Book Title: Nyayavijayji Jivanprabha
Author(s): Fulchand Doshi
Publisher: Mandal Tapagaccha Jain Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005395/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAvizArada nyAyatIrtha jJAnavAridhi - muni puMgava zrI nyAyavijayajI jIvana-prabhA : prayojaka : kulacaMda haricaMda dozI mahuvAkara prakAzaka : zrI mAMDala tapagaccha jaina sa'gha mUlya : preraNA jIva * For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ y ,,, ,, V V V W X Y NAVysya Vav Vish jJAvizArada nyAyatIrtha jJAnavAridhi ke muni puMgava zrI nyAyavijayajI jIvana-prabhA - ED ' viaa E : prayojaka : phulacaMda haricaMda dozI mahuvAkara 10:0:20:00 * * : prakAzaka : zrI mAMDala tapagaccha jaina saMgha * * * mUlya: preraNA S xxx XX XIA STER XXX you t v on : yeyes, y, five For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvata 2072 88 sane 1979 8 prathama AvRi mudrakaH pravINacaMdra khI zeka zrI uddaya prinTarI seAnagaDha (saurASTra ) For Personal & Private Use Only Wan Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAya vizArada nyAyatIrtha jJAnavA ridhi muni zrI nyAyavijayajI For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education international For Personal & Private Use Only For Personal a Private Use Only wwwjain Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa rAAnatapasvI, udAracetA. AgaddhAraka, samadazI, Agama prabhAkara muni purava zrI puNyavijayajI mahArAja Apa to jJAnanA apUrva khajAnAne jagata samakSa mUkI na samAjanuM zakavatI kArya karI cirazatimAM paDhI gayA. ApanA jevA jJAnavAridhi virala vibhUti sadIo pachI janme che Ape+vanabhara jJAnabhaMDAronA punaroddhAranuM mahAna kArya karyuM. saMzodhananI navI aghatana paddhati zodhI ApI. aneka vidvAnonA mArgadarzaka banyA Apane madhura sudhAvANIe hajArone zItaLatA ApI che. ApanA parama priya virya pU muni puMgava zrI nyAyavijayajI mahArAja nI jIvana-prabhA Apane caraNe samarpaNa karatAM harSa thAya che kulacaMda haricaMda dozI mahuvAkara For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA bhAthI lagabhaga 45-50 varSa pUrve UMce Abha ane nIce dharatI evI vyavasthAmAM me' pitA sAthe janmabhUmi mAMDala heADI dIdhuM hatuM. mAMDalamAM tyAre amAru aMtanu kAI ja nahi hAI pareDhiye pAMca vAge ame pitA putra cAlI nIkaLyA hatA. uMmara tyAre mArI mAMDa 9-10 varSanI haze. buddhi-smRti kardaka teja heAI guruonI mArA para kRpAdiSTa UtarI ne tethI emaNe mane banArasa (kAzI) bhaNavA meAkalI ApyA. tyAM rahI meM saMskRta-vyAkaraNa-darzana vigerenI UMcI parIkSA pAsa karI te chevaTe vedAMtAcAryanI paNa UMcI DIgrI prApta karI. je kAraNe jAmanagara-anaMda vidyApIThanA mahaMta tarIke mArI nimaNUka thaI. ekavAra jenI pAse eka TaMka khIcaDI khAvAnI paNa sagavaDa naheAtI ene AvI eka mahAna saMsthAnuM maha tapada prApta thavAthI anekavAra saMsthAne kAme muMbaI javuM paDatuM. tyAre vacamAM vIramagAma sTezana AvatAM mAtRbhumi mAMDalanu smaraNa nagatuM paNa haiyAnAM e bhAvezane aMdara ja dabAvI rAkhavA paDatA. paNa chevaTe vatana mUkA pachI 40-42 varSa bAda mAMDala AvavAnA yoga prApta thayA. A vakhate mahAsatI dhanakuMvarabA je eka viduSI ane svataMtra vicAranA sthA. sAdhvI che emane mukhe mAMDalamAM birAjamAM pU. nyAyavijayajI mahArAja viSe ThIka ThIka jANavAnuM prApta thayuM, atyaMta vidvAna hevA sAthe vicArAnI udAratA, sarvadharma samabhAvabharI dAMSTa, krAMtikArI mAnasa, bhAviyugane jovAnI U`DI anubhavaSTi uparAMta nirmAMLa cAritrya, khAlasaheja saraLatA ane sate peAtAnAM karI levA jeTale nItaratA sneha vagere guNAthI AkarSAI emane maLavAne khAsa Agraha thavAthI mAMDala AvavAmAM emanA darzananI jhaMkhanA e paNa eka khAsa kAraNa hatuM. For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAthI jayAre huM emanA darzana-mulAkAta mATe upAzrayamAM gayo tyAre te pitAnA Asane UbhA rahI cazmAM sApha karI rahyA hatA mane joI e khUba rAjI thayA eTaluM ja nahi mane e potAnA hAthamAM laI bheTI paDayA. jaina sAdhune eka ajaina sAdhu sAthe Avo vyavahAra joI mArA para emanI UMDI chApa paDI ne ethI e bujharga muninA caraNamAM mAthuM DhALI dIdhuM tyAre mArI pITha para vAtsalyabharyo hAtha pheravatA ema na karavAnuM kahI UlaTuM emaNe mane vaMdana karyuM. A pachI ekAda kalAka sudhI amArI sAthe saMskRtamAM vAta thaI. saMskRtamAM cAlelA e akhalita vANIpravAhe emanI pragADha vidvattA, tarkasaMgata dalIla, vicArenuM UDANa, UMDI anubhavadaSTi tathA bhASA nI prAsAdika kAvyamayatAnuM mane bhAna karAvyuM ne tethI mArI kalpanA bahAranI AvI eka jJAnavibhUti mATe mArA dilamAM UMDe AdarabhAva pedA thayA. mane tethI meM mArI mAMDalanI yAtrAne saphaLa mAnI che. meM aneka vidvAna jevA che, vicArake joyA che. krAMtikArIone paNa sAMbhaLyA che; paNa munizrImAM agAdha vidvattA hovA chatAM je nirabhimAnatA, bAlasulabha saraLatA tathA pahelI ja mulAkAte AvelA ajANyAne paNa varSo jUno gADha mitrIsaMbaMdha hoya evI rIte khaDakhaDATa hasIne ane hasAvIne potAnAM karI levAnI je kaLA che, enuM bhAgye ja bIje darzana thayuM haze. A kAraNe maDalanI A eka virala vibhUtie mAruM haiyuM ja jItI lIdhuM che. emanA viSe sAMbhaLelI vAtothI je ka95nAo badheilI ethI e ghaNuM ja UMcA siddha thayA che. mane emanA guNethI je vizeSa AkarSaNa thayuM che e emanI nirabhimAnatA, saraLatA ane sarva sAthe ekarUpa thavAnI bhAvanA mukhya che. bALaka sAthe e bALaka jevA banI jAya che ane moTerAMo sAthe kyAreka jJAnagaMbhIra banI jAya che. Ama chatAM khaDakhaDATa nirdoSa hAsyathI e nAnA ke moTA sahune e premanA tAMtaNe bAMdhI zake che. For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tethI navA mulAkAtIo paNa pharI emane maLavAnI tIvra jhaMkhanA laI pAchA phare che. emanI AjubAju eka evuM nirmaLa ane nirdoSa vAtAvaraNa jAmeluM rahe che ke nAnA ke meTA-ajANu ke vidvAna daIne paNa emanI pAse javAmAM ke vAte karavAmAM saheja paNa saMkeya thato nathI. mArA mana para AnI UMDI asara paDI che ne emAM ja huM mAnavanI mahAnatA mApI zakuM chuM. vidvatAnI ke vAcALatAnI mAre mana bahu moTI kiMmata nathI. paNa mAnava keTalA pramANamAM bIjAone pitAnA narapha AkarSI zake che ne emanA haiyAmAM sthAna jamAvI zake che enI ja kharI kiMmata che. kharekhara maDilamAM pedA thayelI AvI eka virala vibhUtine maLavAnI ane nikhAlasa dile vAta karavAnI je suvidhA mane prApta thayelI ene huM mArA jIvananI dhanya ghaDIo mAnuM chuM. avAranavAra emane maLavAnI ane emanA sAnidhyamAM jJAnavArtAo karavAnI mATI heza laIne huM vidAya thayele paNa pharI evo yoga prApta thAya e pahelAM ja e puruSa ane kene raDAvatA cAlyA gayA che, kharekhara mAMDalane te emanI na purAya tevI khoTa paDI che, kAraNa ke chellA 15 varSathI mAMDalane mATe e dharma chatrarU5 banIne beThA hatA. . have te ApaNe mATe emanuM sAhitya e ja eka mAtra emanA sAnidhyanI garaja sArI zake che. "janadarzana" ane kalyANa bhAratI e be graMthe dvArA munizrIe vidvAnomAM bhAre pratiSThA prApta karI che. sAMbhaLavA pramANe "kalyANabhAratI"nI eka paNa kepI bacI nathI, ethI AzA rAkhuM chuM ke mAMDalavAsIo e graMthanuM punarmudraNa karI enA prasAra dvArA ja emane prajAjIvanamAM jIvaMta rAkhI zakaze. zrI zAMtiprasAdajI (mahaMtazrI annada vidyApITha-jAmanagara) For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaNu zAMtiprasAdajInI AbhAra be ela muni satabAlajInI prastAvanA TI anukramaNikA TA mAMDalanI gauravagAthA janma mAMgalya vidyAbhyAsa smaraNAMjali rA. 13 TA, 15 TA. 21 *parI kaseATI gurudevanI jIvanagAthA gurudevane caraNe bhaktavIra vidyAthI A bhavya dIkSA maheAtsava pAvApurImAM vaDI dIkSA 3 4 TI. 9 TA. 10 samabhAvIsa ta atayAtrA phulacaMda hiracaMda dezI vIratatva prakAzaka maMDaLa TA. 25 . yAgI muni nyAya vijayajI TA 30 1 5 6 9 11 13 15 16 19 22 jJAna vAridhi jainadarzananI amara bheTa 25 rASTrapremanA pUjArI 27 muMbaInuM yAdagAra cAturmAsa 29 Abhe ti 32 jJAnanI dizA sama jo 36 rASTra dha 39 ApaNI unnatinA upAyA 41 AyAmI| jayaMtI mahAtsava 45 50 para 54 57 gAMdhI saptAhane saMdezA dIkSA saMbadhI kharaDA strIjIvananI unnati yuvAne uddeAdhana sAdhu saMsthAnI vartamAna For Personal & Private Use Only jIvanathA 19 vItarAga paramAtmAnI mUrti para aMga prazApanna ghaTe 63 samayadhama sAhitya svAmI pavitra sa'deza 72 preraka patra te abhiprAye! 75 10 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 08 97 saMsmaraNo jJAnAMjali zraddhAMjali madhura smaraNa zudhanyAbhavatAMjani 100 pajayemInI preraNA prasAdI 101 vaDodarA cAturmAsanA - yAdagAra prasaMge 12 pU. AcArya zrI dharma sarijInI pratikRti 104 preraka udabodhane 106 jIvanadarzana kSamAzIlatAnI parAkASTA 114 mahArAjazrInI jIvana ghaTanAo 118 munizrI nyAyavijayajI mahArAjanI racanAo 121 mahArAjazrInuM bhaktamaMDaLa 124 maLelA saMdezA 129 jIvananuM udda karaNa 133 vRddhAvasthAmAM zAnti dhanya mRtyu? 138 133 ika For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra jJAnavAridhi munipu gava zrI nyAyavijayajI mahArAjanA jIvanacaritra mATe nIce pramANe sahAyatA maLI che te badhAnA hArdika AbhAra mAnavAmAM Ave che. zrI mAMDala tapagaccha jaina sagha 500-00 eka sagRhastha, pU. AcArya" zrI vijayasamudrasUrijInA upadezathI-ludhiyANA 251-00 zrI paMcAsara jaina sadha 251-00 pArakha'dara jaina tapagacchasa dha--pU AcAya zrI vijayasucakacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA upadezathI 211-00 zrI hemacaMdrAcA` jaina sabhA-pATaNa 25100 zrI gIradharabhAI amIcaMda hA. zrI harIlAla gIradharalAla 251-00 zrI dasADA jaina sa`dha 100=00 zrI saralAkhahena hAthIbhAI jagajIvana udANI 5-00 DA, vI, ema. zAha For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be bola pAMsaTha varSa pahelAnI vAta che. AthA pravara zrImadda vijayadharmasUrIzvarajI temanA vidvAna munimaMDaLa sAthe janmabhUmi mahuvAmAM padhAryA hatA. A dharmarana AcAryazrInA sudhAbharyA pravacano sAMbhaLavA je-jenetare umaTI AvatA hatA. jAhera vyAkhyAnamAM AcAryazrInA nava navA vicAra ane janadharmanI viziSTatAnI vAto sAMbhaLI sabhAjane maMtra mugdha thaI jatA, bA sevaka te vakhate vidyArthI hatA. bhAvanagara jaina boDiyamathI rajAmAM mahuvA Avela, eka jAhera vyAkhyAnamAM sevakane bolavAnI taka maLI, pU. AcAthaI e preraNA ApI. pachI te vyAkhyAne sAMbhaLavAne raMga lAge. yuvAna vidvAna munizrI nyAyavijayajIne paricaya thaze. temanA adhyAtma tatvAkanA gujarAtInuM aMgrejI karavA taka maLI, paricaya vadhate gaye. AcAryazrIe vihAra karyo. mahuvAe bhavya vidAya ApI. sevaka vihAramAM cAlyo ane sunizrInI madhurI vANImAM AkarSAye. temanA ziSya thavAnA bhAva jAgyA. paNa vihAramAMthI ghera AvIne khUba khUba vicAra AvyA. mAtApitA sAmAnya sthiti, huM sauthI moTo putra. cAra bhAIo ane cAra baheno, huM jAuM te kuTuMba rajhaLI paDe. mArA eka upara gharano AdhAra hato, mane bhAvanagara abhyAsa mATe mokalyo hato. Aja nahi te kAle huM kamAte thaIza to AkhA kuTuMbanuM poSaNa thaze. pachI te samAjasevAnA bhAva jAgyA ane munizrIne vinamrabhAve ane bhAre hathe For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra lakhI dIdhuM ke kuTuMbanI javAbadArIne lIdhe ApanA ziSya thavAnuM mAruM sadbhAgya nahi hoya paNa huM mAruM jIvana samAjasevAmAM gALIza. Aje e purAzi muni puMgavanI jIvanagAthA AlekhavA mane taka maLI. tene huM mAruM ahobhAgya mAnuM chuM. caritra taiyAra karavA mArA parama snehI evA priyamI bhogIlAla cunilAla kApaDI mA (maMtrI zrI hemacaMdrAcArya sabhA pATaNa)e mane preraNA karI. mArA vidvAna mitra ane vicAraka bhAIzrI ratilAla maphAbhAIe lakhela pUjayazrInI jIvana jharamara huM mananapUrvaka joI gaye. temaNe munizrInA jIvana saMsmaraNonI sArI evI noMdha lIdhI che. e jIvana jharamara suvAcya che ane munizInA jIvananA aneka pAsAone AvarI letI suMdara che. meM paNa temanI ghaNu vigata mA pustakamAM lIdhI che. meM munizrInA jIvana prasaMgone upasAvI jIvana mA AlekhavAne namra prayAsa karyo che, temAM dezavidezanA vidvAnonA patra, pU.zrI vizvapremI munithI saMtabAlajI, zrIyuta Do. bhogIlAla sAMDesarA M. A. P. H.D. tathA sevApriya sAdhvI zrI saNAthInA saMsmaraNe mUkyA che. bannada vidyApITha jAmanagaranA mahaMta zrI zAMnipasAdajInI janmabhUmi mAMDala hAIne temaNe prastAvanAmAM munizrIne suMdara zraddhAMjali ApI che. bhAvanagara yazovijayajI graMthamALAnA menejara sevAmUrti sva.zrI abhayacaMdabhAI tathA pIDita ratna sva. zrI lAlacaMdabhAI taraphathI ghaNuM upayogI mAhItI tathA jayazrInA aprApya pustako maLyA che. te mATe huM temane AbhArI chuM. vaDodarA nivAsI bhAIzrI haMsarAjabhAI saubhAgyacaMda koThArIe pote saMbhALI rAkhelA patro ane udhane ApIne pustakane suMdara banAvavA mane taka ApI che. mArA vidvAna mitra bhAIbI phattehacaMda belANIe pUjyazrInA jIvana viSe mananIya vicAra ApavA sAthe samAjanI vaNasatI jatI paristhiti para pitAnA vicAre For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 rajU karyA che. te ApaNane vicAra karatA karI mUke tevA che. A pustaka prakAzanamAM mAMDala jaina saMghanA AgevAna zrIyuta vRjalAlabhAI jesIMgabhAI verA ane khAsa karIne mArA vidvAna mitra zrI ratilAla maphAbhAIe mane preraNA ane sahAya meLavI ApI na heta to A pustaka samAjanI sevAmAM huM mApI zakata nahi. A badhA mahAnubhAvone huM AbhArI chuM. zrI udaya prInTarI sonagaDhanA zrI pravINabhAI zeThe A pustakanA chApakAma mATe je kALajIthI samayasara kArya karI ApyuM che. temane AbhAra mAnavAmAM Ave che. 5 zrI nyAyavijayajInI jIvana prabhAnA tejakiraNe jaina samAjane cetanA ane navI daSTi Ape eja abhyarthanA. mahuvAkara 2032 azoDha, pUrNimA ||IIIii, For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muni saMtabAlajInI smaraNuMjali saddagata 5 nyAyavijayajI mahArAja zrI mULa mAMDala (tA. viramagAma) nA vatanI hatA. mane jyAM lagI mAMDalane anubhava che tyAM lagI mAMDalanA jenomAM samayane oLakhAvAnI sahaja kaLA che. A sahaja kaLAne lAbha bacapaNathI 5. nyAyavijayajI mahArAjamIne maLyo ane jena dIkSAno bhavya manoratha amalI banavAmAM tevA ja samayanA saddagurune e mahAmunine suga sAMpaDI rahyo, AthI temane e jamAnAmAM vidyAdhAma kAzImAM adhyApana karavAnuM zakya banyuM. ethI ja paM. sukhalAlajI, paM. becaradAsajI vagere TocanA vidvAna ane vakatAo jaina samAjane sapaDI zakayA. sadgata muni vidyAvijayajI mahArAjazrI paNa emanA ja gurubaMdhu hatA. Ama teo saMskRtavidyA ane nyAyanA vipagamAM ThIka ThIka AgaLa vadhI zakyA gujarAtanA prAcIna pATanagara pATaNamAM be vakhata sthira banI rahevAnuM banavAthI teonA jIvana vyavahAramAM jUnAM navAM bane paribaLone sumeLa jAmI gayo. e jamAnAmAM mUrtipUjA sAthenA vadhI gayelA ADaMbaro sAme emaNe agamacetI sAvadhAnInA pUranI mane ghaf dharma vinA? e mATe sAdhAraNa phaMDanI jarUrIyAta viSe sArI peThe dhyAna kheMcI e samayathI ja jainadharmaonI sAcI AvazyaktA dhArmika rakamanI kyAM che? te niHspRha ane nIDara bhAve darzAvI dIdhuM. For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo jema arachA vidvAna ane vakatA hatA, tema dharmakrAntinA vicArone jhIlanAra samAja sudhAraka uparAMta sArA lekhaka paNa hatA ja. chelle chelle mane temano maDilamAM teo sthiravAsa hatA tyAre darzana cuMga sAMpaDyo hato. mAMDale temanA vicAre ThIka ThIka jhIlIne pacAvyA che. te lekhaka tarIkenA bhAIzrI ratilAla maphAbhAI zAhanA lakhANa khAtrI ApI jAya che. bhAIzrI ratilAlabhAIe ja emane smRtigraMtha chapAya che, temAM kAMIka paNa lakhavAnI yAdI AAvI tethI ja A TacUkaDo smaraNalekha rajU karIne emane vaMdana sAthe aMjali dharI saMtoSa pAmu chuM. saMtabAla vizvavAtsalya-prAyegika saMgha mahAvIra nagaracIcaNa (thANA) For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAvI saMta sAce ja, teo meTAM saMta hatA. pitAnA AtmAne nirmaLa kare ane jagatanA badhA jInuM aMtarathI bhaluM cAhe, ane e rIte ja potAnA vicAra, vANuM ane vartanane goThave e sata. nAmanAnI kAmanAthI sAva alipta rahe, mAyA ane mane dezavaTo Ape, satya, prema ane karuNAnI sadA lahANu karatA rahe, Agraha-durAgrahane pAse AvavA na de ane sadAya aparigraha, anAsakti ane asaMgano AnaMda anubhavyA kare, e saMtanI meTAI. AvA ja eka sAcA ane moTA saMta ApaNAthI sadAne mAre vidAya thayA. sAcA saMtonI achatanA yugamAM ApaNe vadhu raMka banyA. nyAyavizArada, nyAyatIrtha munirAjazrI nyAyavijayajI mahArAjanuM gata mahA vadI 5 tA. 26-2-70 guruvAranA roja savAranA 10-20 vAgatAM, mAMDalamAM 81 varSanI uMmare svargagamana thayuM. teo te nirmaLa sAdhujIvana jIvIne kRtArtha thaI gayA. paNa sAcI sAdhutAnA zodhake ane upAsakene meTI khoTa paDI. sarva jIva karuM zAsanarasI" e udAtta dharmabhAvanAnA teo sAcA upAsaka hatA. emaNe zAsana prabhAvanAnI A bhAvanAnI jANe paraba ja besArI hatI. je keAI sahRdaya mAnavI emanI pAse jAya tene e amRtanuM pAna karavAne lahAve maLata. For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna tIrthakare pravartAvela "mittime sarabhUesa veraMmaruM na keNaI'nA dharmasaMdezane teo potAnA jIvanamAM taNAvANAnI jema vaNI laIne eka rasa banAvI dIdhuM hatuM. emane mana na kaI pitAnuM hatuM; na kaI parAyuM. na koInI sAthe rAga, na koInI sAthe dveSa, potAno virodha karanArane mATe paNa koI kaDavAzanI lAgaNI na sevAI jAya ene mATe teo hameza jAgrata rahetA. vitarAga mArganA teo sAcA yAtrika hatA. ga7, mata ke phirakAnA ke UMca-nIcapaNanA koI bheda emane sparzI zakatA nahIM. mAna mAtrane mATe emanAmAM vAtsalya ubharAtuM hatuM. ahiMsAnI vizva maitrInI bhAvanAnA teo sAyA bAzaka ane upAsaka hatA. guNagrAhaka ane satyacAhaka emanI daSTi hatI. anekAntavAdanI bhAvanAne emaNe jIvanamAM sAkAra karI hatI. bALaka jevI saraLatA emanA samagra vyavahAramAM dekhAI AvatI. ane zramaNa jIvananA sAra rUpa samabhAva to amanA romeromamAM dhabakate hato. zarIre zAtA heya ke azAtA. koI rastuti kare ke niMdA kare, kaI bhakti kare che kaSTa kApe, enAthI kulAI ke vilAI na javAya enI teo haMmezAM ciMtA rAkhatA, ane A badhAno anAdikALathI cAlyA AvatA saMsAranA paudagalika ke bAhya bhAve che, ane AtmabhAva te e badhAthI para che. alipta che, sadA sat-cita-AnaMdamaya che. ema samajIne pitAnA hRdayamaMdiramAM samatA-samabhAvanA pradIpane sadA prakAzamAna rAkhavA prayatnazIla rahetI. kaSAyo ane kaleza cittane vikSipta ane malina na karI jAya ane aMtaranA samabhAvamAM jarA paNa uNapa na AvI jAya eja emanI sAdhanAnuM dhyeya hatuM. e dIya emaNe keTaluM siddha karyuM hatuM enI emanuM jIvana ane kavana sAkSI pUre che. samabhAvI AtmA mokSanI samIpa ja hoya che, ane muktine AnaMdano kaMIka ne kaMIka AsvAda ene maLato ja For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 rahe che. munizrI nyAyavijayajIne AtmA Avo urdhvagAmI hatA. ane A badhuM emane sulabha banyuM hatuM te e kAraNe ke emaNe pAragAmI vidhatA ane jIvanaspaza sAdhutAne (samyagU-jJAna ane cAritrane) pAvI jANu hatI; ane emAMthI pragaTa thayela jIvana rasAyathI potAnA cittane amRtamaya banAvI dIdhuM hatuM. na rAganA bhaya, na ghaDapaNane bhaya, na maraNane bhaya? jyAre juo tyAre nijAnaMdamAM masta ! zarIranI vedanAnI vacce paNa svastha rahevAnI siddhi emaNe meLavI hatI. ati dohyalI mastaphakIrInI jANe emane bakSisa maLI hatI. svargastha zAstravizArada jenAcArya zrI vijayadharmasUrijI (te vakhate munirAja dharmavijayajI) zrAvaka saMghanA utkarSanA himAthatI ane sudhAraka vicArasaraNInA samarthaka sAdhu hatA. vaLI teo pitAnI dIrdhadaSTithI e paNa joI zakyA hatA ke jene vidyAnA adhyayana ane vikAsa mATe kevaLa sAdhu-samudAya upara ja AdhAra rAkhavo paDe e barAbara nathI. ane vidyA vikAsanA A yugamAM te AvI ekAMgI sthiti cAlI zake ema paNa nathI. tethI jarUra paDatAM tarata ja game tyAM pahoMcI zake ane jainadharma darzana-saMskRtinuM pratinidhi karI zake evA jaina gRhastha vidvAne taiyAra karavAnI emanI jhaMkhanA hatI. ane e jhaMkhanAne pUrI karavAne teo satata vicAra ane zakanya prayatna karatA hatA. teo ekavAra mAMDala gayA hatA. tyAM emane pitAnA mA vicArane amalI banAvavAnI aMtaH preraNA thaI; mAMDalanuM vAtAvaraNa paNa kaMIka navA vicArane jhIlI zake evuM anukULa lAgyuM. emaNe A kAryanI zubha zarUAta rUpe mAMDalamAM zrI yazovijaya jaina pAThazALAnI sthApanA karI, bhAvI pegathI prerAIne narasiMha cAlu For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zALA cheDIne mA pAThazALAmAM joDAI gayA. ane khaMtapUrvaka janadharmane abhyAsa karavA lAgyA. hoziyArI to hatI ja, emAM bhUkhyAne bhAvatuM bhojana maLyA jevo yoga banI gayo. narasiMhane pahelA naMbaranA vidyArthInI nAmanA maLI, ucca koTinA vidvAnepaMDite taiyAra karavA hoya te kAzI jevA vidyAdhAmamAM ja A pAThazALAne laI javI joIe. bIje ja varSe pAThazALAne kAzI laI gayA. narasiMha paNa kAzI pahoMcI gayA. gurune A motI pANadAra lAgyuM. barAbara bhaNe te vidvAna thAya ane zAsananI zobhA paNa vadhe. guruziSya vacce dharma snehanA tANAvANA gUMthAvA lAgyA. sagapaNanA baMdhanathI kazI phikara karyA vagara 1962 mAM pharI kAzI pahecI gayA. 1963mAM mahArAja zrIe pAMca tejasvI navayuvakene dIkSA ApI. emAM narasiMhano paNa samAveza thato hato. nAma muni nyAyavijaya. 1964 mAM kAzI AvIne cAra varSa sudhI ekAgratApUrvaka saMskRta bhASA, nyAyazAstra ane jaina zAstranuM adhyApana karyuM. 20-21 varSanI ucharatI vaye mAtA sarasvatI emanA upara pUrNa prasanna thayAM. temaNe nyAyatIrthanI parIkSA mApI emanA darzanika jJAnathI mAkarSAI vidvAnoe emane nyAyavizAradanI padavI ApI. nyAyazAstra, dharmazAstro ane bIjI vidyAonuM emaNe adhyathana karyuM e te kharuM, paNa emanI sarjaka tarIkenI pratibhA prakAzI uThI saMskRta bhASAnA eka kavi tarIke, jevI emanI prakRti madhura ane hetALa evI ja emanI kavitA rasajharatI ane hRdaya sparza, vAtavAtamAM emanA mukhamAMthI ane emanI kalamamAMthI vividha cha mAM, kavitAne amRtarasa relAvA lAgate, kadAca ema ja kahI zakAya ke gadya sarjaka je jhaDapathI pitAnuM kRtinuM sarjana For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI zake, evI ja jhaDapathI A munivaranI padya kRtio vahevA lAgatI. kavitAnA jANe sAgara ja. khumArI ane bephIkarI emane jIvanarasa hate; eTale vyavahArupaNAno abhAva emane kyAreya khaTako nahi; ulaTuM ethI to le upara vadhAre prabhAva paDato. uparAMta krAMtipriya ane pragati vAMchuM emanI prakRti hatI. eTale vyakti, samAja ke dezanA vikAsane rUMdhe evuM baMdhiyArapaNuM emane muddala rucatuM nahIM. AthI emanAmAM sAmAjIka, rASTrIya ane mAnavatAlakSI dRSTine vikAsa thaye hato. ane strI-puruSanA samAna vikAsamAM ja samAja ane dezane vikAsa rahe che. evI emanI dRDha mAnyatA hatI emanAM vyAkhyAnamAM ane emaNe saMskRta, gujarAtI, prAkRta, hiMdI ane aMgrejI bhASAmAM gala temaja padyamAM, rasela nAnAM-moTAM saMkhyAbaMdha pustakema sadAya AtmakalyANa, lokakalyANa. samAjautkarSa, rASTrasevA ane mAnavatAno madhura ane pAvana sAda ja raNakaLyA karato hoya che. pitAnA AnaMdanI khAtara racAyelI dhamAkRtio mAnavasamAjanI bahumUlI saMpatti tarIke ciraMjIvI banI gaI. zAstramAMthI saMkucitatA ane niMdA-kuthalInA kAMkarA bhegA karavAne badale vizvamaitrI, udAratA ane mAnatAne motI ja teo sadA vINatA ane janasamUhamAM vahecatA rahyA che. dezavidezanA judA judA dharmonA zAnuM dhayana-avalokana paNa emaNe sAragrAhI dRSTithI ja karyuM che. saMvata 1977mAM teoe guruthI juduM mAruM karyuM. 1978mAM gurudevano svargavAsa thaye. teo kIti ane ziSyanA mohathI mukta banIne alagArI eliyAnI jema Thera Thera sAcA dharmane ane mAnavatAne upadeza ApatA rahyA. chelalA 25 varSathI pATaNa ane For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMDalamAM ja vitAvyAM. delA dasa varSamAM zarIra jarjarIta banatAM samatA, zAMti ane svasthApavarka brahavAsa rUpe mAMDalamAM ja rahyA. mAMDala saMghe paNa emanI chevaTa sudhI dila daIne bhakti karI ane samaya pAkyo eTale teo hasate mukhe vadhu ugrasthAne pahoMcI gayA. e pavitra AtmAne ApaNuM zatazata vaMdana hA! emanA guNe mApaNAmAM ane samAjamAM vistare evI ApaNI prArthanA he! agralekha "jaina" 7-3-1970 jAo, jagatane paDakAra karIne kaheze ke caritra e cittane viSaya che. vezane nahIM. For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atarayAtrA madrAsanA dhama mUrta svAmI RSabhadAsajIe 10 varSa pahelAM pU. munizrIne lakhelA patra mananIya ane jaina darzanane jagata samakSa mUkavAnuM mahAmUluM sUcana vicAraNIya banI raheze. madrAsa tA. 29-6-66 pUjya munizrI nyAyavijayajI mahArAja, amArI jana vijJAna sosAyaTI jenI eka ophisa beMgaloramAM che ane lagabhaga 34 varSathI jaina darzananA pracAra kAryamAM yathAzakti prayatna karatI AvI che, ane khAsa karIne samudra pAranA pradezamAM aMgrejI bhASAmAM prakAzita thayelA pustakenuM khUba AdAnapradAna karyuM che ane hajAra rUpiyAnA pustaka ahIMthI laIne dareka yunivarsiTImAM mokalyA che ane amArI "Outlines of Jain Philosophy" je thoDAM varSa pave prakAzita karavAmAM AvI hatI tenI khUba sArI mAMgaNI videzathI AvI rahI che ane ghaNu varSa pUrve A copaDI joI jApAna-amerikAthI sosAyaTIne sAdhAraNa bheTa rakamo paNa maLI hatI ane have tenuM pharI prakAzana karavA vicAra che. AnI sAthe Apane "jaina darzana ane anuvAda paNa bahAra paDI jAya te amArI sesAyaTI taraphathI thoDI kepIe kharIdI videzamAM sAthe mokalazuM. For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 A kALamAM vijJAna divase divase vikasita thatu jAya che. ane nikaTanA bhaviSyamAM eka AtmA darzananu rUpa dhAraNa karaze. jema jema vijJAna padAsa zeAdhanamAM UDu utare che tema tema jaina darzananI satyatA padArtha vijJAnanA kSetramAM pramANika TharatI jAya che. hyu-paramANuMnuM jema jema vadhAre vizleSaNu thayu ane IlekaTrona, proTIna ane pAnITrAnanI paramANunA aMtargata thatI prakriyA vijJAnanA anubhavamAM AvI tyAre elImenTa eTale mULabhUta padArthonI mAnyatA vijJAnane bhUlabharelI lAgI te have vijJAna mAne che ke tAMbu, seAnuM, pArA, reDiyama, peTrAliyama, yureniyama glAdi eka ja jAtanA khANanA ramakaDAM che ane echAvattA paramANuothI e judAM judAM rUpe nirmANa thAya che tyAre jainadarzana prAraMbhathI ja bhArapUrvaka e vastunuM pratipAdana karatuM AvyuM che ke badhI vaNuAnAM paramANuo eka ja prakAranA che ane ane sakhyAnI vadhaghaTane lIdhe ja bhinna bhinna vAmAM vibhAjIta thAya che. ane padA nirmANu paNa e prakriyA para ja AvataSThita che. vijJAnanI sAthe AA siddhAMta upara jaina darzana maTala hatuM. tyAre vijJAnavAdIA peAtAnA mULabhUta padArthAna trikALabAhyuM mAnI jainadharmanI mAnyatAne hAsyarUpe jotuM hatuM. paNa bhA2e AInsTAInanI mAnyatAeA pachI vijJAnamAM vicitra vismayakArI anveSaNu thayu. ane jainadananI mAnyatA ja sAcI puravAra thaI. tevI ja rIte paramANunI citravicitra svabhAvanI aMtamAM te sUkSma parimita AkAza pradezAmAM anaMtAnaMta paramANue ane ska Mdhenu aMta`riNAma thAya che. ane 1 tAlA pArAmAM 100 tAlA sAnAnA samAveza thAya che. ane tenu vajana yA sthAna vadhatuM nathI, te mAnyatA paNa vijJAna svIkAratuM nahatuM; te thADA varSothI te mAnyatA sUvijJAnavettAe svIkAravA lAgyA che. ema tA-vijJAna mAnatuM hatu` ke 100 Tana leADhAnA salepATane For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 je ghana karavAmAM Ave te caNAnI sAIjhamAM mUkI zakAya che paNa vajana to tenuM te ja rahevAnuM. amerikAmAM eka nyu meTalanA nAmathI 3 kayubika Ica (3 ghana iMca) sAIjhano TukaDo 17600 TananA vajanavALe che. ane sAIjha eTalI nAnI che. paNa nAnI sAIjhamAM vastune samAveza thayo ane vajana na vadhyuM. jaina darzananI A AzcaryakAraka kalpanAmAM vijJAna bahu zaMkAjanaka hatuM, te zIkA paNa have nivRtta thavA lAgI che. eTale ramAvA yugamAM jaina darzanane padArthavijJAna athavA dravyAnuyegano viSaya vizvanA tana satya sAkSAtkAra karAvavAmAM bahu upayogI thaI zake ane je bhAratIya darzananI kapoLakalpita padArtha vijJAnanI mAnyatA che. vijJAnanA dhyAnamAM majAkarUpe jaNAya che, temAM ghaNo sudhAro thaI zake ane paraleka ane punarjanmanI mAnyatAone sacoTa sthAna maLe. mATe tatvajJAnanA pracAra mATe ApanA jevA sujJa ciMtane potAnA anubhavasiddha vicAga bahAra pADavA bahu lAbhakArI lAge che. bhUgoLakhagoLanI mAnyatAo Aje kevaLa bhrAntirUpa manAya che paNa bhUgoLa-khaLa vizvataMtranI vyavasthAmAM vizeSa Avazyaka vastuo jaNAtI nathIjIvanane vikAsa vizvataMtranI vyavasthA upara nirbhara che, eTale vizvataMtramAM padArtha vijJAnanI prakriyA ane bheda saMghAtathI thatuM padArtha nirmANa ane tenI vyavasthA te maulika viSaya gaNAya. bhUgoLa-khagoLanI khaTapaTa maprayojanabhUta che eTale AjanA anusaMdhAnanI bahu kiMmata vadhI rahI che ane caMkanI vAta kare che temAM jIvananI sArthakatA kaMI jaNAtI nathI. jIvananI samasyA te vizvataMganA vyavasthita niyamo ane padArtha-vijJAnanI prakriyA para AdhAra rAkhe che ane vastu para AjanA yuganuM UMDuM anusaMdhAna For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bauddhonuM bodhivRkSa gayAmAM hatuM ke saranAthamAM hatuM, gaMgAkinArA para hatuM ke gaMDakInA kinArA para hatuM, AvI phijula aitihAsika gaSaNAomAM darzananA AdarzonuM mApa kADhe che te mane gamatuM nathI. huM te mArA ghaNAM ItihAsavettA mitrone maLuM chuM ane nAnI nAnI bAbatamAM moTA moTA nibaMdha lakhAyela dekhuM chuM chuM tyAre mane te ema lAge che ke mRta kalevara upara je posTamerTama karavAmAM Ave che tevI rItano temane prayAsa che evA zabda te huM ghaNIvAra hAsyamAM ItihAsanA nibaMdhakArane kahetA rahuM chuM. A khaTapaTa karatAM AtmAnI, punarjanma, karmanA vipAkanI, gati-agatinA bhramaNanI vicAraNA upara UDuM anaveSaNa thAya to janatAne lAbhakArI che. eTale Apa jevA tatva, ciMtakone ane sAdhakone vinaMtI che ke jenadarzananA jIvanane vikAsa karatI tatva gaveSaNArNa mAnyatAene jagatanI sAme rajU karavA prayAsa karavA ApanA jainadarzananuM aMgrejI prakAzana bhUthikA mATe bahu upayogI lAge che. suMdara zailImAM paryApta bhASAmAM aMgrejI anuvAda thAya tevuM IcchuM chuM. lekhanamAM avinayAdi deSa sevAyo hoya te kSamA karazo. li. sevaka rASabhadAsajInA vaMdana For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phulacaMda haricaMda dozI-mahuvAkara vIratatvaprakAzaka maMDaLa-AgrA paMjAba jainagurukuLa pATaNa jenamaMDaLa chAtrAlaya amadAvAda cI. na. vidyAvihAra, yazavijayajI jana gurukuLa pAlitANA 20 varSa, jenabAlAzramamAM gRhapati ane niyAmaka tarIke 45 varSa kArya karyuM. pUrva AphrikA mombAsA jainamaMdira nI pratiSThA prasaMge tyAMnA zaheromAM jainadharmanA vyAkhavAne ApyA (1963). 