Book Title: Manivijay Gani Dadanu Sankshipta Jivan Charitra
Author(s): Unknown
Publisher: ZZZ Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034549/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. hAI prazama piyuSa penidhi paramatapasvI pUjyapAda che panyAsajI mahArAja zrImAna maNivijayajI gaNI (dAdA)nuM che saMkSipta jIvanacaritra -allra zArdUlavikriDita, dAdAdeva sudharmanA saddagurU ciMtAmaNI tulya je pUjayarAdhya prazasta bhAvijanane detA sadAnaMda te je janma eNhmacAri zreSTha tapasI kSAtyAdi dhamaeN bharyA te sAdhuttama 50 maNivijayajI vaMdu thavA nirjarA. bhUmikA caudase cuMmAlIza graMtharatnanA praNetA paramarSi zrImAna hare. bhadra sUrIzvarajI mahArAjazrInA lalitavistarA graMthamAM darzAvelA tapuramapunikaney" A ekaja vacana jeo A smaraNamAM haze teone "mahApurUSonA jIvanacaritra ekathI anekavAra zAmATe lakhavAM ke vAMcavA ?" enuM rahasya agamya nathI. makAna caNanArA kArIgarone jema nakazAno AdhAra leve paDe che, nUtana citrakArane jema bhinna bhinna ziuionA judAjudA namunAone AdhAra levo paDe che, tema A duniyAmAM navIna asAdhAraNa anubhava pramANe jIvana ghaDavAmAM nirbaLatAnI cheka hade pahoMcavA jevI ApaNI dayAjanaka sthitimAMthI kAMIka apUrva baLa, apUrva utsAha, apUrva guNa temaja apUrva udaya prApta karavAmAM-ApaNane A lekamAM thaI gayelA te lakattara mahApurUSonA jIvanacaritro. satya AdhAra rUpe che. e caritro, vAMcanArane ane sAMbhaLanArane khacita upakAraka ane mArgadarzaka che e niHsaMzaya che. aDhAramI ogaNIsamI sarinA keTalAka bhAga sudhI yaonuM sAmrAjya adhika baLavAna hatuM, zithilAcAra adhikAdhika vRddhi pAmyo hato, pariNAme zAsanamAM tevA lokottara maharSionI ochAza thatI gaI eTale ke tevA saMvegI tyAgI munivaronI saMkhyA ghaNI ja a5 thaI gaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM sakSipta jIvanacaritra, jo ke paramAtmA mahAvIradevanuM zAsana A yuganA aMtaparyaMta paNa jIvatuM ane lagatuM rahevAnuM ja che, tenA jhaLahaLatA prakAzane kAIpaNa AvarI zake ema nathI chatAM tevA samayamAM tenA vistAramAM kAMika TuMkI maryAdA thAya kharI paraMtu vacamAM vacamAM tevA prabhAvaka mahApurUSonA pratApe pharIthI vistRtadazA prApta thAya che. te avasarane zrAvakavarga paNa * tithI ja amArAM dharmanuM saMrakSaNa thavuM che ' ema samajI zizilAcArIene a tevAsI thayA hatA. AvA kaTokaTInA samayamAM paNa tevA AdarA mahAtmAe prANAMta kAverIne jainazAsananI dharmadhvaghna vistiNuM pradezamAM pharakAvI hatI, te savagI mahAtmAoe gahana pradezamAM vihAra karI aneka parihA ane upasagAM sahana karI duniyAne tyAga mArganuM sAcuM bhAna karAvyuM hatuM. jethI zrAvakavargamAM dhIme dhIme zicilAcArIA pratye mada Adara thavA lAgyA ane tyAgI maharSio pratye temanI abhirucI vRddhi pAmavA lAgI. jhegaNIsanI sadamAM paNa te zithilAcArInuM ghera hatuM, teonA temaja te sivAya Tu Taka luMkA vigere aneka vipakSIonA pratyAdhAtAnI sAmA thaI aneka mahAtmAoe aDaga sevA avI che. ni ziromaNi paramaguSya dAdA zrI vijayai A mahAviemAMnA eka hatA temanA gupta paNa addabhuta guNA-AtmabaLa, tyAga tathA karttavyaparAyaNatA vigere zvetAM A TuMka jIvanacaritra te eka dhaNe! alpa prayatna kahevAya paNa upakAra, mArgadarzana ane AtmadharmanA utkarSanA udarathI e hAmuninuM dAna atizaya upakAraka che, emanA jIvana saMbadhI vizeSa hakIkata maLI zakI nathI. mAtra thoDIka hakIkata kaMika TIppanakarUpe maLelI te uparathI tathA keTalIka hakIkta gurUvarya AcArya mahArAja zrIvijaya sahiMsurIdharajInA mukhathI sAMbhaLI A ubhayanA AdhAre te pUjya gurU gurUvaryanuM saMkSipta jIvanacaritra lakhavAne prayatna karyo che. zrImadnA janma habbarA jinamadirA, aneka lokeAttara tathA laukika tItho, pauSadha zALA,vidyAzALA, dharmazALA, dAnazALAothI vibhUSita, dhanadhAnya diI bharapUra, aneka tapAvIra, dAnavIra, dharmavIrAnI janmabhUmi, gurjarabhUminA cuMAla nAme vibhAgamAM, amadAvAda jIllAnA vIramagAma tAlukAmAM, zrI(mahInAtha) bhAyaNI tIrthathI satyakANamAM, avAra nAmanA gAmamAM vIsAtrImAlI viNaka jJAtIya jIvanadAsanAme zreSThI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnu sakSipta jIvanacaritra, rahetA hatA. jemane zIla sudhI gulAba samAna gulAmamAi nAmanAM dharma patnI hatAM. pati patnI ubhaya zrIjinadharmanAM paramabhakta hatAM. satASapUrvaka gRhasthAvAsanuM pAlana karatAM jinabhakti, gurUbhakti, ane AvasyakAdi sakriyAnuM ArAdhana karavAmAM mazagula rahetAM hatAM. tene rUpacaMda nAmanA eka putra utpanna thayA hatA. tyArapachI sa. 1852 nA bhAdaravA mahinAnA zukalapakSamAM ratnagarbhA zrImatI gulAbabAie ujvala mautika samAna eka putra ratnane janma Apyo. pUrNacaMdra samAna putramukha dekhI mAtApitAne ati harSa thayA. putrane janmamahAtsava karI, tenu meAtIcaMdra nAma pADayuM. meAtIcaMda anukrame vRddhi pAmavA lAgyA. ' putranAM lakSaNa pAraNAmAM' A kahevatane anusAra bAlyAvasthAmAMja tenAmAM bhaviSyamAM thanArA mahAna guNAnI jhAMkhI khIlavA lAgI. gika audArya tenA mukha upara jhaLakavA lAgyuM. tene AnaMdI svabhAva mAtApitA Adi kuTuMbIjane ane anya sa janasamUhanA aMtaramAM premaneA ubharA utpanna karatA hatA. anukrame yeAgya avasare mAtApitAe meAtIyadane bhaNavA mukayA. vidyAgurU pAse vyavahArika keLavaNI levA mAMDI. sAthe sAthe mAtApitA taraphathI dhArmika dha paNa maLato rahyo. udAra hasamukhA ane zAMta meAtIcaMda potAnA uttama vinayAdi guNeAyI sujAta putranI AgAhI darzAvate sajAnuM adhikAdhika AkarSaNa karavA lAgyo. vidyAgurU pAse yAgya vyAvahArika jJAna saMpAdana karI mAtIcaMdra pitAnA dhaMdhAmAM joDAyA ane vizuddha vyavahArapUrvaka kALa nirgamana karavA lAgyA. ratnakukSIdhAraka zrImatI gulAmabAie meAtIcaMdanA janma pachI nAnacaMda ane pAnAcaMda nAmanA be putrA ane pAnAbA nAmanI eka putrIne janma ApyA hatA. maitIya peAtAnA pitAzrI jIvanadAsanI sAthe vyavahAramAM kuzaLa thayA ane peAtAnI prAmANikatAthI grAhakavargamAM paNa paMkAyA. eka avasare kAika prayeAjana nimitte jIvanadAsa zeDa potAnA kuTuMba sahita kheDAchallAmAM rahelA peTalI gAmamAM gayA. munirAjazrI kIrttivijayajI. 7 prabhuzrI mahAvIradevanA zAsanasAmrAjyanI dhurA vahana karanAra aneka sUripura darA A bhAratavarSamAM potAnA jIvana paryaMta prabhunA pavitra dharmanA divya prakAza phelAvI paralAkamAM sadhAvyA, je puNyazrlAka jagadya mahiSaoe adyApi paryaMta prabhunA trikAlAbAdhita avikArI zAsanane avicchinna paraMparAe jALavI rAkhyuM che ane teva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. maharSie A yuganA aMtaryata paNa jaLavaze e niHsaMzaya che. jeomAM prabhunA prathama paTTadhara tarike savAsarasannipAti paMcama gaNadhara zrIsudhamAM svAmijI thayA. temanI pATe carama kevalI zrI jaMbusvAmijI thayA. temanA pachI zrI prabhavasvAmijI vigere caturdaza pUrvadhara maharSi o thayA tyAra pachI daza pUrvadhara zAsanapabhAvaka purapasiMha paparaMparAo thayA. yAvata 58 mI pATe hiMsakapriya masabhA mogalavaMzIya samrATa akabara jevAnA niNa hRdayamAM kRpAlAne utpanna karanAra jagaddagurUzrI hIrasUrijI thayA temanA paTTe pravacana prabhAvaka vijayasena arijI thayA. tyAra pachI vijayadevarijI thayA. temanI pATe eTale prabhu zrI mIradevanI paTTaparaMparAe 61 mI pATe zrIvijayasiMharijI thayA. temanA ziSya panyAsajI zrI satyavijayajI gaNI thayA. e mano janma sapAdalakSa dezamAM lAlu gAmamAM thayo hato. emanA pitA dugagotrIya vIracaMda nAme hatA. emanI mAtAnuM nAma vIramade hatuM, ane potAnuM nAma zIvarAja hatuM. vIracaMda ane vIramade baMne laMkApaMthamAM hatAM. zIvarAja e mArga prathamathIja acikara hato. jayAre temane dIkSAnI bhAvanA thaI ane mAtapitAne samajAvI dIkSA levA yAra thayA tyAre. mAtApitAe kAmamAM dIkSA apAvavA ghaNA prayatna karyo, paraMtu buddhizALI zIvarAje yukitapUrvaka teone samajAvI yogya mAganuM bhAna karAvyuM, ane tapaga nAyaka vijayasiMhamUrijIne vijJapti karI pinAnA gAmamAM bolAvyA. mAnApanA be putrane dIkSA mahesava karyo. tene yogya mA be joDAyA ane 14 varSanI ummare putrane dIkSA apAvI. jemanuM nAma satyavijaya rAkhavAmAM AvyuM. munizrI satyavijayajI gurUvinayapUrvaka rAka na bhaNyA, mutra, arthanuM rahasya jANI gItArtha thayA ane u-ku'. kriyAno Adara karyo. A avasare yatione zithilAcAra dinapara dina vRddhi pAmata jato hato. satyAgavapaka satyavijaya A thilya pratye ghaNA utpanna thaI ane guruvarya pAse kriyA uddhAra | AtA sALI. gurava paNa yogya jANI ziSyane AjJA ApI AnA pAlaka muni zrI satyavijayajIe prathama mevADamAM vihAra kaye " parama cAturmAsa raDI za da riyAnA pAlanapurva ke utkRSTa para para ko. upadezaka jayAre upadezAne vAra pinAnuM zuddha bana . . tAja tenI ane yogya rItIe upadana, varga upara tha ii . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. caudase cuMmAlIza graMtha ratnonA praNetA sUripuraMdara zrImAna haribhadrasUrijI paNa darzAve che je -"vacama iva tArArAte nicamataH tethaH" matalaba ke kathanI anusAra raheNunI avazya jarUra che. | munirAjazrI satyavijayajIe cheDa chAnI tapazcaryA karavA mAMDI. IlilupatAne dezavaTo daI arasavirasa AhArane upabhoga karavA lAgyA ane pitAnI dezanAzakitae aneka bhavyAtmAone prabhu praNita parama zuddha mArgane upadeza ApI vizuddha mAga nA pravAsI banAvyA. tyAMthI mAravADama vicarI metA, nAgara, jodhapura, jata, sAdI vigere sthaloe comAsA karyA. A avasaramAM saMvata 1729mAM zrIvijayaprabhasUrijIe sejamAM emane paMnyAsapada samarpaNa karyuM. mAravADamAM aneka prakAranA lAbha karI aneka prANIone zuddha dharmamArgamAM jeDI teozrI vicaratA vicaratA anukrame gujarAtamAM AvyA ane pATaNa, rAjanagara vigere sthaLomAM cAturmAsa karI virodhI vargonA aneka upasargo sahana karI, yogya mArgane upadeza karI, samatA sAgara, saraLa parINAmI gurU mahArAjA 22 varSanI ummare saMvata 1756 nA piSa zudi 12 ane zanIvAre siddhiyoge cAra pAMca divasanI mAMdagI bhogavI nirvANa pAmyA. temanI pATe karkharavijayajI thayA emane janma pATaNa pAse vAgarADa gAmamAM thayo hate emaNe paNa 14 varSanI umare saM. 1723 nA mAgazara zudimAM pATaNamAM dIkSA lIdhI 1775 nA zrAvaNa vadi 14 ne somavAre pATaNamAM emane dehotsarga thayo. temanI pachI anukrame kSamAvijayajI, jinavijayajI, uttamavijayajI, padmavijayajI ane rUpavijayajI thayA. A bhADAtmAomAM zrI satyavijayajInA jIvanacaritranI rUparekhA nirvANarAsa tarIke zrI jina lakhI che. zrI karavijyajI tathA samAvijayajInI jinavijayajIe, jinavijayajInA jIvanacaritranI rUparekhA zrI uttamavijayajIe, uttamavijayajInI padyavijayajIe ane padmavijayajInA jIvanacaritranI rUparekhA zrI rUpavijayajIe lakhI che. rUpavijayajI mahArAjanA ziSya zrI kIrtivijayajI mahArAja emano janma khaMbhAtamAM saMvata 1816 mAM vizAzrImALI jJAtimAM thayo hato. gRhasthAvasthAmAM emanuM nAma kapUracaMda hatuM. 45 varSanI ummare pAlItANAmAM zrI rUpavijayajI mahArAja pAse dIkSA aMgI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnu sakSipta jIvanacaritra, kAra karI hatI. prathamathIja uttama saMskAravALA hovAthI temaja vidvAna gurUvanA samAgamathI dinapratidina cAritramAM vizeSa tejasvI thayA. nispRhI, vizuddha vairAgyavAna A mahAtmAe AgaNIsamI hiMdamAMdhAtAnA jJAna, darzana, cAritrAdi guNAthI jainasamAja upara mahAna upakAra karyo. A maharSinI bhAgavatta evI apUrva hatI ke jene nihALI muni ane gRhastha ubhayavaLanA aMtaramAM atizaya camatkAra utpanna thatA hatA. teozrIe mAravADa, mALavA, meghADa temaja gujarAtanA pradezomAM vicarI aneka bhavyAtmAne zAsananA anurAgI banAvyA hatA. emanA ziSya samudAya paNa hoLA hatA. lagabhaga paMdareka temanA siMdha haze. te dhAnAM nAmeA upalabdha thai zakyAM nathI. je haNavAmAM AvyAM che te A nIce pramANeH-- 1 zrI tapavI kastuvijaya. tetrI sema sira ane zrI vijayahIrasUri mahArAntanI janmakRmi pAlaNapura nagaramAM vIsA pAravADa jJAtImAM saMvata 1837 mAM janamyA ane tetrIsa varSanI ummare saMvata 1870 mAM dIkSA aMgIkAra karI. zAstrAbhyAsa karI tapasvI banyA. Aje paNa te zrItasIchanA upanAmathI oLakhAya che. rasanA maMdiya upara temanA asAdhAraNa kAbu hatA. AMkhIla vardhamAna tapanI oLI lagabhaga saMpUrNa karI hatI. AMbIlamAM paNa bahu alpa dravya vAdharanA hatA. teo vaDAdarAmAM nivANa pAmyA. vAdarAmAM kApAnI sAme pArzvanAgajInA maMdiramAM tathA rAjanagaramAM luhAranI poLanA dimAM temanI stupa che. A tapanI gurUnA ziSya ApaNA caratranAyaka tapasvI munivayaM zrI maNivijaya thayA. ra zrI udyotavijaya-emanA sabaMdhI virodha hakIkata jANavAmAM nathI. emanA ziSya amaravijayajI temanA ziSya gumAnavejayache temanA ziSya panyAsajI prajAviya gaNI, jemaNe sa. 1969 mAM kALa kyAM temanA praziSTha munizrI buddhivijayai vigere rAtra vidyamAna che. munizrI buddhivijayada vidvAna tathA tapasvI che. zrI vijayajI jemaNe-1 sakaLa tItha vaMdu koDa, ra abadhU sadA maganame rahenA, 3 suNya noMdha tuja padma paMkaja muja mana madhukara lInA vigere aneka vairAgyA tpAdaka, bhakitarasathI bharapura bhAvavAhI stavana sayA racyAM che. OM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. dIkSAbhilASA ane gurUprArthanA. metIcaMdanA hRdayamAM jJAnadIpaka pragaTa thayo. vairAgya taraMgomAM hRdaya jhIlavA lAgyuM. sAMsArika padArthonI mohakatAmAM bhaya dekhAvA lAgyo. te mohamAM muMjhAI rahelA dhana dhAnyAdinI sAmagrIvALAomAM paNa dInapaNane AbhAsa thavA lAgyo. mAtra jJAna darzana cAritrAdinuM ekAMte ArAdhana karanAra pitAnA zarIre paNa nispRhI te muni mataMgajenI municaryAmAMja sukhano AbhAsa thavA lAgyo. have kayAre mane munipaNanI prApti thAya! kyAre gurU mahArAjanI ekAMta sevAne lAbha maLe ! ane kyAre jJAnAdi vegana ArAdhaka huM yegI thAuM! Ama vairAgya bhAvanAmAM lIna thayela metIcaMdane have dIkSAnI utkaMThA thaI rahI, ane gurU mahArAjane prArthanA karI ke - prazama pIyUSa ponidhi ! jJAna divAkara gurU mahArAjA! atyAra sudhI vAstavika rItie huM aMdha hato. mahArAjA ! Ape dezanA daI Aja mArAM netromAM apUrva prakAza mUke. prabho ! bhavatAraka! Apa A saMsAramAM DubatAne mATe jhIjha samAna che. A viSaya kaSAya dAvAnaLamAM baLatAne zAMta karavA Apa jaLadhara samAna che. Apa amArA viSaya tRSNArUpa dAhane samAvavA amRta samAna che. te upakArI! have te tamArUM ja zaraNa che mATe A raMkane cAritra ratna daI Apa samAna cakravartI banAvo ApanA saMsargathI ane ApanI nirmaLa kapAthI mArI vAMchita siddhi thaze. gurU mahArAjazrIe paNa tenI bhAvanA jANuM dIkSA pariNAmamAM daDha banAvyuM. motIcaMde paNa have zIdhra dIkSA levAno nizcaya karI ghara tarapha prayANa karyuM. metIcaMda ghera gayA ane mAtApitAne saMsAranI viTaMbaNa, mohanuM sAmartha, temAM prANuonuM pAravazya tenAthI thatA aneka anartho ane pariNAme karmabaMdha tathA jaMbukamArAdine vairAgya, mAtApitA sahita dIkSAnuM aMgIkAra karavApaNuM vigere darzAvI potAno AMtarika vicAra jaNAvyo. paraMtu putra mehamAM mujhAyalAM mAtApitA tatkALa sAnukuLa na thayAM. ane metIcaMdane vyavahAra kAryamAM joDAvuM paDayuM. paraMtu jeno aMtarAtmA ujavaLa thayo che, saMsAra kArAvAsanuM svarUpa je barAbara joI rahyo che, viSaya kaSAyanI javALAomAM baLatA prANIonI viDaMbanA jene pratyakSa thaI rahI che, jeNe rUpa, cAvana, dhana, svajanAdine prema, ane ThakurAI svama samAna jANa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. lIdhI che, je vanamAM dAvAnaLamAM sapaDAela harinI mAphaka AsaMsAramAM pitAne azaraNuM jANI rahyo che. saMsAra vAsamAM AzravAnAM aneka rathAno je joI rahyo che te motIcaMda, mAtApitAnA AMtrahathI ghera rahyo paraMtu vyavahAramAM saghaLAM kAryomAM teno anAdara rahyo. lebhAvanArAM aneka sAdhano chatAM tenuM hRdaya palaTAyuM nahIM ane temAMthI mukta thavAnA prayatna karavA lAgyo. tenI vairAgya bhAvanA divase divase vRddhi pAmavA lAgI. chevaTe vyavahAra kArya mAM tenA avA prakArano anAdara dekhI mAtra eka dharma sAdhanamAM ja tenI vRtti jANI dharmAbhA mAtApitAe putra pratye atyaMta rAga chatAM, paNa tenA dhama sAdhanamAM aMtarAyabhUta na thatAM keTalIka mudate putranI icchAne AdhIna thayAM. e avasaramAM rAjanagarano saMdha rAdhanapuranI yAtrA karavA Avyo. tenI sAthe kItivijayajI mahArAjA paNa AvyA che ema motIcaMda rAdhanapura AvyA. gurU mahArAjanAM caraNakamaLa bheTayA. sarve maMdiranI yAtrA karI, ane guru mahArAja pAse abhyAsa karavA rahyA. anukrame ugravihArI kIrtivijayajI mahArAjAe tyAMthI maLe tarapha vihAra karyo. temanI sAthe metIde paNa mAravADa tarapha prayANa karyuM. vihAra karatA gurU mahArAja prathama tAraMgAi tarapha gayA. tAra garinI yAtrA karI mArgamAM aneka grAmomAM jinamaMdironI yAtrA karatA aneka prANIone dharmopakAra karatA guru mahArAja abudagiri AvyA. jenonI saMpatti, audArya ane prabhubhakitanuM di: darzana karAvatAM tyAMnA caityonI yAtrA karI tyAM keTalAka divasa sthiratA karI, bhusevAne lAbha lIdho. tyAMthI marabhUmimAM utyAM tyAM piMDavADA, brAhmaNavADA, vIravADA, sarohI, nAMdIyA, leTANA, deNA vigere tIrthonI yAtrA karI. beDA, nANA thaI raNakapuranA caturmukha bhavya jinAlayamAM zrI yugAdidevane bheTayA. tyAMthI sAdaDI, dhArAva, desurI. nADalAI nADola vigere paMcatIrthanI yAtrA karI. gurumahArAjA dharmopadeza STithI marabhUmine navapallava karatA aneka prANIone yogya dharmanuM svarUpa darzAvI temane sumArga sanmukha karatA pAlI zaheramAM padhAryA ane ApaNA bhAvimuni metIcaMda paNa temanI sAthe gRhasthAvAsamAM paNa muni mArganI . ( abhyAsa) karatA pAlI nagaramAM AvyA. ATale samaya vidvAna, zuddhakarUpaka, mahAtyAgI gurumahArAjanI sevAmAM ane te paNa vihAramAM sAthe rahevAthI metIcaMdana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. muni mArganA ghaNA sArA anubhava maLyA. temaja gurUmahArAjane paNa meAtIcaMdanA svabhAva, vana vigerenA anubhava thayA. teneA hasamukhA caherA, udAra zAMta ane mAyALu svabhAva, niSkapaTIpaNuM tenuM dAkSiNya ane vizuddha bhaktithI gurUmahArAjanI tenA upara atyaMta kRpA thaI. gurUzrInA prathama samAgame meAtIcaMdabhAI cAritra levA utsuka banyA hatA paNa have teA temaNe nizcaya karyo keH-cAritra levuMja ane te paNa AvA ja gurU pAse. pAlI nagaranI divya madirAnI yAtra karI upakArI gurUmahArAjAe tyAM keTalIka muddata sthiratA karI jethI tyAMnA bhAvi zrAvaka zrAvikAo vigere ghaNA harSa pAmyAM. mahArAjAnI madhuravANI ane vairAgyeAtpAdaka dezanA sAMbhaLI AnaMdamAM garakAva thaI gayA ane divase divase apUrva utsAha pragaTatA gayA. mahArAjAnI sAthe AvelA meAtIyadanI paNa lokeA ananya bhakti karavA lAgyA. mAtI paNa potAnA hammezanAM prasannamukha, mIlanasAra svabhAva vigere uttama guNAthI temanA hRdayanuM evuM AkarSaNa karI lIdhuM ke jethI lokAne paNa ahu prathamikA pUrvaka tenI bhaktinI spardhA thavA lAgI. have zaheramAM meAtI dIkSAnA abhilASI che ane ceDIja mudatamAM dIkSA aMgIkAra karanAra che evI vAte phelAvA lAgI. lAkA mAtIcaMdane mahAbhAgyavAna mAnavA lAgyA. vaLI atyAra sudhImAM gurU mahArAjanA sahavAsathI paripakava thayela tenI vairAgyavATikA atyaMta khIlI nIkaLI hatI. A vairAgya vATikAne raMga joI pAlInA madhe ekatra thaI gurU mahArAjane vijJapti karI je:-'mahArAjA! A pAtrInA sadha upara jevI rIte Ape kRpA karI, ApanA darzanathI ane derAnAthI ameAte tA-pAvana karyA tevIja rIte kRpA karo bhAgyazALI vairAgyavAna amArA sAdharma badhu mAtIcaMdabhAIne atre dIkSA ApI amArI A bhUmine pAvana karI amArI abhilASA pUrNa karA.' gurU mahArAjAe paNa yAgya avasara jANI potAnI sammati darzAvI. kahevAnI jarUra nathI je me!tIcaMda tA anagAra thavAne ati utsuka hatA, ane munI rAhu dekhatA hatA. mahe|tsava ane dIkSA 15 gurUmahArAjazrInI saMmati maLavAthI saMdhamAM apUrva Anada thayA. midarAmAM abjhAnDikA maheAtsava zarU thayeA. nATaka, gIta, vAjIMtrAnA nAda thavA lAgyA. meAtIca MdabhAinI ghera ghera padharAmaNI thavA lAgI. sAdhi bhAe aneka prakAre temanI bhakti karavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. anukrame dIkSA divasa Avyo. ADaMbarapUrvaka varaghoDe caDhayo. dIkSA sthAne AvyA. utsAhapUrvaka mahAna samudAya ekaThA thayo. yAcakane dAna devAyAM. dIkSA vidhi zarU thai. metIcaMdabhAIe jyAre AbharaNe utAravA mAMDyAM. tyAre sukomaLa hRdayavAnanAM haiyAM bharAvA lAgyAM. keTalAkanI AMkhamAMthI AMsu paDavA lAgyAM. keTalAka anumodana karavA lAgyA. keTalAka metIcaMdabhAIne, keTalAka guramahArAjane ane keTalAka ubhayane dhanyavAda devA lAgyA. ane keTalAka virya upAyarUpa kIcaDamAM khuMcelA potAnA AtmAnI niMdA karavA lAgyA. paraMtu motI. caMdabhAInA mukha upara to Aje apUva AnaMdanI rekhAo taravaratI hatI. Aje potAnI abhilASA pUrNa thAya che, baMdhanathI mukta thavAya che, ane cAritra ratnanI prApti thAya che, jethI temane hadayamAM harSanA kalelo uchALatA hatA. vidhi cAlu thatAM sAmAyika uccarAvavAno avasara thayo eTale gIta vAIbAno nAda baMdha thaye. sarvatra zAMti phelAI ane guru mahArAja manohara divya vANIthI " nAka 2 pUrvaka karemi bhaMte" no pADa traNavAra uccarAvyo ane motIcaMdabhAIne potAnA ziSya tapasvI munivarya zrI kasturavijayajInA ziSya tarike sthApana karI temanuM "maNivijayajI" nAma ApyuM. suvarNamAM sugaMdha bhaLI. vinaya, vivekI, vairAgI motIcaMdane 1.77 mAM cAritra ratna prApta thayuM. vihAra upavAsanuM paccakhANa karyuM. Agale divase ekAsaNuM karyuM hatuM tyAra pachI paNa cAvata aMdagI parvata ekAsaNAthI ochI tapasyA karI nathI. dIkSAvidhi saMpUNa thaI eTale lekA vairAgya taraMgomAM jhIlatA motIcaMdabhAInA guNAnuM samaraNa karatA svasthAne gayA. gurumahArAjAe paNa nutana ziSya sahita anyatra vihAra karyo. vihArAdi caryA, bAlyAvasthAmAM ja jenA komaLa aMtaHkaraNamAM ucca saMskAro sthApita thayA hatA te me tIcaMda have me tIcaMda maTIne maNivijayajI banyA. AgAra choDI aNagAra thayA. dunyavI prapothI vIramI ekAMte AtmahitanA avicaLa mArganA pravAsI banyA. pUjyapAda zrI kIrti vijayajI mahArAjazrInA kheDAnA prathama paricaya vakhate temanA dudha sahodara ula hRdayamAM uddabhavelI pavitra bhAvanAne to lagabhaga sAta varSa jeTale dIrgha samaya vItI gayo. ATalA samaya paryata te mAtA pitAnA sneha taMtue metIcaMdabhAIne dara baMdhanathI bAMdhyA hatA teo paNa sarva viratinA AvAraka nibiDa pratibaMdhane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. vicArI tene troDavA mATe gRhajIvanamAM paNa aNugAra jevuM jIvana vyatIta karI rahyA hatA. chevaTe aMtarAya chuTayA, te zubha samaya AvI pahoMcyA, ane pratrajyAnA dRDha raMgI meAtIca`dabhAInI AzA saphaLa thai. mAtA, pitA, baMdhu, bhagInI vigere svajana saMbadhI snehanA dRDha bu'dhanA kSaNavAramAM troDI nAkhyAM. saMsAranI mAyA choDI. paudgalika sukha vaibhavAtA parityAga karyAM. kArAvAsanA kilaSTa duHkhathI vighna prANI jema zaraNyanuM zaraNuM aMgIkAra kare tema munivaryazrIe gurU vazrInA pavitra caraNe peAtAnuM zIra jhukAvyu ane jIMdagI bharate mATe temanAja anucara thayA. teozrI je AjJA karamAve teja pramANe karavuM AvA dRDha nizcaya temanA ujjvaLa aMtaramAM suvarNAkSare kAtarAI rahyo. sukeAmaLa zayyAmAM zayana karanAra mAtIyadabhAie Aje bhUzayyA saMthArA upara zayana karavAne svIkAra karyo. ISTa miSTa bhe janane parityAga karI aMta prAMta arasa varasa bhojanamAM ja sASa vRtti dhAraNa karI parigraha mamatva dazAne dezavaTA ApyA. prayANa mATe vAhana ane upAnahanA upabhAga karanAra meAtIyadabhAie kAMTA kAMkarA ane kacarAthI bharapUra mAmAM paNu aNuvANe page cAlavAnI vRtti aMgIkAra karI. samagra vizva pratye maityAdi bhAvanAthI temanuM hRdaya etapreta thayuM. eka kuTubane tyAga karI samagra vasudhAte potAnuM kuTu Mba banAnyu. parabhAvane cheADI svaramatAmAMja mana vALyu. pariSaha ane upasarvAMnA sainya baLane haMkAvavA siMha parAkramI banyA. rAMgaNamAM meharAjAne vijaya karavA dharmadhvajA dhAraNa karI dharmadhurAne hastagata karI 18000 zIlAMgarathane vizva upara vahana karAvavA lAgyA. dhairyA samiti vigere aSTa pravacanamAtAnA pAlaka sujAta putre peAtAnI mAtAnI ane mAtAnA caraNe paDelA aneka suputronI kAtilatAne samagra vizvamAM vistArI. Tu kANumAM eTaluMja ke munivazro maNivijayajIe, cira'tana munivarAe svIkArelA nirmaLa ane niSkriyana saMyama rathamAM ArUDha thaI mukti mArge prayANa karyuM. gurUkula vAsamAM rahI jJAna, darzana cAritrane anubhava letA caraNa sittarI, karaNa sittarInuM ArAdhana karatA munivaSya gurU mahArAjA temaja anya muni samudAyanA vinaya vaiyAvaccAdimAM apratibaddha satata udyama karavA lAgyA. jenA pariNAme thADIja mudatamAM sa muni maMDaLanI prIti saMpAdana karI lIdhI. sarvakAI emanA pratye sneha bharI dRSTie jovA lAgyA. ane emanA vinayAditanI eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 17 www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. avAje prazaMsA thavA lAgI. duniyAmAM vinaya guNa e eka mahAna vazIkaraNa che. guNonuM mULa che. jJAna, darzana ane cAritranuM mULa che, melanuM paNa e mULa che. cAhe dezavirati ho ke sarva virati, ho. e vinaya vinA koIpaNa zebhA pAmI zakatA nathI ! ! vinita kapriya bane che ane lokapriya anyonuM svamArge AkarSaNa karI zake che. dharma upara bahumAna karAvI zake che. tathA anyane bodhibIjanI prAptinuM kAraNa bane che. anyane dharma mArga mAM joDavAmAM A guNanI avazya jarUra che. vidvattA chatAM lokapriyatAnA abhAve bIjAone joIe tevA lAbha ApI zakAto nathI. kItivijayajI mahArAjAnI AjJAthI gurU sAthe vihAra karatA prathama cAtumAM temaNe 1877 mAM meDatA nagaramAM karyuM. cAturmAsa saMpUrNa thayA pachI marUbhUmimAM vicaratA aneka tIrthonI yAtrA karI bhavya kumuda vanane vikasvara karatA gujarAtamAM rAdhanapura nagare AvyA ane saM. 1878 mAM cAturmAsika sthiratA tyAMja karI, tyArapachI zaMkhezvarajI Adi tIrthonI yAtrA karI guruvarya sAthe rAjanagara AvyA ane guruvarya sAthe saMvata 1878, 70, 80 traNa mAsAM rAjanagaramAM karyA. A avasare kIrtAi vijayajI mahArAjA vRddhAvasthA pAmyA hatA. mahArAjazrI maNivijayajI dIkSA divasathI mAMDI upavAsAdi tapa zivAyanA bIjA divasamAM ekAsaNuM ja karatA hatA. te paNa ThAma covihAra eTale AhAra avasareja pANI vAparatA. te sivAya bIjA avasare pANI paNa letA nhotA. nAnI ke moTI tapasyA hoya, vihAramAM hoya ke sthAne hoya, zarIre AbAdhA hoya ke zAMti hoya, paraMtu pAyAvihAra ekAsaNuM karatA hatA. tapanA uttara pAraNe ane tapane pAraNe paNa ekAsaNuM karatA. kharuM ja che je mAnano tAra paMkA | gumahArAjazrI kasturavijayajI vardhamAna tapanAM AyaMbIla dararoja kare ane temanA A nUtana ziSya covihAra ekANa kare. A sthitimAM 1879 nA comAsAmAM ra7 varSanI umare soLa upavAsa karyA, ane bIje varSo . 1880 mAM aThThAvIsa varSanI ummare mAsakSamaNa karyuM ane trIjA comAsAmAM saM. 1881 mAM batrIsa upavAsa karyA. AvI rIte rAjanagaranAM traNe comAsAmAM mahAna tapasyA karI, tyAgI tapasvI gurUnA zikhyamunizrI maNivijayajI tapasvI banyA. ATalI nAnI vayamAM ane mAtra pAMca varSanA dIkSA paryAyamAM AvI moTI tapasyA thAya e pudagalAnaMda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnu sakSipta jIvanacaritra. 19 zarIra sevakAne teA khare Azcarya upajAve. paraMtu saMsAranI sthiti jANI, karmAMbadhanA sthAneAne vicArI, nirjarAnA abhilASI thai, zarIranI mUrchA cheADI, AtmazaktinI jeNe pIchAna karI che tene tapasyAmAM mUjhavaNa thatI nathI, para Mtu te te aMze zArIrikAdi mUrchAnA dhanathI mukta thavAthI adhikAdhika AnaMda thAya che. rAjanagaranAM traNe cAmAsAmAM zrImane AvI rIte tapasyA, gurUbhakti vigerene apUrva lAbha maLyA. A avasaramAM savata 1880 mAM amadAvAdamAM luhAranI pALamAM bAra munivareAnAM cAmAsAM hatAM. amadAvAdathI vihAra karI kAThiyAvADa gayA ane saMvata 1882 nuM comAsu pAlItANAmAM karyuM. e cAmAsAmAM sALa upavAsa karyo. tyAMthI vicaratA rAjanagara AvyA ane saMvata 1883 nuM ceAmAsuM rAjanagaramAM karyuM. e ceAmAsAmAM paNa seALa upavAsa karyA. saMvata 1884 nuM cAmAsu khaMbhAtamAM karyuM, tyAM ATha upavAsa karyo. saMvata 1885 nuM cAmAsu rAjanagaramAM karyuM. saM. 1886 mAM rAdhanapura cAmAsu karyuM. cAmAsA pachI kacchamAM vicaryA tyAMnI bhadrezvara vigere aneka sthaLeAnI yAtrA karI. saM. 1887 ane 1889 mAM bhUjanagaramAM e cAmAsA karyA. tyAMthI pAchA vaLatAM saM. 1889 mAM rAdhanapura cAmAsu karyuM. dhanapuranA cAmAsA pachI vihAra laMbAvyeA. gujarAtathI nIkaLI marUdharamAM vicaryAM. tyAM paMcatIrthI Adi aneka tIrthAnI yAtrA karatA aneka bhavya jIvAne upakAra karatA munivaryAM nArasa paheAMcyA ane saMvata 1890 nuM comAsu banArasamAM karyuM. mAravADa ane pUrva dezamAM jyAM zrAvakAnI vasti thADI theADI hAvA chatAM niraticAra cAritranuM pAlaNa karatA padmasuMdara nAmanA muni sAthe gurU mahArAja tyAM vicaryA. banArasanA ceAmAsAmAM AyaMbIla upara nava upavAsane tapa karyA. nArasanA cAmAsA pachI tyAMthI AgaLa pU dezamAM vicarI sammeta zIkharajInI yAtrA karI. tyAMthI pAchA pharI saMvata 1891 nuM cAmAsu krIsanagaDhamAM karyuM. 1892 nuM cAmAsu paNa mAravADamAM puSkaraNAmAM karyuM. tyAMthI vicaratA mAravADa gujarAta thaI 1893nuM comAsuM jAmanagaramAM karyuM. e cAmAsAmAM aThThAinI tapasyA karI. 1894 mAM rAjanagara 1895, 96 kacchadezamAM bhUjanagaramAM (bhUjanAM cAra mAmAsAM 87, 88, 95, 96 mAM karyAM. temAM daza ane khAra upavAsanI tapasyA karI. kayA cAmAsAmAM karI te jANavAmAM nathI) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. saM. 1897 mAM pAlItANAmAM comAsu karyuM.1898 jANavAmAM nathI. 99 pIrAnapura, 1900 lIMbaDI. 1901 vAMkAnera, 1902 lIMbaDI, 1903 visalapura, 1904 pIrAnapura, 1905 jANavAmAM nathI. 1906 rAjanagara. 1907 jANavAmAM nathI. 1908 rAdhanapura, 1909 thI 1915 sudhI rAjanagara. 1916 pAlItANAmAM zrIdayAvimaLane bhagavatinA yogoravahana karAvI bhAvanagaramAM gaNipada ApI tyAM comAsu karyuM. 1917 rAdhanapura. 1918 jANavAmAM nathI. 1918 pAlItANA. 192 0 pIrAnapura. 1921 vasaM. 1922 thI 35 sudhInAM chevaTanAM 14 comAsAM rAjanagaramAM karyA. 19ra3 nA jeTha suda 13 panyAsa zrI sAbhAgyavijayajIe paMnyAsa pada ApyuM. anya anya sthaLomAM sarva maLI 59 mAsAM thayAM temAM 1 meDatA, 1 khaMbhAta, 1 banArasa, 1 kIsanagaDha, 1 puSkaraNA, 1 jAmanagara, 1 vAMkAnera, 1 vilanagara, 1 bhAvanagara, 1 vase, 2 lIMbaDI, ke pAlItANA, ke pIranapura 4 bhUja, 4 sthaLe jANavAmAM nathI 5 rAdhanapura, 28 rAjanagara. aThThAvana varSanI avasthA thaI tyAM sudhImAM gujarAta, kAThiyAvADa, rAjaputAnA ane pUrva dezamAM sameta zIkhara parvata vicayA pachI kAraNasara sAta mAsa lAgalA gaTa amadAvAdamAM thayAM. tyAra pachI vRddhAvasthA chatAM paNa kAThiyAvADa, pachI uttara gujarAta, vaLI kAThiyAvADa, tyAMthI gujarAtamAM jude jude sthaLe vicarI, zArIrikabaLa ati kSINa thavAthI lagabhaga sattara varSanI avasthA pachInA 14 cAmAmAM rAjanagaramAM karyA, tapasyA -bImanI tapazcaryA to koI avarNanIya hatA. satata vihAra chatAM paNa niyamita tapasyA to teonI cAluja rahetI hatI ekadare 1 batrIsa upavAsa, 1 mAsakSamaNa, 3 sola upavAsa, 1 bAra upavAsa, 1 daza upavAsa, 5 aThThAI, cAra upavAsa te sivAya aneka aThama, chaTha ane tithi vigerenA TA upavAsa jenI gaNatrI karavAmAM AvI nathI. tathA abIla vardhamAna tapanI ekatrIsa eLIo karI hatI upavAsa zivAyanA divasomAM AMbIla ekAsaNuM to cAlu ja rahyAM. ekAsaNuM karavA chatAM ekavAra eTale bhajananA avasareja pANI pIvuM e bahu vicAraNIya che zArIrika ane mAnasika kAbunA abhAve keTalAke je ke rAtrIbhojana karatA nathI paraMtu zayanaparyata pANI pIve che. ekAsaNAmAM paNa niyamita AhArane abhAve keTalAkane sAMjha sudhImAM anekavAra pANI pIvAnI jarUra paDe che, paraMtu ekAsaNuM karanArane unodarI kare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. 21 ane snigdha AhAranI lupatA cheDe te abhyAsanA pariNAme covihAra ekAsaNane tapa sukhapUrvaka karI zake che. A tapa karanArane AhAra pANInuM pAravaNya ane tenAthI utpanna thatAM aneka duHkhamAMthI keTale bacAva thaI zake che te vicAravAthI saheje jaNAI Avaze. bhUkhyo thAya ene bhUkhanuM duHkha ane tenAM sAdhanonI prApti mATe aneka viTaMbaNAo. evI ja rIte tarasyAne paNa. paraMtu jeNe sudhA ane tRSA upara kAbu meLavyo che tene e duHkha ane viTaMbaNAo nathI. jo ke aurika zarIranI sthiti evI che ke tene AhAra paNa te avazya joIe che paraMtu niyamita manuSya abhyAsanA pariNAme emAMthI ghaNe aMze mukata thaI zAMti meLave zake che. jyAre aniyamita ane AhArAdino lolupI manuSya jIMdagIbhara azAMti seve che. mATe savaze mukta na thavAya te paNa tapane anukrame abhyAsa karanAra aneka viTaMbaNAothI mukta thaI zake che, ene AtmazaktinuM nidarzana thAya che. mahAna nirjarAna bhAgI thAya che, eno AtmA haLavo thAya che. ane jinezvara bhagavAnanI AjJAnuM ArAdhana thAya che. munivaryazrImAM mAtra bAhya tapasyAneja Adara hato eTaluMja nahIM paraMtu atyaMtara tapasyA vinaya, vaiyAvacca vigere te temanAM akhalita cAluja rahetAM. kahevAya che je "mA tapasa: zoSaH" krodha e tapanuM ajIrNa che. vAtomAM ane anubhavomAM evA ghaNA prasaMgo jovAmAM Ave che. paraMtu pramodadhizrI mahAvIra prabhunuM ahoniza dhyAna dharatA A mahAtmAzrInA nirmala hRdayamAMthI prathama pariNatinA saddabhAve krodha to kyAranoe palAyana karI gaye hato. kahevuM paDaze ke A maharSi kSamA ane zAMtinI to apratima mUrti hatI. ziSya vaga. 1. amRtavijayajI-kaccha dezanA gaDha grAmanivAsI visA osavAla jJAtIya AzALa zreNI ane karmIlA nAmanI temanI strI temanA putra ubhayacake (abhayacaMdra nAma saMbhavita lAge che.) 1898 mAM dIkSA aMgIkAra karI temanuM nAma amRtavijyajI rAkhavAmAM AvyuM. A emanA prathama ziSya thayA. emanA ziSya munizrI nemavijayajI thayA. temavijayajIne be ziSya punyavijaya ane motIvijaya thayA temAM hAla eka metIvijayajI vidyamAna che. 2. buddhivijayajI (buTerAvajI)-emano janma paMjAba dezamAM 1863 mAM thayo hato. teo bALabrahmacArI hatA emaNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. yeAgya gurUnA abhAve 1888 mAM phruTaka matamAM dIkSA grahaNa karI hatI. paraMtu pAchaLathI jema jema sUtro vAMcatA gayA, tema tema e mata viparIta lAgavAthI savata 1903 mAM svayameva muhapatti teADIne satyamArga aMgIkAra karI savegI banyA, paraMtu te dezamAM sagurUne yeAga na hovAthI tyAM keTalIka muddata vicarI keTalAka gRhasthAne yogya mArga darzAvI, temane sRrti pUjakA banAvI, bIjA e pAtAnA sAdhuone paNa potAnA mArge bhaiDayA, vaLI eka zrAvakane paNa 908 mAM savegamArganI dIkSA ApI. pachI panaLathI nIkaLI mAravADa thai gujarAtamAM AvyA. ane rAjanagaramAM mahArAjazrI maNivajayajI pAse savegI tapagacchanI dIkSA aMgIkAra karI. cogavahArdi kriyA panyAsa sAbhAgyavijayajInA hAthe thaI. vaDI dIkSA avasare temanuM yuTerAvajI nAma badalI buddhevigTayajI nAma rAkhavAmAM AvyuM. sAthe AvelA e munie mULacaMdajI ane vruddhicaMdajI temane paNa dIkSA ApI munivarya zrI buddhivijayanA rizaSya tarIke sthApana karyAM. temanAM nAma anukrame mukitavijayajI ane vRddhivijayajI devAmAM AvyA. je ke A nAmeA pheravavAmAM AvyAM. kharAM paraMtu prathamanAM nAmeAti paricita hovAthI adyApi te prathamanAM nAmathIja oLakhAya che. A mahAtmAe patnamamAM smRtipUjakA ucchinna thatA mArga punaH sajIvana karavAmAM prayatna karyo temAM keTaleka aMze phaLIbhUta thayA. savegIpaNAnI dIkSA aMgIkAra karI karI pAma gayA. punaH zudghamALanuM siMcana karI gujarAta AvyA. ane 1938 nA phAgaNa vada amAsane divase kALa dharma pAmyAemaneA ziSya parivAra mahAna che hAla vicaratA munivareAmAM moTA bhAga emaneA che. emanA prathama ziSya ( 1 ) mukitavijayajI ( muLacaMdajI )pujAbamAM spAlakoTa nagaramAM emane janma esavALa jJAtimAM sa. 1886mAM thayeA hateA. 1902mAM TerAvajI pAse duDhakamatamAM dIkSA lIdhI hatI ane 1903 mAM temanIja sAthe muhapatti teADI vegI mA aMgIkAra karyA. 1912 mAM yogAhana karI vaDI dIkSA lIdhI ane mahArAjazrI buTerAvajInA ziSya banyA. sa. 1923 mAM temane panyAsajI maNuivijayajI mahArAje gaNIpada ApyuM hatuM. amadAvAda, erU, zIhAra vigere sthaLeAmAM emaNe sArA upakAra karyAM che. zeDa dalapattabhAi tathA zeDa premAbhAI vigerete emanA pratye bahu sArUM mAna hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnu' sakSipta jIvanacaritra 23 emane ziSya praziSyAdi parivAra paNa moTA che. jemAM temanA ziSya kamaLavijayajI ( vijaya kamaLasUrijI) nA parivAra vizeSa che. emanA anya ziSyA husavijayajI, gulAbavijayajI, zthA bhavijayajI, nyAyazAstranA sArA abhyAsI dAnavijayajI vigere hatA. hAlamAM zrIvijayakamaLasUrijI tathA gulAbavijayajI tathA dAnavijayajI tathA thAbhavijayajanA parivAranA munie vidyamAna che. samudAyanA munivargo upara emanA vizeSa kANu hatA temaja vRddhicaMdajI vigere gurUbhAie paNa emanuM bahu mAna karatA hatA. saMvata 1945 nA mAgazara vadi ne divase bhAvanagaramAM teo kALa dharma pAmyA. agnisaMskAra sthAne emanAM pagalAM sthApana karavAmAM AvyAM che. (2) vRddhivijayajI ( vRddhicaMdajI) pa`jAba rAmanagara zaheramAM emanA janma esavALa jJAtimAM saMvata 1890 mAM thaye hatA. 1908 nA ASADha mAsamAM mahArAjazrI buDherAvajI pAse dillImAM dIkSA lIdhI ane 1912 mAM yogAhana karI vaDI dikSA lIdhI ane munizrI vRddhivijayajI nAmathI munivaryazrI buddhivijayajInA ziSya thayA. e zAMta svabhAvI hatA. emanA upadezanI asara bahu sArI thatI hatI. bhAvanagara * vigere sthaLAmAM emaNe bahu upakAra karyo che atyAre paNa bhAvanagara emanA upakAranu smaraNa kare che. emanA 1 kevaLavijayajI, 2 gabhIravijayajI, 3 uttavijayajI, 4 caturavijayajI, 5 rAjavijayajI, 6 hemavijayajI, cha dharmavijayajI, 8 nemavijayajI, (vijayanemisUrijI ) 9 premavijayajI ane 10 kapUravijayajI e daza ziSyA hatA e saghaLAemAM mAtra munizrI rAjavijayajI zivAya nava ziSyAne parivAra hAla vidyamAna che tathA temavijayajI ( vijayanemisUrijI ) ane kapUravijayajI peAte vidyamAna che. emanA ziSya praziSya varga vizeSa che temAM dhaNA vidvAna che. AcAryazrI vijayanemisUrijI vigere temanA ziSya praziSya varga zAsanane upakAra karI rahyo che. emaNe bhAvanagaramAM 19 ane amadAvAdamAM 12 bAra cAmAsAM karyA hatA. zArIrika sthiti rAgagrasta hAvAthI bhAvanagaramAM vizeSa rahevAnuM thayuM hatuM. kulla 41 varSa dIkSA paryAya pALI. saMvata 1949 nA vaizAkha zudi sAtame bhAvanagaramAM kALadharma pAmyA. emanA agnisaMskAranA sthAne emanI pAdukA sthApana karavAmAM AvI che. (3) nItivijayajI, emanA janma suratamAM thayA hatA. emanuM nAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ h w my yh khh bh mh mh `h yh yh mh yh mh 24. dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. nagInadAsa hatuM. emaNe 1913mAM bhAvanagaramAM munivaryazrI muLacaMdachanA hAthe dIkSA lIdhI ane buTerAvajInA ziSya thayA. e paNa mahApratApI hatA, kAvyazakti paNa sArI hatI. upadeza zailI evI asarakAraka hatI je emanI pAse Avele manuSya avazya vairAgya pAme. emaNe saMvata 1922 mAM DIsAmAM ekI sAthe pAMca zrAvakane dIkSA ApI hatI tathA vrata niyamo paNa emaNe bahu karAvyA hatA. emane hAla vidyamAna ziSya munivarya zrI siddhivijayajIne paNa vairAgya, zAMti ane upadeza zailI bahu upakArI che. ati vRddhAvasthA chatAM paNa apramattabhAvane darzAvatuM emanuM vartana anukaraNIya che. mahArAjazrI nItivijyajI vRddhAvasthAmAM khaMbhAtamAM vizeSa rahyA hatA. emanA ziSya praziOo paNa sArI saMkhyAmAM che. emanA ziSyo 1 vinayavijayajI, 2 matavijayajI, 3 bhakitavijayajI, 4 dolatavijayajI, 5 pratApavijayajI, 6 darzanavijayajI, 7 tilakavijayajI, 8 siddhivijayajI vigere aneka hatA. hAlamAM munizrI tilakavijayajI ane siddhiviyajI vidyamAna che ane munizrI vinavijyajI ane siddhivijayajIno parivAra vidyamAna che saMvata 1947ne bhAdaravA zudi AThame khaMbhAta zaheramAM teo kALadharma pAmyA. (4) khAMtivijayajI (khayarAtimalajI) emano janma paMjAbamAM thayo hato. emaNe TUMkamatamAM saMvata 1911 mAM dIkSA lIdhI hatI. ane saMvata 1970 mAM saMvegI munivarya zrI buTerAvajI pAse dIkSA lIdhI hatI. teone zAstrabodha sAro hato. dhAvasthAmAM azakata chatAM paNa chaTha, adamanI tapasyAo lAgalagATa karyA jatA hatAM. teo tapasIjInA upanAmathI prasiddha che. emanA ziSya munizrI mohanavijayajI hAla vidyamAna che. pAlItANAmAM 1959 mAM emano svargavAsa thayo. (5) AnaMdavijyajI (AtmArAmajI-vijayAnaMdasUrijI) emano janma paMjAba dezamAM levarA gAmamAM saMvata 1893 ne caitra zudi 1 ne divase thayo hato. saMvata 1911 mAgazara zudi paMcamIe duMdraka matanI dIkSA lIdhI, sUtro bhaNyA ane buddhimAna hovAthI artha gaNuM karatAM mUrtipUjAnI zraddhA thaI eTale zrAvakAne zuddha mArgano upadeza daI mUrtipUjAnA zraddhALuo banAvyA emanA upadezathI lagabhaga sAta hajhAra zrAvakAe DuM Dhaka mata cheDI zuddha sanAtana jene mata aMgIkAra karyo pachI paMjAbathI vihAra karI gujarAta AvavA nIkaLyA. mArgamAM mAravADamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. 25 muhapati teDI ane vihAra karatA bIjA paMdara sAdhu sahita amadAvAda AvyA, tyAM buTarAvajI mahArAja pAse saM. 1931 mAM saMvegI tapAgacchanI dIkSA aMgIkAra karI munizrI AnaMdavijayajI nAme temanA ziSya thayA. anya paMdara munio munivaryazrI AnaMdavijayajInA ziSyo thayA. * saMvata. 1943 nA kArataka vadi paMcamIne divase AnaMdavijayajIne pAlItANumAM sUripada malyuM. tyArapachI teozrI vijayAnaMdasUrijInA nAmathI prasiddha thayA che ke kharI prasiddhimAM te AtmArAmajI nAmaja rahyuM. atyAre paNa teozrI AtmArAmajI nAmathI ja oLakhAya che. A mahAtmAnuM jJAna ati vizALa hatuM. upadeza zaktimAM te kaI evuM prabhAva5NuM hatuM ke jethI sva5ra darzanonA zrotAo upadeze sAMbhaLI Azcaryacakita thatA. akhalita gaMbhIra vAgadhArA, vacana mAdhurya, padArthane kuTa darzAvavAnI kaLA ane samayasUcakatA vigere eTalAM badhAM kApraya thaI paDayAM hatAM ke jethI temano upadeza sAMbhaLavA levA talasI rahetAM hatAM. anya darzanIyonAM zaMkAnA samAdhAne paNa evI zAMtipUrvaka ane yukitapUrvaka karavAmAM AvatAM ke jethI te sAMbhaLanAra vAraMvAra AvavAnI IcchA dharAvatA hatA. potAnA sAcA pAMDityathI teo deza paradezamAM prasiddhi pAmyA hatA, nahi ke ADaMbara ane kelAhalathI. munivargane paNa vAcanA ApavAmAM utsAhI hatA ane te paNa evI zAMtipUrvaka ApatA ke jethI hamezA temanI pAse moTo mani samudAya kAyama rahe. bhavya AkRti ane gAMbhIryAdi guNothI muni samudAyamAM temano kAbu paNa prazaMsanIya hate. eTalA badhA lokapriya hatA ke jyAM jyAM vicare tyAM tyAM AjubAjunA gAmomAMthI paNa mahAna leka samudAya bheLe thate. joke temane sAmaiyA vigerethI mahAna satkAra karatA. adyApi surata vigeremAM temanuM sAmaiyuM leke saMbhAre che. cikAga (amerikA)mAM dharma pariSada maLI hatI. temAM mahArAjazrIne AmaMtraNa karavAmAM AvyuM hatuM paraMtu vAhanamAM musApharI karavAthI muni AcAramAM khalanA thAya mATe teozrI tyAM gayA nahIM paraMtu temaNe jenadharma saMbaMdhI eka moTo nibaMdha lakhe, te laIne gAMdhI vIracaMda rAghavajI cikAgo gayA ane pariSadamAM vyAkhyAna dIdhuM. DaoNkTara eDelpha hernalane paNa emanA tarapha bahu mAna hatuM. teozrI vyAkhyAna devuM, vAcanA ApavI, anyanI saMkAmAM samAdhAna karavA chatAM pitAnA niyamita svAdhyAyamAM smalanA thavA detA nahIM. A uparAMta temaNe aneka graMtho paNa lakhyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra, che ke je graMthA temanA aneka zAstronA abhyAsanuM sucana karAvatA AdarapUrvaka vaMcAya che. te prathAmAM 1 tattvaniSNuya prAsAda, 2 jaina tattvAda 3 cikAgA praznottara, 4 ajJAna timira bhAskara 5 sabhyakattva zalyeAdvAra ? jainadharma viSayaka praznottara vigere aneka che, teee } aneka pUjAe, stavaneA, sajhAyeA vigere racI peAtAnA kavitvane paNa anubhava dazAvyo che. saMgIta kaLA paNa temanI prazaMsanIya hatI. teezrI 1947 mAM punaH paMjAbamAM gayA ane zrAvakAne daDha karyA. 1951 nA mAha zudi 13 ne divase paTTImAM 50 jinabiMbanI pratiSThA karI. punaH 1952 nA vaizAkha zudi 15 ne divase 175 biMbAnI pratiSThA karI. AvI rIte jaina zAsanamAM aneka upakAra karI, saMvegI mArgamAM 21 varSa dIkSA paryAyanuM pAlaNa karI, saMvata 195ra nA je di cha ne magaLavAre madhya rAtrIe pAkha dezamAM gujarAMvAlA gAmamAM aneka zikhyAdi munivaryA ane zrAvakavAne zekAtura mukI A jaina zAsananeA jhagamagatA tArA chevaTe paMjAbamAMja asta pAmI gayA gujaravAlAmAM emanA agnidAhanA sthAne eka mahAna samAdhimaMdira baMdhAvavAmAM AvyuM che; e zivAya gujarAta, mALavA. mAravADa, pujAmamAM aneka gAmA ane zaheromAM emanI mUtti sthApana karavAmAM AvI che tathA emanA punita nAmathI aMkita aneka pADazALAe cAle che. siddhagiri upara mukhya TuMkamAM paNa emanI mRtti sthApana karavAmAM AvI che. emanA ziSyo 13 thayA hatA temanAM nAme A pramANe:-1 lakSmIvijayajI, rasatAvijayajI, 3 raMgavijayajI 4 vijayajI 5 cAritravijayajI 6 kuzaLavijayajI pramAdhijayajI 8 udyovijayajI 9 sumativijayajI 10 vIravijayajI 11 kAMtivijayajI 12 jayavijayajI 13 amaravijayajI. sumativijayai kAMtivijayajI ane amaravijayajI e traNa hAla vidyamAna che. tathA zrI lakSmIvijaya, cAritravijayajI, pramAdavijayajI udyotavijayajI, upAdhyAya zrIvIravijaya, pravaka zrIkAMtivijayajI, jayavijayajI tathA amaravijayanA ziSya praziSyAdi parivAra vidyamAna che. sa maLI emanA ziSya praziSyAdi parivAra lagabhaga 90nI saMkhyAmAM che. emanA parivAranA muni vargamAM keTalAka sArA vidvAne, vaktAe, ane lekhaka che. temaja gujarAta, mALavA, mevADa mAravADa, pa'jAba dakSiNa vigere sthaLezamAM vicarI aneka prakAre upakAra karI rahyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. emanA mukhya paTTadhara AcAryazrI vijayakamaLasUrIzvarajI che jeo mahAna bhavyAkRtivALA, pratApI, saraLa ane nispRhI mahAtmA che. emanuM janmasthaLa, mAtApitA. janmatIthI vigere jANavA mATe anekavAra prayatno thavA chatAM e nispRhI mahAtmAnA mukhathI kAMI paNa jANI zakAyuM nathI. temaja emanA sivAya koIpaNa anya jaNAvI zake evuM nathI. lagabhaga sittera varSanI ummare pahoMcyA che, zarIra azakta thayuM che, chatAM bALakanI mAphakaleke gokhe che. gAmaDAomAM vicaratAM tyAMnA ThAkora vigerene jIvadayAno upadeza detAM temanI zaramathI jarA paNa khalanA na pAmatAM bedhaDaka spaSTa upadeza de che. emanA upadezathI aneka hiMsakAe hiMsA choDI che. prAyaH gAmaDAomAM vizeSa vicare che. koIpaNa samudAyanA guNavAna munivarga upara teo bahu prema bharI dRSTie jue che. () AnaMdavijayajI (paMnyAsa) emanuM janmasthaLa vigere kAMI jANavAmAM nathI. emanA ziSya vargamAM hAla munivaryazrI harSavijayajI ziSya parivAra sahita vicare che. emanA parivAramAM nava muniene parivAra che. (7) caMdanavijayajI-emane ziSya parivAra nahoto. 3-premavijayajI-saMvata 1924mAM vAgaDa (kaccha) mAM rahetA yati padyavijayajIne saMvegI dIkSA aMgIkAra karavA bhAvanA jAgrata thaI ane gurUnI zodha mATe gujarAtamAM AvyA tyAM maNivijayajI mahArAjanI saraLatA, zAMti vigere guNothI AkarSAI temanI pAse pharI dikSA levA vicAra karyo ane gohana karI vaDI dIkSA laI temanA ziSya thayA. temanuM nAma premavijayajI dIdhuM. tyAra pachI teo prAyaH vAgaDamAM viryA che. temanA ziSya munivaryazrI jitavijayajI thayA temano janma paNa vAgaDamAM thayo hato. gujarAta kAThiyAvADamAM keTalAMka comAsAM karI teozrI paNa vRddhAvasthAmAM vAgaDamAM vizeSa rahyA teochI paNa eka mahAna tyAgI, tapasvI hatA, vAgaDa dezamAM emaNe mahAna upakAra karyo che Aje A vAgaDa deza emanA upakArane saMbhAre che. gayA varSanA ASADha mAsamAM palAsavA gAme temane detsarga thaye temanA zikhyo munivarya zrI hIravijayajI, vIravijayajI tathA-dhIravijayajI ane harSavijayajI hatA. hAla munivarya zrI hIravijyajI ane harSavijayajI che. zrIhIravijayajInA ziSya vargamAM paMnyAsajI kanakavijayajI gaNI munizrI buddhivijayajI ane tilakavijayajI che. sarva maLI 8 munio vidyamAna che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. 4. gulAbavijayaja emanAM janmasthAna vigere hakikata jANavAmAM nathI. 5. zubhavijayajI teone saMbaMdhamAM paNa vizeSa mAhitI nathI. 6. siddhivijayajI ( AcArya zrI vijaya siddhisurIzvarajI) rAjanagara kSetrapALanI poLamAM ekIvarya manasukharAma temanAM supatni ujamabAda-temane cha putra ane eka putrI hatAM. sauthI nAnA putra cunIlAla hatA. temano janma saMvata 1911 nA zrAvaNa suda 15 ne divase thayo hato. bAlyAvasthAthI ja vairAgyavAna chatAM mAtApitA vigerenA atyAgrahathI lagnagraMthIthI joDAyA, paraMtu vairAgyavAsanAmAM nyunatA thaI nahIM. subhAge strI sukulIna sAnukuLa maLI, jethI bhAvanAne puSTi maLI. chevaTe saMvata 1974 nA jeTha vada 2 ne roja cAritra grahaNa karyuM ane vayovRddha dAdAzrI paM. maNivijayenA ziSya thayA. strInI irachA paNa te avasare dIkSA levAnI hatI. paraMtu pratikuLa prasaMgo hovAthI pAMca varSa pachI saMta 1939 mAM cAritra grahaNa karyuM. hAla mAM teo lagabhaga 70 varSanAM vayovRddha thayAM che. temano rivyA viga paNa mATI che. munivarya zrI siddhivijayajIe prathama comAsAmAM ja pitAnA vinayaguNathI gurUvaryanI prIti saMpAdana karI. kRddhi ane akA gurUnI sevAne sAro lAbha lI. comAsu saMpUrNa thayA bAda anA chatAM guru AjJAne AdhIna thaI pitAnA gurUbhAizrI bhAvajayajI sAthe vihAra karI rAMdera gayA ane tyAM vayovRddha ane glAna munivaryazrI ratnasAgarajInI sevAmAM hAjara thayA. lagabhaga ATha varSa paryata vinayapUrvaka sevA karI temanI prati saMpAdana karI, vyAkaraNa tathA prakaraNAdi zAstra jJAna meLavyuM leka priyatAdi guNothI saMghamAM paNa bahu mAnanIya thayA. tyAra pachI keTalIka mudata sudhI zrImad AtmArAmajI mahArAjanA samAgamamAM rahyA ane sUtra siddhAMtone sAro abhyAsa karyo. pachI pAchA ratnasAgarajI pAse rahyA. keTalIka mudata temanI sevA karI pitAnA ziSya riddhivijayajIne temanI sevAmAM mUkI aneka sthaLoe comAsA karyA ane zAsana sevA bajAvI. saMvata 1957 mAM suratana saMghe Agraha karI panyAsajI zrI caturavijayajI gaNIne bAlAvyA. temanI pAse bhagavati sUtranA yogodahana karyA ane ApATha zudi 11 divase ra7 munivare aneka sAdhvIo tathA anya zrAvaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. zrAvikA vigere samudAya maLI lagabhaga paMdara hajhAra manuSyAnA samudAyamAM paMnyAsa padArAhaNa karyuM. mahArAjazrInI paMnyAsa padavIne mahAtsava suratamAM apUrva thayeA lagabhaga eka pakhavADIyAM sudhImAM dezAMtarAthI sArmi baMdhuenuM AvAgamana, temaneA ananya satkAra, madirAmAM ajAntikA mahetsava, vADImAM pAMca pAna racanA, samavasaraNa, leAkanAlikAnI racanA, lagabhaga trIsa cheADanuM udyApana temAM madhyamAM rahela amUlya cheADanI AkarSakatA tathA anya DeAmAM rahela caMdu, puDIyA, rUmAla vigeremAM rahelI citraracanA, vividha pUjAe, bhAvanA, gavaiyAonAM AkarSaka gAna, vividha prakAranAM vAjItrAnA nAda apUrva apUrva dhArmika vadheDAe ane bRhat snAtra vigere kriyAo ane temAM thatA mAccArAnA mAMgalika dhvanithI e avasare sUryapuranI zeAbhA eka avanIya Ana Mdamaya banI rahI hatI. zAsanabhakti ane temAM dhanADhayAnuM audArya dekhI hajhArA manuSyA anumeAdanA karI punyaupArjana karI rahyA hatA. A mahAtsavamAM lagabhaga ekalAkha dravyanA vyaya thayA haze. dezAMtarAthI cheka kalakattA paryaMtanA zrAvakA agragaNya ghaNAkharA samudAya te avasare A maheAtsavamAM ekatra thayA hatA. evIja rIte 1975 nA mADha zudi paMcamIne divase mhesANAmAM emane AcArya padArApaNu maheAtsava bhAre dhAmadhumathI thayeA hateA. 