Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
___ श्रीदशवकालिको तद्भवेद्भक्त-पानं तु, संयतानामकल्पिक(त)म् ।
ददतीं प्रत्याचक्षीत, न मे कल्पते तादृशम् ॥४३॥ सान्वयार्थ:- दारगं = लड़के कुमारियं = लडकी वा = अथवा नपुंसक किसीभी बच्चेको थणगं = स्तन्य-दूध पिज्जमाणी = पिलाती हुई तं = उस बच्चेको रोयंत = रोते हुएको निक्खिवित्तु = भूमि आदि पर रखकर (यदि) पाण-भोयणं = आहार-पानी आहरे = देवे, तं तु तो वह भत्तपाणं = आहार-पानी संजयाणं = साधुओंके लिए अकल्पनीय भवे = होता है, (अतः) दितियं = देनेवाली से पडियाइक्खे = कहे कि तारिसं = इस प्रकारका आहारादि मे = मुझे न कप्पइ = नहीं कल्पता है ॥४२-४३॥
___टीकी--'थणगं' इत्यादि । दारकं = शिशुम्, कुमारिका = बालिकाम्, 'वा' शब्दात्संगृहीतं नपुंसकञ्च, स्तन्यं = दुग्धं पाययन्ती, तं = पिबन्तं शिशुप्रभृतिक रुदन्तं = क्रन्दन्तं निक्षिप्य = भूम्यादौ निधाय पान भोजनमाहरेत् तदा तद्भक्त-पानं तु संयतानामकल्पिकं(त) भवेत्, अतो 'ददतीं प्रत्याचक्षीत-तादृशं मे न कल्पत इति । __अत्रायमभिसन्धिः-यदि दारकादिः केवलं स्तन्यपानोपजीवी स्तन्यपानान्नभोजनोभयोपजीवी वा भवेत् तं पाययन्ती स्तन्यपानं सन्त्यज्य पानभोजनं दद्यात्, अथवा यः शिशुः स्तन्यमपिबन्नके समीपे वा तिष्ठेत्तं परित्यज्य दातुं पृथग्भूतायां तस्यां यदि स रुद्यात् तदापि तया दीयमानमाहारादिकं संयतानामकल्पिक(त)म्, शिश्वाधाहारान्तरायकर्कशहस्त-भूमि-मञ्चकादिस्पर्शजनितपीड़ा-मांसाशि-मार्जार-कुक्कुरादिजन्तुकृतोपघातादि
'थणगं' इत्यादि, 'तं भवे' इत्यादि ।
स्त्री यदि, लड़के. लड़की या नपुंसकको दूध पिलाती हो और उस पीनेवाले रोते हुए बालक आदिको, जमीन पर रख कर, पान भोजन देवे तो साधु कहे कि 'ऐसा आहार, मुझे नहीं कल्प्ता है, 'यहाँ तात्पर्य यह है कि, यदि बालक दूधमुहाँ हो अथवा दूध भी पीता हो
और अन्न भी खाता हो, उस बालकको स्तनपान छुड़ा कर आहार पानी देवे, या कोई वालक, स्तन पान न करता हुआ भी गोदमें या समीपमें बैठा हो, उसे छोड़कर स्त्री आहार देने के लिये जावे ओर बालक रोने लगे तो भी उसके द्वारा दिया जानेवाला आहार, संयमियोंको ग्राह्य
थणगं० त्याल, तं भवे० ४त्याह.
જે સ્ત્રી પુત્ર પુત્રી કે નપુંસકને દૂધ પાતી હોય અને એ પીનારા રોતા બાળક આદિને જમીન પર મૂકીને ભેજનપાન આપે તે સાધુ કહે કે “એવો આહાર મને ક૫તે નથી.” અહી તાત્પર્ય એ છે કે જે બાળક દૂધમુખ (દૂધ પર જ) હોય અથવા દૂધ પીતું હોય તથા અન્ન પણ ખાતું હોય, તે એવા બાળકને સ્તનપાન છોડાવીને આહાર પાણી આપે; અથવા કેઈ બાળક સ્તનપાન ન કરતું હોય પણ ખેળામાં યા સમીપમાં બેઠું હોય, તેને છોડીને સ્ત્રી આહાર આપવાને માટે જાય અને બાળક જેવા લાગે તો પણ તેણે આપેલે આહાર સંયમી
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
