________________ અંગ્રેજી ઈસ્ટ ઇંડિઆ કંપનીઓ. 183 રહ્યું છે. સર હ્યુ મરણું પાડે, પણ ચાન્સેલર નામે તેને મદદનીશ ત સમુદ્રને કાંઠે એક બંદર, જે હાલ આર્કેજલ કહેવાય છે, ત્યાં આવી પહોંચ્યા. એ પછી સને 1576 થી 1616 લગી વાયવ્ય ભણને માર્ગ શોધી કહાડવાને ઘણું પ્રયત્ન થયા હતા. એ પ્રયત્નને લીધે શિર, ડેવિસ, હડસન, અને બાકિનનાં અમર નામ હાલના નકશામાં રહી ગયાં છે. એ દર્મિયાન સને ૧૫૭૭માં સર કાન્સિસ કે પૃથ્વીપ્રદક્ષિણા કરી અને ચૂરેપ પાછા ફરતી વખતે મલાકકાના ટર્નેટ નામે એક ટાપુમાં બંદર કર્યું. ત્યાંના રાજાએ તે બેટમાં ઉત્પન્ન થતાં તમામ લવિંગ અંગ્રેજી પ્રજાને આપવાની કબૂલાત આપી. સાખી બેટની જેસ્યુઈટ કોલેજને મુખ્ય શિક્ષક તામસ સ્ટીવન્સ નામે અર્વાચીન સમયને અંગ્રેજ સને 1579 માં પહેલા પહેલા હિંદમાં આવે જાણવામાં છે. સને 1583 માં ત્રણ અંગ્રેજ વેપારીઓ-- રાલ્ફ ફિચ, જેમ્સ જુબેરી, અને લીસ––સાહસિક વેપારીઓ તરીકે એશિઆ ખંડના દેશોમાં થઈ હિંદમાં આવ્યા. અદેખા પિ ગીઝ લેકોએ તેમને ઓર્ગઝમાં અને ફરીને ગોવામાં બંદીખાને નાંખ્યા. આખરે જુબેરી ગાવામાં દુકાન માંડીને રહ્યો, લીડસ મોટા મુગલ પાદશાહની નોકરીમાં દાખલ થયા, અને ફિચ, સિંહલદીપ, બંગાળા, પંગુ, શિઆમ, મલાક્કા, અને ઈસ્ટ ઈંડસના બીજા ભાગમાં ઘણે કાળ ભટક્યા પછી પાછા ઈંગ્લાંડ ગયા. સ્પેન અને પોર્ટુગાલના એકઠા થયેલા રાજે અંગ્રેજની સામે લડવાને સને 1588 માં “જીતી શકાય નહિ એવી અરમાર 'મિકલી હતી તેની હાર થવાથી દરિયાઈ સાહસ કરવાને અંગ્રેજ લોકોને નવું ઉત્તેજન મળ્યું અને સને 1596 માં કેનલિયસ હોમાનની સફળ સફરને લીધે જે સમુદ્રોમાં પોર્ટુગીઝ કે અત્યાર લગી એકહથુ વેપાર ચલાવતા હતા તે સમુદ્રમાં કેપ ઑવ ગુડ હોપમાં થઈ જવાનો માર્ગ હાથ લાગ્યો. અંગ્રેજી ઈસ્ટ ઈડિઆ કંપનીઓ-લંડન અને આસ્ટડમની વચ્ચે વેપારની સરસાઈ ચાલવાથી એગ્રજી ઈસ્ટ ઈંડિઆ કંપની ઊભી થઈ. સને ૧પ૯૮ માં વલંદાઓ અંગ્રેજને વેચવાના મરીન ભાવ રતલે ત્રણ શિલિંગ હતો તે વધારી છે અને આઠ શિલિંગ કયો