60 jeTalA pustake AlekhyAM temAM pU. AcAryo munivaronA 15 jeTalA cAritra ane bIjA zatruMjaya tIrtha darzana-maMdironuM nagara-pATaNa jaina tIrthadarzana, be DelI tIthadarzana, kadamagiri tIrthadarzana, bhArata jena tIrtha darzana, kaTipAvara mATInA camatkAra tathA mahAvIra vANI (gujarAtI) yazovijayajI gurukuLa rajata mahatsava, suvarNa mahotsava, maraNikA, bhakta kavi zivajIbhAI maNImaetsava smaraNikA vagere mukhya che. nibaMdhAmAM puraskAra maLyA che. 79 varSanI uMmare mahAvIra vizvavihArane mATenuM svapna sAkAra karavAnI bhAvanA rAkhe che. For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmamAnandaghanasya cAsmin kavitvamasmiMzca mahAkavInAm / kSAnaprakAzazca . yazoguruNAM guNatrayI nyAyamunau samAsIt // prAkaTyameSAM munirAjarupe namAmi taM nyAyamuni prabhAte / --phatehacanda belANI munirAja zrI nyAyavijayajI mahArAjamAM AnaMdaghanajIne arthama, mahAkavi kALIdAsa jevuM kavitva ane upAdhyAyajI yazovijayajI jevuM jJAna e traNe guNe eka sarakhA hatA. jANe e traNe mahApurUSoe bhegA maLIne A yugamAM muni nyAyavijayajInA rUpamAM avatAra lIdho hato. evA nyAyavijayajI mahArAjane sadA prabhAte praNAma karuM chuM, For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muni nyAyavijayajInI Adarza sAdhutA $ "muni jevA hoya to mAMDaLa jaIne joI rahyuM ka Ave. sAdhutAne Adaza ke hoya enuM ja ja tamane tyAM bhAna thaze. mAre mana te emanuM dazana-vaMdana mahAyAtrA che." muni punyavijayajI (sAdhuonI sabhAmAM ApelA bhASaNamAMthI) GEFFFEREE ITSELFFFFFFFF For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtma yegI muni nyAyavijayajI bacapaNamAM kulacaMdabhAI mArA gurU hatA. jAtamahenata karavAnI preraNA ane rASTrIya saMskAra ane emanAthI maLyA che. tyArathI Aja sudhI mArA upara emanI kRpA rahetI AvI che. emane Adeza che ke emanA pustakamAM muni nyAyavijayajI mahArAja viSe mAre kaMIka lakhavuM. eTale muni nyAyavijayajI viSe mArA anubhavanA thaDAka zabda lakhI rahyo chuM. jJAtI hi dhruvaM mRtyuH janma sAthe mRtyu lAgeluM ja che. ema samajavA chatAM paNa AtmIya vyaktio saMsAramAMthI vidAya le che tyAre manamAM AghAta lAge che. ane emane abhAva satata khaTakyA kare che. mArA mATe evI be ghaTanA uparA upara banI. pahelA muni nyAyavijayajI mahArAja gayA. e pachI takhtama muni punyavijayajI aDadhe rastethI gayA. e baMne mAre mATe khAtmIya purUSo ane sAcA arthamAM zuddha jJAnagI AtmalakSI sAdhupurUSo hatA emanA javAthI satata lAgyA kare che ke udAra zAstracarcAnuM kSetra verAna thaI gayuM. ghaNuM karIne saMvata 1983nuM varSa cAlatuM hatuM. huM siddhahema vyAkaraNa-laghuvati bhaNato hato. zarUmAM bhImAna velasiMha paMDita bhaNAvatA hatA. e vacamAMthI chUTA thayA. navA paMDitanI zodha cAlatI hatI, paNa jaina vyAkaraNa bhaNavI zake evA paMDita sahelAIthI maLI mArA mATe cha natamAM For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 31 zakatA na hatA. evAmAM vaizAkhe vAdaLI varase ema muni nyAyavijayajI mahArAja mAruM karavA AvyA. emanI khyAti te sAMbhaLI hatI. paNa darzana paricaya thayA nahotA. emanI pAse bhaNavAnuM zarU thayuM. sAmAnya rIte bhaNAvavAnuM emane ochuM game. e rahyA svataMtra vicAraka, lekhaka, kavi, vaktA. emane rojanuM ekadhAruM viSTaveSaNa temAM paNa vyAkaraNanIrasa ane mAthAkuTiyuM. emane AvuM zI rIte game? te paNa sAme joIne emaNe bhaNAvavAnuM mAthe lIdhuM. AkhyAta prakaraNa cAlatuM 'tuM. akhAta prakaraNa moTuM vagaDA jevuM gaNAya dhAtu (kriyApada) nA rUpa taiyAra karavA mATe AkhA vyAkaraNamAMthI sUtro zodhavA paDe. parUM vyAkaraNa kaMThastha yAda hoya te ja e bane. paNa jayAM huM sUtro zodhI ke yAda karI na zakuM tyAM mahArAjajI sUtre batAvI Ape. varSo pahelAM e pote vyAkaraNa bhaNyA haze. paNa jANe tAja ja bhaNIne AvyA hoya evuM hIrAnI camaka jevuM sadA kurAyamAna emanuM jJAna joIne mane Azcarya thatuM hatuM. bhaNAvavAnI zailI paNa ghaNuM ja rasadAyaka hatI. paNa TheTha nizALIye te naDe ja, eTale emane bhaNuMvavAmAM kaMTALo na bhALe. kaI vakhate moDo paDuM to koI chokarAnI mAraphata mane belAvI maMgAve. A rIte mAruM vyAkaraNa emanI pAse pUruM thayuM. e vakhatane amAro sabaMdha AtmIya banIne emanA aMtakALa-maMDaLa sudhI cAlato rahyo. kumAra saMbhava'mAM kavi kAlIdAse kahyuM che. "saMkaH satAM saTHpavana 3 saMvardhateDaDyuM natti pravAgha" saMtapuruSanI For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 mitratA sAta DagalAmAM thaI jAya che ane nadInA pravAhanI mAphaka vadhatI rahe che. kavitva emanAmAM svabhAvika hatuM. He was a born poet. jANe janmanA ja kavi. temaNe saMskRtanA badhA pustake kAvyamAM ja lakhyA che. te saMkhyA lagabhaga trIsanI thavA jAya che. temanuM kavitva paNa atyaMta saraLa ane prAsAdika che. zabdo emane zodhavA paDatA nahatA. jharaNAmAMthI pANInA pravAhanI mAphaka zabda AvatA jatA. darzanazAstramAM emanuM pAMDitya agAdha hatuM. darzanazAstra saMskRta bhASAnuM mukhya sAhitya gaNAya. dhAtavyArAvya che nahItanyAcAro vADha: vyAkaraNa kAvya keza badhuM bhaNe paNa jyAM sudhI nyAyazAstra-darzanazAstra na bhaNe tyAMsudhI te nizALI ja gaNAya tenI gaNatrI paMDitamAM na thAya. vyAkaraNa, kAvya, keza e bhASAnA aMge che. saMskRta bhASAnuM sAhitya darzanazAstra che. temAM mANasanuM ciMtana, vicAra, ane siddhinI pratibhA pragaTa thAya che. A darzanazAstra upara temaNe 22 varSanI uMmare darzanazAstrano cAca kumArika grantha kAvyamAM ra. e graMthe emane "nyAyavizArada'nI padavI apAvI. 25me varSe adhyAtmazAstrane amara graMtha adhyAtma tatkAla paNa kAvyamAM lakhe. e graMtha joIne te vakhatanA sAhityanA mahArathI mahAvIra prasAda dvivedIe lakhyuM ke "graMthama graMthakArano pheTa jotAM te atiyuvAna che. paNa graMthamAM adhyAtmanuM prauDhapaNuM che. aTilI yuvAna vayamAM adhyAtmanuM ATaluM badhuM proDhapaNuM joIne Azcarya thAya che." --14 a naka che. For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja graMtha pAchaLathI prAkRta bhASAmAM paNa mAttattA paNa kAvyamAM lakhe. bIjA paNa trIseka graMthe kAvyamAM lakhyA. uMjananA paMDitoe emanA graMtho joIne kahyuM hatuM ke micchaS: viAku vATIvAra: ? A muni azvaghoSa che ke kAlIdAsa che? vAstavamAM emanA graMthamAM azva Sa ane kALIdAsa banenI pratibhA eka sAthe jovA maLe che. meTA nAmathI aMjAI na jaIe ane junuM eTaluM sonuM mAnavA lalacAIe nahIM to kahevuM joIe ke za karAcAryanA vive #ma igraMtha karatAM paNa nyAyavijayajInA graMthamAM adhyAtmanI anubhUti ane kAvyanI pratibhA vizeSa caDIyAtI che. emanA keTalAka graMthe bhAratIya sAhityamAM amara graMtha gaNAze. A to thaI emanA zAna viSenI vAta; paNa jJAna ane jIvana e be vastu judI che. jJAna jIvananI zobhA, jIvanane AnaMda che. jIvana judI vastu che jemAM mANasanI pravRttio sAthe AtmAnA guNadoSa ane mananA bhAva prakaTa thAya che. to, jIvana nI raheNI-karaNamAM e sAva sAdA hatA. ekadama nirIha-vastu maLe te ThIka, na maLe te ThIka, niSkicana-kAI jAtane parigraha nahIM. bALasulabha nirmaLa hRdaya, sAmAnA doSa jatA karavAnI mahAnubhAvatA, saraLa prakRti, niMdA-stutivA para, nirabhimAnavRtti, apamAnane paNa udAratApUrvaka gaLI jaIne sAmAnuM kalyANa Icche virodhIne kazA DaMkha vagara Adara ApatA meM joyA che. dezIo tarapha upekSA bhAva, A badhA emanA Atmika guNo hatA. bALavayamAM ja emane dIkSA ApelI. sagapaNa thaI gayuM hatuM. ene paNa vicAra karyA vagara dIkSA ApI. te vakhate AkhA mAMDala gAmane virodha thayo hato. chatAM dIkSA ApI. nAnA bALakane For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 dIkSA ApavAmAM sAdhue dIkarAnA lagnano lahAvo lIdhA jevo u9lAsa mANe che. e uMmaramAM zI khabara paDe ke dIkSA zuM kahevAtI haze. saMsArano ke jIvanane kazo anubhava nahote. mAvI bedha avasthAmAM apAyelI dIkSA darekane AkarI paDe. chatAM niSThApUrvaka ane saccAIthI bha0mahAvIrane jIvana samarpaNa karIne cAritra pALatA rahyA, dhImedhIme jagatane prakAza maLe. vizvasAhitya vAMcyuM. dezabhramaNane lIdhe jagatanuM citra sAme AvyuM. Agama vAMrayA. bIjA zAstro vAMcyA ane buddhino vikAsa thato gayo tema tema vicAramAM krAMti AvatI gaI, mAsanuM jIvana samajavA mATe tenI AsapAsanI paristhiti samajIe te ja tenuM kharuM vyaktitva samajI zakAya. gIdhI mahAtmA kahevAmAM te hidustAnanI te vakhatanI garIba, parAdhIna avasthAmAM jagyA mATe mahAtmA kahevAyA. paNa koI svataMtra saMpanna dezamAM janmyA hatA te temanI takalI ane satyAgrahanI vAta keIe sAMbhaLI paNa na hota. ema muni nyAyavijayajInuM bhuvana samajavA mATe temanI AsapAsanuM sAmAjika vAtAvaraNa ane samAjanI paristhiti samajIe te ja temanuM vyaktitva samajI zakAya. te, temanI AsapAsanuM sAmAjika vAtAvaraNa sAva jUnavANI rUDhicusta, saMkucita, ane pAkelA haraniMgala gumaDA jevuM hatuM. junavANa ajJAna vAtAvaraNamAM bAhya kriyAkAMDa ja dharma manAya che. bhAva ke samaja emAM hotI nathI. mahAvIrane dharma ke Atmadharma emAM maLe nahIM. kevaLa ajJAna kriyAkAMDanI jaDa pravRtti ja mahAvaranA dharmane nAme vyApaka hatI. emAM, A puruSa AgamajJAnI hatA. AgamamAM batAvelA dharma sAthe A priANa kriyAkAMDI pravRttine meLa ja nahIM. junavANI For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 vage AgamamAM batAvela dharma kadI sAMbhaLe nahe. kAraNa ke mahAvIranI sIdhI vANuM- game vAMcavAmAM junavANuM vartha pApa mAne che. rAmamo emanAthI vaMpAya ja nahIM. pachI mahAvIrane dharma zuM che ke AgAmAM zuM batAvyuM che enI emane zI rIte khabara paDe? ene lIdhe vicAra vagaranuM bAMdhaLuM kriyAkAMDI vartana ja mahAvIranA dharmane nAme, agAdharmane nAme, paMcagInA dharmane nAme aMdhAdhuMdha ka AlatuM hatuM. - sAdhu samelana vakhate paMcAMgI dharmanA Tane vA vAyo hato. paNa paMcagI zuM che e pAchI koIne khabara nahotI. paMcAMgI kyAre banI ke paMcAMgImAM zuM lakhyuM, enI ya khabara nahatI. ane chatAM paMcAgI pramANe jIvavAnuM raTaNa cAlatuM hatuM. tyAre muni punyavijayajIe mAkhA sAdhu samelanane paDakArIne lekha lakhIne celeMja karI ke "paMcAMgI pramANe jIvananA praznonI vAta kare che paNa paMcAMgInA eka paNa akSarane ApaNA jIvana sAthe meLa che kharo? paMcAMgI pramANe jIvanane sarakhAvIe te ApaNAmAM sAdhutAne aMza paNa nathI. chatAM paMcAMgInI vAta karavI e kevaLa dabha ja lekhAze." AvA daMbhI jIvana ane ajJAna kviAkAMDa viSe siddhasena dIvAkare potAnA "sanmatitarka' graMthamAM atigaMbhIra vANImAM hRdaya parza udAsInatAbharI AtmavyathA ThAlavatAM lakhyuM che kecrnnkrnnpphaannaa sa-samaya-parasamayamukkavAvArA / caraNakaraNassa sAraM NicchayasuddhaM na yANaMti // jaha jaha bahassuyoM saMmao ya sissagaNaparivuDo ya / aviNicchio ya samaye taha taha siddhaMta paDiNIo // (ajJAta kriyAkAMDane ja pradhAna dharma mAne che, pitAnA ke For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 paranA zAtre ne bhaNA vAMcavAnuM teve mUkayu' che-mutrAvarA, kriyAnA sArane kAMI samajatA nathI. nizcayazuddhi jANutA nathI. zastrAnta kakko AvaDe nahI chatAM zAstradAtA ane bahuzrutapaNAne DALa dekhAva kare che. ajJAnIe)mAM pUjAya che. bahuzilpe parivarIyeA ' nI mAphaka ziSyAnAM TALAM laIne phare che. mA sAdhue siddhAMtanA pratyenIka zAstrAne ane dharmanA droha kare che. ) . , siAsena dIvAkara jevA jJAnI-ceAgIne saMgha bahiSkAranI sA karI hatI. dharmAnuM sAmrAjya vyApe tyAre anIti nItine sajA kare che. ane sekreTisa jevAne jhera Ape che. tema ajJAnanuM sAmrAjya vyApe tyAre jJAnane sA thAya che ke tuM amArI vayamAM jJAnI thayA ja kema? tuM nAnI thayA eja tArA mATe aparAdha che. mATe tuM sajAne pAtra che. mATe tane ame amA| saMgha bahAra karIe chIe. jJAnIone samAjamAM jJAnanI kevI DibatA thAya che. ane ajJAnIone AtaMka ane matyAcAra keTale! krUra heAya che. enuM A udAharaNa che. AvI ja vyathA-vedanA upAdhyAyazrI yaze.vijayajIe paNa peAtAnA prathAmAM TekANe ThekANe ThAlavI che. siddhasena dIvAkare je AkarI vAta gabhIra vANImAM karI te ja vAta upAdhyAyajIe kriyADhaDIyAnA atyAcArathI akaLAIne ughADA zamphrImAM kahI ke-- mahAmUDhAH mahAvakrA mahAhItAzca dambhinaH kriyAkANDina ete syuH zabdapArAyaNaH sadA / (A kriyAka/DIe mahAmUDha, mAva, mahAhIna manovRttivALA ane mahAbhI che. zAstranA mate ke mane samajatA nathI. mAtra zAstranA zabdonuM samaja vagaranuM pArAyaNu karyAM kare che. ) A zabdomAM upAdhyAyajIe manane DeTalA badhA ukaLa! Ta For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 37 ThAlavyo che? e vakhatane ajJAnI samAM ja jJAnanA puMja jevA AvA megIne zI rIte sAMkhI zake? aMdhakAra ane prakAza bane eka sAthe rahI ja zI rIte zake? A sAdhusamAja emane virodhI rahyo hato ane yazovijayajIne raMjADato rahyo che. mAtra vinayavijayajI mahArAja emane oLakhI zakyA ane sAtha ApatA rahyA. upAdhyAyanA lakhelA graMthe kyAM kyAMthI maLI AvyA che ! emanA pustake eka sthaLe rAkhavA jeTalI sagavaDa paNa kaI saMghe emane ApI nathI. AvA virodha vacce rajhaLatA phakIranI mAphaka temane pitAnuM jIvana vItAvavuM paDayuM hatuM. AvI ja sthiti muni nyAyavijayajInA samayamAM hatI. upAdhyAya yazovijayajI mahArAjanI mAphaka ja. mu. nyAyavijayajIe mAgama ane paMcAMgInA nAme cAlatI manasvI kaDa kriyAkAMDI pravRtti sAme manane ukaLATa ThAlavyo ethI A sAdhu samudAya ane ene ukela junavANI zrAvaka varga che cheDAI paDyo. bALa dIkSAnI pravRtti paNa pUravege cAlatI hatI. nAnA nAnA bALAne, saMtADI, bhagADI samajAvI-bharamAvIne dIkSAo apAtI. e sAme mu. nyAyavijayajIne punya prakopa jAgI UThayo. bALadIkSAno kaDavo anubhava potAnA jIvanamAM ja thayelo eTale bALadIkSA virUddha vyAkhAne AvavA lAgyA. ane kahevA lAgyA ke bALadIkSA zAstravirUddha to che ja paNa tevI dIkSA bALakonA jIvana upara 4 tyAcAra rU5 che. e ja arasAmAM e vaDodarA AvyA. te vakhate bALadIkSAnA svarUpe ugrarUpa dhAraNa karyuM hatuM. tyAM emanA jAhera vyAkhyAne thayo. temanA vyAkhyAnamAM ophIsara varga paNa Avato. sTeTanA moTA adhikArIo paNa AvatA, temanA vyAkhyAne sAMbhaLIne vaDodarA rAjyanA nyAyamaMdiranA variSTha nyAyAdhIza zrI dhuraMdhara sAheba ane For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 mahArAjA sayAjIrAvanA sekreTarI goviMdabhAI emanA bhakto ba nI gayA. muni e emane kahyuM ke AvI zAstravirUddha ane mAnasavirUddha bALadIkSAo kAyadAthI baMdha thavI joIe. tame bAvI dIkSAone kAyadAthI baMdha kema nathI karatA? e vAta govidabhAIe ma. sayAjIrAvane karI. sayAjIrAva vicakSaNa rAjapurUSa hatA. prajAnA pratyAghAta upara emanuM dhyAna barAbara rahetuM. chANa gAma dIkSAnuM mathaka gaNAtuM. tenA paDaghA vaDodarAmAM paNa paDatA ja. ethI vaDodarAnuM vAtAvaraNa paNa DahoLAtuM. A badhuM sayAjIrAvanA dhyAnamAM te hatuM ja. uparAMta sayAjIrAva sudhAraka rAjavI hatA. emaNe nakakI karyuM ke bALadIkSA vaDodarA sTeTamAM kAyadAthI baMdha karI devI, paNa rAja prajAnA dharmonA pakSapAtI na gaNAya eTalA mATe emaNe bALasaMnyAsane paNa sAthe joDoA rIte "bALasaMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka" kAyadAno kharaDo taiyAra thavA lAge. Ane aMge ma. sayAjIrAve muni nyAyavijayajInI eka be mulAkAta paNa lIdhI ane dIkSA viSe jainazAstranA vidhAne pote paNa samajI lIdhA. AvA dhamadhamatA vAtAvaraNamAM akasmAta mAra khaMbhAtathI vaDodarA AvavAnuM thayuM. mane manamAM thayuM ke khaMbhAta sudhI bA chuM ane muni nyAyavijayajI vaDodarAmAM che te emane maLato jauM. mane joIne e khuzI thayA. khuzI eTalA mATe thayA ke zAstromAMthI dIkSAnA vidhAne zodhavA, te badhAne tAravIne alaga lakhavA, teno anuvAda karo, tenA upara vivecana lakhavuM A badhuM emane ekalA hAthe karavuM paDatuM hatuM. emAM sahAyaka thaIza ema mAnIne mane vaDodarAmAM roLyo. zAstromAM jyAM javAM dIkSAnA vidhAne hatA te badhA tAravyA ane tene saMgraharUpe be pustikAo taiyAra karI For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 - 15 - - - A tarapha ma. sayAjIrave dIkSA pratibaMdhaka kharaDAne kAyadAnuM rUpa ApI chejheTamAM kAyadA tarIke jAherAta karI. e jAherAta thatAMnI sAthe A sAdhu samudAya ane junavANI zrAvaka saMghemAM AkhA dezamAM vaDodarA sarakAra sAme ane ethIya vadhu muni nyAyavijayajI sAme roSa ane dveSane jvAlAmukhI phATI nIkaLe, saMkhyAbaMdha sAdhuo vaDodarAmAM bhegA thayA. ane nyAyavijayajI sAme phaLaphaLatA lAvArasanI jema aneka AkSepa karyA, ALa caDAvyA. kalaMke mUkyA, ane jhanUnamAM AvI je kAMI thaI zake te badhuM ja karyuM. virAdhIo taraphathI upAyamAM koI aNachAjatuM vartana na karI jAya enA mATe janI zerInA upAzrayanA vyavasthApane paNa khUba sAvadhAnI rAkhavI paDatI. kAraNa ke muni nyAyavijayajI junI zerInA upAzrayamAM hatA. dharmanuM jhanUna bahu bhUDa heAya che. e jhanUnamAM mANasa zuM karI nAkhe e kahevAya nahIM. ane jene dharmanI samaja nathI hatI temAM jhanUna ja vadhAre hoya che. A badhA virodhanI sAme muni nyAyavijayajI siMhanI mAphaka dhIratApUrvaka acaLa ane aDola svasthabhAve badhuM vAtAvaraNa joI rahyA hatA, je kalemenzoe kahyuM che ke Courageous men defying the tyrants are never wanting in history But it requires true heroism to defy the tyrany of public openion (atyAcArIono sAmano karavAnI himatavALA mANasonI itihAsamAM kheTa nathI. paNa janatAnA-samAjanA virodhanA atyAcAra sAme jhUjhavAmAM sAcI dhIratAnI jarUra paDe che.) muni nyAyavijayajInI sAme A ja virodha ane dveSa cAtaka ne atyAcAra thato hato. eka tarapha bhAge sAdhusamudAya For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane te doravAyelo AkhA dezane samasta junavANuM zrAvaka varga dhuM Apu mA thaIne kuMphADA mArI rahyo hate. e badhAnI sAme A * siMhapuruSa A badhe tamAzo joI rahyA hatA-svastha ane nirbhaya banIne, ATale badhe virodha hovA cha mu. nyAyavijayajInI vizeSatA e rahI che ke temaNe virodhIo tarapha Akroza karyo nathI, ke gALo dIdhI nathI. balake emane upakAra mAnyo che, emane AzIrvAda ApyA che, emanI kalyANa kAmanA karI che. jIvana saMdeza" kAvyamAM emaNe lakhyuM che ke jIvantu me zatrugaNAH sadaiva, yeSAM prasAdena vicakSaNo'hama, yadA yadA mAM bhajate pramAdastadA tadA te pratibodhayanti / ( mArA keI virodhao ke zatru hoya te te dIrdhAyu bane kAraNa ke emanI dayAthI huM mArA jIvanamAM, AcAra-vicAramAM sAvadhAna ane jAgrata rahI zakuM chuM ane jyAre jyAre mArAmAM pramAda Ave tyAre mane e loke pratibodha Ape che, sAvadhAna kare che, jagADe che.) A zabdomAM emanI mahAnubhAvatA, dhIratA ane AtmabaLa pragaTa thAya che. ane virodhIo tarapha eka glAni, udAsInatA, upekSA, ane virAga dekhAya che. sAtvika vRttinA AtmabaLI mANasane niMdA ane virodha Atma nirIkSaNane avasara Ave che. ne pitAnA guNadoSa jovAnI dRSTi Ape che. muni nyAyavijayajI sAme te dveSa hato ja paNa emanA pustake sAme paNa eTalo ja TheSa hatA. sAdhuo te emanA pustakene aspRzya ja gaNatA paNa emanuM pustaka keIne vAMcatA jue vAMcanArA tarapha paNa tiraskAra batAve ane pitAnuM cAlatuM For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene na vAMcavAnuM dabANa karatA. muni nyAvijayajInA jaina rzana" jevuM pustaka jainadharma ane jainatattvajJAnane samajAve evuM Aja sudhI bIjuM lakhAyuM nathI chatAM e pustakane vAMcavA-bhaNavA sAme sAdhu o taraphathI emanuM jyAM cAlyuM tyAM virodha thaye che. A virodhI vAtAvaraNamAM emane jIvana jIvavuM paDayuM che. AvA jaDa samAjanI vacce rahenArA bIjA vidvAnone paNa keTaluM vicAravuM paDatuM hatuM ene paNa eka dAkhalo ApuM. jethI samAjanA mAnasanuM citra ApaNane spaSTa thAya. eka vakhata muni punyavijayajI, ane huM AgamanAM viSaya upara carcA karatA hatA. amArI carcA upalakIyA te heya nahIM. kAraNa ke emanI sAthe AganA kAryamAM joDAyA pahelAM huM be vakhata Agama vAMcI gaI hatI. eka vakhata jJAna mATe ane bIjI vakhata ItihAsanI daSTie. uparAMta tulanAtmaka adhyayananI daSTie mAkhuM pAlI sAhitya paNa joI gayo hato. temAM jyAM jyAM jainadharma, mahAvIra, ninya, ke cAturmAsa ke jena AcArA viSe ullekho hatA te badhAnA utArA karI nAMdhe karI lIdhI hatI. mArI keTalIka nadhei. upara 5. sukhalAlajI jevAe "nigraMtha paraMparA' nAmanI be putikAo lakhI che. eTale amArI carcA zrAdhAnAM e divA beiNyiA jevI te na ja hoya, ane muni punyavijayajI mahArAja paNa nAjukamAM nAjuka bAbato upara paNa pirtAnI kAtmatAo spaSTa ane nirbhayatApUrvaka cikisapaNe DaoNkaTara oparezana kare e rIte bArIka chaNAvaTa karI zakatA hatA. ATheka varSa ame sAthe kAma karyuM. temAM pAra vagaranI carcAo thatI. emAM eka vakhata meM emane kahyuM "sAheba" A badhuM Athame uparanuM bApanuM ciMtana, manana ane cikitsAtmaka 'samAlocanAkanuM dehana pustakarUpe Ape prakAzamAM lAvavuM joIe. ' For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAbamAM emaNe mane nA pADI. tyAre meM kahyuM ke jo tamAruM A ciMtana prakAzamAM na Ave te A tamArA saMpAdana karelA Agame game teTalI UMcI koTinA heya te paNa te mAtra jaina sAdhuone ke zabda paMDitone pArAyaNa karavA paratA raheze. vidvAnone ke skalarone ke saMzodhakone bahu upayogI nahI thAya. elarane ke vicAra vidvAnone AganI vAcanA keTalI zuddha che ke azuddha che e gauNa vastu che. vAcanAnuM mahatva jaina paraMparAnA sAdhuone che. skolaro ke itihAsakArone ke saMzodhakene aMdaranI vastu ane tenA upara cikitsAparvakanI samAlocanA upayogI thAya che. je tamane samaya na hoya te ApaNuM mA badhI carcAo huM lakhate jauM. paNa tamArA ane mArA lakhANamAM phera raheze. kAraNa ke mANasanA lakhANamAM mANasanuM hRdaya utara che. vaLI tamArI bhASA bahu vinIta che. eTale e tamAre ja lakhavuM joIe. Ama je na bane te tamArA AkhA jIvananuM Agamo uparanuM ciMtana-manana vyartha ja che ane vizvane vidvAnava mahatvanI vastuthI vaMcita rahI jAze. mArI vAta sAMbhaLIne emane caherA udAsa thaI gaye, pahelAM te mane samajAyuM ja nahIM ke mArI vAtathI te eTalA badhA khinna kema thaI gayA. paNa pachI thoDI vAre atyaMta duHkhapUrvaka mane kahyuM ke "belANI ! tamArI vAta cheTI nathI e huM samajuM chuM. meM paNa enA upara maMthana karyuM che. paNa tame jANe che ke eka citharA jevI namAlI tithicarcA ke jene Agamadhama ke Atmadharma sAthe kazuM lAgatuM vaLagatuM nathI, eNe paNa samAjamAM ke dAvAnaLa pragaTAvyuM che? e tithicarcAne lIdhe bhagavAnanI AkhI zAsana vyavasthA aMdarathI khalI thaI gaI. gAmegAmanA saMghamAM vikSepa ubhe thaye, zerIe zerIe ane ghara gharamAM jhagaDA thayA, sAmAjika For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kauTuMbika saMbaMdha tUTavAnI nebata AvI. ane ame sAdhuo rAgadveSanA vijetAo (?) bhAgalAomAM hecAIne paraspara dveSIo banI gayA. A TheSa saMpradAyomAM paNa utarI Avyo ane sAdhusaMsthA Aje zatruenI chAvaNIo jevI banI gaI ane A zrAvaka vagara te bIcAro sAva bheLe ane bhadrika che. ene te ame jema zIkhavADIe ema zIkhe che. emane te zAstranuM meTuM kyuM ne pUMchaDu kyuM enIya khabara nathI. nahI to bhalA kalapasUtra ke saMvatsarI sAthe zrAvakane zu levA devA che ? kalsasUtra amAre sAdhuone AcAra graMtha che. zrAvakene enI sAthe koI saMbaMdha nathI. chatAM tithine nAme zrAvake ja vadhAre laDaDyA, ane hajAro rUpIyA khacI sAdhuone laDavA laDAvavAmAM ghI homatA rahyA, eTale zAstrane ane dharmane nAme ame sAdhue ja zrAvakane Udhe raste dorIe chIe, che Tale AvI photarA jevI tithi carcA e samAja mAM je ATalA badhA rAgadveSa phelAvyA ane jaina saMghanI para parA-vyavasthAne bhAMgI nAkhI. te tame kahe che tema Agamo uparanuM mAruM sapaSTa ciMtana ane samAlocanA pUrvakanuM lakhANa prakAzamAM lAvuM to tenuM zuM pariNAma Ave tenI tame kalpanA karI zake che mATe mAre AvA rAgadveSa vadhAravAmAM nimitta banavuM nathI. 