane kAryaka raMjiniyariMziyA mare! rU 4rI gori ) he bhadaMtI che IndriyavALA traNa IndriyavALA ane cAra IndriyavALA jInA keTalA zarIre hoya che? (caHi !) he gautama. (so zarIra vALaar) traNa zarIra hoya che. (saM =aa) te brA pramANe che. (moDAsTiva, tethag #wNa) dArika, seMjarsa ane kAmaka, (ririNikaniyALa nA rA3ra ) paMcendriyatiya". cenA vAyukAyika jIvanI jema cAra zarIra hoya che. (bag@i Tr) 40 38 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 120 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasAnA keTalAM zarIza hAya che ? (poyamA ! paMca karIyA paLattA) hai gautama manuSyeAnA pAMca zIza heAya che. (sa' nA) te A pramANe che. (mohie, vennira, AhAra, taiyara, janma) audArika, vaiphriya, AhAraka, taijasa ane kAma kara (vALamaMtarALa loniyAnuM vaimALiyALa nA mehtvALa) vyantara devAnAM,, jyAtiSTha DhaveAnAM, ane vaimAnika devAnAM, nAraka jIvAnAM zarIrAnI jema ja traNa zarIra hoya che. bhAvAH--tItha kara gaNudhara vagerenA audArika zarIra DAya che. eTalA mATe A zarIra khIjA zarIrAnI apekSA pradhAna mAnavAmAM Avyu che. athavA udAra zabdanA artha dIrghakALa che. A dIkALa ja audArika che, A zarIra vanaspatinA zarIranI apekSA kaIka vadhAre eka hajAra ceTajana pramAyukta hAya che. ethI zeSa zIrAnI apekSA A sAtireka yAjana sahasramAnavALu hAvAthI A dIrghakALa rUpa mAnavAmAM AvyuM che. viziSTa athavA vividha kriyAnuM nAma vikriyA che. A vikriyAmAM je zarIra hoya che, te vaikriya zarIra che. A zarIra uttara vikriyArUpa avasthAmAM ja eka lAkha ceAjana pramANu yukta hoya che. bhavadhAraNIyarUpa sahaja avasthAmAM te AnuM pramANu 500 dhanuSya jeTaluM ja DAya che. eTalA mATe saheja zarIranI apekSA eja enI dIrghakAya che. koIpaNa viziSTa prayeAjananA AdhAre phakta caturdaza pUrva dhArI munie vaDe je zarIranuM nirmANu thAya, tenu' nAma AhAraka zarIra che. je zarIra tejomaya hAvAthI bhakSaNa karelAM rasa vagere AhAranA paripAkanA hatu ane dIptinuM nimitta hAya, te teMjasa zarIra che. avidha krama samudAyathI je niSpanna hAya, audArika vagere zarIzanu' kANu hAya, temaja jIvanI sAthe parabhavamAM gamana kare tenuM nAma kAmaNu zarIra che eTale te tejasa ane kAmazuzarIra parabhavamAM sAthe rahe che. AA zarIra kanu vikAra rUpa hoya che athavA ka rUpa ja hoya che. sUtrakAre je sa` prathama audvArikazarIra viSe pArka' kahyo che, tenu kAraNa A pramANe che ke A svapa pudgaleAthI niSpanna 'DAya che. ane enuM pariNamana khAdara rUpathI hAya che tyAra pachI mahu, bahutara, ane bahutama pudgala paramANuethI pachInA zarIrA niSpanna thAya che. ane temanu' pariNuana sUkSma, sUkSmatara ane sUkSmatama hAya che. A thAtane kahevA mATe sUtrakAre vaikriya vagere zarIrInAmathI upanyAsa karyo che. A sava kathananuM tAtpa A pramANe che ke audArikazarIra svalpa purdUgala paramANuethI niSpanna thAya che ane tenI zarIra racanA zithila hAya che. vaikriyazarIra audAkizarIranI apekSA aSrakhyAtagaNA paramANu skaMdhAthI niSpanna thAya che ane te tenI apekSA sUkSma hoya che. vaikriyazarIranI apekSA AhArakazarIra paNa asakhyAtagaNA paramANuethI niSpanna thAya che. ethI te paNa tenAthI sUkSma haiAya che. audArikanI apekSA vaikriyamAM paramANuonI saghanatA che ane vaikriyanI apekSA AhArke zarIramAM saghanatA che. AhAra. kanI apekSA taijasamAM ane tejasanI apekSA kAkamAM AhArazarIra jeTalA pudgala paramANuethI niSpanna thAya che, tenI apekSA ana'tagaNA paramANuethI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 121 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tejasazarIra ane taijasazarIranI apekSA anaMtagaNa paramANuothI kAmakazarIra niSpanna thAya che. eTalA mATe ja te pachInA zarIre sUkSama sUramatarAdi kahevAmAM AvyAM che tejasa ane kAzmaNa A khanane zarIre badhAM saMsArI jIvonAM hoya che ane emane saMbaMdha AtmAthI anAdine ja eka jIvamAM ekI sAthe cAra zarIra sudhI thaI zake che ane ochAmAM ochA be, pAMca zarIra ekI sAthe hotA nathI kemake vaidiyazarIra ane AhArakazarIra ekI sAthe rahetA nathI sUtrakAre je vAyukAyika jIvonA dArika kriya, tejasa ane kAmaka A cAra zarIronuM vidhAna karyuM che, te audArika taijasa ane kAmakazarIra thavAmAM to koI paNa jAtanI zaMkA jevI vAta nathI, paraMtu ahI ja vaikriyazarIrano je sadUbhAva kahevAmAM Avyo che, te tenuM tAtparya A pramANe che ke vekiyazarIra janmasiddha ane kRtrima be prakAranuM hoya che. janmasiddha vaizciyazarIra deva ane nArakIemAM ja hoya che, bIjAmAM nahi kRtrima vaikriyAnuM kAraNa labdhi che. labdhi eka prakAranI zakti che je ceDAMka garbhaja manuSyo temaja tiryamAM ja saMbhavita che eTalA mATe evI labdhithI thanArA vaikriyazarIranA adhikArI garbhaja manu ane tiryaMca ja thaI zake che. katrima vaikipanI kAraNabhUta eka bIjA prakAranI paNa labdhi mAnavAmAM AvI che. je tapajanya hotI nathI paNa janmasiddha hoya che evI labdhi keTalAka bAhara vAyakAyika jIvamAM ja mAnavAmAM AvI che. eTalA mATe teo paNa trima kriyazarIranA adhikArI che. ethI ja ahIM sUtrakAre vAyukAyika jImAM ja zarIra hovAnuM vidhAna karyuM che. sU011 - dArika Adi zarIrI kI saMkhyA kA nirupaNa have sUtrakAra audyArika vagere zarIranI saMkhyA prakaTa kare che- "vaphA m ma! " ItyAdi- zabdArtha- javA mane ! sophiya vArA) he bhalA kArika zarIre keTalAM kahevAmAM AvyA che? (joyA! orAciyArI surakSA ) he gautama! dArika zarIra be prakAranA kahevAmAM AvyA che. (laMDanate prakAre A pramANe che (yabreraNA pu Sa ) eka addha ane bIjI sukta. ( jo je te paNa te avaMzika saMkSiNasif rAvaLI goLa vahIti vAhago) AmAM je audyArika zarIra che te sAmAnyathI asaMkhyAta che. je eka eka samaya para eka eka audArikazIra vyavasthApita karavAmAM Ave te asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNInA samasta samaye para eka eka audArika zarIra sthApita karI zakAya che. A rIte kALanI apekSA asaMkhyAta che AnuM tAtparya A pramANe che ke asaM khyAta utsarpiNa ane asaMkhyAta avasarpiNI kAlanA jeTalA samaya che. teTalAM baddha audyArika zarIre che, asaMkhyAta utsarpiNI ane asaMkhyAta anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 122 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avasarpiNI kAlanA samaye asaMkhya ta ja hoya che eTalA mATe addha dA rika zarIra paNa asaMkhyAta ja che. A baddha audyArika zarIranuM pramANa nirapazu kAlanI apekSAthI karavAmAM AveluM che, A pramANe jANavuM joIe have kSetranI apekSAthI dArika zarIranuM pramANa sUtrakAra pragaTa kare che , (hatto kAlelA Dhor) kSetranI apekSA baddha audArika zarIra asara khyAta leka pramANa che. AnuM tAtparya e pramANe che ke "asaMkhyAta prade. zAmaka eka eka potapotAnI avagAhanAmAM je eka eka zarIra vyavasthA pita karavAmAM Ave che, te zarIrathI asaMdhyAta leke bharAI jAya che. A vAtane A rIte samajAvavAmAM Ave ke eka eka namaHpradezanA eka eka zarIra mUkavAmAM Ave to paNa tenAthI asaMkhyAta leke bharAya jAya cheeTale ke eka eka nabha:pradezamAM kramaza: mUkavAthI paDyuM te baddha audyArika zarIre eTalAM badhAM bAkI rahe che ke, jemane kramazaH eka eka pradeza para makavA mATe asaMkhyAta leAkAnI AvazyakatA hoya che ATalA loko prAma thaI zake ane teo kramazaH eka eka pradeza upara mUkavAmAM Ave te ja te pUrita thaI zake tema che. te AnAthI zI hAni che? uttara-siddhAntanI prarUpaNa evI nathI A kALanI apekSA baddha audA. , rika zarIrenuM pramANa kahevAmAM AvyuM che. (tastha ke te muam te : aLatA atihiM kavinI viLI javahIti jo) je mukta audArika zarIre che te sAmAnyathI anaMta che kALanI apekSA anaMta che. enA parityAga anata utsarpiNI ane avasarpiNI kALa pasAra thaI jAya che. tAtparya A pramANe che ke mukta audArika zarIramAMthI je eka eka samayamAM eka zarIranA apahAra karavAmAM Ave te anaMta utsarpiNI avasarpiNI kALamAM te sarvane apahAra thaI zake che. AnAthI A vAta siddha thAya che , ke anaMta utsarpiNa ane avasarpiNI kALanA jeTalA samaye che teTalA mukta audArika zarIre che. A kALanI apekSA mukta hArika zarIranuM pramANa kathana che. kSettao TALatA cho) have sUtrakAra kSetranI apekSA mukta audArika zarIranA pramANanuM kathana kare che temAM teo zrI e prakaTa kare che ke mukata dArika kSetranI apekSA paNa anaMta loka pramANa che sUraja amariddhi anaMtA siddhALe kAbUtamAre). temaja abhavya jIva dravyanI jeTalI saMkhyA che, tethI temanI saMkhyA anaMtaguNI che. AnuM tAtparya e che ke temanI saMkhyA siddhonA anaMtamA bhAga pramANa che.? 40 2 bhAvArtha-A sUtra vaDe sUtrakAre dArika zarIranI saMkhyA kahI che, temAM e vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke dAkizarIra baddha temaja mukatanA bhedathI be prakAranA hoya che. ahIM prakAranI carcA karyA pachI to A jAtanI AzakA thavI na joIe ke " pUchavAmAM AvyuM che saMkhyA viSe ane javAba ApavAmAM AvyuM che. prakAranA saMbaMdhamAM kemake sUtrakAre baddha ane mukata A be prakAranA bheda audArikAdi zarIranA kahyAM che. te A kathanathI temanuM e prayojana che ke "te baddha ane mukatanI paNa judI judI saMkhyA kaheze" te A baddha, mukata dArika zarIranI saMkhyA keTalAka sthAne dravyathI, abhavyAdi, rAzithI keTalAka sthAne kSetrathI pratara vagerethI ane keTalAka sthAne kALathI samaya AvalikA vagerethI prakaTa karaze bhAvanI vAta che. ahIM spaSTa karavAmAM AvI nathI, tenuM kAraNa A pramANe che ke bhAva dravyamAM ja vivakSita thaI gayela che. ethI ahIM tenI apekSAe anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 123 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI saMkhyA prakaTa karavAmAM Avaze nahi. "baddha"nuM tAtparya che " grahaNa karavAmAM AvelA" ane "mukta"nuM tAtparya che "tyajAyelA eTale ke manuSya ane tiyA vaDe je audArika zarIra grahaNa karavAmAM AvyAM che ane pRcchA samayamAM paNa che jenI sAthe saMbaddha che. te sarve dArika zarIra baddha che, eTale ke vartamAnamAM manuSya ane tiryaMconA dhAraNa karelA je skUla zarIre che te baddha ane dArika zarIre che. ahIM manuSya ane tiya canA pAThanuM tAtparya A pramANe che ke audArikazarIra, dArika karmanA udayathI eja jIvanA ja hoya che. bIjA deva nArakI jIvonA nahi kemake temanA to taijasa kAmaNa ane vaikriyazarIra ja heya che. zaMkA-jema baddha audArika zarIranuM pramANu kSetranI apekSA asaM. khyAta leka kahevAmAM AvyuM che ane tene A rIte samajAvavAmAM AvyuM che ke "asaMkhyAta pradezAtmaka eka eka pitapotAnI avagAhanAmAM je eka eka zarIra vyavasthApita karavAmAM Ave to te zarIrathI asaMkhyAta leke bharAI jAya che. te A viSayane A rIte kema na samajAvavAmAM Ave keAkAzanA eka pradeza para eka eka audArikazarIra prasthApita karavAmAM Ave to tenAthI asaMkhyAta leke pUrita thaI jAya che. A kalpanA sIdhI temaja sarala che tathA AnAthI temanuM kSetrapamANa paNa zIvratApUrvaka samajamAM AvI jAya che. uttara-A jAtanI kalpanA siddhAntathI niSiddha che. kemake siddhAntamAM eka zarIranI ochAmAM ochA avagAhanA kAkAzanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM kahevAmAM AvI che. eka eka pradezamAM nahI ane lokAkAzane asaMkhyAtamo bhAga paNa asaMkhyAta pradezAtmaka hoya che. Ama kahevAmAM AvyuM nathI. zakA-asatkalpanAthI je evI prarUpaNuM samajAvavA mATe karAvavAmAM Ave te AmAM zo doSa che ? uttara-doSa te koI paNa jAtane nathI paraMtu siddhAnta sammata prakArathI jyAre prarUpaNuM upalabdha hoya che te asatka95nAthI prarUpaNa karavI Avazyaka che? zaMkA-dArika zarIravALA, manuSya ane tiryaMca ane anaMta che. AthI audArika zarIra paNa anaMta che, Ama kahevuM joIe asaMkhyAta zA mATe kahevAmAM Ave ? uttara-dareke dareka zarIrI asaMkhyAta che eTalA mATe temAMnA zarIra paNa asaMkhyAta che. jo ke sAdhAraNa zarIrI anaMta che, ane temAM eka eka jIvanuM eka eka zarIra judu judu nathI anaMta anaMta jIvonA eka eka ja zarIra hoya che. eTalA mATe audArika zarIrI anaMta hovA chatAe dArika zarIra asaMkhyAta ja hoya che javAntaramAM saMkramaNa karavAthI athavA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 124 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ makSa gamana karyA bAda cha vaDe je auda:rika zarIre tyajI devAmAM Ave che te mukta audArika zarIra che. ane A mukata audArika zarIre anata che kALanI apekSAe mukata audyArika zarIra anata utsarpiNI ane avasaFiNInA jeTalA samaye hoya che, teTalA che kSetranI apekSA anaMta leka pramANa khaDAnI pradezarAzInI tulya che. dravyanI apekSA abhavya dravyanI saMkhyAthI anaMtagaNa ane siddha bhagavAnanA anaMtamA bhAge che. * zakA-je e pahelAM samyaktva prApta karyuM che ane tyAra bAda te micchAdaSTi thaI gayA che, evA che "divA" pratipatita samyagu daSTi kahevAmAM AvyAM che. A jIvonI paNa saMkhyA abhAvasiddhikothI anaMtagaNI ane siddha bhagavAnathI asaMkhyAtamA bhAganI che evI prarUpaNA mahAdaMDakamAM kahevAmAM AvI che, to zuM A mukta audArikazarIra emanA ja tulya hoya che ? uttara-je A temanI sAthe samasaMkhyA dharAvatA hoya te temanI jema temanuM paNa A sUtramAM kathana karavAmAM AvyuM hatuM paraMtu ahIM sUtramAM temanuM kathana te jovAmAM AvatuM nathI. eTalA mATe ema samajI levuM joIe ke sukta odArika zarIra pratipatita samyagRSTionI rAzinI apekSAe kadAcit hIna, kadAcita tatulya ane kadAcit vadhAre paNa hoya che. zaMkA-cho vaDe parityakata rUpa mukta audArika zarIrane je tame anaMta batAvI rahyA che, te kaI apekSAe batAvI rahyA cho ? zu je zarIra samazAnagata thaIne akSata che, temanI apekSAe Apa temanAmAM anaMtatA kahI rahyA che ? je Apa "hA" kahe to A vAta saMbhavita nathI kemake temanAmAM anaMta kAla sudhI rahevuM saMbhavita nathI teo te rastoka kAla sudhI ja rahe che. ethI temanAmAM stakatA AvavAthI anaMtatA saMbhavita nathI ? Ama kahevAmAM Ave ke je audArika zarIra khaDakhaMDa thaIne paramANu vagere rUpamAM pariNata thaI gayAM che, temanI apekSA temanAmAM anaMtatA devAmAM AvI che. te A vAta paNa baMdhabesatI nathI kemake evuM kaI pala nathI ke je atIta kAlamAM eka eka jIva vaDe audAriTazarIra rUpathI anata vakhata pariNumAvIne choDI na mukayuM hoya A rIte samasta palAtikAyanA grahaNano prasaMge upasthita thAya che. A prasaMgamAM abhavyarAzithI anataguNatA ane siddha bhagavAnathI anaMta bhAgatA virUddha jAya che kemake sarva gaDhalAstikAya gata pulamAM sarva jIvonI apekSAe paNa anaMtAnaMta guNatA che. eTalA mATe mukta audyArika zarIramAM paNa anaMtAnaMta guNatA Avaze? uttara-A pramANe nathI kemake A baMne pakSone ahIM grahaNa karavAmAM nathI paraMtu ahIM te A vAta grahaNa karavAmAM AvI che ke jIva 2 vipramukta eka eka dArika zarIranA jeTalA anaMta khaMDo thaI jAya che. te anaMtakhaDe jyAM sudhI jIva prAga nirvartita audAkizarIra rUpa pariNAmane tyajIne pariNAmantarane maLavatA nathI tyAM sudhI dArikarI, anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 125 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAvayava hAvAthI te audArika zarIrA ja kahevAmAM Ave che. jo ke teodAkizarIra rUpa nathI, tenA kharUpa che, chatAM e avayaMtramAM avayavInA udde cAthI te pratyeka avayava audAkizarIra rUpathI mAnavAmAM Ave che. ava calamAM samudAya rUpa avayavInA upacAra gAmanA ekadezane agnimAM bhasma thaI gayA pachI ' gAma bhasma thaI gayu' vastune eka lhA- maLI jAya tyAre jema vastra khaLI gayuM che' A rIte kahevAmAM Ave che, temaja ahI paNa keI jAtanI, mAdhA nathI A pramANe eka eka jIva vaDe vipramukta audA rika. zarIranA avayava kahevAmAM Ave che. A avayavamAM prastuta. zarIranA upacAra karI levAmAM Ave che. jyAre A bhedo makRta zIru rUpa pariNAma tyajI de che, tyAre. Ama thatuM nathI. ke karI. saudArika zarIrane sarvathA abhAva ja-vyavaccheda ja thaI jAya. audArika bha0 50 kemake te samaye anyAmAM audArika pariNAma rUpanI utpatti thaI jAya che. maTalA mATe anata saMkhyAtavALA audArika zarIrane lAkamAM kadApi kuMbhavi--vyavacheda thaI zakatA nathI A pramANe sUtrakAra Agha sAmAnyanI pezAba audArika zarIranI sakhyA kahI che. vibhAganI apekSA krama prApta enI sakhyA sUtrakAra have pachI kaheze. prasU0211) oghase vaikiya Adi zarIrIMkI saMkhyA kA nirupaNa have sUtrakAra mAghanI apekSA vaikriya vagere zarIzanI sakhyA niva pita kare che-- vALa maMte 1 vaicilIvALattA ?'. ityA--i zabdA (maMtte !) ke bhradaMta ! (vaiqicasarI) vaikriyazarIrA ( cALaM LajJA) keTalA prakAranA kahevAmAM AvyA che? (aucamA) he gautama ! (leniyalIrA yuniphA nannA) vaikriyazarIza e prakAranA kahevAmAM AvyAM che, (tanA) jema ke (tevA mudde jIyAya) eka khaddha vaikriyazarIra ane trIjA' mukata vaikriya zarIra (sasthaLa neNe vahechacAya teAM pazcima) AmAM je addha vaikiya zarIrA che, te sAmAnyathI asakhyAta che. (ziphika vidhIno pravidhi baMdI tti kALo) asaMkhyAta * utsarpiNI ane avIpathI kALamAM A badhAM vyavasthApita kahI zakAya tema che. eTale ke 'utsarpiNI ane avasarpiNI kALanA ekaH eka samayamAM je emanI sthApanA karavAmAM Ave te temanA mATe asaMkhyAta utsarpiNI ane asakhyAta. avasathI * kALanA samaya joIe A kALanI apekSA addha vaikriya zarIranu pramANa -kahevAmAM Avyu che. (letto sa~vijJAmAM seDhIno vadha asalegamALe) kSetranI apekSA baddha vaikriyazarIranuM pramANu pUrvIkRta pratanA asakhyAtamAM bhAgamAM sthita asaMkhyAta zreNI rUpa che, eTale ke pUrvakita prataranA asa 1 khyAtamA bhAgamAM sthita je asakhyAta zreNIe che, te zreNIenA nabha:pradezAnI je rAzi che te rAzienI sakhyAnI barAbara addha vaiyizarIra che, mAM kSetranI apekSA addha vaikriya zarIrInu pramANa kahevAmAM Ajju che. (tattha of je te mukkelayA veNaM anaMtA aNatAhi uppaNI osappiNIhi avahI"rasi kAlamo se jahA orAliyaratha mukkellayA tahA papavi bhANiyavya) anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 126 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukata paiThiyazarIra che, te sAmAnyathI anaMta che anata utsarpiNI ane avasarpiNInA eka eka samaya upara je temane prakSipta, kasvAmAM Ave, tyAre ja teo temanI upara samAviSTa thaI zake che A kAlanI apekSAthI mukata kicana pramANa che. A saMbaMdhamAM vizeSa kathana mukata. audArika, zarIranI jema jANI levuM joIe. A vaikriyazarIra nAraka ane devone sadA baddha rahe che. parava,manuSya ane tiyAne-ke jeo. vaikiya lakhrizAlI che--uttaravidiyA karatI vakhate, je A vaikriyazarIra baddha hoya che. A pramANe cArecAra zutienA junA baddha aikiyari asukhyAta hoya che. . . . te have sUtrakAra, oghanI apekSA AhAraka zarIrenuM nirUpaNa kare che , vAcA , mare ! zAhajANavI1 Toyache ke, bhadanta AhAraka zerIra keTalAM kahevAmAM AvyA che? noma ! rANAnI suvidyA ,gy ) he . gautama AhAraka zarIre e prakAranAM kahevAmAM AvyAM che (kAcA ca sukhAyA thaI eka baddha ane bIjA mukata-(ne re tegaMja priya sthi ' harasthi) mAM je zarIra che te cAraze pUrva dhArA sivAya bIjA keIne paNa hetAM nathI emanuM aMtara-virahakALa-jaghanyathI eka samaya jela che. ane ukaSTathI 6 mAsa sudhInuM che. A vAta bIjA sthAne paNa kahevAmAM AvI che. eTalA mATe kayAreka hoya che, ane kayAreka hotAM nathI. asthi zagm go rA ra siuim vA) je hoya che te jaghanyathI eka be ke traNa thaI zake che ane (koLe sarasapui) utkRSTathI sahastra pRthakRtva sudhI thaI zake che. e AdithI mAMDIne nava sudhInI saMkhyAnuM nAma pRthakva che. (kuvA TdA jazodAdiyA tA mALiyA) mukta je AhAra 6 zarIra che, te mukata audArika zarIranI jema ja jANavuM joIe paraMtu AmAM ATalI vizeSatA che ke jema audyArika zarIrane anaMtabheda yukata kahevAmAM AvyuM che. tema A zarIrane paNa anaMta bheTavALuM kahevAmAM AvyuM che. paraMtu anaMtanA paNa anaMta bhedo hoya che. eTalA mATe ahIM laghutara anaMtanuM grahaNa karavAmAM - AvyuM che. tema samajavuM joIe have sUtrakAra tejasa zarIranuM nirUpaNa kare che divALa mare! tevAsI gutta ?) he bhadrata! taijasa zarIra keTalAM ja vAmAM AvyAM che? (joyA ! teyArI suviphA pattA) he gautama tejasazarIra be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. kaMI te prakAre A pramANe che ( 4thA ja mubaicA ca) 1 baddha ane dvitIya sata (tastha je ne ? - slayA veNaM aNaMtA, 'aNaMtAhiM ussapiNoosappiNIhi ahIrati 'kAlao) AmAM je baddha tejasa zarIra che, te kALanI apekSA sAmAnya rUpathI amala che. anaMta utsapi avasarpiNa kALanA samayanI barAbara che. eTale ke utsarpiNa ane avasarpiNI kALanA eka samaya para je temane visthApita kavAmAM Ave to paNa A badhAM vyavasthApita thaI zake nahIM temane mUkavA mATe kramazaH eka eka samaya para anaMta utsarpiNI ane anaMta avasarpiNI kALa apekSita hoya che. eTalA mATe anaMta utsapiNI ane anaMta avasarpizu-kALanA jeTalA samaya che, teTalA baddha taijasa zarIre che. (tto banatA konA kSetranA apekSAe khAddha taijasazarIra anaMta loka pramANa pradezamAM parimita che. (havAlo anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 127 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _hida bALa sanna rIcALa gavaMtamAM) dravyenI apekSA baddha tejasaMzarIra 'siddha bhagavAnathI anatagaNa ane sarva jIvonI apekSAe anaMta bhAga nyUna che. tatha- te sutrA , rALa, baLavA' tyAM jeTalA mukata jIvo che, te anaMta ke riblinikovihiM ,vahIva, so kALani ape. zAe tene apaharaNa karavAmAM anaMta , utsapiNI ane anaMta avasIi kAla nIkaLI jAya che. "lero. gaLA" kSetranI apekSAe atuta leka rAzi pramANu hoya che. kolakAnIrdi sataguNa, avanISAbata jA' dvayathI. teo badhA chathI. anaMtagaNa ane saghaLA chava varganA ane bhAgavata hoya che, . . . . - - - - - - "have tamasvAmI kAmaNu zarIranA saMbaMdhamAM prabhune pUche che ane suvA { m argam Imtta ! he kAgavIkAmaNu zarIra kellAbrakavAra kahevAmAM Avela cheA praznanA uttaramAM prabhu-gautama svAmIne kahe che ke-' jogamA! varasa suvigA ' he gautama! kAmaNa zarIra baddha ane mukatanA bhedathI be prakAranA hoya che. "kahA cIrA sadA janmavArI1 ki mALicaravA" je rIte taijasazarIranuM kathana pahelAM kahevAmAM AvyuM che, e ja pramANe kAmagzarIranA saMbaMdhamAM samajI levuM. sU021ra bhAvArtha-nAka ane dene vaikriyazarIra sadA baddha ja hoya che. paraMtu manuSyo ane tiryaMcane te je vaikriyalabdhidhArI hoya che, tene kriya karavAne samaye vekiyazarIra baddha hoya che. e ja pramANe cAraMgativALA ane baddha vaikriyazarIra asaMkhyAta hoya che, te kriyazarIra kALanI apakSAe asaMkhyAta utsapiNI avasarpiNImAM jeTalo samaya hoya che eTalA pramANunA asaMkhyAta hoya che. e prataranA asaMkhyAtamA bhAgamAM rahela asaMkhyAta zreNInI jeTalI AkAzapradezarAzi che, eTalA pramANunA a0 51 asaMkhyAta baddha vaikriyazarIra hoya che A baddha vaikriyazarIranuM kathana che. sakata vaikriyazarIranuM kathana mukata audArika zarIranA kathana pramANe ja samajI levuM. have sAmAnyathI AhArakazarIranuM kathana karavAmAM Ave che baddha AhArakazarIra cauda pUrvadhAriyA sivAya bIjAone hetuM nathI. tenuM aMtara jaLacathI eka samayanuM ane utkRSTathI cha mAsanuM hoya che. e pramANe anyatra kahyuM che. tethI kahevAmAM AvyuM che ke-tyAM je kaMI baddha AhArakazarIra che, te kadAcita hoya che, ane kadAcita nathI paNa hotA jyAre hoya che, tyAre janyathI eka, be, athavA traNa hoya che utkRSTathI sahastrapRthakatva arthAta be hajArathI nava hajAra sudhI hoya che. mukata AhAraka zarIranuM varNana mukata hAzirIranA kathana pramANe samajI levuM. temAM eTaluM ja aMtara che ke ahiyAM anaMta zevALA je anaMta che, te badhAthI nAnuM aMtara che tathA vajayazarIra paNa baddha ane mukatanA bhedathI be prakAranuM hoya che. temAM je anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 128 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaddha che, te anaMta che te kALathI mana'ta utsarpiNImAM jeTaleA samaya hAya che eTalA pramANunA anaMta hAya che kSetrathI anaMta leAkeAnI pradeza rAzinA pramANavALuM anaMta heAya che. dravyathI siddhothI ana tagaNA ane sarva jIvAnI apekSAe ana tabhAga ochA hoya che. tejasazarIranA svAmI anaMta hAvAthI taijasazarIra paNa anata DAya che. tApa` kahevAnuM e che ke taijasa zarIranA svAmI anaMta hovAthI tejasa zIra anata che. zakA-audArika zarIranA svAmI paNa anaMta che, tA pachI AApazrIe temane anata kema kahyA nathI ? uttara-audAkizarIra nAraka ane devane hAtAM nathI, manuSya ane tiyAne ja hAya che. teAmAM je paNa ana ta sAmrAjI, zarIA che; te satuM eka eka ja audArika zarIra hAya che eTalA mATe at aurvAdhi zarIrA te anata nahi paNa asakhyAta kahevAmAM AvyAM che, paraMtu je tejasa zarIza che, te cArecAra gationA jIvAnA hAya che. AmAM paNa je sAdhAraNa zarIrA che, temAM eka eka jIvanu eka eka taijasazarIra DAya che. eTalA mATe tejasa zarIra anaMta kahevAmAM AvyAM che sasArI jIva siddhonI apekSA ana'nagaNA che, ethI siddhendui yaMtanuLA " A pramANe kahevAmAM Avyu che siddhone taijasa zarIra hAtuM nathI, eTalA mATe mAM tejasa zarIra sarva jIvAnI sakhtAnI kharAmara hAtA nathI paratu siddha sa AvAnI apekSA ana`tamAM bhAgavatI kahevAmAM AvyA che. ethI taijasa zarIrA sarva jIvAnA anaMtamA bhAgathI nyUna kahevAmAM AvyA che. eja vAta 88 kuvvanIvAna anaMtamAkULA A pATha vaDe pradarzita karavAmAM AvI che. A pramANe bahu tejasa zarIra siddhothI anatagaNuAM che. Ama kahIe athavA te sarva jIva rAzinA ana tamA bhAgathI nyUna che, Ama kahIe bannenA eka jevA ja kathananA prakAra che. A jAtanA kathanathI eja siddha thAya che. ke A khaddha taijasasa sa sArI jIvAnI jeTalI sakhyA che, te saMkhyAnI kharAkhara che. samasta jIvarAzInI sakhyAnI kharAkhara nahIM ( tattha NaM je te mukkellayA se NaM anaMtA anaMtAhiM upiNI oIirvAda vadhI tti nhAztro) temaja je mukta tejasa zarIra che te sAmAnyanI apekSA anaMta che. kAlanI apekSA paNa anata che. ana`ta utsarpiNI ane avasarpiNI kAleAmAM jeTalA samayeA che, te samayeAnI kharAkhara che. (lettao khaMtA sonA) kSetranI apekSA mukata taijasa zarIrA ana'ta leka pramANa che. (jjo vanItlRi anaMtamuLA, sajjanIvAla anaMtamAne) temaja dravyanI apekSA mukata taijasa zarIra sa`jIvAthI anaMtagaNA che athavA sajIva vanA anaMtamA bhAga pramANa che. jIva rAzithI jIvarAzi guNita karavAthI je rAzi utpanna thAya che, te jIvava'kahevAya che. A jIvavaganI apekSAe A sukata vaijasazarIra ana`ta bhAgavat hoya che. A kathanane A rIte anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 129 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajavuM joIe sarvajIvarAzi anaMta che to A anaMtane kalpanAthI 10000 dazahajAra mAnIne A dazahajArane dazahajArathI guNita karavA joIe A rIte je dazakaroDanI rAzi guNA karavAthI AvI che, te jIvavaga che ema mAnI levuM joIe anaMtanA sthAne 100 mUkIne daza karoDamAM bhAgAkAra karavo jaIe A rIte karavAthI je dazalAkha Ave che, teja jIvarAzinA vagarane anaMtamo bhAga che. te mukata tejasazarIra ATalA pramANamAM jIva rAzinA varganA anaMtamA bhAga rUpe che. Ama kalpanAthI jANI levuM joIe temaja sarvajIthI anaMtagaNe che." Ane A rIte samajavuM joIe ke sajIva zazinuM pramANa kalpanAthI dazahajAra che ane anaMtanuM pramANa 100 che. te dazahajAranI sAthe 100 saMkhyAne guNita karavAthI paNa dazalAkha ja thAya che eTalA mATe bhale ema kaho ke mukata tejasa zarIra dvavyanI apekSA sarva. chathI anaMtaguNA che, athavA bhale Ama kahe ke mukta tejasa zarIra jIvavarganA anaMtamA bhAga pramANa che. ane prakAranA kathananuM tAtparya sarakha ja che phakta kathananI ja vicitratA che arthanI vicitratA nathI. - zaMkA-A cukata tejasa zarIra jIvavaganI jeTalI saMkhyA che, te saMkhyAnI barAbara kema nathI ? - uttara-je je mukata tejasa zarIre anaMta bhedethI viziSTa kahevAmAM AvyAM che, te mukata taijasa zarIra asaMkhyAta. kAla bAda taijasa zarIra kapa pariNAma-paryAya-no parityAga karIne niyamathI bIjI paryAyane dhAraNa karI che. eTalA mATe pratiniyata kAla sudhI avasthita hovAthI emanI saMkhyA utkaSTanI apekSAe paNa anaMta rUpa ja che. AnAthI vadhAre nahi have sUtra kAra sAmAnya rUpathI kArpaNa zarIranuM nirUpaNa kare che. (vacA maM! mArIta goNA) he bhadanta ! kAka zarIra keTalAM kahevAmAM AvyA che? mar! HcIer suviNA vALA ?) he gautama ! kAmaka zarIra meM prakAranAM kahevAmAM AvyA che. (ga) te A pramANe che, (14thA 1 gache raghar ) eka baddha ane bIjAM mukata (kA zerANI a mjada) banane prakAranA zarIranA viSayanuM kathana tejasa zarIranA kathananI jema ja jANavuM joIe kemake taijasa ane kArmaka zarIranA svAmI samAna che. temaja A bane zarIra sAthe sAthe rahe che. sU0212A anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 130 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAraka Adi ke dArika Adi zarIra kA nirupaNa A pramANe pAMca prakAranA zarIranuM sAmAnya rUpathI kathana karIne have sUtrakAza nArakAdi caturvizati daDakamAM vizeSa rUpathI tenI prarUpaNuM kare che- " "revA mahe! jevaphA" ItyAdi zabdArtha (mate !) he bhadaMta ! (vairA ) nAraka jIvanA (vA) keTalA (bokiyA pattA) dArika zarIra kahevAmA AvyAM che? caNA ) he gautama ! (gorAriNI suvigA Hvora) dArika zarIra be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (saMta) je A pramANe che. ( RcA ca suvA ) eka addha ane bIjAM mukata (taratha vAyA te thi) AmAM je baddha dArika zarIra che, te nAraka jIvone hotA nathI kemake nAraka jIva vaikriya zarIravALA hoya che, ethI audArika baMdhananA abhAvathI temane baddha audyArika zarIra manuSya ane tiyAne ja hoya che. (tattha gaM je te mukkellayA te jahA ohiyA orAliyasarIrA tahA bhANiyabvA) temaja je mukata dArika zarIra che, te jema sAmAnya mukata audArika zarIre kahevAmAM AvyAM che, temaja jANavAM joIe eTale ke pUrva prajJApananayanI apekSAe nArakanA dArika zarIre hoya che. kemake nArakane jIva jyAre pUrvabhavamAM tiryagAdi aneka paryAyamAM hato tyAre tyAM audArizarIra hatuM, ane tene ja tyajIne A nAraka paryAyamAM AvyuM che. eTalA mATe mukta audArika zarIre nArakone sAmAnyathI anaMta hoya che. cAi maMte ! jevA veriyanI pattA) he bhadata nArakanAM keTalA vaikriya zarIre kahevAmAM AvyAM che? (joyA!) he gautama(vaidikarI suvi HumttA-saMjJA-tharathA ca muje 4thA ) vaikiya zarIra baddha ane mukatanA bhedathI be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (tatha che je te vakyArena zarvAlikanA jayaMtrijJa6 haripaLI ghoSaNiIfhuM zAhIti jADha) AmAM ja baddha vaikiyazarIra che te sAmAnyanI apekSAe asaMkhyAta che. kAlanI apekSA asaMkhyAta che. asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kAlanA jeTalA samaye che, teTalAM te baddha vaikiyazarIra nAraka jIvanA che. sAmAnyanI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 131 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apekSAe masakhyAta kahevAnuM tAtpaya e che ke nArakajIva asaMkhyAta hAya che ane dareke dareka nArakanA kha* vaikriyazarIra eka eka ja hAya che. (cazo thavaMle nAmo seDhIyo, yatta saMdhijJAne) kSetranI apekSA pataranA masakhyAtamA bhAgamA vartamAna asakhyAta zreNIA jeTalA pradeze DAya che, teTalA pradeze pramANu khaddha vaikriyazarIra nAraka jIvAnA pazu hAya che. zaMkA-prataranA asakhyAta bhAgamAM asakhyAta yAjana keTIe paNa AvI jAya che. te zuM ATalA kSetramAM je AkAza zreNI che, temanu' paNa mahIM grahaNa karavAmAM Avyu che? uttara-(tAdhi na leDhInuM viAmasUra anujIvanamavAmUruM vidvA mULAM) prataranA asabhyeya bhAgamAM vartamAna masakhyAta zreNInI vistAra suci-vistAra zreNI ja ahIM grahaNa karavAmAM AvI che. prataranA asabhyeya bhAgamAM AvelI asa`khyAta ceAjana kATi rUpa kSetravartI na:zreNI nahIM. A viSNubha sUcinuM pramANa dvitIya vaga bhUlathI guNita . je prathama va mUla che, teTaluM grahaNu karavAmAM Avyu che. AnuM tAtpaya' A pramANe che ke aMgula pramANa kSetrane azula pramANu kSetranI sAthe guNAkaravAthI pratara kSetra thAya che. evA azula pramANa pratara kSetramAM je pradezarAzi che. temAM sakhyAta vaMga mUla haiAya che. AmAM prathama va mUlane dvitIya vasUlanI sAthe guNA karavAthI jeTalI zreNIe labhya hAya che, teTalA pramANavALI niSkala sUci hAya che. Ane A rIte samajI zakAya ke kharekhara asa dhyeya pradezAtmaka pratara kSetramAM asakalpanAthI mAnI leA ke 256 zreNIo che AmAM 256nu prathama varga mUla 16 Ave che ane khIju vamUla 4 cAra Ave che. A pramANe 256tu' vaga mUla prathama 16 ane bIju` vaga mUla 4 cAra hAya che prathama vaza mUla 16 ne dvitIya vamUla 4nI sAthe 64 thAya che A 64 vicAro ke sakhyAta zreNie che. evI zreNi rUpa viSka'bhasUci ahIM grahaNu karavAmAM AvI che prakArAntarathI sutrakAra eja ane ahI evI rIte spaSTa kare che. (trA ne anuvaLamUhavA bALamettAmo seDhIyo) aMzula pramANu pratara kSetramAM AvelI zreNi rAzinuM je khIju vaga mULa 4 che tene dhana karIe eTale ke 4444 A 2Ite te ghana karavAthI 64 Ave che. te A 64 pramANu rUpa zreNie ahI' guNAkAra karavAthI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 132 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANavI joIe A jAtanA kathanamAM phakata varNana zailInI ja vicitratA che, arthamAM kaMI taphAvata nathI A pramANe asatkalpanAthI kalpita thayelI 64 saMkhyA rUpa zreNionA ke jemane siddhAntanI daSTie asaMkhyaya ja mAnavAmAM Ave che-pradezonI je rAzi che. te rAzigata pradezonI saMkhyAnI barAbara nArakane baddhakathazarIra hoya che. temaja pratyeka zarIra hovAthI nArakajIva . paNa eTalI ja saMkhyAvALA hoya che. eTale ke asaMkhyAta nAraka jIve che, ane temanA baddhavaikriyazarIra paNa asaMkhyAta ja che evuM jANavuM joIe pahelAM te nAraka jIvone sAmAnyataH asaMkhyAta ja kahyA che. paraMtu ahI temanA zarIranuM prakaraNa cAlI rahyuM che, ethI temanA baddhakiya rU5 zarIrane laIne eka eka nArakanA te eka eka baddhakriya zarIra svataMtra hoya che. A rIte bIjA jIvomAM paNa ke jeo dareke dareka zarIrI che svataMtra taMtra jemanuM eka eka zarIra che, pitA potAnA baddha zarIranI jeTalI saMkhyA che teTalI saMkhyA temanI che evuM jANavuM joIe. . ... (tattha NaM je te mukkellayA veNaM jahA ohiyA orAliyasarIrA tahA" nirA ) nArakanA je mukata vakriya zarIra che, te mukata audArika zarIranI jevI samasaMkhyAvALA che mukata audArika zarIranI saMkhyA sAmAnyataH anaMta kahevAmAM AvI che. teTalI ja saMkhyAvALA mukata vaikiyazarIra nAraka jIvanA che. zA mate ! vevasthA ka ravI paumttA) he bhadatA nAraka jIvonA:keTalAM AhAraka zarIra hAya che ? joyA ! jamer nier Twtta) he gautama! AhAraka zarIre be prakAranA kahevAmAM AvyAM che. taMtraNa varasathI cA rucA ca) eka baddha AhAraka zarIra ane dvitIya sukata AhAraka zarIra (tastha vadheiyA te 0i) AmAM 2 baddha AhAraka zarIre che, te te nAka nA hetA ja nathI kemake baDha AhAraka zarIra caturdazapUrvadhArI munionA ja hoya che nAraka javAmAM cataIzakhavadhArItvane abhAva che. AnuM kAraNa e che ke A baddha AhAra zarIra temanAmAM hotAM nathI. (ratha ' ne te muewthI te kA zojhizana ghaNA mALiyA) mukata AhAraka zarIre nAraka ane eTalA hoya che jelAM sAmAnya rUpathI mukata odArika zarIronI saMkhyA che. eTale ke anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 133 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khodvArika zarIrAnI saMkhyA sAmAnyanI apekSAe manaMta prakaTa karavAmAM AvI che te| ATalI ja sakhyAvALA eTale ke anata saMkhyAvALA mukta AhAraka zarIrA nAraka jIvAnA hAya che. te A pramANe che manuSya bhavamAM je jIveAe caturda zapUrvAnu adhyayana karyuM' che ane AhAra zarIra dhAraNa kyu che ane pachI te gRhIta sayamathI vyuta thaI gayA tathA mRtyu prAsaM karIne nArakAmAM utpanna thayA evA A jIvA vaDe mukata AhAraka zarIra audyArika zarIranI jema anaMta sakhyApeta che. (taiyAUcasapIvo nahA nadhi ceva cempiyanarIyA tA mALicA) A nArakachavAnA baddha ane sukata tejasa zarIra temaja kANu zarIzanI saMkhyA baddha ane mukta vaikriya zarIzanI sakhyA sadeza jANavI joIe A nAnakajIvAnA pAMcepAMca zarIrane kahIne have sutrakAra asurakumArAmAM zarIrAnI sakhyA keTalI haeNya che? A sa'madhamAM spaSTatA kare che. (jasurakramAne mate hai cA yoAhiyarIA vanavA ?) he bhadata ! asurakumAzanA audArika zarIza keTalAM kahevAmAM AvyA che ? (oNcamA ! nahAne cALa' ohiyagharIyAtA mALiyannA) he gautama ! asurakuMkhArAnA. audArika zarIra nArakAnA hArika zarIranI jema jaDAya che eTale ke jema vaikriSazarIravALA hAvAthI nArakAmAM baddha audArika zarIrA hAtA nathI, temaja asurakumArAne vaikriyazarIrazAlI hAvA badala temanA paNa baddha audrArika zarIra hAtA nathI. paraMtu je mukata dArika zarIrA che, te jema nArakemAM sAmAnyataH ana`ta hAya che, temaja ahI paNa te anaMta hAya che. (atu mArAAM maMte vAvempiyanarI vAlA ?) huM laMta ! asurakumArAnA vaikriya zarI! keTalAM hAya che ? (noyamAM vela vviya sarIrA dubihA paNNattA- tajadA ballayA ya mukkellyA ya-tattha NaM je te baddhellayA, te NaM asaMkhijjA, asaMkhijjAhiM uskhappiNI osappiNIhi avdd'iiratti jAnno) he gautama ! vaikriyazarIza e prakAranA kahevAmAM AvyAM che. eka maddhavaikriya mIttuM muktakriya AmAM je addhavaikriya zarIra che, te asurakumarAmAM sAmanya rUpathI asa`khyAta hoya che. kAlanI apekSAthI emanA A baddhavaikriya zarIrA asakhyAta utsarpiNI ane avasathI kALanA eka a0 53 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 134 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradeza para vyavasthApita karI zakAya che. eTalA mATe asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kAlanA jaTalA samaya hoya che, teTalA baddhakiya zarIre asurakumAranA hoya che. (lAgo jale gALo veDhIno pracaya atijJag bhAge, tAmiNa seDhINaM vikkhabhasUIaMgulassa paDhamavagamUlassa asaMkhijjaibhAge) kSetranI apekSA A baddhavaikriya zarIre-prataranA asaMkhyAta bhAgamAM vartamAna asaMkhyAta zreNionA jeTalA pradezo hoya che, teTalA hoya che. ahIM te zreNIonI vikhaMbha sUci ja grahaNa karavAmAM AvI che, prataranA asaMkhyAtamAM bhAgamAM vidyamAna asaMkhyAta jana keTi rUpa kSetravatI nabha zreNI grahaNa karavAmAM AvI nathI. viSThabhasUci aMgulanA prathama vargamUlanA asaMkhyayabhAgamAM hoya che. AnuM tAtparya A pramANe che ke "prataranA aMzula pramANa kSetramAM jeTalI zreNIo hoya che, te zreNInA je prathama vargamULa hoya che, te vargamAnA paNa asaMkhyAtamAM bhAgamAM je zreNIo che, te zreNInI barAbara vikAsa saci ahIM grahaNa karavAmAM AvI che. A viSphabhasUci nArakanI viSabha sUcinI apekSA tenA asaMkhyAtamAM bhAga pramANavALI hoya che. A pramANe asukumAre paNa nArakanI apekSAe tenA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa Ave che. prajJApanA mahAikamAM ratnaprabhA pRthivInA nArakanI jeTalI saMkhyA kahevAmAM AvI che, tenI apekSAe paNa badhA bhavanapati tenA eka khyAtamAM bhAga pramANu kahevAmAM AvyA che. A rIte sarjanAranI apekSA asurakumAra tenA asakhyAtamAM bhAga pramANa che, A vAta potAnI meLe ja siddha thai jAya che. ( rahyA hatA jovA morfeSaNa) asurakumA rinA je mukta vikriya zarIra che, te sAmAnyanI apekSA e doSThi kArI ranI jema anaMta che. (bahumALa pare ! kevA hAlArI nA he bhadaMta! asurakumAronA keTalAM ahAka zarIra kahevAmAM AvyA che ? mA! zAdArI duSiA paIi) he gautama ! AhAtha zarIra be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (hA) jema ke (zi e jaNAvyA 2) baddha AhAraka zarIra ane mukta AhAreka zarIra (pipala re viharata tathA mALiyA) A banne prakAranAM zarIre A asurakumAra damAM hArika zarIranI jema jANamAM jaI eTale ke jema baddha audArika zarIre asurakumAranA hotA nathI, tema ja baddha AhAraka zarIra paNa asurakumAramAM hatAM nathI. tathA mukta audArika jema asurakumAronAM anaMta hoya che, temaja mukta AhAraka zarIra paNa anaMta hoya che. (taiyayanacAvIrA nA pArSi vaivicArI ta mALiyA) ane tejasa zarIra ane kAmaNazarIra baddha mukta vaikiyA zarIranI jema asurakumAronAM paNa jANavA joIe. (hA asurakumArA rA nAva thAiyaDumArapALa tAva mALiyadaj) asurakumAranI jema A badhAM pAMca zarIre kahevAmAM AvyAM che temaja A pAMca zarIra svanitakumArAnta sudhInA bhavanapationA paNa jANavA joIe. , .bhAvArtha-A sUtravaDe sUtrakAre nAraka ane bhavanapatiomAM pAMcepAMca zarIranA kayA kayA prakAro, keTalA rUpamAM hoya che ? A badhuM spaSTa karavAmAM AvyuM che. nAraka jIvemAM audyArika zarIra hetuM nathI kemake tyAM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 135 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAnamAM bhUjyamAna vaikriya zarIra che. atyAre jIve je zarIra dhAraNa karyA che te baddha zarIra kahevAmAM Ave che. muktanI apekSA nArakamAM dArika zarIra mAnavAmAM Ave che, je zarIrane jIve pahelAM dhAraNa karyuM che, te zarIranuM nAma mukta mAnavAmAM AvyuM che. evAM zarIre nArakamAM anaMta thaI zake che. te "nArakene vaikiya zarIra hoya che. eTalA mATe asaMkhyAta nArakanA A baddha vaikiya zarIra asaMkhyAta che ane mukta vaikriya zarIre paNa jemane te e dhAraNa karIne choDI dIdhAM che, nAraka chavAmAM anaMta thaI zake che. AhAraka zarIra baddha rUpathI nAkamAM hetuM nathI. A te phakata caturdaza pUrvadhArI munine ja hoya che. have je AhArakane mukata prakAra bAkI rahe che te mukata prakAra rUpa AhAraka zarIre ahIM paNa anaMta sudhI thaI zake che. baddha ane mukata taijasa ane kAmaNa zarIra baddha mukata vaizirIranI jema asaMkhyAta ane anaMta hoya che, asurakumAranI jema ja zeSa bhavanapatiomAM pAMca zarIra kahevAmAM AvyAM che. asurakumAramAM baddha audArika zarIre te hetA ja nathI paraMtu mRta zarIra anata hoya che. vaikiya zarIre baddha rUpathI asaMkhyAta hoya che ane mukta vaikriya zarIra anaMta hoya che, AhAraka zarIrane baddha prakAra thatuM nathI. mukata prakAra anaMta rUpamAM hoya che. baddha ane mukta tejasa kAzmaNa zarIre asaMkhyAta ane anaMta hoya che sULa 213 . . pRthvIkAya Adi ke dArika Adi zarIra kA nirupaNa have sUtrakAra prathivIkAyika vagere jIvonA dArika vagere zarIranI prarUpaNa karavA mATe "gatvAcA' vagere sUtra kahe che, punithALuM maMche ! ItyAdi zabdArtha-vi dayALa aMte jevA zArirIra pattA) he bhadanta! pathivIkAyika jIvenA audArika zarIra keTalAM kahevAmAM AvyAM che ? ghoghA goraThiyarI suvidA ) he gautama! dArika zarIra be prakAranA kahevAmAM AvyAM che (saM nA) jema ke (utterathAra mukayA 2) eka baddha audyArika zarIra ane bIjAM mukata audArika zarIra (puvaeN nA lohiyA moDhicaNA nA mALiyA) ahIM saMkhyAta rUpa pramANutA a054 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 136 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghutara asaMkhyAta rUpathI kahevAmAM AvelI jANavI joIe. temaja mukata dArika zarIre anaMta hoya che. (juvidhArAnuM maya ! chevaphA dizagI jaittA ) he bhavaMta ! pRthivIkAyika jIvonAM vaikriyazarIre keTalAM kahevAmAM AvyAM che? (noma) he gautama vicArI duniyA Tibara) vayi zarIre be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (jaina) jema ke ( 4thA 2 mudayA ) eka baddha vaikriyazarIra ane bIju kata cekiya zarIra (taragha = je te jarA tenuM zu0i) have 2 baddha vaikriya zarIra che te te pRthivIkAyika jIvamAM hatAM nathI. (mu ra4 kA zohiyA gohiyArA taddA mALiyajJA) mukta je vaikriyazarIra che, sAmAnya mukatadArika zarIranI jema ahIM anaMta hoya che. (jANAvANI ri parva veva mALiyagA) AhAraka zarIra paNa A pramANe ja jANavAM joIe. eTale ke baddhaAhArakazarIre te pRthivIkAyika jIvane hotAM nathI. mukata AhAraka zarIre manuSyabhavonI apekSAe ahIM anaMta saMbhavI zake che, ( te HcaNarIyA Hg gusa veva cho - jigAvIrA tA mALiyadA) taijasa kAmaNa zarIre jema emane dArika zarIre hoya che. temaja jANavuM joIe. eTale ke baMddha tejasa ane kArma, baddha audArika zarIranI jema ahIM asaMkhyAta hoya che. ane muMkata taijasa kAmaNa makata audyArika zarIranI jema ahIM anaMta hoya che. (nA puvANAna rada karAyA teravAyALa ca sarIra mALavA) jema pRthivIkAyika javAnA A pAMca zarIre kahevAmAM AvyAM che temaja apUkAyika jIvo ane tejasakAyika jIvomAM paNa A pAMca zIrAne jANavAM joIe. (vAjAvAche are jevA korAjhiyArI paNaat?). he bhadaMta ! vAyukAyika nA keTalAM audArika zarIra kahevAmAM AvyAM che? (vocamA! zoraNiya sattA vA vALA) he gautama ! audArika zarIre be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (gA) jema ke (vahayA 2 mughora0cA ) eka addha ojArika zarIra ane bIju mukata audArika zarIra te A vAyukAyika jIvamAM (ghaNA puravAravALe korADhicakarI paumttA saET mALicatrA) pRthivIkAyika jIvonI jema dArika zarIre kahevAmAM AvyAM che. eTale ke pRthivIkAyika jamAM baddha dArika zarIre asaMkhyAta ane mukta dArika zarIre anaMta hoya che, temaja A baddha mukta audArika zarIra vAyukAyika mAM paNa ATalAM ja hoya che. ( vAcALa maMte! jevA veviyarI FunttA) he bhadaMta! vAyukAyika jIvanamAM vaikriyazarIra keTalAM hoya che ? (jayamA! he gautama! (veravijayI suviNA vorA) vaikriyazarIre be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (tainA) te A pramANe che ( vastrathA ca muvaDhayA 2) eka baddha vaikriyazarIra ane bIju mukata vaikriya zarIra (tarA je te vastrA te isalikajhA) to AmAM je baddha vaikriya zarIre che te asaMkhyAta hoya che. (samae samae abahIramANA avahIramANA khettapaliovamassa asakhijjaibhAgamette La phALa mAhIti, no ceva La vaNiyA viyA) asaMkhyAtapaNuM AmAM A pramANe che ke je A zarIre eka eka samayamAM bahAra kADhavAmAM Ave te kSetra palyopamanA asaMkhyAtamAM jeTalA AkAzanA pradeza hoya che. teTalA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 137 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANu samayamAM A bahAra kADhI zakAya che. tAtparya kahevAnuM A pramANe che ke kSetra popamanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM AvelA AkAzanA jeTalA pradezo hoya che, teTalA A baavakriya zarIra vAyukAyika jIvanA hoya che. emanI je A pramANe prarUpaNuM karavAmAM AvI che. te kevaLa bIjAne samajAvavA mATe ja kahevAmAM AvI che. kharI rIte haju sudhI keIpaNa divase keIe A pramANe emane bahAra kADhayAM nathI. zaMkA--asaMkhyAta kAkAzanA jeTalA pradeza hoya che, teTalA vAyu kAyika jIve che. Ama kahevAmAM AvyuM che, te pachI zA kAraNuthI Apa temAMthI kriyazarIradhArI vAyukAyika jIvane ATalA ochA batAvI rahyA che ? uttara-vAyukAyika jIve cAra prakAranA kahevAmAM AvyA che. eka sUkSama aparyApta vAyukAyeka, bIjA slama paryApta vAyukAyika, trIjA khAdara aparyApta vAyu kAyika ane cethA bAdara paryApta vAyukAvika AmAM prathama je sUkSama aparyApta, sUkama paryApta ane bAdara aparyAptamAM traNa vAyukAyika jIve che, te "asaMkhyAta kAkAzanA jeTalA pradeza hoya che, teTalA kahevAmAM AvyA che. A badhAmAM vailibdhi hotI nathI. eTalA mATe A badhA vaikriya-labdhi rahita hoya che. have bAkI rahyA bAdaraparyApta vAyukAyika jIve te teo sarve prataranA asaMkhyAtama bhAgamAM AvelA AkAzanA jeTalA pradezo hoya che, teTalA hoya che. to A sarve vaikriyalabdhi sampanna hotA nathI, paraMtu emanAmAM paNa je emanA asaMkhyAtamA bhAgavartI jIve che, teo ja vekiyalabdhi saMpana hoya che. emanA sivAya nahi vaikriyalabdhi saMpana je jIve che, teomAM paNa badhA baddha vaikriya zarIra hotA nathI. paraMtu AmAM paNa asaM peya bhAgavartI jIva ja baddha vaikiyazarIradhArI hoya che, AnA karatAM vadhAre nahi. eTalA mATe ja vAyukAyika jIvomAM je A kriyazarIradhArI jIvonI saMkhyA kahevAmAM AvI che, te barAbara che, enA karatAM vadhAre vAyukAyika jImAM baddha kiyazarIradhArI nI saMbhAvanA nathI. zaMkA.