________________ રર૪ બ્રિટિશ હિંદનું સુદૃઢ થવું. વધતા એક રાગ હતા. લોર્ડ હેરિટમ્સ (1817 માં ) એ પિંડારાને નાશ કરવાને 1,20,000 યોદ્ધાઓની સેના ભેગી કરી. હિંદમાં એ વખત લગી એવડી મિટી બ્રિટિશ ફોજ એકઠી થઈ નહતી. એમાંના અર્ધ ભાગે ઉત્તરથી કામ ચલાવ્યું. અને બાકીનાએ દક્ષિણથી કામ ચલાવ્યું. સિધિઆને ધારતીમાં રાખવાથી તે શાંત રહ્યા. અમીરખાનને હાલ ટાંકનું સંથાન છે તેનો કબજે સ્વાધીન રહેવા દેવાની ખાતરી કરી આપવાથી તેણે પિતાના લશ્કરને રજા આપી. બાકીના પિંડારી ટોળાંએ પર તેમના રહેઠાણમાં હલ્લાં કરી ઘેરી લેઈ તેમનો નાશ કર્યો. કરીમ જીતનારાકને દયાદાન માગી શરણે આવ્યો ચી જંગલમાં નાઠે ને ત્યાં તેને વાધે માય. છેલું મરાઠી યુદ્ધ, ૧૮૨૭–૧૮૧૮–જે સાલમાં પિંડારાને છૂંદી માર્યા તિજ સાલ (1817) માં અને લગભગ તિજ માસ (નવેમ્બર)માં પણુ, નાગપુર, અને અંદરનાં ત્રણ મેટાં મરાઠી રાજ્યો જાદાંજુદાં અગ્રજની સામે ઊડ્યાં. 182 માં વસાઇના કોલકરારમાં થયેલી શરતોથી પેશ્વા બાજીરાવ ક્યારનો અકળાઈ નારાજ થઈ રહ્યો હતો. 1817 ના જૂન મહિનામાં ગુણામાં નવો કરાર થયેતિવડે ગાયકવાડ તેની સત્તાથી છૂટો થયો. તેણે સહાયકારી બ્રિટિશ ફોજના પગારને પટે બીજા નવા પ્રતિ આપ્યા, અને ત્યારપછી જે વાંધા ઊઠે તેને નિવેડા અંગ્રેજ સરકારે કરો એવું ઠેરવ્યું. એ વેળા અંગ્રેજો રેસિડંટ એ ફિસ્ટન હતા. તેને તોફાનની ચેતવણી મળવાથી તે ખડકીની છાવણીમાં જઈ રહ્યો. ત્યાં તેણે એક યુરોપી પલટણ મંગાવી હતી. બીજે દિવસે રેસિડેસીને બાળી નાંખી પેશ્વાની આખી ફોજે ખડકી ઉપર હુમલો કર્યો. એ હમલે બહાદુરીથી અંગ્રેજી લશ્કરે પાછો વાળે, એટલે તુરત પેશ્વા પોતાની રાજધાની છેડી નાશી ગયે. નાગપુરમાં પણ લગભગ એજ પ્રમાણે બન્યું. ત્યાં સીતાબાદીના ડુંગરનું રક્ષણ દુશ્મનેની સંખ્યા ઘણી જ વધારે છતાં સિપાઈ એ કરી અંગ્રેજી નામની લાજ રાખી. બીજે મહિને મહિદપુર આગળ બંને લશ્કરે વ્યુહ રચી લડાઈ કરી તેમાં હલ્કરની ફેજ હારી. છેલા મરાઠી યુદ્ધનાં પરિણામ-હવે શત્રુઓ ખુલ્લીરીતે સામા