29 ezrI 1957thI mAMDI adyApi parya'ta daravarSe ceAmAsI tapa kare che. ekavAra varSoM tapa paNa karyA hatA. vIsa sthAnaka tapa paNa ekAMtare upavAsa karI saMpUrNa karyAM. A varSanA cAturmAsamAM cAmAsI cAlu tapamAM aDAnA tapa karyAM hatA. traNavAra traNa traNa mAsa paryaMta maunAvasthAmAM rahI sUri matranI ArAdhanA sabaMdhI upavAsa, AMbIla, nIvI vagere tapa karyA hatA evI rIte tapasvI gurUnA ziSya paNu tapasvI thayA che. emaNe aneka gra MthAnu zeAdhana karyuM che. lagabhaga sIttera varSanI vRddhAvasthAmAM paNa AkhA divasa graMtha zeAdhana kaye jAya che. emanA ziSyA 1 riddhivijayajI 2 kamaLavijayajI 3 khAMtivijayajI 4 caturavijayajI 5 vinayavijayUjha 6 pramAdavijayajI 7 zAMtivijayajI 8 2 vijayajI 9 metravijayajI 10 kesaravijayajI 11 jayavijayajI vigere hatA. hAla 1 ridvivijayajI 2 2gavijayajI 3 medravijayajI e traNa ziSyA vidyamAna che. tathA ridvivijayajI, vinayavijayajI, ragavijayajI, mevijayajI ane kesaravijayajIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. zikhyAdi parivAra vidyamAna che. sarva maLI lagabhaga 35 mu nio vidyamAna che. 7 hIravijyajI:-emanA saMbaMdhI vizeSa hakIkata jANavAmAM nathI. | sarva maLI paMnyAsajI maNivijayajI dAdAno ziSya prAzakhyAdi munivarga lagabhaga 350 nI saMkhyAmAM vidyamAna che ane anya anya sthaLoe vicarI cAritra ArAdhana karI zAsanamAM aneka , prakAre upakAra karI rahyo che temAM lagabhaga 275 uparAMta munivaryo to budivijayajI (buTerAvajI) mahArAjanA samudAyamAM che. samakAlIna munivaro zrImadanA samayamAM pacAsa sibhAgyavijayajI tathA ratnavijavejI vigere kalAnAM samudAyamAM tathA munivaryazrI 5. udyotavijayajI amaravijayajI vigere luhAranIpaLanA samudAyamAM tathA sAgara samudAyamAM munivarya zrI ravisAgarajI tathA ratnasAgarajI vigere ane vimaLa samudAyamAM munivarya zrI dAna vimaLa, paM. dayAvimaLa vigere hatA. bhagavatisUtranA godvahana tathA gaNIpada ane paMnyAsapada, zrImanA guru tapasvI kasturavijayajI ane temanA gurUzrI kIrtivijayajI mahArAjanAM gaNI athavA panyAsapada saMbaMdhI kAMI ullekha maLI Avyo nathI jethI zrImade yogodahana kayAM ane kAnI pAse karyA te naNavAmAM nathI paraMtu te avasare paMnyAsajI rUpavijayajI mahArAja hayAta hatA. temanI pAse athavA samudAyanA anya kAI paMnyAsajI pAse kayA hoya ema saMbhave che. zrImada bhagavati sUtranA gohana to panyAsa sAbhAgyavijayajI pAse kayA che. paraMtu te kayAre karyA te saMbaMdhI be ule jUdA jUdA maLI Ave che. 1 5. gulAbavijayajInA TIpanakamAM lakhyuM che je -guruzrI maNivijayeSu bhadrikamAvi dharmarucyAdi pradhAna guNadarzanAt paMnyAsa zrI saubhAgyavijaya gaNibhiH saMvadakSyakSinandendra jyeSTa zukala trayozyAM siddhAnta bhagavatyAdi yogodvahana kArayitvA gaNipada purvakaM paMnyAsapadaM dtt|| artha -gurUzrI maNivijayajImAM bhakikabhAva tathA dhamaracI vigere zreSTha guNa dekhI paMnyAsa sabhAgyavijayajI gaNie temane bhagavati vigere siddhAMtanA yogohana karAvI saMvata 1922 nA jeTha zudi terasane divase gaNipada sAthe paMnyAsapada ApyuM. A ulekhamAM saMvata 1922 mAM gaNipada ane paMnyAsapada be sAthe thayAM ema lakhyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. 31 wwwmmmmmmwwwwwwwwww bIjo ullekha - sibhAgyavimaLajI viracita pa. dayAvimaLa gaNi caritra racanA garbhita-phATI DhALa 5 mI. AvyA siddhagIrInImAMha, solanI sAlere, tyAM maNivijaya mahArAja, sAdhumAM mAlere; vahyA bhagavatInA joga temanI pAse re, AvyA bhAvanagaranI mAMha, pachI ullAsare 3 tyAM jevuM upadhAnanuM kAma, saMghanuM duHkha kApyuM re, jogya jANI dAdAe tAma gaNI pada ApyuM re; vaizAkha vadi paMcamI dIna vIsanI sAle re, gurU dAnavimala mahArAja, svarga sadhAve re sAjA A ullekha uparathI jaNAya che je saM. 1916 pahelAM gaNi pada thayuM che vaLI paM. dayavimaLane pAlItANAmAM yoga vahevarAvI bhAvanagaramAM gaNipada ApyuM e saMbhavita paNa lAge che kema ke mahArAjazrInAM comAsAomAM saM. 1916 nuM comAsu bhAvanagaramAM thayuM che. mATe bhagavatisUtranA yogadvahana ane gaNipada to saM.1916 pahelAnA gaNI zakAya. ane paMnyAsa pada mahArAjazrInuM saM. 1922 mAM paMnyAsa sibhAgyavijayajInA hAthe thayuM hoya, ema kalpanA karI zakAya. zrImadane bedha. mahArAjazrIno abhyAsa prakaraNamAM jIvavicAra, navatattva daMDaka, saMgrahaNI, bhASya chatrisI vigere cha karma graMtha parvatano hato temaja siddhAMtanuM paNa temane sAruM jJAna hatuM. temanuM vyAkhyAna zAMtijanaka hatuM temanI zAMti ane kapriyatAdi guNothI upadezanI asara bahu sArI thatI jethI mahArAjazrIe jyAM jyAM vihAra karyo tyAM tyAM lokone jJAna, darzana, vrata, japa, tapa niyamAdi saMbaMdhI bahu prakAre upakAra karyo che. tAropaNAdi. - zrIratnavijayajI, ane umedavijayajI e be DahelAnA upAzrayanA samudAyanA tathA harSavijayajI vIranA upAzrayanA samudAyanA tathA dayAvimaLajI e cAra munione bhagavatisUtranA cogaThahana karAvyA. zrI ratnavijayajI, umedavijayajI tathA harSavijyajIne gaNI pada tathA paMnyAsapada ApyAM. ane dayAvimaLajI tathA mULacaMdajIne gaNuM pada ApyAM. e zivAya e parama punita mahAtmAe aneka bhavyAtmAone dIkSA tathA tAropaNa vigere dharma upakAra karyA che. emanA upadezathI navIna maMdiranI pratikAo tathA jIrNoddhArAdi kAryo thayAM che. ekavAra luhAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. nIpaLe tathA ekavAra pATaNa ane bhAvanagara upadhAna vahana karAvI mALa paherAvI hatI e ziyAya paNa upadhAna vahana ane mALa paherAvavAnI vidhio temane hAthe anekavAra thaI saMbhave che. zA. bahecaradAsa sIratedAra jeo potAnA sajajanyathI rAjanagaramAM eka nAmAMkita purA thayA che, temaNe mahArAjazrI pAse upadhAna vahana karI mALA paherI hatI. te avasare upadhAna vahananI kriyAno Adara vizeSa hato, ema te kAlIna munivaryonAM cAra uparathI naNavAmAM Ave che. saMvata 1923 ne AzA zudi bIjane ravivAre mahArAje zrInA upadezathI eka pustakAlayanI sthApanA karavAmAM AvI hatI. zrAvaka maganalAla vakhatacaMda temAM agredharI tarIke bhAga letA hatA. jyAre sthApanA karavAmAM AvI, tyAre gurU mahArAjanA pavitra haste sthApanA karAvI. e avasare muni ka rasAgarajI vigere aneka munio tathA 1 nagarazeTha mAyAbhAI premAbhAI re zA. umAbhAI haThIsIMga kesarIsIMha 3 zA. bhagubhAI premacaMda [ manasukhabhAI zeThanA pitAzrI ] 4 zA. DAhyAbhAI anupacaMda 5 maMchAbhAI 'gokaLabhAI 6 kAuzAha 7 trikamadAsa nathubhAI 8 vADIlAla pAnAcaMda 9 vakIla mANekacaMda me tIcaMda 10 vimaLanA upAzrayavALA joIne tArAma modI 11 vidyAzALAvALA ravacaMda jecaMda subAi 12 zA. gIradharadyAla hIrAbhAI nyAyAdhIza 13 zA. maganalAla vakhatacaMda vigere mahAna zrAvaka samudAya ekaTho maLyo hato. pustakAlapanI sthApanA jevA eka dharma kAryamAM paNa bhAga lenArA zrAvaka varganAM je nAmo jovAmAM Ave che te uparathI te avasare zrImAna vargano paNa dharma kAryomAM bhAga levAmAM ke sAro raMga hato te jaNAI Ave che. prathama nAma nagarazeThanuM jovAmAM Ave che tyAre bIjuM paNa amadAvAda zahera bahAra vADImAM daherAsara baMdhAvI lAkho dravyano vyaya karanAra zeTha haThIsiMga kesarIsIMganA suputra umAbhAI zeThanuM nAma jovAmAM Ave che. trIjuM paNa ANaMdajI kalyANajInI peDhImAM tana mana ne dhanathI tanatoDa mahenata karanAra, udAra ane bAhoza zeTha manasukhabhAinA pItAzrI bhagubhAI zeThanuM nAma jovAmAM Ave che. te sivAyanA bIjA paNa te avasaranA prakhyAta netAo che. e kharuja che je -agrezvarIo je dharma kAryomAM bhAga le che temAM bIjAo paNa hoMzathI joDAya che. maMdira, upAzrayo, pustakAlaya, dharmazALAo, dAnazALAo, vigere sAdhano karI karAvI jJAna, darzana, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnu sakSipta jIvanacaritra. cAritranAM ArAdhaneAmAM jyAre jyAre agrezvarIee sArA bhAga lIdhA che. tyAre tyAre madhyama vargAe paNa temAM sAre bhAga lIdhA che. e ApaNe jaina zAsananA pUrvanA ItihAsathI sArI peThe jANI zakIe chIe. jyAre vastupALa jevA eka maMtrIe saMdha kADhayA, tyAre aneka saMdhapatie taiyAra thayA ane tIrthayAtrA, sAdharmivAtsalya, dIneAdhArAdi aneka kAryo thayAM. eka thAvasyA putre batrIsa strIone tyAgI, kroDA sAnaiyAnA meha nivArI, mAtAne samAvI, dIkSA aMgIkAra karI; tyAre eka hajhAra zreSThI putrAdiee temanI sAthe dIkSA aMgIkAra karI, vidyAvilAsI bheja rAjAnuM nagara badhuM vidvAna, thoDAM varSo upara amadAvAdamAM subAjI cAMda jecaMdanI vidyAzALAmAM zeDa manasukhabhAI, jhaverI cheTAbhAi, zA. maganalAla vigere peAtAnI bANAvasthAmAM zAstrAbhyAsa karatA hatA, te avasare vidyAzALAmAM zaheranA aneka vidyArthIe zAstrAbhyAsa karatA hatA. jemAMnA keTalAe zAstranA ANu sArA zrotAo thai zakayA hatA. zAstrakAro paNa kahe che je:-mannAnano caitra tasavasthA: / atragAmIene AmAM karavuM, karAvavuM ane anumAdana karavuM e traNene lAbha maLI zake che. 33 tIrthayAtrAo-'sauthavu vastramaLato na madhyezramati |' tIrtha yAtrAnA musAphara saMsAranI musApharIthI mukta thaI jAya che lagabhaga pa9 varSanA dIkSA paryAyamAM zrImadetI yAtrAne paNa ananya lAbha lIdhe che. jyAre sammeta zIkharajInI yAtrAnI abhilASA thai tyAre tI sthAna atidUra, AhAra pANInI agavaDa ane vikaTa vihAra heAvAthI anya kAI muni hAma bhIDI zakyA nahIM; tyAre zAstra AjJAne saMpUrNa mAna ApI, ekAkI vihArane kAi paNa prakAre Adara na karatAM, anya muninI gavavA karavA mAMDI, te avasare pokhara nAmanA eka kharatara gIya munivara maLI AvyA. zuddha hRdayanI utkaTa abhilASA AgaLa aMtarAya kayAM TakI zake ! e munivarA taiyAra thayA. kAIpaNa gRhasthatI sahAya vinA gagananI mAphaqa nirAlaMba ane vAyu pere apratibaddU vihAra karI, udarI, vRttisakSepa ane ane rasa tyAga rUpa tapanuM mahumAna karatA, saMvata 1889, 90 ane 91 mAM anukrame banArasa, kIsanagaDha ane puSkaraNAmAM cAturmAsika sthiratA karI, sammetazIkharAdi tIrthonI yAtrA karI, tIrthaMkara mahArAjAnAM punita pAdakamaLathI pavitra thayela bhUminI sparzanA karI, janma saphaLa karyA. purUSa prayatna zuM na kare ! pIstAlIsavAra siddhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. caLajInI yAtrAo karI, temAM traNa comAsA karyA ane keTalIe vAra navvANuM yAtrAo karI. sAtavAra giranAranI yAtrAo karI. pAMcavAra arbudagirinI yAtrA karI. traNavAra amadAvAdanI zaherayAtrA karI. bevAra sUryamaMDana pArzvanAtha | melA. ekavAra saurASTranAM sarva tIrthonAM darzana karyA. ekavAra zidhara pArzvanAthanAM caraNonI spanA karI. gRhasthAvAsamAM paNa ekavAra siddhAcalajI, mekavAra giranAra ane bevAra AbutIrthanI yAtrA karI hatI, jelave vigere sAdhanone jyAre abhAve hatA tevA avasaramAM paNa siddhAcaLa, giranAra ane AbunI tIrthayAtrAne lAbha apAvanAra mAbApanI dhArmika sthiti kevI suMdara bhAvanAvALI haze te A uparathI ja jaNAI Ave che. gurUprema- emanI dIkSA pachI zrI guru mahArAja sAthe keTalA varSa rahyA te sAdhananA abhAve jANavAmAM AvyuM nathI, paraMtu emano guru prema ane gurU bhakti te advitIya hatI, ema temanA AcaraNa uparathI paNa jANI zakAya che. kahevAya che ke guru mahArAjanA Asana pachI paNa jyAre samudAyamAM koI munine peTamAM du:khA vigere sAmAnya vyAdhi thAya tyAre e (saraLa ane gurU bhakA dAdAzrI maNivijayajI mahArAja) pitAnA gurUvarya tapasvI kasturavijayajI mahArAja nAmano jApa karatA karatA dardInA paTa para hAtha pheravatA eTale tene du:khAvo zAMta thaI jato. joke e poteja saraLa ane zAMta paDI hovAthI emane hAthaja evA ladhivAna dAda' ke chatAM guru pratye keTaluM badhuM emanA hRdayamAM mAna ane zraddhA haze ? Aje che kAraNa e punyazALI kahA gurU bhakta ! zrImadunA apratima guNe, bAlyAvasthAthI ja saddaguNI ane dharmAmA mAbApane ugamAM ucharelA A mahAtmAnA guNonuM zuM varNana karavuM ! e mAbApe emanAmAM te te saguNAnI evI akSaya suvAsa phelAvI hatI ke je temanI jaMdagIpata akhUTaja rahI. A vinita munivare potAnI zArIrika zakti pahoMcI tyAM sudhImAM nAnA moTA sarvanI gocarI pANI vigere vAvamAM satata udyama karyo. prasanna mukha kadi jJAna thayuM nahIM, sAnukuLa pratikuLa prasaMgamAM, vihAramAM, tapasyAmAM kadipaNuM vacana ane vadana vikArI na thayAM. maLatAvaDApa eTaluM badhuM ke jethI para samudAyanA koI paNa munionI emanA pratye bhinna bhAvanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 ^^^^^^^^^^ v11/1/w dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. hatI e emanA anya anya samudAyanA munio sAthenA sahavAsothI jANI zakAya che. DahelAnA ke vIranA ke luhAranI poLanA sAgara samudAthanA ke vimaLa samudAyanA saghaLA munio sAthe vicaryA che. ane comAsAMo paNa temanI sAthe karyA che. vaLI pAchaLa jaNAvyA mujaba khAtara gacchIyamuni sAthe paNa sameta zikhara parvatane vihAra karyo, temanI prIti saMpAdana karI, ATaluM chatAM paNa zraddhA ane AcAramAM khAmI na AvI. anyanuM kArya karavAmAM keTalI badhI tIvra abhilASA ke jyAre munivarya zrI siddhiviyajIne dIkSA ApI tyAre potAnI lagabhaga bAsI varSanI pUrNa vRddhAvasthA ane zarIra bIlakula azakta chatAM rAMderamAM ratnasAgarajI masAnA dardathI pIDAtA hatA temanI sevA karavA mATe potAnI zArIrika sthitine vicAra karatAM munivaryazrI siddhivijayajIne temanI pAse mokalyA. teo ekalA jaI zake ema na hovAthI sAthe potAnA bIjA ziSya zubhavijayajIne paNa mokalyA. jo ke AvI avasthAmAM gurUvaryane choDI javuM e temane bhayaMkara lAgyuM, chatAM gurUAzAne AdhIna thaI vinita ziSya gurUne vaMdanA karI, temanI AjJAthI vihAra karyo. hRdaya bhedAyuM paraMtu gurU AjJApAlanamAM svakartavyane adhika gaNatA thyA to paDayA, TA paDayA paDayAja, pachI gurU ziSyano meLApa na thayo. anyanI sevA mATe AvA svArtha tyAgI te mahAtmAne karIzaH vaMdanA ho ! keTalIka vAra tapasvIomAM sahanazIlatAnI nyUnatA hevAthI kaSAya prakRti vizeSa jovAmAM Ave che paraMtu A prazAMta mahA-mAe tene to prathamathI ja dezavaTo dIdho hato. rAjanagaramAM upAzrayone kAMIka pakSapAta hovAthI gRhasthanuM anya upAzraye javAmAM kAMIka zaithilya hatuM paratuM A mahAnubhAva mahAtmAnI prasanna mukhAkRti, gAMbhIrya, zAMti ane asAdhAraNa nispRhatA vigere guNothI AkarSAI prAyaH sarva ke emane darzana ane vaMdanano lAbha letA emanA anubhavIo kahe che je AhArapANI ke kriyAkAMDazivAyanA anya keI paNa avasare emanA hAthamAM pustaka ke navakAravALI prAyaH hAya, navakAravALI gaNavAne vizeSa abhyAsa hato. jJAna dazAmAM jAgrata, pramAdanA parivArI, haTha kadAgrahathI vegaLA rahI, jJAnAdi AcAranuM sevana karatA jyAM sudhI zArIrika sthiti nabhI zakI tyAM sudhI apratibaddha vihAra karI, tapasyA karI, sAmAcArInuM yathAuM zuddha ArAdhana karI, akiMcana, nirUpalepa, nizcaMgI A bALa brahmacArI mahAtmAe lagabhaga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. 59 ogaNasATha varSa paryata vizuddha cAritraArAdhana karI bhavya ane aneka upakAra karyo ane karAvyA. nirvANa pAchaLa jaNAvyA mujaba zArIrika sthitinI maMdatAthI chevaTanAM 14 comAsAM rAjanagaramAM thayAM tyAM paNa yathAzakita tapasyA, bhAvanA. dhyAna vigeremAM samaya nirgamana karatA. evI avasthAmAM paNa ekAsaNathI ochI tapasyA to karatAja nahIM. zarIra divase divase nirbaLa thavA lAgyuM. saMvata 1935 nA Azvina mAsanI ochI AvI e avasaramAM zarIra cheka zithila thayuM chatAM tapasyAnA abhyAsI ane abhilAthI mahAtmAe suda 8 ne divase savAre cAvihAra upavAsanuM mANa karyuM. evAmAM zeTha premAbhAI guru vaMdana karavA AvyA temane mahArAjazrInA upavAsa karyAnA samAcAra maLavI eTale temaNe mahArAjazrIjIne vijJapti karI je-"sAheba ! AvI sthitimAM Aje upavAsa ! mahArAjajIe kahyuM ke mahAnubhAva ! Aje to kare ja joIe, jeTaluM levAya teTaluM laI levuM. zeThe ghaNuM kahyuM paraMtu mahArAjaie to eja uttara dIdhe je "Aje to avazya upavAba karavAja che.' gurU mahArAjanA guNAthI vizeSa paricita hovAthI zeTha samajI gayA ane vizeSa Agraha na karyo. aMdagIbharanI ArAdhanAnA abhyAse kharekharuM kArya bajAvyuM. aNAhArI padanA sAcA abhilASIe je gIbharamAM anekavAra cAre AhArano tyAga karI aNuvArI pada mATe satata prayatna evI chevaTano AThamane divase paNa cAre AhArano tyAga karyo. zarIra bIlakula zithila thaI gayuM chatAM aMdagIbharamAM jemaNe kriyAmAM khAmI na AvavA dIdhI tene chevaTe paNa kema khAmI Ave ! divase saMpUrNa thayo, sAMjhe pratikramaNa karyuM ane saMthArA pirisI bhaNAlI te avasare 5. gulAbavijayajI vigere munivarga ane zrAvakono samudAya pAse beThA hatA gurU mahArAjane saMthArAmAM zayana karAvyuM chatAM guru mahArAja jAgrata dazAmAM dhyAnArUra jaNAyA. mahArAjane pUchayuM " ApanA hRdayamAM zenuM bAna che ?" gurU mahArAje uttara dIdho. 'chattIrthanA rAya nama: " A pramANe dhyAna karatAM kSaNataramAM te parama pavitra zAsana upakArI aneka ziSya praziOonA guru mahArAjane amara AtmA amara vimAna namAM guruvaryonI sevA karavA cAlyo gayo. saghaLuM zunya thaI gayuM. zaheramAM hAhAkAra thaI gayo. AvA zAMta guNI mahAmAnA darzana have nahIM maLe ! arere ! ! ! zuM prasannamuTA ! zuM temanI divya AkRti ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " dAdAnuM saMkSipta jIvanacaritra. 37 have maNi dAdA kyAM maLaze ! te prazAMta divya cakSunAM darzana kyAre thaze ? te gaMbhIra prasanna mukhathI dharmalAbhanA Azirvacane have kyAre sAMbhaLIzuM! hA ! dAdA mahArAja gayA ! prAtaHkAle sarva saMdha bheLo thayo. mahAna gurU guNane saMbhAratA AMkhomAMthI AMsuo pADatA zabane zuddha jaLathI snAna karAvyuM, caMdanathI carcA karI muni veza paherAvyo. pachI suMdara suzobhita mAMDavImAM zarIrane padharAvyuM. hajhAre mukhathI "jaya jaya naMdA, jaya jaya bhadA' nA uccAra thavA lAgyA mArgamAM sthAne sthAne hAtha jeDI vaMdanA karatA leke senA rUpAnA puSpo vigerethI vadhAvavA lAgyA ema karatAM mAMDavI nagara bahAra nIkaLI ane zuddha bhUmi upara caMdanAdinI citAmAM zabane aci saMskAra thayo. ane dAdAzrI maNivijayajInuM nAma, smaraNa mAtra rahyuM. nirvANanA samAcAra ThAma ThAma pahoMcI gayA. sarva kAI sAMbhaLI udAsa thayA. rAMderamAM ratnasAgarajI comAsu hatA tyAM paNa samAcAra paheo sAthe rahelA dAdAzrIjInA ziSya munizrI siddhivijayajIne samAcAra sAMbhaLatAM hRdaya vAhata thayuM, chevaTe paNa gurUvaryane samAgama na thayo. gurU mahArAjanI vaMdanA ane sevAnI abhilASA manamAM ne manamAM ja rahI, AthI ghaNuM lAgI AvyuM, paraMtu bhAvi AgaLa zo upAya ? tama svAmI jevAne paNa chevaTe gurU darzanane viraha rahyo to bIjAne mATe zuM kahevuM. chevaTe munivarya zrI ratnasAgara vigeree temane samajAvI zAMta karyo. saMgha samakSa devavaMdananI kriyA karavAmAM AvI ane temaNe upavAsanuM paccakhANa karyuM tyArathI mAMDI adyApi paryata Azo suda 8 ne divase teozrI darave upavAsa kare che ! dhanya che ! e gurUbhakta ziSyone ! A pramANe paramapujya tapasvI dAdAzrI maNivijayajI mahArAja 18para mAM janmyA, 1877 mAM dIkSA grahaNa karI, 19rara nAM jeTha suda 13 nA divase paMnyAsapada maLyuM ane 197pa nA Aze zuda 8 ne divase svargavAsI thayA, sarva maLI lagabhaga 50 varSa cAritra pAlaNa karyuM. rAjanagara jaina vidyAzALA, vIra. saM. 2450 vi. saM. 180 meghavijaya. bhAdrapada kRNa dazamI. | Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. vIra-zAsananA vAMcaka mahArAyAne trInna varSanI A navala rasadhAra maLe che. gurjara sAhityanI abhivRddhinA A mAMgalika samayAmAM nRtana sAhityAvatAra, jeTalA AvakAra pAme teTalA ochAja kahevAya; e sthitimAM AvakArane lAyaka A prastuta prasAdI janasamAjane Adara meLave temAM navAi nathI. A pustaka prAcInatara loka kathA--jemAM uttama madhyama temaja adhama svarUpanA lokA, lokAnA mane bhAvA, lAkamAM lokAttara strapuchyA, temanI dharma kasoTI, aDaga dharmaparAyaNatA ItyAdika lAsthitinuM yathAsthita varNanapUrvaka vArtAnA nAyaka ane nAyikA vigerenA caritra uparathI aMtima karttavyamAgane upadeza karavAmAM Ave che tevI kathA)mAM lakhAyuM che: ethI AdaraNIya sAhityanA niyamane e anusaratuM che e nirvivAda che. ApaNe vicA rIe teA AdaraNIya sAhityane A eka niyama che keH - sAhitya racanA, vastu ane vicAra ubhayathI nivikAra ane pAyAdvAra heAvI joie. arthAta temAM eTaluM tA bIja maLa hAvu ja joie ke jenuM vAMcana karavAthI vAMcanArane daivI guNAnI zreNI upara caDhavAnuM mana thAya-vAMcanAra peAtAnI mANasAI upara evA kAbu meLavatA thAya ke te peAtAnA jIvana upara sAcA abhimAna pUrvaka joi zake." vADa,maya pavitratAne lApa nahi karanArA A siddhAMtane A pustaka AbAda vaLagI raheluM che te vAMcakAne vAMcathIja svayaM samAze. A vArtAne navalakathA ke aitihAsika navalakathA athavA adha aitihAsika navalakathA kahevI ke nahi ene nirNaya, vAMcakA ene saMpUrNa vAMcyA pachI karIle e icchavA yogya che kAraNa ke A vAtAM, kathA che kharI, paraMtu emAM vividha bhAvA, vividha vana thAonAM vividha citrA, vividha sthaLa tathA samayanAM rekhAdarzanI vividha anubhavo, vividha samAgamA ane pUrva bhava-punarjanmanI vividha tavArIkheA, vividha uDDayanA tathA temAMthI jharatA ttavya mArganA vividha upadeza vigerenuM suMdara Alekhana karavAmAM AvyuM che. eTale kathAnA viDabaka prakArA bAda karIne bAkInA sarva STi suzliSTa prakArAnA samAveza A subodhaka vArtAnA agamAMja bahudhA thaI Aya che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA 6 vAMcanAra sabhya jo rasanA bhAgI haraze teA tene A vArtAmAMthI nave jAtanA rasAnuM yAgya rasa pANu maLaze, itihAsane zokhIna haze tA tene A vArtAmAMthI ApaNI TuMkI smRti pUrvA maneAhara sattva pradhAna itihAsa maLaze, janasvabhAvane abhyAsI haze teA tene te prAcInatara yuganA lakA ane leAka sasthAe, leAkeAnA uddAtta ane anudAtta vicAro jANavAnA maLaze. jaina raulIja kAi evI apUrva che ke tenI graMtha racanAmAM nAnu kAI paNa tattva vicAra ke viveka bAkI hI javA pAmatuM nathI. vAMcakAne jANIne sASa thaze ke A vArtA, mahiSa zrImAn bhAvadevarajI kRta zrIpArzvanAtha bhagavAnanA eka sulita padya caritramAMnA, atyAranA adhaHpatana pAmelA jamAnAne upadezavA ceAgya zIla ane sattva vRttanA eka-svadArA satASa-prasagamAMthI lIdhelI che. A vArtA mULa kathAmAM suMdara rAjAnI kathA' e nAme sabAdhAelI che. tene anulakSI ahIM paNa tenuM nAma sudar rAjAnI suMdara bhAvanA' rAkheluM che. zIla ane sattvanI kasoTI ' e A vAtAnuM upanAma che. e upanAmaja A AkhI vArtAne vastutaH sArAMza ane kathAnI rage ragamAM ramI rahelA ajara prastAva che, manuSya jIvanamAM bhAvanAonu` prAbalya eTaluM adhu raheluM hAya che ke ene mATe banne-mAyanA maya mAinI maya varSanIca (bhAvanA saMsArane nAza karanArI che ane bhAvanA sAMsAranI vRddhi karanArI che uktie sAcI Thare che. sArI sAttvika bhAvanA- samyaga bhAvanAe jevI rIte bhavanAzaka che tevI rIte tethI ulTI kharAba halakI ane mithyA bhAvanAe bhavavadhaka che e enu tattva che. A vArtAnA nAyaka suMdara rAjA ane temanI strI vigeree ucca ane zuddha jIvana saMcAraka bhAvanAe vaDe AtmabaLa sunizraLa rAkhyuM che tathA AtmAne ane zeSa jagatane-rASTrajAnA bhavya utkarSa sAdhyA che. vAMcanAranA Aje zuSka paDI gayelA sakucita thayelA athavA niha kheDAyelA bhAvanAtmaka pradezane khIlavavAne,-uttejIta ane udAra karavAtA, suMdara phaLaprada karavAnA A vArtAne zubha Azaya che. have vArtAnA pAtrAnI najara noMdha karIe; tenA upara vAMcanAra mahAzayAnuM dhyAna kheMcu chuMH-- ApaNA caritranAyaka zrImAna suMdara nareza potAnA kaTTara virodhI pharma zatrune haMphAvavA asAdhAraNa parAkrama kArave che, je Apatti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 prastAvanA. bhalabhalA sarva zAlIone haMphAve te ApattionI sAme thaIne tene ApaNA caritranAyaka zAMtipUrvaka sahana karI le che, sahana karI ApattionA bhara dariyAnI sAmI pAra utarI jAya che. e badhuM tenuM zaurya asAdhAraNa ja kahevAya. ApaNo kathAnAyaka eka rAjAdhirAja che. potAnA zayana maMdiramAM kuLadevono deza sAMbhaLI te je dhayatA jALave che, are ! eTaluM ja nahi paNa du:khanI sAme duHkhane sAmA puramAM taravAno je e nizcaya kare che te to kharekhara teNe kAI ajabaja kArya kareluM che. suMdara rAjanI dharmapatni rANI madanavallabhA eka abaLA che, teNInI pavitra paNa lAvaNyamayI devamUrti upara apAra saMkaTa AvI paDe che, chatAM saMkaTa samayanI teNInI zAMti, zIla saMrakSaNa mATe teNIe darzAveluM addabhuta zaurya, teNInI dhIrajatA ApaNI caMcaLa ane pAmara manodazAne herata pamADanArI che. - te purAtana kALanI satIonA satItvanI divya prabhA vyakta karanArI che. karmanI vicitra gatithI zrIsAra zeThanA bagIcAmAM mahenata majurI karI kuTuMbanuM bharaNapoSaNa karanAra eja sukumAra rANI madanavallabhAnuM sneha bharyuM vartana, sukha ane saMtoSa mAnanAre udAra aMtaHkaraNa teNInI pratibhakti tathA bAluDAMnI prema bharI uchera, (Adhunika) janatAne vyavahArakuzaLatA, kuTuMba vAtsalya ane gaMbhIratAnA anupama pATha zIkhave che. vaLI A vArtAmAM AvatA zrIsAra zeThano dharma prema, Atrita vatsalanA ane udAra caritatA ghaNI anumodanIya temaja anukaraNIya che. suMdararAjAnA rAjyapATa choDI gayA pachI subuddhi maMtrIne kAryabhAra, tenI buddhimattA, kArya kuzaLatA, svAmI pratye teno avihaDa prema, svAmInI caraNa pAduko pratyakSa tenI AjJA dhArakatA vigere viziSTa guNe janatAnA karNa yugalomAM kRtajJatA temaja sAcA svAmI sevaka bhAvano madhura raNakAra Aje paNa raNajhaNAvI zake che: vaLI ApaNu kathA nAyaka suMdara rAjA eka pavita dhAraka che, e tenA saMtoSanI avadhi sucave che. rAjAnA rUpa lAvaNya upara mohita thayelI devaramaNI tene kasAvavA mATe ghaNA hAvabhAva kare che, kaMdarpa dIpaka mIThAM vacano, tathA kApAdaka ceSTAo kare che - AkAza pAtALa eka karI nAkhe che chatAMye te prale bhanomAM potAnuM svara nahI gumAvanAra, are eTaluM ja nahi paNa niSphaLa javAthI vikarIne te devaramaNa kathA nAyaka upara sitama gujAre che te cheka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA mAraNAMtika prasaMgomAM paNa pitAnA zraddhAbaLane TakAvI rAkhanAra e suMdara bhUpALa Ikti damananI parAkASTAe pahoMcele dekhAya che. eja mujaba semadeva sArthavAhanA svArtha sAdhaka viSaya vacanane sakhta pratighAta karanAra, prAtaHsmaraNIya satI dhaureya rANI madanavalaMbhAnI paNa zIlavata pratye aDagazraddhA ane te khAtara teNunI vartamAna sahacarI sahanazIlatA anupama ane Adarza che, A daivI guNe vAsita mAnuSottara (Super Human ) daMpatInA jIvana caritramAMthI udabhavatA A vivekamaya zIla ane satyanA prasaMge zila battathI bhraSTa athavA zithila ane nirvivekI janonAM zucI bhedya ghanatimirathI AcchAdita netro samakSa jalavaMta prakAza pADe che,-durAcAra, svatvavikraya-vikRti tathA nirvikatAne jaDamULathI vinAza karavAnI preraNA kare che, -kaho ke prabhunA nivikArI zAsanamAM darzAvelI anupama tyAgavRtti-svaguNa ramaNatA tarapha te janasamudAyanuM lakSya kheMce che. saMsAramAM Aje punarlagna-vidhavA vivAha vigerenI mAnyatA dharAvanArA lokoe A zIla ane sattvanuM mahAmya vicAravA jevuM che. satIoe baLI maravAnuM pasaMda karyuM che paNa pharI paraNavAnuM pasaMda karyuM nathI ane sattvavAnA prANa vecavAnuM kabUla karyuM che paNa bevaphA thavuM maMjura nathI rAkhyuM; e pUrvano pavana che ane bAkIneethI virUddha-pazcimano pavana che. pazcimanA pavanamAM-arthAta mAnasika vAcika ane kAyika durguNomAM saDI nirmAlya purUvAtana hIna ane khunAmarakIne vaza thaI jatI janatAne je pitAne uddhAra vA kalyANa joItuM hoya to teNe A zIla ane sarvanI gItAmAM puna: snAna karavuM ja rahyuM. jagatanA vyabhicAro ane guNa virodhItAnI je vyavasthA thaI zakita hoya to te zIla ane sattavanA zAstrathI thaI zake paNa bIjAthI nahi; jagatane uMdhu athavA chatuM calAvanAra bhAgyaja zIla ane saravane AdhIna che ? AgaLa jaNAvI gayA tema A kathAne kALa nirdeza karI zakAya te nathI kAraNake mULa graMthakAra maharSi zrIbhAvadevasUrijI zrIpA nAtha svAmIne samyakatva pAmyA pachI je pahele bhava-ke jene samaya ApaNI te lagabhaga smRti bahAra kahIe te cAle-tenuM vRttAMta 1 jInezvara bhagavAnane dharma pAmyAnI pratIti. zuddha deva gurU tathA dharma hatvanI zraddhA, prIti, ne bahumAna vigere. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 lakhe che temAM A kathA upadezAyelI che. zrIbhAvadevasUrijI temanA sama yanA eka mahAna kavI ane sama graMthakAra-16, 14, sAimadhya sama yamAM thayA che, temaNe zrIpArzvanAtha bhagavAnanuM caritra ane temAM AvelI ApaNI A prAsaMgaka vAto je lakhI che tenI pramANikatA ke zAstrIyatA viSe vAda kivA sadehane mATe teA jarAye sthAna hoi zake nahija, mULa caritra to ghaNuMja rasIka ane jJAna tathA anubhavane khatA che. A vArtA beMka temAMthI grahaNa karIne lakhAI che chatAM mULane anurUpa bhASA ane sagaurava jALavavAnA emAM yathAzakti prayatna thayelA che te vAMcakA, vArtAne paricaya karIne je zakaze. vAtAmAM jarUrI sthaLe sthaLe upayogI ane upadezaka DAnArAM prAsaMgika avataraNA karavAmAM AvelAM che. e sarasvatI devInI bahuvidhavAnagIone pIrasanArI A eka kRSA pAtra kathA vAtAnA tattvane dUSaNa rUpa niha hotAM bhraSaNa pa che ema huM mAnu chuM. mAtra e upadezAne vAMcavAmAM vAMcaka mahAbhAge!mAM dhIraja ane jacAvavAnI manetti hAvI joize. vArtAmAM kadAca thaI gayelA pramAda-kavacita skhalanA kAnyi kivA sadigdhatA vigere-doSo mATe, lekhaka mahodaya,-muni mahA rAja zrImAna nAravijayajI ke jethI dharma prabhAvaka AcAya mahArAjA vijayasidrisUrIdharajInA ziSyaratna zAMta guNAdhAra panyAsajI mahArAjathI meghavijayajInA ziSya che; jeozrInI mahAvrata vAsita niSpApa lekhAnI tenI mAnA alaMkAra priyatA mATe avamya mAna upavanArI che ane sAhitya sAgaramAM enI A prathama susAkarI che teebI--vAMcaka mahArazayA taraphathI kSamA ane yogya sudhArAnIja AzA rAkhe. traNa vadhu pahelAM A vArtA ' vIra-rAsana ' mAsikamAM zarU thai hatI te lagabhaga doDha varSa temAM samApta thayelI jovAI hatI. samasta janatA lAbha lai zake tevI rIte Aje vIrazAsanapatranI trIta varSanI puNya prasAdI rUpe ene! sughaDa pustakAkAre punarAvatAra thAya che te beMkane ApaNe, khacita Sita ane upakRta thavA jevuM che. A vAtane odhI taiyAra karanArA ni:svArtha mahArAyAne ane prasiddha karanArA udAra prakAzaka sahAyakone khaja dhanyavAda ghaTe che. prastAvanA. vIra-zAsananA vAMcaka mahArAyAne A upahAramAM vadhAre lAbha te e ApavAnI yAjanA thayelI jovAze ke uparakta panyAsa mahArAjazrI meghavijayajI mahArAjanA haste lakhAyeluM A chellA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. aDadhA saikA upara thai gayelA puNya prabhAvaka mahAzuI maNivajayajI dAdAnu jIvana caritra AmAM ApavAmAM Avelu che. ethI, mArI mAnyatA mujaba, pUjyapAda paMnyAsajI mahArAja zrImalivajayajI mahArAjanA agAdha aitihAsika ane anubhava jJAnAmRtane vAMcakAne prasaMgAnusArI sAro lAbha maLaze! A jIvana caritranA vadhArAthI, prastuta upakAranI bhavyatAmAM upayogitAmAM sAtheja vizeSa vadhArA thayelA gaNAze. vAMcakA A AkhI rasadhArane saMpUrNa vAMce ane samuddhithI sAraedhane grahaNa kare zIla ane sattvavAna thAya e bhAvanAne aMtima vyakata karI atre viramuM chuM. suni ja'avijaya. rAjanagara, jaina vidyAzALA, vi. sa. 1980 bhAdrapada kRSNa 10 sa chapAya che ! chapAya che ! ! chapAya che !!! paropakArI parAkramanI parAkASThA. cAna bhImakumAranuM bhujAmI. paMDita prakAMDa zrI bhAvadeva kRita zrI pArzvanAtha svAminA caritramAthI uSkRta A navalakathA Adhunika kalpanA sRSTine mhAta karanArA prAvanika navalakathAomAMnI eka che. vastu vaNuna ane viSayamAM eN pavitra camatkAra ane ahiMsAnA prema zauya maya mAdha pATha ApanArI che. rAyala uMcA gleja phAgalamAM 12 pejI lagabhaga 250 pejamAM pAkA kuMDAnA suMdara bAinDIga sAthe manahara TAipamAM chapAI Tuka samayamAM bahAra paDaze. agAuthI grAhaka thanArane mATe phakta ekaja rUpIyA pAsTeja alaga maLavAnu` ThekANu -- 43 jaina vidyAzALA. DozIvADAnIpALa-amadAvAda. hAjApaTelanI pALa-amadAvAda. zrI vIra-samAja ophIsa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. 1 pUjyapAda paM. zrI maNivijayajI (dAdA)nuM saMkSipta jIvana pathIka, 2 prastAvanA... ... ... .. *** prakaraNa viSaya 1 luM zayana maMdIramAM kuLadevI ... ra nuM dezAMtara paribhramaNa 3 jI bIsAra zeThanA bagIcAmAM .. 4 madana valalabha haraNa 5 muM paDatA para pATu ** che ke putra vibhAga cha muM vana mArmika prahAra [8 muM devaramaNInI dazA... 9 muM bhAgyodaya ane punaH rAjaya prAti 10 mu putra samAgama * * 11 11 muM pApano ghaDo kuTayA 12 muM subuddha maMtrIno saMdeza ... ing 13 muM rAjadhAnI praveza 14 muM guru samAgama 15 muM dhama pApita ane svarga gamana ... 1pa thI 108 : : : : : : : : * 2 chapAya che : bIbAdha TAipamAM chapAya che ! : 3 vanamAlA. pRpAcAya pama mahaya prInA A devavaMdanamAlA purAtana 8 camakRtine eka asAmAnya bane che. rayala uMcA glejha kAgaLamAM 4 16 pacha lagabhaga cArasAthI sADAcAraso pRDano A daLadAra graMtha che pAkA puThAnA suMdara bAinDIMga sAthe bALabodha (saMskRta) TAIpamAM ! che. chapAI TuMka samayamAM bahAra paDaze. A graMtha aMge bIrAjatA munichevadhArA saMzodhana karAyela che. jaldIthI maMgAvo nAma noMdhAvI che. agAuthI grAhaka thanAra mATe phana savA rUpIyo pisTeja alaga che sAmaTI lenArane sApha kamIzana ApavAmAM Avaze. maLavAnuM ThekANuM-- OM jena vidyAzALA. zrI vIra-samAja ophIsa che kAzIvADAnI poLa-amadAvAda. hAja paTelanI pALa amadAvAda. www~~~~~~~~ ~~~~ ~~ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdararAjAnI suMdarabhAvanA.. yAne zIlasattvanI kasoTI, prakaraNa 1 la zayanamaMdiramAM kuLadevI. ** manahara vRkSa nikuMjothI upazebhita, suramya harIALA udyAna pradezeAthI suthebhita, cittA ka ane AnaMdadAyI mahAna nagarAthI alaMkRta, avRSTi ane ativRSTinA paritAparahita, sarva dezamAM prAdhAnyapada dhAraNa karanAra, A bhUmaMDaLa upara aMga nAmanA eka vizALa deza hatA. jemAM samagra rASTranA maDanabhUta, sarva nagaramAM zirAmaNI, sukhasamRddhithI paripUrNa, dezAntarIya janone AzrayadAtA, vistIrNa ane gaganAvalambI devamadIrA, rAjamahAlayA, ane mahAn dhanADhayAnI suMdaragRhapaktithI, aneka prakAranI darzanIya sAmagrI, AthI paripUrNa dhArApura nAmanI eka nagarI che. je dezanI rAjadhAnInuM zahera che. tyAM parApakAra parAyaNa, parAkramazALI, nItinipuNa, nagara janAne AnadadAyI suMdara nAmanA rAjA rAjya karatA hatA; jenI hRdayAntargata uccatara bhAvanAonI suMdaratA, mukhakamalathI jharatA vacanAmRtAnI madhuratA, bhavyasukhakamalanI suramyasArabhatA, ane tejasvI tathA manahara zarIranI bhavyatA alaiAkika hatI; jenI rAjya pAlananI alaikika kaLA sarva prajAnA aMtakaraNane Azcarya magna karatI zubha AzIrvAdane janma apAvatI hatI. sarva prajA jenA darzananI utkaTa utkaMThA dharAvatI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa : vidrAna kavIzvaro paNa darzAve che ke-"jItrAkRtiex ; guor affghaNuM karIne AkRtine anusAra guNasamUhanI sthiti jovAya che. vyavahAramAM paNa eja sthiti jovAmAM Ave che, svabhAvataH janasamUha, AnaMdI svabhAva ane bhavya AkRti anusAra viziSTa guNAnuM temanAmAM anumAna kare che; AthI ja rAjAne AnaMdI svabhAva, ane harSapUrNa chAyAthI vibhUSita maMdahAsya yukta mukhAkRti, AMtarika ucaguNanuM pratipAdana karatAM hatAM. te udAtta audAryA guNa vibhUSita suMdara rAjAne, sabhAgyanI bhUmikA, mAnasika vAcika ane kAyika vizuddhipUrvaka - tItvanuM sa rakSaNa karanArI, divyavAjIMtramAMthI nikaLatA suMdara svarasamAna supaSTa ane madhura vacanAmRtathI ane akuMThita bhaktithI, priyapatine nima AnaMda utpanna karanArI, rAjavaMzIya satI ziramaNa madanavallabhA nAmanI ekaja rANI hatI. prabhAvasaMpanna rAjAnA aMtaHpuramAM, ane manamaMdiramAM, mAtra ekaja madanavallabhA hatI. rAjAnA uccaguNathI AkarSaNa karAyelI aneka rAjakanyAnA pANIgrahaNanI vijJaptio rAjAo taraphathI AvatI hatI, paraMtu eka patnivratadhArI rAjA sarva vijJaptiene gya pratyuttara ApI sarvane prasanna karate hato. anukrame sAMsArika jIvana vyatIta karatAM satI zIremaNa rANanI kukSIrUpa mAnasarovaramAM haMsa samAna vinayI ane vivekI, potAnA Adarza jIvanathI sarvane Azcarya magna karanAra, svakuLane unnatinA zikhara para ArohaNa karAvanAra, kuLalaphamInA mukuTa samAna, be putra thayA. mahAna vibhUtithI putrano janma mahotsava karyA bAda, rAjAe bane putronAM anukrame kIrtipAla ane mahIpAla nAma dhAraNa karyA, nItidharma pAlaka dhasI rAjAnA udAra hRdayamAM aneka viziSTa puNono vAsa hato ane tethI ja te sarva janamAnya . anullaMghanIya vAvALe hate. sarva prajA tenI A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 luM] zayanamaMdiramAM kuLadevI. pAlanamAM AnaMda mAnatI hatI ane eka avAje tenA guNenuM yazogAna karatI hatI. prajAne saMpUrNa vizvAsa hato ke amArA rAjA je kAMI ane pharamAve temAM amAruM zreya raheluM che, kii paNa amane te unmArga gamana nahija karAve kahyuM che ke-"TUT: pUnAthA, kuLapu f4 nA vA:" guNavAnuM prANIomAM rahelA temanA uccatara guNoja temanI pUjanIyatAnA pratipAdaka che, nahi ke teone veSake teonI ummara guNAnurAgI ke guNapakSapAtInI daSTi mAtra temanA guNa pratyeja hoya che, je tenA zarIra upara rahelA suMdara viSAkathI kSatrIya vIra jaNAto hoya, suMdara javAhara ane suvarNa ratnanA AbhUSaNathI alaMkRta hoya, yAto jIrNaprAya ane aneka jagyAe sAMdhAvALA malIna cIvara dhAraNa karavAthI dInadu:khI kaMgAla jevo jaNAto hoya. bhale te vRddha hoya ke yuvAvasthAnA saMdaryathI vibhUSita hoya athavA te bAlaceSTAmAM ramaNa karanAro bALa hoya. vivekI prANIonI daSTi A sarva avasthAonI upekSA karI ekAMtaguNagrAhiUja hoya che. guNasamUhathI bharapUra rAjAnA aMtaramAM lakattara ane sarvaguNaziromaNI evo eka asAdhAraNa guNa hatuM ke je guNanuM nAma zravaNa gocara thatAM te guNadhArI rAjA pratye pUjyabhAva utpanna thayA vinA na rahe. je mahAna guNanI muktakaThe prazaMsA karI samartha ane sAtizaya jJAnasaMpanna pUrvaRSioe pitAnI jInhA pavitra karI ane samartha zAstrakAroe lekhInI dvArA tene ullekha karI, potAnA kara kamalene pAvana karyA, teja paranArI sahodara guNa rAjanA nirmala hadayamAM rage rage pariNamela hatA. vizuddha brahmacaryanA pAlaka anala punyanA saMprApaka thAya e ni:saMzaya vAta che; paraMtu mAtra anya sIthI parAgamukha eTale anya strIne pitAnI mAtA yA bhaganI tulya mAnanAra eTale ke dezathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa brahmacArI kAMI ochA punyanA bhAgIdAra nathI thatA. jema raNasaMgrAmamAM zatru sanyanI sanmukha chAtIe janArA zatruone kadI paNa potAnI pITha nahi dazAvanArAomAMja muravIrapaNuM, nIDarapaNuM ItyAdiguNonI vidyamAnatA mAnI zakAya che, tevI ja rIte anya strI pratye tenAthI ulaTuM ja vartana karanAra arthAt temanA pratye mAtRbhAva yA bhaginIbhAva dhAraNa karatA pitAnI chAtI nahi dazAvanArA, prANa javA sudhInA kaTokaTInA prasaMge paNa potAnA kuLane kalaMkita nahi kAza, svadharmathI avicalita daSTivALAomAMja sAcI zauryatA, niDaratA ane ajeyatA mAnavAmAM Ave che. te mahAna tejavIonA pratye rAjA mahArAjAo manuSyo te dUra raho paNa mahAna punyazALI RddhipUrNa devatAo ane aneka deva devIonA svAmI deNa vAsalyabhAva dhAraNa kare che, caraNakamalanI sevA kare che ane dareke dareka kAryamAM sahAya kare che. svakAntAsaMteSI purUSa yA svakAntasaMtoSI strI pratye vidhi paNa anukula thAya che. jeonA sadvartananA prabhAve viSama kAryo paNa nirvine samApta thAya che. asahya athavA duHsahya saMkaTa paNa dUra cAlyA jAya che. bhayAkAta aTavI paNa nirbhaya rIte gamana karavA lAyaka thaI jAya che zAstromAM e mahAnubhAvonAM aneka javalaMta daSTAMto darzAvavAmAM AvyAM che. aneka satIzIrAmaNI strIoe pitAnA satItvanA prabhAve mahAbhArata kAryo karyA che, ane aneka dukhIone dama mukata karyA che. tevI ja rIte zIlavAna purUSoe paNa pitAnA AcAra vANI ane kAryo dvArA samagra bhUmaMDalane Azcaryamaksa karyuM che. hRdayanI uccatama bhAvanApUrvaka te paranArIsahAdaravratanuM pAlana karatA ane nItithI rAjyapAlana karatA sattvazAli rAjAnI Urti digaMtaramAM vistAra pAmavA lAgI. uttama svAminI prAptithI atyaMta harSa pUrNa hadayavALI kIrtidevIe AkAzamaMDaLamAM paNa pitAnuM nRtya zarU karyuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 luM] zayana maMdiramAM kuLadevI. arthAt jenA guNanI prazaMsA dezadezAMtaramAM te dUra raho parantu devalokamAM paNa pahoMcI. eka divasa lagabhaga madhyarAtrInA samaye rAjAnA zayana maMdiramAM saudaryavAna ane tejasvI koI strIe praveza karyo. rAjA nidrAhita jAgate beThA hatA, divyarUpavAna strI ekadama rAjA sanmukha AvI pahoMcI. jenI tejasvI mukhamudrA upara zokanAM cinho spaSTa rIte daSTigocara thatAM hatAM, jenuM hRdaya paNa dukhAkAna hovAthI vilDala jaNAtuM hatuM. rAjAe samukha rahelI strIne joI. vAMcaka mahAza ! rAjA sanmukha rahelI strI te kaI mAnuSI naDatI; paraMtu rAjAnI kuLadevI pratyakSa thaI rAjA pAse AvI hatI. zAkAkAnta hRdayavALI kuLadevIe myAna mukhe nIcenI hakIkata jaNAvI. rAjana ! huM tArI kulaparaMparAnI rakSaka kuLadevI chuM. zekejanaka vRttAMta darzAvavA tArI pAse AvI chuM, jo ke te hakIkata darzAvatAM mAruM hRdaya bharAI Ave che, jIhA upaDatI nathI, chatAM nirUpAye te jaNAvavuM paDe che, te jaNAvyA vinA cAlI zake tema nathI. jJAna dvArA je hakIkta meM jANI che te huM tArI samakSa spaSTatAthI pratipAdana karuM chuM. avanipati! alpa samayamAM tAruM sukhapUrNa jIvana du:khamaya banaze. rAjabhavanA sukhano anubhava je tuM kare che te sava sukha tALa daSTipathathI dUra thaze ane duHkhanA mahAna viSama DuMgaro tArI najara AgaLa taravaraze. tArA sukhano uccheda ane duHkhamaya sthiti joI mArUM hadaya kaMpe che. sukhanI avicchinna paraMparAno uccheda aTakAvavAne mATe ane bhAvI saMkaTane uccheda karavA mATe cAre bAjue Avakana karatAM eka paNa mArga maLI zakatA nathI. hRdayagata suMdarabhAvanA saphaLa thAya tevo samaya mArI najare AvI zakti nathI. ame daivI parAkamasaMpanna devatA chatAM paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM sudara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa amArAmAM te sAmarthya nathI ke rAjana ! bhaviSyamAM thavA vALI tArI viSama sthitinA pratikAra karI zakIe; teA pachI manuSyanI vAta teA zI karavI. raNasaMgrAmamAM tIkSNa zasrovaDe sekaDA subhaTapaMktithI jIta meLavanAra mahAna zuravIra ceddhAe paNa du:khanA pratikAra karI zake tema nathI. 27 vAMcaka mahAzayeA ! rAA pratye kathana karelAM kuLadevInAM vacanA upara pUrNa vicAra karavAnI jarUra che. keTalIka vakhate putra kalAdi saMbaMdhI dhArelI dhAraNA saphaLa karavA khAtara jenA samAgama mithyAtva utpanna kare tevA mithyAdanI deva devIonI mAnatA karavAnI adhama bhAvanA aMtaramAM utpanna thAya che. vicAraNA mAtrathI vima nahi pAmatAM tee dhana dhAnya putra kalatrAdinA mAhamAM lubdha thaI patninA prerAyA akaraNIya kAryo karavA tatpara thaI jAya che, jo ke vicArazIla vivekI dharmatattvanA paricitaka ane vAstavika sthitinA jANanArAonAM aMtaramAM kadIpaNa te bhAvanAe utpanna thAyaja nahi, koi vakhata pramAda dazAmAM tevI vicAraNA utpanna thAya teA tarataja anya zubha bhAvanAthI te adhama vicAraNAnuM nirmUla unmUlana kare che, kadIpaNa te vicAraNA temAM kArya rUpe pariNamatI nathI mAtra mehamugdha ane nibiDa ajJAna aMdhakAramAM rahelA prANIonIja temAM pravRtti hAya che. + kuLadevInI hakIkta uparathI ApaNe spaSTa samajI zakayA ke--samartha devatAo paNa karma pariNAmane anyathA karI zaktA nathI. punyadayanA prabhAve keTalIka vakhate prayatna vinA paNa prasanna thayelA devatA| viSama prati dhakeAmAMthI pasAra karAvI svabhAgyAnusAra phaLa prAptimAM sahAyaka ane che. azubha karmanA udaye prANIone prabhAvasaMpanna devatAe paNa kazuM karI zakatA nathI, bhale te peAtAnA bhaktAhAya yA pUrva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1] zayana madiramAM kuLadevI bhavanA snehI hAya yA pitAnA svajana varga hoya. teone sukhI karavAnI pitAnI tIvra bhAvanA aMtaramAM ja vilaya pAme che. te bhAvanA saphaLa karavAne koI paNa mAre temane maLI zakatuM nathI. daSTAMta tarIke ApaNe jANIe chIe je traNa khaMDanA adhipati kRSNa vAsudevanA baMdhu baLadeva cAritra aMgIkAra karI, pariSaha upasargo sahana karI, vizuddha cAritra pAlananA prabhAve paMcama devalokamAM devatA thayA. avadhijJAnathI triIjI nArakImAM viSama saMkaTa sahana karatA pitAnA kRSNa badhune joI hadaya dukhI thayuM. baMdhune naraka du:khamAMthI mukta karavAnI prabaLa icchAvALA baLadeva aneka devatAonA svAmI chatAM paNa kRSNanuM duHkha dUra karavA samartha thayA nahi. devakamAM laI javAno prayatna karyo tenAthI kRSNane adhika adhika dukha thavA lAgyuM. chevaTe kRSNa baMdhune kahyuM bhAI! mane choDI de, tArA A prayatnathI mane adhika duHkha thAya che. upArjana karelAM azubha karmanAM phaLa bhegavavA paDe che, karma pariNAmanI prabaLa sattAne uccheda keIthI paNa thatuM nathI, duSkamanA udaye prANIo AvI vicitra durdazAne anubhava kare che. A uparathI ApaNe jANI zakyA ke pApanA udaye samartha devatAo paNa sahAya karI zaktA nathI. prabaLa pudaye alpa sAmagrI chatAM parAkramI yoddhAo sAme vijaya meLavI zakAya che, kopAyamAna thayelA duzamano paNa leza mAtra virUpa AcaraNa karI zakatA nathI, samathe iMdra paNa jene vake vALa sarakhe paNa karI zakatA nathI, jenuM javalaMta draSTAMta traNa jagatanA nAtha aMtima tIrthapati zrI mahAvIrasvAmi mahArAjA bhavya kamala vanane praphullita karatA rAjagRhI nagarInI bahAra udyAnamAM samavasaryA. te avasaramAM dararoja che para ane eka strInI hatyA karanAra ajuna mALInA bhayathI koIpaNa manuSya vaMdana karavAne mATe jaI zakyuM nahotuM; paraMtu sudarzana zreSTie bhagavaMtanuM Agamana sAMbhaLyuM ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa ati prasanna thayA, romAMca vikasvara thayA ane vaMdana, dharma zravaNanI tIvra utkaMThA jAgRta thai. mahAna prayatne mAtA pItAne samajAvI bhagavAna pAse javA nikaLyeA. mudgarapANI yakSAdhiSThita arjunamALI meAgara ulALatA sudarzana sanmukha AvyA. sudarzane maraNAMta kaSTa jANI sAgArI anazana karyuM. ' sudarzananA punyaprabhAve yakSa kAMi paNa karI zakayA nahi, paraMtu tenuM teja sahana na karI zakavAthI arjuna mALInA aMgamAMthI nIkaLI cAlyA gayA. tyAra pachI sudarzananA sukhathI potAnA saghaLA samAcAra jANI arjuna mALIne potAnA pApanA pazcAttApa thayA ane sudarzananI sAtheja bhagavAnanAM Hzana karavA gayA. dezanA sAMbhaLI, cAritra aMgIkAra karyuM. AtmazuddhinA mArge prayANa karI svakAya sAdhI zakayA. AvI rIte sudarzana ne krura yakSa paNa kAMi karI zakayA niha. kema ke punyazALIone kAipaNa sthaLe dukha nathI. eka sthaLe eka kavizrIe kahyuM paNa che ke:-- ' " " muditAnyapi mitrANi, mukruddhAcaiva zatravaH / nahIme tatkariSyanti yanna pUrvaM kRtaM khayA // " bhAvArtha jo pUrva tathAprakAranuM sahartanaDhArA punya upArjana na karyuM hoya te ati prasanna thayelA tArA priya mitrA sAmarthyasapanna hAya te! paNa tane leza mAtra paNa zAMti nahI karI zake, tevIjarIte je pUrva tathAprakAranu virUddha AcaraNadvArA azubha kama upArjana nahi karyu hAya teA krodhAyamAna thayelA tArA kAra aMta:karaNavALA zatrue paNa alpamAtra parAbhava nahi karI zake. uparyukta vRttAMtathI jANI zakAya che ke tathAprakAranI sukha sAmrAjyanI saMprApti, dhana dhAnya putra kalatrAdi parivAranA cirasthAyi samAgama, tathA teja soMpattinA asadbhAva ane priya vastune viyeAga A sarve peAtAnA zubhAzubha anuSThAnadvArA upArjana karelA puNya ane pApaneja AdhIna che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ */vvvvvv 1 luM] zayana maMdiramAM kuLadevI. kuLadevI rAjA samakSa potAnI duHkha pratikAra viSayaka asAmarthyatA darzAvI kahe che ke te chatAM paNa rAjana ! je tArI AjJA hoya te mArA banatA prayatna vaibhava bhegavavA yogya tArI yuvAvasthA atikAMta thatA sudhI kAlavilamba karUM. rAjAnA mukhathI pratyuttaranI rAha jotI devI mananuM avala ana karI ubhI rahI. rAjAe praNAmapUrvaka devInA mukhathI nikaLatA pratyeka zabdo lakSa pUrvaka zravaNa karyA. te zabdoe vijaLInI mAphaka rAjAnA aMta:karaNa upara asara karI. pagakamI ane niDara rAjA bairya cheDI bhayabhIta thaye, hRdaya paNa zunya thayuM, paraMtu te vyAkuLatA vadhu vakhata rahI nahi. thoDA ja vakhatamAM hArdika vicAraNA parAvartita thaI, zuravIre zairyatAne uttejIta karI, svAbhAvika dhairyatAe aMtaramAM praveza karyo. A avasare rAjAnA mane maMdiramAM suMdara vicAramALAne prAdurbhAva thayo. " ApattinA samaye je manuSya pitAnAM aMta:karaNa vilDaLa nahi banAvatAM svastha rAkhI zake che, niDara zairyatA darzAvatA tenI sanmukha thAya che, teja manuSya potAnA AMtarika baLa upara nirbhara rahI zake che, teone bIjA keIpaNa manuSya taraphathI sahAyanI apekSA rahetI nathI. sInidhi hadayamAM eja vicAra kare che ke-mArAM sarva kAryo mAreja karavAnAM che, te kAryamAM bIjAonI kazI jarUra nathI tema bIjAo karI zake paNa nahi. raNasaMgrAmamAM vijaya prApta karavAnI tIvra abhilASAvALe sAtvika dro pite zastra sajaja karI agragAmI thAya che. zatruzanyanA mukha AgaLa paNa pite pahoMce che. tINa zAstranA prahAro paNa pate sahana kare che, ane vijaya prApta kare che, tevI ja rIte mAre paNa devIe darzAvela bhAvI saMkaTanA yuddhamAM vijaya meLavavAne che." che. daradhi dara rAjA devI nI che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa potAnA AMtiraka udgArA jAhera karyA-he devI ! ciMtA karaze nahi, hRdayane svastha karI, AvI rIte dInatA karavAthI te du:kha dUra thaI zake tema nathI. devI tame pAteja jANI zaMkA che ke jIvAne potAnA azubha anuSThAnadvArA upArjana karelA duSTonA kaTuka klene anubhava karavA paDeja che, temAM koinuM kAMi paNa cAlI zakatuM nathI. aneka prayatno karavA chatAM paNu tathA prakAranA kilaSTa adhyavasAyapUrvaka baMdhAyelAM kAM phaLa ApyA vinA dUra thai zakatAM nathI, tANA tANanAranI mAka AtmA vicitra prakAranA karmane baMdha kare che ane vaNakaranI mAphaka deva ( kamediya ) aMdhane anusAra phaLa arpaNa kare che. tANNA tANanAra jema vicitra varNAdikanA tANA kare ane tene anusAra vaNakara paTa taiyAra kare che tevIja rIte mithyAtvAdika hetuthI pUrva AtmA jevA prakAranA karmanA baMdha kare che tene anusAra udayAvasthAmAM te karmanA phaLanA anubhava kare che. jema nivivekI, vinayahIna, AjJAlumpaka chatAM paNa putra peAtAnA pitA pAse balAtkArathI dravyane vibhAga mAMge che tevIja rIte duSkarma paNa peAtAnA utpAdaka pitA AtmA pAse punyanI mAphka AyuSyanA bhAganI yAcanA kare che, arthAt jIdagInA amuka vibhAga jema punyanA prabhAve sukhamAM vyatIta thAya che tema pApanA prabhAve anicchAe du:khamAM paNa nimana karavA paDe che, mATe devI ! te viSama paristhiti kATI upAye dUra tA thavIja nathI. hAla nahi te chevaTe vRddhAvasthAmAM paNa te upasthita thavIja che tA hAlaja te dukhanA anubhava hA. yuvAvasthAmAMja te saMkaTa sahana karIza. huM te sahana karavAne sajja thayA chuM. devI ApeteA mArA upara snehane laIne du:khanA vilambanA mArga darzAvyeA, paraMtu vicAra karatAM hAlaja tevA samaya vyatIta karavA durasta dhArUM chuM, mATe Apane have vilambane mATe prayatna karavAnI jarUra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ju.] dezAtara paribhramaNa. AvA viSama saMkaTaprAptinA prabhAta samaye paNa suMdara guNayukta suMdara rAjAnA vikasita vadanamAMthI nIkaLatA dhIratA, viratA ane gaMbhiratAdarzaka vacano zravaNa karI devI zokapUrNa hRdaye svasthAne pahoMcI. parAkramI rAjAe dukhaprAptinA avasare cittanI svasthatA sthira rAkhavA khAtara prathamathI ja sukhane pratibaMdha dUra karyo, matalaba ke rAjAne have pUrvasukhanuM smaraNa paNa thatuM nathI. rAjAnuM hRdaya have viSama saMkaTa prApta thayA pahelAM kayA mArga anusaravuM, kaI sthitimAM rahevuM, kayAM javuM, ane kevI rIte dukhane