-"vAdita rUti vAcavA A vyutpatti mujaba te badhA vAyukAyika jIne baddha vaikriyazarIradhArI hovuM joIe? nahi te temanAmAM vaikriyanA abhAve ceSTAne abhAva ja prasakata thaze ? uttara-badhA lokomAM jyAM-jyAM zuSira-chindra-che, tyAM tyAM sarvatra cala pavane niyama mujaba ja che. je A badhA pavane vaidivazarIrayukata hoya te anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 138 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baddha zaikriyazarIre pracura mAtrAmAM thaI jaze. A sthitimAM baddhayi zarIranuM A pramANa te raheze ja nahi. eTalA mATe A mAnI levuM joIe ke je pavane vaikriyazarIradhArI hotA nathI te paNa vahetA rahe che. "uktaca' kahIne je atre saMdarbha upasthita karavAmAM Ave che, tethI vAyakAyika jIvanI gatimAM paNa traNa prakAra batAvavAmAM AvyA che. A prakAramAM eka svAbhAvika gamanarUpa prakAra paNa batAvavAmAM AvyuM che. A svAbhAvika gamanarUpa prakArano nirdezaka "vAyuyAra bA irIca' A pATha che. ethI Ama kahevuM ke-vaikriya zarIradhArI ja pavane vahe che. e kathana niyAmaka thaI zake nahi. eTalA mATe malakatamUlapATha pratipAdita-prakArathI baddha vaikiyazarIre vAyukAyika jIvamAM kSetrapalyopamanA asaMkhyaya bhAgavati nabha pradeza pramANa che, AvuM kathana nibaMdha che. (mue4thA veravicArI rIta ca da puriyALa tA mALiyAvA) vAyukAyika jInA mukata vaikiyazarIra temaja baddha ane mukata AhArakazarIra pRthivIkAyika jIvonA mukata vakriyazarIranI jema tathA temanA baddha ane mukata AhAraka zarIranI jema jANavAM joIe. pRthivIkAyika jImAM mukata vikiya zarIra anaMta kahevAmAM AvyAM che temaja baddha AhAraka zarIre ahIM letA nathI ane mukata AhAraka zarIre kahevAmAM AvyAM che, to A pramANe vAyukAyika jImAM paNa mukata vekiyazarIranI jema AhAraka zarIronI saMkhyA jANavI joIe. temacArI naE putravivArazALa tA mALiyAva) vAyukAyika jIvomAM baddha, mukata taijasa ane kAmaNa A be zarIranI saMkhyAnuM pramANa pRthivIkAyika jImAM kahevAmAM AvelAM A zarIranI saMkhyAnI barAbara jANavuM joIe pRthivIkAyika jIvamAM baddha, mukata, tejasa ane kArmANa zarIranuM pramANu kramazaH asaMkhyAta ane anaMta kahevAmAM AvyuM che. tevuM ja pramANu ahIM vAyukAyika jIvonA A banane prakAranA zarIranAM vize paNa jANavuM joIe. (varaghavAyAM zArira terarirAcagAvavA kahyuM putravicALe taddA mAnicarA) vanaspatikAyika chanA audyArika vaikriya ane AhAraka zarIrane pRthivIkAyika jIvanA A zarIranI sadeza samajavA joIe. (vAravAdayALa maM?! jevA teTkmmriish paNNattA goyamA ! veyagasarIrA dubihA paNNattA-jahA ohiyA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 139 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A secAcarI mAcitra) hai daMta vanaspatikAyika jIveAnA tejasa ane kANu zarIrA keTalAM kahevAmAM AvyAM che? huMgautama ! ane prakAranA taijasa ane kArmAMNu zarIrAnu pramANu sAmAnya tejasa kArdeNu zarIrAnA pramANunI jema vanaspatikAyika jIveAmAM jANavuM joIe AnuM tAtpa pramANe che ke pRthivIkAyika jIva pratyeka zarIrI heAya che. eTalA mATe dareke dareka jIvamAM bhinna bhinna rUpamAM audArika zarIra hoya che. eTalA mATe emanA tejasa ane kANu zarIzane audArika zarIrAnI jema sakhyAta pramANu cukata kahevAmAM AvyAM che. teemAMthI ghaNA jIvAne sAdhAraNa zarIra hAya che. eTalA mATe vanaspatikAyika jIvA jo ke anaMta che chatAM e vanaspatikAyika jIveAnA audyAzmi zarIraza amukhya ja hoya che kemake anaMta anata sAdhAraNa jIvAtuM audArika zarIra eka ja hAya che paratu emanA je tejazna ane kAma Nu zarIra! hAya che, te darekedareka jIvane pAtapAtAnA svataMtra hAya che. eTalA mATe A sAdhAraNa jIvAnI anaMtatAthI A banne a0 55 zarIrazamAM paNu anaMtatA che. eTale ke vanaspatikAyika jIrAne tejasa, kAmaNu zarIra anaMta hAya che amrakhyAta nahIM. bhASA--A sUtra vadhu sUtrakAre pRthivIkAyika akAyika, teja kAyika. va cukAyika ane vanaspatikAyika ekendriya jIvAnA baddha, mukata, audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa ane kA`Nu zarIrA viSe carcA karI che. AmAM e pramANe kahevAmAM AvyuM che ke A jIvAnA keTalA-keTalA audArika vagere zarIrA hAya che? pRthivIkAyika jIvAmAM addha audArika zarIra asrakhyAta ane mukta audArika zarIra tyakatapUrva bhavAnI apekSA ana'ta che. addha naiSkriya zarIrA anaMta hoya che. khaddha AhAraka zarIra ahI' hAtAM nathI mukata AhAraka zarIrA anata heAya che. taijasa ane phArmAMNu zarIra bahuM ane mukta rUpamAM ahI' kamazaH asaMkhyAta ane anaMta hoya che A pramANe ja ap kAyika temaja tejaskAyika jIveAmAM paNa A pAMca zarIranI addha ane mukata prakArAnA AdhAre ghaTatA karI levI joIe vAyukAyika jIvAmAM audAki AhAraka, tejasa ane kANu A cAre-cAra zarIAnI sakhyA pRthivIkA cika jIveAnAM A cAra zarIrAnI sakhyAnI kharAkhara ja kahevAmAM AvI che. para'tu ahI' asa`khyAta, baddha vaikriya zarIAnu' paNa astitva kahevAmAM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 140 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM che mukata vaikriya zarIrA ahIM anaMta kahevAmAM AvyAM che, pRthivIkAyika jIveAnA audvArika, vaikriya ane AhAraka zarIranI saMkhyAnI jema ja vanaspatikAyika jIveAmAM A zarIronI sakhyA prakaTa karavAmAM AvI che, emanA tejasa ane kANu khaddha ane mukata ane prakAranAM zarIrA ozika bahu mukata rajasa kArmANu zarIranI jema anata kahevAM joie, sU0214/ divankriya Adika audArika Adi zarIra kA nirupaNa te have sUtrakAra dvIndriyAdi jIvAnA audAkizarIrAnI prarUpaNA kare che- neEyiALa maMte ! kSetranA lohiyArIrAjLattA '' ityAdi-- zabdArtha--(matte !) he bhadata ! (veniyALa) dvIndriya jIveAnA (ottakriya gharI) audArika zarIrA (jevA vaLattA) keTalAM kahevAmAM AvyAM che ? (koDhiyalarI vruddiA vaLajJa) audArika zarIza e prakAranA kahevAmAM AvyAM che. (tajJaddA) te A pramANe che. (helayA camuddecA ) eka bahu audArika zarIra ane bIjA mukata audArika zarIra (tastha La ne che mahekA sena jasaMlinnA) AmAM je maddha audArika carcA che, te save ahIM asa'khyAta che. (thrasaMvinAhiM laviLIgoviLIdi zraddIratijJALo) asa', SNAta utsarpiNI ane avasarpiNI kALanA jeTalA samayeA hoya che, teTalA samaya pramANa te zarIra kAlanI apekSAe che. (lettamo asaMveggALo seDhILo jyAM saMlijhmane) kSetranI apekSA te zIra prataranA asakhyAta bhAgamAM vamAna asakhyAta zreNionA pradezeAnI rAzi pramANa che. ahI prataranA asakhyAtamA bhAgamAM vartamAna je asaMkhyAta mAkAza zreNi che, temanuM grahaNa karavAmAM Avyu che have A zreNionI je vikhuM bhasUci che, tenuM pramANu spaSTa karavAmAM AvyuM che. (rASi naM leDhInuM vivarNamasUta saMvegonoca joDAjoDIbo, asalenA serimUtlR) AviSkala sUci asakhyAta kATIkeATi ceAjanAnI jANavI joIe ATalA pramANavALI varSIbha sUci asakhyAta zreNienA vaga'mUla rUpa hoya che. tApaya Anu A pramANe che ke, eka AkAzazreNimAM AvelA samasta pradeza asaMkhyAtta anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 141 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. A vAtane ame A jAtanI kalpanAthI samajIe chIe ke te 65536 che. A 65536 asaMkhyAtane oLakhavA mATe che A saMkhyAnuM prathama vargamULa 250, Ave che bIju vargamULa 16 ane trIju 4 ane cANuM vargamULa 2 Ave che. kalpita A badhAM vargamULa mAno ke asaM. khyAta vargamULe che, Ama tattva dRSTie mAnI levuM joIe A vargamUlene saravALe je 278 thAya che. te ja mAne ke asaMkhyAta pradeza che ATalA pradezevALI te viSThabha sUci hoya che. Aja prastuta zarIra pramANane have sUtrakAra prakArAntarathI A pramANe kahe che ke (veriyAnuM rica gha ufhuM jyAM vahI) dvIndriya jIvanA je audArika baddha zarIra che, temanAthI je badhA pratare khAlI karavAmAM Ave te (vaMtijJA karavI gimhiM kizo) temAM asakhyAta utsarpiNa avasarpiNI kALa samApta thaI jAya che. eTale ke asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kALamAM jeTalA samaya hoya che, teTalA samayamAM te samasta pratara audArika baddha zarIrathI rita karI zakAya che. kahevAnuM tAtparya A pramANe che ke asaM. khyAta utsarpiNuM ane avasarpiNI kALanA jeTalA samaya che, teTalA dArika baddha zarIra be indriya jIvonA hoya che. A kALanI apekSAe baddha audArika zarIrenuM pramANu kahevAmAM AvyuM che. (lezo bhaMgurapA24 lAvaMtikAramaNimAneoi) kSetranI apekSA hIndriya jIvonuM pramANu A pramANe che ke aMgula prataranA jeTalA pradeza hoya che, te sarva pradezamAM je dareke dareka pradeza eka eka dvIndriya jIvathI pUrita karavAmAM Ave to te sarva pradeze te dvIndriya jIvothI saMpUrita thaI jAya che. ane te bhUta-bharelA pradezothI AvalikAnA asaMkhyAtamAM bhAga rU5 samayamAM je eka eka kIndriya jIva bahAra kADhavAmAM Ave te samasta dvAdriya ane te pradezamAMthI kADhavAmAM jeTalA AvalikAnA asaMkhyAtamA bhAge lAge che teTalA pradeza aMgula prataranA hoya che ane A aMgula prataranA pradezonI jeTalI saMkhyA hoya che, teTalI ja kIndriya jIvenI saMkhyA che. A rIte dvIndriya jIvonI saMkhyA kSetranI apekSAe asakhyAta hoya che, Ama jANI levuM joIe athavA te phaMdhiyA gohi4f) vagere sUtrapAThano A jAtane artha lagADa joIe ke hIndriya jIvonA je baddha audArika zarIre che, tenAthI e sarva pratare khAlI karavAmAM Ave to AmAM asaMkhyAta a0 56 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 142 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsarpiNI ane avasarpiNI kALa jeTalo samaya pasAra thaI jAya che. ahIM A jAtane prazna upasthita thaI zake ke aMgula pratara rUpa kSetranA je aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga rU5 aMza kSetra che, te eka kandriya jIvathI AvalikA rU5 kALanA asaMkhyAtamAM bhAga rU5 samayamAM kramazaH rikata karatAM rahevuM joIe A rIte karatAM karatAM te aMgula pratara rUpa saMpUrNa kSetra samasta kIndriya jIvothI rikata karI zakAya che. A pramANe rikata karavAmAM asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kALa samApta thaI jAya che. eTale ke asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kALamAM te saMpUrNa pratara khAlI thaI jAya che. A rIte prataranA eka eka aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga rUpa pradeza para AvalikAnA eka eka asaMkhyAtamAM bhAga rUpe samayane laIne kramazaH dareke dareka dvIndriya jIva zarIrane sthApita karatAM karatAM saMpUrNa te pratararUpa kSetra dvIndriya jIvanA zarIrathI asaMkhyAta utsapiNI avasarpiNI kALamAM pUrita thaI jAya che. A rIte A artha ane pahele artha ane arthe kharekhara eka ja che. te banemAM keI paNa jAtane taphAvata nathI. (gujarathA jJAna lohiyA rASTriya vIrA nA mAnicA) hIndriya jInA mukata audyArika zarIra sAmAnya mukata audArika zarIranI jema ananta jANavA joIe. (3vicagAvhAlArI variyA nathi) dvIndriya jIvana baddha vaikriya zarIra ane baddha AhAraka zAre hotA nathI. (ku. rajIyA kA gohiyA koDhiyArA ta mALiyaSA) mukta vaikiya zarIranuM ane mukata AhAraka zarIranuM pramANa audArika zarIranA pramANanI jema ahI anaMta jANavuM joIe. (yaTHcaNI kA gha ireka zo cArI rahA mArAcavA) emanAM taijasa ane kAmaNa zarIra audArika zarIranI jema jANavA joIe. (nA vevizALa taNA reevicAaffvizALa ri mAnavA) jema A dvIndriya jInA zarIranI prarUpaNa karavAmAM AvI che temaja trIndriya ane caturindriya jInA zarIranI prarUpaNa samajavI na. (paMceMdiyatirikkhajoNiyANa vi orAlisarIrA evaM ceva ANiyavvA) paMcendriya tiyaya jInA paNa dArika zarIro hIndriya jIvonA audArika zarIranI jema ja jANavA joIe. (ratikiaoLiyA mare ! jevA veviyarIer ginA) he bhadaMta! tiryaMca paMcendriya jInA keTalAM vakriyazarIre kahevAmAM AvyAM che? (navamA ! reziyAnI suvidA gorg saMgaNA ghara 2 kyA 2) he gautama ! vaikriya zarIre be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. pahelAM baddha vaidiyazarIre ane bIjA mukata kriya zarIra (tarA je te varajhA se 1 avaMtikA) to AmAM je tiryaMca paMcendriyanA baddha vaikriya zarIre che, te asaMkhyAta che. (avaMtikAuiM vAraNapinniiosppinniihi avahIraMti kAlao khetto asaMkhijjAbo seDhio payarassa kaNikAo) asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kALanA jeTalA samaye che, teTalA kALanI apekSAe che. kSetranI apekSA A prataranA asaMkhyAtamA bhAgamAM vartamAna asaMkhyAta zreNarUpa che. (ne retI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 143 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihaMgabhU baMguDhamainmUtraNa mallikAo) AMgaLanA prathama varga mULanA asaMkhyAtamA bhAgamAM te zreNionI vikabhasUci grahaNa karavAmAM AvI che. Ane bhAva A pramANe che-prataranA asaMkhyAtamA bhAgamAM vartamAna je asaMkhyAta zreNienA jeTalA pradeza hoya che, teTalA paze. ndriya tiya jIvanA vaikriyazarIre che. pratisamayamAM eka eka karIne je te eka pradezagata paMcendriya tiryaMca chAnA vikriyazarIrane bahAra kADhavAmAM Ave te saMpUrNa rUpathI temane kADhavAmAM asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kALa samApta thaI jAya che. kSetranI apekSA te zarIra prataranI asaMkhyAtamA bhAgamAM vartamAna asaMkhyAta zreNionA pradezonI rAzi pramANa che. ahIM prataranA asaMkhyAtamA bhAgamAM vartamAna asaMkhyAta AkAza zreNionI je viSkabhasUci che, te AMgaLanA prathama vargamULanA asaMkhyAtamA bhAgamAM vartamAna jeTalI zreNio che, tAvamANu rUpa grahaNa karavAmAM AvI che. A rIte A tiryaMca paMcendriya jIvonA paddhakiya zarIranuM pramANa kahevAmAM AvyuM che. have mukta vaikiyazarIrenuM pramANa keTaluM che ? A vAta sUtrakAra prakaTa kare che. (kurA ghodiyA zoDhiyA tA mAnavAnA) mukta vaikriya zarIranuM pramANa sAmAnya audArika zarIranA pramANu barAbara che. (mahArANI nA hUMNiyA, te maja kavI nA zoDhiyA) emanA AhAraka zarIronuM pramANa dvIndriya jInA AhAraka zarIranA pramANa jevuM che. taijasa ane kAmaNa zarIranuM pramANa dArika zarIranA pramANu jevuM che. ahIM je "kahA vevizALa taNA phaMtijafiriyALa ki mALiyaa) AnuM kathana che, te asaMkhyayatA sAmAnyane laIne kahevAmAM AvyuM che. saMkhyAnA AdhAre karavAmAM AvyuM nathI tema jAvuM joIe kemake AmAM parasparanI saMkhyAnI salAmatI nathI. uktaca kahIne teja vAta spaSTa karavAmAM AvI che. (gufa of maM! phuyAya) he bhadaMta ! A ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcendriya jIvomAM kayo jIva kayA jIva karatAM alapa che ? kaye kenA karatAM vadhAre che? kaye kenA karatAM vizeSAdhika che? uttara-he gautama! sauthI aha5 paMcendriya jIve che. emanA karatAM kaMIka vadhAre caturindriya jIve che. caturindriya chanI apekSA trIndriya = anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 144 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja kaIka vadhAre che. A sarvanI apekSA hIndriya jI vizeSAdhika che ane dvIndriyanI apekSA ekendriya che anaMtagaNuM che. eTalA mATe jyAre A (gufuM 2 of maMte!) vagere sUtramAM zrIndriyAdi jIvonI saMkhyAmAM bhinnatA kahevAmAM AvI che te emanAM zarIranI saMkhyAmAM paNa vicitratA bhinnatA che. bhAvArtha-A sUtravaDe sUtrakAre dvIndriyadi nA dArika vagere zarIronI saMkhyA vize kahyuM che. AmAM temaNe e vAta spaSTa karI che ke zrIndriya, teIndriya, caturindriya jIvana baddha, mukta audArika vagere pAMca zarIranI saMkhyA samAna hoya che. eTale ke dvIndriya jInA baddha audArika zarIra asaMkhyAta hoya che ane mukta audArika zarIre sAmAnya dArika zarIranI jema anaMta hoya che. A rIte teIndriya ane caturi. ndriya jenA baddha mukta audyArika zarIrenA vize paNa jANavuM joIe, A jIvonA baddha vaikriya ane AhAraka zarIre hatAM nathI. mukta vaikriya AhA2ka zarIra hoya che to emanI saMkhyA sAmAnya mukta audArika zarIranI jema anaMta jANavI joIe baddha ane mukta taijasa ane kAmaNa zarIronuM pramANu emanA baddha mudata dArika zarIranI jema kramaza: asaMkhyAta ane ana'ta kahevAmAM AvyuM che. paMcendriya tiryaMcAnA baddha mukta audArika zarIranuM pramANu kramaza: asaMkhyAta ane anaMta che. paMcendriya tiryaMcAmAM vakriya labdhinI saMbhAvanAthI keTalAkamAM baddhavaikriya zarIre maLe che. eTalA mATe ja AmAM baddhadiyazarIranuM pramANe asaMkhyAta che ane mukta vaikriyazarIronuM pramANu sAmAnya hArika sa 17. zarIranA pramANanI jema anaMta che. AmAM baddha AhAraka zarIre hatAM nathI. mukta AhAraka zarIra hoya che. temanuM pramANa ahIM kahevAmAM AvyuM che. taijasa ane kArmaNa zarIranuM pramANu sAmAnya dArika zarIranI jema kramazaH asaMkhyAta ane anaMta jANavuM joIe. A sU0 215 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 145 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyo ke audArika Adi zarara vageraha kA nirupaNa 'manuddhAnaM aMte ! maitrA lohiyArI jgannA' ItyAdi A zabdA (mate) he bhadaMta ! (manubrALa jevA lohiyArIpa paLavA ?) (noyama !) he gautama ! (troniyalarIrA tuviddA naLannA) audAki zarIre be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che ? (a jJA) te A pramANe che. (thabresDayA ca muttvayA ca) pahelu` maddha audArika zarIra ane khIju * mukta audyArikazarIra (tUtha naM ne te paheravA te naM priya saMlijJA) emanA je addha audArika zarIra che te kadAca sakhyAta paNa hoya che. ane (ttiya saMvijJA) kadAca asakhyAta paNa hAya che. (gaLapaN saMve7) jaghanya padamAM ee sakhyAta kahevAmAM AvyAM che. AnuM tAtpaya pramANe che ke mAjIsa e prakAranAM hoya che. eka sa'mUcchima manuSyA ane zrIjI garbhaja manuSyA AmAM je gabhaja manuSyeA che, te sA~ kAlAvasthAyI hAya che eTale ke eve koIpaNa samaya nathI ke je samayamAM ga`ja manuSya vidyamAna na heAya' sava samayeAmAM kAI ne kAIgala ja manuSyA avazya rahe che. samUmi manuSyeAmAM A zAzrvatatA jovAmAM AvatI nathI. kemake te koI vakhata hAya paNa kharI ane koI vakhata nahi pazu hoya, emanu' AyuSya jaghanya ane utkRSTa rUpathI eka antarmuhUtta jeTalu hAya che. emanI utpattinA virahakALa vadhAremAM vadhAre 24 muhUtta jeTale kahevAmAM Avye che. A pramANe jyAre samUchi`ma manuScA sada'tara utpanna thatA nathI ane phakta gabha ja manuSyA ja rahe che, temaja te sakhyAta ja hAya che. A pramANe gabha ja manuScAnI apekSA manuSyAnI jAnya rUpathI sakhyAta sakhyA AvI jAya che. kemake sakhyAta rUpathI ja garbhaja manuScAnI sattA prApta thAya che. asaMkhyAta rUpathI nahi tathA A mahAzarIravALA ane pratyeka zarIravALA DhAya che. eTalA mATe parimita kSetravatI hAvAne lIdhe pazu ee sakhyAta che. je samaye samUIima manuSyA rahe che tyAre samuccaya anuSyeA asaMkhyAta thaI jAya che. saM mUcchiCma manuSyanu pramANa vadhAremAM vadhAre zreNinA asaMkhyAtamA bhAgamAM nalaHpradezAnI rAzinI kharAbara kahevAmAM AvyuM che. A samUcchima manuSyA dareke dareka zarIra hoya che, mATe e antanA zarIrA asakhyAta hAya che. jyAre samUOima manuSyA hAtA nathI tyAre garbhaja manuSyeAnI ja sattA hovAthI sakhyAta ja hAya che. tethI temanA zarIro paNa sakhyAta hoya che. sauthI krama mANusenu astitva ja jaghanya pada che, A jaghanya padamAM garbhaja manuSyAnuM ja maheNu karAyu' che, anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 146 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samUcchi-ma manuScAnu nahi. kemake saMmUrcchima manuSyeAnI apekSA gabha ja manuSyA alpa che eTalA mATe temane jaghanya pAvatI kahevAmAM AvyAM che. A pramANe jaghanya padmavartI gaja jIva sakhyAta saMkhyAmAM hAvAthI temanAM zarIra pazu sakhyAta ja DAya che. eTalA mATe sUtrakAre (jJa Lavava saMleggA) Ama kahyu` che. zakA--sa khyAtanA sakhyAta bheDhA hAya che, eTalA mATe ahiM kayA sa khyAtanuM' grahaNu karavAmAM Avyu che? uttara--(saMvijJAne joDokomo mULasIla' DhALA' ttijJamacara hArM cakAmacallu gheTTA) ahI. je sakhyAta rUpa gabha ja manuSyAnuM pramANa kahevAmAM AAvyuM che, te sakhyAta keTi-keTi rUpa grahaNa karavAmAM AvyuM che, kemake gabhaja manukhyAnuM pramANa eTaluM ja kahevAmAM Avyu che. e sakhyAta kreDiTa koTi 29 asthAna rUpa hoya che. A 29 akasthAna traNa yamalapadanI upara ane cAra yamalapadanI nIce grahaNu karavAmAM AvyAM che. tApa A pramANe che ke 'cama" A ddhiAnta prasiddha eka sannA che. mAnAthI ATha aka sthAnAnuM jJAna thAya che. traNa yamalapadanuM tAtparya che 24 a-ka sthAna A 24 a'kasthAnA ahIM 5 aMka sthAneA karatAM vadhAre grahaNa karavAmAM AvyAM che. A pramANe catu mala paddanu tApa 8x4=32 a'ka sthAnA che. A 32 akasthAnA traNa akasthAnA karatAM nyUna grahaNa karavAmAM AvyAM che. A rIte 29 akasthAnAmAM gala ja manuSyeAnI sakhyA kahevAmAM AvI che. (va naM chaThTho cho paMcamavacakuvaLo) athavA chaThThA varganI sAthe pAMcamA vagane zuzcita karavAthI je sakhyA Ave che, teTalI sakhyA pramANu gaja manuSyeA che e samajavu' joie. tAtkSaya A pramANe che ke-ekane vaga eka ja DAya che. eTalA mATe sakhyAmAM koIpaNa jAtanI vRddhinA abhAve ekanI vaga rUpamAM gaNutrI karavAmAM AvatI nathI. enA varga cAra hAya che. mATe A prathamavarga mAnavAmAM Avye che, kemake AmAM sakhyAnI vRddhi hAya che. A pramANe ja have pachInA vagerDsa mATe paNa samajavu' joie, 444=16 A khIne vaga che. 16416=256 A trIjo varga che. 25x256=65532 che. A cAyA vaga che. 65536x65536=4294967296 A pAMcamA vaga 4294927296x4294967296=18446744073709551616 A chaThTho varga che. A varDjhamAM chaThTho varga pAMcamA varganI sAthe zusuvAthI ATalA ako Ave che. A akAnI sakhyA 29 che, te A ra9 phrUpa sthAnAmAM garbha ja 79228162514264337593543950336 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 147 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyanI saMkhyA kahevAmAM AvI che. eTale ke garbhaja manuSyo ATalA aMka pramANa che. A rAzi keTIkeTa Adi rUpathI pratipAdita karavAmAM AvatI nathI. eTalA mATe paryata kramane laIne A be gAthAo vaDe A pramANe prakaTa karavAmAM AvI che " sini sirina sunna' ityAdi ArA gAthAmAM nirdiSTa ane "eNvAnAM pAmato " mujaba mUkavA joIe. A rIte mUkavAthI pUrvokta 29 aMka pramANu garbhaja manuSyonI saMkhyA sthApita thaI jAya che. (kAva of 4i che jANI lo paNa saMkSikA) chedananuM tAtparya che, rAzine ardho bhAga kara, Ane A pramANe samajavuM joIe ke-jema ke prathama varga 4 che, AnA ardha cheda 2 hoya che, te A pramANe ke 4 nA ardhA 2 ane 2 nA ardhA eka bIje vaga 16 che AnA ardhA cheda 4 hoya che. te A pramANe jemake 16 nA ardhA 8, 8 nA ardhA 4, 4 nA ardhA 2 ane be ne arthe eka. trIje vaga 256 che, AnA 8 ardha hoya che, te A pramANe che. 256 nA ardhA 128, 128 nA adhAM 64, 64 nA ardhA 32, 32 nA ardhA 16, 16 nA ardhA 8, 8 nA ardhA 4, 4 nA ardhA 2 ane be ne adhe 1. caturvaga je 65536 che. AnA adhacheda 16 hoya che. te A pramANe che. pahelo aSacheda 32768 che, bIjo ardhakeda 16384, trIje ardhacacheda 8192 che, caturtha ardhacacheda 4096, pAMcamo adhUcheda 2048 che. A pramANe ja avaziSTa ardha chede viSe gaNatrI karIne samajI levuM joIe. paMcamA vargane adha cheda 32 thAya che, ane dudA varganA artha che 64 hoya che. te 72 ane 64 ardhacachedano saravALo karavAthI 96 ardhacacheda AvI jAya che. A pramANe je rAzi 96 ardhodevALI che te A "pavjavatinavAcI' che. evI rAzie ahIM be che. eka paMcamavarganI ane bIjI chaThThA varganI A banenAM ardhone saravALe 96, thAya che. to A SaNuvatiachedanakadAyI rAzi 29 aMka sthAna rUpa hoya che. A pramANe ahIM sudhI jaghanyapadavatI saMkhyAta audArika zarIranuM pramANa kahevAmAM AvyuM che. Ama jANavuM joIe. temaja utkRSTa rUpathI manuSyanuM pramANa asakhyAta anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 148 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, eTalA mATe utkRSTa rUpathI manuSya saMbaMdhI audArika zarIra paNa asaMkhyAta ja hoya che. (saMhifhuM 32arcvaLI boSiLIrdi vahIvaMti kADho, hetta cho, 3oNapara vArihiM majurohiM reDhI javI) kALanI apekSA emanuM pramANa asaMkhyAta utsarpiNuM ane avasarpiNI kALanA jeTalA samaya hoya che teTaluM che kSetranI apekSA emanuM pramANu rUpa prakSiptavALA utkRSTa padavata manuSyathI zreNirita karavAmAM Ave che, ATaluM che, tAtparya AnuM A pramANe che ke ahIM utkRSTa padasthita manuSyothI garbha ja ane saMmUrchAima ane prakAranA manuSya grahaNa karavAmAM Ave che. evA manuSyathI eka nabha zreNi vyAsa che. A nabha zreNi pratisamaya eka eka prade. zathI eka eka manuSyane dUra karyA pachI asaMkhyAta utsarpiNa ane avasarpiNI kALAmAM rikata hoya che. eTale ke te nabhAzreNine te rIte rikata karavAmAM asaMkhyAta utsarpiNa ane avasarpiNI kALa jeTalo samaya lAge che. tyAre te nabhAzreNi leto aMguruvaDhavamU tAvamUDhaggo) kSetranI apekSA aMgula pramANa kSetramAM vartamAna pradezarAzinuM prathama vargamULa trIjA vargamaLanI sAthe guNita karavAmAM Ave te jeTalI pradeza rAzi Ave che, te pradeza rAzinuM pramANa kSetra khaMthI rita hoya che. tAtparya A pramANe che ke--mAne ke aMgula mAtra kSetramAM pradezanI saMkhyA 256 che. AnuM prathama vargamULa 16 Ave che ane tRtIya vargamUla 2 Ave che. prathama vargamULa 16 ne tRtIya vargamULa 2nI sAthe guNita karavAthI 32 saMkhyA Ave che A 32 saMkhyA ja mAne ke kSetrakhaMDa che. A kSetrakhaMDanuM rikata thavuM ja teTalAM manuSyathI teTalAM pradezAtmaka te zreNinuM rita thavuM che. A rIte tRtIya vargamULa vaDe guNita je prathama vargamULa che, te prathama vargamULa rU5 zreNimAM jeTalAM pradeza hoya che tenAthI eka pradeza kama teTalAM ja maLe che. tyAM pradeze asaMkhyAta hoya che. eTalA mATe manu paNa asaMkhyAta che. manuSya jIvo ane emanA zarIro A bannenI saMkhyA sarakhI che. eTalA mATe A manuSya zarIra paNa asaMkhyAta mAnavAmAM AvyAM che. niSkarSArtha A ja che utkRSTa padavata A asaMkhyAta manuSya zarIra, tRtIya vargamULathI guNita' prathamavarga mUlAtmaka nabha zreNinA jeTalAM pradeza hoya ja, tenAthI eka pradeza kama teTalA pradeza pramANu kSetranI apekSAthI che, eTale ke asaMkhyAta che, Ama jANavuM joIe. zakA--eka zreNinA thAkata pramANapata khaDe vaDe apaharaNa karavAmAM asaMkhyAta utsarpiNa avasarpiNI kALa kevI rIte pasAra thaI jAya che ? uttara--kSetra atisUkSama hoya che. eTalA mATe tenA a5hAramAM asaM. khyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kALa jeTalo samaya pasAra thAya te barA bara che. kahyuM paNa che ke "sudumo ya ho jAze phatyAre kALa sukSama hoya che, paraMtu kALa karatAM paNa sUkSmatara kSetra hoya che. aMgula zreNimAtra kSetramAM asaMkhyAta utsarpiNI kALa che. ATalA saMdarbhothI manuSyanA baddha dArika zarIre viSe kahyuM che. have sUtrakAra emanA mukata audArika zarIra keTalA hoya che ? A vAta spaSTa kare che. ( gDhavA nA zodivyA raDhicA tA maniyaravA) manuSyonA mukata audyArika zarIranuM pramANa sAmAnya mukata audArika zarIrAnI jema anaMta che. (magai mare! vAcA veraviyarI vsLaar ) anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 149 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhadata! manuSyonA keTalA pramANamAM vaikriyazarIra kahevAmAM AvyAM che ? (noramA ?) he gautama! je have vicAra suvidyA pattA) vaikriyazarIre be prakAranA kahevAmAM AvyAM che. (i =aa) jema ke ( 14thA ca muracA 2) prathama baddha ane dvitIya mukata (saraLa) AmAM (je te racA) jevo baddha vaikriya zarIre che. () teo (saMvika7) sAmAnya rUpathI saMkhyAta che. (samae samae avahIramANA avahIramANA saMkhejjeNaM kAleNaM avahIra'ti) me eka samayamAM emane apahAra karavAthI saMkhyAta kALamAM emane apahAra thAya che. tAtparya A pramANe che ke vaikriyazarIra labdhinI yogyatA garbha jenI ja hoya che. AmAM paNa A kriyazarIra labdhi kaIka kaMIka manuSyamAM ja hoya che. A badhA kALanI apekSAthI saMkhyAta eTalA mATe kahevAmAM AvyAM che ke eka eka samayamAM emane eka eka karIne je apahAra nikAla karavAmAM Ave to temAM saMkhyAta utsarpiNI avasarpiNI kALa pasAra thaI thaI jAya che. je A vaikriyazarIrUne apahAra kahevAmAM Ave che. te phakata eka udAharaNa mAtra che. kharekhara emano apahAra saMbhavatA nathI. e ja vAta sUtrakAre teno veva mAhicA vicA) A sUtrapATha vaDe prakaTa karavAmAM AvI (kurA nA zoNiyA ghoDhiyALa murarayA sAmALicaravA) mukata vaikiya zarIranuM pramANa mukata sAmAnya audyArika zarIranI jema anaMta jANavuM joIe. (nagNA f are ! devaphA jAphAno pachAttA ?) he bhadaMta! manuSyonA AhAraka zarIra pramANamAM keTalAM kahevAmAM AvyAM ? (noramA !) he gItama! (ArAvA suvig goLA) AhAraka zarIra be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (taM kagjema ke ( thA ca mukavA ) eka addha AhAraka zarIra ane bIjuM mukata AhAraka zarIra (taratha che ke te pahelA tenA siva zaritha. ziva zaritha) AmAM je baddha AhAraka zarIra che te manuSyo ne hoya paNa kharA ane nathI paNa hatAM. (gad thai jAne paNa vA so ghA tiom ) a0 59 je hoya che te jaghanyathI e eka, be athavA traNa hoya che. (44al sApuDutta) ane utkRSTanI apekSAe sahastra pRthakatva sudhI hoI zake che. (murA nA johicA) mukata AhAraka zarIre ladhutara anaMta bheTavALA hoya che. (taiyArI na haM reva morAriyA tA mALiyA) manuSyanA tejasa kAmaka zarIranuM pramANu emanA audArika zarIranA pramAnI jema jANavuM joIe. bhAvArtha-A sUtra vaDe sUtrakAre manuSyanA paMca zarIranuM pramANa kaheluM che. jo ke eka manuSyanA ekI sAthe cAra zarIreja thaI zake che. pAMca zarIre ekI sAthe hotAM nathI. paraMtu ahIM je pAMca zarIranA astitva viSe kaheluM che, ane temanuM pramANa spaSTa karavAmAM AvyuM che, te tenuM tAtparya A pramANe che ke aneka manuSyanI akSA manuSyanA ekI sAthe pAMca zarIro sudhI thaI zake che. e sU 216 . anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 150 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyantaraAdi ke dArika Adi zarariAdi kA nirupaNa have sUtrakAra vyaktaranA dAkSika vagere zarIranuM pratipAdana kare che. 'vANamaMtarANaM orAliyasarIrA' ityAdi / zabdArtha-(vALamaMtarALaM koTicaronA jorA) vyatara denA audarika zarIranuM pramANa nArakonA audArika zarIranA pramANunI jema jANavuM joIe. tAtparya A pramANe che ke baddha ane mukta audArika zarIranA bhemAMthI baddha audArika zarIre te cataronAM hetA nathI. mukata je audArika zarIra che, te pUrvabhavanI apekSAe anaMta hoya che. (vALamarALa mare! varU veviyarI vowttA ?) he bhata! vyaMtara nA keTalAM vaikriya zarIre kahevAmAM AvyAM che? () he gautama! (viyarI) vaikiya zarIra (duvigA Hour) be prakAranA karavAmAM AvyA che (taM kadA) jema ke (rajhA 2 musA ) eka baddha ane bIjA abaddha (taratha La ne te be varavA tef mAMlikattA) AmAM je baddha vaikriyazarIre che, te sAmAnyanI apekSAe asaMkhyAta che. (ahaM. famiacqLIogi fhuM kaaNIti kADha) kALanI apekSA A asaMkhyAta utsarpiNI ane apasarpiNI kALanA jeTalA samaye heya che, teTalA che. (tta bo kavi nAgo reDhIo para avikAramAze, tAva seLa viamaNU sattano nAthavADhimA patharA) temaja kSetranI apekSA emanuM pramANa A pramANe che ke prataranA asaMkhyAtamAM bhAgamAM AvelI je asaMkhyAta zreNio che te zreNionA jeTalA pradezo che, teTalA pradeza pramANa eo che eTale ke vyaMtaranA A baddha vaikriyazarIra prataranA acaMkhyAmAM bhAgamAM vartamAna asaMkhyAta zreNirUpa che. zaMkA-pratAnA asaMkhyAtamA bhAgamAM vartamAna asaMkhyAta jana keTIo paNa hoya che. te zuM A kSetramAM vartamAna je nabha zreNio hoya che, temanuM ahIM grahaNa karavAmAM AvyuM che? uttara-A jAtanI nabhA zreNio atre grahaNa karavAmAM AvI nathI, paratu prataranA asaMkhyAtamAM bhAgamAM vartamAna asaMkhyAta zreNionI viSkabhasUci ja atre grahaNa karavAmAM AvI che. viSkabhasUci paMcendriyatiyAnI baddha audArika zarIranI viSkabhasUcinI apekSA e asaMkhyAtagaNI hIne jANavI joIe. eja vAta sUtrakAre "hajarocAracAramAM rarara" A sUtrapATha vaDe vyakata karI che. eTale ke so saMkhyAta janonA vargamULa rUpa je aMza che, te aMza rUpa ahI vikaMbhaci grahaNa karavAmAM AvI che. A viSphabhasUcine pratipradeza eka eka vyaMtaranA baddha vekiya zarIrathI vyApta che. A viSphabhasUcinA eka eka pradezathI pratisamaya eka eka vyaMtara zarIrane apahAra karavAthI te viSkabhasUci samuci jeTalA sama anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 151 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yamAM te zarIrathI rikata thaI jAya che, teTalA samaya pramANu pradeza te viSkabhasUcine jANa joIe. eTale A viSphabhasUci A rIte rita karavAthI asaMkhyAta samayamAM ja rikata (khAlI) thaze. eTalA mATe A A vikhaMbha sUcinA pradeza paNa asaMkhyAta ja mAnavA joIe. A pramANe vicAra karavAthI A niSkarSa nIkaLe che ke vyaMtara denA baddha vaikiya zarIrenuM pramANa kSetranI apekSA asaMkhyAta pradeza pramANe che. eTale ke eo asaMkhyAta che. ( 4thA nA ohiyA zoDhiyA taNuM mALiyA) vyatara devonA mukata vaikriya zarIranuM pramANa sAmAnya mukata audArika zarIranI jema anaMta che ? mANArAkarI suvidA ni nA aNuramarALa tathA mAnicaDhavA) baddha ane mukata AhAraka zarIranuM pramANu asukumAronA banne prakAranA AhAraka zarIranA pramANunI jema jANavAM joie. tAtparya A pramANe che ke "vyantara devamAM baddha audArika zarIranI jema baddha AhAraka zarIra hatAM nathI. mukata AhAraka zarIre muMkta dArika zarIranI jema anaMta hoya che. (vALamaitALe mare ! jerA tevANIrA, ghasLa?) he bhadanta ! vyatara devonA taijasazarIre keTalAM kahevAmAM AvyAM che ? (ToghA) he gautama! (pufe re veravicArI taNA jevArI maNicakaa) je pramANe emanAM vaikiyazarIra kahevAmAM AvyAM che, te pramANe ja emanAM tejasa zarIra viSe paNa jANavuM joIe. eTale ke baddha vaikiyanI jema emanAM baddha taijasa zarIro asaMkhyAta hoya che. ane mukata tejasa zarIre mukata vaikriyazarIranI jema pramANamAM anaMta haya che, hA mAsInA ni mAnavA) A pramANe kAmaNa zarIrenuM pramANa paNa jANavuM joIe. (kozizALe aMte ! javA doDhiyArI paunttA jozanA nA nerANA taNA cALiyadA) he bhadata ! tiSka denA dArika zarIre keTalAM kahevAmAM AvyAM che ? he gautama ! jatiSkanA audyArika zarIre nArakonA audArika zarIranI jema kahevAmAM AvyAM che. eTale ke baddha dArika zarIra te tikane hatAM nathI mukata audArika zarIra hoya che. te pUrvabhavanI apekSAthI heya che. eTalA mATe emanuM pramANa anaMta che. (koriyAmAM mate varaNA veviyarI pattA) he bhadanta! tiSka denA keTalAM vaikriya zarIre kahevAmAM AvyAM che, (jo mA !) he gautama. (veravicaarI suvidai guid) vaikriya zarIro be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (taM ka) te prakAre A pramANe che. ( 4thA 2 muracA ) eka addha vaikriya zarIra ane bIjuM mukta vaikriyazarIra (tAtha NaM je baddhellayA jAva tAsiNaM seDhINaM vikhaMbhasUI be chppnnnnNgulmyrAhimAno para3) AmAM je baddha vikiya zarIra che, te asaMkhyAta che. asaMkhyAta utsarpiNa ane avasarpiNa kALanA jeTalA samaye hoya che, teTalA te kALanI apekSA e che. kSetranI apekSAe emanuM pramANu prata2nA asaMkhyAtamA bhAgamAM vartamAna asaMkhyAta zreNinA pradezonI barAbara che. ahIM A zreNionI viSkabhasUci grahaNa karavAmAM AvI che. A viSphabhasUci vyaMtaronI viabhasUcinI apekSAe saMkhyAtagaNI che. kemake jAtiSkanuM pramANa vaMtarAnA pramANunI apekSA saMkhyAta gaNA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 15ra Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAda'DakamAM kahevAmAM AvyuM che. ahI vijka bhasUcinu' pramANu pratara sa`kha dhI dviSardU pacAzada gula zatavaga pratibhAga rUpa grahaNu karavAmAM AvyuM che, eTale ke 256 pratarAMzulAnA vargamULa rUpa je pratibhAga aMza che. te aza rUpa ahIM vizka bhasUci grahaNa karavAmAM AvI che. AviSka'bhasUcimAM asakhyAta pradeze hAya che. A pramANe kSetranI apekSA jyeAtiSTha DhavAnA vaikriya zarIrA viSNubhasUcinA pradezanI kharAkhara che. (muijIvA nA lohiyA korAsTriyalarIyA tA mALiyanA) nyAtiSTha devAnA mukta vaikSi zarIrAnu` pramANa sAmAnya mukta audArika zarIrAnA pramANu tulya jANavu' joie. sAmAnya mukta audArika zarIranuM pramANu anaMta kahevAmAM Avyu che. eTalA mATe emanA mukata vaikriya zarIronuM pramANu paNa anaMta che. (brAnasIrA naphA merAnuM saddA mAniyannA) tiSTha devAnA AhAraka zarIranuM pramANa nArakIonA AhAraka zarIranA pramANu tathya jANuyu' joie, nArakIonA mRddha AhAraka zarIra hAtAM nathI. eTalA mATe jAtiSka deveAnA pazu AhAraka zarIrA nathI. mukta AhAraka zarIranuM pramANa tyAM mukata audArika zarIrAnI jema anaMta kahevAmAM AvyuM che. tA ahIM paNa emanuM pramANa eTalu ja jANI levuM joie. (taiyAAEcacarIvA nA paai cetra velacillarIrAtaddA mALiyA) jyAtiSTha devAnA baddha, mukata tejasa ane kANu A e zarIranu' pramANu emanAM buddhamukatavaikriya zarIranA pramANu tulya kahevAmAM AvyuM che. ema jANavuM joIe, emanAM bahavaikriya zarIranuM pramANu asakhyAta temaja mukatavaikriya zarIrazanuM pramANu ana'ta kahevAmAM AvyuM che. A pramANe emanA madya taijasakAmaNu zarIranuM pramANu asakhyAta ane mukata taijasa kAmaNa zarIrAnu` pramANa anaMta che. (temAniyALa aMte DreDyA ohiyalarIyAvarttA?) hai bhadata / vaimAnikadevAnAM audyArika zarIrA keTalAM kahevAmAM AvyAM che? (noyamA ! ) huM gautama ! (nanhA naiDyAnuM taddA mALiyavA) jema nArakAnA audArika zarIre nI prarUpaNA karavamAM AvI che, te pramANe ja vaimAnika devAnA audArika zarIzanI prarUpaNA viSe paNa samajI levu' joie. (vemALiyAnaM aMte ! chevacA vendriya churI vaLattA ?) he bhadaMta | vaimAnika devenA vaikriya zIrA keTalAM prajJasa thayelAM che ? (noyamA !) hai gautama ! (vecilarIyA stuviddA vaLattA) sAmAnya rUpamAM vaikriya zarIrA be prakAranAM kahevAmAM AvyAM che. (a addA) jema ke (DherajIyA 5 muzkejIyA ca) eka khaddha vaikriya zarIra ane bIjA mukata vaikriya zarIra (sahya khaM ne te maherathA te naM saMvijJA, saMleriMnnarvaLI osaviNohiM bhavaddIraMti kAlao, khettao asaMkhijjA kheDhIo parassa asaM. ghe gamaze) AmAM je vaimAnika devAnA addhavaikriya zarIrA che te sAmAnyanI apekSA asakhyAta che. kALanI apekSA emanuM pramANa asakhyAta utttapiNI ane avasarpiNI kALanA jeTalA samayeA che, teTalI sakhyA pramANu che ane kSetranI apekSA prataranA asakhyAtamAM bhAgamAM vartamAna asakhyAta zreNionI jeTalI pradezarAzi hAya che. teTalAM che (saddhi aaN seDhI naM viAmasUd guruzrIcayamUruM camUvaluvana) ahIM A zreNuionI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 153 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikalAsUci ja grahaNa karavAmAM AvI che. A viSphabhasUcinuM prama Na ahIM tRtIya vargamULanI sAthe guNita aMgulanA pratiya vargamULa rUpa grahaNa karavAmAM AvyuM che. tAtparya A pramANe che ke aMgulanA pramANu pratara kSetramAM tatvataH asaMkhyAta zreNio hoya che. emane ApaNe kalpanAthI A rIte samajI zakIe chIe ke mAno ke asaMkhyAta zreNio 256 rU5 che. emanuM vargamULa kADhIe te 256 nuM vargamULa 16 Ave che. A prathama vargamULa che. dvitIya vargamULa 4 Ave che. ane tRtIya vargamULa 2 Ave che. A bIjA vargamULa 4 ne trIjA vargamULa 2 nI sAthe guNita karavAthI 8 Ave che, A 8 ne ApaNe asaMkhyAta zreNionI vibhasUci mAnI zakIe. te A asaMkhyAta zreNionI gaNatrI pradeza rAzi thaze ane teTalA ja baddhakriyazarIra kSetranI apekSA A vaimAnika devanA hoya che. (kAva aMjIrAvavAmUrNa vaMLavALamerAno DhIgo) athavA-ahIM aMgulanA tRtIya vargamULanA ghana karavAthI je saMkhyA Ave che, tatramANa A zreNio grahaNa karavAmAM AvI che. ema jANavuM joIe, tAtparya A pramANe che ke aMgulanuM tRtIya vargamULa 2 AvyuM che. tenuM ghana karavAthI 8 Ave che. to AThane ame kalpanAthI asaMkhyAta zreNionI viSkabhasUci mAnI laIe A pramANe pUrvokata kathana ane A kathanamAM phakata zabdone ja taphAvata che. ane taphAvarta nathI. je artha upara lIdhe che te ja rIte ahIM paNa levAmAM Avyo che (muvarajhavA nA gohiyA zohiyA tA mALicavA) mukata vaikriya zarIranuM pramANa ahIM sAmAnya mukata audArika zarIranA pramA nI jema anaMta jANavuM joIe. (gAhArIer racA) baddha ane mukta AhAraka zarIranuM pramANu ahIM nAraka jIvanA mukata AhAraka zarIranA pramANanI jema jANavuM joIe jema nArakanA baddha AhAraka zarIre hatAM nathI, temaja vaimAnika devenA paNa baddha AhAraka zIro hotAM nathI. parabhanA zarIranI apekSA A mukata AhAraka zarIra hoya che. te emanuM pramANa ahI nArakAnAM mukata AhAraka zarIranI jema anaMta che. (te mArI nAM paufuM reva verarinArA tathA mAnicadarA) tejasa ane kAmaNa zarIra emanA ja vaikriya zarIranI jema jANavAM joIe. ( taM pure uttajino-le rome-re taM 4iovameche taM vimAnanacom- saM jANamALa) A pramANe sUkSama kSetrapayopamanuM svarUpa che. A nirUpita thaI javAthI vyAvahArika ane sUkSamanA bhedathI be bhejavALA kSetrapApamanuM svarUpa pUrNa rUpathI nirUpita thaI jAya che, tethI kSetrapalopamanuM svarUpa paNa nirUpita thaI gayuM che. "kacAraripukuttA" ItyAdi gAthA vaDe nirdiSTa samarata samayAdi rUpa kALanA vibhAgo paNa nirdiSTa thaI cUkayA che. A rIte emanA nirdiSTa thavAthI sabheda kALa pramA nuM kathana saMpUrNa thaI gayuM che. sU0 217 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 154 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvapramANa kA nirupaNa have sUtrakAra bhAva pramANunuM nirUpaNa kare che - bare i mAvaLamALe" ItyAdi .. zabdArtha-ziSya prazna kare che ke je siM saM mAmAne?) he bhadata! pUrvanirUpita bhAva pramANa zuM che? uttara-(khAvApamAne tithi gujtte) bhAva pramANa traNa prakAranuM prajJasa thayela che. (raM nahIM) te prakAre A pramANe che. (kuLadevamALe, , saMta kALe) prathama guNapramANu, bIjuM nayapramANu ane tRtIya saMkhyA pramANu. bhAvArtha-"ara7 mAvaH' A bhAvazabdanI vyutpatti che. Ano artha hovApaNuM" thAya che. eTale ke je hoya che te "bhAva" che. A bhAva varatunA parigrAma rUpa hoya che. varatanA pariNAma jJAnAdirUpa thavA varNAdirUpa hoya che pramitinuM nAma pramANa che, athavA vastu jenA vaDe jazuAya te pramANa che, athavA je jANavAmAM Ave te pramANa che, A pramANuzabdane vyutpatti labhya artha che. bhAva rUpa je pramANa che te bhAvapramANu zabdanI vyutpatti jyAre bhAva sAdhanapakSamAM karavAmAM Ave che, tyAre vastuno pariccheda ja pramANu zabdano artha thAya che. ane jyAre pramANu zabdanI vyutpatti karaNa sAdhanamAM karavAmAM Ave che, tyAre "varatu jenA vaDe jaNAI Ave te pramANa che. evo artha labhya thAya che. A sthitimAM vastu jJAnAdi rUpa athavA varNAdi rUpa bhAvathI jaNAI Ave che. eTalA mATe jyAre A bhAva paricchedane hetu thaI jAya che. tyAre AmAM pramANutA AvI jAya che, karma sAdhanapakSamAM jJAnAdi athavA vadi rU5 bhAva guNa rUpathI jANavAmAM Ave che, eTalA mATe A pite pramANarUpa hoya che. sUra18mA guNapramANa kA nirupaNa have sUtrakAra guNapramANunuM nirUpaNa kare che. ( f = kuLavALe ?) ItyAdi zabdArtha-te di saM kuLavALA) he bhadra! pUrva prakAMta guNapramAthanuM svarUpa kevuM che? uttara-(TLano vim) guNapramANu be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (ta' U) te prakAre A pramANe che. (lIvApamAne zAMta anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 155 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TUq) eka jIva guNuM pramANa ane bIjuM ajIva guNapramANu ( jiM agIvALAmA ?) he bhadaMta ! ajIva guNa pramANunuM svarUpa kevuM che? (jIvALamALe vavavide pUom) uttara-achava guNa pramANu pAMca prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (naE) jemake (vALarmgmALa, iSaTNamALe, sahajuLa vALa, kizupamALa, laMkATMSamALa) varNa guNapramANu, gaMdha guNapramANu, rasa guNapramANu, sparza zuNapramANa ane saMsthAna guNapramANa ( f & ghaoryLacvamA ) he bhadUta! te varNa guNapramANa zuM che? (vaLa juna mALe vaMde To) vaNuM guNapramANu pAMca prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (taM nar) jemake (krAivachaLanuncvamALe kAra puravAnucqmALe) kRSNavarNa guNapramANa thAvat zukala vaNuM guNapramANa (se saM yAdavamAne) A rIte A varNa guNapramANa che. (se vikra te vastuLamALa) he bhadata ! te gaMdha guNapramANa zuM che ?.. (dhanuSpamALe suvidhe ) gaMdha guNapramANu be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (nar) jemake (lumifirLAne dumiNakuLadam mALe) surabhi gaMdha guNapramANu ane durabhi gaMdhaguNapramANa ( naM vo nALe) A pramANe A gadha guNapramANa che. ( i rasaguNavALe ?) he bhadaMta! te rasa guNapramANu zuM che? (2agrNanAne vaMde utte) rasa guNapramANu pAMca prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (kaI) jemake (sittaragupamALe) tikatarasa guNapramANu (nAra marahanumALe) yAvala madhurarasaguNapramANu A pramANe che. ( taM rasaTTqmALe) A rasa guNapramANu che. (le tALavALe ?) he bhadaMta ! te sparzI guNapramANu zuM che? (AsaTrqmALe aviSe va) sparza guNa ATha prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. ( jJA) jemake (vanavAsaTLamALe nAva sula /SaggqmALa) karkaza sparza guNapramANu yAvat rUkSa sparza guNapramANu ( saM saTLavekANe) A pramANe A sparza guNapramANa che, (se jiM saMkALajugamALe?) che bharaMta ! te saMsthAna guNa pamANu zuM che ? (saMkALaTNavALe paMvidhe pALa) uttara-saMsthAna guNapramANu pAMca prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (4 vAda) jemake (rimaM TALavucqmALe) parimaMDaLa saMsthAna guNapramANu (vadayaMkAnarcvALa) vRttasaMsthAna guNapramANa (raMsaMDALarcvamA) zvastra saMsthAna guNapramANa (ra3rayaMkAnarcvanA) catustra saMsthAna guNapramANa (nAyakALagunarNamA) Ayata saMsthAna guNapramANa (je 4 kaMTALargicpamAne) A rIte saMsthAna guNa pramANa che. te tta banInagqmALa) A pramANe pUrva prakAnta ajIva guNa pramANa che. bhAvArtha-AnI pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM che ke pramANa khanI cupatti bhAva ka2Na ane karma A traNe sAdhanAmAM hoya che. "ghaniti banALA' A pramANa zabdanI vyutpatti bhAva sAdhanamAM che. "kanIyare ane A pramANu zabdanI vyutpatti karaNa sAdhana pakSamAM che. "ghaNI car anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 156 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratramANam' A pramANa zabdanI vyutpatti karmasAdhana pakSamAM che. ahIM guNa pramANunuM prakaraNa cAlI rahyuM che. tethI bhAvasAdhanapakSamAM guNenA jJAna rUpa pramitinuM nAma pramANu hoya che, guNa jAte pramANabhUta hetA nathI, paraMtu jANavA rUpa kiyA guNAnI che. eTalA mATe kriyA ane kriyAvAmAM ale. pacArathI guNene pramANe mAnI levAmAM Ave che. karaNasAdhana pakSamAM jenA vaDe jANavAmAM Ave te pramANa che.' A rIte pramANu zabdanI vyutpatti ApavAmAM AvI che. te guNethI dravya jANavAmAM Ave che tethI guNapramANuNata thaI jAya che, karmasAdhanapakSamAM "je jANavAmAM Ave te pramANa che. A jAtanI pramANu zabdanI vyutpatti kahevAmAM AvI che eTalA mATe guNa, guNa rUpe jANavAmAM Ave che, tethI ja guNa pramANa che. A rIte bhAvakaraNa ane karmasAdhana pakSamAM guNamAM pramANutAnuM anusaMdhAna karI levuM joIe. sUtrakAre je bukamathI ajIva pramANanuM kathana karyuM che, tenuM kAraNa ahIM alpa vaktanyatA che. valaya vagerene je AkAra hoya che. te parimaMDaLa saMsthAna che. a lakanuM je saMsthAna hoya che, te vRtta saMsthAna che. ziMgaDAnA je je AkAra hoya che te 5zna saMsthAna che, je saMsthAnamAM cAra cAra khUNAo barAbara hoya che, te saMsthAnanuM nAma caturastra che. je saMsthAnane AkAra lAMbe hoya te Ayata saMsthAna che. A badhAM varNAdi guNa ajIva padArthanAM che tethI A badhAne ajIvaguNu pramANamAM mUkavAmAM AvyAM che. te sU0 219 jIvaguNapramANa kA nirupaNa have sUtrakAra jIva guNapramANanuM nirUpaNa kare che. te te vALac7mALe" ItyAdi ! zabdArtha-( f saM jIvatuLacjanAne ?) he bhadata! jIva guNa pramANu zuM ? uttara--(lIvAirevmALe tivi patta) jIva pramANu traNa prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (taM ) jema ke (aa guNacvamA vaMaggreqmALe, pittazuLacpakAne) jJAna guNa pramANe, darzana guNa pramANe cAritraguNuM pramANa ( f saM nAnaricSama ) he bhadrata ! jJAna guNa pramANunuM svarUpa kevuM che? (bALagrdapamALe ravide vaLa) jJAnaguNa pramANu cAra prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (te nahA) tenA prakAre A pramANe che. ( vavaze, jumALe, vaje, bALame) pratyakSa anumAna, upamAna ane Agama (se phri saM va ) he bhadata! pratyakSanuM sarUpa kevuM che ? (jAvale suviSe ghaoLase) te pratyakSa be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (taM gaNA) jema ke (phaMkiya varavahe - no vicaraNe 2) eka Indriya pratyakSa ane anya neIndriya pratyakSa a0 62 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 157 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (he ja naM iMvighauM) Indriya pratyakSanuM zuM ravarUpa che? vize vizvavide vaLa) teIndriya pratyakSa pAMca prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (laM jaNa) te prakAre A pramANe che. (@oviyavara ) zrotrendriya pratyakSa (valupiriyAdavAle) cakSuIndriya pratyakSa (grFviyapadava) dhrANendriya pratyakSa livicAravala) jiha Indriya pratyakSa (dArjiriyagvava) sparzana Indriya pratyakSa re saM iMviyavaravA) A pramANe A Indriya pratyakSa che. ( f i no rRriyA ) he bhadantI ne indriya pratyakSa zuM che? ( tithale rivi ) ne Indriya pratyakSa traNa prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (saM ) jema ke (zoLiAnapatha le, mAnavanALavadanavale vaDhanAnaparavazle) avavijJAna pratyakSa mana:paryavajJAna, pratyakSa ane kevalajJAna pratyakSa (2 4 no hRviNa vadavase) A pramANe A neIndriya pratyakSa che. ( taM pAla) aAja pratyakSanuM varUpa che, bhAvArtha---A sUtravaDe sUtrakAra chavaguNapramANanuM nirUpaNa karyuM che. jemAM cetanA haya, jANavA, jevAnI zakti hoya te jIva che. A jIvanA je jJAnAdika guNa che, te jIvaguNa che. A avaguNenuM pramANu thavuM. eTale ke jIvanuM jAte pramANu rUpa thavuM te jIvaguNa pramANa che. jJAnaguNu pramANu, pratyakSa, anumAna, Agama ane upamAnanA bhedathI cAra prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. pratyakSa zabdamAM prati akSa evA be zabda che. akSa zabdano artha jIva (AtmA) che. kemake A jIva jJAnathI samasta padArthone vyApta karI le che-jANI le che, "gaLoti noti jJAAmanA poSaka evI akSa zabadanI vyutpatti che. te A jIvanA prati-pratigata-hAya te pratyakSa che. ahIM "gAviyA rAghathe dvitIca jhavamAM vAtika vaDe dvitIyA vibhakita thayela che. arthanA sAkSAtkArathI je jIvane jJAna utpanna thAya che, tenuM nAma pratyakSa jJAna che. "garUAti-ju vAcati ja arthAt ca = rahyo jIva' A vyutpattine paNa eja pUrvokata artha che. je " na kara TR-" A jAtanI vyutpatti A pratyakSa zabdanI kare che, te yukata nathI. kemake A jAtanI vyutpatti karavAmAM avyayIbhAva samAsa thAya che. ane te haMmezA napuMsaka liMgamAM thAya che. tyAre pratyakSo zodhaH pratyakSa yuktiH ulya jJAnam' A rIte triliMgatA pratyakSa zabdamAM AvI zakaze nahIM. tethI pratyakSa zabdanI pUrvokata vyutpatti ja nirdoSa kahevAya. je pratyakSa jJAnanI utpattimAM Indriya sahakAri kAraNa tarIke hoya te Indriya pratyakSa che. Ama khApaNe vicAra karIe te siddhAMta mujaba evuM jJAna parokSa ja mAnavAmAM AvyuM che. kema ke IndriyonI sahAyatAthI utpannajJAna sarva AtmAtirita para" nI sahAyatAthI utpanna thavA badala dhUmanI sahAyatAthI utpanna agnijJAnanI (RAM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 158 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema pakSa mAnavAmAM AvyuM che. je pramANe agnijJAna dhUmarUpa liMganI sahAyatAthI utpanna thAya che ane te paNa hoya che, A rIte Indriya janyajJAna liMgajanya hotuM nathI. eTalA mATe Idriya janya jJAnane varastuta parAkSarUpa hevA chatAM e lokavyavahAranI apekSAe pratyakSa mAnI lIdhuM che. je jJAnanI utpatti indriyanI sahAyatA vaDe thatI nathI, te Indriya pratyakSajJAna che. ahIM no zabda sarvathA IndriyanI sahAyatAnA niSedhamAM grahaNa karavAmAM Avyo che, AnuM tAtparyo A pramANe che "je jJAnanI utpatti phakata AtmAdhIna ja hoya che, te Indriya pratyakSa che. evA Indriya pratyakSajJAna avadhijJAna mana 5ryavajJAna ane kevalajJAna A traNa jJAne che. sU0 220 | anumAnapramANa kA nirupaNa have sUtrakAra anumAna jJAnanI prarUpaNa kare che. he ji te aNumALe" ItyAdi zabdArtha--te di NaM anumALe) he bhadanta ! te pUrva prakAnta anumAna zuM che? uttara--(AjumALe sivize ) anumAna traNa prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (taM kadA) tenA prakAre A pramANe che. (punarva sevaM viSAdaH) pUrvavat , zeSavat ane dRSTi sAdhArpavat ( jiM gujaf) he bhadatA pUrvavat anumAna zuM che? * uttara--(ga paMvi6 ontta) pUrvavat anumAna pAMca prakAranuM hoya che. ( nag) jema ke (haLa vA vA nA, hRdaLA vA, maLa thA, tistrALa ) kSata, vraNa, lAMchana, masA ane tila A pAMca ciThTho vaDe utpanna thayela anumAna pUrvavat kahevAmAM AvyuM che. ane Aja cihnothI utpanna hovA badala te A nAmothI abhihita karavAmAM Ave che, eTalA mATe tene pAMca prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (nANA) ahI A gAthA che. "mArA putta rahyAti Ane bhAva A pramANe che. ke kaI mAtAnA putra bAlyAvasthAmAM ja paradezamAM ja rahyo hato. paradezamAM ja te tarUNa thaI gayo. jyAre te pAcho pharyo tyAre mAtAe kaI cihanA AdhAre tene oLakhI lIdho (se taM puravavaM) A pramANe A pUrvavat anumAna che. te vidaM revaM) he bhadaMta! zeSavat anumAna zuM che? (savaM paMviE qutta) zeSavat anumAna pAMca prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. ( i =aa) te prakAre A pramANe che. (4ne rAkhe TLe zaraLa jANaM) kArya, kAraNa, guNa, avayava ane Azraya A pAMca vaDe utpanna thayela anumAna zeSavatu anumAna che (se jiM hai joLa) kAryathI utpanna thayela zeSavat anumAna zuM che ? (vajoi lauM, vare mepiM tAgiit, rAkhe, DhALa, goruM, jALa, dRya sighaLa, jIrtha luchALa, huM ghaLAghaorigi) kAryathI utpanna thayela zeSavata anumAna A pramANe che. jema ke zaMkhanA zabdane sAMbhaLIne zaMkhanuM anumAna karavuM bherInA zabdo sAMbhaLIne anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 159 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bherInuM anumAna karyuM, baLadanA zabdane sAMbhaLIne baLadanuM anumAna karavuM.' mayUranIvANI sAMbhaLIne mayUranuM anumAna karavuM, haNahaNavuM sAMbhaLIne ghaDAnuM anumAna karavuM, hAthInI cIsa sAMbhaLIne athavA to mArgamAM paDela tenI lAda joIne hAthInuM anumAna karavuM, ghanaghanAyita zabda sAMbhaLIne rathanuM anumAnaM karavuM. (he sa ne) A kAryaliMgathI utpanna thayela zeSavat anumAna che. te siM 'vALe ) he bhadanta ! kAraNarUpaliMgathI utpanna thayela zabavat anumaba zuM che? (dALa ne kAraNarUpa liMgathI utpanna thayela zeSavat anumAna A pramANe che. (kAraNeNaM taMtavo par3assa kAraNaM Na paDo taMtu kAraNa vIraNA kaDassa kAraNaM, Do vINA zArajo nirvigho gha94 jAuM, ghaso misivAra-se & thALa) taMtuo paTa-(va)nA kAraNe hoya che, 5Ta.taMtunuM kAraNuM nahi. vIraNuM- tRNa vizeSa-kaTa (sAdaDI)nA kAraNe heAya che, sAdaDI varaNAnuM kAraNa hotI nathI. mRta piMDa-mATI-ghaTanuM kAraNa hoya che, ghaTa mRpiMDanuM kAraNa nathI. ata kAraNaliMga janya zeSavata anumAna che. (hai jiM raM gu) he bhadanta zu a063 liMga janya Savatu anumAna zuM che? (rmi) guNaliMga janyazeSavat anumAna A pramANe che. (nirena nu zaLa rALa leLa mAM jaNAvALuM satya jaLa, re guf) nikaSa-kasoTI-para ghasavAthI kasoTI para thayelI rakhAAthI sonAnuM anumAna karavuM, gaMdhathI puSpanuM anumAna karavuM, rasathI lavayunuM anumAna karavuM, AsvAdathI madirAnuM anumAna karavuM, sparzathI vastranuM anumAna karavuM, A badhAM guNaniSpanna zeSavatu anumAna che. teNe jiM te bALa) he bhadata ! avayavarUpa liMgathI niSpanna zeSavatuM anumAna zuM che. (gALa) avayava rUpa liMgathI niSpanna zeSavat anumAna A pramANe che. (mahisaM sigeNaM kukkuDa sihApa, hathi vikhANeNa, varAha dADhApa moraM piccheNa vAsaM khureNaM, vagdhaM naheNaM, camariM vAlaggeNaM, vANaraM laMgUleNa, dupayaM maNustrAdi caTa ppayaM gavayAdi, bahuppayaM gomiyAdi, sIhaM kesareNaM, vasaI kakue mahilA valaya vApara) zregathI mahiSanuM, zikhAthI kaphakaTanuM, viSANathI hAthInuM daddhAthI varAhanuM, pachAthI mayUranuM kharIethI ghaDAnuM nakhathI vyAghanuM bAlArAthI camarInuM, lAMgUla-chathI vAMdarAnuM, dvipadathI manuSya AdinuM, catuSpadathI gAma AdinuM bahupadathI gemikAdinuM, kezara saTAthI siMhanuM kakudathI baLadanuM, valayayukta bAhuthI strInuM anumAna karavuM te avayava liMgajanya zeSavat, anumAna che. nANA) ahIM evI gAthA che ke "variyadLa phUlyANi A gAthAne artha pahelAM spaSTa karavAmAM Avyo che. te pramANe ja ahIM bhAvArtha samajI levuM joIe, ( 4 avaq) A pramANe A avayavarUpa liMga janya zeSavata anumAnanuM svarUpa che. (di NaM mApaNa) he bhadata! AzrayarUpa liMgathI AzrayInuM je anumAna cheSa che, te zuM che? () Azrama rUpaliMgathI je AzrayInuM anumAna thAya che, te A pramANe che. (garini dhUmeNaM, salilaM balAgeNaM buDhei abhavikAreNaM kulaputta' sIlamamAyAreNa se ' zApa - sava) dhUmADAthI agninuM, balAkA (baka paMkita) thI pANInuM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 160 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meghavikArathI vRSTinuM, zIla sadAcAthI kulaputranuM anumAna karavuM A Azraya paliMgathI AzrayInuM zeSavat anumAna che. A pramANe A pAMca prakAranA zaiSavatuM anumAnanuM svarUpa che. * : ' bhAvArtha-sUtrakAre A sUtra vaDe anumAna svarUpanuM nirUpaNa karyuM che. AmAM temaNe A vAta spaSTa karI che ke liMgadarzana ane saMbaMdhasmaraNa A ane pachI je jJAna thAya te jJAnanuM nAma anumAna che. AnuM tAtparya A pramANe che ke "sAyanI sAthe avinAbhAva saMbaMdhathI rahenArA hetanuM darzana ciMtAM ja sAdhyasAdhananI vyakitanuM maraNa thAya che. tyAre jyAM jyAM sAMdhyAvinAbhAvI liga hoya che, tyAM tyAM sAdhya hoya che. A niyama mujaba ahI jyAre sAdhananuM darzana thaI rahyuM che tyAre cokkasa sAdhya che ja, A pramANe parokSa arthanI sattA kahenAra je jJAna hoya che, tenuM nAma anumAna che. A anumAna pratyakSa jJAnanI jema pramANabhUta mAnavAmAM AvyuM che. A anumAnanA pUrvavata, lavatu ane daSTasAdhamyavat A traNa bheda mAnavAmAM AvyAM che. daSTa sAdhamyanA savarUpanuM kathana sUtrakAra have pachI AgaLa kaze. ahIM te pUrvavata ane zeSavat A be anumAnanuM kathana karavAmAM AvyuM che. je anumAnanI utpattimAM pUpalabdha kaI viziSTa cihna nimitta hela che. eTale ke pUrvopalabdha viziSTa cihna vaDe potAnA sAkSanuM gamaka anumAna parvavata anumAna che. zarIramAM je ghA svabhAvika thAya che, te kSata che, ane che katarA vagerenA karaDavAthI je ghA thAya che, te traNa che. DAma daIne je zarI2mAM eka jAtanI nizAnI batAvavAmAM Ave che. te athavA zarIramAM je chuMdAvavuM te laMchana che. zarIramAM aDadanA AkAranuM je kALuM sarakhuM cihna hoya che te masA (tala) che, ane tala jevuM je cihna hoya che te tila che. " A cine laIne je anumAna jJAna thAya che, te pUrvavata che. jema keI mAtAe paradezathI AvelA pitAnA yuvAna putrane pUrvaduSTacihathI oLakhI lI. ahIM anumAna-pravega A pramANe samajavuM joie. "mana putraH ananyasAdhAraNakSatAdilakSaNaviziSTaliGgavatvAta" " zaMkA-A anumAna prayogamAM na sAdhamya daSTAnta che ane na vaidha daSTata che. A ane temAM abhAva che. eTalA mATe A hetu gamaka thaI zake nahi tAtpara A pramANe che ke "hetu pitAnA sAthane gamaka tyAre ja thaI zake che, ke jyAre temAM avaya pradarzaka, anvaya daSTAnta ane vaMtika pradarzaka, vyatireka daSTAnta hoya che. "bIjAomAM na hoya tevA kSatAdilakSaNa 35 viziSTa cihno yukta hovAthI A mAro putra che, phakata ATaluM kahevAthI ja kAma cAle ema nathI. vyApti pradarzana pUrvaka hetu pitAne sAdhyanI sAthe adhyabhicarita rUpathI pahelAM koI sthAnaviroSamAM nizcita karI lIdhela hoya che. te ja te potAnA sAdhyane gamaka thAya che. eTalA mATe temAM sAdhamya vagere dRSTAnta ApavAmAM Ave che." A jAtanI zaMkAkAranI A AzaMkA che. A zaMkAne uttara A pramANe che ke hetu, daSTAnta baLathI ja anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 161 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtAnA sAdhyane nizcAyaka DAya che, A niyamarUpa vAta nathI. keTalAka sthAnA para sAdharmyAdri deSTAnta DAvA chatAMe hetu peAtAnAM sAdhyanA gamaka che, ema lAgatu nathI. paraMtu evA niyama che ke je hetumAM anyathAnutpannatvarUpa svalakSaNutA che, te niyamathI peAtAnA sAdhyanA gamaka hAya che. * anyathAnupapannatvanuM tAtparya e che ke sAdhyanA abhAvamAM hetunA astitvanA abhAva evA hetu bhale anvaya vyatireka dRSTAnta haiAya ke na hAya, niyamathI peAtAnA avinAbhAvI sAdhyanA nizcAyaka hAya che. eja vAta "anyathAnuM pannava" vagere phleka varDa prakaTa karavAmAM AvI che. AmAM A pramANe kahevAmAM AvyuM che ke hetunu vAstavika lakSaNa phakata eka anyathAnupapannatva ja che. sAdhasya vadhamya dRSTAnta nizcayAtmaka je satya ane asattva che e anne hetunA dharmAM che. dharmanI sattAmAM sarvadharmAM hamezA tenI sAthe rahe ja A jAtanA niyama te sa*bhavI zake ja nahi, kemake paTAddikAnu zukalatvAdi dharmanI sAthe anyabhicArapaNuM' (judApaNA vinAnu) jovAmAM Ave che. A rIte anvaya vyatireka dRSTAntAnA satva ane asatya A banne dharmAM koIpaNa sthAne jo ke hetumAM ovAmAM AvatA nathI. chatAMe dhami svarUpa je anyathAnupapannatva che, tene evAmAM kaMIpaNa jAtane vAMdhA nathI. te teA thaze ja, te viSe kAIpazu sthAne virAdha dekhAtA nathI. jyAM kaI dhUma krika hetumAM A dRSTAntAnA satva asatya pratIta thAya che, tyAM paNa emanI mukhyatA mAnavAmAM AvatI nathI. paraMtu anyathAnupapannava rUpa eka hetunI ja mukhyatA mAnavAmAM AvI che. tethI A ja eka hetunuM lakSaNa che. eja vAta 'dhUmArcathapi cAt' vagere Aka varDa pratipAdita karavAmAM AvI che. jo eja vAta mAnavAmAM Ave ke je hetumAM deSTAntanA sadbhAva thaze teja haiMtu * peAtAnA sAdhyane gama thaze, nahIM ke dRSTAntanA asadbhAvavALA hetu tAjI-varga e teNaM mArthivavArjhAnDrAvita' A anumAnaprayAgamAM prayukta 'citrAt' A hetu vajAmAM leAhalekhya rUpa sAdhyanA gamaka hAvA joIe. paraMtu A hetune svasAdhyanA gamaka mAnavAmAM AvyeA nathI. e ja vAta' 'dabhrAnta alasthApyAM' ityAdi zleAka vaDe kahevAmAM AvI che. kriMca-auddhonI evI mAnyatA che ke je hetumAM pakSadhamatA', 'rApakSe sattA ane vipakSAt byAvRtti' A trirUpatA rahe che, te ja hetu peAtAnA sAdhyanA gamaka hoya che. eTalA mATe A trirUpatA ja hetunu` lakSaNa che, te temanuM paNu A jAtanuM thana ucita nathI. kemake hetunu' lakSaNa trirUpatA mAnavA chatAMe yatheAkata doSanA parihAra thatA nathI. jo kahevAmAM Ave ke vipakSAt cAvRtti detu' nuM lakSaNa jyAM thaze nahi tyAM hetu pakSadharma tva, sapakSa satvayukta hAvA chatAMe peAtAnA sAdhyane nizcAyaka thaze nahi. teA temanu evuM kathana prakArAntarathI anyathAnupapatti rUpa hetu lakSaNane ja svIkRti ApavA mATe che. evu' lAge che, eTalA mATe ema ja mAnI levu joIe ke 'pakSaSatva Adi hetumAM a0 64 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 162 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahe ke na rahe, paraMtu sAmrAjyathAnupanatva rUpa lakSaNa hetumAM cokkasa rahevuM ja joIe kemake koIpaNa sthitimAM hetu enA vagara gamaka thata nathI, tethI jyAM A che, tyAM pakSadharmavAdi trayanI mAnyatAthI ze lAbha ane jyAM A nathI. tyAM pahadharmavAdi traya hoya chatAMe hetu tenA baLe pitAnA sAdhyane gamaka hetuM nathI. eja vAta "anyathAnujananataM' vagere ka vaDe pratipAdita karavAmAM AvI che. zaMkA-jayaM mama putra anANAvALAtA4iamviziSTaDhAvasvara" A anumAna prayogamAM jyAre putra pratyakSa jJAnane viSaya banela che, tyAre anumAna prayoga karavAnI zI jarUra che? A prayoga anucitta che. uttara--zaMkA barAbara nathI. kemake purUSane piMDa mAtra jevAthI paNa jayaM putronA' A mAro putra che ke nahIM. tene A jAtane saMdeha thaI rahyo che. te adehathI "bace mama putraH nApAranakSatArakSAviziSTavityAra' e jAtanA anumAno prayAga yukata ja che. zeSavatuM anumAna saMbaMdhamAM A rIte samajavuM joIe kepurUSArthopagI ane parijijJAsita, evA ja azvAdike che, temanAthI bhinna je temanA ja heSita vagere che, te atre zeSapada vAcya che. A zeSa je anumAnamAM gamanarUpamAM che, evuM te anumAna zaSavata anumAna che. A anumAnamAM koI sthAne kAryaliMgathI kAraNa anumAna karavAmAM Ave che, ane koI sthAne guNa AdithI guNI AdinuM anumAna karavAmAM Ave che. kAryaliMgathI kAraNanuM anumAna A pramANe thAya che. jema keI purUSe nabha sthaLamAM jalapUrNa kALA kALA vAdaLo joyA, tyAre te anumAna kare che ke "puSTi maNiti-viziSAthAnujo vRSTi thaze kemake A jAtanAM vAdaLAo vRSTi mATe ja hoya che. anyathA je vRSTi thavAnI na hota to evAM vAdaLAe pazu hota nahi. eja viziSTa evanyathAnupapattine artha che. eja vAta koDhaRAvAdagAra' ItyAdi zloka vaDe pradarzita karavAmAM AvI che. A pramANe candrodayanA darzanathI jaladhinI vadhi ane kumudavanano vikAsa anumita karavAmAM Ave che. sUryodayathI kamaLa vananA vikAsa ane ghuvaDanI madahAni, meghavarSathI sasyasampannatA kRSakajanenA manane ullAsa A sarve anumita karavAmAM Ave che. A pramANe kAraNathI kAryavuM je anumAna Ave che, te zeSavat anumAna che, tema jANavuM joIe. kAraNathI jyAM kAryanuM anumAna karavAmAM Ave che, tyAM kAraNa ja potAnA sAdhyanuM anumA5ka hoya che. akAraNa nahi. keTalAka evA paNa che ke jemAM kAryakAraNubhAva vize ja vivAda karatA rahe che. sUtrakAre tenA nirAkaraNa mATe kAraNunI niyamitatAthI kAraNane kAryAnuM mApaka rUpamAM batAvyuM che. taMtu paTanuM kAraNa che, 58 taMtuenuM kAraNa nathI. viraNa (taNa vizeSa) anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 163 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdaDInuM kAraNa che. sAdaDI varaNAnuM kAraNa nathI mRpiMDa ghaTanuM kAraNa che, ghaTamRpiMDanuM kAraNa nathI. tAtparya kahevAnuM A pramANe che ke taMtu paTanuM kAraNa hoya che. peTa taMtuenuM kAraNa nathI. kemake AtAnavitAnIbhUta banelA taMtuonI pahelAM paTanI upalabdhi thatI nathI, je paTanI upalabdhi thAya che te te AtAnavitAnIbhUta thayelA taMtuonI sattAmAM ja thAya che. paraMtu evI vAta taMtuomAM nathI, kemake paTanA abhAvamAM tatuonI upalabdhi thAya che. zaMkA--je samaye keI nipuNa purUSa paTarUpathI saMyukata thayela taMtuone kramazaH te paTathI alaga pADate jAya, tyAre te sthitimAM paTa paNa taMtuonuM kAraNa hoya ja che. pachI tame zA mATe ema kahe che ke 18 taMtuonuM kAraNa thaI zake nahi? uttara--taMtudazAmAM paTanI sattA rUpanA AkAramAM dekhAtI nathI, eTalA mATe paTa taMtuenuM kAraNa nathI. je paTa potAnA astitvanI sAthe pitAnI sthitinA AdhAre, kArya karavA tatpara thAya che, teja paTa te kAryanA kAraNa rUpathI vyAdiSTa thavA lAge che. jema ke mRpiMDa ghaTanuM. paTane vidyuta karavAthI je taMtuo nIkaLe che, tenuM kAraNa te paTa thaI zake ja nahi. javaranA abhAvathI prApta thayela ArogyarUpI sukhanuM kAraNa javara kevI rIte hoya. zaMkA--paTanI sattAmAM taMtuonI sattA rahetI nathI. A kAraNathI taMtu paNa paTanuM kAraNa thaze nahi? uttara--je 5Ta che, te taMtuonuM ja eka pariNAma che, je paTa ava. sthAmAM tanuene sarvathA abhAva ja gaNAya che, je rIte mATInA abhAvamAM ghaTanI ulabdhi thatI nathI, te rIte paTanI paNa sadaMtara upalabdhi hevI na joIe. eTalA mATe Ama mAnavuM joIe ke 5Ta avasthAmAM paNa tenuM che, A pramANe temanI satyarUpathI te avasthAmAM upalabdha hovA badala taMtuo paranA kAraNa kahevAmAM AvyAM che. paraMtu paTa viyojana avasthAmAM jyAre taMtu upalabdha tha ya che, te samaye paTanI sattA upalabdha thatI nathI. mATe paTanA satya svataMtra taMtuonI avasthAmAM upalabdha na hovA badala paTa taMtuenuM kAraNa thaI zake nahi. te prakAranI vyavasthA vIraNA (tRNu vizeSa) vagere kAramAM paNa samajI levI joIe. A rIte je kAryanuM kAraNarUpathI je nizcita che, te te ja kAryano zamaka hoya che. guthI anumAna A pramANa thAya cha 'ida' suvarNa paJcadazAdivarNakopeta' tathAvidhAnikaSopalammAt pUatghoba gamataguNava' A jAtanA A anumAna pragathI A suvarNa amuka jati vizeSanuM che, A prakAranuM jJAna thAya che. A pramANe gaMdhanI u5. ladhithI "A pu5 amuka jAti vizeSanuM che, A vAta spaSTa thaI jAya che, anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 164 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM anumAna prayoga A pramANe che. "magvami tathAviSAporamanta pUvaDhavamarcanatuM. A pramANe rasathI lavaNanuM anumAna thAya che ke A livaNa amuka jAti vizeSanuM che. jo ke maMdirA temaja vastrAdika aneka prakAranAM hoya che ane emanA AsvAda temaja sparza upalabdha hovAthI maMdi. rAnuM AsvAdathI ane vastranuM sparzathI anumAna thAya che. "dila "i A sUtra pATha vaDe avayavathI avayavInuM anumAna sUtrakAre spaSTa karyuM che. keI sthAne mahiSazaMgane joine ane kuzva AdithI vyavahita hovAthI mahiSane na jotAM koIe anumAna karyuM "artha gharA vivAna vinAmae vaDhaH pUSomAmatorAvara' jyAre mahilA karyAdithI antapti hoya nahi ane spaSTa rUpamAM pratIta thaI rahyo hoya, evI sthitimAM tenuM anumAna karavAmAM AvatuM nathI. kemake te pratyakSa rUpamAM jovAmAM AvI rahyo che. A pramANe "kura' rilA" ItyAdimAM paNa anumAna prayoga jANI levo joIe. 