11 emanA bolavAmAM mane dekhAtuM hatuM ke A tithicarcAe emanA manamAM UMDe AghAta pahecADayo che. jANe nadInAM pUramAM mANase teNutA hoya ane kAMThe bhale mANasa e taNAtA mANasane lAcArIthI joI rahyo hoya ane emane bacAvavAne kaMI IlAja na karI zakato hoya ane manamAM duHkhI thayA karato hoya evI For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 pIDA ane lAcArI dekhAI AvatI hatI. pariNAma e AvyuM ke samAjanI AvI sthitine lIdhe game! uparanu. ciMtana-manana emanI sAthe gayu... ane vizvanA vidvAnavarga athI vAcita rahI gayA. emanu muni punyavijayajIne ane muni nyAyavijayajIne sAthe rahIne kAma karavAnI utkaTa icchA hatI. muni punyavijayajInA AAma traNathI e pATaNa AvyA ane chatAM pATazcamAM be heAvA chatAM baMne sAthe na rahI zakayA. emAM paNa A kriyAkAMDI mAnasanA khAtaka ane virAdha javAbadAra che. e vaLI eka juduM ja duHkhadAyaka prakaraNa che. enI gupta thA suni punyajiyajIne UMDe UMDe vAranavAra pIDA AvatI rahI che. A rIte judI judI dizAnA kAga meAnA be vidhAtAnA ci Mtana-manathI vizvane vidvAnavavacita rahI gayA. e kheATa have kadI pUrI zakAya kharI? mA badhuM lakhavAneA bhAzaya e che ke je samAjamAM mANuMsa peAtAnA vicAro raju karI zake, zAstronA sAcA a, ma ke rahasya paNa prakaTa na karI zake, je samAja peAtAnA dhama ne ke zAstrane tenA sAcA arthamAM svarUpamAM samajavA paNa na cAhe ane tene kAI sAcu* samajAvavA cAhe tA tenI sAme caDakauzika sa` jevA anI phuphADA mAre evA samAjanI chAyAmAM kAIpaNa buddhimAna ke vicAraka ke DAhyo mANasa zI rIte jIvavA cAhe ? chatAM muni punyavijayae teA junavANI vicArA sAthe ghaNuM maze taDajoDa karI lIdhI hatI. pazu muni nyAyavijayajI te subhASamAjha jevA adamya krAMtikArI puruSa hatA. te AvI jaDatA sAthe baMdhichADa zI rIte karI zake? chatAM e siMhapuruSane strAvA Da " samAjamAM jIvu paDayuM. enA mane mathana makaLAmaNu ane tyAtma , For Personal & Private Use Only " Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIDA keTalI badhI haze e ke jANI zake? chUTA jaMgalamAM muktapaNe viharatA siMhane bAMdhIne cha phUTanA pAMjarAmAM keI phare ane nAnA nAnA tephAnI chokarAo paNa ene kAMkarA mAre e vakhate siMhane zuM zuM thatuM haze e koNa kahI zake? AvI sthiti jaina samAjamAM muni nyAyavijayajInI hatI. mane khabara che ke jIvanamAM emane evA prasaMge paNa AvyA che ke jayAre eka gAmathI tihAra karIne thAkyApALyA bIjA gAmamAM AvyA hoya ane gAmamAM upAzraya hoya chatAM kriyAkAMDIonA prabhuvane lIdhe upAzrayama emane utaravA paNa na dIdhA hoya ane gAma bahAra jaIne jhADa nIce ezane vizrAma leve paDyo hoya agiNe AvelA bhikhArIne paNa loke pANI pAya che. roTala Ape che. jya re AmanA jevA munine sAdhuo mATe banelA upA zrayamAM caNa Azraya maLyo nathI. tAtparya e che ke rAmaja vagaranA dharmane ajJAna kriyAkAMDa mANasane haMdavahIna banAvI de che. emana mAM mANasAI marI jAya che. ethI ulaTuM, huM rAjakeTa prajApariSadanI laDatamAMthI muni nyAyavijayajIne maLavA mATe jAma khaMbhALIvA gaye hate. zrAvakenA ghara tyAM hatA ke nahIM te te khabara nathI paNa AkhuM gAma emanuM bhakta hatuM. AtmIya mA maLe tyAre saheje prasannatA thAya. mArA javAthI nyAyavijayajIne prasanna joIne gAmanA eka AgevAna gRhastha mane kahevA lAgyA ke tame AvyA che to mahArAja khUba prasanna rahe che. mATe tame thoDAka divasa vadhAre rahI jAo. emanI prasannatA mATe mane be divasa vavAre rokyo eTalI badhI bhakti konI mahArAja upara hatI uparAMta mane e kahevA lAgyA ke ame te. emane vinaMti karIe chIe ke teo haMmezA ahIM ja rahe emanA For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 jevA saMtapuruSa-amArA gAmamAM kyAMthI ? tame paNa emane kahe ke e ahIMthI jAya nahIM. paNa karmanA daLIyA kaIka bhegavavAnA bAkI haze te jAmakhaMbhALIyA cheDI gujarAtamAM AvyA. pUrva janmanA nikAcita karmanA baMdhana bhegA vagara chUTatA nathI. samagra rIte joIe te emanuM jIvana zuddha jJAnaga ane AtmavyathAnuM jIvana hatuM. paNa aMdaranI AmavyathA leke sAme prakaTa karI nathI. e kahetA ke manatAAM rata mananI vyathAsaMtApa jyAM tyAM jAhera na kare tathA pUrve maNi niti dRramaruM zeSata -AtmAnI aMdara rahele yathAne dIpaka AtmAmAM prakAza Ape che, baLa Ape che, vairya Ape che ane AtmAne nirmaLa banAve che. A mAtmavyathAe emane baLa ApyuM che, paiva ramAyuM che ane adhyAtmanI zakti ApI che. e AdhyAtmika zaktinA baLa upara AvA samAjamAM e jIvyA che. jevI zakyA che. nahIM to bhalA bIjA kayA baLa upara satvazIla puruSa dveSa ane vireAdhanA javAlAmukhI upara besIne jIvI zake? A rIte emanI AtmavyathA adhyAtma mArge vaLI. eTale kAMIka te pUrvajanmanA adhyAtmanA saMsakAra-pUrvajanmanA saMsakAra na hota to " adhyAtma tattarAloka" jevo adhyAtmano amaragraMtha mAtra 25 varSanI uMmaramAM zI rIte lakhI zakyA heta ? adhyAtmanuM praDhapaNuM ATalI uMmaramAM kyAMthI AvyuM ? eTale kAMIka te pUrvajanmanA saMskAra, kaMika vartamAna jIvananI AtmavyathA ane kaIka mahAvIranI vANuM-Agamo uparanuM ciMtana-manana; e badhAe maLIne emane adhyAtmanA zikhara upara besArI dIdhA For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 emane jyAre jyAre kaSTa paDayuM che tyAre emaNe vicAryuM che ke magAvIrane keTaluka kaSTa paDayu hatu ? kevI kevI yAtanAo emaNe veDI hatI, kevA kevA upasargo emaNe sadyA hatA? manAya lAEAe emane kevI kevI rIte raMjADayA hatA ? e vicAreArthIthI emaNe baLa meLavyu che, dhairyAM meLavyu che, ane sAttvana meLaLyuM che, mahAvIratu jIvana sAme rAkhIne, mahAvIrane ja jIvana samarpaNa karIne kAI paNa tarapha dveSabhAva rAkhyA vagara AtmaniSTha banI bhakti ane zraddhApUrvaka mahAvIrane mArge AgaLa vadhatA rahyA che. emanu AdhyAtmika jIvana ane sAdhuvRtti suni punyavijayajIe ALakhyA. adhyAtmI adhyAtmAne oLakhI zake. hIrAnI parIkSA tA jhaverI ja karI zake. khATA kAcanI baMgaDI vecanArA hIrAnI kiMmata zI rIte kare? muni punyavijayajIe sAdhuenI eka sabhAmAM muni nyAyavijayajI viSe kahyu hatu ke---- muni jovA hoya teA mAMDaLa jaIne joI Ave. sAdhutAnA Adarza kevA haiAya evu' tamane tyAM bhAna thaze. mAre mana tA emanu* drunavadana mahAyAtrA che.' AvA AdhyAtmika purUSa! zatAbdImAM maLe che. Ana dhanajI ane upAdhyAya yazAvijayajI pachI muni nyAyavijayajI maLyA asthAtma-jJAnayAtrapUrvakanI sAtti have maLe tyAre kharI. bhaviSyanI prajA emanuM mUlyakita karaze. majJAnIonuM lakSaNa che ke ' jIvatAM jANe nahIM ane muvA pachI malAyo kare.' siddhasena dIvAkara, upAdhyAya yazeAvijI jevAne peAtAnA samayanA leAkAe satAvyA, dhutakAryA, raMjADavA, Aje emanI stuti-pUjA kare che. mUrti banAve che. ema bhaviSyamAM je leke muni nyAyavijayajInA For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 pustaka vAMcaze te emanI stuti-pUjA karaze, emanA guNa gAzuM, emanA bhakta banaze, e vakhate emanA adhyAtmanuM, nAnanuM, vyaktitvanuM sAcuM mUlyAMkana karaze. mAMDalanA sadhe chellA paMdara varSa sudhI emanI je sevA-bhakti karI ane tyAM emane je zAMti ane tRpti maLyAM ethI mAMDalA saMdha dhRtA thayA che. ane dhanya banyA ane gaurava adhikArI che. e saMdha nyAyavijayajI mahArAjanu emanA jIvatAM jIvanamAM ja mUlyAMkana karI zako, temanA adhyAtmane ALakhI zakazo, jJAnA Adara karI zako. ane vyaktitvane pArakhI zakayo. e mATe mAMDalanA saMdha jaina itihAsanI paraMparAmAM amara banyA che. ane muni nyAyavijayajInA nAma sAthe smaraNIya raheze. phatehacaMdra khelANI prAcIna kALamAM * jaina' zabda ja naheAtA jyAre AnyA tyAre vyApakarUpe vaparAvA lAgyA hatA paNu Aje jyAre pharI sAMpradAyikarUpe vaparAvA lAgyA che tyAre munizrIe dharmane vyApaka dRSTie ALakhAvA mATe-- pa * kahevAnu" zarU karyu hatu. e emanI vizva viSenI vyApaka dRSTi hatI. pradhAna. sarvadharmANAm satya jayati zAsanama * For Personal & Private Use Only nyAvijaya * Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1 mAMDalanI gauravagAthA mAMDala tIrthadhAma, vizvAdhAma, yAtrAdhAma ane vyApAradhAma tarIke prasiddha che. navA navA vicAronA pravAhane jhIlavA ane tene apanAvavAnuM kArya mAMDale karyuM che. kAntinA bIja mAMDalanI bhUmimAM patharAyelA che ane eka bAju raNa pradeza-bIjI bAju pANIbharyo naLakAMThe-eTale saurASTra tarapha javAnA mArga upara mAMDala AveluM che ane tethI ja maDile aneka savArIo joI che ane tenA ghA paNa jhIlyA che. jyAre jyAre muzkelIbharyo jhaMjhAvAte. Ave tyAre kunehathA mArga kADhavAnI caturAI mAMDalanA yuvAna hRdayamAM hoya che. samAja ane dezanA ka9yANa mATe samayAnukuLa parivartana karavAnuM mAnasa mAMDala dharAvatuM hovAthI navanavA prasthAnanA zrI gaNeza mAMDalamAM thayA che ane te yazasvI nIvaDyA che. vanarAja cAvaDAe gujarAta para AvatA AkramaNane rokavA mATe mAMDalamAM paththarane pAke kille bA hatuM. tethI ja 1025 nI mahamada gajhanInI savArIthI mAMDI 1487mAM thayelI mahamada begaDAnI savArI sudhI je je AkramaNe AvyAM tene mAMDalanA zuravIroe navI cetanAthI sAmane karIne teonA dAMta khATA karI mUkyA hatA. For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama mAMDavane zaktizALI jANIne bhinnamAlathI Avela jene vaNie mAMDalamAM vasavATa karyo ane vyApAradhAma banAvyuM. e dharmapremI zrImaMtoe maDilamAM bAvana jInAlayanuM bhavya maMdira baMdhAvyuM ane mULarAja solaMkIe mULezvara mahAdevanuM prasiddha maMdira UbhuM karI maDilane tIrthadhAma banAvyuM. 1336 mAM zrI hari ullekha kare che ke gujarAtanA mahAna 6 tIrthadhAmamAM mAMDala eka agatyanuM tIrthadhAma banyuM hatuM ane ethI ja maMdiranA utsava prasaMge hajAro le dUra dUrathI enI yAtrAe AvatA ne tyAre mAMDa mAM mahAna meLe jAmata. mULezvara mahAdevanA maMdira sAme ja bhImadeve gImaThanI sthApanA karI hatI jyAM guru vaMdagarbha rAzi pAse rahI seMkaDe vidyArthIo adhyayana karatA hatA. Ama mAMDala tIrthadhAma sAthe sAthe vidyAdhAma paNa hatuM. A bhUmimAM sAhityanA mahAna graMtho racAyA che. temaja gujarAtanA mahAzara suprasiddha maMtrIo vastupALa-tejapALa A bhUmine ucheramAM vidvAna ane kavi banyA che. pragatizIla vicAradhArAthI ghaDAyela maDile parivartane karavAmAM pahela karI che. tene eka prasaMga yAdagAra banI gayuM che. jayAre maMtrIzvara AzarAje vidhavA lagna karyuM devAthI I Azraya nahatuM ApatuM tyAre mAMDale ja emane Azraya mApavAnI naitika hiMmata batAvI hatI. zA AryazakSitarinA navA vicArone apanAvI laI jayAre gujarAtanA eka paNa gAmamAM acalagaranA pAyA UMDA nakhAyA nahatA tyAre mAMDale alagaracha apanAvyo hate. For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrakSetra mahuvAnA suprasiddha jainAcArya zrI vijayadhasarI. zvarajI jainadharmane jagatanA cokamAM mUkavAnI uca bhAvanAthI vidyAne taiyAra karavAnA svapna sevatA hatA. teo mAMDalamAM padhAryA e vakhate teo muni dharmaviryA hatA. temaNe mAMDalamAM pitAnI bhAvanA darzAvI ane jainadharma, jaina tatvajJAna, jIna siddhAMte, jene sAhitya ane jana kalA viSenA pitAnA navanavA vicAro rajU karI vidvAno taiyAra karavA janA rajU karI ane A vicAra te taddana navIna hevA chatAM mAMDalanA saMghe tene apanAvyo ane yazovijayajI pAThazALAnA zrI gaNeza maMDAyA. mAMDale jaina vidvAne taiyAra karavA pagaraNa mAMDayA ane mahArAjazrInuM svapna sAkAra banyuM. pachI te e saMsthAne banArasa laI javAmAM AvI. AcAryazrI yugadaSTA hatA. pazcimanA dezomAM janadharma viSe bhAre ajJAna phelAyeluM hatuM. mAcAryazrIe A mATe jabara prayAsa karyA ane ghaNA vidvAnene jainadharmanI mahattAne paricaya karAvI yuropamAM jainadharmane sAro evo pracAra karyo, banArasanI yazovijayajI jena pAThazALAnI saMsthAe bhAratanA vidvAnamAM jemanI khAsa gaNanA thAya che. tevA prajJAcakSu paM. sukhalAlajI bhASAzAstranA abhyAsI paMDita becaradAsabhAI, prAcIna bhASAonA keSikAra sva. paMDita haragoviMdadAsa, ApaNA caritra nAyaka saMskRtanA mahAkavi nyAyatIrtha muniratna dhI nyAyavijayajI, prakhara vaktA muni zrI vidyAvijayajI, ItihAsanA aThaMga abhyAsI AcArya zrI vijayaInasurizvarajI, itihAsanA saMzodhaka sunithI jayaMtavijayajI, mahAna lekhaka zrI suzIla ane prakhara vidvAna paMDita zrI lAlacaMdabhAI gAMdhI jeozrIne sarakAre tAjetaramAM evorDa ApI navAjyA che vagere aneka vidvaratno pedA thayA che e yazovijayajI pAThazALAnI mahAna siddhi gaNAya che. For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 mAMDalanI bhUmimAM krAMtinA bIja paDelAM che ane tenI cetanA saurASTra ane gujarAtamAM pahoMcI che. aMtarajAtIya lagnamAM paNa maDile pahela karI che. eTaluM ja nahi paNa aAMtarajAtIya roTInI chUTa paNa mAMDalathI zarU thaI che. I. sa. 1921 mAM AjathI pacAsa varSa pahelAM harijanene apanAvavAmAM mAMDale agra bhAga bhajavye hato. rASTriya jAgRtinA para ghasamasatA AvI rahyA hatA tyAre baMgabhaMganI caLavaLamAM ke AjhAdInI laDatamAM paNa maDilanA yuvAna hRdaye e mokharAnuM sthAna prApta karyuM hatuM. mAMDale keTalIka vibhUtio ApI che temAM ApaNA caritra nAyaka muniratnazrI nyAyavijayajI pragatizIla sudhArAnuM mUrtimaMta svarUpa hatA. jyAre AcArya zrI zAMtivijayajI sthiragAmI prakRtinuM svarUpa che. ane munizrI ja buvijayajI advitIya vidvAna ane banne vicAradhArAo vacce pUla jevA che. mAMDale rASTrIya zikSaNane zrIgaNeza 50 varSa pahelAM mAMDIne rASTrIya zALA zarU karI hatI ane navI peDhIne susa sTAra, sevA ane rASTrapremanA maMtra ApyA che. mAMDalanI gauravagAthA joI gayA. ApaNA caritranAyaka muni zrI nyAyavijayajInA janma-mAMgalyanuM darzana karIe. For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 janma mAMgalya mAMDalamAM chaganalAla vakhatacaMda dharmaniSTha gRhastha hatA. temanA suzIla dharmapatnI dIvALIbAIne putranI jhaMkhanA hatI. dharma pasAye teo sagarbhA thayAM ane manamAM AnaMda AnaMda thaI rahyo. navanavA selulAM lAvyAM ane eka vakhata te prabhunI pUjAmAM eka aNamola puSpa caDAvatAM bhAre harSita thayA. e vakhate kalpanA nahotI ke AvanAra bALapuSpa koI gabhraSTa AtmA haze ane tene prabhunA pagAma saMbhaLAvavA ane dharmanI ghoSaNA karavA e prabhune caraNe dharavo paDaze. 1946 nA kArtika zudi trIjanA maMgaLa divase mAtA divALIbAIe putraratnano janma Apyo. mAtA pitA dhanya dhanya banI gayA. kuTuMbIjane ane pADozIo paNa harSita thayA bALAnuM gaura varNa, vizALa lalATa, camakadAra akhaDIo, mita jharatuM mukhAvida joI joIne mAtAnA AnaMdano pAra naheto. bALaka caMdranI kaLAnI jema vRddhi pAmavA lAge. bhaviSyamAM A bALa puruSamAM siMha samAna banavAne thoga haze tethI bALakanuM nAma narasiMha rAkhavAmAM AvyuM. A narasiMha mAtA-pitAnuM eka mAtra saMtAna hAIne tenA lAlanapAlanamAM mAtA-pitA rAcatA hatA, bALaka narasiMha hasamukha, zAMta, sarala, hetALa, AnaMdI have ane mAtApitAnA dharmanA saMskAra tenAmAM aMkurita thatA hatA. For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnapaNathI ja tene ekAMta jIvana pasaMda hatuM tethI zaMkhezvara tIrthadhAma pAsenA bolerA gAmamAM jyAM temanuM besALa hatuM tyAM ghaNe vakhata rahyA ane grAmajIvanano AnaMda mANyo hato. tethI ja temane grAmyajanatA pratye khUba premabhAva hato. grAmajIvananA madhura smaraNa te kadI bhUlyA nahatA. teo vAraMvAra kahetA ke bhAratIya saMskRtine dhabakAra gAmaDao ja che ane bhAratIya saMskRtine prema emane A grAmajIvananA madhurA saMsmaraNomAMthI sAMpaDyo hato. temanI buddhi tejasvI hatI. nAnapaNathI ja temane svabhAva khUba maLatAvaDo hato ane tethI te mitrAmAM khUba mAnItA hatA. mAtApitAnA ekanA eka putra hovAthI thoDA AgrahI paNa hatA paNa tevA ja lADIlA ane navanavA vicArAnA svapnasevI hatA. mAtApitAnA dharmanA saMskAra jema maLyA hatA tema mAMDalanI krAtikArI parivartanazIla bhUminA saMsakAra bIje ApaNA caritranAyakamAM vRddhi pAmI rahyA hatA. emanA jIvanaghaDataramAM A jAgRti ane nananavI cetanAnA darzana thAya che. vidyAbhyAsa acnenenoncone annoncen 75 varSa pahelAM maMDalamAM sarakArI gujarAtI zALA te zarU thaI hatI paNa jUnA vicAranA mAtApitA potAnA bALakane paDavAnI khAnagI zALAmAM ekalatA. bhAI narasiMhane paNa paDavAnI zALAmAM mokalyA. bhAI narasiMhanI buddhi tejasvI hatI. pote cAra ane miSTabhASI hevAthI paMDacA ane sahAdhyAyInA mAnItA For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banI gayA. avAsamAM paNa evI cIvaTa ke vahelA vahelA taiyAra thaIne zALAe dADI jAya ane peAtAnA pATha teA eka vakhata vica tyAM taiyAra. cAra dhArazunA abhyAsa tA gheADA samayamAM pUrA karyA. aMgrejI bhaNuvAnI IcchA to hatI pazu mAMDalamAM maMgrejI zikSaNanI vyavasthA nahAtI. pitA mAtA peAtAnA ekanA eka lADIlA narasi'hane bahAragAma mekalavA rAjI nahotA, abhyAsa pachI be varSa ramata-gamata ne AnaMdamAM pasAra karyAM. sa. 1958 mAM AcArya zrI vijayadhama sUrIzvarajI je te vakhate muni dharmavijaya hatA te mAMDala padhAryA. mAMDalanA bhAI-baheneA temanA vyAkhyAnA sAMbhaLavA umaTI jAvatA hatA. caudazanA divasa hatA. upAzraya zrotAthI khIceAkhIca bharAyA hatA. mahArAjazrIe khulaMda avAje maMgalAcaraNa ka ane jainadhanI vizeSatA viSe pratracana karatAM karatAM peAtAnI bhAvanA rajU karI. bhAgyazALIo ! mArI eka bhAvanA che ke jainadharmanA abhyAsI vidvAneAnI ApaNane jarUra che. jainadharmI vizvadharma che. tenA siddhAMtA akAya che. jaina sAdhuonA jagatamAM beTA nathI. jaina tapazcaryAjaina tyAga-jaina kalA-jaina sthApatya ane jaina darzananI jagatamAM sArI evI pratiSThA jamAvavA mATe jainadharmanA vidvAna joIze. mAMDala tA pragatizIla-navanavA vicAra dharAvatuM. tItha dhAma ane vyApAradhAma che tevuM vidyAdhAma hatu. ane khanaze. keTalAe vidyA e te mATe taiyAra che. mAMDalanA premI bhAI-bahena mA puNyakAmAM la nahi ne kulapAMkhaDI Apaze For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te AvatI kAle zrI yazovijayajI jaina pAThazALAnA zrIgaNeza maMDAze. A vidhAne janadharmane pracAra karaze ane aneka graMtharatnonA racayitA banaze tenA puNyabhAgI tame ja tame banaze.' A madhurI vANue jAdu karyA ane vAtavAtamAM rUA. 20000 vIsa hajAra thaI gayA. mahArAjazrInI bhAvanA phaLI ane saMdhamAM navIna prasthAna mATe AnaMda prasarI rahyo. navalakhAnA baMgalAmAM pAThazALAnI zarUAta karavAmAM AvI. adhyayana karAvavA paMDitenI vyavasthA paNa karavAmAM AvI. A kAryamAM viramagAmanA praSiddha vakIla zrI choTAlAla trIkamalAla pArekhane moTo phALe hato. AjanA prAcIna bhASAonA pramANabhUta vikatava paMDita becaradAsa tathA bIja 15-20 vidyAethI pAkazALAnI zarUAta thaI. ApaNA caritranAyaka munizrI nyAyavijayajI e vakhatanA bhAI narasiMha chaganalAla A pada zALAmAM joDAyA ane thoDo samaya pAThazALA cAlI. mahArAjazrI dharmavijayajI dIrghadraSTA hatA. temane navIna vicAra sUjhayo ke mAMDalamAMnI pAThazALAne kAzIbanArasa jevA vidyAdhAmamAM laI javAmAM Ave to tyAM prakhara paMDitenA sahavAsamAM sArA evA vidvAne taiyAra thaI zake. A vicAra vidyArthIone paNa tame ane sArA divase 8-10 vidyArthIo sAthe mahArAjazrIe banArasa tarapha vihAra karyo. A dharmakUcamAM ApaNA caritranAyaka narasiMhabhAI paNa joDAyA. jemAM zrI sakaracaMda maganalAla, zrI savacaMdabhAI dAmodaradAsa, zrI maphAbhAI chaganalAla tathA zrI maphAbhAI desAI vagere mukhya hatA. For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. AcArya zrI vidyArthIone vihAramAM navanavI vAto karIne daSTAMta ApIne preraNuM ApatA rahyA banArasa vidyAdhAma ane yAtrAdhAma jevAnA ane temAM adhyayana karI vidvAna banavAnA soNalAM vidyArthIe sevI rahyA. nA it kaparI kasoTI muninA vihAramAM saurASTra, gujarAta jevI saraLatA nahatI. - A tarapha jaina muni teno tyAga ane tapazcaryA, mAdhukarI lAvIne gocarI ane pAdavihAra viSe le ajANa hatA. rastAmAM utArA mATe deI jagyA paNa maLe nahi. jAhera dharmazALA jevuM kAMI maLe nahi. gocarImAM loko samaje nahi. paNa ApaNA muni to jyAMthI maLe tyAMthI potAne jarUrI sUjhato AhAra mAgI lAvatA ane I keAI vakhate te jhADa nIce visAme le paDe. chAza ke caNAthI calAvI levA TevAI gayelA vidyArthIone te jarUrI badhI sagavaDo maLatI hatI. badhA vihAramAM mAnaMdakilola karatAM karatAM jatA hatA. jo ke te bhagavA vastrovALA sAdhu mAnatA ane jaina sAdhuonA vezane joI zaMkAzIla banIne keI utaravAnuM sthAna paNa ApatA nahi. pAtramAM mikSA paNa Ape nahi, paNa gurudeva ane vidyArthIo vidyAyAtrIo maIvIra hatA jethI aneka Adhi, vyAdhi ane upAdhimAMthI mArga kADhIne For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hImakhIma gurUdeva sAthe banArasa paheAMcI gayA, paNa banArasamAM paNa upAdhio AvI paDI. jene tyAMnA custa brAhmaNo nAstika kahetA ane "hastInA tADapamApi na cheta jena maMdirama " mAnatA hatA. eTale utaravAnI jagyA paNa maLe nahiM eTaluM ja nahi paNa brAhmaNa jainene aDe paNa nahi. e samaye jeno aspR. gaNAtA. AvI kaparI kasoTImAMthI mArga kADhavAnI kuneha gurudevamAM hatI ane tethI paristhiti joIne potAnA bhakta dharmaddhi thI vIracaMda dIpacaMdanI Arthika sahAyathI briTiza sarakAranI kAThI tarIke oLakhAtuM vizALa makAna kharIdI lIdhuM ane jagyAnI muzkelI te maTI paNa vidyArthIone abhyAsa karAvavAne prazna Ubho thaye. keI brAhmaNa paMDito A jena vidyArthIone abhyAsa karAvavA Ave nahi eTaluM ja nahi paNa jyAre keI brAhmaNa paDita munizI sAthe rastAmAM maLI jatA te dUra karacha be nAhitaka" e nAstika dUra thA kahI apamAna karatA. A apamAna gaLI javA ane dhIme dhIme e brAhmaNa paMDitene pAThazALA tarapha AkarSavAnA cakro gatimAna karyA, abhyAsa te zarU thaI gaye. gurudeva pote ja adhyApana karAvavA lAgyA ane kunehathI parIkSA mATe paMDitane bolAvavA janA karI. paMDitene dareka vidyArthI gurudakSiNA rUpe dasa dasa rUpiyA Ape tema goThavaNa thaI paMDita mAkavA, pachI te abhyAsa karAvavA mAvyA lAgyA ane pAThazALAmAM dharmazA, vyAkara, nyAya mahinA gheSa thavA lAgyA. ApaNA gurudevane saMkalpa baLavAna hato, sAthe sayaMma, zakti ane dhIraja paNa teTalI ja rAkhavAnI hatI. paMDita sAthenA vArtAlApamAM gurudeva hasIne kahetA ke ame hiMsAmAM mAnatA nathI, asAyamAM mAnatA nathI, durguNI ane For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e te dhIre dhIre katAro vilAsIjIvanamAM mAnatA nathI ane nAsita tarIke gaNavAmAM garva laIe chIe. paDitA patha kahetA ke e te ame paNa mAnatA nathI tyAre gurudeva hasIne kahetA to tame paNa nAstika kahevAone? A rIte dhIre dhIre paMDita sAthe paricaya vadhavA lAgyo ane prabhAvazALI vakatRtva, dveSa, kaDavAzane abhAva, maitrIbhAvanA ane saMyamabharI vANuthI paMDite AkarSAyA, paNa gurudeva A kaparI kasoTImAMthI pAra utaryA ane potAnA svapnanI siddhi mATe banArasamAM prANa pAtharyA ane yazasvI banyA. A che 5 gurudevanI jIvanagAthA mahuvA prAcIna madhumatI eka vIra kSetra gaNAya che. bhAvaDazAnA putra jAvaDazAe zatruMjaya tIrthano uddhAra karyo hato. hasa maMtrInA putra jagaDuzAe mahArAjA kumArapALa sAthe tIrthayAtrAmAM tIrthamALa paherI hatI ane rane bheTa dharyA hatA. mahuvAnA zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIe vivAdharma pariSadamAM jaina darzananA mULabhUta siddhati rajU karI dharmaghoSa karyo hato. e vIraratna evAM te pAcaso jeTalA vyAkhyAne ApIne jagatanA vidvAnane jenadharma tarapha preryA hatA For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA gurudeva e bhUminA ratna hatA. nAnapaNa tophAnamasta mAM gayuM jugArane ca lAgyo ane pitAnA vacanabANathI vIMdhAIne gRhatyAga karyo. upaDyA bhAvanagara ane tyAM zAMtamUrti 5. thI vRddhicaMdajI mahArAjane vinavIne temanA ziSya banavA bhAgyazALI banyA. pratikramaNanA sUtre paNa yAda rahe nahi. paNa gurusevAmAM magna rahIne gurudevanA maMgala AzIrvAda meLavyA "dharmavijaya! dharmane vijaya karaje. mArA maMgala AzIrvAda che." ane camatkAra thayo. sarasvatIdevI jIbhe vasyA ane buddhi sabhA khIlI UThI gurudevano viraha asahya bane paNa sAMtvana laIne AzIrvAdanuM pAtheya bAMdhI dharmabaMdha mATe nIkaLI paDayA. jugArane pATalethI dharmanI pATe pahoMcI gayA. evA ja 1 AcArya nemIsarIzvarajI mahArAja paNa mahuvAnA ratana hatA. e paNa 5. zAMtamUrti zrI vRddhicaMdajI mahArAjanA ja ziSya hatA. tIrthoddhAraka ane sUrisamrATa banyA. 1 zrI nathu maMchAcaMda mahAna jAdugara paNa mahuvAnA ratna thaI gayA ApaNuM gurudeva te dIrghadRSTA hatA. banArasamAM jema yazovijayajI pAThazALAmAMthI vidvAne taiyAra karyA tema vIratatva prakAzaka maMDaLano paNa e ja uddeza hato. teozrIe pAzcAtya dezonA aneka vidvAnane janadharmamAM rasa letA karyA ane temanuM ziSyamaMDaLa paNa tejasvI hatuM. zikSaNa saMsthAonI sthApanA ane sAhityapracAramAM paNa teo e bhAre kAma karyuM che. kAzInA je vidvAna paMDito temane bolAvatA mahetA te temanI vidvatA-sarva dharma samabhAva ane preraka pravacanathI vAkarSAIne temane AcArya padavI Ape che enuM mUlya ghaNeruM che. For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 zrI vijayadharma lakSmI jJAnama'dira, zrI yazeAvijayajI graMthamALA, zrI zIvapurInuM vidyAdhAma e AcAryazrInA jIvaMta smArA che. gurudevanI vANImAM jAdu hatA. kAzInA mahArAjA, zrI madanameAhana mAlavIyA, pAzcAtya vidvAnA ane hiMdanA vidvAne temanI agAdha vidhatA ane preraka pravacaneAthI prabhAvita thayA hatA. gurudevanI gauravatrAthA e jaina dharmI ane jaina samAjane mATe anupama vArasA che. gurudevane caraNe sama ane puNyarAzi gurudevanI chatrachAyAmAM badhA vidyAAnA abhyAsa suMdara rIte cAlI rahyo hatA. ApaNA caritra nAyaka bhAI narasiMhanI buddhiprabhAthI teme peAtAne vikAsa sAdhI rahyA hatA. paNa mAnA-pitAnI putrane jovAnI jhakhanAthI gurudevanI mAtA laI bhAI narisaha mAMDala mAnyA. mAtA-pitA vRddha hatA. teenI eka mAtra abhilASA peAtAnA ekanA eka lADalA putrane vivAhita jovAnI hatI. bhAI narasiMhanuM vevizALa tA thaI gayuM hatuM ane lagnanI vATAghATa cAlI rahI hatI. bhAI narasiMhanu. mAnasika valaNu juduM hatuM. te saMsAranI mAyAjALamAM phasAvA IcchatA naheAtA. gurudevanA sahasAranI masAratA, vItarAgane mahAmUleA dharmo, saMyama ane tyAganI mahattA, jIvana For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - sArthaka karavA ane madhyAma jIvananuM rahasya jANavA ne mAthuvA, sunidharmanI mahattA vagere sudhAbharyA vacane narasiMhabhAInA manamAM gujatA hatA lagnajIvananI udAsInatA hatI ane daramyAna mAtA-pitAnuM avasAna thayuM ane mAtA-pitAne viraha asahya thaI paDyo. lAnanI vAta adhUrI rahI. eka rIte te narasiMhane lagnabaMdhanamAMthI mukti maLI. A mAtApitAnA viyegamAM kudaratane koI agamya saMta haze eTalu ja nahi paNa nasiMhanuM jIvana I uraca ane Adarza mATe ghaDAvAnuM haze tethI zekane visAre pADavA potAnA kAkAzrI popaTalAla vakhatacaMda pAse pAlItANA tIrthayAtrA javA mATe maMjUrI mAgI ane kAkAe yAtrA mATe rajA ApI. kAkAnI javAbadArI narasiMhanA lagna mATenI hatI ane narasiMhano zeka e che thAya ane yAtrA karIne pAcho Ave tyAre lagna mATe vicAra karo ane mAtApitAnI je bhAvanA adhUrI rahI hatI te pUrNa karavI. paNa kudaratane te majUra nahetuM gRhasthajIvana karatAM atyaMta ugya ane pavitra jIvana jIvI hajArAnA jIvana ujALI, hajArone zAtA ane preraNA ApavA mahAna tatvavetA ane mahAkavi thavA sAyela narasiMhabhAIe pAlItANuM javAne badale sIdhA banArasa tarapha prayANa karyuM. gurudevanA darzana, mitrone sahavAsa, zAstrono abhyAsa ane banArasanA jIvanane AnaMda mANavA ApaNA caritra nAyaka talasI rahyA hatA ane jyAre gurudevanA caraNe jaIne mastaka namAvI e pratApI gurudevanA maMgala AzIrvAda meLavyA tyAre jIvana dhanya banI gayuM. narasiMhabhAInI vidyAbhyAsanI jhaMkhanA tathA buddhiprabhA joIne gurudevane saMtoSa thayo. For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktavIra vidyAthI e gurudevane saMsthAnA saMcAlana mATe manaduHkha thayu. tema te svamAnI ane nirbhIka hatA. peAtAnA dhyeyamAM makkama hatA. zrIma tA OM dAnadAtAonA "gulAma " nahetA. vidyArthI A sAthe kalakattA taraph vihAra karyo. saMsthAnu` kuMDa hatuM nahi, Ave tema kharca thatA. rastAmAM muzkelIe AvI. peAte te jyAMthI maLI zake tyAMthI gAcarI laI AvatA pazu 30 jeTalA vidyArthI enA bhAjananA prazna akaLAvI nAkhe tevA hatA. vidyAya A paristhiti pAmI gayA. peAtAnA gurudevanA vAtsalyabhAvane samajatA hatA, je kaMi maLe tethI sa tApa mAnatA paNa je kAMI zeADIdhI mUDI hatI te khalAsa thaI gaI tyAre e bahAdura bhaktIrAe gurudevane caraNe peAtAnI pAsenI silaka teA dharI dIdhI eTaluM ja nahi paNa jyAre vidyathI Ae pAtAnA ghareNA gurudevanA caraNamAM dharI dIdhA tyAre e udAracaritaM gurudevanI AMkhaDIemathI e biMdu sarI paDayA. 15 7 AvA bahAdura gurubhaktanA bhaktibhAva-tyAga ane samarpaNu mATe gurudevane apAra AnaMda thayA ane A sevApriya bahAdura bhaktavIrA mAre nahi tA kAle samAjanA ane dharmanA kalyAbhradAtA banaze tevI mane kAmanA thaI vidyAe ane gurudevanI kUca cAlI rahI hatI. tyAM sametazikharanA pahADathI nIce utaratAM gurudeva lapasyA ane emanA eka paga maraDAI gaye. dhama muzIbate para muzIbateA bhAvI rahI hatI For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa e bhaktavIra vidyArthIoe DeLI banAvI gurudevane besADI dIdhA ane vArApharatI DoLI sAthe deDatA rahI gurudevane kalakattA pahoMcADyA. A gurubhaktinA javalaMta daSTAMte te guru dene bhaktavIra mATe atyaMta vAtsalyabhAva pragaTayo, eTaluM ja nahi paNa gurudevane A vidyArthIonI sevA levI paDI tenuM thoDuM duHkha thayuM paNa bhaktavIronA bhaktibhAva ane samarpaNabhAvathI gurudeva paNa prabhAvita thayA ane bahAne hadayanA maMgaLa AzIrvAda sAthe dhanyavAda ApyA. saM. 1963 nA phAgaNa zudi 1 nA roja kalakattAmAM praveza karyo. gurudeva te mahAna vidvAna ane prabhAvazALI hatA. kalakattAnA thI saMghe gurudevanuM bhavya svAgata karyuM. saMghanA AbAlavRhamAM AnaMdanI lahera laherANa -mahenjo maMDAyA. paisAnI paNa relamachela thaI rahI. gurudeve paNa aneka kaSTo sahana karanAra ane muzkelIono hasatA hasatA sAma karanAra tathA gurudevane caraNe potAnI jAtane suddhAM samarpaNa karanAra gurubhakta bahAdura vighAthavArone kalakattAmAM khUba khUba AnaMda mApavAmAM bAkI na rAkhI. 8 bhavya dIkSA mahatsava mahArAjazrI kalakattAmAM baratalA sTrITamAM Avela "jena vidyAzALAmAM savAranA vyAkhyAna ApatA hatA. mahArAjazrInA sudhAbharyA vyAkhyAnano lAbha levA murzidAbAda nivAsI rAyabahAdura buddhisiMhajI dudheDIyA tathA rAyabahAdura badrIdAsajI mukIma vagere For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 pratiSThita gRhasthA tathA ghaNA bhAI-bahene mAnatA hatA. sAthe sAthe jAhera bhASaNe pazu zarU thayA ane A sAMbhaLavA jaina-jainetareA umaTI AvatA hatA. mahAmaheApAdhyAya zrI satIzacaMdra vidyAbhUSaNu ema. e. pI. eca. DI. paNa AvatA ane te gurudevanA bhASaNathI eTalA badhA prabhAvita thayA hatA ke jainanyAya ' abhyAsa mahArAjazrI pAse zarU karyA hatA. " mahArAjazrI pAtAnA vidyAyAma sAthenA vArtAlApamAM vakhatAvakhata vairAgyabhAvanA jagAvavA upadeza ApatA hatA. * saMsAranu" svarUpa IndrajALa che. vidyutanA camatkAra athavA sabhyAnA 2tra samAna che. manuSyAne kAyamane mATe sukha sthiti rahetI nathI. phAine strI saMbaMdhI, kAIne putra saMbaMdhI, kAIne vya sabaMdhI te| kAIne ghara, hArTa, havelI saMbadhI athavA kAIne mitrAdinA ceAtra saMbadhI ema eka ne eka duHkha AvyA ja kare che. evA duH kheAthI mukta thavA ane zAMti meLavavA prayAseA karavA e ja A manuSyajanma, uttama kuLa, uttama deva-guru-dharma'nI prAptinuM mULa che, anyathA tA pazue paNa peAtAnuM peTa game tema purI bhare che uttama sAmagrI maLI che. tenI sAkatA karavI e uttame ttama che. AyuSya aa parapATA samAna che. vAraMvAra A jIva bhramaNa karyA kare che ane temAMthI ugaravAne eka mAtra upAya cAritra che. gulAbanA cheDamAMthI gulAbanI prApti thAya che ane tenI saurabha cAre tarapha prasare che. kauvacamAMthI gullAkhanI sugaMdha maLe ja karyAMthI? A jIvanane akSaya sukhanI prApti mATe ane apUrva evI Atma zuddhi, AtmazAMti ane bhAtmalabdhi mATe A saMsAranI meAhamAyAjALa cheDIne cAritra grahaNa karI jIvanane dhanya banAvavu. e } For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ja jIvananI sArthakatA che." A upadezanI jAduI asara thaI ane pAMca vidhAthIonI bhAvanA jAgI gaI. maththaNa vaMdAmi vidyArthIoe vaMdaNu karI. dharmalAbha" gurudeve dharmalAbha Ape. "kRpAsiMdhu amArI pAMca minI bhAvanA dIkSA mATenI thaI che. mApanA sudhA vacane hRdayamAM kotarAI gayA che. aba mohe tAre." bhAI becaradAse prArthanA karI. prabho ! huM to mAMDalathI mAruM vevizALa toDIne ApanA aNumAM besI javA Avyo chuM. mArA mitro sAthe mAre paNa ApanA ziSya thavuM che,' bhAI narasiMhe pitAnI bhAvanA vyakta karI. kheDAnA bhAI maganalAla tathA dasADAnA bhAI mAtalAla ane rAdhanapuranA bhAI saubhAgyacaMde paNa dIkSAnI bhAvanA vyakta karI. gurudevane khUba harSa thayo. 