anubhava karavo, e saMbaMdhI vicArazreNimAM ArUDha thayuM. prakaraNa 2 juM, dezAntara paribhramaNa. "ApattimRtyuzatraNA-mavazyaMbhAvinAM bhedaiH| saMmukhairevagantavyaM, nazyatAM hInasattvatA // " C == pattinA samaye ni:satvavAna prANIo pairya khoI bese che ane hRdayane malIna vicArathI Alija gita karI teno parAbhava karavA tatpara thAya che. A SIii saMkaTa prApta thayA pahelAM ja aMta:karaNane evuM kAraka chete nirbaLa banAve che ke jenA pariNAme sukhanA karNapriya vAjItranA madhura svaramAM paNa duHkhanA lezakArI, kora ane bhayAnaka zabda karNagocara thAya che, tejasvI zarIra ane AnaMdapUrNa mukhAviMda nisteja ane zokagrasta thAya che, ane cittanI vihavaLatAthI nikaTa upakArIonuM paNa mAna jALavI zakatA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa jyAre parAkramahIna prANIo AvI rIte duHkhanA avasare aMta:karaNane malIna karI bhayAkrAnta thaI duHkhathI bacavA mATe Ama tema phAMphA mAre che, tyAre sattvazAli vIra purUSa zauryatA darzAvatA teja duHkhanI sAmA ghase che ane dhairyatAnuM avalaMbana karI aMta:karaNa svastha rAkhI zuravIra yoddhAnI mAphaka du:khazagune parAjaya karavA kaTIbaddha thAya che. viSama saMkaTamAM paNa tevI mAnasika vyathAne anubhava karatA nathI. paDatAnuM avalaMbana nahi letAM aMtaramAM uccatara bhAvanAene sthAna ApatA zAMtimaya jIvana pasAra kare che. du:khanI sAmAM thanArA kSatrIyavIra subhaTonA kAryanI anumodanA karatA teonA pagale anusaravA prayatnazIla thAya che. sanmukha rahelA mRtyune dekhIne niSparAkAmIonuM hRdaya tharathara kaMpe che, tevuM kaThIna kArya karatAM je te avasara Ave to kAyene paDatuM mukI prANa rakSaNa karavA khAtara chIdro zodhe che, tyAre zuravIra mRtyunA mukhamAM paga mukI pitAnuM kArya siddha karavA tanatoDa prayatana kare che, arthAta prANAMte paNa te kAryathI pAchA nahi paDatAM saMpUrNa pAra utAre che. kemake "gala 4 ati: paripatrAti" A sUtrane potAnA vartanadvArA satya TharAve che. kharekharA kaTakaTinA prasaMgeja sAtvikonI sAtvikatAnI kiMmata aMkAya che. svaparopakAramAM pravavartamAna thayelA subhaTane maraNano bhaya hoto nathI, je teo maraNane bhaya rAkhe to tevA mahAbhArata kAryo temanAthI thaI zake nahi. kA saMpAdana karavAnI tIvra bhAvanAvALA vinonI rAha juve che, teo ema jANe che ke kacchanI pAchaLa raddhi rahelI che. "vAratA siddhi jyAM satvahInane kArya karatAM aneka AzAo utpanna thAya che ane maraNa dekhI bhayabhrAnta thAya che. A pAkurane Dara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nvvvv wwwwwwwwww 2 juM, 3 dezonara paribhramaNa. kare che. tevI ja rIte jyAre parAkramI subhaTo zatrunI sanmukha jaI zatru taraphathI pheMkAtA tikSaNa zastranA prahAre sahana kare che ane zarIramAMthI nikaLatA rUdhIranI paNa darakAra karyA vinA za tarapha ja daSTi rAkhI pitAnA amogha zastrane upayoga karatA AgaLa dhasyA jAya che, zarIrasaMrakSaNane eka paNa mArga nahi zodhatAM sIdhA zatrunyamAM kezarI karIne paDe che, ane te ja zuravIra zatrune parAjaya karI vijaya patAkA AkAzamAM pharakAvate ane digaMtaramAM kIrtipaTane vistAro anekane AnaMdamagna kare che, tyAre ni:satvavAna zatru sainyamAM rahelA baLavAna subhaTenA ane temanA bhayAnaka zastronA darzanathI ja bhayanI AzaMkA kare ane mArge cAlatAM chupI rIte zarIra saMrakSaNanA chIdro zodhate, raNasaMgrAmamAM subhaTo sAthe prayANa kare che ane jyAre tevo bArika samaya Ave tyAre chupI rIte ceranI mAphaka nAzI jAya che. AvA nimItya subhaTa kadI paNa zatrune parAjya karI vijayapatAkA grahaNa karI zakatA nathI. - zUravIra suMdara rAjAnA hRdayamAM eja vicAraNuM utpanna thaI ke-"A duniyAmAM je prANIo janma pAmI Apatti, mRtyu ane zatruothI bhayabhIta thaI AMtarika baLa gumAvI de che, tenA jevA parAkamahIna bIjA koNa hoI zake ! tyAre kharekharA zuravIra suTa te teja che ke-jeo Apatti, mRtyu ane zatruonI sanmukha gamana kare che, tenAthI parAjaya nahi pAmatAM tene parAjaya karavA sAmA dhase che ane pitAnuM parAkrama pherave che. mATe sAcA subhaTe te avazya tenI sanmukhaja gamana karavuM joIe." vicAravaMta ane vivekI rAjAnA hRdayamAM A vicAro upasthita mAtra thayA eTaluM ja nahi, paraMtu tene amalamAM mukavA mATe kaTIbaddha thaye. uttama prANIonA AcAravicAra ane vANImAM prAya: bhinnatA hatI ja nathI. jema DaravIra gulATa raNavAjIMtranA nAdathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA, [ prakaraNa paNa bhAvI saMkaTane parAbhava karavA sanmukha thayA. ApaNe jANIe chIe ke devInA nA sAMbhaLyA pachI tarataja teNe sukhanA pratibaMdha dura karyA hatA. have rAjAe paNa AgaLa prayANa karyuM. AtmabaLa upara nirbhara rahenAra rAjAe hRdayasAthe nirNaya karyo ke-mAre A rAjya ke rAjamahAlayanI kazI jarUra nathI. mArI vhAlI pativratA prANapriyA madanavallabhA ane mugdhAkRtivALA kipAla ane mahIpAla anne putrAja mArUM sarvasva che, teA A kuTuMba sAthe saTa sahana karavA dezAntara paribhramaNa karavuM eja mAre mATe zreyakArI che. pUrvopArjIta zubhAzubha karmone anusAra prANIonI mati pravartta mAna thAya che. anya zAstrakAro paNa darzAve che keythaa yathA purvakRtasya karmaNaH, phalaM nidhAnastha mihAvatiSThate / tathA tathA tatpratipAdanodyatA, pradIpaddasteva matiH pravarttate // " bhAvArtha-zubha yA azubha kArya dvArA pUrva upArjana karelA karmanA phaLeA nidhAnamAM rahelA dravyanI mAphka A savamAM prApta thAya che ane hAthamAM rahelA dIpaka jema dhakAra dUra karI mArga dekhADe che, tema kamane anusAra prApta thayelI mati te kLenA anubhava karAvavAmAM mArgadarzaka bane che. vAMcaka mahAzayeA ! A sthaLe jaNAvavAnI jarUra che ke--sarva koI kArya siddhinA pratyeka sAdhanAmAM athI paNu e amuka aMze prabaLa sAdhana gaNI zakAya che. athI paNu kaheA ke te kArya karavAnI tIvra utkaMThA kaheA athavA tIvra abhirUcI kahA A sarva zabdo ekaja abhiprAyanA sUcaka che. jema jema athI paNAnI adhikatA tema tema kArya nI satvara saphaLatA ane jema jema athI tvanI nyUnatA tema tema kAryanI niSphalatA, je kArya pratye athI paNu che te kArya ghaNA parizramathI thatu hAya chatAM temAM te athIne kaMTALA AvatA nathI ane shelAIthI te pAra pADI zake che. bhale te kArya hAyate dhArmika hoya yA vyAvahArika haiA. vighnA paNa jANe Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezAntara paribhramaNa tenAthI bhaya pAmatA hoya tema dUra nAzI jAya che. viSama kAryasiddha karatAM kadAca mArgamAM vina Ave te tene uccheda karavAne mArga paNa sahelathI zodhI zake che, jyAM te kArya karavAnI tIvra utkaMThA nathI hotI tyAM pratibaMdhaka na hoya topaNa AzaMkA utpanna thAya che ane bhayathI A kArya mArAthI nahi banI zake, AvA nirmAlya udgAre jAhera kare che, tyAre A suMdara rAjAnA hRdayamAM tIvra athIpaNuM pragaTa thayuM hatuM ane parAkrama paNa tevuM hatuM. jo ke ekaluM parAkama kAryasAdhaka hoI zakatuM nathI. parAkrama sAthe vivekanI paNa jarUra che. vivekavinAnuM kevaLa parAkrama madonmatta hastIsamAna che. tenAthI lAbhanI prApti nahi paNa kevaLa nukazAna ja thAya che, temaja ekle viveka hoya ane parAkrama na hoya to te paNa kAryasAdhaka hoto nathI. zastrakalAmAM pravINa ane duzmanane jItavAnI vidhi jANatA chatAM rogagrasta zacyAmAM sUtele zI rIte duzmanane ya karI zake? A rAjAmAM ubhaya guNa astitva dharAvatA hatA. A duniyAmAM vivekI prANIo pitAnA parAkramathI zuM zuM kAryo nathI karI zakatA ! kahyuM che ke - "vijetavyAlaMkA, caraNataraNIyo jalanidhivipakSaH paulastyA raNasuvisahAyAca kpyH| tathApyAjau rAmaH, sakalamavadhIdrAkSasakulaM; kriyAsiddhi sattve vasati mahatAM nopakaraNe // " bhAvArtha-zastra Adi upakaraNe vijaya prApta karavAmAM jeTalA sahAyaka che tenA karatAM parAkrama vizeSa kAryasAdhaka hoI zake che. keTalIka vakhate to zastraAdi sAmagrI sahita lazkarane mATe samudAya vidyamAna chatAM, niSparAkramatAne laIne a5 sAmagrIvALA parAkramI zatruo ke-jenA vijayanI svamamAM paNa saMbhAvanA na thaI zake tevAo paNa vijaya prApta kare che. AthI kharekharI kriyA siddhi sattvamAM rahelI che; nahi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa zastrAdi upakaraNeAmAM. A uparathI ema paNa na samajavuM ke upakaraNA leza mAtra paNa kArya sAdhaka nathI. aMze e paNa upagArI che. satI sItAnuM haraNa karanAra rAvaNa jevA rAjAnA parAjaya karI laMkA nagarInuM rAjya grahaNa karanAra sAttvika zireAmaNi rAma ke jemaNe (raNabhUmImAM vAnarA jenA sahAyakA hatA) alpa sAmagrI chatAM paNa durgama samudranu ullaMghana karI raNasaMgrAmamAM mahA bhayaMkara rAvaNu rAjAnA ane tenA sahAyaka rAkSasa samudAyanA vinAza karI du ya la'kAnagarInA jaya karyo. A sarva kAnA prabhAva ! sattvane. have sattvavAna rAjAe karmonA pratApe AvI paDelI Apattine saharSa sahI levAnA vicAra karIne vivekI, vinayI ane sarva kAryamAM sahAyaka buddhinidhAna subuddhi maMtrIne elAvI videzagamananA Atmika nirNaya jaNAvyA ane nyAyapUrvaka prajApAlananA yAgya upadeza ApyuMA. rAjyavRddhi ane prajAne sukhanI prApti ubhaya dhyeya maMtrInA aMtaramAM anyanAdhikapaNe rahelA hatA, chatAM paNa prajAsaMrakSaNanI udAra bhAvanAthI prerAyelu` rAjAnuM hRdaya te preraNA karavA cakyuM nahi. vaLI sAthe sAthe jaNAvI dIdhuM ke videzamAM huM kaye sthaLe chuM ? mArI kevA prakAranI sthiti che? te sa MbaMdhI koipaNa hakIkata jANavA mATe kAMipaNa pravRtti karIza nahi.'rAjAnA mukhamAMthI nIkaLatA A zabdoe maMtrInA hRdaya upara atyaMta AghAta karyAM. sevakavatsala udAra ravAmInA aciMtyA bhAvi virahanI vAta sAMbhaLI hRdaya bharAI AvyuM. svAmibhakta sevakAne svAmInA samAgamamAM vizeSa Anada heAya che, susvAmInA viyegane teo kadI sahana karI zakatA nathI, sAce svAmisevakabhAva tyAMja rahelA heAya che ane teja seva upara svAmInI amIbharI draSTi sadAne mATe sthAyI svArtha dhanAmAM niha laTAnAM pAna ane pUrvaka vadhAvI lai peAtAnI bhalAma che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ne www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 2 ju.] dezAtara paribhramaNa, karI pairya ApyuM. svAmInI AjJApAlanamAM pitAne dharma mAnatA maMtrIe rAjAnAM sarva vacanone AdarapUrvaka svIkAra karyo. tyAra bAda sarva vRttAMta sukha duHkhanI saMvibhAjaka potAnI prANapriyAne jaNAvyuM. rAjavaMzIya vIra kSatrIyANImAM te kSAtra teja jhaLakatuM hatuM. patinI AjJAnuM pAlana karavuM e kulIna strIonI pharaja che eTalA mAtrathI ja nahi paraMtu je vicArothI rAjAnuM hadaya alaMkRta thayuM hatuM te ja vicAre rANInA hRdayamAM paNa saMkuma pAmyA. patinA vacanane anusAra rANI taiyAra thaI ane pitAnA banne bALakone paNa taiyAra karyA. bhAvi avasthAne ucita veSa aMgIkAra karI, sarva rAjavaibhavano taraNAnI mAphaka tyAga karyo. vaibhavanA tyAga vakhate paNa jenA mukha uparavikAranI chAyA sarakhI paNa dekhAtI nathI evA teoe zAnta cite nagarane tyAga karI, araNyane mArga svIkAryo. je rAjAne rAjamahelanI bahAra javAnI abhilASA thatAMnI sAthe ja aneka sukhAsano hAjara ja hoya, eka zabdano uccAra karatAM ja seMkaDe sevakonI salAmo hajuramAM khaDI thAya, teja rAjAne eka paNa sevaka vinA ane vAhana vinA page cAlIne araNyamAM javAne avasara Avyo, astu, te sthitimAM paNa sAtvika rAjAnA cittanI nirmaLatA vinAza na pAme, paraMtu jeNe kadI janAnAnI bahAra paNa paga mukyA nahi hoya, jenA saMrakSaNanI khAtara zaya sahita seMkaDe dAsIo sAthe ja rahetI hoya, te sukemala rANI ane mugdha putra tenI zI dazA ! eka paNa dAsI vinAnI rANI patinI sAthe pitAnA putrane AgaLa karI cAlavA lAgI. kaThera bhUmino sparza nahi karanAruM ane sukomaLa zadhAmAM zayana karanAruM A rAjakuTuMba kAMTAkAMkarA ane kacarAthI vyApta ane vAraMvAra pagamAMthI nikaLatA rUdhIrathI le pAtI kaThera bhUmI para avizrAntapaNe gamana karavA lAgyuM. kamapariNAma rAjA A saMsAra nATayabhUmI para jeTalA nATaka na karAve teTalAM ochAM che. rAjAe rAjAno, rAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa jAya mahAlayane, anya svajana varganA, sujJa maMtrIone, sarva prajA janAnA ane chevaTe sarva sukhanA sAdhanAne, are anya tA dUra raheA, zarIranI mamatva dazAneA paNa tyAga karI avasthA ucita veSa dhAraNa karyA hatA. AvI dhairya dazAnA zIkhare paheAMcelA rAjAne paNa meAha pArata pathI hRdayamAM AvA vicArA utpanna thayA: " mArganA zramathI thAkI janArAM ane kSudhA tRSAthI pIDAtAM zuravIra chatAM paNa amaLA prANavallabhA ane kumaLAM anne khALakonAM rakSaNa khAtara thADu dravya mArI pAse rAkhuM ke--je avasare kAma Avaze." rAjAnI A sarva AzAe AMjhavAnA nIra jevIja hatI, chatAM nadInA pUramAM DUbate manuSya jema taraNAnA Azraya karavA jAya tema rAjAe pracchanna rIte mUlyavAna hIrAnI vIMTI pAse rAkhI. mugdha khALakA ane strInA mAhamAM muMjhAyela rAjAne khyAla na AvyeA ke rAjya che ane dAridrAvasthA pragaTa thAya che, te avasare ATaluM paNa dravya mArI pAse kema TakI zakaze ! thayuM paNa temaja. aDe ! karmanI kevI vicitra sthiti ! prANI dhAre che zu` ane vicitra karma pariNAMma kSaNa bharamAM te dhAraNAne kevI chinnabhanna karI nAMkhe che! eTaluM paNa rAjAnuM sadabhAgya na hatuM ke te AMtarika abhiprAya saphaLa karavA viTIne potAnI pAse rAkhI zake; divase karelA pravAsanA zramathI jaMgalanA mArgamAM nidrAdhIna thayelA rAjAnI gupta rAkhelI vIMTI nizAcarA cArI gayA. rAjAnI saghaLI AzAe pralaya pAmI. leAkamAM paNa kahevata che ke naJIkha e DagalAM AgaLanuM AgaLa." te avasare sarvanA bhAgyanA udaya evAja hatA. jethI rAjAnI eTalI paNa AzA saphaLa na thaI. nidrAmukta rAjAe bhAgyanI sAtheja gaela vIMTInI tapAsa karI paNa na maLI " paDatA para pATu nI jema rALanI sthiti thaI, chatAM paNa parAkramI dhIra vIra suMdara rAjA cittamAM glAnI niha pAmatAM devI vacanAnusAra vAstavika sthitine vicAra karavA lAgyA. 27 sattvavAna suMdara rAjA vizrAntirahita zArIrika kaSTonA 18 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RA ] kezAntara paribhramaNa, 19 anubhava karatA mArge prayANu karI rahyo che, paraMtu sAthe rahelI madanavaabhA parAkramI chatAM paNa strI jAtine laIne kAyara aMta:karaNavALI ane kAI paNa vakhate AvA pravAsa nahi karelA hAvAthI thAkI gai ane cittamAM sheja glAnI pAmI. chatAM utsAhI rAjAe zAMtibhayAM vacanAmRtAthI zAMta karI, cAlu pravAsamAM uttejIta karI. vivekI rANIne sthira karatAM rAjAne vizeSa parizrama paDatA na hatA. kAraNake rANI pAte paNa rAjAnA vicArane anusaravAvALI ja hatI. abhilASA thatAMnI sAthe sevakAdvArA jene suMdara bhAjananI prApti thatI hatI. kSudhA ane tRSA e vastu zu haze tene svane paNa khyAla jeAne AvI zakayA nahAtA, te banne nAnA bALakA jaMgalanA kAMTA kAMkarA ane kacarAvALA viSama mArga mAM prayANa karatAM thAkI javAthI ane kSudhA tathA tRSAthI pIDA pAmavAthI kAjanaka rUdana karavA lAgyA. mAtA pAse AvI bhAjananI yAcanA karI, kaMTha zuSka thai javAthI pANI mAMgyuM. suMdhA tRSAnI pIDAthI rUdana karatA mALakonA karUNAjanaka avAjathI mAtApItAnuM hRdaya bharAi AvyuM. vaibhavatyAga vakhate hRdayamAM je du:kha utpanna nahAtuM thayuM te du:kha A avasare udbhava pAmyuM. putra kalAdi pratye alpa mAtra paNa meha prANIone kevI vicitra sthitimAM mukI de che. A avasare mAtA pItA peAtAnA bALakonI pIDA dUra karavAne ane bhUmI para paDatAM abindune rokI zAMta karavA khAtara svAdiSTa leAjana pANI kyAMthI lAvI Ape. cAre bAjue najara karI paNa sAmagrInA abhAve kSudhA tRSAnI pIDA bhAjanadvArA tA zAMta na karI zakayAM paraMtu dhairya pASaka madhura vacanAmRtathI AzA ApI bALakAnA tama aMta:karaNane zAMta karyAM. mukhya bALakonA hRdayamAM te vAcika zAMti kayAM sudhI TakI zake. thoDA paMtha kApyA bAda krI paNa khaLakA pUrva sthitimAM mukAyA. pharIthI paNa rAjAe cAre dizAmAM dUra STi pheMkI, jalAzaya dekhI AnaMda pAmatA tyAM gayA, jaLa lAvI putrAnI tRSA zAMta karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA, [ prakaraNa ane phaLadrupa vRkSa joI suMdara phaLo bAlake mATe lAvI, sudhAturanI sudhA paNa nivArI. svAdiSTa bhojana ane rasapUrNa phaLono AsvAda lenArA bALakane AvA nirasa phaLothI te zAMti to prApta na thaI, paraMtu te bhojananA abhAve A bhajana paNa sAmAnya mIThuM lAgyuM. rAjA A pramANe mArgamAM vAraMvAra sudhA ane tRSAtura bALakane sAmagrI sadabhAve vastuo lAvI ApIne ane vastu prAptinA abhAve madhura vacanAmRta arpaNa karIne du:khI bALakonA aMtaramAM zAMti reDato hato. anukrame araNyanA viSama mArgamAM rANIne ane banne bALakone AzvAsana ApatA ane samajAvato ekaja dizA tarapha mahAna paMtha ullaMghana kI keTalAka divase dhArApura nagarathI ghaNu yojana dUra nikaLI gaye. --- -- prakaraNa 3 ju. zrIsAra zeThanA bagIcAmAM. : thI ane svabhAvata: AnaMdI, prajAjanothI parine pUrNa, nagaranA samagra guNothI vibhUSita, ane kara digaMtaramAM vistAra pAmelI ujajavaLa kIrtithI dvara dezAntarIya jano paNa jene jovAnI tIvra BossnI utkaMThA dharAvatA hatA tevA eka bhavya nagaranI bahAra najIkamAM koI mahAna dhanADhaya zreSThine, aneka jAtanA vRkSa maMDapothI bharapUra, darzanIya ane AnaMdadAyI bhinna bhinna jAtIya puSpanA cheDe ane velaDIethI alaMkRta, mahAna vistAravALe suMdara bagIco hato. je bagIcAmAM tenA mAlika udAra zreSTinI kRpAthI aneka kuTuMbane rahevAne mATe bhinna bhinna sthaLe Azraya maLI zakahate. ane navAone maLatuM paNa hatuM. eka avasare avicchinna prayANathI musApharI karatA keTalAka musAphara mArganA zramathI zramita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ju.] zrIsAra zeThanA bagIcAmAM thayelA hovAthI koI AzrayanI zodha karatA A bagIcA lagabhaga AvI poMcyA. jeonI bhavya mukhAkRti jenArane A kaI rAjavaMzIya kuTuMbanA hoya tevuM sahaja bhAna thaI AvatuM hatuM. temanI lAvaNyatA che ke apUrva jaNAtI hatI chatAM mukha upara musApharInA TADhataDakAthI zyAmatA chavAyelI hovAthI teonI mukhamudrA kAMIka nisteja mAluma paDatI, je uparathI sanmukha rahelo manuSya ema kalpanA karI zake ke A musApha kaI ApattinA saMkaTamAM sapaDAyA haze. temanA zarIra upara rahelAM vastro paNa tevAja prakAranI sthitinuM varNana karI rahyA hatAM. thAkathI dhIme dhIme cAlatA musApharoe zeThanA bagIcAmAM praveza karyo. zeThanI pAse pahoMcyA, temanI bhavya mukhAkRtie temanA aMtaramAM rahelA ujavala zubha guNone prakAza karyo. dayALu ane vivekI zeThe musApharonI sthiti temanI mukhAkRti ane veSathI jANI lIdhI. zeThanA hRdayamAM dayAne pravAha vahI rahyo. udAra zeThanA audAryanI parikSA temanA AgaLanA vRttAMta uparathI vAMcako svayaM kalpI zakaze. kRpAvAna zeThe musApharone rahevA mATe egya makAnanI sagavaDa karI ApI. musAphare prasanna thayA ane darzAvelA sthaLe pitAne utAre karyo. zeTha paNa potAnA anya kAryamAM parovAye. vAMcaka mahAza! uparanA vRttAMta uparathI samajI zakyA hazo ke A musApharo te ApaNI kathAnA nAyaka suMdara rAjA ane temanuM kuTuMbaja hatuM. araNyanA mArgamAM kSudhA tRSA TADha taDakAnI duHsahya vedanAone anubhava karatA pRthvIpura nagaranI bahAra zrIsAra zeThanA bagIcAmAM zeThanI kRpAthI prApta thayelA makAnamAM Azraya karyo. zrIsAra zreSTi emaja jANatA hatA ke musApharInA thAkathI thAkelA AkaI sAmAnya musApharoja che. karmapariNAmanA vicitra cakramAM caDelA rAjAnA aMtaramAM kuTuMbanI ane pitAnI udarabharaNanI vicAraNA kurAyamAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa thai. zeDanA taraphathI Azraya maLyA paNa have zuM karavuM. hajAro ane lAkhA manuSyAnuM bharaNapoSaNa karanAra mahAt dezAdhipati rAjAne paNa bhAjananI prApti muzkela thai paDI, sekaDA rAjAo ane rAjaputrA jemanI AjJAnu akhaMDa pAlana kare, jenA mukhamAMthI eka zabdanA uccAra thatAM sekaDA sevakA kArya karavA tatpara thai jAya, samartha zatrue paNa jenuM nAma sAMbhaLI bhayAkrAMta thAya, tevA parAkramI rAjA mahArAjAone uMTanI pIThe samAna varka ane viSama karmasthiti evI durdazAmAM sthApana kare che ke je sAMbhaLatAM paNa hRdaya kaMpI uThe. nyAyAcArya vAkendra zrImada cazeAvijayajI mahArAja viracita jJAnasAra sUtramAM paNa darzAvyu che ke-- " yeSAM bhrabhaMgamAtreNa bhajyante parvatA api / tero karmavaiSamye bhUpaibhikSA'pi nApyate // " bhAvArtha -jeAnI bhRkuTInA bhaMga thakI mahATA parvatenA paNa curA thai jAya tevA zuravIra rAjA paNa karmanI viSamatAthI udarapoSaNane mATe zAMtipUrvaka zikSA paNa pAmI zakatA nathI. R saMsAranA dareke dareka prANIe karmavipAkane paravaza che. du:kha vakhate dhIraja dhAraNa karanAra ane zuravIra chatAM paNa rAjAnI, te sthiti na hatI ke, mahenata mancurI karIne paNa dravya kamAi potAnu ane potAnA kuTuMbanuM bharaNapoSaNa karI zake, kAraNa ke teNe dI paNa tevAM kAryo karyA nahAtAM. rAjyavaibhavamAM mazkula rAjAne kadI tevI dazAnA svapramAM paNa khyAla AbyA nahAtA. anyanuM kArya soMpAdana karI temanI prasannatA prApta karavAnI kaLA rAjA zIkhyA na hatA. sukANamAM kahIe teA kAryathI anabhijJa rAjA kuTuMbanA bhAra nirvahana karI zake tema na hatu, ane putrAnI paNa hajI bAlyAvasthA hatI eTale tee paNa kAryamAM sahAyaka banI zake tevI AzA vyartha hatI, chevaTe satIdyAreya rANI manunanaTTabhA upara sarva kuTuMbanA bhAra AvI pahoMcyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 juM] zrIsAra zeThanA bagIcAmAM, 23 sujJa mahAza! vivekI rANI strI jAtI jene lekamAM abaLA kahevAmAM Ave che te pitAnuM sabaLapaNuM kevuM prakAzita kare che ane pitAnA pati ane putranuM kevI rIte saMrakSaNa kare che teja jevAnuM che. svAbhAvika rIte jema purUSamAM pitAne yogya kArya karavAmAM dakSatA hoya che, tema strIomAM paNa svasAdhya siddha karavAnI kaLA prApta thayelI hoya che. sAmAnya manuSyathI mAMDIne thAvat dhanADhya, rAjAo, mahAjAo ane chevaTe cakavatI - ene paNa adhikAra paratve te te kalAomAM kuzalatA prApta karavAnI avazya jarUra che. jemake-bhUmIpatione mATe nItipUrvaka rAjataMtra calAvavAnI kaLA, zastrakaLA, raNasaMgrAmamAM vijayapAptinI kaLA, gunhegArone oLakhavAnI kaLA, prajA saMrakSaNanI kaLA, rAjya deza dravyAdi vRddhinI kaLA, ItyAdi aneka prakAranI kaLAo prApta thayelI hoya to ja sAcA pRthvIpati ke prajAnA nAtha thavAne lAyaka thaI zake che. sAmAnya purUSomAM paNa kuTuMbapaSaNa khAtara dravyaupArjananI kaLA, mAtA pitA putra kalatrAdi saMrakSaNanI kaLA ityAdi aneka kaLAo ke je kaLAe vyavahAra mArgamAM ane dharma mArgamAM piSaNa karanArI hoya tevI kaLAonI khAsa AvazyakatA che. te kaLAvAnane vyavahAra mArga paNa janasamUhane anukaraNa karavA lAyaka banI zake che. jevI rIte purUSavargane aMge joyuM tevIja rIte strIvargo paNa potAne gya gRhasaMbaMdhI sarvakAryomAM pravINatA meLavavI joIe tyAre ja tene gRhasthAvAsa zobhe che. bAhya vyApArAdi kAryonI kuzaLatAthI prApta thatI zobhA jema purUSa vargane AdhIna che tema gRhakArya saMbaMdhI sarvasva zobhA strIvargane AdhIna che. bhale zrImaMtane tyAM utpanna thaI hoya ane zrImatAImAM ja ucharelI hoya te paNa bAlyAvasthAmAM ja sAmAnya kAryathI AraMbhIne mahAna kAryo sudhInA saghaLA anubhavo suzIla mAtAe pitAnI putrIne ApelA hovA joIe. putrInI jIvanacaryA sukhamAM nirgamana karAvavAnI abhilASiNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa mAtA te kAryAthI dipaNa anabhijJa niha rAkhe. te emaja dhAre che ke mArI putrInuM sukha AmAMja rahelu che. mAtAnI AjJAnusAra vartana karavAvALI te putrI bhaviSyamAM sarva kAinu sanmAna pAme che ane anukrame kAryamAM vizeSa dakSa thatI jAya che. bhale punyanA prabhAve te te kAryo karavAne avasara prApta na thayeA hAya tApaNu kArya dakSA kadAcit tevA avasara Ave tyAre viSNuLa nahi anatAM dhIraja dhAraNa karI kaThIna prasaMge| sahelathI pasAra karI zake che ane kArya niha karatAM chatAM paNa kArya karanAra anya manuSyanI kiMmata AMkI zake che. sudara kArya karanAra pratye tene sadbhAva jAgRta thAya che ane pariNAme te kArya mAM uttejana maLavAthI te sevaka svAmInu kArya ha pUrvaka vadhAvI leche. Ama kAryadakSa manuSyeA peAtAne ane parane sukhanA mArgamAM prayANa karAvI zake che. rANIne AlyAvasthAmAM tevA prakAranuM unnata zikSaNa maLI zakyuM hatu ke jenA prabhAve kArya kuzaLa thai hatI ane sAmAnya rIte gharanA kAmakAjamAM strIonI kuzaLatA hAya che. kuTuba pASaNanA sava bhAra rANI upara AvI paheAMcyA hatA. vivekI rANInA hRdayamAM patiprema ane putraprema rageraga ramI rahele. hatA ane tene mATe prANAMta kaSTa sudhInAM kAya karavAne rANI taiyAra ja hatI ane eja suzIla satIonu jhagajhagatu javAhIra che, tyAMja kharI premanI kaseATI che. je kArya karavAnA svaramAM paNa kadI khyAla nahi Avye hAya te kArya rANIne pati ane putrane mATe karavAnI pharaja paDI. chatrIsa prakAranI suMdara rasavatIne upabhoga karanAra kuTu ane karma pArataMtryathI udara poSaNa mATe phAMphAM mAravA paDe che. hA! karmanI gatI gahana che. sukeAmala rANI bagIcAmAM rahelA pADAzIone ghera vAsIdu vALavuM, daLavu khAMDavuM, pANI bharavuM vigere strIone yogya majurI karI mahAmuzIbate sarvanA bhAjananI sAmagrI taiyAra karI zake che, chatAM paNa peAtAne kRtakRtya mAne che. A sthaLe eja vicAravAnu che ke patibhakta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 3 juM] zrIsAra zeThanA bagIcAmAM strIo viSama sthitimAM paNa patinI bhakti karI pitAne janma kevI rIte kRtArtha kare che. Adhunika samayamAM dharma vinAnI zuSka vyavahArika kelavaNanA prabhAve svataMtratAnA paDadA nIce svachaMdatAne anubhava karatI ane pati taraphanuM leza mAtra IcchAvirUddha vartana dekhatAnI sAthe mayadAnuM ullaMghana karI unmArge gamana karanArI ane pati tarapha kaThora vacanane prahAra karI samAna hakaka mAMganArI strIoe khAsa vicAravAnI jarUra che ke-samAna hakka eTale zuM ane te zAmAM rahele che? zuM moTaramAM ke bagIomAM sAthe bebI saphara mAravAmAM, jalasAo levAmAM, nATaka sInemAnA dazya dekhavAmAM, papurUjenI sAthe zaikahenDa karavAmAM, ke buTa sTokiMga caDAvI mADama sAheba banavAmAM hoI zake che? vAstavika sthitinI ajJAnatAne laIne suvarNa ke hIrAnI brAMtithI pIttaLa ke kAcano. TukaDe hAthamAMthI chuTI zakato nathI ane jyAM pitAne sAcA samAna hakaka jaLavAya che, jyAM pitAnA vyavahAra ane dharmanuM paripUrNa rakSaNa thAya che, tyAM AgaLa daSTi sarakhI paNa jaI zakatI nathI. zANI ane suzIla strIonuM to eja kartavya che ke, dharmamAM, nItimAM, zuddha vyavahAramAM amAruM kuTuMba kema AgaLa vadhe, te saMbaMdhI vicAra kare, tenA sAdhanamAM pravRtti kare ane karAve, pitAne gya dareke dareka kAryothI patine sahAya karI temanI prasannatAmAMja pitAnI prasannatA mAne, pitAnA samAgamamAM AvatA pratyeka manuSyane pitAnA Adarza vinaya ane vartana dvArA AnaMdita kare, putra putrIAdinA bAhya zarIra saMrakSaNanI sAthe atyaMtara zarIra pratye saMpUrNa kALajI rAkhe, svalpa mAtra durgaNanI paNa upekSA nahi karatAM tene jaDamULathI umUlana karavAno prayatna kare ane divase divase bALakanI vayavRddhinI sAthe suMdara guNonI vRddhi tarapha puratI kALajI rAkhe, pitAnA, pitAnA kuTuMbanA ane sarva Azrita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annannan suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa manuSyanA aMta:karaNane umadA dharmabhAvanAothI navapallavita re. rANI madanavallabhAe sAce samAna hakka prApta karI pitAno dharma athavA pharaja adA karI. AvAM strIrane te bhAvyavAnane tyAM hoya che te daMpati :khasamudra mAM paNa sukhanA amRtamaya madhura jharaNuonuM pAna kare che. bagIcAmAM vasavA chatAM uttama kusaMpanna rAjArANI ubhayanA vizu. hRdaya, nideva AcAra, ane vacanamAdhurya, samAgamamAM AvatA janasamUha upara vAcATa asara karI. ArisA jevI duniyAne kazuM zIkhavavA javuM paDatuM nathI, svAbhAvika sAmAnuM pratibiMba temAM paDe che ane guNagrAhi duniyA guNa oLakhIne tenA pratye bahu nAnI daSTieja jue che. duniyA vyApananI pUjArI nathI paNa guNanI pUjArI che. e niyama sahaja siddha che. sadaguNa sadAcArI rIo nikhAlasa hadayanA pavitra vartanathI rAma nuSyanA aMtaHkaraNa upara kevI chApa besADe che, asahya A mAMthI kuTuMbanuM kevI rIte saMrakSaNa karI zake che ane thanAra anAne kevI rIte aTakAvI de che te anupama dena anupama vRttAMtathI jANavAmAM Avaze. saMvata 1ramA ekAmAM gujarAtanI rAjadhAnInuM zahera dhoLakA nagaramAM vIravaLa ane rAjaya karate DA, jene bahoLA prabaLa parAkramI ane dharma kArya kuzaLa vastupALa ane tejapALa nAmanA be sagAbhAIo maMtrI hatA. rUpALa maMtrIne lalitAdevI ane saMkhyA nAme be pIo hatI ane tejapALane sarvakAryadakSa sAkSAt sarasvatI rAmAna dhamAtmA anupamAdevI nAmanI parI hatI. punyazALI maMtrIne ochAmAM ochA dararoja eka lAkha dravyano dharma mArga ane dazahajAra dravyano anya dAnAdimAM vyaya thato hato, jethI temane tyAM mahAna dAnazALA hatI jemAM aneka prakAranA bhikSAcara janArthe AvatA hatA, ane te saghaLAone sanmAnapUrvaka janAdi ApavAmAM AvatAM hatA. suvyavasthita dAnazALAmAM maMtrI patnIo jAte saMbhALa rAkhatI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ju.] zrIsAra zeThanA bagIcAmAM, 27 | munivargane paNa nirdoSa zuddha AhAranI vyavasthA anupamAdevI karatI hatI. AvI rIte apAtA dAnathI te punyazALInI kIrti saghaLI dizAomAM phelAI hatI "hAnAguarfrLI ta: leke eke avAje tenI prazaMsA karatA hatA-AvI sthiti chatAM paNa jema kahevAya che je duniyAmAM visaMtoSIonI khoTa nathI-tema A sthiti ane prazaMsA kei eka vidhanasaMtapathI sahana thaI zakI nahi ane rAjA pAse jaI rAjAnA kAna bhaMbheryA. kahyuM ke: "he rAja ! Apane ane ApanA rAjakumAra Adi samudAya vagere mATe ApanA rAjamahAlayamAM maMtrI taraphathI uchachajana Ave che." maMtrI pratye pUrNa vizvAsa chatAM vidhanasaMtoSI sAhyAvInA AvAM vimizrita vacanabANonA prahArathI kAcA kAnano rAjA kone paravaza thayo. rAjAe maMtrInI vAta ka nihALavA mATe khAsa ve pikAro sAthe jana maMDapamAM praveza karyo ane sarvanI sAthe parAmAM besI dhAraka draSTithI sarva dizAmAM avalokana karavA mAMDyuM. A avasare mAdhukarI vRttithI nida4 bhikSA mATe paribhramaNa karatA maMtrIne tyAM padhAryA. suvyavasthita maMdonA gharamAM bhinnabhinna kAryo mATe bhinna bhinna prakAre caNa pahelethIja thaI rahelI hatI e agAu jaNAvavAmAM AvyuM che. A avasare uttama pA sadvyaya karavAnuM kenatAzAgya satIzaromaNI zrImatI anupamAdevIne varI cukyuM hatuM. udhAra devIe udAra bhAvanApUrvaka utama bhojana munine vaherAvyuM ane vRddhi pAmatI sAvanAnI dhArA sAthe jinathI pAtra paripUrNa bharAI gayuM ane pAtranA bahAranA vibhAga kharaDAye, jene sApha karavA mATe devIe potAnA zarIra upara rahela amulya hIragaLa vastrano upayoga karyo. muni paNa A devInI alAkeka sthitithI Azcaryamugdha banyA ane te ja vakhate kahevA lAgyA "he mahAzaye ! bIjA koI sAmAnya vastrathI pAvane sApha karo, kemake tamAruM A amUlya vastra bhajananI cIkAzathI malIna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 suMdara rajAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa thaze." sunivaccenA A vacano sAMbhaLatAMja devIe kahyuM. "mahArAja ! Apa ciMtA na kare, amAruM vastro to malijaja hoya, kema ja ame to cA vaMzavibhUSaNa gurjara nareza vIradhavalanA sevaka chIe, jenI pUrNa kRpAthI amo AvI unnata sthitimAM AvyA chIe. abhimAM bramaNa karatAM dukha nA diye ke I avasare huM kaMine tyAM ja pAmI haiiza ane pAlI bhAjane sApha karavAne avasara prApta thaye haze te avare kRpAnAtha ! mArA lo kevAM haze ? !: mahAtmAnI bhakinAM khArA vaso malIna nathI thatAM paNa mArA aMtara ma ra thavAthI AtmA nirmache : che, jethI paramArtha amA mevA nArA che ane A 6 : thai e. dhanya che te amArA svAmi viradhavata rItine ke jenI pRpAthI mArA gharane Aga ! . niti AvA prakAre lIna sadupayoga thAya che ane ame paNa temanA sAcA rAvake chIe ke vividha prakAranI kArya karI svAminA anyanI vRddhi karIe chIe. rAve je kAMI pukhya upArjana karI zake che temAM svAminI prasannatA vizeSa kAraNa rUpa hoI zake che, mATe tapenidhi karaNA sAgara bhagavAna ! ame kovaka, amArA vo kApi mana thAya to paNa zuM." A pramANe ni_ para saraLa ane vAmIbhaktithI bharapUra hRdayavALI pavitra sanI anupamAdevInAM madhura vacanAmRta rAjAnA kaNagocara thayAM. A sAMbhaLIne rAjA AzcaryamAM garakAva thaye ane vicAramAM paDI gayo je aho ! sAkSAt sarasvatI samAna A rI koNa che? zuM temanuM vacanAmAdhurya! zI gaMbhIratA ! zuM temanuM udAra vartana! kevo vinaya ! kevI pavitra bhakti ! ke suMdara bodha! ane yathAsthita sabhAvane prakAza karanAruM kevuM vacana cAturya ! mArA pratye paNa kevA prakAranI temanI akRtrima bhakita ! parokSamAM paNa svAmi pratye alaukika zaktinA hArdika ubharAno anubhava mane te pavitra che tevuM vacana A parAkSamAM paNa te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ju.] zrIsAra zeThanA bagIcAmAM mArI jIMdagImAM Aje ja maLe. haju sudhI rAjA jANato na hato ke A koNa che. pAse rahelA koIne pUchayuM ane teNe pratyuttara Ape ke-"A mArca lokamAM sAkSAta devI samAna satI dhareya, anupamAdevI nAmane maMtrI tejapAlanI A patnI che." A za doe rAjanA aMtaramAM vizeSa camakAra utpanna karyo. viSapUrNa rAja kSaNavAramAM devInA gArUDamaMtra samAna vacanAmRtathI nividha thayo. matrInA gharanI AvI uttama sthiti nihALI rAjA A saMta harSita thaye ane vicAra kare che ke A mRtayu lokamAM sAkSAtravargIya AnaMda togavatA hoya to te Aja dapatI; Aja ghara sarvamAM ziromaNIbhUta kahevAya, kyAM te mArA rAjavaibhavanuM sukha ane kyAM A maMtrInI suramaya jIvana vATikA. prasanna mukhavALA rAjA thoDI ja vAramAM pragaTa thaI gaye. udayAcaLa parvata para udaya pAmato sUrya koInAthI gupta rahI zakato nathI. maMtro vigere parivAra tyAM AvI pahoMcyA, temanI AgaLa rAjAe potAnI saghaLI hakIkata nivedana karI ane jaNAvyuM ke-"A bhUmaMDaLa upara dhanyavAdane pAtra tame ja cho, tamo ja agragaNya che ke jemane tyAM guDa phraMgAranA maNikyarUpa ane kapalatA samAna sarve abhISTa arthanI sAdhanArI A devIne vAsa che, jenA suvAkyarUpa amRtanA AsvAdathI kopathI jAjvalyamAna thayeluM mAruM citta caMdabarasa samAna zItala thayuM. maMtrI vastupAla! A jagatamAM tuMja punyazALI che, tuMja agragaNya che." vizuddha aMta:karaNathI nikaLatA anumAdevInA miNa vacanee rAjAnA hRdaya upara kevI daivI asara karI! e te cokakasa che ke nikhAlasa hRdayanI ane vizuddha vartananI asara sAmAM manuSya upara koI alaukika ja thAya che. A sthaLe eja vicAravAnuM che je eka suzikSita strI pitAnA gharane kevuM AdaraNIya banAve che ! gharanuM rakSaNa kevI rIte karI zake che ! patinI lamInI vyavasthA karI tene kevI ujavala kare che ! ane mahAna saMkaTomAMthI kevI rIte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa patine uddhAra karI zake che ! A sthaLe koI anya avinIta baha belI strI heta ane rAjA pratye koI paNa avinayabharyA vacanano uccAra thAta to A zaMkAzIla sajAnA hRdaya upara kevI asara thAta, rAjA ane maMtrIne kevA virodha thAta, rAjA kadApi maMtrInuM apamAna karatA te aneka laDAIomAM siMha samAna garava karanArA te maMtrIbhAIo kema sahana karI zakata ane rAjya tathA prajAnI zI dazA thAta. A eka DAhI suzIla sInAM vacanoe keTaluM suMdara kAma karyuM. haLavAthI strI te A. cAra copaDIo bhaNavA mAtramAM sAthe nathI paraMtu bhANIne sadavartanazAnI thAya, anyane suMdara lAhakAraka bana, bAIke, svAmI, anya saMbaMdhIo ane nA pratye potAnI pharaja rasamajI zake ane tene amalamAM mUke, nokarane pazu madhura premALa vacanothI AjJA pharamAvebALakomAM AvatA rA guNa durgAnI hamezAM sUkama rIte tapAsa rAkhe ane temanAmAM dAdi guNonI vRddhi ane asahunIlAdi dono uchera karavAno prayatna kare ane saMbaMdhIo tathA nAmAM AvatA manune pitAnA vizuddha dharmAcaraNathI rAma maya banAve, e vI kevA pAmelI sI te gharamAM sAta devI samAnaja che. trI patni anupamAdevInI ja zA madanavaghubhAno prasaMga paNa teja AkarAvI che. je, vAMcako meva temanI uMdAra jIvanacaryAthI ja zakaze. muvinIta ja rANInA asAdhAraNa guNethI AkarSAI pADalI varga temanA apakAryathI paNa prasanna thAya che ane temanA pratye mIThI daSTie jue che ane bahumAna kare che. duHkhanA avasare paNa rAjA rA pitAnA uttama AcAranuM rakSaNa karI rahyAM che, uttamanI uttamatA tyAM ja rahelI che. " sthAnabhraMzAd nIcasaMgAt, khaNDanAd gharSaNAdapi / parityAkhya, vAte caMdra nI " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ju.] zrIsAra zeThanA bagIcAmAM. 31 bhAvArtha-malayAcaLa parvata upara utpanna thatA caMdanane caMdananA vyApArIo potAnA sthAnathI teno braza kare, rAsabha vigerenI pITha upara tene rAkhavAmAM Ave, te paNa sugaMdhI ApavAnA pitAnA svabhAvane kadI paNa te caMdana choDatuM nathI. sthAnabhraMza ane nIca samAgama to dUra rahe, tenA TukaDe TukaDA karo ke paththaranI sAthe ghaNI nAMkho chatAM paNa potAnA sugaMdhI ane zItala svabhAvano tyAga karatuM ja nathI ane tethI ja duniyA tene levAne sAmI ghase che ane tenI prazaMsA kare che. rAjA ane rANI duSkarmanA udaye sthAnathI braNa thayA, halakA manuSyane samAgamamAM AvyA, durda che jenA vaibhava upara sakhta prahAra karyo, udara piSaNanI paNa ciMtA nIpajAvI chatAM paNa caMdana te caMdana. AvA avasare paNa nirmala bhAvanAo, vizuddha vartana ane madhura vacana vyApArarUpa pitAnI saurabhanA paribhraMza thayo na hato ane tethI ja pADozI vargane temanA pratye prema utpanna ane hato. je ke te prema ApaNI daSTi pramANe adhika kArya karyuM nahatuM, paraMtu rAjAnI dRSTie te prema mahAna AnaMja kAraNa thata hato, kAraNa ke kAryanA badalAmAM loke temane je kaMI ApatA hatA te vastu temanI yogyatAne anusAra bhale hAya tevI virUpa hatI paraMtu mahAna garavapUrvaka arpaNa karavAnI hatI. - dhanADhaya dAtAra, cAcakane adhika mUlyavALI vastu bhale dAnamAM Apato hoya paraMtu je tene tiraskArapUrvaka Ape te grAhakane tenAthI vizeSa AnaMda utpanna thato nathI. tenA karatAM apamUlyavALI nirmAlya vastu dAtAra je geravapUrvaka Ape te tenAthI grAhakane apUrva AlvAda prApta thAya che. pADozIoe ApelA alpamUlyanA ane jIrNa prAya: vastro tathA gauravapUrvaka apAtuM rUkSa ane zItala bhajana paNa A samaye adhikatara AnaMdanuM kAraNa thatuM hatuM. jo ke rAjAne AnaMdanuM vAstavika kAraNa te jana ke vastro nahatAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara sudara rAjAnI suMdara bhAvanA [ praka paraMtu dAtAramAM rahelI geravatAja hatI. rAjA eja vicAratA hatA ke hajI pazu bhAgyeAya jAgrata che ke devanA viSama prahAro chatAM loko taraphathI Adara gayA nathI; temaja Atmika guNAnA tirAbhAva paNa thayA nathI. " kiM kRtaM vidhinA yAvat satAM zIlamaravaNDitaM / gataM tattu yadA kAlaM, saMpadyapi vipattayaH // " ', bhAvArtha :--tyAM sudhI de vanA pracaMDa prahArothI parAbhava karAtA chatAM potAnA viSNuhavananuM akhaMDa pAlana thatuM hoya tyAM sudhI uttama prANIone vipattinA samaye paNa AnaMda ja hAya che, paraMtu jyAre te ja deva jo virUpa vikalpa dvArA unmArgamAM laI vyaya tA uttama prANIo sukhasAmagrInA sadbhAvamAM paNa du:khanA anubhava kare che. suMdara rAjA du:khanA pravAhamAM taNAtA chatAM paNa mAnasika vyathAnA anubhava karatA nahatA, tenI atyaMtara zAMti akhaMDa ane sthira hatI. hajI sudhI tenA a Mta:karaNamAM du:khapratye lezamAtra devanI lAgaNI udabhavatI nahatI. karmavipAkane yathArtha paNe jANatA rAjA udita du:khane avyAkuLapaNe anubhava karatA hatA. A ApattinA ata kayAre Avaze evA vicArodvArA nirmAtAnA leza mAtra paNa nA ataramAM uttpanna thayA nathI, je kAmaLa zarIra Aja sudhI rAjyanIM vipula RddhimAM udaya pAmyuM hatuM ane jenI tasuvarNamaya nyutine pavananA uSNa spardhA thayA nahAtA, te rAjAe bhayaMkara aTavImAM paNa bhramaNa karyuM, uttara poSaNa mATe aneka prakAranI cita A karI ane Akhare mahAmuzIbate te paNa prApta karyuM. AvA atulasaMkaTo sahana karatAM zarIra upara zyAmatA chavAi rahI hatI, paraMtu mAnasika zAMtinA ujjavaLa paTa upara leza mAtra paNa zyAmatA AvI nahAtI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madanavallabhA haraNyu prakaraNa 4 zuM 5;& madanavallabhA haraNa, elphos e 3 avasare dravyeApAna nimitte dUradezathI sAmadeva nAmanA dhanADhaya sArthavAha vyApArI dezAMtarAmAM paribhramaNa karatA vepArIonA meTA samudAya sAthe pRthvIpura nagaranI sImAmAM AvI pahoMcyA ane nagaranI bahAra rahelA zrIsAra zeDanA bagIcAnI najIkamAM ja pAtAnA paDAva nAkhyo. prAcIna kALamAM Adhunika samayanA jevA varALaya trathI cAlatA relve Adi sAdhanAnA abhAve sAmAnya varga ke madhyamavarga tIrthayAtrAnimitta yA drabyAdinimitte paradeza paribhramaNa ghaNIja muzkelIthI karI zakatA hatA. jo ke sAdhanAnI kheATa puranArAM bIjA aneka sAdhane te samayamAM astitva dharAvatAM hatA; paraMtu alpadvavALA manuSyA tenA chUTathI upayAga karI zakatAM na hatAM ane bIjI paNa e agavaDa hatI ke te samaye mArgamAM AvatI bhayaMkara aTavIo, parvatA, khADyA tathA mAgamAM cAra luTArUnA tathA zIkArI pazuonA bhayamAMthI pasAra thavuM te samudAya ane sAmagrI vinA asa Mbhavita hatuM, jethI kAi dhanADhaya gRhastha sAmagrIpUrvaka paradeza gamana kare teA tenA lAbha lai bIjA paNa tenI sAthe prayANa karatA hatA. anekanA AzrayadAtA dAvAna sArthavAha sAmadeve paNa peAtAnI RddhinA lAbha khIjAone ApyA hate.. A samudAyamAM mukhya netAne cheDIne anya vyavahArIAe paNa dhanavAna hoya tevA bhAsa thatA hatA. teonI jAhojalAlI ane suMdara varlDana temanI AnaMdamagnatA sucavatuM hatuM, ane svAbhAvika tenAmAM udAratA guNa vizeSa prakAredRSTigocara 4 thru . ] www. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 33 www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa thato hate. samudAyamAM ghaNA varga te sthitine hovAthI kAma karanAre jIravaga ghaNoja a5 jovAmAM Avato hato. TuMkANamAM eja ke samudAyamAM bhejana, ghI vigerenI sAmagrI ghaNI sulabha hatI paNa majurI karanAra majUravarga durlabha hato. zeDanA bagIcAmAM rahelA ApaNe kathAnA nAyaka suMdara rAjA ane temanuM kuTuMba ke je sarvanA bharaNapoSaNano sarva AdhAra rA. madanavallabhA upara ja hatA, te rANIe upara darzAvelI e hakIkata pADozI dvArA jANI vicAra karyo ke " A ghaNuM kArya karatA chatAM paNa sarvanuM poSaNa mahA purI thai zake che, to cAla te sAthe vAhanA sArthamAM jaI na majurI karuM ane kAryanA badalAmAM je kaMI prApta thAya che. A mArA pati ane putronI puSTi karuM." A cAra aMtaramAM ubhaLe eTaluM ja nahi paNa tene amalamAM kyo. vinIta rANI e semadeva aa vAhanA sAtha mAM hA ! paNuM aMgIkAra karyuM, ane sarve kAryamAM potAnI buddhimattAno anubhava karAvatI pravINa rANIe samudAyanI prasannatA dAdana karI, ane tethI ja kedAra vyavahArIAo. ane tena. mAnu vAraMvAra suMdara hojadi kAryothI tene sApa panADatAM hatAM. zeThanA bagIcAmAM mAnatoDa parizrama karI ke te karatAM paNa svAmI ane putrayugaDAnI zarIrapuSTi nA pADI zakI hovAthI te puSTinI AzAe dezATana karatA sArthavAhanI gudAyamAM paNa sevakagya kArya karI satI ziroma rANIe patibhaktinuM anukarAya dAMta dunIA samakSa raju karyuM. dukhasAgaranA pracaMDa kAlomAM athaDAvI rANe pitAnA zarIranI leza mAtra darakAra karyA vinA saghaLuM kArya karI hatI, kAraNa ke je rANInA romeromamAM eja dhyeya vyApI kahyuM hatuM ke-mArA svAmi ane mArA putro kayAre sukhI thAya ! madhurAlApI rAjA rANI upara jo ke nirdaya daive pitAnA duHsahanIya prahArane prahAra karyo, chatAM te prahArone zAMti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4chuM. ] madanavallabhA haraNa 35 pUrvaka sahana karatAM ane majurI karIne paNa udarapoSaNa karatAM te pati patni, zeThe ApelI nAnI mahulImAM rahIne banne putra sahita saMtoSapUrvaka AnaMdamagna rahetAM hatAM. teone A a5 AnaMda paNa daivathI sahana thaI zakyo nahi. haju paNa zuM teo AnaMdane anubhava kare che, ema dhArI karmarAjAnI bhrakuTI bhayaMkara thaI ane teone adhika saMkaTa ApavA mATe sajja the. upArjana karelAM azubha karma jyAre udayamAM Ave che, tyAre duzamanane mATe paNa je sthitinuM ciMtavana na thAya tevI sthitine anubhava karavAno avasara Ave che, temaja zubha sAnukuLa karmanA udaye aciMtya mahodaya prApta thAya che. nigraMtha caDAmaNI mahopAdhyAya zrI cAritra suMdara - sIjI kumArapALa mahAkAvyamAM darzAve che ke - "nAtriAvatAracarinA-paMjhADA- : mAndhyaM zrIbrahmadatte bharatanRpajayaH, sarvanAzazca kRssnne| nirvANa nArade'pi prazamapariNatiH, syAJcilAtimutevA, grAhatane vijJAnI, paMnigarAttinA" varga, mRtyu ane pAtAla-traNa lekanA prANIone A panna karanAra sarvatra potAnI vijayapatAkA pharakavatA kama pariNAmanI zakti jayavaMta vate che. bAlyAvasthAmAM paganA aMguThA mAtrathI lAkha yajananA pramANavALA acaLa merU parvatane paNa kaMpAyamAna karanAra zrI mahAvIrasvAmi jevA anupama zaktisaMpanna vIrthakaro, khaMDa pRthvI para ekachatrIya rAjya calAvanAra samartha cakavattIo, zuravIra vAsudevA ane prativAdevA ke anya rAjAo, teo paNa je kamarAjAnI sattA nIce dabAI jaI potAnuM pAkamAM pheravI zakyA . zAsanapati zrImamahAvIra svAme mahArAjAe pUrva maricinA bhavamAM kula mada karavAthI upArjana kareluM nIca gotrakama bartha karanA bhAvamAM paNa udayamAM AvyuM ane devAnaMdA brAphTaNInI kukSimAM 82 divasa paryata sthira vAsa karavo paDyo. A ava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa sapiNi kAlamAM thayelA ogaNIsamA tIrthakara zrI mallinAtha svAmi ke jemaNe pUrva bhavamAM akhaMDa cAritranuM pAlana karyuM, viziSTa tapazcaryA paNa karI, paranuM adhika tapanI abhilASA pUrNa karavA khAtara mitra sAthe kapaTa karavAthI duSkarma upArjana karyuM, jenA udaye tIrthakara avasthAmAM paNa strIpA pAmyA. navanidhAna ane cAra rananA svAmi cakavatIo, TvIra ddhAothI bharapUra rasa kAmamAM kepagavakhate keIthI paNa parAjaya pAme nahi. jeonA parAkramanI maryAdA caturdaza pUrvadhara zrImAna bhadrA svAmI mahAjAe A zAka - tranI niyuktimAM A pramANe daza vI che ke - cakavata A pAtAnA hAthamAM dhAraNa karelI lAkhanI sAMkane batrIsa jAra mukuTaba pAkI rAjAo eka sAthe kheMca chatAM paNa eka tasu mAtra te pAtAnA sthAnathI calAyamAna thAya che ane te ja zake. te sAMdhAnA eka ja AMcakAnI sAthe tene pakaDIne rahelA babIsa hajAra bhUmipatine bhUmipara ALoTatA kare che. AvA mahAna parAkamazALI ane dharmacakata prathama tIrtha pati ArIdhara prabhunA prathama putra naradeva bharata rAjA dukhadaye potAnA laghu baMdhave bhADabhaLIthI hArI gayA, tevIja rIte dukamanA udaye brahmadatta cakavato saLa hajAra devatA sevaka chatAM AMdhaLo thayo, traNa khaMDanA svAmi kRpaNa vAsudeva je bhAvI cAvIzImAM tIrthakara thanArA teno paNa karmarAjAe parAbhava karyo. sarva prakAranI samRddhi, mAtA pitA Adi sarva svajanavarga, panna kaMDa yAdave, ane daivika RddhithI paripUrNa dvArikA nagarI . kALuM baLIne horma thayuM ane zokAtura hRdaye banI sAthe mathurA nagarI tarapha prayANa karatA mArgamAMja vasudeva ane jaradevInA putra potAnA vhoTA baMdhava jarAkumAranA bANaprahArathI ghavAI bhayaMkara aTavI mAM nirAdhAra ane tRSAtura kRNa pANInI zodhamAM gayelA rAmanA AvI pahoMcatA pahelAM ja maraNane zaraNa thayA ane duSkarma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 thuM. ] madana vallabha haraNa. 37 janya atula vedanAno anubhava karavA trIjI nArakImAM gayA. aneka sthaLoe kaleza karAvanAra, manuSyono saMhAra karAvanAra ane hamezA sAvadya vyApAramAM rakta chatAM paNa nArada te ja bhavamAM puNyanI prAbalyatAthI saMpUrNa karmane kSaya karI akhaMDa ane avyAbAdha sukha pAmyA, eka zIlarUpa majabuta AnaMbana prApta karI bhavasamudrano kinAro meLavyo. gharahiM sakapariNamI cilAta putrane puNyanA prabhAva sadgurUno samAgama thaye. je cilAputranA eka hAthamAM nIkaNa khaDjha camakArA karatuM hatuM, ane bIjA hAthamAM ja talavAththI iMdAyeluM sukomaLI bALAnuM dhaDa vinAnuM mastaka raheluM hatuM, jethI mArge cAlatAM saghaLI bhUmI rUdhIrathI levAtI hatI. A ghora pApI cilAtIputra paNa sanmukha rahelA dhyAnastha muninI prazAMta mudrA joI zAMta the. samatA rasanA samudrabhUta muninA amRtamaya mukhakamale aMtaramAM saLagato dAha zAMta karyo. ane teja muninA mukhakamalamAMthI jharatA madhura amRtamaya upazama, viveka ane saMvara. A traNa zabdae aMtaramAM rahelA ajJAna paDadAne chinnabhinna karyo, eTale jJAnadazA jAgRta thaI. teja zabdonI uMDI bhAvanA karate cilAtIputra hiMsaka maTane ahiMsaka pariNAmI thaye, hRdayamAM nirmala dayAne jhare vahevA lAge, pApane pazcAttApa thayo ane azubha pujano vinAza karI zubha karmajja upArjana karI *vika trAddhi pAme. upara kahelA vRttAMta uparathI ApaNe jANI zakyA ke akhaMDa parAkarmIone paNa karma pariNAmanA prabala pratApane AdhIna thavuM paDe che. karma pariNAma kaho ke deva kahe, A sarva zabdo ekaja arthanA prarUpaka che. ApaNuM suMdara rAjA paNa karmarAjAnA nibiDa paMjhAmAM sapaDAyA che. have ApaNe joIe ke te karma, rAjAne zuM kare che? upara darzAvyA mujaba rANI dararoja kuTuMbanivAMha mATe sArthavAhane tyAM majurI karavA jAya che. eka divasa majurI karavA AvelI rANI upara emadeva sArthavAhanI daSTi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA, [ prakaraNa paDI. siMhAlekanathI paNa parapurUSa pratye dachi nahi denArI nirvikArI rANIne sArthavAhe mahadaSTithI nIhALI. dekhatAMnI sAthe tenA aMtaramAM vikAra utpanna thaye, mehapArataMtranI majabuta baDIthI jakaDAye. zubha vAtAvaraNanA suMdara pule vijaLInA camakArAnI jema vinAza pAmyAM, ane azubha vAtAvaraNathI vyApta thayo. sanmArgadarzaka viveka paNa vinAza pA, ane indriyanA viSayane parAdhIna thaI kuLamaryAdA ane jAtomaryAdAthI viparIta AcaraNa AcaravAnI nobhAvanA pragaTa thaI. kavikula ziromaNuM mahApAyi zrI macAritrasuMdaragaNIviracitakumArapAla mahA kAvyamAM paNa darzAvavAmAM AvyuM che ke - "vikopo hRditAvadeva sphuratya ho drshindhrmmaanH| unbhUlitAcAravicArakSo, na yAti yAvakila kaamyaaH||" bhAvArtha - kyAM sudhI suMdara AcAra ane vicArarUpa vRkSanuM ulana karanAra kAmamAM pracaMDa vAyune jhapATe AvyA nathI tyAM sudhI ja sadvartanane vALa ane suMdara mArga darzAvanara vilApa dIpakanI jyoti prakAzamAna hoya che. ja dIpakano nAza thAya tyAre vikAsano abhAva ane gADha aMdhakArane udaya thAya che ane tethI karIne aMdhArAmAM relI vastunuM bhAna thatuM nathI, tema vidhyatRSNAnA taraMgamAM nAnA prANIone vidizA naSTaprAya thavAthI ane ajJAnatAno udaya thavAthI vastuonI vAstavika thitinuM bhAna aI zakatuM nathI. vastusthitie duHkharUpa chatAM paNa potAnI manokalpanAthI hAdriyanA viSayomAM buddhi dhAraNa karI tene prApta karavA aneka kaSTo sahana kare che paraMtu viSa karatAM paNa adhika cherI te viya prANIonA prANano vinAza kare che. kahyuM paNa che ke-"3Amarja viSe dakita vipathar werfu? viSanuM jyAre bhakSaNa karavAmAM Ave che tyAre ja te prANIonA prANane vinAza kare che paraMtu viSa karatAM viSama viyenuM Asevana to dUra raho paraMtu tenuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 thuM. ] madanavallabha haraNa, 39 smaraNa ke zravaNa paNa prANIonA prANane vinAza kare che. vaLI bhakSaNa karAeluM viSa ekaja bhavanA prANano vinAza kare che tyAre viye aneka bhavanA prANone vinAza kare che, arthAt aneka bhava saMbaMdhI janma jarA maraNa vigerenA hetu thAya che. dADhane tRpta karavAnI AzAthI vAraMvAra thatuM Asevana medaSTine vRddhi pamADatuM prANuone saMsArarUpa gahana aTavImAM pheMkI de che. vino svabhAva ja e che ke-jema jema tene upa ga karavAmAM Ave tema tema tenA pratye tRNuM dina pratidina vRddhi pAmatI jAya che. jema seMkaDo ke hIro nI khonA pravAhI paNa samudra tRpti pAmato nathI tema virapAsevanathI kadIpaNuM iMdricavarga saMtoSa pAmatA nathI ba anukULa i-vanasaMge agni jema vazeSa pradipta thAya che tenuM anukula viThyanA ge vizeSa prakAre tenI tRha ddhi pAme che. maharie paNa kahyuM che ke "mattemakumbhadalane bhUvi santi zUrAH,, kecitpacanTamRgarAjavadhe'pi dakSAH / kintu bromi balinAM purataH pramadya, kaMdapadarpadalane viralA manuSyAH // 1 // " lAlAmademata ukitaonA kuMbhasthaLanuM vidyAraNa karanAra aneka puravIra ye dvAo A bhUmaMDaLa para maLI Ave che temaja tenI para adhika zArthatA darzAvanAra pracaMDa - ravIra siMha jevAono vadha karavAmAM dakSa paNa maLI Ave che; paraMtu te baLavAno AgaLa japhAlana pUrvaka mAre kahevuM paDaze ke meTA moTA dene potAnA paMjhAmAM sapaDAvanAra, vijetA kAmadevanA garvanuM umUlana karanAra temAM koI viralAja maLI zakaze. idrivane vaza nahi thatAM tene pitAne vaza karanAraja sAce suTANuM ane sAthe svataMtra che, aMgulInA agra bhAga upara traNe bhuvanane dhAraNa karI nRtya karAvanAra zakti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa mAna iMdrAdika devo paNa nimAlya banI jaI idrine parAdhIna thAya che. tejasa zarIranI jadhanya avagAhanAnuM svarUpa darzAvatAM mahopAdhyAya zrImaddavanayavijayajI mahArAja lokaprakAzaka graMthanA trIjA sargamAM dazaoNve che ke zarIravaDe devIne sparzamAtra paNa nahi karavALA phana manathIja devI sAthe upayoga karanAra jemano kSINaprAyaH kAmAgni hoya che. te Anata prANata AraNa ane acuta (nava daza agI Ara ane bAramA) devalokanA devatAo pR manumAvasthAnA upabhogamAM ApanI nAnI DALa strIne avadhatAnI oLakhI, tenA premapAzamAM niyaMtrita thaI, manuSya lekamAM AvI, devAyuM che mAtra bAkI raheluM hovAne lIdhe buddhinI vipayayatA prApta thavAthI, kaMda nI mAlitAthI, ane karmanA marmanI vicitratA, gADha anurApUrvaka vibhAga karatA A mukhya dhyathI para pApI & strInA gabha mAM kaMpanna thAya che tyAre te devanI tejasa zarIranI jaghanya avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgamAna saMbhavI zake che. sAmAnya manuSyane aDIne AvA samartha devatAonI paNa AvI ajaba prakAranI viDaMbanA prApta thAya che, to duvAra kAmadeva AgaLa sAmAnya ni:parAkramI manuSyanI zI vAta karavI ! enA pajhAmAM sapaDAyA pachI viralAja bacI zake che, eTalA mATe ja dharmazAstra praNetAo pharamAve che ke - " bhavAraNyaM muktvA, yadi jigamipumuktinagoM tadAnIM mA kArSI--viSayavipakSeSu vasatim / catarUchAvALe, kayAti pAmaparAdyN janturyasmAt-padamapi na gantuM prabhavati // " (sinduraprakara.) A saMsAra rU. vikaTa aTavIne tyAga karI je tane mukti nagarImAM javAnI abhilASA thatI hoya te viSayarUpa viSavRkSane viSe tAruM raheDANa karIza nahi, kAraNa ke viSaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? thu', ] madanavallabhA hazuM. 