'dila manuSyAvi ahIM be caraNe jevAthI mANasa viSe anumAna karavAmAM Ave che. prayAga A pramANe che. "manu ravinAmUvAra doDha7' pUrva rakamanucavatta' e thAya che. A pramANe "ratuSa jAti, vahUrva nomiti "ahiM paNa jANavuM joIe. dhUma, balAkA vagere agni temaja salila vagerenA AzayathI rahe che. mATe dhUma, ilAkA vagerene jevAthI emanA AzrayInuM anumAna karavAmAM Ave che je ke dhUma agninuM kArya hAya che ane A jAtanuM anumAna kAryathI kAraNunA anumAnamAM ja antarbhata thaI jAya che. chatAMe e AzrayathI AzrayInuM anumAna karanAra kahevAmAM AvyuM che. te AnuM kAraNa A pramANe che ke lokamAM dhUma agninA Azraye rahe a0 65 che. evI eka prasiddhi che. A vAtane lakSyamAM rAkhIne ja dhUmane Azraya mAnIne tene tadAzrayI agnine anumApaka kahevAmAM AvyuM che. A rIte AkRti AdithI mananuM paNa anumAna thAya che. "gArityiA ItyAdi lAka vaDe eja vAta kahevAmAM AvI che. A rIte A sarva zeSavat anumAna che ke sUtra 221 dRSTasAdhamyavadanumAnapramANa kA nirupaNa have sUtrakAra dRSTasAdhamyavat anumAnanuM nirUpaNa kare che. je jiM dizAma?' ItyAdi zabdArtha -- isaM higNAmavaM) he bhagavana daSTi sAthagyavata anumAna zuM che? (vidizAmavaM suvie paina) uttara--daSTa sAdhamyavat anumAna be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (i =) te prakAro A pramANe che. (vAmanana iva viDuiM ) eka sAmAnya daSTa ane anya vizeSa deTa pUrvamAM upalabdha padArthanI sAthe ja anya adRSTanuM sAdharyuM che, te daSTa sAdhacyuM che, A sAdhamya kyAM gamaka hoya che, tyAM te anumAna daSTa sAdhamyavat che. pUrvamAM koI padArtha sAmAnya rUpathI daSTa hoya che ane koI vizeSa rUpathI eTalA mATe daSTa padArthanA bhedathI A anumAnanA paNa be bheda thaI gayA che. eka sAmAnya dRSTa ane anya vizeSa , sAmAnyataH duSTa arthenA saMbaMdhathI sAmAnya daSTa ane anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 165 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSataH daSTa arthanA saMbaMdhathI vizeSa daSTa hoya che. (je diM ra samanna vidaM) he bhadaMtA te sAmAnyadaSTa anumAna zuM che? vAmana viThThuM) sAmAnya daSTa anumAna A pramANe che. (nA go puriko tathA vada purikSA = rilA taNA no kurivo) je eka purUSa hoya che, tevA ja ghaNA purUSa hoya che. jevA aneka purUSe hoya che, te eka purUSa hoya che. AnuM tAtparya A pramANe che ke nArikelA dvIpathI Avele kaI purUSa sAmAnya rUpamAM eka purUSane joIne A jAtanuM anumAna karI le che ke "jevo A eka daSyamAna purUSa A AkArathI viziSTa che, jemane meM joyA nathI evA anya sarva purUSe paNa A jAtanA AkArathI yukata haze ja. kemake je pramANe A dazyamAna purUSamAM purUSatvarUpa sAmAnya dharma vidyamAna che, te pramANe ja anya adRSya purUmAM paNa vidyamAna che. temAM kaI paNa jAtanI vizeSatA nathI. je anya adaSya purUSamAM bhinAkAratA mAnavAmAM Avyo te purUSatvarUpa sAmAnyanI hAni thAya tevo abhAva minAkAratAnI apekSAe vidyamAna che temaja ekamAM daSTa purUSatvarUpa sAmAnya arthanI samAnatAthI anya adaSTa aneka purUmAM paNa amuka AkArarUpa vivakSita dharmanI siddhi karavI te sAmAnya daSTa sAdhamyavat anumAna che. A rIte nArikela dvIpamAMthI Avela koI purUSa jyAre sau prathama ghaNu purUSone jue che, tyAre temane joIne evuM anumAna kare che ke jema A jovAmAM AvelA purUSo A AkAravALA che, tevA ja prakAranA AkAravALe nahi jovAmAM Avela eka purUSa paNa che. kemake temAM paNa purUSatvarUpa sAmAnya dharma rahela che. bhijJAkAratAmAM purUSatvarUpa sAmAnya dharmanI hAni thavAno prasaMge upasthita thAya che. jema gheDA AdimAM ItarakAratAnA sadUbhAvathI purUSatva sAmAnyanI hAni che. A pramANe kASapaNu vageremAM paNa jANavuM joIe eja vAta ( ego karisAvaNo tahA bahave karisAvaNA jahA bahave karisAvaNA tahA ego rilAvo) A sUtrapATha vaDe kahevAmAM AvelI che. teNe 7 vAmananakri) A pramANe A sAmAnya daSTa sAdhavata anumAnane bheda che. (te kri naM viviThTha) he bhadata ! te vizeSa daSTa zuM che. uttara--( vivi ) daSTa sAmyavat no bheda je vizeSa che, te A pramANe che. (nALAmA je puNe ji rilaM vahULa purasa i = parik paramajhAkajhA-cAM te purise) jema koI purUSa aneka purUSanI vacamAM rahela koi pUrva draSTA paraSane oLakhI le che ke, "A te ja mANasa che ahI anumAna prayAga A rIte karavuM joIe. "H pUra moTara sa gvAce judA: tapaiva kAminAnatrA kamarAmamagga7 je purUSane meM pahelAM je hatuM, teja purUSa A che. kemake meM ene te ja rUpamAM oLakhI lIdho che. ubhayA bhimata purUSanI jema ahIM "vaH pUrva thI : ATalo bhAga pakSa saMbaMdhI che. " vAcaM : ATalo bhAga sAdhyakeTina che. tathaiva prasthamajJAcAra vAta ATale bhAga hetu che. "macamimarapuruSava' A sAdhamya daSTAnta che. A anumAna prayogamAM purUSa vizeSane vizeSarUpathI mUkavAmAM AvyuM che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 166 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTalA mATe A anumAna vizeSa daSTa che. A pramANe kArlApaNu vagerenA saMbaMdhamAM paNa vizeSa daSTa anumAnanI pravRtti karI levI joIe. e ja vAta bahUNa karisAvaNANaM majjhe puvva diTuM karisAvaNa paJcabhijjANijjA-ayaM se krisAvaLe) A sUtrapATha vaDe spaSTa karavAmAM AvI che. A vizeSadaSTa ane mAna bhUta, bhaviSyata ane vartamAna A traNe kALone viSaya banAve che. A vAtane sUtrakAra spaSTa kare che. (tasa sAro sividda mavara) te vizeSadaSTa anumAnano viSaya saMkSepamAM traNa prakAranuM hoya che. (raMga) jema ke (AyaTeri ignoLAjA, aormyakADhang)atItakALane viSaya, vartamAnakALane viSaya, ane bhaviSyakALane viSaya tAtparya A pramANe che ke manuSya A vizeSa dRSTa anumAnanI sahAyatAthI atItakALamAM je vAta thaI cUkI che, vartamAnakALamAM je vAta thaI rahI che, ane bhaviSyamAM za0 66. je vAta thanArI che, tenuM anumAna karI le che. te ja tuM barphAjhargi) he bhadaMta! atItakALa grahaNa zuM che? uttara-(0ranAni, vaLAni, vijaLae vAni puviAni zuM haLadevIcA tAjAruM sattA che je hAphijha, garA suluddI vAsI) jema koI manuSya koI dezamAM gaye. tyAM te mANase jaMgalamAM ghAsa UgeluM joyuM, pRthvIne cUsyAMkurathI harita varNa thayelI joi, kuMDa sara, nadI, vALI, ane taDAga A sarvane jalathI saMpUrita joyAM, A badhuM joIne te anumAna karavA lAgyo ke ahIM bahu ja sArI varSA thaI che. tyAre teNe A jAtanA anumAnane prayoga karyo ke "da reze suSTi gaNIta kuttAvana sasyapUrNamedinIjalapUrNakuDAdidarzanAt taddezavat" (se taM aIyakAlaggahaNaM) A rIte atItamAM thayela vRSTine pariccheda atItakALa grahaNa che ahIM grAhya vastu suvRSTi che. AnuM atItakALamAM thayuM te anumAna vaDe grahaNa karavAmAM AvyuM che. (se ja te vahuvA DhALa) he bhadatA pratyutpanna kALathI grahaNa zuM che? uttara-(FgquirreLa) pratyutpannakALathI grahaNa A pramANe che: (sAhaM goyaraggagayaM vicchaDDiyapaurabhattapANaM pAsittA teNaM sAhijjAda ahA kami ) bhikSA mATe bahAra nIkaLelA sAdhune ke jene gRhae pracura bhaktapAna ApyuM che, je tyAre joIne teNe anumAna karyuM ke "ahI samikSa che. ahIM anumAna prayoga evI rIte karo ke-"kAminareze mikSa sAdhunAM tahetukapracurabhaktapAnalAbhadarzanAt-tadezavat" (se ki taM aNAgaya. bALa) he bhakataanAgatakAla grahaNa zuM che? (ariAcAinA) anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 167 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAgatakALathI grahaNu A pramANe che. (kamala nimnarutta rudhruivAya, nipI savijIyA meddA thaniyaM vAsakAmo saMjJAttA niThThAya) AkAzanI nima LatA, kRSNava vALA patA, vidyutsahita medha, meghanI garjanA, vRSTine nahi rezakanAra pavananI gati, aTale ke pUrvanA pavana, temaja prasnigdha raktavaghu vALI sadhyA, A badhAM suvRSTinA cihnone joIne tathA (vALa vA marpita vA kALacara vA patthaM upAya pAkhittA veNaM sAhigjada jahA suvuTTI bhavissai / se taM aNAgaya ISNA) ArdrA, mULa nakSatrothI utpanna thayela athavA rAhiNI, jyeSThA Adi nakSatrA varka utpanna thayela utpAtane athavA A utpAta karatAM paNa bhinna ane bIjA utpAtane, digdAha, ulkApAta vagere upadravAne ke jeo vRSTinA prazasta nimitto che, joIne kAi vyakti evI rIte anumAna kare 'suvRSTi thaze' A samadhamAM anumAna pratyeAga A pramANe che. 'macaM dezo mavinyastuvRttivRdghi nimittakAnAM abhranirmalatvAdInAM samuditAnAM anyatamasya vA darzanAt taddezavat" Suan A pramANe A anAgatakALa grahaNa che. (patti vela vivajJAne sivid naLa manajja, saM nahA chatIyAranuM vaDuM gAroLa bALacALa) A udbhagata tRNuvanAdikAnI viparItatAmAM paNa traNa prakAranuM grahaNa thAya che. te A pramANe che. jema keAI mANusa kAi dezamAMthI ke i khIjA dezamAM gayA tyAM teNe tuNu rahita vaneAne, aniSpanna dhAnya yukta bhUmine temaja zuSka, kuMDa sara, nadI, dIviMkA tathA taDAga vagerene joyAM, tyAre A badhuM tene teNe A jAtanuM anumAna karyu" ke'nayaM vairA yurmikSanistRLavanAvizanAt revan ' nistRNu vanAdi ne jovAthI pahelAM joyelA bIjA dezanI jema A dezamAM paNa vRSTi thaI nathI. A atIta zrahaNu che. vartamAnakALa grahaNu A pramANe che. koI mANasa, DhAI dezamAM gayA. tyAM teNe bhikSAna mATe AvelA koI sAdhune bhikSA lAbhathI varaMcita joIne A jAtanuM anumAna karyuM." ke ahI' atyAre dubhikSa che. anumAna pratyeAga A pramANe karavA joIe yaM deza dunaiiH ghASTranAM tadvetumatavAnAmonArtadezavam " temaja bhaviSyakALanuM grahaNu A rIte jANavuM joI e, je samaye AkAza sahita dizAe sama thaI rahI hAya, nIrasa DAvA badala tyAM pRthivI phATI gaI hoya, sthAna sthAna para jayAM chidro paDI gayA hAya. ane pavanA dakSiNa dizA taraphathI vahetA hAya, A sa vRcabhAvanA cihnone temaja agni saMba'dhI ke vAyu sa`khI ke anya koI aprazasta utpAtAne joIne A jAtanuM anumAna karyuM ke A dezamAM vRddhi thaze nahi, kema ke vRSTinAM abhAvanAM cihno jova;mAM AvI rahyAM che. ahIM' anumAna prayAga A rIte karavA joI e ke 'jAya rezaH kuvRSTi tani mittajJAmAM hradhUtArInAM samudvitAnAM amyatattva vA vaMzanAt Trezan" e ja anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 168 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya "je phri raM gatIvAipha" ahI thI mAMDIne "re raM gaLAvAjhamg" ahIM sudhInA sUtrapATha vaDe sUtrakAre spaSTa karyo che, teNe taM viviheM-taM virANamai) A pramANe A vizeSa daSTa iSTa sAdhamyavatanuM svarUpa che. sAmAnya daSTa ane vizeSa daSTa svarUpanA A nirUpaNuthI daSTa sAdharyAvat anumAnanuM svarUpa nirUpita thaI jAya che. sU. 222 che upamAnapramANa kA nirupaNa have sUtrakAra upamAna-pramANanuM nirUpaNa kare che. se kiM taM oSamme ityAdi' / / zabdArtha- fe bova ) he bharata? upamAna pramANunuM savarUpa kevuM che? uttara-(bova duSide pad) upamAna pramANu be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. (saMjJA) te prakAre A pramANe che. ( sALI che tene a067 vaNa 2) eka sAdhamyapanIta, bIjuM vaidhamaeNpanIta. samAnatAnA AdhAre jenA vaDe vastu grahaNa karavAmAM Ave che tenuM nAma upamA che. A upamA ja pamya che. ( jiM tuM sanmovaLINa) he bhadata! sAdhaoNpanItanuM tAtparya zuM che? uttara-(argovara-tiviSe ghaon) sAdhopanItanA traNa prakAra che. (Rig) jema ke (krilikAmovaLI, vAyAma vaLI, rASaagovIra) kiMcit sAdhamyapanata, prAya:sAdharmopanIta, ane sarvasAdharmopanIta | ( jiM te di kALe vaLag) he bhadata! te kiMcit sAdharmopanIta zuM che (jhari vAdovaLIQ). uttara-te kiMcita sAdharmopanIta A pramANe che. tenA aMze tathA rivo) jevo maMdira che, tevo sarSa che. tAtparya AnuM e che ke kiMcita sAdhamaeNpanImAM kaMIka samAnatAne laIne upamA ApavAmAM Ave che to ane Ama kahevAmAM AvyuM che ke "je maMdara (meru) che te sarvapa che. AmAM madara (meru) ane sarSapanI golAkRtine lakSamAM rAkhIne upamA ApavAmAM AvI che, AkArathI ja bannemAM samAnatA kahevAmAM AvI che. traNa variyo taNAM maMtro) je sarSapa hoya che. te maMdara hoya che. AnuM paNa tAtparya A ja che. A rIte tenA samuho taNAM goppaya tahA samuddo jahA Aico, tahA khajoo, jahA khajjomo tahA Aico, nA ho taddA mujo, kaddA muko taNA to) A sUtrapAThano artha samajI levuM joIe. AmAM samudra gepada (jala pUrita gAyanI kharI)mAM jalavattAnA AdhAre Aditya ane khadyota (Agiyo)mAM AkAza gAmitva ane udyotakatAne laIne, candra ane kumudamAM zukalatAne laIne samAnatA prakaTa karavAmAM AvI che. (je te jini pAmovaLI ) A rIte A kizcisAdhamaeNpanItanuM svarUpa che. te lai saM jANAvAva) he bhadata 1 prAya: sApanInuM tAtparya zuM che. (vAcalamovALI) prAyasAdhaccepanItanuM tAtparya A anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 169 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe che. ( jo tathA nAgo, kahA jA rahA che) jevI gAya che, tevo gavaya (rejha) hoya che. jevo gavaya hoya che, tevI gAya che. (te taM pAcamovA) A prAyasAdhamyapanItanuM tAtparya che. prAyasAdharmopanImAM je samAnatA prakaTa karavAmAM Ave che, te samAnatA adhikAMzataH aneka avayavomAM prApta thAya che. je gavAya che, tevI gAya che. vagere vAkamAM kakuda, khura, viSANa ane pUchaDuM Adi avayavone laIne banemAM samAnatA prakaTa karavAmAM AvI che. teNe saM haraNAmovaLI) he bhadata ! sarva sAdharmopanItanuM zuM tAtparya che ? (sAvaraNamovaLI) . uttara-sarvasAdharmenuM tAtparya A pramANe che ke AmAM sarva prakArothI samAnatA prakaTa karavAmAM AvI che, zaMkA-sarva prakArathI samAnatA te koImAM paNa koInI sAthe ghaTita thaI zake ja nahi, kema ke je A pramANe samAnatA ghaTita thAya to pachI teo banemAM ekatA prApta thavAne prasaMge upasthita thaze tyAre te upamAna ne trIjo prakAra ja astitvamAM AvI zakaze nahi. A jAtanI zaMkAne uttara (davAnne vacce nadhi tA pi seLeva taraI zova jIvaNa) A sUtrapATha vaDe ApavAmAM AvyuM che. AmAM A pramANe kahevAmAM AvyuM che ke je ke bIjAnI sAthe bIjAnI sarva rIte samAnatA maLatI nathI. A vAta saMpUrNa rIte sAcI che chatAMe AmAM je sarva prakArathI samAnatA prakaTa karavAmAM AvI che, tenuM tAtparya A pramANe che ke, te samAnatA tenI sAthe ja prakaTa karavAmAM AvI che. bIjAnI sAthe nahi. jema ke (garidi arihaMtasarisaM kayaM cakATTiNA cakATTisarisaM kayaM baladeveNa baladevasarisaM da, vALa vANu vArisa , sAsunA pAdu kahiM zuM che raM) ahI teoahaMnta jevuM karyuM, cakravatIe. cakravartIonA jevuM karyuM, baLadeve baLadevAnA. jevuM karyuM, vAsudeve vAsudeve javuM karyuM, sAdhue sAdhuonA jevuM karyuM. A kathananuM tAtparya phakta ATaluM ja che, ke "ahoe je sarvottama tIrtha pravartana vagere kAryo ryA che, te kAcI bIje kaI karI zake ja nahi te kAne te teo ja karavAnI zakti dharAve che. A rIte cakravatIe cakravartI jevuM ja karyuM che "vagere vAnuM tAtparya paNa samajI levuM joIe. lekamAM paNa A pramANe jovAmAM Ave che ke : gaganaM gaganAkAraM, sAgaraH sAgaropamaH / IMdra rAmavALo riva zA (le jiM divALI ) he bhadaMta! dharmopanItanuM tAtparya zuM che? ( movaLI sividde thai) . . uttara-vaidharmopanItanA traNa prakAra che. (44) jema ke (jivivedavaLI, vAdovaLI, sarovI) kiMcit vaidharmopanIta, prAya vaidhaoMpanIta, sarva vinIta. ( jiM 4 jiMjiovA ) he bhata ! te kiMcit vaiSamyapanIta zuM che ? che. uttara-(inivedanovaLIva kA nAmo na taNA pAdu kaI BIEjeNe rakSA kAmo re raM krikriovara) te kiMcit vaidharmopanIta, anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 170 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe che. jevuM zakhalA gAyanuM vAcharaDu DaeNAya che, tevuM bahulA gAyanuM vAcharaDuM hAtu nathI. ane jevuM khaDulA gAyanuM vAcharaDu hAya che, tevu zamalA gAyanu hotuM nathI. A jAtanA kathanamAM jo ke zeSa dharmonI apekSA bannemAM tulyatA che, chatAM e zamalA, mahulA Adi rUpa bhinnabhinna nimittothI janya hAvA badala temAM kaIka vailakSaNya prakaTa karavAmAM AvyuM che. A pramANe kiMcit vaiSamyapinItanu tAtpaya che. (le di' ta' vempo raLIva) hai bhada Mta 1 prAyaH vaidhamyaUpanItanu zuM tAtpaya che ? uttara-(vAyaveddovaLAv lA vAyaDyo sA Ayo, jJAnacakSona sadA vAcaso-le ta... jAcaveovaLIva) prAyavaidhamyApanatamAM adhikAMzarUpamAM aneka avayavagata visadezatA dhyAnamAM rAkhavAmAM Ave che. jevA vAyasa (kAgaDhA) hAya che tevuM pAyasa hetu' nathI ane jevuM vAyasa DaeNAya che, teve vAyasa hAtA nathI ahI. jo ke padagata be varSoMnI apekSA AmAM sAmya havA chatAMe sacetanatA ane acetanatA vagere aneka dharmonI apekSA vidhamatA havA khadala prAya:vaidha vattA kahevAmAM AvI che. (te jita' sannavembo vaLI6 ?) je bhadaMta ! sava vaidhA5nItanuM zuM tAtpaya che ? uttara-(savavemmovaLIva ovanme sthi-saddAvi tenevasaraNa chavAM kIrai jahA - NIpaNaM NIyasarisaM kayaM dAseNaM dAsrasarisaM krayaM kANaM kAMkasarisaM kaya, sANeNa khANasarisaM kaya, pANeNaM pANasarisaM kaya se taM savvavedammo vaLI) sa vaidhaIMpanItamAM sa prakArathI vidharmAMtA prakaTa karavAmAM AvI che. zakA-evA koI padAtha nathI ke jemAM sarva prakArathI ekabIjAnI apekSAe vaidha hAya, kema ke sattva prameyatva vageremAM dharmone laine sa padArthAMmAM samAnatA che ? uttara-A kahevu' kharAkhara che. paraMtu chatAMe je AmAM vidhatA prakaTa karavAmAM AvI che, tenu' tAtpa A pramANe che ke te vidhatA tenI sAthe ja prakaTa karavAmAM Ave che, khIjA phAinI sAthe nahi, jema ke nIca mANase nIca jevu ja karyuM. dAse dAsa jevuM ja karyuM, kAgaDAe phAgaDha jevuM karyuM, kUtarAe kUtarA jevu' ja karyuM, ca'DAle caMDAla jevuM ja karyu". za'kA-nIce nIca mANasanI jema ja karyuM. vagere udAharaNa je sarva vaiSamyApanItanA udAharaNamAM prakaTa karyAM che, tA A aMdhAM. tA sarva sAdharmyUpanItanA ja udAharA mAnavA joIe. A badhAne sarva vaiSamcA panIta rUpamAM kahevuM caigya nathI, uttara-nIca mANuse nIca mANusa jevu' karyuM vagere vAtane je ahI' zAstrakAre sava vaidharmyupinItanA udAharaNanA rUpamAM kahI che, enA A jAtanA abhiprAya che ke ghaNuM karIne nIca paNa jyAre gurUdhAta vagere rUpa mahApApa karatA nathI te| pachI anIca te karaze ja kevI rIte ? parata sakala jagatanA viruddha evu AcaraNu karIne A nIca mANuse tA bhAre kamAla karI kahevAya. ethI A nIce nIca jevuM ja kArya karyuM che. ahI sapUrNa jagatanA viruddha krarmoMmAM pravRtta hAvAnI vivakSAthI sava 068 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 171 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmepanItatA che. A pramANe "dAse dAsa jevuM ja karyuM vagere kathAmAM paNa sarva vadhaoNpanItatA jANavI joIe. A pramANe A sarva dharme nItatAnuM svarUpa che. ( i veknolag) A pramANe A sabheda vaiSamya. anIta upamAnanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che, AnA nirUpaNathI ja teNe re moje) upamAna pramANunuM ahI saMpUrNa rUpamAM nirUpaNa thaI gayuM che. sUtra-22 AgamapramANa kA nirupaNa 'se kiM taM Agame ityAdi / zabdArtha (ude bALake) he bhadanta ! Agama pramANa svarUpa kevuM che ? uttara-(A supide ) Ama be prakAranA heluM che. (jaM) A te prakAre A pramANe che. (horA 2 sorariva 2) laukika ane lakattarika *""guru paraMparAthI je cAlatuM AvI rahyuM che, te Agama che. athavA jIvAdi padArtha jenA vaDe samyaka rIte jANavAmAM Ave che, te Agama che. AvI A Agama :: zabdanI vyutpatti che. teNe itaM koNa ?) he bhadaMta! laukika Agama eTale zuM? (jo jai maM aommufe jijIvidagf vacheravuddhimattevizafeq) * uttara-lekika Agama te kahevAya che ke je ajJAnI miyAdeSTio vaDe pitAnI svachaMda buddhi ane matithI racelAM che. (ii) jema ke (mAthuM rAmAyam jAva jAriyA saMjogaM) ahIM bhArata, rAmAyaNa, yAvat aMgepALa sahita - cAra cAra ve; A laukika AgamanuM vyAkhyAna bhAvakRtanA prasaMgamAM kahe vAmAM AvyuM che. tyAMthI ja samajI levuM joIe. te kri 4 jokagi ?) bhaDaMta kitarika AgamanuM svarUpa kevuM che? (kArika kALa - C/ivehi bhagavaMtehi utpaNNaNANadasaNadharehiM tIyapaccuppaNNamaNAgayajANaehi' tilukka pahiyamahiyapUiehi sandhaNNUhi samvadarimIhi paNIyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM) - uttara-lokottarika AgamanuM svarUpa AvuM che ke je brata, vartamAna, . bhaviSyanA jJAtA tathA anaMtadarzananA dhArI sarvajJa ahaMta bhagavate vaDe prIta thayela che. A Agama 12 aMga rUpa che. A Agamane gakripiTaka paNa kahe che. ahaMta bhagavaMta traNe lokomAM mAnya ane pUjya hoya che. kevalajJAna, kevaladarzanathI eo rilekavatI samasta padArthonA jJAtA che. ' (zAvAze kAra ridivAso) A dvAdazAMga gaNipiTakanA nAmo AcArAMga cAvata daSTivAda che (agvA gAme tiviSe ghas-i kurAnane, kathA, ' ramavAne) athavA A rIte paNa AgamanA traNa prakAro che. jemake sUtrA ' gama, agama tadubhayAgama. sUtrarUpa AgamanuM nAma sUnAgama che, artharUpa - AgamanuM nAma eTale ke sutravaDe kahevAyela artharUpa je Agama che, tenuM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 172 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . nAma athaMgama che, temaja sUtra ane artha e banne rUpa je Agama che. te tadrubhayAgama che. (brahmA ALane ttiviSe naLaze) athavA A rIte paNa mAgamanA traNa prakArA che. (lagA) jema ke (jJAnane baLatarAme vaparALame) mAgama, anaMtarAgama, ane paraparAgama. AmAM gurunA upadeza vinA ja phakta nija AtmAnA ja Agama che, te AmAgama che. Anu tAtka khA pramANe che ke tIrthaMkara prabhu je arUpathI AgamanI prarUpaNA kare che te artharUpa Agama temanA mATe AtmAgama che. tIrthaMkara bhagavAn svayameva kevalajJAnathI ane jANe che eTalA mATe artha edhamAM teo guru upadezanI apekSA rAkhatA nathI. gaNadharIe je Agamane sUtrarUpamAM nibaddha karyo che te sUtrarUpa Agama gaNudharA mATe AtmAgama che. A sUtrarUpa AgamanA je martha che te gaNadharo mATe anantarAgama che. kema ke te atha temanAmAM tItha', karA ke suphti thayeaA che, kahyuM paNa che ke "artha Ava nA puruM zaiyaMti nA nikaLA' eja viSaya (cittvanAna '' cava prattAme, naLaMdrALa puttaraNa sAme, yaraNa anaMtarALame) A sutrapATha vaDe thayela che (naLa-rIvALa puttaraNa anaMtarAme sthala paraMparAne) gaNadharAnA ja svAmI vagere je ziSyA thayA che, temanA mATe sUtra anantarAgama che, kema "huM A ziSyAe sAkSAt gaNudhAnA mukhAraviMdAthI temanu zravaNu karyu che. temaja A sUtreAnA je ma che, te paraparAgama che. kema ke gaNadharanI vyavadhAnatAthI te prApta thayela che. tyAra pachI praNava AphrikonA mATe je sUtra ane atha che, te paraparA Agama ja che. te na Agama che ane na anantarAgama che. eja vAta "sena paraM munnAra vicaSa vi no ArAtame, no ALavavAme, paramparAme" A sUtrapATha vaDe prakaTa karavAmAM AvI che. ( se taM loguttarie se taM Agame se taM NANaguNappamANe ) cyA pramANe leAkottarika AgamanuM svarUpa che. tItharAne je AgamanA praNetAkhAnA rUpamAM nirUpita karavAmAM Avela che tenuM tAtparya A pramANe che. ke mAgamamAM jinavAdIoe ekAntata; apauruSeyatA mAnI che. tenu nirAkaraNa thaI jAya che. kema ke pauruSayatA tAtrAdikanA jyAM sudhA vyApAra thaze nahi, tyAM sudhI viziSTa zabdonI thaze nahi. 0 zaMkA--tAvAdikAnA vyApArathI zabda utpanna thatA nathI, paraMtu abhivyakta thAya che. za'kAkAranA abhiprAya evA che ke zabda teA anAdi anidhana che, eTalA mATe tene kadApi vinAza thatA nathI. phakta tenI upara AvaraNa AvI jAya che, te AvaraNane tAllAhikone vyApAra haTAvI de che, eTalA mATe te zabda tAlvAddikAnA vyApArathI abhivyakta thai jAya je padArtha che, tenI abhivyakti hoya che nahi ke utpatti. A pramANe kahevu paNu ucita nathI kema ke tAlvAdika vyApArAthI zabdanI graMtha cit utpatti thAya che. abhivyakti nahi, ne A pramANe ja ekAntataH mAnavAmAM Ave te pachI sa`sAramAM jeTalAM vacane che te sarve apauruSeya ja thaI ja. ane apauruSeyatAnA kAraNe sava AgamAmAM pramANutAnA aprasaMga upasthita thaze, evI paristhitimAM amuka Agama pramANu che ane anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 173 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . amuka Agama apramANa che, A vAta siddha thaI zakaze ja nahi. zabdamAM aparuSeyatA A pramANe Ave che ke teo save bhASA vargathI niSpanna hoya che, ane bhASA vargaUAo paugalika che. ane teo lokamAM sadA sthita rahyA ja kare che. tAlavAdiko koIpaNa jAtanuM adUbhata kAma kare che evuM nathI, teo te phakta tamArA mata mujaba zabdanI abhivyakti ja kare che. evI sthitimAM samasta zabdomAM apauruSeyatA Ave che. zabda bhASA, vaNAothI niSpanna thAya che, A mAnyatA asiddha nathI, eTale ke zabda paudgalika che, evuM kathana asiddha nathI. kemake paTatADana janya mahAghoSa Adi zabadathI kAnane paDade suddhAM phATI jAya che. bhIta vagerethI zabda smalita thaI jAya che. sAthe A pramANe che ke je zabda paugalika heta nahi ane te amUrtika hatA te tenA vaDe kAnamAM vighAta (prahAra) tha na joIe ane tene bhityAdinI sAthe abhivAta paNa have na joIe. paraMtu Ama thAya che tethI te pIga- lika che, evuM mAnavuM egya kahevAya. eTalA mATe AgamarUpavacane ekAntatA apauruSeya nathI. kathaMcit pauruSeya che. ane kathaMcita apauruSeya che. paugalika bhASA vagaNuothI janya havA badala pauruSeya che, temaja purUSajanya tAvAdika vyApAra vaDe abhivyakta kahevA badala pauruSeya che. A jAtanI nirdoSa bhAvanA ja rAkhavI joIe. A pramANe A nirUpaNa che. pratya, anumAna, upamAna ane AgamanA nirUpaNuthI sabheda jJAnaguNa samANanuM ahIM sudhI nirUpaNa thaI cUkayuM che. sUtra-224 darzanaguNapramANa kA nirupaNa have sUtrakAra darzana guNa pramANunuM nirUpaNa kare che- 'se ki ta dekhaNaguNappamANe' ityAdi / zabdArtha saM yaMsaLargvALa) he bhadaMta! te dazanaguNu pramANamAM svarUpa kevuM che ? uttara-uvaLaTLaqmALe ravide vaLa) dazanaguNapramANunA cAra prakAra che. (saMka) jema ke (huraMguSamALa, zAstukaLayorcvamALe, zoNitaMtaLarrLamALe, devaghaNakuLamALa) cakSudarzana guNa pramANu, acakSudarzanaguNumANa, avadhidarzanaguNapramANu, kevaladAna guNapramANu, darzanAvaraNa karmanA kSayapazama vagerethI je padArthonuM sAmAnya grahaNa thAya che, te darzana che, dravya saMgrahamAM kahyuM che ke-"ka sImA ityAdi. AnuM tAtparya A pramANe che ke "jJAnanI be dhArAo che. e anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 174 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAra padArthone sAmAnya rUpathI ja grahaNa kare che ane bIjI dhArA padArthone, vizeSarUpathI grahaNa kare che. sAmAnya rUpathI padArthone jANanArI dhArAnuM nAma darzana ane vizeSa rUpathI jANanArI dhArAnuM nAma jJAnaguNa che. bhAva cakSuindriyAvaraNanA pazamathI ane dravyendriyanA anupaghAtathI cakSu darzana ladhivALA jIvane je ghaTAdi padArthomAM cakSu vaDe sAmAnyAvalokana thAya che, tenuM nAma cakSudarzana che. darzana je ke sAmAnyane ja viSaya banAve che, paraMtu je sUtrakAra "raghuvaMavi vaghuvaMnig seveNathAughaNu " A sUtrapATha vaDe ghaTAdi vizenuM kathana karyuM che, te sAmAnya ane vizeSamAM kathaMcit abheda hovAthI ekAntatA vizeSa-vyatirita sAmAnyanuM grahaNa thatuM nathI. e vAtane spaSTa karavA mATe je karyuM che. tAtparya A pramANe che ke "darzana je ke sAmAnya ja viSaya banAve che, paraMtu je te sAmAnya vizeSathI sadaMtara bhinna che, te tene viSaya banI zake ja nahi. kemake vizeSa rahita sAmAnya kharaviSANuvat che. eTalA mATe "nirdho virovALa kA nAmu" vizenuM sAmAnya grahaNa ka2vuM ja darzana kahevAya che. (javaluraMvamAM bahuraMarLa4 zAmajI cakSane bAda karatAM zeSa cAra, indriyo ane mana ecakSu kahevAya che. emanAthI je padArthonuM sAmAnyajJAna thAya che, te acakuMdana che. te acakSadazama bhAvacakSarindriyAvaraNanA kSayapazamathI ane dravyendrionA anupaghAtathI acakSudazanalabdhi saMpanna jIvane ghaTAdi padArthonA saMleSa rUpa saMbaMdha thayA pachI ja saMbhave che. AnuM tAtparya A pramANe che ke cakSu indriya aprAkArI manAya che, te padArthonI sAthe saMzliSTa thaIne padArthonuM darzana karatI nathI, mATe te tenAthI dUra rahIne ja dUrastha pitAnA viSayane jANe che. A vAtane kahevA mATe ghaTAdikamAM cakSudarzana heya che, evuM sUtraka pahelAM kahyuM che. have acakSudarzanamAM A vAta kahevAmAM AvI rahI che ke cakSu sivAya je zrotrAdika Indriyo che, te prAkArI che. padArthonI sAthe saMzliSTa thaIne ja pitAnA viSayane avabodha kare che. A vAta sUtrakAre "kAcamA' 58 vaDe spaSTa karI che. anyatra paNa A pramANe ja kahyuM ja che ke (gTuM kuLa kahyuM, tyAra) zregendriya jyAre zabda pRSTa thAya che. tyAre ja sAMbhaLe che, ane cakSurindriya apRSTa thayela rUpane ja jANe che. vagere. (gohivaM boviMdaLig sAva virUdag a pLa saragha vahu) avaSi. hanAvaraNanA kSapazamathI je samastarUpI padArthonuM avadhidarzana labdhi saMpanna jIvane sAmAnyAvakana thAya che, tenuM nAma avadhidarzana che. A avaSidarzana sarvaparyAyamAM hotuM nathI. kemake avadhidarzananI viSayabhUta paryAye utkRSTathI eka ja padArthanI saMkhyAta athavA asaMkhyAta kahevAmAM AvI che. ane jaghanyathI rUpa, rasa, gaMdha ane sparza A cAra paryAya ta6 viSathI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 175 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bata kahevAmAM AvI che. kahyuM paNa che-ravALo kahera vagere gAthA je kahevAmAM AvI che tenuM tAtparya e ja che. zaMkA-paryA te vizeSarUpa hoya che ane darzana vizeSane viSaya banAvatuM nathI, teno viSaya te sAmAnya kahevAmAM AvyA che. te pachI AvuM zuM che ke jethI paryAyane avadhidarzana-viSayabhUta kahela che. * * - uttara-mATI mATI rUpa sAmAnyanI je ghaTa, zarAva, udaMza vagere paryA che. te paryAye vake phakta sAmAnya rU5 mATI Adi padArtho ja, ta6 tadu rUpathI vizeSita karavAmAM Ave che, te paryAye potAnA sAmAnyathI ekAntataH bhinna to che ja vahi. eTalA mATe mukhya rUpamAM te darzanane viSaya sAmAnya ja hoya che. paraMtu guNI bhUta je viSaya che, te paNa enA viSaye thaI jAya che. e ja vAtane sUcita karavA mATe sUtrakAre ahIM payAne tenA viSaya rUpamAM varNita karela che. (hiMvarga vararaMgiNa vaje rUvapakAveluM che ta' raMankuLamALa) samasta rUpI ane arUpI padArthone sAmAnya rUpathI jANanAra hovA badala paripUrNa je darzana che, te kevaladarzana che. A kevaladarzana, kevala jJAnAvaraNa kamanA kSayathI avita labdhi sampannavALA jIvane mUrta ane amUrta rUpa samasta dravyo ane temanI samasta paryAyamAM hoya che. mana:paryAyaHzana hetuM nathI. AnuM - kAraNa A che ke "mana:paryayajJAna tathAvidha kSayapazamanA vazathI sAmAnyane nahi paNa sadA vizene ja grahaNa kare che! sU. rapa cAritraguNa pramANa kA nirupaNa have sUtrakAra cAritraguNa pramANunuM nirUpaNa kare che. "re kri vari4 guNavattA" zabdArtha hai di' gige) he bhadaMta! cAritra guNa pramANanuM o 92 "svarUpa kevuM che? uttara-(varitApUnALe vaMti jaLa) cAritra guNa pramANane pAMca prakAre che. (ra) jemake (AnA pittazuLa che, chelo pitta guNappamANe parivAra visuddhiyacarittaguNappamANe suhumasaMparAyacarittaguNappamANe iNAyavariranuSyanALe) sAmAyika caritra guNa pramANa chedepasthApana cAritra guNa pramANa, parihAravizuddhika cAritra guNa pramANu, sUkama sAMparAya cAritra. gurUpramANu yathAkhyAtaca ritraguNapramANa jene dhAraNa karIne manuSya anidita karmonuM AcaraNa kare che, tenuM nAma cAritra che. A cAritra AtmAne ja eka -guNa che. eTalA mATe cAritra guNa rUpa je pramANa che, te ja cAritra guNa pramANa che. A cAritra guNa pramANa sarva sAvadhogaviratirUpa che je ke sAmAnya rUpathI cAritra savasAvadyaviratirUpa che. chatAMe sAmAyikAdi vizeSaNathI vizeSita thayela A cAritra pAMca prakAranuM thaI jAya che. AmAM je sAmAyika anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 176 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritra guNa pramANa che, te sAmAyika zabdathI abhihita karavAmAM Avela che. sAmAyika zabdano artha pahelAM pRSTa karavAmAM Avela che. (sAmAcarittaguqnALe duSide vaNajo, rUrigha ca zAdipa ya) A sAmAyika cAritra : Itarika ane yAvankathikanA rUpamAM be prakAranuM hoya che. tvarika sAmAyika : cAritra mahAvratAropyamANa hovA badala svalpakAlika hoya che. prathama ane aMtima tIrthakaranA samayamAM jyAM sudhI zikhe mahAvratanuM AropaNa karatA nathI tyAM sudhI A I-rika sAmayika cAritra hoya che. temaja jIvana paryaMta je sAmayika cAritra hoya che, te yAvaskathita hoya che, AM" yAcakathita sAmAyika cAritra bharata, aravata kSetromAM Adi ane aMtanA tIrthakara sivAya vaccenA 22 tIrthakaranA sAdhuomAM ane mahAvidehanA tIrthakaronA sAdhuomAM hoya che. (chevo vaLavasiTLackALe suci pamje ra aa je cAritramAM pUrva paryAyanuM chedana karIne pharI mahAvratanI upasthApanA karavAmAM Ave che, tenuM nAma che pasthAna cAritra che. A cAritra bharata eravata kSetranA prathama temaja atima tIrthaMkaranA tIrthamAM ja hoya che anyatra nahi-(AravAre ja nigore ) A sAticAra ane niraticAranA bhedathI be prakAranuM hoya che. sAticAra che5sthApanacAritra te che ke je mULa guNonA vighAtaka sAdhuo mATe punaHvatapradAna karavA rUpa hoya che. temaja Itvarika, sAmAyika, cAritranuM pAlana karanAra ziSyane je cAritra apAya che, te athavA eka tItha karanA tIrthathI bIjA tIrthaMkaranA tIrthamAM saMkramaNa karanArA, jemake pArzvanAthanA tIrthathI mahAvIranA tIrthamAM janAkA-sAdhuone je cAritra ApamAM Ave che, te niraticara che pasthApana cAritra che. (fNAvazuddhiA .) trIju je parihAra vizuddhika rUpa cAritra guNa pramANu che, te A pramANe che, tapa vizeSanuM nAma parihAra che, A parihArathI je caritra vizuddhika hoya che, tenuM nAma parihAra vizuhika cAritra che. athavA je cAritramAM anekaNIya vagerene parityAga vizeSa zuddha hoya te parihAravizuddhika cAritra che. enA nirvazyamAnaka ane niviSTakAyika nAmaka be bhede hoya che. sAdhuo vaDe je cAritra AsevanIya hoya che, te nirvizyamAnaka che. athavA parihAra vizuddhinuM anuSThAna karanArA munienuM nAma nirvizyamAnaka che. enI sAthe coga hovA badala A cAritranuM nAma paNa nirvizyamAnaka che. tapa vizeSanuM anuSThAna jee karI cUkyA che teo nirvikAyika che. nirviSTakAyikajane vaDe Asevita hovA badala A parihAravizuddhikanuM nAma paNa nirviSTakAyika thaI gayuM che. AnuM tAtparya A pramANe che. tIrthaMkaranI pAse A cAritrane zIkAranArA 9 manijano hoya che. athavA je sAdhue. prathama tIrthaMkaranI pAse rahIne A cAritranI ArAdhanA karI che, te sAdhunI pAse A cAritra dhAraNa karavAmAM Ave che. A cAritrane dhAraNa karanArA munionI saMkhyA 9 jeTalI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 177 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. anya koIpaNa sAdhunI pAsethI A cAritra dhAraNa karI zakAtuM nathI. A sarvamAM eka sAdhune kalpasthita kahevAmAM Ave che. AnI pAse ja samarata samAcArI karavAmAM Ave che. cAra sAdhujane je tapa kare che, te parihArika kahevAya che. ane bIjA cAra sAdhujane emanI vaiyAvRtti kare che. teo anuparihArika kahevAya che. parihArika sAdhujane A pramANe tapasyA kare che.-grISmakALamAM jaghanya tapasyA eo caturtha bhaktanI kare che, madhyama tapasyA emanI SaSThabhaktanI ane utkRSTa tapasyA emanI aSTamabhaktanI hoya che. hematatumAM eo jaghanya tapasyA SaSThabhaktanI, madhyama tapasyA aTamabhaktanI ane utkRSTa tapasyA dazamabhaktanI kare che. varSAkALamAM jaghanya tapayA aSTamabhaktanI, madhyama tapasyA dazaktinI ane utkRSTa tapasyA dvAdaza bhaktanI kare che. ka95sthita je eka kSAdhu hoya che, te temaja 4 je anuparihArika sAdhu hoya che, e pAMce pAMca ghaNuM karIne nityabheja hoya che. e upavAsa karatA nathI. emanuM je bhajana hoya che, te AcArmsa (AyaMbila) ja hoya che. bIjI nahi. A jAtanI 6 mAsa sudhInI parihArika jana tapasyA karIne pachI eo anupahArika banI jAya che, ane je e anupaDArika hoya che, teo parihArika banI jAya che. emanI tapasyA paNa 6 mAsanI upara lakhyA mujaba ja heya che, A pramANe ee ATheTha sAdhuo jyAre tapasyA pUrNa kare che. tyAre emanAmAMthI eka kalpasthita bane che, ane je pahelAM kala5sthita thayo hato te parihArika thaIne 6 mAsa sudhI tapasyA kare che. tyAre bAkInA sAta tenI paricaryA kare che. A pramANe 18 mAsamAM A kalpapUrNa thAya che. ka5pUrNa thatAM ja kAM te e pharI teja kahapane dhAraNuM kare che kAM eo jinAlapI thaI jAya che, athavA pitAnA garachamAM jaIne bhaLI jAya che. A traNa mAge che. A cAritra jemaNe che pasthApana cAritra aMgIkAra karela hoya che, temane ja hoya che, bIjAone nahi. A pramANe je je sAdhu tapasyA karIne anupahArikatAne athavA ka5sthita avasthAne aMgIkAra kare che, temanuM parihAravizuddhi cAritra niviSTakAyika kahevAya che. paraMtu jeo phakta tapasyA ja kare che, anupahArika athavA kala5sthita avasthA aMgIkAra karatA nathI temanuM parihAravizuddhika cAritra nirvizyamAnaka kahevAya che. (sukunavarAmavarittazuLacvmaLe Turi jajo raM kagr saMdi4imALA ca visu sanALA thI sUkama saM5rAya cAritra guNa pramANu be prakAranuM che. eka saMkilazyamAnaka ane bIju vizuddhamAnaka. jIva jenA lIdhe caturgatirUpa saMsAramAM paribhramaNa kare che, tenuM nAma saMparAya che. evuM A saM5rAya krodhAdi kaSAya rUpa hoya che. lebhAMzamAtranA avazeSathI jyAM saMpAya sUkSama hoya che, eTale ke phakta sUkSma lobha ja rahe che, tenuM nAma sUkama saM5rAya che. A saMkilazyamAnaka ane vizuddhamAnakanA bhedathI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 178 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be prakAranuM hoya che. temAM je jIvazreNI para ArahaNa kare che, tenuM sUkSma saMparA cAritra vizuddhamAnaka hoya che, ane je jIvazreNIthI-Tyuta thaI jAya che, tenuM sUma saM5rAya cAritra saMkilazyamAnaka hoya che. (jalAra carittaguNappamANe duvihe paNNatte-ta jahA-paDivAIya apaDivAIya ahavA ahakkhAyavarittaguNappamANe duvihe paNNatte taM jahA- umathie ya kevalie ya) yathAkhyAta cAritra guNa pramANu be prakAranuM hoya che. eka pratipAti ane bIju apatipAti. A cAritramAM kaSAyadayane sadaMtara abhAva rahe che, tethI AmAM kaIpaNa jAtanA aticAranI sthiti usanna thatI nathI, eTalA mATe A cAritra pAramArthikarUpamAM prasiddha thaI jAya che. eja yathAsthAta cAritra zabdano artha che. enA be prakAre che, eka pratipAti ane bIju apatipAti je jIvane maha upazAMta hoya che, tenuM A cAritra pratipati hoya che, ane je jIvane moha sadaMtara kSINa thaI jAya che, tenuM A cAritra apratipAti hoya che. athavA chAgharthika ane kevalikanA rUpamAM paNa enA be bheda che. A cAritrakSaNa mohI kevalI ane chadmasthanA hoya che. eTale AzrayanA bhedathI A caritranA paNa e be bheda kahevAmAM AvyAM che. ( 7 sittaprdamALe, re 4 lIvakuLamALe-je naM kuLaqmAne) A pramANe A cAritraguNapramANunuM svarUpa kathana jANavuM joIe. jJAnaguNapramANa darzana guNa pramANa ane cAritra guNa pramANu viSenuM A kathana pUruM thatAM ja jIvaguNapramANunuM kathana pUruM thaI jAya che ane A kathananI samAptimAM ja guNapramANanuM kathana samApta thaI jAya che. A pramANe A guNa pramANanuM kathana samApta thaI gayuM che. je satra-226 che prasthaka ke dRSTAMta se naya ke pramANa kA nirupaNa have sUtrakAra nayapramANunuM nirUpaNa kare che. * * * * : ji nathacvamA?' rASiA zabdArtha-Ne jiM huM tamALe ) hemaMta ! te nayarUpa pramANanuM svarUpa kevuM che? uttara-(narajAne sivize ghao) te naya pramANanA traNa prakAre che. eTale ke nayapramANunuM svarUpa traNa daSTA vaDe spaSTa karavAmAM AvyuM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 179 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. (la'nA) jemake (vastha vidyuaLa, vAhinTiMmeLavavasaddhiMtaLuM) prasthakanA dRSTAntathI vasatinA dRSTAntathI ane pradezanA dRSTAntathI, tApa kahevAnu' A pramANe che ke pratyeka jIvAdika vastu anaMtadharmAtmaka che. te anata dharmomAMthI anya dharmone gauNu karIne ane vikSita dhamane mukhya karIne vastu pratipAdaka vaktAnA je abhiprAya hAya che te nayapramANa che. A naya5 pramANunuM nAma nayapramANa che. AnI prarUpaNA prasthaka dRSTAMtathI, vasati dRSTAMtathI ane pradeza dRSTAntathI karavAmAM AvI che, ethI nayanA traNu prakAza kahevAmAM AvyA che. (hai saMsthAvidyutaLuM) he bhadanta ! prasthakra dRSTAntane laine je pramAjInI prarUpaNA karavAmAM AvI che, te kai rIte karavAmAM AvI che? uttara-(sthaLavidyutaLuM) prasthakanA-pAlI dRSTAntanA AdhAre je nayapramANunI prarUpaNA karavAmAM AvI che, te A pramANe che. (le. naphAnAmad dezane vasuM mahAya nI samadutto che nA) jema kAI puruSa parazu (kuThAra) laIne ja gala tarapha jaI rahyo hatA. (7 vAlittA) tene te tarapha jatA joIne (je jJA) DhAIe tene prazna karyAM. (f' suvuM natti ) tame kayAM jaI rahyA che. (viyuddho nezano aLa) tyAre teNe azuiddha naigamanayanA mata mujaba kahyuM. (vaghaLa4 nacchAmi) huM prasthaka levA jaI rahyo chuM. (uM 1 I rimANaM pAkhittA ejjA, kiM tuvaM vidAsi 1 visuddho negaso bhaNai patthayaM. jhiyAmi) jyAre te prasthaka taiyAra karavA mATe kAI vRkSane kApavA tatpara thayA tyAre tene Ama karatA joine kAie A pramANe pUchyu ke tame A zuM kApI rahyA che ?, tyAre teNlR vizuddha naigamanaya mujaba A pramANe javAkha ApyA ke hu' pratthaka kApI rahyo chuM. (a ja ke jImALa pAlittA ajJajJA, ji. surva tAhi ?) jyAre te kASTane chelavA lAgyA, tyAre te mANasane koie pUchyu ke A tame zu' cheAlI rahyA che ? (viyuddhattarAgo meLamo aLada) tyAre vizuddhatara naigamanaya mujaba teNe javAba AvyA ke (varca racchAmi) huM prasthaka cheAlI rahyo chuM. ('jarnImArga briA eujA, ki tuvaM ukkIrasi 1 visuddhatarAo Negamo bhai-pattharya ukkIrAmi) anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 180 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre tene keIe prasthaka-nimitta kASThanA madhyabhAgane kahADatAM je te te Ine pUchayuM-"A tame zuM karI rahyA che ? tyAre teNe vizuddhatara nigamanaya mujaba javAba ApatAM kahyuM ke huM prasthaka utkIrNa karI rahyo chuM. (taca kei vilihamANaM pAsittA vaejjA, ki tuvaM vilihasi-visuddhatarAo jojo mAra patharca vijhilAmi) jyAre te utkIrNa kASTa upara lekhanI vaDe prasthaka mATe cihno karavA lAgyo eTale ke prathakanA AkAranI rekhAo utkIrNa karavA lAgyA tyAre tene A pramANe karatA joIne keIe pUchayuM, tame A zuM karI rahyA che. tyAre teNe vizuddhatara nigamanayanA mata mujaba kahyuM che ke huM prasthakanA AkArane aMkita karI rahyo chuM. (have vizuddhatA namaska nAmASimo paratho) A prathakanA saMbaMdhamAM upara mujaba tyAM sudhI praznottara karatAM rahevuM joIe ke jyAM sudhI vizuddhatara naigamanayane viSayabhUta te saMpita nAma prasthaka saMpUrNa rIte taiyAra na thaI jAya. (gvabhera kahANavi) A pramANe vyavahAranayane Azrita karIne paNa jANunuM joIe. (haMgs rimiyAimArato tho) saMgrahanayanA mata mujaba dhAnyapUti prasthaka ja prasthakanA nAme abhihita karI zakAya che. (kag suvarNa ratha no pitto mera ivarAmo) RjusUtra naya mujae prathaka paNa prasthaka che ane dhAnyAdika paNa prasthaka che. (ti huM gharanA patthayasa atthAhigArajANI jassa vA patthao niSphajjai, se ta ptthybittuNse) temaja zakha, samadhirUDha ane e bhUta A traNe nAnA mantavyAnusAra je prasthakanA svarUpanA parijJAnamAM upayukta che, te prasthaka kahevAya che kemake emanA prayAsathI prasthaka taiyAra thayaeNla che. A pramANe A mathakanA dRSTAntathI nayarUpa pramANunuM svarUpa kathana jANavuM joIe. bhAvArtha-A sUtravaDe sUtrakAre nayanA svarUpanuM kathana prasthakanA dRSTAnta vaDe pradarzita karyuM che. nigama, saMgraha vyavahAra, rAju sUtra zabda, samabhirUDha ane evaMbhUta A pramANe e sAta no che. AmAM je prathama naigamana che, te saMkalipata viSayamAM vivakSita paryAyanuM ApaNu karIne tene te vivaNita paryAyarUpa mAne che. AnuM tAtparya A pramANe che-prasthaka A magadhadeza prasiddha eka parimANa vizeSanuM nAma che. AnAthI dhAnyAdika bharIne mApavAmAM Ave che. buMdelakhaMDa tarapha Ane cauthiyA kahe che. A savAseranuM pramANa che. AjakAla AnuM calana nathI. chatAMe A jAtanuM mApa hajI sudhI vyavahAramAM upayukta thAya che. jene kayA kahevAmAM Ave che. A kaIka sthAne pItaLanuM hoya che. ane keIka sthAne kAnuM hoya che. AmAM pAMcathI sADA pAMca sera anAja samAya che. Aje paNa te tarapha A mApanuM calana cheA jAtanA prasthAka taiyAra karavAnA saMka9pathI prerAIne keImANasa jyAre jaMgalanI tarapha cAlavA taiyAra thayo, tyAre te mANasane keIe pUchayuM ke "tame kyAM jaI che ?' tyAre teNe kahyuM ke huM prasthAka levA jaI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 181 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahyo chuM. Ama vicAra karIe te hajI prasthaka paryAya sannihitanathI phakta te mANasanA manamAM te viSe saMkalpa mAtra skurita thayela che. paraMtu pachayA pachI te mANase tene javAba Ape, te niSpanna thayela prasthakane mAnI ne ja Apyo che. A tene abhiprAya avizuddha naigamanayanI mAnyatAnusAra che. nagamanayanA avizuddha, vizuddha, vizuddhatara jevA ghaNA bheda che. A abhiprAyane avizuddha eTalA mATe kahevAmAM Avela che ke "hajI prazyaka paryAya koIpaNa aMzarUpamAM uddabhUta thayela nathI. je vastune jANavAnA ghaNu abhiprAya je nayanA hoya te nayanuM nAma naigamanAya che. anai mA cazya ja naivAmA A nigama zabdanI vyutpatti che. ahIM "kIne lopa thaIne naigama zabda siddha thayela che. jo ke te praghaka paryAyanA kAraNabhUta kASThane grahaNa karavA ja te jaI rahyo che, paraMtu praznanA uttaramAM te A pramANe javAba Ape che ke huM prathama levA jaI rahyo chuM. AnuM kAraNa A pramANe che ke "naigamanaya aneka prakArathI vastune mAne che, ethI kAraNamAM kAryane upacAra karIne te A / a072 pramANe kahe che ane lekamAM A jAtane vyavahAra paNa jovAmAM Ave che. tathA jyAre te kASThane prasthaka mATe kApavA lAgyo ane pUchayA pachI teNe prasthaka kApI rahyo chuM.' A jAtane javAba Ape, te A jAtane javAba paNa naigamanaya mujaba barAbara ja che. ahIM paNa teNe kAraNamAM kAryane upacAra karyo che. ahI je nigamanayane "vizuddha' kahevAmAM Avela che, tene bhAva A che ke "kASThamAM prasthAnA prati pUrva kathananI apekSAe kiMcit Asanna kAraNutA che. pahelA uttaramAM to kASThamAM ativyavahitatA hevA badala saheja paNa Asana kAraNutA nathI, ethI A uttarane avizaddha kahevAmAM Avela che. A uttara pachI bIjA 5Nu jeTalA uttara pracchaka saMbaMdhI prakaTa karavAmAM Avela che, temAM pUrva pUrvanI apekSA uttara uttaranA javAbamAM A kAraNuthI ja vizuddhatA jANavI joIe. A pramANe jyAre te prarathaka mATe kASThane cholavA lAge che ane A saMbaMdhamAM prazna karyA pachI teNe A jAtane javAba Apyo ke huM prasthane cholI rahyo chuM tyAre A nayanA abhiprAya mujaba tenuM A kathana satya mAnavAmAM Ave che. ane tene A A jAtane abhiprAya pUrvanI apekSA vizuddhatara hoya che. A pramANe jyAM sudhI lokavyavahAra prasiddha prazyaka nAmanI paryAya prakaTa thaI na jAya tyAM sudhI nA pahelAnA prasthaka saMbaMdhI jeTalA javAba haze, te badhA A nayanA antargata ja mAnavAmAM Avaze. vyavahAranaya lekavyavahAranI pradhAnatAne laIne pravatita hoya che. ethI ja jyAre lekamAM pUrvokta avasthAmAM sarvatra prasthaka vyavahAra hoya che, tyAre nigamanI jema vyavahAranaya paNa mAne che. sAmAnya rUpathI samasta vastune je grahaNa kare che, e naya saMgrahana che. A nayana mantavyAnusAra jyAre prasthaka dhAnyAdika meya varatuthI parita thaze, tyAre ja te kharekhara prastha zabda vAgye thaze. nigama ane vyavahArathI e banane na avizuddha che, ethI prathakanA kAraNabhUta je vRkSAdike che, teo paNa prasthAnA kAryanA akaraNukALamAM paNuM mathaka kahevAmAM AvyAM che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 182 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu saMgraha e khannethI viSuddha che. ethI A nayanA mata mujaba peAtAnA phAya sa`pAdanamAM sakSama te prasthaka ja kharekhara prasthaka zabda vAcya hAya che. A naya sAmAnyanI apekSAe savaprasthAnA eka rUpamAM sagraha kare che. je A naya vizeSarUpathI prasthAnA saMgraDha kare teA vivakSita prasthathI bhinna prasthamAM prarthakatva ja siddha thAya nahi. kemake sAmAnya vinA vizeSAnu astitva ja kalpI zakAya nahi. eTalA mATe sAmAnyavAdI hAvA khadala A naya samasta prasthAne eka ja prastha mAne che. RjusUtranaya mujaba prasthaka paNa prasthaka ja che ane dhAnyAdika meya paNa prasthaka che. Ama je kahevAmAM AvyuM che, tenA abhiprAya A pramANe che ke A naya vartamAnakAlika mAna ane meya teja mAne che. naSTa hAvAthI ane anutpanna hovAthI sattAvihIna hAvA badala bhUta ane bhaviSyat kAlIna mAna ane preyane mAnatA nathI. eTalA mATe je kSaNumAM prasthaka peAtAnA kAryamAM pravRtta thayela che ane dhAnyAdika tenA vaDe mapAI rahyAM che, tyAre ja te pUrvanayanI apekSAe vizuddhatara hAvA badala A naya gujakha prasthaka mAnavAmAM Ave che, zabdanaya, samabhinaya ane evabhUtanaya A traNe nayeA pradhAna heAya che. eTalA mATe zabdAnusAra ja ee anu pratipAdana kare che. ethI ja emane zabda naya kahela che. tathA prathama je cAra nA che te arthanI mukhyatAthI hAya che, eTalA mATe te anaya kahevAya che. A traNu zabdanaceAnA matamAM prasthanA svarUpanA parijJAnathI upayukata thayela jIva prasthaka' kahevAmAM Avela che. AnuM tAtpaya A pramANe che ke, A naye| bhAvapradhAna che. ethI e bhAva prasthane ja mAne che. bhAva prasthanuM tAya che. prasthanA upayAga', eTalA mATe A nayeAnA matavyAnusAra bhAva prasthaka zabdane vAcyAya hAya che. upayAga ane upayegavAnamAM abheda hAya che, ethI upayeAgavAnuM paNu prasthaka kahevAya che. A zabdAniya trayanA matamAM te je jyAM uparyukata hAya che. te tyAM ja hAya che. kemake jIvanuM' lakSaNa upayega kahevAmAM AvyuM che. ethI jItralakSaNusvarUpa A upayAga jyAre prasthakane potAnA viSaya banAve che. tyAre te tadrurUpamAM parijIta thaI jAya che. eTalA mATe prasthakanA upayAgane prasthaka mAnI levAmAM Ave che. A kAraNathI ja upayoga sivAya jIvatu` keIpaNu jAtanu' svarUpa mAnavAmAM AvatuM nathI. athavA-prathakane taiyAra karanAra puruSanA je upayAgane laIne prasthaka niSpanna thAya che, te upayegamAM vidyamAna kahevAya che. kemakekarDAmAM jyAM sudhI prasthaka racanA-viSayaka upayega mAnavAmAM Avaze nahi, tyAM lagI prasthaka banAvI zakaze ja nahi, eTalA mATe te prasthakane niSpanna karanArA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 183 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayogathI ananya hovA badala te kartAne prastha kahevAmAM Ave che. tAtparya A pramANe che ke jeTalA padArtho che, te save ApaNI AtmAmAM vidyamAna che. AtmAthI bhinna keIpaNa vastumAM temanI sattA nathI. A siddhAnta mujaba anya padArthanI anyatra vRtti mAnavAmAM AvI nathI. A saMbaMdhamAM yakti A pramANe che ke-nizcayAtmaka mAna prastha kahevAmAM Ave che. ane A nizcayajJAna rUpa hoya che. have ApaNe vicAra karIe ke je nizcayarUpa prasthaka che, te jaDAtmaka kASThamAM kevI rIte pitAnI vRttinI anubhUti karI zake? kemake cetana ane acetanamAM samAnAdhikaraNutA hoya ja nahi. eTalA mATe prathakanA upayogathI yukta AtmA ja prazyaka che. Ama mAnI levuM joIe. A jAtane abhiprAya traNa zabdanane che. sU 227 vasati ke dRSTAMtase naya ke pramANa kA nirupaNa A pramANe prathakanA dRSTAntathI nayanA svarUpanuM nirUpaNa karIne have vasatinA dRSTAtathI sUtrakAra tenuM nirUpaNuM kare che. 