1963nA citra vadI 5 nA roja kalakattAmAM dIkSAno mahAmahotsava maMDAye dIkSAne varaghoDo jovA hajAro mAnavamedanI umaTI AvI. pAMca pAMca kumAra yuvAnonI dIkSAnI bhAvanA jaNa sau dhanya dhanya kahevA lAgyA. garadeve pAMce bhAIone vidhividhAnapUrvaka kalakattA zrI saMghanA hajAro bhAI-bahenanI samakSa dIkSA ApI. pAMce mitronA AnaMdane. pAra nahoto. saue navadikSine vadhAvyA ane saMghamAM AnaMdanI lahera laherANI. rAdhanapuranA rahIza vasAzrImALI bhAI saubhAgyavaMdane munizI siMhavijayajI nAma mApavAmAM AvyuM. HAKATO - - - For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 dahegAmanA rahIza dazAzrImALI bhAI becaradAsane munizrI vidyAvijayajI nAma ApavAmAM AvyuM. amadAvAdanA rahIza vasANImALI bhAI maphatalAlane munizrI mahendravijayajInuM nAma ApyuM. - mAMDalanA rahIza vasAzrImALI bhAI narasiMhane munizrI nyAyavijayajInuM nAma ApyuM. kheDAnA rahIza nemA jJAtinA bhAI maganalAlane 1964 nA kArataka sudI 3nA rAja dIkSA ApI munizrI mRgendravijayajI nAma ApyuM. A pAMce gurudevanA ziSya banyA. ApaNA caritra nAyaka muni nyAyavijayajInI buddhiprabhA evI tejasvI hatI ke te nyAya-vyAkaraNatIrtha banyA. 9 pAvApurImAM vaDI dIkSA Sess of www , , , kalakattAmAM dharma prabhAvanA ane dIkSA mahesava Adi kAryo karIne gurudeve 1964nA kArataka vada 5nA vihAra karyo. nadiyA, (navadIpa) murzidAbAda, bAhucara, bamagaja thaI carama tIrthakara ahiMsAmUrti jagatavatsala bhagavAna mahAvIra svAmInI nirvANabhUmimAM padhAryA. For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A bhUmi te tenA pavitra paramANuone lIdhe AvakAda ApI bhAzuddhi-AtmazAMti arpanAra che. game tevA udAsI manuSanuM citta paNa eka samaya prakulita kare che. jaLamaMdiranI zobhA aparaMpAra che. jaMgalamAM maMgala evuM maMdira, prabhunI pAdukA, camakArI mUrti, AsapAsanuM amIjharatuM zAMta pavitra vAtAvaraNa sau koIne AkaSI jatuM hatuM. ahIMnA zAMta vAtAvaraNa ane bhUminI pavitratAthI AkarSAIne gurudevane navI bhAvanA jAgI. A manohara raLiyAmaNA zAMta pavitra tIrthadhAmamAM gurukuLa sthapAya te jena-brAhmaNa vidyArthIone jedharmanA upadeza banAvavA abhyAsa AdinI yejanA karavAmAM Ave to kharekhara A pavitra bhUminA 2jakaNethI preraNA maLatI rahe ane sArA vidvAna upadeza samAjane ApI zakAya. A mAtra vicAra nahete paNa pAvApurInA darzane AvanAra yAtrimAM upadeza zarU karyo ane thoDA ja divasomAM rUA. 850 nI mAsika rakama 10-11 gRhasthoe mApavA kabUla karyuM. temAM rUA. 250 zeTha vIracaMda dIpacaMda tathA rUA. 100 rAyabahAdura bAbu buddhisiMhajI dudheDIyA tema ja rUA. 100 bAbu mAdhavalAlajI dugaDe ApavA vacana ApyAM hatAM. ahIM pAvApurImAM pAMce navadIkSita munivarane vaDI dIkSA dhAmadhUmapUrvaka ApavAmAM AvI ane A pavitra bhUminI yAda pAMce munivarone preraNAtmaka thaI paDI. vaDI dIkSAnA samaye bihAravALA bAbu goviMdacaMdajI dha--lAlajI vagere gRhasthAe aThThAI mahetsava vagere dhAmadhUma ghaNI sArI karI hatI. For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 pAvApurImAM gurukuLa mATenI gurudevane bhAre jhaMkhanA hatI. vacane maLyA hatA. vidyAthIe meLavavAnA prayAso zarU karyA hatA paNa banArasa pAThazALA te nirnAtha thaI javAthI pAThazALA baMdha paDavAnI paristhiti evI gaI. A samaye zAsanarasika dAnavIra zeTha vIracaMda dIpacaMda tathA zeTha maNIbhAI gokaLabhAI vagere banArasa pAThazALAnA hitecchu chAnA patro AvavA lAgyA ke - "gurudeva! ApanA sivAya A pAThazALA cAlaze nahi banArasa vidyAdhAma che. Apa pAgapurImAM gurukuLanI bhAvanA rAkhe che paNa banArasamAM ApazrIe sthApelI pAThazALA baMdha thaI jaze te ApanA- mArA samAja kalyANanA maratha bhAMgI paDaze. A mATe vAraMvAra vinavipatro AvatA rahyA ane lAbhAlAbhano vicAra karI banArasa tarapha vihAra karyo. 1964nA vaizAkha zudi 3 nA roja prAtaHkALe 5 nUtana muni sAthe pAThazALAmAM praveza karyo. A praveza vakhate kAzInareza taraphathI hAthI, ghoDesvAra, benDa vagere sAmaiyAmAM mokalI gurudevanuM bhavya svAgata karyuM. 'jaina pAThazAlAkA punaruddhAra huA. mahAtmAjI A gaye ' AvA prakArano zabdadhvani galIe galIe, bajAre bAre saMbhaLAvA lAge, pAThazALAnA hitecchuone AnaMda , paThana-pAThana zarU thayuM ane pAThazALAne punarUddhAra thayA. jemAMthI samAjane vidvAne-paMDita maLyA ane Aje gurudevanI yazogAthA gavAI rahI che. For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnavAridhi - - - - - - ApaNA caritra nAyaka saMsArIbhAI narasiMha have muni nyAyavijayajIe sAdhujIvananA AcAra pALatAM pALatAM pitAnI tejasvI buddhiprabhA ane smaraNazakti dvArA abhyAsamAM lIna rahevA lAgyA. saMskRta bhASA jaipara sAre evo kAbu meLavyuM ane nyAya, vyAkaraNa tathA zAstranA pAragAmI banI gayA. gurudeva paNa A nUtana muninI zAnapipAsA ane dhAraNAzakti tathA buddhinI teja ravatA joIne harSita thayA ane jJAnadhyAnamAM magna rahetA bhaviSyanA mahAvidvAna thanAra yunine aMtaranA maMgala AzIrvAda ApatA rahyA. munazI nyAyatIrtha ane nyAyavizArada thavA mATenI taiyArI karavA lAgyA. paMDita adhyApaka paNa temanI AvI tejasvI buddhi joIne temane preraNA ApatA rahyA ane temaNe kalakattAnI nyAyatI ane nyAyavizAradanI parIkSAo bApa ane be uraca padavI prApta karIne nyAyavizArada banI gayA. gurudevane mane paMDita adhyApA tathA gurubaMdhuo ane saMsthAnA vidyAthIbane atyaMta AnaMda thayo. ApaNuM caritra nAyaka munizrIe saMskRtane talasparzI UMDe ane bhyAsa karI bhASA para prabhutva prApta karyuM ane A abhyAsa sAthe emanAmAM je pratibhA khIlI UThI ethI te e saMskRtanA zIghra kavi banI gayA. mA pratibhAnA darzana temanI vANI, vicAra, lekhana ane kavanamAM jovA maLe che. For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 23 * * * * ane vRddhAvasthAmAM paNa e pratibhA evI ja khIlatI rahI hatI. saMskRtanA kalekenA che teo sahaja rIte banAvI zAtA. eTaluM ja nahi paNa saMskRta bhASA para eTaluM badhuM prabhutva hatuM ke saskRtamAM vakatRtva ApIne zrotAone maMtramugdha karI detA hatA. eka vidvAna mitra bhAIzrI phatehacaMda belANI te kahe che ke mahAmahopAdhyAya zrImadda yazovijayajI pachI AvA saMskRtanA vidvAna A ApaNuM zrI nyAyavijayajI che. temanA graMtharano adhyAtma tattvAleka ane kalyANakAratI e baMne temanA uttama graMthamaNi gaNAya che A baMne graMthe mATe aneka jana-janetara vidvAne, paMDite, saMnyAsIo ane mahAtmAo ane bhakto emanA mAM graMthAthI eTalA badhA AkarSita ane maMtramugma banI gayA che ke A graMthamaNinI AjasudhI bhAre mAMga rahI che ane tenI eka paNa kepI Aje sulabha nathI. teozrI jIvananI saMdhyAe paNa eka evI ugya bhAvanA rAkhatA hatA ke gItA jevo eka jaina tatvajJAnane darzAvate mahAgraMthamaNi jagatanA cokamAM mUkavA taiyAra karI lauM paNa zArIrika kathaLatI sthitithI lAcAra banIne A bhAvanA pUrI karI zakayA nahi tenuM manaduHkha chevaTanI ghaDI sudhI rahyuM hatuM. te paNa emaNe bhAratIya saMskRtinA nIceDarUpa sAMpradAyika taravajJAnathI para kudayANabhAratInI bheTa ApIne vikatajagata ane janatA para bhAre upakAra karyo che ane eka ja prathamaNithI emaNe sarvavyApaka pratiSThA prApta karI hatI. A skRta bhASA para prabhutva hatuM eTaluM ja nahi paNa pAkRta bhASA para paNa teTaluM ja prabhutva hatuM. buddhiprajAnA camakArA A jJAnavAridhimAM jovA maLe che ane temanA agAdha For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - * # ma . pAMDityanA darzana lAdhe che. ugatI yuvAnImAM ja zAstronI UMDI pAragAmita prApta karI gahana tatvaciMtanamAM temaNe praveza karyo hato jenA phaLasvarUpe mAtra 25 varSanI yuvAna vaye vidhyAtma tattvAlaka" tathA "nyAya kusumAMjali' jevA zreSTha graMtho ane te paNa dhArAvAhI kAvyamAM prasiddha karI amara kIti prApta karI hatI eTaluM ja zA mATe temaNe adhyAtma tatvalokanI prAkRta AvRtti ane te paNa pa00 jeTalA lema ApIne vidvAna jagatane cakita karI dIdhA hatA. te "sattatA ' pra thamaNi teodhInI vidvatAnA gIto gAya che. emane A prathama graMtha vAMcIne bhAratanA prasiddha paMDita thI mahAvIra prasAda dvivedI mA ugatA yuvAna sAdhunI UcI kAvya pratibhA, jJAnavabhava ane tarkasaMgata dalIle vAcA mugdha banI gayA hatA. temaNe munizI para lakhele lAge patra tenI sAkSI pUre che. eTaluM ja nahi paNa nAgapura ane ujajainInA brAhmaNa paMDitoe paNa Aja samayamAM "miccha jais: virAmu jasTiAra:' A te vizvaprasiddha bauddha paMDita avadheSa che saMskRta sAhityanA advitIya mahAkavi kAlidAsa che, evI prazastio sAthe emane sanmAnapatra arpaNa karyuM hatuM. paNa A nispRhI mahAtmAe e mAnapatranI eka paNa kepI kadI sAcavavAnI khevanA rAkhI nathI ane e chapAyelA mAnapatranI eka paNa kopI temanA pustA saMgrahamAMthI maLatI nathI. ApaNA caritranAyaka kevA pratibhAzALI ucakeTinA vidvAna hatA ane temaNe kevA kevA graMthamaNinI bheTa janajagata ane vidvAnone ApI che tenuM mUlyAMkana karI zakAya ema nathI. basanA vasuMdharAmAM A eka tejasvI jJAnazIla vAridhi hatA. For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 11 jainadarzananI amara bheTa 7 jaina jagata, vidyAthI mAlama, jaina darzananA pipAsu ane vidvAne paNa mAga da na maLe evA mahAna gra`thanA sarjananI bhAvanA 28 vaSa~nI yuvAnavaye jAgI. jagatanA cekamAM jainadhadarzana ane tenu" tattvajJAna mUkavAnI jha`khanA bhAre hatI, sarasvatI devInA prasAda pAmI cUkA hatA ane zAstranA avagAhanathI jainadharmanA vidhavidha viSayAnA pAragAmI banyA hatA. emanuM svapna hatuM ke gujarAtI bhASAnA eka evA graMthamaNinI racanA karu. je eka advitIya pAThayapustaka banI rahe ane jainadharmanA abhyAsIne khA eka ja graMthamAMthI jainadharmanA kheAdha maLI rahe, A mATe 'jainadarzana graMthanuM Alekhana karyuM. pahelAM te| A laghugraMthamAM jarUrI praraNA ja mAtra levAyA paNa tenI mAMga vadhatI gaI ane pAThapustaka tarIke zALA-pAThazALA ane zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jevI prasiddha saMsthA tathA gurukuLa bALAzrama ane jaina vidyAgRheAmAM te abhyAsakramamAM dAkhala thayuM. tyAre vidvAna munizrIe tene sarvAMga suMdara banAvavAmAM bhAre parizrama lIdheA. jainadhama nA vidhavidha viSayAne varI letA khaDA vicAryA ane jaina jagatane 500 pRSTha mahAgraMtha ApIne peAtAnI pratibhA ane vidvattAnuM apUrva darzana karAvyuM. A graMthamaNine jaina jagate te bhAvapUrvaka AvakAyAM ane tenI eka pachI eka navanavI AvRtti thaI. te 11 sudhI paheAMcI. For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI be hindI AvRtti paNa thaI ane aMgrejI AvRtti paNa taiyAra thaI rahI che. A "jainadarzananA pramANabhUta mahAgraMthathI munizIe bhAratavyApI pratiSThA prApta karI eTaluM ja nahi kArya samAviSTa paMDita svAmIzrI premAnaMdajIe A graMthane bhAratIya saMskRti ane tattvajJAnanI aNamola bhUrI gaNAvI ane A graMtha bhAratane caraNe mUkavA mATe munizrInI bhUrisUri prazaMsA karI ane A graMthanA AlekhanathI munie bhAratanI mahAna sevA bajAvI che evA zabda dvArA vidvAna munizrInI bhAre prazasti gAI che. A graMthanI harIphAI kare evuM eka paNa pustaka haju sudhI lakhAyuM na hoI munizrI A pustaka aMge ajoDa ane pramANabhUta nirmAtA rahyA che e ja emanI jainazAstra viSenI pramANabhUtatA siddha kare che. A graMthamaNinA prakAzanane yaza pATaNanI zrI hemacaMdrAcArya jana sabhAne phALe jAya che ane te sabhAnA prANurUpa zrI bhogIlAla cunilAla kApaDiA A sabhAnA utkarSa mATe satata dattacitta temaja prayatnazIla rahe che te ApaNA caritra nAyakanA paramapriya bhakta ane sevApriya che. temanI satata jhaMkhanAthI bAra bAra AvRtti prakAzita thaI cUkI che eTaluM ja nahi, paNa munizrInA ghaNA puratAnA prakAzanamAM temane mahatvano phALo che. A graMthamaNine ghaNuM ghaNuM AcArya prava, pastha ane munivaryonA maMgala AzIrvAda maLyA che eTaluM ja nahi paNa ghaNuM jaina-jainetara vidvAnee te pustakanA Alekhana mATe prazaMsAnA puSpa veryA che. ApaNA zrutazIla vAridhi Agama pramAkara sva. muni puMgava zrI puNyavijayajIe janadarzananI agiyAramI bhAvRttinA AmukhamAM - - - - - - - For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munizrInA A bhagIratha kAryane bIradAvatAM kahyuM che ke pUjyapAdathI nyAyavijayajI mahArAjazrIe pUrvAcArya varNita vividha jainadharma mAnya tArika padArthone vaNuM vaNIne vartamAnayugane anurUpa gaMbhIra bhASAmAM utArI vidvarga ane jIjJAsu janatA upara khare ja mahAna anugraha karyo che. emanI maulika kRttio sajavA pAchaLa teozrInAM varSonAM tapa ane ciMtana che. teozrIne janadarzana' pustaka to Aje viziSTatA ja prApta karI che ane nAmanA meLavI che. navayuganA vidyArthIvargane saraLa ane gaMbhIrapaNe jainadarzananA hArdane samajAvatuM mAtRbhASAmAM Aje A eka ja pustaka che. enuM adhyayana, avalokana ane ciMtana ApaNe tAtvika guNa grAhitAnI daSTine lakSamAM rAkhI karavA joIe. A graMthamaNi e ApaNA caritra nAyakanI jaina jagatane amara amara bheTa che. ( 12 rASTrapremanA pUjArI dezamAM zAMti na haya, dezanI mukti mATe rASTravyApI adilane cAlatAM heya strI-puruSa, navalohiyA yuvAna-yuvatIo, are vidyAthIonI vAnarasenA AjhAdI mATe prANa nyochAvara karavA dhasamasI rahyA hoya tyAre rASTrapremanA pUjArI paNa pitAne sUra For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 paravA doDI Ave. mahAtmA gAMdhIe bhAratanI mukti mATe jehAda jagAvI hatI. hajAro rASTrapremI bhAI-bahene, vakIlo ne DokaTaro, zikSaka ane prophesaro svarAjyanA sipAIe banI jelane mahela mAnI rahyA hatA. ApaNA caritranAyaka muni nyAyavijayajI rASTrapremI hatA. teo mAnatA hatA ke dharmanuM saMsthAna deza svataMtra heya tyAre ja thaI zake. ane A javalaMta kAMtikArI rASTrapremI munivare saradAra zrI vallabhabhAI paTelanA adhyakSapaNA nIce muMbaInA TAuna helamAM maLelI sabhAmAM rASTranI mukti upara bulaMda avAje vyAkhyAna ApI jaina munie mATe rASTranA praznomAM bhAga levAnuM eka navuM dvAra bolI ApyuM ane jenejagatane camakAvI dIdhuM. hajAre jana yuvAnayuvatIoe A kAMtikArI jaina muninI bhUri bhura prazaMsA karI. eTaluM ja nahi paNa jyAre khAdIne pracAra hiMdabharamAM jorazorathI thaI rahyo che tyAre pote khAdI dhAraNa karI ane prabhAvanAmAM lADu ke patAsAne badale khAdInA kapaDAMnI lahANuM karAvavAnuM jAhasika pagaluM bharyuM hatuM ane carabIthI kharaDAyelA mulAyama malamalane badale jaina sAdhu-sAdhvI ane jaina samAje khAdI apanAvavA na saMdeza Ape. temanA vyAkhyAnathI prabhAvita thaI ghaNuM bahena-bhAIoe khAdInI pratijJA lIdhI hatI. muMbaInA AgevAna zeTha zrI kAMtilAla IzvaralAle paNa temanA vyAkhyAnathI prabhAvita thaI khAdInI pratijJA lIdhI hatI. ApaNuM caritra nAyaka munizrImAM rASTraprema ke jvalaMta hatA ane TIkAnI paravA karyA sivAya nIDaratAthI rASTra mATe balibali thaI javAne upadeza Ape hatA. e rASTrapremanA pUjArIe jaina jagatane eka navo rASTrabhaktine bAdarza Apyo hato. For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 muMbaInuM yAdagAra cAturmAsa Annnnnnnn saM. 1987nuM cAturmAsa aneka rIte khUba pravRttimaya yAdagAra banI gayuM hatuM. munizrI bIlImorAthI muMbaI tarapha vihAra daramyAna aneka sthaLe muMbaInA pratiSThita AgevAne vaMdana karavA gayA hatA agAzI-malADa-zAntAkrujha ane bhAva balA thaI pAyadhunI zrI AdIzvaranI dharmazALAmAM padhAryA. ahIM Amennati para bhASaNa ApyuM hatuM. keTanA zrI saMgha taraphathI muniyAnuM bhavya svAgata thayuM hatuM. keTanA bhAIbahenanA AnaMdane pAra nahoto. kATamAM daherasarajImAM darzana karI munizrI e paramAtmAsvarUpa prabhunuM mizana ane Atmadharma upara mananIya vyAkhyAna ApyuM hatuM. mA cAturmAsamAM le, vyAkhyAne dvArA temaNe jana janatA ane khAsa karIne yuvaka-yuvatIomAM bhAre jAgRti ANI hatI. temanA jAhera vyAkhyAna hIrAbAga, mAdhavabAga, TAunahola, kesa hAusa, mahAvIra vidyAlaya vagare prasiddha sthAnamAM moTI mAnavamedanI sAme thayAM hatAM. dareka vyAkhyAnamAM temanI pracaMDa vakatRtvazaktine prakAza paDyo hato. jenenA tamAma phirakA uparAMta jainetara janatAnI paNa moTI upasthiti thatI hatI. jenetara varganA adhikArasaMpanna pratiThita puruSo paNa temanA dareka vyAkhyAnamAM hAjarI ApatA hatA. mahArAtrInA keTanA upAzrayanA harahamezanA vyAkhyAnamAM paNa ghATopara jevA dUra dUranA sthaLethI paNa zrotAo hamezAM For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyamita upasthita thatA ane paryuSaNa parvanA divase mAM mAnavamaherAmaNa evo te umaTI Avato ke UbhA rahevAnI jagyA maLavI muzkela hatI. mahArAjazrInA upadezathI mahAvIra janma vAcananA divase zrIphaLa phoDavAnuM baMdha rahyuM hatuM. ane sAMvatsarika parvanA divase tapasvI naranArIone zuddha khAdInI prabhAvanA karavAmAM AvI hatI. jenetara sAkSaro, vidvAne, rAjaparuSa ane adhikArIo mahArAjamone maLavA AvatA ane temanuM vipula jJAna temanI udAra daSTi tathA vizALa bhAvanAnI bhUri bhUri prazaMsA karatA hatA. pArasI vidvAna Do. baherAmana khaMbhAtA ane prasiddha deza bhakta vIra narImAnanA hRdaya para paDelI asara munizrInI sarvadharmasamanvayanI bhAvanA ane rASTrapremanA darzana karAvI jAya che. gurudeva mad vijayadharmasUrijInI jayaMtinA prasaMge saradAra valabhabhAI paTele padhArI pramukhasthAna svIkArI jina samAraMbhane dIpAvyuM hatuM. kesa hAusamAM rASTradhvajavaMdana prasaMge vIra narImAnanA AmaMtrathI mahArAjanuM joradAra zabdomAM rASTrabhakti mATe prajAne hAkala karavI e jana sAdhu mATenI addabhUta ghaTanA che. teTalo ja e jana samAja ane zAsana mATe javalaMta mahimanAda che. lekhe ane vyAkhyAno uparAMta muMbaInI janatAmAM mahArAjazrInA lakhela sUtra ane pustakane paNa sAro e pracAra thayo hato. mahArAjInA janasamAjane upayogI udAra vicAra mAlekhanoe muMbaInI prajAmAM preraNA relAvI kharekhara janadharmanI pratiSThA vadhArI hatI. carcAspada prazno para temanA khullA vicAro ane nirbhaya For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 ganAothI keTaleka varga khaLabhaLI uThayo hateA paNa rirAdhI vanA virAdhA ke AkSepA temanA AnaMdI caherAne sparzI zakayA naheAtA. temanA rASTrabhAvanAnA ane samayadharmAMnA vicAra| bhalabhalAne preraNA ApI gayA che. vIralA pAralAmAM vI. pI. mahAsabhA samiti taraphathI temanuM svarAjya para je joradAra vyAkhyAna thayeluM te temanA rASTrapremane ane rASTrabhaktine suMdara pUrAveA che. satyane niyapaNe uccAratAM samAjanA koI vaMte azrugame utare te te sahevA tee saha taiyAra beThelA hatA. temanA udAra mananI khUkhI te e che ke jainasamAjamAM kalahanuM vAtAvaraNa cAlu raghu DhAvA chatAM UI paNa vidhI vyaktinI nindA temanA mukhathI vyAkhyAnamAM ke khIje vakhate ke e kadI sAMbhaLI nahetI. kaluSita vAtAvaraNathI te nirALA ja rahetA. tee vyAkhyAnamAM ane lekhanakaLAmAM teo jeTalA pracaMDa hatA teTalA ja prakRtiSe namra, zAnta, prasanna hatA. vAtacItamAM bhadrika. hasamukha caherA ane saraLatA e emanA jIvanamAM vaNAI gayA hatA. cAturmAsa daramiyAna kATanA TrasTI(r)A ane sa Mdhe temanI tarapha khUba bhaktibhAva darzAvyA hatA. temanA prathamaNi samA jainadarzana 'nA punaH prakAzananA lAbha lIdheA hate. kATanA suprasiddha zrAvaka sva.zramAna zeThe devIdAsa kAnajInI bhakti mahArAjanI tarak jvalaMta hatI. mahArAjazrI tarapha zrI kakalabhAI bhUdharadAsa vakIla, zrI gIradharalAla trIkamalAla, zrI makanajI blUDAsAI berisTara, zrI bhAgIlAla laheracaMda, zrI gAvijIbhAI rUganAtha ane zrI vRddhilAla trIkamalAla vagere zAsanapremI sajjanIe sahu bhaktibhAva darzAvyA hatA. jaina sAdhu sAMkaDA dilanA nahi paNa udAra vicAraka, badhA For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara dharmavALAo sAthe milanasAra, vizva dhutvanI bhAvanAnA pAka ane preraka heAya che ema mahArAjazrIe te pramANe AcarIne jAhera janatA samakSa khullu karI dIdhu hatu ane e rIte jaina sAdhunI pratiSThA vadhArI jainadharmanu mukha ujvaLa karyuM hatu. have pUnA prakaraNeAmAM tetrInA muMbaInA cAturmAsanA yAdagAra prasaMgeAnI vAnagIne rasAsvAda lAge. 14 munizrI nyAyavijayajIe 15-7-31 nA rAja zrI AdIzvarajInI dharmazALAmAM Avela vyAkhyAnanA sAra H " AtmAti mahAvIra thavAnA IjArA kAIe lIdhA nathI. e mahAtmAne patrale cAlanAra kAI paNa manuSya mahAvIra banI zake che. zrI hariladrAcAryuM. mahAvIranuM zaraNu levAnuM kAraNa e batAvyuM che ke vANI ane vanamAM mahAvIra sauthI ucca sthAne Ave che. jIvananI saLatA cAritramAM che. eka khAMa upadeza karatAM eka madhALa vana vadhu lAbhadAyaka che. zAstrA vAMcavA, samajavA, samajAvavAM sahelAM che, paNa jIvanamAM utAravA dvAvalAM che. mAtmAnA vikAsa sAdhe. nakAmI paMcAtAmAM paDI AtmAnuM na hArA, badhI nAta jamI gaI Ate vAjA ja rahI gayA '' evuM na bane e dhyAnamAM rAkhA. tr For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 bhagavAna mahAvIra jagatavatsala hatA. mahAvIranI ahiMsAne e prabhAva hato ke enI sAme janmaverI prANIo paNa pitAnA vera bhUlI jaI zAMtipasamAM taraboLa thaI jatA. mahAvIranI nasenasamAM ahiMsAnI saritAo vahetI. emanA romaromamAM ahiMsAnA dIpake prakAzatA. emanI vANImAM vahete ahiMsArasane dhedha karoDane zItaLatA ApI gayela che. ahiMsAnI mahAna zaktine prabhAva Aje ApaNe joI rahyA chIe e ahiMsAno camatkAra che. ahiMsAnI zakti keTaluM kAma kare che e Aje bhAratavarSa jagatane batAvI rahyuM che. ahiMsAnA pUjArI ne aMdara aMdara laDe te duniyA zuM kaheze? jinanA mArganuM anusaraNa kare te ja sAce jaina. pakSapAtanA bakheDAmAMthI nIkaLI jaI sAcuM janatva khIla. janatatvane koIe IjA lIdhe nathI. mahAvIra bhagavAnanA daza zrAvakema koI savALa-pi2vALa ke zrImALI nahetA. teomAM hatA paTela, pATIdAra ane kuMbhAra, chatAM teo bhagavAnanA UMcAmAM UMcA zrAvaka gaNAyA. janadharmamAM guNanI pUjA che. dhananI, adhikAra-kuLa ke jAtinI nathI. je AtmavikAsamAM caDe te uca, paDe te nIca. A UMcanIcanI vyAkhyA che. AmabhAvanAne uca banAvo, jIvanane sadAcArI banA, vicAra ane bAcAramAM pavitra bane, emAM ja khAtmAnI unnati che. verAvaLamAM guMDAonI kAtIla charInA bhoge svargavAsa pAmela zeTha goviMdajI khuzAlanA karUNa avasAna mATenI zokasabhAmAM For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koTamAM je-jetaranI vizALa sabhAmAM munizrIe "sAtvika smAraka' viSe janasamAjane zaktizALI-prANavAna banavA hAkala karI hatI teno sArAMza - * - nAnA "jyAM tamArI salAmatI nathI tyAM tame daherAsaro zuM sAcavI zakavAnA hatA sAdhvIonuM rakSaNa kema karI zakavAnA hatA? tamAre jIvavuM hoya, jaina samAje prANavAna, zaktizALI, bahAdura, nibaka banavuM hoya to tamArI prajAne prANavAna, baLavAna banAvyA vinA chUTake nathI, e bALakemAM vakatva raDAze te bhaviSyamAM te nIDara banaze. dharma sAdhana ane dharma rakSaNa paNa baLa tathA zakti para avalaMbita che bhagavAna mahAvIra devanA pitA siddhArtha rAjAnI dinacaryAmAM vyAyAmano ullekha che. kalpasUtramAM te Ave che. kumArapALanI vyAyAmakriyAnuM varNana paNa maLe che. zrI haribhadrasUri dharmabindumAM pharamAve che ke baLane hAsa thatAM, baLane punaH sateja karavA mATe zakti khIlavavA yogya upAze levA ghaTe. goviMdajI zeTha te zahIda banI gayA. temane sAcI zraddhAMjali ApavI hoya te saMgaThana sAdhe, bhrAtRbhAvane khIla, samAjanA bacAbacAmAM zaktine saMcAra thAya, sau bahAdura, nIDara, vyAyAmavira bane tevA prayAso kare. saMgaThana sAdhI hindu bhAIone paNa panA ane ahiMsA e zUravIronuM zastra che te batAvI Ape. jina samAjane Aje nIDara, bahAdura, zaktizALI, prANuvAna, vIra, vIrAMganAo ane bALavIronI jarUra che. tamArA paisAne saMgaThana ane akayatA tathA navI peDhIne prANavAna banAvavAmAM For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 35 - - - - - e . ama para kayA prakA - mAmA nA DAkalA ke , 1, banAvAya upayoga karaze te jaina jagatane jayajayakAra thaze ja thaze. ApaNe sabhAmAM AvI dIlagIrI mAtra batAvIe tene zuM artha che ! jana dharma e eka mahAnadharma che. te nAmarda banAvanAro dharma nathI para' vIrane dharmavIro, bahAduro, prANunI paNuM paravA na karanArAne dharma che. e kAyarone dharma nathI. kharA janamAM sAcuM kSatriyanta hoya, kharA jainamAM eka tarapha ahiMsA heya paNa jarUra paDave deza, dharma, tIrtha rakSA ane bahenonI zIlarakSA mATe talavAra paNa heya. A paNa vastupALa raNanA medAnamAM zatruone thatharAvatA ane sAthe sAthe dharmakriyA paNa karatA rahetA. ApaNI navI peDhI, AjanA yuvAne, vidyArthIo mATe zaktivardhaka saMsthAnI jarUra che. je navI peDhI zaktizALa, baLavAna, nIDara, bahAdura nahi hoya te ApaNuM maMdira, upAzraye, jJAnamaMdira, sAdhu-sAdhvIo tIrthonI ke rakSA karaze? je vakhate maLa kacaDAI rahI heya bIjAnI AdhIna banI rahI hoya te vakhate zaktivardhaka saMsthAnI bhAre jarUra che. e dizAmAM dAna e paNa moTuM dAna gaNAze. dharmane pAye majabUta banAvavA jana samAje saMgaThana sAdhavAnI jarUra che. racanAtmaka yojanAo kare ane jana samAjane prANavAna banAvavA zakya prayAso kare ane jenadharmane dIpA. ahiMsA dharmanAM camatkAra sarjAze." For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 dAnanI dizA samajo YIN muMbaI 26-7-31 nA roja minTa roDa para AvelI thI koThArInI vADImAM bI mAMgaroLa yuvaka saMghanA prabaMdhathI munizrIe manuSya kartavya' para Apela bhASaNane sArAMza - zrI mAvajIbhAI dAmajI zAhe mahArAjazrInA jIvana para prAraMbhika vakatavya rajU karyA pachI thI lIlAvatI munazI svadezI bhAvanA para bolyA hatA ane pachI munizIe mananIya vyAkhyAna ApyuM hatuM. paropakAra e moTuM dAna che. abhayadAna paNa paropakAra che, ane anukazmAdAna paNa paropakAra che. e mahAna phaLane ApanAra che. bharatAmAM na bharatI jarUrIyAta hoya tyAM nAMkhavuM joIe. Aje samAja bekAra hAlatamAM duHkhI che ane AkhA dezamAM bArthika muMjhavaNa vyApI rahI che. dezanA lAkha karoDo garIba bhUkhamarAnI AgamAM baLI rahyA che, evA viSama samayamAM nirUpogI jamaNavAramAM paisA veDaphavA agya che. dAnanI dizA samajavAnI jarUra che. samAja para ke deza para Aga varasI rahI heya evA kusamayamAM paNa prajAnA hitArtha janatAnA kalyANa, sakala saMghanA upakArya devAlayanI dhanarAzino eka paiso paNa kharca je nAjAya ja manAya che to evA dhananI vRddhi karavI nakAmI che. vRddhi to evA dhananI karavI AvakAradAyaka For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 lekhAya che je prajAjIvananAM vyavahArika ane dhArmika bane aMgene poSaNakartA heya, je dhana prajAnI anuSpAmAM upayukta thaI zake te dhananI vRti karavI samucita che ane emAM vadhu puNya che e samajAvuM joIe. jyAM sudhI devadravyanI maryAdA ati saMkIrNa manAtI rahe tyAM sudhI te dhananA bhaMDAro khAlI paDyA raheze te DaravA jevuM nathI, sAmAjika dhanamAthA dharmanA kSetrane puSTi maLavAne pUrNa avakAza che. atyAre te devadravyanA bhaMDAro sarakArI lonanI dizAmAM ThalavAya che ane pachI tene upayoga katalakhAnA, kArakhAnAM, lazkarIvyuha ane laDAI vagere mahApApanAM kAmamAM thAya che devadhananA A upaga eka maMdiranuM dhana tenA kArabhArIe bIja maMdiranI bhIMta samAravAne ApatAM AMca khAya ane jANe pote ja devadhananA mAlika heya evuM svachaMda vartana calAve e keTalI dayAmaNuM sthiti che? pUNyanA nAme evuM dhana vadhavuM ane ene sadupayoga na thatAM prajAjananAM kalyANamAM te taddana nakAmuM rahetAM bAhya ADabaranA bhabhakA batAvavAmAM ane goTALA ke bakheDA calAvavAmAM kAma lAge evI sthiti A yugamAM have nA nabhI zake. dAnanI dizA samaje, samajI jAo ke zrAvaka zrAvikA varga para tamAma kSetrane AdhAra che. tamAma dharmasaMsthAo temanA para avalaMbita che. temanI puSTi para ItaranI puSTi che. Aje te varga bekArIthI, udyoganA abhAvathI ane keLavaNunA sAdhana nahi maLavAthI sIdAte jAya che. dhArmike vagara dharma heya? lAMbI najara karatAM mAluma paDaze ke jayAM zrAvakonA ghara tArAja thaI gayAM che, tyAM sArasaMbhALa khanAra koI na hovAthI derAsaro pazupaMkhIonA AvAsa banI For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jaI khaMDera banI rahyAM che. tyAM dhArmikenI jAgRtI hate to A sthiti AvatA tyAre dAnanI dizA kaI? jeone pitAnI AjIvikAnAM paNa kapha che, teo maMdirone zuM saMbhALI zakaze? eka be vakhata jamaNa pIrasI devAthI kaMI sAdhamikenA ghara nathI baMdhAI jatAM. sAdharmika vAtsalya te sAdharmi ne temanA jIvananirvAdanA rastA saraLa karI ApavAmAM che ane gya keLavaNInA mArgo khulA karI sAdharmika bALakuvakane vidyAnI lAIna para AgaLa vadhAravAmAM che. A sAcuM sAhamavarachala che. jamaNavAramAM mAnanArA Aje bhIMta bhUlI rahyA che. karavAlAyaka sUjhatu nathI ane ADe mAge pisAno dhUmADo karAya che? prajAne bharakhI rahelI bekArI, garIbAI ane ajJAna dazA tarapha akhimIMcAmaNAM karavAM bahu murkhAIbhareluM che. emAM dharma nathI paNa dharmadroha che, zAsananI adhogati che. pharIne kahuM chuM ke dAnanI dizA samaje ! ane upayogI dizAmAM dAnane pravAha vahevaDAvI dharma, samAja ane rASTranuM bhaluM thAya ane e rIte zAzanane yajayakAra thAya tema prayatana pherave. kharo dAnadharma samaje ane vizALa daSTie udAra dayAnA upayukta jharaNuM vahevaDAvI hajAro lAkho duHkhI hRdayanA zubha AzIrvAda meLave, emAM jIvananuM kalyANa che. For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTradharma munizrI rASTrapremI hatA eTaluM ja nahi paNa svadezI ane khAdInA himAyatI hatA, te mAtra vAtamAM nahi paNa pote zuddha khAdI vAparatA ane hajArone khAdI paheravA preraNA ApatA. eTaluM ja nahi paNa prabhAvanAmAM khAdIno pracAra karanAra te prathama ja janamuni hatA temaNe rASTradharma ane svadezI para mananIya pravacana ApyuM hatuM te Aje paNa preraNA ApI jAya che. vartamAna paristhitino vicAra to kare. Aje ApaNuM rASTrIyajIvana gaMbhIra sthitimAM che. rASTradharma tarIke dareka hindInI pharaja che ke teNe svadezI bhAvanA piSavI joIe. pitAnI jarUrI yAta ochI karI cAle tyAM sudhI dareke dareka cIja svadezI ja vAparavI joIe. khAsa karI paradezI kApaDane saMpUrNa tyAga karI zuddha khAdInA paheravezamAM pitAne pavitra dezaprema prakAzo joIe. ahiMsAnI daSTie paNa paradezI kApaDa vAparavA na ghaTe. jenI pAchaLa lAkho jAnavaro katala thatAM heva ane lAkho mA carabInA vaparAzathI je banatuM hoya tevuM nApAka kapaDuM ahiMsA dharma kema vAparI zake. DuMgaLI khAvAmAM je doSa che tenA karatAM hajAragaNuM - anatagaNuM pApa carabIvALAM nApAka kapaDAM vAparavAmAM che. pa dezI kApaDe dezanA dhaMdhAno nAza karyo che. paradezI kApaDa pAchaLa dezanuM karoDonuM dhana paradeza ghasaDI javAmAM Ave che For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 paradezI kApaDe dezamAM bekArI bhUkhamare vadhAryo che, eTale je tame tamArA dezanuM hita cAhatA he te tamArA gharamAM, tamArA aMga para paradezI kApaDanuM eka cIMtharuM paNa na hovuM joIe. mahAtmAgAMdhIjIe svadezI, khAdI, reMTIo ane paradezI kApaDanA tyAga mATe je saMdeza Ape che te hRdayamAM dhAraNa kare. jAgo ane kartavyaparAyaNa thAo. samagra jagatamAM jIvanakalaha vyApI rahyo che. A saMkrAntikALa che. svAtaMtraya meLavavuM hoya ane TADhe pANIe khasa kADhavI hoya te khAdInA pUjArI banI jAo. khAdImAM aneka lAbha che. khAdImAM sAdAI che. saMyama che. khAdIthI jarUrIyAta ochI thaI jAya. kharcA ghaTI jAya, paisAno bacAva thAya. khAdIthI dezanA garIbene rAjI maLe, temanA dhaMdhA sajIvana thAya. khAdInA udyogathI bhUkhe maratA, rIbAtA dezanA karaDe duHkhIyA mANase roTalA bhegA thaI zake. khAdInI vaparAza ane bhAvanA vadhatAM jIvanamAM sAdAI AvI jaze, saraLatA Avaze. UMcanaca badhAmAM samAnatAnI bhAvanA jAgRta thAya. AthI cAmaDI ane zahero vacce parasparane lAbhadAyaka Arthika saMbaMdha ane vyavahAra baMdhAya. ghareghare reMTiyA guMjavA joIe. be tolA jeTaluM paNa mANasa roja kAMte to varasadahADe aDhAra tala jeTaluM kaMtAvAthI pitAnAM kapaDAM para pADI zakAze. reTiye svAvalaMbI jIvananuM nirdoSa sAdhana che. e sanAtana gRha-udyoganI mUrti dareka hindInA gharamAM punaH pratiSThita thavI joIe. emAM arthalAbha che, dharmalAbha che ane dezahita che. emAM garIbane anukazmAdAna che. bahene rezamI sADI kema paherI zake? zabhA ane sauMdarya te zIlamAM che. sarvottama AbhUSaNuM zIla che. bArIka, jhINuM ane ulkaTa kapaDAMthI te zIla jokhamAya. khAdIthI aMgopAMga barAbara For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 4 DhaMkAya che. rezamamAM te pApa che. lA kIDAonI hiMsAthI te bane che. eTale rezamI kapaDAM paheravA joIe nahi, maMdiromAM ane dharmasthAnamAM te vaparAya che tenI pAchaLa bhArobhAra ajJAna bharyuM che. sAdhu-saMtane paNa paradezI kApaDa na ja mApIe. temane anna, pANI ane vastra zuddha ja kajo. DuMgaLI na khape to nApAka vastra kema khape? temane khAdI vaherAvIe. sAdhu te tyAgI rahyA. temane tyAga te gRhastha karatAM UMce te joIe. gRhastho khAdI paherI sAdAI ane tyAganI bhAvanA paze to sAdhu zuM kAma na pidhe? sAdhune malamala, rezama Adi kema zobhe? khAvAmAM sayama ane rasakasane tyAga joIe te paheravAmAM saMyama ane tyAga na joIe? sAdhu anna-pA zuddha mAgI zake te vastra paNa zuddha mAgI zake. sAdhuo-dharmaguruo ahiMsAdharmane samajI prajAmAM rASTradharmanI preraNA utsAhathI raDe te dezanuM bahu kalyANa sadhAya. dharmano udyota paNa emAM che. hi . 