________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૧૯૮
સમયસાર નાટક
रे जिय! देह करै सुख हानि,
इते पर तौ तोहि लागत प्यारी। देह तौ तोहि तजेगी निदान पै,
તૂટી તળે વિરુન વેદવી યારી રૂ૮ાા શબ્દાર્થ - પ્રેત-દરી = મૃત શરીર રાખવાનું સ્થાન. રજ=રક્ત. રેત-વીર્ય. કયારી-વાડી. પોટ = ગાંસડી. અરાધિ = આત્મસ્વરૂપ. ઉપાધિ = કલેશ. જોટ = સમૂહ.
અર્થ:- દેહ જડ છે જાણે એક મડદાનું સ્થાન જ છે. તે રજ અને વીર્યથી ભરેલું છે, મળ-મૂત્રરૂપી ખેતરોનો ક્યારો છે, રોગોનું પોટલું છે, આત્માનું સ્વરૂપ ઢાંકનાર છે, કષ્ટોનો સમૂઠું છે અને આત્મધ્યાનથી ભિન્ન છે. હે જીવ! આ દેહ સુખનો ઘાત કરે છે, તોપણ તને પ્રિય લાગે છે, છેવટે એ તને છોડશે જ તો પછી તું જ એનો સ્નેહ કેમ છોડી દેતો નથી? ૩૮.
વળી-(દોહરા) सुन प्रानी सदगुरु कहै, देह खेहकी खांनि।
धरै सहज दुख दोषकौं , करै मोखकी हांनि।। ३९ ।। શબ્દાર્થ - ખેહ = માટી. સહજ =સ્વભાવથી.
અર્થ:- શ્રીગુરુ ઉપદેશ આપે છે કે હે જીવ! શરીર માટીની ખાણ છે, સ્વભાવથી જ દુઃખ અને દોષમય છે તથા મોક્ષસુખમાં બાધક છે. ૩૯.
વળી-(સવૈયા એકત્રીસા) रेतकीसी गढ़ी किधौं मढ़ी है मसानकीसी,
अंदर अंधेरी जैसी कंदरा है सैलकी। ऊपरकी चमक दमक पट भूषनकी,
धोखै लागै भली जैसी कली है कनैलकी।। औगुनकी औंडी महा भौंडी मोहकी कनौडी,
मायाकी मसूरति है मूरति है मैलकी।
Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com