'se ki ta vasahidiTuMteNaM' ityAdi / zabdArtha - jiM vahivateor) he bhadanta! jenA vaDe naya svarUpanuM grahaNa thAya che. te vasati daSTAntanuM svarUpa kevuM che? (vaNiirara) vasati dRSTAntathI naya svarUpanuM pratipAdana A pramANe che. ( TET nAmag griNe jiM turataM vAkajhA huM turaM vasati ?) jema keI puruSe koI eka - paraSane prazna karyo ke tame kayAM rahe che? ( vizuddho nenko maLa) tyAre teNe avizuddha nigamanayanA matAnusAra javAba Ape ke (hone ) huM lokamAM raI chuM. (hone rivide ) tyAre praznakartAe bIjIvAra prazna karyo ke leka to traNa prakAranA che. (ta kahA) jemake (hUkoi zANo viDiyo) ulaka aleka, ane tiya kaloka (vaiku vadatu tuvaM vAva) te tame A traNe lokomAM vase che? (vizudro jano maLaz) tyAre vizuddhanaya mujaba teNe kahyuM ke (siriyo ghasAmi) tiryaralekamAM rahuM chuM. (nirico saMnyU lavArA a0 73 siMghammA kanavarALA jayaMti nA havanakuTTA pattA) tyAre pharI praznatAe prazna karyo ke tiryaku leka jaMbudvIpa vagere svayaMbhUramaNa paryata asaMkhyAta dvIpa samudra che. te zuM teNu ghareNu tuvaM vANi) tame A sarvamAM nivAsa kare che? ( vivALo geAno maLa TIve vANi) tyAre vizuddhatara nigamanayanA abhiprAya mujaba teNe javAba Ape ke huM ja budvIpamAM rahuM chuM. (gaMjUrI vattA goLA) tyAre pharI praznakartAe prazna karyo ke jaMbudvIpamAM daza kSetre AvelAM che. (=aa mA gharavA, zenavA, airaNNAe, harivaskhe, rammagavasse, deva kuru, uttarakuru, pumvavidehe, avaravidehe) bharata, airavata, haimavata, airaNyavata, harivarSa, 2myakavarSa, devakuru, uttarakuru, pUrvavideha, aparavideha. (teNu vAvetuvaM vANi) te zuM tame A sarva kSetramAM nivAsa kare che? (vizuddhatAthI jomo mArU mATe vAri) tyAre (Re vizuddhatara naigamanayanA abhiprAyAnusAra teNe javAba Ape ke huM bhArata anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 184 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSetramAM rahuM chuM. temaNe arNe suvi 307) pharI praznakartAe prazna karyo ke bharatakSetra be bhAgamAM vibhakta thayela che. (4 ) jema ke (rAphitte uttarapradeza) eka dakSiNa bhArata ane bIjuM uttarArdha bharata. (suto, turaM nahi te zuM tame e banemAM vase che ? (vikutarAo che. mAM) tyAre vizaddhatara nigamanayAnusAra teNe praznakartAne javAba ApatAM kahyuM(vANi ghavAmi ) huM dakSiNArdha bharatakSetramAM vasuM chuM. (rAzi agAI gAmAgaraNagaranigakhemaDakabbaDamaMDabadoNa muhapaTTaNAsamasaMvAhasannivesAI) praznakartAe pharI prazna karyo ke dakSiNAI bharatakSetramAM grAma, Akra, nagara, nigama, kheTa, kabUTa, maDaMba, droNa mukha, 5TTana, Azrama, saMvAha, satti vezo che. ka vahi) te zuM tame sarvamAM nivAsa kare che ? (jisattarapALo beno mAro. tyAre vizuddhatara naigamanayanA abhiprAyAnAsA: teNe javAba Ape ke (tripure pATaliputramAM vasuM chuM, praznakartAe pharIvAra prazna karyo ke (Dhiputte baLejAruM AiruM-tevuM paLe vANi) pATali putramAM ghaNAM ghare AvelA che. te zuM tame te sarva gharamAM nivAsa kare che ? (vidutanAno ne mo a6) tyAre vizuddhata2 naigamaya mujaba teNe javAba Ape ke (vattaraNa ghare vAsa) huM devasanA ghera rahu chuM. avataraNa ghare baLejA to teNu veNu sudaM rasa ?) praznakartAe pharIvAra prazna karyo ke devadenanA gharamAM te ghaNuM prako che, te zuM tame te sarva prakoSomAM nivAsa kare che ? (AdamaNe va ) tyAre teNe javAba ApatAM kahyuM ke, huM te sarva prakANDamAM raheto nathI paNa phakta tenA garbhagRhamAM nivAsa karuM chuM. (vayaM vizuddhaa maNa ) A pramANe vizuddhataranagamanayanA mata mujaba A garbhagRhamAM rahetAM ja "vati' A 35thI vyapadiSTa thAya che. tAtparya A pramANe che ke je gRhAdimAM sadA nivAsa karanAranA rUpamAM vivakSita thatAM je te tyAM ja rahetuM hoya toja A "tyAM rahe che. A rUpamAM vizuddhatara naigamanayanA mata mujaba padi thai zake tema che. je te game te kAraNathI keI zerI vageremAM te samaye vivamAna hoya che, te samaye te vivakSita gharamAM te rahe che... Avu ati prasaMga hovAthI kahevAmAM AvatuM nathI. (gvameva vaNArasvaji) A pramANe vyavahAranaya paNa lokavyavahAra mujaba cAle che. AthI lekavyavahAramAM jema nigamanayanA A uparyuMkata prakAre jovAmAM Ave che, tevA ja prakAro vyavahAranayanA paNa hoya che tema samajI levuM. eTale ke naigamananI jema vyavahAranaya viSe paNa jANI levuM joIe. zakA-aMtima nigamanane je A prakAra ApazrIe spaSTa karela che ke je te vartamAnamAM je gharamAM rahetuM hoya to je te teja gharamAM vidyamAna hoya to "A tyAM rahe che. A rIte kahevAmAM Ave che. anyathA nahi, paNa A carama nagamokata prakAra lekamAM mAnya nathI, kemake "grAmAtaramAM gayo che, chatAMe devadatta "ba paDhipu vaSatti A pATali patramAM rahe che. A pramANe pATaliputranA nivAsI rUpamAM tyapadiSTa thAya che. A rIte A carama naigameta prakAra gaNAya ja nahi te 5chI "vyavahAranaya paNa naigamanaya mujaba ja che" A kathana thagya kaI rIte gaNAya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 185 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-A jAtanI zaMkA ucita ja che. paraMtu A kathanano abhiprAya evo thato nathI. Ane abhiprAya to e thAya ke grAmAntaramAM gayela devadattanA saMbaMdhamAM jyAre keI prazna kare che ke "devadatta ahIM rahe che ke nahIM? tyAre enA javAbamAM ke A pramANe kahe che ke "grAmAntara gayela devadatta ahIM rahetuM nathI. lekavyavahAramAM paNa A pramANe ja thatuM jovAmAM Ave che. "vavameva thaagvavi ' A kathana ucita ja che. nigama vyavahAranayanI apekSA (saMdaraNa) saMgrahanaya, vizuddha hoya che. ethI A naya mujaba (vighAramADho raNa) "vati" A jAtane prayoga tyAre ja karI zakAya ke jyAre te saMtAraka-pathArI para ArUDha hoya. tAtparya kaheva nuM A pramANe che ke vasati zabdane artha nivAsa che. ane A nivAsa saMsmAraka para upaviSTa havAthI ja saMbhavI zake tema che. gRhAdi anya sthAnamAM nivAsa karavAthI nahi. kemake mAgadimAM pravRtta thayelA puruSa AdimAM jema gatyAdi kriyAtva hAvAthI nivAsArtha" rUpa vasati' saMgata thatI nathI, temaja A nayanA mata mujaba saMtAka para samArUDha thayela vyaktinA saMbaMdhamAM "pUNA paNa A gRhAdimAM rahe che A vyapadeza ucita che ema lAgatuM nathI. nahitara ati prasaMgadeSa upasthita thaze. te pachI "sau vasati" A kayAM rahe che? A jAtanI nivAsa viSayaka jijJAsA hovAthI "saMpatA vari' A saMsmAraka para rahe che. gRhAdimAM nahi. evuM kathana naya mujaba spaSTa thAya che. ethI te sarve ahIM eka rUpathI vivakSita thaI jAya che. kemake saMgrahanaya sAmAnyane grahaNa kare che. (gukucaraNa ne zANapaNu goLADho teNu vAra) Rju sUvanayanA matAnusAra je AkAzapradeza para avagADha-avagAhanA yukta che. te AkAzapradeza para ja te rahe che, temanuM A nivAsakArya tyAM vartamAnakALamAM ja thaI rahyuM che. atIta ke anAgatakALamAM nahi. kemake ee bane vinaSTa temaja anutpana che. ethI ja emanuM asatva che. AvuM A naya mAne che. (tiruM saranALa gAyamA vAra re taM vahidikaroLa) za, samabhirUDha ane evaM bhUta Atma svarUpamAM ja nivAsa kare che, kemake anyanI anyamAM vRtti hoya ja nahi. je anyanI anyamAM pravRtti thavA mAMDe te ame A jAtane prazna karI zakIe ke "te tyAM sarvAtmatA nivAsa kare che ke dezAtmanA ' je te tyAM sarvAtmanA raheze, A vAta mAnI laIe anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 186 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachI AdhArathI bhinna pitAnA svarUpathI tenI pratIti thaI zake ja nahi jema AdhAra para pAtharelA saMsmAraka vagere AdhAranA varUpathI bhinna pitAnA savarUpathI pratimA sita thatA nathI paNa AdhAra varUpathI ja pratibhAsita thAya che. A pramANe devadatta vagere paNa je sarvAtmanA tyAM raheze to teo tadubhinna svarUpathI upalabdha thaze nahi. paraMtu AdhArasvarUpathI ja upalabdha thaI zakaze. je dvitIya pakSa svIkAravAmAM Ave te ema mAnI zakAya ke anya anyamAM dezAtmanA rahI zake che. Ama chatAMe tyAM A jAtane prazna pharI upasthita thaI zake che ke te dezamAM zuM te sarvAtmanA 2heze ke dezAmanA ? sarvAtmanA nivAsa karavAmAM svarUpa hAnino prasaMge upasthita thAya che. ane dezasvarUpatAnI bAdhA upasthita thAya che. dezAtmanA nivAsa karavAmAM pharI te ja prazna upasthita thaze ke "te tyAM sarvAtmanA raheze ke dezAtmanA ? A rIte varUpa hani ane vikalpayanI ativRtti hevAmAM anavasathA deva upasthita thAya che. ethI emaja mAnI levuM joIe ke badhAM pitAnAM svarUpamAM ja vase che, anyatra nahi. A pramANe vasatinA daSTAMta vaDe A nayalirUpanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, bhAvArtha-A sUtravaDe sUtrakAre vasati deTIntavarDa nayasvarUpanuM pratipA. karyo cheAmAM A jAtanI spaSTatA karavAmAM AvI che ke "tame kayAM che ?' A jAtane keIe koIne prazna karyo. tyAre teNe kahyuM ke , rahe che "alokamAM rahevuM saMbhavita nathI, tethI Ama kahevuM ke hi he. rahe chuM' A naigamanaya mujaba cagya ja kahevAya. paraMtu eka rIte naka rIte A pramANe samAdhAna ApanAra A naya ucita uttara ApanAra na che avizaddha che. jyAre tene Ama pUchavAmAM Ave che ke he bhAI ! ta = lokamAM rahe che te pachI kayA lekamAM rahe che ! tyAre te tarata ja Ape che ke "huM niyaMku lekamAM rahuM chuM. tenuM A kathana paNa ke mujaba ucita ja che. A nayane vizuddha eTalA mATe kahevAmAM Ave prathama mAnyatA mujaba A mAnyatA uttaranA aucityAMzane paNa dekhAya che. A rIte A pachInA uttare naigamanayanA vizuddhatara mata ja haze spaSTa thatA jAya che. A pramANe jyAre vizuddhataranaigamanayanI mAnyatA mujaba Ama kahevAmAM Ave che ke "huM garbhagRhamAM rahuM chuM tyAre naigamananI mAnyatA samApta thaI jAya che. jo ke ahIM paNa A prazna upasthita thaI zake tema che ke "zuM tame AkhA garbhagRhamAM rahe che ke eka khUNAmAM rahe cho ?' tAtparya kahevAnuM A pramANe che ke jeTalA uttaronA prakAro A sUtra vaDe spaSTa karavAmAM AvelA che, te sarve naigamananA svarUpa viSe sAro e prakAza pADe che. AthI na gamanayanuM kavarUpa kevuM che. te vAta amArI sAme sArI rIte spaSTa thaI jAya che vyavahAranayanI paNa mAnyatA vasatinA saMbaMdhamAM nigamananI jema ja che. kemake A naya lokavyavahAra mujaba ja cAle che, saMgrahanayane mAnyatA mujaba vasati zabdane prAga garbhagRha ja javAba manaya zreyAMzane saparza karatI tayatA vizuddhatara mata mujaba anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 187 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vageramAM rahevAnA arthamAM thaI zake tema nathI kemake vasati zabdano artha nivAsa che ane A nivAsarUpa artha saMsmAraka para ArUDha thayA pachI ja ghaTita thaI zake che. gRhAdikamAM rahevAthI nahi, ajunayanI mAnyatA mujaba saMtAraka upara ArUDha thavAthI vasati zabdano artha ghaTita thato nathI. kemake A naya vartamAna samayane ja grahaNa kare che. eTalA mATe vartamAna. kSamAM je AkAzapradezamAM te nivAsa karI rahela che, teja vasati zabdano a che. Ama jAvuM joIe. zabdasamarUiDha ane avaMbhUta A traNe traNa nonI mAnyatA mujaba AkAza pradezamAM rahevuM A vasati zabdano artha thAya nahi kemake AkAzapradeza upara dravyo che. paradravyamAM koIpaNa dravya saMbhavI zake ja nahi. ethI dareke dareka dravya potAnA AtmasvarUpathI nivAsa kare che, A vasati zabdane artha A traNa nAnI mAnyatAnusAra che. A pramANe vasatinatane laIne sUtrakAre nayasvarUpanuM pratipAdana karyuM che. sU. 228 pradeza, rdaSTAMta se naya ke pramANa kA nirupaNa have sUtrakAra pradeza daSTAntathI naya-varUpanuM pratipAdana kare che - 'se ki taM paesadiTuMteNa" zabdArtha - vikra naM gggvileja) he bhadrata ! pradeza dAntathI nayanA svarUpanuM pratipAdana kevI rIte tha ya che ? : uttara -(3gNavirod) pradeza rU5 daSTAntathI nayanA svarUpanuM prati pAdana A rIte thAya che. sAmo maLa) naigamanaya kahe che. (4huM vANA) - 9 dravyane pradeza (raMga) jemake (guru, aNabatta, jANavA, vAto, uMjaNo, revgNI) dharmAstikAya pradeza, adharmAstikAya pradeza, AkAzAstikAya pradeza, chAsitakAya pradeza, rakaMdha pradeza ane deza pradeza. prakRda dezanuM nAma pradeza che. eTale ke jenuM bIjI koI paNa rIte vibhAjana thAya na@i e je bhAga che, te pradeza che. yugala dravyanA samUhanuM nAma dha che. A kaMpane je pradeza che te sakaMdha pradeza che. dharmAstikAyAdika A pAMca dravyonA be vagere pradezathI je niSpanana thAya che, te deza kahevAya che. A dezane je pradeza che, te deza pradeza che. dharmAstikAyAdikomAM sAmAnyarUpathI pradezanI sattA rahe che, ethI "gori prAra" Avu naigamanaye kahyuM che. ane jyAre vizeSa vivekSA hoya che, tyAre te naigamanaya "moviaaN kazA par kara" e bahuvacanAnta praga kare che, tAtparya A pramANe che ke gAmanaya sAmAnya ane vizeSa e baMnene grahaNa karanAra hoya che, ethI jyAre dharmAstikAyAdika drakhyAmAM pradezasAmAnyanI vivekSAthI pradezavyavasthA karavAmAM Ave che, tyAre naigamanaya Sa pradezane samAsa "quiaaN rerA ja rA" Ama eka vacanAnta zaha paraka kare che. ane jyAre pradeza vizeSanI vivakSA karavAmAM Ave che, tyAre "pavLa barAka par kare?" Ama bahuvacana nAnA zada paraka karavAmAM Ave che. (racaMtaM jevAM saMjo maLag) taigamanayanA A kathanane sAMbhaLIne nipuNa saMgrahanaye tene kahyuM. (tra mafNa za0 71 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 188 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaNNaM paeso taM na bhavai kamhA jamhA jo desapaeso so tasseva davvassa) he jogamAya! je tame "guri karo.' Ama kaho che, te ucita nathI, kemake dezane je pradeza che, te teja dravyathI saMbaddha che. tAtparya kahevAnuM A pramANe che, ke je deza pradeza chaThThA sthAnamAM kahevAyela che, te svataMtra rUpathI vimAna che ema nathI kemake je deza che, te dharmAstikAyAdikonA pradezadvaya AdithI niSpanna thayela cheAma mAnavAmAM Avaze ethI je dezane pradeza thaze te dhamastikAyAdi pradezathI saMbaddha ja haze. ? kaI che rihaMto-vALa me ad jIgo vAro vi ne hara ki che) jema koinA dAse gadheDuM vecAtuM lIdhuM. tyAre tenA savAmIe kahyuM. "nokara paNa mAro che ane gadheDuM paNa mAruM che. Ane bhAva A pramANe che ke "dAsa jyAre mArI adhInatAmAM rahe che, tyAre teNe kharIdeluM gadheDuM paNa mAruM ja che. A jAtanI vyavahAra paddhati jyAre lokamAM pracalita che, tyAre dharmAritakAyAdikanA pradezadvaya AdithI nipanna dezane pradeza paNa svataMtra nahi paraMtu dharmAstikAyAdikanI sAthe ja saMbaddha thaze (saM 1 maLar sui vgNo, marmhi kaMvaruM pAlo) ethI tame AvuM na kahe che goLAM prA. paraMtu Ama kahe ke "vaanAM vrajeza uzghare (raMga) jema ke (paHpaNo badhaFEvaNo, AjaagNo, jIvANo, zreSaTum) dharmapradeza, adhamapradeza, AkAzapradeza, chevapradeza, alpapradeza. ahI evI rIte samajavuM joIe ke avAnara dravyamAM sAmAnya AdinA Azrita avizuddha saMgrahAya ja dharmAstikAyAdika pAMce pAMca dravyane ane temanA pradezone mAne che. paraMtu je vizuddha saMgrahanaya che, te drazya bAhulya ane pradeza kapanAne mAnato nathI. tenI mAnyatA A pramANe che ke dhamastikAyA. sa dravya eka vastuva sAmAnyanI apekSAe eka ja che. tAtparya A pramA che ke "saMgrahanayanA be prakAre che. vizuddha saMgrahanaya ane avizuddha saMgha AmAM je avizuddha saMgrahAya che, te avAntara sAmAnya 25 apara sattA viSaya banAve che ane je vizuddha saMgraha naya che, te para sattA rUpa mahAsAmAnya viSaya banAve che. avArana2 sAmAnya ghaNA prakAre che. ane mahA sAmAnyanuM phakta eka ja rUpa hoya che. ethI avAntara sAmAnyane grahaNa karanAra je avizuddha saMgrahanaya che, tenI daSTie chane pradeza Sa, pradeza A jAtanuM kathana ucita nathI kemake chaThTho deza pradeza dharmAstikAyAdikonA pradeza rUpa ja hoya che, svataMtra nahi. (saMghauM vavAre maLac, i mAhi-vaMja paramoM taM na bhagada, kamhA jaI jahA paMvaNhaM goTThiyANaM purisANaM kei davvajjAe amane mApha) A pramANe kahenArA saMgrahanayane tyAre vyavahAranaye kahyuM ke je tame "uttAnAM prA" Ama kahe che te te gya nathI. kemake pAMca gaThika puruSane koI dravyajAta sAmAnya hoya che. (i =hA) jema ke (hioLe vAsuvaLe Saa paLeat oLe vA) hiraNya, suvarNa, dhana athavA dhAnya, (naM ra te turaM vaDuM nA rUDuM ghaNo) eTalA mATe tamAre Ama kahevuM joI ke "vAnAM kA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 189 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A yuti saMgata nathI. AnuM tAtparya A pramANe che ke jema pAMca goSThika paranuM hiraNaya suvarNAdika sAmAnya hoya che, tema ja jo A dharmAstikAyAdikane koI sAmAnya pradeza hoya te Ama kahI zakAya ke "paMjAna kare che paraMtu Ama che ja kemake dareke dareka dravyanA pradeze bhinnabhinna che. eTalA mATe sAmAnya pradezanA abhAvamAM "paMjAnAM ghara " Ama kahevuM yogya kahevAya nahi. (saM mA anihi jaMya pato maLaphi vaMzaviddo pAro) ethI Ama nahi paraMtu Ama kahe ke "laMvavidha pradezaH baMgA " (saM hA dhamAko, apamaravaNa, migraNo lIlago dhaMdho ) te pAMca prakAranA pradeze A pramANe che. dharmapradeza, adharmapradeza, AkAzapradeza, jIvapradeza, skaMdhapradeza, (evaM vayaMtaM vavahAra ujjusuo bhaNai, jaM bhaNasi paMcaviho paeso, taM na bhavaI, kamhA-jaha te paMcaviho paeso evaM te ekkekako paesro paMcaviho evaM te paNavI. hariho paNa mApha) A pramANe kahenArA vyavahArane kAjusUtroe kahyuM, je tame "viSaH zerA" Ama kaheze te te egya nathI. kemake je tvasaMmata pAMca prakArane pradeza mAnavAmAM Ave te dharmAstikAyAdikomAMthI eka eka astikAyane pradeza pAMca pAMca prakarane thaI jaze. AnuM tAtparya A pramANe che ke "arthanI upalabdhi zabdathI ja thAya che. jyAre "paMvidha praH" evI rIte kahevAmAM avaze tyAre A kathanathI dareke dareka dravya pradezamAM paMcavidhatA sayameva bhAsita thaI jaze ja. A pramANe tamArA mata mujaba "jijJarivAH resAH e "uravidha kAne vAkayAtha thaze. (jaM) eTalA mATe (mA maLarfe) Ama na kahe ke (raviho paNa) "ife barA (aLAhi) paraMtu Ama kaho ke (maphathaLo ghagao) pradeza bhajanIya che. (siya dhamma eso si| adhammaparaso, siya AgAsapaeso, siya jIvapaeso, riyadago ) dharma pradeza bhajanIya che, adhama pradeza bhajanIya che, AkAza pradeza bhajanIya che, jIva pradeza bhajanIya che, kaMdha pradeza bhajanIya che, A sarvanuM tAtparya A pramANe che ke "mA " A rIte kahevAmAM Ave che tyAre pradezanA prakAro pa ca ja che. Ama siddha thAya che. kemake AnAthI pitapatAnA pradezanuM ja grahaNa thAya che. para saMbaMdhI pradezanuM grahaNa thatuM nathI kAraNa ke parasaMbaMdhI pradezamAM artha kriyA pratye sAdhakatatvane abhAva che. eTalA mATe A nayanI mAnyatA mujaba para pradeza asat rU5 che. (guM racaMta) A kahenArA (3yhuca) jusUtranayane (pa) te samaye (sana mare) zabdanace kahyuM ke (6 manasi mathavo jANo R mANa) je tame "caraH nareAma kaho cho, te Ama kahevuM egya nathI (1) kemake bagmAyo guo) je pradeza bhajanIya che, evI mAnyatA che te (gchuM re ghA paraso vi siya dhammapaeso siya adhammaparakho, siya AgAsapaeso siya jiivghago siva vaMngNo) A jAtanA matathI dhamastikAyane je pradeza che, te dhamAstikAyane paNa thaI zake che, adharmAstikAyane paNa thaI zake che, AkAzA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 190 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stikAyanA paNa thaI zake che. jIvAstikAyane paNa thaI zake che, kadhanA paNa thaI zake che. (aSamavaloDavi brica dhammapaNo nAva priya saMdhayo, bALajIvasro sfa biya dhammaparaso, jAba khaMdhapaeso jIva eso visiya dhammapaeso nAva vadhavo kuM te baLannatthA mavizva) adharmAstikAyane je pradeza che, te paNa dharmAstikAyane pradeza thai zake tema che yAvat skaMdhanA pradeza thaI zake che. AkAzAstinA je pradeza che, te pazu dharmAstikAyanA pradeza thaI zake che. chAstakAyanA je pradeza che, te paNa dharmAstikAyanA pradeza thaI zake che. ya.vat skaMdhanA pradeza thaI zake che, A rIte te| anavasthAthI vAstavika pradezasthitinA abhAva ja thaze. mAnu' tAtpa A pramANe che ke 'bhajanA aniyata haiAya che, ethI je dharmAstikAyanA pradeza thaze, te adharmAM stikAya vagerenA paNa thai jaze. A pramANe je adharmAstikAya AdinA pradeza thaze te pAtapotAnA astikAyanA thaine khIjAneA paNa thaI jaze tyAre jema devadattaki pUruSamAM kadAca rAjAnA sevaka hAvAnI athavA kayAreka amAtya vagerenA sevaka hAvAthI taiyatya banatuM nathI, tema pradezamAM paNa naiyatyanA abhAve tamArA mata mujaba anavasthA ja utpanna thaze. (ta' maLAddei maryo po) eTalA mATe tame Ama na kahA te pradeza bhajanIya che. paraMtu (maLatti) Ama kahA ke (dhame varSo ne paNe, dhame, zamme patte, te vacce bamme, bhAle papase se pase AgAse jIve parase se paese no jIve, khaMdhe papase se paese no vrudhe) je pradeza dharmAMtmaka che. te pradeza dha' che. AnuM tAtpaya A pramANe che ke A dharmAtmaka je pradeza che te samasta kSarmAstikAyathI abhinna thaIne ja dharmAtmaka kahevAya che. sakala jIvAstikAyanA ekadezathI abhinna thaIne jIvAbhaMka pradezanI jema kahevaDAvanArA dharmAstikAyanA ekadezathI abhinna thaIne te dharmAtmaka che tema kahI zakAya nahi. kahevAnuM tAtpa A pramANe che ke jIvAstikAyamAM anata jIva dvajgyA paraspara judA judA che. eTTalA mATe eka a0 76 jIva dranA je pradeza che, te samasta jIvAstikAyanA eka dezamAM vidyamAna thaIne ja jIvAtmaka kahevAya che. para`tu evI vyavasthA ahIM nathI. ahI ttA dharmAstikAyamAM eka ja dravya che. ethI samasta dharmAstikAyathI abhinna thaIne ja tenA pradeza dharmAMtmaka kahevAya che. A pramANe te pradeza dharma ja hAya che, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya ee mannenA pradeza viSayAnA sa'madhamAM paNa evI rIte ja jANI levuM joie. kemake e banne eka eka kUce che. "nIne palle te varSo no zrIne" eka jIvAtmA je pradeza che, te pradeza neAjIva che eTale ke samasta jIvAstikAyanA ekadeza bhUta je eka jIva che, te eka jItrAtmaka je ekapradeza che te nAjIva che atre "nA" zabda abhAva vAcaka nathI, paraMtu ekadeza vAcaka che. eka jIvadratrya saMbaMdhI je pradeza che, te pradezanA anata jIvadravyAtmaka je jIvAstikAya che, temAM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 191 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nitvano abhAva che. ethI te eka pradezane nava kahevAmAM Avela che. " quse re ro viMdhe" A pramANe je eka skandhAtmaka pradeza che.' te mAska che. tAtparya A pramANe che ke anaMta skadhAtmaka je samasta kaMdha che.-pulAstikAya che, tene eka deza bhUta je eka che, temAM rahenAra pradezanuM samasta skaMdha rUpa pulAstikAyamAM rahevuM thatuM nathI. eTale ke tenI temAM vRtti nathI. eTalA mATe eka skaMdhAtmaka pradezane narakapa kahevAmAM Avela che. (parva samamiDha mArR, ke maLatipese, se paese dhamme jIve parase se paese no jIve, khaMdhe parase se paese no khaMdhe-ta' na bhavai kamhA itthaM khalu do samAmA bhavaMti-tajahA-tappurise ya kammadhArae ya ta' Na Najjai kayareNaM samAseNaM bhaNAsi ki tappuriseNaM ki TwSargi) A pramANe kahenArA zabdanayane samabhirUDha naye kahyuM- tame kaho cho ke je pradeza dharmAtmaka che, te dharmAstikAyarUpa che, yAvat je pradeza , vAtmaka che te pradeza no jIva che. je pradeza eka dhAtmaka che, te deza nArakaMdha che, te A tamArI vAta yogya lAgatI nathI. kemake "sm on ahIM be prakAranI A padonI saMskRta chAyA saMbhavI zake tema che A che kA" evI ane bIjI "dharmaH kaleza" evI. ethI "" A saMzaya upasthita thAya che ke A pada samyanta che ke prathamAnta che je 2 camammata pada mAnavAmAM Ave che, ahIM saptamI tapuruSa samAsa thagya kahevAla 4 kahivAya jemake "vane pharatI-vanadArI" mAM thayela che. je "gha" Akta mAnavAmAM Ave to prathamAnta "nIragupa* nIroue 5. karmadhAraya samAsa thagya kahevAya, A pramANe tapuruSa ane karma, thayA ane samAsa thavAthI ahI: saMdehAtmaka sthiti umatta thAya che. ka vAta spaSTa thatI nathI ke tame kayA samAsanA AdhAre "banne hI rahyA che? (varu tapurina mANi, to mA svayaM maLada gada - na rAdhi to viphaLa manoTTi) je tame ema kahe ke ame tanduruSa padane prathamAnta mAnavAmAM , ghare" kahI rahyA che. dhArapaNaM bhaNasi to visesao samAsanA AdhAre kahI rahyA chIe te A barobara nathI tAtparya e che ke je samyanta tapuruSa samAsanA AdhAre "paNe paNe" ema kaho che te dhama ane pradezamAM bheda prasakta thAya che. jema, "he vANi"mAM bheda che. je tame karmadhAraya samAsanA AdhAre kahe che te Ama kahe ke "pane 4 re vAre vAre gham'A rIte kahevAthI saptamI tapuruSa samAsa viSe cAreka unna thatuM nathI. karmadhAraya samAsamAM dhamAMtmaka je pradeza che, traka samasta dharmAstikAyanI sAthe abhedarUpa hovAthI samAnAdhikaraNa thaI jAya che. eTalA mATe A pradeze paNa dharmAstikAyarUpa thaI jAya che. A pramANe (bArasa: praveza apa , rAjArAma bAra gAvA lAya sa pradezazca ma pozo no jIvaH skandhazca sa 'pradezazca sa pradezo noskandhaH) ahIM paNa jANI levuM joIe. tAtparya A pramANe che ke "anaMta jIvAtmaka samasta jIvAstikAya che, tene eka deza eka jIva che, tene je anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 192 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka pradeza che, te samasta jIvAstikAya karatAM bhinna ja hAya che. ethI te ne" jI. kahela che. temaja anaMta skaMdhAtmaka je samasta skaMdha che, tenA eka deza eka ka'dha hAya che, te A eka dezarUpa eka skaMdhanA je pradeza che, te samasta skaMdha karatAM bhinna 'hAvAthI ne" kapa kahevAya che. "evaM vayaMta samabhirUDhaM saMpai evaMbhUo bhaNaI, jaM jaM bhaNasi ta ta savrvva kakSiNaM paDhipuNaM niravasesaM egagahaNagahiyaM deses vi me avatthU, parase'vi me nyU le te paNa vRMteLa' te sa' nayavamALe). A pramANe kahenArA sannirUDha nayane evabhUtanaye A pramANe kahyu ke tame je kaI kahI rahyA che, te evI rIte kaho ke A badhA je dharmAstikAyAA che te samasta, kRsta kreza, pradezanI kalpanAthI vihIna che, pratipUchyuM-AtmasvarUpathI avila che, niravazeSa-eka hAvAthI avayavarahita che. ane eka grahaNu gRhIta thayelA che. eTalA mATe e badhAM eka vasturUpa che. bhinnabhinna vasturUpa nathI. tame ema paNa kahe nahi ke A pradeza rUpa che kemake mArA siddhAnta mujaba je vastu dezarUpa che, te avastu-apadArtha che temaja je pradezarUpa che, te paNa apadArtha che. ame vastune khaDa rUpamAM jotA nathI, paraMtu akha`DAtmaka vastune ja ame sapamAM mAnIe chIe. tAtparya A che ke jyAre ame A pramANe vicAra karIe chIe ke pradeza ane pradezI e ane paraspara bhinna che ke abhinna ! teA keAIpazu vicAra ucita lAgate nathI, jo ema ja mAnI levAmAM Ave ke pradeza ane pradezI e ane bhinna bhinna che te A sthitimAM khannenI svataMtra rUpathI upalabdhi thavI joIe. paraMtu Ama thatu nathI. pradeza vagara pradezInI ane pradezI vinA pradezanI trikALamAM pazu upalabdhi thatI nathI. jo annenA abhedapakSa svIkAra karavAmAM Ave te A sthitimAM pradeza pradezImAM paryAya zabdatAnI prati upasthita thAya che kemake bannenA viSaya eka ja thaze. tApa A pramANe che ke jyAre sarvathA abhinna thaze te je atha pradeza zabdanA thaze, te ja atha` pradezI zabdanA pazu thaze, ane je atha pradezIne thaze, te ja atha pradezanA thaze. jema vRkSa ane pApa e banne paryAdhavAcI zabdo che, teA e mannene eka ja vRkSarUpa artha hAya che. ethI jyAre eja vAta svIkAravAmAM Avaze te pachI e paryAya zabdonuM yugapada uccAraNu karavuM niraMka lAgaze, kemake eka zabdanA uccAraNathI ja khIjA zabdanA arthanI pratipatti thaI jaze. ethI huM te ema ja mAnuM chuM ke, 'A dharmAdika vastue samastarUpa che, dezadezanI kalpanAthI rahita che, AtmasvarUpathI avika che. eka hevA badala avayavarahita che, ane potapotAnA eka eka nAmathI kahevAmAM Avela che ethI ee sarve eka ja che, bhinnabhinna nathI. A pramANe ee sAte sAta naya pAtapeAtAnA matanI satyatAne pratipAdita karavAmAM tatpara rahe che. ethI paraspara ekabIjA nayanA matamAM ekakhIjAnA nayanA matanI samAnatA maLatI nathI. A rIte AmAM visaMvAditA banI rahe che. A sAte sAtu naya jayAre peAtAnA matanI sthApanAmAM ekakhIjAnA nayanI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 193 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apekSA rAkhatA nathI tyAre A badhA gata-bauddha siddhAntanI jema dunaya kahevAya che. paraspara sAmekSavAdamAM ekabIjAnA siddhAntane vilopa karavAmAM Avato nathI. tyAM te "Ama paNa che ane tema paNa che. e ja siddhAnta rahe che. eTalA mATe A nayanI sApekSasthitimAM sunaya kahevAmAM Avela che A sApekSa sadita namAM ja saMpUrNa jinamata pratiSThita che. ekaekanI avasthAmAM nahi. utaca karIne je kArikA lakhavAmAM AvI che, tenuM tAtparya A pramANe che ke jema samadramAM samasta nadIe jaI maLe che, temaja he nAtha ! ApamAM samasta ekAnta daSTie samAhita thayela che. paraMtu te bhinnabhinna rahelI daSTiemAM, (mAnyatAomAM) ApazrI jema judI judI nadIomAM samudranA darzana thatA nathI tema dekhAtA nathI. tAtparya ema che ke paraspara sApekSa naya siddhAnta ja jaina siddhAnta che. ane nirapekSa nayavAda mithyAvAda che. A sarva na jJAnarUpa che ane jJAna AtmAne guNa che. eTalA mATe A sarva nAno je ke jJAnaguNamAM antarbhAva thaI jAya che chatAMe pratyakSa vagere pramANethI - je 40 77 emane bhinna kahevAmAM Avela che, tenuM kAraNa e che ke eka te A badhA nayarUpe che, ane bIjI vAta Ama che ke e sarve ghaNA vicAronA viSaya che. trIjI vAta e che ke jinAgamamAM ghaNAM sthaLe emane upaga thayela che. A rIte pradeza daSTAntathI A naya svarUpanuM nirUpaNa che. prasthaka dRSTAntathI vasati daSTAntathI temaja pradeza daSTAntathI je A nayasvarUpanuM nirUpanuM sUtrakAre karela che te phakta u5lakSaNa mAtra ja che. kemake evA ghaNA dRSTAnta che ke jemanAthI naya svarUpanuM nirUpaNa karavAmAM Avela che. A no vaDe jIvAdika padArthanuM svarUpa kevuM che, A vAta spaSTa thAya che. sU. 22lA saMgApramANa kA nirupaNa A pramANe nayarUpa pramANunuM nirUpaNa karIne have sUtrakAra saMkhyA pramANanuM nirUpaNa kare che -"re jiM taM saMagiALe DUcAri zabdArtha - vihaM haM saMtApanA) he bhata! te saMkhyAnuM pramANa zuM 1 saMkhyA pramANunA ATha prakAre che. (taM karA) jemake (nAmaaNA, havana 'khA, davvasaMkhA, ovammasaMkhA, parimANasaMkhA, jANaNA saMkhA, gaNaNA saMkhA, sAvalA) nAmasaMkhyA, sthApanAsaMkhyA, dravyasaMkhyA, aupacasaMkhyA, pari anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 194 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANu saMkhyA, jJAnasaMkhyA, gaNanA saMkhyA, bhAvasaMkhyA. vastunA parichedanuM nAma saMkhyA che. athavA jenA vaDe vastu paridita karavAmAM Ave te saMkhyA kahevAya che. saMkhyArUpa je pramANa che, te saMkhyA pramANa che ahIM "saMkha zabdathI saMkhyA ane zaMkha e bannenuM grahaNa karavAmAM AveluM che kemake A zabdanI saMskRta chAyA ane prakAranI thAya che athavA ane kAryo zabdanI jema "saMkha' zabdanA artho saMkhyA ane zaMkha ane thaI zake tema che ane kArthaka "ga' zabdanA pazu, bhUmi, vagere ghaNA artho thAya che e vAta sarvavidita che. ukataMca kahIne je "dara vajubhUciMzu' vagere loka lakhavAmAM Avela che, tenuM tAtparya Ama che ke "ga" zabda ATalA badhA nA vAcaka che. A pramANe "saMkha' zabdanA saMkhyA ane zaMkha A banne artho grahaNa karavAmAM Avela che tethI ahIM nAma sthApanA AdinA saMbaMdhamAM vicAra karatAM A zabdathI je je sthaLe sukha zabdane jyAM saMkhyA artha ghaTita thato hoya tyAM saMkhyA artha temaja jyAM zaMkha artha ghaTita thatuM hoya tyAM zaMkha artha kara cogya che. teNe jiM tuM nAmalA) he bhadUta! nAma saMkhyA zuM che ? (nAma saMlA) nAma saMkhyA (traNa naM jIvA vA ghAva te nAma tA) je eka jIvanuM athavA A ajIvanuM athavA ghaNA javAnuM athavA ghaNA jIva ajIva e bannenuM "haMhA' AvuM je nAma rAkhavAmAM Avela che. te nAma saMkhyA che. ( jiM 4 TavA saMan) he bhadaMta sthApanAsaMkhyA zuM che? (vAsaMtA) sthApanAsaMkhyA, (4vi vA) kATha karmamAM (janme vA vAva se DhavANA) athavA pustakamamAM athavA keIpaNa citramAM athavA game te vastumAM "saMkhyA' A rUpamAM je Aropa karavAmAM Ave che, te sthApanAkhyA che. zakA-bAvaLA ja pavita) nAma ane sthApanAmAM zuM taphAvata che? uttara--LAja mAvaja, kALA rUpiyA nA hovAnA kAvadiyA vA ho nA nAma yAvaskathita hoya che, tema ja sthApanA Itvarika paNa hoya che. ane yAvata kathita paNa hoya che, nAmasaMkhyA ane sthApanAsaMkhyA A banne viSaye viSe artha ane bheda nAma Avazyaka temaja sthApanA Avazyaka mujaba samajI levuM joIe. A prakaraNa viSe pahelAM spaSTatA karavAmAM AvI che. teNe f4 ra rararaMa ) he bhadata' dravya zaMkhanuM zuM tAtparya che? uttara-zvatraMNA TurikA ) dravya zaMkhanA be prakAra hoya che. ta nA) jemake (jAnamako ca no bhAgamo ja ) Agama dravya zaMkha ane neAgama dravyazakha AmAM AgamanI apekSAe dravyazananA traNa prakAro hAya che. nAyaka dravyazakha, bhathazarIra dravyazakha ane jJAyaka zarIra bhavya zarIra tirikata dravyazakha. AgamanI apekSAe dravya zaMkhanA prathama ane dvitIya bhedanuM svarUpa draSAvazyakamAM pratipAdita thayela A prakAranI jema ja samajavuM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 195 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe. have Agama dravyazekhane je tRtIya bheda che. te enA karatAM vilakSaNa che. ethI sUtrakAra tenA viSe praznottara pUrvaka carcA kare che je jiM taM nAnA bhajavAtapittA rAraMvA?) he bhagavaMta! jJAyaka zarIra ane bhavya zarIrathI vyatirikata je dravyazakha che, tenuM svarUpa kevuM che? uttara- (kALacaramariyAnI vArittA vasaMlA tiki Yogar) jJAyaka zarIra ane bhavya zarIra e bannethI vyatikita dravyazaMkhanA traNa prakAro kahevAmAM Avela che. (taM nahA) tenA prakAre A pramANe che. (gr maviva, radvAra, amigiAmajore ca-) eka bhavika, baddhA puSka ane abhimukha nAma gotra, je jIva maraNa pAmIne anaMtara bhavamAM zaMkha paryAyamAM utpanna thaze, ne zaMkha paryAyamAM hajI sudhI abaddhAyuka che. chatAMe jyArathI te utpanna thayela che, tyArathI mAMDIne te ekabhAvika kahevAze. temaja je jIve zaMkha paryAyamAM minna thavA gya karmabaMdha karela che, e te jIva baMddhAyukazakha kahevAze. zaMkha nimAM je ja nikaTa bhaviSyamAM unna thanAra hoya temaja nIca netra rUpa karma jaghanya karatAM eka samaya bAda ane utkRSTathI antarmuhUrta bAda udayAbhimukha thanAra he ya, e te jIva abhimukha nAma gotra zaMkha kahevAze. A traNe prakAranA ja bhAva zaMkhatAnA kAraNu levA badala jJazarIra ane bhavya zarIra e banethI vyatirikta dravyazaMkha kahevAmAM AvyA che. s, zakA-jema ApazrIe bhAvasaMkhatAnA kAraNe eka bhavikane dravyazakha kahela che, temaja je dvibhAvika, tribhavika vagere jIve che, tene paNa bhAvazaMkhatA nA kAraNe dravyazakha kahevA joIe, paraMtu evuM kahevAmAM AvyuM nathI. ahI te ekabhAvikane ja dravyazaMkha kahevAmAM Avela che. ". uttara-zaMkA barAbara che, paraMtu dvibhAvika vagere jIvane je dravyazaMkha kahevAmAM AvyA nathI, tenuM kAraNa A pramANe che ke "evA te jIve bhAva aMtAmAM ahita kAraNa thatA nathI. ekabhavika jIva ja bhAva zakhatAnA amevahita kAraNa hoya che. ethI tene ja dravazaMkha kahevAmAM Avela che. je chavA maraNa pAmIne zaMkha paryAyamAM ja janma pAmanAra hoya tenuM ja nAma eka bhavika dravyazakha che dvibhAvika vagere evA hotA nathI, kemake teo maraNa pAmIne, zakha paryAyamAM ja prathama bhavarUpamAM utpanna thatA nathI, paraMtu bIjI paryAyamAM utpanna thaI jAya che. eTalA mATe temanAmAM bhAvazatA pratye kAraNutA upasthita thatI nathI ane tethI ja temanAmAM dravyazaMkhatA paNa kahevAmAM AvI nathI. eka bhavika vagere je traNa prakAranA A zaMkha jIve che, teomAMthI (ghAmavira be sa) he bhata! je ekabhAvika jIva che, te (gmvipatti) eka bhAvika nAmavALA (/) kAlanI apekSAe divAM mAra) keTalA samaya sudhI rahe che? " 1 uttara-(somLa torg avai gagii ) ekabhAvika jIva nAmavALe jakSanyathI te eka antarmuhurtA sudhI rahe che ane utkRSTathI te eka anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 196 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , avakATI sudhI rahe che. AnuM tAtparya, A pramANe che ke "pRthivI vagere kaI eka bhavamAM antarmuhurtA sudhI jIvita rahIne pachI je mRtyu thatAM ja zakha, - paryAyamAM utpanna thaI jAya che, evo te ekabhAvika jIva achatta. sudhI - eka. bhavika zaMkha kahevAya che. tema ja je jIva mastha Adi koI eka bhavamAM -utkaTa rUpathI eka pUrvakeTi sudhI jIvita rahIne mRtyu thatAM ja zaMkha paryAyamAM : panna thaI jAya che, te eka pUrvekeTi sudhI eka bhAvika zaMkha kahevAya che. jIvanuM : 'AyuSya antamuhUrta karatAM kama hotuM nathI. eTale ke jIvanuM ochAmAM zAka AyuSya aMtamuhUttanuM hoya che. eTalA mATe jaghanyapamAM antaryuMttanuM grahaNa karavAmAM AvyuM che. je jIva pUrva keTiga karatAM adhika ": AyuSyavALa hoya che, te asaMkhyAta varSa jeTaluM AyuSya dharAvatA hovAthI maya pAmIne deva paryAyamAM ja utpanna thAya che. zaMkha paryAyamAM nahi eTalA mATe utkaTa padamAM pUrvakaeNTi rAkhavAmAM Avela che. (1are i ?! dArA rijAo varija hora) he bhadanta ! je baddhAyuSka jIva hoya che, te A baddhayuSka che.( A nAmavALo kayAM sudhI rahe che? ' : uttara-(goLe saMtomuhui, puravaThokItimA) baddhAyuSka jIva : bAyuka zaMkha A nAmavALA jaghanyathI antamuhUta sudhI ane utkRSTathI eka kaTi pUrvanA vibhAga sudhI rahe che. tAtparya A pramANe che ke ke " bhumAna AyuSya jaghanyathI antarmuhUtta jeTaluM zeSa rahI jAya che, tyAre jIva : Ayune baMdha kare che. ane bhUjyamAna AyuSya utkRSTathI jyAre eka pUrvakeTinA vibhAga jeTaluM bAkI rahe tyAre jIva Ayune baMdha kare che. amigdhanAmajora mane ! nipuNanAmanovari jaja zivaM zo) abhi mukha nAma gotra zakha he bhadaMta! abhimukha nAma gotra A nAmavALA kALanI apekSAe keTalA samaya sudhI rahe che? uttara-(phaLef samartha koLe saMtomutta) abhimukha nAma getra zaMkha abhimukha nAma gotra A nAmavALo jaghanyathI te eka samaya sudhI ane utkRSTathI eka akhtamuhUrta sudhI rahe che. AnuM tAtparya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 197 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe che ke "abhimukhatA sAmiyane lIdhe ja thAya che ethI - abhimukha nAma getravALA dravya zaMkhanI sthiti jaghanyathI eka samayanI mAMnuM : hakaprathI; atarmahatta jeTalI kahevAmAM AvI che. A badhAM eka . bhaTvaka Adi dravyazaMkha A kathita sthiti pachI pharI niyamAnusAra bhAvazaMkha banI jAya che. A kathananuM tAtparya A pramANe che ke "eka bhAvika jIva dravya zaMkha jaghanyathI atamuhUrta sudhI ane utkRSTathI eka koTi pUrva sadhI rahe che, tyAra pachI te bhAva kha banI jAya che. eTale ke zaMkha paryAyamAM parivartana thaI jAya che. eTalA mATe ekabavika jIvanI dravyazakha rUpamAM rahevAnI sthiti pUrvokata jaghanya ane utkRSTa kahevAmAM AvelI che. A pramANe baddhAyuSka vagere vize paNa jANI levuM joIe. (rayALe jo no ja kaMi kura) have sUtrakAra sAta namAMthI kyA naya A traNa zaMkhemAMthI kayA zaMkhane mAne che. te viSe kathana kare che. (tastha amainttaradAtta rivi phurasRti inhA maNithaM vAthe, amapunAmanoraM ) naigamanaya, saMgrahAya, ane vyavahAranaya A traNe naye sthala dakiTavALA hoya che, ethI ee traNe prakAranA zAne mAne che. evuM jovAmAM Ave che ke je bhUla daSTi- vALA hoya che, te bhaviSyamAM thanArA kAryanA kAraNamAM kAryopacAra karIne tene che te rUpamAM vartamAnamAM kahyAM kare che. jema keI bhaviSyamAM rAjA thanAra hoya - te evA rAjaputrane leke vartamAnamAM rAjA kahetAM hoya che. je ghaDAmAM ghI * bharavAnuM che, tene pahelethI ja ghUtaghaDe kahevA lAge che. A pramANe eka A bhavika baddhAyuSka ane abhimukha nAma gotra A traNa prakAranA dravya * zaMkha bhaviSyamAM bhAva zaMkhe thaze. atyAre te che nahi, paraMtu - atyArathI ja emane bhAvazakharUpamAM kahenArA A traNa na che. ethI ja A traNe traNa na A traNe zaMkhene mAne che. (gao suvi - hiMuM cha-saM vAvavuM ja minu nAma,raM " Rju sUtranaya be te prakAranA zaMkhene mAne che. eka bAyuSka zekhane ane bIjA abhimukhanAma - gotra zaMkhane eka bhAvika zaMkhane te mAnatuM nathI. kema ke A naya pUrva : nAnI apekSA vizuddha hoya che ane vartamAna samathavata paryAyane ja grahaNa - che ethI ekabhAvikazakhane A naya bhAvazaMkha pratye ati avaDita havA badala ati prasaMganA bhayathI svIkAra karato nathI. baddhAyuke 2 abhimakhanAmazetra zakha e bhAvazaMkhanI pratye ativyavahita nathI. paraMtu samIpa che ethI emane mAne che. rigi karanayA mihala: ==LAM hRtti) zabda, samabhirUDha ane evaMbhUta A traNe na abhimukha nAma gotra zaMkhane mAne che. bene nahi. A naye Rju satra nayanI apekSA paNa vizuddha hoya che. eTalA mATe emanI dRSTie baddhAyukkazakha paNa bhAva zaMkhanI pratye ativyavahita hoya che. phakta eka abhimukha nAma gotra nahi. ethI Ane ja zaMkhe mAne che. ( i nALacarIra madira sara vArittA prAsaMlA che te no kAnama no vaNA-se te vasaMet) A pramANe, nAyakazarIra bhavya zarIra vyatirikta dravya zomAM svarUpanuM A kathana che ne anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 198 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamanI apekSAe dravya zaMkhatA leTThanuM A pramANe vaktavya samAsa thatAM dravya zakhatA svarUpanuM kathana samApta thayu che tema samajavuM. bhAvA--A sUtra vaDe sUtrakAre sakhyA pramANunA nirUpaNuAra'bhanuM thana spaSTa karyu che. AmAM teezrIe Ama kahyuM che ke saMkhyA pramANunAmasaLyA ? sthApanAmakhyA 2, dravyasa pA3, aupamyasakhyA 4, parimANu sakhyA 5, jJAnasakhyA 6, gaNanAsA 7. ane bhAva saMkhyAnA bhedathI ADa prakAranuM che. AThamAMthI trajhunA rUpanuM varNana sUtrakAra ahI kare che ane zeSa pAMcanuM varNana have pachI karaze. AmAM saMkhyA pramANunA saMbadhamAM Ama kahevAmAM AvyuM che ke 'sava' A pada zaMkha-xkhyA ane zakha A banne anei spaSTa kare che, ethI jyAM je zabdanI ghaTanAthI atha-pratIti hoya tyAM te zabdanI ghaTanA karIne vikSita anI sa'gati mesADI levI joIe. kAI paNa chatra athavA ajIva di padmAnI sakhyA evu' nAma rAkhavu. te nAmasakhyA kahevAya che. kASTha dama vageremAM A sakhyA che A jAtanI sthApanA karavI tenuM nAma sthApanA sakhyA che' 'nAma sakhyA' ane sthApanA sakhyAmAM taphAvata che, te A pramANe che ke nAma yAvatkathita hoya che. ane sthApanA tvarika paNa hAya che ane cAvatkathita paNa hoya che. A viSe spaSTatA nAmamAvazyaka ane sthApanA AvazyakanA prakaraNamAM pahelA karavAmAM AvI che. 'TuvasaMvA' nA vicAramAM 'sa'kha' zabdanA artha saMkhyA paraka levAmAM AvyeA nathI. paraMtu Ane atha za'kha para levAmAM AvyA che. Agama ane nAAgamanA bhedathI zakhanA meM prakArA kahevAmAM AvyA che. AmAM Agama zakha ane nemAgama zaMkhanA bheda rUpa jJAyaka zarIra bhayazarIra za'kha-emanuM svarUpa dravyAvazyakatAnA prakaraNamAM kathita bheda mujaba ja jANI levu joIe. A anta-jJAyaka zarIra ane bhacazarIra zakhathI bhinna dravya zakhanA eka vika, baddhAyuSya, ane abhimukha nAma gAtra A traNe bhedo che. je jIve utpanna thaIne hajI sudhI za'kha paryAyanI Ayune adha karyAM nathI paraMtu maraNa prApta karIne je zaMkhanI paryAyamAM ceAsa utpanna thavAneA che, eveA zakha paryAyamAM utpanna thavAnA pUrve prathama bhavamAM sthita jIva te ekavika zaMkha che. enI jaghanya sthiti aMtarmuhUttanI ane utkRSTa sthiti eka krAti pUrvanI che. te badghAyuSTha zakha te jIva kahevAya che ke a0 79 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 199 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeNe zaMkha paryAyamAM utpanna thavA jeTalA AyuSyane baMdha karI lIdhuM che. anI sthiti jaghanya antamuhartAnI ane utkRSTa eka kaTi pUrvanA tribhAga pramANa che. jenA dvIndriya jAti vagere rUpa nAma karma ane nIca gotra rUpa tra karma jaghanyathI eka samaya sudhI ane utkRSTathI anamuhUrta sudhI ulyAbhimukha thatA nathI e te jIva abhimukha nAmazetra zakha che. AnI javanya sthiti eka samayanI ane utkRSTa sthiti atarmuhUrtanI che. potapotAnI sthiti pUrI thatAM ja A sarva bhAvazaMkha banI jAya che negamaya, saMgahana ane vyavahAranaya A traNe naya A traNe prakAranA zaMkhane mAne che. rAju sUtranaya karbhAvika zaMkha sivAya be prakAranA zaMkhane ane ekaabhimukha nAmazetra zakhazikha, samadhirUDha ane evaMbhUta naya mAne che. sUtra 230 aupa saMkhyA kA nirupaNa have sUtrakAra pamya saMkhyAnuM nirUpaNa kare che. ."se ki taM oSammasaMkhA?" ityAdi zabdArtha - jiM tuM ghovANaMear ?) he bhadata! pampa saMkhyAnuM tAtparya zuM che ? uttara : (zovarmavaMtA raviNA pauLA) aupabhya saMkhyA cAra prakAranI kahevAmAM AvI che. (d aNa) jema ke (Satyi saMthe cetavamAM 14vaparAza, kari laMce zAMtA ba vavaNikana, garika saMrtha saMtALa sAmijhA) jayAM saduvatu sadu vastunI sAthe upamita karavAmAM Ave che, te aupamya saMkhyAne prathama prakAra che. jyAM saduvastu asaduvastunI sAthe upamita karavAmAM Ave che te aupabhya saMkhyAne bIjo prakAra che. jyAM asalvaratu kadavatanI sAthe upamita karavAmAM Ave che, te pAmya saMkhyAno trIjo prakAra che. (tyi taLe gaNatALa mika) jyAM asaduvatu asatvaratunI sAthe upamita karavAmAM Ave che te pAmya saMkhyAne je prakAra che. pagya zabdane artha upamA che temaja vastunA parivadanuM nAma saMkhyA che. upamA ApIne vastune nirNaya karo athavA upamA pradhAna je vastune nirNaya hoya che, te pamya saMkhyA che. A upamAna upameyanI sattA ane asattAthI pUrvokta rUpe cAra prakAranuM thAya che. (tasya sAthe saMtaeNaM savamijjai jahA-saMtA arihaMtA saMtarahiM puravarehi kavADehi saMtarahiM vacchehiM amijjati, taM-jahA,-puravara kavADavacchA phalihabhuyA du'duhitthaNiyaghosA sirivacchaMkiyavacchA - savve'vi jiNA pauvvIsa) AmAM je aupabhya saMkhyAne prathama prakAra che te A pramANe che, jema ke arihaMta lAgavAnuM vakSasthaLa mukhya nagaranA kapATa jevuM hoya che. ahI 24 arihaMta bhagavaMta satrUpa che ane paravaranA kapATa paNa sadupa che sArUpa kapATenI sAthe ahaMta bhagavaMtenA vakSasthaLe upamita karavAmAM AvyA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 200 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ahIM kapATa upamAna bhUta che ane ahaMta bhagavaMtanuM vakSasthaLa upameya bhUta che. A pramANe ja ema kahevuM ke A ahaMta bhagavaMtonI bhujAo parighAnA AkAra jevA hoya che. emanuM vakSasthaLa zrIvatsathI aMkita hoya che. duMdubhinA svara je emane nirdoSa hoya che. AnuM tAtparya A pramANe che ke je vyakti tIrthakaronA vakSasthaLa vagere kevAM hoya che? A vAta jANavA IcchatA hoya, te puravAra, kapATa vagere upamAnothI jANI le che A pramANe je ke upamAna bhUta puravAra, kapATa vagerethI upameyabhUta A vakSasthaLa vagere che, chatAMe eo tIrthaMkaranA avinAbhAvI hovAthI temanA upamita thavAthI tIrthaMkara paNa upamita thaI jAya che. ethI (saMar rirA, tapahiM puravahuM) ItyAdi rUpathI sUtrakAre kahyuM che. A pramANe ahI upameya bhUta tIrthakaronA upamAnabhUta puravara kapATAdikathI saMkhyA nizcita thaI jAya che A aupabhya saMkhyAne prathama prakAra che. aupabhya saMkhyAne je "haMtaya jIvaMta kavaminAra A bIjo prakAra che, te A pramANe che ) jema ke (vaMta ne zaniritoLicamagvALa sAravAraM raMtaf GjovAyAvahiM kamiile) nAraka, tiryaMca, manuSya ane deva emanuM AyuSa palyopama pramANu ane sAgaropama pramANa che A kathanamAM narayika vagere nuM Ayu sadrapa che ane popama sAgaropama e asarUpa che. kema ke eo jana pramANa patyamAM sthApita karavAmAM Avela bAlAjhAdanI parikalpanA mAtrathI paripita thayelAM che. ahIM nArAdinuM AyuSa upameya ane palyopama sAgaropama vagere upamAna che kema ke emanA vaDe temanuM mahatva sAdhita thAya che. A pramANe A dvitIya prakAra che. tRtIya prakAra A pramANe che. (4) jema ke (saM gaNA pariya paraMtaM calaMtabiTaM par3atanicchIraM, patraM ca basaNapataM kALappattaM bhaNai gAI) "asaMghe sataghai safmarajJA" A aupampanA trIjA prakAra che. AmA asadu vastu saduvaDu vaDe upamita karavAmAM Avela che. jema ke-vasantanA samayamAM je sarva rIte ekadama jINuM thaI gayA che, DAMkhaLIthI je tUTI gayA che ane ethI ja je vRkSanI nIce paDela che, jene sAra bhAga sAva zuSka thaI gayo che, temaja vRkSanA viyogathI je atIva duHkhI thaI rahyA che evA pAMdaDAe navA pAMdaDAne A gAthA kahI ke (nada tu ta ga ta va de uda dA nA zabde kAra paraMd, vaMdu paraM divALa) je hAlatamAM tame atyAre cheame paNa pahelAM evA ja hatA. temaja A samaye ame je sthitimAM chIe, tame paNa eka divasa e sthitimAM Avaze ja. A pramANe kaI kharatA ja pAMdaDA e navadugata kisalane kahyuM. ahIM "huM' pUrvaka ji' dhAtune "adA Adeza thayela che. ethI "sA. ne artha zirAti che. tAtparya AnuM A pramANe che ke jINuM pAMdaDuM, navIna pAMdaDAM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 201 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAne A zikhAmaNa Ape che ke-he navIna kisalayo! hamaNu jema tame Arakata, snigdha ane rUpasaMpanna cho temaja atIva kamaLa lAge che, badhA lokonA netrane AkRSTa karI rahyA che, yAda rAkhajo ke ame paNa evA ja hatA. deva durvipAke ja Aje amArI A dayanIya hAlata karI nAkhI che. je ame pAMDuvarNa ane niprabha thaIne vRntathI yuta thayA chIe, temaja bhUmi para paDIne dhUli dhUsarita thaI rahyA chIe. tame amArI vAta cokkasa yAda rAkhajo ke eka divasa e Avaze ke tamane paNa samaya evuM banAvI makaze. kema ke saMsAranI kaI paNa vastu aniya hovAthI eka sthitimAM rahI zake ja nahi. ethI svAbhyadayamAM ahaMkAra ane para durdazAmAM tenA pratye anAdarabhAva kadApi na rAkhe. (na vi asthi, pica zodhI rahyA jirathaigvi samAM haju paNa cA maricAvivonaTrAI) A sUtrapATha vaDe sUtrakA2 A vAta spaSTa kare che ke ahI je pAMdaDAonI vAtacIta varNavavAmAM AvI che, evI rIte te temanI vAtacIta koIpaNa 1 80 divase saMbhavI zake ja nahi, AvI vAtacIta na koI divase thaI che, ne have pachI keIpaNu divase thaze, paNa ahIM je upamA prakaTa karavAmAM AvI che, lainene samajAvavA mATe ja prakaTa karavAmAM AvI che, vRkSapatronI samaddhi ane A amRddhinA zravaNuthI bhavya jIvone sAMsArika samRddhi vize je virAgabhAva utpanana thAya phakta te mATe ja A anyokti ahI' kahevAmAM AvI che, "ha tume tA " ahIM kisalayapatronI avasthA vaDe pAMDupatranI avasthA upamita thayeDhI che. upamAnabhUta kisalayapatrAvasthA-tatkAlamAM hovAthI sArUpa che, ane upameyata tathAvidha pAMDapatrAvasthA avidyamAna hAvAthI asarUpa che. temaja "tame ki jaNa ghA =hA thI ahI pAMDapatrAvasthA tatkAlavata hovAthI sadarUpa che ane kisalayanI tathAvidha avasthA bhaviSyat kAlavatI hovA badala tatkAlamAM vidyamAna na hovAthI asadurUpa che. A pramANe asat sat vaDe upamita thayela jANavuM joIe, cata bhaMga A pramANe che. AmAM "saMtAM saMgharphe kAmikA asadu35 padArtha asadUra padArtha vaDe upamita thayela che. () jema ke (hAra virALe tadA ravivALuM) khara (gardabha) nA viSANa (jhaMga) che, tevA ja zaza viSANa (zazalAnA zRMgo) che. eTale ke khara viSANunI jema zazaviSANa che. A vAkayamAM upamAnabhUta kharaviSANu che, te eo vikALamAM paNa satva viziSTa na hovAthI asadarUpa che. ane upameyata je zazaviSANe che : te paNa kAlatrayamAM asatva viziSTa hevA badala asaduMrUpa che. A pramANe, ahIM asatathI asat upamita thayela jANuvuM joIe. A caturtha bhaMga che. (se te govANA) A pramANe A myasaMkhyAnuM nirUpaNa jANavuM joIe. A sUtra 231che * * anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 202 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parimANa saMkhyA kA nirupaNa have sUtrakAra parimANu saMkhyAnuM nirUpaNa kare che-- che je te rimALA ' ityAdi zabdArtha--te jiM hai himAvaMtA ?) he bhata! te parimANa saMkhyAnuM svarUpa kevuM che? (rimAnaraMvA suvier gowttA) uttara--parimANa saMkhyA be prakAranI kahevAmAM AvI che. (ta kagr) jema ke (hRtripurAribALasaMsA, vidivAvakuvAdimAgasaMjJA ca) eka kAlikakRta parimANasA, bIjI daSTivAdabruparimANu saMkhyA paryAva vagere rUpa saMkhyAnuM nAma parimANu saMkhyA che. ( f #AthigvArikAdhaMlA ?) he bhedatI kAlikakRtaparimANusakhyA zuM che ? uttara--(dADhiyagvArimAlA goLavi paura) kAlikakRta parimANasaMkhyA aneka prakA2nI kahevAmAM AvI che. (taM naha) tenA prakAre A pramANe che. (vAvalaMtA, zaraNA, saMjayalA, vasaMta, rAyasaMnnA, nArANA khilogasakhA, veDhasakhA, nijuttisaMkhA, aNuogadArasakhA, uddesagasakhA, ajjha yaNakhakhA, suvakhadhamakhA, agasakhA, se taM kAliyasuyaparimANasakhA) paryAvasaMkhyA, akSarasaMkhyA saMghAtasaMkhyA, padasaMkhyA, pAdasaMkhyA, gAthAsaMkhyA, saMkhyA, veSTasaMkhyA, niryukitasaMkhyA, anugadvArasaMkhyA uddezakasaMkhyA, adhyayanasaMkhyA, mRtakadhasaMkhyA aMgasaMkhyA, AmAM "paryA' nAma "nA" athavA "gha' nuM che. A rUpamAM je saMkhyA che, te vasaMcA" che. A paryavarUpa saMkhyAkAlikazratamAM anaMta paryAyAtmaka che. kemake eka eka akAra Adi akSaranA temaja emanA varUpa jIvAdivaratunA dareke darekanA anaMta paryAye hoya che. A pramANe bIje paNa samajI levuM joIe. paraMtu je akSarasaMkhyAdika che. te anaMta nathI, saMkhyAta che. akAra Adi akSara rUpa saMkhyAnuM nAma akSarasaMkhyA che. te A AkAra Adi akSara sakhyAta che, ethI akSarasaMkhyA paNa sakhyAta che. dvayAdi akSarezanA saMcAganuM nAma saMghAta che. A saMghAta rUpa je saMkhyA che, te saMghapatasaMkhyA che. hayAdi akSarane saMga saMkhyAta che, ethI A paNa jagyAta che. sumanta ane tigatarUpa pada hoya che. A padarUpa saMsthAnuM nAma pasaMkhyA che. pada saMkhyAta hovAthI tadurUpa saMkhyA paNa saMkhyAta che. gAthA vagereno je caturtha aMza che. tenuM nAma "pAda' che A pAdarUpa saMkhyAnuM nAma pAdasaMkhyA che. pAda saMkhyaya hoya che, eTalA mATe pAdarUpa saMkhyA paNa saMkhyAta che. prAkRta bhASAmAM lakhAelA chaMda vizeSanuM nAma jAthA' che. A gAthArUpa saMkhyAnuM nAma "iAthar' saMkhyA che. A gAthAo saMkhyAta hoya che, ethI gAthArU saMkhyA paNa saMkhyAta che. anuSku vagere chorUpa kaleka hAtha che. A zloka saMkhyAta che. ethI A rUpa saMkhyAta ja che. A pramANe venTasa khyA niryukita saMkhyA, anugadvAra saMkhyA uddezaka saMkhyA, adhya yana saMkhyA, zrutaskaMdhasaMkhyA, aMgasaMkhyA A sarve paNa saMkhyAla ja che. kemake A veSTakAdi saM yAta hoya che. veSTakanAma vizeSanuM che, nikSepa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 203 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niryukti upavAta nikita ane sUtrasparza niyukitanA bhedathI niryukitanA traNa prakAre che. vyAkhyAnA upAyabhUta je satpada prarUpaNutA vagere che. te athavA te ja upakrama vagere che te anugadvAra che. adhyayananA aMza vizeSanuM nAma "uddezaka che. zAstranA aMzavizeSanuM nAma "adhyayana' che. adhya. yunenA samUharUpa zAstranuM nAma zrataka" che. AcArAMga vagere AgamanuM nAma "aMga che. A rIte kAlikakRta saMkhyA zuM che? te samajAvavAmAM AvyuM che. have daSTivAda parimANu saMkhyA zuM che? te viSe kahe che. te raM phiTriAtharimAnaHllA ?) he bhedata! dRSTivAda parimANu saMkhyA zuM che? uttara--(vidivAlasurArinAnAMNA aneviNA puomttA ?) dakiTavAda zrata parimANasaMkhyA aneka prakAranI kahevAmAM AvI che. (ta karA) jema ke (vAMa slNa bagNo rAmasaMskA, nAdullA , pArivAraMvA pAduvAdupiyA giaa, saraghuvaMar) paryAvasaMkhyA, yAvat anugadvAra saMkhyA, prAvRtasaMkhyA, prAthatikAsaMkhyA prAbhUta prabhUtikA saMkhyA ane vahusaMkhyA paryavasaMkhyAthI mIna anuyogadvAra saMkhyA sudhInA zabdano artha pUrvanI jema ja samajavo joIe. prAbhUta vagere je che, te pUrvamAM ja samAviSTa thaI jAya che. ane e zratanA adhikAra vizeSa kahevAmAM AvyA che. (he saM pirivArasurabhiAnAMNA) A rIte dakiTavAdamRtanI parimANu saMkhyAnuM svarUpa che. rimALAraMar) A pramANe A pariNAma saMkhyAnuM svarUpa nirUpaNa che. te 4i R nALAsaMNA) he maMdata ! jJAnasaMkhyA zuM che? uttara--(kALAdiA jo , saM sa rio, Lei zani, rijika seLittio karuM grijALI, renja veSo che teM kALAraMal) jJAna35 saMsthAnuM nAma jJAnasaMkhyA che. A jJAnasaMkhyA che jene jANe che, te 35 haya che. AnuM tAtparya A pramANe che ke je devadatta vagere je zabda vigere jANe 40 8 che, te devadatta te zabda jJAnavALe kahevAya che. ethI jJAna ane jJAnI e baMnenA abhedapacArathI devadatta vagere paNa jJAnasaMkhyA rUpa kahevAya che. jema zabdane jANanAra zAbdika, gaNitane jANanAra gaNika, nimittane jANanAra nemittika, kAlane jANanAra kAlajJAnI ane vivekane jANanAra vaidya kahevAmAM Ave che. sU0 23rA A gaNanA saMkhyA kA nirupaNa have sUtrakAra gaNanA saMkhyAnuM nirUpaNa kare che. 