17 ApaNuM unnatinA upAyo annunc venenocnenererencacas ApaNuM caritranAyaka munizrI vicAratA hatA eTaluM ja nahi paNa teonI jamAnAne oLakhatA hatA. AjanA yugamAM navI peDhIne kevuM zikSaNa, kevA saMskAra ane kevo dharmane be mApavo joIe te viSe temaNe khUba ciMtana karyuM hatuM. sAcI mukti apAve te vidyA ane te mAtra pustakonA kIDA banIne nahi paNa zArIrika For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrama, vyAyAma ane vidhavidha vikAsa pravRttio dvArA jIvananu ghaDatara tathA caNutara thavu joIe tema mAnatA hatA. AA viSe temIe hIrAkhAganA hAlamAM jAhera vyAkhyAna Apyu. hatuM. temAM vidyA, khaLa, sayama ane rASTravAdanAM pATha pyA hatA. 1931mAM Apela AA pravacana 40 varSa pachI paNa keTaluM" badhu preraNAtmaka che te joIe. unnatinI cAvI ekamAtra kavyAnI sAdhanA che. svaunnati vagara na sAmAjIka unnati sAdhya che, na rASTrIya unnati zakaya che. unnatinA pAyAmAM vidyAnI jarUra che. sAcu jJAna unnatinA mUlA dhAra che, AjanI sarakArI zALAomAM apAtI keLavaNI bahu truTIpUNuM che. A keLavaNI bALakAnA magajane bavADe che. temanA magajamAM kharAba sa skAra reDe che. AgaLa vadhIne kahu. tA temanA jIvanamAM eka jAtanu viSa reDe che. ' " sA vidyA yA vimuktaye" vidyA te che jenAthI zArIrika, mAnasika ane AdhyAtmika zakti khIle. vidyA te che je A lekamAM te paraleAkamAM AtmakalyANanA mArga saraLa karI khApe. A prakAranI vidyAnA AtramA-gurukuLA-vidyAlaye ane khAlavihArA ughADavA joIe. bhAratanI unnati bhAratanA bhALakAne taiyAra karavAmAM che ane e dizAmAM meATA pAyA para mahAna prayatne prArabhavAnI jarUra che. ApaNA deza Aje parAdhIna che. gulAmI dazA bhAgave che. dezanI gulAmInA baMdhanA tADavA mATe vivekabuddhinA prayAga karavAmAM dhrAgI javuM e AjanI mahAna vidyA che. For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 kharI prajAkIya keLavaNI mAtra akSarajJAnamAM nathI paNa cAritramAM ane hAthapaganA udyogamAM-jAtamahenatamAM che. - - - vidyA sAthe vyAyAmazikSaNanA agatya che. vyAyAma dvArA zArIrika ane mAnasika beu baLa meLavAya che. vyAyAmathI mANasa pitAnI zaktione khIlavI zake che. baLa ane taMdurasatI jIvanavikAsanA mArgamAM mahatvano bhAga bhajave che. muDadAla zarIramAM raheluM mana paNa muDadAla heAya che. saMsArane niyama che ke baLavAna jAti ja vizvanA samRha maMDapamAM TakI zake che. AjanI sthiti te tame jANo cho tamAre maMdira para tephAnI guMDA caDI Ave ne tame muThThIovALI bhAgI jAo to bhagavAnanI murtionA kakaDA thAya ane ApaNuM nirbaLatAnuM pradarzana thAya. mUrtipUjA zA mATe? e mahAna bAtmAnuM AtmabaLa meLavavA mATe mUrtipUjA che. evo AtmA baLa vagara meLavAze kharo! upaniSada zuM kahe che? jANo cho? upaniSada cokhkhuM kahe che ke - ": " ure , nApamAtmA bahAnena labhyAH" nabaLAe AtmAne pAmI zakatA nathI. "balamUlaM 6i jIvitam " baLa-kauvata e jIvanane mUlAdhAra che. jamAne nathI jotA Aja kevuM vAtAvaraNa che? tamAre jIvavuM che? kIDAnI jema nahi, paNa maradanI jema, bahAduranI jemavIranI jema. tamArA saMtAnane baLavAna ane bahAdura banAvavA prayatna kare. vidyA ane vIratA khIlavyA vinA haragIjha unnati nathI ja nathI. je samAjamAM samayajJAna, kartavyazikSA ane zauryanI tAlIma nahi hoya te samAja bhAMgIne bhUkako thaI jaze. zakti vagaranA durbaLa mananA mANase dharmasAdhana ke ahiMsA, satya ane brahmacarya nathI sAdhI zakavAnA. baLavAna vIre ja ghara, For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 kuTuMba, strI, ma"dira ke dharmasthAna bacAvI zakaze. dezanu" rakSaNa paNa e bahAdura vIrA ja karI zakaze. brahmacarya ane saMyama zaktine mUlAdhAra che. te vagara jIvanane vikAsa nathI. tamArA bALakakhAlikAne bacapaNathI brahmaca-sayamanA pATha bhaNAveA. brahmacarya' jIvananA dIve che. mAtmAnI rAzanI che. muktinu dvAra che. brahmacanA apAra mahimA che. e izvarIya teja che. e jIvananI jyAta che. paNa Aje teA mAbApAne peAtAnA bALakeAnA jIvanasudhAra tarapha dhyAna ApavAnI navarAza karyAM che? temAM mAjanA nATaka, sinemA, DeATala temaja ' zagArika vAMcane temanA jIvanamAM kusaCskAra reDavA che. te jotAM chatAM yuvAna peDhIne temAMthI ugArI levA prayAseA karavA joIe. AjanA bALakA AvatI kAlanA nAgarikA saMghanA, madirAnA, saMsthAonA ane ApaNA mahAmUlA khajAnArUpa Apa jJAna-graMthAnA rakSakA che. te mATe tene susa'kArA, dhakheAdha, rASTraprema, sevAbhAvanA, svAzraya ane vIratAnA pAThA maLe tevA badhA zaka prayatnA samAjanA ghaDavaiya e, guruvaryAM, mAtAe ane zikSaNa sasthAee karavA joIe te ja jainadharma ane jainazAsananA yathASa thaze. For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 PO) 18 AcAryazrIne jayaMtI A mahotsava * * * * * ne - - 1445 4 cchaak jagataprasiddha jainAcArya zrI vijayadharmasurIzvarane jayaMtI mahatsava zAnadAra rIte ujavavAmAM Avyo hato. nA prasaMge dezanA mahAna netA saradAra vallabhabhAI paTele AcAryajIne bhavya zraddhAMjali ApI hatI. A sabhAmAM lekasevaka zrI maNIlAla kaThArIe jaina samAjane AjhAdInI ahiMsaka laDAImAM bhAga levA garjanA karI hatI. ApaNA caritra nAyaka munizIe gurudevanA jIvananA madhura smaraNe rajU karyA hatA. te sabhAmAM hajAre bhAIbahene umaTI gAvyA hatA. muMbaIne aAMgaNe A jayaMtI mahotsava yAdagAra banI gaye ha. 25-9-31 bhAdaravA sudi caudazane zukravAre muMbaI keTa-TAuna helamAM rASTrapati saradAra vallabhabhAI paTelanA pramukhapaNa nIce gaMjAvara sabhA maLI hatI. munizrIe jayantInA samArohamAM rASTrapati saradAra zrImAna valabhabhAI paTele sabhApatinA Asanane zobhAvyuM tene AnaMda vyakta karI AcAryazrInA jIvana kavananuM darzana karAvyuM hatuM. mahuvA te virakSetra gaNAya che. ane te madhumatInA nAme vikhyAta che. A bhUmimAM eka yuvAna mULacaMda jugAranI badImAM sapaDAye, eka vakhata aMgaparanA dAgInA hArI gamAtApitAne dha bhAre paDI gaye paNa e krodhamAMthI jIvanamAM krAnuiM bIja vavAya For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane vicAromAM parivartana thAya che. hRdayamAM moTe khaLabhaLATa thayA ane UMgha harAma thaI gaI. saMsAranI asAratAnuM jJAna thAya che ane vairAgyabhAva jAgI UThe che. bhAvanagara nAsI jAya che. tyAMnA zAMtamUrtiI vRddhicaMdrajI mahArAjane dIkSA mATe prArthanA kare che, paNa e celAnA bhI nahatA. teo mahAna tyAgI, vairAgI ane zAstravettA sakhta hatA, nasADI bhagADI dIkSA ApavAmAM pApa samajatA hatA. temaNe mAtApitAnI rajA laIne AvavA jaNAvyuM. mULacaMdabhAI mUMjhAyA paNa vairAgyabhAvanA jvalaMta tethI rajA meLavI, gurue dIkSA ApI, mULacaMda munidharmavijaya banyA, muni dharmavijaya gurubhaktimAM lAgI gayA. pratikramaNa na jANanAra gurudevanA gAzIrvAdathI jJAnane prakAza meLavyuM. AtmabaLa bhAre, nIDaratA paNa evI ja. gurudevanA jIvananA ghaNA smaraNe che, paNa ApaNe mukhya mukhya bAbato jANI laIe. vijayadharmasUri eTale akarmayatAne ukheDI pheMkI denAra sAcAvIra, viSadharmasUri eTale utsAhanI jAjavalyamAnamUti, vijayadharmasUri eTale daDhatA ane dhIrajane pahADa, vijayadharmasuri eTale cAritranuM jhaLahaLatuM bhAmaMDaLa, temanI yazapatAkA gujarAta, saurASTra, mAravADa, mevADa, mALavA, dakSiNa, pU. pI, baMgALa, tamAma sthaLe pharakI rahI che. eTaluM ja nahi paNa yUropa amerikA sudhI temanA jIvananI mahAgya gAthAo gavAI rahI che. temanI vizvaprasiddhi temanA puraSArthamaya jIvanane AbhArI che. temaNe dUra dUra dezamAM pAdavihAra karI jainadharmane paDaha vagaDAvyuM che. For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garadeve kAzI ane baMgALa jevA dezanA zAstrIo tathA paMDitone jenadharmanA prazaMsaka banAvyA che. baMgALa ane magadhanI sapharamAM temaNe dayArasanI jhaDI varasAvIne hajAro baMgALIo ane bIjAone mAMsa bhakSaNa cheDAvyA che. kAzI jevA hindudharmanA jabaradasta kilAmAM je vakhate vaimanasyanuM vAtAvaraNa patharAyeluM hatuM, virAdhIvarganA aneka vidha vacce padapraveza karI jaina vidyAlayano jhaMDo pharakAvyo hato. navA vidvAne taiyAra karavAnI temanI mahecchA Aje paNa jANItI che. jaina sAhityane jagatanA cekamAM mUkIne pAzcAtya vidvAnone bAkarSI teone jaina sAhityamAM rasa letA karyA che. temaNe gurukuLa, Diva,bALAzrama, jJAnamaMdira, pAThazALAo jevI vidyAnA sarovara ThekANe ThekANe nirmANa karyA che. mahArAjA banArasa temanA bhakta hatA. kAzI jevA vidyA nA mahAna kendramAM bhAratIya vidvAnanI gaMjAvara sabhAmAM temane "zAstravizArada jenAcArya' pada apavAnuM mAna mahArAjA banArasane che. temaNe aneka graMthonuM nirmANa karyuM che. temaNe pitAnA UcI paMkitanA be vidvAna ziSyone "sIlona" laMkA mokalI tyAMnI bauprajAmAM temaNe janadharmane saMdeza pahecADyo che. jarmana vidvAna DokaTara harmana jekebInI hAjarImAM jodhapuramAM mahAmahepAdhyAya De. satIzacaMdra vidvatabhUSaNanA pramukha sthAne "jainasAhitya pariSada" bolAvI dezavidezamAM jainasAhityanI mahattAne DhaMDhero pITAvyo hato. doDhaso jeTalA pazcimAtya elaro temanI puNyamayI jIvanaprabhAnA rAya jenasAtvinA premI banyA che. cA pachI pramukhasthAnethI saradAra vavabhabhAIe mananIya pravacana karyuM hatuM. tene TuMkasAra jANI laIe. bAjanA prasaMge mane pramukhasthAna levA jANa karI te meM For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthe caDhAvI kAraNa ke saMdhanA hukamano anAdara munimahArAja paNa na karI zake te mArA je pAmara kANuM kema karI zake ! saurASTra ratnonI bhUmi che. ApaNuM vijayadharmasUrijI paNa saurASTranA ratna thaI gayA. mahApuruSonA guNa gAvA te ApaNe dharma che. paNa ekalA guNa gAvAthI ApaNuM kalyANa nathI. beMkamAM DhagalAba dha nANAM paDelI che. paNa tyAMnA kalArkone te gaNIne kALA hAtha karavA paDe che. munimakArAjanA tame DhagalAbaMdha vyAkhyAno sAMbhaLe che paNa tene jIvanamAM utAro te kalyANa thaI jAya. ekale pILA thae karavAthI jana thavAtuM nathI. janadharma paridharma gaNAya che. ahiMsA paramadharma e janadharmane siddhAMta che. A dharma kAyarAno nathI. ApaNAmAM eka khare jana pedA thayo che. te Aje ahIMthI 5000 mAIla cheTe beThe che. tene te nabaLe mANasa daza gulAMTe khavaDAvI de tema che. paraMtu temanAmAM je ahiMsAnuM teja bhareluM che. te AkhI duniyAne DolAvI rahyuM che. gAMdhIjIe te batAvI ApyuM che ke ahiMsA e kAyarone dharma nathI. ahiMsA e vIrAne dharma che. jeno te vIra ane bahAdura hevA joIe paNa tamArA aMdara aMdaranA jhaghaDA sAMbhaLI mane duHkha thAya che. tamane jhaghaDA zebhatA nathI. huM te jaina kemane sAce sipAI banavA IcchuM chuM. tamArAmAM dayA ane premane sAgara hai joIe. ahiMsA jIvanamAM utAravI joIe. ApaNA karoDe bhAIbahenene eka TaMka paruM khAvAnuM maLatuM thathI ane lAkhe bhUkhe mare che. zuM jainadharma ema zIkhave che ke pazupakSIonI rakSA karavI ane manuSyanI rakSA na karavI, jaina bahenane kahIza ke bArIka kapaDAM janadhananI viruddha che. huM jana bahenene namra prArthanA karuM chuM ke teoe hAthe kaMtAthelA sutara ane hAthe vaNAyelA kApaTha paheravAnI pratijJA levI joIe. gAMdhIne ardhanagna phakIra kahevAmAM Ave che. paNa briTiza For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 sarakAramAM mAna maLe che. jyAre kelara-nekaTAIvALAne keAI bhAva pUchatuM nathI. dezane samRddha AjhAda banAvavA taiyArIo kare. meM je kAMI kahyuM che. te tamArA pratyenA agAdha premane laIne ja kahyuM che. Izvara sarvanuM kalyANa kare. A pachI zrI maNIlAla ThArIe bulaMda avAje mananIya vyAkhyAna ApyuM. mAre janma jaina kemamAM thaye che paNa kharo jena vartamAnakALamAM gAMdhIjI che. zrI vijayadharmasUrijIe jIvanamAM jainadharmanI, jaina saMpradAyanI tathA jaina sAhityanI bhAre sevA karI che. jemAnI pUrvanI jAhojalAlI Aje kyAM jovA maLe che. have te jAgo ane pragatinA paMthe prayANa kare. munirAjane prArthanA karI kahuM chuM ke tamAruM sthAna zaherA ke nAnA upAzraye mAM nathI, paraMtu rASTranA kalyANamAM che. gAmaDAomAM tamAro saMdeze gheraghera pahoMcADe. rASTrakalyANanA mahAna kAryamAM tamAruM tapAbaLa reDo ane tamAre purapArtha pragaTAvo. yuvAnamitro, rASTrayajJamAM tamAro phALo Ape ane bhAratanI AjhAdInA tame ghaDavaiyA bane. A pachI khAdInuM vecANa thayuM temAM rU. 5000 nI khAdI vecAI hatI temAM thI vIracaMda pAnAcaMda taraphathI rU. 1000, zrI bhogIlAla laheracaMda taraphathI rU. 1000 ane zrI meghajI sojapAla taraphathI rU. 1000 nI rakama hatI. For Personal & Private Use Only For Persona Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 hi . 19 gAMdhI saptAha ne / saMdeza 4 zrI guja2 leDIjha sezIyala kalaba ane zrI navayuga udyoga maMdiranA saMyukta Azraya nIce tA. 2-10-31 nA rAjathI zarU thatAM gAMdhI saptAhane aMge akhaMDa reTiyA cAlu karavAnI rASTrapati saradArazrInA punita haste kiyA veLA hAjara rahevAnuM AmaMtraNa pUjya munizrIne ApavAmAM AvyuM hatuM. paraMtu varasAdanA kAraNe teozrI hAjara rahI zakyA na hatA paNa temaNe pitAno saMdeza mekalAvyo hato te temane rASTraprema kevo jvalaMta hato te darzAve che. Aje jagatanA mahAna saMtanI janma jayaMtI che. Aje e mahAna AtmA kevaLa hiMdanA svarAja mATe nahi paNa zAkhA jagatanuM ka9yANa karavA sAru pragaTa thayela che. e mahAna sAdhupuruSanI draSTimAM bhAratanuM bhaviSya ujavaLa mukhyatve khAdI ane raMTiyAmAM dekhAya che. dezanI prajAe e dizAmAM khUba prayAsa karavAnI AvazyakatA che. mane e jANuM bahu AnaMda thaye ke rASTrapati saradAra zrI valabhabhAI paTelanA punita haste gAMdhI saptAhane aMge AjathI akhaMDa reTiyA zarU karavAnI zubha kriyA thanAra che. kharekhara, A rIte prajanI aMdara reTiyA tarapha hArdika Urmi ubharAya e bahu jarUranuM che. huM sabhAjanone jaNAvavA mAguM chuM ke je dezanuM bhaluM cAhatA For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he te adhogatinA bhISaNa khADAmAMthI dezano uddhAra kare che to ghere ghera reMTiyAne guMjArava kare. videzI kApaDe dezanA dhaMdhAne nAza karyo che. tethI ja dezamAM garIbAI, bhUkhamaro vadhyAM che. deza divase divase bhIkhArI thaI rahyo che. lAkhe kuTuMba anAgA ane ardhabhUkhyA rahe che. dezanI A durdazA zI rIte dUra thAya? khAdI ane reTiye tene amodha upAya che. - dareka hindInA aMga upara zuddha khAdI hevI joIe. videzI mohamAM paDI karelA pApa reTiyA yajJathI dhevA paDaze. dezanA karoDa mANasa dararoja eka kalAka kAMte ane e rIte pitAnA eka kalAkane dezanI daridratA pheDavA saddaupara kare te lAkhone udyoga maLe, karoDe paradeza jatA bace. reTi e bhAratanI prAcIna saMskRti che. AjathI aDhI hajAra varSa upara pazu reTiye nirAdhArono AdhAra ane bazaranuM zaraNa gaNAto hato. hAlanI garIbAI dUra karavAnuM reTiyAmAM mahAna baLa che. reTiyA baMdha thayA ne mile vadhI. temAM carabI vAparavA hajAro lAkha herAne nAza thAya che. Dhora ghaTavAthI ghI, dUdha vagere pauSTika padArtho moMghA thayA ane mANasanI buddhi, zakti, baLa ghaTavA lAgyA. mRtyu pramANa vadhyuM. mahAtmAjInA reMTiyAnA saMdezane tamAma praja vadhAvI le reTiyA pracAranuM kArya khUba AgaLa dhape ane deza svAdhInatAne vara e ja zAsanadevanI AgaLa namra pArthanA che." For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 para dIkSA saMbadhI kharaDA . vaDeAdarA dIkSA' saMbadhI kharaDA'ne rada karAvavA nimAyalI amadAvAdanI jainakamITI 'nA tA. 1-9-31 nAM putra para munizrI nyAyavijayajI mahArAje Apela uttara-- C mu.baI. kATa-bArAbajAra, jaina upAzraya tA. 19-9-31 zanivAra zrImAna 'kamITI ' nA sajjana mahAthayA, dharmalAbha. Apa sajjanane patra maLyeA hatA. hu* paNa dIkSA jevI mahAna dhArmika vastunA viSayamAM rAjya taraphathI aMkuza mUkAya e pasaMda karatA nathI. paNa ApaNe ApaNA pramAda nathI khaMkherI zakayA e hu ja dilagIrIza" che. Aje dIkSAnA sabaMdhamAM varSothI kevI dhamAlA cAlI rahI che. e zrApa sajajatA paNa joI rahyA che. dIkSAnA saMbaMdhamAM je unmAda sevAI rahyo che, je maryAdA tADAI rahI che, enu' ja pariNAma che ke rAjyanA maMtrI ane nareze paNa khaLabhaLI UThayA che. dIkSA saMbaMdhI rAja UDIne UbhA thatA ApaNA bhavADAoe dIkSAnuM mAna kreTaluM" ghaTADayuM che ane sAdhu-saMsthAnI pratibhA kreTalI jhAMkhI pADI che e sApa jevA sajjanene ajANyu kema hAya ! dIkSA jevI mahAva pavitra vastunA sabaMdhamAM rAjyane pADavAmAM For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 koI javAbadAra hoya te te bApaNa dIkSA viSenI vAraMvAra bhajavAtI dhamAla ane dhAMdhala ja mane lAge che. ApaNe pate eTale jaina saMghe ja agA saceta thaIne dIkSAnA kAryane barAbara vyavasthita ane paddhatisara baMdhAraNa para goThavyuM heta te eka tarapha jaina dIkSAne suMdara bAdaza jagatamAM jhagamagata ane bIjI tarapha keIthI paNa dIkSAnI bAbatamAM dakhalagIrI karavAnuM na thaI zakata ApaNe pote ja ghaNuM ghaNuM dIkSA viSe dhAMdhale macavA chatAM pramAdamAM rahyA ane dIkSAnI bAbatamAM yogya vyavasthA bAMdhavAnuM na sUjhayuM eTale pachI Avo meke bAve e banavAjoga nathI zuM? anyAya ane utpAta, dhamAla ane bakheDA para samAja jayAre aMkuza mUkavA taiyAra na thAya te pachI tenA para thogya aMkuza mUkavo e surAjyanI pharaja thaI paDe che. te pachI zrImanta gAyakavADa sarakAra e viSayamAM aMkuza mUke e te svAbhAvika ja gaNAya emAM zuM kahevuM ? haju paNuM Apa jevA aneka sajajanenI mahAna kamITI, jenA saMghanI mahAna kamITI dIkSA bAbatamAM thagya niyamana ghaDI taiyAra kare te jaina saMgha unnata mastake "kharaDo rada karAvavAnuM prabhutva jarUra dAkhavI zakaze ema mAre daDha vizvAsa che, AthI vadhu Apane zuM jaNAvavAnuM hoya? tA ka, nasADI, bhagADI, chAnI rIte dIkSA ApavAnuM jaina zAstrathI taddana viruddha che. e Apa khacIta mAnazojI. ane laghuvayanA bALako mATe paNa dIkSA bAbata utAvaLa karavI geravyAjabI che ema mArA zAstrAnusAra daDha mata che. For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 21 srIjIvananI unnati mAdhavabAgamAM 4-10-31 nA rAja zrI mahilA samAja, taraphathI munizrIe strIjIvana unnati upara pravacana ApyuM hatuM. zrImatI lIlAvatI devIdAse vyAkhyAna mATe vinati karatAM jaNAvyuM hatuM ke nyAyavizArada, nyAyatI, munizrI nyAyavijayajI samA jainazAsananA jyeAti rAyI, jainazAsananA jhagamagatA sitArAthI jaina jagata aparicita na ja heAya. emanAM ejasabharyA vaktavyeA, jainajagatamAM navIna cetana rAvatAM amUlya pracaMtA. jainasamAjamAM pesI gayelAM aneka kurUDhIonAM jALAM kApatI temaja AdhyAtmika viSaya catI emanI prabhAvazAlinI lekhanI, jainazAsananA abhyudaya mATe teozrInuM vatu. hRdaya, upAzrayanI cAra divAlemAM nahi, paNa pRthvIne cAre cheDe dRSTi sthApI dravya, kSema, kALa, bhAva pramANe upadezAtA mauli sayama dharma ane seLabheLa thaI gayela dharma tathA rUDhIne judA tAravatI emanI vIratvabharelI vANI mATe jainasamAjanA zarIramAM anerI bhavyatA ApI rahyAM che. AvA mahAna AdhyAtmika tattvavettA, AtmAthI, nIDara, prasiddha vaktAnI amRtamaya vANI Apa sarve zAnti rAkhI sAMbhaLazA e mAzA sAthe zrI jaina mahilA samAja tarathI mahArAjazrIne emanu' pravacana sAMbhaLAvavA vinati karI besI javAnI rajA lau For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa pravacana : strIpuruSa e samAjarUpI ke dharmarUpI rathanAM be paiDAM che. be paiDAM barAbara hoya te rathanI pragati thaI zake che. tema strIpuruSa daMpati paraspara yogya guNasaMpanna heya te teo potAne utkarSa zodhI zake, gRhasthAzramane zobhAvI zake ane temanAthI samAja ane dharmanI unnati paNa thAya. strI e sRSTinI mAtA che. tenI ajJAna dazA saMsArane mATe zAparUpa che. nArI jIvanamAM jJAnarUpI dIpaka pragaTa na thAya tyAMsudhI jagatane aMdhakAra dUra na thaI zake. mAtAnA saMskAro bALakamAM utare che. mAtA jo susa kAra zAlinI heya te bALakanA jIvanamAM sArA saMskAra paDe. mAtAnA vicAra, vANI ane vartana uraca hoya te tene suMdara vAraso bALakane prApta thAya che. bALakabAlikAnA jIvasudhArane mukhya AdhAra mAtA para rahele che. dareka mAtAe pitAnA bALa mATe, potAnA kuTuMbanA kalyANa mATe ane dezanA kalyANuM maTe vicAra, vANuM, vartanamAM uraca banavAnI AvazyaktA che. ghara ane gharanuM vAtAvaraNa tathA mAtAnA ucca vicAro ne bhAvanAothI bALakanA jIvananuM ghaDatara thAya che. skUlamAM te zeThA kalAkamAM zikSaNa mAtra maLe paNa AjanI zALAo susaMskAra ApI zakatI nathI. AjanI kanyAo e AvatI kAlanI mAtA che. temane vyavahArika zikSaNa, bhASAjJAna, gRhavyavasthA, mAtRtva, bALauchera, sAthe sadAcAra, zIla, sayaMma lajajA, baLa, hiMmata, viveka, patibhakti, sevAdharma, kuTuMbaprema, vagere ApavAmAM Ave te e mAtA mahApuruSo, tIrthakaro, payagaMbarone janma ApanArI thaIne jagatanI For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagadaMbA banI rahe. gRhiNInuM sthAna mahatvapUrNa che jenI kukSimAMthI saMta, mahAtmAo, vIra, vIrAMganAo ane tIrthakare jevA ratna pragaTa thAya che. zrAddhaguNa vivaraNamAM batAvyuM che ke hADI, saMtaSiNI, madhurabhASiNa, patinA cittane anusaranArI ane ucita rIte kharca karanArI evI gahiNI bIjI lakSmI ja che. mAvA gRhiNanAM gRhama dira kevAM pavitra heya, emanI AhAravidhi, jalapAna, vastraparidhAna, gRhavyavasthA, ane raheThANa kevI svaracha, suMdara ane zobhAspada heya! tene gRhasthAzrama sukhasaMpanna, svargamaya heya, tenAM bALake susaMskArI, ucca bhAvanAthI bharelAM hoya, tene sevAdharma samAja, kuTuMba ane dezane upakAraka heya. ApaNe tyAM keTalAka kurivAje evA te ghara karI gayA che ke strIonA jIvana tenAthI kathaLI rahyAM che. raDavA, kuTavAnA ane lAja kADhavAnA rivAjo kyAM sudhI cAlaze? maranAranI pAchaLa game teTale zAka kAmane che. tenA AtmAnI zAnti mATe prArthanA e ja kharo upAya che. che te nIDaratAthI kahIza ke bALAone paNa thoDIghaNI vyAyAmanI tAlImanI jarUra che. kAraNake tenI taMdurastIne AdhAra zarIranI sudaDhatA upara che. prAcIna nArI vibhUtinA daskRti joIe te ke DeyIe dazaratha rAjAnA rathanI dharI tUTI paDatAM pitAnI agiLIne dharInI jagyAe goThavIne rathane tathA pitAnA svAmIne ugArI lIdhA hatA, For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pa7 rAvaNa jevA rAkSasathI paNa sItAjI jarA paNa bhayabhIta thayA nahotA, dropadIe jayadratha rAjAne dhakko mArI nIce pADI dIdhe hato. virAMganAonA putra mahAna vIraddhAo nIkaLe temAM zuM Azcarya ! - gAgI zAstrArtha kare, gadhArI mahAbhAratanA yuddha mATe pitAnA vicAro darzAve, sthUlabhadranI bahenonI buddhimabhA kevI javalaMta hatI are hAlanI rASTrIya caLavaLamAM mahilAoe potAnI zaktino 1 suMdara paricaya karAvyuM che? kahyuM che ke je sukumAra hAtha pAlaNuM jhUlAve temAM jagatanuM zAsana karavAnI zakti paNa mejuda che. chellI vAta gheraghera reMTiye guMja joIe. garIba, bhUkhyAne rAjI roTI maLe te e evuM puNyakArya nathI. A zabdamAMthI egya sArA grahaNa karI AtmAnuM hita thAya, kuTuMbanuM kalyANa thAya ane dezanI sevA thAya evo mArga lezo e ja bhAvanA. dare 22 yuvakone ubodhana 20-10-31 nA prabuddha jainanA aMkamAM munizIe yuvAne udabodhana Apato saMdeza pATha hato te Aje paNa yuvAna hRdayone preraNA khApI jaze. For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 vhAlA utsAhita yuvake ! sAmAjIka, rASTrIya ane dhArmika saMsthAnA punaruddhAranuM kAryAM kura tamane soMpyu che, te tame ja karI zakazeA. tamArAmAM saMgaThananI bhAre jarUra che. brahmacarya'nA pracaMDa da Da dhAraNa karI ka kSetramAM utarA. praznamAM mAMdAlana macAve. samAjamAM krAnti utpanna karA, lekAmAM hai! hA! thayA karaze. te khUba thavAnA ane thavA joIe. krAntinA kAlAhalamAMthI marUNAya pragaTe che. samaya tamane hAkala mArI o che. sAMbhaLaze ! tamArI javAbadArIne khyAla karazeA! samAjamAM hAya lAgI DhAya ane dharmanA DATa vaLavA beThA hAya teve vakhate tamane yuvakahRdaye azaArAma krama sUjhe? tamArI tyAgabhAvanA para teA deza, samAja ane dharmonA puniva dhAna ghaDAyuM che. tamArI nabaLAI para teA samAja rasAtALa jaze ane ene zrApa tamAre mAthe utaraze. tamArI yuvAnInA joza, tamAruM uchaLatu khamIra, tamArI jJAna, zikSA ane tamAruM jIvana sasva dharmAMnI khujhAtI nyAtane punaH prajvalita karavAmAM khatama thaI javuM joIe, UThe!! Rne khaMkherI nAkheA kAyaratAnA jhALAM! yA hai|ma karIne kUdI paDe| karmakSetranA medAnamAM! zAsanadeva tamArA sahAyaka thaze. vIradharmanA jayaghASanI yaze!mALa tamane varaze. For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTa 23 sAdhusaMsthAnI varta mAna jIvanadazA - munizIe sAdhu saMsthA viSe khUba khUba vicAro karyA che. zAstronuM paNa avagAhana karIne te viSenA ulekhe jANI lIdhA che. AjanI paristhitimAM paNa A vicAro jANavA jevA che. cAlIsa varSa pahelAM sAdhusamAjamAM je matabheda hatA te Aje paNa che ane sAdhu samAjanI je pratiSThA hevI joIe-vadhavI joIe te mATalA badhA AcAryo ane padastha hovA chatAM vadhI nathI. sAdhusamAjamAM aikyatA dekhAtI nathI. tIrtha carcAne baLabaLato prazna ukalyo nathI samAjanA utkarSa ane samunnati mATe je darda hovuM joIe te dekhAtuM nathI. badhA badhA ja dharma prabhAvanAutsavo, pratiSThAo, navanavA maMdira. upadhAna ane varaghaDAo tathA pUjanamAM ItithI mAne che. Aje jyAre hiMda svataMtra che ane jaina dharmanA siddhAMta ahiMsA, aparigrahane jagatanA cekamAM mUkavAnI taka che tyAre paNa ApaNA pU. AcArya bhagavaMtae navanavA prasthAna karavA