________________
૨૨૧
યોગદષ્ટિસમુચ્ચય/ગાથા-૭૦ અન્યથાર્થ :
=આનાથી=અવેધસંવેદ્યપદથી મચ—બીજું-વેધસંવેદ્યપદ સારાકુ-સ્થિરાદિ ચાર દષ્ટિઓમાં છે. દિ=જો રસોડ િદિ પારે કર્મના અપરાધને કારણે પણ પાપમાં રવિ=કદાચિત્ પ્રવૃત્તિ હોય તો સ્મા–આનાથી=વેધસંવેદ્યપદથી તતનોપચાસતુભા વૃત્તિeતપાવેલા લોઢા ઉપર પગના સ્થાપતતુલ્ય પ્રવૃત્તિ થાય છે. ll૭૦ || બ્લોકાર્ચ -
અવેધસંવેધપદથી બીજું વેધસંવેધપદ સ્થિરાદિ ચાર દષ્ટિઓમાં છે. જો કર્મના અપરાધને કારણે પણ પાપમાં કદાચિત્ પ્રવૃત્તિ હોય તો વેધસંવેધપદથી તપાવેલા લોઢા ઉપર પગના સ્થાપન તુલ્ય પ્રવૃત્તિ થાય છે. II૭ || ટીકા :
‘अतोऽन्यदुत्तरासु' इति-प्रक्रमादवेद्यसंवेद्यपदादन्यद्वेद्यसंवेद्यपदम्, उत्तरास्विति स्थिराद्यासु चतसृषु दृष्टिषु 'अस्माद्' वेद्यसंवेद्यपदात्, ‘पापे' पापकर्मणि हिंसादौ, 'कर्मागसोऽपि हि' कर्मापराधादपि किमित्याह 'तप्तलोहपदन्यासतुल्या वृत्तिः'-संवेगसारा पापे 'क्वचिद्यदि' भवति, प्रायस्तु न भवत्येवेति ।।७०।। ટીકાર્ચ -
‘તોડવુરા' ભવતિ || આનાથી=અવેધસંવેદ્યપદથી, કચ=બીજું-વેદ્યસંવેદ્યપદ, ઉત્તરામાં પાછળની ચાર દષ્ટિમાં, છે.
તે પદાર્થને સ્પષ્ટ કરવા માટે ટીકામાં ‘આનાથી અન્ય' શબ્દોથી કોને ગ્રહણ કરવું ? અને ઉત્તરા' શબ્દથી કોને ગ્રહણ કરવું? તે સ્પષ્ટ કરે છે :
પ્રક્રમથી=અવેધસંવેદ્યપદનો પ્રક્રમ ચાલે છે તે પ્રક્રમથી, ‘ત:' શબ્દ દ્વારા અવેધસંવેદ્યપદ પ્રાપ્ત થાય છે, અને તે અવેધસંવેદ્યપદથી અન્ય વેધસંવેદ્યપદ છે, અને તે વેધસંવેદ્યપદ ઉત્તરામાં છેઃ સ્થિરાદિ ચાર દૃષ્ટિમાં છે.
પાપમાં-પાપકર્મરૂપ હિંસાદિમાં, કર્મના અપરાધથી પણ આનાથી વેધસંવેદ્યપદથી, તખલોહપદવ્યાસતુલ્યાસંવેગસારા, વૃત્તિ છે= પ્રવૃત્તિ છે.
અહીં પ્રશ્ન થાય કે વેદ્યસંવેદ્યપદવાળા બધા પાપમાં પ્રવૃત્તિ કરે છે ? તેથી કહે છે –
જો ક્વચિત્ પાપમાં પ્રવૃત્તિ થાય, પ્રાયઃ વળી નથી જ થતી વેદ્યસંવેદ્યપદવાળા જીવોની પાપમાં પ્રવૃત્તિ નથી જ થતી.
તિ’ શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ માટે છે. ૭૦ના