41 viSavRkSanA patra puSpa phaLAdinuM bhakSaNa tA dUra rahyA parantu tenI chAyA paNa tvarAthI mahA mAhAne vistAra che ke jyAMthI eka pagaluM paNa AgaLa prayANa karavAne prANI samartha thai zakatA nathI. mATeja te sa'adhIvikA hRdayamAM uddabhavatAMnI sAtheja saharSanazALa bhAgyavAnAnA sadAcAranI sadbhAvanAothI ane zAstronA sucanI vicAraNAthI vikalpAnA uccheda karavAja ceAgya che. hu tA jema vahANamAM paDeluM alpamAtra chidra upekSA karavAthI anukrame vRddhi pAmatu tenI upara ArUDha thayelA manukhyAne samudrane kinAre nahi paNa zudrane taLIe muke che. nAnA sarakhA agninA kahIe mahAna dAvAnaLane utpanna kare che, zarIramAM paDeluM alpamAtra vadhu AkhA zarIranA vinAza kare che, tevIja rIte anukume vRddhi pAmatA kuvikalpAnI upekSA ata:karaNane malIna sarakAreAthI zyAma karI AtmAne unmArge prayAgu karAve che. utpanna thatAnI sAtheja je te vikalpAne rAkavAmAM Ave tA kI paNa te kriyA AtmAne unmArge nahi javA de. vikArI sAmadeva pAtAnI iMdriyane vaza thayeA, jethI teja iMdriye tene unmArgamAM sukayA, kaMdarpanA bANanI vyathAthI vyathita thai, viveka dRSTinuM unmUlana karI, adhama mArgamAM pravarta mAna thayA. dAridraDhAvAnalathI dagdha thayelI rANInA AMga upara je ke prathamanI sthitimAM Rtu sauMya nisteja hatuM, tepaNa lAvaNyatA tA anupama bhAramAna thatI hatI. bakula vRkSanA puSpanI mALA zuSka thayA chatAM paNa potAnI yugadhane choDatI nathI. lAvaNyatAmAM vyAmUDha thayelA sAyavADe pAtAnI viSayAbhilASA pUrNa karavA khAtara potAnAja manuSyadvArA tene patnI thavAnI prArthanA karI. bAhyathI mIThA sAkara jevA paNa darathI viSasamAna jherIlA A vacanAnI asara rANI upara viparItaja thai. prAcInakALanI uttama strIonA pagale anusaranArI rANIne A zabdo karavatanA ghAtulya lAgyA. dudevanA viSama prahAro vakhate rANInA aMta:karaNanI je viSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa mAvasthA nahotI thaI te A avasare thaI. viSama saMkaTanA samaye paNa ni:sIma zAMti dhAraNa karanAra pANI uparokta zabdo sAMbhaLyA pachI potAnI zAMtine TakAvI rAkhI zakI nahi. A avasare sArtha vAhano te marmajAtaka zabdothI te ati kopAyamAna thaI. pavitra satI strIo skAya tevA prasaMge paNa pitAnA nirmala AcaraNathI alanA pAmato nathI. pitAnA satItvanA saMrakSaNa khAtara aneka prakAranA saMkaTa sahana kare che. tevA kaTokaTInA prasaMge priya prANonI paNa Ahuti ApavA taiyAra thaI jAya che. paraMtu potAnA nirmala vratane jarA paNa malIna thavA detI nathI. AvAM uttama AcarodhI duniyA temanA pavitra nAmanuM prAta:kALamAM samaraNa karI potAne kRtakRtya mAne che. phodhAvezathI rANInI zAMtamaya kA u: kogratAnI chAyA chavAI gaI hatI ane tethI suMdara ane AnaMdajana AkRti bhayaMkara bhAsavA lAgI. A avasare rANIe e paNa vicAra na karyo ke huM kaye sthAne ane kAnA rAdhInamAM chuM, temaja mAruM rakSaNa karanAra A sthaLe ke che. AvA vicAro nirmAlya aMta:karaNamAM ja prAdurbhAva paDe . zorya vAnanuM aMta:karaNa AvA nimAM vicArothI saMkaDA gAu dUraja hoya che. teo to potAnA paga upara ja nirbhara rahe che. AjubAjunA eka paNa prasaMgano vicAra nA karatAM satI strIe pitAnI AkRtivArA sAthe vAra samakSa potAnuM satya sva para prakAzita karyuM. duniyAmAM joIe chIe ke raMgamAM paDeluM ujaLI vaya jevA raMgamAM paDayuM hoya tevA raMganA thAya che. temaja kAdavamAM paDyuM hoya to malIna thAya che, paraMtu : vuiM paDaze kenAmathI abaLA chatAM Azcaryajanaka aciMtya zaktisaMpanna satIo vyavahAramAM thatA A anubhavane paNa khoTA pADe che. kaMdanA viSamajavathI vihaLa prAnA, rAgI ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 thuM ] madanavalabhA haraNa. 43 duI vikapothI malIna aMtaHkaraNamAM rahetA chatAM te satIo uvala zaMkhanI mAphaka nirAgI ane kAMsya pAtramAM jaLanI jema nirlepa rahI zake che. rANIne paNa duSTa sArthavAhanA rAgI ane malIna hadayamAM vAsa karatA chatAM paNa leza mAtra raMgane pAza ke spAmatA vaLagI nahi. sArthavAhe rANInA ugra svarUpathI teno AMtarika abhiprAya jANe lIdhe ane rakhene dhArelI dhAraNA niSphaLa jAya ethI duSTa AzayavALA kapaTI sArthavAhe bAhyavRttithI mahAna ADaMbarapUrvaka madhura vacanothI rANI pAse kSamAnI yAcanA karI. kAmAMdha sArthavAha satanuM svarUpa jANyA chatAM paNa pitAnI nIca vRtti para aMkuza mukyo nahi. pratyuta aneka prapaMcathI paNa tene vaza karI dhArelI dhAraNuM saphaLa karavAnA vicAre tenA aMtarAtmAne kAjaLathI paNa zyAma karyo. e to cokkasa che ke zastra sahita sanmukha rahelA gunA prahArathI bacI paNa zakAya che, paraMtu bahAthI mitratAne DaLa karanAra mAyAvI zagunA viSamizrita chupA bAhArathI bacI zakAtuM nathI. vicakSaNa chatAM paNa rANI sArthavAhanA mIThAM vacanothI aMjAI gaI ane tenA aMtarane dura Azaya samajI zakI nahi. prapaMcI sArthavAhe pitAnI kaTALa evI rIte pAtharI ke temAM sapaDAelI rAkhI pharIthI kATaupAye paNa chuTI zake nahi. eka bAjue AMtarika Azaya chupAvIne sArthavAha vacanathI ane vatanathI vizvAsa pamADyA ane bIjI tarapha sArthavAhanA vacanathI tenA strI vage rANIne adhika AzvAsana ApyuM. vizvAsu che hameza mujaba sArthavAhane tyAM kAmakAja karatI hatI. chevaTe avasara pAmIne sArthavAhe potAnI adhamAdhama vRttine amalamAM mukI. eka divase rANuM prabhAta samaye sArthavAhane tyAM kArya karavA mATe gaI. dararojanA rivAja mujaba pitAnA gya saghaLuM kArya karyuM. kArya samApta thayA bAda tenA taraphathI maLatI jana vigere sAmagrI laI pati ane putranI sevA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa nimitte pitAnA makAne javA nIkaLI, te avasare sArthavAha taraphathI saMketa karAelA strImaMDaLe adhika kAmakAjanA bahAnAthI baporanA avasare paNa AvavAnuM jaNAvyuM. mugdhA satI sArthavAhano prapaca jANI zakI nahi ane adhika prAptinI abhilASAthI pharI AvavAnuM svIkAryuM harSapUrvaka rANI pitAne rathAne jaI, pati ane putrIne bhojana karAvI, madhyAhu samaye AnaMdapUrvaka pharI sAthe vAhane tyAM kAmakAja karavA AvI. sArtha vAhe paNa anya anya kArya banAvI cheka saMdhyA samaya sudhI zIne potAnA ja utArAmAM rAkhI. dhIme dhIme aMdhakAranuM jora cAre bAjue phelAvA lAgyuM. nIca sArthavAha A aMdhakArane lAbha laI, duHkhI suMdara rAjA ane mAtA sanmukha jonArA kAmaLa banne bALakone du:khadAyI viga karAvI, balAtkArathI rAjyane pitAne sArthamAM laI pitAnA nagara tarapha vidAya thayA. nimULa vinAza pAmelI AzAnA punarjanma sArthavAhanA hRdayamAM AnaMdanI umio uchaLI rahI hatI. te emaja samajato hato ke-pativinAnI nirAdhAra abaLA have zuM karavAnI hatI. Aje nahi to chevaTe amuka divaso pachI paNa ApaNI dhAraNA saphaLa thaze. svArthadha manuSya potAnI kalpanAjAne kevI vistAre che! tane e vicAra nathI Avato ke-amArI kalpanAo, havAIkillAnI mAphaka asatya che ke vajanI divAla jevI acaLa che. A vicAra je aMtaramAM udbhavato hoya to avazya apamudatamAM apaprayAse teo potAnA suvyavasthita mArge AvI zake. unmArgagAmI sArthavAha e vicAraNAthI taddana vimukha hato, eTaluM ja nahi paNa vAraMvAra pitAnI kalpanAnA havAI killAne sudaDha karato hato. "eka majurI karanAra abaLAne svAdhIna karavAmAM adhika prayAsa karavAnI jarUra nahi paDe. dravyavAne potAnA dravyathI zuM zuM kAryo nathI karI zakatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 cu' ] madanavallabhA heraNa. 5 kaMgAla mansuravarga paisAnA ja bhUkhyA hAya che. jyAM paisA maLyA eTale svAmine svAdhIna, AvI unmatta kalpanAo vAraMvAra lakSmInA madathI dha thayelA sAthavAhanA aMtaramAM udaya pAmatI hatI.' sAthevADane e khabara na hatI ke, satIsamakSa A mAre! havAi katlA lAMbI mudatanahi TakI zake. viSayAMdha sArthavAhe satIne calAyamAna karavA mATe vividha prakAranA upAya yAyA, drabyAdiSTanI lAlacA ApI, aneka prapacA karyA, chatAM te sarva prayatne niSphaLa thayA, jaLanI bhrAntie mRgatRSNAmAM paribhramaNa karanArA tRSAtura prANI kadIpaNa tRSAne zAMta karI zakatA nathI. satIziromaNI rANIe sArthavAhanA sArA cA khoTA eka paNa vacananA pratyuttara nahi ApatAM potAnA nirmaLa aMta:karaNamAM prANezanuM dhyAna dharI mAnaneAja Azcaya karyo hatA. duSkadiye sArthavAhanA hRdayamAM e vicAra na udabhavye ke pUrva dizAmAM udaya pAmatA sUrya koi paNa vakhate pazcima dizAmAM udaya pAmatA ja nathI. kalpAntakALe paNa gabhIra samudra potAnI maryAdAnuM ullaghana kare nahi, acaLa merUparva ta koipaNa vakhate kapAyamAna thatA nathI tema satI strIo prANAntakaSTo sudhInA viSama saMcegAmAM paNa pAtAnA pavitra AcazrI aMza mAtra paNa calAyamAna thatI nathI. puSpavATikAmAM paribhramaNa karanArA vivekI madhukara kamalanA parAgathI parAMgasukha thatA nathI tyAre nivivekI-sArAsAranA aparyAlAcaka kSudra jaMtu te anupama suga MdhaneA anAdara karI nirgaMdha yA durgaMdha puSpane sarva saMpattinuM sthAna mAne che. vivekI rAjahaMsa nirmaLa mAnasarAvaramAM sarvAtmAe magna rahe che tyAre azucIsthAne paribhramaNa karanArA bhuMDa vidyAmAMja sukhanA anubhava kare che. mehAMdha sArthavADa iMdriyAnA viSayane parAdhIna thai abhinava amRtasamAna ane aiSadhivanAnA rasAyaNutulya akhaMDa sukhanA sAdhanabhUta nivRttimArganA anAdara karI ekAMta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa duHkhanA sAdhanabhUta viSayo paga pratye dinapratidina tIvra abhirUcIvALo thato gayo. paraMtu rANI AgaLa tenA saghaLA prapaMca niphaLa nivaDyA. svabhAvathI saumyadaSTivALI chatAM paNa sArthavAhapratye te bhayaMkara kara daSTivALI hatI. suzIla rANI pratye tenA satItvanA prabhAve buddhi sArthavAha apamAtra paNa virapa AcaraNa karavA samartha thaye nahi. jo prathama dusahya duHkhamAM divase nigamana karatAM chatAM paNa rANI patiputronA samAgamanA gukhathI AnaMdamagna rahetI hatI, paNa dave te AnaMdane paNa uMda karyo ane patipurIne viyoga karAvI navIna duHkha upasthita karyuM. jo ke AvA saMkaTamAM paNa sAvika rANIne potAnA du:khane vicAra Avato napAta, paraMtu "mArA muMke maLa prApriya pati ane mArA mukha sAmuM joI rahenArA mArA bALaputrIne mArA abhAve ke popaNane mATe paNa kevA prakAranuM saMkaTa na karavuM paDatuM haze ! mArA vegathI teo kevA ciMtAtura thatA haze !" A vicAre ja nuM hRdaya du:khI bharapura rahetuM hatuM. A pramANe sAthe vAhanA samudAyamAM rahIne aneka saMkaTono anubhava karatI razI patiputranA samayamAM potAnA divase nigamanA karI DI. prakaraNa 5 muM. -' , ) paDatA para pATu. \ \ rahI ja nukame prayANa karatA sUrya-astAcaLanA kenata - = = zikhare AraDha thavA lAgyA. AkAzamaMDaLa saMdhyA SnA citravicitra raMgathI zobhAyamAna jaNAtuM hatuM. che pazu paMkhIo paNa divasane pravAsa puro karI pitAne sthAne utsAhapUrvaka AvatA hatA. bAvILIAo vigere paNa pitAnAM Dhora laI sImamAMthI gAmamAM AvatA hatA, ane dhIme dhIme sarvatra zAMtinAM kiraNo patharAtA gayA. te avasare eka makAnamAM eka pukhta umarane purUSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 mu ] paDatA para pATu. mane e nAnAM bALake keAInI rAha jotAM tenA AgamananA mArga tarapha eka dRSTie joi rahyAM hatAM, sUrya asta thayA, ane sarvatra adhakAra vyApavA lAgyA, chatAM hajI sudhI teone tenA samAgama thaye! nahi. pukhta vayavALA purUSanA hRdayamAM aneka vicArA udbhavavA lAgyA. tenu Agamana nahi thavAthI te ci MtAtura thayA, ane tethI tenu aMta:karaNa viLa banyuM. jo ke svAbhAvika rIte te dRDha parAkramI hatA, eTale te sthitimAM besI nahi rahetAM tenI zeAdhakheALa karavA mATe potAnA makAnanI bahAra nIkaLyA, ane tenA AvavAnA mArga tarapha prayANa karyuM. vAMcaka mahAzayeA samajI zakayA haze ke pukhta ummaravALe purUSa te, rAtrI paDI ane aMdhakAra thayA chatAM ghera niha AvelI rANI maDhanavallabhAnI zeSa karavA nikaLele sudara rAjA rAteja hato. rAjA tenA AvavAnA ja mAge aMdhArI rAtrIe sArthavAhanA paDAva sudhI pahoMcI gayA. tyAM jaI jue che teA na maLe sArthavAha ke sArthavAhanA mANasA vigere ke rANI. AvI vicitra ghaTanA klei svAbhAvika du:khagrasta rAjA virodha, ciMtAtura thayeA. cAre bALue tapAsa karI chatAM ANInA koi paNa sthaLe patto lAgyA nahi. rAjA jevA gayA hatA tevAja vIke puNe pA AvyA. rAjAne zaMkA paDI ke sAthavAhu balAtkAre sAthenI sAthe rANIne lai gayA haze. hakIkata paNa sArIja hatI ke dubuddhi sArthavADhu duSTa AAyathI rANIne harI gayA che, je ApaNe gata prakaraNamAM jUhI gayA chIe. 47 A sthaLe kavi ghaTanA kare che ke-rANI madanavallabhAnu haraNa karanAra sArthavAha, patipatnInA viyoga sabadhamAM doSa pAtra nathI, paraMtu zAkaya tarike AvelI du:khI avasthAja arAdhane pAtra che. duniyAmAM zAkayanAM kAryA kevAM hetAM haze tene citAra duniyAne darzAvavA paDe tema nathI. svAbhAvika rIte duniyAne tenA anubhava thayA kare che. dura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA prakaraNa vasthAe prathamathI ja rAjAnA maMdIramAM potAno pagapesAro. karI pitAnI sattAnI jamAvaTa karI hatI ane avasara pAmIne tene upayoga karavAnI tIvrabhAvanA vAraMvAra udabhavatI hatI. duravasthA zakyane vicAra thayo ke mAruM ArAna thayA chatAM paNa zuM mArA virodhI zaNa rAjAnA maMdiramAM rahIne tenA samAgamanuM akhaMDa sukha anubhave ! zuM atyAra sudhInI upaja na karelI prabaLa sattA nirarthaka thaze. utpanna thayelI AvI tIvra ijAnA pariNAme daravathAe pitAnI virodhI rANIno rAjakI viyoga karAvyo. vaLI rAjanA aMta:puramAM sarvathA abhAva anucita gaNAya kemake sAmAnya rIte gRhasthanuM ghara nI vinA " che. A hetuthI duravasthA pANIe rAjAnA maMdIramAM potAno rivAsa karI IcchA mujaba sukhane anubhava karyo. eka bAjue zA duravasthAne page du:khanA hima parvatonuM zuM na karatA hatA tyAre bIjI bAjathI rANInA viyoge te duHkhamAM vadhAro che. A avasare rAjAnuM aMta:karaNa jANe ke rAjAne kevuM du:kha thatuM haze, puTapAka samana tatra du:kha rAjane te vakhate thayuM. rANInA viyogathI atizaya du:khI rAta vicAramALAnA aneka maNakA pheravavA lAge. "hA ! durdeva! te A zuM karyuM. tArAthI ATaluM paNa sahana na thaI zakayuM che jethI mane mArI prANavallabhAthI paNa viga karAvyuM. are ! mane to te du:khano bhaya nathI, huM te kaThora nAkarAvALo chuM jethI te du:khone vadhAvI laI saghaLuM saDana karIza paNa mudha ane sukomaLa rANI tene zI rIte sahana karI zakaze? hA ! mArA vize rANInI kevI durdazA thatI haze ? tenA upara kevA prakAranA saMkaTanA prahAro paDatA haze? ane keLanA thaMbhane kaMTakaprahAra samAna tenuM kamaLa zarIra ane aMta:karaNa kevI rIte te dukha sahana karatuM haze? are deva ! tArI ghaTanA te 1 jema zarIra para eka phollo paDyo hoya ane te jayAre paripakava dizAmAM Ave tyAre jevuM du:kha utpanna thAya tevuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 mu. ] paDatA para pATu. koI ajaba che. nirmaLa rANIne paNa te tArA prahArothI vaMcita rAkhI nahi." hajIpaNa rAjA devane upAlaMbha ApatA potAnI niDaratA vacanadvArA pragaTa karatA kahe che ke- he deva ! A saMkaTAne paNa ame sahana karIzuM; hajI paNa khAkI rahelA tArA bIjA manArathA paNa pUrNa karI le. A sRSTirUpa raMgabhUmipara tAre jeTalA ane jevA prakAranA nATako karAvavAM hoya te sarva karAvI tArI manovAMchA pUrNa karI le, ame te saghaLuM sahana karavA mATe taiyAra chIe. A pramANe devane upAlambha ApI du:khanA DarathI kAyara thatA huMdayane zuravIra satpurUSonA AcaraNanI suMdara bhAvanAthI sudRDha banAvyu, ane bAkI rahelI rAtrI pUrNa karI. prabhAtano samaya thavA lAgyA, kukaDAo paNa kukarekunA avAjo karI nidrAdhIna manuSyeAne jAgrata karavA lAgyA rAtrIe eka sthaLe ekatra thayelA pakSIo paNa rAtrI samApta thavAthI madhura avAja karatAM dizAMtarezamAM pravAsa karavA lAgyAM. dhIme dhIme sarvathA adhakArane nAza thayA, ane sarva dizAomAM sUryanAM kiraNeAnI prabhA vyApavA lAgI. A avasare rANI zI rIte maLe ane nahi maLatAM sudhI A bALakAnA ane mArA uttarapASaNane mATe zI vyavasthA karavI, kaivA prakAranu kArya karavuM ityAdi, aneka prakAranI vicAra zreNimAM byAmUDha thayelA rAjA zekagrasta here potAnA makAnamAM beThA hatA, tevAmAM bagIcAnA adhipati Azritavatsala zreSThi zrIsAra agIcAmAM rahelA sarva manuSyAnI sthiti tapAsatA tyAM AvI pahoMcyA ane ciMtAtura sudara rAjAupara tenI STi paDI. vAMcakA! A sthaLe ApaNe te udAra zreSThinI keTalIka jIvanacaryA tapAsIe ke je carcA uparathI dhanavAna ke nirdhana, vidvAna ke alpajJa, kuTuMbavAna ke kuTumahIna, strI ke purUSa koi paNa vyakti agAdha saMsArasAgaramAM ADAavaLA mArge bhaTakatI pAtAnI jIvananAkAne sughaTita mArge lAvI zake, a Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [prakaraNa rthAt manuSyatva tarikenI pitAnI pharaja samajI zake. zrIsAra zeThanA aMta:karaNamAM nirmaLa dayAno jhare vahI rahyo hato. du:khI prANIne dekhatAMnI sAthe ja tenuM huMdaye dayAthI A thatuM hatuM eTaluM ja nahi paNa tenA duHkhane dUra karavA mATe pitAnAM tana mana ane dhananI paNa darakAra rAkhato naha. je zeDanA dravyano vyaya bIjAone potAnI sattA nIce dabAvavAmAM ke bIjAonuM nikaMdana karavAmAM vyA trAsa utpanna karavAmAM thato na hato, paraMtu bIjAonAM duHkha dUra karavAmAM ane teone sukhI karavAmAMja thatA hatA. dravyavAnanAM dravyanI sArthakatA tyAMja AgaLa rahelI che nahi ke mAtra potAnA yA pitAnA svajanavarganA udarapoSaNa khAtara ke mojazokhanI khAtara; evI rIte to duniyAmAM pazuo paNa potAnuM ane potAnAM bALabaccAMnuM udarapoSaNa kare che ane je emaja hoya to manuSyajIvana ane pazu jIvanamAM zo vizeSa taphAvata kahI zakAya. zeDanuM jIvana tevuM na hatuM ke uccatara manuSya jIvananI samakakSAmAM Ave tevuM jIvana vyatita thatuM hatuM. tenA aMtaramAM ujavaLa sattabhASita dharmanuM rahasya jhaLakI rahyuM hatuM. je dharmanuM mULaja dayA che, tenA uparaja sarva dharmAnuSThAnono AdhAra che. paMDita prakAMDa zrImAna zAMtisUrIzvarajIpraNita dharmaratna prakaraNamAM darzAvyuM che ke - " mUlaM dhammassa dayA tayaNugayaM savvameva'NuThANaM " bhAvArtha-dayA eja dharmanuM mUla che ane bAkInA dAna, zIla, tapazcaryA, vaiyAvacca Adi sarva anuSThAne teneja anusAra rahelAM che. dayA vinAnI saghaLI zubha kiyAo tuSakhaMDanatulya niSphaLa che. jyAM dayA nathI tyAM vAstavika dharmanI prApti paNa nathI. jema ukhara kSetramAM-daSpa bhumimAM anAjanA hAya tevA suMdara dANAo vAvyA hoya, varasAdanuM pANI paNa pramA pata paDayuM hoya, pavana Adi sAnukula sAmagrIone paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 muM ] paDatA para pATu, 51 saMbhAva hoya, phala nipattine mATe prayatna paNa teTalAja pramANamAM karavAmAM Avyo hoya chatAM te saghaLAM sAdhano phaLaprAptirUpa sAdhyane sAdhI zakatAM nathI. temajenuM aMtaHkaraNa yAnI nirmaLa vAsanAthI vimukha hoya te prANI hAya tevI tapazcaryA kare, jJAna bhaNe, paraMtu te yathAvasthita phaLane prApta karI zakatA nathI, kaho ke te saghaLI kriyAo tenI niSphaLa jevI che tyAre je aMta:karaNa nirmaLa dayAnI vAsanAthI vAsita hoya che te aMta:karaNamAM ni:svArthavRtti, saddhartAnAdi anupama guNono AvirbhAva thAya che. anya sthaLe paNa eka kavizrIe kahyuM che ke - " kRpAnadImahAtIre, sarve dhrmaastRnnaaNkuraaH| tA: phorypatA, niyati te uttaram zA" bhAvArtha-jemanadImAM jalane saMcaya hoya to tenA kinAre rahelA suMdara taraNAnA aMkurAo vigere vanaspati prakRllita hoya che, paraMtu jyAre te nadImAM pANI bIlakula hetuM nathI eTale ke te jaLAzaya zuSka thaI jAya che tyAre kinAre rahelAM ghAsa vigere paNa sukAI jAya che, tevI ja rIte kRpArUpI amRtajaLathI bharapura nadInA kinAre ugelAM tRNAMkura samAna anya sarva dhamAMnuSThAna che. te ja kRpA nadI jyAre sukAI jAya tyAre kinAre rahelAM tRNAkura samAna anya dharmonuSThAne keTalI mudata sudhI TakI zake ? ApaNe A uparathI jANI zakayA ke dharmanuM mUla dayA che ane e to cokkasa che ke mULa vinAnuM vRkSa kadI paNa navapallavita nahi thAya, tenAthI bIjAo zAMti paNa nahi pAme te pachI temAMthI suMdara phaLanI AzA rAkhavI e mRgatRSNAmAMthI jalanuM pAna karI tRSA zAMta karavA jevuM che. nirdhana dIna ke aMgopAMgahIna du:khI prANIne dekhIne jenA aMta:karaNamAM dayAne aMkure utpanna na thato hoya te jANavuM ke tenA aMtaramAM kalpavRkSa samAna abhiSTa phaLadAyI sarvajJabhASita dharmanI vAsanA mAtra paNa nathI, je ke jagatamAM anya prANuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa ene du:khI dekhI dayArdU thanArA ane tenA duHkha dUra karavA kaTIbaddha thanArA purU bahuja ceDA daSTigocara thAya che. kahyuM paNa che je- "[TI: nita satra: prati, vidyAviDanerA , tti zrIpata niraratadhanA-roDa ifkSata mUzi) kiMtvAkarNya nirikSya cAnya manuja, duHkhAdita yanmanaH, tAdRzyaM pratipadyate jagati te, satpuruSAH paMcaSAH // 1 // " bhAvArtha-pararAjyanA balavAna lazkarane jItanArA hajAre zuravIra subhaTo aneka sthaLoe maLI Ave che. vidyAvizA paNa aneka saMpAvALA jovAmAM lAve che, potAnI krie karI kuberabhaMDArI javAnuM paNa apAna utarAvanAra addhipUNonI paNa A bhUmaMDa para chenathI, arthAt te paNa ghaNAe maLI Ave che paraMtu du:thI pIDAtA manuSyanA duHkhane sAMbhaLavA ke dekhavA mAtrathI ja aMta:karA! tanmaya thAya che tevA satpapA A duniyAmAM javalle koIkaja maLI zake che. potAnA suMdara dartanathI zeTha paNa sonI nAmAMja hatA. vizeSamAM zeThe pote, bIjAo, ane bagIcAmAM rahelA pitAnA Azrito, jinezvara bhagavAnanA darzanane lAbha laI zake eTalA mATe eka ramaNIya jinerAmavAnanuM maMdIra paNa baMdhAvyuM hatuM. AvA prakAranI dharmanI udAra bhAvanAbI jenuM aMta:karaNa suvAsita hatuM. paropakAraparAyaNa zeDane paropakAra karavo eja prAta:kAlAnuM prathama kArya hatuM-mAre Ani rahelA manuSyanI sthiti kevA prakAranI che, teo sukhI che ke du:khI che, du:khI che, to teone kaI kaI bAbatanI natA che, A save hakIkatanI zeDa saMbhALa rAkhatA hatA ane temanA duHkhane banatA prayane dUra karI saghaLAone prasanna karatA hatA. ApaNe jANa gayA ke-dararojanA rivAja mujaba eka divasa zrIsAra zeDa pitAne Azraye rahelA saghaLAonI saMbhALa mATe nika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 muM. ] paDatA para pATu. pa3 ane pharate pharate anukrame rAjAnI maDhI AgaLa AvI pahoMche. ciMtAtura rAjA tarapha tenI daSTi paDI, simadaSTie ane madhura vacane zeThe rAjAne prazna karyo. bhadra! tuM Aje ciMtAtura kema jaNAya che? zeDanA taraphathI potAnI paristhitine prazna sAMbhaLI rAjA zaramAI gayo ane patniviyeganuM puna: smaraNa thavAthI hRdaya bharAI AvyuM. lajajA ane zeka ubhayabhAva ekI vakhate rAjAnA aMtaHkaraNamAM pragaTa thayA. zeDanA praznano uttara rAjA ApI zakyA nahi. eTalAmAM pADozIoe AvIne zeDanI AgaLa rAjAne saghaLo ItihAsa varNavyo. jo ke rAjAne A ItihAsa purato na hato kemake- pADozIoe te mAtra bAgamAM AvyA pachInIja rAjAnI sthiti nihALI hatI. A avasare zeThe je rAjAne prathama ItihAsa jAryo hota to tene dayALu aMta:karaNamAM ke AghAta lAgata ane kevA aTapaTA vicAranuM AMdolana thAta tathA te sthiti jANyA pachI zeTha tene kaI sthitimAM mukta te zeDanuM dayALu aMta:karaNa jANe. pADozI drArA ATalI mAtra hakIkata jANavAthI ane mAtAne nahi dekhavAthI du:khI nisteja mukhavALA dayAmaNuM bALakane dekhavAthI zeThanuM hRdaya dukhI thayuM. dayALu zeThe zAMtinAM vacanothI rAjAne AzvAsana ApyuM ane kahyuM ke - hi bhAgyavAna! tuM tArA hRdayamAMthI zokane dUra kara, lezamAtra paNa apaiyatA na karIza. AjathI tArI ane tArA bALakonI bhojana saMbaMdhI yA vastra sabaMdhI saghaLI ciMtA ja karIza." zeThe mAtra bAhyathI mIThA vacanane uccAra karI rAjAne AzvAsana nahotuM ApyuM paNa AvuM suMdara kArya karI saMtoSa pamADe. AnuM nAma ja pavitra hRdayanI udAra bhAvanA ane dhArmika uDo prema. ucita kAryakArI zeThe tenA badalAmAM suMdara kArya suMdara rAjAne batAvyuM ke - "A tArA banne putre bagIcAmAM jaI puSpanA choDa jAvAthI ane jANe pADozImAM mukata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa ( parathI puSpo cuMTI ekaDA karI lAve ane tAre bagIcAmAM rahelA A jInezvarabhagavAnanA maMdIramAM traNa kALa devapUjA karavI.' jo ke zerDa darzAveluM kArya ghaNuMja suMdara hatuM ema rAjA jANatA hatA chatAM eka sevaka tarIke zeThane tyAM rahI kArya karavuM e tenA hRdayamAM vizeSa sAlatu hatu, chatAM paNa huM uttaranirvAha mATe te kArya karyA vinA cAle tema na hatuM. duniyAmAM nahi karavA lAyaka evAM kayAM kAryo che ke je dUra udara mATe prANIone nathI karavAM paDatAM. jIMdagIbhara jenI sanmukha paNa na jue tevAone svArthanI khAtara e hAtha joDIne namaskAra karavA paDe che. kaTTA zatru pratyeSa Na hasatu mukha rAkhI mitratA darzAvavI paDe che. duniyAmAM paNa kahevAya che ke - peTa karAve veDa na chuTake rAjAe zeDanAM vacanA svIkAryA ane putra sahita zeThe darzAveluM kArya karavA tatpara thayA. jema nRtya karanArane paTa vagADanAra jevA prakAranA tAla Ape tevA prakAre nRtya karavuM paDe che tevI rIte sa sAranAthabhUmimAM prANIone paTavAdaka deva jevA prakAre paTaha vagADe te pramANe avazya nRtya karavuMja paDe che. deva AgaLa nRtya karanAra suMdara rAjA joke kArya karavAmAM bilkula anabhijJa hatA, je ApaNe trIjA prakaraNamAM jANI gayA chIe, teja rAjA evA kAyakuzaLa thayA ke jenuM kArya' dekhI zeThanuM aMta:karaNa atizaya AnaMda pAmatuM hatuM. " ' leAkamAM paNa hevata che ke 'kAma kAmane zikhave.' kavi kahe che ke rAA kArya kuzaLa thayA temAM kAMi navAi jevuM nathI. yathA lakSmyA vidagdhatvaM, vibhramaM yauvanazriyA ! preSyabhAvaM tathA jIvaH, zikSyate duravasthayA // "C jema lakSmI DahApaNa utpanna kare che, caiAvananI zAbhA vibhrame (netrAdinA cALA) karatAM zikhave che tevI rIte duravasthA ApoApa prANIone sevakadharmamAM pravINatA prApta karAve che, tene preSyabhAva zIkhavA javA paDatA nathI. agIcAmAM rahelA suMdara rAjA ane putra sahita zeDanuM kArya karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 muM.] paDatA para pATu, 55 zeThane saMtoSa pamADatA hatA ane zeTha paNa sadbhAvapUrvaka teonA pratye mIDI daSTithI jotA hatA. eka divase zrIsAra zeTha pitAnA bagIcAnI zobhA nihALate cAre dizAmAM paribhramaNa karato hato, tevAmAM bagIcAnA eka vibhAgamAM thatA hadayabhedaka vicitra banAva tarapha acAnaka zeThanI daSTi paDI. eka hAthamAM dhanuSya ane bIjA hAthamAM bANa dhAraNa karI vRkSa upara beThelA pakSI tarapha nizAna tAkI AkheTaka (zIkAranI) kiyA karatA be bALakone joyA ane tene oLakhyA. A bALake te suMdara rAjAnAja bane putra hatA. dayALu aMta:karaNamAM A dekhAve atizaya AghAta karyo. dhamI zeTha A banAva zI rIte joI zake. pApakarma jetAnI sAthe tenuM hRdaya dharyuM. potAnA bagIcAmAM potAnAja manuSyadvArA thatA AvA karapINa kArya zeThane kopAyamAna karyo. kepanA ATopathI lAla netravALe zeTha bALaka pAse gaye ane bannene sakhta sajA karI hAthamAM rahelAM dhanu ane bANInA TukaDeTukaDA karI pheMkI dIdhA. bicArA mAtA vinAnA dIna mukhavALA mugdha bALakone mAra mArI karUNa svare rUdana karatA mukyA, eTaluM ja nahi paNa zeThe pitAnA bagIcAmAMthI paNa bahAra kADhI mukyA ane rAjA pAse AvI AvezamAM AvI jaI tiraskArasUcaka zabdadvArA kahyuM ke "tAre eka kSaNa mAtra paNa mArA bAgamAM rahevuM nahi, adhamAdhama kArya karanArA tArA putra sahita hamaNAMja mArA bagIcAmAMthI nIkaLI javuM." je rAjA hamezAM zeDanA saimya mukhAraviMdamAMthI jharatA zItala ane madhura vacanAmRtanuM pAna karatA hatA teja rAjAnA karNayugalamAM zeTha taraphathI paritApa utpanna karanArA kaThora vacanane saMcAra thaye, rAjAnA duHkhane pAra rahyo nahi, jenuM du:kha sAMbhaLI zeThanuM aMtaHkaraNa dayAthI bhIMjAyuM hatuM, teja zeThanuM hRdaya A avasare tenA pratye ane tenA kumaLA bALako pratye vimukha thayuM. jo ke zeThanuM kopAyamAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa thavuM, bALakAne mAra mAravA, bagIcAmAMthI bahAra kADhI mukavA, temanA pitAne tiraskArasUcaka zabdomAM harSakA ApavA, ane temanI vRttinA temaja sthAnanA uccheda karavA ityAdi sarva kAryomAM aMtaraga kAraNu pApa pratye ghRNA ane dharma pratye avihaDa premaja hatA, dharmanA anunI vicAronu ja A 5riNAma hatu; kemake eka tarapha dRSTi phUMkatAM ema bhAsamAna thAya che ke jo bALakAnI dayAjanaka sthitine uddezIne zeThe pApakarmathI pAchA huDAvavA mATe bALakone zikSA na karI heta tA hiMsaka kArya mAM zeDanI anumati che ema huM duniyA anumAnathI kalpI zakata. svAbhAvika che ke pAtAnA svAdhina mANurA pAtAnAja dekhatAM tevuM aniSTa kAya kare ane potAnuM sAmarthya chatAM tene te kAryathI na aTakAve to ne te kAryaM arUcIkara che ema janasamUDu kai rItie mAnI zake. Aja mAnInatAne pariNAme zeDane bIje paNa vicAra Avyo ke te AvA mahAna gunhAnI paNa huM ceAgya zikSA na karUM tA kAlAMtare eja gunDAnI upekSA maneja du:khadAyI thaI paDaze. vipakSanA kurAnA udbhava thatAMnI sAtheja jo uccheda karavAmAM na Ave to kAlAMtare te akuramAMthI vRddhi pAmIne thayelA uMDA mULavALA majabuta vipakSano jaDamULathI uccheda skulathI thai zakatA nathI, tethIja zeThe A kArya karyuM hatuM. jyAre bIjI tarapha STi pheravIe chIe tyAre zeDanA A kAryathI hamezAM du:khamAM divasA nirgamana karanAra dInamukhavALAM banne bALako ane temanA pitA suMdara rAjAne du:khano pAra rahyo niha, zeDanu A kArya anukaraNIya che ke anAdaraNIya che tenA vicAra ubhaya tarapha daSTi rAkhIne vicAraka vAMcako svayaM madhyastha daSTie karaze to avazya jaNAi Avaze ke zeDanuM A kArya UMDA vicAra vinAnuM hatuM, ema kahyA vinA cAlI zake ema nathI. jo ke zeDanI rageragamAM dharma prema ramI rahyo hatA, paNa dharmanuM tAttvika rahasya zeDathI hajI ajJAta hatu. je zeThe kArya karatAM pahelAM pAtAnI suMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 muM ] paDatA para pATu. pa7 vicAramALAne avakAza Ape hAla te te kAryanuM AvuM hadayabhedaka pariNAma na Avata. je uddezathI A kArya karyuM hatuM te uddeza saMpUrNatAthI saphaLa thAta ane duHkhI pitA putrane tIvra duHkha nahi paNa duHkhamAM dilAso maLata. je te avasare bALakane AvI trAsadAyaka sajA nahi karatAM zAMtinA vacanAthI tamAre AvuM karavuM agya che, tamArAthI AvuM kArya thAya? A te hiMsaka kArya kahevAya AthI te pakSIene bahu duHkha thAya ane marI paNa jAya AvuM anya prANIonA prANanuM ghAtaka kArya nirdaya che vigere vigere vacanothI samajAvyuM hatuM te tenA pariNAme tevAM hiMsaka kAryothI nivRtta thaI ane bALakonA hRdayamAMthI hiMsaka pari. NAma sadAne mATe samUla nAza karI zakAta. saMpUrNa sRSTimaMDaLamAMthI potAnA nirmaLa upadezadvArA athavA vizuddha vartanadvArA eka paNa prANIne uddhAra thayo te potAnuM samagra manuSyajIvana saphaLa thayuM ema samajavuM, kemake vizuddha dharmanA saMskAravALe ekaja dhamAM aneka jI nA jIvitavyane abhayadAna ApavAvALo thAya che ane upadezadvArA bIjA pAse apAvavAvALA paNa thAya che. paraMtu jema hIrAmANeka vigerenA satya svarUpathI anubhijJa jhaverI amUlya jhaverAtanI satya kiMmata na AMkI zake tema abhUta karUNAvaMta prAnuM pavitra zAsana pAmIne paNa tAtvika karUNAnA apUrva siddha nI kiMmata ajJAnatAnA prabhAve prANIo AMkI zakatA nathI. zrIsAra zeThanA saMbaMdhamAM paNa eja prasaMga banavA pAmyo. dhamanuM UMDuM rahasya samajavuM ghaNuMja muzkela che. ATalAja mATe jagatanA kalyANa khAtara cadazocuMmAlIza Adarza graMthanA praNetA asAdhAraNa buddhinidhAna zrImAna haribhadrasurizvarajI aSTaka prakaraNamAM dazAve che ke "kUkavucA sAthe, dharmarfmaH | anyathA dharmabuddhayaiva, tadvighAtaH prasajyate // 1 // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa bhAvArtha--tAtvikadharmanA abhilASI prANuoe dharmanuM rahasya tIkSaNa buddhie jANavA jevuM che, anyathA sUkama vicAraNAnA abhAve Adhi vyAdhi ane upAdhimaya viSama saMsAracakane vRddhi pamADanAra adharmane paNa, sva apavargane anupama sukhano apaNa karanAra dharma che ema mAnI tenuM avalaMbana karatA te prANIo dharmano vinAza kare che ane adharmanA asahya saMkaTone anirachAe paNa bhogave che. jenI upara daSTAMtarUpe darzAvelA eka ulekhanuM ApaNe avalokana karIe. sakala kalyANavelaDInA kaMda samAna dvAna, vRddha, bAla Adi muninI karelI vaiyAvacca kadApi niSphaLa jatI nathI, avazya phaLane ApavAvALIja hoya che. ApaNuM prAcIna ane suvihita zAstrakAro paNa jaNAve che ke -"sarSa vira pavAra pAvara uttara dizA" anya sarva zubhakAryo avazya phaLadAyI che ema saMbhavI zakatuM nathI. duniyAmAM joIe chIe te ghaNAM kAryo evAM mAluma paDe che ke je kAryo sAnukuLa saMge phaLa Ape ane vighAtaka saMge phaLa nathI paNa ApatAM paraMtu koI paNa avasare karelI glAnAdikanI vaiyAvacca pitAnA suMdara phaLathI vaMcita rAkhatI ja nathI. AvA prakAre zAstromAM darzAvelA lAnaAdinI vaiyAvacanA anupama lAbhane gurudvArA athavA zAstradrArA jANIne aciMtya lAbhano abhilASI ke prANI evA prakArane abhigraha dhAraNa kare ke AjathI AraMbhIne mAre haMmezAM prazastabhAvapUrvaka javarAdi vyAdhithI pIDA pAmatA koIpaNa glAnamunine auSadhAdi sAmagrI dvArA avazya viyAvacca karavI. abhigraha dhAraNa karyAbAda kAlAMtare koI avasare tevA glAnAdi muninI prApti na thAya ane temanI vaiyAvaccano apUrva lAbha na maLe te avasare je AvA prakAranI vicAraNA kare ke-"are ! mAro abhigraha Aje pUrNa na thaye, nirbhAgyaziromaNIne ciMtAmaNIratnanI prApti kyAMthI hoya, tenAM AMgaNAmAM kalpavRkSa kyAMthI phaLe, pApIne pApanA udaye dharma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 muM]. paDatA para pATuM pala karavAnI sAmagrIo paNa durlabhaja hoya che, are koIpaNa glAna muni mane na maLyA jethI mArI saghaLI mane rathamALA niSphaLa ja vilaya pAmI, je kaI mahAtmA gagrasta thayA heta te ghaNuM sAruM thAta ke temane auSadhAdino upacAra karIne mArI pratijJAne huM akhaMDa rAkhI zakata." dharmanA marmane nahi samajanAra te ajJa prANI AvI rIte plAna muni nahi maLavAthI udvigna thato dharmanA nAme adharmanuM AcaraNa karavAvALA thAya che. joke uparokta abhigraha ghaNe suMdara che, paNa abhigrahanA svarUpane nahi samajavAthI je uparokta duSTa vikalpo upasthita thAya te pariNAme dharmane badale karmane baMdha ja thAya che. Adhunika samayamAM AvI rIte dharmanA marmane nahi samajavAthI dharmabuddhie adharmamAM pravRtti karavAvALAonA aneka dAkhalAo maLI Ave che. ATalAja mATe ApaNA paropakArI pavitra maharSio pharamAve che ke--prathama dharmanA rahasyane samaje eTale ke "jJaufi' e zubhAzubha mAne pArakho ane tyAra pachI temAM pravRtti karo eTale ityAdAna f' e karI azubha mArgane tyAga kare ane zubha mArgamAM prayANa kare ke jethI dharmane nAme kadI paNa adharma mArgamAM prayANa na thAya. kRpAvAna zeTha A avasare bhUlyo, adharmane dekhI tenuM aMta:karaNa AvezamAM AvI gayuM, ane bIjI bAju daSTi nahi detAM kamaLa bALakopara kaTheratA vAparI, zeThe bALakone sajA karI e yogya nahatuM chatAM paNa eka vakhate ApaNe mAnI laIe ke, teo sadoSa hovAthI sajAne pAtra hatA paNa nirdoSa rAjA pratye zeThanI tiraskAra daSTi agya ane asthAneja hatI ema kahevuM ja paDaze. lekanItine anusarIne kadAcit rAjAne paNa kiMcit SapAtra lekhIe te lekhI zakAya kemake teja rAjAne te banne bALako hatA to paNa ApaNe upara joI gayA te pramANe madhura vacanane pragaTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa karyo hota te du:khI rAjAne nirAza thavAno avasara na AvI zakata. jema-rogIonA rogane dUra karavAmAM suvicAraka ane dIrdhadazI vaidya, banI zake tyAM sudhI dadInA dardane mIThA auSadhathIja nAbuda kare che, tevA auSadhathI je phAyado mAlama na paDe teja kaDavA ke kasAyalA padhano prayoga kare che. tevIja rIte sanmArgadarzaka upakArIo paNa upakAryane umA nA bhayaMkara apAyathI saMrakSaNa karavA mATe prathama karNapriya madhura vacanathI preraka banavuM joIe. zAstromAM paNa darzAvyuM che ke-je vacane sarvane iSTa hoya, je zabdonA zravaNathI saghaLAo AnaMda pAme ane je vAkya potAnA ISTa kAryanI riddhinA sAdhaka hoya to tevA priyakArI ane hitakArI madhura vacanono anAdara karI anya vacanono uccAra sarakho paNa zA mATe karavo joIe! kadAcit prApta thayelA dravyone sadupaga nahi karatAM mAtra saMgrAhaka buddhivALA kRpaNokharo dravya kharacavAnA avasare potAno hAtha saMkoce athAt daridratA dhAraNa kare, paraMtu jemAM dravyano vyaya nathI tevA vacanomAM daridratA zA mATe dhAraNa karavI joIe. mATe hamezAM banatA prayatna jyAM sudhI bane tyAM sudhI komaLa vANIthIja bIjAone upadeza Apavo joIe. keTalIka vakhate kaThora vacano sAmAnA hRdaya para viparIta asara kare che, ahAya tevuM hitakArI hoya to paNa prathama sAmAnA aMta:karaNamAM kodha utpanna kare che, jenA pariNAme pitAnuM aMta:karaNa paNa malIna thAya che ane dhAreluM kArya phaLIbhUta thatuM nathI. je madhuratA pitAne svadhIna hAya, arthAt abhyAsanA baLathI svAbhAvika pitAna vacanamAM madhuratA AvatIja hoya to ye satvazALI purUSa evo hoya ke je jANI joIne vacanamAM kaThoratA lAve, kamanasIbavAna bhAgye ja evI mUrkhatA karanAre maLI Ave ane e to cokkasa che ke-madhura vacanano uccAra karanAra kSamAvAna manuSya kArya sAdhavAmAM je saphaLatA meLave che te saphaLatA karkaza bhASaNa karanAra kodhI bhAgyeja meLavI zake Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 mu* ] paDatA para pAke. 61 che, kAraNa ke krodhathI aMdha thayelA manuSyanI kArya sAdhaka buddhi kSaNavAramAM vinAza pAme che. zrIsAra zeThanA prasa'gamAM paNa evuMja banyuM. AvezathI nirmaLa buddhinI svaccha prabhApara ajJAna aMdhakAranAM zyAma paTalA pharI vaLyAM, jenA prabhAve zeDa dvIdha vicAra karI zakayA niha. joke A saghaLuM kArya zeThathIja thayu hatu, eTale rAjAnA du:khamAM nimitta kAraNa zeDa hatA chatAM paNa ApaNe tA A sthaLe rAjAnA durbhAgyanI bhayaMkaratAja varNavavI rahI. rAjAne pAtAnI kAra AjJA pharamAvI zeTha te pAtAne sthAne cAlyA gayA. raNasaMgrAmamAM zastradhArI zUravIra ceSThA sAthe yuddha karatA duzmananA tIkSNa prahAroe rAjAne je a zAMti utpanna nahAtI karI, tenA karatAM adhika azAMti zeThanA tIkSNa vacanaprahArIe karI. thADAja vakhatamAM citAgnithI dugdha rAjAe, zeThanA bhayathI dhrujatA ane mArelA mAranA du:khe netramAMthI azrudhArA varasAvatA potAnA duHkhI bALakAne dUrathI AvatA joyA. anne putrA pitA pAse doDI AvyA ane hRdayadrAvaka vilApa karatA zeTha taraphathI potAnI upara vitaka vAtA pitA samakSa kahI darzAvI. A hakIkata sAMbhaLIne ane putranA netramAMthI nikaLatA era bera jevaDAM AMsu dekhIne rAjAnA du:khanI sImA rahI nahi. mAtA vinAnA pAtAnA putrAnuM du:kha dekhI joke rAjAnuM hRdaya bharAI AvyuM chatAM paNa zUravIra rAjAe pAtAnA aMta:karaNane dhIraja ApI svastha karyuM. putranA karUNAjanaka vilApa dekhI niLa ane nirmAlya manuSyanI mAphka rAjA rUdana karavA na mAMDI paDayA, kAraNa ke rAjAne bAlyAvasthAmAM putrAnA kAmaLa ata:karaNamAM nirmaLatAnA khIja nahAtAM vAvavAM, bALakAne dhairya vinAnA niSparAkramI nahAtA banAvavA, paraMtu Aya tevA viSama sakaTanA samaye paNa dhairyatAnu avalaana karanArA dRDha parAkramI kSatrIyavIra banAvavA hatA. Aja kAraNathI rAjAe pAtAnI du:khathI bharapura nisteja mukhAkRtine mAhya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [prakaraNa zAMtithI AcchAdita karI, du:khI bALakane dhIraja ApI, rUdana karatA nivAryA ane zAMtinA vacanathI upadeza Ape. "he vatsa! tame ciMtA na kare, zAMta thAo, ApaNI upara je je du:khanA pahADa truTI paDe che temAM bIjA koI paNa doSapAtra nathI, mAtra ApaNu kamane ja doSa che. pUrve tevAM dumi upArjana karelA jethI ApaNe tenAM tevAM kaTuka phaLa anubhavIe chIe, temAM ApaNA karma sivAya bIjAne ze doSa kADhIe ?' A avasare rAjA jANe pitAnA saghaLA duHkhane bhUlI ja na gaye hoya tema gaMbhIra vacanothI pitAnA putrane zAMta karato hato, paraMtu tenuM potAnuM aMtaHkaraNa te anirvacanIya duHkha sAgaranA agAdha jaLamAM DUbatuM hatuM. paDatA upara pATu mAranAra daivane upAlaMbha ApatA rAjA vicAra kare che ke-"are aMtaranuM du:kha kenI AgaLa varNa vIe, nirmaLa dayAnA aMkurAo jenA hRdayakayArAmAM navapallavita thaI rahyA hatA, evA dayALu zeThanI paNa A dazA thaI ! mAtra ekaja gunhAnI zikSAmAM ane bALakanI A durdazA karI, paNa temAM zeThane zo doSa kADhIe; pArjIta azubha kamanoja A prabhAva che. kahyuM che ke - "karoti tatkarma madena dehI, hasana svadharma sahasA vihAya / rudaMzciraM rauravarandhramadhye, bhukte phalaM yasya kimapyavAcyaM // 1 // " bhAvArtha--tuccha padgalika sukhanI khAtara sAMsArIka lIlAmAM mazagula prANa pitAnA vAstavika dharmane ekadama bhUlI jaI madonmatta thaye chato AnaMdabhera evA kalika kama upArjana kare che ke jenAM na kahI zakAya tevAM duHkhadAyI phaLa ghaNA dIrgha kAlaparyata zairava narkamAM karUNAjanaka vilApa karatAM bhegavavA paDe che. upabhoga karyA vinA te karmo kaI rItie kSaya pAmatAM nathI. ' are AtmA! ajJAnadazAthI karmane baMdha karatI vakhate tane A vicAra na AvyuM. je A heta to tArI A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 muM.] paDatA para pATu. WAAANAAAAAA AAAAA dazA nahota mATe have zAMta thaIne AvelAM karmane bhegavI che jethI te karmo tArAM kSaya pAme. pUrve upArjana karelAM karma bhegavyA vinA chUTake thatuM ja nathI. ahiMA nahi te bhavAMtaramAM paNa avazya tAre e karmonAM phaLa bhogavavAMja paDaze. aho deva! tArI zakti te keI ajaba che! tArI pratikUlatAe sukhaprAptinAM sAdhano paNa duHkha sanmukha thaI jAya che. duniyAmAM jIvitavya arpaNa karanAra sarvottama vastu amRta paNa prANanuM apaharaNa karanAra viSama viSapaNe pariName che, mArgamAM rahelI nAnI doraThI paNa phaNadhara sarpa thaI daMza devA deDe che, nAnuM sarakhuM uMdaranuM bIla paga mukatAMnI sAthe bhayaMkara pAtAla samAna thaI jAya che, aMdhakArane vinAza karanAra caMdra sUryanI prabhA paNa gADha aMdhakAranuM AcaraNa kare che, sukhapUrvaka ulaMghana thaI zake tevuM nAnuM pANInuM khAbocIuM paNa anullaMghanIya ane gaMbhIra jaLanIdhi samAna thAya che, pratyakSa Adi aneka pramANothI pratiSThita satya hakIkata paNa durbhAgyanA udaye asatya Thare che ane sukhadu:khamAM sahAyaka ane satya salAhakAraka abhinnahadayavALo mitra paNa mitratAne dezavaTo ApI zatrutAnuM AcaraNa kare che. A sarva duHkhone saMbaMdha duSkarmanA prabhAveja prApta thAya che. jema bhAgyamAM hoya tema thAo, avasarane yogya kArya pratye Adara Apavo eja dhIra purUSonuM kartavya che. A pramANe hRdayane zAMta karI, duHkhI putrone dilAse ApI, zeThanA bagIcAmAMthI nIkaLI, dhArApurane adhipati suMdara rAjA, pRthvIpura jevA vizALa nagaramAM paNa udarapoSaNa mATe apamAnita dazA prApta karI te nagarane choDI ane bALako sahita AgaLa prayANa karavA lAgyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. prakaraNa 6 ke. putraviyoga. s [ prakaraNa Ima daivanA pracaMDa prahArathI parAbhava pAmelA rAjA banne bALakone lai, zrIsAra zeThanA bagIcAne chellA praNAma karI, bahAra nikanyA, paraMtu AgaLa rAjAne rahevA mATe kAi rAjamahela taiyAra na hatA. rAjamahela tA dUra raheA, durbhAgyanA udaye eka paNa zAMtidAyaka sthAna rAjAne mATe taiyAra na hatuM. rAjA mArge cAlyeA paNa AgaLa kai dizA tarapha prayANa karavuM tenI paNa rAjAne sujha na paDI, kAraNa ke sarva dizA tene mATe tA eka sarakhIja hatI. dAridrayasaMtApa ane du:saha rANInA viyeAge du:khI rAjAne potAnA du:kha karatAM dIna khALakAnuM du:kha vizeSa sAlatuM hatuM, paNa zUravIra rAjAe tene kAMi paNa nahi gaNakAratAM dezAMtaranA anizcita mArgane Azcaya karyo. mArge jatAM araNyamAM kei sthaLe bhAjananA abhAve kadArdikanu tA koi sthAne puSpa phalAdinuM bhakSaNa karI potAnI AjIvikA calAvatA hatA. mArgamAM koi sthaLe gAma Ave te gAmamAMthI bhikSA mAgIne athavA mArgamAM maLatA musApharo pAsethI bhikSAnI yAcanA karIne hArA ane lAkhA manuSyanuM poSaNa karanAra rAjA potAnuM ane pAtAnA bALakonuM dura uttara mahAmuzIbate pUrNa karatA hatA. koi sthaLe tA bhikSAnI yAcanA karatAM bhikSA na maLe eTaluMja nahi, paNa durjana manuSyanA mukhamAMthI nikaLatA tiraskArano anubhava karavAnA paNa avasara AvatA hatA; AvI rIte sthaLe sthaLe du:sahya saMkaTane anubhava karatA ane tethIja karIne pUrvApAta potAnAM pApakarmanA 5 zrAtApa karatA, mArgamAM muzIbate maLatI bheAjanAdi sAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putraviyoga, grIthI putronuM piSaNa karato, anizcita mArge asvastha rIte Ama tema paribhramaNa karate, mArgamAM AvatA devakula Adi sthAnamAM rAtrie bALakonA rakSaNanI ciMtAthI ardhajAgRta dazAno anubhava karate, rAjA maDANapUrvaka gha Na bhUminuM ullaMghana karI sarva kaI prANione lebha pamADanAra yamane paNa bhatpAdaka arthAt mahAbhayaMkara aTavImAM AvI pahae. ATalI musApharImAM rAjAne koI jagyAe zAMti maLI nahi ane haju paNa sukhazAMtinA divase rAjAnA bhAgyamAM nirmANa thayA na hatA. aravI jeIne rAjAnI zAMti seMkaDo gAu dUra nAzI gaI ane azAMtinA cakamAM rAjA cakacura . are ! A aTavInuM udghaghana zI rIte karavuM. mArgamAM kaI vaTemArga sahAyaka paNa na maLe. koI gAma paNa Ave evuM jaNAtuM nathI ke tyAM mAgano zrama utArI svastha thaI AgaLa prayANa karIe. A pramANe ahiyAM paNa rAjA vicAramAM paDI gayo. vAMcaka mahAza ! suMdara rAjAnI AvI adhama sthIti nihALatAM ApaNuM hRdaya kaMpe che. are ! AvA nItinipuNa sAtvikaziromaNi guNaala rAjAnI paNa A dazA ! bhulavuM joItuM nathI ke jJAtapaNe ke ajJAnadazAmAM, ekAntamAM ke janasamUhamAM, divasa ke rAtrie, koI paNa avasare duSTa adhyavasAyapUrvaka karelAM karma udayamAM Ave che, tyAre te pitAnuM phaLa darzAvatAM jJAna, darzana, cAritranA pAlanamAM pravartamAna thayelA muni hoya ke zrAvakadharmanA pAlaka gRhastha hoya, bhale cakavatI hoya ke tIrthakara hoya, koIne paNa choDatAM nathI. rAjAnA cokIdAronI pramAda dazAthI agara pitAnI kaLA kauzalyatAthI yA kapaTathI gunhegAra potAnA gunhAnI zikSA meLavyA vinA keI vakhate chUTI zake che, paraMtu satata apramAdi karmasubhaTanA paMjAmAMthI koI paNa avasare chUTI zakatuM nathI, tenI AgaLa koInI paNa kaLA kauzalyatA, SaTa yA saphArasa cAlI zakatI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa mahopAdhyAya zrImadda yazovijyajI mahArAja jJAnasAra aSTakamAM darzAve che ke - "mAtA: kALa, zutAtrino ira ! arthataMtasaMtA-moTuna gA ? " bhAvArtha-upazama zreNimAM ArUDha thaine agIAramAM guNaThANa sudhI pahoMcelA, cauda pUrvanA anupamajJAnathI paripUrNa uttama cAritrasaMpanna, asaMkhyAta bhavanA vRttAMta saMbaMdhI praznanA pratyuttaramAM bhUtanA baLe karI kevalitulya prarUpaNa karanAra, sAtizaya jJAnI sivAya anyane ema mAluma na paDe ke A kevalI che ke chadmastha che. ramAvI ucca koTIne prApta thayelA munione paNa pracaMDa pApa karma, catuti saMsAramAM anaMto kAla paribhramaNa karAve che tyAre bIjAone mATe te zuM kahevuM ? sukha ke duHkhe mArgamAM AvelI A aTavInuM ullaMghana karyA vagara rAjAne chuTake na hato. prAcIna kALamAM dezAMtara jatAM AvI aTavIo ullaMghana karavI paDatI hatI. suMdara rAjAthI AkramaNa karAtI aTavInuM varNana karatAM pUjyapAda bhagavAna bhAdevasUrijI kahe che ke - dhara vadudhavA, mA manAthI ubANA' sanADhayAseneva, laGakeva sapalAzakA / agaNyamattamAtaMga-saMgamA mlecchabhUrikha / vairidhATIva durdazyA-'ne karaktAkSa bhISaNA // kiMvA'thabahunAbAla-vidhavAstrIva yA sadA / vividhazvApadA vAsastathA zabarasaMbhRtA // " bhAvArtha:-chA mujaba sthAne sthAne paribhramaNa ka 1 dhava-svAmI ane te nAmanuM vRkSa, 2 mA-viSayatRSNA ane dhaturAnuM vRkSa, vALa-tIra ane citraka nAmanuM vRkSa. 4 sarana-dhanuSya ane charaka nAmanuM vRkSa, 5 pArA-rAkSasa ane palAza - khAkharAnuM ) vRkSa, 6 mAtA-caMDALa ane hAthI, che rAkSa-lAla netravALA) le che ane pADo,) 8 zvAH-zikArI jAnavara ane tIvra Apatti. