Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
श्रीदशवैकालिकसूत्रे शनं मण्डलदोषवर्जनपूर्वकमभ्यवहरमाणः, इत्येवाशयो न तु मुखरस्त्रिकां बद्ध्वैव भुञ्जान इति, तथा चोक्तयतनापूर्वक भोजनकाले मुखवस्त्रिकापसारणमागमानुकूलमेवेति न तस्य पापकर्मबन्धनहेतुत्वम्, अनेनैवाऽऽशयेन च-"पावं कम्मं न बंधई" इत्युक्तं भगवता।
___एवं च भगवत्तीर्थङ्करगणधरादिवचनपर्यालोचनेन निरवशेषसंशयतिमिरापगमपुरस्सरं प्रकाशमाने मानसे वायुकायादिविराधनापरिहाराय सदोरकमुखवत्रिकाबन्धनं साहाद स्थानमासादयति । रागद्वेषदोषाकलितचेतसां भगवद्वचनामृतरसास्वादवञ्चितानां विविधसंशयपराहते चेतसीममर्थ दुर्लक्ष्यमभिलक्ष्य हस्तदुष्प्राप्यमर्थमाकलयितु सोपानमिवालम्बनं तेभ्यः पुरस्कत्तु सप्रमाणमेतत् सम्यगुपपादितम् । अत्र प्रमाणतयोपन्यस्तग्रन्थनामानि विनेयबुद्धिवैमल्याय निर्दिश्यन्ते(१) श्री-भगवतीसूत्रम् ।
(१५) निशीथसूत्रम् । (२) हितशिक्षारासः। (श्रावकऋषभदासकृतः) (१६) बृहत्कल्पभाष्यम् ।
(१७) व्यवहारभाष्यम् । (३) हरिबलमच्छोरासः (मुनिलब्धिविजयकृतः) (१८) आचारागसूत्रम् ।
(१९) विपाकसूत्रम् । 'जयं भुजतो" पदका “कल्पके अनुसार प्राप्त हुआ अन्त प्रान्त आदि आहार मण्डलदोषों का त्याग करके भोगता हुआ" ऐसा अर्थ समझना चाहिए । ऐसा नहीं कि मुखवस्त्रिका बाँधे-बाँधे आहार करे । अत एव उक्त-यतना-पूर्वक भोजनकालमें मुखवस्त्रिका त्याग देना आगमके अनुकूल है, अतः उससे पापकर्मका बन्ध नहीं होता । इसी आशयसे भगवान्ने 'पावं कम्मं न बन्धई' कहा है।
इस प्रकार भगवान् तीर्थङ्कर गणधरादिकोंके वचनोंको पर्यालोचना करनेसे सकलसंशयरूप अन्धकारके दूर हो जानेके कारण प्रकाशमान ऐसे हृदयमें वायुकाय आदिकी विराधनाका दोष टालनेके लिए दोरासहित मुखव स्त्रिकाका बान्धना आल्हादपूर्वक स्थानको धारण करता है ।
रागद्वेषारूपी दोषोंसे दूषित भगवद्वचनामृत के रसास्वादसे वंचित पुरुषोंके अनेक दुर्विकल्पोंसे पराहत हुए चित्तमें इस अर्थको दुर्लक्ष्य समझकर उनके लिए हाथसे न प्राप्त होनेवाली मेट 'जयं भुजतो पहना म ४८५२ अनुसार प्रात थमेत मत प्रांत : माहार મંડલ-દે ત્યાગ કરીને ભેગવતાં” એ પ્રમાણે સમજવું જોઈએ. એમ ન સમજવું જોઈએ કે મુખત્રિકા બાંધી રાખીને આહાર કરે. એટલે ઉક્ત-ચતનાપૂર્વક ભેજનકાળમાં મુખવસ્ત્રિકાને ત્યાગ કર એ આગમને અનુકૂળ છે. તેથી પાપકર્મને બંધ થતો નથી. से भाशयथी लगवाने पावै कम्मं न बंधइ यु छे.
એ પ્રકારે ભગવાન તીર્થક ગણુધરાદિનાં વચનની પર્યાલચના કરવાથી સૂકલ સંશયરૂપ અંધકાર દૂર થઈ જવાને લીધે પ્રકાશમાન એવા હૃદયમાં, વાયુકાય આદિની વિરાધૂનાને દોષ ટાળવાને માટે દેરાસહિત મુખવસ્ત્રિકાનું બાંધવું તે આહલાદપૂર્વક સ્થાનને ધારણ કરે છે.
રાગદ્વેષ રૂપી દેષથી દુષિત, ભગવદુવચનામૃતના રસાસ્વાદથી વંચિત એવા પુરૂષના અનેક દુર્વિકથી પરાસ્ત એવા ચિત્તમાં આ અર્થને દુર્લક્ષ્ય સમજીને તેમને માટે હાથથી
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર: ૧