'se kiM taM gaNaNAsaMkhA' ityAdi / anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 204 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdArtha -(a fi te zALAsaMlA ?) he bhadata. gaNuNAsakhyA zuM che? uttara-(vaLagAlA) gaNanA saMkhyA A pramANe che. gaNanA saMkhyAmAM eo ATalA che. A rIte gaNatrI karavAmAM Ave che. ethI "e ATalA che' A rUpamAM je gaNatrI che, tenuM nAma "gaNanA che. A gaNunA rUpa je saMkhyA che, te gaNunA saMkhyA che, A be vagere saMkhyA rUpa hoya che. eka saMkhyA rUpa nahi kema ke (patra jaLa ve) eka gaNanAmAtra kahevAya nahi. AnuM tAtparya A pramANe che ke eka ghaTa vagere padArthane jevAthI baTAdika che prAyaH evI pratIti thAya che, na ke eka saMkhyA viziSTa eka * mUkela che evI pratIti thAya che, athavA-levaDa-devaDa karatI vakhate eka vastunI ghaNuM karIne gaNatrI thatI nathI, ethI asaMvyavahAryA hovA badala athavA alapa hovA badala ekane gaNanApAtra mAnavAmAM Avela nathI. (huce mi saMbhA) be Adi rUpa A gaNunA saMkhyA (saMgara zaheranA ) saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta A rUpamAM traNa prakAranI kahevAmAM AvI che. AmAM je saMkhyAtarUpa gaNunA saMkhyA che, te jaghanya saMkhyAta, utkarSa saMkhyAta ane ajaghanya anutkRSTa saMkhyAtanA bhedathI traNa prakAranI hoya che. asaMkhyAta 25 je gaNunA saMkhyA che, te paNa parItAsaMkhyAta, sastAsarakhyAta ane asaMkhyAtA asaMkhyAtanA bhedathI traNa prakAranI hoya che, paraMtu AmAM paNa eka jaghanya utkRSTa, ajaghanya anutkRSanA bhedathI traNa bheTa thaI jAya che. A pramANe asaMkhyAtanA 9 bheda thaI jAya che. Ane A rIte samajavuM joIe ke mUlamAM asaMkhyAtanA parItAsaMkhyAta, yuktAsaMkhyAta, ane asaMkhyAtAsaMkhyAta A traNa bheda che. AmAM je parItAsaMkhyAta che, tenA traNa prakAre A pramANe che. (1) jaghanyaparItAsaMkhyAta (2) utkarSaka parItA saMkhyAta, (8) ajaghanyakarSaka parItAsaMkhyAta. A pramANe yukatAsaMpeya ane asaMkhyayAsaMkhyayanA paNa bheda jANavA joIe, * asakhyAta 1 parItAsaMkhyAta yuktAsaMkhyAta asaMkhyAtAmrakhyAta 1 jaghanyaparItAsaMkhyAta 1 jaghanyayuktAsakhyAta 1 jaghanya 2 utkaparItAsaMkhyAta 2 utkRSTa yuktAsaMkhyAta 2 utkRSTa 2 ajaghanyakaSTa parItA 3 ajaghanyotkarSaka 3 ajaghanya yuktA saMkhyAta, TharSaka temaja anaMtanA ATha bheda A pramANe che. (1) parItAnaMtaka, (2) cuktAnaMtaka, (3) anaMtAnaMtakanA AmAM parItAnattaka ane yuktAnaMtakanA traNa traNa bheda che. anaMtAnataMkanA be bhede che. kema ke AmAM utkRSTanI apekSAthI anaMtAnaMtaMkanA bhedo thatA nathI. karSaka A pramANe che.--: (iad anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 205 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) parItAnAtaka (2) yuktAnaMtaka (3) anaMtAnaMtaka (1) jaghanya parItAnaMtaka (1) jaghanya yuktAnaMtaka (1) jaghanyAnantAnaMtaka (2) utkarSaka parItAnaMtaka (2) utkarSaka yuktAna taka (2) ajagharSakAnatA(3) ajaghanya utkarSaka (3) ajaghanyakarSaka naMtaka. parItAne taka yuktAnaMtaka, * * ahI utkRSTa anaMtAnaMtaka e bheda kaI jagyAe saMbhavita na hAvAthI thatA nathI. sUtranA samasta padene saMkSepa artha sugamya che. ethI alaga tene artha lakhavAmAM AvyuM nathI. e sU. 233 che . jaghanya saMkhyaka kA nirupaNa have sUtrakAra eja viSayane vistAra pUrvaka kahevA mATe sarva prathama saMkhyAtanI prarUpaNa kare che.-- 'jahaNNaya saMkhejjayaM kevaiyaM hoi' ityAdi / zabdArtha --(goLavaM tadAthe karaze Droi) he bhadana ! jaghanya saMkhyAta keTalA hoya che. eTale ke kaI saMkhyAthI mAMDIne kaI saMkhyA sudhIne jaghanya saMkhyAta mAnavAmAM Ave che. uttaraH-- -tenA para kAgaLa purajozAruM kALajuM vAgha che ja haes a SAva) ahI be jaghanya saMkhyAta hoya che. A pachI traNa cAra vagere saMkhyA ajaghanya anukarSa hoya che. ane A ajaghanya anu karSa tyAM sudhI mAnavAmAM Ave che ke jyAM ukRSTa saMkhyAtanuM sthAna prApta thatuM nathI. (3o le gaye vartha zo) he bhadanta ! utkRSTa saMkhyAta ao 82 kayAM hoya che? uttara sAMbhaLo--(3oracaraNa saMkAtharaNa paravaLa riphAmi) huM utkRSTa saMkhyAtanI prarUpaNa karuM chuM. teNe kahAnAmA pare viyA) jema keI eka palya hoya, (aaN goyANAvadarahuM mAyAmaviradLa, rii joyaNasayasahassAiM solamasahasmAiM doNiya sattAvIse joyaNasae, tiNNiya kose aTThAvIsaM ca dhaNusayaM, terasaya aMgulAI, addhaM aMgulaM ca kiMci visesA di na vo) ane te laMbAI ane pahoLAImAM eka lAkha jana hoya. A sthitimAM tenI paridhi traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIza jana traNa gAu 120 dhanuSa ane kaMIka vadhAre 13mA AMgaLa pramANu hoya che. ukataMca karIne e ja bhAva A (riNI rijhaghaNo) vagere gAthA vaDe prakaTa karavAmAM Avela che. A pramANe palyanuM pramANa jabUdvIpanA pramANu jevuM hoya che. A patya nIce ATaluM badhuM UMDuM jatana rahyuM che ke ratnaprabhA pRthavIne je ratnakAMDa che, tene phADIne vAkAMDa sudhI jatuM rahyuM che. ra La varase siddha thayALe magi) have A palya siddhA-sarSathI parita hoya (to te ifuddhathaahuM sIvaNakuNAlaM 3DhAre ghey) A sarSapAthI dvIpasamonA uddhAra gRhIta thAya che. (paLo lIje, no samude ghauM pakkhippamANeNaM 2 jAvaiyA dIvasamuhA vehiM siddhatthehi apphuNNA esa. gvarUpa che) keTalA dvIpa samudronA uddhAra ne grahaNa karavAmAM Ave che, enA mATe sUtrakAra kahe che ke "eka sarSapadvIpamAM nAkhe, eka sarSa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 206 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudramAM nAkhe, A rIte karatAM karatAM te sarva sarvapine dvIpasamudramAM nAkhIne samApta karI de. je dvIpamAM ke samadramAM te aMtima eka sarSa samApta thaI jAya, tyAM sudhInA eTale ke prathama ja budvIpathI mAMDIne te aMtima dvIpa ke samudra sudhInA jeTalA dvIpa samuho che, tyAM sudhInuM kSetra anavasthita patya mAnavAmAM Avela che. tAtparya A pramANe che ke A rIte A sapanuM prakSepaNe mANasa te karI zake ja nahi. devADika karI zake che. ethI evI asaka95nA karavI joIe ke kaiI devAdika te sarSapamAMthI laI laIne eka eka sarSA dvIpa ane samudramAM nakhate jAya che. A pramANe jeTalA dvIpa ane samudramAM te sarSa pa eka eka karIne badhA nAkhI devAmAM Ave che, teTalA pramANe kSetrane anavasthita 5tha rUpathI kapita karavAmAM Ave che. (14nA ThATI evaiyANa salAgANaM asaMlappA logA bhariyA, tahA vi ukkosayaM saMkhejjayaM ne jAya) tyAra pachI 1 eka sarvapa zalAkA pa9yamAM nAkhavAmAM Ave che. A rIte ja bUDhIpa pramANuvALA pathamAM sthita te sarSa, tulya zalAkAethI paripUrNa zalAkA pa9ya rU5 je leAko che. te keTalA che, te kahevAya nahi, eTale ke eka, deza, se, hajAra, lAkha karoDa, vagere rUpamAM temanI gaNatrI karavAmAM AvatI nathI eTalA mATe ja te asaMkhyAta kahevAmAM Avaze ? te te barAbara nathI. paraMtu te khUba vadhAre ja mAnavAmAM Avaze, te zuM te utkRSTa saMkhyAta kahevAmAM Avaze ? nahi, paNa A barAbara nathI. ATaluM havA chatAM e temanI gaNatrI utkRSTa saMkhyAtanI zreNamAM thatI nathI. sArAMza A pramANe che ke "anavasthita kSetrarUpa palyamAM eka eka karIne nAkhatAM-nAkhatAM jyAre badhA sarvapanA dANAo pUrA thaI jAya, tyAre eka sarvapano dANe jaMbudvIpa pramANa tulya palyamAM nAkhavAmAM Ave che. Ama karatAM karatAM jyAre te zAlAkA palava kaMTha sudhI pUrita thaI jAya che ane evA ghaNA zalAkA paya jyAre saMpUrita thaI jAya che tyAre paNa tyAM utkRSTa saMkhyAnuM sthAna prAraMbha thatuM nathI. lekamAM je ke evI prasiddhi che ke AkaMTha pUrita sthAnane A pUrNa bhareluM che, Ama je kahevAmAM Ave che, te phakta lekarUDhithI ja kahevAmAM Ave che. kema ke te kharekhara pUrNa rIte pUrita thayela nathI saMpUrNa rIte ThAMsI-ThAMsIne bhareluM hoya te ja pUrNa-pUrita kahevAya che. te pachI temAM eka sarSapa nAkhavA jeTalI paNa jagyA rahetI nathI. ane tyAMthI ja utkRSTa sakhyatanuM sthAna prAraMbha thAya che. zaMkA --zuM pUrepUruM bhareluM na hoya chatAMe lokamAM A saMpUrNa rIte pUti che, Ama kahevAmAM Ave che ? hAjI, kahevAmAM Ave che. zuM tame Ane daSTAnta ApIne samajAvI zake che ? te bhale samajAve. (jo hi to) AmAM dRSTAnta kayuM che? te sAMbhaLe hAnAmag je vicA) jema ke eka maMca hoya ane te (gamaDhALa paripa) AmaLAothI pUrita hAya (taratha ghare kAmane krioN sevi mAgha) temAM eka AmaLuM je nAkhavAmAM Ave che te paNa samAviSTa thaI jAya che. (gaoo vi vallare anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 207 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi mAra) bIjuM paNa nAkhavAmAM Ave te te paNa samAviSTa thaI jAya cha. (evaM pakkhippamANeNaM pakkhippamANeNaM ho hI se vi Amalae jaMsi pakkhitte re mare miiAhi) A pramANe AmaLAne nAkhatAM nAkhatAM chele eka evuM paNa AmaLuM hoya che ke jene nAkhavAthI te maMca paripUrNa thaI jAya che. pachI temAM bIjuM AmaLuM nAkhavAmAM Ave te mAya nahi kema ke saca pahelethI ja zikhara sudhI paripUrNa thaI gayela hoya che. A pramANe AmUla zikha saMparita hovAthI jema temAM anya Amalakane samAveza thAya nahIM, A pramANe vAraMvAra nAkhavAmAM AvelI apara apara zalAkAothI jyAre asalapya-te ghaNA palyo aMtamAM AmUlazikha parita thaI jAya che. te pachI temAM eka sarSa5 jeTalI paNa jagyA rahetI nathI. tyAre te sthitimAM utkRSTa saMkhyAtanuM sthAna prAraMbha thAya che. ahIM sUtrakAre anavasthita paDyAtirikta eka zalAkApalya kahela che, tethI e vAta spaSTa jaNAI Ave che ke siddhAntakAro budvIpa pramANa tulya bIjA traNa pa vadhArAnA mAne che. temanA nAma-(1) zalAkA palya, (2) pratizalAkA palya ane (3) mahAzalAkApalya che. emanAMmAMthI darekanI laMbAI, pahoLAI eka lAkha ejana jeTalI ane UMDANu 1 hajAra yojana jeTaluM che. A vAta pahelAM spaSTa karavAmAM AvI ja che ke jayAre anavasthita palya AmUlacUla saMpUrita thaI jAya che, tyAre zalAkApalyamAM eka zalAkA prakSipta karavAmAM Ave che tyAra pachI pharI anavasthita patyanA sarSa laIne kamaza eka eka karIne eka eka dvIpa ane samudramAM nAkhavA joIe, nAMkhatA nAkhatA jyAre te samApta thaI jAya, tyAM sudhInuM kSetra parvokta te anavasthita patyanI sAthe bRhattara anavasthita patya hoya che. tyAre bIjI zalAkA te zala kA 59 mAM prAkSipta karavAmAM Ave che, AmAM paNa anavasthita patyanA sarSa eka eka karIne dvIpa samudramAM prakSipta karavAmAM Ave che. prakSipta karatAM karatAM jyAre te aMtamAM pUrA thaI jAya che, tyAre zalAkApatyamAM trIjI zalAkA prakSipta karavAmAM Ave che. A vakhate je anavasthita palya utpanna thAya che, tene gRhattama anavasthita patya kahevAmAM Ave che. A palyane te anavasthita padaya kahevAmAM Avela che tenuM kAraNa A pramANe che ke A palya bRhattara, bRhattama vagere. rUpamAM parivartita thatuM ja rahe che. ethI eka rUpamAM AnuM avasthAna rahetuM nathI. A pramANe jema jema A anavasthita patya bRhattara vagere rUpamAM vRddhigata thatuM jAya che, tema tema vacce vacce zalAkA5tyamAM eka eka zalAkAnuM prakSepaNa thatuM rahe che. A rIte jyAre temAM eka paNa zalAkA samAI zake teTaluM sthAna rikta rahetuM nathI tyAre te anavasthita palayamAMthI sarSa5 khAlI karavAmAM AvatA nathI, te te saMpurita ja rahe che. paraMtu je zalAkApatya che, te rikta karavAmAM Ave che. A zalAkApatyamAMthI sarSapane khAlI karI nAkhavA joIe; ane temane eka a083 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 208 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A pramANe traNe karIne pUrvokta kramathI eka karIne anavasthita paparUpa kSetrathI AgaLa eka sapane dvIpamAM ane eka sa`khane samudramAM nAkhave joie, A pramANe nAkhatAM, nAkhatAM sapa jeTalA dvIpA ane samudromAM samApta thaI jAya tyAre pratizalAkA pamAM ekasa parUpa pratizalAkA nAkhavI joie. tyArabAda anavasthita palthane rikta karIne pUrvokta rIti mujaba zalAkApalyamAM pUrita karavA joIe. pachI te zalAkApalyane khAlI karIne eka sapa dvIpamAM ane eka saraipa samudramAM nAkhIne te sapa rAzine pUrI karI devI joie. tyAramAda pratizalAkA palpamAM bIjI pratizalAkA prakSipta karavI joIe. A pramANe anavasthita palthane rikta karavuM ane zalAkApalyane pUrita karavuM temaja pratizalAkA palpamAM eka eka pratizalAkA prakSepaNa karavI A kAma tyAM sudhI cAlatu' rahevuM neIe ke jyAM sudhI pratizalAkA puNya paripUrNa na thaI jAya. anavasthita palya ane zalAkApalya te pratizalAkA paya pUrita thaI jAya che chatAMe rahe pUrita thaI jAya tyAre pratizAkApalyane khAlI ja eka eka sapa dvIpa ane samudramAM pharI nAkhatA rahevu' joIe. nAkhatAM, nAkhatAM jyAre te sa| jyAM pUrA thaI jAya tyAre mahAzalAkA pathamAM eka mahAzalAkA prakSipta karavAmAM Ave che. A pramANe pahelAnI jema pratizalAkApalya, zala.kApalya. ane anavasthita palya bharavA joIe. ane pachI pharI pratizalAkApalthane khAlI karavu' joIe ane pUrvanI jema eka eka sagrUpane daze! samudramAM nAkhavA joI e, nAkhatAM nAkhatAM jyAre te badhA sapAnA dANAe samApta thaI jAya tyAre khIjI mahAzalAkAnuM prakSepaNu mahAzalAkA payamAM karavu' joIe. tyAra pachI pharI pahelAnI jema ja pratizalAkA padhdha zalAkApalya ane anavasthitapaNya bharavA joIe ane tyAra pachI pharI pratizalAkA pathane khAlI karavu' joIe ane eka eka sapane dvIpa ane samudramAM nAkhavA joIe. eka eka karIne nAkhatAM, nAkhatAM jyAre te badhA sa aa antamAM jyAM nakhAI jAya che, tyArabAda mahAzalAkApalyamAM trIjI mahAzalAkA prakSipta karavAmAM Ave che. A pramANe bharavA ane khAlI karavA rUpa A kriyA tyAM sudhI cAlu rahe che ke jyAM lagI mahAzalAkAothI mahAzalAkA palya pUti na thaI jAya. tyAra pachI pratizalAkA palya, zalAkA palpa ane anavasthita paya pUrita thaI jAya che. A pramANe jyAre e cAre cAra paLye pUrNAMkata vidhi pramANe paripUrNa karavAmAM Ave che, ane AmAMthI dareke darekamAM jyAre eka pazu sa`pane dANeA nAkhIe te samAya nahIM tyAre utkRSTa sakhyAta thAya che. A pramANe AmUlacUla paripUrNa thai jAya tyAre utkRSTa sakhyAta eka sa`pa rUpathI adhika hAya che, Ama jAzuvuM joie. AnuM tAtparya A pramANe che ke 'pUrvIkta prakArathI pUrvokta cAre cAra paLyeAmAM je sa`peA che temaja 1 anavasthita pulya, 2 zalAkApalpa, 3 pratizalAkA palyane khAlI karavuM ane bharavu. A kramathI jeTalA dvIpa samudra vyAsa thayA, te bannenI saMkhyA bhegI anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 209 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI je saMkhyA Ave che, te saMkhyA eka sarSA adhika, utkRSTa saMkheya saMkhyA jANavI joIe. jaghanya saMkhyAtanuM pramANu be hoya che, utkRSTa ane jaghanyanI vacce jeTalAM saMkhyA sthAne che, te sarve ajaghanya anukuSTa che. AgamamAM je kaMI sthAne sAmAnya rUpathI je saMkhyAtanuM grahaNa thayeluM maLe che, te ajaghanyAnuskRSTa saMkhyAtanuM grahaNa karavAmAM AvyuM che. Ama ja jAcavuM joIe, utkRSTa saMkhyAtanI prarUpaNa evI ja che. ane A pramANe AnI prarUpaNA karavI joIe. zIrSaprahelikA sudhInI jeTalI rAzio che, te rAziomAM paNa AgaLa ghaNI rAzio karatAM A avata che. anya kaI e prakAra nathI ke jethI AnI prarUpaNa karavAmAM Ave che sUtra 234 nava prakAra ke saMveyaka kA nirupaNa A pramANe traNa prakAranA saMkhyAtanuM svarUpa karIne have sUtrakAra nava prakAranA asaMkhyAtenuM varNana kare che - evAmeva ukkosae saMkhejjae ityAdi / | zabdArtha-gvAma) asaMkhyAtanI prarUpaNu karatI vakhate paNa pUrvanI jema ja anavasthita patya vagerenI prarUpaNa karI levI joIe. anavasthita palya vagerenA nirUpaNathI A ame jANI lIdhuM che ke "eka rUpa adhika utkRSTa saMkhyAta che ya che. (34ovA taikApa have jila_souTcaM sahe. jAthe maTTa) A utkaTa saMkhyAtanA pramANamAM jyAre pUrva kathita eka sarSa 5 vadhAre nAkhavAmAM karavAmAM Ave che tyAre jaghanya parItAsaMkhyakanuM pramANa . . (veNa paraM ajahaNNamaNukkosayAI ThANAI jAva ukkosayaM parittA sAthe na jAvara) tyAra pachI parItAsaMmpakanA ajaghanyAnukuSTa sthAne hoya che. ane A sthAne tyAM sukhI hoya che ke "jyAM sudhI utkRSTa parItAsaMkhyakanuM sthAna AvI na jAya. (3orace utAraMsSacaM varca hoz) he bhadaMta ! utkRSTa parItAsaMkhyakanuM pramANa zuM che ? uttara:-(kagoothe sviAgarALe pANILe aLagaourmANo pULo vohaM nittAsaMghAM hora) jaghanya parItAsakhyAtanuM jeTaluM pramANa che, teTalA pramANamAM te pramANamAtra rAzine vyavasthApika karIne tene karI paraspara guNAkAra karavo joIe. ane guNAkAra karavAthI je saMkhyA Ave temAMthI eka ocho karavuM joIe eja utkRSTa parItAsaMkhyAtanuM pramANu hoya che. Ane aMka draSTie Ama samajavuM joIe-mAno ke jaghanya 40 84 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 210 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parItAsaMkhyAtanuM pramANa 5 che, A pAMcane 5 vAra sthApita karIne tene paraspara guNAkAra karavAthI A pramANe saMkhyA Ave che-pa x 5 = 25, 25 4 5 = 125, 125 x 5 = 625, 625 x 5 = 3125, A 3125 saMkhyAne vAstavika rUpamAM asaMkhyAtanA sthAne jANavI joIe. paraMtu jyAre AmAMthI eka ocho karavAmAM Ave che tyAre te utkRSTa parItAsaMkhyAta rUpa mAnavAmAM Ave che. ane jyAre AmAMthI eka ocho karavAmAM AvatuM nathI. tyAre te jaghanya yuktAsaMkhyAta rUpa mAnavAmAM Ave che. e ja viSayane sUtrakAra bIjI rIte A pramANe samajAve che ke bhagavA -nALAM kuttAsakAya havULa karazorathuM pavittAveja phora) jaghanya yuktAsaMkhyAtanuM jeTaluM pramANa che, temAMthI eka ocho karavAthI utkRSTa parItAsaMkhyAnuM pramANa thAya che. AnuM tAtparya A pramANe che ke "jaghanya parItAsaMmpakanI rAzione paraspara guNAkAra karavAthI je saMkhyA Ave che, te jaghanya yukatAsaMkhyaka che. AmAMthI eka saMkhyA ochI karavAthI utkRSTa parItAsaMkhyAta thAya che. A pramANe parItAsaMkhyAtanA traNa bheda thAya che. parItAsaMpeyanA A traNe bhedane sAMbhaLIne ziSyoe yukatAsaMpeyanA traNa bhedane jANavAnI IcchAthI guru mahArAjane kahyuM ke he bhadanta ! (kana gurANakathaM varSa ho jaghanya cukatAsaMkhyAtanuM svarUpa zuM che ? uttara -(goLAM parAkSavelavamerALa thI baujmaview paDipuNNo jahanna juttAsaMkhejjaya' hoi, ahavA ukkosae parittAsaMkhejjae vaM jihAM gahana gurAsaMesjhavuM ghora) jaghanya parItAsaMkhyAtanI jeTalI zazio che. temAMthI eka rU5 ochuM nahi karavuM joIe, te A janya yuktAsaMkhyAtanuM pramANa che. athavA utkRSTha parItAsaMkhyAtanuM che. pramANa che, temAM eka joDavAthI jaghanya yukatAsaMkhyAtanuM pramANa thAya che. (jhAriyA ki ttiyA re ) jaghanya yukatAsaMkhyakamAM jeTalA sarSapo hoya che. eka AvalikAmAM paNa teTalA ja sarSa hoya che. mATe sUtramAM jyAM AvalikAne pATha Ave tyAM tene jaghanyayukatAsaMgeyanA tulya samaya pramANuvAlI jANavI joIe (teA paraM' anagor+goracAhuM sAruM kAra karavuM kuttA 7 vAva6) jaghanya yuktAsakhyAtathI AgaLa kramazaH eka ekanI vRddhi karavI joIe, ane A vRddhi tyAM lagI karatAM rahevuM joIe ke jyAM sudhI utkRSTa cukatAsaMkhyAtanuM sthAna AvI na jAya. A rIte jaghanya yukatAsaMkhyAta ane utkRSTa yuktAsaMkhyAtanI vacce jeTalA sthAne che, te sarve ajaghanya anutkRSTa yukatAsakhyAta rUpa che. e ja vAta sUtrakAre A "seLa anahALamajurovacAra ItyAdi anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 211 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrapATha vaDe samajAvavA prayatna karyo che. ( purANa levA poSa ra) utkRSTa yukta saMkhyAtanuM svarUpa zuM che? uttara-(@yari suLa kAraDhiyA junA, gaLaoveNo rUvaNo ukkosaya juttAsaMkhejjaya hoi, ahavo jahannaya asaMkhejjAsaMkhenjaya' haLa juttAdheja phoTTa) jaghanya yuktAsaMkhyAtathI AvalikAno guNAkAra kare eTale ke jaghanya yukatAsaMkhyAtane jaghanya yuktAsaMkhyAtanI sAthe guNAkAra karA, guNAkAra karavAthI je rAzi Ave temAMthI eka ocho kare. A rIte karavAthI je bAkI rahe te utkRSTa yuktAsaMkhyAta che. eka ocho na karI e to te rAzi jaghanya asakhyAtAsaMkhyAta rUpa mAnavAmAM Ave che. e ja vAtane sUtrakAre "aThThA' padathI pragaTa karI che. temAM e spaSTa karavAmAM AvyuM che ke je jaghanya asaMkhyAtAsakhyAta che. temAMthI eka che karavAthI te utkRSTa yuktAsaMkhyAta kahevAya che. (nagoLavaM kalekajhAledAraM devapha zo?) he bhadaMta! jaghanya je asaMkhyAtAsaMkhyAta che, tenuM varUpa kevuM che? uttara-jhannagLa kuttA saMamg mAvarizA guniyA, kAnakharamAro digoo kALa kahe jAhare zorU) jaghanya yukatA khyAtanI sAthe AvalikAno guNAkAra kare AnuM tAtparya A pramANe che ke jaghanya cukatAsaMkhyAtane jaghanya yuktAsaMkhyAtanI sAthe guNAkAra karo, guNAkAra karavAthI je rAzi Ave temAMthI eka ocho kare, nahi to eja jaghanya asaMkhyAtAsaMkhyAta che. (mahuvA krovara nurAsaM nA parva ujavara jAdaoLa kalAkAraM karyuM ho) athavA utkRSTa yuktAsabhyAtamAM eka nerA te te jaghanya asaMkhyAtAsaMkhyAta thaI jAya che. (tena jagadaonmagolAdda ThANAruM jAra lohavuM asaMlezariNejha ' pAvara) tyAra pachI ajaghanyAhunTanAM sthAne hoya che. ane te sthAne tyAM lagI hoya che ke jyAM sudhI utkRSTa asaMkhyAtAsaMkhyAtanA sthAna AvI jatA nathI. utkRSTa asaMkhyAtAsaMkhyAta sthAna lAvavA mATe jaghanya asaMkhyAtAsaMkhyAtathI AgaLa ekaekanI vRddhi karavI joIe, A vRddhi tyAM sudhI karatAM rahevuM joIe ke jyAM sudhI utkRSTa asaMkhyAtAsaMkhyAtanuM sthAna AvI jAya. (3ora kalekajhAraMvAraM vAraM yo ) eja vAtane ziSya pUche che ke he bhadantI utkRSTa asaMkhyAtAsaMkhyAta svarUpa kevuM che? aaregatharALa rasIf govmAbhaaso rUvUgo ukkosaya' asaMkhejjAsa khejjaya' hoi-ahavA-jahaNNaya' jaritArAM dhULa ravA nA kAraNe navuM phora) jaghanya asaMkhyAtA saMkhyAtanI jeTalI rAzi che, te zazine paraspara guNAkAra kare ane te rAzimAMthI eka che karI nAkhe. eja utkRSTa asaMkhyAtAsaMkhyAta che. athavA jyAre A rAzimAMthI eka Acho na karavAmAM Ave che, te anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 212 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzinuM nAma jAnya parItAnantaka che. teA (brA-naLayakttiAgataca rUvUrNa koya avagnAna vAya. ddo) A jaghanya parItAnantakamAMthI eka AchA karavAthI utkRSTa asakhyAtAsakhyAta thAya che. bIjA AcAryoM A utkRSTa asa khyAtAsa khyAtanI A pramANe vyAkhyA kare che ke je jaghanya asakhyAtAsa khyAta rAzi che, teneA vaga kare. vaga karavAthI je rAzi Ave tenA kurI vaga karo, AnAthI je rAzi Ave tenA kurI vaga karo. A pramANe traNa vakhata vaga karavAthI je rAzi Ave temAM A asakhyAta svarUpa daza rAzione prakSipta kare!~(1) leAkAkAzanA sarva pradeza (2) dharmAMstikAyanA sarva pradeza. (3) adharmAstikAyanA samasta pradeza (4) ekajIvanA samasta pradeza. (5) sUkSma ane khAdara ananta vanaspati jIveAnA zarIra (6) pratyeka jIva-anaMtakAyikAne tyajIne pratyeka zarIrI A pRthvI, ar, teja, vAyu, vanaspati ane trasa jIva, (7) sthitimandhanA kANuMbhUta adhyavasAya sthAna, anubhAga (9) gacchedya pratibhAga, (10) eka utsarpiNI ane bIjI mavasaraNI, Ama annenA samayA, A dareke dareka deza rAzi asa'khyAtaasa khyAta che. sthitimanyanA kArabhUta adhyavasAyasthAna, asakhyAta A pramANe che jema jJAnAvaraNanA jadhanyasthiti baMdha antamuhUrtanA che ane utkRSTasthiti'dha 30 kATI-koTI sAgarApamadhyamasthitimanya eka, be, traNa, cAra vagere samaya adhika aMtamuhUtta vagerene che. A pramANe jaghanya ane utkRSTasthitimansanA madhyanA madhyamasthitimattvanuM sthAna asakhyAta Ave che. kemake A sthiti andhonA kAraNabhUta pratyeka adhyavasAya sthAna bhinna bhinna ja che. A pramANe hAvAthI eka paNa jJAnAvaraNa kamamAM asa`khyAtasthiti andhAdhyavasAya sthAna thaI jAya che. A pramANe dazanAvaraNa vageremAM paNa jANI levu' joIe. panA che. a0 85 jJAnavaraNa vagere karyAMnu jaghanya utkRSTa temaja madhyama je vividha phaLa ApavAnI zaktirUpa rasavizeSa che, tenu nAma anubhAga che. A anubhAga vizeSanA kAraNabhUta asakhyAta leAkAkAza pradeza pramita adhyavasAya sthAna hAya ethI anubhAga bheda paNa asaMkhyAta hoya che. kAraNeAmAM jyAM bheda hAya che, tyAM kAryomAM paNa bheda hoya ja che. cegacheH pratibhAga nigeAdiyA jIvAthI mAMDIne sannI pa'cendriya sudhInA jIveAmAM thAya che. A adhA asakhyAta hAya che. ane emanA jaghanya vagere aneka bhedo hoya che. mana, vacana ane krAyasa khaMdhI vIya nu nAma ceAgamAM kevaliprajJAe vadhu te A jAtanA vibhAga karavAmAM Ave che ke jemanA krI vibhAga thaI ja na zake, te ahIM caiAgapraccheda pratibhAgathI gRhIta thayelA che. utsarpiNI ane avasarpiNI kAlanA samaya paNa asakhyAta hAya che. A pramANe A pratyeka daza prakSepa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 213 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhyAta savarUpa che. ukata karIne je A be gAthAo "DhoLAya. papala' ityAdi " f asNavattAnA' vagere ahIM uddadhRta karavAmAM AvI che. te eja daza prakSepakonA nAmane kahe che. A daza prakSepa vAratraya vagita pUrvokta rAzimAM prakSipta karavAthI je rAzi Ave che, tene pharI pUrvanI jema ja traNa vAra vage kara joIe. ane pachI Agata rAzimAMthI eka che karI nAkha joIe, A pramANe je rAzinuM pramANa bAkI rahe te utkRSTa asaMkhyAtasaMkhyAta che. A pramANe A nava prakAranA asaMkhyAtana varNana jANavuM joIe. e sUtra-235 / ATha prakAra ke anantaka kA nirUpaNa have sUtrakAra ATha prakAranA je anaMta che, temanuM varNana kare che. "somyaM risALaMtA" phucAra! zabdArtha--(haLavuM pittALatAM gAyuM ho) he bhadratA jaghanya paritAnantakanuM svarUpa kevuM che! uttara-(kagugya kAraNe nAkannacattA rANI nAmo nahigs agothaM pittAgaMtAM dorU) jaghanya asaMkhyAtAsaMkhyAta je rAzi che. teno anyonya abhyAsanA rUpamAM paraspara guNAkAra kara joIe. ane temAMthI eka che na karavuM joIe. eja jaghanya parItAnaMtakana svarUpa che. (havA josa mAM levAM kApa harSa pittAnAM zo) athavA utkRSTa asaMkhyAta saMkhyAmAM eka joDavAthI jaghanya parItAnaMtakanuM pramANa bane che. tenA pat anagomajurola.juM yAna huM jhAva 34 dolAM rijJALatAM ja vAva) tyAra pachI ajaghanyAnukRSTa parItAnaMtakanA sthAno hoya che. jaghanya parItAnaMtakathI AgaLa eka eka aMkanI vRddhi u-kRSTa parItAnantakanuM sthAna na AvI jAya tyAM lagI karavI joIe (34wothuM pitta.LatacaM varU dora ?) he bhadratA utkRSTa parItAnaMtakanuM svarUpa kevuM che? uttara- (AgarittAvaMtane sALa rANILa aoLamA mAgo pULo kazora varittALavayaM dora) jaghanya parItAnantakanuM jeTaluM pramANa kahevAmAM AvyuM che, tene parapara varga karavo joIe. ane te rAzimAMthI eka aMka karI nAkhavuM joIe. A pramANe jeTalI rAzinuM pramANa bAkI rahe, te ura parItAnantakanuM pramANa jANavuM joIe. tAtparya A che ke jaghanya parItAnanakamAM jeTalA sarSaponuM pramANa hoya che, te pramANune paraspara anya abhyAsanA rUpamAM guNAkAra karavAthI jaghanya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 214 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukanAna'takanuM pramANu Ave che. ane jyAre AmAMthI eka sapa Ache karavAmAM Ave che tyAre te ja rAzi utkRSTa parItAna'takanuM pramANa thAya che. eja vAtane sUtrakAra A pramANe samajAve che ke-(brA nayanuttAnaMtatha sthULa volaya' zALaaya hoya) jaghanya cukatAna'takamAM jeTalA sa pAnuM pramANa kahevAmAM AvyuM che, temAM eka sapa A karavAthI utkRSTa parItAnantakanuM pramANu AvI jAya che. (gaLaca' jIjJAbatamAM ca' phor ?) jaghanya cukatAna'takanuM' pramANa keTalu' hoya che ? uttara--(sUArittAmaMttamettAnarAlILalaLamaLaAso heivuLo nAca-nuttALaMtara' ho) jadhanya parItAnantakamAM jeTalA sapAnuM pramANa hoya che, tenA anyaanya abhyAsanA rUpamAM guNAkAra karaza guNita rAzimAMthI eka sapa AchA kaza nahi, te eja jadhanya yukatAna takanuM pramANa che. (jJA josala parittALatara thayuM paliAM na Laya' nruttAnaMtayaM o) athavA utkRSTa parItA naMtaka' pramANa che, temAM eka sapa prakSipta karI de te AA pramANu ane pachI jaghanyu cukatAna takanuM thaI jAya che. (gaprakriyA yitA phrAMti) abhava siddhiko paNa ATalA ja che. kahevAnu tAtparya A pramANe che ke 'jAnya cukatAna takamAM jeTaluM. pramANu sapAnuM hoya che, teTaluM ja pramANa kevalI bhagavAnA abhavasiddhika jIvAtu kahevAmAM AvyuM che. (tenAM gaLa manu jovADuM jhALAnuM gAna koprayavruttALasarca ne pAtrak) jaghanya cukatAna'takAnA sthAnA hoya che-ane A sthAneA na'taH pachI ajaghanya anubhRyukatA kramazaH eka eka sapa rUpa akathI vRddhi karatAM karatAM tyAM sudhI vadhatAM javu joIe ke 'jyAM lagI utkRSTa yukatAna takanuM pramANu AvI na jAya.' (josaE nuttAtaMtaya co) he bhadaMta ! A utkRSTa yukatAna takanuM pramANa keTaluM hoya che ? (jJa"nA suttALataLa amarasiddhiyA duniyA aNmaNabhAsro ruvUNo ukkosayaM junAnaMtayaM hoi) jadhanyacukatAna takathI abhaviddhikAnA guNAkAra kareA. eTale ke jadhanya yukatAna'takanA anyAnyA 39 zvAsa rUpathI guAkAra kare. A pramANe karavAthI je rAzi Ave te jaghanya anatAna'taka che. A jaghanya anatAna'takamAMthI eka sapa rUpa eka A karA teA utkRSTa yuktAnaMta thAya che. (gadyA- naLayaM anaMtAnaMtaya pUrNa proca guttAmaMca ddo) athavA eka saOpa rUpa aMka Ache. jaghanya anatAnantaka utkRSTa yuktAna taka hoya che. Anu' tAtpa pahelAnI jema ja che, (gaLvayaM zAMtAAMtacarca hodde ?) he bhadanta ! jadhanya anaMtAnRtakanuM pramANa keTalu hoya che ? sa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 215 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttaraH-- (na LAMnuttAbaMDhaLa zramasiddhiyA muLiyA gamAbhaasro paDipuNNo nAcaM anaMtAnaMtacaMddo) jaghanya cukatAna takathI jaghanya yukatanA guNAkAra kare ane A guNuAkArathI je rAzi prApta thAya, temAMthI eka savarUpa aMka paNa AchA kare nahi, eja jaghanya anaMtAna takanuM pramANa che. (bA rajjosalnuttAmaMtadvaM pavittatta na NNayaM arNatANattayaM hoi teNa paraM ajaNamaNuka koyAI ThANAI -setaM gaNaNA saMjJA) utkRSTa yukatAna'takanA pramANamAM eka sapa rUpa a' joDavAthI jaghanya anantAna taka thAya che. jaghanya anantAnantakanI AgaLa ana tAna'takanA badhAM sthAne ajaghanyA-kRSTa anatAna taka hoya che. utkRSTa ana'ntAnantaka hAtuM nathI. kAI kAI utkRSTa anaMtAna'tarkane paNa mAne che. A samadhamAM temanu evu kahevuM che ke jadhanya anatAna'takanA vaga karo. AnAthI je rAzi Ave tene phrI vaga kare ane je rAzi Ave tenA pharI vaga karI A pramANe traNu vakhata vaga karIne smRnata rUpa A rAzione temAM umerI do. te + rAzie A che-viddhA ninoyajJIvA' ItyAdi (1) samasta siddha, (2) sUkSma mAdara rUpa samasta nigeda jIva. (3) pratyeka ane sAdhAraNa anatakAya rUpa samasta vanaspati jIva, (4) kAla atIta, anAgata, ane vartamAna kAla rUpa samaya rAzi. (5) sa pudgala dravya samUha ane (6) samasta leAkAlAkAkAzanI pradeza rAzi. A rIte traNu vAra vIkRta jaghanya ana"takamAM A siddhAdikanI je pratyeka ana'ta rAzi pramANu che-te umeravI joie. A rIte karavAthI je rAzi utpanna thAya te rAzinA pharI pahelAnI jema traNa vakhata va karave joIe. Ama karavAthI te utkRSTa anaMtAnantanI pramANa rUpa hAtI nathI. eTalA mATe temAM kevaLajJAna ane kevaladananI jeTalI paryAya che, te sa` temAM umeravAmAM Ave che, utkRSTa ana tAna takanuM pramANa thAya che. A utkRSTa anaMtAna taka samasta vastuonA saMgrAhaka hoya che. enA pachI sakhyAnI vastunI sattA nathI. eTale ke kAi evI vastu khAkI rahetI nathI ke je A utkRSTa anaMtA na'taka rUpa gaNunAmAM viSayabhUta na thaI cUkI hAya. je koI evI vastu ja na hAya tA tenI khariveSANunI jema koI sattA ja mAnavAmAM AvatI nathI ahI AgamamAM te ajaghanya anuSkRSTane jaana tAna taka kahevAmAM Avela che. utkRSTa anatAna'taka te ahI vivakSita ja thayela nathI. ethI sUtramAM jyAM kahI paNu anaMtAna takanA pATha Ave che, tyAM adhe ajaghanya anubhruSTa anaMtAnaMtaka ja samajavuM joIe. A rIte aSTa leka tyA : anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 216 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahita anaMtakanu prarUpaNa karyuM. A prarUpaNuthI bheda sahita gaNunA saMkhyA pUzu rUpathI prarUpita-thaI gaI che. !! sUtra-236 // bhAvasaMkhyA pramANa kA nirupaNa hai tuM mAva saMjJA' tyAzi zabdArtha (se *i taM mAtra saMlA ?) he bhadanta ! te bhAvaza`kha zuM che ? (mAvala hA) nAma uttara--bhAva zAkha A pramANe che. (ne me nIvAsaMNa gorADuM janmAvuM vene'tti-ke te mAnasaMjJA) je A jIvA ke jemane kevalI bhagavAna pratyakSa rUpamAM jANI rahyA che. athavA je leAkapratItinA viSaya bhUta thayela che ane Ayu vagere prANAthI yukta thayelA che, temaja je uDDaya rUpamAM za'kha paryAya caiAgya tiyagU gati Adi nAma kamane ane nIca gAtrane vedI rahyA che, bhAgavI rahyA che, te bhAva zaMkha chavA che. (te haiM saMlAmALeche te AvaLamALe le tuM mALe mALevica' samasa) A pramANe saMkhyA pramANu samApta thaI gayuM. AnI samApti thavAthI bhAva pramANa paNa samApta thayela jANavuM. bhAvAtha'--ahI'sevA' A zabda bahuvacanAnta che. AneA artha zakha thAya che. sakhyA pramANanuM je zuzupramANuthI A pRthak kathana karavAmAM AvyuM che, tenuM kAraNa A che ke 'sakhyA pramANu nAma, sthApana Adi rUpathI bahu ja vicAranA viSaya thaI gayela che. guNu pramANamAM A vAta nathI. nahI'tara guNurUpa hAvAthI sakhyA pramANanA antarbhAva temAM ja thaI jAta. te Ane tenAthI pRthaka rUpamAM kahevAnI zI AvazyakatA hatI. ethI eja mAnavu' ceAgya che ke 'sakhyA pramANu nAma sthApanAdi rUpa aneka prakAranA vicArAnA viSayabhUta thayela che. ane guNu pramANa thayela nathI. A kAraNathI ja tenuM tenAthI bhinna kathana karavAmAM mAnyuM che. zakha gati nAma gAtra zabdathI ahI' zaMkha paryAyanA prAyeAgya tiyagati nAma kramanuM ane nIca geAtranuM grahaNa thayela che. upalakSaNu hAvAthI AnAthI dvIndriya jAti audyArika zarIra, audArika aMgopAMga vagere pazu gRhIta thayela che. / / sU. 237 || vadhdhatA davA2e kA nirupaNa haeNve sUtrakAra upakramanA krama prApta caturthAM bhedanuM ke je vaktavyatA dvAra rUpa che.' nirUpaNa kare che- se kiM taM vatavvayA 1 ityAdi 5 zabdAtha--(le 14 sa yattavacA ?) he bhada'ta ! pUrva prakAnta vaktavyatAnuM svarUpa kevu che? uttara---adhyayana AphrikAmAM pratibaddha eka eka avayavanA yathA sabha pratiniyata athavuM kathana karavu, te vaktavyatA che. ane A (vattA) vaktavyatA (ttividdA) traNa prakAranI (paLavA) kahevAmAM AvI che. (taM hA). enA traNa prakAre A pramANe che. (saddhamayavattA). svasamaya vaktavyatA, (uttamacavattanA) pasamayavakatavyatA (kSamacavarasamayavattavavA) ane svasamaya parasamayavaktavyatA. (se ddei tuM sasamayanasa(cA) huM lajjata! 1 samaya vaktavyatA zu' che ? uttara--(lagnamacavavA) sva samaya vaktavyatA A pramANe 0 87 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 217 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( jattha Na sakSamae AghavijJai, parUvijjadda, dakhijjai, nidaMkhijjai, uvadaMkhijjai, se taM jyAM svasiddhAntanuM kathana karavAmAM Avela che, jema ke 'dharmAstikAyAdipa pAMca astikAyA cheH jyAM sthasiddhAntanI prajJApanA karavAmAM AvatI hAya, jemake 'jIva pudgala gatimAM je sahAyaka hAya che, te dharmAstikAya che' ityAdi jyAM svasiddhAntanI prarUpaNA karavAmAM AvatI hAya, jemake dharmAstikAya asakhyAta pradezAdi svarUpa che. jyAM svasiddhAMta dRSTAMta vaDe kahevAmAM AvatA hAya jemake mAchalI Ane cAlavAmAM jaLa jema sahAyaka hoya che. jyAM upanaya vaDe svasiddhAMta puSTa karavAmAM AvatA hAya, jema-jIva pudgalAne cAlavA mATe sahAyaka dhama dravya paNa heAya che. A pramANe jyAM sarva prakArathI svasamaya vaktavyatAnu nirUpaNa karavAmAM AvatuM hAya, te 'svasamayavaktavyatA' che. ahI. A va Avela vijJarU' vagere padenI A vyAkhyA phakata samajAvavA mATe ja proTa che. A pramANe A padenI bIjI rIte paNu, vyAkhyA karI levI joie. paraMtu vyAkhyA karatI vakhate A vAta dhyAnamAM rAkhavI joie ke temAM siddhAMtanI sAthe virodha na heAya' (a ituM pakSamavattavacA) he bhadanta ! parasamaya vaktavyatA zu che ? paNNa vijjai, sasamayatra ttavvayA) parasamayavaktavyatA uttara--( vartamacavattA ) A pramANe che. (jJastha naM parsamave bhAvijJaE, gAva vijJa6) je vaktavyatAmAM parasamaya anyamatanA siddhAntanuM kathana hAya yAvat uparzita karavAmAM Ave che. (ghe te jalamacattA) te parasamaya vaktavyatA che. jema sUtra kRtAMganA prathama adhyayanamAM leAkAyatikAnA siddhAnta A e gAthAo vaDe kahevAmAM mAnce che. ke 'saMti paMcanadmUthA' ityAdi A gAthAonA atha A pramANe che. mA DhAkamAM keTalA paratIthi keAnA matamAM sakalaleAka vyApI pAMcamahAbhUta kahevAmAM Avela che. e pAMcamahadbhUtA-pRthviI, jala, teja, vAyu ane AkAza che. A pAMcamahAbhUtAthI jIva avyatirikta-abhinna che-bhinna nathI. jyAre e pacamahAbhUta zarIrarUpamAM pita thAya che. tyAre emanAthI eka jIva nAme padArtha utpanna thAya che. ane jyAre e pAMcamahAbhUtA vinaSTa thAya che, tyAre emanA sacAgathI utpanna thayela jIveA pannu naSTa thai jAya che, kemake jIva pAMcamahAbhUtathI abhinna che. eTalA mATe emanA vinAzamAM jIvanA paNa vinAza thAya che. eve A siddhAMta leAkAyatikA-cArvAkAnA che, jainAnA nathI. ethI A siddhAnta che. A jAtanA parasiddhAnta je vatavyatAmAM kahevAmAM Avela hAya yAvat upaddhati karavAmAM Avela hoya evI te vakatavyatA, parasamayavakatavyatA che, Ama jANavu' joIe. ahI pannunnArAyase' vagere kriyApadane apUrvAMnI jema cathAyeAgya pAtAnI buddhivaDe besADI levA joI e. (se te salamacavalamaca vattavacA ?) huM lainta / svasamaya parasamaya vakatavyatA zuM che? uttara--(nAmayavaraNamacayattA) svasamaya parasamaya vakatavyatA A pramANe che (jJastha naM sasamacabhramarca bAvijJa, nAra ligna-le taM jIgnamayavaraNamaya ttAcA) je vakatavyatAmAM sthasiddhAnta ane parasiddhAMtanu kathana vagere hAya, te vasamaya pasamaya vAtanyatA che. jemake bALAramArasaMjJA' vagere leka vaDe siddhAnta khatAvavAmAM Avela che. AmAM A prakaTa karavAmAM Avela che ke 'je mANaseA gharamAM rahetA hAya, te gRhasthA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 218 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eH athavA jevA ghara cheADIne jagaleAmAM rahe che, evA tApasa vagere athavA je pratrajita zAyAdvijanA che, te save jo amArA siddhAntAne mAnya karI A te, zArIrika ane mAnasika je samasta du:khA che, temanAthI sava thA vimukta thaI jAya che. A kathanane jyAre jainopratipAdita kare che. tyAre A thanamAM strasamaya vakatavyatA hoya che ane je samaye eja kathanane sAMkhya Adi pratipAdita kare che, tyAre A kathanamAM parasamaya vakatavyatA che. ahI' paNa A 'mAthAyate' vagere kriyApadane atha svabuddhithI pahelAnI jema ja thAyeAgya rIte besADI leve joie. have sUtrakAra e ja vakatavyatA viSe sAta nayeA vaDe vicAra karavAnI IcchAthI prerita thaI ne ziSyavaDe karAyela praznanA uttaramAM kahe che ke (cALI jo no vattazrvaya' krujI) kayA naya A traNa vakatavyatAomAMthI kai vakatavyatAne agIkAra kare che. te khatAve (taltha gemarsanajatrArA tividvAnvaya' Mti) sAta nayeAmAM je taigamanaya, saMgraha naya, ane vyavahAra naya A traNu nA che, te teA traNeprakAranI vakatavyatAmAne che. kemake naigamanaya aneka gameAmAM tatpara hAya che, eTale taigamanaya aneka prakArathI vastunuM pratipAdana kare che. A nayanI dRSTie (a naphA asamaya0) svasamayavakatavyatA paNa ThIka che, parasamaya vakatavyattApaNu ThIka che, ane svaparasamaya vakatavyatA paNa ThIka che. A pramANe sarvAM sa`grAhaka hAvAthI sagrahanaya ane lekavyavahAra mujakha pravRtti karavAmAM tatpara hAvAthI vyavahAra nayapaNu A traNe vaktavyatAone mAnya rAkhe che. (rannumunno duvid vattavvaya' dUraipha, te samayavattavaca, kramacayattavyarca) Rju sUtranaya vasamaya vaktavyatA ane para vakatavyatA A be vakatavyatAene mAnya rAkhe che. kemake (tastha naM gAvA pralamayavattA A calamaya paviTTA) trIjI je svasamaya parasamaya vakatavyatA che, temAMthI svasamaya vakatavyatA, vakatavyatAnA prathamalemAM abhCta thaI jAya ane (nA pannamayavattA sA pAmacaM viTTA) je parasamayavakatavyatA che, te vakatavyatAnA bIjA bhedamAM antabhUta thaI jAya che. (saddA kuvidhA vattayA, nayi ttiviA vattavvacA) eTalA mATe vata nyatA e prakAranI che, traNa prakAranI nathI. (tiLi saryA nuM laghamacattaca dRSkRtti' zabda, samabhi evabhUtae traNa zabda nayeA che, te vizuddha matatrALA DhAvAthI ekasvasamaya vakatavyatAne ja mAnya rAkhe che. emanA mata mujaba parasamaya vakatavyatA nathI. (jJanhA) kemake (vasamartha baLake, phejha, laca Ave, ajivi, samo, anuvale, minnAlaLa miti drusaddA, savva sannamyv tavcayA, naya vadhamayavattanA, nathi annamayavaraNamacattavacA) parasamayanAthevAmA' AtmA nathI, ItyAdi rUpathI anathanA pratipAdanamAM tatpara hAvA badala anasvarUpa che, AtmAnA nAstitvanuM pratipAdana karavu' anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 219 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anarthasvarUpa eTalA mATe che ke AmAnA abhAvamAM tene pratiSedha kara bane ja nahi.' ukalaMca karIne je ahIM "ko jitera varI" ItyAdi gAthA ApavAmAM AvI che, tenuM tAtparya A pramANe che ke "je A vicAra kare che ke huM zarIramAM nathI, teja jIva-AtmA che. jIvanA abhAvamAM " anya padArtha saMzatpAdaka thaI zake ja nahi. A jAtanI bIjI paNuM amathatA parasamayamAM jANavI joIe. tevAbhAsanA baLathI pravRtta thavAne lIdhe parasamayamAM ahetu rUpatA che. jema ke "rAtriAmAM sAcattAnuDhaka AtmA nathI. A parasamaya che, ane ahIM je hetu AtyantAnupalabdhi che te sahetu maithI asa. hetu hetvAbhAsa rUpa che. ethI A hetvAbhAsanA baLathI pravRtta hovAne lIdhe A parasamaya ahetu svarUpa che. A hetu hevAbhAsa rUpa eTalA mATe che ke AtmAnA guNe je jJAnAdika che, temanI upalabdhi hoya che. ukata 40 88 nALAmAM gujA" ItyAdi jema ghaTAdikanI upalabdhi hovAthI temanA rUpadigenI sattA che, temaja anubhava karanArA jIvane jJAnAdika guNonI sattA che, tAtparya kahevAnuM A pramANe che ke "upalabhyamAna rUpAdika guNathI ja ghaTanI sattA pramANita thAya che, kemake rUpAdi guNono samUha ja ghaTa hoya che. te ja pramANe jyAre jJAnAdika guNa pratyakSa vagere pramANe vaDe upalabdha hoya che, te ethI A siddha thAya che ke jJAnAdika guNene samUha rUpa AtmA padArtha che. tathA parasamaya asadubhAva rUpa eTalA mATe che ke te ekAntataH kSaNubhaga Adi rUpa asararthanuM pratipAdana kare che. ekAntataH hANu vagere siddhAMta asat rUpa eTalA mATe che ke AmAM yukita sAthe virAdha Ane che. ukaMca "panmASayvAlo' ityAdi ekAntataH padArthane kSaNa bhaMga mAnavAthI paradhama adharmano upadeza banI zakate vathI. kRta, akRtinI vAta banI zake ja nahi, temaja parapheka AdimAM gamana paNa saMbhavI zake ja nahi. tathA A pramANe anya paNa je lokathiti-lekavyavahAra che, te badhA pazu saMbhavI zake ja nahi. ekAnta rUpathI zUnyatAnuM pratipAdana karavAmAM tatpara hovA badala parasamayamAM kaI paNa jAtanI kriyA karavI saMbhathI zake ja nahi. jayAre sarvazUnyatA rUpa siddhAMta svIkRta karavAmAM Avaze, tyAre kSiA karanArA kartAne abhAva ja mAnave paDaze ane ethI kriyAne abhAve Avaze. evI A parasamayamAM akiyAnA sadUbhAvathI kriyAne sadabhAva koIpaNa saMyogamAM saMbhave ja nahi. kriyA karanAranuM nAma kartA hoya che. sarvazUnyatAmAM jamAre samasta padArtha ja zUnyarUpa che, te kartA paNa zarU ja thaze. eka pivimAM A svAbhAvika che ke kriyApaNuM zUnya rUpa ja anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 220 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavI paDaze. nahIMtara sarva zayatAne siddhAMta ja nahi saMbhavI zakaze. ukata dave darane ityAdi je zUnyavAdAe sarve jagat zUnyavarUpa che. e jAtane siddhAnta mAnya rAkhe che, ame tene pUchIe chIe ke "zUnyatAnA pratipAdaka zabda temaja zUnyatAnuM kathana karanArI A kriyA sarva kartAnA abhAvamAM kevI rIte saMbhavI zake che? eo paraspara unmArga virUddha vacanenuM ja pratipAdana kare che. jemake A kayAreka te Ama kahe che ke "sthAvara ane trasarU5 jeTalA prANIo che, temane mAravA na joIe. eTale ke temanI hiMsA karavI na joIe temaja samasta prANIone potAnI jema ja mAnavA joIe, kemake A jAtanI pravRtti karanArA prANIne dhArmika prANI mAnavAmAM Ave che, ane kayAreka Ama paNa kahe che ke "jU sahasrANi yujyante pazUnAM madhyame'hani, azvamedhassa vacanAmnyUnAni pazubhitribhiH azvameghayajJa vakhate 5097 jeTalA pazuone bali arpita kara joIe, A pramANe parasamayamAM spaSTa rUpathI unmAgaMtA che. temaja A parasamaya sAmAnya rUpathI upadeza rUpa paNa nathI, ethI Ane anupadezarUpa kahevAmAM Avela che. kemake AnA upadeza rUpa je kSaNabhaMga vagere siddhAMta che, te jIvonA ahitamAM paNa pravRtti karAvI zake che. tAtparya A pramANe che ke upadeza te ja kahevAya che, ke je jIne ahita karmothI vimukha karIne hitamAM pravRtta karAve che. paraMtu parasamaya evuM nathI. kemake AnA upadiSTa siddhAnta evA paNa che, je jIvone ahita tarapha laI jAya che. ukatI "sarjanigr: ItyAdi samasta kSaNika che. A vAtane jaNane koNa viSayAdikanA vanamAM pravRtta thaze nahi? eTale sarva pravRtta thayA lAgaze. kemake A siddhAMta mujaba teo ete samajavAnA che ke amane AnuM phaLa je narakAdi hue che, te te bhogavavA ja paDaze nahIM. ame te kSaNika chIe, phaLa bhogavavAnA kALa sudhI te ame vidyamAna rahevAnA nathI. A rIte ana. dikAthI yukata levA badala parasamaya miyAdarzana rUpa che. Ama samajIne A traNa zabdane pitAnA manamAM paramamaya vakatavyatAne mAnatA nathI. A pramANe svabuddhithI sAMkhya vagere temAM paNa pUrvokta anakenI saMgati besADI levI joIe ethI A nAnI mAnyatA mujaba svasamaya vakatavyatA ja che. parasamaya vanabhyatA nathI. A naya lokamAM prasiddha parasamane syAspadanirapekSa hovA badala dunayarUpa hovAthI tene asarUpa ja mAne che. paraMtu jayAre e svAtaMdathI sApekSa thaI jAya che, tyAre emane paNa A vasamayamAM ja aMtarbata karI le che. ukataMca "rAta' ItyAdi he jinendra ! tamArA sthA5dathI cihita A naya pAradathI yukta lekhaMDanI jema Icchita guNayukata hoya che. ethI AtmahitaiSI Aryajana namana kare che. ethI A nonA maMtavya mujaba samayavaktathatA ja che. parasamayavaktavyatA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 221 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. ane svasamayaparasamayavakatavyatA nathI. (ttera varatvacA) A pramANe A vakatavyatA viSayaka kathana che. sU0 238 . ' arthAdhikAra davAra kA nirupaNa have sUtrakAra upakramanuM pAMcamuM dvAra je arthAdhikAra che. tenuM nirUpaNa kare che - 4 taM zAhim?" ItyAdi zabdArtha--tare jiM te aghAhim?) he bhadanta ! pUrva prakAnta arthAdhikAra zuM che? uttara--(baravALAre) pUrva prakAnta te adhikAra A pramANe che ke te karaNa akaLa) je je vakhate sAmAyika vagere adhyayanane (AthAdiLA) arthaviSayaka adhikAra che, teja arvAdhikAra che. (saM nahA) jema ke (jAvakajJajogvirii, ukittaNaM guNavaoya paDivattI, khaliyarasaniMdaNA, vaNatigiccha gujarAta reva) A gAthAne artha eja AgamamAM 58 mAM sUtramAM spaSTa karavAmAM Avela che. tethI jijJAsuoe tyAMthI jANI le vakatavyatA ane arthAdhikAramAM A taphAvata che ke arvAdhikAra je hoya che. te adhyayananA Adi padathI mAMDIne aMtima pada sudhI saMbaMdhita rahe che. jema ke "pudgalAstikAmAM prati paramANumAM mUrtatva rahe che. ane je vakatavyatA hoya che. te dezAdi niyata hoya che. (rathAddiAra) A pramANe A adhikAra viSayaka kathana che. te sUi 23H | samavatAra davAra kA nirupaNa have sUtrakAra upakramanuM chaThuM dvAra je samAvatAra che, tenuM nirUpaNa kare che. "di more' ItyAdi zahAI-- saM samocAre che ke bhadanta ! pUrva prakAnta te samavatAra zuM che? (4movAre) uttara-vastuone svamAM, 5ramAM, temaja bannemAM atarbhAva viSayaka vicAra karavuM te samavatAra che. (chanide vare) A samavatAra 6 prakArane kahevAmAM Avela che. ( jaNA) jema ke (nAmaNagore 3LAvamore, dara morAre, lesano cAre himogAze, mAvocAre) nAma samavatAra, sthApanA samavatAra, dravyasamavatAra, kSetrasamAvatAra ka la samavatAra ane bhAvasamavatAra (nAmaThavaNAo pujvaM vaNiyAo jAva se taM bhaviyasarIradazvasamobAre) AmAM nAma samavatAra ane sthApanA samavatAra e banene nAma Ava. zyaka temaja sthApanA AvazyakanI jema jANavA joIe. dravya samavatAra Agama ane na AgamanI apekSAe be prakArane kahevAmAM Avela che. AmAM je ne AgamanI apekSAe dravya samavatAra heAya che, te jJAyakazarIra, dravya samavatAra bhavya zarIra dravyasakavatAra ane jJAkakazarIra bhavya zarIra vyatirikata samavatAra A pramANe traNa prakAra hoya che. AgamathI je dravya samavatAra hoya che. tenuM ane na AgamathI jJAyaka zarIra dravya samavatAra, bhavyazarIra dravyasamavatAra A be bhedanuM svarUpa dravyAvazyakanI jema jANI levuM joIe. (che anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 222 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jALavaNImavicArI vari varamore ?) he bhadanta te jJAyakazarIra bhezvazarIra vyatirikta dravya samavatAra zuM che? uttara-(jJALavaNImavicaNI, varUpiNe varamorAre sinidevana) sAyakazarIra bhacazarIra A bane samAvatArothI vyatirita je jJAyakazarIra bhavyazarIra vatirita samavatAra che, te traNa prakArane mAnavAmAM Avela che. (saM vahA) jema ke (chAyAnoyA, paraNamorAre, tadumaya mothAre) AtmasamavatAra, parasamavatAra . ane tadubhaya samavatAra. (varAni mAyaNanoyAdi gAyamA samori) AtmasamavatArane laIne jyAre samasta dravya viSe vicAra karavAmAM Ave che. tyAre samasta drA pitAnA svarUpamAM ja rahe che. kemake nijarUpathI koIpaNa - dUca jina nathI. temaja vyavahAra nayanI apekSAe jyAre samAvatArane laIne samasta drAviSe vicAra karavAmAM Ave che, tyAre samasta dravya (gharaare nahA ke jALi) kuMDamAM beranI jema parabhAvamAM rahe che. tAtyAya kahevAnA A che ke jyAre A jAtane vicAra karavAmAM Ave che ke pratyeka dravya kayAM rahe che ? tyA2 A praznanA uttara be nAnA AdhAre ApavAmAM Ave che. AmAM jyAre nizcayane Azraya mAnavAmAM Ave che, tyAre A praznano uttara A pramANe hAya che ke dareke dareka dravya potAnA ja svarUpamAM rahe che. temaja vyavahAranayanI apekSAe jyAre A praznanA uttara viSe vicAra karavAmAM Ave che tyAre tene abhiprAya A mujaba hoya che ke jema kaMDamAM badarikA-bAra phaLa rahe che. temaja dareke dareka dravya pazrita paNa rahe che, temaja svAzrita paNa rahe che. (taDumasamocA nA ghare hiMmo, gAyamAM ca gaNA ghare jIllA nA mAre ) jyAre tadubhaya samavatArane laIne vicAra karavAmAM Ave che, tyAre Ama samavatAranI apekSA samastadravya AtmabhAvamAM temaja parasamavatAranI apekSA parabhAvamAM rahe che. jema kaTa, kuDaya, dehalI. ane paTTa vagerenA samudAya rU5 gharamAM staMbha rahe che, ane te staMbha potAnA varUpamAM paNa rahe che. athavA jema budara-kapAlarUpa ghaTamAM grIvA rahe che ane te grIvA AtmabhAvamAM paNa rahe che. - zaMkA--"kucha varALi' evuM je udAharaNa tame parasamavatAranuM Apela che, te A udAharaNa tadumaya samavatAranuM ja hovuM joIe. kemake jema kuMDamAM te rahe che. temaja te pitAnA AtmabhAvamAM paNa rahe che? uttara-sAMbhaLo-A je daSTAnta parasamavatAra viSe Apela che, temAM vAtmavRttinI vivakSA karavAmAM AvI nathI. Ama je vicAra karavAmAM Ave te samavatAranA be prakAre ja hovA joIe. e ja vAtane sUtrakAre nirdiSTa karavA mATe (mahuvA jJAnayarImaliyArAvarite varamorAre suvidhe ) Ama kahyuM che. AmAM teo A pramANe kahI rahyA che ke jJAyakazarIra bhavya zarIrathI vyatirikta je dravya samavata 2 che, te be prakArano prajJapta thayela che. ( ) jema ke (bAyaranoyAre ca tasumaroyAre ) anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 223 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTAntAntarathI A viSayane spaSTa karavA mATe sUtrakAra kahe che ke 'Atmasamava. tArathI jema catuSTikA cAra pala pramANavALI adha mANikAnA cAsaThamAM bhAga AtmabhAvamAM rahe che, ane (sadumacasamocAreLa ghasIbricAra pramocarar) tadubhaya samavatArathI te peAtAnI apekSAthI bruhanmAna yukta eTale ke A pala pramANu yukta dvAtri'zikAmAM eTale ke adhamaNikAnA 32 mAM bhAgamAM rahe che. (bAyamAne ) ane peAtAnA nija rUpamAM paNa rahe che. A pramANe dvAtri'zikA, SoDazikA, aSTabhAgikA, caturthAMgikA ane mANI A sarve AtmabhAvamAM ane uyabhAvamAM samavatazti hAya che. jema ke (vattIbricA bAyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, tadubhayasa moyAreNa solasiyAe samoraha jayAre ca) apala pramANu yukata dvAtrizikA Atma samavatAranI apekSA AtmabhAvamAM rahe che, ane ubhaya samavatAranI apekSAe SoDazapala pramANuvAlI SoDazikAmAM paNa rahe che, ane potAnA bhAvamAM paNa rahe che (loliyA brAkramoyaarennN AyabhAve samoyaradda, tadubhayaca moyAreNaM aTThabhAiyAe samoyaradda, AyabhAveya ) A pramANe SAzikA paNu AtmasamavatAnI apekSAe AtmabhavamAM avatarita thAya che, ane ubhaya samavatAnI apekSA e dvAtrizatpala pramANayukata aSTa bhAgikAmAM temaja AbhAvamAM pazu avatirata thAya che. ( TrumanA brAca samoyAreNaM AyabhAve samoyarai, tadubhayasamoyAreNaM caubhAiyApa samoyara aayAve tha) temaja je aSTalAgikA che, te AtmasamavatAranI apekSA e thyAtmabhAvamAM rahe che, ane tadubhrayasamavatAnI apekSA e caturvAMgikAmAM paNa rahe che. ane AtmabhAvamAM paNa rahe che. (traNamAcA lAyakramocAreNaM bhAramAve mocara, tadubhayasamoyAreNa addhamANIe morai AyabhAve ya ) caturthAMgikA AtmasamvatAnI apekSA AtmabhAvamAM rahe che ane tadrubhaya samavatAranI apekSA amANImAM pazu rahe che ane AtmabhAvamAM paNa rahe (addhamANI, AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, tadubhayasa moyAreNaM addha mANIe amocarar bAcamAve ca) A pramANe je adha mAnI che te masamavatAranI apekSAe AtmabhAvamAM rahe che ane tadrubhaya samavatAranI apekSAe mAnImAM paNa rahe che. ane AtmabhAvamAM pazu rahe che. 128 palanI aMdha mAnI DAya che. ane 256 palanI mAnI DAya che. (lea jJAnacakSarI manicalI 'patti 14mocAre) A pramANe A pUrvaprAnta te jJAyakazarIra bhavyazarIrathI vyatiSThita dravya samavatAra hAya che.. (ataM no Agamano avasa) A pramANe sUtrakAre nA mAgamanI apekSAe dravya samavatAranA traNa prakAranA bhedyAnuM nirUpaNa karyu che. AnA nirUpaNuMthI (te vasoyAne) dravya samavatAra pUrNa rUpathI nirUpaNu thai gayA che. // sUtra 2405 a0 90 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 224 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSetrasamavatAra Adi kA nirupaNa have sUtrakAra kSetra samavatAra AdinuM nirUpaNa kare che. "f { lenovA TrAri - zabdArtha --- 4 naM uttama ) he bhadrata. te pUrva prakAnta kSetra samavatAra zuM che? uttara -- rAmola) dharmAdika dravyonI jyAM vRtti heya, eTale ke dharmAdika dravyonuM jayAM nivAsa che, tenuM nAma kSetra che. A kSetrasamavatAra. (vize jaina) be prakArane kahevAmAM Avela che. ( 1) jema ke (jANavAje 2 taDumathakamocAre tha ) eka AtmasamavatAra ane, dvitIya tadubhaya samayatAra (mAthe pAse bAtharamosALaM kAcamAre to- . jAda, jAmA ) AtmasamavatAranI apekSA e jyAre A pramANe vicAra karavAmAM Ave che ke "bharatakSetramAM rahe che ?" tyAre Ano javAba A pramANe hoya che ke bharatakSetra AtmasamavatAranI apekSA AtmabhAvamAM rahe che ane tadubhaya samavatAranI apekSA jabUdvIpamAM rahe che. temaja pitAnA nija svarUpamAM paNa rahe" (gUrI bhAcalamovAre kAcamAre hoya tazmayasAcALa, tithiatva samoca23. bAramAre 2), jabudvIpa AtmasamavatAnI apekSA AtmabhAvamAM rahe che ane ta6bhaya samavatAranI apekSA e tirdhaka lokamAM. paNa rahe che, ane AtmabhAvamAM paNa rahe che. 