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www .vvv/ putraviyoga. nArI svacchedI kulaTA strIne jema pationI khoTa hatI nathI arthAt jema te aneka svAmIvALI hoya che tema aneka dhava nAmanA vRkSonI ghaTAthI bharapUra, madonmatta strIne jema viSayatRSNAnI adhikatA hoya che tema aneka dhaturAnA vRkSa samUhathI vyAsa, dhanuSya ane bANothI alaMkRta sainyasamUhanI jema ThekANe ThekANe daSTie paDatA citrA ane jIrakanA vRkSavALA bhUmIpradezothI aMkita, rAkSasanA samUhathI bharapUra, laMkA nagarInI jema agaNita palAza (khAkharA) nA vRkSathI citravicitra, madirAthI unmatta thayelA aneka caMDALAthI vyAsa svecchabhUminI jema Thera Thera najare paDatA madonmatta gaja ghaTAthI bihAmaNI, jenI sanmukha na joI zakAya tevA lAla netravALA pleccha duzamananI dhADanI jema krodhathI rakta netravALA khunI irSALu jaMgalI pADAothI mahAbhayaMkara, bhayasUcaka anya vizeSaNothI saryu, TuMkANamAM kahIe te je aTavI bAlyAvasthAmAMja vaidhavya dazAne prApta thayelI strInI jema hamezAM aneka prakAranI tatra ApattithI vyApta hatI temaja siMha, vAgha, rIMcha, ityAdi vividha prakAranA zikArI pazu pakSInA sthAnothI bharapUra hatI. jyAM mAtra koI kaI sthaLe duniyAdArIthI vimUkha vyavahArathI anabhijJa kevaLa jaMgalamAMja pazuonI sAthe rahIne pazu jIvana gujAranArA jaMgalI bhIlane choDIne anya manuSya koI paNa sthaLe daSTipathamAM AvatA nahatA. AvA vikaTa arAyamAM AzAdhArI rAjA, bALakone AzvAsana ApatA mArganuM ullaMghana karato hato. zikArI pazu pakSIothI bharapUra araNyamAM prayANa karatAM je ke rAjane koI bhAgyodaye hiMsaka prANiothI tevA prakAranuM vina naDyuM nahi. sudhA tRSA vigere duHkho sahana karato rAjA bane bALako sahita sahisalAmata araNya vaTAvI bahAra AvyuM. have jyAM AgaLa mArge prayANa kare che tevAmAM dUrathI zItala jalane sparza karIne AvatI ane maMdamaMda zabda karatI vAyulaharI, bhayaMkara aTavImAM paribhramaNa karatA uSNa ane kaThora vAyuthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa AliMgana zarIrane AzvAsana ApavA lAgI. cAre dizAe thoDA thoDA vibhAgamAM snigdhatAvALo pradeza daSTie paDavA lAge jethI najIkamAMja ke jaLAzaya hoya tevo sahaja bhAsa thaye. rAjA cheDe dUra gayo eTalAmAM mArgamAMja bane kinAre jaLathI bharapUra mahA vizALa nadI AvI. je ke nadIe zArIrika zAMti karI paraMtu rAjAnI mAnasika vyathAmAM te vadhAroja karyo, kAraNa ke nadI mArgamAM ADI AvatI hatI jethI tenuM ullaMghana karavuM ja joIe, paNa nadI mahA dastara hatI. A sthaLe kavi kahe che ke aneka ApattimAM paNa dharya dhAraNa karanAra rAjAne satvathI calAyamAna karavA bhayaMkara rUpa dhAraNa karIne AvelI kaI navIna Apattija hoya nahi ke zuM? kharekhara rAjAne mAthe A eka navIna Apattija hatI. rAjA nadI kinAre gayo ane athAga jaLa joIne muMjhAyA. have zuM karIzuM, nadI utaryA vinA mArga maLI zake tema nathI ane bALako nadI utarI zake evI sthIti nathI. atyAra sudhImAM koI paNa vakhate rAjAne AvA prasaMga AvyuM na hato, chevaTe vicAra karatAM upAya maLe ane tene amalamAM mukavA mATe sajaja thayo. rAjAe potAnA vicArane anusAra eka putrane ullaMghana karelI aTavI taraphanA kinAre rAkhI, bIjA putrane potAnA khabhA upara besADI, nadInA jaLamAM praveza karyo ane putra sahita rAjA sahIsalAmata nadInA bIjA kinAre pahoMcyA. potAnA khabhA uparathI putrane nIce utArI bIjA putrane A kinAre lAvavA rAjA pharI pAcho nadImAM utaryo. A avasare rAjA upara viSamavipattinuM vAdaLa gherAI rahyuM hatuM. eka bAjue araNya taraphanA kinAre rahelo bALaka manamAM vicAra karato hato ke,-pitAjI bhAine nadI pAra mukI hamaNAM ja Avaze ane mane laI jaze. tyAre bIjI taraphanA kinAre rahelA bALaka vicAra kare che ke, bhAIne levA mATe jatA mArA bApA hamaNAM mArA bhAIne laI mArI pAse Avaze. AvI rIte pitA ane baMdhu pratye, premALa bane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putraviyega, bALako AzAnA unnata zikhara para ArUDha thayA hatA. tyAre bIjI bAjue durdevathI rAjAnuM putrasaMganuM alpa mAtra sukha paNa sahana na thaI zakyuM, jethI karmendra pitAnA vAmaya zAstranA kaThora prahArathI banne bALakonI AzAnA unnata zikharanA cUrecUrA karI nAMkhyA. pitA sanmukha animeSa daSTie dekhanArA bALakonI paNa nirdayane dayA na AvI ane bhinna bhinna kinAre rahelA banne nirAdhAra bALakonA dekhatAMja nadInA madhya pradezamAM pahoMcelA rAjAne, pUra jozathI AvatA pANinA pravAhamAM kheMce ane nIce pADI nAkhyA. vidhinuM sAmrAjya koI apUrva che ke-je kAryanI saMbhAvanA paNa na thatI hoya ane je sthaLomAM jenI utpattinI gaMdha paNa na jaNAtI hoya, te sthaLemAM tevAM dUrghaTa kAryo paNa utpanna kare che ane je sthale je kAryanI utpattinI saMbhAvanA saMpUrNapaNe daSTigocara thatI hoya, janasamUha paNa te sthaLe je kArya jevAne mATe talasI rahyo hoya, te sthaLe tevA sughaTita kAryone paNa vinAza kare che. kahevAnI matalaba ke je kAryone mATe prANIo ciMtavana paNa karI zakatA nathI tevAM kAryone paNa vidhi ghaTAvI de che. pravAhamAM taNAtA rAjAnA hosa uDI gayA ane putraviyoganA duHkhathI bacavA sAthe potAnuM jIvana bacAvavuM paNa durghaTa thaI paDayuM. tene emaja lAgyuM ke, A jaLapravAhamAMja rANI, rAjya ane putranA samAgama vinAja mArI jIvanalIlAne aMta Avaze ke zuM? rAjA A pramANe vicAra kare che, eTalAmAM ja bhAgyasaMge pANInA pravAhamAM Amatema aTavAtAM ane banne bAhane cAre bAjue pasAratAM kASTane nAno TukaDe hAthamAM AvI gayA jenA AdhAre potAno prANa bacavAnI to AzA baMdhAI paNa putrasaMganI AzAnAM kiraNe haju aMdhakAranA ghana pahelethI tihita ja rahyAM. asahya putraviyogathI zekAkula rAjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [prakaraNa te kASTanA AdhAre mahA prayatnathI pAMca divase nadIne kinAre pAmI zakyA. putraviyoganA AvA aNaciMtyA banAve parAkramI rAjAne paNa nirbaLa banAvyo. svAbhAvika che ke vipula RddhimAM ucharelo sukhI manuba jyAre vipattimAM AvI paDe che tyAre tene prathamanI sukhI jIMdagInuM bhAna thAya che ane je jIvanabhUmikAne prAthamika sthitimAM AnaMdadAyI ati ramaNIya mAne che, teja jIvanabhUmikAne vipattinA avasare atibhayaMkara du:khadAyI mAne che ane pariNAme tenuM smaraNa paNa ati du:khadAyI thaI paDe che. rAjAnA du:khI aMta:karaNamAM paNa aneka saMka9pa vi. kapa upasthita thayA. "are ! hatAza vidhine A kevA prakArane vipAka ! kayAM te mArI AnaMdadAyI vipula rAjyalakSmI ane kyAM A du:khadAyI anartha paramparA ? are deva ! prathama te mArA rAjyanI vipula saMpatti mArI pAse thI jhuMTavI lIdhI paNa eTalAthI tuM saMtava na pAme ane mArA sukha duHkhanI saMvibhAjaka prANapriyA rANuM madanavallabhAne paNa te mArAthI viga karAvyuM. paNa are nirlajaja durdeva ! ATalAthI paNa zuM tArI AzAo paripUrNa na thaI ke mArA vitavya karatAM paNa atyaMta priya evAM mugdha bALakene paNa bhISaNa aTavImAM nirAdhAra ekalA rakhaDatA rajhaLatA mukI mArA AtmAne du:khadAvAnaLanI dusaha tApathI satata karyo. are! hetara ke te avasare mArA jIvitavyane paNa vinAza karavo hato ke jethI mAre mArA priya putranuM AvuM kaSTadAyI jIvana jevAne avasara na Avata, paNa kharekhara have meM jANyuM ke-jema babakuLa nAmanA anArya dezamAM ( jyAM AgaLa manuSyanA zarIramAMthI lehI kADhI te lehamAM raMgArAo vastra raMge che) manuSyane gulAma tarike vecAtA laI teonA zarIrane suMdara mAdaka padArthothI puSTa karavAmAM Ave che ane zarIramAM puSkaLa lehI bharAyA pachI rUdhIravALA avayavomAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] putraviyoga. 71 lokhaMDanI sAyA ghAMcI rUdhIra bahAra kADhavAmAM Ave che, jethI te manuSyAnuM zarIra zuSka hADapiMjara jevuM thAya che. pharI paNa suMdara bheAjanAdithI teonA zarIrane puSTa karavAmAM Ave che ane pUrvanI mAphka pharI zarIramAMthI rUdhIra kADhI tenA zarIrane du:kha utpanna kare che, jema A pramANe mAdakapadArthothI karavAmAM AvatI gulAmAnI puSTi mAtra tenA du:khaneja mATe thAya che, tevI rIte pUrve duSkarma upArjana karIne AvelA prANIone deva paNa karmane anusAra du:kha ApavA mATeja vitavya arpaNa kare che. "" AvI vicAraNAnA avasare nirAdhAra du:khI putronA viyAgathI premALa pitAne potAnuM jIvana ghaNuMja akArUM lAgyuM. duniyAmAM koipaNa sthaLe tenI dRSTie sukhanuM nAma nizAna paNa jaNAtuM nahatuM. cAre dizAe nirAzA ane aMdhakAraja jaNAtA hatA. nadInA kinAre rahelA rAjA, upara darzAvelA vicArodvArA dInatAnuM avalaMbana karatA hatA, paraMtu alpasamayamAMja parAkramI rAjAnI nirmAlya vicArazreNi vilaya pAmI ane udAra vicArAtu sAmrAjya sthapAyuM. rAjA vicAra kare che ke-are ! me A zuM ciMtavana karyuM. du:khanI khAtara maraNanI vAMchA karI. karmanA udaye duniyAmAM kANu du:khI thatuM nathI. mahAnubhAva satyavAdizIrAmaNi rAjA harizcaMdra jevAne paNa ka rAjAe tenA jIvanamAM kevI dazAno anubhava karAvyA ? kahyuM che ke-- ramArAjyabhraMzaH svajanavirahaH putramaraNaM, priyANAM ca tyAgo ripubahuladeze ca gamanaM / harizcaMdro rAjA vahati salilaM pretasadane, avasthA tasyaiSA ahaha ! viSamA karmagatayaH // bhAvArtha :- sarva prakAranI saMpatti tathA vipula rAjya vaibhavanA vinAza, svajana varganA viraha, potAnA vhAlA putranu' maraNa, rANInA viyega, jyAM peAtAnA eka paNa du:khamAM sahAyaka mitra na maLe, balke sthaLe sthaLe zatruo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa neja samAgama ke jenA paMjhAmAMthI chaTakI pitAnA prANanI rakSaNa karavuM paNa muzkela paDe tevA zatrurAjyamAM paryaTana, eTaluM ja nahi paNa jeNe prathamanI avasthAmAM du:khanI dizA paNa dekhI nathI te rAjAne sAmAnya ghera nahiM paNa, smazAnabhUmimAM paNa pANivahana karavAno avasara Avyo A sarva durdazAnuM mukhya kAraNa karmanI vaka gati sivAya bIjuM zuM kahI zakAya ema che! ahaha ! "karmanI gati mahA viSama che, jenI AgaLa keInuM kAMI paNa cAlI zakatuM nathI.' - jyAre satyavAdI rAjAnI A dazA thaI to mArA jevAne mATe te zuM kahevuM ? pratyakSamAM ke parokSamAM duniyAnA vacanaprahArathI ke vaMcita rahyuM che? duniyAmAM konuM jIvana kaSTadAyI nathI thayuM ? janmathI AraMbhIne maraNaparyaMta alpa mAtra duHkha pAmyA vinA haMmezA koNa sukhI rahyuM che ? vaLI duHkhanA DarathI viSa zayAdinA prayoge ApaghAta karanAra prANine bAkI raheluM karma vizeSa prakAre bhavAMtaramAM paNa bhegavavuM ja paDe che. A bhavamAM ke bhavAntaramAM te karmane upabhoga karyA vinA kadIpaNa kSaya pAmatuM ja nathI, te zAmATe A bhavamAMja svataMtra rIte teno upabhega karI kSaya na karIe ? koNa jANe ke bhavAMtaramAM karyuM jIvana gujArIzuM ? durbhAgyanA udaye je bhavAMtaramAM pazu jIvana prApta thayuM to sArAsAra padArthanI zaktinA abhAve Adara NIya ke anAdaraNIya mArganuM jJAna nahi thavAthI parataMtratAnA paMjhAmAM sapaDAyA chatAM, hAya tevA kSudhA, tRSA AdinA viSama saMkaTano anubhava karavA chatAM, tAvika kSamAnA abhAve tevA prakAre karmanI nija rA nahi thaI zake ke jevA prakAranI manuSyajIvanamAM sArAsArane viveka hovAne laIne karmanA vipAkane hRdayamAM vicAratA kSamApUrvaka sahana karavAthI je karmanI nirjarA karI zake, balake ghaNI vakhate to anicchAe parataMtrarIte sahana karatAM cittanI kaluSatAne laIne duHkhanA nimittaka sAmA prANi pratye azubha ciMtavana karato, vairanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 putraviyoga. paramparAne vistAra, adhika karmabaMdha karavAvALA thAya che. vAMcako ! ATalAja mATe paramArtha vedI pUrve maharSioe yogya prANione saMkaTanA samaye bhAvavA yogya bhAvanAne upadeza ApatAM zAstromAM darzAvyuM che kesh kalevara duHkhamacitayana , svavazatA hi punastava durlbhaa| bahutaraM ca sahiSyasi jIva he ! paravazo na ca tatra guNorita te // bhAvArtha - he AtmA! karmanA udaye AvI paDelI A zArIrika Apatti saMbaMdhI vicAra nahi karatAM, arthAt karmanA prabhAva prApta thayela saMkaTa pratye "are ! A duHkha mArAthI kayAre dUra thaze ane tene mATe huM zuM prayatna karuM. ityAdi azubha saMkalparUpa AdhyAna nahi karatAM te duHkhane zAMtipUrvaka sahana karI le, pharIthI bhavAMtane viSe A vivekI manuSyajIvanamAM je svataMtratA che te svataMtratA anya gatimAM prApta thavI ghaNIja daITa che. tyAre te AtmA ! A avasare je tuM te duHkhe ne samatApUrvaka sahana nahi kare ane ArtadhyAna karIza to uTe adhika kamane baMdha thaze, jenA prabhAve bhavAntarane viSe narakatiryaMcAdi gatimAM ghaNA asahya saMkaTo sahana karavo paDaze. vizeSamAM eTaluM ke manuSyajIvanamAM jyAre svataMtrarIte sahana karavAnuM ane a5 kaSTa adhika nirjarA guNa prApta thaI zake che tyAre pazu vigerenA jIvanamAM parataMtratAnA baMdIkhAnAmAM rahIne anicchAe atula kaSTa sahana karatAM chatAM paNa adhika karmanI nirjarArUpa guNanI prAptino asaMbhava che. "jyAM AgaLa sArAsArane viveka vidyamAna che, jyAM svataMtrapaNe sahana karavAnuM maLI Ave che ane jyAM alpa kaSTamAM paNa nirmaLa bhAvanAnA ge adhika nirjarAne lAbha maLI zake che, tevuM uccatara manuSyajIvana pAmIne paNa pairyatAne tyAga karI vyartha zoka zA mATe karavo joIe. A avasara zekane nathI paNa dhairya dhAraNa karavApUrvaka karma subhaTanI sanmukha prayANa karI AMtara tAttvikazatrune jItavAne ane eja sattvanI kasoTI che. are sadAne mATe A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa sAMsArika jIvana sukha duHkhathI saMmizra thayeluM ja che, jagatamAM ghaNAye prANiye duHkhI najare paDe che. kene udarapaSaNanI ci tA te koIne kuTuMbasaMrakSaNanI, keine dhanAdi prAptinI, tyAre koIne saMtati vigerenI ema aneka viTaMbanAothI pIDita prANI duniyAmAM daSTigocara thAya che. jo ke koI paNa prANI duHkhanI abhilASA karatuM nathI, chatAM paNa duSkarmanA prabhAve aciMtita duHkhanI prApti prANIone thayA kare che. tyAre jema duniyAmAM dukhaprApti e prANIonI IcchAne viSaya nathI tema huM mAnuM chuM ke sukhaprApti e paNa prANIonI IcchAno viSaya nathI. punyanA prabhAve du:khanA bhISaNa aMdhakAramAM paNa acAnaka sukhanAM tejasvI kiraNe prakAzita thAya che tyAre duHkha dekhIne dInatAne Azraya karavo e narI nirbaLatAja che." A pramANe rAjAnI vicAramALA anukrame dharyanA unnata zikhara upara ArUDha thaI hatI. hRrbhAgyanA udaye jyAre prANIone duHkha Ave che tyAre uparAuparI AvyAja kare che, paraMtu jema zuddha suvarNanI kasoTI karanAra suvarNakAra jyAre suvarNane agnimAM tapAve che tyAre tenI vizuddhatA dIpI nikaLe che tema duHkha e manubanI kasoTI che. jenAmAM vadhAre du:kha sahana karavAnI tAkAta tenAmAM dhairyatA guNa paNa teTale aMze vadhAre hoya che. e karsaTImAMthI nirmAtA ane nItipUrvaka pasAra thavAmAM ucca manuSyatva raheluM che. A pramANe prAcIna mahApurUnA unnata bhAvapUrNa vacanAmRtarasanuM pAna karatA rAjAe sarva prakAranA mAnasika vAcika ane kAyika saMtApane jalAMjali ApI udAratAne Azraya karyo ane dhyAnArUDha yegI, jema dhyAnAvasthAmAM sarva prakAranI mAyAjALathI pitAnA aMta:karaNane bacAvI AtmajJAna dazAmAM daDha kare tema pitAnA aMta:karaNane daDha karyuM. rAjAnA vIrapaNAnI stuti karatAM zrImad ArAdhya pAda bhAvadevasUrijI darzAve che je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +- 3'. ] putraviyoga. labdhvA parapado dIno, hInatvaM naiva muJcati | ziracchedepi dhIrastu, vIratvaM naiva muJcati // viSTAmAM bhramaNa karanArA bhUMDanI mAphaka tucchatAnAja Azraya karanAra pAmara AtmAone cAhe tevA manAra jaka pratiSThitApade sthApana karavAmAM Ave te chatAM paNa te peAtAnI pAmaratAneA kadIpaNa parityAga karatA nathI, kAraNake tucchatA eja te AtmAonuM svAbhAvika svarUpa che ane duSkarmInA prabhAve tenI mati tucchatAbharyA vana pratyeja prayANu kare che, tethIja karIne teonu jIvana sadAne mATe dInatAthIja bhareluM rahe che ane dInatAnA dAsa banelA hInAcAranAja upAsA hoya, emAM kAMiNa Azcarya jevuM nathI. eja kAraNe dIna zabdanA 'T'kAramAM sahaja parivartana mAtrathI 'da' kAranuM svarUpa levAnI sattA susthita che. dInatAnuM Azraya sthAnaja hInAcArI purUSo che, teAnA sivAya dInatAne khIjuM koipaNu Azraya sthAna maLI zake ema nathI, e stusthiti paNa sunizcita che. sAMprata samayamAM AvA aneka dA duniyAne daSTigocara thAya che. keTalAka tevA aAgya tuccha adhikArIo, adhikAranI sattAthI madAMdha banI je sattAnA sada yoga azAMti dUra karI duniyAne zAMti samarpe, janasamAjanA AzIrvAda meLavI Ape ane diga MtamAM sattAdhIzanI jvalaMta kIrti phelAvavAnuM kArya kare, teja sattAnA durUpayoga karI janasamAjane azAMtinA uMDA gamAM pheMkI de che, tenA taraphathI AzIrvAdane badale zrApa meLave che ane duniyAmAM apayaza phelAvI pApanA mhoTA puja paraleAkamAM sAthe bAMdhI jAya che. tevA prANIo kadIpaNa peAtAnuM zreya sAdhI zakatA nathI. eTalAja mATe paropakArarasika mahAtmA kahe che ke 71 6 uttama Azrayane pAmavA chatAM paNa dIna prANIe potAnA hInapaNAnA parityAga karatA nathI, tyAre dhIra purUSet potAnA ziracchedaparyaMtanA prANAnA bhAge paNa potAnI vIratAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa parityAga karatA nathI. svAbhAvika che ke jyAre dIna prANIe potAnI hInatAnA tyAga na kare tyAre dhIra prANIo pAtAnI vIratAnuM paripAlana zAmATe na kare ? jyAM vIratAnuM saMrakSaNa nathI tyAM dhIratAne sthAna heAi zakatuM nathI. dhIratAnA sarvasva AdhAra vIratA uparaja rahelA che. dhIratA haiAya tyAM vIratAe teH avazya hovuMja joie. eTalAja mATe dhIra zabdanA dha' saramAMthI eka rene ahiSkAra karavAthI zuddha ' va 'kAra khanI jAya che. dhIratA ane vIratAnA samAna AzrayanuM khIja dha kAranI e zaktimAMja raheluM che, eTale nizcita che ke dhIratA vinAnI vIratA vizvamAM viDabanArUpa che eTaluMja nahi, 5raMtu dhIratA vinA sADI vIratA hAi zakatIja nathI.' adhama purUSonI adhamatA ane uttama purSonI utta matAnA vizeSa vivecanamAM nahi utaratAM tene sarala rItie samajavA mATe abhavyaziromaNi vinayaratna ane temanA gurUvaccenuM ekaja daSTAMta joi laie ane uparanI vAtanA nirNaya karI sattanazALI suMdara rAjAnI bhaviSyasthitino vicAra have pachInA prakaraNa upara multavI rAkhI A prakaraNane ATalethIja samApta karIzuM. jo ke caritranA nAyaka suMdara rAjAnA AkhA caritramAM sthaLe sthaLe temanA unnata vanamAMthI udbhavatI uttamatA vAMcakAne sahaja khyAlamAM AvatIja haze chatAM paNa adhamatA ane uttamatA ubhaya vastunuM pratipAdaka A Adarza daSTAMta ghaNI UMDI asara karanArUM hAvAthI A sthaLe sthApana karyuM che jenu ApaNe have avavekana karIe. aMtima tIrthaMkara zrIman mahAvIrasvAmi mahArAjanA samayamAMja caMpAnagarInA rAjA zrImAna zreNikanarezanA putra koNike, dakSiNa bharatAa nA rAjAene jItI, potAnA sAma `thI kRtrima cauda ratna karI, huM teramA cakravata chuM, ema duniyAne dazAvatAM vaitADhaya parvatanI misrA guphAnuM kapArTasapuTa IDaratnanA prahArathI bhAgI nAMkhyuM, tethI kApAyamAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAAAA ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^** * * * 6 ku. ] putraviyoga, 77 thayelA kRtamAladeve agrivAlAthI keNikane bALI mukya, tyAre temanA putra udAyIne maMtrIoe maLI, bAlyAvasthA chatAMja rAjyAbhiSeka karyo. mAtAnA vacane karI pAchaLathI paNa udbhavelA pitA pratyenA ni:sima snehathI, jema keNikarAjAne zreNikanA maraNa pachI rAjagRha nagara aniSTa lAgyuM ane navIna caMpA vasAvI tyAM rAjya sthApana karyuM hatuM, tema pitAnA AvA akAlamRtyuthI udvigna udAyIrAjAe paNa caMpAnagarIno tyAga karI, gaMgAkinAre pATalIputra nagara vasAvyuM. nagarInA madhya bhAgamAM zAvita cAsamAna vizAla ane unnata jinezvarabhagavAnanuM bhavya maMdira baMdhAvyuM ane vikamarAjanI mAphaka sarvatra AryadharmanI vijayapatAkA pharakAvI, tathA sallurU samakSa samyakatva mULa dvAdazatrato aMgIkAra karIne, tenuM akhaMDa pAlana karavA lAgeH punyanA prabhAve zatrurAjAo paNa tene vazavantI thayA. dharmakriyAmAM custa rAjA aSTamI caturdazI vigere parvanA divasomAM vizeSa prakAre dharmanuM ArAdhana kaste hato ane te divase devavaMdana, guruvaMdana, upavAsa, piSadha vigere kAryothI pitAnA AtmAne pavitra karato, pitAnA aMta:puramAM karAvelI pi vadhazAlAmAMja samayane vyaya karato hato. koI eka avasare udAyIrAjAe ghera aparAdhanI zikSAmAM kaI jAne tenA rAjapathI padabhraSTa karyo, tenuM rAjya chInavI lIdhuM ane nAzI jA evA tene vinAza karyo. te rAjAne eka putra hato. udAyIjAne hAthe potAnA pitAnuM mRtyu thayuM ja hRdayamAM premanI lAgaNI uzkerAI ane varane. badale vALavA mATe tenA chIdronI zodha karavA khAtara cAre bAjue paribhramaNa karato ujajayanI nagarImAM gayo ane avantInA adhipatinI sevA karavA lAgyo. avaMtIne rAjA paNa haMmezAM udAyIrAjAthI ugna rahetuM hatuM. thoDA vakhatanA paricayamAM teNe rAjAnI IcchA jANI lIdhI. egya avasara pAmIne eka vakhate rAjaputre rAjAne vijJapti karI, deva! je ApanI AjJA hoya te koIpaNa prakAre A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakarA panA varI udAyIrAjAne huM vinAza karuM, paraMtu ApanA taraphathI mane saMpUrNa sahAyatAnI sAthe mArA pitAnuM rAjya mane pAchuM maLavuM joIe, nahiM te kaNa e mUrkha hoya ke pitAnA vhAlA prANene taraNAnI mAphaka gaNI, mRtyunA mukhamAM paga mukavA mATe prayatna kare. "bhAvatuM hatuM ane vaidhe batAvyuM" rAjA eja zodhato hato. rAjaputranA uparyukta vacana sAMbhaLI rAjA prasanna thayo ane te kArya karavA mATe tene AjJA pharamAvI. rAjaputre paNa svAminI AjJAne mastakapara caDhAvI, ujajayInImAMthI nikaLI pATalIputra nagaramAM gaye, ane dAMbhikavRttithI udAyIrAjAnoja sevaka bo; paraMtu jema vyaMtaradeva maMtrathI calAyamAna karavA maMtravAdInAM chIdro zodhe, tema A rAjaputra paNa haMmezA bArika dRSTithI udAyIrAjAnAM chIdro zodhato hato, paraMtu pumALI pavitra rAjAnuM eka paNa chIdra te meLavI zako nahi. mAtra teNe eTaluMja zodhuM ke- rAjamahAlayamAM koI paNa sthaLe gamanAgamana kare te paNa jaina munione koInA taraphathI aTakAvavAmAM AvatA nathI" basa AmAMja teNe potAnA hiMsAmaya kAryanI saphaLatA joI ane kapaTIe potAnI prapaMcabAjI vistAravAno prAraMbha karyo. pApIo pApanA udaye pAparAya pravRttiomAMja rAcyA rahe che. teo punyavAnanA pavitra kAryomAMthI paNa pitAne managamatA pApamaya pravRttinAM sAdhano meLavI zake che. udAyI rAjAnA rAjakulamAM praveza karavAnI tIvra abhilASAvALA prapaMcI rAjaputre koI niravadyasthAne rahelA cAritrapAtra munionA adhipatI gacchAdhirAjane kapaTavRttithI vaMdanA karI, vijJapti karI ke bhagavad ! saMsAranA trividhatApathI udvigna thayelA, A sevakane ApanI dIkSA arpaNa karI, kRpAkAnta karo. mAyAvInA madhuravacanamAM rahelA viSane sUri mahArAjA jANI zakyA nahi ane potAnI daSTie gya jANI, saMsArasamudratArINI jenI dIkSA arpaNa karI. mAyAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 7 ] putraviyega. 79 paNa aticArarahita cAritranuM pAlana karatAM, evA prakAre munionI ArAdhanA karI ke-saghaLA munie tanmaya banI gayA. tenuM pradhAna zramaNapaNuM koInA lakSamAM AvI zakuM nahi. kavi kahe che ke-"trALaoN 7 achata." sArI rIte yAjAelI kapaTavRttino pAra brahmA paNa pAmI zakatA nathI. ananyacitte cAritranA ArAdhaka gurUmahArAjA ane anya munionA samAgamamAM rahIne bAra varSaparyata bAhyathI vizuddhacAritra pALatAM chatAM magazelIopASANanI mAphaka te rAjaputramuninuM eka romamAtra paNa kRpArasathI bhedAyuM nahi. anukame vihAra karatA sUrimahArAjA ziSya samudAya sahita pATalIputra nagaramAM padhAryA. gurUmahArAjanuM Agamana jANI, rAjA vaMdana karavA gaye ane temanA mukhathI amRtamaya madhura dezanA zravaNa karI, svasthAne pAcho Avyo. upara darzAvI javAmAM AvyuM che ke-tratadhArI rAja parvadivase vizeSa prakAre dhArmika kriyAmAM pravartamAna rahe che ane rAtri dhamAM dharmakathA zravaNa karAvavA mATe gurUmahArAja paNa rAjanI pAse paSadhAgAramAMja rAtri vyatIta kare che. te avasaramAM parvano divasa Avyo. hamezanA rivAja mujaba udAyI rAjAe prAta:kAlamAM AvazyakakiyA ane vidhipUrvaka aSTaprakArI pUjA karI ane tyArabAda gurUmahArAja samakSa AvI, dvAdazAvarta vaMdana, aticAranI vizuddhi, vigere zubhakiyA karavApUrvaka caturthabhakta pratyAkhyAna karyuM ane saMdhyAsamaye piSadhane mATe potAnA mahelamAM rahelA pASadhAgAramAM padhAravAnI gurUmahArAjAne vijJapti karI. gurUmahArAjA javA mATe taiyAra thayA ane pitAnI pAse rahelA zimAMthI bAra varSanA cirapravrajIta ziSya rAjaputra vinayaratnane upagaraNa laI sAthe AvavAnI AjJA karI. mAyAvI vinayaratna paNa eja avasara zodhato hato. te jANatA hatA ke abhiSTakAryanI siddhino ananya upAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa Aja che. A sivAya bIjo upAya maLI zake ema nathI. bAhyathI gurUpratye bhakti darzAvatA, vinayaratna taiyAra thayo ane udArI rAjAne mAravA mATe dIkSA avasare pracchanna rIte rAkhelI, kaMkalohapatrikA sAthe lIdhI. vicakSaNa chatAM paNa sUrimahArAjathI mAyAvInI mAyAjALa bAravarSanA lAMbA paricayathI paNa jANI zakAI nahi. balake e vicAra Avyo hato ke cAritranA dIrgha paryAyathI tenAmAM samaguNa adhika dedIpyamAna thaye haze ane ethI ja tene potAnI sAthe AvavA AjJA karI. zisahita sUrimahArAjAe vidhAlacamAM praveza karyo ane rAjAe gurUsamakSa piSadha aMgIkAra karyo. AvazyakakiyA karyA bAda yogya samayaparyata gurumukhathI dharmakathA zravaNa karI, e bhUmIpramArjana karavApUrvaka saMthAro karI, zayana karyuM, gurUmahArAjAe paNa saMthAro karyo ane bane nidrAdhIna thayA. A avasare rodradhyAnI durAtmA vinayana jAgRta avasthAmAM ja rahyo ane dhArelA pracaMDa pApakArya karavA mATe utsuka thayo. "Aja pitAnA verano badalo vALavAno avasara che." A pramANe vicArato gupta rAkhelI kaMkaleha patrikA bahAra kADhI ane yamajIhAsamAna te patrikAthI vinayara ne piSadhamAM rahelA dharmAtmA rAjAnA keLanA sthaMbha samAna komaLa kaMDane zarIrathI bhinna karI, pitAnI adhama dhAraNa saphala karI. tarataja gupta page kAyacintAnA miyathI bahAra cAlyA gayo. muni jANI paheregIree paNa tene re nahi . A bAjue rAjAnA bhedAelA aMgamAMthI nIkaLatA rUdhIrano pravAha cAle ane te pravAha anukrame gurUmahArAjAnA saMthArA nIce Avyo. gurU mahArAjA ekadama jAgrata thayA ane jue che to nAlathI bhinna thaelA kamalasamAna dhaDathI juduM rAjAnuM mastaka joyuM. tapAsa karatAM ziSyane paNa na dekhe. gurUmahArAjAe vicAra karyo "are ! ziSyanuM A kartavya hovuM joIe. dharmanA staMbha samAna rAjAne vinAza karyo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putraviyega. eTaluM ja nahi paNa AvuM akArya karIne A yugaparyava paNa na bhuMsAya tevI pravacananI malInatA karI. saMpUrNa rIte pAtranI yogyatA tapAsyA vinA apAtramAM meM dIkSAno A repa karyo, bAravarSanA lAMbA paricayathI paNa huM tene kaniSTa Azaya samajI zakyo nahi ane bAhya prazamathI muMjhAI jaI teneja sAthe lAvyuM, tyAre duzamAe AvuM karapINa kArya karyuM. A sarva anarthanuM mULa kAraNa tapAsavA jauM chuM te huM ja chuM. mATe have to prANanA vyaye karIne paNa zAsananI thatI apabhrAjanA aTakavuM, jethI loko paNa ema samaje che ke vairIe rAjA tathA gurUno vinAza ." uparyukta vicAra karI sUrimahArAjAe bhavacarima pratyAkhyAna karI, je kaMkapatrikAthI udAyI rAjAnuM mastaka chedAyuM hatuM, tyAM rahelI teja lehaDakapatrikAthI pitAnA mastakane cheda karyo. hInAcArI duSTa ziSyanA durAcAranA pariNAme AvA samartha sUrIzvarajI mahArAjAe eka mAtra zAsananI sevA khAtara potAnA prANonuM baLIdAna ApyuM. A tarapha potAnA pitAnA vairano badalo vALavAnI sAthe avantIzanA zatrunA vinAzathI pitAnuM rAjya pharIthI pAchuM maLavAnI AzA baMdhAI ane tethI harSabhera rAjamahelamAMthI bahAra nIkaLI avantInA mArge prayANa karate, abhavyaziromaNi vinayaratna avantInA rAjA pAse kevI rIte gayo ane sarva vRttAMta nivedana karyA bAda rAjAe tene kevo tiraskAra karyo ane tene kevI sthitimAM muko, e sarva hakIkata ApaNA cAlu prasaMgane aprastuta hoI, A sthaLe tene nahi darzAvatAM, A nidarzana ATalethIja samAsa karIzuM. priya vAcakagaNa ! uparyukta daSTAMtathI ApaNe joI zakyA ke pAzavikavRttinA upAsaka hInAcArI puruSo keTaupAye paNa pitAnI hInatAno tyAga karatA nathI. daSTAMtamAM varNavelA mahAtmAzrIe je vinayaratnanuM bAra bAra varSa paryata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa " pAlana karyuM, adhamasthAnethI uccasthAne mukyA, tenA hitanI khAtara athAga prayatna sebyA, chatAM paNa te abhaziza maNuie potAnI adhamatAnuM pAsu badalyuM nahiM, duniyAmAM kahevata che ke huMsanA samAgamamAM rahyA chatAM paNa kAgaDA dI zveta thatA nathI. kAyalAne seMkaDAmaNu dudhathI dhuvA te paNa kALA ne kALA ja rahe che te kadI dheALA thatAja nathI. tyAre ApaNe Aja daSTAMta uparathI e paNa joyuM ke te pUjya mahAtmAzrIe zAsananI thatI apabhrAjanA aTakAvavA khAtara potAnAja haste potAnA prANAnA parityAga karavAmAM eka kSaNamAtra paNa vilaMba na karyo. dharma te Anu nAma, dhIrapurUSonI dhIratAnI sAcI kasoTI AvAja prasagAe thAya che. ga maka 7 mu * devanA mArmika prahAra. 005*--- ta prakaraNAmAM ApaNe joi gayA ke dhArApura nagaranA zuravIra suMdararAjA karma janmakaSTane niDarapaNe sahana karavA khAtara potAnA sAAjyanA tyAga karI, vivekavatI vanitAnA paNa viyeAga sahana karI, e mALAnI huMphe potAnA du:khIjIvanane zAMtipUrvaka nirvAha karatA hatA, temAMthI paNa daivaceAge pAtAnA te banne bALakene nadInA bhinnabhinna kinAre rajhaLatA sukI pAte nadInA madhyapradezamAM pUrjAsathI AvatA pANInA pravAhamAM sapaDAyA ane pATIyAnI prAptie pAMcamAdivase mahAmuzIbate nadInA kinArA meLavI zakayeA. tyArabAda sadrattanazALI suMdararAjA tyAMtho kaI dizA tarapha prayANa kare che ane hajIpaNa temanI upara dhruvanA mArmikaprahAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 mu] devanA mArmika prahAra. kai rItie ane kAnAnimitte thAya che tenu ApaNe avaleAkana karIe. nadIkinAre rahelA rAjAe potAnA aMta:karaNane nimotyavicArothI AliMgita nahiM karatAM upara darzAvelA suMdara vicArothI suvAsita banAvyuM. AvA asahya saMkaTemAM paNa rAjAe hArdikazAMti sAttvikatAnA prabhAve saMpUrNa paNe jALavI rAkhI. -- 3 cAkkasa che ke cAhe tevA viSama sayAgAmAM paNa sAttvika ane zAMtipriya manuSya mArga mAM AvatA peAtAnA pratiadhakAne dUra karI sugamatAthI potAnA kAryamAM saphalatA meLavI zake che. zAMtimaya jIvanavALA manuSya leAkamAM paNa anupama sukhane AnaMda anubhave che. temanA vajAmaya aMta:karaNa upara daivanA viSamaprahAro paNa kuDita thaI jAya che, arthAt teonu mAnasikakhaLa eTaluM badhuM nizcaLa hoya che ke eka vakhate atula zaktisa panna deva temanA zarIrane raDAya tevI viDaMbanA utpanna kare. paNa temanA aMta:karaNanA kadIpaNa bheda karI zake niha. Aja vAttAne eka samartha kavIzvara suspaSTarIte nirUpaNa kare che ke calanti girayaH kAma, yugAntaH pavanAhatAH / Rcchapi na calatyeva, dhIrANAM nizcalaM manaH // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat mahAsamartha pavananA jhapATAmAM paNa je parvatA za mAtra calAyamAna thatA nathI ane ethIja karIne jeonu acala evu nAma kahevAya che te mahAna parva tA paNa kalpAMtakALanA pracaMDavAyuthI calAyamAna thai jAya che, paraMtu cAhe tevI vipattinA samaye prANAMtakaSTa paNa dhIra purUSAnu nizcala aMta:karaNa kadI paNa sanmArgathI calAyamAna thatuM ja nathI, eTale ke malIna vicAra ke malIna pravRttimAM kadI paNa suDAvAtu nathI. eTalu ja nahi paNa jema mahAt vistAravAda phaLadrupa vRkSeAnA suMdara zikharA phaLasa Mpatti sivAyanA alsaramAM ati unnata thAya che e avasare vRA kaLA www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa bharapUra hoya che tyAre tenAM zikharo phaLanA bhArathI nIcA namI jAya che, paraMtu jyAre tenA uparathI phaLo laI levAmAM Ave che tyAre te zikhara uMcA thaI jAya che, tevI rIte suvicAraka bairyavAna mahAmAonuM aMta:karaNa sukhasaMprAptinA samaya karatAM tevA saMkaTanA samaye vizeSa prakAre unnata banatuM jAya che. udAra cArItrasaMpanna suMdara rAjae nadIno kinAro choDI AgaLa prayANa karyuM. parizramathI ane sudhAthI rAjAnuM pratyeka aMga zithIla thaI gayuM hatuM. mArge jatAM najIkamAMja kaI gAma jaNAyuM, kSudhAnI tIvra vedanAthI AgaLa prayANa karavAne asamartha rAjAe bhikSA mATe teja gAmamAM praveza karyo ane koI Tumbikane ghera jaI bhikSAnI yAcanA karI. kauTumbike rAjA sanmukha , dekhatAMnI sAthe ja tenA pratye aMta:karaNa AkarSAyu, AkRti dekhI tenAmAM guNapaNAnI kalpanA thaI. svAbhAvika che ke " gata junA vArita" AkRtinA anusAra guNonI kalpanA thAya che. guNavAnuM jANI tenA pratye Adara thaye ane bhikSAcaranI sthitimAM rahelA rAjAne kaiTumbike puchayuM tuM keNa che ? rAjAe uttara Ape ke huM kSatriya chuM. prasanna vadane kauTumbike pharI prazna karyo je te kSatriya che to mAre ghera gharanA kAmakAjane mATe nokarI karIza? rAjAe javAbamAM hA jaNAvI. kaTumbika prasanna thayA ane suMdara lojana tathA vastra arpaNa karavApUrvaka pitAnAM gRha saMbaMdhI kAryomAM tenI yojanA karI. kAryanA anubhavI rAjAne nokarogya kArya karatAM kaMTALo Avato nahoto ane tethI ja tenuM kArya anyane adhika saMtoSaprada banI zakatuM hatuM. gheDA ja vakhatamAM rAjAe pitAnA Adarza guNothI dAnA svAminI prati sArI rIte saMpAdana karI eTaluM ja nahi, paNa tenA samAgamamAM AvatA pratyeka manuSya bhale nhAnA hoya ke moTA hoya, strI hoya ke purUSa heya, uttama sthitivALA hoya ke pitAnI vartamAna sthitinI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha mu. ] devane mArmika prahAra, samasthitivALA, hAya sadhaLAo tenAM vANI vicAra ane vanamAMthI udbhavatA AdAryarasane anubhava letA hatA. uttama prANIonI sthiti ja evA prakAranI hoya che ke teo hAyato unnata dazAmAM vatA hoya agara Avanata dazAmAM vartatA hoya, chatAM paNa potAnA samAgamamAM AvatA uttama prANu.e.nA ke adhama prANuonA hRdayapaTa para namratA, sahiSNutA vigere ucca guNInI uMDI chApa besADe che, je dvArA uttama prANIo potAnA udAra vartanamAM vizeSataH daDha bane che ane adhika guNavAna thavA prayatna kare che. temaja adhama prANuo potAnI adhamatAne nAza karavA tatpara bane che. guNasaMpanna suMdararAjAmAM sarva guNe paikI vinaya guNa adhika dedIpyamAna jaNAto hate. svAbhAvika kulaparatve paNa e guNa anyanI apekSAe temAM vizeSa caDhIAto hoya e svabhAvika che, kemake nItizAstramAM darzAvavAmAM Ave che ke ciM agg: svAbhAvika che ke je guNa je vyaktinI bAlyAvasthAmAM paNa samagra duniyAnI daSTie bIjAo karatAM adhika manAtA hoya te guNa te vyaktinI prauDhAvasthAmAM vizeSaja hoya. vinayaguNa eTalo badho apratima che ke jenA vinA bIjA guNo zobhA pAmatAja nathI ane eTalAja mATe zAstromAM sarva sthAne sarva guNonA utpAdaka vinayaguNane agrasthAna ApavAmAM Ave che. vinayavAna prANa prabaLa zatrune paNa potAnA apratima guNothI AnaMda pamADI pitA pratye nehabharI daSTivALo banAvI de che. saMpUrNa suSTimaMDaLane vaza karavAnuM kharuM vazIkaraNa A ja che. A vazIkaraNa maMtra vinayathI suMdara rAjAe keTambika svAminuM aMtaHkaraNa AnaMdamagna karI dIdhuM. tenA uttama guNathI raMjIta thaelo kauTumbika paNa sadbhAvapUrvaka potAnAja gharanA mANasa tarike tenuM pAlana karavA lAgyo. duniyAmAM guNathI keNa vaza thatuM nathI ? bahumAnapUrvaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 - - - - * * * * * * suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa svAmI taraphathI maLatI suMdara bhajana vigere sAmagrithI rAjAnI sthItimAM avanave pheraphAra thavA lAgyuM. adyApi paryata saMkaTasamUhathI rAjAnuM je je rAjateja vinaSTa thayuM hatuM ane zarIrapara spAmatA ane kRzatA chavAI rahI hatI te kRzatA ane zyAmatA anukrame dUra thatI gaI ane dhIme dhIme zarIranA upacayanI sAthe prAthamika dazAnuM jhaLahaLatuM rAjateja zarIrapara prakAzita thavA lAgyuM. A avasare rAjA kAMIka zAMtine anubhava karate hatuM. jo ke putra ane patnI viyoganuM duHkha tenA mAnasika jIvanane ochuM kaSTadAyI na hatuM, zarIramAM rahelA viSama zalyanI mAphaka te viga tene sAlatuM hatuM. mAtra A zAMti te bAhya zAMtija hatI, te eja ke rAjA pitAnA udarapaSaNanI ciMtAthI nirALo hato. paraMtu azubhadaye A nahi jevI zAMti paNa rAjAnA hastagata kayAMthI rahI zake ? a85 mAtra zArIrika sukha saMpatti devane mahAna Apatti samAna thaI paDI, jenA pariNAme IrSyALu deve rAjaupara marmabhedaka prahAra karavAne prabaLa nizcaya karyo. ApaNe joI gayA ke suMdara piSTika khorAkanA bhAve suMdararAjAnI duHkhathI tirabhAva pAmelI zarIranI suramya zabhA, ane anupama lAvaNya, pharIthI AvirbhAva pAmyAM. eka avasare anupama lAvaNyathI suzobhita suMdararAjAne joIne tIvramadanabANathI ghavAela kauTumbikanI bhAyae satI strIone nahi bolavA yogya kAmotpAdaka aneka prakAranAM asabhya vacanano rAjA samakSa uccAra karyo, ane te dvArA pitAnI AMtarika abhilASA vyakta karatI, pitAnI IcchAne AdhIna thavA rAjAne AgrahabharI AjIjI karI. kamanI vicitra gatie meharAjAnA acaLa sAmrAjyanI prabaLa sattAne praveza duniyAnA pratyeka vibhAgamAM thaI rahyo che. keIpaNa vibhAga e nahi maLI Ave ke jyAM tenI AjJAne amala na thatuM hoya. keI viralAo ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 muM] daivane mArmika prahAra, tenI AjJAno anAdara karI paramezvarI mudrAthI aMkita thAya che. mehamugdha anya manuSya te dUra rahe, paraMtu zuSka patra, puSpa, ane nirasa phaLa, vigere mAtranuM bhajana karanAra, ane paMcAgni vigere kaSTa sahana karI potAnI dehane atizaya kaza banAvanAra, araNyavAsI dhyAnastha yegIo paNa kaMdapanA viSama prahArathI ghavAI mehaparavaza bane che, ane pariNAme pitAnA AcArathI patIta thaI ghera yAtanA sahana karavA narakamAM prayANa kare che. kAmavikAranA asAdhya vyAdhithI niraMtara dUra rahevAnI pUrNa abhilASAe sinagdhamadhurAdi parasayukta bhojana, sukomala zayyA, viSatpAdaka sugaMdhI padArtho, raMgaberaMgI citravicitra citrazALAo, mohaka viSayavilAsI zabdazravaNa, ane te sivAya mahotpAdaka koIpaNa sAmagrIthI vimukha rahenAra tyAgIo, ane tatvavettAo, jyAre apamAtra vikAranuM sAdhana pAmIne yA pAmyA vinA bAhulyatAthI pitAnI surakSita jIvananakAne jarjarIta karI, saMsAramahodadhinA agAdha jalamAM DubAve che, tyAre alpa sattvavAnuM sAmAnya prANIone mATe to zuM kahevuM? kahyuM paNa che kesnmaarge tAvadAste prabhavati puruSa-matAvadevendriyANAM, tAvallajjA vidhatte vinayamapi, samAlambate tAvadeva // bhracApAkRSTamuktA zravaNapathajuSo, nilapakSmANa ete, yAvallolAvatInAM na hRdi dhRtimu go, dRSTibANAH ptnti| jyAM sudhI kaNe paryata dIrghamArgane bhajanArA, bhramararUpa dhanuSyathI kheMcIne pheMkelA, dharyavinAzaka nIlapAMpaNethI zobhita lIlAvatInA tikSaNa daSTibANe purUSonA hRdaya para paDatAM nathI tyAM sudhI ja teo potAnA AtmAne sanmArgamAM sthIratA pamADe che, unmArgamAM prayANa karatI Indriyone pitAnI sattAvI rivara rAkhI zake che, lAgu " tyAMsudhIja TakI zake che ane tyAM sudhI ja te purU vinayanuM avalaMbana karI zake che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 suMdara rAjA suMdara bhAvanA. [ prakaraNa uparyukta ullekhathI ApaNe jANI zakyA ke tattvavettAo paNa mahArAjAnI majabuta beDIo toDavAne samartha thaI zakyA nahi, tyAre A eka nibaLa abaLAne mATe te kahevuM ja zuM ? yadyapi A uparathI e nirNaya karavAno avakAza nathI ke abaLA nAmamAtrathI teo purUSArtha hInaja hAya. prAcIna paristhItinA itihAsa uparathI ApaNe spaSTarIte joI zakIe chIe ke mahAbaliSTa prativAsudeva laMkAnagarInA rAjA rAvaNa jevAne paNa haMphAvanAra satI sItA, duSTa duyodhananA vacanAmAno anAdara karanAra sanI TipadI, caMdanabAlA, damayaMtI karAvI, subhadrA, jImI, mRgAvatI vigere, A vasatIe paNa abaLA hatI. potAnA prANa jatAM sudhI paNa jene devatAo ane tenA adhipati IMdro paNa lezamAtra calita karI zake nahi tevA adabhUta parAkramane dhAraNa karanArI hatI. kumAyudhanA vinizcita viSama prahAro paNa je satIonI AgaLa taraNa jeTalI jUna zakti dharAvanArA paNa na hatA. kombikanI strI satIonA paMthathI tadna vegaLI ja hatI, tenA parAkramanI dizA mAna paNa tenA daSTiviyathI bAhya ja jaNAtI hatI. nAmamAtrathI nahi paNa guNathI paNa tenAmAM nirbalapaNuM taravarI rahyuM hatuM. muMdararAjAnA zarIra saMdaryarUpa kaMdarpanA hadayadaka ekaja bANathIja teNInuM hRdaya vidhAyuM ane upara darzAvyA mujaba adhama dhAraNA saphala karavAnA prayanamAM rAI. viSayAMdha Io viSayoganA alpasukhanI khAtara mAtApitAnI pUrvopArjita caMdrarA na ujajavaLa kItine kalaMkti kare che. jAti ane kulanI maryAdAnuM ullaMghana karI svArthanI khAtara ratipatisamAna potAnA priya patino nAza karatAM paNa saMkoca pAmatI nathI, ATalAja mATe dharmazAsapraNetAo tene anarthanI khANa, viSavelaDI, kapaTanI piTI, guphA vinAnI vAghaNa, asatyane bhaMDAra, kalezanuM mULa nAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 7 muM] daivane mArmika prahAra. 89 vinAnI vyAdhi, sugatinI argalA vigere anekavizeSaNathI alaMkRta kare che. kulaTA kaiTumbika strIe potAne vaza karavA khAtara jelA vijaya vacanakaMTake ane phekelAM kaThora daSTibANo suMdararAjAnA abhedya zIlasanehano bheda karI zakyA nahi ane tethI karIne karmarAjAe dhArela mArmika prahAra niSphaLa nivaze. kauTumbika strInA mukhamAMthI nikaLatA AMtarika jIvananA mAmaledaka asabhya vacane sAMbhaLI suMdararAjA dimUDha banI gayo ane uMdI vicAraNA karavA sAthe devane upAlaMbha ApavA lAgyuM. are deva ! A za gajaba ! uttama sthAna, mAnanI prApti ATalAja mATe ke zuM ? deva ! tArI gati te ajaba che ! are ! ATalAthI zuM saMtoSa na thayo ke jethI mArA upara mArA AMtarika jIvananA vinAzaka mAmika hArano prANa karavAne tAre avasara Avyo ? paNa deva! cokkasa mAnaje ke A suMdararAjA prANuvinAzaka prasaMga prApta thayA chatAM paNa pitAnA sadAcArathI kadI paNa calAyamAna nahi thAya te nahija thAya. tAre svAdhina rahelI dravyAdinI prApti, susthAna, vigere bhale jAo, mAre tenI paravAra nathI, paraMtu mArA svAdhinamAM raheluM mAruM uttama zIla kadIpaNa vinAza nahi pAme tenuM haraNa karavAnI yogyatA huM koInAmAM paNa joI zakato nathI. A pramANe daivane upAlaMbha ApI rAjA hadayamAM ciMtavana kare che ke-A suMdara sthAna ane zarIrapuSTinuM sAdhana vigere mAtra mArA zIlano bhaMga karavA mATe deve ApeluM che, mATe zIlasaMrakSaNanI khAtara A sthAnane tyAga karavo eja hitAvaha che. je mAre puryodaya haze te susthAna, mAnanI prApti hRra nathI. puNyavinA uttama sAmagrInI prApti durlabha che te zA mATe a5 sukhanI khAtara anAcAramAM pravartamAna thaI puNyano vinAza karI pApane puMja ekatra karUM ? are anAcAramAM pravartamAna thavuM to dUra raho e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA, [ prakaraNa saMbadhI vAta paNa mArAthI kemaja sabhaLAya ? A pramANe vicAra karI dhIravIra ziromaNI suMDhararAjAe kATumbikabhAyonA mahA AgrahavALA jherIlAM vacaneAnA jema tema ADe avaLeA uttara ApI 'viSadAmU:paristhAnyA " virUddha bhUminA avazya tyAga karavAja yogya che, ema mAnI kaTumpikanA gharanA, te bhUminA ane te nagarano tyAga karI anyagrAma tarapha prayANa karyuM. priya vAMcakA ! suMdararAjAnA A prasaMgane saMpUrNa rIte hRdayamAM utAravAnI jarUra che. AvA prasaMgomAM A vicArazreNi rageragamAM pariNamelI heAvIja joie. zIlasaMrakSaNanI khAtara rAjAe AvI dInadazAmAM sadbhAgye prApta thaelI suMdara sthAna vigere sAmagrinI lerAmAtra paNa darakAra na karI, joke AmAM kAMi navAI nathI; kAraNa ke dhIra purUSonuM eja karttavya che. dhIra prANionuM varNa na karatAM eka kavivara eka sthaLe jaNAve che ke-- 90 kAntAkaThAkSavizikhA na lunanti yasya, cittaM na nirdahati kopakRzAnutApaH / karSanti bhUriviSayazca na lobhapAzaH lokatrayaM jayati kRtsnamidaM sa dhIraH // pramadAnAM kaTAkSamANe jenA aMta:karaNane bheda karI zakatAM nathI, jenuM citta krodhAgninA javalaMta tApathI namra thatuM nathI tathA aneka vastu viSayaka lApAza jenA aMta:karaNane kheMcI zaktA nathI, teja prANI A duniyAmAM dhIra purUSAmAM agragaNya thaI zake che; ane teja dhIra svarga, mRtyu ane pAtAla traNe leAkamAM saMpUrNa rIte jaya meLave che. Adhi, vyAdhi upAdhimaya saMsAranA tIvra duHkhA dekhI jeone bhaya utpanna thatA hAya ane tenAthI mukta thavAnI eTale anupama avyAbAdha sukha prAptinI abhilASA thatI hAya, tevA dhIra subhadrANi koi paNa iMdriyanA viSayamAM mAhamugdha thatA nathI, arthAta te chidrayAne peAtAnI sva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ** * * * 7 muM] daivane mArmika prahari. taMtratAmAM rAkhe che. AthI te iDhiye teonA AtmAne kadI paNa unmArgamAM prayANa karAvatI nathI, anyathA maharAjAnA sainyanI agranAyikA iMdriya evI majabuta che ke upara jaNAvyA pramANe moTA mahaMtone paNa kSaNavAramAM jJAna dhyAnathI cukAve che. A uparathI iMdriya umArga pravRttimAMja sahAyaka che mATe tene uccheda kare eja ucita che ema samajavuM nahIM. joke eTaluM te cakakasa che ke te Idriyone je avyavasthita rAkhavAmAM Ave to te unmArgapaSaka baneja, paraMtu jo tene suvyavasthita sthItimAM rAkhavAmAM Ave te unmArgazeSaka ane sanmArga poSaka bane che. jemake madArIo mahAhiMsaka siMha, vAgha, rIMcha, sarpa vigere zikArI prANIone paNa kaLAthI vaza karI tenI sahAyathI pitAnI AjIvikA paNa calAve che, tevI ja rIte aMtarAtmA umatta iMdriyone pitAne svAdhIna karI te dvArA uttama cAritragAtranuM jIvana calAve che. Akhare jema te madArI je te prA[Io potAnuM jIvana calAvavAmAM asamartha nIvaDe te teene jaMgalamAM jaI choDI muke che, tema vizuddha cAritrasaMpanna maharSio paNa te idri je pitAnA cAritra jIvanamAM sahAyaka na thAya te bhakta pratyAkhyAna vigerethI anazana karI teone tyAga kare che. uparyukta vRttAMtathI ApaNe samajI zakyA che te vivekI dhIra purUSe idrinA paMjAmAM sapaDAI prANAte paNa unmA gamAM pravRtti karatA ja nathI. tevA viSama prasaMge teonuM eja dhyeya hoya che ke- varaM vindhyATavyAmanazana tRSArtasya maraNaM, ___ varaMsarpAkIrNe tRNapihitakUpenipatanaM / varaMgavita gahanajalamadhye vilayanaM, na zIlAvibhraMzo bhavatu kulajasya zrRtavataH // viMdhyAcaLa parvatanI gahana aTavamAM aTavAI sudhA ane tRSAnI asahya vedanAo sahana karI rIbAI rIbAIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara sudara rAjAnI suMdara bhAvana [ prakaraNa maraNa pAmavuM e sArUM, meTA ajagara, sarpa vigere hi Msaka prANIthI vyApta ane tRNasamuhathI AcchAdita aMdhArA kuvAmAM paDI mRtyunA bhAga thai paDavuM e paNa sArUM. eTalu ja nahi paNa meATI khAie ane AvartAthI vyApta gaDuna jala samUhamAM DubI maravuM paNa sArUM; paraMtu vivekI ane kulavAna thaine potAnA zIlanA braza karavA e kadIpaNa icchavAyAgya nathIja, arthAt te bhAgyavAnA pAtAnA prANa karatAM pagu peAtAnA sadAcAranI kiMmata vadhAre AMke che. vivekI suMdararAjAe A prasaMge peAtAnA zIla ane sattvanI sAcI kasoTI karAvI. bharacAlanamAM paNa jenA nirmala aMta:karaNapura kaMdapanuM vizvama viSe kAMi asara karI zakayuM nahi, AthIja tenu nAma graMthomAM mahiSaenA hAthe suvarNAkSare kAtarAI rahyuM che. AvA sadAcArI manuSyaneja 6niyA dakSanI keTImAM muke che. ye na svadanti te dakSAH kRSNakezatamobhare / bAdhake tu sadAyAta zirastha palitendunA // vRddhAvasthAmAM hamezAM mastakapara ujvala paLIApa caMdranA prakAza vistRta thaye chate te prakAzanI sahAyathI - tAnA karttavyane dekhanArA duniyAmAM baheALA pramANamAM maLI zake che, paraMtu bharayAvanamAM mastakapara kALA kezarUpa aMdhakArane samUha vistAra pAmyA chatAM te aMdhakAramAM paNa svaAcArane dekhanArA yubhAgyeja maLI Ave che, mATeja tuA sAcA dakSa kahI zakAya che. dakSirAmiNa rAjAne kATumbikanA gharano tyAga karatAM e vicAra na Avyo ke mahAmuzIbate prApta thayelA AvA suMdara sthAnanA ane kaiTumbikanA sneha vigerenA huM kevI rIte tiraskAra karU ane tiraskAra karIne nIkaLyA pachI mAre paga mukavAnuM sthAna paNa karyAM maLI zakaze ? cAkkasa che ke sujana manuScAnA sAtvika aMta:karaNane evA vicArI paNa sparza karatA nathI. temenu hRdaya tA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha muM.] devane mArmika prahAra. 93 viSama ApattinA samaye adhika ujajavalatA dhAraNa kare che, eTalAja mATe kavio kahe che ke sajajana athavA svajana, suvarNa ane zAka anukrame Apatti, tApa ane chedanI avasthAmAM adhika ujajavalatA dhAraNa karanArA hAI prazaMsanIya gaNAya che. uttama manuSyanI athavA svajanavarganI kasoTI kaSTanA samaye ja thAya che. sajajana prANIo upara jema jema Apatti AvI paDe, tema tema tenAmAM dharyatA vigere guNo adhika dIpI nikaLe che. sAcA svajananuM ane ta:karaNa potAnA saMbaMdhI upara AvI paDelA kaSTane uccheda karavA yA te avasare sahAya karavA tatpara thAya che. suvarNane jema jema agnimAM tapAvavAmAM Ave tema tema temAM adhika dIpti daSTigocara thAya che. zAkane paNa jyAre jyAre samAravAmAM Ave tyAre tyAre temAM ujajavalatA pragaTe che. ane tethI ja teonI AdimAM rahele sakAra zobhA pAme che. upara jaNAvyA pramANe sadAcArI suMdararAjA koTuMmbikanA gharano, temaja te bhUmikAne paNa tyAga karI, anya gAma tarapha javA nIkaLe. Ama tema pradezAMtaromAM paribhramaNa karatAM kaI sthaLe gaganacumbI zikharathI parimaMDita AdizvarabhagavAnanuM bhavya jinAlaya joyuM. devamaMdira dekhatAnI sAthe rAjAne zrIsArazeThano bagIco yAda Avyo ane satvara me. diramAM praveza karI haSabhadeva bhagavAnanI stuti karavA lAgyo. stuti karyAbAda jinAlayamAMthI bahAra nIkaLI pAse rahelA maMdiranA gavAkSamAM vizrAMti levA beTho. