________________
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
ચક્રવર્તીઓએ છકાય દયા પાળવા સંયમ અંગીકાર કર્યો છે. જ ગયું હોય તો તે રસોઈ કેવી બને ? આપણે પણ જ્યારે વિધિ અને
સમભાવપૂર્વક એક મૂહૂર્ત (બેઘડી) માટે શુદ્ધ સામાયિક કરનાર ઉપકરણોમાં વેઠ ઉતારીએ ત્યારે એ સામાયિક કેવી થાય? દૂધમાં શ્રાવક સામાયિકમાં આયુષ્ય બાંધે તો દેવલોકનું ૯૨, ૧૯, ૨૫, પાણી પણ ન નખાય તો ઝેરતો કેમ નંખાય? તેવી જ રીતે સામાયિક ૯૨૫ ૩/૮ પાયોપમનું શુભ આયુષ્ય બાંધે છે. આ તો દેશવિરતિ કરતી વખતે તેમાં અવિધિનું પાણી પણ ન નખાય તો સાવદ્યતા, એક સામાયિકનું ફળ છે. જે સર્વવિરતિ સામાયિક વરસો માટે આદરે શિથિલાચાર, કીર્તિ અને લાલચના ઝેર કેમ નંખાય? છે તેને કેટલું ફળ મળશે એ કલ્પના બહારની વાત છે.
સંસારના માર્ગમાં આત્માના કલ્યાણનો વિચાર કર્યા વિના જેમઆ જ તિર્થાલોકમાં, અઢીદ્વિપ બહાર, અસંખ્ય દ્વિપોમાં, અસંખ્ય તેમ, દેખાવની, લોલમલોલ સામાયિક કરીશું તો જેમ રાજાના વેષના સમુદ્રોમાં અસંખ્ય તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયો ૧૨ વ્રત ધારીને નિત્ય અને નિયમિત પણ ઠેકાણા ન હોય એવો નાટકીયો રાજા ક્યાંથી હોય? તેમ આપણે સામાયિક કરે છે તે તમે જાણો છો? સરેરાશ અનંતા ભવોમાં એક પણ ન સામાયિકનો વેષ હોય કે ન આવદ્યત્યાગ આપણે પણ ધર્મના ભવ માનવનો, અનંતાકાળમાં અલ્પકાળ માનવનો, અનંતા જીવોમાં નાટકીયા બનવું છે? જો એમ ન કરવું હોય તો બાહ્ય પરિણતિઓથી એક જીવને દુર્લભ એવો માનવભવ મળે છે. જ્યાં માનવભવ જ દુર્લભ વિરક્ત થઈ આત્મોન્મુખ બનો. સર્વ જીવો પ્રત્યે સમભાવ-મૈત્રીભાવ, છે ત્યાં શ્રુત સામાયિક અને જિનવાણી તો દુર્લભ જ ને? કારણ એ સાવદ્યયોગથી નિવૃત્તિ, નિરવદ્ય યોગમાં પ્રવૃત્તિ, નિમય-તપ, માટે સમ્યક્ પરાક્રમ કરવું પડે.
સમભાવનું સંગઠન છે એવી સામાયિક આદરો. સામાયિક અને સામાયિક ત્રણ પ્રકારની છે. સમ્યકત્વ સામાયિક એટલે જિનવાણીમાં પ્રતિક્રમણ એ બંનેને ભગવાને આવશ્યક કહ્યા છે. આથી જ એને નિગ્રંથ પ્રવચનમાં પ્રતીતિ-રુચિ કરવાથી થાય. બીજી શ્રત સામાયિક કોઈપણ જાતના બંધન નડતાં નથી. સામાયિક-પ્રતિક્રમણની સાધના જિનવાણી શ્રવણથી, જીવ આદિના જ્ઞાનથી સમ્યકજ્ઞાન પામવાથી વિના મોક્ષમાર્ગની સાધના શક્ય જ નથી. સામાયિક વિનાનું જીવન સમતાની પ્રાપ્તિ થાય. ત્રીજી ચારિત્ર સામાયિક એના બે પેટા પ્રકાર એટલે સુગંધ વિનાનું ફૂલ, માખણ વિનાનું દૂધ અને તેલ વગરના તલ દેશવિરતિ સામાયિક અને સર્વવિરતિ સામાયિક. આ બંને પ્રત્યાખ્યાન જેવી વાત છે. જેમ તત્ત્વના અભાવમાં જે તે વસ્તુ નિઃસાર બની જાય કરી ચારિત્રના નિયંત્રણ દ્વારા સમતાની પ્રાપ્તિ કરાવે છે. આથી જ છે, તેવી રીતે જેના જીવનમાં સામાયિક રૂપી સમભાવ નથી તે ક્યારેય અસંખ્યકાળની સમ્યકત્વ સામાયિક કરતાં બે ઘડીની દેશવિરતિ સામાયિક મોક્ષમાર્ગે આગળ વધી જ શકવાનો નથી. આમ અમૂલ્ય એવા સામાયિક ચડે અને ક્રોડ પૂર્વની દેશવિરતિ સામાયિક કરતાં બે ઘડીની સર્વવિરતિ રત્નનું મહત્ત્વ સમજી જે જીવો તેની સાધના-આરાધના સમ્યભાવે સામાયિક ચડે. આથી જ અસંખ્ય સમકિતી દેવો ચોથા ગુણસ્થાનકે કરશે તેઓ મોક્ષરૂપી મંઝીલે અવશ્ય પહોંચશે જ.. અને માનવી એક સામાયિક પણ કરે તો અસંખ્ય દેવોથી પણ ચડી જાય પાંચમા ગુણસ્થાનકે.