prayatna karavA joIe ane tema thAya te AvatI kAlano samAja prANavAna, zaktizALI bane ane jinazAsanane jayajayakAra thaI rahe. muninA vicAre jANI laIe. tyAga mArga sarvotama dharma che. sanyAsanA paMthe e mahAna dharma sadhAya che. muni jIvananuM adbhuta mahAgya che. tenI zItaLatA For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candana ane caMdra karatAMya adhika varNavI che. vRkSAdi ekaniyanI chAyAmAM jatAM TADhaka vaLe che, te muninA caraNonI chAyAmAM besatAM keTalI zItaLatA maLe ! muninA munidharmanuM e saurabha che. ke tenI AsapAsanuM vAtAvaraNa zAntiya heya. tenuM savaMmate ja AtmabaLane bhAsa karAve, tenI zAnta mudA AlAda Ape ane mIThAmadhurA sudhAbharyA vacane preraNAnA pAna karAve. AvuM puNya jIvana ne vaMdanIya na hoya? chatAM Aje divase divase munivarga tarapha Adara kema ghaTato jAya che ! A mATe amAre pote ja vicAra karavo rahyo. amArA ja azAnta vyavahAre, amArA aMdara aMdaranA kalahajIvana, amArI upAdhi-dhamAle samAjanA vAyumaMDaLane bahu phugdha karI mUkyuM che. pakSApakSI, IrSA, dveSanA khaLabhaLATa evA macI rahyA che ke munavarga pratye janatAnI AsthA ochI thatI jAya che. eka te amArAmAM vidvAna munirAje ja ochA che, temAM paNa vidvAna gaNAtA munionuM teja prAyaH joItA pramANamAM jhagamagatuM nathI, jethI mAjane zikSita varga sAdhuo tarapha AkarSAto nathI. amArI saMsthAmAM kusaMpa-jhagaDAonAM vAdaLa hAla evAM gherAyAM che ke amArA varga tarapha arUci vadhatI jAya che. ekaMdara tamAma samAjanI bhakti-lAgaNImAM bahu pheraphAra thaI gayA che. sugandha vagaranA puSpanI keTalI kadara? aMgatarAgI yA vyaktigata meha dharAvanArA bhale amane gotamAvatAra (!) mAnatA heya ethI zuM dahADo vaLe ! muniryAnI vAstavika sthiti vicAratAM ahiMsA, satya ane aparigrahanA mahAna Adarzo karyo ane AjanI vadhatI jatI anekAneka upAdhionI dhamAla kyAM? mahAvratadhArIone tApaNuM- pAtarI, kapaDAM-kabaLa, malamala-phalAlIna, oghA-vAghA, pustaka-pAnA vagerenA peTI-paTArA bharavAnA hoya evA paTArA ane kabATonA ka nAM vALa na ApIto ara7 nA For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 svamAlikInA saMgraha karavAnA hoya? AvA parigrahanA pATalA rAkhavAnA DhAya ? nigraMtha jIvananI caryAnA khyAla karatAM zrama jIvanamAM tA jJAna-kriyAmAM jIvavAnu che. rAga-dveSanA khakheDAomAM paDavAnu DhAya ja kema ? AAje te| padavInA meAha jAgyA che. vidvattA na hAya ane joga paNa karyA na heAya tevA panyAsa thaI bese ane AthAnI mahAna javAbadArIne| vicAra karyA vinA bhAcA thaI bese tA pachInA mAna karyAthI rahe ? pIenA rAkaDA phADyo che. ane padavInI ka"mata rahI nathI. vaLI celA-cApaTa vadhAravA khAtara paNu bhAre kAvatarA racAya che. nAnAmeTAnA vandana vyavahArane aMge paNa maneAmAlinya vadhyu che. zramaNa-jIvana e vizvabandhutvanuM vrata che. temanA hRdayakamaLamAMthI suvAsamaya-sudhA vacane! ja nIkaLe je herAne zItaLatA ApI jAya. mArA namra mata pramANe gRhasthAzrama sAdhIne sanyasta thavu" e rAjamA che. tIrthaMkarA, gaNadharA, jJAnI, munivarA, mahAtmANA badhAya e rAjamArga cAlelA che. gRhasthAzramamAM AvyA vagara sanyAsI thayelAmanI saMkhyA ghaNI jUja che. e samudranI aAgaLa jaLa-bindu samAna gAya. AAjakAlanI levAtI dIkSAmAM kAyaratA rahelI che. tethI ja sAdhu tejasvI hAvAne badale ghaNAkharA khApaNA jevA dIna ane jJAna hIna heAya che' . (ma. gAMdhI ) dIkSA ekadama na ApI detAM ucita samaya suI dIkSAthI te dIkSAnA guNAnA abhyAsa karAvavAmAM Ave te zuM khATu ? pahelethI ghaDAvAmAM mumukSunI kaseATI thAya. For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 dIkSA guNagya parizIlana karIne uMmare dIkSA ApavAmAM Ave te evA pUrvAbhyAsathI e mumukSa mahAbhAga para cAritranI kula kevI dIpI uThaze? tenuM saMyama teja kevuM khIlI uThaze? ane janatAne tethI keTalo badho lAbha thaze! sAva sasthA mATe paNa vicAra karavAnI jarUra che. nAnI bALAne dIkSA ApavI te ucita nathI. AcArya vijayadevasUrinA samayamAM paNa AvI jAtanuM baMdhAraNa ghaDAyeluM hatuM. sAdhvI saMsthA upayogI hevA chatAM Aje te varga moTe bhAge nirUpayogI thaI paDayo che. teonI dinacaryA kapaDA dheva, sIvavA, sAMdhavAmAM pUrI thAya che. saMsArI bAIonI jema tyAM paNa kuthalIo thAya che. teo khaMtathI abhyAsa karIne jJAnopArjana kare, viduSI bane, saMskRta, pAkRta, satra, siddhAntamAM pAMDitya meLavI sarasa dharmopadezikA bane, vyAkhyAne dvArA samAjane khAsa karIne nArI jagatane dharmabaMdha ApI ghaTaghaTamAM zAMtinuM vAtAvaraNa phelAve te A sAdhvI saMsthA zAsananI zobhA vadhArIne ghaNuM upayegI kArya karI zake. bIjI vAta amAre amArI upadeza zilIne udAra banAvavAnI jarUra che. "lIlavaNu-sukavaNuM" jevI bAbato tarapha samAjane AkarSavAne jeTalo prayatna thAya che Tale tene naitika jIvana viSenA upadeza pUrA pADavAmAM nathI thato. ApaNe sAdhAraNa samajavALA zrotAvarganI AgaLa "pannavaNA" jevAM sUtro vyAkhyAnamAM vecAya ene artha zuM ! teone temAM zuM rasa paDe. samAjanI paristhiti jotAM te temane sAcA gRhastha tarIkenA kartavyanA pATha niyamasara zIkhavavAnI jarUra che. amArI vyAkhyAnamALA eka zikSaNazALA banavI joIe. zrotAomAM sArI vicAra bhAvanAo sIMcAya, temanA kartavyamArganuM temane bhAna thAya, hAnikAraka rivAjo dUra thAya ane temanI jJAna-zikSAmAM vRddhi thAya. jinazAsanane viziSTa udyo te **** * For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainetara janatA ane jenetara vidvAnAvALI sabhAmAM vyAkhyAna ApavAthI thaI zake. sAdhuo pAse yuvAne AvatA bhaDake che. enuM kAraNa dUra thavuM joIe. nAstika kahIne temane tarachoDavAthI te teo dUranA dUra ja raheze. temanA praznono samatAthI javAba ApI zakAya te teone saMtoSa thAya ane jainadharmanA siddhAMtane jANune prabhAvita thAya. bhAvi samAja teothI ja banavAno che, te bhagavAna mahAvIranA vArasadAro che, sAdhu-sAdhvI-tIrtha sthAna ane maMdironA rakSaNapiSaNanI javAbadArI tenA para AvavAnI che. A yuvAna peDhIne jainadharmanI viziSTatA, munionI tyAga bhAvanA ane dharmane siddhAMtonI khUbIo jANavA maLaze te teo sAcA samAjanA ghaDavaiyA banaze. jaina sAdhunA tyAga ane saMyama, pAdavihAromAcArone jagatamAM joTo nathI. 24 vItarAga paramAtmAnI mUrti para aMga prazobhana ghaTe ? Tur ApaNA caritra nAyaka ciMtaka hatA. narva vicAraka hatA. nirbhIka hatA ane pitAnA vicArone khullaMkhullA mUkvAmAM nIDara hatA. jevuM teo mAnatA hatA te rajU karavAmAM pitAnI pharaja mAnatA hatA. temanA navanavA vicArothI ja vANuM mAnasa ane keTalAka munivaro paNa samasamI rahyA hatA tema chatAM yuktipUrvakanI For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 temanI vicAradhArAne jema yuvAnA vadhAvI letA hatA tema keTalAye vidyAne ane vicArakrA temanA navA vicArAne apanAvavAnA matanA hatA. kATanA upAzrayamAM vItarAga paramAtmAnI mUrti para ga prazAlana dhaTe ke? te viSaya para je vyAkhyAna mApyuM hatuM. tenA sAra atre mApavAmAM Ave che. Aje paNa A vicAreA trIza va pachI tevA te tevA preraka ane ApaNane vicAra karatA karI mU` tevA che. paramAtmA vItarAga che. rAga-dveSAdi sakala deSAthI rahitapaNu e ja IzvaratatvanuM lakSaNu che. e detranI sthApanAnuM dhAma e devAlaya. tyAM ApaNe zA mATe jaIe chIe? dana karavAnuM kaMI kAraNa ? kAraNu eka mAtra AtmazAnti meLavavI e ja che. rAga-dveSarUpa sasAra dAvAnalanA pracaMDa tApathI banyAjhaLyA veAne vItarAga paramAtmAnAM zaraNu sivAya bIjuM kAI zAntinuM sAdhana nathI. hRdayanI zuddhi mATe, AtmAnI labdhi mATe, indriyAnA vazIkaraNa mATe ane kaSAyeAnA parAjaya mATe ApaNe devada'ne jaIe chIe. A darane mela dhAvA mATe, aMdaranA rAgeAne nAbUda karavA mATe, rAgadveSane khaMkheravA mATe, satyanA pATha zIkhavA mATe, ahiMsAnA bheAdha levA mATe, AtmazaktinA nAda suNavA mATe, devAlaye jaIe chIe. tyAM jaIne parameAjala vizvaprabhunA guNAnuM ciMtana karI temAMnA kaIka aMze| bhASaNe peAtAnA jIvanamAM utAravA prayAsa karavAne che. paramAtmAnA danathI jIvananI zuddhi karavAnI che. devAlaya e zAntinA dhAma che. devAlayamAM dAkhala thatAM bhaktajananu hRdaya ullAsita thAya ane prasanna vRttie Izvarabhajana For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 sAdhI AtmAnaMdanI suMdara anubhUti meLavI zake evuM maMdiranuM ra7, zuddha vAtAvaraNa hovuM joIe. paNa ApaNe joIe chIe ke daherAsarAmAM mumukSune AtmaciMtana karavAno mArga muzkelIbharyo thaI jAya che. daherAsaramAM te devI zAnti joIe. tyAM ApaNe ghoMghATa ane dhamAdhama, judA judA rAgaDA. mA devadarzanI mA paddhati kevI ? bIjanA prArthanA maMdira juo. tyAM hajAre bhegA thavA chatAM keTalI zAnti patharAyelI hoya che viveka joIe tyAM dhamAla dekhAya che. kulanA DhaganA Dhaga caDhAvavAmAM Ave ane te pachI paga nIce kacarAya temaja namaNamAM nAkhI devAya te keTalI sukSma prakAranI hiMsA thAya. aMgaracanA karavAmAM kevo aviveka. kaTa aMgarakhA-jAkITamAM bhagavAnane keAI zeTha-ThAkera ke rAjA banAvI devAmAM viveka kayAM che e to vItarAga-dhyAnastha parama bhegIne. AbhUSaNa-aMgaracanA jhagamagatI mAMgI-zobhe kharI? e pratimAo te zAnti ane maMgaLakArI che. bAMgI vinAnI mUrti kevI prazAMta ane tejasvI camatkArIka lAge che. thoDo vakhata e pratimA sAme besI dhyAna dharI temanA tyAga ane vIratA, saMyama ane tapanI bhAvanA bhAvatAM ApaNA manamAM ucca bhAvanI umio uchaLe ane hadayamAM AnaMdanA kuvArA uchaLe e AnaMda avarNanIya bane che. aMgaracanA, mAgI, bhoga-vaibhavanA dekhAva jevI lAge che. bALa jIvone kadAca mAnaMda thAya paNa AtmazAMti-mAtmazudvi-Atmalabdhi-AtmakAMti to vItarAga paramAtmAnI bhavya mUrtinA darzana-pUjana-dhyAnathI maLe che For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpUrNa yogIjIvana prApta karelA bhagavAnanI mUrti upara sonAnA alaMkAro sajAvI gRhasthAzramane dekhAva ISTa gaNAya che? te pachI rAma pAse sItA, kRSNa pAse rAdhA, zaMkara pAse pArvatI, tema mahAvIra pAse yazodA ane RSabhadeva pAse sunaMdAsumaMgaLA mUkIe te zuM vAMdho! paNa ApaNA tIrtha kare te vItarAga, sarvajJa ane mokSamArganAM dAtA heIne mahAprabhunI dhyAnastha mUrti para agI dharI ja na zake. zAtinA dhAma devAlayo prabhane abhayanA pATha zIkhavavA mATe thayelAM te Aje lakSmInA thanaganATa karatA bhaMDArothI sabhaya dazAmAM mUkAI gayAM che. devanA alaMkAre ane dhanabhaMDArothI devAlayamAM cerene pesavAno khUba avakAza maLe che. ane sArA gaNAtA paNa corI karavA lalacAya che. jaina maMdire kalAnA bhaMDArasamAM jagatanA lene zAMti ne mAtmazuddhine pegAma ApI rahyA che. temAM jezAsanane jayajayakAra che, ha For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadhama vacae oowooncourocracao samaya zabdano artha kALa, vakhata, samaya, karIe ethI samayadharma'ne artha samayane, vakhatane, kALane anukULa yogya AcaraNa vartana ke kartavya ema karIe te paNa kaMI vAMdhe nathI ane e artha "Agadharma' "pravacanadharma' jevA zabdomAM paNa nigUDha rahelo che. kemake "Agamadharma' zabdano artha e ja che ke AgamAkta dravyakSetra kAlabhAvanA anusArI anekAnta duSTIpUta je dharma te Agamadhama. nizcayadharma je sa5gU, darzana, jJAna, cAritra che te traNe kALamAM haMmezAM sarvatra pUrNa sthira che. emAM koI kALe kaMI paNa pharaka na Ave. paNa vyavahAradharma arthAta dharmanA bAhyavyavahAra sarvadA ekarUpe cokakasa na hoya. e parivartanagAmI che. kALe kALe badalatA ja rahe. emAM koI zaMkA karavAnuM che ja nahi. varaghoDA, ujamaNuM, jamaNavAra, prabhAvanA vagere vagere samaya paristhiti pramANe aneka navAM navAM vardhita, pariSkRta Ayojana ghaDAya che. jagatanA parivartananI A prakAranI ghaTamALa samajavA jevI che. jaina dharmanI rItabhAtamAM paNa samaye samaye aneka parivartane thatAM rahyAM che. rAjakIya ke sAmAjika kSetramAM samayabaLe jema kAntinuM para dhasI Ave che tema dhArmika prakaraNamAM paNa bane che. For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamane badale cotha, cAturmAsika pratikramaNa pUnama parathI caudaza para AvI bese e parivartana ja che. kalpasUtra te sAdhunA AkAra darzAve che. te dazamA sikAmAM gRhastho samakSa vaMcAvuM zarU thayuM e paNa parivartana. kalpasUtra nahetuM vaMcAtuM tyAre svapnA utAravAnI ane ghaDIyA-pAraNanI prathA hatI nahi. kalpasUtranI TIkA ne caritra vagere jude jude sthaLe judI judI TIkAo vaMcAya che. zIphaLa vadheravAnI prathA paNa navIna ja che. A badhAmAM upaja vadhAravAnI vaizyavRtti najare paDe che. AratI-pUjA vagerenI bolIo paNa lekee UbhI karelI che. pUja kema caDasAcaDasI na thAya ane upaja thAya te dRSTi che. te samayabaLe UbhI thayela navIna rItemAM je gya ane hitAvaha heya tene anusaravAmAM koIne ja vadhe na hoya paNa je samAja ane dharmanuM ahita karanArI hoya ane je ajJAnamULa, nirarthaka tathA hAnikAraka hoya tene nabhAvI rAkhavAne kazo artha nathI. pratikramaNanI kriyAmAM samaye samaye navA umerA thatA rahyA che e paNa parivartana ja gaNAya. thI hemacaMdrAcAryanuM "sakalAta" pachI dAkhala thayuM. "saMsAra dAvAnala' thI haribhadrasUri pahelAM nahetuM. "satika' munizrI surasuri pahelAM nahetuM. nahAnI "zAnti" "zrI mAnadeva pahelAM nahetI. meTI zAMti thI zAntiri pahelAM nahatI. mAma "sanAtayA" vagere paNa temanA kartA zrI bALacaMda pahelAM nahetAM. paNa e mAtmazuddhi, AtmazAMti ane AtmakalyANa mATe samAje apanAvyA ane te varSothI cAlyA Ave che. For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna pArzvanAthe cAra mahAvratane mArga darzAvyA ane zrI mahAvIra svAmIe pAMca mahAvratanA mArga darzAvyA. zrI vardhamAne acelaka" dharma batAvyA ane zrI pArzvanAthe vastra paridhAnanI mekanI anujJA ApI-e paNa parivartana che ja. A mATe che gautamasvAmI kahe che ke zAstronA jana kSAthI nirNaya na thaI zake, paNa prajJAthI vastusthiti samajavI joIe. je samaya che jevA che te pramANe dharmanA AcAra-vidhAna nirUpAya che. samayanA saMjoge jaI zAsanahitanI daSTie samAja ane dharmane lAbha pahoMce te rIte sAmayika saMskaraNa samAja ke saMgha ghaDe to temAM Apatti nathI ja nathI. dezakALane anusarI sAMsArika tema ja dhArmika bAbatamAM pheraphAra thatA AvyA che, thayA kare che ane yogya AkAramAM thavA ja joIe. samayAnukULa gya parivartana ke saMskaraNa samAja ke saMpradAyane jIvita rAkhavA ke pragatizIla banAvavA mATe bahu jarUrI che. syAdvAda siddhAMtamAM paNa bhinnabhinna daSTibiMdu para saMgata thatAM parivartanone yathAyogya satkAravAnI prarUpaNa che. gya sudhArA kAInA gharane mATe ke vyaktita heya nahi paNa samAjanA kalyANa mATe jarUrI parivartana karavAM ja joIe. AvA parivartanamAM dRSTibiMdu ujvaLa joIe. zAnta citte badhAe gaMbhIratApUrvaka viyAra vinimaya karIne, udAravRttithI lAbhAlAbhano vicAra karIne karavAnA parivartane samAjanA kalyANa mATe karavA jarUrI che. temAM zAsanane jayajayakAra che. For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 che. 26 sAhitya svAmI ApaNA caritranAyaka jayAre pahelI pacIzImAM hatA, yuvAna hatA, buddhiprabhA tejasvI hatI. saMskRta bhASA para bhAre prabhutva hatuM ane AjathI 60 varSa pahelAM temaNe adhyAtma tattvAlaka graMthanI saMskRtamAM racanA karI ane jaina dharmanA siddha tone AvarI letA ghaNuM ghaNuM prakaraNa lakhyA, te zlekabaddha graMthanI AvRtti paNa thaI. temAM aMgrejI tathA gujarAtI anuvAda mUkIne badhAne mATe suvAcya banAvI dIdho. mA adhyAtma tavAleka "sAtattA ' nAmathI mULa prAkRtamAM ane te paNa 500 zlokamAM kAvyarUpe lakhAya hate. eno A prathama graMtha vAMcI zrI mahAvIraprasAda dvivedI jevA bhArata prasiddha paMDita A ugatA yuvAna sAdhunI UMcI kAvyapratibhA, jJAnavaibhava ane tarkasaMgata dalIlo vAMcI mugdha banI gayA hatA. nAgapura ane ujajanInA brAhmaNa paMDitoe paNa A ja samayamAM A te azvaghoSa (vizvaprasiddha bauddha paMDita) che ke saMskRta sAhityanA ajoDa mahAkavi kAlIdAsa che evI prazastio sAthe emane mAnapatra arpaNa karyuM hatuM. paNa A nispRhI mahAbhAe mAnapatranI eka paNa ApI sAcavavAne vicAra karyo nathI. saMskRtanA to teo evA prakhara vidvAna hatA ke saMskRtamAM leke te banAvatA paNa saMskRtamAM vyAkhyAna ApIne bhalabhalA viThAne ne temaNe mugdha karI dIdhA hatA. For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 jyAre muMbaImAM teozrInuM cAturmAsa hatuM tyAre keTalAka vidyAthIe temanI pAse saMskRta vAcana mATe AvatA. teone uddezIne munizrIe saMskRtamAM eka pustikA taiyAra karI hatI. temAM vidyArthIo ane yuvAna peDhI mATe je Ideza Apyo hato temAM protsAhana, viraktazAnti, AzvAsanama, AtmaprabaMdha, kAtrizikAmudrAlekha, prabodhanama, preraNA, dInAkrandanama, anekAnta-vibhUtiH, viravibhUtiH vagere viSaye suMdara banAvavAhI bhASAmAM ApyA che ane te paNa lagabhaga 8000 zlemAM gujarAtI anuvAda sAthe rasaprada thaI paDayA hatA. saM. 2010 mAM AjathI 18 varSa pahelAM teozrIe Atmatava prakAzanI pustikA ApI che temAM jIva, javanA bheda, mekSa, mAnavajIvana mahimA, jJAnabhakti, samyagadarzana, jJAnacAritrANi upara saMskRta bhASAmAM je pustikA ApI che te temanI saMskRta bhASA paranI kevI nipuNatA! kevI ajaba buddhiprabhA ! uttarAvasthAmAM zarIra bImArIthI gherAyeluM hovA chatAM jJAnanI evI te mastI hatI ke teozrIe "kalyANubhAratI'anupama graMtha Apyo che. pa60 pRSThonA A graMthamaNimAM mApaNA vidvAna caritranAyake pacIsa prakAzamAM 500 jeTalA kemAM jainadharmanuM hArda, siddhAMta evI saraLa bhASAmAM ApyA che ke sAmAnya mANasa paNa samajI zake. A graMtha temanI vidvattAne abhUta graMthamaNi che. aneka jana-jainetara paMDita, vidvAno, sanyAsI, mahAtmAo ane bhakto emanA A eka ja graMthathI eTalA AkRSTa banI gayA ke e pustakanI vadhatI jatI mAMgane pahoMcI zakAyuM nathI. tenI navI AvRtti mATe vicAraNA cAle che ane thoDA samayamAM te prakAzita thavAnI zakyatA che. For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 jaina tattvajJAnane samAvatA gItA jevA ekAda graMtha hAya te jeneAtarAne jainatattvajJAna samajavAmAM sugamatA thAya e kAraNe kAI mahAgraMtha mATenI mAgaNI thayA karatI hatI ane tene badale emaNe bhAratIya saMskRtinA nIceADarUpa sAMpradAyika tattvajJAnathI para kalyANubhAratI mApI janatA para bhAre upakAra karyo che. e prathathI ja emaNe eka sarvavyApaka vidvAnanI pratiSThA prApta karI che. AtmavibhU'tapaNu 108 zleAkamAM mApIne mahAtmAnA guNAnu digdarzana karAvyuM che. mahAmAnava mahAvIra 113 zleAkamAM, vIravibhUti 102 lekAmAM, nyAya kusuma!li 185 zlakAmAM ane eka prAkRta graMtha annattatattAhe 100 zlAkamAM ApIne te temaNe camatkAra sarjyo che. hindI ane agrejI bhASA para paNa sAruM 7 hindI bhASAnA ane 11 agrejI bhASAnA sAhityanA svAmI are sAhityasamrATa kahevAyA. pavitra sadeza pavitra sadeza pustikAmAM dAna ane maitrIbhAvanA viSe navanavA vicArA ApyA che. dAna viSe teethI lakhe che keH 27 prabhutva hatuM ane pustA ApIne dharmanA pAyAmAmAM dAnane mahatvanuM sthAna che. dAnanAM pAtra eH guNI ane du:khI. dAna dhananI sagavaDa Aya tA dhanathI thAya For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 ane pitAnA zarIthI, jAtamahenatathI bIjAnA hitasAdhanamAM upayogI thavuM e paNa dAna che. vANIthI bIjAne AzvAsana ApavuM, sAcI salAha ApavI ke zikhAmaNa ApavI, miSTa vANIthI sAmAne saMteSa pahoMcADe e paNa dAna che. eTaluM ja nahi manamAM koIne mATe bUro vicAra na karatAM paropakAranI zubha bhAvanA rAkhavI, bIjAnuM zubha ciMtavavuM e paNa dAna che. Ama manasA, vasA, karmaNa nidhana garIba mANasa paNa dAna karI zake che. dAnadharmane hAvo laI zake che. dhananI sagavaDavALAo udAratA jagAvI janahitanA kAryomAM pitAnA dhanane vyaya karI zake che. e vyaya nathI paNa bahu moTI vAvaNI che. ene huM to metInI vAvaNuM kahuM ane e metInI khetImAMthI anekagaNu miSTa phaLano pAka utare che. kaMI ja sAthe AvavAnuM nathI e badhA sArI peThe samaje che, ema chatAM je ahIM che tenA karatAM anekagaNuM vadhAre mANasa potAnI sAthe tyAM laI jaI zake che. je te ahIM che tene utsAhathI sadvyaya karato rahe che. kayuM dAna moTuM? ene javAba eka ja. je vakhate jenI jarUra tenuM te dAna moTuM. bhUkhyAne bhojana, tarasyAne jaLa, navabrAne vastra, rAgIne auSadha, nirakSarone akSaradhAna, azikSitone zikSAdAna, bhayagrastane abhayadAna, nirAdhArone AdhAradAna-Ama je vakhate jenI jarUra te vakhate tenuM dAna e ja dAna moTuM aDhAra purANeno sAra be zabdomAM che. paropakAra e puNya che ane parapIDana e pApa che. A sarvasaMmata sanAtana siddhAMta ApaNe samajIe ane paropakArane pitAno upakAra samajI temAM rata banIe. kSamApanA, maitrIbhAvanA viSe ApaNuM caritranAyakanA vicAre jANavA jevA che. 10 For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNa eTale saMvatsarIne divasa. AnI agAunA sAta divaso AjanA saMvatsarIrUpa paryuSaNaparvanA svAgatanA divase che. saMvatsarInI ArAdhanA mATenI pUrva taiyArInA divase che. mAjanA mahAdivase ApaNe mana, vacana, kAyAnI zuddhi jALavavAnI che. mana, vacana, kAyAthI kaMI paNa doSAcaraNa na thavA pAme tene khyAla rAkhavAne che. viSaya-kaSAyothI mukta banIne Aje ApaNe prabhubhakti ane dhArmika kriyAkAMDamAM rata banIne A mahAparvane AdhyAtmikarUpe ujavavAnuM che. paryuSaNa e zAMtinuM parva che. e azAMtinuM na thAya te ApaNe caturvidha saMghe jovAnuM che. paryuSaNa jevA mahAparvane aMge ApaNe je vitaMDAvAda, matabheda ane kaleza, kaMkAsa vagere UbhA karIe to e mahAparvanuM apamAna che ane pApanA bhAgIdAra ApaNe badhA banIe chIe. AjanA mahAparvanuM mukhya kArya vera, virAdhanI vAvaNuone manamAMthI kADhI nAkhI manane zuddha karavAnuM che. tema ja jenI jenI sAthe krodha, kaleza, kapAsa, manaduHkha thayA hoya temane zuddhabhAvathI khamAvIe. ApaNe pote kSamA dhAraNa karIe, sAmAnI kSamA mAMgIe, eTaluM ja nahi paNa pharIne kadI vara, virodha na karavAne saMlpa karIe.. khamavuM bane khamAvavuM e AjanA divasanI mukhya vidhi che. bhagavAna kahI gayA che ke je khame che ane khamAve che te mArA dhaka che ane je tema nathI karate te virAdhaka che. mATe Aje mApaNe namra banIne khamI- khamAvIne potAnA AtmAne zuddha karavAne che. AjanI kSamApanAnI viziSTa kiyA prANImAtranI sAthe mitrIbhAvanA keLavavA mATe ja che, e bhUlAya nahi. For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 AjanA yugamAM kacchamAMthI je kaMI ugArI zake tema hoya te te mAtra kSamApanA arthAta maiitrIbhAvanA che. paryuSaNanA maMgaLa svarUpa mahAparvamAM ApaNe badhA aMtaramAM evI zubha AkAMkSA rAkhIe ke AjanuM jagata A kalANubhAvanAne jIvanamAM keLavI zAnti anu. bhave. vizvazAMtine A eka ja amogha upAya che. suvicArI badhA thAo, badhA haLImaLI rahe; sadAcArI badhA thAo, sukha-zAnti sadA rahe. preraka patra ane abhiprAya godharA, tA. 18-11-60 vaMdanIya kRpALu yunizrI nyAyavijayajI mahArAjanI sevAmAM. mAMDala, gaIkAle vaDodarAmAM zoka kumAra (haMsarAjabhAI) ApazrInI kalyANamArga mImAMsA nAmanI pustikA ApI gayo hato. vaDadarAthI Aje huM godhare Avyo eTale tenI paheca ahIMthI For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAruM chuM. AbhAra sAthe svIkAruM chuM. ApanA darzanano lAbha mane thoDA varSo pahelAM pATaNamAM thayo hato. pustikA udAra bhAvanA ane sarvagrAhya suvicArothI bharapUra che. sAce te kalyANumArga mImAMsA che. ahIMthI bharUca, muMbaI, punA ane madrAsa (adhyAra) thaIne jAnyuArInI bhAkharamAM bhAvanagara paheAMcIza. (kRSNanagara, bhAvanagara-saurASTra) li. AbhArI sevaka harajIvana kAlidAsa mahetAnA savinaya vaMdanA harijana Azrama amadAvAda tA. 20-12-6pa priya haMsarAjabhAI, Apa saune saprema namaskAra, prabhukRpAthI Apa so kuzaLa haze. Apane patra maLe che. eka prati jIvanaurdhvIkaraNanI mane hAlamAM ja maLI che. kAraNake huM bihAra, baMgALa ane paMjAbamAM pravAsa karato rahyo chuM. A patra huM navI dilhIthI lakhI rahyo chuM. dhanyavAda jIvananuM udghapaNa meM dIlathI ke vAnathI vAMcI che. pUjya lekhakanA vicAre preraNA ane protsAhana ApanAra che. tethI sAce ja huM dhanya thaze. Apane ekavAra pharIthI upakAra. li. gurudayAla malika For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harijana Azrama amadAvAda, tA. 18-1-66 priya haMsarAjabhAI, saprema namaskAra, Apane patra 6-1-66 ne ane muni nyAyavijayajInI traNa pustikAo mane amUlya bheTa, muMbaI thaIne ahIM maLela che. dhanyavAda, pUjya munizInA maulika vicAro saMbaMdhI mAre kaI abhiprAya vyakta karavAne heya nahi. huM te e pustikAonA sa vicArothI preraNuM pAmyo chuM. li. guruyAla malika muni nemicaMdra mu. posTa AdaraDA, vAyAH bAvaLA (amadAvAda) tA. 22-11-60 badheya pU. munirAjagI, sAdara vaMdanA. 34 ApakA kRpA patra milaa| samAcAra jaane| Apake sAtha do dinake sahavAsakA madhura saMsmaraNa raha raha kara AtA haiM For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esA dIla kahatA haiM kI Apa jaise vidvavarya vayo. vRddha muniratnakI sevAmeM raha kara, anubhava ratnAMkA saMcaya kruN| para ApazrIkA samAgama mile kaise ? sAdhu-sAdhbI zibirake liye, Apa apanA saMkSipta maMtavya kisI jaina patrameM, jaina, jainakalgANa AdimeMse kisI meM dilAye, to baDI kRpA hogii| zramaNa bhagavAna mahAvIrakA mukhava strikAvAlA citra maiMne kalyANa gItA presa, gorakhapurake saMta aMkameM dekhaa| usake bAda ludhiyAnAse prakAzita eka pustikAke TAITala peIja para dekhA to mujhe baDA kheda huaa| sAMpradAyiya loga bhagavAnakA apanA mana cAhA rupa de dete haiN| ve bhagavAnako apanI buddhikA gulAma banAnA cAhatA haiN| agara Aja bhagavAna mahAvIra avatarIta hokara yahAM A bAya, to sAMpradAyika loga, unhe mAnanese inkAra kara de, sacamUca sAMpradAyikatA kitanI behahIrI cIja haiN| ApakA svAsthya acchA hogaa| kRpAdRSTi rkhe| li. muni nemicaMdra 14, gaNezavADI punA-4, tA. 8-8-15 priya SAINTS, upadezasaritA tathA jIvananuM uSpakaraNa maLyA. sAtamA kene uttarArdha. For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaTa khIjAne sukha devAthI sukhanI prApti thAya che. mane bahu gamyeA. paNa du:khanI vAta e che ke ApaNAmAM bahu ochA parahitane vicAra kare che. vilAyatathI khristI leAkeA ahI AAve che. nizALa, davAkhAnA gAmaDAMmAM sthApe che, kUvA gaLAve che. pazu Apane kAMI sUjhatuM nathI. paradezathI dUdhanA DabA bhAve che. te enu dUdha gAmaDAnAM chekarAone pAya che. pazu ApaNe evuM svadezamAM nathI karatA. khristI sAdhu-sAdhvI AApaNA dikarA-dikarIene bhaNAve che, e ApaNA sAdhu saMdha chatI AMkhe dekhatA nathI te pAte kAMI na kare tA paNa, zrAvaka-zrAvikAone preraNA karI zake. e paNa kAI karI zaketu nathI. bhalabhalA jainanA gharamAM mAMsAhAre praveza karyA che. evI jaDatA ApaNAmAM pravezI che. li. desAI vAlajI gAvI chanA praNAma OM masAkA tA. 14-12-66 bhAI zrI haMsarAjabhAI, parama pUjya vaMdanIya, munizca nyAyavijayajI mahArAjanuM lakhela 'kalyANa bhAratI ' pustaka abhiprAya athe" maLyuM. " pustakanI chapAI, bAMdhaNI ne uThAva, kAgaLA, AjanA meoMdhavArInA vamaLamAM paNa uttama che. uparAMta aMdara je meAtI ane mANekarUpI sukhAdha pU. munizrIe lakhyA che. te AjanA baLabaLatA mAnava samAjane mATe zitala varSArUpa che, jene je bhUkha hAya, nirAzA ne kAma rAya, For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAnti ne sukha Ichato hoya, te jIvAtmA (mAnava A kalyANa bhAratImAMthI) eka yAle amRta laI, zAti ne sukha anubhava karI zake che. kharekhara muni mahArAje A mahAna sevA bajAvIne, ane bAtmAonuM kalyANa ja karyuM che. pustaka badhI rIte uttama che. li. ApanA dAdubhAI esa. paTela beka-100-kapAlA-yugAMDA mu. amadAvAda 2012 citra vadi , ke. luNAvADA meTI poLa sAme, jena upAzraya "jayatu vItarAgAH mu. mAMDala, pUjyapAda prAtaH smaraNIya aneka guNabhaMDAra mahArAjajI zrI 1008 zrI nyAyavijayajInI sevA meM. caraNasevaka puNyanI 1008 vAra vaMdanA mAnya karazojI. vi. ApaNA dharmapasAthe sukharUpa bIrAjamAna haze. ApanA pratApe ahIM AnaMdamaMgaLa che. vi. Apane dayApatra maLyuM hatuM. tenA aMgene saMdezo bhAI bhogIlAlabhAI dvArA meM jaNAvyuM. paNa te pachI bhAIzrI ratibhAIne patra Ape che. eTale ApanI sevAmAM huM je mArA vicAra che te jaNAvuM chuM.' mAtra eka phermanI nAnI pustikA vahecAya, e mane jarA upahAsa jevuM lAge che. kAraNa ke jaina sAhitya viSenI kazI pravRtti For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke chevaTe jaina Agamene sTela jevI vastu paNa tyAM na rahe te, tene artha kaze na rahe Aje ApaNI pAse evI koI taiyArI nathI ke A prasaMge eka mahatvanA jaina graMthane sTola Ume karavAmAM Ave. tyAM AvanAra jenadharma viSe jANavA mAgaze. ane jaina maulika sAhitya paNa mAraze. tyAre ApaNe moTuM vakAsIne he huM karIzuM tevI vAta che. chatAM je saune ema lAge, ke kaI thavuM joIe, te te taiyArI karanAre karavI joIe. mArI taiyArI AvA lakhANa mATe jarAya nathI. huM to AvuM lakhANa karavAnuM kauzalya nathI dharAvatekaI karaze, to temAM mAre sahakAra ja mAnavo. virodha te heya ja nahi. eka phorma ke be phormamAM mahatvanA ullekho samAve, te lekhaka joI. mApa kare te sAruM. mAru te gajuM nathI. bAkI mahatvanA graMthana saMgraha karI sTola rAkhavo joIe te ja zobhaze. paNa ApaNe tyAM kaIne kAMI paDI nathI. ApaNe tyAM saune e AvaDe che ke "kahe tene dhanya che. ApaNAmAM zakti nathI." Aje je kAMI karavuM hoya te badhuMya arthasAya che. mAtra buddhi ke vANusAdhya nathI eTale je A viSe, pravRtti karanAra, A vicAra nahi kare te kAma nahi cAle. bAkI hamaNAM keTalAka dharmAtmAe eka vicAra karavA lAgyA che ke ApaNe paNa AvI zatAbdI bhagavAnanI 2500, varSa para thAya, tyAre ujavavI joIe paNa temane kalpanA nathI, ke tyAre ke yuga haze? ane te aMgenI taiyArI kevI joIze. aMdara aMdara kalahamAM mane meM-mAM paDelA ApaNe zuM karI zakIzuM, te ka95nA ja temane nathI. vAghanA moDhA paherIne vAgha banavAnI vRttithI ja, teo jIvavA mAge che. paNa te barAbara nathI. astu. paramAtmA kare ke te arasAmAM koI yugapuruSa hAjara thaI jAya. For Personal & Private Use Only www.jainelibrary org Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe to tyAre havAnI kalapanA karI ja zaktA nathI. chatAM hoIzuM to joIne AnaMda manAvIzuM te kharA ja. Apa je viSe atyAre karaze, temAM mAre sahakAra ja che. sevA gya sevA pharamAvaze. kRpAmAM umero karaze. li. caraNaraja puNyanI 1008 vAra vaMdanA jhIMjhuvADA (sTezana khArADA) " aha' pUjya mahArAjajInI pavitra sevAmAM! sabadumAna vaMdanA svIkAraze. Apane kRpApAtra maLe. Anada ahIMthI paNa suda 7 ne divase vihAra karI, zaMkhezvara poSa suda punama AsapAsa pahecavA vicAra che. tyAM keTaleka vakhata rokAI pachI rAdhanapura tarapha javA bhAvanA che. tyAM gayA pachI jyAM jAya tyAM kharuM. A amArA progrAma che. subodha vANI prakAza nIcenA saranAme mokalavA khyAla rAkhazojI. 