________________ प्रकरण 10 मुं. મુગલ વંશ, ઉપર-૧૭૬૧બાબર, ૧૪૮૨-૧૫૩૦-૧૫૨૬માં બાબર હિંદ ઉપર ચઢી આવ્યો ત્યારે ઉપર કહ્યું તિમતિણે કેટલાક મુસલમાન સુલતાન અને હિંદુ રાજાની વચ્ચે દેશ વહેંચાયેલો ઠે. ઈતિહાસમાં પ્રખ્યાત દિલ્હીના રાજ્યનો જે છેડા ભાગ રહ્યા હતા તે ઉપર લોધ ઓલાદનો અફગાન (પઠાણ) સુલતાન આગ્રામાં રાજ્યપાની કરી અમલ કરતા હતા. બાબર (શબ્દાર્થ સિંહ)ને જન્મ 1482 માં થયો હતો, અને તિમૂર તારથી છઠ્ઠી પેઢીએ હતો. જકાર્તી નદીને કાંઠે નાનકડું ફર્ધનનું રાજ્ય હતું તેની ગાદીએ બાર વરસની નાની ઉમરે પોતાના બાપની પછી બેઠા (1884). અભુત સાહસ ર્યા પછી તેણે 1497 માં તિમલેનના વંશની રાજ્યધાની સમર્કદ જીતી લીધું. બળવાખોરોએ તેને હરાવ્યા અને આસિસ નદીના પ્રદેશમાંથી કાઢી મૂક્યો ત્યારે 1504 માં તેણે કાબુલનું રાજ્ય કબજે કર્યું. હિંદી ઘાટેની અફગાન બાજુએ બાવીસ વરસ સુધી પોતાના બળમાં વધારો કરીને રસ્તે 156 માં પંજાબ પર ઘસારો કર્યો, અને પાણીપતના રણમાં તિણે દિલ્હીના સુલતાન ઈબ્રાહીમ લાદીને હરાવ્યું. ખવચીન કાળમાં હિંદનું (નસીબ ) ભવિષ્ય નક્કી કરનાર ત્રણ મોટા સંગ્રામ 1526, 1556, 161 માં એજ રણક્ષેત્રમાં થયા તિમાંનો આ પહેલો હતા. દિલ્હીમાં પેઠા પછી મુસલમાનોએ તેનું ઉપરીપણું સ્વીકાર્યું, પરંતુ ચિતોડના રજપૂતોએતિના ઉપર તરતજ હુમલો કર્યો. એ જાતિઓ અને જમીર, મેવાડ, અને માળવાપર પોતાનો અમલ બેસાડો હતો અને હવે તેઓ હિંદુમહારાજ્ય સ્થાપન કરો એવું ભાસવા લાગ્યું. આગ્રાની નજીક કૃતિહપુર સીક્રીના રણમાં બાબરે તેમને ૧૫૨૭માં હરાવ્યા. એ દહાડે બાબર મોટા ભયમાં સપડાયો હતો તે માટે, તથા તેણે આખરનો વખત પાસે જઈ દારૂને કદી અડવું નહિ એવી બાધા રાખીને સારૂ એ જુહ યાદ રાખવા જોગ છે. દક્ષિણ પંજાબમાં સુલતાન લગી અને ગંગાના પૂર્વ પ્રદેશમાં બિહાર પર્યત તેણે પોતાનો અમલ ઉતાવળે ફેલાવ્યો. આ 18
