________________
श्रीदशवकालिकस्ने मूलम् समणं माहणं वावि, किविणं वा वणीमगं ।
उवसंकमंतं भत्तट्ठा, पाणट्ठा एव संजए ॥१०॥ तमइक्कमित्तु न पविसे, नवि चिढे चक्खुगोयरे । एगंतमवकमित्ता, तत्थ चिट्ठिज्ज संजए ॥११॥
छाया--श्रमणं ब्राह्मणं वाऽपि, कृपणं वा वनीपकम् ।
उपसंक्रामन्तं भिक्षार्थ, पानार्थमेव संयतः ॥१०॥ तम् अतिक्रम्य न प्रविशेत् , नापि तिष्ठेत् चक्षुर्गोचरे ।
एकान्तवमक्रम्य तत्र तिष्ठेत् संयतः ॥११॥ सान्वयार्थः-संजए = साधु भत्तट्ठा-अन्नके लिए और पाणट्ठा एव-पानीके लिए ही उवसंकमंतं = गृहस्थके घर पर आते हुए समणं-निर्ग्रन्थ मुनिको बावि = अथवा माहणं = ब्राह्मणको किविणं = कृपण वा अथवा वणीमगं = दरिद्रीभिखारीको (देखकर)तं= उन श्रमणादिको अइक्कमित्तु = लांघकर न पविसे = गृहस्थके घरमें व जावे, नवि = और न चक्खुगोयरे = उनके दृष्टिगोचर-दृष्टिमार्गमें चिढे = ठहरे, (किन्तु) एगंतं = एकान्त स्थानमें-जहां उनकी दृष्टि न पडती हो ऐसी जगह अवकमित्ता= जाकर संजए = इन्द्रियों का संयम करता हुआ-चुप-चाप तत्थ = वहां चिट्टे = खड़ा रहे ॥१०॥११॥
__टीका--'समण' इत्यादि, 'तमइ.' इत्यादि च । संयतः, गृहस्थद्वारे भक्तार्थमेव पानार्थमेव, एवशब्दस्योभयत्र सम्बन्धः = उपसंक्रामन्तं = समीपमायान्तं यान्तं वा श्रमणादिबकं दृष्ट्रेति शेषः । तत्र वनीपकः = याचकविशेषः, अन्यत् सुगमम् । तं = श्रमणादिकम् अतिक्रम्ये = उल्लङ्घय तस्याग्रतो भूत्वेत्यर्थः गृहस्थगृहं न प्रविशेत् एतावदपि न तेषां चक्षुगोचरेऽपि = दृष्टिपथेऽपि न तिष्ठेत् किन्तु स संयत एकान्तं = यत्र तेषां दृष्टिन पतेत तं प्रदेशम् अवक्रम्य = गत्वा तत्र तिष्ठेत् ॥१०॥११॥
पूर्वोक्तविधेरपालने दोषमाह-'वणीमगस्स' इत्यादि । 'समणं 'इत्यादि, 'तमइ.' श्रमण, ब्राह्मण, कृपण और वनीपकको गृहस्थ के दर्बाजे पर भोजन या पानी के लिए आया देखकर साधु उसे उल्लङ्घन करके गृहस्थके घरमें प्रवेश न करें इतना ही नहीं, जहाँ उनकी दृष्टि पडती हो ऐसे स्थान पर भी खडे न हो किन्तु एकान्त प्रदेश में जाकर स्थित होवे, जहां उनकी दृष्टि न पहुँचे ॥११॥
__ ऐसा न करने में दोष कहते हैं-,वणीमनस्स इत्यादि સ્થના દરવાજા પર ભેજન યા પાણી ને માટે આવેલા જેમને સાધુ એમને ઓળંગીને ગ્રહસ્થના ઘરમાં પ્રવેશ ન કરે, એટલું જ નહિ જ્યાં એમની દૃષ્ટિ પડતી હોય એવા સ્થાન પર પણ ઊભું ન રહે, કિંતુ એકાંત પ્રદેશમાં જઈને ઊભું રહે કે જ્યાં એમની દષ્ટિ પહોંચે नलि. (१०-११) ..
'म न पाम होष ४ छ–'वणीमगस्स.' त्याहि.
-
-
-
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