૧ ભક્તિનગર સોસાયટી, ઉષા સ્મૃતિ, રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨. આવી સામાયિક કરીએ ત્યારે કરોડ રૂપિયાની લોટરી લાગે એનો ફોન : ૯૮૨૪૪૮૫૪૧૦ / ૦૨૮૧-૨૨૨૨૭૯૫. જે આનંદ આવે એનાથી વધુ આનંદ હોય. કારણ ધર્મની સામે ધન તો કોહિનુરની સામે કોલસા સમાન છે. અરિહંતો અચેલ હોય છે. તેમના
STORY TELLING હાથની આંગળીઓ વચ્ચે છિદ્ર હોતાં નથી. તેઓ અપ્રમત્ત હોય છે.
અંગ્રેજી માધ્યમમાં ભણેલા આજના કિશોર અને યુવાનોને ખુલ્લા મુખે બોલતા નથી. કેવળી ભગવાન પણ મુહપત્તિ બાંધે જ છે
| અંગ્રેજીમાં જૈન ધર્મની કથા કહેશે તો આ પેઢીને આ દ્વારા જૈન ધર્મના તો આ ઉપકરણ અનંત સૌભાગ્ય દેનાર ધર્મની ધજા છે ! ચક્રવર્તીઓ,
તત્ત્વ અને આચારની ખબર પડશે. જે એમના સંસ્કારને ઉજળા કરશે. રાજાઓ, તેમની પટરાણીઓ સહિત અસંખ્ય લોકોએ જે ઉપકરણો પહેર્યા એ મુહપત્તિ, ચોલપટ્ટા, પછેડી, રજોહરણ (ઓશો) વગેરે જેવા
આ માટે આ સંસ્થા શ્રી મું. જૈ. યુ. સંઘ-મુંબઈના પ્રતિનિધિઓ ઉપકરણો-એનું મહત્ત્વ સમજો. માનવભવ જો મુક્તિનું મંગળદ્વાર છે
| મુંબઈના ઉપાશ્રયમાં જઈ ૫ થી ૨૦ વર્ષના બાળકોને અંગ્રેજીમાં તો ચારિત્ર ચાહે બેઘડીનું (દેશવિરતિ) હોય કે આજીવન (સર્વવિરતિ) |
| કથા કહેવાનું અભિયાન શરૂ કરશે. એનું ઉદ્ઘાટન કરાવીને અંદર પ્રવેશ અપાવતી ગુરુ ચાવી છે. આવા | જૈન ધર્મના પ્રચાર માટે આ અભિયાનમાં સાથ આપવા માંગતા ઉપકરણોની ઉપેક્ષા ન હોય. આ તો અરિહંતની આજ્ઞા છે, ધર્મના હોય એવા અંગ્રેજી જાણનાર બહેનોને અમે નિમંત્રણ પાઠવીએ છીએ. ધ્વજ છે, જીવદયાના સાધન છે, અભયદાનનું પ્રતીક છે, સાધનાની
સંપર્ક : ડૉ. રેણુકા પોરવાલ-૯૮૨ ૧૮૭૭૩૨૭ મૃતિ છે, અહિંસાનો સતત વહેતો પ્રવાહ છે, સમભાવની સાધનાની પ્રતીતિ કરાવનાર છે. રસોઈ બનાવતી વખતે તેમાં જો મીઠું જ ભૂલાઈ
ડૉ. કામિની ગોગરી-૯૮ ૧૯૧૬૪૫૦૫