1. Prof. George B. Burch C/o 43, Douglas Road Belmont-78 Mass (U. S. A.) 2. Prof. Yeusho Kanakura Dean Indian Seminar, Tohoku University Sendat (Japan) For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. Prof. E. Fvanwalber With XIX/117 Sic vaingar Stresse 16 Vienna (Austria) amerikAnI kesa lAyabrerI u52 to meM ghaNA vakhata pahelAM sudhI vANI prakAza mokalyuM hatuM. ema pAkuM yAda che. voTara eca mAuTara upara alaga makala hoya te ApanI IrachA. badhe sAdI bupisTathI mokalI zakAze. IchA hoya to kimuza upara mekalaze. mAma grejI bhASAMtaravALuM adhyAtmatattvaka je vadhAre hoya te 1 tathA 2 upara mokalazo. A sAthe hi denerI kItAgavAne patra mokaluM chuM. emAM prAraMbhamAM ja Apane nAmollekha che. dInAkaMdana maLyuM hatuM. egya vyaktine ApyuM hatuM. Apa sukhazAtAmAM haze. kRpAdRSTI rAkhaze. da: jaMbUnI vaMdanA. Hidenori Kitagawa 12, Nagaika-cho, 3-Chome Showa-ku, Nagoya. Japan. Dec. 24, 1958 Dear Rev. Muni Jambuvijayaji : Thank you very much for your letters, proof-sheets and the two other pamphlets. Your friend Nyayavijayaji has also sent me For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ two of his works. He is a very inspiring poet, isn't he ? I am sorry that I have not written to you for so long a time. I feel verry guilty of it. Since this summer I have been very busy because of so many reasons. But I Shall not write all those reasons here. One reason, however, is that I have been working on the translation (richly annoted Japaness translation according to the interpretation of Jinendrabuddhi, and with reference to the Nyayamukha) of the Pararthanumana-pariccheda of the Pramanasamuccaya. Of course, your proofsheets helped me very much.. The beginning part of the translation will soon be published (I finished the proofing late last evening), in which you will find my thankful acknowledgemeut of your kind gift of the proof-sheets. Perhapse I have to devote another one year or so to completo the translation (or at least the translation of the main part ) of the Pararthanumana-pariccheda. I am very thankful to you for the fact that your re-translation into Sanskrit gave me a courage to continue my work Now the Pramanasamuccaya is getting to be easier to me. For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ As to the photographic publication of the whole tripitaka of the Peking edition, It is possible to get the copy of any particular sutras or works contained in it. If you write to me the list of the works you need, I will take care of you. If what you need is only a small portion of it, I am glad to send that part to you as a gift. I received your kind message from proof. Ihara. Prof. Kanakura wrote to me that he also had received your letter through Prof. Ihara. Prof. Kanakura asked me to forward his best rgard to you. I sincerely wish you a very good new year. Dr. A. N. Upadhye 85 Respected Sir, 10 Very truly yours, Hidenori Kitagawa Rajaram Cottage-Kolhapur Dt. 2-8-59 Please accept my nameo'stu I learn that you Holimen has written the following two books For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 1. bhagavAna mahAvIra ane mAMsAhAra 2. bhagavAna mahAvIranu auSadhIgrahaNa I shall be thankfull to you if you can oblige me with these copies. Awaitting you Dharmalabha. I am, Yours obediently A. N. Upadhye. patra pavanAra, 11-2-65 zrI saIN, pustaka milI thI mujhe usake vicAra acche lage the| dhnyvaad| vinebAnA jayabhArata cAtarA bihAra 13-9-65 zrI kotthaariijii| Apane bhejI huI pustake "upadeza sarItA" aura bhaktisudhA pU. vinobAjIko milI haiN| dhanyavAda / bAlavijayakA praNAma For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20-rU 14 gaNezavADI punaa| priya haMsarAjabhAI tamAro patra tathA copaDIo maLI. tethI tamArA pADa mAnuM chuM. maMgaLa saM dezamAM "karelo upadeza bahu sAro che. jaina dharmamAM cAra aMga kahevAya che. temAM paheluM aMga dAna che. A viSe mahArAjazrI upadeza ApatA rahe te sAruM. mahArAjazrIne mArI vaMdanA. desAI vAlajI goviMdajInA praNAma 14 14 gaNezavADI punA 4 . 14-8-66 priya haMsarAjabhAI, zI ramaNabhAI sAthe tame cepaDI mokalI, te mATe tamAro pADa mAnuM chuM. cApaDInAM aDadhA pAnA vayiA. tyAM bAkInuM vAMcavA capaTI meM mArA moDhA AgaLa rAkhI hatI. tyAMthI koI upADI gayuM. eTale pUrI vAMcavAnuM na banyuM. paNa meM vAMcyuM eTalA bhAgamAM mahArAja zrI mA upadeza sarasa che. eTale na vaMcAyela bhAgamAM paNa sadupadeza haze, temAM zaMkA nathI. mahArAjazrIne mArI vaMdanA. li, sevaka vAlajI desAI For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 5 va MdaivIram zrI cAritram amadAvAda 2016 bhAdaravA suda 5 maiM zanivAra zAnta kAnta parama pUjya munizrI nyAyavijayajI mahArAja moMDala li. sevA darzana jJAnanI 1008 vAra vadanA svIkArazeAjI. vi. atre bhAdaravA suMda 4 sa vatsarI pratikramaNa karI, ceArAsIlAkha jIvayAnIne khamAvatAM, Apa saune khamAvyA che. teA khamazeAjI. ahi tapasyA, pUjana, prabhAvanAdi sArA pramANamAM thayela che. ApazrIne kRpAtulya snehapatra maLyA hatA. AApazrInI 72mI janmasA~varInI magaLa kAmanA icchIe chIe. sAhityakSetramAM vi. sAkSara bane, tevI pUrI jIjJAsA sAthe aMtaranA abhinaMdana. ApanA dehama MdiranI zAtA icchIe chIe. kATAnATI va`de munithI darzanavijayajI trIpuTI amadAvAda. Baroda Hotel, Baroda Feb. 14, 1961 Dear Munjji: I have waited to write until I could give information on some points that I thought For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ might interest you. I got manuscripts of VIII and IX pavans from Muni Punyavijayji in Ahmedabad I was in hopes that the manuscripts would correct the places where we were not satisfied with the text But I was disappointed. The manuscript is nearly always ends the printed editions. 9.4.34 has svaminocitam, like edition 9.4.92 has avrtam instead of anrtam : That doesn't seem to help much. Otherwise, it is just the same 9.3.255 even has the 'vasu,o though there is no doubt that your errandation to camu is correct. The day after I got back I had a letter from the Director of the USEFI in Delhi. She had seen Dr. Mehta, the Vice-Chancelor of the University and talked to him about the printing. He had told her that ho would arrange things to my satisfaction. I saw him yesterday. He thought their new type would be here soon and, if so, he wanted to wait for it; but be assured me that if the University Press could not undertake the work from July, he would base an ontrade press do it. That he would talk to the Press Manager. So, for the present, I must wait and see. I enjoyed my stay in Mancal so much 12 For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ and am very grateful for the help you gave me. I have written to all my hats. Shri Nagindas Umedchand Gandhi came to see me yerterday. There was a young man with him who spoke English. . I have had a letter from the Animal home where I left my three dogs. Two of them are young and husky and I do not worry about them. But my best-beloved is very old and I am much afraid he will not live until I get back. He had been in the hospital for three weeks. They thought that he was in good condition now, but I think about him all the time. My thumb is still not entirely healed, but is much better. The puppies that belong to the servents' quarter are too thin. Two of them are so much bigger and father than the other four that I am sure they take all the food. That is why I feed them seperately and got my thumb bitten: I had a very pleasant stay in Ahmedabad of two days and came home Thursday evening Mr. Shah, as usal, devoted his time to me. For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara Thank you again and please give my greetings to all my new friends in Mandal Sincerely HELEN M. JOHNSON * . saMmaraNe t koncom renerererererereroe nyAyavizArada, nyAyAcArya sadgata 5 munizrI nyAyavijayajIne sane 1932 ke 33 mAM pATaNamAM rAjakAvADAnA upAzrayamAM huM pahelIvAra maLe te evuM smaraNa che emane vize vAMcyuM hatuM, sAMbhaLyuM hatuM, emanI vakatRtva zakti paMkAti jANe hatI, emanA pustake joyA hatA paNa prathama darzana te samaye ja thayuM. koI mitra mane emanI pAse laI gayA hatA. te ja divase 5thavA tenA bIjA divase pU. AtmArAmajI mahArAjanI jayaMtInI sabhA hatI temAM teojInI sUcanAthI be zabda huM belyo hato. e samayathI ja emanA vyaktitvanI UMDI chApa mArA upara paDI hatI. teo nyAyAcArya hatA paNa ghaNA navAdhi vize bane che tema tarka karkaza nahetA. bhAvAveza, nikhAlasatA. saraLatA ane UDI gurubhakti e emanA vyaktitvanA pradhAna lakSaNe hatA mane koI paNa bAgaMtuka upara enI asara thatI. For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. nyAyavijayajI mahArAje potAnA jIvananA utarAdhanA dhaNu varSe pATaNamAM gALyAM hatAM. ghaNuMkharuM mahAlakSmI mAtAnA pADAnA upAzrayamAM temane nivAsa rahe. pATaNa mAruM vatana hAI vAra vAra tyAM javAnuM thatuM ane vekezanamAM te keTalIkavAra mahine, daDhamahine paNa tyAM rokAte. e divasomAM emane anekavAra maLavAnuM thatuM. jyAre jAva tyAre satsaMga ane jJAnagoSThI uparAMta emanI navI racanAonuM prakAzana pahelAMnuM vAcana thatuM. prakIrNa vAta cAle te paNa enA kenamAM te kaMIka vidyAvicAra ja raheto. teo dararoja sAMje pharavA jatA. e vakhate aneka yuvAno emanI sAthe heya. huM paNa emAM ghaNIvAra jeDAto mA kAmo-lekho, purata vigerenuM guNadarzana karatAM teo kadI thAkatA nahi, enI ahIM dhi karatAM kRtajJatAnI lAgaNI anubhavuM chuM. e gadarzanathI mane kharekhara preraNuM maLatI. mArA vidyAguru Agama prabhAkara saddagata pUNyavijayajI mahArAjanI jJAnasAdhanAnA teo parama prazaMsaka hatA, puNyavijayajInA abhivAdana nimitte pragaTa thayelA "jJAnAMjali' graMthanA prAraMbhamAM chapAyeluM teozrInuM puNya-prazastinuM saMskRta kAvya A vAtanI sAkSI pUre che. nyAyavijayajI mahArAjanuM vatana mAMDala hatuM. jIvananA chelalAM varSo mAMDalanA saMghanI vinaMtithI temaNe maDilamAM gALyAM hatAM. sane 1963 mAM viramagAmathI rAdhanapura jatAM temanA darzana mATe huM mAMDala rokAyA hatA ane te vakhate emanA pramodadhInA manamAM bhIMjAya hate. 1966mAM viramagAma kolejanA vArSikotsavanA atithivizeSa tarIke mAre viramagAma javAnuM nakkI thayuM hatuM. mArca mAsanI eka savAre saurASTra melamAM viramagAma utaryo tyAre pATaNanA mArA pUrva paricita zrI nAnakacaMda metacaMda zAha viramagAma For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 sTezane maLyA. mane thayuM ke I mahemAnane levA AvyA haze. paNa kharekhara te mAMDalathI . nyAyavijayajI mahArAje emane mane maLavA mATe tathA viramagAmathI maDila AvavAne kAryakrama nakakI karavA mokalyA hatA. mahArAjazrInuM nimaMtraNa meM sAbhAra svIkAryuM ane mane levA AvelA viramagAma kolejanA te vakhatanA prinsipAla De. zivalAla jesalapurAne te mATeno kAryakrama nakkI karavA sUcavyuM. thoDA kalAka pachI viramagAmathI jhiMjhuvADA jatAM ame mAMDala mahArAjazrInA darzanArthe rAjhAyA ane jhiMjhuvADAthI viramagAma pAchA vaLatAM mAMDalamAM ja jamavAnuM rAkhyuM. e banne vakhate emanI sAthe pUrvavata bhAvAnvita jJAnagoSThI thaI ane navA racAtAM temanA keTalAka saMskRta kAvyo vAMcyAM paNa kene khabara ke amArI A mulAkAta cheTalI ja haze ! 5. nyAyavijayajI mahArAja saMskRta ane prAkRta bhASAnA ' uttama kavi, gujarAtInA viziSTa lekha, aMgrejInA sArA jANakAra ane prabhAvazALI vakatA hatA. saMskRta-prAkRta padyamAM racAyelI bhakti | ane madhyAtma rasanI emanI aneka kRtio pragaTa thaI che. (emanA nirvANanA thoDA samaya pahelAM ja pragaTa thayelI kAvyaracanA "cApa mAtA e mArA bALakemAM paNa eka viziSTa AkarSaNa jamAvyuM hatuM, kemake mArA be nAnAM bALakonuM nAma kalyANa ane bhAratI che! A nAmasAmya nimitte bALakene bhakti adhyAtmathI pUrNa A kAvyanuM bhASAntara paNa vAMcavAnuM maLyuM e lAbha moTo hato. mahArAjazrIne paNa A vAta meM vinodamAM lakhI hatI !) hemacaMdrAcArya je sabhA, pATaNa, taraphathI pragaTa thayelA jaina darzana' vizenA temanA gujarAtI pustakanI aneka AvRttio thaI che. "jainadarzana ane paricaya ApatuM AvuM saraLa ane lokabhogya pustaka bIjuM mArA For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jovAmAM AvyuM nathI. keIpaNa sabhA, vyAkhyAna ke pravacanamAM jeoe mahArAja ne sAMbhaLyA che teo emanuM tarkasaMgata chatAM bhAvamaya vakatRtva kadI bhUlI zakaze nahi. teo Adarza vidvAna ane Adarza sAdhu hatA. kizorAsthAmAM ane ucharatI yuvAnImAM jemanA vyakitatva ane kRtitvanI UMDI asara mArA upara thaI che te mahAnubhAvamAMnA eka sargaH pU. nyAyavijayajI mahArAja hatA, e vAtanA smaraNathI dhanyatA anubhavuM chuM. te ne ApaNuM zatazataH vaMdana! De. bhegIlAla ja. sAMDesarA M.A. P.H.D. niyAmaka prAya vidyAmaMdira vaDodarA jJAnAMjali sumanA munipuMgava sva. zrI nyAyavijayajI mATe be zabda lakhavAno avasara maLe che, te mArA ahebhAgya che. pUjyapAda munirAjI nyAyavijayajI mahArAja sAheba, jJAnAnaMda guNane vikAsa ghaNA UMcA prakAra sAthe hato. mATe ja For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 buddhijIvI purUSone mATe te munirAjamI mAnya hatA ne abhi dIya hatA. mahArAjazrInu' pArthIva zarIra mAMDalanI bhUmimAM vizvasyu', ane jJAnanI prAptI banArasanI yazeAvijayajI jaina pAThazALAmAM pUjyapAda mAnavazIpI yugapradhAna sva. jainAcArya zrI vijayadhasUrizvarajI mahArAja sAhebanA prasAdathI thayelI. jJAnapipAsu A bhavya chAtmAe dIkSIta thayA pachI, AtmikasAdhanA dvArA peAtAnuM chatrana u< banAvyu hatu.. nyAya kusumAMlI, adhyAtma tatvAleAka, graMthamaNi, jainadhama na hArdane samAve che. karItvanI dRSTie kAlIdAsa paDitanuM smaraNa thaze, ane AdhyAtmika dRSTie, adhyAtmakapadruma ane bhiTTajInA cobiMdu tathA cAgaSTi samuccaya vigere graMthAnuM smaraNu thaze. pramANu paribhASAnI TIkA paNa eka advitIya graMtha gaNuAraze. A traNe grathA haeNmanA AtmAne prakAzIta karavAmAM samaya che. jena samAjanA paNa he!bhAgya krevIsamI sadImAM Ave! advitIya sayamArI, sathA nispRha vidvAna saMta meLavI zakI che, krAdha, lAla, hAsya ane bhayanA tyAgapUrvaka ja te satyadhI ne satyavAdI hatA. covAnuM samAptya sarvatra satyaM dhairyaMta eja emanA jIvananA mudrAlekha hatA. keAI aMgata bhagata nahi. graMtha rAkhavA kakha Ta nahi. kAI paNa bhagatane tyAM trAMbAne eka paNa paisA nahi ane sayamadhanA pUryuM sAdhaka mATe ja temanI jJAnamastI apUrva hatI. emanA caraNAmAM be ghaDI paNu besavAne vasara maLyA che. temaNe jJAnagaMgAmAM DUbakI mArIne kAMIka paNa meLavyuM che. temanI pAse na maLeDhAInI niMdA, ta kuthalI, na khATI carcA. na ruDamavAda, na meTAI te hamezA For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 vinamra rahyA che. bIjA samudAyanA, mAnya gaNAtA munivaro paNa pUjya munirAja pAse svAduvAdanuM amRta meLavavA bhAgyazALI banyA che. mAMDala bhUminA gRhasthone koTi koTi dhanyavAda che ke e mahApurUSane oLakhI zakyA, sAcavI zakyA, pacAvI zakyA, ane chellA zvAsa sudhI sAcavI zakyA. e mahApurUSanA caraNamAM bhAvavaMdana ja karavAne huM adhikArI banuM e ja abhyarthanA. mA e prANapriya gurudevanA caraNamAM huM chevaTe na rahI zakyo tenuM mane bhAre duHkha che. panyAsa zrI pUrNAnaMdavijayajI mahArAja (kumAra zramaNa ) naminAtha upAzraya pAyadhunI. zraddhAMjali paramapUjya nyAyavizArada, nyAyatIrtha, zrI nyAyavijayajI mahArAja temanA gurudeva AcAryanI vijayadharma sarijI mahArAjanA krAntikArI vicArane anumodanA ApatA hatA. vaDedarAmAM zrI jaina yuvakamaMDaLanI sthApanA karI, yuvakavargane dharmane mArge joDayo hate. saMdhamAM saMpa ane ekyatA mATe prayAsa karyA hatA. jaina benDanI pravRtti zarU karAvI hatI. yuvAne bahAdura thAya che daSTIye vyAyAmanI For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRtti zarU karAvI hatI. paryuSaNa parvamAM mahAvIra janma vayananA divase phaLa vadheravAnI prathA baMdha karAvI hatI, vaLI pAraNumAM bhagavaMtanI sthApanA tarIke zrIphaLa mukAtuM hatuM tene badale prabhu mahAvIranI cAMdInI mUrti pAraNumAM padharAvavAnI prathA zarU karI hatI. ne te Aja sudhI cAlu ja che. bAladIkSAne bhAre virodha karyo hato ane vaDodarA rAjya kAyado paNa karyo hato. tene samaya hatAM ane nizcaya tathA vyavahAra baMne sAcavIne bolI zakatA hatA. ane ajJAnI chone dharma mArge vALyA hatA. temaNe jaina samAjane evA graMtharatna ApyA che je temanI advitIya vidattAnI jhAMkhI karAve che. muMbaInA cAturmAsamAM aneka samAjakalyANanA kAryo thayAM, ane rASTrapremanI je jhalaka vavI te Aje paNa teozrInA tevA kAntikArI vicAre chatAM tenI sAkSI pUre che. zAnticaMdra bhagubhAI jhaverI, vaDodarA G + , - 32 madhurAM smaraNe jJAnarasamAM nimagna rahenArA sarala pU. nyAyavijayajI mahArAjanA guNe ane vikatAthI AkarSAI emanA jJAnane lAbha levA ame be varasa mAMDala rahyA. nitya svAdhyAya niyamita pAlate tyAre mahArAjazrI bImArI-vRddhAvasthA badhuM bhUlI jaI evA lIna thaI jatA ke svAdhyAya rasanI e ja mAlI te yAda karatAM bAnaurmi jAgI jAya che. pUjyazrInI guNAnuzAgavRtti, sevAparAyaNa 13 For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana, nirbhayatA, saraLatA, jJAnanI mastI, adbhUta vidattA ane pratibhAzALI vyaktivathI AkarSAI saMto, mahaMte, vidvAne mAvatA ane jJAnagoSTino lAbha laI jatA. rAmAyaNanA pracAraka svAmI kRSNAnaMda sarasvatI mArozyasathI mAMDala padhAryA hatA. pUjayazrInI vidvattA ane vinamratA joI teo hiMga thaI gayelA. temanI sarvadharma samabhAvanI bhAvanA ane jJAnanI mastIthI teo khUba ja prabhAvita thayA hatA. RSikeza AjhamanA pramukhazrI cidAnaMda sarasvatI jayAre jyAre vIranagara padhAratA tyAre pUjyazrIne maLavAne avasara cukatA nahi. sevaka pU. ravizaMkaradAdA avAranavAra AvatA. ame be zibire mAMDalamAM che tyAre zrI vimaLAbahena ThAkara, thI puSpAbahena mahetA, zI sunaMdA , zrI IndumatIbahena zeTha. NI kAntAbahena galIA, mA tArAbahena trivedI vagere pUjya nI jJAnagaMgAne rasasvAda levA AvatA hatA. ame jainadarzananA vargo zarU karyA temAM pUjayazrI rasaprada vivecanothI jena-janetAne mugdha karatA hatA. temanA hRdayanA bhAva jhIlavA ane temanA jJAnakhajAnAne meLavavA sau jhaMkhatA hatA. kalyANabhAratI, upadeza saritA ane jIvananuM uvIkaraNa temanA mahAna graMtharane che. amArI bhAvanA A urvIkaraNa graMtha chapAvavAnI thaI. te amArA saMsArI bhAIzrI haribhAIe chapAvI. temAM pU. gIradharalAla zeTha ane 5. kasturabAnI jIvanasRSA ApI. temAM pUjayazInI jIvanasaurabha ApavAnI amArI bhAvanAne amArA tarAnI mamatAthI nakArI zakayA nahi paNa teo jJAnavAridhi hevA chatA samatAnA samudra ane vinamra muniratna hatA. A madhura umaraNe amane preraNAnA piyUSa pAI jAya che. saguNathI kitilatAzrI sAvarakuMDalA, gItAMjali For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ From : Y. V. Dewasker B.A. etc. "Sarvodaya" Baranpura BARODA D. 23-6-60 Dear Respected Nyayavijayji, I acknowledge with obligations the receipt of one copy of 'kalyANamArgamImAMsA' sent through zrI koThArI of Baroda. The work is full of priceless advice and sound and highest philosophy of Truth. The last lines (zlo. 26) "bhavata! sukhaheto sucaritaH / and tajjyotirmayadhAma-divyapadavI dhIraH samI tatvavet (apattA)" (zlo. 32) well sum up the mistorious compostion and are marvellous. When I fini. shed reading. I liked to not down as follows: "klyaannmaargmiimaaNsaa"| sA mAM cAnmArgagAminam / sadhaH sanmArgadarzI vai| ghoSitA "munipuMgavaH" / bhavatkRpAprasAdAbhilASI, yA. vi. devAsakara For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 "sudhanyA bhavatAM niH" zrInyAyavijayAkhyA ye vijayazreNikhyAtayaH / vardhApanadine diSTayA dhardhante te zubhAyuSA // 1 // datta: "pavitrasaMdezaH" dIpAvali suparvaNi / lokopakArakaryaste dhanyA vai sutarAM bhuvi // 2 // mahAvIracaritraM vo vizvavAtsalya prerakam / prerakaM vizvarzAtezca bhUtaM lokopakArakam // 3 // "ArtanAdA manuSyANAM svAtinAzAya sarvathA / bhavatAmArtanAdastu lokArtilayakArakaH // 4 // munivaryA mahAbhAgA bhavatkalyANa bhAvanA / sanmArgadarzikA sAsti sukhadAbhayadA sadA // 5 // kalyANamArgamImAMsA tvaddInAkraMdanaM tathA / bhaktagItaM tathAnyAni bhavanti bhavadIpakAH // 6 // kArtike hi zubhe mAse tRtiyAyAM tithau tathA / abhinaMdanamarhanni bhavanta: saumyavAsare // 7 // zrInyAyavijayAkhyA bhA bhavAbdhibhaya bhaMjakAH / / bhave vibhabhavayuktAnAM sughanyA bhavatAM janiH // 8 // -: iti maMgalASTakam : vinamra:-yA. vi. devAsakara / For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 101 he bhagavAna ! tArI kRpAthI satata kalyANu vihArIkhanu. sadA guNNAnI muDI vadhAravA puruSAya nA. dhanA sAra TharI avarane DAya, e che dharma taNA sAra. jIvananu sauthI meTuM dhana ane mATu* sukha prasannatA che. samajI mANusa hamezAM miSTa ane vinayapUNa vacaneAthI sAmAnA hRdayane jItI lye che ane prema saMpAdana kare che. kalyANamaya jIvananI kaLA sana, sadAcaraNa, sasaiMyama, sabhyatA, dayA, prema, satya, viveka, sevA, tathA pApakAra che. sAdhe te sAdhu, sAdhaka sadA matASI, sevAmUrti pratikULa paristhitimAM paNa sAcA vIra. pUjyazrInI preraNAprasAdI svalakSyane satata smaraNamAM rAkhe te sata, jenA jIvanamAM zItaLatA, pavitratA, madhuratA heAya te sAceA sata vizvaprema eja sAdhutAnA prakAza. paNa vItarAgI, 5 nirAgI vairAgya teTaluM khArAgya, zuddhi tevI buddhi. 83 sAvadhAna, satata jAgRta prasannatAthI rahe e ja sagrAhaka saguNAzrI For Personal & Private Use Only w Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 A 34 vaDodarA cAturmAsanA yAdagAra prasaMgo Norconetuocavacoa gurjaranareza sayAjIrAva gAyakavADa mahArAjAne potAnI vidattA ane pratibhAthI prabhAvita karyA hatA. bALadIkSA niyamana mATe bhAre jhuMbeza jAgI hatI. dhArAsabhAmAM e mATe bila mukAyuM. prajAmata mAgavAmAM AvyA. A. vijayadharmasUri tathA A. vallabhasUrinA samudAya sivAya lagabhaga badhAno virodha hato. virodhIo taraphathI halakI bhASAmAM patrikAo nIkaLI. ApaNuM munizrIe kadI saMyama gumAvyuM nahi. temaNe carcA mATe paDakAra sAthe paNa kaI hiMmata karI zakavuM nahi. zrI jene che. kenpharansa tathA zrI jaina yuvakamaMDaLa A bilanA samarthanamAM TharAva karyo. 5. sukhalAlajI, zrI chanavijayajI, zrI mahAsukhabhAI, kavi pAdarAkaranA pitA zrI mohanabhAI vakIla, mA umAbhAI jhaverI, rI muLacaMda AzArAma virATI, zI vADIlAla maganalAla vaidya, zrI nAthAbhAI puMjAbhAI vageree bilanA samarthanamAM jubAnI ApI hatI. virodhamAM zrI cImanalAla kaDIyA tathA zrI suracaMda puraSottama badAmI hatA. ghaNu gAmo pATaNa, ANaMda, rAdhanapura, boTAda, bhAvanagara, khaMbhAta, kalakattA vageree A bilane ke A hatA. bhAvanagaranA zrI saMghe dharmaniSTha zrI kuMvarajIbhAInI adhyakSatAmAM For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 * ' nAma : mArA para bhAvanagaramAM bALadIkSA laIe ApavI nahi evo TharAva karyo hato. AtmAna jana sabhA lahere paNa bilane Take Apati TharAva karyo hate. A bila chevaTe pasAra thayuM hatuM. Aja dina paryaMta vaDodarA rAjyamAM bALadIkSA apAI nathI. khAdI pracAra: A samaye svadezI ane khAdInuM adolana pUrajozamAM cAlatuM hatuM. zrI maNalAla koThArI paNa jemAM tene prasAra karatA hatA. pUjyazrIe paNa potAnI maryAdAmAM rahI tene Take bAyo hato. vaDodarAmAM temanI nizrAmAM pAThazALAnA bALakabAlikAone khAdInI prabhAvanA karI hatI. te samayamAM jana samAjamAM khAdInA vastronI prabhAvanA karanAra jaina sAdhu-samudAyamAM pANI jevI rASTrapremI vibhUti lagabhaga koI nahetI. mArA mAtuzrI suMdarabahena saubhAgyacaMda koThArIne mahAvIra jayaMtI prasaMge yojAyela vakatRtva hariphAImAM prathama pAritoSika khAdI svarUpe maLyuM hatuM. dhArmika upakaraNo paNa khAdIne karavA teozI pracAra karatA hatA. teo thIe preraNA karIne karAvela khAdInA puMThIyA tathA caMdaravA ane sthApanAjI nIce mUkavAmAM AvatuM bAsana vagere vaDodarAmAM AtmAnaMda jaina upAzraya-ghaDIyALI poLamAM vidyamAna che. vRddha puruSe A joIjoIne temanI smRtine yAda kare che. savarNa harijana samUhabhojana dezanI AjhAdI tathA svadezInA AMdolana sAthe pU. gAMdhIjIe aspRzyatA nivAraNanuM kArya paNa zarU karyuM hatuM. samAjanA kacaDAyelA evA achUto pratye pUjayazrI jevA mAnavatA premInA hadayamAM kUNe bhAva jAge te svAbhAvika che For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 pUjyazrInI preraNAthI ahIMnA te samayanA jana AgevAna zrI lIlAbhAI jhaverI ke jemane tyAM pUjyazrInuM cAturmAsa parivartana karAyuM hatuM temanI AgevAnI nIce yuvaka saMghanA sabhyo temaja bIjAo nagarazeTha haribhakti kuTuMbanA zrI maNubhAI temaja bIjA bhAIoe sarasiyA taLAva upara Avela harijanavAsamAM samUhabhojanano kAryakrama rAkhyo hato temAM sahu AnaMdapUrvaka bhAga lIdhe hato. bhagavAna mahAvIranA sarvajIva samabhAvanI bhAvanA A rIte pANInI preraNAthI mUrta thaI hatI. * * * * * * * * *, 35 pU. AcAryazrI dharma sarijhanI pratikRti vasoconsocuoio creonacococo vaDodarAnA pUjyazrInA cAturmAsa daramyAna temanA gurUdeva zAstravizArada jenAyA zrImad vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanI chabI zrI nAthAlAlabhAI nAnazA paTavA taraphathI banAvarAvavAmAM AvI hatI ane tenuM udaghATana karavAmAM AvyuM hatuM ane te chabI saMdhanA darzanArthe zrI bAtmAnaMda jana upAyane bheTa ApavAmAM AvI hatI je Aje paNa upAzrayamAM zobhI rahI che. bhaktamaMDaLa : pUjyazrInuM bhaktamaMDaLa paNa moTuM hatuM. keTalAka mahAnubhAve te Aje hayAta nathI. thI vADIbhAI vela tathA temanA pustaka For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 dInAkaMdanama' jeno anuvAda aMgrejImAM mA DAhyAbhAI maganalAla parIkhe karyo hato te bane Aje hayAta che. zrI maNIbhAI haribhakti paNa che. sva. zrI nAgakumAra makAtI, jhaverI kuTuMbanA umAbhAI, zI rAjAbAbu tathA zrI uttamacaMda nagInacaMda jhaverI, koThArI dvArakAdAsa jamanAdAsa, erIyanTasa InsTITayuTanA vaDA De. binayataSa bhaTTAcArya ke jemaNe pUjyazInI "viraviti'nA pUrvArdhanA aMgrejI anuvAda karyo hato te temaja amerikana viduSI che. jonsana paNa vAraMvAra teoe anuvAda karela 'triSaSTIzalAkA" ke jene gAyakavADa erIyanTala InsTITayuTa lagabhaga 8 bhAgomAM prakAzita karela che. teo pUjyazrI pAse zAstrIya khulAsA meLavavA AvatA ane teo mAMDala paNa gayelA. zrI jamanAdAsa kAlIdAsa jhaverI, sva. caMdulAla kezavalAla sareyA, sva, jIvaNalAla kizorabhAI vagere pUjyazrIne bhaktamaMDaLamAM hatA ane pUjayazrI badhAne pitAnA jJAnavArinuM siMcana karI preraNAnA piyuSa pAtA hatA. Aje paNa vaDodarAnA bAbalavRha pUjyazrInI vidvattA, rASTraprema ane kAntikArI vicArone yAda kare che. e madhura madhura smaraNe bhUlyA bhUlAtA nathI. hAMkita haMsarAja For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 36 preraka udabodhana c4e4fc55554aakkk tyAgamA sarvottama che emAM to kaI anya darzanIne paNa matabheda na hoya. jaina dharmanA sAdhuone tyAga duniyAmAM ucaparamora manAya che. paNa e jeTale mahAna che, teTalo ja duSkara paNa che. e bhUlI javuM na joIe. te evuM I ramakaDuM nathI ke capa daIne bALakanA hAthamAM, ke jenA tenA hAthamAM ApI devAya. e