________________ પાદશાહતની પડતી. પઠાણોને મેમાન રાખવા પડ્યા, તેપણુ છેક નિર્મલ થયેલા શત્રુને જંગલી ફજ જે જે દુખ વિતાડી શકે તે બધાં તેને એક વેળા છે અને વાડીયાં લગી ભોગવવાં પડવાં. એ દરમિયાન પઠાણ સવારો દેશમાં ચારે તરફ ફરી વળી મોટામાં મોટાં શહેરમાં તેમજ નાના નાના ગામડાંમાં અંગછેદન, કતલ, અને બાળી નાખવાનું કામ કરવા લાગ્યા. હિંદુઓનાં તીથી લુંટવામાં અને ત્યાં રક્ષણનાં સાધન વિનાના જાત્રાળુને મારી નાંખવામાં તેઓ વિશેષ આનંદ પામતા. પ્રાંતની ખરાબી–પવિત્ર મથુરા નગરીમાં આજીવન પ્રસંગે શાંત હિંદુ જાત્રાળુની ઠઠ ભરાઈ હતી અને તે લોક ભક્તિ કરતા હતા તેવામાં રપ,૦૦૦ અફગાન એટલે પઠાણુ સવારનું ધારું ત્યાં દોડી આવ્યું. તિરોલને જેસ્યુઈટ પાદરી ટીફેન્યાલર એ સમે હિંદમાં હતો તે કહે છે કે તેમણે ઘરમાં વસનારા સુદ્ધાં ધરે બાળ્યાં અને બીજાને તરવાર અને ભાલા વડે કતલ કર્યા; કન્યાઓને અને જુવાન, પુરૂપોને અને સ્ત્રીઓને ગુલામ કરી તેઓ ઘસડી ગયા. ગાય હિંદુ લેકને મન પૂજ્ય છે તેઓને વધ મંદિરેમાં કરી તેઓના હીથી મુક્તિએને અને મંદીરમાંની ફર્શાબંદીને ખરડઘાં. અફગાનીસ્તાન અને, હિંદની વચ્ચે આવેલી સરહદની જમીન વસ્તી વગરની અને ઉજડ થઈ અને સીમાડેથી ઘણે દૂર આવેલા અંદરના જીલ્લા જ્યાં પહેલાં ધાડી વસ્તી હતી અને જે હાલ ફરીને લેકાથી ભરપૂર થયા છે, ત્યાંના રહેવાસીએને પણ નાશ કરી નાંખ્યો. ઉદાહરણ તરીકે, બોદ્ધ ધર્મના વખતમાં ગુજરાનવાળા પંજાબની અસલ રાજધાની હતી ત્યાંની વસ્તીને તદન નાશ કરી નાંખ્યો. ત્યાં હાલના રહેવાસીઓ મુકાબલે થોડા વખતપર આવી વસેલા છે. ગઈ સદીમાં જે જીલ્લાને ઉજડ કરેલ તેમાં હાલ દશ લાખથી વધારે નવી વસ્તી થઈ છે. પાદશાહતની પડતી, ૧૭૬૧-૧૭૫–બીજા પ્રકારના સવારી કરનારા સમુદ્ર માર્ગે આવ્યા. દક્ષિણ હિંદમાં ફ્રેંચ અને અંગ્રેજની વચ્ચે વિગ્રહ થયા તેણે કરીને કર્નાટકમાંથી દિલ્હીના અધિકારનું છેલ્લું પગલું ભૂસાઈ ગયું(૧૭૪૮-૧૧). 1765 માં બંગાળા, બિહાર અને ઓરિસ્સા ઈગ્રેજને પાદશાહે આપ્યા. આ રસાળ પ્રાતિનો કબજે
