Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
श्रीदशवैकालिकसूने उनोदरिका यावताऽन्नादिनोदरं परिपूर्यते तत्र कवलमात्रमपि न्यूनयित्वाऽभ्यवहरणम् । (३) भिक्षाचर्या स्वाध्यायाविरोधियथाविधिविशुद्धभिक्षाकृते चरणम् (४) रसपरित्यागः =दुग्धादिविकृतित्याग । (५) कायक्लेशः शीतोष्णादिसहिष्णुत्वं केशलुश्चने च । (६) संलीनता-स्त्रीपशुपण्डकरहितवसतौ कूर्मवदङ्गोपाङ्गाद्याकुश्चनपूर्वकावस्थानम् । आभ्यन्तरमपि तपः षड्विधं, तथा चोक्तम्
" पायच्छित्तं विणो वेयावच्चं तहेव सज्झाओ।
झाणं च विउस्सग्गो एसो अभितरो तवो ॥१॥” इति । ___ (१) अनशन, (२) ऊनोदरी, (३) भिक्षाचर्या, (४) रसपरित्याग, (५) कायक्लेश, (६) संलीनता ।।
(१) अनशन इहलोक परलोक सम्बन्धी कामनारहित चतुर्थभक्त, षष्ठभक्त, अष्टमभत्ता, आदि छहमासी तप पर्यन्त, अथवा यावज्जीवन संपूर्ण आहारका परित्याग करना अनशन तप कहलाता है ।
(२) ऊनोदरो=जितने अन्नसे उदरकी पूर्ति हो जाती है उससे एक ग्रास भी कम आहार करनेको ऊनोदरी तप कहते हैं । इससे स्वाध्याय, ध्यान आदि क्रियाएं अच्छीतरह निभती हैं ।
(३) भिक्षाचर्या जिससे स्वाध्याय, ध्यान आदि क्रियाओंमें विघ्न न आबे, इसप्रकार शास्त्रानुकूल विधिसे विशुद्ध भिक्षाके लिए पर्यटन करना भिक्षाचर्या तप कहलाता है ।
(४) रसपरित्याग दूध, दही, घृत, तैल, मीठेका त्याग करनेको रसपरित्याग कहते हैं ।
(५) कायक्लेश-शीत, उष्ण आदिका सहन करना, अथवा केशलोच करनेको कायक्लेश तप कहते हैं ।
(६) संलोनता स्त्री-पशु-पण्डकरहित वसतीमें कछुवेकी तरह अङ्गोपाङ्ग संकुचित करके स्थित होना संलीनता तप कहलाता है।
(૧) અનશન-ઇલેક પરલેક સંબંધી કામના રહિતપણે, ચતુર્થી ભક્ત, ષષ્ઠ ભક્ત, અષ્ટમ ભક્ત (સળંગ એક ઉપવાસ, બે ઉપવાસ, ત્રણ ઉપવાસ) આદિ છ માસી તપ સુધી અથવા જીવનપર્યત સંપૂર્ણ આહારને પરિત્યાગ કરે છે અનશન-તપ કહેવાય છે.
(૨) ઉનેદરી–જેટલા અન્નથી ઉદર ભરાય તેથી એક કેળિયે માત્ર પણ એ છે આહાર કરે તે ઉનેદરી તપ કહેવાય છે. તેથી સ્વાધ્યાય, ધ્યાન, આદિ ક્રિયાઓને સારી રીતે નિભાવ થાય છે.
(3) (भक्षायर्या-थी स्वाध्याय, ध्यान माह याममा पिन न भावे, से પ્રકારે શાસ્ત્રાનુકૂલ વિધિથી વિશુદ્ધ ભિક્ષાને માટે પર્યટન કરવું એ ભિક્ષાચર્યા તપ કહેવાય છે.
(४) २४५रित्याग-६५, ४ी, घी, तेस, भान त्या ४२३। मेने २५५रित्या . (५) अयश-टा, ता५, माहिने सन ४२५i. Aथया शसाय ४२व। मे आय. કલેશ તપ કહેવાય છે.
(6) समानता-श्री-पशु-५४-२डित वस्तीमा (स्थानमi) अयमानी 28 मायांग
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