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [prakaraNa prakaraNa 8 muM. devaramaNanI durdazA. ke huM I navAvanA strI pitAnuM Icchita kArya pUrNa kI karI svasthAne pahoMcavA khAtara ramaNIya vimA namAM besI tIvra vegathI AkAzamAge gamana jo karI rahI hatI. AkAzagamanathI te koI vidyAHI dharI athavA devaramaNI hoya ema sahaja anumAna thaI zakatuM hatuM. jenuM saudarya tathA lAvaNyatA vigere paNa vibudha vanitAnAja pratipAdaka hatAM. te priDhA strIthI alaMkRta devavimAna, vistirNa nabhomaMDaLane prakAzita karatuM anukrame vRkSanI ghaTAthI suzobhita ane eka divya jinamaMdirathI ramaNIya bhUpradeza upara AvI pahoMcyuM. te pradezamAM manuSyane saMcAra ghaNeja apa hatuM. A sthaLe teNe potAnA vimAnanI gati maMda karI AkAzamAMthI vimAnane nIce utAryuM. vimAna choDI, devI bahAra AvI, ane pAse rahelA bhavya jinAlayamAM praveza karyo. te ramaNune nIce utaravAnuM kAraNa mAtra traNalokanA nAtha ni:svArtha upakArI paramAtmAnuM darzana ja hatuM. dharmAtmAo mArgamAM AvatAM koI paNa sthaLe ara yamAM ke vastImAM jyAM ISTadevanI pratimA yA maMdira hoya tyAM vaMdana pUjana vigerene viveka kadIpaNa cUkatA nathI. je upakArInuM maraNa potAnA mane maMdIramAM haMmezAM astitva dharAvatuM hoya, te upakArIne samAgama najIkamAMja thato hoya te tenA caraNasparzanathI vaMcita rahevAnI keNa abhilASA kare? ane nikaTavartI chatAM paNa je tenAthI vaMcita na rahe te te vyaktinA aMtaHkaraNamAM vAstavika smaraNuja nathI ema kahI zakAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 muM] devaramaNInI durdazA, A na vaivanA strInuM aMta:karaNa dharmathI adhivAsita hatuM. mArgamAM vizALa jinamaMdira dekhI tarataja nIce utarI ane upara darzAvyA mujaba namana stana vigere karavA khAtara maMdiramAM praveza karyo. mukhya siMhAsane birAjamAna prathama jinapati zrI gabhadeva prabhune bhAllAsapUrvaka namana stavana vigere karI kAryanI vyagratAne laIne thoDA ja vakhatamAM pAchI pharI, maMdiranA maMDapathI bahAra nIkaLavA mAMDyuM. nIkaLatAMnI sAtheja sanmukha rahelI eka suMdara vyakti pratye tenI dRSTi paDI. te vyaktinI AkRtie te strInA aMta:karaNamAM lehacumbakanI makka ajaba AkarSaNa karyuM. kAryanI vyagratAthI zIvra gativALI chatAM paNa te strI tyAM ja sthira thaI gaI vAMcake! samajI zakyA haze ke je vyaktinI manamihaka AkRtie te ramInuM hRdaya staMbhita karyuM, te vyakti anya koI nahi paNa vizrAMti levA mATe maMdiranA gavAkSamAM rahele ApaNuM kathAno nAyaka suMdara bhAvanAvALe suMdararAjA piteja hato. ane te navayauvanA strI paNa koI manuthanI strI nahi tema vidyAdharI paNa nahi paraMtu cakSanikAyanA kaI devanI vallabhA sAcI devaramaNIja hatI. ratipati samAna rAjanuM suMdara rUpa dekhIne yakSiNI devI mahamAM muMjhAI. duniyAmAM kahevata che ke "nasIba be DagalAM AgaLanuM AgaLa" je duHkhathI chuTavA mATe rAjA, suMdara khAna, pAna, mAna ane sthAna choDI pravAsI thaye, te dukha tenI AgaLanuM AgaLa ja rahyuM. meharAjA! tArI paNa balIhArI che. tuM tArA ghanatimiramAM prANIone eTalA badhA muMjhavI nAMkhe che ke tene sthAnanuM ke asthAnanuM paNa bhAna rahetuM nathI. vItarAga prabhunA pavitra dhAmamAM rahelI devaramaNI upara paNa teM tAruM baLa ajamAvyuM. makaradhvajanuM amegha zastra evA marmasthAnake mAryuM ke jethI te bIcArI murzita thaI. kAma javaranA asahya tApathI pIDA pAmatI yakSiNI - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa vIe gavAkSamAM rahelA khuMdara rAjAne prArthanA karI ke huM purUSottama ! kAmadeva samAna tArA suMdara rUpathI huM mAhita thai chuM mATe tuM mArI sAthe pacavidha viSaya sukha bhogava huM tArA abhiSTanI siddhi karIza. tuM satvara mArA vimAnamAM AvIne besa, ane mArI prArthanAne svIkAra kare, nahi ka te! huM tane atula kaSTa ApIza, pariNAme tAre maraNa dhye tanA ko sahana karavAM paDaze.' AzAdhArI prANIo mATe duniyAmAM eka paNa sthAna evuM niha maLI Ave ke je peAtAne prArthana! karavA lAyaka na hAya. bhale te vibudha ya ke aNuya hAya. spRhA viSa latA jenA aMtaramAM vikAza pANI tene nIca, ucca ke ce gyAyeAgyanA viveka rahetAja nathI. aneka aMgarakSaka devIe jenI sattA nIce rahI A jJAnuM akhaMDa pAlana karatI hoya ane aneka sevakanI prAtha nAe jenA zravaNupuramAM paDatI hAya te devamaNI jaivika bhAgathI asa MtuSTa thai manuSya sabadhI bhega lagavavAnI icchA vALI thAya emAM te ana gadevanI prama! sattA ane pAtAnI hIna sattvatAja vyakata thAya che. A dInatA ane hInatAnuM avalaMbana devaramaNI mATe zuM AkhuM zaramAvanArUM gaNAya! A sthaLe . devaramaNInI rdezA sivAya bIjuM zuM kahI zakIe? eka viSudha vanitA eka bhUmicara manuSyanI pAse logane mATe prArthanA kare, A sarvakAnA prabhAva ? kahevuM paDaze ke aMtaramAM udbhavelI viSayagRhAnAja. duniyAmAM spRhA samAna bIjuM kAMI du:khaja nathI. sarva prakAranA du:khanuM utpattisthAnaja spRhA che. AzAthI prerAelA prANIone koipaNa sthaLe pUrNatA mAluma paDatI nathI, balke jema sarovaramAM athavA anya kAi jaLAzayamAM phekelA patharA prathama nAnuM kuMDALu kare che paNa eja kuMDALu anukrame vRddhi pAmatAM bIjA vizALa aneka kuMDALAne utpanna kare che, tema prAraMbhamAM udbhavelI alpa mAtra AzA phaLIbhUta thatI uttarottara vRddhi pAmatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 mu** ] * devamaNInI zA 27 aneka AzAtara gAne utpanna kare che ane tene aMge AzAdhArI prANIonI dRSTie sarva jagyAe apUrNa tAja mAluma paDe che. A avasare rAjAnA zirapara AkhI jIMdagImAM nahi anubhavelA mahA vikaTa prasaMga AvI pahoMcyA. sattanathI calita karanArAM devaramaNInAM mRdu ane kaThAra vAkayeA sAM bhaLI rAjA uMDA vicAramAM utarI paDayA. are jenAthI huM bhaya pAmI dUra nIkaLye te sthIti te AgaLa AvIne khaDI thai. khera hAya tevu saMkaTa AvI paDA paNa kATI upAye huM mArA zIlathI tA cilata hiMja thAuM, A pramANe vicAra karI rAjAe kSiNI devIne kahyuM. devI ! ApanI prArthanAnA svIkAra mArAthI thai zake ema nathI, kAraNake abrahmacaryanA kaTuka vipAkA sAMbhaLI meM paradArAgamanano niyama karyo che mATe Apane mArA pratye AvuM anucita bhASaNa karavuM yAgya natho, vaLI he devI ! Apa devayAnimAM utpanna thayA che ane huM manuSyayAnimAM utpanna thayA chu, ApanA darajjo uMcA ane mArA nIcA, mATe Apane ane mArA sayAga paNa zI rIte ghaTI zake? Apa viSNudha kahevAo ane jyAre ApanI A sthiti te pachI amArA jevA abudha manuSyane mATe te kahevuM ja zuM ? mATe devI Apa zAnta thAe, Apane Agraha anucita ane asthAneja che. phUrbhAgyanA udaye rAjyanAM, upara darzAvelA vacaneAnI asara yakSiNInA viSayaviLa aMta:karaNa upara na ja thai, are eTaluMja nahi paNa potAnI icchAnA vighAtaka zabdo ane pratijJA dvArAe vyakta karelA rAjAnA nizcayathI devInuM aMta karaNa atizaya krodhabhyAsa thai gayuM. svAbhAvika rIte keTalAka prANIenI dazAja evI vicitra hAya che ke gametema thAe paNa potAnI dhArelI dhAraNA kadI paNa niSphaLa naja thavI joie, dhAraNA riNA me pAtAne nukazAnakAraka hoya pachI bhale te agara lAbha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa kAraka hoya. AzAnA ucchedana thatAMja tenuM aMta:karaNa viparIta dazAne prApta thAya che, AzAtarUnA uccheda thatAM mukhamAMthI jharatAM zItala ane madhura vacanA paNa palaTAI agnijavALAsamAna parane paritApa utpanna karanArAM thAya che. A devaramaNInA saMbaMdhamAM paNa evAja banAva banyA. icchAnI pUrNatAnA abhAve devamaMdiramAM rahelA prathama tIrtha pati zrI RSabhadeva prabhune namana stuti karavA mATe nabheAmaDaLathI peAtAnA vimAna sahita utarelI devInA aMta:karaNamAM agnijavALA bhabhakI uThI ane teja agnijavALAmAM sadAcArI suMdara rAjAne khALIne bhasma karavAnA prayatnamAM derA. tarataja durgatinI dizAmAM prayatna karatI nirvivekI yakSiNIe viSama viSadharanuM rUpa dhAraNa karI rAjAne daza dIdhA ane viSanA prasaravAthI muSThita thaelA rAjAne tyAMthI upADI samudranA madhyabhAge rahelA kAi dvipamAM kuvAnI aMdara pheMkI dIdhA ane pAtAne sthAne cAlI gaI, AvA aNInA avasare paNu pAtAnA sadAcAra pratye aDaga zraddhALu rAjAe peAtAnuM sAmarthya phAravyuM ane prANAMta upasarga prApta thayA chatAM paNa pAtAnA sadAcArathI na cUkayA te naja cakayA. kahyuM che ke: taptaM taptaM punarapi punaH kAMcanaM kAMtavarNa ghRSTaM ghRSTaM punarapi punazcaMdanaM cArUgaMdham ; chinnazchinnaH punarapi punaH svAdavAnidaNDaH prANAnte'pi prakRtiSikRtirjAyate nottamAnAM // dipyamAna agnivAlAmAM suvarNane jema jema tapAvavAmAM Ave tema tema pAtAmAM rahelI malInatA dUra karI tejasvI thAya che, sugadhImAna caMdanane jema jema adhikAdhika ghasavAmAM Ave tema tema peAtAnA sugaMdha ApavAnA svabhAva vizeSa prakAre vistAre che, zelaDIne vAravAra cheDhavAmAM Ave tepaNa te pAtAnA madhura rasane cheDatI nathI, arthAt A sarva vastuo hAya tevA prasaMge paNa potAnA jAtIyasva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? mu' ] bhAgyeAya ane puna: rAjyaprApti. 99 bhAvane gheADatAM nathI, tevIja rIte prANAnte paNa uttama prANIonI prakRti vikAravaza thatI nathI. uttama prANIonI jyAre A sthiti che tyAre tuccha prANIo tenAthI viparita dizAmAMja prayANa kare che. ApavuM joyu ke svArthI dha cakSiNI, mAtra potAnA svArtha na so eTalAja khAtara niraparAdhI rAjAne prANAnta saMkaTamAM nAkhavA tatpara thaI ane koi paNa prakAre bacI na zake tevA agAgha uMDA kuvAmAM phekI dIdhe. suMdara rALanI suMdara jIvanalIlAneA ta ATalethI samApta thaveA nathI. hantu tenI udAra jIvanacaryA saiAbhAgyasUryanA jhaLahaLatA prakAzamAM prakAzita thatI ApaNe jovAnI bAkI che. have ApaNe joie ke kuvAmAM paDelA sudara rA jAnI zI sthIti che. prakaraNa mu o.~~ bhAgyeAdatra ane puna: rAjyaprApti, vane jane zatrujalAgnimadhye, mahArNave parvatamastake vA / suptaM pramattaM viSamasthitaM vA, rakSanti puNyAni purAkRtAni / / LASE bha yaMkara aTavImAM ke janasamUhamAM, zatrusamudAya madhye jala madhye, ke agni madhye, agAdha samudramAM ke parvatanA zIkhara para, nidrAvasthAmAM ke pramattadazAmAM agara keMgAla sthitimAM A sarva viSama sthaLAmAM paNu pUrvopArjIta puNya prANIonuM avazya sarakSagu kare che. sattvazALI ane zIlavAna suMdara rAjA upara paDatA dhruvanA asahya prahAronA have aMta AvI rahyo che. save prasagomAM aDaga zAMti jALavI pUrvopArjIta duSkarmanI jha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA, [ prakaraNa LahaLatI jyeAtane lAMbI muddate paNa mujhAvI nAMkhI eTale rAjAnA zayanamadIramAM kuLadevIe varNavelI bhAgya devInI bhayaMkaratAnI avadhi paNa pUrNa thaI ane rAjAnA puNyAdayanI dizA anukrame prakAzavA lAgI. : mUrjitarAjAne yakSiNI devIe gahana grUpamAM phekatAMnI sAthe adyApiparyaMta nidrAdhIna thayeaA rAjAne bhAgyadayamitra jAgRta thayA ane teNe saMpUrNa sahAya karI. gArDasa tra samAna zIlavratanA prabhAvathI ane viSavidyAnaka te kuvAnI havAthI rAnta saMpUrNa nirvidha thaye. kSaNavAramAM murchA utarI ga! ane sa MpUrNa rIte sAvadhAna thayA. AgaLa ui de che te peAtAne eka gahana rRpamAM rahelA ere'. rAjA vicAramAM paDI gayA ke are! A sthaLe huM kyAMthI AvyA ? kSaNa vAramAMja devaramaNIe karelA saghaLe! upasarga tenA hRdaya AgaLa khA thaye. A karttavya paNa tenuMja hAvuM joie. haze, bhale game tema thAo. jo mArUM zIyala akha MDita che te mArU kAMi paNa gayuM nathI. sarva prANIone sukhaduHkhanI prApti te peAtAnA zubhAzubha karmaneja AbhArI che. A saghaLe! prabhAva mArA potAnA duSkarmanAja che.' A pramANe vicAra karatA kuvAmAM cAre bAjue nihALe che. nihALatAM nihALatAM eka tarapha kAMika dvAra jevuM jaNAyuM. rAnna tyAM gayA ane dvAra ughADI aMdara paheA. zuddha bhUmI upara threDe sudhI cAlyA bAda dUrathI eka suMdara mahela jaNAyA, jenI aMdara netrane A naMdadAyI bhavya nATaka thatuM joyuM. je mahelanA madhya bhAgamAM mukuTa khAnnubaMdha vigere ramya alakArAthI alakRta zarIravALA koI deva ratnajaDita siMhAsanapara ArUDha thayelA tenA jovAmAM AvyeA. rAjA tene joine ati Anada pAmyA ane zIghra gatIe temanI pAse jai bahu mAnapUrvaka namaskAra karyo. deve rAjAne prazna karyA bhAgyavAna ! tuM ahiMA kyAMthI AvyA ? praznanA javAthyamAM suMdara rAjAe adyApi paryaMta kAinI AgaLa nahi prakaTa kareluM peAtAnuM saghaLu jI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 muM.] bhAgyodaya ane puna: rAjyaprApti, 101 vanavRttAMta deva samakSa kahI darzAvyuM. rAjAnuM vRttAMta sAMbhaLatAM devanA aMtaHkaraNamAM paNa atizaya camatkAra utpanna thayo ane tenI prazaMsA karavA lAgyo. he bhAgyazALI ! dhanya che tane ke tArA jevA manuSyamAM AvI sAtvika vRtti ane sadvartana pratye avihaDa prema! viSama saMkaTanA samaye paNa AvI daDha pratijJAnuM saMpUrNa rIte pAlana mahA bhAgyavAne ja karI zake. mahAnubhAva! huM tArA satvathI atizaya prasanna thayo chuM mATe tuM mArI pAse abhiSTa vastunI yAcanA kara, huM tArI manavAMchA pUrNa karIza. ' madhurAlApI devanA upayukata vacano sAMbhaLI rAjAe kahyuM "svAmin ! mArI prANavallabhA raNa madanavallabhA ane kIrti pAla ane mahipAla nAmanA banne putro hAla kyAM che? teo mane kyAre maLaze? te Apa kRpA karI darzAve." rAjAe devanA varadAnamAM A ja mAMgyuM, kemake rAjAne bIjA kazAnI jarUra nahatI. te emaja jANatA hatA ke mArI pAse kazI nyUnatA nathI. zIlavata ane strIputra eja mArI saMpatti che, e saMpattimAM rahelI nyUnatA pUrNa karavA khAtara ja devanI pAse tenI yAcanA karI. prasanna mukhe deve rAjAne uttara Apyo ke bhAgyavAna! apa samayamAM ja tArUM sarve kuTuMba tane maLaze ane zIlavratanA prabhAvathI akhaMDa rAjyalakSamI pharIthI paNa tArA hastagata thaze. sattvazALI! le A ciMtAmaNIratna grahaNa kara, jenA prabhAvathI tArA sarva manero saphaLa thaze. A pramANe deve rAjAne citAmaNuM ratna arpaNa karI je sthaLe devaramano upasargatha hato teja AdIzvara prabhunA bhavya jinAlayamAM mukyo. - priya vAMcaka! manuSya dhAre te zuM na karI zake ? duniyAmAM kahyuM evuM kArya che ke je kArya manuSyathI na banI zake? kahevata che ke " kALA mAthAne mAnavI zuM na karI zake?" tevA Adarza kAryone aMge manuSya evuM satya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa pherave che ke-devatAo paNa je satvazALInA abhUta koryonI mukta kaMThe prazaMsA karI rahe che, eTaluM ja nahIM paraMtu tenA pratyeka kAryomAM kevA sahAyaka bane che, je ApaNe uparanI hakIkatathI saMpUrNa rite samajI zakIe ema chIe. suMdararAjA prabhunA maMdIramAMthI nikaLI prasanna mukhe cAre bAjue paribhramaNa karato zrIpura nagaranI najIka rahelA ane neka jAtIya vRothI bharapUra upavanamAM AvI pahoMcyA. mA nA zramathI khinna thayelA rAjAne A zAMtinuM sthAna hatuM. teNe upavanamAM rahelA eka suMdara AmravRkSanI nIce potAnuM sthAna karyuM. sudhA ane tRSAthI pIDAtA rAjAe prathama to kSudhApipAsA dUra karavAno prayatna prAraMbhyo. A sthaLe rAjAno koI paNa svajana varga nahoto ke je suMdara bhejana taiyAra karI rAjAnI sudhA zAMta kare, paraMtu bhAgyanA udaye teja AmravRkSe tenA svajananuM kArya karyuM. AMbA uparathI prApta thayelAM suMdara phaLethI sudhA zAMta karI pAse rahelA koi jaLAzayanA nirmaLa jaLathI rAjAe potAnI tRSA zAMta karI. mArganA zramathI rAjAnA netre kAMIka gheravA lAgyAM ane nidrA levA tarapha vRtti dorAI. ahIM zuddha bhUpI mAtra tenI zayyA hatI paraMtu "uMgha ukaraDe Ave" e kahevatane anusAra teja AMbAnA jhADanI nIce bhumI upara rAjAe zayana karyuM ane thoDI ja vAramAM nidrAdhIna thaye. zrIpura nagaranI bahAra upavanamAM vRkSaghaTAnI zItala ane madhura laheromAM suMdararAjA jyAre nidrAsukhano anubhava karI rahyo hato, tyAre nagaranI aMdara rahelA pradhAna senAdhipati vigere rAjavaLa ane nagarazeDa vigere saghaLA prajAva ciMtAtura jevo jaNAto hato. sarvane ciMtAtura thavAnuM kAraNa, prajA pratye pitAnA putratutya prema dhAraNa karanAra, chatAM paNa anyAyathI te taddana vimukha ane AthI ja karIne sarva prajAne pitAnA prANa karatAM paNa atyaMta priya, susvAmine sadAne mATe viyoga ja hato. pitAnA udAra guNethI AbAla paryata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 mu ] bhAgyeAdaya ane puna: rAjyaprApti, 13 prajAnA aMtaHkaraNamAM ramI rahelA rAjAnA preADhavaye paNa AvA acAnaka avasAnathI sarva kAinuM aMta:karaNa duHkhI thayA vinA na rahe e svabhAvika che. jo ke svAminA abhAve prajAne jo tenI kheATa purI pADanAra koi yogya svAmi vArasAmAM maLye hoya te tevuM du:kha na thAya paNa kharI khAmIja te hatI ke rAjyarAdhAraka rAjAne ekapaNa putra na hato, putrasukhane AzAdhArI rAjA jIMdagInA cheDA sudhI paNa potAnI AzAne saphaLa karI zakayA nahAtA ane saghaLI rAjaRddhi cheDI paralokamAM paNa sadhAvye. Aja jovAnuM che ke prANIA hAya tevI AzAonA meTA havAi kalAe ubhA kare paNa te phaLIbhUta thavA prArabdhane AdhIna che. duniyAmAM prArabdha AgaLa konuM mAna TakI zakyuM che ? kahevAya che ke pUra: sarve maneAcA sya ? sRSTima DaLamAM kai evI vyakti najare paDI ke jenI saghaLI abhilASAo sapUrNa rItIe pAra paDI hAya ! A eka tarapha peAtAnA guNIyala rAntanA avasAnanA zeka ane khIjI tarapha rAjaputranA abhAve rAjyanI lagAma kene arpaNa karavI, te samadhI ciMtA ubhI thaI. rAjAnA kuTuMbavargamAM paNa tevA parAkramI ane nyAyI yogya purUSanI khAsI jaNAtI hatI. tevA yAgya purUSa koI jaNAtA nahatA ke jenA hAthamAM rAjyanI lagAma arpaNa karAya. chevaTe maMtrIvarga puSra vicArane aMte rAjyane cAgya purUSa zodhavAnA amogha upAya hastagata karyAM ane sAthe nirNaya karyo kesaghaLA rAjavarga ane nagaraze. pramukha prAvargane ekatra karI ApaNe upajAvelA upAya jAhera karavA ane sarvanI saMmati thAya tAja tAkIdathI te upAyane amala karaveA. AvI rIte rAjAvinAnuM zunya rAjya ApaNe kayAM sudhI rAkhIzuM ? svAbhAvika mahAna purUSonI prakRti ja evI hoya che ke-kAi paNa mahAna navIna kAryanA prAraMbha karatAM pahelAM, bhale pAte asAdhAraNa buddhivAna heAya, tevA kArya nA saMpUrNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA, [ prakaraNa anubhavI hAya ane kAryanuM aMtima pariNAma joi zake tevI apUrva zakti dharAvanAra hAya, chatAM peAtAnI samAna keTInA agara potAthI nyUna zakti dharAvanAranI paNa te kArya mAM sa Mmati lai kAryanA prAraMbha kare che. jo ke A kAryamAM tA maMtrie avazya leAmata meLavavAja joie. darekanI salAhathI je kArya ane che te kArya ghaNuM Adarza nivaDe che. anyanI salAha nahi levAthI AvA kAryo vikharAI jatAM vAra nathI lAgatI. kArya sIdAya eTaluM niha paNa arasaparasa vaimanasya utpanna thavAthI uttaro ttara vairanI paraMparA vRddhi pAmatAM je kArya rAjyanI utkrAnti ane janasamAjanI AjhAdI mATe karavAmAM AvatuM hAya teja kAya piraNAme rAjyane avatinA uMDA khADAmAM pheMkI dai janasamAjane dukhanA DuMgara nIce cagadI nAMkhe che. paNa zrI puranagaranA catura maMtrie cuke ema nahatA. jo ke maMtrIe kadI paNu svata Mtra rIte koI paNa mahAna kArya karatA nahatA chatAM paNa jo A kArya teoe svataMtra rIte karyuM hAta koine paNa arUcIkara lAge evA sabhava AchA hatA, chatAM paNa buddhizALI maMtrIoe potAnI pharaja bajAvavAmAM pAchI pAnI na karI. sarva rAjavaLa ane prajAvagane ekatra ka ane sarvanI samatithI te upAyane amalamAM mukayA. te upAya e hatA ke devAdhikti paMca divya pragaTa karavA ane te divyapacaka je bhAgyavAnane zeAdhI Ape tene rAjyAsana upara sthApana karavA. prAcIna kALamAM aputrI rAjAnA maraNa pachI gAdIne yeAgya satpurUSane meLavavA mATe A pa'divyanA prayoga karavAmAM AvatA hatA. devAdhiSThita hasti, azva, cAmara, chatra, ane kalaza, A pAMce vastuno temAM samAveza thatA haiAvAthI tene divyapa'caka kahevAmAM Ave che, jemAM devAnubhAvathI evI ajaba zakti rahelI che ke rAjyAbhiSekayeAgya purUSane pAmIne hasti haSAvezamAM AvI jai madhura garjanA kare che, azva heSArava kare che, banne cA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? su'. ] bhAgyeAdaya ane puna: rAjyaprAsi maro preraka vinAja pavana DhALe che, chatra AkAzama`DaLamAM jaI te purUSanA mastaka upara birAjamAna thAya che ane phlaza pAtAnI meLeja tenA abhiSeka kare che. 105 A avasare zrIpuranagaramAM pAMce prakAranA vAjIMtranA madhuradhvanipUrvaka paMcadrivyanI sAthe maMtrI pramukha saghaLA rAjavarga, ane nagarazeTha vigere sarva prajAvarga yAgya purUSanI zeAdhane mATe nagaranA pratyeka vibhAgamAM phrI rahyo hatA, paraMtu hajIsudhI kAi paNa ceAgya purUSanI prApti nahatI. vAjIMtranA gaMbhIra ghASapUrvaka janasamudAyane AgaLa karIne anukrame paribhramaNa karatuM divyapaMcaka nagaranI bahAra bagIcAmAM AvI hoMcyuM ane je AmravRkSanI nIce sadAcArI suMdara rAjAe nIdrAdevInA kheALAmAM potAnuM mastaka sthApita karyuM hatuM, te vRkSanI samIpe AvatAM vRkSa nIce rahelA bhAgyazALI suMdararAjAne joine azvarane heSAravanA ane hastirane gaMbhIra garjanAnA dhvani karyo. nidrAdhIna thayele rAjA hasti tathA azvanA avAja sAMbhaLI ekadama jAgrata thayA ane peAtAnI sanmukha rahelI sarva sAmagni dekhI Azcarya mAM lIna thayA, eTalAmAM ASadhimizra jala vigerethI bharapUra kalaze pUrvApArjIta sarva duritane zuddha karavA khAtaraja hAya nahi zuM tema rAjAne mastake abhiSeka karyA. chatraratna paNa nirAdhAra AkAzamaMDaLamAM tenA uttamAMga upara sthIra thayuM. anne bAjue capala cAmaro viMjhavA lAgyA. rAjyarAne yAgya lakSaNavaMta divya purUSane joI tathA divyapaMcakanA anupama prabhAva dekhI sarva janasamudAya atula AnaMdamAM nimagna thayeA. rAjAnA zarIranI suramya kAMtie ane asAdhAraNa zAMtie sarvanA citta cArI lIdhAM. saghaLAe eke avAje susvAminI prAptithI peAtAnA sadbhAgyanI paNa mukta karuM prazaMsA karavA lAgyA. gheADA samaya pahelAM je upavana manuSyanA saMcAravinA taddana zunya jevuM jaNAtuM hatuM, te upavana A avasare vAjIMtrAnA madhura dhvanithI ane nagaravAsIonA harSo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa ravathI zabdamaya banyuM hatuM. sarva maMtrIzvara vigere rAjava rAjAne namaskAra karyo tyArabAda rAjAnA aMgapara rahelAM vastro dUra karAvI snAna vilepana vigere sAmagrIthI rAjAnuM aMga suzobhita karyuM. maMtrIzvaree sAthe rAkhelA rAjAyogya divya vastrAlaMkAra dhAraNa karAvI rAjAne te ja divya hasti upara besADayA. tyAra pachI mahAna mahotsava pUrvaka rAtrieja nagaramAM praveza karAvyo ane dabadabA bhale darabAra bharI maMtrIdharoe samudAya samakSa zrIpuranagaranA rAjAnI zunya gAdI suMdararAjAthI alaMkRta karI. ApaNe joI gayA ke bhAgyazALI suMdararAjAnuM bhAgya have vikAzavA lAgyuM. thoDAja vakhata pahelAM je rAjA zunya bagIcAmAM vRkSanI nIce nirAdhAra nIdrAdhIna thayo hato te ja rAjA bhAgyodaye anala RddhipUrNa rAjyAsana upara besI aneka rAjasevakathI sevAvA lAgyA. mAtra udarapoSaNanI khAtara pRthvIpuranagaramAM zrIsArazeThanI ane anya gAmamAM koI kauTumbikanI nokarI karanAra teja suMdararAjA che ke Aje bhAgyeAdaye jenA caraNakamaLamAM aneka zuravIra sAmaMta rAjAe pitAnuM zIra jhukAve che. sAtvikazimaNuM suMdara rAjAe potAnI navIna yuvAvayamAM paNa pUrvopAta karma janya aghaTita banAvAno anubhava karatAM saMpUrNa rIte bairyatA sAcavI sarva kone zAMtipUrvaka sahana karyA. te avasare je rAja cukyA hota te bIjA aneka karma upAjana karI bhAvI jIvanane mATe mahAna kaSTa harI lIdhuM hota paNa suvicAraka rAjA te avasare cetyo ane mArgamAM AvatA karmakaMTakane prabala prahArathI kuMThIta karI nAMkhyA. pariNAme te karma vinAza pAmyuM. durbhAgya timiranA vidhvaMsaka bhAgyadayanI jhaLahaLatI prajAne saMpUrNa prakAza rAjA upara paDe ane tethI rAjAnI tejomaya mUrti zrIpuranagaranuM avicaLa sAmrA jya bhogavavA lAgI. duniyAmAM avanata dazAmAM rahelA prANIone paNa sadbhAgyano udaya kevI unnata dazAmAM mukI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 su'. ] lagAya ane puna: rAjyaprApti, 107 che, jene mATe nyAyavizArada maheApAdhyAya zrImad yoAvijayajI mahArAja jJAnasAraaSTakamAM darzAve che ke jAticAturyahIno'pi, karmaNyabhyudayAvahe / kSaNArdrako'pi rAjAsyA-cchatracchanna digaMtaraH // bhAvArtha:----uttama jAtI ane caturAi rahita chatAM paNa pUrvApAta punyanA udaye raMka manuSka paNa eka chatrIya akhaMDa sAmrAjyane svAmi thAya che, arthAt punyAyajanya akhaMDa pratApathI kaTTA virodhIo paNa ArAdhaka thAya che. sAMprata kAlamAM AvA banAvA kiSTa AgaLa tarI Ave che. jo ke kathAnA nAyaka bhAgyavAna suMdararAjA kSatrIyavIra kulamAM utpanna thayA hatA ane prathama paNa dhArApuranagaramAM rAjyAvasthAnA anubhava karyA hatA, mAtra vacamAM kaTakabUta pUrvopArjIta duSkarmanA udaye aMtarAya AvI naDayA ane rAjA, rAjA maTI raka banyA jethI peAtAnA upara AvI paDelI asahya yAtanA sahana karI, paNa chevaTe teja rAjA vidhinI anukulatAe 2ka maTI zrIpuranagaramAM rAjezvara thayA. vidhinuM sAmrAjya kAI apUrva che. kSaNabharamAM rAjAne raka ane rakane rAjA banAve che. lIlA mAtramAM ekane sukhanA unnata zikharapara besADI de che tyAre teja zIkharapara rahelA bIjAne te vidhi evA dhakko mAre che ke je khIcArA 6khanA uMDA khADAmAMthI uDavA paNu pAmatA nathI. paMDitaprakANDa mahApAdhyAya zrImanmeghavijayajIgaNI bhaviSyadattaciratramAM darzAve che ke-- . yanmanorathazatairagocaraM yatspRzanti na giraH kaverapi / svapravRttirapi yatra dUrlabhA, lIlayaiva vidadhAti tadvidhiH // bhAvArtha :---je kAya sekaDA maneArathathI paNa AgeAcara hAya, jene kavIonI vANI paNa sparza karI zakatI nathI ane je kArya sudhI peAtAnI pravRtti paheAMcavI paNa dUrlabha hAya, te kArya vidhi lIlAmAtramAMja ghaTAvI de che. kahevAnI matalaba ke aMtaramAM udbhavatI vicArazreNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. [prakaraNa dvArA potAnuM aMta:karaNa paNa jenI saMbhAvanA na karI zakatuM hAya, vaktAnI 5nA zakti paNa je kAryanI maryAdA sudhI pahoMcI vaLavI asaMbhavita hoya ane jyAre A ubhayathI je vastu agocara heAya tyAM potAnA prayatnanI te saMbhAvanA kayAMthI ja hoya? chatAM paNa tevA asaMbhAvita kAryo devane dUrghaTa nathI. sarva sthaLe vidhinI amaMdagatI akhalita ane abAdhitaja che. deve arpaNa karelI zrIpura nagaranA rAjyanI lagAma pitAnA hAthamAM dhAraNa karI suMdararAja rAjavaibhavane anubhava karavA lAgyA. ApaNe joI gayA ke rAjAne rAjyapAlanano A navo prasaMga nathI ane tethIja karIne anubhavI rAjAe nyAyapUrvaka rAjyapAlana karatAM sarva prajAne potAnA Adarza guNAthI AkarSaNa karI. eTaluM ja nahi paNa mahA baLavAna virodhI rAjAo ke jeo haMmezAM rAjyanAM chIdro zodhI zrIpuranagaranuM rAjya chInavI levA ghaNA kAlathI athAga prayatna sevI rahyA hatA, teone paNa potAnA uttama guNothI vaza karI haMmezanA zatru chatAM sAcA mitra banAvyA, arthAt rAjAnA punyapratApe virodhI rAjAo paNa vazavatI thayA ane tenI sevA karavA lAgyA. AvI unnata sthiti prApta thayA chatAM paNa kahevuM paDaze ke rAjA pratye haju devanI kRpA ghaNIja nyUna hatI, tethI AvA atula AnaMdamAM paNa rAjA sukhanA ujjavala kiraNe joI zakatA nahote. svAbhAvika che ke cAre bAjue game teTalI sukhanI sAmagrI vidyamAna chatAM paNa jyAM sudhI te vyaktinuM aMtaHkaraNa anya ke mAnasika avyakta vedanAthI vyApta hoya tyAM sudhI te sAmagrI kadI paNa tene sukhadAyI thatI nathI, eTaluM ja nahi paNa keTalIka vakhate teja sAmagrI atIta jIvananI paristhitinuM smAraka banI teja vedanAne vRddhigata kare che. rAjAnI dazA paNa teja hatI. jo ke duniyAnI daSTie te te vipula rAjyaddhine anubhava karate hato ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AGAMAANAAAnnnnnnnnnn *. AAAAAAANAAN kamu] bhAgyodaya ane puna: rAjyaprApti, 100 tethI karIne duniyA tene atyaMta sukhI jANatI hatI paNa rAjAnuM hRdaya te AnaMdathI bahirmukha ja hatuM. tenA kamala aMtaHkaraNamAM patnI ane putrone viyega zalyanI mAphaka sAla hatA, A ja tenI avyakta mAnasika vedanA hato, paNa kahevuM paDaze ke rAjAnuM hRdaya ghaNuM vizALa hatuM tethI te duHkha haju sudhI aMtaramAMja samAyeluM hatuM. AvI asahya vedanAne vedatAM chatAM paNa rAjAnI bAhya AkRti ke zAMtimAM leza mAtra virUpabhAva thayo nahi, tema kAryakuzala rAjAnA eka paNa kAryamAM kiMcitmAtra khalanA paNa na thaI. AthIja karIne hamezAM sAthe ja rahevAvALA maMtrIzvaze paNa tenA hArdikabhAvane jANI zakyA nahi. eka avasare rAjAnI bhUtajIvanacaryAthI anabhijJa maMtrIzvaroe rAjAnA zunya aMta:purane rAjaramaNIothI vibhUSita banAvavA khAtara rAjakumArIo sAthe pANigrahaNa karavAnI rAjAne prArthanA karI. maMtrIonI A prAthanAe rAjAnI mAnasika vyathAmAM vadhAro karyo. rANI madanavallabhAnA viyeganuM duHkha te vakhate rAjAnI najara AgaLa tarI AvyuM. jo ke saheje duHkhanA avasare mukhAkRtimAM vikAra thayA vinA na rahe paNa vibudha rAjAe pitAnA mukhapara vikAranI chAyA sarakhI paNa na thavA dIdhI ane tethI pitAnA AMtarika bhAvane chupAvI maMtrIone baMdhabesto kaI bIje pratyuttara ApI teonI prArthanAne asvIkAra karyo. je ke buddhizALI maMtrIzvarIe potAnA buddhicAturyathI tene mATe aneka prayatno karyA paNa teonA te saghaLA prayatna rAjAnI AgaLa vAri valavavA jevA niSphaLa nivaDayA. rAjakumArIo sAthe prANIgrahaNa karavA saMbaMdhI maMtrIonI vijJapti nahi svIkAravAno hetu ApaNe prathama prakaraNamAM ja jaNAvI gayA chIe te eja ke rAjA eka patnIvratadhArI hato. aneka yuvatIonA patIone thatI asahya viDaMbanAnA jANa rAjAe pahelethI ja potAnA hRdayamAM evo daDha nizcaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa karyo che ke, prANAte paNa ekathI adhika strInuM pANigrahaNa na ja karavuM. vaLI rAjAne devanAM vacanothI saMpUrNa nirNaya thayo che ke-mArUM kuTuMba vidyamAna che ane teno viyoga paNa mAre have apakAlano che. puNya prabhAve avazya mane tene samAgama thaze uparyukta ubhaya hetuthI ja e anya ramaNInA vivAhano niSedha karyo hato. vAMcake ! gRhasthAvasthAmAM paNa aneka rAjAonA svAmI rAjarAjezvara suMdararAjanA saMtoSanI avadhi paNa vicAvAyegya che. jenA samAna addhivALA yA jUna advivALA rAjAnuM aMtaHpura aneka rAjaramaNIothI bharapUra hoya tyAre A saMtoSI rAjanuM aMta:karaNa ane aMta:pura mAtra ekaja rI madanavallabhAdhI ja suzobhita hatuM. hAla to tenA paNa vigathI aMta:pura tadana zunyaja che. e cakkasa che ke eka karatAM adhika patnivA panIno gRhasthAvAsa nahi paNa viDaMbanA ja che. duniyAnI najare bAhyathI bhale te sukhI jaNAto hoya, paraMtu tenuM aMta:karaNa kevI avya vedanAthI dubhAtuM haze, rAtrIdivasa tene mATe kevI ciMtA karavI paDatI haze te to teno AtmA yA sAtizaya jJAnIja bhaNe, jene mATe anya kavivara paNa varaM kArAgRhe kSipto, varaM deshaantrbhrmii| kara nAraMvAra, 7 dimAH puna: umAna che. abhojano gRhAda yAti, nApnotyambucchaTAmapi / akSAlitapadaH zete, bhAryAdvayayuto naraH // bhAvArtha-baMdikhAnAnI aMdhArI koTaDImAM baMdIvAna tarIke paDI rahevuM sAruM, bhISaNa aTavIomAM, samudramAM, dvipa vigere pradezAMtaromAM paribhramaNa karavuM paDe te paNa sAruM, vividha prakAranI sAmAnya yAtanAnA sthAne te dUra raho paNa jyAM paramAdhAmIonA kSaNabhara paNa vilaMba rahita niraMtara asahya prahAro uparAuparI paDyA ja kare che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ? mu. ] bhAgyodaya ane puna: rAjyaprApti. svabhAvata: kSetranA anubhAvathIja jyAM zIta uSNu vigere asahya vedanAo rahelI che ane te sivAya pUrvanA vairane sabhArI saMbhArI atyaMta krodhAMdha anI jyAM rahelA nArakIA paraspara eka bIjAone AyudhAnA prahAro kare tenI vedanA, AvI rIte paramAdhAmIkRta, kSetrakRta, ane paraspara urita Ama traNe prakAranI vedanAthI bharapUra narakagatImAM asahya yAtanAo sahana karavI sArI paNa e strInA bharathAra thavuM kadI paNa icchavAyegya nathI, arthAt A sarva du:kha karatAM paNa tene tenuM kaSTa adhika che. e yuvatIonA premapAsamAM sapaDAyelA prANI hAya tevA kSudhAtura thayeA hAya tepaNu annanA dANA sarakhA paNu moDhAmAM mukavAne meLavI zakatA nathI. bhAjana karyA vinA bhUkhyAja potAnA dhanadhAnyAdithI bharapUra gharamAMthI pAche nikaLe che. tRSAthI atyaMta pIDAtA hoya paNa pANInuM eka bindu paNa pIvAne mATe meLavI zakatA nathI pAdaprakSAlanane mATe paNa pANI maLI zakatu nathI tethI padazAca karyA vinA ja suI rahevAnA avasara Ave che. uparyuM kta hetuthI spaSTa samajAya evuM che ke epatnIvALA patIthI ghaNu karIne sukha ghaNuMja vegaLu ja rahe che. A pramANe zrIpura nagaranA rAjyanI dhurA dhAraNa karI peAtAnuM akhaMDa zAsana vistAratA sAbhAgyasaMpanna suMdararAjA vAraMvAra devanAM madhurAM vacanAmRtanuM smaraNa karatA, ane tene arpaNa karelA ciMtAmaNIratnanI ArAdhanA karatA, mArI prANavallabhA madanAmA tathA nadInA bhinna bhinna kinAre rahelA kirtipAla ane mahIpAla nAmanA banne putrA kevA saMkaTane anubhava karatAM haze ? khera paNa have teo mane kyAre maLaze ? Aja vicAranI japamALA japyA karatA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa pa , , ,, prakaraNa 10 muM. putra samAgama, imming eka avasare koI be musAphare lAMbo paMtha kApatA F or kApatA anukrame zrIpuranagara tarapha AvatA hatA. nagara najIka AvyuM eTale ane svAbhAvika pramANatirikta pravAsanA thAkathI teonI gatImAM ki.kAMIka maMdatA AvI hatI chatAM paNa teonI gatInI praDhatA yuvAvasthAnI praDhatA jaNAvatI hatI. dUrathI teonuM zArIrika baMdhAraNa temaja uMcAI vigere lagabhaga sarakhAja mAluma paDatAM hatAM ane tethI teonuM vayapramANa paNa dUrathI lagabhaga sarakhuM hoya tevo bhAsa thato hate paNa najIka AvatAM teonA vayapramANa saMbaMdhI samAnatAnI bhrAMti dUra thatI gaIjemAMthI ekanI vaya bIjA karatAM nyUna jaNAtI hatI. bannenI AkRti te lagabhaga samAna hovAthI teo ekaja mAtapItAnA putra sagA baMdhuo hoya tevuM sahaja anumAna thaI zakatuM hatuM. teonI mukhAkRti udAsInatAthI chavAI rahI hatI. vaya pramANe je saMdarya jhaLakavuM joIe temAMnuM kazuM nahatuM. zarIra para suMdara poSAka te dUra raho, paraMtu sAdA vastro paNa phATAM TuTAM jIrNa ane saMpUrNa hatA. teonA aMgapara rahelI zyAmatAthI tevuM sahaja anumAna thaI zakatuM hatuM ke teo bhayaMkara aTavIomAM zIta Apavigere du:saha kaSTa sahana karatA athaDAtA aTavAtA ahiM AvI pahoMcyA haze. A sthiti chatAM paNa teone zarIrabaMdhAraNathI ane mukhanI lAvaNyatAthI teo kSatrIya vIra hoya tevo bhAsa thata hite. banne yuvakoe nagaramAM praveza karyo ane pAse dhana vigere sAmagrI nahi hovAthI AjIvikA khAtara ke sAdhanasaMpanna dhanikanI sevA karI udarapoSaNa karavAne vicAra karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 su] putra samAgama. 113 vAMcakA! ApaNe gata prakaraNamAM joi gayA ke nUtana avanIpatI suMdara bhUpAlanA bhAgyeAdaye zrIpuranagaranuM rAjya dareka prakAranA sAdhaneAthI dIna pratidina vRddhija pAmatuM hatuM, jenA pramANamAM rAjyanI AbAdI mATe temaja prajAnA saMrakSaNa mATe tenA pratyeka sAdhanA vadhAravAM e paNa rAjAnI eka pharajaja che. sAcA prajAnA nAtha tyAreja kahI zakAya ke jyAre prajAne naDatI aDacaNA dUra karI tenI jarUrIAtA purI pADe arthAt dhana vigere prAptinA mArga saraLa kare ane sarva prakAre tenuM rakSaNa kare. kahyuM che ke-" yogakSemannAtha: " caitra aprApta 0 vastunI prApti ane kSema-prApta vastunuM saMrakSaNa, vivekI rAjA sAcA prajAne nAthaja hatA, ane kAryamAMthI eka paNa kArya tenA buddhi Adarza mAM nyuna bhAsatuM na hatuM. upara darzAvelA ubhaya kAryanA pratyeka sAdhanA paikI prajA saMrakSaNanI khAtara rAjyamAM sainyanI bharatI paNa karavAmAM AvatI hatI. banne yuvake nagaranA rAjamArga para cAlyA jatA hatA tevAmAM koi sainyanAyakanI STi te banne yuvA para paDI. IMgita AkArathI athI anuSya jANI ane peAtAnI pAse elAvyA ane teone zrIpuranagaramAM AvavAnuM kAraNa puchyuM. anne yuvakoe pAtAne paradezI tarike oLakhAvI AjIvikA khAtara nokarI karavAnI bhAvanA jaNAvI. senAdhipatie bannene majabuta AMdhAvALA joI lazkarI tAlIma mATe saMpUrNa yAgyatAvALA dekhyA. jethI teenI cAgya vyavasthApUrvaka teja kAryamAM nimaNUMka karI. utsAhI ane yuvakA paNa ulaTabhara abhyAsa karI zastravidyAmAM nipuNa thayA. zrIpura nagara mahA vizALa ane vividha prakAranI ramaNIyatAthI bharapUra hatuM. rAjadhAnI hAvAthI aneka prayojana nimitte AvatA svadezIya tathA dezAntarIya janAne samRhu ahiMAM vizeSa dRSTigocara thatA hatA. temaja vyApAranuM paNa aheALuM sAdhana hAI dravya kamAvAnA abhilASI keTalAka vyApArIoe te dezAntarathI AvI ahiM Aja sthiravAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 suMdara rAjA suMdara bhAvanA, [prakaraNa karyo hato. eka avasare koI dhanADhaya vyApArI vyApAra nimitte dezAMtaramAM paribhramaNa karato moTA samudAyanI sAthe adhika lAbhanI AzAthI nagaranI bahAra AvI pahoMcyA ane sArthamAM manuSyane samUha vizeSa hovAthI nagaranI bahAra parisaramAM ja pitAnA taMbu tANyA. dhanavAna sArthavAha mAtra dhanano saMcaya karavAmAMja kuzala hato ema nahi paraMtu vyavahArakuzaLa paNa hato ane vividha dezAMtaramAM bhramaNa karI aneka prakAranA manuSyane parIcayamAM AvI aneka anubhava meLavyA hatA tethI UMcita kiyA karI sArthavAhe prathama to rAjAne gya bheguM karI temanI prIti saMpAdana karavAno nirNaya karyo. potAnI sAthe rahelA bIjA dhanavAna zeThIAone sAthe laI rAjabhavanamAM gayo ane leNuM mukI rAjAnI mulAkAta lIdhI. rAjAe paNa zeThanuM svAgata karyuM. dezAntaranA Azcaryajanaka da saMbaMdhI samAcAra puchayA. sArthavAha ane rAjA vacce ghaNA samaya paryata vArtAlApa thaye, bane prasanna thayA. pachI sArthavAha rAtrIe potAnA samudAyanI rakSA mATe keTalAka lazkaranI mAMgaNI karI. rAjAe paNa sArthavAhanI mAMgaNIne anusAra tarataja potAnA senAdhipatIne sArthanI rakSA nimitte pahere bharavA hukama karyo. tarataja senAdhipatIe Ayudhasahita pitAnA lazkarane sArthavAhanA samudAyanI rakSA mATe mokalI ApyuM ane senApatIe dazAvyA mujaba pahere bharavA mATe amuka AkAramAM goThavAI gayuM. A pramANe rAjAnI AjJAthI ArakSakaniraMtara rAtrIe potAnI senAmAraphata sArthavAhanA samudAyanI rakSA karate hate. koIeka avasare senAdhipatIe navA AvelA banne parAkramI yuvaka baMdhuone A kArya mATe yogya thayelA jANI anya lazkaranI sAthe sAthe saMrakSaNa mATe mokalyA ane te bane yuvakone amuka eka dizA tarapha pahero bharavAnuM sucavyuM. bane kSatrIya yuvake je ke sAmAnya sthitine anubhava karatA hatA chatAM paNa tenAmAM guNe te asAdhAraNuja hatA. duni Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 muM. ] putra samAgama. 115. yAmAM sArA narasA aneka anubhava anubhavIne punyazALI manuSyanA nirmala aMtaHkaraNamAM je sthiratAguNane prAdurbhAva thAya te sthIratA ane gaMbhIratA unmAda dazAmAM preranArI ucharatI vayamAM paNa te yuvakonA hadaya paTapara taravarI rahI hatI. A guNonI sAthe teo ekaniSThAthI svAminuM kArya karavAnI sadbhAvanAvALA hatA. keI paNa prakAre minA kAryane vinAza karI nimakaharAmana ja thaIe, AvI vRttio haMmezAM teone udAra aMtaHkaraNamAM udaya pAmatI hatI, Aja uddezathI teo vicAratA hatA ke ApaNe saMpUrNa rAtrI jAgRta dazAmAM rahI pahero bharavAnI che. rakhene ApaNAthI nidrAdevInA pAsamAM sapaDAI svAminI AjJAne anAdara na thaI jAya. mATe ApaNe koI vidajanaka kathA karIe ke jethI ApaNA svAminI AjJAnuM akhaMDa pAlana thAya ane samagra rAtrI paNa AnaMdabhera vyatIta thAya. chevaTe bemAMthI laghuvayavALA yuvake pitAnA baMdhune kahyuM ke, bhAI ! teja koI camatkArI daSTAMta saMbhaLAva. mahATA baMdhue temanI vAta svIkArI ane potAnuM AtmacaritavRttAMta tenI AgaLa nivedana karavAnI zarUAta karI. rajanI ghaNa vItI javAthI sArthavAhanA samudAyamAM cAre bAjue zunyakAra chavAI rahyo hato, chatAM pavananA susavATA paheregIronA pakAra ane ghuaDa ziyALa vigere prANuonA bhayajanaka zabda vacce vacce zravaNapathamAM paDatA hatA. keTaleka apavAda choDI nidrAdevInuM sAmrAjya sarvatra sthapAI rahyuM hatuM. A pramANe sarva samudAya jyAre nidrAdhIna thayo hato te avasare je sthale bane rakSaka yuvako vArtAlApa kare che, te sthaLathI atyaMta najIkanAja taMbumAM mahAduHkhINi koI dIna abalA javarAturanI jema dIdhuM ane uSNa zvAsozvAsa nAMkhatI zakAkula hRdaye mahA vicArazreNImAM ArUDha thaI hatI. "hA! deva ! A dIna abaLA upara A zo julama ! tArA saghaLA mane ratha pUrNa thaI cUkyA che mATe he vidhi ! have te te anukula Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [prakaraNa thA ane mArA prANapatIno mane samAgama karAvI Apa. are! keNa jANe te paNa kevI adhama dazAne anubhava karI rahyA haze ? are prANanAtha ! have to Apa zIdhra darzana daI A dAsIne uddhAra kare. ApanA vinA A dAsI kSaNabhara paNa jIvI zake ema nathI. mArA kamaLa mugdha bALako mArA vinA kevuM du:khI jIvana gALatA haze? teo kyAM haze ! nirdaya deve mArI upara julma gujAravAmAM kAMka paNa maNuM na rAkhI. mane anya cAhe tevuM duHkha hoya paraMtu mArA prANanAtha ane mArA putrane samAgama sadAne mATe sthAyI hota te mane kazuMja du:kha na hatuM paNa durbhAgINInI bhAgyamAM te kayAMthI hoya? kaTIza: dhanya che te satizi. romaNI strIone ke jeo niraMtara cAvaja jIvaparyata zuddha aMta:karaNathI devanI mAphaka pitAne svAmInI sevA karI ma nuSyajIvanane saphaLa kare che. svAmInA pratyeka kAryamAM pite sahAyaka bane che. TuMkANamAM kahIe te teo potAnA svAmIne hamezAM AnaMdamagnaja rAkhe che paNa mAruM te sa bhAgya na maLe ke svAminA samAgamamAM rahI temanA caraNa kamalanI sevAne apUrva lAbha meLavuM. are ! samAgamanI vAta te dUra raho evI viSamasthitimAM huM sapaDAI chuM ke jyAM svAmInA sukhadu:khanI bhALa paNa maLI zakatI nathI. khera mArA bhAgyano udaya caDhIAto haze to saghaLuM mane AvI maLaze tenI mAre ciMtA karavAthI paNa zuM vizeSa ! bhavA taramAM tevA duka upArjana karatAM yA koIne aMtarAya karatAM e vicAra na AvyuM ke A kukarmonA kaTaka vipAke mAre bhogavavA paDaze ! have mAtra vicAravAnuM eTaluM ja ke he AtmA ! prApta thayelI A Apattine zAMtipUrvaka sahana karI le ke jethI ArtadhyAnajanya navIna duSkarmo utpanna na thAya ane tethI bhavAMtaramAM AvAM kaSTa sahana karavAne avasara na Ave. bIjAM zArIrika kaSTa karatAM sAcuM kaSTa te mAre eja che ke A pApI sAthe vAhanA kArAgRhamAM mAre kyAM sudhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 suM. ] putra samAgama. 127 4 ,, rahevuM ! are A kArAgRhanuM kaSTa paNa bhale hA ! jo mArA zIlavratane koi paNa prakAre AMca na Ave teA vhetara ke e kaSTa paNa huM sahana karI laiza, paNa kuTIla sArthavAhanA have bhAse pahAMcI zakatA nathI. he asya rahelAM deva devIe ! mArA nirmala mArgamAM kaTakabhUta A sArthavAhathI mArA nistAra karA, agara a Mta:karaNanI kuTilatAnA jaDamULathI vinAza karI tene sanmati samarpI ke jethI huM sukhapUrvaka mArA zIlavratanuM rakSaNa karU. ATalA dIrghakALa paryaMta aneka kaSTo veThIne paNa huM mArA zIyala vratane akhaMDa pALI zakI chuM paNa bhaviSyamAM viSayAMdha sAthe vAha mArI upara zu khruzma karaze te samajI zakAtuM nathI. A pramANe te du:khI amalA madhya rAtrInA avasare peAtAnA kaSTa sabaMdhI aneka vicAracakramAM AgaLa vadhye jatI hatI. teNInu Akhu aMga atyata jIrNaprAya vastrothIja AcchAdita hatuM, peAtAnA zIlasaMrakSaNanI khAtara ghaNuM kharuM te strI AkhI rajanI jAgratadazAmAM gujAratI hatI. A avasare teja dizAmAM paherA bharavA AvelA anne yuvakA potAnA AtmacitavRttAMtamAM layalIna anyA hatA. madhyarAtrIne lIdhe te vakhatanuM vAtAvaraNa ghaNuM zAMta hAvAthI maMda svaranuM uccAraNa paNa najIka rahelA manuSyanA karNa yugala sudhI pahoMcI vaLe tevuM hatuM eTale ke najIka rahelA manuSya sAMbhaLavA dhAre te akSaraza: saghaLI hakIkata spaSTarIte sAMbhaLI zake, paraMtu ApaNe upara joi gayA ke A avasare mAtra dukhINI dIna amaLAne choDIne lagabhaga saghaLe! samudAya nidrAdhIna thayA hatA. te dIna amalA paNuM zAsAgaramAM nimagna thai rahI hatI, avAranavAra tenA hRdayamAM potAnA du:khasa dhIja vicArazreNI cAlatI hatI, eTale A avasare tenuM paNa lakSa tenI vAta sAMbhaLavA pratye upekSAvRttivALu hatuM, chatAM paNa ekAeka teAna karyuM yugalapara banne yuvakanA zabda athaDAyA eTale tenuM citta sAMbhaLavA tarapha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa dorAyuM, tenA aMtaramAM cAlatI vicAraNa eTalethIja virAma pAmI. zabdo paNa kAMika paricita lAgavA mAMDyA eTale kSaNe kSaNe sAMbhaLavA pratye AkAMkSA vizeSa vRddhi pAmavA lAgI. ekAgracitta teonI vAta sAMbhaLatAM tenuM hRdaya bharAvA lAgyuM. jema jema vAta AgaLa vadhatI jatI tema tema tenA kemala aMta:karaNapara AghAta paDato hato. tenA netramAMthI azrudhArAne pravAha paDavA lAge ane sAthe AnaMdanI umio paNa uchaLavA lAgI. ekI sAthe paraspara virodhI bhAve tenA aMtaramAM AvirbhAva pAmyA. anukrame mahATA baMdhue potAnA laghubaMdhava AgaLa saghaLuM AtmavRttAMta varNavI dIdhuM, banene vArtAlApa samApta thaye. atyAra sudhI gupta rahela te dIna abaLAne sneha ane zoka have tenAthI gupta rAkhI zakAya nahi, tenuM hRdaya ubhaya bhAvane pragaTa karavAnI tIvra IcchAvALuM thayuM, kahe ke sneha ane zeke tene mugdha banAvI dIdhI. pitAnA taMbumAM ke bahAra kaI paNa avasare jeNe nisradaSTi sivAya koinA praznane pratyuttara paNa A naheAte, kadI paNa jeNe strIsamudAyamAM paNa ucca svare keInI sAthe vArtAlApa karyo nahote, te dukhINa abalAne A avasare ekAeka jora AvI gayuM ane ekadama khullI rIte taMbunI bahAra nIkaLI ane je sthaLe te banne yuvako pahere bharatA hatA te tarapha jhaDapathI doDI AvI ane cheka bannenI pAse jaI ucca svare rUdana karatI teone kaMThe vaLagI paDI. "hA ! mArA vhAlA putra! ! Aje maMdabhAgInI mAtAne tame ghaNA lAMbA kALe paNa maLyA." A pramANe bolatI pharI paNa moTA avAjathI pragaTapaNe rUdana karavA lAgI. eka tarapha putronI kahANuM hRdayamAM taravarI rahelI hovAthI tenuM hRdaya aMtarathI dAvAnaLanI jema baLatuM hatuM tethI ja tenuM rUdana alita gatie cAluja hatuM. are! mArA vhAlA putra upara paNa vaka vidhAtAno Ave diArUNa kopa ! tyAre bIjI tarapha atula duHkhasamUhamAM paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 1 1 1 1 */ y u v * / M p 3 10 mu.] putra samAgama anAyAse ekAeka vahAlA putrone samAgama tenA aMtaraAtmAne AnaMdarasamAM garakAva karatuM hatuM, paNa duniyAmAM kahevAya che ke "akaramIno paDIo kANe." du:khasaMdehamAM gherAyelI dIna abaLAne thayeluM putrasamAgama janya apamAtra sukha te paNa dUdevane gamyuM nahi ane kSaNabharamAM te sukhane uccheda thavAne avasara AvI lAgyuM. dIna abaLAnA hadayadrAvaka rUdanano kelAhala sAMbhaLI nIdrAdhIna thayelA sAthenA saghaLA manuSya ekadama jAgRta thaI gayA, manu ne kolAhala sAMbhaLI madhyanA taMbumAM rahelA sArthavAhanI paNa nidrA ekAeka uDI gaI, ekadama zayyAmAMthI uThI pitAnA mANaso sahita tyAM AvI paho. dhIme dhIme sArthanA mANase paNa te sthaLe bharAvA lAgyA. kSaNabhara pahelAM je sthAna zAMta vAtAvaraNathI vyApta hatuM jyAM paheregIro sivAya eka paNa manuSyanuM gamanAgamana ke u. cAra sarakho paNa nhote thato, te sthAna A avasare manuSyanI medanIthI bharapura bharAI gayuM ane gaganabhedI avAjethI kolAhalamaya banI gayuM. te abaLAnI ane yuvaka paheregInI ceSTA joI sAthe vAtu atizaya repArUNa thaI gayo. ekadama pitAnA manuSyone hakama karyo ke- jAo balAtkArathI paNa te banne paheregIrane chuTA pADI atyAre tamArA svAdhInamAM rAkho. sArthavAhanI AjJA thatAM ja mANase banne paheregIrene pakaDI potAnA taMbumAM laI gayA. putravatsala du:khINa mAtAthI putranuM A duHkha joI zakAyuM nahi, tene to dAjhayA upara DAma jevuM thayuM, ApattimAM adhikAdhika vadhAre thaye, Dusake Dusake rUdana karatI ane pitAnA vahAlA putro upara lAMbI dRSTi pheMkatI zakavyAsa vadane nachUTake pitAnA sthAne gaI. rajanI ghaNuM bAkI hovAthI samudAyamAM pharIthI zAMti vyApI gaI. saghaLAo nidrAdevInA saMgajanya sukhane anubhava karavA lAgyA. dIna abaLA te svAbhAvikarIte dukhane laIne ghaNuM kharuM samagra rAtrI jAgRtadazA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa mAMja gujAratI hatI temAM paNa A veLAe to tene putraviye ganA dArUNa duHkhe zAMtijanya sukha to kyAMthI ja hoya! duHkha abaLAe bAkI rahelI saghaLI rAtrI putra saMbaMdhI ane saMkalpa vikalpamAM vyatIta karI. putronA du:kha smRtipathamAM AvatAM vAraMvAra tenuM hRdaya bharAI AvatuM hatuM ane uMDa nisAsA nAMkhatI hatI. are! have mane mArA vhAlA putra kayAre maLaze? huM teonuM mukha kayAre dekhIza ? kuTI sAthe vAha mArA putrane kevuM saMkaTa Apaze te kAMI kalpI zakAtuM nathI. A pramANe aneka prakAranA vicAramAMne vi cAramAM prAtaHkAla thayo ane nizAdevInuM aMdhakAramaya sAmrA jya vilaya pAmyuM. pUrva dizAmAMthI arUNane rakta prakAza bhUmaMDaLapara vistAra pAmyo. sAthe vAhanA samudAyamAM paNa kAlanivedaka purUSoe prAta:kAlanAM coghaDIyAM vagADayAM. leke jAgRta thayA ane potAnI nityakriyAmAM mazagula thayA. bIcArI dIna abaLA to zokasAgaramAM uMDI utarI gaI hatI, Aje te tene nityakriyAnuM bhAna paNa notuM. samudAyanA adhipati sAthe vAha paNa avasara thatAM zayyAmAMthI uThA, uDatAnI sAtheja zatrono banAva tenA hadaya AgaLa khaDo thaye eTale dararoja karatAM kAMIka vahelA rAjasabhAmAM javAne IrAdo rAkhe. jaldIthI snAna vigere prAta:kAlanAM kArya karI suMdara pizAkathI saruM thaye ane banne baMdIvAnene sAthe laI rAjadarabAra tarapha cAle. A avasare maDArAjA paNa potAnI nityakriyAthI paravArI rAjasabhAmAM AvI pahoMcyuM hatuM ane jovAmAM rAjA anya rAjakAryamAM guMthAvAnI zarUAta karato hato, tevAmAM dUrathI baMdIvAnonI sAthe sArthavAhe mahArAjAnI hajuramAM hAjara thaIne namaskAra karyo. mahArAjAe tenuM UMcita sanmAna karI yogya Asane besADavA prabaMdha karyo, avanIpatinuM citta sArthavAha tarapha hatuM eTale vyavahArakuzaLa sArthavAhe pitAnI hakIkata zarU karI. thaDA paricayamAM paNa mahArAjAne ane sAthe vAhane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 muM ] putra samAgama 121 sAro saMbaMdha baMdhAyelo hovAthI sArthavAha chuTathI rAjAnI sAthe vAtacIta karI zakato hato. A avasare paNa teNe upAlaMbha pUrvaka mAhArAjane vijJapti karI "mahArAjA ! Apa jevA nyAyI prajApAlakanA AjJAdhArI senAdhipatie amArA samudAyanuM rakSaNa karavA ghaNA sArA paheregIro mekalyA ke jeonI vaphAdArInI vAta paNa duniyAmAM na thaI zake ! jenAthI rakSaNa thavAnI AzA rAkhIe tenAthI ja che bhakSaNa thavAno avasara Ave te kahevuM kone ! manuSyaharaNa jevo mahaTAmAM mehaTa gunDe ApanA rAjyanI chatrachAyA nIce thAya te kevuM kahevAya te Apane ja vicAravuM ghaTe che. Apa hajuranI samakSa ubhelA ApanAja paheregIrAne juo, jeoe rAtrIe cAkI bharatAM amArAja mANasa sAthe pUrtatA karI', A pramANe kahI sAthe vAhe pitAnI daSTie nihALe saghaLo vyatikara hArAjAne kahI saMbhaLAvyA. rArthavAhanI hakIkata sAMbhaLI nyAyI ane prajApAlaka rAjAnA aMta:karaNamAM jabaro AghAta thayo, ne reSathI raktavarNavALA thaI gayAM chatAM paNa rAjA nivivekI naDe. atyAra sudhInI jIMdagImAM teNe AvA aneka anubhavo merA hatA. sAhasa karavAmAM kevAM gaMbhIra pariNAmo rahelA che teno khyAla tenI daSTibAhya nahoto, eTale pRthvIpatie potAnA uchaLatA hadayane prathama svastha karyuM ane pAse rahelA senAdhipatine madhura avAje prazna karyo ke-A bane paheregIre keNa che ane keTalA vakhatathI tamArA hAtha nIce nokarI kare che ? mahArAjAnA mukhamAMthI nIkaLatI uparyukta praznobhita madhurI vANIe sainyAdhipatinA udvigna aMta:karaNane sAMtvana ApyuM, kemake sArthavAhanI hakIkata sAMbhaLatI vakhate ja te Aso banI gaye hatuM, temAM paNa mahArAjAnA rASTraNa netrathI te vizeSa prakAre bhayabhIta banyo hato. mahArAjAnA praznanA uttaramAM teNe hAtha joDI namravadane nIce pramANe kahyuM:- ke deva ! teo koNa che te huM jA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1rara suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa Nato nathI, a5 mudata pahelAM teo paradezI musAphara tarIke ApaNA nagaramAM AvyA hatA ane AjIvikA khAtara naga-1 2mAM cAre bAjue paribhramaNa karatA meM joyA, teonA zArIrika baMdhAraNane anusAra lazkarI tAlIma mATe yegya jANe teone meM bolAvyA ane ApanA sevaka banAvyA. eTale ke keTalAka vakhatathI teo ApaNI pAse che eTaluM ja mAtra huM jANuM chuM. A avasare rAjAnA aMta:karaNamAM kaI avaI navo vicAra kurI Avyo, ane yuvako tarapha nihALI nihALIne rAjAe jovA mAMDyuM, avalokana karatAM karatAM mahArAjAnAM netre prazamarasavAhI banyAM ane aMtaramAM A naMdanI urmio uchaLavA lAgI. kaZe :prakaraNa 11 muM. pApa De kuTa . iiiiiiii Joi ja ::unjuminiulius vAMkI cako samajI zakayA haze ke sArthavAhanA samu. dAyamAM rAtrIe pahero bharanAra A banne yuvake phI nadInA bhinna bhinna kInAre vikhuTA paDelA - suMdararAjAnA kIrtipAla ane mahIpAla nA Eii che. .. mane banne putro hatA ane rAtrIe A ane yuvakano vArtAlApa sAMbhaLI "hA mArA vhAlA putro maMdabhAgInI mane lAMbA kALe paNa tame maLyA," A pramANe belI kaThe vaLagI rUdana karanAra abaLA te tenI mAtA ane suMdararAjAnI prANavallabhA madanavallabhaja hatI. eka tarapha nadI kinAre banne putroe ghaNI mudata sudhI pitAnI rAha joI paNa niyamita mudata sudhI vidhAtAe nirmANa karela pitAne viga teothI bhAMgI zakAya nahi. Akhare thAdIne bane nirAza bALake devanA meLAmAM potAnuM mAthuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 muM. ] pApano ghaDe kuTa. 123 mukI sRSTimaMDaLamAM bhamavA lAgyA. aneka parvata, nadIo, durgama khINe, bhISaNa aTavIo vigere vigere sthaLomAM - ribhramaNa karatA ane aneka sthAne AjIvikA khAtara atula kaSTo sahana karatA bhavitavyatAnA nivege bane baMdhuo eka sthaLe ekatra thayA ane pharatA pharatA zrIpuranagaranI bahAra AvI pahoMcyA ane senApatInA hAtha nIce nokarI rahyA. tyAre bIjI tarapha ApaNe joI gayA chIe ke svabhAvata: viSayalaMpaTI ane ukhala prakRtinA semadeve pRthvIpura nagarathI madanavallabhAnuM haraNa karI, rANe rAjA, ane mugdha bane bALakonA aMta:karaNa upara sakhta AghAta karyo hato. tyArapachI mArgamAM tene tenA zIyalavratathI calAvavA mATe aneka prapaMca karyA, paraMtu sulakSaNI satI samakSa sarva upAye niSphaLa nivaDyA, chevaTe balAtkAra karavA utsuka thaye pazu rANInA reSAraNa netrathI te dhrujI uThe tenI hiMmata cAlI zakI nahi, pitAne ekapaNa prayAsa nahi saphaLa thayele joI roSathI bIjI rItie rASTrane adhika kaSTa ApavA lAgyo paNa rANIne te kaSTa kaSTarUpe na hatuM. je ke sArthavAhe rANIne ApavAmAM leza mAtra paNa maNA rAkhI nathI chatAM paNa zIlavatI rANIe saghaLuM zAMtipUrvaka sahana karyuM. eka balAvAra sivAya sArthavAha saghaLuM karI cUkyo paNa tene to pAnA sarva prayatnamAM nirAzAja maLI. balAtkAra karavAnuM sAhasa to te eTalAja mATe kheDato na hatuM ke rakhene huM satInA zrApane joga na thaI paDuM! A pramANe rANI niSphara hadayI emadeva sArthavAhanA nibiDa paMjAmAM sapaDAI atula kaSTo sahuna karatI sAthe vAhanI sA ja dezATana karatI hatI. bIjA kaSTa karatAM tene mAtra bhaya eja hatuM ke rakhene sArthavAha mArA zIlane bhraza kare ane eTalAja mATe ghaNuM kharuM samagra rAtrI jAgRtadazAmAM ja gujAratI, hRdayamAM prANezanuM ja dhyAna dharatI hatI. anukrame dezATana karato teja samadeva sArthavAha jANe rANInA pu. eTalAja mATe ja sthAna e rANInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa yathI prerAIne ja hoya nahi tema zrIpura nagaramAM AvI pahoMcyo ane gataprakaraNamAM jaNAvyA pramANe rANIne pitAnA vhAlA putrono samAgama thayo. suMdararAjAe paNa potAnA putrane sArI rIte oLakhyA. cirakAlathI viyegI pitAnA vhAlA putronA darzana mAtra thIja rAjAnA AnaMdano pAra rahyo nahi. dina rAtabhara jeene mATe rAjA ciMtAtura raheto hato teone Aje aNa dhAryo ekAeka samAgama thavAthI jANe tenA aMta:karaNamAM navuM caitanyaja reDAyuM hoya tevo bhAsa thayo ane jema zatru sainyanA daLanuM AkramaNa karatAM zUravIra dvAo pitAnA zarIrapara AvatA zatruonA bANaprahArane niSphala karavA khAtara zarIrapara lokhaMDanuM bakhtara dhAraNa kare che tema rAjAe paNa pitAnA zatrubhUta ApattinA kaThora prahArane niSphala karavA khAtaraja hoya nahi ke zuM tema zarIrapara romAMcakavaca dhAraNa karyuM, arthAt marUbhUmImAM ka9pazAkhI samAna putranA darzanathI utpanna thayelA atyaMta harSAvezathI rAjAnI saghaLI rAmarAjI vikasvara thaI putrone oLakhyA pachI rAtrI saMbaMdhI sArthavAha kahelI hakIkata upara paNa rAjAnI vicAramALA pharI vaLI, tene emaja lAgyuM ke mArA putre kadI paNa anyAya mArge prayANa na kare te zuM manuSya haraNa jevo mahApApI gunho teonAmAM saMbhavI zake kharo kadIja nahi, tyAre sArthavAhanA kahevA pramANe je abaLAno sAthe A banne putrae dhartatA karI te abaLA koNa haze vArU ! mArA hRdayamaMdIramAM vAsa karI rahelI A putronI mAtA madanavidgabhA to na hoya ! haze ! je haze te hamaNAM ja mAluma paDaze. jo ke rAjAnuM aMta:karaNa ghaNuM capala thavA lAgyuM, jANe ekI vakhateja saghaLAM kAryo karI nAMkhI mArI ISTa vastune prApta karI lauM paNa lAMbo vicAra karI rAjAe potAnA caMcala manane sthIra karyuM ane samajAvyuM ke utAvaLa na kara, samatAnAM phaLa mIThAM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 muM. ] pApano ghaDe kuTache. 