________________ વૈધ્યાચળમાં વસનારા અનાર્ય લોક. 31 સંબંધી તમને વધારે સમજણન હતી. પાંચ વરસ સુધી અંગ્રેજ અમલદારોએ તેમને મેળવી લેવાને ઘણા પ્રયત્ન કર્યા હતા, પણ દરવખતે તેમના પર તીરને માર પડવાથી તેઓ નિષ્ફળ થયા હતા. પાછળથી થાણાની નજીક છાપરીઓ બાંધી ત્યાં એમાંના ગરીબ લોકને રાખી બરાક તથા એસિડ આપવાની સવડ થી તિથી ધીમે ધીમે તેઓ હળી ગયા અને શાન્ત પડા. મદ્રાસ ઇલાકાના ડુંગરી માણસે - મદ્રાસ ઇલાકાના દક્ષિણ ભાગમાં અનામલે નામે ડુંગરે છે, તેમાં ઘણુંક અનાર્ય જાતિ વસે છે. પુલી અર નામે લાંબા વાળવાળા ને જંગલી દેખાવના લોક જંગલની નીપજનો, ઉંદરનો કે તિમનાથી પકડી શકાય તેવાં બીજાં નાનાં જનાવરોનો આહાર કરી ગુજારો ચલાવે છે. તેઓ દેને પૂજે છે. મુન્દર કરીને બીછ જાત છે તે કઈ ઠેકાણે ચોકસ ઘર કરીને ન રહેતાં પોતાનાં ઢેર લઈ છેક અંદરના ભાગના ડુંગરમાં ભટકે છે. તિઓ કોતરોમાં કે પાદડાંની મરડીમાં રહે છે, અને એકજ જગામાં ભાગ્યે એક વરસથી વધારે ટકે છે. જરા ઊંચી જાતની રહી ગયેલી જાતમાં જાડા હેઠ અને ટૂંકા શારીરવાળા કદર (ડુંગરોના ધણી) લેક છે. તિઓશિકારવા પિતાનો નિર્વાહ કરે છે, અને તેમનાથી વધારે જંગલી જાતિ પર કાંઈક અમલ ચલાવે છે. પ્રાચીન અનાર્ય કે મડદાં દાટી ઉપર પથ્થરની સમાધિ કરી છે. તેને ક્રિએન અને દોમેન કહે છે. એવી સમાધે આ ડુંગરોમાં ઘણું છે. હિંદના નૈર્ગદત્ય ખૂણાના નૈરનામે ડુંગરી લોકમાં ઘણા ધણી કરવાનો જૂનો રિવાજ હજી ચાલુ છે. એ રિવાજ પ્રમાણે એક બૈરીને ઘણું ઘણું હોય છે, અને હરકેઈમાણસની મિલકતનો વારસતિના દીકરાને ન મળતાં તેની બેનનાં છોકરાંને મળે છે. હિંદને સામે છેડે હિમાલયના અનાર્ય લકમાં પણ આ રિવાજ ચાલતો જણાય છે. વિંધ્યાચળમાં વસનારા અનાર્ય ક.-ઉત્તર અને દક્ષિણ હિંદની વચ્ચે આવેલા હારબંધ પર્વતામાં ઘણું વગડાઉ જાતિ વસે છે. એ જંગલી જાતિમાં સૌથી વધારે જાણીતી કદાચ ભીલ જાતિ છે. એ જાતના લોક નર્મદા નદીની છેક ઉત્તરે ઉદેપુર સંસ્થાનથી મુંબઈ ઇલાકાની ખાનેદરા એજન્સી લગી ગયેલા વિંધ્ય પર્વતામાં રહે છે. તેઓ
