Book Title: Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
w
wwww~~~
श्रीदशचैकालिकसने छाया--स्याच्च श्रमणार्थ, गुर्विणी कालमासिनी ।
उत्थिता वा निपीदेत, निषण्णा वा पुनरुत्तिष्ठेत् ॥४०॥ तद्भवेद्भक्त-पानं तु, संयतानामकल्पिक(त)म् ।
ददतीं प्रत्याचक्षीत, न मे कल्पते तादृशम् ॥४१॥ सान्वयार्थः-य = और कालमासिणी-नजदीक प्रसवकालवाली गुग्विणी = गर्भवती स्त्री सिया = यदि-कदाचित् उठ्ठिया व= पहले से खड़ी हो (किन्तु) समणट्टाए = साधुके लिए अर्थात् साधुको आहारादि देने के लिए निसीएज्जा = बैठे वा = अथवा निसन्ना पहलेसे बैठी हुई (साधुके लिए) पुण = फिर उठ्ठिए = ऊठे, तं तु-तो वह भत्तपाणं = आहार-पानी संजयाणं = साधुओंके लिए अकप्पियं = अकल्पनीय भवे होता है, (अतः) दितियं देनेवाली से (साधु) पडियाइक्खे-कहे कि तारिसं = इस प्रकारका आहारादि मे-मुझे न कप्पइनहीं कल्पता है ॥४०॥४१॥
___टीका-'सिया य०' 'तं भवे' इत्यादि । च = पुनः उत्थिता = दण्डवत्समवस्थिता, कालमासिनी = कालमासशब्देनात्र प्रसवकालमासो गृह्यते, स च सप्तमासादारभ्य सा सप्तरात्राधिकं नवमासं यावत्, तद्वती-प्राप्तप्रसवयोग्यसमयेत्यर्थः, गुर्विणी-गर्भवती, स्यात् = कदाचित्, श्रमणार्थ = साधुनिमित्त-साधवे दातुमित्यर्थः- निषीदेत् = उपविशेत, वा = अथवा, निषण्णा = उपविष्टा पुनरुत्तिष्ठेत, तदा तत् = तया दीयमानं भक्तपानं तु संयतानां संयमवताम् अकल्पिक(त)म् = अग्राह्यम्, अतो ददतीं प्रत्याचक्षीतेत्यादि पूर्ववत् ।
'सर्व वाक्यं सावधारणं भवती'-तिन्यायेन उत्थिता यदि दातुमुपविशेदेव, उपविष्टा वोत्तिष्ठेदेव तदादीयमानमाहारादिकमकल्पिकं(तं) स्यादिति । तत्तात्पर्याऽवधारणेनेदमा
'सिया य.' इत्यादि 'तं भवे.' इत्यादि च । प्रसव-काल- मासवाली अर्थात् सातवें महीनेसे आरम्भ करके साढे सात रात सहित नववें महीने तक, अर्थात् सात वें महीनेके बाद प्रसव होनेत कके समय वाली स्त्री, यदि खडी हुई हो और साधुको भिक्षा देनेके लिए बेठे, अथवा बैठी हुई हो किन्तु भिक्षा देनेके लिये उठे तो उसके द्वारा दिया जानेवाला आहार, संयमियोंके लिये कल्प्य नहीं है, ॥ अतः देनेवाली (स्त्री) से कहे कि ऐसा आहार हमें कल्पता नहीं है ।।।
सब वाक्य, 'सावधारण अर्थात् निश्चय करानेवाले होते हैं' इस न्यायके बल से यहाँ पर सिया य. त्याहि तं भवे० ४त्यादि प्रसव-भासपाणी अर्थात सातमा महानाथा આરંભીને સાડા સાત રાત સહિત નવમાં મહીના સુધી, એટલે કે સાતમા મહિના પછી પ્રસવ થાય ત્યાંસુધીના સમયવાળી સ્ત્રી જે ઊભી હોય અને સાધુને ભિક્ષા આપવાને માટે બેસે, અથવા બેઠી હોય પરન્તુ ભિક્ષા આપવાને માટે ઉઠે તે તેણે આપેલા આહાર સંયમીઓને માટે કલ્પનીય નથી, દેનારી સ્ત્રીને કહેવું કે “એ આહાર મને કલ્પના નથી.'
બધાં–વાક “સાધારણ અર્થાત્ નિશ્ચય કરાવવાવાળાં હોય છે એ ન્યાયાનુસાર અહીં
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