'tiriyaloe AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, tadubhayasamoyAreNaM loe novA lAyamA ca) A pramANe tiya lakapaNu Ama samavatAranI apekSAe AmabhAvamAM rahe che ane tadubhaya samavatAnI apekSAe lAkamAM paNa rahe che. temaja AtmAmAvAmAM paNa rahe che. ( jo uttamovAre) A pramANe A kSetra samavatAra che. ( ft + zAkamAya?) he bhadaMta. te pUrva prakAnta kAla samavatAra zuM che ? uttara--(vAisamocAra) jJAnI leke jene samaya vagerenA rUpamAM jANe che tenuM nAma kALa che. A kALane je samAvatAra che. te kALa samavatAra che. te kALa samavatAra (suvi ) be prakArane prApta thayela che. (ii agr) jema ke (bAyapothAre ja taDumasanA ca) eka AtmasavatAra ane dvitIya tadubhAya samavatAra (4mA AyAmothA naM gAyamane mAra) AtmasamavatAranI apekSA, samaya AtmabhAvamAM rahe che. (tadupayoyAre ja sAvariyA vagara, anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 225 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramA ) tadubhaya samavatAranI apekSA e AvalikAmAM paNa rahe che. ane AtmabhAvamAM paNa rahe che. AvalikA asaMkhyAta samayanI hoya che. ethI te apekSAe bUData pramANavALI che. ethI samaya rUpakALane tadubhaya samavatAranI apekSA AvalikAnA Azrita che, evuM kahyuM che. temaja Ama thavAthI paNa te pitAnA nija svarUpane parityAga karatA nathI. ethI AtmabhAvamAM paNa tenI nivAsasthiti spaSTa karavAmAM Avela che. (gvamAnaIALu thove, have, g, gaNo, pahe, mA, 3 caLe, saMvare, kuLa, jAvA, vArasadase, puSya, puSe, suko , sugi, kare, java, java, , [[, vastro, 3che, jAma, rame, nAiM, Lei, anivAMne, AjInikare, gara, 31, nA, nA, baMne, karaNa, jUrthio , jUjhi, lIlave liaMge, strIsapaheliyA, paliovame, sAgaroSame, AyasamoyAreNa vAyabhAve smocaraNa) A pramANe AnaprANu, staka, lava, muhUrtA, aherAtra, pakSa, mAsa, Rtu, ayana, saMvatsara, yuga, varSazata, varSasahasa, pUrvAga, pUrva truTitAMga, truTita, aTaTAMga, aTaka, avavAMga, avA, hUhUkAMga, hUhUka, utpalAMga, utpala pAMga, pava, nalinAMga, nalina, akSavikarAMga, aNanikara, ayutAMga, ayuta, " nayutAMga, nayuta, prayutAMga, prayuta, cUlikAMga cUlikA, zIrSaprahelikAMga, zIrSa - mahelikA pahopama sAgaropama, A sarvamAMthI darekedareka AtmasamavatAranI apekSAe AtmabhAvamAM vate che. (tasumasamone zoviMLI haews hocara kAyama ) temaja ubhaya samavatAranI apekSAe A badhAM pita. pitAnI apekSAe bRhaspramANa sampanna AgaLa AgaLanA kAryavibhAgamAM vate che. temaja sAgaropama utsarpiNI ane avasarpiNI kALamAM paNa rahe che. (osapiNI usvappiNIo AyasamoyAreNaM AyabhAve, samoyaraMti, tadubhaya samoof parovaraMti bhAvanAre ) utsarpiNI avasarpiNI kALa AtmasamavatAranI apekSAe AtmabhAvamAM rahe che, ane ubhayasamatAnI apekSAe pudgala parivartanamAM rahe che, temaja potAnA nija svarUpamAM paNa rahe che. (jAriyade bAtharamayAna zAyare mocara, taTumalagovALa sattA jaLanarg moyarA, hAthamA ) yugala parivarta AtmasamavatAnI apekSAe pitAnA nija rUpamAM rahe che, temaja ubhaya samayavatAranI apekSAe atItakALa anAgatakALamAM rahe che, ane AmabhAvamAM paNa rahe che. (tItaddhA aNAgataddhAu AyasamoyAreNa bhAyabhAve samoyara ti, tadubhayasamoyAreNaM rAjallAg soyAMti lAcama ya) atItakALa ane anAgatakALa eo AtmasamavatAranI apekSA AtmabhAvamAM rahe che, temaja ubhaya samavatAranI apekSAe sarvoddhA kALamAM rahe che, ane AtmabhAvamAM paNa rahe che re jAhalanacare) A pramANe A kALa samavatArane vicAra che. (ja huM ma novAre) he bhadata ! bhAva samavatAra zuM che ? (mArAmovA) dhAMdhi kaSAyone je samavatAra che, te bhAvasamavatAra che, A bhAvasamavatAra (kutti Homtte) be prakArane kahevAmAM Avela che. (kaMda) jemake (zAvaramorAre tadumanamokAre) AtmasamavatAra ane tadubhaya samavatAra (krodhe gAmo AcamA samocara, tasumarAhano pArekha mALe, soyA, AcamAne che ke AtmasamavatAranI apekSA, AtmabhAvamAM-nijamAM rahe che, temaja ubhaya a091 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 226 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavatAranI apekSAe mAnamAM rahe che. ane nijamAM paNa che. ( mALe, mAyA, lobhe, rAge, mohaNijje aTukammapaDIo AyasamoyAreNaM AyabhAve samo. cAMti tadumAramothaof davade mAre socarA mAthamAve ) A pramANe mAna, mAyA, lebha, roga, mohanIya ane aSTakama prakRtio AmAMthI dareke dareka AtmasamavatAranI apekSAe potapotAnA nija bhAvamAM avatarita hoya che. temaja ubhaya samavatAranI apekSAe mAnano mAyAmAM ane AtmabhAvamAM lemane rAgamAM ane AtmabhAvamAM, rAgano mohamAM temaja AtmabhAvamAM, mohane aSTa karma pravRtiomAM temaja AtmabhAvamAM aSTa karmaprakRtinA 6 prakAranA bhAmAM temaja AtmAbhAvamAM samavAra hoya che. ahIM sUtrakAre je "oNo mA ItyAdi gAthA kahI che te eja abhiprAya puSTa karavA mATe kahI che. jenuM tAtparya A pramANe che ke-krodhAdika audayika bhAvarUpa che, ethI temane bhAva samavatAramAM gaNavAmAM Avela che. ahaMkAra vagara hAtha utpana thAya nahi ahaMkArI prANuM ja. krodha kare che, ethI ubhaya samavatAranI apekSAe krodhane samAvatAra mAnamAM kahevAmAM Avela che ane pitAnA nija rUpamAM paNa kahevAmAM Avela che. temaja Atma samavatAranI apekSAe nija rUpamAM paNa kahevAmAM Avela che. kSapaka zreNImAM ArUDha thayela jIva jema samaya mAnanA kSamAthe pravRtta heya che, te vakhate te mAnanA dalikane mAyAmAM prakSita karIne kSaya kare che. ethI ubhaya samavatAranI apekSAe mAnane mAyAmAM ane pitAnA nija rUpamAM paNa samavatAra kahevAmAM Avela che. temaja AtmasamavatAranI apekSAe nija rUpamAM ja samavatAra kahevAmAM Avela che. A pramANe mAyAnA dalikene kSapaNu kALamAM, lobhamAM prakSipta karIne kSaya kare che. ethI mAyAne ubhaya samavatAranI apekSAe lobhamAM samAvatAra kahevAmAM Avela che ane AtmabhAvamAM paNa samAvatAra kahevAmAM Avela che. temaja AmasamavatAranI apekSAe AtmabhAvamAM ja samavatAra kahevAmAM Avela che. A pramANe ubhaya samavatAranI apekSAe lobhana rAgamAM ane AtmabhAvamAM samavatAra, kahevAmAM Avela che. temaja mohanIyane bheTa havA badala rAgane mohanIyamAM temaja AtmabhAvamAM samavatAra kahevAmAM Avela che. karma bheda rUpa hovA badala mohane aTa karyaprakRtio temaja AtmabhAvamAM samavatAra kahevAmAM Avela che. aSTa karma prakRtinI audayika aupazamika vagere bhAvamAM pravRtti hovA badala 6 bhAmAM temaja atmabhAvamAM samavatAra kahevAmAM Avela che. 6 bhAve jIvAzrita hoya che, ethI emane jIvamAM temaja AtmabhAvamAM samavatAra kahevAmAM Avela che. jIvAstikAyanA bheda hovA badala ane jIvAstikAyamAM ane AtmabhAvamAM avatAra kahevAmAM Avela che. jIvAstikAya dvAzrita hovA badala samasta dravyamAM ane AtmabhAvamAM samavatAra kahevAmAM Avela che. temaja AtmasamavatAranI apekSAe te A lebhArdikano samavatAra AtmabhAvamAM ja jANu joIe. A pramANe anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 227 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samasta bhAva samavatAra nirUpita karavAmAM AvyeA che. A vAtane spaSTa karavA mATe (che te' mAtrasamovAre) A pramANe sUtrakAre kahyu` che. (va' ingi, mAve, lIve, jIvatthakAe, AyasamoyAreNa AyabhAve samoyarati tadubhaya samothArenaM sabdha invesu-samocara, bArcamAre ca) A sUtrapAThanA atha pUrvokta rUpamAM ja spaSTa thai jAya ja che. ethI AnA svataMtra rUpamAM atha spaSNu karavAmAM Avye nathI AnuM tAtparya eja che ke 6 prakAranA bhAve Atma samavatAranI apekSAe nija svarUpamAM samavatarita DAya che ane ubhaSa samavatAranI apekSAe jIvamAM ane AtmaNa vamAM samavatazti hAya che. jIvanA samavatAra ubhaya samavatAranI apekSAe jIvAstikAyamAM ane jIvAstikAyanA samasta dravyamAM temaja AtmabhAvamAM samavatAra hAya che. ahIM A pramANe samajavu joie, A sUtramAM vicAraNIya hovA badala Avazyaka prastuta che. temAM sAmAyika vagere adhyayanAnA kSAryApazamika bhAvarUpa DAvA atula pUrvakti AnupUrvI vagere bhedeomAM karyAM karyAM samavatAra hAya che? evu" ja nirUpaNu karavu' ceAgya kahevAya kemake zAstrakArAnI pravrutti anyatra A pramANe ja jovAmAM Ave che. paraM'tu ahI' sUtrakAre sAmAyika vagere adhyayanAnA je samavatAra kahela kathI, tenuM kAraNu A pramANe che ke temanA samavatAra sukhAvAdhya che. chatAM e mantrabuddhivALA ziSyAne samajAvavA mATe te saMbaMdhamAM theDu' kahevAmAM Ave che-sAmAyika utkInanA viSaya hAya che, ethI tene samavatAra utkIrtanapUrvI mAM thAya che. temaja gaNunAnupUrvI mAM paNa DAya che. pUrvAnupUrvImAM paNa hAya che; pUrvAnupUrvIthI jyAre tenI gaNanA karavAmAM Ave che tyAre A prathama sthAne Ave che. ane jyAre pazcAnupUrvIthI guNunA karavAmAM Ave che, tyAre A chaThThA sthAna para Ave che. temAM jyAre AnI gaNanA anAnupUrvI thI karavAmAM Ave che, tyAre A khIjA vagere sthAne para Ave che. ethI AnuM sthAna mA apekSAe aniyata ja rahe che, niyata nahi. A vAta ame pahelAM ja spaSTa karI dIdhI che. nAmamAM auyika vagere khadhA bhAvAnA samavatAra hoya che. AmAM sAmAyika adhyayana kSutrajJAnarUpa hAvA badala kSAyeApazamika bhAvamAM Ave che. ethI AnA samavatArakSAyeApazamika bhAvarUpa nAmamAM hAya che. zrutaMca 6 prakAranA nAmAmAM kSAyeApazamika bhAvamAM zrutanA samavatAra thAya che kemake jeTaluM pazuzrutajJAna hoya che, te badhuM zrutajJAnAvaraNIya karmonA kSayApazamathI janya DAya che. jenuM vaNuna pahelAM karavAmAM Avela che, evA pramANunA ke jenA dravya vagere ghaNA bhedo hAya che, bhAvapramANa nAmanA bhedamAM A sAmAyika adhyayana jIva bhAvarUpa hAvA badala samavatarita thAya che. Rtuca jenA vaDe vastunA vAstavika svarUpanuM jJAna thAya, tenuM nAma pramANa che, ane te pramANu dravyAdhinA bhedathI cAra prakAranAM DAya che. A adhyayana jIvanA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 228 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvarUpa che, ethI bhAvapramANamAM ane samavatAra hoya che, bhAvapramANu-guNapramANa, nayapramANa ane saMkhyA pramANu A pramANe traNa prakAranAM che, ethI A adhyayanane samavatAra guNapramANa ane saMkhyA pramANa A bannemAM thAya che. nayapramANamAM nahIM-je ke "jANakA 4 yAra' racAiro jUvA" arthAta A vacana mujaba keIka sthAne nayapramANamAM paNa Ane samAvatAra kahevAmAM Avela che, chatAM e A samaye tathAvidha nayanA vicArane abhAva hovA badala yathArthataH temAM Ane anavatAra ja jANavo joIe. kahyuM paNa che ke" jAyiM tu nayA moti" arthAt AcArAMgArika kAlikakRta mUDhanayavALA eTale ke naya vinAnA hovAthI temAM nAno samavatAra thase nathI. temaja "mUDhanadaM tu na saMgharU nathajamAnAvAze se' A baMne pramANethI paNa A puSTa thAya che ke "sAmAyika adhyayananA samavatAra nayapramANamAM thato nathI jIva ane ajIvanA guNenA bhedathI guNapramANu be prakAra hoya che. ethI A sAmAyikane samavatAra jIvane upaga rUpa tevA badala avaguNapramANamAM thayela che. jIva gaNapramANa paNa jJAna, darzana ane cAritranA bhedathI traNa rUpamAM kahevAmAM Avela che. te temAMthI Ane samAvatAra jJAnarUpa havA badala jJAnapramANuM hoya che. jJAnapramANa paNa, pratyakSa, anumAna, agama ane upamAnanA bhedathI cA2 rUpamAM kahevAmAM Avela che. te A sAmAyika Aptapadeza rUpa hovA badala Agama hovAthI Agama pramANamAM antarbhAva thAya che. Agama paNuM laukika Agama ane lokottaranA bhedathI be prakArano hoya che. te tIrthakara vaDe praNIta hovA badala sAmAyikane samAvatA2 lokottara AgamamAM thAya che. lokottara Agama paNa AtmAgama, anantarAgama ane paramparAgamanA bhedathI traNa prakAra hoya che, te A traNe prakAranA AgamamAM Ane samAvatAra jANavuM joIe, saMkhyApramANu nAma, sthApanA za0 22 dra, auSamya parimANa, jJAna gaNanA ane bhAvanA bhedathI ATha prakAranuM kahevAmAM Avela che. Ane antarbhAva paNa tyAM parimANu saMkhyA pramANamAM thayela che. vaktavyatA paNa traNa ke be prakAranI kahevAmAM Avela che, te temAM paNa Ane samavatAra samaya vakatavyatAmAM thayela che. jaya parAjaya vakatavyatAnuM varNana che, to te baMne prakA 2nI vakatavyatAo paNa nizcayanayanI mAnyatA mujaba nathI. tenI mAnyatA mujaba te phakata eka bhavasamayavakatavyatA ja che. parasamaya vakatavyatA ane tadubhayavakatavyatA e bane paNa jyAre samadaSTi jIva vaDe parigrahIta thAya che, tyAre e vasamaya vakatavyatA rUpa ja thaI jAya che. kemake samyagRSTi jIva parasamayane pazu vasamayanA anurUpa ja samaje che. te ekAMta pakSanuM avalabana grahaNa karatuM nathI paraMtu svAsvAdanI mudrAthI temane mudrita karIne potAnI yogyatA mujaba abhipretArtha sAdhaka bane che. ethI samyagu daSTi vaDe parigrahIta samarata viSaya paNa svasamayarUpa ja hoya che. ethI sarva adhyayane avatAra vastu nRtyA svasamaya vakatavyatAmAM ja thAya che. ukataMca anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 229 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je kAraNathI parasamaya ane taduzaya A badhA samyagdRSTinA svasamaya che te kAraNathI ja samasta adhyayana strasamaya vakatavyatAmAM niyata che pramANe catuti"zati stava AphrikAmAM paNa samavatAra viSe vicAra karI levA oIe A pramANe sabheda samavatAranuM varNana karavAmAM Avela che, A varSoMnathI sabheda upakramanuM varNana paNa pU' thaI jAya che. A pramANe upakramanAmaka AA prathamadvAranuM vaNuna samApta thayuM che. eja vAta sUtrakAre che ta * sAme lavalama TUMkuM vaan eAra) A sUtra pATha vaDe pradarzita karI che. prasU. 2415 nikSepadavAra kA nirupaNa te ji tuM nivere' ItyAdi zabdArtha--tte tti te nileSe he bhata! te pU prakrAnta nikSepa zuM che ! uttara--nikSepane zabdA tA pahelAM spaSTa karavAmAM Avele ja che, (nimplene tivid nanne) evI pUtra abhihita avAna A nikSepa traNa prakAranA kahevAmAM Avela che. (tuM jJarA) jema ke (monindraLe, nAmaniLe munnAsAyaniRi) e dhaniSpanta, nAmaniSpanna sUtrAlApaka niSpanna, Ane artha A pramANe che. zruta nAmaka sAmAnya adhyayana AdithI je nikSepa niSpanna thAya che, nikSepa niSpanna che. zrutanA ja sAmAyika vagere vizeSa nAmAthI je niSpanna hAya che, te nikSepa nAma niSpanna che. daremi aMte sAmAA' ItyAdi sUtrAlApakAthI je nikSepa niSpanna thAya che. te sUtrAlApaka nipukhta * nikSepa che. (le di saM thA tittvo) he bhadanta 1 edhaniSpanna nikSepa zuM che ? uttara--( broniddaLe pati, iLanne) AniSpanna nikSepa cAra prakAranA hoya che. ( ta' nA ) jema te (prAyaLe, pakSIne, bApa, svadaLA' adhyayana, akSIchu, Aya ane kSapaNu A adhyayana vagere cAre cAra paNa sAmAyika, catuvi zatistava vagere rUpa je zruta vizeSe che, tenA sAmAnya nAmeA / che. jema ke je sAmAyika adhyayana kahevAmAM Ave che. te ja akSINa, teja Aya ane teja kSaNA kahevAya che A pramANe catuti zatistava AdimAM pazu jANI levuM joI e (le siM annayo) he bhadanta ! te aghyayana zu che ? uttara--(annane paviSe vaLatte) adhyayanA cAra prakAranA kahevAmAM AvyA che. (suM naAA) jema ke (gAmAcaLe, vaLAyane nAcaLe, mAyALe) nAmaadhyayana, sthApanA adhyayana dravya adhyayana. ane bhAvaadhyayana AmAM (LAmadhruvanAno putraM vaLiyAno) nAma adhyayana ane sthApanA adhyayana nAma AD anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 230 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazyaka ane sthApanA AvazyakanI jema ja jANavA. ( jiM , vagaNa ?) he bhadaMta ! dravya adhyayananuM svarUpa kevuM che? ': ' uttara-(vacane suvi HU) dravya adhyayana be prakAranuM kahevAmAM Avela che. (taM naET) jema ke (gAma ca o Amano 2) eka AgamathI ane dvitIya ne AgamathI (ze ciM A ) he bhadaMta !' AgamathI je dravya adhyayana kahevAmAM Avela che, tenuM svarUpa kevuM che? uttara-(bALo vakSasthaLe) AgamathI je dravya adhyayana kahevAmAM Avela che, te A pramANe che-(karaNa akSacatti pacaM silice riye liye miyaM, parijiya jAva evaM jAvaiyA, aNuvauttA, Agamako tAvaiAI davva nAcAuM) jeNe adhyayana A padane zIkhyo che, potAnA AtmAmAM sthita jita vagere rUpamAM karela che, (A sthita vagere padene spaSTa artha vyAvazyaka prakaraNamAM lakhavAmAM Avela che) paraMtu, te jIvano upayoga tyAM baMdha besato nathI. A pramANe jeTalA anupayukata jIve che, te sarve AgamathI dravya adhyayana che. (pavA varahANa ri, sANaa vAH zALA ) aM0 93 ahiMthI mAMDIne je durakSa) ahi sudhIne samasta sUtrapATha drAvasthAnI jema ja bhAvita karI levo joIe. tyAM samastapadane artha vistAra pUrvaka lakhavAmAM Avyo che. te udde hai mavakSathaLe ?) he bhavaMta ! bhAva adhyayananuM svarUpa kevuM che? uttara-(bAvakSaya kuSi utte) bhAva adhyayana be prakArane kahevAmAM Avela che. ( ) jemake (gALo 2 no zAmaLo 2) eka AgamathI ane dvitIya ne AgamathI f saM jAmazo mAvAne ?) he bhadaMta! AgamathI bhAva adhyayananuM svarUpa kevuM che? (gAmano mAvo ) uttara-AgamathI bhAva adhyayananuM svarUpa kevuM che? (gAmamo mAvA ) : uttara-AgamathI bhAva AvazyakanuM svarUpa A pramANe che. (kALA karava) je jJAyaka hoya che, te temAM upayukata hoya tyAre AgamathI bhAva adhyayana kahevAmAM Ave che. Ane spaSTa artha AgamathI bhAvAvazyakanI jema ja jANI levuM joIe. (he bAramo mAvaLe) A pramANe A AgamanI apekSAe bhAvaadhyayanane artha che. ( hiM te no zALAno sAvaka ) he bhadata! ne AgamathI bhAva adhyayananuM svarUpa kevuM che? uttara--(7o Ama no mAvalaLe ajJAna mAne alau jIvavA gagvara zo ya nakALa, tA zALamiti za sAmAyika Adi adhyayana ne AgamathI bhAva adhyayane che. "annavarALa'mAM javA zALacaLe e padaracheda hoya che, A pada adhyayana paraka che. "kALajJALA mAM nirukta vidhithI athavA prAkRtavidhithI ' ne " ne ane "na ne lepa thaI ne adhyayana evuM pada bane che. Ama te ". garLavaLa' nI saMskRta chAyA gAmamAMnayanaM' thAya che. adhyAtma ane artha citta ane "Anayana' zabdano artha lagADe che. AnuM tAtparya A pramANe che ke "sAmAyika vagere adhyayanamAM cittanuM saMyojana karavuM A adhyAtmanayana zabdano artha che. sAmAyika vagere adhyayanamAM citta sojita karavAthI cittamAM nirmaLatA Ave che. citta nirmaLa thavAthI azubhamIne anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 231 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdha vighaTita thaI jAya che. ethI sUtrakAre "mALa" vagere pATha kahela che. Ane bhAva A che ke "pitta jyAre zuddha thaI jAya che, tyAre pUrvabaddha kamene hAsa-nirja -thAya che. temaja navIna kamene baMdha thatuM nathI. . ethI A sAmAyika vagere adhyayanane tIrthakaro gaNadhara vagere devoe me AgamathA bhAvAdhyayana tarIke mAnya rAkhela che. ahI ne AgamamAM no' zabda dezavAcI AgamanA abhAvanA vAcaka nathI. kema ke sAmAyika vagere " adhayayane jJAnakriyAnA samUDIrUpa hoya che. ethI ee pUNuM AgamarUpa hatA nathI paNa AgamanA ekadezarUpa hoya che ethI emane no AgamathI apekSA bhAvAyayana mAnavAmAM Avela che. (tuM no gAmo mAvaThThathaLe) A pramANe na AgamanI apekSA e bhAva adhyayananuM svarUpa che. teNe 4 annAtha) 8 aMgramANe cAra prakAranA adayayanenuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. sU. 242 che akSaNakA nirupaNa have sUtrakAra eAghaniSNanane je dvitIya bheda akSaNa che. tenuM nirUpaNa kare che.-bare u ra annIne rahyA ! zadArtha - piM tU bakSI) he bhadaMta ! akSaNanuM svarUpa kevuM che? uttara -(gakazI vidhe ghaom) akSINuM cAra prakArathI kahevAmAM Avela che. (ta gadA) jemake (nAmIne, vaLajjane, vANIne, mAvalI) nAma akSaNa, sthApanA akSINa, draSya akSaNa, ane bhAva akSINa, (nAma ivaLargo purva vajiyA ko) nAma, akSaNa ane sthApanA akSINunuM svarUpa pahelAM varNita, nAma Avazyaka ane sthApanA AvazyakanI jema ja jANI levuM joIe, ( jiM vAkSI) he bhadata ! dravya akSaNanuM svarUpa kevuM che ? uttara - kannIne dunide ) dravya akSaNanA be prakAre che. (raMga) jemake (gAmI 2 ne zAmaLo 2) eka AgamathI ane dvitIya ne AgamathI (ze f% te zAmaLo vagaNIne ?) he bhadata! AgamathI dravya akSINunuM svarUpa kevuM che ? (gAmo trIjo-kAraNa ajjhINe ti payaM sikkhiyaM jiya miya parijaya jAva se taM bAgamao davvajjhINe) AgamathI dravya akSaNanuM svarUpa A pramANe che. jeNe akSINa A padane zIkhI lIdho che, jita, mita, parijita vagere karela che, te AgamathI dravya akSINa che. te %i 4 no bAramo vaLe ?) he bhadata ? no AgamathI dravya akSaNanuM svarUpa kevuM che uttara -(jo zAmaLo rAnnIne siviMde pas) no AgamathI dravya akSaNanA traNa prakAra kahevAmAM Avela che. (raMga) jemake (kAcA ghaNI, avivAghANIne kALayavIramavicAravattei varSo) jJAyaka zarIra dravya akSINu, bhavya zarIra drazya akSaNa ane jJAyakazarIra bhavya zarIra vyati anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 232 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rikta dravya akSINu (agni' ta` nALavaaevIne ?) he bhadaMta / jJAyaka zarIra dravya akSINunu svarUpa kevuM che ? (jJALayalInakzIne4DDILacasthAdi gAra jANayasva jaM sarIraM vavagayacuyacA viyacattadehaM jahA davvajhayaNe vahA mALiyantra) nAyaka zarIra drazya akSIjInuM A svarUpa che ke 'akSINu padanA arthASikAranA je jJAtA che, te jJAtAnuM je zarIra che, te bhale vyapagata hAya, cyuta hAya, vyavita hAya, tyakta hAya, jevu ke dravya adhyayanamAM kahyuM che. (gAva che ta' nALayasITunagnIne) te sAyaka zarIra drazya akSINu che. A vyapagata vagere padonA artha dravya AvazyakranA A bhedanA vaNuna vakhate spaSTa karavAmAM Avela che.--te jijJAsue tyAMthI jANI levA. ahI yAvat padathI "nautravijJaDha cintaya vagere pothI mAMDIne "naMdujIgme balI" ahI sudhInA padAne sa'graha thayela che. A sarva padmanA artha paNa dravyAvazyakanA A bheda. vadhu namAM karavAmAM Avela che. tA te ane jJAyaka zarIra dravya akSINu paraka atha besADI levA joIe jyAM jJAyaka zarIra dravyAvazyaka evu pada Ave, tyAM nAyaka dravya akSIjI pada 98 sabhya sacAjita karIne te arthanI sa Mgati besADI levI joIe. A pramANe bIjA sthAne paNa jANI levu joIe. (se phi' samaviyasarInakSIne) hai bhajjata ! zarIra dravyaakSINunuM svarUpa kevu' che (maviyasarInamIne) bhavya zarIra dravyaakSINunu` svarUpa A pramANe che ke (je jIve joNijammaNa nikkhate jahA davvajjhayaNe jAva se ta bhviykhriirvatti nagnIne) A padonA artha paNa bhavya zarIra dravya AvazyakamAM spaSTa karavAmAM Avela che. te te mujakha ja jANI levu' joIe. kemake dravya adhyayananuM svarUpa spaSTa karatI vakhate lakhavAmAM Avela che ke dravya adhyayanamAMnA nAyaka zarIra dravya adhyayananu ane bhavya zarIra dravya adhyaya navuM svarUpa dravyAvazyakanA A be mujaba jANI levu joIe. (ke ji te jJAnayalIniyasIva itte vantrathIne ?) he bha data ! nAyaka zarIra ane bhavya zarIra enAthI vyatirikta dravya akSINunuM svarUpa kevuM che ? uttara :~>(nALacArIavicasIvaratte varNIne) nAyaka zarIra, bhravya zarIra emanAthI vyatirikta dravya akSANunu svarUpa A pramANe : che, a0 94 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 233 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (savvAgAsaseDhI, se ta jaNaya barorabhaviyasarIravairitte davtrajjhINe) sarvAkAza zreNi je che, te ja jJAyakazI-bhacazarIra atirikta dravya akSINu che. tAtparya A pramANe che ke leAka ane aleAkarUpa AkAza ahIM sarvAkAza padmathI gRhIta thayela che. ee bannenI je pradeza pakti che, te sarvAkAza zreNi che. temAM jo eka eka pradezanA paNa apahAra karavAmAM Ave tA paNa te khAlI thaI zake tema nathI ethI A sAyakazarIra ane sabhya zarIrathI vyatirikta dravya akSIgurUpamAM kahevAmAM Avela che. AmAM dravyatA AkAza dravyanI aMtagata hAvA badala che. (se te no bAnamago jUna) A pramANe A neAgamanI apekSAe dravya akSINunu strarUpa che. (le haiM' karIne) A pramANe drazya akSINunA traNa bhedaeNnA svarUpa varNanathI dravya akSIjInuM samasta ravarUpa nirUpita thaI jAya che. (le si`mAyannIne ?) he bhadata ! bhAva akSINanuM svarUpa kevu' che ? uttara :--(mAvajJIne suvidne vaLaze) bhAva akSINunA e prakAza che :"nayA) jemake (bAmabodha no bhAgamo ca) eka AgamathI ane dvitIya ne mAgamathI (le di' to anamatro AvanzIne ?) huM laIta ! AgamathI bhAva akSINunuM svarUpa kevuM che ? uttara :--(jJAnad 31tta) gAyaka thaIne je upayukta hoya, te mAgamanI apekSAe bhAva akSINu che. Anu tAtparya A pramANe che ke AgamamAM upayogazAlI caturdaza pUrva dhArInA antarmuhUtta mAtra upayeAga kALamAM je arthApala'bha rUpa upayoga paryAyeA hoya che, temAMthI pratisamaya jo eka eka karIne te apahRta karavAmAM Ave te paNa anaMta utsarpiNI ane avasiSaM thI kALamAM paNa samAsa thAya nahi teTalA hoya che ethI te bhAva akSINu che. eja bhAva akSIjInu' svarUpa che. (le 'i ta' no ALano AvIne ?) hai bhAMta ! ne AgamathI bhAva akSINunuM svarUpa kevu' che ? (me bALamo mavazIne ne mAgamathI bhAva akSIjInuM svarUpa A pramANe che. (vad IyA thrIvArtha rAvala viSNu ca so TIveza, rIvasamA AyariyA viMti paMca TrIyaMti) jema eka dIpakathI seMkaDA khIjA dIpake pravalita karavAmAM Ave che ane prajavalita karanAra te dIpaka jema prajavalita ja rahe che, dvIpakanI jema ja AcAya ziSyA mATe sAmAyika vagere zrutane ApIne temane zrutazAlI banAve che, ane pAte paNa zrutathI yukta rahe che, te zruta temanA mATe naSTa thAya nahi. A pramANe zruta Ayaka AcAyanA je upayAga che, te AgamarUpa che, ane vAk ane kAya rUpa je ceAga che, te anAgama rUpa che, ethI ahIM ne mAgamathI bhAva kSINatA jANavI joIe. (le te to jJAnamo mAvajJILa) A pramANe A nA AgamathI lava akSINutAnuM svarUpa che. (le te mAvaLe che te annIne) A pramANe bhAva makSIjInuM svarUpa vati karavAmAM AvyuM che. drazya ane bhAya akSINunA vaNu nathI akSINu svarUpanuM viSNu ta thaI gayuM che. // sU. 2435 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 234 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyanikSepa kA nirupaNa have sUtrakAra AyanikSepanuM svarUpa kahe che- 'se ki ta Ae ?' ityaadi| zabdArtha - kri naM 5) he bhadaMta ! AyanuM svarUpa kevuM che? uttara-(bANa) "Aya" nAma "prAptinuM che. Aya, prApti, lAbha A badhA paryAyavAcI zabdo che. A Aya, (vavide pavo) cAra prakArane kahevAmAM Avela che. (raMgadA) jemake (nAmAda, vANa, ravANa, mAvANa) nAma Aya, sthApanA Aya, dra ya ane bhAvaAyasabheda A nAma Aya vagerenI vyAkhyA pUrvanI jemaja sva buddhithI samajI levI joie. chatAMe pahadvayanI vyAkhyA sarala buddhivALA ziSyanA baMdha mATe ahI karavAmAM Ave che. suvarNa-senuM, rajata-cAMdI, maNicandrakAMta vagere mauktika -motI, zaMkha-A nAme ratna vizeSa, zilA-ratna vizeSa, pravAla, paravALuM, 40 15 rakta-ratna, padmarAga vagere, A badhAM uttama akukhya dhana che. A ne Aya che. "kAmariyA ujJADhadivALaM' A padanI vyAkhyA A pramANe che -A vizeSaNa bhUta para che. ane "rAjA rANI' vagere padonuM vizeSaNa che. AbhUSaNathI bhUSita thavuM tenuM nAma samArita che. jhalarI vagerethI alaMkRta thavuM te AdyAlaMkRta che. tAtparya A pramANe che "A bhUSaNathI bhUSita thayelAM dAsIdAsa vagerenI prApti thavI temaja jhalarI vagere vAghothI alaMkRta thayelA hAthI vagerenI prApti thavI A mizra Aya che. e sUtra-244 che kSapaNA kA nirUpaNa have sUtrakAra kSapaNAnuM nirUpaNa kare che. kare 4i ra vA?" TrAphika zakhAI-ve u ra gaNaar) he bhadaMta! pUrva prakAnta kSapaNAnuM svarUpa kevuM che? (kakSAnA) "kSapaNa" nAma "apacaya" athavA "nijaranuM che. A kSapaNA (vAritrA ghaourt) cAra prakAranI kahevAmAM AvelI che (saMer) jemake (nAnakUvA, TAkaNA, kannaDa, mAkakSALA) nAma kSapaNA, sthApanA kSapaNA, dravya kSapaNA ane bhAva kSapaNa" bheda prabheda sahita A cAracAranI vyAkhyA pahelAM jevI ja samajavI joIe. A pramANe nikSepanA bheda, ghanipajJanA bheda svarUma, kSapaNAnuM varNana jANavuM joIe. A varSane pUruM thavAthI bheda, prabheda sahita samasta ghaniSpanna nikSepanuM varNana samAsa thaI jAya che. akSaNa, Aya, ane zapaNa A badhAnuM svarUpa jyAre sArI rIte vicAravAmAM Ave che. te adhyayananuM svarUpa svayameva vicArita thaI jAya che. make mINa vagere adhyayananA ja paryAyavAcI zake che. te satra-245 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 235 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma niSpanna kA nirUpaNa have sUtrakAra nikSepanA dvitIya bheda nAma niSpannanuM kathana kare che - 'se ki ta nAma niSphaNNe ?' ityAdi / zabdArtha--- jiM 7 nAmani ) he bhadaMta! nAma niSpaksanuM svarUpa kevuM che? pUchanArane A abhiprAya che ke je nikSepa nAma niSpanna hoya tenuM zuM tAtparya che? uttara--(rAmaninno sAmai[g) nAma nipanna sAma pika che. adhyayana akSINa vagerenI apekSAe "sAmAyika A nAma vizeSa nAma che, temaja sAmAyika evuM vizeSa nAma caturvizati stava Adine upalakSaka hoya che. ethI "sAmAyika evuM nAma niSpanna nAma che. te mAro vaSatride For) te sAmAyikanA cAra prakAre kahevAmAM Avela che. (4) jemake (nAvavAmAM vaLANAmAja, vyApAdara mAtrAmApa) nAma sAmAyika, sthApanA samAvika, dravya sAmAyika, bhAva sAmAyika (nAma sago purva maLiyo) AmAM nAmasAmayika ane sthApanA sAmAyikanuM svarUpa nAma Avazyaka ane sthApanA AvazyakanI jema ja jANuM levuM joIe. (6 rAmApa vi tava nAra re 4 avicArI dvArAmArUpa) temaja dravya sAmAyikanuM svarUpa paNa dravya AvazyakanI jemaja jANuM levuM joIe, ane A dravya sAmAyikanuM svarUpa dravya AvazyakanI jema tyAM sudhI ja jANavuM'. joIe ke jyAM sudhI bhavya zarIra dravya sAmAyikanuM kathana samApta thAya che. ( ji7 jJAnacarimariyAnI varite ravAmagg?) he bhadaMta! jJAyaka zarIra bhavya zarIra khyatirikta dravya sAmAyika zuM che? Gttara--'jANayasarIrabha veyasarIravairitte davvasAmAie pattayapogthaya lihie) jJAyaka zarIra bhavya zarIra vyatirikta dravya sAmAyika patra pustakamAM likhita " mane sAmA' ItyAdi. pATha che ( ra nALAsarImatisavIravAri dArAmAra) A pramANe jJAyaka zarIra bhavya zarIra vyatirikta dravya sAmAyikanuM svarUpa jANI levuM joIe. (he teM je nAmo dANAma.gg) A pramANe te AgamanI apekSAe dravya sAmAyikanA svarUpanuM Ho 26 kathana che. ( jiraM mAvAmA ?) he bhavaMta! bhAvasAmAyika zuM che? (mAvavAmA vahe utta) bhAvasAmAyika be prakAra che. ( saMhA) jemake (zALamako ca no kAnama no ) eka AgamathI ane dvitIya ne AgamathI (te diM gAmamAM mArAmArUpa) he bhadata! AgamathI bhAva sAmAyika zuM che ? uttara--(zAmago mAvAma-jJAna varase ' gAmo mANAnANag) AgamathI bhAvasAmAyika jJAyaka upayukta che. eTale ke sAmAyika A padanA re nAtA che ane temAM teno upayoga che, evo te jJApaka AtmA AgamanI apekSAe bhAvasAmAyika che. te phri naM rokANano mAtra sAmArUT) he bhadratA no AgamanI apekSA bhAva sAmAyika zuM che ? - uttara-(no bALamo mAvAmagy) ne AgamanI apekSAe bhAva che sAmAyika A pramANe che. (nA sAmALiyo kA saMkhe niyame tare ra3 kAmargya hoda, sUra vADhimA(dhAM ) je manuSyane AtmA mUlaguNa anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 236 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa saMyamamAM uttaraguNu samUha rUpa niyamamAM ane anazana vagere rUpa tapamAM saCkALa sa`lagna rahe che, te manuSyane sAmAyika hAya che, evuM kevali bhagavAnanuM kathana che. 'no samo tramUjI talevu thAkaremu ya sallu sAmAca dora, krUpha mahimAliya') je manuSya samasta trasa ane sthAvararUpa prANie pratye maitrIbhAva rAkhIne samabhAva dhAraka khane che, eTale ke samasta prANione potAnI jema ja mAne che, tene sAmAyika hoya che, evuM kevala bhagavAnanu kathana che. zakA--prathama gAthAmAM jyAre ema kahevAmAM AvyuM che ke je maghusa sayamanA pAlanamAM sadA sAvadhAna rahe che, tyAre ekatAthI A vAta lakhyuM thaI ja jAya che ke te jIvAnI upara samatA bhAva rAkhe che, pachI A dvitIya gAthAmAM karI te viSe pratipAdana karavAnI zI AvazyakatA hatI? uttara--vAta te kharAbara che. paraMtu, dhama jItrayA mULa hoya che, AnI eTale ke jIvadayAnI pradhAnatA kahevA mATe ane pRthak rUpamAM pratipa ti karela che. (nadda mama na vica' TuvuM, metra satranIvALa, nAra, na vek ca zvamanad sena lo amaLo) jyAre samasta bhUtA pratye sAmyaSTi hAya che, tyAre ja zramaNutva prApta thAya che. evA sAdhune ja maLa (zramaNa) kahevAmAM Ave che. jema vadha, tADana vagere janya duHkhA mane gamatA nathI. temaja te samasta jIveAne paNa te duHkha priya lAgatuM nathI. Ama manamAM vicArIne je mANasa samasta prANione pAte mAratA nathI, khIjA pAse temanI virAdhanA karAvatA nathI ane cakArIthI temanI virAdhanA karanArAonI anumeAdanA karate nathI, ane samasta jIvAne pAtAnI jema ja mAne che, tethI ja te zramaNu kahevAya che. A pramANe je "lama manyate sarvASi nIvAnuM ca: kraH zramaN:" samasta jIvAne Atmaupamya rUpathI jUe che, mAne che, te zramaNa che. A pramANe zramaNu zabdanA nivacanathI zramazuM rUpa eka paryAya kahIne have ma rostheti kramanA N" A nivacanathI temAM samamanarUpa zramaNutAnu' pratipAdana kare che, je prathama niCcananI apekSAe bhinna che, (nasthi ca se jorjelo piyo yantresu caiva jIvesu, eeNa hoi samaNo eso anno'vi pajjAoM) samasta jIveA para samamanavALA hevAthI jIveAmAMthI jene kAi paNa jIvadveSa (dveSa karavA ceAgya) nathI, ane na kaiAi jIva jene priya che, premAzraya che, A zramaNu zakhsanI niruktithI samamanavALA jIva-zramaNu kahevAmAM Ave che. A zramaNa zabdanI pahelAnI apekSAe trIjI nirukti che. A nirukti mujaba dharma mane Dayeti ghumanAH, bhramanAM va zraALaH' samanas A zabda paNa zramanuM zabdane paryAyavAcI zabda che. kema ke je samamanavALA hoya che, teja zramaNu hoya che. A pramANe sAmAyikayukta sAdhunA svarUpanu nirUpaNa karIne prakArAntarathI pharI tenu' nirUpaNuM kare che. (kari gasLalAnAMnatakhtAnayamo "goddo, maMtra, niyona haviSayaLadhamo ca lokameLo) evo niyama che anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 237 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke draDha samAsanI pUrve athavA hRddha samAsanA aMtamAM je pada hoya che, te dareke dareka padanI sAthe saMbaMdhita karavAmAM Ave che. A niyama mujaba sama zabdane uraga vagere darekanI sAthe saMbaMdha besADI le joIe A pramANe ja uragama, girisama, jalaNasama vagere rUpathI A zabdone samajI levA joIe A zramaNa-uraga-sama parakRtagRhamAM nivAsathI uraga-sarpa je hoya che. temaja girisama parISaha ane upasarga AvavAthI paNa niprakaMpa hovA badala parvata je heya che, eTale ke parvatanI jema akaMpa hoya che. javalana sama tapajanya tejathI samanvita hovA badala je agni tulya hoya che, athavA agni jema tRNAdikathI tRpta thato nathI, temaja A zramaNa paNa sUtro ane tenA arthomAM tRpta tha nathI. sAgarasama-jema samudra gaMbhIra svabhAva yukta hoya che, jenAkara hoya che, ane maryAdApAlaka hoya che, temaja A paNa gaMbhIra svabhAva yukta hoya che, jJAnAdi guNa rU5 ratnano piTaka (paTAra) hoya che ane sAdhu mayadAnuM ullaMghana karatA nathI, tethI ja te samudra jevo DAya che. temaja nabhastala jevA hoya che. jema AkAza AlaMbana vagara hoya A AlaMbana vagara hoya che, tema ja A paNa sarvatra AlaMbana rahita hoya che. temaja A tarugaNu sama hoya che. jema tarugaNa sicita karanArA pratye samabhAva rAkhe che, temaja kApanArA pratye paNa samabhAva rAkhe che, temaja A paNa potAnI nidA karanArA pratye tathA potAnI prazaMsA karanArA pratye sadA samavRtti rAkhe che. nidAthI jenA cittamAM duHkha utpanna thatuM nathI ane prazaMsAthI jenA manamAM prameha thato nathI, evo ja te hoya che. temaja A bhramara sama hoya che. jema bhramara dareke dareka pupathI thoDA zeDo 2sa saMgRhIta kare che, temaja A paNu dareke dareka ghethI sva95 AhArA. dika grahaNa kare che. temaja A mRga jevuM hoya che, jema mRga sadA bhayabhIta citta thaIne rahe che, tema ja A paNa saMsArane bhavathA cAkata citta raha che. tathA A dharasima hoya che, jema pRthivI badhuM sahana kare che, temaja A paNa sarvasaha hoya che. temaja A jalaruha sama hoya che, jema jalarukamaLa-pakathI utpanna thAya che ane pANIthI saMvadvita thAya che, chatAMe eo banethI alipta rahe che temaja A paNa saMsAramAM utpanna thaIne ane saMsAramAM ja saMvandrita thaIne tenAthI alipta ja rahe che tathA A ravi sama che, jema sUrya sarva prakAzaka hoya che temaja A paNa dharmAstikAyAdi rU5 samasta vatu jAtane saMpUrNapaNe prakAzaka hoya che, tathA A pavana sama hoya che, jema vAyu sarvatra apratihata gati kaMpanna hoya che. temaja A paNa sarvatra apratibaddha viharaNazIla hoya che. e je hoya che te zramaNa kahevAya che. A sarvaguNethI viziSTa zramaNa tyAre ja kahevAya che ke jyAre anuyoga dvArA sutrama bhAga 2 238 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM aMtaHkaraNa zobhana-nirmaLa hoya che eja vAtane sUtrakAra have prakaTa kare che. .(jo samaNo-jai sumaNo bhAveNa ya jai Na hoi pAvamaNosamaNe ya jeNeya samo, samo 4 mALavAnALA) e zramaNa tyAre ja saMbhavI zake, ke jyAre te dravya manane Azrita karIne samanavALo hoya che. temaja bhAva mananI apekSAe te mAnavALe hete nathI. e zramaNa mAtA-pitA vagere vajanamAM ane sarvasAmAnyajanamAM nivizeSa hoya che. temaja mAna ane apamAnamAM sama hoya che. tAtparya A pramANe che ke zramaNa 4jana ane parajanamAM mAna ane apamAnamAM, abheda buddhi saMpanna hoya che. keI paNa sthAne te jUnA dhika buddhi saMpanna hete nathI. (je te no jAmazo mArAmAra) A pramANe A AgamanI apekSAe bhAva sAmAyikanuM svarUpa prarUpita karavAmAM Avela che. tAtparya e che ke "sAmAyika adhyayana jJAna kriyArUpa hoya che, a0 97 ethI te ne AgamanI apekSA bhAvasAmAyika ja hoya che. ahI ne zabda Agamane eka dezavAcI che. te Agama jJAnakriyArUpa samudAyanA eka dezamAM 2 che. sAmAjika ane sAmAyikavALA A bannemAM ahI abhedapacAra thata che. AthI sAdhupaNAne AgamanI apekSA bhAva sAmayika heya ja che, Ama jANI levuM joIe. teNe 7 vAnANag) A pramANe sabheda sAmAyikanuM varNana karavAmAM AvyuM che. ( taM nAmanicom) A varNana pUruM thaI javA pachI bheda-prabheda sahita nAma nipana nirUpita thaI jAya che. sUtra-246 sutralApaka niSpanna kA nirupaNa have sUtrakAra nikSepanA trijA bhedanuM nirUpaNa kare che - se ki ta suttAlAvaganipphaNNe' ityaadi| zabdArtha - te phri naM kurAThAvanicom) he bhadata ! je nikSepa sUtrAlApakethI niSpanna hoya che, te zuM che ? uttara:-(ttAThAvaniSaoLe) sUtrAlApakethI niSpanna je nikSepa hoya che te ki mare kAma' ItyAdi je sUvAlAyaka che, tene hoya che, ane te nAma sthApanA vagerenA bhedathI aneka prakAra hoya che. te (luNAkAranipLa satrAlApaka niSpana ( nileva) nikSepane (gar) A vakhate kahevA mATe satrAkAra tarachAda) ziSyavaDe prerita karavAmAM AvI rahyA che, kemake nAma niSpanna nikSepanI prarUpaNA pachI ziSyanI A jijJAsA thaI ke "sUtrA lApaka nipAna nikSepa zu che ?? ethI ziSya te satrAlApaka niyana nikSepane jANavAnI bhAvanAthI guru mahArAja pAse sUtrAlApaka niSpanna nikSepanI prarUpaNa karavAnI preraNA karI rahyA che. bIjI vAta eka A paNa che ke "nAma niSpana nikSepanI jayAre prarUpaNa thaI gaI che, tyAre ya raM haST) AnI prarUpaNane avasara paNa prApta che, chatAMe (naM Livivag) je te ahI prarUpita karavAmAM AsthA nathI, tenuM kAraNa (hAthatha) lAghava che. zathi rUo tANa aNumAre aUtti ) ane te lAghava A pramANe che, ke AnA pachI anugama A nAme tRtIya anugadvAra che. ..(tastha Nikkhitte ihaM Nikkhitte bhavai, ihaM vA nikkhitte tattha nikkhitte bhavAha, heraphAM huM nijillaqE tapha' 24 Likiagpha) to temAM sUvAlApaMka samUha nizcimathayela che. ethI tyAM nizcita thayela te sUtralA5ka samUha, ahIM paNa nizcita thayela ja che, Ama jANI levuM joIe. temaja ahIM nikSipta thayelane anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 239 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM nikSipta thayela jevuM ja mAnavuM joIe. ethI ahIM tene pi karatA nathI, tyAM ja tene nikSepa karAze. * * zaMkA --AgamamAM je Ane nikSepa karavAmAM Avyo che, to tenI apekSAe ahIM ja teno nikSepa karI levuM joIe, kemake anugAmanI 1. apekSAe A prathama prApta che? - uttara --anugAmanA varNanamAM sUtrAnugama ane niyukatyAnugama " evA be bhede kahevAmAM Avela che. AmAM je sUvAnugama che temAM ja " sUtranuM uccAraNa thaze, ahIM nahi. ethI sUtroccAraNa vinA AlApakene * nikSepa karIe te cogya nathI. zakA--je evuM ja che to pachI ahI sUvAlApakanikSepane upanyAsa zA mATe karavAmAM Avela che. uttara--nikSepanI samAnatA mAtrathI ja ahI tene upanyAsa karavAmAM Avela che. Ama jANI levuM joIe. (hai ra nile) A pramANe nikSepa rU5 dvitIya anugadvAranuM nirUpazu thayuM che. sUtra-247 anugama nAma anuyogadavAra kA nirupaNa have sUnakAra anugAmanAmaka je tRtIya anugadvAra che, tenuM nirUpaNa kare che? jiM 7 anuNa ? rAzi " zabdArtha--tere #i 4 aNu) he bhanta! pUrva prakAH te anugama zuM che? uttara--(jajune du iva) anugAmanA be prakAre che. aygama zabdano artha sUtrAnu kUla arthanuM kathana kare che. te A anugama (gign ja nitti agmNe ) sutrAnugama ane niyukti-anugAma A pramANe be prakAra che. AmAM padacchedarUpa sUtravyAkhyAna eTale ke sUvanuM pada cheda karavuM A sUtrAnugAma che. A sUtrAnugama sUtrane sparzanArI niyukitanA vyAkhyAnamAM AvI jAya che, eTalA mATe ahIM tenuM pRthak kathana karyuM nathI. teNe vi "sa nigutti agmche ?) he bhadanta ! niyaMti anugama zuM che? , " -: uttara--nizutti magrche) nikitamAM je ni che tene atha: nizcaya' che. A nizcayathI yukata eTale ke sUtranI sAthe ekIbhAvathI sIbaddha thayela arthonI yukti-skuTatA karavI tenuM nAma niyukti che. nirukta vidhi mujaba aDI yukta zabdano lopa thaI gayuM che. AnuM tAtparya A pramANe che ke "nAma sthApanA vagere prakAre vaDe sUtrane vibhAga kara A niryukti zabdano artha che. niryuktirU5. je anugama-zrAkhyAna che, te athavA niryukitane anugama che te niyukita anugama che. A niyukita anugama (tti vize paLa traNa prakArano kahevAmAM Avela che. (i ) te prakAre A pramANe che (nijahevani kutti majuvAre, 34 ghAyanivruttimag, guttawifja niSakuttimAme) nikSepa niryukita anugAma, upadgha ta niyukita anugama, sUtrasparzakaniyukita anugama ( diM nivanivrutti jume) he bhadaMta ! nikSepa niryuMhata anugama zuM che? anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 240 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara--(nimpenanizruttianupame anuca) nAma sthApanA ArUipa nikSepane viSayabhUta thayela je niyukita che, A niyuktirUpa je anugama che, te athavA nAma sthApanA AdirUpa nikSepanA viSayabhUta khanela niyuktinA je anugama che. te niyueNMti anugama che. A anujJAta ja che. tAtparya A pramANe che ke eja sUtramAM pahelAM Avazyaka sAmAyika AditponuM nAma sthApanA Adi nikSepa vaDe ja vyAkhyAna karavAmAM Avela che, tethI ja nikSepa niyukita anugama paNuM vyAkhyata thai jAya che. kemake te vyAkhyAnanI jemaja AnuM paNa vyAkhyAna che. (le tuM niGeyaniSNuttianulame) A pramANe nikSepa niyukita anugamanA atha che. (le ita vaSAyanignutti anuname ?) hai bhadaMta ! upAdzAta niyu+kita anugamanA atha ze! che ? uttara-(na pAninnuttianuttame) upeAta niyukta anugamamAM je upAdhAta zabda che, tenA atha vAr nanam ropAtta ' A niyukita a0 98 mujamAM vyAkhyeyasUtranI vyAkhyAvidhi-samIpa karavI Ave che. A upeAdAtanI je niyukita che athavA A upeAtane viSaya karanArI je niyukita che, tenuM vyAkhyAna karavuM athavA te niyu"kitarUpa vyAkhyAta karavuM A niyukita anugamanA atha che. A pramANe banne zabdone ekatra karIne upeAta niyukita anugamanA vAgyAtha spaSTa thaI jAya che. eja viSayane sUtrakAra (mAdhi roji' mULA, anuzaMtane ta aa) A nimna likhita e gAthAo vaDe samajAvavA mATe kahI rahyA che. te gAthAo A che. (utte 1, niSeSetra 2, nAme rU, vitteya :4, zAi 1, puNeya k, vALa 7, vaya 8, jIvaLa 1, 5 20, jImocAranA 61, jImad 12,2 ji.12, vidSTa, la 11, hiM 16, zvetu 27, ' 28, *zcita var jAha 21, TM 20, saMta 21, maviya 22, mavA 22, zariya ra4, AvaLa racya, nihattI 62.zveta vaSAyanikapruttintraLuLame ) ahI 'vanya' padane sabadha sarvatra lagADavA joIe temaja uddeza kahevA joI e nirdeza kahevA joIe. vagere (1) uddeza sAmAnya rUpathI kathana karavuM tenuM nAma uddeza che, jema ke 'adhyayana' Ama kahevuM, dezanuM vizeSarUpathI thana karavuM tenuM nAma nirdeza che. jema ke 'sAmAyika' Ama kahevuM. zakA--sAmAnya ane vizeSa ee bannenu kathana nikSepa dvAramAM tA thayeluM ja che, teA pachI ahIM pazu tenuM kathana apekSita che, evu tame zA mATe kA che. ? uttara--ahIthI siddha thayela ja sAmAnya ane vizeSa ee bannenA nikSepamAtranuM nikSepadvAramAM kathana karavAmAM AveluM che. ethI pharIthI ahI kahevAmAM koI doSa nathI. tAya A pramANe che. ke sAmAnya ane vizeSa ee mannenI siddhi anugama dvAramAM ja thayelI che, jyAre emanI siddhi thaI gaI tyAre nikSepa dvAramAM AnA nikSepanu kathana karavAmAM Avyu che. A pramANe pharI emanuM ahIM kathana karavAmAM phAipaNa jAtanA vizva AvatA nathI. temaja nigama nIkaLavAnuM nAma che. AmAM A jAtane vicAra anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 241 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM Ave che. ke sAmAyika kayAMthI nirgata thayela che? A dvAra paNa A upadughAta niryukita anugamamAM kahevuM joIe. jemake arthanI apekSA: A sAmAyika bhagavAna mahAvIrathI nirgata che, apekSA gautama vagere gaNudharAthI nigata che. zaMkA-pahelA AgamadvAramAM 219 mAM sUtramAM AmAgama, paraMparAgAma anaMtarAgamane jyAre vicAra karavAmAM Avyo tyAre A pramANe kahevAmAM Avela che ke A sAmAyika para parAthI tIrthaMkarathI ja cAlatuM Ave che. tyAre tIrthakarothI AnuM nirgamana che, A vAta te jaNAI ja Ave Ave che te pachI, ahI nigamanuM upAdAna kema karavAmAM AvyuM ? uttara--tyAM Agama dvAramAM sAmAnya udezamAtrathI tIrthakaronuM jJAna karAvavAmAM AvyuM che. ane ahIM temanuM vizeSa abhidhAnarUpa nireza karavAmAM Avela che. temaja ahI nigamamAM kSetra, kALa, puruSa, kAraNa, pratyaya A sava vizeSatAothI vizeSita sAmAyikanuM nirgamana kahevAmAM Avela che. eTalA mATe paNa tyAMthI temAM viziSTatA che. A pramANe Agama dvAramAM sAmAnya rUpathI kathana hovA chatAMe teja kathana ahIM aneka vizeSatAone laIne karavAmAM Avela che tethI temAM punirukita deSano prasaMge upasthita thatuM nathI. temaja kSetra ane kALa-pramANukALa ane bhAvakALanuM paNa kathana karavuM joIe, jema ke kayA kSetramAM, kayA kALamAM, kayA bhAvamAM sAmAyika utpanna thayela che. A viSayane spaSTa karavA mATe A pramANe kahevuM joIe ke kSetramAM, madhyapAvApurImAM mahAsena vaghAnamAM, kALamAM vaizAkha zukala 11 nA divase prathama paurUSIkALamAM, bhAvamAM-kSAyika bhAvamAM, vartamAna bhAgavAna mahAvIranA mukhathI anaMtara sAmAyika nirgata thayela che. enA sivAya je sAmAyika nirgata thayela che paraMpara sAmAyika kahevAyuM tadutamArA kuddha datyAvi A gAthAnuM tAtparya e ja mUkatA rUpamAM che. tathA je purUSathI A sAmAyika nirgata thayela che, te purUSanuM paNa kathana karavuM joIe jema arthanI apekSA A sAmAyika bhagavAna mahAvIrathI nirgata che. ane sUtranI apekSAe gatamAdi gaNadharothI nigata che. takatama "aratho 1 rA' ItyAdi A gAthAnuM tAtparya pUrvokata rUpamAM ja che. tathA je kAraNathI tIrthakara sAmAyika kahe che, ane je kAraNathI gaNadhare tene sAMbhaLe che, te kAraNu kathana paNa karavuM joIe. jema-meM tIrthakara nAma gotrane baMdha karyo che, ethI te mane vedana karavA gya che, A kAraNane Azrita karIne tIrthakara sAmAyikanuM kathana kare che, tadutariyA u M" ItyAdi A gAthAne bhAva pakata rUpamAM ja che. tAtparya A pramANe che ke, tIrthakara tIrthakara bhavane grahaNa karatAM pahelAM tRtIya bhavamAM vagara koIpaNa jAtanA glAni bhAvathI dharmadezanA Adi kAryo kare che. ethI te tIrthakara nAma gotrano baMdha karI le che. A tIrthaMkara nAma gotra kama baMdha manuSya gatimAM ja kare che, bhale te pachI strI hoya ke puruSa hoya ke napuMsaka hoya, AmAMthI keIpaNa hoya, je che te zubhaleyA yukata che, ane vizati (20) sthAna kene teNe sArI rIte vAraMvAra Asevana - karyA che yA A viza sthAnemAMthI eka, be traNa vagere sthAnanuM sevana anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 242 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne temane teNe atIva saMpuSTa karI lIdhA che, te te tIrthakara nAma gotra karmane baMdha kare che. je bhavamAM te tIrthaMkara nAmagAtrane baMdha kare che, tene te bhava prathama bhava hoya che, tyAra pachI te maraNa pAmIne bIjA bhavamAM kAMta devaparyAyamAM jAya che, kAM nAkaparyAyamAM, te Ama tene A dvitIya bhava hoya che. tyAMthI nIkaLIne pharI te manuSya bhavamAM Ave che. ane A tene tRtIya bhava hoya che A bhavamAM te tIrthaMkara thaIne sAmAyika prarUpaNA vagere vaDe tIrthaMkara nAmakarmane kSaya karIne siddha thaI jAya che. temaja gautama vagere gaNughara je kAraNuthI sAmAyikanuM zravaNa kare che. te kAraNe A pramANe che bhagavAnanA mukhAraviMdathI nirgata je sAmAyika che. te sAmAyika zramaNa karavAthI temane jJAna thAya che. ethI jJAna prApti mATe ja gaNadhare sAmA yikanuM zramaNa kare che. je jJAna sAmAyika zramaNa karavAthI utpanna thAya che, te jJAna zubha ane azubha padArthonA avadha mATe hoya che mATe ethI zubhamAM pravRtti ane azubhathI nivRtti thAya che. have je A zubhamAM pravRtti ane azubhathI nivRtti che, te tapa ane saMyamamAM kAraNarUpa hoya che. jayAre tapa ane saMyamane sadbhAva AtmAmAM che, tyAre pApakarmanuM grahaNa AtmAmAM hotuM nathI. AnAthI pUrvasaMcita karmonI nirjarA thAya che, jIvanA pradezathI karmomAM pRthakakaraNa hoya che, AthI jIvamAM azarIratA ane ethI anAbAdhatA hoya che. ethI jIva vedanA rahita thaI jAya che. ane vedanA rahita thavAthI te AkulatA rahita banIne samasta bhAgathI rahita thaI jAya che. bhAvarogathI te acaLa thaIne siddhi kSetramAM zAzvata virAjamAna thaI jAya che. ane avyAbAdha sukhabheMkatA thaI jAya che. A pramANe paraMparA rUpathI avyAbAdha sukha prApti nimitta sAmAyikanuM, zramaNa che. tadukAma ma. 99 "jonA sAmAra tu ja " vagere gAthAono bhAvArtha pUrvokata :rUpamAM ja thAya che. tathA je pratyaya vizvAsane laIne bhagavAna sAmAyika viSe upadeza kare che, ane je vizvAsanA AdhAre gaNadhara bhagava. padiSTa sAmAyikanuM zravaNa kare che, e te pratyaya paNa kahevuM joiejema "huM kevalI chu" kevala jJAnavALo chuM. A vizvAsathI tIrthakara sAmAyikanuM kathana kare che, temaja A bhagavAna sarvajJa che. A nizcayathI gaNudhare te upadiSTa sAmAyikanuM zravaNa kare che. tadukatama-vaDhanALagsNaMti Lio sAmarza kaviru' ItyAdi gAthAne bhAvArtha pUrvokta rUpamAM ja che. tema ja sAmAyikanuM lakSaNa paNa kahevuM joIe-jema "samyakUva sAmAyikanuM lakSaNa tatvArthanI zraddhA che. zruta sAmAyikanuM lakSaNa chavAdi tattvanuM pariNAne thayuM che. cAritra sAmAyikanuM lakSaNa sarva sAvadha thavAthI virati thavuM che. deza virati aviratirUpI mizra svarUpa che, tadukatama-kAjApharAddha karavaLAM digada liridivagere gAthAne bhAva pUrvokta rUpamAM ja che A navama dvAra che. tema ja A dazadvAramAM maigama vagere nAnuM vivecana karavuM joIe. