________________
अध्ययन ५ उ. १ गा ७६-७७ पानग्रहणविधिः शनग्रहणमपि तेषां दोषावहं भवेत् , तत्संमतसचित्तजलसंसृष्टकरदींसंसर्गवत्यात् । मुहूर्तात्परमेव धावनजलस्य सचित्तत्वाङ्गीकारे 'अहुणाधोयं विवज्जए' इति प्रकृतसूत्रस्य च विरोधापत्तिः, तथाहि-अधुनाधौतस्य मुहूर्तान्तर्गततया तत्र तन्मते सचित्तताया अभावे तद्वर्जनोपदेशाऽसङ्गतिः चिराद्धौतस्य च मुहूर्त्तानन्तरं तन्मते सचित्तत्ताया अभावे तर्जनोपदेशासङ्गतिः स्यात् , तस्मात् पिपासापनोदनशक्तिशालिनश्चिराद्धौतस्य ग्रहणं शास्त्रसंमतमित्यवधेयम् ।
अथ शङ्कितं 'पिपासाऽपनोदकं न वा ?' इति संशयविषयो भवेत्तदा आस्वाद्यउक्तसंशयापनोदनाथ किश्चित्पीत्वा रोचयेत् निर्णयेत् ।।
___ "अजीव"-मित्यनेन जीवराहित्यं परिणत - मित्यनेन च सर्वथाऽचित्तत्वं मूचित्तम ॥७६॥७७॥ एक पानीका बरतन रखता है, उस जलसे हाथ और कुडछी धो धो कर दाल आदि परोसता है, ऐसी दशामें उक्त मतसे देर तक रक्खे रहनेके कारण यदि वह हाथ या कुडली आदिका धोवन सचित्त हो जाता है तो उस धोवनमें धोयी हुई कुडली या हाथसे दिया जानेवाला निरवद्य अन्नादि भी उनको अग्राह्य हो जायगा । 'तहेवुचावयं' इस गाथा के अन्तिम चरणमें 'अहणाधोय विवज्जए' यह कह कर भगवानने यह स्पष्ट कर दिया है कि तुरतका धोया हुआ जल अग्राह्य है, और इसीको 'द्विद्ध सुबद्धं भवति' इस न्यायसे 'जं जाणेज्ज चिराधोयं' इस गाथासे सुस्पष्ट कर दिया है कि देरका धोया हुआ धोवन ग्रहण करना चाहिए । अतः दो घड़ीके बाद धोवन में जीवोंकी उत्पत्ति मानना जैनागमसे विरुद्ध है और उत्सूत्र-प्ररूपणका भागी बनना है।
तथा 'इससे प्यास मिट जायगी या नहीं ? ऐसा सन्देह उत्पन्न हो जाय तो उस सन्देह को दूर करनेके लिए थोड़ासा पानी चख कर निर्णय करे । _ 'अजीवं' पदसे जीवराहित्य और 'परिणयं' पदसे मिश्रकी शंकाका अभाव सूचित किया है॥७ ॥७ ॥ સમયે પોતાની પાસે પાણીનું એક વાસણ રાખે છે, એ જળથી હાથ અને કડછી ધોઈધાઈને દાળ આદિ પીરસે છે, એવી દશામાં ઉક્ત મત પ્રમાણે કેટલાક સમય સુધી રહેલું હોવાને કારણે જે એ હાથ યા કડછી આદિનું ધાવણ સચિત્ત થઈ જાય તે એ ધાવણમાં ધાએલી કડછી યા હાથથી આપવામાં આવતું નિરવ અનાદિ પણ એમને અગ્રાહા બની जय. तहेवुच्चावयं को थाना मतिम य२मा अहुणाधोयं विवज्जए मेम हीन भावाने એ સ્પષ્ટ કરી આપ્યું છે કે તુરતનું ધાએલું જળ અગ્રાહ્યા છે, અને એને ઉર્વ સુકાતું भवति से न्याय ४ जं जाणेज्ज चिराधोयं मे गायाथी सुस्पष्ट १२ माप्युटલાક સમય પહેલાંનું ધાએલું ધાવણ ગ્રહણ કરવું જોઈએ એટલે બે ઘડી પછી ધાવણમાં છની ઉત્પત્તિ માનવી એ જૈનાગમથી વિરૂદ્ધ છે અને ઉત્સુત્રપ્રરૂપણના ભાગી બનવું
તેમજ “એવી તરસ મટશે કે નહિ ?' એ સંદેહ ઉત્પન્ન થાય તે એ સંદેહ દુર
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર: ૧
