________________
૨૦૧
યોગદૃષ્ટિસમુચ્ચય/ગાથા-૬૩-૬૪ આલોક અને પરલોકના હિતને લાવનારાં છે; કેમ કે જે જીવને ગુરુ પ્રત્યે ભક્તિ છે, તે જીવ ગુરુ આજ્ઞાનુસારે તે કૃત્યો કરે છે ત્યારે ચિત્તમાં ગુરુ પ્રત્યેની ભક્તિથી જન્ય સુખ ઉત્પન્ન થાય છે, જેનાથી વર્તમાનમાં પણ પુણ્યપ્રકૃતિ જાગૃત થાય છે, તેથી આલોકમાં તેનું હિત થાય છે; અને સમ્યગ્ રીતે સેવાયેલો યોગમાર્ગ પુણ્યાનુબંધીપુણ્ય દ્વારા અને યોગના સંસ્કારો દ્વારા ઉત્તર ઉત્તર અધિક યોગમાર્ગ પ્રાપ્ત કરાવીને અંતે મોક્ષનું કારણ બને છે. II૬૩
અવતરણિકા :
अस्य एव विशेषतः परं फलमाह
અવતરણિકાર્ય :
આના જ=ગુરુભક્તિના જ, વિશેષથી પ્રકૃષ્ટ ફળને કહે છે :
ભાવાર્થ :
શ્લોક-૬૩માં કહ્યું કે ગુરુભક્તિ લોકદ્રયના હિતને કરનાર છે તે ગુરુભક્તિનું સામાન્ય ફળ છે. હવે તે ગુરુભક્તિનું વિશેષથી પ્રકૃષ્ટ ફળ બતાવે છે :
શ્લોક ઃ
गुरुभक्तिप्रभावेन, तीर्थकृद्दर्शनं मतम् । સમાપત્ત્વામેિવેન, નિર્વાૌનિવન્ધનમ્ ।।૬૪।।
અન્વયાર્થ :
'ગુરુમત્તિપ્રમાવેન=ગુરુભક્તિના પ્રભાવથી સમાપત્ત્વામેિવેન=સમાપત્તિ આદિના ભેદથી નિર્વાળનિવત્ત્વનમ્ તીર્થદર્શનં=નિર્વાણનું એક કારણ એવું તીર્થંકરનું દર્શન મત=મનાયું છે=સ્વીકારાયું છે. II૬૪।। શ્લોકાર્થ --
ગુરુભક્તિના પ્રભાવથી સમાપત્તિ આદિના ભેદથી નિર્વાણનું એક કારણ એવું તીર્થંકરનું દર્શન મનાયું છે. ૬૪||
ટીકા ઃ
‘गुरुभक्तिप्रभावेन-’गुरुभक्तिसामर्थ्येन तदुपात्तकर्मविपाकत इत्यर्थः, किमित्याह 'तीर्थकृद्दर्शनं मतं'भगवद्दर्शनमिष्टम्, कथमित्याह 'समापत्त्यादिभेदेन' - 'समापत्तिर्ध्यानतः स्पर्शना' तथा, आदिशब्दात्तन्नामकर्मबन्धविपाकतद्भावापत्त्युपपत्तिपरिग्रहः, तदेव विशिष्यते ' निर्वाणैकनिबन्धनं'- अवन्ध्यमोक्षकारणमસાધારમિત્વર્થ: ।।૬૪||
