________________
अध्ययन ४ सू० १८ (४) वायुकाययतना
२२१ के मणेणं मतसे वायाए-वचनसे कारण कायसे न करेमि=न करूँगा, न कारवेमिन कराऊँगा, करंतंपि-करते हुए भी अन्नं दुसरेको न समणुजाणामि= भला नहीं समझूगा। भते ! हे भगवन् ! तस्स-उस दण्डसे पडिक्कमामि-पृथक होता है, निंदामि= आत्मसाक्षीसे निन्दा करता हूँ, गरिहामि-गुरुसाक्षीसे गर्दा करता हूँ, अप्पाणंदण्ड सेवन करनेवाले आत्माको वोसिरामि त्यागता हूँ ॥४॥१८॥
(४) वायुकाययतना । टीका-सितेन-चामरेण श्वेतत्वगुणवत्त्वेनोपचारात् , विधूननेन-वीजनकेन, तालवृन्तेन-ताले = करतले = वृन्तं = बन्धनमस्येति, तालस्येव वृन्तमस्येति, ताडयते = करादिनाऽऽहन्यत इति तालम् , उभयोरेकत्वस्मणात्, तादृशं वृन्तं यस्येति वा तालमन्तं तालपत्रादिरचितं व्यजन तेन, उपलक्षणमिदं विधुद्वय जनादीनामपि, पत्रेण = कमलिनीदलादिना, पत्रभङ्गेन = दलशकलेन, शाखया = वृक्षभुजया, शाखाभङ्गेन = तदेकदेशेन, पिहनेन = बहिबहण (मयूरपिच्छेन) पिहुनहस्तेन = पुजीकृतमयूरपिच्छेन' चैलेन = वस्त्रेण, चैलकर्णेन = अञ्चलेन (वस्त्रप्रान्तेन) हस्तेन = करेण, पुखेन = वदनेन, आत्मनः= स्वस्य कायं = शरीरं बाह्यमपि पुद्गलम् = उष्णदुग्धादिकं वा स्वयं न फूत्कुर्यात् न मुखेन धमेत् , न वीजयेत् = चामरादिना वातं न सञ्चालयेत् , अन्येन वा न फूत्कारयेत् , इत्याधन्यत्सुबोधम् ॥४॥१८॥ वायुकायकी यतना कहते हैं- से भिक्खू वा०' इत्यादि ।
(४) वायुकाययतना । चाँवरसे, पंखेसे, ताड़के बने हुए पंखेसे अथा अन्य बिजली आदिके किसी प्रकार के पंखेसे, कमल आदिके पत्तेसे, पत्तेके टुकड़ेसे, वृक्षकी शाखासे, शाखाके खण्डसे, मयूरके पिच्छसे मयूरके बहुतसे पिच्छोंसे, वस्त्रसे, वस्त्र के पल्ले (छोर) से,हाथसे, मुखसे, अपने शरीरको तथा अन्य गरम दूध आदि पुद्गलोंको न स्वयं फूंके न चांवर आदिसे वीजे-वायुका संचालन करे, न दूसरेसे (कावे, न वीजावे, न फूंकते हुए तथा वींजते हुए अन्यको भला जाने, इत्यादि सुगम ही है ॥ वायुयनी यतना ४ छ-'से-भिक्खू वा०' त्या
(४) वायुआययतन। ચામરથી, પંખાથી, તાડના બનાવેલા પંખાથી અથવા અન્ય વિજળી આદિના કોઈ પ્રકારના પંખાથી, કમળ આદિનાં પાંદડાથી, પાંદડાના ટુકડાથી, વૃક્ષની શાખાથી, શાખાના ખંડથી, મયૂરના પિચ્છથી, મયૂરના અનેક પીંછાંથી, વસ્ત્રથી, વસ્ત્રના છેડાથી, હાથથી, મુખથી, પિતાના શરીરને, તથા બીજા ગરમ દૂધ આદિ પુદ્ગલોને નહિ સ્વયં કે નહી ચામર આદિથી વીઝે–વાયુનું સંચાલન કરે નહીં, નહિ બીજા પાસે ફેંકાવે, તથા ફેંકનાર तथा वार अन्य स ग नही. त्या स२० छे. (४) (१८)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