125 A avasare putrasnehe paNa rAjAnA aMta:karaNanuM ajaba AkarSaNa karyuM. kAcApocAthI A AkarSaNa jhIlI - kAya tevuM nahatuM, jarUra AkarSaNamAM kheMcAvuM ja paDe paNa vIraziromaNI rAjA mahA vicArazIla hato, AjubAjunA prasaMgo ane bhaviSyano vicAra karyA pachI ja koI paNa kArcamAM pravRtti karate hato. A avasare tene emaja lAgyuM ke bheda khullo karatAM rakhene mArA kAryane vinArA thAya mATe hAla to gaMbhIratAne Azraya karavo eja hitakara che. adyApi paryata paheregIranA veSamAM rahelA banne yuvakomAMthI keIe paNa pitAnA pUjya pitAzrIne oLakhI zakyA nahi. svAbhAvika che ke bAlyAvasthAmAM ja vikhuTA paDelA putre ekadama pitAnA mAtA pitAne zI rIte oLakhI zake ane temAM paNa viyeganA avasare pitAnI sthiti kaMI ane A vakhatanI sthiti kaMI, A be sthitimAM ja AkAza pAtala jeTaluM aMtara hatuM. potAnA pitA AvI anupama rAjyavasthAno anubhava karatA hoya evI saMbhAvanA paNa te putrone kayAMthI hoI zake ! rAjAe potAnA kAryanI saphalatA khAtara mahAna gaMbhIratA dhAraNa karI; jANe kAMI jANatAja na hoya tema rAjAe pitAnA mukha upara pharI vaLelI harSanI chAyA paNa chupAvI diIdhI ane bAhyathI kAMIka kalasahita bane putra samukha je ucca svare kahyuM ke "are! tame A zuM karyuM, tame e rakSaka thaI bhakSakanuM kArya karyuM?" bAhyathI paNa kodhayukta rAjAnA A zabdoe nirdoSa yuvakonA aMtaHkaraNa upara sakhta AghAta karyo. jema Aki azva (tejI ghe) kadI paNa cAbukanA prahArane sahana karI zakato nathI, tene te prahAra atizaya duHkhadAyI thaI paDe che tema bInagunhegArane alpamAtra zikSA paNa atizaya du:khakara nIvaDe e svAbhAvika che. teo jANatA nahatA ke rAjAnA mukha upara jaNAto roSa mAtra bAhya hatuM, tethI temane vacanaprahAra bane baMdhuonA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa hadayamAM zalyanI mAphaka khuM. teoe nyAyI rAjA taraphathI A vacana nI AzA nahotIja rAkhI. teo emaja dhAratA hatA ke je ApaNe nija chIe te ApaNane bhaya zAno hoI zake ! temAM vaLI nyAyI bhupati pAsethI ApaNane bhayanI saMbhAvanA svane paNa kyAMthI ja hoya ! paNa e AzA raMge hadayasarovaramAM ja vilaya pAmyA. Ama asaMbhAvyanI saMbhAvanAthI bane bhAIonuM aMta:karaNa ghaNuM ja du:khI thayuM, sAthe bhaye paNa teonA hRdayamAM potAnuM sthAna lIdhuM. koNa jANe kopAyamAna thayele rAjA have ApaNane zuM karaze AvI jhaMkhanA paNa teone thaI AvI. duHkha ane bhaya jANe banne bhAIonI khabara aMtara puchavAne mATe AvyA hoya nahi tema te be be rUpa dhAraNa karI bannene bheTI paDayA, athatu rAjAnI A vartana zuMkathI teo bhaya ane du:khanA vAdaLathI gherAI gayA. - duniyAmAM kahevata che ke -"sata kSatata mA " jenAthI pitAnuM rakSaNa thavAnI saMbhAvanA hoya tenAthI paNa keTalIkavAra bhaya utpanna thAya che, A lokokti paNa teonA hisAbe akSaraza: sAcI ja TharI. banne bhAIo ema paNa dhAratA hatA ke rAjA mAtra sAthe vAhanuM ja sAMbhaLaze ema nahi paraMtu ApaNI hakIkata paNa akSaraza: sAMbhaLaze ane tyArapachIja nyAya Apaze, paNa rAjAnA ekaja vAkaya thI e AzA paNa dhuLamAM maLI gaI, chatAM paNa jema bhupe sIMha ziyALa upara trApa na mAre tema kulIna kSatriIyavIra ane temAM paNa te bahAdura suMdararAjAnA putra, jethI hiMmata na hAratAM, dInatAno Azraya na karatAM gherya dhAraNa karI moTA baMdhu kItipAle rAjAne vinaMtI karI ke svAminAtha ! Apa prajAnA pAlaka sAcA pitA tulya che, A sarva prajA e ApanI saMtati kahevAya che, vaLI pitAne pitAnA sarva saMtAno upara samadaSTija hoya te Apa nyAyI prajApAlakane to nyAyAsana upara alaMkRta thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * 13 muM.] pApano ghaDe ku. 127 vAdi prativAdionI hakIkata sAMbhaLI teone nyAya Apavo e ApanI pharaja che. gunhegArane gunhAyogya sajA ApavIja joIe emAMja ApanA rAjyanI AbAdI che ane je tema karavAmAM na Ave to rAjyamAM aneka vidane AvI naDe e svAbhAvika che. pariNAme rAjyanI prajA atizaya duHkhanA viSama prasaMgamAM gherAI jAya ane tenA pApano bhAgIdAra rAja poteja thAya, A saghaLI hakIkata Apa sArI rite samajI zake che. have mAtra amAre Apane ekaja vijJapti karavAnI bAkI che te eja ke Ape mAtra sArthavAhanI vAto sAMbhaLI che, paraMtu amArI hakIkta bIlakula sAMbhaLI nathI, mATe Apa amArI hakIkata sAMbhaLo. je ApanI AjJA hoya te hajuramAM nivedana karIe. putranA mukhakamalamAMthI nikaLatI sudhAravAhI A vacanapaMktie rAjAnA aMta:karaNamAM ajaba camatkAra utpanna karyo. pitAnA putranAM madhura vA sAMbhaLavAnI tIvra u. tkaMDA kyAranIe rAjAne thaI rahI hatI te paNa saphaLa thaI. tenA pratyeka vAkyo sAMbhaLatAM rAjAnA karNayugala amRtarasathI bharapUra thatAM hatAM ane hRdaya apUrva AnaMdarasAbdhimAM nimagna thayuM. aho zuM teonuM vacanamAdhurya, zuM gaMbhIratA, zuM hRdayanuM vairya ane rAjasabhAmAM sarva samakSa AvI avasthAmAM paNa nIDaratA ! A avasare paNa rAjAnuM hRdaya harSathI ubharAI gayuM ane AsthAnamaMDapamAM je koI na hota te jarUra sAthe strInI mAphaka rAjA paNa harSAzanI dhArA varasAvate bannene kaMThe vaLagI paDaye hota, kAraNake haju samudAya samakSa tema karavAmAM rAjA pitAnuM zreya: je zakatA nahatA. rAjA prathamathI ja samajAte hato ke mArA putre kadI sadeSa heAya ja nahi, teo taddana nirdoSaja hovA joIe ane tethI ja rAjAne kepa mAtra bAhyADaMbarI ja hatA, hRdayamAM te tenA pratye nirmaLa dayAnuM akhuTa jharaNuM vahI rahyuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa have rAjA uparyukta vicArazreNimAMthI nivRtta thaI kAMika prasanna mukhe kIrtipAla sAmuM joi temane peAtAnI hakIkata jaNAvavAnI AjJA ApI. prazAMtamudrAthI aMkita rAjAnI AjJA maLatAMja te adhika utsAhavAna thayA ane rAjAsamakSa peAtAnI hakIkata jaNAvavAnA prAraMbha karyo. 128 mahArAjA ! amArUM vRttAMta kahetAM pahelAM ame A pane eTalu ja jaNAvIe chIe ke Apa nyAya chaNuvAmAM ghaNAja pravINa che, ApanAthI kadIpaNa anyAya nahi thai zake e ame sArI peThe jANIe chIe. Apa amArI hakIkatamAMthI paNa ceAgyAyeAgyanI vhe McaNu karI nyAya anyAya meLavI lezeA e amArI khAtrI che. mAkI amArI dRSTie te ame nirdoSa chIe. vaLI ame je hakIkata Apane darzAvIzu te uparathI Apa paNa spaSTa samajI zakaze ke A banne sIpAie taddana nirdoSa che, chatAM paNa ApanI STie jo ame sadoSa hoie te avazya ameAne amArA gunhAyAgya sapUrNa zikSA Apaze. ame te zikSA sahana karavA mATe taiyAra chIe. A pramANe suMdararAjAne bahumAnapUrvakanA zabdothI prasanna karI kIrtipAle potAnI hakIkata zarU karI. svAminAtha ! ame A sanmukha rahelA senAdhipati svAminI AjJAne zirasAvadya karI nirdiSTa dizAe rAtrIe sAryavAhanA sA mAM paherA bharavA gayA. rAtrI vinAdamAM gRhIta karavA mATe A mArA ladhumAMdhavanI mAgaNIthI me mArUM potAnu jIvanavRttAMta tenI AgaLa nivedana karyuM, eTalAmAMja amArA vArtAlApanA zabdo sAMbhaLIne najIkanA tabumAM rahelI kAika strI jhaDapathI amArI pAse AvIne " hA ! mArA vhAlA putrA ! hInabhAgINI mAtAne lAMbA kALe paNa tame sanyA A pramANe spaSTa zabde uccAratI amAre kaThe vaLagI paDI ane gADha rUdana karavA lAgI. asa, sArthavAha vigere samudAyathI ajJAta rahelI ama rI ,, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 muM] pApane ghaDe kuTa. 1ra9 sAcesAcI hakIkata meM ApanI samakSa darzAvI. tyAra pachInI saghaLI bInA sArthavAhadvArA Apa jANI cukyA che eTale mAre pharI jaNAvavAnI jarUra nathI. svAminAtha ! Aja hakIktanI rUe ame chAtI ThokIne kahIe chIe ke amo deSapAtra nathI. have Apane yogya lAge tema kare. A pramANe kahI kItipAle mAnane Azraya karyo. vaLI paNa rAjA pitAnA vahAlA putranA A vacanethI AnaMdasAgaramAM mahAlavA lAgyo. putranA mukhathI uparanI hakIkta sAMbhaLI rAjAnI mAnasika IcchA saphaLa thavAnI dizA tarapha vaLavA lAgI. kIrtipAlanI hakIkta pUrNa thatAMnI sAthe rAjAe potAnI daSTi sArthavAha tarapha pheMkI ane prazna karyo ke - sArthavADa! sAcI hakIkata jaNAvI do ke tamArA samudAyamAM rahelI te strI koNa che?" rAjAe puchelA praznavAkayamAM rahelA " sAcI hakIkata" A zoe sArthavAhanA hRdaya mAM koI navInaja camatkAra utpanna karyo. jo ke sArthavAhane e saMbhAvanA paNa nathI ke mAre tyAM rahelI strIne A rAjA bharathAra haze chatAM paNa te vacanamAM rahelA gebI camatkArathI te kAMIka kSebha pApe. svAbhAvika che ke hamezAM prapaMcI manuSya sarvatra sthaLe zaMkAnI daSTie ja jue, koI paNa sthaLe tenI daSTi nirvikArI hotI nathI. sArthavAha vicAryuM ke rAjAnA praznane je ADeavaLA uttara ApIza ane je bhavitavyatAthI bhAre prapaMca khullo paDaze te dezanA paribhramaNa karI athAga prayane upArjana karelI lakSmIdevIne mAre sadAne mATe viyAga thaze eTaluM ja nahi paNa duniyAmAM digaMtagAmI apayazanI moTI hakA bagaDaze ane aMdhArA kArAgRhamAM lekhaDanI beDIothI jakaDAvuM paDaze. ATalAja khAtara sakaMjAmAM AvelA prapaMcI sArthavAhe jhAMkhI thayelI potAnI mukhAkRti bAhyathI harSayukta batAvI rAjAsamakSa tenA praznano keTaloka sAco pra tyuttara Ape. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa mahArAjAdhirAja! te strI koNa che te te huM nathI jANa paNa pRthvIpuranagarathI huM tene mArA samudAyanI sAthe laI Avyo chuM. mAre tyAM eka dAsI tarIke rahI nokara yegya saghaLAM kAmakAja kare che. "pRthvIpuranagara" A zabda zravaNagocara thatAMnI sAthe ja rAjAnA hRdayamaMdIramAM potAnI duHkhamaya jIvanalIlAnA aneka prasaMgono Abehuba citAra khaDA thaI gaye. zrIsArazeThano bagIce, emadeva sArthavAhane paDAva, prANapriyA madanavallabhAnuM guma thavuM, AjIvikA mATe jinAlayamAM prabhupUjana, puSpacaya nimitte gayelAM bALakonI kiDA, zrIsArazeThano dArUNa kipa, banne bALakone asahya mAra vigere ghaNA prasaMge tenI najara AgaLa tarI AvyA. A avasare rAjAnuM hRdaya duHkhathI eTaluM badhuM vyAmi banI gayuM ke mAtra zaramane laIne ja netramAMthI azrudhArA na sarI paDI. sArthavAhe pitAnI hakIkata AgaLa calAvI, mahArAjA ! te sAcInA saMbaMdhamAM huM ATalI ja hakIkata jANuM chuM, te sivAya te koNa che? konI strI che? tenuM mULa sthAna kayuM che? vigere kAMI paNa vizeSa bInA mArA jANavAmAM AvI nathI paNa tenA lAMbA parIcayathI eTaluM to cekasa kahI zakIza ke te kaI uccatama kulAMganA hovI joIe. tenAmAM rahelA saddhartana, mAyALu svabhAva, zAMtamudrA, mItabhASIpaNuM vigere uttamottama guNo tenI kulInatAnI saMpUrNa sAkSI pure che. sArthavAhanI A hakIkate rAjAnI 9 TakA jeTalI AzA saphaLa karI. have A rAjAnA hRdayamAM cokkasa thaI AvyuM ke jarUra te strI anya koI nahi paNa madanavallabhAja hovI joIe. sArthavAhanI hakIkata pUrNa thatAMnI sAthe ja rAjAe pitAnA vizvAsu manuSyone hukama karyo ke tame jaldI sAthevAhanA taMbumAM jAo ane zAMtimaya mIThAM vacanathI samajAvIne te strIne ahiMA bolAvI lAvo paNa eTaluM khyAlimAM rAkhajo ke je hadayanA umaLakApUrvaka te AvavA khuzI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 muM] pApano ghaDe kuTa 131 hoya teja lAvaje. lezamAtra paNa tenI upara ahiMA lAvavA mATe balAtkAra karaze nahi. tenuM hRdaya dubhAvIne ahiMA ANavAnI jarUra nathI. rAjAnI AjJAnusAra te purUSo vidAya thayA. sabhAmaMDapamAM sarvatra zAMti chavAI rahI. saghaLA manu che te abaLAnI rAha jotA kacerImaMDapanA daravAjA tarapha joI rahyA hatA, A avasare rajA uDI vicArazreNImAM lIna thayuM hatuM. pharI paNa tenI najara AgaLa pitAnA pUrva ItihAsa tarI AvyA ane madanavallabhA saMbaMdhI aneka vicAro tenA manamAM phurI AvyA. are deva! tAre A zo julma! bIcArI mugdhA madanavallabhA upara paNa tArI karadaSTi pharI vaLI. nirdoSa abaLA upara paNa he deva te mahera na karI. vaka vidhAtAnA vaka vamaLamAM sapaDAyele prANI avakadazAne anubhava kyAMthI ja kare ! zuM atyArasudhI tenA bhAgyamAM AvuM duHkhI jIvana nirmANa thayuM haze ke jethI rAjyavasthA to dUra rahI, sAmAnya ava sthAne paNa parihAra karI cheka dAsIyeAgya tucchakArya karI pitAnuM jIvana vyatIta karavAno avasara AvI pahoMcyuM, paraMtu A saghaLe prabhAva potAnA upArjana karelA dukRtakarmane ja AbhArI che. azubha adhyavasAyapUrvaka karmabaMdha karatI vakhate ja tenAM kaphaLe nirmANa thaI cUkyAM hatAM, je hAla anubhavadazAmAM AvyAM che to have zA mATe anya dizAmAM javuM ! vivekI vAMcako! A premIyugalanA hadayaMgama bhAvo khAsa vicAravAlAyaka che. pakSamAM paNa banene arasaparasa ke daivI prema che, je ApaNe upara darzAvelI hakIkatathI suspaSTarite samajI zakIe ema chIe. sAce patipatni bhAva te AnuM ja nAma! AnuM ja nAma nirdoSa gRhasthAvAsa. jyAM hadayanA bhAvanI ja aikyatA na hoya tyAM kAryanI aikyatA te kyAMthI ja hoya ane tethI ja karIne te gRhasthAvAsa nahi paNa narakAvAsana samaje. avivega dazAmAM A premIyugale Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa tiya lekamAM paNa svakanuM kevuM sukha anubhavyuM haze je ApaNuM ka95nAnI bAhya rahI zake ema nathI ane puNyanA prabhAve ubhayanI aviraha avasthAmAM bhAvI jIvana paNa teone mATe tevuM ja nahi balka tethI paNa adhika vaibhavavALuM nirmANa thaI cukyuM che, je ApaNe temanA have pachInA jIvana upathI joi zakIzuM. sabhAmaMDapamAM beThelAM saghaLA sabhAsado jyAre rAjAe mokalelA mANasonI ane te sAthe strInI rAha joI rahyA hatA tyAre suvarNamaya siMhAsana upara alakRta thayelo ApaNe suMdararAjA upara darzAvelI vicAramAM lIna thaye hate. eTalAmAM ja rAjAe mokalelA mANase daSTigocara thayA paNa koI abaLA AvatI jaNAI nahi. sarva sabhAsado potAnA karNane uttejIta karI AvelA mANaso zuM kahe che te sAMbhaLavA mATe utkaMThAvALA thayA. te mANasoe sabhAmaMDapamAM praveza karyo ane najIka AvI rAjA sanmukha hAtha joDIne vijJapti karI. pro! Apa kRpALunI AjJAnusAra sukomala vacane thI aneka rItie samajAvatAM chatAM paNa te abaLAe vinayapUrvaka mAtra eTaloja uttara Ape ke-"huM rAjasabhAmAM AvI zakIza nahi ane A sthAna choDI koI paNa sthaLe jaIza paNa nahi." mAtra ATalA ja zabdo uccAra karI te abaLA nIcI daSTi karI teja sthaLe ubhI rahI. chevaTe ame tyAMthI pAchA pharyA ane ApanI sevAmAM hAjara thayA. sarva rAjava ane prekSako joI rahyA hatA ke have nyAyI prajApAla kevA prakArane nyAya Ape che paNa rAjA to bIja dizA tarapha gamana karI rahyo hato. sevako dvArA prApta thayelA te abalAnA pratyuttarathI rAjAnuM hRdaya tene maLavA vizeSa Atura thayuM, tenA darzananI tIvra utkaMThA jAgRta thaI, paNa sAvaceta rAjAe potAnI te utkaMThA sabhAsadonA lakSamAM na Ave tene mATe puratI kALajI rAkhI, anya kAryanuM bahAnuM kADhI bIjA divasa upara nyAya ApavAnuM mutavI rAkhI, maMtrI, senApatI, sAthe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 muM. ] pApane ghaDe kuTache. 133 vAha, kIrtipAla, mahipAla, vigerene vidAya karyA ane rAjA rayavAhIne piSAka paherI ghoDesvAra thaI nagara bahAra nIkaLI paDe. karmanI vicitra ghaTanAe ekane ekaja AtmA A saMsAranATayabhUmimAM bhavabhrama karatAM aneka rUpa dhAraNa " karI nRtya kare che. eka bhavamAM daivika addhino anubhava karanAra aneka devatAono svAmI idra thaI potAnuM akhaMDa zAsana digaMtaramAM phelAve che tyAre koI bhAvamAM teja AtmA azubhedaye nArakInI asahya vedanAone bhegA thaI atyaMta dIna mukhe te du:khane anubhave che. ekavAra pakhaMDa bhAratanA svAmI cakravartipaNAnuM sAmrAjya bhogave che. tyAre koIvAra teja AtmA udarabharaNanI khAtara ghera ghera kiravRttinI viTabanA veThe che, koI vAra nareza to koIvAra tanatoDa majurI karanAra majura, kavAra dhanADhaya to koI vAra dArUNa duHkhamaya jIvana gujAranAra kaMgAla, A pramANe karmavivaza AtmA aneka prakAre potAnuM jIvana vyatIta kare che. zAstramAM paNa darzAvavAmAM AvyuM che ke "raMgabhUmirna sA kAcicchuddhA jagatividyate vicitraiH karmanepathyairyatrajIvainanATinam // saMpUrNa saMkhamaMDalamAM evI eka paNa vizuddha raMgabhUmI nathI ke jemAM vicitra prakAranA karma janya vividha veSa dhAraNa karI prANIoe nRva na karyuM hoya. nathI tevI ke jAvI ke nathI te tevuM kaI kuLa ane navI kaI tevuM sthAna ke jyAM prAya: karIne sarva prANIo anaMtIvAra utpanna na thayA hoya ane anaMtIvAra maraNane zaraNa paNa na thayA hoya. TUMkANamAM kahIe to eja ke A cAda rAjalokamAM evo eka paNa AkAza deza nathI ke jayAM vANI e janmamaraNa karI vividha prakAranA nATake na bhajavyAM hoya. kamavazavatI AtmAonI dazAja AvA prakAranI hoya che. teone pitAnA durbhAgyanA udaye duHkha maLe che ane sabhAgyanA udaye sukhanI prApti thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA, [prakaraNa karma vivaza AtmAone bhavAntaramAM vividha prakAranA nATakonA nRtyakAro banavuM paDe che eTaluM ja nahi paraMtu eka bhavamAM paNa aneka nepo dhAraNa karavAM paDe che. ghaDImAM AnaMdanI parisImA ja na hoya tyAre ghaDImAM zokane ja sumAra na hoya, ghaDImAM vipula saMpattino svAmI hoya che tyAre alpa samayamAM ja pApanA udaye drAridrayamudrAthI mudrita thaI jAya che, ghaDImAM rAjyasana upara besI anekanI pAse pitAnI AjJAno amala karAvatuM hoya tyAre thoDIvAra pachI pitAne ja tevI AjJAo uThAvavAnI pharaja paDe che. ghaDImAM rAjyamahAlayamAM pitAnI rAjaramaNI vigere kuTuMbamaMDaLanI sAthe sukhano anubhava karato hoya tyAre DIjavAramAM saghaLuM svamavat thaI jaI kAMTA kAMkarA ane kacaravALI viSama aTavIomAM aTavAIne pitAnI jIMdagI purI karavAno avasara Ave che, ghaDImAM svataMtratAnI 9heramAM mahAlavAnuM hoya tyAre ghaDImAM parataMtratAnI lehamaya nigaDamAM nigaDita thaI baMdIvAna tarIke lAMbA kALa sudhI rahevuM paDe che, A saghaLuM potAnA pUrvopArjIta zubhAzubha karmane ja AbhArI che. ApaNuM kathAnA nAyaka suMdararAjA ane tenuM kuTuMba rANI madanavallabhA vigerene paNa svaupArjIta zubhAzubha karma teonA jIvanapradezamAM bharatI ane oTano sAro anubhava ApyA. suMdararAjAnI atyAra sudhInI jIvanacaryAthI ApaNe joI zakayA ke vipula rAjya RddhimAM ucharelA rAjAnI prathamAvasthA te rAjyasukhamAMja vyatIta thaI paraMtu dvitIyAvasthAmAM to duSkarmanA udaye tene mATe duHkhanI viSama khINa ullaMghavAnI nimaNu thaI hatI. tenuM ullaMghana karavuM e mahAkaThaNa kArya hatuM, paraMtu parAkramI rAjAe ulaTabhera saghaLI te khINe svAtmabalathI ullaMghana karI sukhanA samabhUpradezamAM AvI pahoMce. rANI madanavallabhAno paNa have te divasa AvavA lAge che je ke putrone kSaNabharamAM ja viyoga thavAthI hAlato prathama karatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 muM] pApane ghaDe phUTe. 135 paNa adhika kaSTa anubhavatI hatI chatAM tenuM sadbhAgya have khIlavA lAgyuM hatuM. anukrame pUrvopArjita duSkarmano saMcaya vinAza pAmato hato jethI tenA sALA pAsA sIdhAja paDatA hatA. svAbhAvika che ke koI prANunuM bhAgya jyAre caDhIAnuM hoya che tyAre virodhIonA saMkaTa ApavA mATe jelA saghaLA prayAsa nirarthaka jAya che. eTaluM ja nahi balka tenA saghaLA prayatna ulaTA te prANIne sukhanA sAdhanarUpe pariName che ane prAjaka teja sAdhana dvArA rIbAya che. zAstra dvArA ApaNe jANI zakIe ema chIe ke vAsudeva ane prativAsudevanA dArUNa raNasaMgrAmamAM prativAsudeve vAsudeva vigere zatru daLane garNa karavA khAtara ane pitAnA saMrakSaNanI khAtara prayojelA pitAnA divyazastro potAnA pApanA udaye ane vAsudevanA bhAdaye vAsudevane lezamAtra ijA nahi karatAM tene svAdhIna thAya che ane te zastro prativAsudevano vighAta kare che jethI prativAsudeve anekavidha prayatna dvArA upArjana kareluM potAnuM trikhaMDAdhipatitva lIlAmAtramAM vAsudevane svAdhina thAya che. rANI madanavalabhAnA prasaMgamAM paNa evI ja ghaTanA thaI. banne putrane temanI mAtAthI vikhuTA karI, emadeva sAthevAha gunhAnI zikSA apAvavA khAtara rAjA pAse baMdIvAna karIne laI gayo paraMtu ApaNe joI gayA ke tethI suMdararAjAne potAnA putrone samAgama thayo. ane ene pariNAme rANa madanavalabhAnA samAgamanI paNa saMbhAvanA thaI. have ApaNe joIe ke sabhA visarjana karI vADInA bahAnAthI nagara bahAra nikaLela rAjA zuM kare che. rAjAnI ravADIne pravAsa mAtra rANunA samAgamanI utkaMThAmAMja hato. anyacitte thoDIvAra nagaranI bahAra adhakaDA karI tarataja nagara tarapha pAcho pharyo ane potAno azva je jagyAe sArthavAhano samudAya paDAva nAMkhIne rahele Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa hato te bhaNI mArI mukyo. thoDI ja vAramAM rAjA sArthavAhanA samudAyamAM AvI pahoMcyo. A avasare bhale rAjA ekAkI hato te paNa tenuM rAjateja chAnuM rahI zakayuM nahi. tene veSa ane AkRti uparathI sArthavAhanA manuSyoe rAjAne oLa khyo ane tenuM svAgata karyuM. arthavAhane paNa khabara paDI je mahArAjA sAheba ApoApa poteja ane vaLI ekalAja ahi padhAryA che. sArthavAha ekadama tyAM doDI AvyA ane bahumAnapUrvaka harSanA udagAro vyakta karyo. "svAminAtha ! mArA pratye ApanI kRpA kAI ananya che, ApanI pavitra caraNarajathI Aje mAruM paTaDa pAvana thayuM. Aje mAre tyAM sibhAgyano sUrya udaya pAmyo. kRpAnAtha ! A suvarNamaya bhadrAsana upara Apa alaMkRta thAo." tyArabAda sArtha vAhanA manuSyoe taiyAra karelA suvarNa maya bhadrAsana upara suMdara rAja ArUDha thayA. ApaNe jANIe chIe ke rAjA sArthavAhane samudAya jevA nahoto Avyo, tene nahonI bhadrAsananI jarUra ke nahotI sArthavAhanA mAnanI jarUra. joke sArthavAhanA pramogAra karNakAroe rAjAe sAMbhaLyA pA! tenuM aMta:karaNa te kaI juduM ja dhyAna dharatuM hatuM. rAjAe potAnI dRSTi cAre dizAomAM pheMkI chatAM haju te enI saphalatA thaI nahi. kAyika ane mAnasika ciMtAthI diva divasa rANInI sthitimAM paNa eTalo badho taphAvata thaI gayo hato ke alpa mudata pahelAnA suparicita manuSya paNa tene muzIbate oLakhI zake. jo ke rAjA je tenA khuNAmAM rANI madana brabhA beDI hatI teja taMbumAM beThe hato paraMtu rAtanI daSTi haju tenI upara paDI nahI. "are! jene mATe ATalo prayatna karyo chatAM haju tenuM darzana paNa na thayuM. zuM mArI saghaLI dhAraNAo ane prayatna niSphaLa jaze!" AvA vicAre rAjA ekadama bahAvare banI gayo. paraMtu e TalAmAMja putra viyogathI mahA zokasAgaramAM DubelI dInamukhI zaNI mAnavalA upara rAjAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 muM. ] pApano ghaDe kuTa. 137 daSTi paDI. jeNe potAnA aMgapara malIna ane aneka sAMdhAvALAM vastra dhAraNa karyA hatAM, duHkhane lIdhe aMga upara paNa zyAmatA ane kRzatA choI rahI hatI, patI vigathI jeNe pitAnA zarIrane jeNe snAna vigerethI saMskAra paNa ryo na hato. nIrakhI nIrakhIne rAjAe tenI sanmukha joyuM paNa koI pattA lAge nahi. rAjA zaMkAkula thaye, are ! Aja haze ke koI bIjI. zuM A rANuM manavalabhA na hAya! parastrIsahodararAjA vicAramAM paDI gayuM ke anya koI strI hoya ane jo huM tene bolAvuM te A duniyAmAM mArI AbarU zI! A pramANe rAjAnA hRdayanuM AMdolana thavA lAgyuM. ApaNe upara joI gayA ke rANInA zarIramAM ane AkRtimAM eTalo badhe pheraphAra paDI gaye hato ke bhAgye ja rAjA tene oLakhI zake. chevaTe cakora rAjAe rANIne oLakhI ane tenA aMtaramAM daDha nizcaya thayuM ke A strI anya kaI nahi paNa madanavallabhAja che. siMhAvalokanathI paNa anya purUSa pratye daSTi nahi denArI rANune haju khabara nathI ke ahiMyA zuM cAlI rahyuM che. mAtra te to ekaja vicAramAM lIna thaI hatI ke baMdIvAna tarIke pakaDAyelA mArA putra kahyAM haze ane sArthavAhe rAja AgaLa tenA saMbaMdhI kevI pharIAda karI haze ane chevaTa tenuM zuM pariNAma AvyuM ! rANune e saMbhAvanA paNa kayAMthI hoya ke A mArA prANapati atre mArI tapAsane mATe AvyA che, AthI ja karIne rAjAnI sanmukha jevAne potAnI daSTi sarakhI paNa teNe uMcI karI nahi. je teNe tema karyuM hota to jarUra AkRtidrArA bhAna thAta ke A to mArA svAminAtha che, kAraNake A avasare rAjAnI sthItimAM rAja tejathI vyApta hovAthI prAcIna sthIti karatAM vize tAvata nahato. rAjAe rANune oLakhI, ghaNI lAMbI mudate paNa pitAnI prANavallabhAnA virahane aMta Avyo, tenI AvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa dInatAbharI dazA joine rAjAnuM hadaya bharAI AvyuM. tenI AkRtimAM avano pheraphAra thaI AvyA. A sthaLe sArthavAha ane tene samudAya na hota te avazya rAjAnAM cakSumAMthI azrudhArA cAlI hota. mAtra lajajAthIja rAjA pitAnA hRdaya no ubhare muzIbate rokI zake. A avasare najIka rahela sArthavAha paNa vicAramAM paDI gayo ke mahArAjA ahiM zA hetuthI AvyA haze te kAMI samajI zakAtuM nathI. atyAra sudhI sArthavAhanA taMbumAM mAna ja patharAI rahyuM hatuM kemake haju sudhI rAjA pote ekapaNa zabdo uccAra karyA vinA ja pitAnuM kArya karato hato ane saghaLo samudAya paNa rAjA sanmukha draSTi sthApana karI joI rahyo hato, paraMtu have rAjAnuM mena lAMbI mudata TakI zakayuM nahi, tenA aMta:karaNe tene belavAnI pharaja pADI. taMbunA eka vibhAgamAM rahelI rANI madanavallabhAne uddezIne rAjAe kahyuM. "he devI madane ! kema tuM mane oLakhe che ke ? rAjAnA mukhAraviMdamAMthI jharatAM A zItala ane madhura vAkaye rANInA karNapuTamAM paDyAM, jANe keIe pitAnA kAnamAM amRtarasanuM jharaNuMja vahevaDAvyuM hoya nahi ke zuM ! tema rANIne thaI AvyuM. paricita zabda sAMbhaLatAnI sAthe ekadama jhabakIne potAnA nAmano uccAra karanAra mahArAjA sanmukha potAnI daSTi phekI, pitAnA prANavallabhane oLakhyA. netra sthIra thaI gayAM. tenA darzana mAtrathI ja tene aMgamAM navIna cetanya pragaTa thayuM. jene mATe rAtadivasa rANuM jhaMkhanA karatI hatI te pitAnA prANapatIne Ama ekAeka samAgama thavAthI tenA harSanI parisImAM rahI nahi. A avasare rANInA hRdayamAM aneka vicAre ud bhavyA. are ! A huM zuM joI rahI chuM ane tenI samukha chuM! zuM A sAcuM ja che! iMdrajAla te na hoya ! nahi nahi sAcuM ja che, Aja mArA prANavallabha. aho Aje Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mu...] pApanA ghaDA ye. 139 tA mArA sadbhAgyane prakAza prakAzI uThayA. rANI A avasare putraviyeAganuM saghaLu du:kha bhUlI gaI. potAnA svAmInAthane eLakhatAMnI sAtheja tenA nirmaLa hRdayane aneka bhAvA sparza karavA lAgyA. harSa, utsukatA, lajjA, jaDatA ane vitarka vigere aneka adhyavasAyeAthI tenuM vizALa ha daya paNa saMkIrNa tAvALu thayu'. potAnA vhAlA prANapatinA danamAtrathI hRdayasareAvaramAM harSanI umIe uchaLavA lAgI ane tyAMja tene maLavAnI tIvra utsukatA thaI. sArthavAha vigere janasamudAya vacce svAmIne zI rIte maLAya ! AthI kAMika lA AvI ane jaDanI jema tyAMne tyAMja sthIra thai gai ane svAmInA samAgama mATe tIvra utkaMThita rANI patinA caraNAraviMdamAM bhramaranI mAphaka potAnAM netra sthApana karIne aneka vitarkA karavA mAMDI. A sarva vicitra banAva joi ane rAjAnAM vacanA sAMbhaLI sAmadeva sArthavAhu samajI gayA ke A strI avazya A rAjAnI rANI che; AthI te ekadama digmUDha banI gayA, tenI mukhamudrA nisteja ane bhayathI vyAkula thai gai, hRdayamAM AghAta thayA ke have rAjA mane zu karaze, aneka prakAranA vicAranI zreNI tenA magajamAM skurAyamAna thaI. are ! me A sadguNI satIne satAvI viSapUrNa phaNIdhara sarpanuM ja AhvAhana karyuM. cirasacita pApakarma Aje urduyamAM Avyu. dunIyAmAM kahevata che ke Akhare pApane ghaDo phUTayA vagara rahetAja nathI " mArI paNa eja dazA thaI. have tA sukhe ke du:khe na chuTake pApanAM jIvaleNa kaTule mAre avazya bhAgavavAMja paDaze. are ! meM pApIe pApa karatAM pAchu paNa na joyu. have jyAre tenA vipAka bhAgavavAnA avasara Avyo tyAre hRdaya dhruje che, netrA mIMcAi jAya che, zarIra ka Mpe che, are zu AvI adhamAdhama dazAnA mAre anubhava karavA paDaze. A rAjaramatrI che ema huM ALakhI na zakyA, te te dUra raheA paNa ATalA lAMbA pira dd Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa cayathI tenI pitAnA zIlavatamAM aDaga zraddhA, mAyALu svabhAva ane te sivAya bIjA paNa uccaguNono sAkSAtkAra thayA chatAM paNa A strIratnane zIlavatI tarike huM oLakhI zakaye nahi ane mArI adhama vRttithI paNa pAcho na pharyo. haMmezA jenA caraNakamalanuM prakSAlana karavA lAyaka satIzImaNune meM aneka Thokara mArI, mArI pAmara vRttine meM pragaTa karI. ahA! nirdoSa rANIne duHkha devAmAM meM lezamAtra paNa pAchI pAnI karI nahi, tenA pratye balAtkAra karavAnI bhAvanA paNa karI cukyo chatAM paNa zuddha suvarNa Akhara sudhI caLakatuM ja rahyuM. are mArI kevI durdazA thaze, A bhavamAM karelA ghora aparAdhonAM phaLe A bhavamAM ane bAkI rahelA parabhavamAM ane vazya mAre bhogavavAM ja paDaze. Aja sudhInuM mAruM samagra jIvana aneka prakAranA ahitamArgamAM vyatIta thayuM. A pramANe hRdayamAM pApano pazcAtApa karato ane bhAvI bhayathI kaMpate devInA caraNamAM DhaLI paDyA ane prArthanA karavA lAgyo. he devI ! Apa sAcA devI samAna zirodhArya che, mArA ekalAne mATe nahi paNa samagra jagatanA prANuone mATe paNa Apa pUjanIya vaMdanIya ane namanIya che. dhanya che! ApanA satItvane, ane dhanya che ! ApanA paiyane, mArA jevA adhama pApI pAmare Apane kaSTa ApavAmAM lezamAtra paNa khAmI rAkhI nathI. huM jANuM chuM ke upArjana karelA mArA pApanA puMjathI mane narakagatimAM paNa sthAna maLaze ke kema tene paNa saMzaya che, mArA pApanA udaye mArI buddhi vakadizAeja prayANa karI gaI. nirvivekitAthI kAMI paNa sArAsAra tapAsI zako nahi ane adhamadhama dhAraNa saphala karavA dorAya. he ! jagatanI mAtAtulya devI! ApanA udAra aMtaHkaraNamAM mArA adhamAdhama aparAdhone sthAna na ApatAM te saghaLAne visArI A dIna yAcakane kSamAnuM dAna arpaNa karo. A pramANe emadeva sArthavAhe nirmala aMtaHkaraNathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mu' ] pApanA ghaDe chuTayA. 143. peAtAnA pApanA pragaTapaNe pazcAtApa karyA. ane krI paNa rANI madanavallabhAne caraNe paDI abhayano yAcanA karI. maraNa bhaya duniyAmAM keAne muMjhAvatA nathI tyAgI mahaSi e sivAya sA kAinI sthiti tyAM palaTAi jAya che. ane eTalAja mATe sarva bhayAmAM maraNu bhayane agrasthAna ApavAmAM AvyuM che. maraNabhayathI vivDa thayelA sAmadevanA AtmA A avasare dhairya dhAraNa karI zakayA nahi eTale phrI paNa madanavallabhA samakSa namravadane AjIjI karavA lAgyA ke hai pavitra satI ! vilaMba vinA mArA nirAzAmaya jIvanane Apa praphullita karA, have adhika ApanI pAse zuM kahuM ! phIthI A sevakane AvI adhama sthItimAM ii paNa nahi joi zake. khAthIja te nirvi vaikitA caMDAlaNI ane jaDa ghAlIne beThelI te pAzavikavRtti diga MtaramAM palAyana karI gai che. atyAra sudhI tenA pAsamAM sapaDAi hai" mArI vAstavika sthItine bhUlI gayA hatA, paNa have mArA vivekane khullA thai gayAM ane vasturathItinuM mane bhAna thayu' che. devI ! have huM kadIye nahi cuku. suvarNasiMhAsana upara alaMkRta thayeleA rAjA, rANI ane sArthavAha vacce thayeaA saghaLA banAva joi rahyo hatA ane dInavane sArthavAhe rANI AgaLa karelI kSamApradAnanI yAcanA paNa sAMbhaLI rahyo hatA paraMtu sArthavAha taraphathI thayelI rANInI AvI kUzA tenAthI sahana thai zakI nahiM ane tethI semadeva upara rAjA rAvaNa leAcanavALA thayA. svabhAvata: premI manuSyanuM aMta:karaNa peAtAnA premInI dazA joine du:khavyApta bane che, eTaluja nahi paNa tevI ja krUgA karanAra pratye tene atizaya krodha AvI jAya che ane pariNAme keTalIka vakhate tenI sAthe eveza nirarthaka vairanA anubaMdha thAya che ke bhavAMtaramAM paNa te bhulAtA nathI, AvA vicitra manAva kevaLa ajJAnatAneja AbhArI che. vastuta: uMDA vizAra karIe te te durdazAnA mUla utpAdaka te vyakti nathI paraMtu pUrvApAta peAtAnuM azubha karma ja che. te vyakti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa te mAtra vacamAM nimitta kAraNa ja che paNa anAdi kAlanI jaDavAsanAthI sAcA zatru tarapha lakSa nahi jatAM niraparAdhI gunhegAra bane che ane ekanA badalAmAM bIjAne zikSA maLe che. tattvaciMtaka mahAtmAonuM sAdhyabiMdu te sAcA zatruo tarapheja hoya che, bAhyathI dekhAtA zatru pratye teonI daSTi hotI ja nathI. sAcA zatru suTenI sAtheja ghora rasa grAma kare che ane sarva parAkamAM pheravI teone evA nirmAtya banAvI de che ke teo temanI sanmukha daSTipAta paNa karI zakatA nathI. zAstrakAre paNa eja pharamAve che ke je tamArAmAM sAcuM parAkrama hoya to prathama vivekapUrvaka tamArA kharA dumanane zodho ane niDara thaIne tenI sAmA dhasI, teone parAjaya karI, jayavaramAlA aMgIkAra kare, paraMtu sAcA duzmanane zodhI tenI sAthe yuddha karanArA zuravIra koI koI javalleja maLI Ave che. tenAmAM rahelI suratAnI sAcI kasoTI teja raNasaMgrAmamAM thAya che, te koTImAM pasAra thayA pachI ja teo sAcA zuravIra kahI zakAya che. paraMtu maharAjAnA sAmrAjya nIce rahelA mehAMdha prANIo mehanIyakarmanI vikaLatAthI A zuratAne jhIlI zakatA nathI. vikI chatAM paNa suMdararAjA A avasare bhUlya mehadazAne laIne potAnI prakRtine rokI zake nahi ane sArthavAha pratye kaThora sajA karavA prayatnavAna thayo, paNa vivekI rANIe AkRti dvArA rAjAne AMtarika abhiprAya jANe pitAnuM asAdhAraNa AcArya jhaLakAvyuM-pitAnA priyatamane vijJapti karI ke- "svAminAtha ! Apa Ama ekAeka reSAyamAna zA mATe thAo che, A sArthavAha te ApaNe kharekhara upakArI che mATe tenA pratye ApaNe duSTa bhAvanA kadI paNa naja karI zakIe, kAraNake ApaNI upara AvI paDanAra rAjyavasthAno tyAga, aTavInuM ullaMghana, dArUNa duHkha, asahya viyoga vigere vigere vipattio devanA darabAramAM nimaNu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 mu' ] pApanA ghaDA phuTayA. 143 thayelIja hatI jemAM kAMi paNa navuM thavuMja na hatu, pratyuta sAvAhe te atyAra sudhI mArUM rakSaNa karyuM ane dezAMtaramAM bhramaNa karatA mane paNa ahiM A sAthe lei Avye ane Aje cirakAlathI vAgI ApaNA bannene aNucitte samAgama thayA, tyAre ApaNI A sthitimAM sAIvADu ApaNA sAcA sahAyakaja nivaDayA mATe ApaNe tenI upara apakAra karavAnI bhAvanA sarakhI paNa naja rAkhavI joIe. ' A pramANe dayALu rANIe kApazAmaka prazamarasavAhI madhura vacanAthI rAjAne rASa zamAvyeA. sunnarAjA vastusthitinA jANu hAi pAtAnA hRdayane vikalpa kalle lethI vyAkuLa nahi karatAM stimita uSIsamAna sthIra ane zAMta anAvyuM ane e sthIratA ane zAMtinA prabhAve bhakuTInA bhaMga ane netramAM rahelI rakatA ubhayadoSa nirmUla vinAza pAmyA. AdArya vAna rAjA prazamapariNatIthI kaTTaravAdhI sAmadeva sArthavAha pratye paNa snehanI dRSTie jovA lAgyA. kSIranIranuM prathakkaraNa karI kSIramAtragrAhI huMsasamAna vivekI rANIe sArthavAhe karelA ghera apakAramAMthI paNa upakAra tAravI kADhI priyatama samakSa pragaTa karyA. rAjA paNa rANInI A caturAithI ane apakArI pratye paNa upakAra dRSTithI zAMta banI gayA ane tenA pratyenA ni:sima sadbhAvane laine teNInuM vacana mAnya karyuM. pariNAme truTatI sArtha vAhanI jIvanadorI akhaMDita rahevA pAmI. duniyAmAM sarva kAi ja'tune jIvavu eja vahAlu che. viSThAmAM rahelA eka kSudra kIDAthI mAMDIne mahAna iMdra sudhInA koi paNa prANIne maraNa saMbaMdhI vAta paNa priya lAgatI nathI ane tethIja ilAka vigere sAta bhaya paikI maraNabhaya e maheATAmAM maheATA bhaya che. sArthavAha paNa A bhayathI muMjhAtA hatA paNa rAjAnA abhaya vacanathI te paNa aMtaramAM AhlAda pAmyA paraMtu lajjAthI namrasukheja rahyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [prakaraNa vAMcako ! je somadeve pitAnA vhAlA patine viga karAvyuM ane zIyalathI braza karavA khAtara asahya yAtanAo utpanna karI, chevaTe jenA aMtaramAM balAtkAra sudhInuM adhamakArya karavAnI bhAvanA paNa thaI AvI te sArthavAha pratye paNa udAra rANIe potAnI uttamatAja pragaTa karI ane e te spaSTa che ke gulAbavATikAne sparza karIne AvatA samIra avazya sugaMdhI ja Ape. potAnA kaTTA zatru pratye paNa rANIe sanmitranI garaja sArI ane haMmezane mATe tenA aMta:karaNamAM ane vANamAM potAnuM maraNa ane zegAna mUkyuM. sAmAnyata: duniyAmAM uttama jananI sthIti ghaNI umadA hoya che. tene vizALa hadayamaMdIramAM samagra sRSTimaMDaLa samAI zake che. kahyuM paNa che ke- ayaM nijaH paro veti, gaNanA laghucetasAm / udAracaritAnAM tu, vasudhaiva kuTumbakam // A" mAre ane "A" para AvI tuccha gaNanA zuddhasatva prANuonA aMtaramAM ja prAdurbhAva pAme che, nirmAlyA aMtaHkaraNa sivAya AvI bhAvanA kadI paNa udbhaveja nahi, tyAre udAra cAritrasaMpanna prANuonA nirmala aMtaHkaraNamAM AkhI duniyA mArI pitAnI ja che evI bhAvanA phare che ane tenA zreyamAM ja potAnuM zreya mAne che, teonA nirmala hRdayapaTapara svAthabdhatAnI chAyA sarakhI paNa paDatI nathI, mATe ja teonA saghaLA prayatnomAM sarvanuM kalyANa samAyeluM hoya che. rANI madanavallabhAe te uttama prANIonA A sAmAnya niyamanuM paNa ullaMghana karI potAnI uttamatAnI parAkASTA pragaTa karI. ghora apakArI pratye paNa hRdayanA umaLakApUrvaka upakAra karavAnI bhAvanA thaI. svAbhAvika jAti paratveja jenAmAM tucchatAno vAsa hoya temAM jyAre AvuM audArya daSTigocara thAya to te jagatanA prANIone Azcaryamagna kare emAM kAMI navAI nathI. deve nirmANa karele rAjA rANune cirakAlIna viyega devege Aje samApta thaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 muM. ] pApano ghaDe kuTa. 145 sArthavAhanA samudAyamAM banelA A saghaLA banAvanI hakIkta vAyuvege AkhA zrIpuranagaramAM phelAI gaI. rAjamahAlayamAM rahelA sAmaMta maMtrIzvara vigere adhikArIkhaMDaLamAM paNa A vAta pracAra pAmI. saghaLAo A hakIkata sAMbhaLIne Azcarya pAmyA ane cirakAlathI rAjAnI viyegI rANInA darzananI utkaMThA dharAvatA sArthavAhanA samudAyamAM AvI pahoMcyA. A bAjue nagarazeDa vigere prajAvagane mahoTa samudAya rAjA samakSa AvI hAjara che. A avasare manuSyanA moTA samudAyathI nagara bahArano vistIrNa pradeza paNa ati saMkaDAmaNavALo thaI gayo ane samagra AkAzamaMDaLa paNa manuSyanA bahurUpI kolAhalamaya zabdathI vyApta thayuM. tyAM rahelA sarva kaI manuSya mAtra rANanAja darzananI utkaMThA dharAvatA ubhA hatA. rAjAe paNa teonI abhilASA pUrNa karavAno prabaMdha ra. tarataja potAnI pAse rahelA maMtrIdharane bolAvI avasarocita rANIne megya divya veSa, alaMkAra vigere sAmagrI lAvavAnI AjJA karI. maMtrIzvare paNa tene mATe pitAnA mANasane zIdhra vegathI rAjadarabAramAM moko. te paNa jaladIthI svAmInuM kArya karI pAcho pharyo ane maMtrIzvaranA hAthamAM divya veSa, alaMkAra vigere arpaNa karyuM. rAjAnI IcchAnusAra maMtrIe sakhIo mAraphata rANIne snAna vilepana vigere karAvI pAse rahelA divya vastrAlaMkAro sakhIone ApyA ane temaNe rANInA aMga upara yathAsthAne niveza karI tenI ramatAmAM vadhAre karyo. tyArapachI chatra cAmara vigere sarva rAjyacinhathI zobhiMta rAjA rANInI sAthe sajaja karelA hastiskaMdha upara ArUDha thaye ane darzanenkaMThita mananI IcchA paripUrNa tRpta karI. A avasare janasamudAya vizuddha hRdayathI mukta kaMThe ubhayanA premanI prazaMsA karavA lAgyo. tyArabAda navapariNita vadhunI jema sI vigere samudApathI prasanna daSTie jovAnA premI yugale vividha prakAranA vAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. [prakaraNa trionA gaMbhIra svara ane kalakaMTha ramaNIonA mAMgalika madhura gItapUrvaka mahotsavavaDe nagaramAM praveza karyo ane anukame AkhA zaheramAM pharI sarva samudAya sahita suMdararAjA pitAnA dhavalamaMdIramAM AvI pahoMcyA. puNyazAlI rAjAne puNyanA yoge ekAeka rANIne samAgama thaye ane banne putrone samAgama to potAnA svAdhinamAMja hato. jaladIthI senApatine bolAvyuM ane te bane sipAIone bolAvI lAvavAnI AjJA karI. tarataja teNe te bannene tyAM hAjara karyA. te banene joIne netramAMthI haSAzrune varSAvatA suMdararAjAe potAnA banne hAlA putranuM atizaya snehapUrvaka daDha AliMgana karyuM ane teonA viyegathI jharatI rANe madanavallabhAne banne putrIno samAgama karAvyo. kIrtipAla ane mahIpAle paNa haju sudhI nahi oLakhelAM potAnA mAtApitAne oLakhyA ane tethI teo paNa atizaya AhAda pAmyA. A saghaLe vicitra banAva jeI sarva rAjavarga ane prajAvarga AzcaryathI dimUDha banI gayo. duSkarmanA udaye lAMbI mudatathI bhinna bhinna dizAmAM rakhaDatuM. A kuTuMba puNyanA udaye Aje ekatra thayuM. ekaekane joIne saghaLAo pitAnA citta prasanna karatAM hatAM ane arasaparasa pitApitAnA vRttAMta saMbaMdhI praznottara karIne apUrva AnaMdarasane anubhava letAM hatAM. lAMbA kALa paryata teo e je du:sahya saMkaTo anubhavyAM tenA karatAM asaMkhya guNuM A avasare teone sukha utpanna thayuM ke je mAtra anubhava karanAra teono AtmA agara kevalajJAnIne AtmA ja jANe. vAMcako! zayanamaMdIramAM kuLadevIe darzAvela duSkarmane vipAka AkhA kuTuMbe samatApUrvaka sahana karI vacamAM AvatAM vidanene dUra karI nAMkhyAM. A vijJakaMTakone dUra karavAmAM rAjA ane rANIe asAdhAraNa parAkrama pheravyuM. prANAnta yaNa pitAnA sadvartanathI leza mAtra paNa calAyamAna na thayAM, temAM paNa suMdararAjAe je puruSArtha pheravyuM temAM te teNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 muM.] subuddhi maMtrIne sadaza. 147 hadaja karI. kyAM te kaTumbika strI ane devaramanA viSamizrita viSama viSayakaMTakanA prahAra ane kyAM te suMdararAjAnI kadalItaMbha samAna komaladeha! paraMtu sAtvikazire maNI suMdararAjAe te avasare kemala dehane mAnasika zaktidvArA : evI te kaThIna vajI maya karI dIdhI ke jenA upara te tiNa viSayakaMTake lezamAtra paNa asara karI zakyA nahi. vAMcaka! A uparathI ApaNe joyuM ke pUrva bhavamAM upArjana karelA dukamanA udaye suMdararAjAnI saghaLI zebhA lupta prAya thaI gaI hatI ane pote tathA pitAnuM kuTuMba viSama ApattimAM gherAI gayuM, paraMtu svabhAvata: pragaTa thayelA sarve ane vizuddha hRdayathI pALelA zIlavate e viSama ApattinI ghanaghaTAne vikherI nAMkhI sukhanA divase pragaTa karyA. A pramANe zrIpuranagaramAMja suMdararAjA pitAnI prANa priyA madanavallabhA ane bane putro kIrtipAla ane mahIpAlanI sAthe devalokasamAna sukhamAM pitAnA divaso nirgamana karavA lAgyA. prakaraNa 12 muM. subuddhimaMtrIne saMdeza. che ka vizALa nagaranI aMdara AvelA rAjamahAja layanA gavAkSamAM koI eka bhavyAkRtivALA 1. manuSya AkAza tarapha daSTi rAkhI vicArasAga KranA uchaLatA taraMgomAM taNAI rahyo hate. 4%AtenI mukhAkRti bilakula nisteja jaNAtI hatI. vAraMvAra tenA mukhamAMthI vicitra prakAranA vyakta udgAre nikaLatA hatA. "hA ! hatAza vidhi ! tArI vakra gati keIthI kaLI zakAtI nathI. * * ghaNo samaya vIti gaye chatAM paNa haju tenuM upakArI darzana, agara te kaye sthaLe che te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [prakaraNa sthAnanI paNa bhALa maLI nahi* temanA vinA Ama zunyacitte kayAM sudhI besI rahevuM bhAvi hitakhAtara AjJAkhaMDana deSarUpa nathI. *paNa are mArAthI temanA vacanane anAdara zI rIte thAya.* *ekAMta hitavatsalanI AjJAmAM kAMIne kAMI navuM tattva samAyeluM ja hoya che. eka ja zuM! emAM ja emaNe amArI ane pitAnI bhAvI sukhamaya jIvanarekhA joI haze !jhaka DA emaja hoya to nA nahi. * je ke vizvasta pratye vizvAsaghAtI mahA pApI che to paNa have to A caMcaLa aMta:karaNa ghaNuM adhIruM bane che game tema paNa avazya tene zodhavA mATe kAMI paNa prabaMdha karavo ja joIe." te vyaktinA A upara jaNAvelA truTaka vAkAnA ucArathI sahaja eTaluM anumAna thaI zake ke tenA aMta:karaNamAM ghaNA kAlathI viyegI pitAnA nikaTa upakArI manuSyanuM maraNa hovuM joIe ane tene meLavavA mATe zuM prayatna karavo te saMbaMdhI vicAramAM paNa vAraMvAra tenuM hRdaya lIna thatuM hovuM joIe. gavAkSamAM rahelI A vicAraka vyaktinA aMtaramAM udbhavatA A vicAro nUtana notA. ghaNI vakhate Aja vicAro tenA hRdayane spazI cukyA hatA paraMtu vAraMvAra te vicAronuM manamAnyuM samAdhAna karI muzIbate paNa pitAnA cittane zAMta pamADato hato ane anya kAryamAM vyagra thata hate paNa divase divase te vicAre e potAnA astitvane evuM majabuta banAvyuM ke sAmAnya samAdhAno tenI AgaLa kazuM kArya karI zakayA nahiM. pariNAme jyAre ekapaNa samAdhAna tenI kasoTIe caDI zakyuM nahiM tyAre te thAka ane hadayanI sAthe cokkasa nirNaya karyo ke game tema thAo paraMtu keIpaNa upAye avazya teone zodhI kADhavAja joie." rAjamahAlayanA gavAkSamAM rahelI A eka ja vyakti AvA vicAro karI rahI hatI eTaluM ja nahi paNa nagaranA pratyeka vibhAgamAM eja vAtAvaraNa phelAI rahyuM hatuM. kuvAkAMThe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 muM] subuddhimaMtrIno saMdeza. 