________________ શલાદિત્યની બેરાત. શીલાદિત્યની સભા, ઈ. સ. ૧૩૪-અને ઉદાહરણ એ છે કે ઉત્તર હિંદમાં એ છેલ્લી (634) સાલમાં શીલાદિત્ય નામે પ્રખ્યાત બોદ્ધ રાજા રાજ્ય કરતા હતા. એ રાજા ઇ. સ. ના સાતમા સૈકાનો જાણે અશોક હોય એમ જણાય છે ; દાન આપવું અને ધર્મનો કેલા કર, એ બાદ્ધ મતની બે મોટી ફરજે છે, તે તેણે બરાબર બજાવી. ઈ. સ. 630 માં સાધારણ સભા બોલાવી તિવડે તેણે બોદ્ધ ધર્મને ફેલાવો કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો. એ સભામાં એકવીશ ખંડિયા રાજા પોતપોતાના રાજ્યના અતિ વિદ્વાન દ્ધ સાધુઓ અને શાહ્મણે સહિત આવ્યા હતા. પરંતુ એ રાજાને હેતુ એકલા બેદમાર્સનો નિર્ણય કરવો એવો ન હતો. એ વખતના હિંદના બંને ધર્મો વિષે તમાં કામ ચાલ્યું. પ્રથમ તેમાં બાદ પડિતાને અને બ્રાહ્મણોને વિવાદ થયો. પછી કનિશ્યના ઉત્તર ગ્રંથને માનનારા અને અશોકના . દક્ષિણ ગ્રંથને માનનારા એ બે બાદ્ધ પંથોની વચ્ચે વાદ ચાલ્યા. ગુરૂ એના મત જેમ ચેખા ન હતા, તમ લેકની ધર્મક્રિયાની રીત પણ ચેખી ન હતી. સભાને પહેલે દિવસે મોટા ભભકાથી બુદ્ધિની મૂર્તિની સ્થાપના થઈ. બીજે દિવસે બ્રાહ્મણોના સૂર્ય દેવની મૂર્તિની પધરામણી કરી, અને ત્રીજે દિવસે હિંદુના શિવની મૂર્તિ બેસાડવામાં આવી. શીલાદિત્યની ખેરાત - શીલાદિત્ય હર પાંચ વર્ષે પોતાના રાજ્યખજાનાનું દાન કરી દેતા. અલ્લાહાબાદની પાસે ગંગા જમનાનાં જળને સંગમ થાય છે, તે મેદાનમાં તે મહારાજાના બધા રાજા રાણાને અને લોકનાં ટોળાંને પંચોતેર દિવસ લગી જમાડવામાં આવતાં તેનું વર્ણન ચીના જાત્રાળ હિઊએન સાંગે કહ્યું છે. શીલાદિત્ય પોતાના મહેલની તમામ દાલત લાવી બ્રાહ્મણને તથા ખાદ્ધ જતીઓને, સાધુને, અને બીજા ધર્મવાળાઓને (પરમાર્થીઓને ), અન્તર ગણ્યાવિના આપી દેત. એચ્છને છેલ્લે દહાડે પોતાના અંગનાં આભૂષણ અને રાજ્યપોષાક ઉતારી પાસે ઉભેલાને આપી દઈ પુરાતન કાળમાં બુદ્ધની પેઠે શીલાદિત્ય કઈ ભીખારીનાં ચીથરાં પહેર. આ ક્રિયાથી બુદ્ધના મહા ત્યાગને તે ઉજવતો અને સાથે સાથે વ્યાહ્મણે એ કહેલું મોટું કર્તવ્ય જે દાન પણ કરતા.