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 243 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zaMkA--nayapramANamAM pahelAM to kahevAmAM AvyAM che, tema ja varSamANu caturtha nayalakSaNamAM ane mUlAnugadvAramAM A naya paNa kahevAmAM Avaze pachI ahIM temanuM upAdana karavAnuM prayojana zuM che? uttara-prathama naya rU5 pramANadvAramAM nAnuM kevaLa svarUpa kahevAmAM AvyuM che. ahIM te nayone samAvatAra tema ja ko naya kyA sAmAyikane mAne che, A badhuM kahevAmAM Ave che. eTalA mATe A viSayane kahevA mATe A kAranuM kathana Avazyaka mAnavAmAM AvyuM che. tema ja vayamANu je mUlahAre che, temAM je naya che, te dareke dareka padamAM sUtrArthane viSaya banAvanAra kahevAmAM Avela che. ane ahIM te sAmAyika samudAyanA mAtra artha ne viSaya banAvanArA kahevAmAM AvyA che, ethI ahI punarUkti deSanI prasakti thavAnI saMbhAvanA nathI. tema ja te nAnA samavatAra paNa kahevA joIe. eTale ke gama vagere nayane jyAM samavatAra-antarbhAva saMbhavita hoya, tyAM te batAvavuM joIe. tadukatama ItyAdi A gAthAne bhAva A pramANe che ke "kAlika zruta mUhanayika che, avibhakta nothI yukta che, ethI A kAlika zrutamAM none samAvatAra hoto nathI. tathA caraNa, karaNa, dharmakathA gaNita ane dravyAnuga rUpa je cAra anuga che, temanI aprathagavasthAmAM nayAne samAvatAra dareke dareka sUtramAM hoya che. tema ja emanI pRtha avasthAmAM nAne samAvatAra thatuM nathI. ahIM Ama samajavuM joIe-pahelA caraNa karaNa vagere cAre cAra anugamAM pRthakatA na hatI. eTale ke apRthaktA hatI. te A apRthagAvasthAmAM- abhinnatAmAM dareke dareka sUtramAM cAra cAra anuyegene samAvatAra thaI jate hata A avatAramAM nAno avahAra nizcita hatuM, paraMtu kALa prabhAvathI zijonI buddhimAM maMdatA AvatI gaI, A buddhi maMdatA joIne tathA naya saMbaMdhI vicAra bAhune ane temAM anugamatAne jANIne prAcIna AcAryoe pRthaka pRthak rUpamAM cAra anuge vyavasthApita karI dIdhA. AmAM je caraNuM 'karaNanuyaMga che, temAM AcArAMgasUtra, prazanavyAkaraNa e bane aMgasUtro, dazavaikAlika mUla sUtra bRhatkalapa vagere cAra cheda sUtra ane Avazyaka sUtra A ATha sUtra che. dharmakathAnugamAM jJAtAdharmakathAga, upAsakadazAMga, aMtakRdurdazAMga, anuttarapattika dazAMga, ane vipAkasUtra A pAMca aMgasUtra tathA papattikasUtra, rAjakIya sUtra ane nirayAvalikA AdirUpa upAMgasUtro, A 7 upAMga sUtro, tathA uttarAdhyayana rUpa mULa sUtra A pramANe A badhAM 13 sUtro che. gaNitAnuyegamAM jabUlIpa prajJapti, candra prajJapti, sUrya praSi, anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 244 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A traNa upAMgasUtro dravyAnuyogamAM sUtra kutAMga, sthAnAMga, samavAyAMga ane bhagavatI e cAra aMgasUtra tathA jIvAbhigama ane prajJApanA A bane upAMga sUtra tathA nadI, anugadvAra e bane mUlasUtra A pramANe ATha sUtro che. A pramANe cAra anugAnI pRthaka pRthaka rUpamAM vyavasthA thayela che. ethI nAne samAvatAra A samaye bucichanna thaI gayela che. eTalA mATe karaNa caraNanuyAgavatI sAmAyika no avatAra A vakhate thatuM nathI. tathA kayo naya sAmAyikane mokSamArgarUpamAM mAne che? A viSe paNa kahevuM joIe. jema nigama, saMgraha, vyavahAra A traNe na tapa saMyama rUpa cAritra sAmAyikane, nigraMtha pravacanarUpa, zrata sAmAyikane ane zraddhAna rUpa samyakatva sAmAyikone A traNe sAmAyikane mokSamArgarUpamAM mAne che. Aja sUtranaya. ane zaes, samabhirUDha ane evabhUta e cAre cAra no saMyamarUpa cAritra sAmAyikane ja mokSa mArga rUpamAM mAne che. taduktamanu"saMgama bayko ItyAdi je A gAthA che, tene bhAvArtha pUrvokta rUpamAM ja che. AnuM tAtparya A pramANe che ke vyavahAranaya tapaH pradhAna saMyama eTale ke cAritra sAmAyika mokSamArga rUpamAM mane mAnya che, nagrantha pravacana rUpa zrata sAmAyika mokSamArga rUpamAM mane mAnya che, tathA zabdopAtta samyaktva sAmA yika mokSamArga rUpamAM mane mAnya che, Ama kahe che. ahIM vyavahAranayanA grahaNathI enA pUrvavartI je nigama ane saMgrahanaya che, tene paNa e ja abhiprAya che. traNa zabda no temaja bAjumUtranaya A cAra nAnA matamAM cAritra sAmAyika ja mokSamArga che, bIjA be nahi. kema ke sarva saMvarapa cAritra pachI ja mekSa prApti thAya che, A ukta je A traNa gAthAo. vaDe vyakta karavAmAM Avela che. ne gAthAo "vara racA Tba vagere che. ahIM A pramANe jANavuM joIe ke tema kahI ene vyavahAra A nA traNa sAmAyikamAMthI daska dareka sAmAyikane, kSamA rUpamAM mAne chetathA je RjuM satra Adi. cAra na che, te eka cAritra rUpa sAmAcikane ja bhAga rUpamAM mAne che. A jAtane 3yone mata satiSyA karavAmAM Avela che paraMtu je spritikSA che, temAM te darada a6 107 jJAna ane cAritra A traNe sAmAyike jayAre eka AtmAmAM samudita hoya che tyAre ja ISTa artha sAdhaka hoya che. pRthaka pRthak rahIne nahi. evI mAnyatA che. jemAM Arogya pratye vaidya, bhaiSaja ane Aturajana pratye cAraka eo traNenI ekatAmAM kAraNutA che, tema ja jyAre AtmA samyaktvathI sAcuM zraddhAna kare che, jJAnathI sArI rIte jANe che. ane cAritrathIsamudita thayela A traNemAM mekSa pratye kAraNutA Ave che. A pramANe A 12 muM dvAra che. tathA sAmAyikanuM svarUpa kevuM che? A viSe paNa kahevuM joIe. Ane bhAva A pramANe che ke-sAmAyika zuM jIvarUpa che ? athavA ajIvarUpa che ? ke guNarUpa che ? ke dravyarUpa che ? athavA jIva ajIva ubhayarUpa che? yA jIva ajIvathI bhinna zaza viSANanI jema ke vathA putranI jema zUnyasvarUpa che? A pramANe sAmAyikanA saMbaMdhamAM A 6 prazna upasthita !' anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 245 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. AnA uttare A pramANe che. jyAre A vAta che ke jIva ja samyakatva temaja zrata sAmAyika vaDe zraddhAna kare che ane jANe che ajIva vagere nahi, temaja pratyAkhyAna karato jIva ja cAritra saMpanna hoya che, ajIva nahi, ane abhAvarUpa padArtha paNa A jAtane hoto nathI. kema ke zraddhAna, jJAna, tema ja pratyAkhyAna emane sadabhAva vicArazIla AtmAmAM ja hoya che, ajIva ane abhAva rUpa padArthamAM nahi, kema ke tyAM prakSAno abhAva che, ethI e jIva ja sAmAyika che, ajIva vagere nahi. tema ja Ama je prazna karavAmAM Ave che ke, zuM sAmAyika jIva ajIva ubhayarUpa che? te A jAtane prazna paNa ucita nathI, kema ke "jIva ajIva ubhayarUpa ke padArtha ja nathI. ethI temAM potAnI meLe ja jJAna. darzana ane cAritranA abhAvathI sAmAyikano abhAva Ave che.. . { . zaMkA-jIva sAmAyika hoya, temAM amAre kaMI kahevuM nathI, chatAMe A jAtanI zaMkA te banI rahe che ke "jIva dravya sAmAyika che ke jIva guNa sAmAyika che? - uttara-dravyArthika nayanA mata mujaba jIva dravya sAmAyika che, ane paryAyArthika nayanA mata mujaba jIvaguNa sAmAyika che. paraMtu ubhayanI saMmilita avasthAmAM ja sAmAyikatA che. A sAmAyika sarva virati ane deza viratinA bhedathI be prakAranuM hoya che. AmAM je sarva virati sAmAyika che, te paMdi guNa sthAna vartI jIva rUpa hoya che. A jIva sAvadyogathI siMdhathI virata hoya che, mana, vacana ane kAya A traNa guptiothI arekSita hayuM che, 6 kAyanA jIvenI rakSA svarUpa hoya che. upaga zUnya rUpa nahi "raMtu upaga yukta hoya che. eTale ke sarvaviratinI samAcAramAM raMtavanarUAya che. tema ja paMcama guNa sthAnavatI je jIva che, te deza virati sAmAyika che. eTale ke deza virati sAmAyika paMcama, guNa sthAnavatI jIva hoya che. takatama" sAmA jIvo" ItyAdi A sAta gAthAe bhAvArtha. pUrvokta rUpamAM ja che. A pramANe A ''i nAmaka 13 mu hAra che. tathA sAmAyika keTalA prakAranuM hoya che? A viSe spaSTatA Avazyaka che. jema ke A dvAramAM A spaSTa karavAmAM Ave che ke sAmAyika, samyaphatva, sAmAyika, zrata sAmAyika, ane cAritra sAmAyika A pramANe traNe prakAranA hoya che. AmAM aupazamika, kSAyika ane kSApazamikanA bhedathI samyakatva sAmAyika traNa prakAranuM che. zrata sAmAyika paNa satra artha ane satrArthanA bhedathI traNa prakAranuM hoya che, tema ja je cAritra sAmAyika che te agAra sAmAyika ane anagAra sAmAyikanA bhedathI be prakAranuM hoya che, AmAM je anagAra sAmAyika che, te dezavirati anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 246 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika che, ane je anagAra sAmAyika che, te sarvavirati sAmAyika che, takataM-"zAnArthe vi. vivie ityAdi. je A cAra gAthAo A saMbaMdhamAM lakhavAmAM AvelI che, tene bhAvArtha pUrvokta rUpamAM ja che. A pramANa A katividha nAmaka 14 muM dvAra che. temaja kayA jIvane sAmAyika hoya che, A dvArA viSe paNa kahevuM joIe, jema ke je jIvane AtmA saMyamamAM, tapamAM, ane niyamamAM saMnihita hoya che, te jIvane sAmAyika hoya che. tathA je jIva vasajIvo para ane sthAvara jIve para samatAne bhAva rAkhe che te jIvane A sAmAyika hoya che, tadukad "jasTa sAmALio jaNA' ItyAdi je A be gAthAo ahIM ApelI che, tene bhAva pUrvokta rUpamAM ja che. ahIM evI rIte jANavuM joIe ke A sAmAyika paripUrNa ane gRhastha dharmanI apekSA pradhAna hoya che. Ama jANIne vidvAna muni sarva sAvaghayogathI pitAnI jAtane dUra karavA mATe eTale ke bacAvavA mATe sAmAyika aMgIkAra kare. kema ke A baMne lokomAM AtmAne paramapakAraka hoya che. gRhasthAvasthAmAM saMpUrNa saMyamanuM pAlana karI zakAtuM nathI kema ke saMpUrNa saMyama pAlananI te avasthAmAM zaktihitI nathI. ethI te sarva sAvadyogane tyajIne sAmAjika karI zakate nathI gRhasthana sAmayikA kALa be ghaDI jeTalo che. A sAmAyikamAM sarva sAvace game te tyAga karI zakatuM nathI, AnuM tAtparya A pramANe che ke "sa prakAthI jema muni avasthAmAM sAvadyAgane tyAga thaI jAya che, te pramANe ahI karI zakAtuM nathI. kema ke gRhastha aNuvrata karI zake che, mahAvrata nahi. maMna, vacana ane kAyathI kRta, kArita ane anumodana A traNa kaTiothI sAvadha gane tyAga muni avasthAmAM hoya che, jyAre gRhasthAvasthAmAM manasa bakSI kata kArita ane anumodanA rUpa trikeTIthI sAvadhogane yAMga tene sarva zabdathI varjita che. sarva zabdano artha ahIM "sarva prakArathI A pramANe che. mana, vacana ane kAyanI kRta, kArita, anumodanA rUpa naiva keTithI je A sAvaghayogane tene tyAga heta to ja te tyAga sarva sAvatha tyAga kahevAmAM AvyuM hatuM, paraMtu pUrvokta rUpathI A pramANe nathI e je vAtane TIkAmAM "vargharApharsa viSe trividhena pAMca phuthI A paMkti vaDe karavAmAM AvelaM che. vacana ane kAyathI janya sAthagane hI ao 22 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 247 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trividha-kuta, kArita ane anumodanAthI che, ethI A sAvadyAga parityAga sarva zabdathI varjita che. A pramANe be ghaDI kALa sudhI gRhasthane kividha sAvaghagane trividhathI tyAga karIne sAmAyika karavuM joIe. zaMka-gRhastha paNa sarva sAvadyogane parityAga karIne sAmAyika kare te, temAM zI hAni che? uttara-manuSya svazakti vaDe thavA gya kriyAne karavA mATe ja pravRtta hoya che. je potAnI zaktinI bahAranuM kAma che, temAM te pravRtta thatuM nathI ethI gRhasthanA sarva sAvadyogane parityAga tha, tenI zaktinI bahAranI vAta che, kema ke parva pravRtta sAvadyogamAM abhivRMgane mAnasika vicAra dhArAne tyajavAmAM samartha nathI. eTale ke manathI te trikATipUrvaka sAvadhayogano parityAga karI zaktA nathI. ethI te trividha sAvaghaganuM trividhathI pratyAkhyAna karatuM nathI. zakAda-gRhasthanA trividha sAvadyoganuM pratyAkhyAna paNa AgamamAM javAmAM Ave che, jema ke bhagavatI sUtramAM (za0 8 u. 5) "maNovAsa raNa jo saMse! puravameva mUruM pALArUnA apavAda" ItyAdi A pATha Avela che, A pAThathI A vAta paNa jANavAmAM Ave che ke "zrAvaka je sAmAyikamAM sAvadhagane parityAga kare che, te mana, vacana ane kAyathI kare che. trikaTIthI kare che. A pramANe sAvadyAgane tyAga tyAM sarva prakArathI jyAre pramANita hoya che, tyAre tame Ama kema kahe che ke "zrAvakane sAmAyika viSa sAvaghaganuM trividhathI pratyAkhyAna karIne karavuM joIe. uttara:-bhagavatIsUtramAM je te trividha sAvadyoganuM trividhathI pratyAkhyAna karIne kathana che, te sthUla prANAtipAta, sthUla mRSAvAda vagerenuM ja che. jema kaI zrAvaka siMha, sarabha, gaja AdinA ati bAdara rUpa vadhAdika, magha mAMsa vagere agrAhya che. temane ane aprApya svayaMbhUramaNa samudranA abhyAdinA vadhAdino tyAga mana, vacana ane kAyathI kRta, kArita anumodanA pUrvaka karI nAkhe che, te A vAta sarvathA rUpamAM sAvadyAga viSayaka mAnavAmAM AvI zakatI nathI. ahIM A vAta samajavI Avazyaka che ke 11 mI pratimAnuM vahana karatI vakhate ane bhaktapratyAkhyAna saMthArAnA samaye zrAvakane paNa prANAtipAtAdinA traNa karaNa, traNa gaNI pratyAkhyAna hoya che. A pramANe A 15 mAM dvAranuM vivecana che. 15 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 248 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja sAmAyika kayAM hoya che e viSe paNa kahevuM joIe. e ja ane A traNa gAthAo vaDe paNa karavAmAM Avela che. A gAthAo - lattavidhi ja na ItyAdi che. Ano artha A pramANe che. (1) kSetra (2) dizA, (3) kALa (4) gati, (5) bhavya, (6) saMsI. (7) uchUvAsa (8) deSTi ane I AhArakane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che, A kahevuM joIe. temaja (10) paryApta (11) supta (12) janya (13) sthiti, (1) veda (15) saMjJA (12) kaSAya ane (1) Ayu A sane Azraya karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che ? A kahevuM joIe. tathA (18) jJAna, (19) pega, (20) upayoga, (21), zarIra, (22) saMsthAna, (23) saMhanA (24), mAna, (25) vezyA (26) pa@iAma, (27), vedanA, (28), samuduvAta karma, emane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika heya che, A kahevuM joIe. tathA (29) nirvedanA (30) udvartana, (31) Asrava karaNa (32) alaMkAra (33) zayana (34) Asana, (35) sthAna, (36) caMkramaNa emane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che ? A kahevuM joIe. A kathana mujaba pahelA kSetrane Azrita karIne je sAmAyika hoya che, te kahevAya che ke samyakatva, sAmAyika ane zruta sAmAyikane urvalokamAM meru tema ja suraka AdimAM je bhavya ja hoya che, te prApta kare che. alokamAM paNa alaukika gAmomAM palpamAM salilAvatI vijayamAM sAmAyika catuSTayane temaja narakamAM samyakatva sAmAyika ane zrata sAmAyika A sAmAyika dravyane bhavya cha dhAraNa kare che. aDhAI tapAtmaka manuSya lekane tyajIne avaziSTa tiryaMgakamAM pUrvokta be sAmAyikone bhavya jIvo dhAraNuM kare che, tema ja je manuSya loka rU5 aDhIdviIpa che, temAM bhavya jIva samyakatva, sAmAyika zrutasAmAyika ane sarvavirati rUpa caritra sAmAyika dhAraNa kare che. AmAM je sarva virati 35 cAritra sAmAyika che. tenA pAlana kartA phakta manuSyo ja hoya che. anya ja nahi. ethI ja manuSya kSetrathI bahAranA kSetromAM sarva virati rU5 cAritra sAmAyikanA pAlanakartA hotA nathI. tema ja je deza virati rU5 sAmAyika che, tenA pratipattA bhavya che te manuSyakSetramAM ane AnAthI bahAra paNa kaI kaI hoya che. tathA samyaktva'sAmAyika zrata sAmAyika, ane deza virati sAmAyika A traNa sAmAyikanA pUrva pratipanaka bhavya jIva urvalaka, aleka ane tiya guleka AmAM niyamathI ja hoya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 249 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, paraMtu je udghaleka che, temAM kadAca hoya paNa kharAM, athavA na paNa hoya. che 1 | dizAe be prakAranI hoya che. eka kSetranI apekSAe ane anya bhAvanI apekSAe AmAM kSetranI apekSAe je pUrvAdika mahAdizAo che, temAM cAra cAra sAmAyikenA yathAsaMbhava pratipadyamAnaka bhavya cha hoI zike che. tathA-je samyakatva sAmAyika zrata sAmAyika ane deza virati sAmAki emanA pUrva pratipanaka kSetra che che, teo te A dizAmAM niyamathI hoya che. paraMtu je cAritra sAmAyikanA pUrva pratipanaka bhavya jIve che. teo paNa pUrva dizA ane pazcima dizAmAM niyamapUrvaka hoya che, paraMtu daMkSiNa dizA ane uttara dizAmAM emanI bhajanA hoya che, eTale ke_hoya paNa kharA ane nahi paNa hoya. kema ke duSama duSamAdikALamAM bhaMrata ane aivita kSetramAM sarva viratine sarvathA ucchata thaI jAya che. je cArja vidiza che, temanAmAM tathA urva dizA ane adhe dizA A be dizAomAM cAre-cAra sAmAyikAne pUrva pratipannaka bhavya paNa hotA nathI ane pratipadyamAnaka bhavya che paNa hotA nathI. kema ke vidizA eka prAdezika hoya che ane uThavuM, adhe dizAo catuSpadezika hoya che. ethI tyAM jInI avagAhanA thavI asaMbhava che, tathA tApa kSetranA saMbaMdhamAM ane prajJApaka kSetranA viSayamAM A pUrvAdika dizAomAM cAre sAmAyikAnA pUrva pratipannaka bhavya jI niyamapUrvaka hoya che, paraMtu je pratipadyamAnaka jIva che, te AmAM kaIka vakhate hoya che, ane keIka vakhate hatA paNa nathI. urva dizA ane A dizA A be dizAomAM samyaktva sAmAjika ane zruta sAmAyika e be sAmAyikane jina bhavya jIvone pahelA dhAraNa karelA che, evA pUrva prati pananaka bhavya ja niyamapUrvaka hoya che, tema ja je pratipadyamAnaka - bhavya jIve che, te bhAjya che, tema ja A be dizAomAM deza-virati sAmAyika bha0 102 ane sarvavirati sAmAyikanA pUrva pratipanaka bhavyajIve bhAjya hoya che. ane je pratipadyamAnaka bhavya jIve che, te tyAM niyamathI nathI. (1) saMmUrchAima manuSya, (2) garbha ja karmabhUmi manuSya, (3) garbhaja akarmabhUmi manuSya, (4) chappana antadvIpa ja manuSya e cAra prakAranA manuSya, hIndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcendriya, e cAra prakAranA tiyaca, pRthivIkAya, aSkAya, tejaskAya, vAyukAya, e cAra prakAranA sthAvara, abIja, mUlabIja, parvabIja, kaMdhabIja, e cAra vanaspati tathA narakagati devagati vaNe be gatio A pramANe A sarva maLIne 18 che. A bhAvadizAo che. bhAva dizAone Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che, A paNa kahevuM joIe, jemake pRthivIkAya akAya, tejaskAya, vAyukAya, ajhabIja, mUlabIja, parvabIja, anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 250 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIja A ATha bhAvidezAomAM cAre sAmAyikAnA pUrvapratipanna lakhyuM jIvA hAtA nathI ane pratipadyamAnaka bhavya jIveA paNa hAtA nathI. phrIndriya; zrIndriya, caturindriya A traNa vikalendriya tiyA~ca jIveAmAM aparyAptAvasthAmAM samyaktva sAmAyika ane zruta sAmAyika A be sAmAyikAnA pUrva pratipannaka bhavya 'jIvA kadAcit DAya che, kema ke sAsvAdana samyaktvavALA jIvAnA temAM utpAda hoya che. tathA e be sAmAyikAnA je pratipaghamAnaka jIvA che, te tyAM hAtA nathI. kema ke A sAmAyikAnI sAmagrI je upadeza zravaNu vagere che, te tyAM hAtAM nathI, tenA abhAva che. deza virati sAmAyika ane savirati sAmAyika A be sAmAyikAnA pUrvapratipannaka jIvA tyAM hAtA nathI. kema ke A paryAyAnA evA ja svabhAva che. pacendriya tiyAmAM samyaktva zruta ane dezavirati A sAmAyikAnA pratipannaka jIve niyamathI hAya che, tema ja je A sAmAyikAnA pratighamAnaka jIvA che, temanI aMhI' bhajanA che, DaeNAya paNa kharI, ane nahIM paNa hAya sa`virati * rUpa cAritra, sAmAyikanA ahIM na te pUrvapratipannaka jIvA hoya che. ane na zrutapadyamAnaka jIvA hAya che, kema ke A paryAyane eve| ja hoya che. tema ja nAraka, deva, akama bhUmi ja manuSya ee traNemAM sabhya va, zruta A be sAmAyikAnA pUrvapratipnnaka jIvA niyamathI utpanna thAya che; tathA je jIvA A sAmAyikAnA pratipadyamAnaka che, te nAraka deva ane 1 eka bhUmi ja manuSya A traNemAM kadAcita hAya che. ane kadAcit na paNa hAya, ethI emanI bhajanA che, je aMtara dvIpa ja manuSyeA che, temanAmAM A e sAmAyikAnA pU-pratipadyamAnaka jIve sathA hAtA nathI, kema ke A aMtara dvIpa ja manuSya ekAMta mithyAdRSTi hAya che, dezivarati ane sa virati rUpa je sAmAyika che, emanA pUrva pratipannaka jIva ane pratiSadyamAnaka jIva tathAvidha svasrAvanA kAraNe nAraka akarma bhUmitra ane ataradvIpa ja manuSya e traNemAM hAtA nathI. (1) kabhUmi ja manuSyAmAM cAre sAmAyikAnA pUtrapratipannaka jIve niyamata: hAya che. tema ja je pratipadyamAnaka hAya che; te bhaya DAya che, sampUrcchima manuSyAmAM cAre sAmAyikAnA pUrva pratipanna ane pratipadyamAMnaka jIvA hAtA nathI. svabhAva tathA kALane Azrita karIne 'kayAM (kayA kALamAM) kayu* sAmAyika DAya che? A paNa kahevu eie. jema samyaktva ane zruta A sAmAyikAnA pratipadyamAnaka jIva avasarpiNInA suSamasuSamArdika 6 prakAranA kALamAM tathA urpiNInA dukhama dukhamAdika 6 prakAranA kALamAM bhAnya hoya che. ane A sAmAyikAnA je pU pratipannaka jIve che, teo paNa hAya ja che. tathA deziyazita, savita, A sAmAyikAnA utsarpiNImAM sukhamasuSamA, suSamadrupamArUpa ane kALAmAM, tathA avasipeNImAM dharmadukhamA, duSpamASamAM, ane dukhamA A traNe kALAmAM pratipadyamAnaka jIvA bhAnya hoya che, temaja anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 251 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emanA je pUrva pratipanaka jIve che, teo te utsarpiNI avasarpiNI banenA uktakALamAM rahe ja che. tema ja devakuru, uttarakuru A bega bhUmimAM suSamasuSamAM pratibhAga, harivarnarampakamAM suSamA pratibhAga, haimavata hairaNyavatamAM suSama duSamA pratibhAga, pAMca mahAvidehamAM duSamasuSamA pratibhAga sarvadA banI rahe che. A sthAnamAM kALa na te utsarpiNI rUpamAM kahevAya che ane na avasarpiNarUpamAM AmAM dareke darekamAM suSamasuSamAdikALanA yathAkramathI vidyamAna rahe che. ethI te kALa suSamasuSamAdi pratibhAga rUpathI kahevAmAM Ave che. AmAM suvamasuSamA, suSamA suSama duSamA A traNa pratibhAgamAM samyaktva sAmAyika. ane zrata sAmAyikanA pratipadyamAnaka jIvA saMbhavI zake che. parva pratipanaka jIva teM AmAM hoya ja che. duSama suSamArUpa cothA pratibhAgamAM te cAra cAra prakAranA sAmAyikanA pratipadyamAnaka ja thaI zake che. tema ja je emanA pUrva pratipannaka jIve che, temAM te rahe ja che, tathA kALathI vihIna bahAranAM dvIpa samudromAM samyakatva sAmAyika, zruta sAmAyika deza virati sAmAyikanA pratipadyamAnaka ja saMbhavI zake che, tathA pUrva pratipannaka cha te rahe ja che. kALa rahita naMdIzvara vagere kSetramAM vidyAcaraNuM vagere Rddhi dhArakenA gamanathI sarvaviratirU5 sAmAyikanA pUrva pratipannakane sadbhAva maLe che. devAdi vaDe saMharaNanI apekSAe sarva kSetramAM, sarvakALamAM cAre prakAranA sAmAyikane pUrva pratipannaka jIvo maLe ja che. 3 tathA-gatine Azrita karIne kayAre (kaI gatimAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. jema-nAraka, tiryaMca, manuSya ane deva A cAre cAra gatiomAM samyaktva' sAmAyika ane zrutasAmAyikanA prati padyamAnaka ja bhAjya hoya che, ane pUrva pratipanaka jI niyamathI hoya che. sarvavirati sAmAyikanA pratipadyamAnaka ja manuSya gatimAM ja saMbhavI zake che. kema ke cAritra dhAraNa karavuM tyAM ja saMbhavI zake che. pUrva pratipanaka jI sarvadA manuSyagatimAM hoya che. dezavirati sAmAyikanA pratipadyamAnaka ja manuSyagatimAM ane tiryaMcagatimAM saMbhavI zake tema che. tathA pUrva pratipaka sarvadA ane gatiomAM heya che. jA tathA bhayane Azrita karIne kayAM (bhavya abhavyamAM) kayuM sAmAyika hoya che ?' A viSe paNa kahevuM joIe jema bhAmAM kadAcita keTalAka ja samyaktva sAmAyika ane zrata sAmAyikanA pratipadyamAnaka maLe che. temaja keTalAka sava virati rUpa sAmAyikanA ane keTalAka deza virati rUpa sAmAyikanA, e cAre-cAra sAmAyikanA pUrva pratipannaka je jIve hoya che, te bhAmAM sarvadA ghaNA maLe che. tathA je abhavya jIve che. temanAmAM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 252 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakatva sivAya zeSanAma traNa sAmAyika sudhI saMbhavI zake che. athavA koI ema paNuM mAne che ke abhavya jIva nava pUrva sudhInuM jJAna prApta karI zake che, te apekSAe temAM eka mRta sAmAyika ja hoya che. nA bhavya ne abhavya eTale ke siddhomAM eka samyaktva sAmAyika hoya che. pA : tathA saMsIne Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che A viSe paNa kahevuM joIe. jema saMjJI mAM kadAcit keTalAka ja samyaktva sAmAyika ane zrata sAmAyikanA pratipattA hoya che, keTalAka dezavirati rUpa. sAmArthikanA tathA A cAra prakAranA sAmAyikAnA je pUrva pratipanaka ja hoya che. teo to niyamataH saMziomAM hoya ja che. asaMgImAM sAmAyika maLe che. -eka samyakatva sAmAyika aparyAptAvasthAmAM pUrvabhavanI apekSAthI sAsvAdana a0 102 samyakatva sAmAyika hoya che. ne saMjJI ne asaMjJI eTale ke 13 mA, '14 mA guNasthAnavatI kevalImAM samyakatva sAmAyika ane sarvavirati sAmAyika evAM be sAmAyika hoya che. siddhAvasthAmAM phakta eka samyakatva sAmAyika ja hoya che. keLA tathA ucchavAsaka, nizvAsaka, zvAse zvAsa paryAptithI pariniSpana thayela ucchavAsaka ni:zvAsane Azrita karIne "kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A paNa kahevuM joIe. jema uzvAsaka niHzvAsakamAM kadAcita keTalAka jI samyaktva sAmAyika ane zrata sAmAyikanA pratipadyamAnaka hoya che. keTalAka sarvavirati sAmAyikanA tema ja cAre cAra sAmAyikanA to pUva pratipannaka jIve ahI niyamataH hoya che. kALA ' tathA daSTine Azrita karIne "kayAM (kaI daSTrimAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. daSTi viSe jyAre vicAra karavAmAM Ave che te vakhate vyavahAranaya ane nizcayanaya e be na vicAraka hoya che. AmAM vyavahAranayanA matamAM asAmAyikavALA jIva caturvidha sAmAyikane dhAraNa kare che. A pratipatti ghaNu vakhata pachI hoya che. kema ke kriyA kALa ane niSThAmAM bheda che. paraMtu je nizcayanayane mata che-temAM sAmAyikavALA jIva ja caturvidha sAmAyikane aMgIkAra kare che. A pratipatti dIrghakALa pachI thatI nathI, kiMtu adIrghakALamAM thoDA kALa pachI thaI jAya che. kema ke ahI kriyAkALa ane niSThAkALamAM taphAvata gaNavAmAM AvatuM nathI. to tathA--AhArakane Azrita karIne "kayAM kayuM sAmAyika hoya che... A viSe paNa kahevuM Avazyaka che. jema AhAraka jIva cAra sAmAyikomAMthI kaI eka sAmAyikane dhAraNa kare che, tema ja je pUrva pratipannaka jIva anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 253 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, teo te AmAM hoya ja che, anAhArakamAM samuccayathI samyaktva sAmAyika 1, zruta sAmAyika 2 ane sarvavirati sAmAyika 3, evA traNa sAmAyika hoya che, anAhAraka traNa heI zake che, prathama, caturdaza guNasthAnavatI kevalI 1, kevali samuddaghAtanA trIjA cethA ane pAMcamA samaMyavartI kevalI 2, tathA paraleka tarapha gati karate eTale ke mRtyu pachI bIjA bhavamAM janma grahaNa karatA pahelAM vaccenA samayamAM mArgamAM cAlate jIva 3, AmAM be kevaLionA samyaktva sAmAyika ane bIjA parabhavanI apekSAne zrata sAmAyika, evA be sAmAyika hoya che. pahelA " tathA paryAptane Azrita karIne "kayAM kayuM sAmAyika che ? A vize paNa kahevuM joIe jema je 6 paryAptiothI paryApta che evA che cAra sAmAyikamAMthI kaMI eka sAmAyikane pratipattA hoya che. je eka sAthe e jI cAra sAmAyikAne dhAraNa kare te be athavA traNa sAmAyikane dhAraNa karI zake che. ahIM pUrva pratipannaka jIvo te hoya ja che, apaptaka mAM samyaktva ane kRta e ane sAmAyika hoya che. 1 tathA-supta jamAM kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. jema supta be prakAranA hoya che, eka kavyasupta ane dvitIya bhAva supta, je jIva dravyasupta hoya che. temAM kaI paNa sAmAyikane aMgIkAra karatA nathI. A sarva sAmAyikane pUrva pratipanaka te saMbhavI zake che. susamithyAdRSTi ja hoya che, AmAM kaI paNa jIva eve hotA nathI ke je samyaktva sAmAyika, dezavirati sAmAyika ane sarvavirati sAmAyikane dhAraNa kare tathA pUrva pratipanaka jIva paNa A sAmAyikamAM hetA nathI. hAM, je zruta sAmAyika che, tenA pratipadyamAnaka ja ahIM saMbhavI zake che. pUrva pratipanna jIve te ahI hoya ja che, nA tathA-janmane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. samUrchAima garbha ane upapAta A pramANe janmanA traNa prakAre hoya che jarathI utpanna thAya che, iMDAthI utpanna thAya che, ane pitaja hoya che, temane garbha janma hoya che. deva ane nArakane janma upapAtathI thAya che. ahIM aMDa, pita ane jarAyuM A traNane ane upapAtane viSaya karanAra hovAthI janmanA cAra prakAre kahevAmAM AvyA che. to A phakta kathananI ja vicitratA che, saiddhAntika bheda kaMI paNa nathI haMsAdika jIve aMDaja, hastI vagere jIve pitaja, manuSya vagere jIva jarAyuja ane devanAraka uSapAta ja che. A cAra prakAranA janmamAM keTalAka aMDaja haMsAdika che ane pitaja hastI Adi jIve, caturvidha sAmAyikamAMthI prathama be anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 254 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikane athavA prAraMbhanA traNa sAmAyikAne kadAcita dhAraNa kare che. AmAM A sAmAyikane pUrva pratipanaka jIvate hoya ja che. je jarAyuja manuSyo che, te cArecAra prakAranA sAmAyikane dhAraNa karI zake che. tathA AmAM A cAre cAra prakAranA sAmAyikane pUrva pratipannaka ja rahe ja che. upapAta janma vALA je deva ane nArakajIve che, te samyaphava ane zrata sAmAyikane dhAraNa karI zake che, tema ja AmAM A sAmAyikone pratipannaka jIvate rahe ja che. 12 tathA -sthitine Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che A viSe paNa kahevuM joIe. jema Ayukarmane tyajIne jJAnAvaraNa vigere sAta karmonI trizata sAgaropama koTI koTI vagere rUpa utkRSTa sthitimAM vartamAna jIva cArecAra sAmAyikone prApta karI zakatA nathI, ane evA mAM A sAmAyikanA pratipannaka cha paNa hotA nathI. kema ke A kamenI utkRSTa sthitimAM vartamAna jIvanA pariNAme atyanta saMkilaNa rahe che, ethI A sAmAyikAnI tyAM saMbhavatA hotI nathI, AyukamanI utkRSTa sthiti je 33 sAgaropamanI che temAM vartamAna anuttaravAsI deva samyakatva sAmAyika ane pUrva pratiyantaka ja hoya che. saptama pRthivInuM je apratiSThAna nAmaka naraka che. temAM sthita 6 mAsa karatAM adhika nAraka jIva zeSa AyuvALA samRtva sAmAyika ane zrata sAmAyikano pUrva pratipannaka hoya che, ane jyAre te jIvanuM 6 mAsanuM Ayu avaziSTa hoya tyAre te pahelAM pariNAmomAM A jAtinI vizuddhi utpanna thaI zake che jethI te jIva samyaphatava sAmAyika ane zrata sAmAyikane dhAraNa karanAra paNa thaI zake che. paraMtu je vakhate Aya phakta 6 mAsa jeTaluM ja zeSa hAya, te samaye jIva pharI mithyAtvI thai jAya che. sulaka bhavagrahaNarUpa jaghanya AyunI sthitimAM vartamAna nigodAdi jIva cArecAra sAmAyikanuM pratipadyamAnaka hotA nathI ane na AmAM koI. pUrvapratipannaka jIva paNa hoya che. kema ke A jIvamAM avizuddhi hoya che. ethI sAmAyika grahaNa karavAnI jogyatAne ahI abhAva rahe che. Ayurvaja zeSa jJAnAvaraNIya Adi sAta kamenI aMtarmadUtadirUpa ja ghanyasthitine dhanya karanAra jIva darzanamohanIyanI sAta prakRtiene kSaya karIne kSapaka bane che. ane pachI AgaLa te ja antakevalI thAya che, evo te kSepaka jIva deza virati sAmAyikathI rahita samyaphatva sAmAyika zrata sAmAyika ane sarvavirati sAmAyika A traNa sAmAyikane pUrva pratipanaka hoya che. kema ke ativizuddha havA badala te jIva pUrva pratipannaka ati jaghanyasthitivALA karmone baMdhaka hoya che, tathA kSepakane deza viratine sadbhAva maLatA nathI ethI samyaphava vagerenI pratipanatA te pahelAM ja utpanna thaI jAya che. jaghanya sthitivALA karmone baMdhaka hovA badala ahIM karmomAM jaghanya sthiti gRhIta karavAmAM AvI che. upara kamanI sattAnI apekSAe jaghanyasthitivALA karmonuM baMdhaka levAmAM a0 104 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 255 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM nathI. AThe ATha karmonI madhyamasthitimAM sthita jIva cAre sAmAyikano pratipadyamAnaka hoya che ane pUrva pratipannaka paNa hoya che. 13 - tathA --vedane Azrita karIne kayAM (kyAM vedamAM) kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. jema-vivakSitakALamAM traNa prakAranA vedamAM cAra sAmAyikonA pratipadyamAnaka ja hoya che. ane je enA pUrva pratipannaka ja hoya che. teo te ahIM rahe ja che. 14 tathA -saMjJA AhAra, bhaya, maithuna ane aparigraha e cAra saMjJAone Azrita karIne kayAM (kaI saMjJAmAM) kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. jema cAra prakAranI saMjJAomAM catuvidha paNa sAmAyikanA pratipadyamAnaka ja hoya ane je emanA pUrva pratipannaka hoya che, teo te ahIM hoya ja che. 15 tathA kaSAyane Azrita karIne kayAM (kyA kaSAyamAM) kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe, jema kaSAya sahita jIva cAre cAra sAmAyikonA pratipadyamAnaka hoya che, ane pUrva pratipanaka paNa hoya che. kaSAya rahita je chAstha vitarAga jIva che, te dezaviratirUpa sAmAyikane cheDIne traNa sAmAyikane pUrva pratipannAka hoya che, pratipadyamAnaka nahi. 12 - tathA -Ayune Azraya karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe jema-saMkhyAta varSanI AyuvALA jIve cArecAra sAmAyikanA pUrva pratipadyamAnaka thaI zake che, tathA evo jIva A sAmAyikano pUrva pratipanaka hoya ja che, je jIvanuM Ayu asaMkhyAta varSa jeTaluM hoya che, e jIva samyakatva sAmAyika, zrata sAmAyikane pratipadyamAna thaI zake che tathA pUrva pratipannaka hoya ja che. 1chA : : tathA jJAnane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe - 9Na kahevuM joIe. jema sAmAnya rUpathI Azrita karIne nizcayanayanA mata mujaba jJAnI jIva cAre cAra sAmAyikone pratipadyamAnaka hoya che. che tathA te pUrva pratipannaka to hoya ja che. vyavahAranayanA mata mujaba je , jIva ajJAnI hoya che, tene ja samyakatva sAmAyika ane zrata sAmAyika e khananenI ja pratipatti thAya che, tema ja cArecArane pUrva pratipannaka te jJAnI hoya ja che, jJAnanA bhedane Azrita karIne matijJAna ane zrutajJAnavALo jIva ekIsAthe samyaktva sAmAyika ana zrata sAmAyikane prApta karanAra hoya che. tema ja dezavirati sAmAyika ane sarvavirati sAmAyikane te bhajanAthI pratipadyamAna hoya che. ane cArecAra sAmAyikane A pUrvapranipannaka hoya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 256 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. avadhijJAnI samyapha sAmAyika, zrata sAmAyika ane dezavirati sAmAyika A traNa sAmAyikane te te pratipattA hoto nathI. paraMtu sarvavirati sAmAyikano te e pratipattA thaI zake che. tathA A cArecAra sAmAyikane pUrva pratipanaka te hoya ja che. manaparyayajJAnI je che te dezavirati sAmAyikane choDIne traNa sAmAyikane pUrva pratipanaka hoya che, pratipadyamAnaka hA nathI. je bhavastha kevalI che te samyaktva sAmAyika ane cAritra sAmAyikanA pUrva pratipannaka ja hoya che, pratipadyamAnaka hotA nathI. 10 tathAH- mana, vacana ane kAya A traNa vegone Azrita karIne kayA kayuM sAmayika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. jemane sAmAnya rUpathI traNa thAgone laIne jIva vivakSita samayamAM cAra cAra sAmAyika pratipattA thaI zake che, tathA emanA cArecArane te e pUrve pratipana hoya ja che, vibhAganI apekSAe vicAra karavAthI-dArika kAyayukta ye gatrayamAM vartamAna jIva cArecAra sAmAyikonA pratipadyamAnaka heI zake che. ane pUrva pratipannaka te hoya ja che. vaikiya zarIra yukta gatrayamAM vartamAna jI samyakatvasAmAyika ane zrata sAmAyikanA pratipattA thaI zake che, tathA cAra cAra sAmAyikenA e pUrva"pratipannaka hoya ja che. AhAraka zarIra yukta gatrayamAM vartamAna jIva dezavirati sAmAyika sivAya avaziSTa traNa sAmAyike pUrva pratipannaka hoya ja che. phakata tejasa kArmANa zarIra yukta kArpaNa kAya vegamAM ja vartamAna jIva apAtarAla gatimAM AdinA be sAmAyikanA pUrva prati pinaka ja thaI zake tema che. tathA kevali samuddaghAtamAM te jIva samyakatva ane cAritra A be sAmAyikanA pUrva pratipannaka hoya ja che. kevala mano gamAM ane kevala vAgamAM koIpaNa sAmAyika hotuM nathI kema ke na te phakata vAga hoya che ane na phakta maneyega hoya che. kAyAga ane vAga A be gomAM vartamAna sAsvAdana jIvane ke je dvIndriya AdimAM utpanna thaI gayo che, samyaktva sAmAyika ane zrata sAmAyika e be sAmAyika pUrva pratipanna thaI zake che. 19 tathA-upagane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. jema sAkAra upayoga ane anAkAra upaga A uparogomAM cArecAra sAmAyikAnA pratipadyamAnaka jIva thaI zake che. tathA emanA je pUrva pratipanaka ja hoya che, teo te ahIM hoya ja che. 20 tathA-zarIrane Azrita karI kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNuM kahevuM joIe. jema audArika zarIramAM cArecAra sAmAyikanA pratipadyamAnaka ja hoI zake che. ane pUrva pratipanaka heya ja che, vaikriya zarIramAM samyakatva sAmAyika ane zrata sAmAyika A be sAmAyikenA pati anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 257 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padyamAnaka ja bhAjya hoya che, paraMtu pUrva pratipanaka te hoya ja che. tathA dezavirati ane sarvavirati A be sAmAyikonA deva ane nArakI pratijJA rahetA nathI. vaikriya zarIradhArI je tiryaMca ane manuSyo hoya che, teo paNa dezavirati sAmAyikanA pratipattA hotA nathI. kema ke vikriyAmAM pravRtta hovA badala temAM pramattatA AvI jAya che. tathA pUrva pratipanaka te cArecAra sAmAyikanA vaikriya zarIradhArI hoya ja che. je AhAraka zarIradhArI hoya che, te dezavirati sAmAyika sivAya zeSa traNa sAmAyikenA pUrva pratipanaka hoya ja che. tejasa ane kAmaNu zarIradhArI jIva samyaktva sAmAyika ane zrana sAmAyika A be sAmAyikanA pUrva pratipannaka ja hoya che. 21 tathA-samacaturastra nyodha parimaMDala vagere 6 prakAranA saMsthAnane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A vize paNa kahevuM joIe jema samasta saMsthAmAM cArecAra prakAranI sAmAyikenA pratipadyamAnaka che hoI zake che. tathA je emanA pUrva pratipannaka hoya che, teo te emanAmAM rahe che 22aaaa vAjhaSabha nArAca vagerenA bhedathI saMtananA 6 prakAre hoya che. asthi saMcaya vizeSarUpa A saMhanane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. jema-samasta saMhanamAM cArecAra sAmAyikanA pratipatta heI zake che ane pUrva pratipannaka hoya ja che. 23 tathA mAna, nAma zarIranA pramANunuM che A pramANurUpa avagAhanAne Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe jema manuSyanI utkRSTa avagAhana bhegabhUmi nI apekSAe traNa gAuM jeTalI hoya che. ane jaghanya avagAhanA AMgaLanA asaMkhyAtamAM bhAga a0 105 pramANu hoya che. A baMne prakAranA mAnasivAya madhyama zarIramAnamAM vartamAna manuSya cArecAra sAmAyikonA pratipaghamAnaka hoI zake che. tathA je A sAmAyike nA pUrva pratipannaka manu hoya che, te te ahIM hoya ja che. jaghanya zarIramAnamAM vartamAna garbhaja manuSya samyakatva sAmAyika zrata sAmAyika A be sAmAyikanA pUrva pratipanaka hoI zake che, paraMtu pratipattA hoI zakatA nathI. traNa gAunI utkRSTa avagAhanAvALA zarIramAM vartamAna manuSya te samyaktva sAmAyika ane zrata sAmAyikanA pUrva pratipanaka hoya che. tathA jaghanya zarIranI avagAhanAmAM vartamAna nAraka ane deva A samyaktva ane zruta sAmAyikanA pUrva pratipannaka hoI zake che. pratipadyamAnaka thaI zakatA nathI. madhyama tathA utkRSTa zarIravagAhanAvALA nAraka ane deva e samyakatva ane zRMta, sAmAyikanA pratipattA hoI zake che, pratipadyamAnaka hoI zakatA nathI. madhyama tathA utkRSTa zarIravagAhanAvALA nAraka ane deva e samyakRtva anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 258 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane zrutasAmAyikanA pratipattA hAI zake che, tathA AmAM emanA pUrva prati punnaka jIve teA rahe ja che. jaghanya zarIrAvagAhanAvALA pa'cendriya tiyA~ca sabhyakva sAmAyika ane zruta sAmAyikanA pUrva pratipannaH hAI zake che, pratipattA nahI. 6 gAunI utkRSTa zarIrAvagAhanAvALA sthalacara pacendriya, tiyA~ca sabhya kU, sAmAyika ane zruta sAmAyikanA pratipattA hAI zake che, ane pU pratipanna hAya ja che. tathA madhyama zIrAvagAhanAvALA paMcendriya tiya tha vagerenA be sAmAyikAnA athavA traNa sAmAyikAnA pratipadyamAna hAI zake che. tathA AmAM A sAmAyikAne pUrva pratipannaka jIvA hAya ja che. ArakA tathA--kRSNa, nIla, kApAta, teja:: padma, ane zukala mA 6 vezyAne Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hAya che? A viSe paNa kahevu joIe. jema kRSNAdirUpa samasta dravya lezyAAmAM vartamAna nAraka ane deva jIva samyaktva sAmAyika ane zrutasAmAyika A be sAmAyikAnA pratipattA hAi zake che. sannI tiya ca ane sannI anuSya teja:padma ane zukala A traNu . zubha kUvezyAemAM vartamAna samyaktva tathA zrutasAmAyikanA pratipattA DhAI zake che. dezavirati sAmAyika ane savati sAmAyika A e sAmAyikanA kRSNa, nIla ane kApAta lesyAvALA pratipattA dhAraka hatA nathI. kema ke e ane sAmAyikAnA pratipattA-dhAraka, tejaH padma ane zukalezyAvALA jIvA ja hoya che. cArecAre sAmAyikAnA pU`pratipannaka jIva chae lesyAomAM hoI zake che. ArapA tathA--pariNAma nAma jIvanA adhyavasAya vizeSanuM che. A pariNAmane Azrita karIne kayAM karyu* sAmAyika hAya che? A viSe paNa kahevu joIe. jyAre pariNAma zula, thulatararUpathI vRddhi pAme che, tyAre te vamAna pira zuAmavALA jIvA cAracAra sAmAyikAnI vacce traNa sAmAyikanA pratipattA zvAraka hoya che kema ke dezavirati sAmAyika ane sarva virati sAmAyika e e sAmAyikAnuM yugapat ekatra avasthAna hotuM nathI. AA pramANe jIvAnA pariNAma jyAre antaHkaraNa AdimAM avasthita hoya che, te avasthita pi NAmanA jIve ca:recAra sAmAyikAnA pratipattA hoya che, jyAre zubhapariNAma hIyamAna haiAya che tyAre kAIpaNa sAmAyikanA te pratipattA dhAraka haiAtA nathI. kema ke te vakhate saliSTha pariNAme rahyA.kare che. A sAmAyikAnA je pUrva pratipanako hoya che, te teA A traNe pariNAmeAmAM vidyamAna rahe che. 265 tathA--sAtA asAtArUpa vedanAne Azrita karIne yAM kayu* sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevu joIe. jema sAtA amAtArUpa ane prakAranI vedanAmAM vatamAna jIvA cAre sAmAyikomAMthI koI eka sAmAyikanA anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 259 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratipattA-dhAraka hoya che. ahIM pUrva patipannaka paNa cArecAra sAmAyikanA saMbhavI zake che. paraNA - tathA--samuddaghAta karmane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A viSe paNa kahevuM joIe. vedanA kaSAya AdinA anubhavarUpa pariNAmanI sAme eka bhavane prApta thayela jIva vaDe je vedanIya vagere karmayudgalanuM hanana hoya che, tenuM nAma samRdughAta che. tAtparya AnuM A pramANe che ke mUla zarIrane na choDatAM vedanAdi kAraNe jyAre upasthita thAya che tyAre AtmA keTalAka pradezane bahAra kADhe che tenuM nAma samuddaghAta che. A samudghAtanA kevali samuddaghAta, kaSAya samudughAta, maraNa samudughAta, vedanA samuddaghAta, vaikriya samuddaghAta, tejasa samRdughAta ane AhAraka samudughAtanA bhedathI sAta prakAre hoya che. A sAta prakAro ja "ukaoNMca karIne viSTiAca" vagere gAthA vaDe kahevAmAM AvyA che. A sAta prakAranA samudughAta karmathI ja jIve A sAta prakAranA samuddaghAtone kare che, te jIva keI paNa sAmAyikanA pratipattAdhAraka hotA nathI. pUrva pratipannaka jIvenA saMbaMdhamAM A rIte jANavuM joIe. je kevali samudraghAta kare che, te samyaktva sAmAyika ane cAritrasAmAyikanA pUrva pratipanna hoya che. je AhAraka samRdughAta kare che, te deza virati sAmAyika sivAya avaziSTa traNa sAmAyikanA pUrva pratipannaka hoya che. A be samudaghAte sivAya je pAMca samuddaghAte vaDe samavahata hoya che, evA jIva dezavirati sAmAyikathI athavA sarvavirati sAmAyikathI rahita traNa sAmayikAnA pUrva pratipanaka hoya che. je A sAta samRduvAthI asamavahata hoya che tevA cho to cAre prakAranA sAmAyikanA pratipamAnaka ane pUrva pratipaka hoya che. 28. tathA--niSTana-nirjarA dravyanI apekSAe sAmAnyataH samasta karmadalinI ane vizeSa rUpathI cAra prakAranA sAmAyikane AvaraNa karanArA jJAnAvaraNa ane mehanIya karmanA dalikAnI nirjarane Azrita karIne tathA bhAvanI apekSAe krodhAdika bhAvakanI nirjarane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che ? A viSe paNa kahevuM joIe. jema sAmAnyataH sarva karma dalikAnI nijarAmAM, vizeSataH cAre prakAranA sAmAyikane AvRtta karanArA jJAnAvaraNa ane mAhanIya karmanA dalikonI nirjarAmAM, tathA bhAvakarmarUpa krodhAdika adhyavasAyanI nirjarAmAM vartamAna jI cArecAra sAmAyikamAMthI kaI eka sAmAyikanA pratipattA-dhAraka hoI zake che. tathA pUrva pratipannaka che te ahIM saMbhavI zake che. rakSA tathA udUvRtane Azrita karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che? A vize anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 260 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa kahevu joie. jema narakathI uvRtta eTale ke nita-jIvane kadAcit tiya cAmAM utpanna thAya tA te virati sAmAyikAne cheDIne traNa sAmAyikAnA pratipattA-dhAraka saMbhavI zake che. jo kadAcit te manuSyamAM utpanna thaI jAya che te te cArecAra sAmAyikaiAnA pratipattA hoI zake che. pUpratipanna te jIva te samyakttva sAmAyika ane zruta sAmAyika e bannene ja hoI zake che. tiya cagatithI nikRta jIva jo manuSya AphrikAmAM utpanna thAya che te te kAI vakhate cArecAra, kaMi vakhate traNa athavA kadAcit e sAmAyikonA prattipattA thaI zake che. ane te jo pU pratipannaka hoya cheteA trazu sAmAyikaneA hoi zake che. manuSya paryAyathI uddhRta thaIne deva, ane nArakomAM utpanna thayela jIva vagerenA be sAmAyikonA pratipattA-dhAraka hAi zake che. tathA jo te pUrvapratipannaka hoya te cAra sAmAyikanA pU`pratipattaka a0 106 hoI zake che. tiya caparyAyamAM je te utpanna thAya teA sarvavirati sAmAyikane tyajIne traNa sAmAyikanA te pratipattA hoi zake che, temaja je te pUrva pratipanna hoya te cAra sAmAyikanA pUrva pratipanna hoI zake che. jo manuSyaparyAyathI udhRta thaIne sAmAyikonA pratipattA hoi zake che ane cArecAra sAmAyikAne pUrva pratipannaka hoI zake che. devaparyAyathI uddhRta thaIne tiya caparyAyamAM utpanna thayela jIva savirati sAmAvikane cheDIne sAmAyikanA pratiputtA-dhAraka hoI zake che, ane te je pUrva pratipanaka hoya teA be sAmAyikanA pUrvapratipannaka hAya che. jo te manuSya paryAyamAM utpanna thayela hoya te| te cArecAra sAmAyikone pratipattA hoi zake che ane je te pUrve pratipanaka hAya te! e sAmAyikAne pUrva pratipannaka hoI zake che. 530nA AsravakaraNa samyaktva vagere cAra sAmAyikanA AvAraka (AcchAdaka) je mithyAtva meAhanIya vagere karyo che, te karmAMne Azraya karIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che ?" A viSe paNa kahevu' mi e. AsravakaraNamAM vamAna jIva cArecAra sAmAyikomAMthI koi paNa sAmAyikanA pratipattA hoi zake nahi. temaja evA jIva pU`pratipannaka tA cArecAra sAmAyikonA hoi zake che. 31 / tathA-ala kAra-kaTaka, kuMDala, keyUra, hAra, kakaNu ane vastra vigerene Azrita karIne 'kyAM karyuM sAmAyika hoya che ?' A viSe paNa kahevuM joIe. 532aa tathA e cArecAra dvArAmAM paNa eka-ekane laIne kayAM kayuM sAmAyika hoya che?' A viSe paNa kahevuM joIe. jema zayanaOMOM, Asana34, sthAna35 ane maNu36, mA badhAM tyajI dIdhAM che athavA tyajI dIdhAM na DAya athavA tyajavAmAM AvI rahyA hoya te evI sthitimAM vartamAna jIvA cAre anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 261 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra sAmAyikanA pratipattA hoI zake che ane pUrva pratipannaka paNa hoI zake che. A pramANe ahIM sudhI soLamAM dvAranA 36 aMtara dvAre samApta thayA. 