________________
श्रीदशकालिकस्त्रे
किमर्थ स्वदोषगोपनमाचरती ? त्याह-'पूयणट्ठा' इत्यादि ।
मूलम्-पूयणट्ठा जसोकामी, माणसम्माणकामए ।
बहुं पसवई पावं, मायासल्लं च कुव्वइ ॥ ३५॥ छाया--पूजनार्थः यशःकामी, मानसम्मानकामुकः।
बहु प्रसते पापं, मायाशल्यं च कुरुते ॥३५॥ उपर्युक्त साधु के दोष बताते हैं--
सान्लयार्थ:--पूयणट्ठा-वस्त्र-पात्रादिसे सत्कार चाहनेवाला जसोकामी अपने महत्व और प्रसिद्धिका इच्छुक माणसम्माणकामए-मान-सम्मानका अभिलाषी साधु बहुं= बहुत पावं-पाप मोहनीयादि-को पसबई-पैदा करता है, च=और मायासल्लं-कपटरूप भावशल्यको कुबइ-उत्पन्न करता है । तात्पर्य यह है कि-हृदयमें खुचे हुए बाणके अग्रभागरूप द्रव्य-शल्यकी तरह हृदयमें रहा हुआ यह मायारूप भाव-शल्य मनुष्यको,अनन्त दुस्सह दुःखोका कारणभूत चतुगेतिक संसारमें घूमाता हुआ अविचलशान्तिमय सुखसे वञ्चित कर देता है ॥ ३५॥
टीका--पूजनार्थः पूजनं वस्त्र पात्रा ऽन्न पानादिना सत्कारः स एवार्थः प्रयोजन यस्य स तथोक्तः प्रशस्तवस्तूपभोगार्थीत्यर्थः, अत एव यशःकामी-यश:-स्वमहत्त्वप्रसिद्धिस्तत्कामयते इच्छतोति 'अहो ! अयमेव सः' इत्येवं प्रशंसाबचनाभिलाषीत्यर्थः, मानसम्मानकामुकः-मानश्च सम्मानश्चेति मानसम्मानौ तयोः कामुक इति विग्रहः, तत्र मानः अभ्युत्थानादिलक्षण आदरः, सम्मानः = गुणोत्कीतनेन गौरवप्रकटनम् आदरगौरवाभिलाषुक इत्यर्थः । एवं कुर्वन् साधुः किं सम्पादयती? त्याह बहु-प्रभूतं पापं = दुष्कृत प्रसते = जनयति च = पुनः माया शल्यं = माया = शाठयेन मनोवाकायप्रवृत्तिः, सैव
अपना दोष छिपाता क्यों है ? सो कहते हैं-'पूयणदा' इत्यादि ।। __ अच्छे-अच्छे वस्त्र पात्र अन्न पान आदिसे अपना सत्कार चाहनेवाला, प्रशस्त वस्तुओंके भोगका लोलुपी, 'अहो ! यह वहीं है। ऐसे यशका अभीलाषी मान (आनेपर खड़ा होजाना) तथा सम्मान (गुणगान द्वारा गौरव प्रकट करना) की इच्छावाला साधु बहुत पापोंको तथा कपटरूप मायाशल्यको उत्पन्न करता है । छातीमें चुभकर वहीं टूट जानेवाले द्रव्य-शल्य (तोरकी સંતુષ્ટ થઈ જાય છે, અને સારરહિત ઠંડા અંત-પ્રાંત આહારનું સેવન કરે છે, (૩)
पोताना होष म छुपाव छ ? ते छ-पूयणट्टा त्याह
સારાં-સારાં વસ્ત્ર પાત્ર અન્ન-પાન આદિથી પિતાને સત્કાર ચાહનાર, પ્રશસ્ત વસ્તુઓનાંભાગ લેલપી–અહો ! એ આ જ છે' એવા યશને અભિલાષી, માન (આવતાં જ ઉભા થઈ જવું)તથા સમ્માન (ગુણગાન દ્વારા ગૌરવ પ્રકટ કરવું) ની ઈચ્છાવાળો સાધુ ઘણાં પાપને તથા કપટરૂપ માયાશલ્યને ઉત્પન્ન કરે છે. છાતીમાં પેસીને ત્યાં જ તૂટી જનારા
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
