________________ હિંદુ ભક્તમાળાનું પુસ્તક શકે તેવા છે. હાલના વખતમાં સુરતના શાહુકારોનું મહાજને હુંડી પર હકસાઈ લે છે, તેમાંનો કેટલોક ભાગ પાંજરાપોળ અને આર છે. ઈ. સ.પુ. 244 માં અશોકે માંદા માણસોને અને બનાવને દવાની મદદ આપવાની યોજના કરી હતી તે ઉપરથી જ ની આ રિવાજ હજુ ચાલે છે. હિંદુ લેકના વિષ્ણુવપંથમાં ધર્મ પાળીને રહેવાની રીત બુદ્દે પડે ઘડેલા પુરાતન નિયમ પ્રમાણે છે. અગાળાનો રાજદ્રલાલ મિત્ર નામે મેટે પંડિત જાતિ ભિષ્ણવ હતો. તપશુ તે માનતિ કે જગનાથમાં રથને વધેડા નીકળે છે તે બોદ્ધ ધર્મના એવા કોઈ વધેડાની પાછળ રહેલી નિશાની છે. અનાર્ય લેકથી થયેલી અસર- હિંદુ મતના મણુક આધાર અને ઘણીક ક્રિયા હિંદના અનાર્ય લોક પાસેથી પણ આ વ્યાં છે. લાકડાંનાં ટૂંઠાંની, અણઘડ પથરાની, અને ઝાડની પૂજાતિમની તરફથી આવેલી છે. આ જાતની પૂજાનેજ ગાળાના ગામડિયા લેક ધર્મ સમજે છે. દરેક ગામડામાં પણુંખરું સિદર બગાડેલો વગર ઘડેલો પથરે કે લાકડાનું ઠું, કેરુંખવું હોય છે. ત્યાંના લેક ગામદેવ માની પૂજે છે. વખત ઝાડતો મૂકેલું માટીનું હૈયું પણ દેવની ગરજ સારે છે. નાગપૂજા અને કેટલાક હિંદુ પયામાં લિંગપૂજા એટલે ઉત્પન્ન કરનારી શક્તિના ચિહની પૂજા કરવામાં આ છે. તેનું મૂળ શોધીએતો તે કદાચ ઈતિહાસના આરંભની પૂરે પણ એશિખામાંથી આવેલા શક લોકમાં જડે. હિંદુ ભકતમાળાનું પુસ્તક-ઈ. સ. 700 થી આજસુધીમાં હિંદુ લોકમાં એક પછી એક એમ કેટલાક ધર્મ આપનારા થઈ ગયા છે. મધ્યયુગના સંતોના ચરિત્ર અને તિજના કરેલા ચમકારાની નોંધ ભકતમાળા નામે પુસ્તકમાં છે. બે ગ્રંથ ત્રણ વર્ષ વાભાછએ જેો હતો. હિંદુ ધર્મના સંતનું આ પુસ્તક પિરિય મિની “સુવર્ણ કથા” જેવું છે. એ નોંધમાં ઉપદેશહિ એ બા એકજ જાતનાં, અદ્ભુત કામ સબ ઠેકાણે વર્ણવ્યાં નથી. પ દરેકે પિતાની જીંદગીમાં પુષ્કળ ચમત્કાર કર્યો છે. એમાંમાં પધારે 13