31 thI 36 kayA drAmAM ane kaI paryAyamAM sAmAyika prApta thAya che A 17 muM mUladvAra che. sUtrakAra, have te viSe carcA karatAM kahe che ke-sarva dravyamAM ane sarva paryAmAM samyaktva je sAmAyika hoya che te samasta dravya ane samasta paryAyanA zraddhAna rUpa hoya che. zratasAmAyika je hoya che te samasta dravyamAM te prApta thAya ja che paraMtu samasta paryAyAmAM nahi kema ke paryAye abhilASya ane anabhilAkhanA bhedathI be prakAranA hoya che. je abhilAya paryAya che, zrata temane viSaya banAve che, anabhilA paryAya ne nahi, cAritrarUpa je sAmAyika che te paNa samasta dravyamAM te prApta thAya ja che paraMtu samasta paryAyamAM nahi dezavirati je che te na to sava.. drAmAM prApta thAya che ane na sarva paryAyAmAM prApta thAya che. taduptaca-"davanaya samAM suvAni jA sara" vagere gAthAne bhAvArtha pUrvokta rUpamAM ja che. have sUtrakAra aDhAramAM dvAra viSe kahe che. sAmAyika jIva kevI rIte prApta kare che, te A saMbaMdhamAM A pramANe kahevAmAM AvyuM che ke manuthatva AryakSetra, jAti, kuLa, rUpa, Arogya, AyuSya, buddhi, dhama zravaNa. dharmAdhAraNa, zraddhA ane saMyama A 12 sthAna lekamAM ekadama durlabha che. emanI prApti thavAthI jIva sAmAyikane prApta kare che. tadukAma-"mAdhuraNa kAunALanArathe purI" ItyAdi gAthA vaDe eja pUrvokta vAta prakaTa karavAmAM AvI che. tAtparya A pramANe che ke sAmAyikanI prAptimAM manuSyatva vagere badhAM hetu rUpa hoya che. tathA sAmAyikanI sthiti keTalI che. A je 19 muM dvAra che te paNa kahevuM joIe. jema samyaktva sAmAyika ane zruta sAmAyika emanI labdhinI apekSAe e banne sAmAyikonI utkRSTasthiti koTi pRthakutva adhika 66 sAgaropama pramANa che. dezavirati ane sarvavirati sAmAyikonI labdhinI apekSA e bane sAmAyikonI utkaSTasthiti dezanA eka pUrvakeTinI che. tathA sAmAyikatrayanI labdhinI apekSAe traNa sAmAyikonI jaghanyasthiti antarmuhUrtAnI che. sarvavirati sAmAyikanI jaghanya sthiti eka samayanI che kema ke cAritra pariNAmanA AraMbhanA samayanI pachI je AyuSyane kSaya thaI zake che. upayoganI apekSA samasta AyuSko anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 262 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIsthiti antarmuhUrtanI che. tathA aneka prakAranA nI apekSA sarva sAmAyikonI sthiti sarvoddhAkALa che. tadukAma-"sattara sucana " ItyAdi gAthAone artha A pUrvoktarUpamAM hoya che. have sUtrakAra 20 mAM dvAranuM kathana kahI rahyA che ke samyakatva vagere sAmAyi. konA vivakSita samayamAM pratipadyamAnaka pUrva pratipannaka ane prapatita cha keTalA hoya che? kSetra palyopamanA asaMkhyAtamA bhAgamAM jeTalA pradeza hoya che, teTalA pratipadyamAnaka ja samyaktva sAmAyika ane dezavirati, sAmayikanA eka kALamAM hoya che. AmAM paNa dezaviratinA pratipattAo-dhArakonI apekSA samyakatva sAmAyikanA pratipattAdhAraka asaMkhyAta gaNuM hoya che. jaghanyanI apekSA e eka athavA be sudhI thaI zake che. tathA saMvartita caturastrIkRta lakanI sAta rajupramANa eka prAdezika je zreNuM hoya che, te zreNInA asaM. khyAtamAM bhAgamAM jeTalA nabha:pradeza hoya che, teTalA pratipadyamAnaka jIvo eka kALamAM samyaka kRta ane mithyAzrata A bhedethI rahita evA akSaro sAmAnya zrutAtmakazratanA utkRSTanI apekSA hoya che. tathA jaghanyanI apekSAthI eka, athavA be sudhI hoya che. tathA sarvavirati sAmAyikanA pratipattA-dhAraka che eka kALamAM utkRSTanI apekSAe sahastra pRthaphatva sudhI hoya che. tathA jaghanyanI apekSAe eka athavA be sudhI hoya che. tathA samyakatva sAmAyika ane dezavirati sAmAyika e be sAmAyikanA pUrva pratipanaka jIvo eka samayamAM ochAmAM ochA ane vadhAremAM vadhAre asaMkhyAta hoya che. paraMtu jaghanya asa khyAtanA.a5kSA utkRSTa asaMkhyAta kaMIka vizeSAdhika hoya che.' pratipattAe dhArakonI apekSAe pUrva pratipannaka je jaghanyapadamAM kahevAmAM Avela che, te asaMkhyAtagaNu adhika hoya che. cAritrasAmAyikanA je pUrva patipannaka jIve che te saMkhyAta gaNA che. teo je saMkhyAta guNita kahevAmAM Avela che te cAritrasAmAyikanA pratipattA jIvonI apekSAe jANavA joIe. tathA samyak ane mithyA A be vizeSaNothI rahita sAmAnya akSarAtmaka zrata sAmAyikanA eka kALamAM pUrva pratipannaka jIvo teTalA hoya che ke jeTalA nabha pradeza ghanasamacaturastrIkRta 'lekamataranA asaMkhyAtamAM bhAgamAM Avela asaMkhyAta zreNIomAM hoya che. tathA-cAritra sAmAyika samyakatva sAmAyika A sAmAyikothI je cha prapatita thayelA che, te samya tva Adi sAmAyikonA pratipattA jIvonI apekSAthI ane pUrva pratipannaka jInI apekSAthI anaMtagaNu hoya che. AnuM tAtparya A pramANe che kecAritra sAmAyikane prApta karIne je che tenAthI apratita thaI cUkyA che. te ja A samyakatva vigere sAmAyikanA pratipattA thI ane pUrva pratipannaka ra0 107 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 263 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAthI anaMtagaNa hoya che. dezavirati sAmAyikathI je prapatita thayelA che, teo tenAthI asaMkhyAta gaNuM che, samyaktva sAmAyikathI prapatita thayelA che, te temanAthI asaMkhyAta gaNA che, zrata sAmAyikathI prapatita evA bhASA labdhi rahita je pRthivyAdiTha jIve che, te temanAthI anaMtagaNa che. taduktama gwlavirA ItyAdi rUpamAM je gAthAo kahevAmAM AvI che temane A pramANe ja pUrvoktarUpamAM bhAva che. A pramANe A 20 muM dvAra che. 20 have sUtrakAra 21 mA dvA2mAM e vAta spaSTa kare che ke sAmAyiko virahaLa keTale che? kema ke A paNa vaktavya hoya che. jema samyaka ane. mithyA A vizeSaNathI vihIna sAmAnya zrata sAmAyikamAM jaghanyathI antasaMha jeTalo taphAvata hoya che. ane utkRSTathI anaMtakALa jeTalo taphAvata hoya che. AnuM tAtparya A pramANe che ke koI paNa hIndriyAdi jIva sAmAnyathI akSarAtmaka kRtane prApta karIne maraNa pAmya ane pRthithAdikamAM eka aMtamuhurtA sudhI raho tyArabAda tyAMthI eka muhurtA pachI maraNa pAmIne karI dvAdriya jIva thaye, A rIte zrutanI prAptimAM antarmuhUrtAne taphAvata jANa joIe. tathA koI hIndriya jIva maraNa pAmIne pRthivI apU teja, vAya ane vanaspati A pAMca sthAvaramAM vAraMvAra utpanna thatA tyAM anAtakALa sudhI rahyo pachI tyAMthI maraNa pAmIne pharIthI hIndriya jIva thaI gayA, A rIte zrutanI labdhimAM te utkRSTa aMtara anaMtakALa pramANa jANuvuM joIe. A anaMtakALa eTale taphAvata asaMkhyAta pudagala parAvartArUpa hAya. che, Ama jANavuM joIe, tathA je jIva samyaka kRtane prApta karIne maraNa pAme che. ane te pRthivyAdika pAMca sthAvaramAM vAraMvAra uptanna thate manuSyAdikamAM utpanna thaI jAya che ane tyAM pharI samyak zrutane prApta kare che, A rIte samyapha zrutanI punaHprAptimAM aMtarakALa utkRSTathI dezAna apAddha pudagala parAvata rUpa hoya che. tathA samyaktva. dezavirati, sarvavirati A sAmAyikAne aMtara kALa jaghanyathI antarmuhartAne ane utkRSTathI dezona apAddha pudagala parAvata rUpa hayA che. samyakatva sAmAyika, samyaka kRtasAmAyika dezaviratisAmAyika ane sarvaviratisAmAyika .A sAmAyikone utkRSTathI ATale mATe aMtarakALa AzAtanA bahu jIvone thAya che. ema jANavuM joIe. takatama-kasTamaLad 1 suSa' A be gAthAono bhAvArtha ahIM pUrvokta rUpamAM che. A pramANe A 21 muM dvAra che. have A 22 mAM dvAramAM sUtrakAra kahI rahyA che ke sAmAyiko niraMtarakALa keTaluM che ? jema samyaphA sAmAyika ane zrata sAmAyika eo bane sAmAyikonA pratipattA aMgArI gRhasthajana niraMtara utkRSTathI Avali kAnA asaMkhyAtamA bhAga kALa sudhI hoya che, dezavirati, sarvavirati, e banane sAmAyikonA pratiparA bhavya jIva niraMtara utkRSTathI ATha samaya sudhI hiya che, jaghanyathI to samasta sAmAyikonA pratipattA be sumaya sudhI niraMtara anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 264 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banI rahe che. tadukatama-mAravAdi' ItyAdi gAthAne bhAvArtha eja pUrvokta rUpamAM ja che. ahIM gAthAmAM cAritrapadathI dezavirati, sarvavirati e be sAmAyike grahaNa karavAmAM AvyA che. A pramANe A 22 muM dvAra che. tathA A 23 mAM dvAramAM sUtrakAra Ama kahe che ke keTalA bhavamAM eka jIva cArecAra sAmAyikane pratipattA hoya che. jema kSetra 55manA asaMkhyAtamAM bhAgamAM jeTalA nabha pradeza hoya che, teTalA bhavamAM utkRSTathI samyakatva sAmAyika ane dezavirati sAmAyikane eka jIva pratipattA hoya che ane kamamAM kama eka bhAvamAM hoya che. tyArabAda te siddha thaI jAya che. ahIM samyaktva sAmAyikanA pratipattAnA asaMkhyAta bhavAnI apekSAe deza virati sAmAyikanA pratipattAnA asaMkhyAtabhava laghutara hoya che. Ama jANavuM joIe. eka jIva cAritrasAmAyikanA pratipattA utkRSTathI ATha bhAvamAM ane jaghanyathI ekabhAvamAM hoya che. tyArabAda te siddha thaI jAya che. eka jIva zratasAmAyikane pratipattA utkRSTathI anaMtabhavamAM hoya che. A mithyAzratanI apekSA jANavuM joIe. tema ja jaghanyanI apekSA te eka bhavamAM zratasAmAyikanA pratipattA hoya che. tyArabAda te siddha thaI jAya che. tadukatama-maravivA' ItyAdi gAthAne bhAvArtha A pramANe pUrvokta rUpamAM ja che. A pramANe A 23 muM dvAra che. tathA AkarSakanuM kathana karavuM joIe eka bhavamAM athavA aneka bhamAM vAraMvAra sAmAyikanuM grahaNa karavuM te AkarSaka che. jema samyaktva sAmAyika, dezavirati sAmAyika A traNa sAmAyikAnA AkarSaka eka bhavamAM utkRSTathI sahastra pRthakatva hoya che. sarvavirati sAmAyikanA AkarSe utkRSTathI eka bhavamAM zatapRthakatva hoya che. jaghanyathI samasta sAmAyikanA AkarSa eka bhavamAM eka ja hoya che. tathA samyakatva sAmAyika ane dezavirati sAmAyika e bane sAmAyikanA AkarSe aneka prakAranA chanI apekSAe utkRSTathI asaMkhyAta saheya pRthakya hoya che. sarvavirati sAmAyikanA aneka bhavanI apekSAe utkRSTa AkarSa sahaapRthakRtva hoya che. sAmAnyathI akSarAtmaka zratasAmAyi. kanA A karSaka aneka bhavamAM utkRSTa rUpathI anaMta hoya che. taduta-tiruM taphaha utte' ItyAdi e banne gAthAone artha A pUrvokta rUpamAM ja che, A pramANe A 24 muM dvAra che, anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 265 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA sAmAyikane eTale ke sAmAyikavALAonA sparza viSe paNa kahevuM joIe. eTale sAmAyikavALA cha keTalA kSetrane sparza kare che. A viSe paNa kahevuM joIe, jema samyaktva sAmAyikavALA jI ane sarvavirati sAmAyikavALA jI kevalI samuddaghAtanI avasthAmAM pratipradezamAM vyApta thaI javA badala utkRSTarUpathI samasta lokane asaMkhyAta pradezAtmaka paNa kAkAzane spaze che. tathA jaghanya rUpathI te lekanA asaMkhyAtamAM bhAgane sparze che. tathA zratasAmAyikazAlI keTalAka jIvo anuttaravAsI devAmAM IlikA gatithI 1: rAja:pramANu lekanA sAta rAju pramANa loka bhAgane sparze che. tathA keTalAka samyagdaSTi kRtajJAnI ke jemaNe pahelAM narakAyune baMdha karI lIdho che ane tyArabAda jemaNe virodhita thayela samyakUvane tyajI dIdhela nathI evo ja 40 208 maraNa pAmIne IlikA gatithI chaThThI pRthivImAM utpanna thaIne pAMca rAju pramANa lokane sparza karanArA manAya che. tathA dezavirati sAmAyikane dhAraNa karanArA ayuta suremAM IlikA gatithI utpanna thaIne lekanA be rAju pramANa kSetrane sparza kare che. tadukAma-marAjAnarahiyA ItyAdi A gAthAne artha A pUrvokta rUpamAM ja che. uparyukta kathananA saMbaMdhamAM je vAta gAthAmAM upalabdha thatI nathI te ahIM "gha' zabdathI saMgRhIta thayela che. Ama jANavuM joIe. jema be rAju, traNa rAju athavA cAra rAju sparza thavAnuM kathana A gAthAMmA Avela nathI, te A kathana ahIM "ra" zabdathI kahevAmAM aAvela che. Ama samajI levuM joIe. A pramANe A 25 muMdvAra che. 2 mAM dvAramAM sAmAyikanI nikita kahevI joIe. nizcita uktinuM nAma nikti che. tadukatama-samariddhi kAmoddo' ityAdi gAthAno bhAvArtha A pramANe che ke "samyagra daSTi, ameha, zedhi, sadUbhAva, darzana, bedhi, avipathaya, sadaSTi ItyAdi, A nAme eka sAmAyikanA che, A 26 muM dvAra che. A pramANe be gAthAone saMkSe pArtha che. A pramANe upaghAta niyuMkatyanugamanuM A nirUpaNa che. e ja vAta (le vaghAyanitti agy) A sUtrapATha vaDe sUtrakAre prakaTa karI che. sUtra-248 sutrasparzaka niryuktaanugama kA nirupaNa have sUtrakAra sUtra sparzaka niyukti anugAmanuM nirUpaNa kare che'se ki taM suttapphAsiya' ityAdi / zabdArtha -ziSya prazna kare che ke hai jiM. huM suttariya nikutti ame ?) he bhadata? te pUrvaprakrAnta sUtrasparzaka niryukti anugama zuM che! anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 266 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara--(suratawittanigutti ame) sUtrasparzaka niryukti anugamamAM sUtrane sparza karanArI niyuktinuM vyAkhyAna karavAmAM Ave che. ethI AnuM nAma sUtrasparza kaniryukti anugama A pramANe che. athavA sUtrasparzaka niyukti anugamamAM sUtrane sparza karanAra niryukti rUpa anugama hoya che, ethI Anu nAma sUtrasparza kaniyukti anugama che. A pramANe jANavuM joIe (kutte karavAcavuM) enA uccAraNanI vidhi A pramANe che. (vaNasi mi4i gavaraNAmeDhi pariyoLe, varapuvLAghauM DovivamukavaM, guravALovArtha) satranuM uccAraNa akhkhalita rIte hAya, amIlita haya, avyatyAgraMDita hoya, pratipUrNa hoya, pratipUrNa ghoSa yukta hoya, kaMTheSTha vipramukta hoya, tathA guruvacane pagata hoya. A akhalita vagere padonI vyAkhyA A AgamamAM ja dravyAvazyakanA prakaraNumAM spaSTa karavAmAM AvI che. te jijJAsuo tyAMthI jANIne ahIM tenI saMgati besADI leze. akhalita vagere padothI sUtradoSone parihAra karavAmAM Ave che. A sarva akhalita vagere pade upalakSaNa rUpa ja che. ethI emanAthI paNa je koI satra saMbaMdhI doSa hoya che, temane paNa 5rihAra thai jAya che. sUtra lakSaNamAM A pramANe kahyu che ke sUtra granthanI apekSAe te ala5 hoya a65 akSara yukta hoya paraMtu arthanI apekSA te mahAna hoya, bahu ja vadhAre vistAra yukta hoya. tathA 32 je sUtranA de che, temanAthI paNa te rahita hoya, granthanI apekSA apAkSarathI yukta hovA chatAMe arthanI apekSAe mahAna sUtranI jema sAcavyacuta ghara" A che. A pramANe bIjA paNa ghaNuM sutro che. je 32 devarjita sUtra hoya che, te 32 deze A pramANe che --" zaDhiyagvaSayanAItyAdi emanA nAmo lekha A cAre cAra gAthAomAM A pramANe karavAmAM Ave che. (1) alIka doSa, (2) upaghAta janaka deSa, (3) nirarthaka doSa, (4) apArthaka doSa, (5) chala doSa, (6) kuhila deSa, (7) nissAra deSa, (8) adhika deva, (9) una deSa, (10) punarukta deSa, (11) vyAhata deSa, (12) ayukta deSa, (13) kramabhinna deSa, (14) vacana bhinna deSa, (15) vibhakti bhinaM deSa, (16) liMga bhinna doSa, (17) anabhihita doSa, (18) apada doSa, (19) svabhAvahIna deSa, (20) vyavahita deSa, (21) kAla deSa, (22) yati doSa, (23) chavi deSa, (24) samaya viruddha deSa, (25) vacana mAtra deSa, (26) athapatti doSa, (27) asamAsa deSa, (28) upamA duSa, (29) rUpaka deSa, (30) nirdeza deSa, (31) padArtha cheSa, (32) saMdhi doSa. A alIka vagere. 32 sUtradoSanI vyAkhyA uttarAdhyayana sUtranA prathama adhyayananI 23 mI gAthAnA vyAkhyAnamAM amArI priyadazinI vyAkhyAmAM karavAmAM Avela che. ethI jijJAsuo tyAMthI jANavA prayatna kare. A 32 dethI rahita je sUtra hoya che, te sUtra lakSaNa sahita hoya che. temaja ATha guNothI je yukta hoya che teja lakSaNa yukta kAya che. satranA A ATha guNe ja "nirouM hAraM " vagere gAthA vaDe kahevAmAM Avela che. temanA nAma A pramANe che. (1) nirdoSa, (2) sAravAna (3) hetuyukta (4) alaMkArayukta, (5) upanata, (6) sopa cAra (7) mita ane (8) madhura. keTalAkanA matAnusAra sUtranA 6 guNa mAnavAmAM AvyA che. je anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 267 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe che. (1) alpAkSara, (2) asaMdigdha, (3) sAravat (4) vizvasukha, (5) astaMbha, (6) anavadya. A 6 guNone antarbhAva pUrvokta guNomAM ja thaI jAya che. emanI vyAkhyA uttarAdhyayana sUtramAM ApavAmAM AvI che te te tyAMthI ja jANI levI joIe. (tamo tatha) sUvAnugamamAM A pramANe samasta deSa vajita sUtra samuccarita hovAthI (jhihiti) A sUtrathI A vAta jaNAze ke (tattamacA vA paramArtha vA vA no parva nA sAmArUpacaM vA bolAmArR jayaM vA) A svasamaya pada che, A parasamaya pada che, A bane pada che, A mekSa pada che, A sAmayika pada che athavA A nesAmAyika pada che. svasiddhAnta sammata jIvAdika padArthonuM pratipAdaka je pada che, te svasamaya pada che. pa2siddhAntasammata pradhAnaprakRti-Izvara vagerenuM pratipAdaka je pada che, te parasamayapada che. A svasamaya ane parasamaya padanI vacce je parasamaya pratipAdaka ao 201 pada che, te prANIomAM kuvAsanAono hetu hoya che, ethI A bandhapada kahevAya che. tathA je svasamaya pada che, te prANIomAM saddabedhanuM kAraNa hoya che, ethI te sakalakarmakSaya rUpa mokSa pratipAdaka hovA badala mokSa pada kahevAya che. athavA svasamaya pratipAdaka pada ja prakRti, sthiti anubhAva ane pradezanA bhedathI cAra prakAranA baMdhanuM pratipAdaka hoya che. ethI te baMdha pada, tathA kRtna karmakSayarUpa mekSa pratipAdaka pada mokSa pada che. zaMkA -A jAtanuM vyAkhyAna karyA pachI baMdha pada ane mokSa pada e banane pade sva samaya padathI bhina te thaI jatA nathI, chatAMe ahIM e banene svataMtra bheTa rUpathI upanyAsa zA mATe karavAmAM Avela che. uttarA-barAbara che, jo ke e bane pade sva samaya padathI abhinna ja che. chatAMe sva samaya padane artha bIje paNa thAya che. A vAtane spaSTa karavA mATe athavA ziSyajanonI buddhinI vizadatA mATe e bane padanuM bhinnarUpamAM upAdana karavAmAM Avela che. ethI ja sAmAyika pada tathA ne sAmAyika pada e banne pade paNa bhinna rUpathI upanyasta karavAmAM Avela che. sAmAyikathI vyatirikta, nAraka, tiryagU vagere arthonA pratipAdaka je pade che, te sAmAyika pada che. sUtranA samuccAraNathI ja svasamayAdikanuM pariNAna thAya che, ethI sva samayAdinuM parijJAna ja sUtroccAraNanuM phaLa che. ema jANavuM joIe. (tago sani savAri samAne hiM La magharAne ra arahijA ! dAvA avaMti) tathA te sUtranA samuccAraNathI keTalAka bhagavata -pUjyamuniene adhikAra-adhigata-5rijJAna-thaI jAya che ke atyaf sArA analiyA avaMti) tathA keTalAka arvAdhikAro, kSapazamanI, vicitratAthI anadhigata rahe che. (tamo ba cALa gAmitrANa paMthe paLa == anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 268 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gifma) ethI te munio vaDe anadhigata arthAdhikAre temane adhigama hoya, A nimittapadathI varNana karuM chuM, eTale ke eka eka padanI prajJApanA karuM chu: (saMhiyA ya payaM cetra payattho pyviggho| cAlaNA ya pasiddhI ya chavihaM viDhi chaaf) akhalita rUpathI padanuM uccAraNa karavuM te saMhitA che. jema "ori mane sArU" ItyAdi sugaMta ane tigata pratipAdita zabdanI pada saMjJA thAya che. jema "ji" A pada tiganta pada . "aMte' A dvitIya sumaMta pada . "hAmArU A tRtIya pada che, padanA arthanuM nAma padArtha che. jema "ravine artha sAmAyika karavAne abhyagAma hoya che. mATe A gurujano mATe AmaMtraNa che. tathA samarUpa ratnatrayane Aya-lAbha-A sAmAyika padane artha che. prakRti pratyayanA vibhAga rUpa je viratAra che, te, padavigraha che. jema "samaya : samAyaH samAcaH ghava rAmApi' sUtranI athavA arthanI anupattinuM udubhAvana karavuM te cAlanA che. sUtra ane tenA arthanI vividha yuktio vaDe, je pramANe te che te pramANe ja sthApanA karavI A prasiddhi che. A pramANe A 6 prakAranI sUtra vyAkhyAnuM lakSaNa jANavuM joIe. - zaMkA-vyAkhyAnA Savidha lakSaNanI vacce sUvAnugAmane viSaya keTale che? keTale sUvAlApakane viSaya che? keTale sUtrasparzaka niyaMtyanagamane viSaya che? tathA nayano viSaya keTaluM che ? uttara-padada sahita sUtrane kahIne sUvAnugama kRtArtha thAya che. eTale ke sUtrAnugAmane viSaya te ATalo ja che ke te pada yukta sUtranuM uccAraNa kare. sUtranuM uccAraNa karavuM teno paDacheda karo, A sUtrAgamanuM kArya che. jyAre A kAma sUtrAnugama karI nAkhe che tyAre sUvAlApaka nikSepanuM A kArya hoya che ke che sUvAlApAne nAma, sthApanA aAdi nikSepathI nizcita kare che, eTale sUtralA5ne nAma sthApanA vagere nikSepamAM te vibhakta kare che. A kAryathI ja A kRtArtha thaI jAya che, tyArabAda padArtha, paddha vigraha vagere je bIju kAma bAkI rahe che tene sUva sparzaka niyuMphatyanuM gama saMpanna kare che. tathA jemanuM kathana AgaLa thavAnuM che, evA je nagama vagere sAta no che, emane paNa prAyaH padArtha vagere vize vicAra karavo ja joIe che. eja vAta anyatra paNa kahevAmAM AvI che. "phora yatho vo [vA iA gAthA eDane artha pUkta rUpamAM ja che. nigama Adi naya paNa jyAre padArtha vagerene ja viSaya kare che. tyAre A dRSTie te sUtra sparzaka nityanagamanA aMtargata ja thaI jAya che Ama jANI levuM joIe. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 269 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe sUtra jyAre vyAkhyAnA viSayabhUta thAya che, tyAre sUtra, sutrAnugama, sUtrAlApa' nikSepa ane sutra spaza kaniSkRtyanugama e sarve yuga.. patu eka sthAne ja maLI jAya che. uktacApi-'munna puttANumo' ItyAdi A pramANe A sUtrasparza kaniyuktyanugama che. A nirUpaNu samApta thaI jatAMja niyuktyanugama prakaraNa samApta thAya che, ane tenI samApti sAthe anugamanuM kathana paNu samApta thAya che. A pramANe ahI sudhI bheda, upabheda sahita anugamanuM nirUpaNu karavAmAM Avyu` che. // sUtra-249 5 naya ke svarupa kA nirupaNa have sUtrakAra naya nAmanA ceAthA anuyAgadvAranuM kathana kare che. (se kiM taM e) ityAdi " TIkAya --ziSya prazna kare che ke huM bhaI ta! (letuM na) te pUrva prAnta naya zuM che ? uttara--(catta mUDhayA vaLA) sAta mUlanaceA kahevAmAM Avela che. A sarvAMmAM mUlarUpatA uttarabhedyAnI apekSAe jANavI joie. (saMjJA) te sAta mUla nace A pramANe che. (tame, saMdde, vavAre, iltupura, sadde, samamiche. vamUpa) naigama, saoNMgraha, vyavahAra, Rju sUtra, zabdasamabhirUDha ane eva bhUta je naya (saltha beneriM mALeEi miLavRtti jemaAE ca nizI:) 'vastuni naije mAne minoti vRtti nainamaH" A nirukita mujama mahAsattA, sAmAnya eva vizeSa Adi pracura jJAnA vaDe vastupariccheda kare che, tenaigama naya che. athavA 'hoDhe valAni' sirca skore vaghAmi' ItyAdi pUrNAMkata je pariccheda che, tenu nAma naigama che. A nigameAmAM je naya hAya che te naigamanaya che. A pazu nagama zabdanI vyutpatti che. (lelAnuM vi nathALa havalamiLamonuno N) tyArabAda je bIjA 6 nAmeA zeSa che, temanA lakSaNA huM kahu. a0 110 chuM te sAMbhaLe!-(saMyi iiDiyastha saMvayAM pramANo maMttarar, vinizcaca sthaM vavAra) savvaTvetu) samyak gRhIta ataeva eka jAtine prApta evA artha -viSaya che. jenA evuM sa'grahanu vacana che, thyA pramANe tIrthaMkara gaNadhara vagere sakSepamAM kahe che, AnuM tAtparya A pramANe che ke 'saMgraha naya sAmAnyane ja viSaya anAve che. vizeSAne nahi. ethI sa'gRhIta sAmAnya viSaya yukata ja sagrahanuM vacana hoya che. eTalA mATe 'ghAmAnyapatathA sarva' vArtha saMvRdghAti-koko hoti kRti sama:' A saMgrahanI vyutpatti che. tathA vyava hAra naya sadrabyAnA viSayamAM vinizcaya nimitta pravRtta thAya che. vinizraya zabdanA artha sAmAnyAbhAva hoya che. A pramANe ahI' 'nika' zabdane atha Adhikaya che ane vaya' nA a piDIbhavana ekarUpa thavuM che. A pramANe adhika je caya che te nizcaya eTale ke sAmAnya ja che kemake sAmAnya ja vizeSa rUpeApratye udAsInatA rAkhIne adhika caya kare che. 'vi' nA atha vigata anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 270 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heya che. A pramANe vigata nizcayanuM tAtparya thayuM-sAmAnyAbhAva enA nimitte A nayanI pravRtti thAya che. sarva dravyonA viSayamAM sAmAnyano abhAva ApAdana karavA mATe ja A prayatnazIla rahyAM kare che. A naya A pramANe kahe che ke laukika vyavahAramAM upayegI ghaTAdika vizeSa ja hoya che. kemake emanA vaDe ja jalAharaNa (pANI lAvavuM) vagere kriyAo niSpanna thAya che. lekamAM A vAta sarvajana gocara che. AmAM koIne paNa koIpaNa jAtane vAMdho nathI. AthI vizeSathI vyatirita sAmAnyanuM lekavyavahAramAM koI paNa prakAranuM astitva siddha thatuM nathI. ethI vyavahAranaya lekavyavahAramAM anupayogI hovAthI sAmAnyane svIkAratA nathI. ethI. lokavyavahAra che, pradhAna jemAM evo A naya kahevAya che. athavA vyavahAranaya sarva dravyanA viSacepa vizeSa rUpamAM nizcaya karavA nimitta pravRtta thAya che. A jAtanA artha paNu vi' nizcayArthI ne thAya che. Ane bhAva A pramANe che ke ghaTAdika je padArtho che, temAMthI dareke darekamAM nizcayathI pAMca vaNe, be gaMdha, pAMcara ane ATha sparza A badhA 20 guNa hoya che. chatAMe gopAlAMganAdi sAdhAraNa janAne A vAtane sarvatra nizcaya hetuM nathI, paraMtu keI eka sthaLamAM ja temane zyAma, nIla vagere varNane nizcaya hoya che. jyAM emane vinizcaya hoya che, vyavahAranaya tene ja tyAM sat rUpathI aMgIkAra karI le che, bIjAone nahi. kemake A naya A jAtanA lokavyavahAramAM tatpara hoya che. tathA (vaghugharANI nupuLo viThThI muLavavo phuI vicirAM ugravi ro haro) aju sUtranaya vidhi pratyutpannagrAhI hoya che. pratyutpanazAhInuM tAtparya vartamAnakALa, bhAvI paryAyane grahaNa karavAne jene savabhAva che, evuM thAya che. Ano bhAva A pramANe che ke "atIta anAgata paryAyane mAnavuM A eka prakAranI kuTilatA che. A kuTilatAne nahi mAnatA phakata vatamAna kSaNavata paryAyane kahenAra mAnanAra A naya hoya che. "januM sUtrarIti PSguhUtra evI te vyutpatti che atIta ane anAgata e banne avasthAo kramazaH vinaTa ane anutpanna hovA badala asat rUpa hoya che. asat alpapagama ja kuTilatA che. A kuTilatAno parihAra karIne phakata vartamAna kAlika vastune te svIkAra kare che. ethI AnuM nAma Rju sUtra evuM che. athavA "siggo' nI saMskRta chAyA "dagyura" evI paNa thAya che. jenuM zrata ju-sarala akuTila che. e ene artha che. Itara jJAnAthI mukhyatayA tathAvidha paropakAranuM sAdhana thatuM nathI, jevuM ke zrutajJAnathI thAya che, ethI A naya eka zrutajJAnane ja mAne che. "sucanAne 2 nivatta taoicI acuLo ya usi kANA taM parimAvo' ahIM "rimAra' zabdano anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 271 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha pratibaMdhaka che. A naya che ke vartamAnakAlika padArthane ja vAstavika padArtha mAne che, paNa chatAMe je ApaNuM che tene ja vAstavika padArtha mAne che, ane parakIyane vAstavika padArtha mAnatA nathI. kemake te svAbhimata kAyane arAdhaka hovA badala A nayanA mata mujaba te vastutaH asat rUpa che. tathA A naya bhinna bhinna ligevALA bhinna-bhinna vacanevALA zabda vaDe ekaja vastu kahevAmAM AvI che, Ama mAne che. jema "taH taTI, uttara A zabda bhinna, bhinna liMgavALA che. paraMtu emane vAgyAtha phakata eka tIra padArtha ja che. A pramANe "guraH rA' A zabdo bhinna vacanevALA che, paraMtu emane eka guru rUpa padArtha che, evI nayanI mAnyatA che. IndrAdikanuM nAma sthApanA Adi rUpa je nyAsa hoya che. te nyAsane paNa A naya mAne che. jusUtra nI apekSA zabda naya sUkSama nayanI apekSA zabdanaya padArthane vizezitatAra mAne che. kemake hajusUtra viSayayukta kahevAmAM Avela che. jo ke zabda nayane viSayapaNa vartamAna kALavatI padArtha ja che, chatAMe AmAM A jAtane taphAvata che ke jema Rju satranaya bhinna bhinna liMgavALA ane bhinna bhinna vacanavALA padArthone vAgyAthe eka mAne che, tema A mAnatA nathI. enI te evI mAnyatA che ke je zabdonuM liMga bhinna che, vacana bhinna che, temane vAcAryuM paNa bhinna che. " zare vastu ane ri za evI zabdanI vyutpatti che. nayane zabda mAnavAnuM kAraNa e che ke vastu zabda vaDe ja kahevAmAM Ave che ane buddhi te arthane ja mukhya rUpamAM savIkArI le che ethI zabda janya A buddhi upacArathI zabda kahevAmAM AvI che. A buddhi A pramANe vicAra kare che ke jema traNe kALAmAM sUtra rUpa eka vastu nathI paraMtu vartamAna kALa sthita vastu ja eka mAtra vastu kahevAya che, temaja bhinna bhinna liMga, vacana AdithI yukta zabda vaDe kahevAmAM Avela vastu paNa bhinna bhinna ja che, evuM mAnI levuM joIe. Ama vicAra karIne A buddhi rUpa naya liMga vacanAdinA bhedathI arthamAM paNa bheda mAnavA taiyAra thaI jAya che. A pramANe rAju sUtra nayanI apekSA A naya pitAnA vAcyArthIne vizeSitatara karIne mAne che. trAju sUtra naya "tAtaTI taTa' A bhinna bhinna liMgavALA zabdono tathA "guru surataH' A bhinna bhinna vacanavALA zabdone vAgyAthe eka ja mAne che. tyAre zabda naya "zrI, puSa, napuNavaM' puraSaH puruSa' A vibhinna liMga, vacanavALA zabdonI jema vibhinna liMga ane vajanavALA zabdone vAcyArtha bhinna bhinna ja mAne che, eka vadhArtha rUpa nahIM. tathA A naya nAma sthApanA ane dravyarUpa Indrane mAnatA nathI. kema ke AkAza kusumanI jema A nAmAdika Indra bhAvaIndranA kAryane karavAmAM akSama che. Rju sUtranayanI apekSA A naya vaDe sammata padArthamAM eja vizeSitataratamatA che. A kathanathI A vAta spaSTa thaI jAya che ke "jyAre A naya bhinna, vacana yukta zabdane vAgyAthe bhinna bhinna mAne che, tyAre je zabdonuM liMga eka ja che, vacana anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 272. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka che, te zabdanA vAsvArthamAM bhinnatA nathI. A pramANe rUdrA, zai gvA A zabdonA vArtha eka ja che. kemake A zabdomAM liMga ane vacananI samAnatA che. (vadhUno saMkrama ghora avasUnA rAmami. hA vaMjhA aratha tamathe ghadhaMgo viSe) samadhirUDha nayamAM IndrAdirUpa vastunuM anyatra zakAdimAM saMkramaNa-avastu-avAstavika hoya che, evI A nayanI mAnyatA che. tAtparya AnuM A pramANe che ke zAbdika dharma bhedanA AdhAra para arthabheda karanArI buddhi ja jyAre vadhAre AgaLa vadhIne vyutpatti bhedanA Azraye rahevA tatpara thAya che. ane Ama mAnyA pachI ke "tAramena biratarathA nAthaviroghAna samamiti rUtti samamiDha ' jyAM aneka bhinna bhinna zabdone eka ja artha mAnavAmAM Ave che tyAM paNa vAstavamAM te badhA zabdane eka ja artha saMbhavI zake ja nahi, paraMtu bhinna bhinna artha ja hoya che. kema ke A nayanI vyutpatti evI ja che. zabda naya Indra, zaka, purandara vagere zabdone vAgyAtha eka indrarUpa - aM0 111 padArtha mAne che. paraMtu A naya A tarka kare che ke jyAre liMgAdi bhedathI artha bheda hoya che. tyAre zabda bhedathI paNa artha bheda kema nahIM hoya. cekakasa thaze ja. ethI ja A naya zabdanayanI apekSAe vizuddhatara mAnavAmAM Ave che. kema ke zabdanayamAM te zabdonI pitAnA arthamAM pravRttinuM nimitta che ja nahi ane A nayamAM che. ethI pravRttinuM nimitta jyAre bhinna bhina che tyAre manuja Adi zabdanI jema te zabdane vAcyArtha paNa bhinna bhinna ja che. e kevI rIte saMbhavI zake che? jema "narIti- je paramezvaryanI anubhUti kare che, te Indra che. "otIti = je zaktizALI hoya che, te zake che. "pu rAyatari pura " je purane vidyArita kare che te puraMdara che. A pramANe A naya A Indra zakrAdi ekAIMka zabdane paNa vyutpatti mujaba bhinna bhinna ja artha kare che. kemake ahiyAM paraaizvaryAdika pravRttinA nimitte bhinna bhinna che. zabdanI pravRttinA nimitte paramezvaryAdika bhinna hovA chatAMe je IndrAdika zabdone vAcyartha eka ja mAnavAmAM Ave te ghaTa-paTa vagere zabdone paNa artha eka thavAnI sthiti prApta thAya che. zabada nayamAM vizuddhataratAno abhAva hovAthI te nayanI mAnyatA mujaba Indra, zakra A be zabdamAM ekALuM vAsthatA svIkAra karIne "paraaizvaryA rUpa Indra vastunuM zakana lakSaNa zaka vavantaramAM saMkramaNa karI levAmAM Ave che. te A saMkramaNa A samabharUDha nayanI mAnyatAmAM asaMbhavita hovAthI avAstavika che. kema ke je paramezvaya paryAya che, te ja zakana paryAyamAM hoI zake ja nahi, nahIMtara samasta paryAcAmAM ekatra AvavAthI saMkaratAne prasaMge upasthita thaze. A pramANe samabhirUDha naya samAna liga, vacanavALA Indra, zakra, yurandara Adi zabdanI paNa bhinna bhinna abhidheyavALI mAnyatA che. Ama jANavuM joIe. evaMbhUta naya vyaMjana artha ane tadubhaya emane niyatyena sthApita kare che. vyaMjanano artha sne A vyutpatti mujaba zabda vaDe ja artha vyakta karavAmAM Ave che. zabda vaDe je pratipAdya hoya che, te artha kahevAya anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 273 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, vyaMjana ane artha e e tadubhaya zabda vaDe grahaNa karavAmAM AvyA che. A naya zabdane arthathI arthane zabdanI sAthe vizeSita kare che, eja sAmAnya rUpathI gAthAne artha che. tAtparya A pramANe che ke A naya ATalI badhI gaMbhIratAthI zabdanA artha ane te arthane kahenAra zabda viSe vicAra kare che ke pachI te viSe kaIpaNa jAtanI ka9panA ja saMbhavI zake nahi. taNa paNa ahIM parAjita thaI jAya che. te kahe che ke je vyutpatti bhedathI bheda mAnI zakAya te A pramANe paNa mAnavuM joIe ke jyAre vyutpatti siddha artha ghaTita thatuM hoya te ja te zabdane te artha vAgyarUpathI svIkAra karavo joIe. tathA te zabda vaDe te arthanuM pratipAdana karavuM joIe. anyathA nahi. eja A gAthAne bhAvArtha che. je kriyA viziSTa vastu zabda vaDe pratipAdita karavAmAM Ave che, te kriyAne karatI te vastu evaMbhUta kahevAmAM Ave che. kema ke te vastune zabdathI kahevAmAM Avela che. te prakAranA ceSTA kriyA vagere rUpa prakArane bhUta prApta thaI rahI che. ethI te evaM bhUta che. evI evaMbhUtanI vyutpatti che. A evaMbhUta varatune pratipAdaka je naya. che. tene paNa upacArathI evabhUta kahevAmAM Ave che. athavA zabdanI ceSTA kriyadika prakAra kahevAmAM Ave che te pramANe ja viziSTa vastune ja A nayamAM ayupagama che. A kAraNathI "gha' A zabda vaDe pratipAdya je ceSTA kriyAdika prakAra che, te A nayamAM cAlu karavAmAM Avela che. jethI te prakArane je naya prApta kare che, te evabhUta che. ahIM upacAra zreya grahaNa karavAmAM Avela nathI. A pramANe A "giSara' zabdanI vyutpatti jANavI joIe. A naya "gharane dUti kara' A yutpatti ajaba ja ghaTa ghaTa mAnaze eTale ke jyAre te strInA mastaka para mUkela haze jalAvAharaNa kriyArUpa ceSTAzAlI haze. tyAre ja te ghaTa zabdanI pravRttinA nimittanA AdhAre ghaTa zabdane vAya thaze. Ama A mAne che. je te ghaTa keI bIjA sthAne mUkavAmAM Avela hoya ane jalAvAharaNa kriyA rUpa ceSTAthI zUnya hoya che te A nayanI daSTimAM ghaTa kahevAze nahi. tathA jyAre ghaTa A jAtanI ceSTAmAM rata thaI rahela haze tyAre ja tene ghaTa zabada 'va' kaheze, paraMtu jyAre te A jAtanI ceSTA karato nahIM hoya tyAre te ghaTa zabda vAcaka nahIM thaze. evI paNa A nayanI mAnyatA che. A pramANe A nayanA mata mujaba tathAvidha ceSTAne abhAva hovAthI ghaTa padArthamAM ghaTava ane ghaTa zabdamAM ghaTa padArtha vAcakatva nahi thAya, e A gAthAne abhiprAya che. A pramANe A sAta mUla na kahevAmAM AvyA che. emanA uttarottara bheda prabheda anya granthomAMthI jANI levA joIe. A na kyAre paraspara nirapekSa rahe che tyAre tene dunaya-nayAbhAsa kahevAmAM Ave che, ane jyAre eo paraspara sApekSavAdathI mudrita thAya che, tyAre emAM sunaya kahevAya che. A sarve milita sunathI cAlvAdu bane che. ahIM ke zaMkA kare che ke je naya ahIM kahevAmAM AvyA cheprastuta prakaraNa sAthe temane zo saMbaMdha che? anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 274 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-pUrva prakAnta sAmAyika adhyayana sarva prathama upakramathI upakrAnta hoya che. enA pachI nikSepathI yathAsaMbhava te nizcita hoya che. tyAra bAda anugamathI te anugamya (jANavA yogya) hoya che. enA pachI nAnA AdhAre tenA viSe vicAra karavAmAM Ave che. A pramANe emanA vaDe upakAnta sAmAyika adhyayanano vicAra eja emanuM prayojana che, Ama jANavuM joIe. zakAda-A nathI sAmAyika adhyayananI je vicAraNA karavAmAM Ave che, te zuM dareke dareka sUtranI karavAmAM Ave che? athavA adhyayananI je prathama pakSanA AdhAre tame kahe ke dareka sUtranI nayanA AkAre vicAraNA karavAmAM Ave che, te A vAta ucita nathI. kema ke "ra nayA mori 9 A pATha vaDe A vAta pahelAM ja 25STa karavAmAM AvI che ke "kAlika zratamAM pratisUtramAM naya vicAra thatuM nathI. je dvitIya pakSanA AdhAre tame kaho ke "samasta sAmAyika adhyayanane nayanA AdhAre vicAra karavAmAM Ave che te A vAta paNa ayukta ja che, kema ke pahelA upadughAta nityanugamamAM "nA samosALajunag" ahIM samasta adhyayanavALA naya vicAra kahevAmAM Avela ja che. tathA sUtre nA samudAya rUpa ja samasta adhyayana hoya che. jyAre samasta adhyayana nayenA AdhAre vicArita thaI jAya che. A pramANe dvitIya pakSa ayukta sthira thAya che. uttarA-pratisUtramAM naya vicAra thatuM nathI kema ke te tyAM pratiSiddha kahevAmAM Avela che. ane e vAta te ame paNa mAnIe ja chIe. tathA "3 rovAraM ravivAra gUgA" kaI koI sthAne A rIte kahevAmAM AvyuM che ke "naya vizArade zrotAone pitAnI samakSa rAkhIne nayanuM kathana kare' te A vAta paNa ApavAdika kathana ja mAnavAmAM Avela che. je dvitIya pakSane laIne Ama kahevAmAM AvyuM che ke "pahelAM uddaghAta niyuktimAM samasta adhyayananA vinayavALe naya vicAra te karavAmAM Avela ja che, pachI ahIM teno upanyAsa kara nirarthaka ja che. te A kathana paNa siddhAMta saMbaMdhI ajJAnane ja prakaTa kare che. kema ke caturtha je anuyogadvAra che te ja nayavaktavyatAnuM mUlasthAna che. kema ke ahIM siddha thayela none tyAM upanyAsa karavAmAM Avela che. tathA A saMbaMdhamAM je A pramANe kahevAmAM Avela che ke samasta adhyayana ni dvArA vicArita thaI jAya che tyAre dareke dareka sUtra paNa naya vicArane viSaya thaI ja jAya che. te A rIte kahevuM ucita nathI. kema ke samudAya ane samudAyamAM kArya AdinA bhedathI kathaMcita lehanI siddhi mAnavAmAM AvI che. jema rathanA eke-eka avayavamAM ' je kAma thatuM dekhAtuM nathI te kArya te avayavonA samudAya rUpa rathamAM upalabdha thAya che. A pramANe avayava ane avayavImAM kAryabheda tathA sAmarthya asAmarUpa virUddha dharmane adhyAsa A badhuM pratyakSa ja che. je A rIte tamane samudAyasamudAyImAM bheda anabhimata hoya to pachI samasta vizva a0 112 anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 275 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa eka thaI zake che, ane A sthitimAM saheAtpatti thavAne paNu prasaMga upasthita thAya che. paraMtu Ama te thatuM nathI. ethI samudAya samudAyImAM katha'cita bheda suspaSTa ja che, Ama mAnavuM joie. A pramANe samudAyasamudAyImAM sa MkhyA, saMjJA, AthiI paNa bheda suspaSTa che. A pramANe naya vicAramAM kAika sthAne sUtra viSayatA ane kAika sthAne samasta adhyayana viSayatA nirdoSa ja siddha thaI jAya che. zakA:--A vAta bhale rahe, paraMtu naceAthI je adhyayana vicArita thAya che, te zuM te satra nAthI vicArita thAya che, ke svapnAthI vicArita thAya che. jo prathama pakSa svIkAra karavAmAM Ave te nA khadhA asaMkhyAta che. asakhyAta nayAthI adhyayana vicAra azakaya ja che. kema ke A pramANe kahevAmAM AvyuM che ke jeTalA mAge che, teTalA ja nace te che. 'jAvaiyA vayaNapA, tAvaiyA ceva hoMti nayavAyA, jAvaiyA nayavAyA, tAvaddayA je leva samayA" pAtapeAtAnA abhiprAyathI viracita vacana mAnI sakhyA nathI. kema ke abhiprAyA dareke dareka prANImAM bhinna bhinna hoya che. A rIte nayAmAM asaMkhyeyatA AvavAthI asa`khanayAthI vicAra thave sa thA azakaya ja che. dvittIya pakSa paNa kharAkhara nathI, kema ke nayeA jyAre asaMkhyAta che tyAre temAMthI jo keTalAka nayeA vaDe ja vicAraNA karavAmAM AvI che. te avaziSTanacethI paNa te kema karavAmAM AvatI nathI ? nahIM karavAmAM evI kAI niyAmakatA teA che ja nahi ke amuka naceAthI vicArazthA karavAmAM Ave ane amuka naceAthI karavAmAM Ave nahi, A rIte karavAthI anavasthAnI ja prasakti thAya che. kema ke A sthitimAM kAI vyavasthA thAya ja nahI. te A samadhamAM A pramANe kahevAmAM Ave ke nayAnI asa aiyatA bhale banI rahe tA paNu sakala sagrAhI nA che temanA vaDa emane vicAra thaI jaze, Ama kahevuM paNa azakaya ja che, krama ke sakala sagra.hI nayAnA paNa ghaNA bhede hAya che. eTalA mATe anavasthA tA pahelAnI jema ja kAyama raheze. A viSe spaSTI karaNa A pramANe jANavuM joIe ke pUjJoe sakala nacAne sagraha karanArA sAtame nA kahyA che. kacaH-- joyo, satta nacalA vRtti mena' A sAtaseA nayAnA saMgrAhaka vidhyArdika 12 nayA kahyA che. A vidhyAdika 12 nace paNa naigama vagere sAta nayeA vaDe sagRhIta thaI jAya che. temaja A badhA je sAta nayA che, ee paNa draSyArthika ane paryAyAvika A e nayeA vaDe sa'gRhIta thaI jAya che. kema ke pahelAMnA traNa nace kUbyArthi ka ane avaziSTa cAra nayA paryAyArthi ka che. pramANe sAta nayAnA e vibhAgeA karavAmAM Avela che. zabdanaya ane anaya jemAM zabdanI pradhAnatA hAya, te zabdanaya che. e zabda samabhirUDha ane eva'bhUta che. tathA jenAmAM arthanA vicAra pradhAnatA rUpamAM karavAmAM A anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 276 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A Ave te anaya che. naigama saMgraha, vyavahAra ane RjusUtra A madhA anayeA che. jJAnanaya ane kriyAnaya A rIte paNa emanA e vibhAge karavAmAM Avela che. je vicAra tattvaspazI hAya che, te jJAnanaya ane je bhAga tattvAnubhavane pacAvavAmAM ja pUrNatA samaje che, te kriyAnaya che. sAta sAta naye tattvavicAraka hAvAthI jJAnanayamAM tathA te nace vaDe zASita satyane jIvanamAM utAravAnI dRSTie kriyAdRSTimAM samAviSTa thaI jAya che. nizcaya ane vyavahAra ee bannemAM paNa A nayanA samAveza thaI jAya che. A rIte dravyAstika ane paryAyAstika, jJAnanaya ane kriyAnaya vagera A khadhA paryAya zabdo che. A dvagnyAstika vagere sagrAhaka nayeAmAM A rIte anekavidhatA heAvAthI pUrvakti anavasthA yathAvat khanI rahe che. A jAtanA AkSepanA javAba A che ke ahI sAmAyika adhyayana vicAya rUpathI prastuta thayela che. sAmAyikanuM phaLa mukti che. ethI A sAmAyikanI je mukti prApti pratye kAraNutA che teja A samaye vicAraNIya che. A kAraNutA jJAnakriyArUpa ja thaze. ethI jJAnakriyAnaceAthI ja A viSe vicAra yuktatara siddha thaze. anya nayAthI nahi. A pramANe anavasthA prApta thavAnA kAI prasaMga ja upasthita thAya nahi. jJAnanaya ane kriyA nayanI vacce jJAnanaya jJAnane ja muktisAdhaka mAne che. ethI sUtrakAra tenA matane kahevA mATe kahe che,(nAcaimitti hiyavve tihiyavvaMmi ceva atthaMmi, jaiyavtrameva iha jo utraekho kho nao nAma ) - ahI grahItanyanA atha upAdeya ane agrahItavyanA artha haiya ane upekSaNIya che. kema ke ee ane agrahItanya hAya che. va' zabda samuccayamAM ane 'va' zabda vAcAlaMkAramAM prayukta thayela che. ihaleAka saMbaMdhI ane paraleAka saMbadhI a grahItanya ane agrahItanya padArtha sram, caMdana, a'ganA, vagere che, agrahItaSya-anupAdeya ane upekSaNIya, kramazaH ahiviSayaka TakAdi ane tRNuAdi che. paraleAka saMbaMdhI grahItavya padArtha samyag darzana jJAnacAritra vagere che. agrAhya mithyAvibhUti vagere che ane upakSeNIya svagavibhUti Adi che. A jAtanA arthanuM jJAna thatAM ja je tenI prAptinA parihAra karavAnA ane upekSA karavAnA athI che, tene joIe ke tenI prApti vagerenA nimitte pravRtti vagere samasta vyavahArAnA jJAnamAM kAraNabhUtanA pratipAdana karavAmAM tatpara je upadeza che, te jJAnanaya che. nAma A pada ziSya sakhAdhanAya che. tAtpaya A pramANe che ke ihaleAka saMbaMdhI ane paralAka sa`baMdhI phaLanI AkAMkSA zAlI manuSyane haiya upAdeya Adi rUpa padArthane jANIne ja tenA tyAga, AdAna vageremAM pravRtti karavI joie. jo te Ama karatA nathI, te phaLamAM visa'vAda haiAya che. A rIte jJAnanaya jJAnanI pradhAnatA kahevA mATe kathana kare che. eja vAta AgamamAM kahevAmAM AvI che.---vaDhaE nALa to tyA anyatrapaNa kahevAmAM AvyuM che ke vAvAjhovinivatta" rUcAli" pApathI nivRtti, kuzala kAryamAM pravRtti ane vinayanI pratipatti A traNe vAtA AtmAmAM samyakUjJAna vaDe utpanna karavAmAM Ave che. anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 277 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijJapti - phaLadA puMsAM na kriyA phaladA mithyAjJAnAt pravRttasya phalAsaMvAdadarzanAt " samyAna ja yathArtha rUpamAM phaladAyaka hoya che. samyag jJAnarahita kriyA phaladAyaka hAtI nathI. mithyAjJAnathI pravRtti karanAra puruSa phaLa prAptimAM avisavAdI hAtA nathI. eTale ke phaLaprAptimAM tene bAdhAnA sAmanA karavA ja paDe che. A pramANe A nayanA mata mujaba jJAnamAM ja pradhAnatA nyApita karavAmAM Ave che. je ahIM kahevAmAM AvI che. eTalA mATe to kara gaNadharAe gItArthInA vihAra pratiSiddha karela che. ukta'caH"nItyo ya vize...' sthAvi A gAthA vaDe je agItAnA vihAra pratiSiddha karela che, tenu kAraNa A che ke 'jema koi AMdhaLA bIjA AMdhaLAnI sAthe thaIne peAtAnA abhISTa pada para pahAMcI zakatA nathI, temaja agItAthI samAdhita thayA mAda A saMsAra pazu svecchita sthaLa sudhI pahAMcI zatA nathI. ethI gItAnA vihAra AgamAnukUla kahevAmAM Avela che. ane agItA nA vihAra niSiddha karavAmAM Avela che A pramANe jJAnanayamAM je A pradhAnatAnuM kathana pheravAmAM Avela che, te te kSAyaiApazamika jJAnanI apekSAe karavAmAM Avela che. kSAyika jJAnanI apekSAe paNa jJAnanayamAM je A pramANe viziSTalasAdhatA kahevAmAM AvI che-sa'sArasAgaranA taTastha rahelA evA ahuta prabhu dIkSita thaIne paNa viziSTa tapaNu karavA chatAMe tyAM sudhImukta thatA nathI ke jyAM sudhI tee sakala jIvAdika vastuonA sAkSAtkAraka kevaLa jJAnane prApta karatA nathI. ethI jJAna ja puruSArtha siddhitu' kAraNa che, evuM mAnI levu' joie. Ama jovAmAM Ave che ke je jenA vagara thatu nathI, te, tatkAraNuka mAnavAmAM Ave che, jema khIja vagara nahi thanAra 66 manA / a0 113 aMkura khIjanikhadhaka mAnavAmAM Ave che, A pramANe sakala puruSA siddhi jJAna avinAbhAvi hAvAthI jJAna kAraNaka mAnavAmAM Ave che. A jJAnanaya samyaktvasAmAyika, zrutasAmAyika, dezaviratisAmAyika ane savaviratisAmAyika A cAra sAmAyikamAMthI samyaktva sAmAyika ane zrata sAmAyika A be sAmAyikAnA pratipattA-dhAraka hAya che. kemake ee anne sAmAyika jJAnAtmaka hovAthI mukitamAM pradhAna kAraNeA mAnavAmAM AvyAM che. dezivarita sAmAyika ane savirati sAmAyika eA be sAmAyikAnA te pratipattA-dhAraka thatA nathI. kemake ee banne jJAnanA kAryA che. ethI mukita prAptimAM ee gauNa mAnavAmAM AvyA che. A pramANe jJAnanayanA mata mujaba A sAmAyika viSe vicAra karavAmAM AvyA che, have kriyAnayanA mata mujam A viSe vicAra A pramANe spaSTa karavAmAM Ave che-kriyAnaya kriyAne anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 278 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja sakala puruSArthanI siddhimAM pradhAna kAraNa mAne che. ethI niH ItyAdi je A gAthA che, tenI vyAkhyA A pramANe karavI joIe, grahItavyaupAdeya-ane agrahItavya-anupAdeya ane upekSaNIya arthanA jJAna pachI sarva purUSArthonI siddhinI abhilASA rAkhanArA manuSya pravRttirUpa kiyA cokakasa karavI joIe. tAtparya A pramANe che ke padArthanA jJAna pachI kriyA ja sAtha hoya che. A pramANe kriyApakaraNa hovA badala jJAna gauNa thaI jAya che. ane kiyA kAryanI sAkSAt sAdhaka hovAthI mukhya thaI jAya che. tAtparya kahevAnuM A pramANe che ke jANI lIdhA pachI jayAM sudhI kriyA rUpamAM te jJAna pariNuta karavAmAM na Ave tyAM sudhI jJAna saphaLa thatuM nathI, ethI ja kAryanI sAkSAta sAdhikA kriyA ja hoya che, jJAna nahIM jJAna te te kAryanuM gauNuM kAraNa hoya che. ethI kAryasiddhimAM sAkSAt sAdhaka hovAthI kriyAmAM ja mukhyatA AvI jAya che, A jAtane je kiyA pradhAna upadeza che, te kiyAnaya rUpa che. A pakSanI siddhi karanArI yukita A pramANe "va puruSArthasidghi gari jaLa aga tIrtha jALavacai jiMfetrAvALAM jJAnaratha naihattvaguNa' purUSArtha siddhinuM mukhya kAraNa kriyA ja che, ethI tIrthakara gaNadharAdikae niSkriya manuSyane jJAna meLavavA niSphaLa kahyA che jema "ni sucanIce surAri bahu ja kRtAdhyayana karyA pachI paNa je cAritra rUpa kriyAthI rahita hoya che, tenuM te adhIta zrata zuM karI zake che? jema saLagatI lAkha dIpapaMkitao AMdhaLAne prakAza ApI zakatI nathI | 1 | jJAna pitAnA viSayamAM niyata hoya che, etAvatA jJAnamAtrathI kAryanI niSpatti thatI nathI. mArgane jANanAra hovA chatAM e temAM sabda, sakiya thAya te ja yatheSTa sthAna para pahoMcI zake che, paraMtu aceSTa akriya manuSya pahoMcI zakatuM nathI | 2 | je mANasa taravAnI vidyA jANe che, te e vidyA mAtrathI ja tyAM sudhI jalAzayanI pAra pahecI zakatuM nathI ke jyAM sudhI te taravA rUpa kAya vega kriyA karatuM nathI. te te pANIne vegathI taNAI ja jaze, A pramANe cAritra vagaranA jJAnInA saMbaMdhamAM jANI levuM joIe. 3 che A pramANe caMdana bhAravAhI gadaMbhanA daSTAtathI paNa samajI levuM joIe. bIjAo paNa A pramANe ja kahe che-ke kiyA ja kAryakaranArAonA mATe phaLaprada hoya che, phakata jJAna ja phaLaprada hotuM nathI. strI AdithI saMbaddha, bhegajJAnathI yukata mANasa zuM kevaLa e viSayanA jJAnathI te sukha prApta karI zake che? A badhuM A jAtanuM kiyAnayanuM kathana kSApazamika cAritra anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 279 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyAne laIne kahyuM che. A pramANe je kriyAnayamAM pradhAna kahevAmAM AvI che, te kSApazanika kriyAnA AdhAre to Ave ja che, paraMtu je kSAyika kriyA che, tenA AdhAre paNa temAM pradhAnatA AvI jAya che. jema ahaMta bhagavAnane kevaLajJAna utpanna thayuM che, evA te bhagavAna arihaMta prabhu paNa jyAM sudhI sakaLa karmakSapaNumAM samartha zilezI avasthAmAM sarva saMvararUpa cAritra kriyAne prApta karI letA nathI, tyAM sudhI te mukita meLavI zakatA nathI. ethI e ja mAnI levuM joIe. ke purUSArtha siddhimAM mukhya kAraNa kriyA ja che. A vAta javAmAM Ave che ke je jenA samanattara kALamAM utpanna thAya che tene te kAraNake mAnavAmAM Ave che. jemAM pratibaMdhaka kAra thiAnA abhAve anyAvasthA prApta pRthivyAdhirUpa sAmagrInA samanattara kALamAM utpanna thayela aMkura tatkAraka hoya che. A pramANe kriyAnA samanantara kALamAM thanArI purUSArthe siddhipaNu tatkAraka ja mAnavAmAM Ave che. A pramANe A kriyAnaya caturvidha sAmAyikamAMthI dezavirati ane sarvavirati e be sAmA vikene ja mAne che. kemake e banne sAmAyike kiyArUpa che. ethI emanAmAM mukita prAptinA prati pradhAna kAraNatA che, evI A naya vyavasthA batAve che. tathA samyaphavasAmAyika zrutasAmAyika e be sAmAyika phakata enA upakAraka che. ethI mukita prAptimAM eo sAkSAtkAra nahi paNa gaukAraNe che. eTalA mATe kriyAnayanI dRSTimAM emanI mAnyatA nathI. A pramANe A dvitIya pakSa che. ahI' jJAnanaya ane kriyAnaya e bane na kahevAmAM AvyA che. tyAre ziSyane A viSe saMdeha utpanna thAya che ke, AmAMthI kaye grAhya ane kayI agrAhya-upekSaNya-che ethI sUtrakAra svasa mata pakSane prakaTa karavA mATe kahe che ke-(harSi ja nathALa jalavihavaTavartha nigifmA teM davA viruddha ja nALio sAdu) vatatra sAmAnya ane vizeSavAdIonI nAma sthApanA vagere vAdIonI athavA samastananI vakata vyatAne paraspara vidhinI uktine sAMbhaLIne bhAvasAdhune joIe ke te sarvanaya sammata vizuddha siddhAntane grahaNa kare. kemake tenA ja AzrayathI te kriyA ane jJAna emanAmAM sthita thaI zake che. tAtparya kahevAnuM A pramANe che ke kriyA ane jJAna e bane paraspara nirapekSa thaIne sakala purUSArthanI siddhinA kAraNe saMbhavI zakatAM nathI, e banne maLIne ja thaI zake che. A pramANe A vAtane jANanAre bhAvasAdhu ja mokSAsAdhaka thaI zake che, kemake te pitAnA jIvanamAM kriyA ane jJAna e bannene ArAdhaka hoya che. phakata kriyAvihIna jJAnanI ArAdhanAthI mukti maLatI nathI. pahelAM je amane eka naye mukita sAdhakatA kahI che, te kaI rIte yukita. yukata nathI te A pramANe jANavuM joIe. jJAnanayane laIne jJAnavAdIe je A kahyuM che ke je je avinAbhAvI hoya che te tatkAraka hoya che, te AvuM anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 280 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana siddha thatuM nathI. kemake purUSArtha siddhimAM jJAnamAtra nibanatA koI sthAne dekhatI nathI, ethI ahIM hetu asiddha che. tathA je agnine prajvalita karavA IcchatA hoya te phakata agni kevI rIte prajavalita karavAmAM Ave che ? phakata ATalA jJAna mAtrathI ja agni prajavalita karavAnI siddhi prApta karI zakatA nathI. agni prajavalita thAya te mATe bahArathI ani lAvaze, tene prajavalita karavA mATe prayatna karaze tathA bIjI je prakriyAo haze te badhI karaze, tyAre agni prajavalita thaze. A pramANe tIrthakara bhagavAna paNa phakata kevaLajJAnamAtra prApta karIne ja mukita prApta karaze evuM nathI. tenI prApti mATe temane yathAkhyAtacAritrarUpa kriyAnI apekSA thaze. ataH purUSArthanI siddhi ane kriyA e bane avinAbhAvinI che. Ama mAnavuM joIe. purUSArthanI siddhimAM jema jJAna kAraNa hoya che, temaja kriyA paNa kAraNarUpa hoya che. kemake kriyA vagara purUSArtha siddhi asaMbhavita hoya che. A pramANe jJAna nibadhUka thaIne paNa puruSArtha siddhi kriyA nirapekSa hotI nathI. ethI tadavinAbhAvivarUpa je hetu che, te kriyArUpa vipakSanI sAthe paNa avinAbhAvI hovA badala anekAMtika che. temaja je kriyAvAdIe kriyAyanA pakSane laIne "cata caraNamAnakuvAre tarI tawriLa ram' ityAdi rUpamAM kahyuM che, to te paNa siddha thatuM nathI. kemake strI tathA bhaThya padArthanI bhegAdi kriyAnA samayamAM paNa jJAna te vidyamAna hoya ja che je te samaye jJAna na hoya te temAM pravRtti thAta nahIM tathA tIrthakara bhagavAnane zailezI avasthAmAM sarva saMvararUpa kiyA kAlamAM evuM te che ja nahi ke jJAna na hoya te samaye tyAM kevaLajJAna rahe ja che. nahIMtara tenI prApti ja temane thAta nahI ethI kevaLa diyAnA anantara bhAvarUpathI puruSArthanI riddhi jovAmAM AvatI nathI. ethI A hetu asiddha che. tathA jema tadanantara bhAvitvarUpa hetu muphatyAdinA puruSArthanI siddhimAM kriyAne kAraNa rUpathI siddha kare che, temaja te jJAnane paNa tyAM kAraNa rUpathI siddha kare che, eTalA mATe A hetu anaikAtika paNa che. kemake kiyAnA sadubhAvamAM jJAnavinA purUSAthanI siddhi kaI paNa kALe thatI nathI. A pramANe jJAna ane kriyA ekaeka alaga rUpamAM nahi paNa bane sAthe mukti vagerenI siddhimAM kAraNurUpa hoya che. A aTala siddhAMta che. ukataMca " nA kriIna ItyAdi tAramaya A pramANe che ke kiyA hIna jJAna niSphaLa che, ane jJAnahIna kriyApaNa vyartha che dekhavA chatAMe paMgu banI gayA che ane deDate hovA chatAM AMdhaLe baLI gaye. ahIM paraspara nirapekSa jJAna ane kriyAmAM paMcuM ane anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 281 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMdhaLAnA daSTAMtathI e vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke "e bane ' nirapekSa sthitimAM kArya sAdhaka-yukitasAdhaka thaI zakatA nathI AMdhaLe cAlI te zakatuM hatuM paraMtu te joI zakatA na hatA, paMgu joI zakato hato paraMtu cAlI zakato na hato, ethI ane svataMtrAvasthAmAM jagalamAM agni prajavalita thavAthI bhasmIbhUta thaI gayA. savAbhAsita sthAna sudhI pahoMcI zakyAM. nahi. A pramANe AMdhaLA mANasane cAritranA sthAne muka joIe. ane paMgune jJAnanA sthAne mUkave joIe. jyAre e mane samanvita thaI jAya che, eTale ke AMdhaLA ane paMgane saMga thaI jAya che. tyAre eka bIjAnI sahAyatAthI ane jema pitAnA abhISTa sthAna para surakSita pahoMcI jAya che, temaja jJAna ane kriyA jyAre eka AtmAmAM saMyukta thaI jAya che tyAre temanAthI AtmAnI abhISTamuktinI prApti thaI jAya che. athavA jema eka cakathI ratha cAlatuM nathI temaja phakta kiyA athavA kriyA nirapekSa jJAna paNu vasAdhya sAdhaka thaI zake nahi, zaMkA:--jyAre jJAna-kriyAthI, alaga alaga rUpamAM mukti prApta thatI nathI to pachI teo baMnenA samanvitarUpamAM mukti kevI rIte prApta thaI zake che? jyAre avayavamAM zakti na hoya te te temanA samudAyarUpa avayavImAM kevI rIte mukti prApta karavAnI zakti Avaze. vAlukAnA eka kaNamAM tela upalabdha na thAya to temanA samudAyamAM paNa tela prApta thatuM nathI. evI rIte jJAna ane kriyA alaga alaga hoya tyAre temAM mukti sAdhikA zakti jyAre asatI che, to te temanA samudAyamAM paNa upalabdha hovI ne joIe. anyatra paNa A pramANe ja kahevAmAM AvyuM che - ttecanamALAo nidA "i A pramANe samudita jJAnakriyAmAM mukti pratye kAraNutA ayukta ja che. A zaMkAnuM samAdhAna A pramANe che ke-je ame Ama kahIe ke svataMtra jJAna ane kriyAmAM sarvathA mukti pratye asAdhakatA che te tamAruM AvuM kathana ucita thaI zakata. paraMta ame te AvuM kahetA nathI. kema ke temanAmAM bhinna avasthAmAM dezatA "mukti sAdhakatA che ja. paraMtu jyAre e samudAyarUpamAM eka AtmAmAM rahe che. tyAre pUrNa rUpamAM temanAmAM mukti sArthakatA AvI jAya che. AmAM virodhanI kayAM vAta upasthita thAya che. ukata -vIzuM na rAjiya' rahyAri ? sikatAnA eka kaNamAM svAtaMtrAvasthAmAM tilAza nathI, tyAre te samudAyavasthAmAM kevI rIte saMbhavI zake che. jenA eka dezamAM upakAritA hoya che te tene samudAyamAM saMpUrNa rUpamAM upakAritA thaI zake che jema tilanA eka dANumAM svataMtrAvasthAmAM telAMza che, te talanA samudAyAvasthAmAM pUrNarUpamAM avazya thaI zake ja che. evI vAta bhinna bhinna kriyA ane jJAnamAM nathI. ethI samudAya rUpamAM temanAmAM mukti-sAdhakatA hovI svAbhAvika ja che. A badhAno niSkarSa A che ke samudita jJAna, kriyA ja muktinuM kAraNa che A pramANe anuyoga dvAra sutrama bhAga 2 282 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je sAdhu sarvanaya grAhI hoya che, teja bhAvasAdhu hoya che, ane je bhAva sAdhu hoya che, te jJAna kiyAvAna ja hoya che. ethI "vana vizuddha ItyAdi gAthAkta vAta vyasthita rIte spaSTa thaI gaI che. A pramANe bheda nayanuM A nirUpaNa thayu. ( taM nag agyonadAra sanmatA) enA nirUpaNathI saMpUNunaya nirUpita thaI jAya che tema samajavuM. A pramANe upakrama vagere cAra cAra anugadvAra prarUpita thaI gayAM che. AnA prarUpaNuthI ahI A anuyAgadvAra sUtra samApta thAya che. 250 anugadvArasUtra samApta OM zAnti-zAntiH zAstra prazastisaurASTra pradezamAM upaleTA nAme eka bahu ja suMdara ramya nagara che. temAM zrAvakajane bahu ja sArI saMkhyAmAM vase che ahI nivAsa karavAthI bhAve nirmaLa rahe che. vikrama saMvat 2009 prathama vaizAkha zakaya pUmAsI maMgaLavAranA divase, A anugadvAra sUtra para racita A bhavya jana kalyANakAraka anuyAgacadrikA nAmanI TIkA saMpUrNa thaI che. ahIMno jaina saMgha atIva kRpAluM che. te bIjAone sukhI karavAmAM ja dara vakhate tatpara rahe che saMghanA badhA sabhyo paraspara ekadama mitrabhAvathI rahe che, ane zrAvakajane dIna, duHkhI jIvo para upakAra kare che. zuddha sthAnakavAsI dhamanI ArAdhanAmAM A niraMtara tallIna rahe che samyagudarzana. jJAna ane cAritranI chApa A sarva para spaSTa rIte dekhAya che. kalyANakAraka jina pravacana para emanI agAdha zraddhA che. e A jainasaMghanA zrAvakajano A nagarane suzobhita kare che. ahIM dareke dareka gharamAM deva, guru ane dharma pratye bhakti rAkhanArA tathA sadAcAramAM ruci dharAvanArA dharma parAyaNa zrAvake vase che. A nagaranI zrAvikAo paNa zrAvakonI jema ja dharma parAyaNa che. anuyoga dvArA sutrama bhAga 2 283