________________
अघ्ययन ४ गा० २८-२९ चारित्रस्य महत्वम् उपसंहारश्च चारित्रस्य महत्त्वमाह-'पच्छावि ते' इत्यादि ।
१० १२ १३ १५ मूलम्-पच्छावि ते पयाया, खिप्पं गच्छंति अमरभवणाई । जेसि पिओ तो संजमा य खंती य बंभचेरं च ॥२८॥ छाया--पश्चादपि ते प्रयाताः, क्षिप्रं गच्छन्त्यमरभवनानि ।
येषां प्रियं तपः संयमश्च, शान्तिश्च ब्रह्मचर्य च ॥२८॥ चारित्र का महत्त्व बतलाते हैं--
सान्वयार्थः-जेसिं जिनको तवो-तपस्या संजमो-संयम य-और खंती क्षमा य= तथा बंभचेरंब्रह्मचर्य पिओ-प्रिय है, ते = वे पच्छावि = पश्चातुभी अर्थात् एकवार चारित्र खण्डित हो जानेपर वापस, अथवा वृद्धावस्थामें भी पयाया= आये हुए अर्थात् चढते परिणामोंसे संयम स्वीकार कियेहुए खिप्पं = शीघ्र अमरभवणाई = स्वर्ग अथवा अपवर्ग-मोक्ष-कोभी गच्छन्ति = प्राप्त हो जाते हैं ॥२८॥
___टीका-येषां (श्रमणानां) तपः = अनशनादि द्वादशविधम्, संयमः = सावधव्यापारविरतिलक्षणः सप्तदशविधः, क्षान्तिः = अमर्पोत्पादकाऽऽक्षेपवचनादिसहन स्वरूपा, ब्रह्म. चय = विषयसेवनपरिहारलक्षणम्, चकाराः समुच्चायार्थाः, प्रियम = अभीष्टं रुचिरमित्यर्थः ते (श्रमणाः) पश्चादपि = चारित्रखण्डनानन्तरमपि वृद्धत्वेऽपि वा प्रयाताः = प्रवृद्धभावेन गृहीतसंयमाः सन्त आर्द्रकुमार-पुण्डरीकादिवत् , क्षिप्रं = शीघ्रम् अमरभवनम् = न म्रियन्त इत्यमराः = सिद्धा आयुषोऽभावत्, तेषां भवनम् = आलयः सत्ता वा तत् सिद्धक्षेत्र
चारित्रको महत्त्व दिखाते हैं-'पच्छोवि ते-इत्यादि ।।
जिनश्रमणोंको अनशन आदि बारह प्रकारका तप, सावध व्यापारका त्यागरूप सत्रह प्रकारका संयम, क्रोधजनक आक्षेपपूर्ण वचनोंका सहन करनारूप क्षान्ति, सर्वथा मैथुनका परित्याग, ये प्रिय होते हैं, वे कदाचित् मोहकर्म के उदयसे खण्डित-चारित्र होकर भी, अथवा वृद्ध होनेपर भी चढते परिणामोंसे आर्द्रकुमार, पुण्डरीक आदिके समान फिर संयमको ग्रहण करके शीघ्रही अमर भवन-(सिद्धिस्थान अथवा स्वर्गलोक) को प्राप्त होते हैं ।
'अमरभवन' के दो अर्थ होते हैं-(१) जहां मृत्यु नहीं होती ऐसा स्थान मोक्ष है, क्योंयारित्रनु महत्त्व मताव छ-पच्छावि ते. छत्याहि.
જે શ્રમણોને અનશન આદિ બાર પ્રકારના તપ, સાવધ વ્યાપારના ત્યાગરૂપ સત્તર પ્રકારને સંયમ, ક્રોધજનક અક્ષેપપૂર્ણ વચનેને સહન કરવારૂપ ક્ષાતિ, સર્વથા મૈથુનનો પરિ. ત્યાગ, એ પ્રિય હોય છે, તેઓ કદાચિત મેહકર્મના ઉદયથી ખંડિતચારિત્ર થઈને પણ અથવા વૃદ્ધ હોવા છતાં પણ ચડતા પરિણામેથી આદ્રકુમાર, પુંડરીક આદિની પેઠે ફરી સંય મને ગ્રહણ કરીને શીધ્ર અમરભવન (સિદ્ધસ્થાન અથવા સ્વર્ગેલેક) ને પ્રાપ્ત થાય છે.
અમરભવન' ના બે અર્થ થાય છે. (૧) જ્યાં મૃત્યુ હોતું નથી એવું સ્થાન મેક્ષ
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર: ૧
