Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 188

१५८
श्रीदशवैकालिकसूत्रे सम्प्रत्यध्ययनमुपसंहरन्नाह-'दुक्कराई' इत्यादिमूलम्-दुक्कराई करिताणं, दुस्सहाई सहेत्त य ।
केइत्थ देवलोएसु.केइ सिझति नीरया ॥१४॥ छायाः-दुष्कराणि कृत्वा, दुस्सहानि सोढ्वा च ।
केचिदत्र देवलोकेषु, केचित् सिध्यन्ति नीरजस्काः ॥१४॥ सान्वयार्थ-दुक्कराई = दुष्कर आतापना आदि करित्ताणं = करके य = और दुस्सहाई = कायर पुरुषों के असह्य (परीषह आदि) सहेत्तु = सह करके केई = कोई-कोई देवलोएसु-स्वर्गों में (उत्पन्न होते हैं), केई-कोई नीरा-कर्मरजसे रहित-मुक्त होकर अत्थ-इसी भवमें सिमंति-सिद्ध होजाता हैं-मोक्ष चले जाते हैं ॥१४॥
___टीका-दुःखेन कर्तुं योग्यानि दुष्कराणि आचरितुमशक्यानि कष्टसाध्या,यातापनादीनि कृत्वा विधाय, च-तथा दुःसहानि-कातचित्तैः सोदुमशक्यानि परीषहोपसर्गादीनि सोढ्वा संसह्य केचित्-मुनयः अवशिष्टकर्माणः देवलोकेषु सौधर्मादिसुरलोकेषु' या'तो' -ति शेषः, केचित् = कतिपये नीरजस्काः = कर्मरजोविनिर्मुक्ताः अत्र = अत्रैव भवे सिध्यन्ति = सिद्धा भवन्ति, शिवपदमासादयतीत्यर्थः। अत्र टोकान्तरेषु-'अत्रे'-त्यस्य 'देवलोकेषु' इत्यनेन सहान्वयकरणं सर्वथा प्रमाद विजृम्भितम् ॥१४॥१४॥१४॥
कर्मावशेषेण ये मुनयो देवलोकं गच्छन्ति ते तत्र देवायुष्कमुपभुज्य ततश्च्युता आर्यक्षेत्रे मनुष्यजातौ सुकुले च समुत्पद्य तद्भवमोक्षगामिनो भवन्तीति दर्शयितुमाह'खवित्ता' इत्यादि
पूर्वोक्त गुणोंसे विशिष्ट मुनि दुष्कर आतापना आदि क्रियाओंका आचरण करके, तथा कायर पुरुष जिन्हें सहन नहीं कर सकते ऐसे परोषह और उपसर्गों को सह कर अवशिष्ट-कर्मवाले कोई मुनि सौधर्म आदि देवलोकमें जाते हैं । जो कर्मरजसे सर्वथा मुक्त हो जाते हैं वे इसी मनुष्य भवमें सिद्धिपदको प्राप्त करते हैं । दूपरे टोकाकारों ने 'अत्र' शब्दको देवलोकके साथ जोड़ा है वह ठीक नहीं है, 'अत्र' शब्दका अर्थ-यहाँ-"इसी भवनमें" ऐसा है ॥१४॥
जो मुनि कर्म बाकी रहनेसे देवलोकमें जाते हैं, वे भी देवलोकसम्बन्धी आयुष्यको भोग પૂર્વોક્ત ગુણેથી વિશિષ્ટ મુનિ દુષ્કર આતાપના આદિ ક્રિયાઓનું આચરણ કરીને તથા કાયર પુરૂષ જે સૂહન કરી શકતા નથી એવા પરીષહ અને ઉપસર્ગો સહીને અવશિષ્ટ કર્મવાળા કે ઈ મુનિ સીધમ આદિ દેવલોકમાં જાય છે. જેઓ કમજથી સર્વથા મુક્ત થઈ જાય છે તેઓ આ મનુષ્યભવમાં સિદ્ધિપદને પ્રાપ્ત કરે છે. બીજા ટીકાકારોએ રાત્ર सपने वो साथे ये 2 ते सरासर नथी. अत्र हुने अथ मी 'मासमा' येवा छे. (१४).
જે મુનિ, કમ બાકી રહેવાને લીધે દેવલોકમાં જાય છે, તેઓ પણ દેવકસંબંધી
maramaRPTERISTITaramana
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