149 pANI bharavA AvatI strIonA mukhamAMthI paNa eja vicArane anusaranArA udgAre nikaLatA hatA. bajAramAM ke corA upara, sAmAnya jhuMpaDAomAM ke zekIAonI havelImAM eja vicArenuM sAmrAjya sthapAyuM hatuM. paraMtu A sarva vicAranuM keMdrasthAna gavAkSamAM rahelI vyakti ja hatI kAraNake A vicArine aMge zuM amala karavA vigere kula sattA tenAja svAdhinamAM hatI. hRdayamAM vAsa karIne rahelI te upakArI vyaktinA guNonuM smaraNa thavAthI vAraMvAra tenuM aMtaHkaraNa rUdana karatuM hatuM. tenA asahya vigathI tenI kuzAgra samAna tikSaNa buddhi paNa kuMThita thaI jatI hatI. potAnI prabala sattAne paNa te taraNA samAna mAnate ho ane kula sattAne aMge prApta thayelI vipula ddhinuM sukha paNa tene ati aniSTa lAgatuM hatuM. TuMkANamAM kahIe te kaI paNa kAryamAM tenuM mana khuMcatuM na hatuM, je ke pitAne mAthe AvI paDelI pharajana nirvAha karyA vinA to teno chUTake ja na hato. te kArya to avazya tene karavuM ja paDe tema hatuM mAtra temAM tene rasa te naDetoja AvatA. A pramANe aneka vAra te vyakti uparyukta vicAraNimAM garakAva thaI jatI hatI ane tene laIne ghaNI vAra te pitAnA kAryane vIsarI jaI jaDanI jema sthIra thaI jatA hatA. keTalIka vakhate te pitAnI pAse keNa ubhuM che pote kayA sthAnamAM che, tenuM paNa bhAna tene rahetuM nahi. eka avasare pharI paNa te purUSa teja vicArone magajamAM bhamADate potAnA AvAsamAM beTho hato. pharI paNa hadayane capaLa dalA upara ArohaNa karAvyuM. ghaDImAM hRdaya sAthe cokkasa nirNaya karyo ke basa have te sarvatra sthaLe temanI bhALa meLavavA mATe huM mArA mANasone melIja daIza kAraNake atyAra sudhI temanI AjJAnusAra rAha joI besI rahyo. pariNAma zunya jevuM jaNAyuM. vaLI ghaDImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 sudara rAjAnI suMdara bhAvanA, [ prakaraNa vicAra phrI gayA ke are ! anullaMghanIyatemanI AjJA mArAthI zI rIte ullaMghana karI zakAya ! rakhe temAM tenu ahita samAyu hoya te. A pramANe ghaNIvAra tenA vicArAnuM parivartana thavA lAgyuM paNa chevaTe pratima keAnA vicAra AjI para mukI svastha citte niNaya karyo. basa have te hamaNAMne hamaNAMja sarva dizA ane vidizAomAM satvara mArA mANasane mAchalI bhAgyavAnanI bhALa meLavuM. Ama vicAra karI ekadama te peAtAnA Asana uparathI uDayA. eTalAmAMja peAtAnA AvAsanI aMdara aMtaramAM Ana danI urmIo utpanna thavAthI khAthI hapUrNa hRdayavALA kAi manuSya teja vyaktine zeAdhate tyAM AvI paheAMcyA. tenI mukhAkRti uparathI tevA bhAsa thatA hatA ke te manuSya kAMi zubha samAcAra kahevAne mATe AvatAja hAya nahi ke zuM? AvAsamAM rahelI vyaktie AvanAra vyaktinuM ucita sanmAna karI tene yAgya bAsane besavAnu kahyu. zubha samAcAra laIne AvelA A manuSya pAte jANelA saghaLA samAcAra tene kahI saMbhaLAvyA jethI atyAra sudhI ciMtAgrasta avasthAmAM rahelA te bhAgyazALInA mukha para ekadama hanI lAlI AvI gaI, AnaMdanA ubharAthI tenuM hRdaya bharAI gayu, tenI saghaLI ciMtA vinAza pAmI ane tyAra pachI arasaparasa banne jaNAe sAMbhaLelA zubha samAcAra saMbaMdhI vicArAnI Apale karavA lAgyA. vAMcake ! AnaMdarasanI laheromAM krIDA karatA A banne bhAgyavAnane Aja AvAsamAM vArtAlApa karatA rahevA dai ApaNe joie ke zrImAna suMdararAjAnI abhinava rAjadhAnI zrIpuranagaranA rAjadarabAramAM zuM banAva banI rahyo che? eka avasare ApaNI kathAnA nAyaka sAtvizirAmaNI suMdararAjA sabhAma'DapanA madhyabhAgamAM ratnajaDita suvarNamaya Asana upara asakRta thayA hatA. eka bAjue aneka zuravIra sAmata rAjAe pAtAtAnI ceAgyatAne anusAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 muM. ] subuddhimaMtrane sadeza. bIchAvelA Asana upara birAjamAna thayA hatA tyAre bIjI bAjue buddhinidhAna vicakSaNa maMtrIonI zreNI gyatA mujaba Asana upara besI gaI hatI, te sivAya anya rAjavarga tathA dezAntarathI AvelA ane nagaramAM vasatA aneka vyavahArIAo vigere prajA vargane moTo samudAya darabAramAM hAjara thaye hatuM. A pramANe manuSyanI medanIthI bharapura dabadabAbharyo darabAra suMdararAjAnI zobhAmAM vizeSa vadhAre karato hate. darabAramAM aneka rAjakA saMbaMdhI buddhi zALI vidvAna varga potAnI buddhi ane vidvatAne anusAra gya salAha ApI vizeSa prakAre rAjAnI prIti saMpAdana karatA hatA. A avasare sabhAmaMDapanA dvAramAM eka mANase praveza karyo. rAjA vigere sarva sabhA nI daSTi tenI tarapha vaLI ane Avele mANasa zuM kahe che te sAMbhaLavA saghaLAo tatpara thayA. sabhAmaMDapamAM Avelo mANasa kacerIno dvArapAlaja hato. teNe rAjA sanmukha AvI praNAma karI namravadane vijJapti karI ke mahArAjAdhirAja! A bhUmi para alakApurI samAna akhaMDa dvipUrNa dhArApuranagarathI saMdezo laIne keI saMdezahAraka hajuranI pariSad samakSa AvavAnI IcchA dharAve che ane te ApanI AjJAnI rAha joto sabhAmaMDapanI bahAraja ulo che. kRpAnAtha ! ApanI zI AjJA che? tene ApanI hajuramAM mokaluM ke kema? dhArApura" e zabda sAMbhaLatAMnI sAthe ja rAjAnI mukhAkRtimAM prasannatA purAyamAna thaI temaja hRdaya vikasvara thayuM. bezaka rAjA atula kaSTane aMte prApta thayelA A rAjavaibhavanA sukhamAM potAnI rAjadhAnI, subuddhi pramukha potAnA vizvAsu maMtrIo, anya rAjavarga temaja potAnA vigathI saMtapta ane pitAnA pratye niHsisa prema dhAraNa karanAra prajAvargane paNa bhUlI gayo hato, jethI dhArApura zabda sAMbhaLatAMja sabaddhimaMtrI pramukha sarva rAjavarga temaja prajAvarga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para sudara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa tenI STi AgaLa tarI AvyA. sudararAjAe ekadama dvArapAlane AjJA karI ke jaldIthI te mANasane sabhAmaMDapamAM meAla ! rAjAnI AjJA maLatAMja namaskAra karI dvArapAla sabhAmaMDapanI bahAra nIkaLyA ane dhArApurathI AvelA saMdezahArakane sabhAmAM praveza karAvyeA. te paNa rAbtanI sanmukha AvyA ane ghaNA lAMbA kALe svAmInAM darzana thayAM tethI tene atyaMta harSa utpanna thayA. praphullita ne namaskAra karI dhArApurathI lAveleA patra rAjAnA caraNupakeja samakSa mukayA. sabhAma DepamAM saghaLA sabhAsadA lekhamAM lakhelI hakIkata jANavAne tIvra jIjJAsu thayA. potAnI ane jIjJAsu sabhAsadAnI icchA pAra pADavA mATe saMdezAvAMcanAra rAjAnA vidvAna agalekhaka paNa rAjA taraphathI sa MdezA vAMcavA mATe AjJAnI rAha jotA tenI sanmukha animeSa STie joi rahyo hatA. rAjAe pragaTapaNe te lekha vAMcI saMbhaLAvavA mATe agalekhakane AjJA karI teNe paNa namana karI smita vadane lekha hAthamAM lIdhe ane ughADIne sarva sabhAsamakSa pragaTa zabdothI vAMcavAnA prAraMbha karyA. A avasare sarva janatAnAM netra, aMta:karaNa ane kahyuMyugala A tripuTIe ekaja sthaLe peAtAnI sthiratA karI hatI. svasti zrI zrIpuranagaramadhye kSatrIyava vibhUSaNa; sAbhA nidhi, asAdhAraNuM parAkramI, mahAparAkramIzatruone paNa huMphAvanAra, nyAyadhama vatsala, praznapAlaka, dhIrAdAtta, paranArI saheAdara, digdhanyAenA kaNane kIrtirUpa kamalAthI alaMkRta karanAra, mahArAdhirAja zrImAna suMdaraprabhunA caraNakamalamAM dhArApuranagarathI lI. ApanA AjJAMkita anucara suahiM bahumAnapUrvaka Apane namaskAra karIne vijJapti kare che ke-ApanI anupama kRpAthI ame atre sukhazAMtimAM chIe, ApanI sukhazAMtinA samAcAra sevakane kRpA karI darzAvazeAjI, vizeSa vijJapti je ApanA virahukALe Ape kmAvelI zirasAvadya ApanI pavitra AjJAnusAra prabhupAdapaMkajanI sevAne utkaTa abhilASI Apane buddhisevaka ApanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 mu* ] subuddhima`trInA sadeza, 153 vipula rAjyane anAmAdhapaNe tevI unnata sthItimAM jALavI zakayA che. ApanI AjJAnuM akhaDa pAlana karavuM e mArI kruja che ane te pharajane huM adA karI rahyo chuM. Apa jevA prajAvatsala svAmInA viraha chatAM paNa zrIpuranagaranA janasamudAya ApanA pavitra nAmanuM smaraNa karatA mAtra ApanA viyAgajanya duHkhane cheDIne rAjya taraphathI ke prajA taraphathI koIpaNa prakAranA upadravaSinA nirvighne AnaMdamAM divase nirgamana karI rahyo che, te saghaLA prabhAva Apa prajAvatsala mahArAjAneAja che. ApanA prabaLa puNyAdaye eka paNa pratispI rAjA ke ekapaNa vighnasa tASI anya manuSyane udaya thayA nathI ke je rAjanItimAM ke prajAnA sukhamAM vidhru nAMkhI zake . AvA vipula sukhamAM ucharatI prajA mAtraekaja du:khe karI du:khI che. e du:khathI teonuM saghaLuM sukha du:khamizrita thaI rahyuM che. kRpAnAtha ! e du:kha dUra karavAnA amAgha upAya Apane hastagata che, te du:kha mAtra ApanA cirakAlIna viraha che. svAmInAtha ! ameAne ApanA pavitra dehanI zItala chAyAnA Azraya Ape.. ApanA karNa rasAyana sudhAmaya madhura AjJAvacanAthI amArA karNa yugalane pavitra karA ane ApanA mukulla vadanacaMdranI divya prabhA sevakAnA nimilita hRdayAmbujane vikasita karA! Apane adhika zuM kahIe. prabhu ! ApanA cirakAla virahathI atizaya vyathita ApanA A caNu raMja sevaka, tathA rAjyanA nipuNa hitaciMtaka sAmata rAjA, tathA nimakahalAla adhikArIvarga, temaja samasta prajAmaMDaLa, cakArapakSI jema ujjavala ane zItala kirAthI vyAsa caMdradarzananI icchA dharAve, cakravAkI jema pracaMDa razmivAna sUryadarzananI abhilASA kare, cAtakapakSI jema megharAjAnI rAha joyA kare, kaiAkilapakSI jema vasantaRtunI samIkSA kare, tevIja rIte atiutkaMThitahRda yathI prabhudananI vAMchA kare che; mATe svAminAtha ! Apane vizeSa zuM kahIe. Apa kRpAlue amArI upara kRpA karavI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA, [ prakaraNa joIe. antima prArthanA eja ke amArI upara prasanna thaine zIghratAthI Apa A bhUmIne ApanI pavitra caraNarajathI punita kare.. li. Apane AjJAMkita anucara subuddhinA dhArApura } rAjamahAlaya sahasrazaH vaMdana. vAMcake samajI zakayA haze ke aneka vicAramAM mazagula, rAjamahAlayanA gavAkSamAM rahelA bhavya AkRtivALA manuSya, zayanamaMdiramAM kuLadevIe kahelAM vacanathI kaSTa sahana karavA dezAMtaramAM prayANa karatI vakhate suMdararAjAe rAjyanI AbAdI sAMcavavA mATe * ceAgya jANI akhuTa dolatavALI rAjyanI lagAma jene arpaNa karI hatI ane peAtAnI sthItine aMge koI paNa prakAranI saMbhALa nahi levAne mATe jene sakhta AjJA karavAmAM AvI hatI, te maMtrIzvara subuddhi poteja hatA. rAjAnI AjJAne zirasAvadya mAnanAra pradhAnane eja bhaya hatA ke rakhe mArI upara AjJAbhaganA dASa Ave ane eTalAja khAtara ATalA lAMkhA vakhata sudhI tene zeAdhavA mATe koI paNa prakAranI hIlacAla karyA vinA vAraMvAra aneka vikAthI vyAmUDha thaine paNa rAjAne asahya viyeAga tene sahana karavA paDayA hatA. te avasare peAtAnA AvAsamAM rahelA maMtrInI pAse AvanAra mANasa paNa tenA mitra hatA. teNe zrIpuranagaranI saghaLI hakIkata koI manuSyadvArA jANI hatI ane tethI ciMtAtura maMtrIne AzvAsana ApavA te zIghra vegathI tyAM AvI pahoMcyA hatA. tyArabAda ApaNe joi gayA ke tenI mAraphata saghaLI hakIkata sAMbhaLI maMtrIne navuM caitanya A hyuM. keTalAka vakhata sudhI te banne jaNAoe suMdararAjAnA saMbaMdhIja keTaleka vicAra calAvI maMtrI subuddhie eka lekha taiyAra karyo ane kacerIne avasara thatAM te lekha laI kacerImAM gayA. sAmata rAjAe vigere sarva sabhAsamakSa maMtrIe suMdararAjA saMbadhI pote jANelI saghaLI hakIkata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 muM. ] subuddhimaMtrIne saMdeza. 155 jAhera karI. A vRttAMta sAMbhaLatAM sarvanAM citta atizaya prasanna thayAM ane sarvanA manamAM ema thayuM ke have alpa samayamAMja ApaNane svAmIne samAgama prApta thaze. tyAra pachI taiyAra karela lekha sarvanI sammattithI suMdararAjA tarapha meka. suMdararAjAnI hakIkatanA zubha samAcAra dhArApura nagaranA pratyeka vibhAgamAM vAyuvege phelAI gayA. je nagara atyAra sudhI rAjaciMtAthI zokAtura ane nisteja jaNAtuM hatuM, te nagara alpa samayamAM svAmInA mAMgalika samAcAra sAMbhaLI harSathI pulakita thaela rAjabhakta prajAnA harSolgArathI vikasvara thaI gayuM. prathamathI te atyAra sudhI maMtrI subuddhi rAjAnA siMhAsana upara svAmInI pAdukA sthApana karI rAjAtulya tenI AjJAthIja dhArApuranagaranA rAjyane nirvAha karate hatuM. A pramANe vacamAM subuddhi maMtrInI ane dhArApuranagaranI halacAlanA samAcAra jANI laI have pharI ApaNe joIe ke zrIpuranagaranA suMdararAjAnA darabAramAM zuM banAva bane che. suvidvAna aMgalekhake vAMcele dhArApuranagarane saMdezo sAMbhaLI sarva sabhAsado AzcaryadaSTithI nihALavA lAgyA. aho bhAgyavAna ! dhArApuranagaranA svAmI paNa zuM tame ja che ! atyAra sudhI te A sarva hakIkta aMdhArAmAM ja rahI. ahe ! A sthiti chatAM zuM gAMbhIrya ! zuM hadayanI vizALatA! A avasare sabhAmaMDapamAM sarva keI manuSya muktakaMThe rAjAnI gaMbhIratAnAM vakhANa karavA lAgyAM ane sabhAsadenA zabdothI Akho sabhAmaMDapa gAjI uThayA. A vakhate rAjA subuddhimaMtrInA saMdezAmAM lakhelI hakIkata saMbaMdhI vicAramAM ja mazagula thaye hato. subuddhinAM pratyeka vacane tenA aMta:karaNamAM ramaNa karatAM hatAM. ahA ! ke nimakahalAla maMtrI ! tenA nirmala aMtaHkaraNamAM pitAnA svAmI pratye kevuM bahumAna che te tenA hRdayasparzI gaMbhIra arthasUcaka vacaneja kahI Ape che. vAha vAha maMtrI ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa tane te anekaza: dhanyavAda ghaTe che ke atyAra sudhI paNa te mArI AjJAnuM saMpUrNapaNe pAlana karyuM, lezamAtra paNa temAM tuM Dagyo nahi. huM bhUlyA paNa te na bhUlya. maMtrI ! A duniyAmAM tArA jevA nimakahalAla purUSaratna zodhyA maLavA muzkela che. vaLI dhArApuranagaravAsI janonI paNa mArA pratye rahelI ananya bhaktinuM paNa varNana thaI zake ema nathI. ATalA lAMbA kALe paNa teonA rAgIpaNAmAM ane bhaktivAtsalyamAM kicitmAtra paNa nyUnatA jaNAtI nathI. maMtrInA vacana ane kAryathI AnaMdita thaele rAjA sarva sabhAsamakSa pragaTa zabdothI bolyo ke A sRSTimaMDaLamAM svAmInA teja sAcA nimakahalAla sevako kahevAya ke jemAM svAmInA kAryane siddha karavAnuM akhuTa buddhibaLa prApta thayuM hoya arthAt cAhe tevA viSama kAryanI paNa guMca ukelI zake tevI tikSaNa buddhi dharAvatA hoya. eTaluM ja nahi paNa vaLI je te kAryane siddha karavA khAtara athAga prayatna AraMbhI tene pAra pADe ane kAryane saphaLa kare, A ubhaya zaktinI sAthe dareka avasare jeonuM hadaya svAminI bhakti ane bahumAnathI bharapuraja hoya, A guNatrayInI vidyamAnatAmAM ja sAcuM sevakatva chupAyeluM che. jeonAmAM guNatripuTIne vAsa nathI eTale ke-nathI te svAmI pratye hArdika bhakti ke bahumAna, nathI te vinavidAraka tevI tikSNa buddhi ane nathI tevI kAryasAdhaka zakti. A tripuTInA abhAve tenAmAM sAcI sevA samAyelI nathI teo rAjAnA nimakahalAla nokare nahi paNa kalatro (strIo) ja samajavA, Ama kahIne maMtrInA guNathI AkarSAyelA rAjAe pragaTa zabdothI maMtrInI stuti karI ane tyArabAda rAjAe sabhAsamakSa pitAnI mUla rAjadhAnI dhArApuramAM javAnI potAnI IcchA pradarzita karI. dhArApuranagara javAnI potAnI AMtarika IcchAne vyakta karatA suMdararAjAnA zabdoe sabhAmaMDapamAM bhAre kelADala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 mu. ] subuddhimaMtrane sadeza. 1pa7 macAvI mukyo. padaye prApta thayela guNavAna svAmIne ekAeka viga thAya e koIne paNa ISTa na hoya. rAjAnA udgArathI bhaviSyamAM thanArA virahanI duHkhamaya chAyA cAre bAjue pharI vaLI. saghaLAonAM praphullita mukhapaMkaja nisteja thayAM. svAbhAvika che ke je rAjAe alpa samayamAMja pitAnA AdarzacaritrathI samagra prajAne pitAnA tarapha AkaSI, te rAjAne viyega thAya te prajAnuM hRdaya avazya duHkhAyA vinA na ja rahe. zrIpuranagaranA sarva pradezamAM dhArApuranagaranA saMdezA saMbaMdhI ane pRthvIpatinA bhAvI virahanI hakIkata vAyunI mAphaka phelAI gaI jethI ghaNe varga udAsa jeja jaNAtuM hatuM ane potAnI buddhine anusAra bhinnabhinna prakAranA vicAra ane uccAra karI rahyo hato. eka bAjue madhyama buddhivALA keTalAka manuSpo arasaparasa vArtAlApa karI rahyA hatA ke ApaNA subhAgyayege maLelA svAmI, jenI chatrachAyAmAM rahI ApaNe zAMtine anubhava karI rahyA chIe te zuM ApaNuM sarvanI vinaMtino anAdara karI ekAeka tarachoDIne cAlyA jaze ? kadI ja nahi. ApaNe sarva maLIne temanI samakSa araja gujArIzuM. jyAre eka tarapha A sthIti vartatI hatI tyAre bIjI tarapha keTalAka vicAraka buddhivAna manuSya evo vicAra karI rahyA hatA ke--jyAre ApaNane to tAjetaramAM ja susvAmIne samAgama prApta thayela che chatAM paNa tenA viyeganI vAtathI Aje ApaNe badhA kevA kaMpIe chIe te jeoe ghaNA lAMbA samaya paryata svAmInA samAgamamAM rahI sukhano anubhava karela teone tene viyega ke duHkhakara haze te te ApaNI kalpanAnI paNa bAhya che, mATe teonA saMtapta AtmAne zAMti maLe temAM ApaNe paNa harSa pAmavA jevuM ja che. mahArAjA sAhebane jyAre dhArApura javAnI tIvaIcchA che te ApaNe tenI IcchAmAM ane dhArApuranagaranA prajAvarganI zAMtimAM vighna nahi nAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa khatAM mahArAjAne eja vijJapti karavAnI ke- svAminAtha ! jo ke ApanA viyeAga e amAne atizaya du:khakara nivaDaze, chatAM paNa ame ApanI icchAne rokI zakatA nathI, ApanI jo eja abhilASA hoya teA bhale te icchAne Apa anusare, mAtra ame Apane eTalIja araja karIe chIe ke, pharIthI A bhUmine Apa zIghravege pavitra karI amArA thita aMta:karaNane zAMta karaze . ApanA udAra hRdayamAM ubhaya prajAne mATe eka sarakhuM ja sthAna hAya. dhArApuranI prajA paNa ApanIja prajA ane zrIpuranagaranI paNa ApanIja prajA. ubhaya pratye ApanI dRSTi te samAnaja hAya. 'A pramANe bhinnabhinna vicArakA bhinnabhinna dizAmAM peAtAnI vicAramALA vistArI rahyA hatA. vicakSaNa rAjA potAnA pratye prajAnuM AvuM AkarSaNa thayeluM che te jAgutAja hatA ane te AkarSaNa sheje tene stabhita kare e sati che. jo matro subuddhinA patrathI rAjAnA aMta:karaNanuM tevuM AkarSaNa na thayuM hAta teA avazya rAjAne peAtAnA vicAro badalavA paData paNa tenA sadguNAthI prerAyele rAjA potAnA vicArane makkamapaNe vaLagI rahyo ane AtmasAkSIe dhArApura javAnA cAkkasa nirNaya karyo. suMdararAjAe potAnA prayANanA AgalA divase eka gaMjAvara sabhA bharI ke je sabhAmAM zrIpuranagaramAM vasatA zaherIomAMthI bhAgyeja kAika vyaktinI gerahAjarI hAya. darabAra saMpUrNa bharAyAbAda suMdararAjAe sudhArasavAhI madhura vacaneAdvArA dhArApuranagara javAnI potAnI icchA phIthI paNa vyakta karI ane tyAM javAnAM saghaLAM kAraNeA samayasUcaka rAjAe evI rIte vacanedvArA darzAvyA ke--mahA rAjAne dhArApura jatA aTakAvavA mATe vicAra karatI svAmibhakta prajA potAnA vicAro vacanadvArA prakAzita karI zakI nahi. thADA vakhata pahelAM jee khelatA hatA ke ame Aje sabhAmAM jaine mahArAjAne Ama kahIzu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 muM.] subuddhi maMtrIne sadeza. 159 tema kahIzuM, teonA hRdaya para paNa suMdararAjAnAM vacanee evI vijaLIka asara karI ke rAjAsanmukha bolavuM te dUra raho bake teo potAnuM mAthuM dhuNAvavA lAgyA. zuM mahArAjAnI vacana paddhatti ! zuM madhuratA ! zuM Adeya vAkyatA ! zuM sAmAne samajAvavAnI caturAI ! teone paNa emaja lAgyuM ke mahArAjAne avazya gayA vinA cAlI zake emaja nathI. rAjA cArebAjue sabhAnuM nirIkSaNa karI rahyo hato te eTalAja mATe ke mArA vAkyanI sabhA upara zI asara thaI che. chevaTe pitAnI IcchA phalavatI thaI ema jANI yathAyogya rIte sucavavA yogya sUcanAo sUcavavAne prAraMbha karyo. prathama rAjAe potAnA rAjyavargane uddezIne jaNAvyuM ke, he sAmatanRpatio ane maMtrIzvare ! jo ke mArA javAthI tamAruM aMtaHkaraNa glAni pAme che te huM sArI peThe samajuM chuM, tamArI mArA pratye pUrNa bhakti che, tamane choDIne mAre javuM paDe che te mane paNa ISTa nathI, paNa nirUpAya chuM. maMtrIzvare ! have mAre tamane chevaTamAM eTaluM ja jaNAvavAnuM bAkI che ke atyAra sudhI A rAjyataMtra calAvavAmAM tame je sahAyatA ApI che ane rAjya pratye jevI vaphAdArI jALavI che te ja pramANe sahAyatA ApI vaphAdArIthI kArya karaze. Aja paryata mArA pratye tamoe jevI vartaNuMka rAkhI teja pramANe A kItipAlanI sAthe paNa rAkhazo. rAjyamAM koI paNa jAtanI nyUnatA yA aDacaNa mAlUma paDe te satvara temane jaNAvI te nyUnatA yA aDacaNa dUra karavI. koI avasare kAraNa pAmIne agara kAraNa vinA paNa kItipAlathI tamArA pratye tevuM aniSTa vartana thAya te tene te avasare khAza rAkhI, sahana karI rAjyanI jema unnati thAya ane prajAne zAMti maLe te pramANe karavuM. A pramANe maMtrI ane sAmaMtane salAha Apa sarvanI saMmatithI sabhAsamakSa rAjAe zrIpuranagaranI rAjyadhurA pitAnA yuvarAja putra kIrtipAlane arpaNa karI. A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -~~~~~~~~~ ~~ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ 160 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa avasare zokamagna sabhA paNa rAjAnA A viveka bharyA kAryathI saMtoSa pAmI ane harSane jayadhvani karavA lAgI. - tyArabAda rAjAe nagaravAsI janone paNa zAMtinA vacanethI AzvAsana ApyuM ane jaNAvyuM ke mArI gerahAjarImAM mArA putra kIrti pAlane huM ahIM ja mukI jAuM chuM ane te mArA karatAM paNa tamArI sArI saMbhALa leze. tame paNa temanA pratye bahumAnanI draSTie jozo. viyegasUcaka mahArAjAnA A zabadothI sarve sabhAnA netramAM jhaLajhaLI AvI gayAM, je ke mahArAjAno viyoga e te kaSTadAyI hatA paraMtu temanA suputra svAmInA saMge te kaSTa tevuM duHkhadAyI nahi thaze, A vicArathI teo saMtoSa pAmavA lAgyA. tyAra pachI pitAnA putrane paNa rAjAe rAjyapAlana saMbaMdhI regya salAha ApI. A pramANe pitAne maMtrIvarga, sAmate, anya adhikArIvarga temaja prajAvarga vigerene rAjyagya vyavasthA jALavavAnuM jaNAvI ane pitAnA sthAna para kItipAlane sthApana karI mahAna AdarapUrvaka sarva samudAyane puchI temane saMtaSita karI potAnA putra mahipAla ane rANI madanavallabhA ane aneka dAsadAsInA samudAya sahita rAjAe prayANanI taiyArI karI. bIje divase ja prAtaHkAlamAM prayANanuM muhUrta hatuM. te avasare nagaranI sabhAgyavaMtI strIoe maMgala karyuM ane kulavRddhAoe rAjAne zubha AzIrvAdathI vadhAvyA. tyArabAda rAjAe potAnA putra pramukha sarva samudAyane zAMtinA vacanathI pharI AzvAsana ApyuM. A avasare mahArAjAnA viyegathI sarva janasamUhanA netramAMthI azrudhArAne pravAha vahevA lAgyo. rAjAnI AjJAthI sarva samudAya sthIra thaye ane ghaNe dUra draSTi pahoMcI tyAM sudhI pIpAsunetrane dazanAmRtanuM pAna karAvI sarva samUha nagara tarapha pAcho pharyo ane suMdararAjA zIdyavege anavacchinna prayANathI dhArApuranagara tarapha vidAya thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 muM] rAjadhAnI praveza, 161 prakaraNa 13 muM ---- --rAjadhAnI praveza. httpvivity ET : Citi huM mAna suMdaranarezanI AjJAthI dhArApuranagaranI rAjyadhurA hastamAM dhAraNa karI nyAyapUrvaka rAjyataMtra calAvanAra maMtrI subuddhi haMmezanA rivAja mujaba suvarNamaya siMhAsana upara 23J. svAmInI pAdukA sthApana karI sabhAmaMDapanA madhya bhAgamAM siMhAsananI pAsenA Asana upara alaMkRta thayo hato, AjubAju sAmaMta rAjAo ane anya maMtrIo vigere paNa pitAne yogya Asana upara birAjamAna thayA hatA. be divasa thayAM A rAjasabhAmAM nahi jevuM rAjyakArya cAlatuM hatuM mAtra zrIpuranagare mokalela saMdezahArakanI ja rAha jovAtI hatI. vicAro ane uccAre paNa teneja lagatA thatA hatA. Aje paNa maMtrI subuddhi vigere sarve eja vicAramAM paDayA hatA ke haju sudhI paNa saMdezahAraka kema na AvI pahoMcyo ! tenI gati pramANe javA AvavAnA divaso pUrNa thaI gayA ane Aje te te avazya AvAja joIe, nahi te jANavuM ke zrIpuranagarathI AvatAM mArgamAM agara zrIpuramAM ja tene koI kAraNasara kANuM thayuM hovuM joIe. " tu tuve matirbhinnA" saMdezahArakane ATalI DhIla thavAmAM sabhAmAM rahelA koI manuSya kAMI kalpanA kare te koI kAMI kare, kAraNake magaje magaje matinI bhinnatA hoya che. A pramANe bhinna bhinna kalpanA karI sabhAsadoe sabhAmaMDapane gajAvI mukyA hatA, eTalAmAM ja pratihAre maMDapanA dvAramAM praveza karyo ane maMtrIne namaskAra karI nivedana karyuM ke-svAminAtha! Ape ApaNuM mahArAjA sAheba upara saMdezo lakhI saMdezahArakane zrIpuranagara tarapha ravAnA karyo hato, te mANasa atre AvI pahoMce che ane haju to kAma sabhAmAM viro Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa ramAM AvavAnI rajA mAMge che. pharamAve ApanI zI AjJA che? tarataja maMtrIo dvArapAlane hukama karyo ke tene jaladIthI atre mokala, ame tenI ja rAha joIne beThA chIe. dvArapAla zIdhra vege bahAra gaye ane saMdezahArakane sabhAmAM mokalya. thoDA vakhata pahelAM sabhAmAM je ghaMghATa thaI rahyo hato te saghaLo zAMta thaI gayo ane sarva sabhA ekacittathI saMdezahArakanA zabda sAMbhaLavA tatpara thaI. teNe maMtrInI samakSa zrIpuranagaramAM banelI saghaLI hakIkata athathI itiparyata nivedana karI ane temAM teNe chevaTe jaNAvyuM ke ApaNuM bhAgyadaye thoDAja vakhatamAM ApaNe pRthvIpati A nagarIne pAvana karaze. saMdezahArakanA mukhamAMthI nIkaLatA A zabdoe AkhI sabhAne AnaMdarasamAM garakAva karI. teja avasare subuddhimaMtrIzvare paNa sabhA visarjana karI. tarataja "zrIpuranagarathI nIkaLI ApaNuM mahArAjA atre padhAre che evA zubha samAcAra utkaMThita prajAnA kAna sudhI pahoMcI gayA. nagarane keIpaNa bhAga evo na rahevA pAmyo ke jyAM te zubha samAcAra na pahoMcyA hoya. rAjabhakta prajAe teja divasathI mahArAjAnA AvAgamana nimitte zahera zaNagAravAno prAraMbha karI dIdhe, cAre bAjue vicitra prakAranI zobhA karavAnAM sAdhana ekatra thavA lAgyAM, kaI ThekANe vividha prakAranAM AkarSaka citra kADhavA mATe citrakAre kAme lAgI gayA, moTAM makAne ane dukAnone raMgarogAna thavA lAgyA, sarIyAma rastA upara ane havelIonA pravezadvAra AgaLa mAMgalikasUcaka vividha prakAranAM teraNAnI racanA thavA lAgI ane Thera Thera vizALa ane AkarSaka maMDapo baMdhAvA lAgyA, TuMkANamAM kahIe to AkhuM dhArApuranagara suMdara racanAthI dhArApuranI prajAe thoDAja vakhatamAM iMdrapurI samAna banAvI dIdhuM ane leke mahArAjAnA AgamananI rAha jovA lAgyA. subuddhimaMtrI paNa mahArAjAnA AgamananI rAha joI rahyo hato eTalAmAM ja udyAnapAlake AvI svAmInA Aga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 muM ] rAjadhAnI praveza. 163 mananI vadhAmaNI ApI. tenI upara prasanna thai maMtrIe sArUM inAma ApyuM. prabhuAgamananA zubhasamAcAra nagaramAM sarvatra phelAi gayA. sarva prajA atizaya AnaMda pAmI, sarvatra harSabhera pRthvIpatinAM darzananI taiyArI thavA lAgI. svAbhAvika che ke rAjA ane prajA ubhayane Aje Anadanoja avasara hAya, kemake prajApratye peAtAnI saMtatitulya aMta:karaNavALA rAjAne paNa Aje ghaNA lAMbA kALe prajAnAM darzana thavAM che ane svAmIdarzananI utkaMThita prajAne teA peAtAnA zirachatra svAminAM Aje darzana thaze e Ana beThAja che. ubhaya pakSamAM A Ana MdanI parisImA pitA ane satati tarikenA premasa'garTUnaneja AbhArI che. jyAM te sthiti nathI. tyAM te Ana Mdano avakAza nathI. je rAjAne koipaNa prakAre peAtAno khajAno kema bharAya eja lAlasA lAgI rahI haiAya. jene pAtAnI prajAnA sukhadu:khanI sAthe kAMi lAgatuMvaLagatuja na hoya ane tene laine gunhegArane oLakhavAnI darakAra paNa jenAmAM na hoya ane potAnA ezaArAmamAM nyAyaanyAyanI vivecaka buddhi paNa sadAne mATe jenAthI vegaLIja hAya, te bhale kahevAtA rAjA hAya paNa sAcA prajAnA nAtha thavAne mATe lezamAtra paNa tenAmAM lAyakAta nathI hAtI ane tethIja karIne ayAgya pAtramAM prApta thayelA adhikAra pariNAme AkhI duniyAne duzmana banAve che. duniyAmAM paNa kahevAya che ke " siMhaNanuM dUdha suvarNa nA pAtramAMja TakI zake che, anyapAtramAM nAMkhavAmAM Avyu hAya tA dUdha ane pAtra ubhayane dhvaMsa thAya che," tyAre sAcuM pRthvInAthapaNa janatAnI yAgakSemakArImAMja samAyalu hAya che. jyAM hRdayanI vizALatA che, jenAmAM sanmukha rahelI vyaktinA aMta:karaNane pArakhavAnI temaja nyAya anyAyane oLakhavAnI zakti sapAdana thayelI che, prajAne du:khI joi jenuM ata:karaNu dayAdna ane che eTaluMja nahui paNa tenA sakaTane dUra karavAmAM athAga prayatna sevatAM potAnA zarIrane ane dhanane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa taraNAtulya mAne che, prajAne sukhI ane dhanADhaya joI jenuM aMta:karaNa hamezAM prasanna thAya che, te ja sAco prajAne nAtha hoI zake che ane tenA aMta:karaNamAM prajA pratye putra vAtsalya hoya che ema samajavuM, AthIja karIne dezAMtaramAM gayelA. te rAjAone paNa pitAnI prajAne bheTavAnI AturatA hoya cheja. jyAM rAjAnI A udAratA hoya tyAM prajAnuM temanA pratye kevuM AkarSaNa hoya te kahevAnI jarUra rahetI nathI, prajA tene potAnA jIvanadAtA ane rakSaka pitAtulya ja gaNe che, tenA pratye teone hRdayamAM bahumAna jAgRta thAya che. suMdararAjAne tenA sabhAge tevI uttama sthItine avalaMbana karanAra banAvyo hato. jethI rAjA ane prajA ubhayanA hRdayamAM svacchatA ja hatI. dhArApuranagaranI prajA uttapatni nar=Ane daivataM guru " ( rAjA deva ane gurUnuM darzana khAlI hAthe na hoya) e uktine anusAra hArdikabhaktithI vividha prakAranAM amulya bheTaNA hAthamAM dhAraNa karI maMtrI pramukha rAjavarganI sAthe mahAmahotsavapUrvaka suMdararAjAnAM darzana nimitte udyAnamAM javA lAgI. rAjAnA samAgamathI ullAsa pAmatuM udyAna darzana nimitte AvatA manuSyasamuhathI vizeSa prakAre suzobhita thayuM. subuddhimaMtrIe jatAMnI sAthe rAjAnA caraNamAM pitAnuM mastaka namAvyuM. ghaNA dIrgha samaye svAmInAM darzanathI ane samAgamathI tenA netramAMthI azrupravAha cAlu thayo. suMdararAjAnA hRdayanI paNa te avasare avarNanIya sthIti thaI paDI. ekadama caraNamAM DhaLI paDelA maMtrIne pitAnA banne hAthathI ubhuM karI tene bheTI paDaye ane sarva samakSa tenuM bahumAna karavA lAgyuM. anukrame rAjAe sarvanuM ucita sanmAna karyuM. sUryAstasamaya sudhI Aja kiyA cAlu rahI. aneka manuSyanA gamanAgamanathI vistIrNa rAjamArga paNa atizaya saMkirNatAvALo thaI gayuM hatuM. sUryAsta thayo ane aMdhakAranuM sAmrAjya cAre bAjue phelAvA lAgyuM. bIje ja divase prAta:kAlamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA thaye pUrva vastI 13 muM. ] rAjadhAnI praveza, 165 rAjAne nagarapraveza hovAthI udyAnamAM rahelA bAkInAM manuSya paNa pipAsuM netrane tRpta karI potAnA sthAne javA pAchA pharI cUkayA hatA. zabdamaya udyAna pharIne zAMta thayuM, rAjA maMtrI vigere paNa zayAmAM sUtA ane saghaLAo nidrAdhIna thayA. prAtaHkAlano samaya thayo, suryavimAna potAnI zIdhra gatie sarvatra tejasvI kiraNene pheMkatuM pUrvadizAe AvI pahoMcyuM. A avasare dhArApuramAM mahAna mahotsava vartA rahyo hato. nagaranA manuSyo te kyAranAye jAgRta thaI prAta:kAla saMbaMdhI kArya karavA maMDI paDayA hatA, ghera ghera mahotsavane dekhAva thaI rahyo hato, nebatene gaDagaDATa ane madhura svaravALI saraNAI, prabhAtI, bheravI vigere rogathI lokonA hRdayane raMjIta karI rahI hatI. sarva samudAya pitAnA kAryane ATopI suMdara vastrAlaMkArathI vibhuSita thato hato ane keTalAka sajaja thaIne nagaranA daravAjA tarapha javA nIkaLI cukyA hatA. rAjavarga paNa potapotAnAM vAhanane sajaja karI svAmI mATe taiyArI karI rahyA hatA. nagaramAM rAjAnA pravezamahotsavanI svArI AvavAnA sariyAma rastA upara bane bAjue prekSako mATe moTA maMDapa ane vizALa mAMcaDAo bAMdhI devAmAM AvyA hatA, jemAM atyArathI sthAna mATe kolAhala macI rahyo hate suMdararAjAnA darzananI papAsu ucca kulanI caMdramukhI sibhAgyavaMtI gRhiNIo uMcA dhavalamaMdIranA gavAkSomAM besI mahArAjAnI rAha joI rahI hatI. gaI kAlanI jema Aje paNa sarva rAjavarga ane nagarazeTha vigere prajAva mahArAjAne levA mATe udyAnamAM AvI pahoMcyo hato. zubhamuhUrta pradhAnanI preraNAthI rAjA sajaja thaI hastiskaMdha upara ArUDha thaye. vividha prakAranA vAjItrAnA gaMbhIra ane madhura gheSapUrvaka cAre prakAranA sainyayukta mahArAjAnI svArI nagaranA daravAjA tarapha vidAya thaI. saghaLe mArga manuSyanA samuhathI bharacaka bharAI gayo hato, lezamAtra paNa jagyA khAlI jovAmAM AvatI nahatI. anukrame mahArAjAnI svArI nagaranA vizALa rAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvv 166 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [ prakaraNa mArga upara AvI pahoMcI, koI sthaLe akhaMDa ane ujavala akSatanI vRSTi te koI sthaLe sugaMdhI puSpavRSTi ane kaI jagyAe ujavaLa muktAphalanI vRSTi, A pramANe aneka prakA2nA bahumAnapUrvaka rAjA rAjamArgo gamana karI rahyo hate. anukrame mArgamAM vividha prakAranA AzirvAdane grahaNa karato suMdarabhUpALa svArI sahita rAjadarabAramAM AvI pahoMe ane hastiskaMdhathI nIce utarI jaya jyanA gaMbhIradhvanisAthe ratnajaDita suvarNamaya siMhAsana upara alaMkRta thaye. potAnA abhAvamAM rAjyataMtranI lagAma egya mArga vahana karavAmAM sahAyaka pitAnA saghaLA amaladAronI mulAkAta lIdhI ane tenA kAryanI prazaMsA karI nagarazeTha vigere prajAvarganuM paNa sArI rIte sanmAna karyuM. tyAra pachI manuSyone samudAya suMdararAjAnA nAmano jayadhvani AkAzamAM gajavato potAnA sthAne javA lAgyuM. rAjA paNa anya kArya nimitte sabhAmAMthI uTho ane sabhA visarjana thaI. koI eka vakhate rogya avasara pAmIne sAmateo ane pradhAnee maLIne rAjAe temanA viyAga pachI thayelA saghaLA banAnI hakikata nivedana karI ane rAjyanI saghaLI paristhItino ItihAsa paNa jaNAvyo, jemAM darzAvelA subuddhimaMtrIe bajAvelA anupama kAryathI rAjA atizaya AhAda pAmyA ane prazaMsA karI. maMDaLamAM rahelA subuddhimaMtrIe te pitAnI laghutA darzAvI ane mahArAjAne jaNAvyuM ke mahArAjA! te sarva ApanI puNyaprakRtine ja prabhAva che. A pramANe sAmaMto, maMtrIzvare ane anya rAjava rAjAnI sAthe vidapUrvaka pitAne kAla nirgamana karatA pUrvanI mAphaka svAmInI sevA karavA lAgyA. dUra rahyA chatAM paNa jenA pratye nirdabha bahamAna ane hArdika avihaDa prIti hAya tathA subuddhimaMtrInA patramAM darzAvyA pramANe jenA darzananI utkaMThA dharAvatI hoya te prajA ghaNuM lAMbA samaye svAmIne samAgamathI kevI AnaMdamagna thatI haze te tene AtmA agara atizaya jJAnIja jANe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 muM]. saddagurU samAgama. 167 prakaraNa 14 muM. sadgurU samAgama _ P dIra e ka avasare rAjA sabhAmaMDapamAM darabAra bharI ne beThe hate, maMtrIo ane sAmaMte paNa Asana upara goThavAI gayA hatA ane ( ISS saghaLI sabhA zAMta thaIne beThI hatI, te a jarI vasaramAM udyAnapAlake AvI prasannavadane mahArAjAne vadhAmaNuM ApI ke-- mahArAjA ! jaMgama tIrthasvarUpa prazAMtAtmA kRpArasasamudra sAkSAbhUrtimaMta vairAgya hoya nahi tevA pavitra mahAtmA potAnA ziSyasamudAya sahita samagra vizva upara upakAra karatA, ane pitAnA pavitra caraNathI A pRthvItalane pAvana karatA, ApanA pavitra udyAnamAM padhAryA che. udyAnapAlakanA mukhathI cAritrapAtra jJAnavaMta muninuM Agamana sAMbhaLI rAjA maMtrI vigere sabhA atizaya AlhAda pAmI. sabhAjananA prasanna vadanamAMthI eja zabdanA udgAre nIkaLyA ke ahe Aje te vinAvALanI amRta samAna jaladharanI vRSTi thaI. aDe ! jyAM sAmAnya phaLadrupa vRkSane abhAva hoya tevA marUdharamAM Aje ekAeka suradumanI prApti ! are AMgaNAmAMja muktAphalanI vRSTi! sabhAmaMDapamAM A avasare AkhI sabhA avyakta kelAhalathI gAjI uThI. sarvanA mukhapara harSanI chAyA chavAI rahI hatI. sarva dizAethI eja udgAre saMbhaLAtA hatA ke aho Aje te pavitra maharSinA mukhakamalamAMthI jharatI amRtamaya madhurI dezanA zravaNa karI amArA karNayugala ane saMtasa aMta:karaNane zAMta karIzuM, Aje anupama sukhane anubhava karIzuM vigere bhinna bhinna udgArethI rAjasabhA thoDA vakhata sudhI zabdamaya banI rahI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [prakaraNa uparyukta vadhAmaNI ApI prasanna thayelA svAmI pAsethI akhuTa dravya meLavI udyAnapAlaka pitAnA sthAna pratye pAcho pharyo. takSaNa suMdararAjAe paNa sabhAnuM kAmakAja bIjA divasa upara mulatavI rAkhI gurUvaMdana nimitte javA sArUM sabhA visarjana karI. te rAjAnI icchAne anusAra igita ane AkArajJa vicakSaNa maMtrIe paTavAdaka mAraphata jJAnI gurUnuM udyAnamAM Agamana ane temanA darzana nimitte caturaMga sainya ane mahAna vibhUtipUrvaka mahArAjAnuM gamana, A ubhaya hakIkata nagaranA dareka vibhAgamAM jaNAvI dIdhI. alpa samayamAM aneka manuSya suMdara vastrAlaMkArathI sajaja thaI darabAragaDha tarapha AvavA lAgyA. suMdarabhUpAla paNa rAjacitathI suzobhita maMtri-pramukha rAjavanI sAthe taiyAra thaze ane caturaMga senyathI parivarita sAmaMtarAjAo temaja anya manuSyanI sAthe bhinna bhinna vAjIMtronI gaMbhIra ane karNapriya ninAdanI sAthe gurUvaMdana mATe nIkaLe. anukrame bhAvatithI utita ane sAkSAtparyarAzithI pavitra udyAnamAM AvI pahoMcyA. dUrathIja vAhana uparathI nIce utarI sarva rAjacinhano tyAga karI zubhabhAvapUrvaka gurUmahArAjane vaMdanA karI. gurUmahArAjAe paNa dharmalAbhanI zubhaAziSa dIdhI. tyAra pachI rAjA pitAnA sarva parivAra sahita gurUmahArAjAnI sanmukha ucita sthAne dharmazravaNa karavA mATe beThe. bhadadhitAraka jJAnI gurUbhagavaMte bhavya prANIonA hitanI khAtara saMsAranA trividha kalezavinAzInI dharmadezanAne prAraMbha karyo. he bhavya prANIo ! anaMta duHkha-rAzithI bharapura A saMsAramahArNavamAM anAdi kAlathI anaMtAnaMta che paryaTana kare che, jemAMnA anaMtA prANIo adyApi paryata mAtra ekaja iMdriya dhAraNa karI tenI teja avasthAmAM vi. vidha prakAranAM kaSTa anubhavI rahyA che, jene zAstraparibhASAe anAdinigadanA kahevAmAM Ave che, tyAre anaMtA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 muM. ] sadgurU samAgama. 169 prANIo evA che ke je jIvA te nigeAdamAMthI anukrame ucca uccatara ane uccatama dRzA pAmyA che. uccatama dazA pAmelA jIvAne siddha kahevAmAM Ave che ke A AThe karmanA vilaya karI avyAbAdha sukhamAM nimagna che. bAkInA jIvAmAM keTalAka jIvA ekendriya keTalAka beiMdriyamAM keTalAka tendriyamAM keTalAka cAre driyamAM te te jAtimAM paNa avAMtara vividha AkAramAM rahI aneka prakAranI du:saha yAtanAo sahana kare che. keTalAka puNyanA paribaLe sAMgApAMga paoNMcendriyapaNuM prApta kare che. te pa McendriyapaNuM paNa cAra vibhAgamAM vaheMcAyeluM che, nArakI, tiryaMca, manuSya ane devatA. A cAra vibhAgamAM sarva karatAM nikRSTa dazA nArakImAM rahelI che, jayAM jinezvaradevanA janma vigere kalyANakAsaMbaMdhI kSaNubhara avasara cheADIne ekAMte du:kha raheluM che, jyAM paramAdhAmIekRta vividha prakAranI kadanA rahelI che, te sivAya kSetravedanA, svAbhAvika te kSetra paNa te jIvAne atizaya paritApa utpanna kare che, temaja paraspara uIrita vedanA-zatrutAnu smaraNa thavAthI eka bIjA pratye vairabhAvanA prAdubhAya pAme che ane paraspara vaikriyalabdhidvArA zaSAdi viSuvI peAtAnAM kAryadriArA poteja viDabanA pAme che. A nArakInA jIvAne evA prakAranuM du:kha raheluM che ke jenu zravaNu paNa hRdayane kaMpAve evuM che. tiryaMca dazAmAM paNa vadha aMdhana parata MtratA vigere aneka kaSTadAyI sthitinA anubhava karavA paDe che. devabhavamAM jo ke tevA prakAranAM pAlika sukhanI prApti rahelI che paNa puNyanAM kaLAnA upabhAga sivAya prakRSTa puNya upArjana karavAnI dazA te devabhavamAM prApta thai zakatI nathI. ayya sukhadAtA dharmasAdhananA AdhAra mAtra manuSyajIvana uparaja nirbhIra che. dharma mAMprakRSTa sahAyyaka je manuSyajIMdagI, tene prANIe upara darzAvelA vividha prakAranI kadarzanAe sahana karatAM kAMika kAMIka puNyanA saMcaya thatAM thatAM prakRSTa puNyanA udaye kAika avasare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [prakaraNa prApta karI zake che. manuSya jIvana prApta karavA mATe AtmAne tevI unnata dazAmAM mukavAnI jarUra paDe che. vizuddha bhAvanAo hadayamAM prAdurbhAva thAya tyAre ja te jIvana prApta thaI zake che. pUrvamaharSie darzAve che ke manuSyajIvana saMbaMdhI AyukarmanA baMdha vakhate te AtmAmAM svAbhAvika kaSAyanI maMda anya pratye dAna ApavAnI rUci, madhyama guNe vigere kAryAnukula prazasta sAmagrIno avazya AvirbhAva thayele hovo ja joIe, teja te AtmA manuSyabhavasaMbaMdhI AyupUne baMdha karI zake che. vAstavika ane prakRNa dharmaArAdhananuM mukhya kSetra hoya te te manuSyajIvanaja che. upara darzAvelI anyagatinA che tevA prakAre viziSTa dharmanuM pAlana na karI zake ke je dharmanuM pAlana manuSyAvasthAmAM thaI zake che. dhArmika pravRttine aMge upagamAM AvatI keTalIka sAmagrIo anyagatiomAM asAdhya jaNAtI hoya te sAmagrI manuSyajIMdagImAM sAdhya hoI zake che. anyajIvana parataMtratAnI majabuta baDI hAI svaISTakAryamAM aneka prakAre kAryavidhvaMsaka pratibaMdhako utpanna kare che tyAre manuSya jIvana svataMtra rIte manavAMchita kAryane anukuLa thaI tene saMpUrNa siddha karI zake che. A manuSyajIdagI atizaya kaSTasAdhya che, puNyavaMtA prANIo potAnA puNyanA paribaLeja uttama mAnavajIvana prApta karI zake che jenI duSpA tAdarzaka aneka nidarzane ApaNA pUrvajoe siddhAMtamAM varNavyA che. jema marUdezamAM rUkSabhUmI ane vRSTinA abhAve sAmAnya phaLadrupa vRkSo utpanna thavAnI saMbhAvanA paNa ochI hoya tyAM kalpavRkSanI durlabhyatA mATe zuM kahevuM ? eTale ke marUbhUmimAM jema kalpavRkSa durlabhya che tevI ja rIte A bhavasamudramAM manuSyabhava prANIne ati durlabhya che. manuSyajIMdagI AvI aNamUlI chatAM tenIja mAtra prAptimAM sAdhyanI pari samApti nathI paraMtu tenI sahacarita sAnukuLa sAmagrI ke jenI durlabhatA zAstromAM tevA ja prakAre varNavI che. kahevAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 muM] sadagurU samAgama. 172 matalaba ke kaSTasAdhya manuSyajIvana prApta thayA chatAM paNa je anArya deza, adhama jAti, nIca kula vigere pratikuLa saMgo prApta thAya che te prANuM pitAnA amulya manuSyajIvanane avakezavRkSanI mAphaka nirarthaka gumAvI bese che, mATe durlabha manuSyAvasthAnI prApti sAthe Arya deza, viziSTajati uttama kula, sanmati ane saMtasamAgama vigere sanmArgapravartaka sAmone sadbhAva hovA ja joIe teja tejI pitAnI icchita dhAraNa saphaLa karI zake, kemake "sAmafjha hai unA " kAryAnukuLa sAmagrIo ekatra thavAthI kAryanI utpatti thAya che, sAmagrIvinA kAryanI utpatti heI zakatI nathI. aneka manuSyajIvana pAmyA chatAM sarva manuSya akSayyasukhanA bhaktA thayA nathI tenuM kAraNa tene anukuLa sAmagrIone abhAva. keTalAka manuSya evA dekhavAmAM Ave che ke jeonA hRdayapaTapara upara darzAvelI Arya deza vigere sAmagrIonA abhAve mithyAtvarajanInA ghora aMdhakAranAM ghanapaDelo eTalAM badhAM vaLI gayAM che ke jyAM syAdvAdasiddhAMtanA tejasvI bhAnune satya prakAza paDI zaktA nathI. anArya deza, mleccha jAti, adhama kula vigere pratikUla saMgothI teo tAttvika vastusthItine na oLakhI zake e svAbhAvika che ane tethI ja teo puNyasa upAdaka pavitra dharmArAdhanathI vaMcita rahI abhinava puNya upArjana karyA sivAya pUrva puNyane kSaya karI bhavAMtaramAM cAlyA jAya che, jeone mATe A manuSyabhava leza paNa phaLadAyI banI zakatuM nathI. kaI kaI bhAgyavAna prANIone ja sarva sAmagrI sahita manu vyajIvana prApta thAya che ke je jIvana viziSTa dharmanuM ArAdhana karAvI kalpavRkSanI mAphaka madhura ane mane raMjaka phaLane ApanAruM thAya che. sarva sAnukuLa sAmagrIone sadbhAva chatAM paNa te pavitra dharmanuM ArAdhana sarva manuSyanA bhAgyamAM nathI hoI zakatuM. jo ke manuSya jIvananI sAcI saphaLatA mArganI ArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa dhanamAMja rahelI che paraMtu mArganI prApti, tenuM jJAna ane ArAdhana uttarottara adhikAdhika puNyadaye suprApya che. mA nI ArAdhanA paNa samyakatvane AdhAre rahelI che. jyAM sudhI samyakatvanI prApti thaI nathI tyAM sudhI AcaraNa karelA saghaLAM dharmAnuSThAne tuSakhaMDanatulya niSphaLa che. jema pratikAna kASTa vinA cAhe tevuM majabuta vahANa mahArNavathI svaparataraNatAraNa kriyAmAM asamartha nivaDe che. kAryakuzaLa sujJa karNadhAra paNa tene calAvI zakato nathI, cAhe tevI uMcI ImArata caNavAmAM AvI hoya chatAM je tene pAye tenA pramANamAM uDe ane majabuta na hoya to te mahela lAMbI mudata TakI zakato nathI. majabuta mULa vinA phAleluM suzebhita vRkSa paNa a5 samayamAM hataprahata thaI jAya che, tevI ja rIte samyakatvasvarUpa pratiSThAnakASTa, pAye ane mULavinA vahANa mahela ane vRkSasamAna dharmAnuSThAno TakI zakatAM nathI. samatvasahita alpa mAtra dharmAnuSThAna je phaLa saMpAdana karavA samartha thAya che, te phaLa adhika dharmAnuSThAnathI paNa samyakatvanA abhAve maLI zakatuM nathI. deva, gurU ane dharmasvarUpa tattvatrayInA zraddhAnasvarUpa samyakatva bhavya prANIene ja prApta thAya che. abhavya prANIo ke jeo kadI paNa mokSasukhanA adhikArI banI zakavAnAja nathI teone samyakatvanI prApti hoI zakatI nathI. bhavya prANI je cAritranuM pAlana karI mokSasukha meLavI zake tevuM utkRSTa cAritra pAlana karanAra abhavya, mAtra te cAritrathI adhikamAM adhika navamadhaiveyaka paryatanuM sukha meLavI zake. abhavyatvasahacarita mithyAtva anAdi anaMta kALa paryata rahevAnuM ja che, arthAt bhavya jIvane ja samyakatvanI prApti hoya che. rAgadveSa vigere ni:zeSa doSa rahita ane sarva guNasaMpanna surAsurasevita paramapUjya vItarAga prabhune viSe je prabhutva buddhi, bAhya atyaMtara parigraha mukta, dhIravIra gaMbhIra dharmopadezaka svapopakAraka saMvegarasa pUrNa zAstrasaMpanna gurUmAM gurUtvabuddhi, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 ) 14 muM] saddagurU samAgama. karAmalakata trikAladazI prabhupradarzita ahiMsA vigere dharmanuSThAne pratye dharmatvabuddhi prApta thavI tenuM nAma samyakatva. mahAnubhAve ! durlabha manuSyajIvana, Arya deza, uttama jAti, vimalamati, sadgurUne samAgama vigere zubha sAmagrIo pAmIne Aloka ane paralokasaMbaMdhI sarva saMpattinA phaLa rUpa samyakatva pAmavAnI avazya jarUra che. duniyAmAM prANaene vipula rAjyaRddhinI prApti durlabha nathI. cakravatI devendra padanI paNa prApti thaI zake che, anupama bhegane upabhega paNa sulabha che, paraMtu sarva kaleza vinAzaka zAsvata sukhadAyI samyakatvanI prApti atizaya durlabha che chatAM paNa anaMtA bhAgyavAne mithyAtvAdimehanIya vigere karmanA baMdhane geDI kSAyika samyakatvAdi pAmI leka zikharane pharasI zAzvata sukhane anubhava karI rahyA che ane anaMtAe bhaviSyamAM karaze ane vartamAna kALe paNa kare che. je prANIo AvI aciMtya ciMtAmaNisamAna manuSyabhava vigere anukuLa sAmagrIo pAmIne jinezvaradevanuM trikAlAbAdhita parama pavitra zAsana pAmIne paNa samyakatvathI vaMcita rahe che eTale vastune vastusthitie oLakhatA nathI, oLakhavAne mATe prayatna paNa karatA nathI, te bicArA puNyadvArA meLavelI anupama sAmagrIone nirarthaka gumAvI de che, mATe bhavya prANIo ! AdhivyAdhi upAdhi maya saMsAranA trividha tApane. je tamane bhaya lAgatuM hoya, atula kaSTa dekhI je tamArU aMtara bhaya pAmatuM hoya, te dubene dUra karavAnI tIvra jIjJAsA udbhava pAmatI hoya, melanuM anupama sukha saMprApta karavA utkRSTa abhilASA thatI hoya, te vinAvilaMbe tvarita gatithI samyakatvAdi guNe upArjana karavA mATe ullasita vaye prayatna kare. " gurUmahArAjAnA caMdrasamAna saimya vadanamAMthI amRtarasanA jharaNuM samAna jharatI prazamarasavAhI madhurI dezanA zravaNa karatAM rAjAnA mAMca vikasvara thayAM. AkhI jIMdagI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~~ ~ ~~~~~~~~ ~~~ 174 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa paryata kadIpaNa nahi anubhavele apUrva AnaMda A avasare prApta thayo ane gurUmahArAjAe dezanAmAM darzAvelA dharmasAdhana pratye tenI rUcI thaI. adyApiparyata dhAmika pravRttithI taddana anabhijJaja hatuM kAraNa ke tene tevA prakAranA sadgurUne samAgama nahote thaye, jethI yogya jIvAdaLa chatAM paNa tenAmAM tevA suMdaraghATa thavA nahotA pAmyA. rAjA je kaMI zubha pravRttimAM pravartato hato te kAMI tathAprakAranI dhArmika buddhie nahi paNa svabhAvata: potAnA saMskArI saMguNone laIne ja pravartate hato. dezanA samApta thayA bAda suMdararAjAe harSapUrNa vadane hAtha joDIne gurUmahArAjAne vijJapti karI. ekAMta hitamArgadarzaka ane ajJAnatimiranA vinAzaka he divAkara prabhu ! ApanI jJAnatinA jhaLahaLatA prakAzathI mArA aMtaramAM rahelA ajJAnAdhakAranAM ghana paTele Aje vinAza pAmyAM, ApanI kRpAthI Ajeja huM mArga joI zaka, nibiDa aMdhakAramaya avaTamAM athaDAtA mane Ape jJAnadarInA avalaMbanathI bahAra kheMcI kADha. he upakArI ! jagajajaMtunA ekAMta hitavatsala prabhu! Apa mArI upara te anargala upakAra karyo, ApanA A upakArane badale A bhavamAM te zuM paNa bhavAMtaramAM paNa mArAthI ekAMte ApanI sevA karyo vaLI zake ke kema te paNa saMzayAspada che. mahArAjA ! Apa ni:svArtha upagArIe prazamarasavAhI nirUpama dezanA zravaNa karAvI mArA jevA pASANanuM kaThera hadaya navapallavita karyuM. kRpAnidhi ! have mArI ApanA pratye eka prArthanA che. Ape mane dharmane mArga dekhADI mArI upara jevI rIte upakAra karyo tevI ja rIte A abhyarthanAno paNa svIkAra karI mArI upara kRpALu thaze. he jJAnI gurU mahArAjA ! ApanA sivAya mArA aMtaranA zalyazAstrane kaNa uddhAra karaze A pramANe hI suMdararAjAe gurUmahArAjAne vijJapti karI kemahArAjA ! bhavAMtaramAM meM evuM zuM azubha karma upArjana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 muM] dharma prApti ane svarga gamana. 175 karyuM ke jenA prabhAve mArA sukhI jIvanamAM aneka viSama kaMTake AvI naDyA? sAtizaya jJAnI gurUe jJAna dvArA rAjAno pUrvabhava jANI rAjAne kahyuM che pRthvI pati ! A saMsAracakamAM paribhramaNa karatA prANIone sukhadukhanI prApti pite upArjana karelA zubhAzubha karmane ja AbhArI che, e to sarva koIne vidita che, cAhe anaMtabalI tIrthakara hoya agara parAkamahIna sAmAnya prANI hAya sarva keIne te karma choDatuM nathI. bhAgyavAna ! pUrvabhavamAM ajJAnatAnA prabhAve kaho ke mehapAtaMtrya kaDe, vivekazunya thavAthI te yogyAyegyane vicArI zakyo nahi, jenA prabhAve A kaTuka phaLe te anubhavyAM, sAMbhaLa te tAre pUrvabhava. A pramANe kahI gurUmahArAjAe rAjA vigere pariva6 samakSa tenA pUrvabhava saMbaMdhI caritra kahevAno prAraMbha karyo. - hAI--- prakaraNa 15 muM, ja hoya sArthakara hoya meha dhAratA javAna dharma prApti ane svarga gamana. , d vidha prakAranI siddhithI paripUrNa ane vizALa checaMpA nAmanI nagarImAM zaMkha nAmane eka dhanADhaya zeTha vasatA hatA. tene svadharmAnacA riNI ane zIlAlaMkArathI suzobhita zrInAmanI kiraNa patni hatI. dhArmika kulamAM utpanna thayelAM A banene bAlyAvasthAthI ja dharmane rAga anupama hatuM, temanA saMskArI mAbApAe ucharatA kumaLA choDamAMja uttama saMskAra sthApana karyA hatA, jenA pariNAme vayavRddhinI sAthe dharmaraMga paNa dinaparadina atizaya vRddhi pAmato hate. anukrame gRhasthAvasthAmAM joDAyA pachI paNa te dharmaraMga coLa machaDanA jeja rahevA pAmyo hato. haMmezAM nitya niyamAnusAra bane jaNA pitAne ghaNe kAla dhArmika kriyAmAM vyatIta karatAM hatAM, bhavya jinAlayamAM prabhupUjanane apUrva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ canA thaze kahe ke ame e jethI dhArmimAM 176 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA. [ prakaraNa lAbha teo banne sAthe letAM hatAM. dravyapUjA ane bhAvapUjA ubhaya pUjAmAM keTalIka vakhate teo tallIna banI aneka karmanI nirjarA karatAM hatAM, A pramANe vizuddha kiyAnuSThAnamAM samayane vyaya karatAM anukrame bhara yuvAvasthAmAM AvI pahoMcyA. devage kahe ke karmanI vicitra gatie kahe, avasthAe potAnuM sAmrAjya phelAvyuM, jethI dhArmika pravRttiemAM ubhayano matine viSayAsa thaye, dinaparadina dhamAnukAnamAM zithilatA prApta thavA lAgI, chevaTe dharmane cheka visarI gayAM are eTaluM ja nahi paraMtu dharmasAdhana pratye arUci utpanna thaI. madenmatta hastisamAna anarthakAriNuM yuvAvasthA prApta thaye chate svAbhAvika prANIomAM vivAMchAnI lelupatAthI nirvivekitA caMDAlaNane praveza thayA vinA rahI zakatA nathI, dharmAdhivAsita hRdayavALA kaI bhAgyavAnaja tenAthI vaMcita rahI zake che. madonmatta yuvAvasthA e guNarUpI navapallavita vanane jaDamuLathI bALIne bhasma karanAra dedipyamAna dAvAnaLa samAna che ane udbhave te dAvAnaLa guNarUpa iMdhana baLI rahyA pachI ja zAMta thAya che. duniyAmAM bhAgyavAna to teja ke jeo prathamathI ja tene zama zitala jala sIcI zAMta kare che. nirdhana, nirbala, kurUpa ane bhUkha vagere manu ne paNa jyAre A yuvAvasthA vikAra karyA vinA rahetI nathI te pachI vidyA, rUpa, bala, adharma vigerethI uddhata thayelA prANIone mATe te zuMja kahevuM? patnisahita zaMkhazeTha yuvAvasthAnA teramAM saghaLuM visarI gaye, dharmane bhUlI gaye, pariNAme dharma pratyenA ane nAdarathI te daMpatIe nibiDa kama upArjana karyuM. anukrame AyuSya pUrNa thaye he bhAgyazALI suMdarabhUpAla ! te zaMkha zeTha kALadharma pAmI tuM pote thaye ane pUrvabhavanI tArI te zrI nAmanI patnI te rANI madanavallabhA thaI. prathamAvasthAmAM tame baMne jaNAMe vizuddha hRdayathI dharmanuM ArAdhana karyuM hatuM jenA prabhAve tame e vipula rAjyaRddhinuM sukha anubhavyuM paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvvvvvvvvvvv vvvvvvvvv 15 muM.] dhama prApti ane svarga gamana. 197 pAchaLathI upArjana karelA nibiDa duSkarmanA udaye asahya saMkaTa anubhavyAM, viSama saMkaTamAM paNa tame banne jaNAe svAbhAvika thayelI potAnI nirmala buddhithI nirmala zIlanuM pAlana karyuM, jenA prabhAve Aja bhavamAM pharI paNa tame rAjavaibhava pAmyA. A pramANe gurUmahArAjAnA mukhathI pitAnA pUrvabhavasaMbaMdhI vRtAMta zravaNa karI rAjA ane rANIne AtmA saMvegaraMgathI raMgAI gayo. teone pitAnA pApane atizaya pazcAtApa thayo ane vAraMvAra te adhama kRtyenI niMdA karatA pharI kadIpaNa e dazA prApta na thAya te mATe saMpUrNa kALajI rAkhatA gurUmahArAjAe darzAvelA dharmakRtyomAM ughukta thayA. zakatyanusAra gurUmakSa samyakatvamUla aNuvrata eTale zrAvakadharma aMgIkAra karyo. pitAnA nagaramAM ane pitAnA dezamAM ThekANe ThekANe potAnA samyakatvane nirmala karavA khAtara ane bIjAomAM samyakatva vigere anupama guNe utpanna karavA khAtara gagananI sAthe vAto karatAja hoya nahi tevA atizaya uMcAM bhavya jinamaMdira baMdhAvyAM, aneka jinabiMbanI pratiSThA karAvI. A pramANe bhAgyazALI rAjA pitAne prApta thayelI lakSmIne uttama pAtromAM sadvyaya karI lakSmIne paNa kRtArtha karavA lAgyo. prabhupUjAmAM rakta rAjA ane rANI haMmezAM potAnA nagaramAM baMdhAvelA unnata caiityamAM vidhi ane hadayanA bahumAnapUrvaka mahAna Rddhie karIne dravya ane bhAvapUjAmAM lIna thatAM hatAM. duniyAmAM kahevata che ke pArasamaNinA saMsargathI letuM paNa suvarNa thAya che. kahevAno matalaba ke duniyA jene nIca dhAtu tArake oLakhe che evuM levuM paNa susaMsarganA pratApe suvarNatAno Azraya kare che, tevI ja rIte pracaMDa pApI bahulAmI ane tene laIne ekAte pApanI ja vAsanAthI zyAma hRdayavALA manuSya paNa uttama gurU vigerenA susaMsargathI dhIme dhIme sarva pApavAsanAne tyAga karI zuddha suvarNa agara sphaTikasamAna aMta:karaNavALA thaI jAya che, yAvat anukrame lakettara yAnapAtra prApta karI bhISaNa bhavasAgaranA kinAre paNa pahoMcI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 suMdara rAjAnI suMdara bhAvanA [prakaraNa jAya che te pachI svaccha sphaTikasamAna nirmala hRdayavALA muM dararAjA ane rANuM madanavallabhAne mATe to kahevuM ja zuM? te daMpattInA nirmaLa hadayarUpa zuddha bhUmikA upara muninI vacanavRSTinI asara puSparAvarta megha samAna thaI jema te megha pitAnA sAmarthyathI bhUmImAM e rasakasa poSe che ke aneka varSo sudhI vRSTi vinA paNa te bhUmimAMthI dhAnya vigerenI niSpatti thAya che, tema A muninI dezanAvRSTie evI rIte dharma varasAvyo ke A bhavamAM te zuM paNa hamaNa ja ApaNe joIzuM ke bhavAMtaramAM paNa temane sukha, sukha ane sukhanI prApti thaI. teonA vizuddha hRdayamAM maMtrI Adi bhAvanA vigera tAtvika dhamanI nirmala vAsanAo jAgRta thaI. du:khI prA[ne dekhIne teonuM aMtaHkaraNa dayA banatuM hatuM ane teonAM duHkha dUra karavA khAtara kaTibaddha rahetAM hatAM. AvI rIte nAnA ke mahaTA, vRddha ke yuvAna, svajana ke Itara, zatra ke mitra, dareka prANa pratye nirmaLadayAthI adhivAsita, cAhe tevI kaTokaTInA prasaMgamAM paNa potAnA satyavratane saMpUrNa tayA sAcavanAra, paradravyane dhULanA DhephAM agara paththaranA TukaDA samAna mAnanAra, parama saMteSI tathA paropakAraparAyaNatAnI dhusarIne dhAraNa karanAra suMdararAjA potAnI praNayinI rANuM madanavallabhAnI sAthe gurUsamakSa aMgIkAra karelAM zrIvakanA vratane niraticArapaNe pAlana karI rahyA hatA. bhavAMtaramAM karelI dharmanI virAdhanAnA viSama ApAyane jJAnI gurUdvArA jANela hovAthI A avasare teo ke ema nahotA. avaziSTa jIvananI chellI ghaDI sudhI teo dhArmika bhAvanAethI bhAvita ja rahyA. anukrame aMgIkAra karelA vratonI bhAvanA karatA prazasta adhyavasAyapUrvaka ane jaNa pitapatAnuM AyuSya pUrNa thaye svagIya AnaMda bhegavavA svarge sidhAvyA-devalokamAM mahAvabhutivALA deva thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com