________________
૩૧૪
યોગદષ્ટિસમુચ્ચય/ગાથા-૧૧૨ શ્લોક :
चित्रा चाद्येषु तद्रागतदन्यद्वेषसङ्गता ।
अचित्रा चरमे त्वेषा शमसाराखिलैव हि ।।११२।। અન્વયાર્થ:
અને તદ્રા તિજોષાતા ચિત્ર =સ્વઅભીષ્ટ દેવતાનો રાગ અને અન્ય દેવતા દ્વેષથી સહિત એવી ચિત્રા બાપુ આધમાં=સંસારી દેવોમાં ભક્તિ છે. તુEવળી વરચરમમાં=સંસારથી અતીત તત્વમાં ચિત્રા વિના જીવ દિક્ષા=અચિત્રા બધી જ આ=અચિત્રા બધી જ ભક્તિ શમસારા=શમપ્રધાન છે. ll૧૧૨ાા . શ્લોકાર્ચ -
અને સંસારી દેવોમાં સ્વઅભીષ્ટ દેવતાનો રાગ અને અન્ય દેવના દ્વેષથી સહિત એવી ચિત્રા ભક્તિ છે. વળી સંસારથી અતીત તત્ત્વમાં અચિત્રા બધી જ ભક્તિ શમપ્રધાન છે. ll૧૧૨ ટીકાઃ
'चित्रा च' नानाप्रकारा च 'आद्येषु' सांसारिकेषु देवेषु, 'तद्रागतदन्यद्वेषसङ्गता' स्वाभीष्टदेवताરા'IISનમીદપસંયુel, મોહર્મત્વા, ‘વિત્રા'=ારા, વરને'=તતી તુ તત્ત્વ, “'=મ:, सा च 'शमसारा' शमप्रधाना, 'अखिलैव हि' तथासंमोहाभावादिति ।।११२।। ટીકાર્ય -
વિત્રા ' તથાસંમોદમાવતિ || અને તદ્ રાગ અને ત૬ અન્ય દ્વેષસંગત પોતાને અભીષ્ટ એવા દેવતા પ્રત્યે રાગ અને પોતાને અભીષ્ટ એવા દેવતા પ્રત્યે દ્વેષથી સંયુક્ત, ચિત્રાકતાના પ્રકારવાળી, આધમાં=સંસારી દેવોમાં, ભક્તિ, છે; કેમ કે મોહતું ગર્ભપણું છે અર્થાત્ મોહગર્ભિત ભક્તિ છે.
વળી ચરમમાં=સંસારથી અતીત તત્વમાં, અચિત્રા એકાકાર, અખિલ જ આeભક્તિ, છે, અને તે=ભક્તિ, શમસારા છે=શમપ્રધાન છે; કેમ કે તે પ્રકારના સંમોહતો અભાવ છે=અભીષ્ટ સ્વદેવ પ્રત્યે રાગ કરે અને અભીષ્ટ દેવ પ્રત્યે દ્વેષ કરે તેવા સંમોહનો અભાવ છે.
‘ત્તિ' શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ માટે છે. II૧૧૨ાા. ભાવાર્થ :
જે ધર્મ કરનારાઓ પોતાને અભીષ્ટ એવા દેવતા પ્રત્યે રાગ કરે છે અને પોતાને અનભીષ્ટ એવા દેવતા પ્રત્યે દ્વેષ કરે છે, તેઓ કોઈપણ દેવની ઉપાસના કરતા હોય તોપણ પરમાર્થથી સંસારી દેવની ઉપાસના કરે