mahAna rasAyaNa che. nAlAyaka hAthamAM jAya, te tenA DUcA kADhI nAkhe ane dharatI bhego karI nAkhe, bahu vicAra karIne tene prayoga karavAne che. have tenA adhikArI zeDA nIkaLe tenI harakata nahi paNa nabaLAnA hAthamAM jaIne, tenI phajetI na thAya te jovAnuM che ne te dhyAna rAkhavAnuM che. koI dharma na pAme tenI harakata nahi, paNa dharmanA bhavADA thAya, temaja keI adharma na pAme, dharmanI hasI na thAya, ene khyAla avazya rAkhavo joIe. 4 : nAma, jAma --"me, mAna - ka saranAmAM na kara mA + mana ke kAma ka ra vAma* * * na. AjanA jamAnAmAM kAcI uMmaranA chokarAone, samajAvIpaTAvI dIkSA ApavI na joIe, tenA pariNAmo sAme AvatA nathI e sau koI jANe che. keTalAya bAladIkSIte tyAgamArganI kaparI kasoTI sahana karI zakatA nathI ane kaI kaI te thoDA vakhatamAM, athavA te be pAMca varSamAM nAsI jAya che. are bApa joyuM che ke vadhAre dIkSA paryAyavALA paNa nAsI gayA che. jenadharmanI dIkSA aDAnI dhAra che ane Aje to keTalAka sAdhuomAM zIthilatA vadhatI cAlI che. AcArya bhagavaMtoe A badhAno For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107. vicAra karIne, bAladIkSA haragIjha haragIjha na ApavI joIe. Aje te bAladIkSAne badale mApaNA sAdhu-mahAtmA e hiMsakone dIkSA ApavI joIe. mAMsabhakSIone phalAhAra ane zAkAhAranI dIkSA ApavI joIe. durAcArIone sadAcAra, jainetarane janadharmanI ane mAjanA jamAnAmAM keTalAya kuTuMbamAM javAno avaLe mArge caDIne IrAna heTamAM jatAM zIkhyA che te aTakAvavAno prayAsa karavo joIe. mAtra upAzrayanI cAra divAmAM zraddhALu bhAI-bahenane upadezAtmaka vyAkhyAne kApIne saMteSa mAnavo na joIe jainazAsanane suSanAda gharagharamAM jainadharmanA ajavALA pAtharavAno che. jemAM jainadharmanI jyota jhaLakI rahI che. zayanasevAne e mahAna mArga che. vicAra te karo. navanavA maMdira, upadhAne ane zAMtisnAtra bAdithI bhale dharma-prabhAvanA thatI hoya, paNa jenasamAjane madhyamavarga "hesAI rahyo che, tene rojI roTI ApIne, dharmanA mArge vALavAne prayatna thAya te jaina samAja zaktizALI bane. ApaNA sAdhu-sAdhvIoe to paMjAba, baMgALa, uttarahindustAna, madrAsa AdinA pradezomAM jaIne ahiMsA dharmane pracAra karavo joIe. tyAMnA vidvAnonA mAthA dhuNAvavA joIe. tyanI janatA para, tamAruM cAritrane rasa reDo. e rIte jainetara jagatamAM jena bhAvanAnuM ullotana kare AryasamAjIo ane khristIo khAje keTaluM jabarajasta kAma karI rahyA che. mAtra gujarAtanI bhUmino eka cheDIne gAmegAma, zaherezahera, janadharmanI jyota jagAvo, te jainazAsanane jayajayakAra thaI rahe. | * * -- = = = = * *** * -bApa ne " - - - - - - - For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 3 ) jIvana-darzana valaMta krAMtikAra: ApaNA caritra nAyaka , mA nyAyavicha valaMta krAMtikAra hatA. vaDodarAmAM bAladIkSAnA praznamAM vAtAvaraNa khUba ugra hevA chatAM temaNe kuneha ane zAMtithI kAma lIdhuM ane temAM saphaLa thayA. nispRhI mahAtmA : teo to mA AnaMdadhanajI jevA nispRhI hatA. koInI paNa khuzAmata karavAnI Teva temane nahetI. jJAneciMtanamAM ja masta rahetA. eka divasa vihAra samaya na hote cheka The temanI sArI evI bhakti karI hatI. te moDA paDavA, moTara laIne bIjA gAmane jhape maLyA. temaNe potAnI rAha na jevA mahArAja dhAne po Ape, munijI te potAnA samabhAvamAM masta hatA. eka zabda bolyA vinA mAMgalika saMbhaLAvI dharmamAM jAgata rahevAno bodha ApI tarata ja cAlI nIkaLyA. zeThajI munizrInI nispRhatA joI cakita thaI gayA. ayAcaka vRtti:* gAmegAma padhArI pitAnI lAkSaNika zilImAM dharmabodha kApatA. hajAro bhaktonA vaMdana jhIlavA pAmyA hatA. paNa potAne mATe DAIne pAIne 5NuM kharca na karAve evI ayAcakavRtti hatI. temanI sAthe rahelA bhAI kulacaMda amathAbhAI bhAvArane doDha For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 +- - - - - - - - varSane pagAra caDI gayo hato. pagAra mAsika rUA. 6 hatA. gAmegAmanA saMdha pAse babbe rUpiyA mAgyA hatA te paNa A kAma maLI jata, paNa ayAcakavRttinA kAraNe mAgavAnI prakRti ja nahatI. I bhakta pUche to paNa sAcabhAve kahetA. vaiSNanI bhakti : saMvata 1994mAM jAmanagaranuM cAturmAsa pUruM karI 1995mAM magarALa cAturmAsa karI uparAuparI traNa cAturmAsa ekalA jAmakhaMbhALIyAmAM ja gALyA. ahIM jenenA khAsa ghara nahetA. viSyavasamAja ja meTo hato, paNa jemane samyagadRSTi prApta thaI hoya che tene sarva dharmo ane zAstro samyagarUpe ja pariName che. muninI AvI nirmaLa daSTi ane sarvadharma samabhAvArI buddhine kAraNe veNuvasamAja temanA tarapha AkarSA hatA ane e le che ja emanI khUba sevAbhakti karI uparAuparI traNa cAturmAsa karAvyA. mahAna graMthakAra ane mahAkavi: vi. saM. 1973mAM emanAmAM je jJAnasUryane jhabakAra vahe zarU thaye te uttarottara vikasato gaye. jenA pariNAme temaNe saMskRta, prAkRta, kAvya, sAhitya uparAMta hindI, gujarAtI tathA aMgrejImAM Aja sudhImAM pa7 jeTalA pra tha mApyA che. aMgrejI upara paNa prabhutva meLavyuM hatuM. zrI vinebAjI uparAMta saMskRtanA aneka paDAe emanI kAvyapratibhAnI mukta kaMThe prazaMsA karI che. temanI kavitvazakti eTalI zIdhra hatI ke vAta karatAM karatAM paNu kAvyo banAvI zakatA. zrI hicaMda belANI ghaNIvAra kahetA ke yazovijayajI upAdhyAya pachI A saMskRtine mahAkavi bIjo thaye nathI. For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 vyutpatti-saMzeAdhaka : saMskRtamAM sAhitya, kAvya, kaSa, uparAMta vyAkaraNanA paNa e UMDA abhyAsI hatA. svataMtra dRSTA paNa hatA. jJAnaprabhAve pramANabhUta manAtA mATe saMskRta koSamAMthI temaja "joDaNIkezamAMthI paNa kSatiSa batAvatA hatA. teo potAnA lakhANamAM ekAda hasva-dIrgha ke kAnAmAtrAnI bhUla paNa baradAsta karI zakatA nahi. bhASA prabhutva : emanI bhASA sarala-madhura ane prAsAdika hovA chatAM emanA zabdamAM eka prakArane joza raheto. tejasvI zabda premanI jIbhe ramatA ane hRdayanA ucabhAva vyakta karatA ane dilane sparza karatA, je navanavA tejasvI zabdasamUhethI vidvAno mugdha banI jatA, gujarAtanA mahAna vaidarAja zrI narabherAma jAdavajI te emanI bhASA ane tejasvI zabdathI eTalA badhA AkarSAyA hatA ke temaNe temanA badhA pustakene AsvAda lIdhA hatA. sAgara jevI udAratA: AvuM UMDuM jJAna ane agAdha pAMDe hAvA sAthe e udAra mananA mahAtmA hatA. munithI karatA keTalAka vizeSa vidvAna haze, keTalAka tapa-cAritryamAM zreSTha gaNatA haze paNa sarvadharma samabhAvabharI je vyApaka ane udAra-uddAtta daSTi munijImAM hatI evI dRSTi bhAgye ja koI anya munimAM jovA maLaze. Ane lIdhe jainetara paMDito paNa emanA tarapha vizeSa AkarSAtA rahetA. anekAMtavAdanA e kharekhara vyavahAru praNetA hatA. For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 - na - * S * * nirabhimAnatA : AvI UMcI jJAnadazA hovA chatAM munithI eTalA ja nirabhimAnI hatA. pUche tene ja uttara, jIjJAsu sAthe jJAnacaryA kare, dharmakathA saMbhaLAve, bAkI na koInA upara potAne jJAnaprabhAva pADavAnI IcchA ke na pitAnA pAMDityanuM darzana karavavAnI jhaMkhanA. hRdayanI saraLatA: emanuM hRdaya ghaNuM ja kamaLa ane saraLa hatuM. bALaka sAthe bALaka, bALake pAsethI paNa kaMI navuM jANavA tatpara rahetA. bIjAnA vicArone paNa sAMbhaLavA-samajavA jAgRta rahetA. nirmohI: temaNe kadI ziSyanI IchA nathI karI. nathI karI pitAnA sAhityanA vArasAnA rakSaNanI ciMtA. e tA AnaMdaghananI jema pitAnI mastImAM masta rahetA. aMgata svArtha jevuM kazuM emane hatuM ja nahi. emane mukhethI kadI kadI avanavAM satya pragaTa thatAM paNa te amara satyonuM Tepa rekeDIMga thayuM heta te kevuM sAruM! chatAM te te nirmohI ja rahyA. ekAMtanA manasAdhaka: chelA 15-20 varSathI teo lagabhaga ekAMta zAMti jIvane jIvatI. meTe bhAge dharmazAstronA vAMcana ane ciMtana pAchaLa ja teo samaya vitAvatA. koI Ave ke na Ave, koI vaMdana kare ke na kara, mukha upara hAsya pharatuM dekhAya, khaDakhaDATa hasavuM hasAvavuM bane prasannatAbharyuM nirmaLa vAtAvaraNa jamAvI zakatA. For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 * addabhUta tyAga: saM 2025 ne maDalanA chellA cAturmAsa vakhate mAMDalanI ja eka evI sama vibhUti munizrI jabuvijayajI mahArAja cAturmAsa hatA. emanA vaDIla munizrI bhadraMkaravijayajI paNa hatA. A badhA munie pAcaMda gAinA upAzraye hatA-saMvatsarI pratikramaNa vaMdana vyavahAranA kAraNe traNe jagyAe pratikramaNa karavAnuM nakkI thayuM. tapagacchane upAzraya vizALa hato. A sAMbhaLI munizrIne duHkha thayuM. tapagacchanA upAzrayamAM ja badhAe pratikramaNa karavuM tema munizrIe kahyuM ane vaMdanA vyavahArane prazna naDato hoya to pite te gumAM nIce utarI eka ja pratikramaNa karIza ane badhAe pratikramaNa samUhamAM karyuM. janatAe munizrIe saMghanI ekatA mATe batAvela tyAga mATe harSanA AMsu sAryA. AvA saMta ratnasamA. guru mAMDalanA panotA putra che. tene saue garva anubhave. nyAyavijayajInuM dazana-vaMdana e ja mahAyAtrA che: ekavAra Agama prabhAkara muninI puNyavijayajI zaMkhezvara thaI pATaNa javAnA hatA. zrI ratilAla maphAbhAI tathA zrI dhIrajalAla pipaTalAla temane mAMDala padhAravA ane eka divasano lAbha bApavAnuM AmaMtraNa ApavA viramagAma gayA. munizrIe kahyuM ke huM te mAMDala yAtrAe javuM chuM. 6-7 divasa munizanI sAnidhyamAM rahe vAna chuM mATe mana emanuM darzana-vaMdana ja mahAyAtrA che. jenasamAjanA sarva vargonA AdaraNIya, zrutazIlavAridhi, prAcIna sAhitya saMzodhananA mahArathI, AvA muniratna mahApurUSa munizrI nyAvita thajInI yAtrAe Ave e jANI munizrInI virATatAsAdhutAnuM kAja sudhI amane bhAna na thavA zarama upajI. vizeSa Azcarya te tyAre thayuM jayAre A jJAnavAridhi nyAyavijayajIne For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 , ma ma ma ma ma ma ma = vaMdanA, khamAsamaNuM devA zarU karyuM tyAre muni pIe temane hAtha jhAlI ema na karavA vinaMti karI paNa temaNe jaNAvyuM ke e banaze ja nahi. mAre mana ApanuM vaMdana eka mahAyAtrA che. 5. nyAyavijayajInI AMkho bhInI thaI gaI. be mahAvidvAnenuM mA milana hadayaMgama hatuM, premALa sata : mAMDalanI dharatI para AvuM vitarana bIjuM pAkavuM nathI. keTalAka sAdhuo temanI niMdA karatA ane keTalAka ahaMbhAvathI temane sAdhu mAnatA nahi. paNa jyAre AvA koI saMparka thaI jAte tyAre mA 80 varSanA ativRddha ane jJAnaghoSa hovA chatAM be hAtha joDI vAre vAre vaMdana karatA. deva ne niMdAnA kicaDane ogALA nAkhatA, saMtasamAgamanuM sthAna : munizrInI saurabha maghamaghATa prasarAvatI hatI ane tene lIdhe aneka vidvAne emanI sAthe jJAnacarcA karatA ane saMta samAgama zodhavA AvatA rahetA. prajJAcakSu paMDita sukhalAlajI, munizrI navijayajI, zI paramAnaMda kApaDIyA, munizrI saMtabAla, zrI vimaLA ThAkara, haradvAra RSikeza svAmI zrI zivAnaMdajInA paTTadhara svAmI satyAnaMdajI, svAmI ciMtanyAnaMdajI, svAmIjI premAnaMdajI, zrI puMjIrAma mahAtmA, zrI tilAla dIpacaMda dezAI, paMDita becaradAsabhAI, zrI mohanalAla mahetA, zrI dalasukhabhAI mAlavaNIyA, zrI aMbAlAla zAstrI, zrI lakSamaNabhAI, AvA ane prasiddha vidvAne temanA darzana-mulAkAta dvArA jJAnacaryA karavA mAvatA hatA. A uparathI munizrInI mahattA, saMtatva, jJAnarAzi, umadA 15 For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 guNAnI mahattA, udAratA, vinamratA, sarva dharma' samabhAva samajI zakAya he. mAMDalanI eka khIjI mAvI ja vibhUti mahaMta zrI zAMtiprasAdajI (managara vidyApIThanA mata) mAMDala munizrInA darzane padhArelA tyAre e bujharga muninA kheALAmAM ma thu mUkI peAtAne dhanya mAnavA lAgyA. munizrI paNa mAMDalanA bhAvA eka kSaNamAla ratnane pichANI vibhAra banI gayA hatA. banne vaccenA saMskRtamAM thayela vArtApravAha sAMbhaLI mAMDalavAsIo te| mugdha banI gayA ane AvI vibhUtidhmAne janmAvavA mATe gaurava anubhavI rahyA hatA. dezaparadeza sudhI- jemanI khyAti prasarI rahI che e prasiddha vidvAna munizrI ja dhruvijayajI zakhezvara mAnyA hAya tA munizrInA vadane ekalA AvI 36 mAIlanA pravAsa kheDI pAchA cAlyA jatA e munizrInI kti ane sneha ja darzAve che. dhanya vidvattA-dhanya sauMta samAgama 38 kSamAzIlatAnI parAkASTA MWAN chellI mAMdagI vakhate temanA parama bhakta mitra zrI ratilAla maphAbhAIe temane traNa sthAnA cIMdhI havAphera javA Agraha karyo. A vAta temane ruci nahi ane kheAlAI javAyuM': 'mArI paristhitinu tamane bhAna nathI chatAM tame eka ja vAtanA mAmaDa cheDatA nathI. ' For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 * * -- - - - - - - - - - paNa pAchaLathI temane lAgyuM ke A AkarA zabdo bolAI gayA. temane rAtre bolAvyA ane hAtha joDI mAphI mAgavA lAgyA. temaNe kahyuM, AmAM mAThuM lAgavAnuM kAraNa nathI. Apa te amAre guru, vaDIla, vaMdanIya, ArAdhyamUrti cheAma chatAM savAre paNa hadayanA bhAvathI pharI hAtha joDI mAphI mAgavA lAgyA. mA te kSamAzIlatAnI parAchA hatI. aMtima avasthA: paNa have e pavitra purUSanA darzanane vega amArA bhAgyamAM nahIM hoya jethI visaM. 2026nA mahA vadI 5 gurUvAra tA 26-2-70 nA roja e ociMtA ja A duniyAmAMthI vidAya thayA. AgalA divase magAzImAM pharatA hatA. jhaDapathI cAlyA jAya evI koI mAMgI nahatI paNa tyAM agAzImAM ja ciMte lakavAne hUmalo tho. emane upADIne pathArImAM suvADayA. tyAre paNu e hasatA ja vAto karatA hatA. DokaTare bahAranA koI hoziyAra DokaTarane bolAvavAnI bhalAmaNa karI jethI bahArathI DokaTarane mAratI moTara bolAvavAmAM bhAvyA ne yogya TrITameMTa ApI. jo ke ThIka na thAya te savAre amadAvAda laI javAne saMghe nirNaya karyo. paNa e nirNaya amalI bane e pahelAM ja e 10 vAgatAM te A duniyAmathiI vidAya thaI gayA. bhavya smazAna yAtrA ane aMtima darzana: emanI mAMdagIne samAcAra vidyutavege pharI vaLatAM AgalA divasanI sAMjathI lenA ToLeToLAM upAzraye ekatra thavA lAgyAM hatAM ane chatAM mahArAjazrI hasatA mukhe sahunA vaMdana jhI jatA hatA. savAramAM aNadhArI tabiyata vizeSa bagaDI ne 10 vAgatAM te e bIjI duniyAmAM hajArone raDAvatA cAlyA gayA. mAMDalanA saMta ziromaNi zrI rAmakRSNAnaMda sarasvatI mahArAja paNa be vakhata For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 muniSThanI khabara kADhavA AvI gayA hatA te badhA emanA maraNanA samAcAra sAMbhaLatAM upAzraye ekatra thaI gayA. upAzraya tyAre strIkhALA-drA sahita leAkAthI bharAvA lAgyA hatA ane temanA zabanA agnidAha mATenI ghaTatI vyavasthA paNa zarU thavA lAgI hatI, AthI emanA maraNunA samAcAra pharI vaLatAM TeliphonanI ghaMTaDIo zarU thaI ane tAranA deraDAM paNa sUjhaNI UThAM. najIkanA je je sthAnothI samayasara paheAMcI zakAya tyAM tarata ja tAraTeliphonathI khabara chApavAma AvyA ane jyAM jyAM AA samAcAra paheAMcI vaLyA tyAM tya'thI AvI rahyAnA vaLatA uttarA paNa maLavA lAgyA. aa samAcAra gAmamAM pharI vaLatAM jaina bhAIe peAtAnI dukAnepeDhI badha karI dIdhI. sAthe hiMdu bhAIe ja nakri muslIma bhAIoe paNa emanA mAnamAM TapoTapa dukAno baMdha karI dIdhI hatI kAraNa ke hiMdu aAya ke musalamAna harekanA dilamAM mAMDalanI A vibhUti mATe gA~ hatA, prema hatA, sadbhAva hatA ane purA Adara paNa hatA ane mAna paNa hatuM, tema ja peAtAnA vatanamAM Avu eka sataratna pedA thavA mATe gaurava paNa hatuM. vatanaprema sahunA dilamAM sarakhA ja hatA. saMskAra vidhi pUrNa thayA bAda emanA mATe banAvelI bhavya pAlakhImAM jyAre emane deha mUkavAmAM AvyA tyAre tyAM bhAgye ja "vuM kAI haze ke jenI AMkhamAM zruSA UbharAI na UThavA heya. sahu kAI emanA viyoge vyagra banyA hatA. emanuM dharmAM chatra Aje jhUMTavAI gayuM hatuM. dharma chAyA khasI gaI hatI. haiyAne haLavuM karavAnuM sahunuM AzrayasthAna cAlyuM gayuM hatuM. ane emanI moMgala dhavANI sAMbhaLavAnu sadbhAgya paNa have sadAne mATe arata pAmI gayuM hatuM. emanA vinA haiyu. khAlI khAlI lAgavA mAMDayuM hatuM ane emanA khaDakhaDATa hAsyathI gUMjatuM vAtAvaraNa paNa have emanA For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 vinA bheMkAra banavA lAgyuM hatuM. paNa je A duniyAmAM Ave che e eka divasa bIjAone raDAvatA cAlyA ja jAya che. e akSara niyamane tAbe thaI ame jAte ja emane pAlakhImAM besADyA ane pachI agnisaMskAra mATe mAMDala mahAjananI pAMjarApoLanA prAMgaNuM tarapha pAlakhInuM prayANa zarU karyuM, upAzrayathI pAMjarApoLa sudhInA mArgo para baMne bAju emanA aMtima darzana mATe lekenI ThA jAmI hatI. jaya jaya naMdA-jaya jaya bhaddAnA avAja sAthe pAlakhInuM prayANa AgaLa vadhatuM hatuM ne hajAronI AMkho bhInI banavA sAthe sahunA dila para na bhUlAya evI viraha vedanAnI UMDI chApa paDaze ja tI hatI ane yuvAno emanI aMtima vidAyanI smRtine haiyAmAM bharI levA e smazAna kUcanA phoTAo kheMce jatA hatA. lagabhaga aDhI vAge pAlakhI niyata sthaLe khAvI pahecI hatI, paNa jemanI samayasara AvI pahoMcavAnI AzA rAkhI hatI emAMthI haja bhAI AvI pahoMcyuM hatuM. bIjI bAju traNa vAge agnisaMskAra ApavAno samaya niyata thayela hato. jethI emane agnisaMskAra ApavA mATe ghI bolavAnI zarUAta thaI gaI hatI tyAM ja sahunA Azcarya vacce rAdhanapurathI eka pachI eka meTaro bhAvI pahecI ane mahArAja nA parama bhakta ane cAhaka thI bhegIbhAI cunIlAla tathA anya bhAIo samayasara bhAvI pahecyA. bIjI bAju agnisaMrakAra zarU thavAnA TANe ja zrI verA sevaMtIlAla bhogIlAla bALakanI jema deDatA AvI pahoMcyA ane zaba pharatA khaDakelA ekAda be lAkaDA dUra karI mahArAjazrInuM aMtima darzana karI raDI paDayA. zrI lIlacaMdabhAI maNilAla pAMca miniTa meDA paDayA jethI emane munizrInA zabane vIMTaLAI vaLelI agnizikhAne ja praNAma karI saMtoSa mAnavo paDayo haze For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 jotajotAmAM emano deha bhasma rAzi banI gaye. rahI mAtra emanA jIvananI suvAsa ane rahyuM emane mukhethI thatA dharmaviNanuM mAtra gUjana. jemanA khoLe mAthuM mUkI 15-15 varSa sudhI emanA mukhethI vahetA dharmAmRtanuM pAna karyuM hatuM, emanA khaDakhaDATa hAsyathI haiyAne pulakita banAvyuM hatuM ane jemanI sevA-bhaktithI jIvanane dhanya mAnyuM hatuM e puruSanuM darzana have pharI kadI mA janmamAM nahIM ja thAya evA vicArathI dila viSAdagrasta banatuM hatuM paNa je Ave che e vahelA moDA gayA vinA rahetA ja nathI e emane bodha haiyAmAM grahaNa karI dila AzvAsana letuM hatuM ane evuM AzvAsana lIdhA vinA bIjo upAya paNa nahato. munidhI gayA che, paNa ApaNA mATe je preraNAnI suvAsa mUkatA gayA che, e preraNAnuM pAna karI emanI A pahelI saMvatsarInA zubhadine ApaNe jIvananuM utthAna karIe e ja have emane samajavAnuM phaLa che ethI emanI bhautika pUjA nahIM paNa emanI guNapUjA e ja mApaNA mATe eka mAtra dhama banI rahe che. mahArAjazrInI jIvana ghaTanAo saMvata 1946 , 1960 1962 mAMDalamAM janma yavijayajI jaina pAThazALAmAM praveza gRhatyAga, mAtA pitAnuM mRtyu ane thayeluM sagapaNuM teDI nAkhyuM kalakattAmAM dIkSA pAvApurImAM vaDIdIkSA , 1963 , 1964 For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 saMvata 1964thI 67 banArasa-abhyAsa saMskRtanA paMDita banyA , 1968 AgrA cAturmAsa ,, 1968 kizanagaDha , 1970 bAlI 1971 udepura - 1972 pAlItANu , 1973 zihera , 1974 jAmanagara-jinadarzana" lakhyuM che 1975-76 muMbaI cAturmAsa nA 1977 thevalA 1978 nAgapura 1909 ujaina 1980 iMdera 1981 khaDanagara 1982 zivapurI 1983 vaDhavANa kempa , > 1984 1985 vaDodarA 1986 surata 1987 muMbaI-vyAkhyAna saMgraha graMtha , 1988-89 vaDodarA, bAladIkSA virodhI TharAvamAM saphaLatA * 1990 muMbaI cAturmAsa mAMDala For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra0 manara saMvata 1991 punA cAturmAska , 1992 maMcera , - 1993 pAlItANA , 1994 1985 mAMgaroLa ,, 1996 thI 98 jAma khaMbhALIyA , 1999 pATaNa 2000 rAdhanapura , 2001 mAMDala 2002 thI 2006 pATaNa , 2007 mAMDala 2008-2009 pATaNa 2010 mAMDala 2011-2012 pATaNa , 2013 mAMDala 2014 pATaNa, 2015 thI 2026 mAMDala "kalyANabhAratI' lakhAyuM For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 nyAyavizArada-nyAyatI munizrI nyAyavijayajI mahArAjanI racanAo saMskRta sakhyA nAma gujarAtI leka athavrukta saMkhyA 500 108 1. adhyAtma tattrAlAka 2. mahAtmavibhUti: 7. jIvanAmRtam 4. jIvanahitam 5. jIvana bhUmi: 6. anekAMta vibhUti 5. dInAkrandanam 8. bhakatagItam 8 vijayadharmasUri zlokAMJjali: 10. mahAmAnava mahAvIraH 11. kalyANa bhAvanA 12. kalyANa mArga mImAMsA 13. vIra vibhUti 14. jIvanapAThopaniSad 15, bhakta bhAratI 11. vidyArthI jIvana razmi : 16 For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. zAsanama 18. AmaMhitApaveza: 19, 3varAttA: 20. nyAyajInumA hiM 21. Amasarava mArA: yaha gapa saMskruta 22. ArtanAva: gujarAtI artha yukta 111 23. nyAyANaMvAra: sauMskRtaTIkA 24. TALamArI gujarAtI atha yukta pAkRta 25. annattattattAhamA 26. jainadarzana 27. kalyANu sAdhanadizA 28. dharmanI samaja gujarAtI 99 ,, "" 99 99 99 29 zrIkRSNa 30. gItAnA prArabha para eka samIkSaSANa daSTi 21. gItAnuM niSkAma karma 32. prakAzanI haDapheTamAM AdhAra 23. tapAvanavihAra 34. strI jIvananI vikAsa dizA 35. vANI vihAra For Personal & Private Use Only pu 15 17 16 185 | | 32 400 500 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 ka6. pavitra saMdeza 37. upadeza mautika mAlA 38. mahAvIradevane gRhasthAzrama (anuvAda) ma. lekhaka svAmI satyabhakta hiMdImAM 39. upadeza saritA 40. vRddhAvasthAmAM zAMti 41. dhanya mRtyu kara. jIvananuM UrgIkaraNa hindI 43. dharma zikSA 44. nyAya zikSA 45. jaina siddhAMta digdarzana 46. kalyANa bhAvanA 47. kalyANamArga mImAMsA 48. vidyArthI jIvana razmi English 49. The Nectar of Life 40. The Salutary Instruction 51. The Devotional Song 42. The Reflections on the Auspicious Path 43. The Good Contemplations For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 54. A Ray to the Student Life 44. The Homage to the memory of the groat saint Vijay Dharma Suri M. A Cry before God 57. The Auspicious Discourse 46. Lord Mahavira maraNa agAuM aMgrejI ane gujarAtImAM roja lakhatA najare paDatA paNa e pustake taiyAra thatAM pahelAM ja kALe emane jhaDapI lIdhA hatA. ' - zrI agaracaMdajI nahITA jevA saMzodhaka ane abhyAsI paMDita munizrInA badhAja graMthe joI e para eka mahAnibaMdha lakhavAnI IcchA dharAvatA hatA ke e mATe mAMDala AvavAnuM temaNe mane jaNAvI dIdhuM hatuM. paNa e badhAM 58 jeTalAM pustakomAMthI huM mAMDa-7-8 ja ekatra karI zakayo hato. ne AvI lAcAra hoI nahAtAjIe AvavAne progrAma pheravI nAkhyo hato. mahArAjazrInuM bhakta maMDaLa AcAra vicAramAM pAIne matabheda haze. pAIne emanI vAta samajAtI nahIM hoya paNa e praznane aNuspardho rAkhI haraka mAMDalavAsIone emanA mATe pUrNa prema hato, jAdara have, gaurava hatuM ane pUrepUrI zakti hatI. bImArInA pAchalA varSomAM zrI jogIbhAI cunIlAla mahArAjazrIne pATaNa laI javAno Agraha sevatA hatA ane emane mATe ghaTatI goThavaNe paNa karI hatI. chatAM mahArAjanI mane khAnagImAM eka For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 mitra bhAve peTa chUTI vAta karatA ke "bhogIbhAInA prema prazasyA che. ane mAtAo jema dIkarAne sAcave che tema maDilanI mAtAo mArI jhINAmAM jhINuM kALajI laI patrathI paNa adhika mane sAcave che eTale mAre mana te mAMDala svargabhUmi che, mAruM dila kyAMya javA kabUla thatuM nathI. mArI cAkarI ane sevA bIje mane maLavA asaMbhavita lAge che." evI bahenemAM e mArI bena gaja mATe kahetA ke jeNe UbhA page rahI patinI sevA karI che ke kaMTALyA vinA Aja paNa kare che. sAthe mArI paNa eTalI ja kALajI laI doDAdoDa karI mUke che ethI e kharekhara eka mahAsatI che. enA pati amRtalAla kevo dAsane to e ja sAcavI zake. zrI subhadrAbena buddhilAla nagInabhAIe paNa mArI je kALajI laI varSo sudhI mArI sevA bhakti karI che ane mane yogya bezaka taiyAra karI vaherAvavA je savAra sAMja zrama UThAvyo che ene paNa huM kema vIsarI zakuM! paNa hIrAbahena zAMtilAla bhIkhAbhAI hAnI paNa sevA UtaratI nathI, savAra sAMja e bahena mArI khabara levA deDIne AvatAM ja hoya ne mArI jarUrizcAta jANI laI gya vyavasthA karyA vinA rahetA ja nahi ane zrI ajavALIbahena bhegIlAla talakazI vorAe te mArI sevA te UThAvI ja che paNa mArI mAMdagImAM potAne tyAM rAkhI je kaSTa ane agavaDe sahyAM che ane chatAM hasatA mukhe mArI sevAmAM kacAza AvavA dIdhI nathI ethI emanA te caraNomAM mAruM mAthuM namI paDe che. mAre badale bIjo heta to emaNe ene tageDI ja mUkyo heta. zrI subhadrAbahenanI gerahAjarImAM zrI zAradAbahena zAMtilAla kevaLadAsa dozIe paNa je rIte mane sAcavyA che emane paNa prema bhUlI zakuM? ane bahenoe paNa prasaMge prasaMge mArI je sevA bhakti karI che e badhI ja bahenone mArA para pUre upakAra che. emane For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 paNa huM na bhUlI zakuM. paNa temAMya bapore nitya cAha vaherAvavAnI varSo parvatanI bhaktine kAraNe zrI lIlIbahenano te mArA para mATe upakAra che. ne UgatA yuvAnomAM bhAI zI mahendrabhAI buddhilAle te mAruM haiyuM ja jItI lIdhuM che. enA vicAro mane khUba gamatA ne tethI be kalAkanA kalA mArI pAse goLI mArI jarUriyAta samajI laI e mATe tarata ja ghaTate prabaMdha karatA. amuka divase amuka vastu vaherAvavAne ene bhAva mane pAgraha gajabano hato. paNa vizeSa te ene mArA pratye prema vadhu UMDo hato. ane A snehane kAraNe munizrInuM avasAna thatAM ane bhAre mAnasika saMtApa thaye hate. "bhAIzrI mahendra ke maNilAla samRtalAla haraSacaMda paNa nAnI uMmara chatAM je vicAre ane samAja utthAnanI bhAvanAnI vAta karatA thI mAruM enA pratye vizeSa kheMcANa thatuM. emanuM milana bahu jAhera naheAtuM. paNa jyAre e maLatA tyAre haiyAne AvA yuvAne joI khUba AnaMda thA." kanya paNa keTalAka yuvAne emane khUba gamI jatA. ane mAre sabaMdha te sAhityika haiI je kaMI emaNe navuM variyuM vicAryuM hoya e mArI pAse khAlI karatA ne e rIte Apa-nI carcA dvArA khIlI UThatA. mAruM eTaluM sadbhAgya hatuM ke amArA baMnenA vidhyAro sarakhAja UtaratA. jevI maDalamAM mane eja eka mAtra samajI zakyA hatA je emane ja mane meTo sahAro hate. jayAre jyAre mArI sAme sAmAjika Adhio caDI che tyAre emanI kRpAthI ja huM sahisalAmata rIte pAra UtarI zakyo chuM eTaluM ja nahi pitAnI pratiSThAnA bhoge paNa emaNe mane evA prasaMgamAM pUrNa sahAya karI che. kaMI paNa zaMkA thAya to huM deDIne emanI pAse pahocI jato ane khulAso meLavI haLave thaI zakatA. chapAthI emane to huM kapAyelA hAtha je hUMTha ane asahAya banI For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 rahyo chu. emanA jatAM meATAmAM mATI kheATa paDI hoya tA te mane ja paDI che te enA mAtra paNa anubhava karyo karu chu. AthI mAre mana e sukha kuNDa' hatA. jemane emanA pratye snehabhAva na heAya, bhaktibhAva na haiya tema ja jemaNe emanI AchI vattI sevA na karI heAya evI eka paNa vyakti mAMDalamAMthI zeAdhavI muzkela che. eTale kAnA nAmeA levAM ane kAnA hADavI? emAM kAIne anyAya thavAnA sa'bhava che. gAma chatAM A vA| sevaMtIlAla bhogIlAla, zrI vajubhAI jezI gabhAI verA, zrI caMdulAla khAlacaMda, zrI buddhilAla nagInadAsa, zrI ramaNIkalAla khAlacaMdabhAI, zrI amRtalAla harakhacaMdabhAI, zrI cInubhAI gAMDAbhAI, zrI ratilAla saubhAgyacaMda, zrI dhIralAla pe paTalAla, zrI zAMtilAla kevaLadAsa ane zAha bAbubhAI ratilAla emanA nikaTanA paricayamAM rahetA ane peAtAnI sevA bhakti sthApavA mATe jAgRta rahetA ane mAMdagInA chellA varSomAM zrI bharatakumAra ratilAlane tA rAja khuda mahArAja sAheba ja enI enI zArIrika sevA mATe chelAvI letA ne e khUba aAMzathI rAtre emanI sevA karI. mAMDala jUnI para parAe cAlatuM dhArmika vRttinuM gAma che temaja dhArmika utsavA-mahatsavAmAM paNa e hArA rUpiyA khacI zake che. AAma chatAM enA lehImAM eka evuM tattva paDelu che ke upAgitAvAda thyane paristhitine vicAra karIne e kayAreka rUDha para parAne eka khAju rAkhI samayAnurUpa pagaluM paNu bharI zake che. 3-4 va pahelAM mahArAja sAheba bimAra hatA vaLI mUtrAzayanI khAkhIne kAraNe AparezananI paNa jarUra hatI jethI emanA zasaka ane cAhaka zrI DA. avyu sAhebe emane vIranagara padhAravAnuM Ama trasu smAyuM te badhI ja vyavasthA karavAnuM mAthe laI lIdhuM. A kAraNe emane vIranagara mekalavAnI jarUra hAI bhAIzrI dAthI sevaMtIlAla For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 popaTalAla pitAnI lA vagano upayoga karI maDilathI viranagara sudhI lagabhaga 20 jagyAe pUratI goThavaNa karavA deDAdeDa karI rahyA hatA. mahArAja thI bimAra hatA. zaradInuM jora hatuM. kapha paNa khUba paDate ha. evI sthitimAM asahya ThaMDI ane susavatA vAyarAne kAraNe emane mekavAna keI ja javAbadArI levA taiyAra nahatuM jethI ame muMjhAtA hatA paNa tyAM te traNe kacchanA AgevAne vaherA vajubhAI jezIMgabhAI, zAha cInubhAI gAMDAlAla ane zAha amRtalAla harakhacaMde pitAnA samayanA bhega ApIne evI suMdara vyavasthA goThavI ApI che jethI mahArAja zrI sahI salAmata vIranagara pahoMcI gayA ane tabiyata sArI rahI hAI badhA rAjI thayA. A hatI amAza zeThiyAonI emanA pratyenI bhakti. mahArAjazrInA anya cAhakomAM aneka netrajJo dvArA mahAna pratiSThA prApta karanAra Do. avayuM mukhya che. je varSamAM ekAda be vAra mahArAja zInA khAsa darzane AvI sasamAgamane lAbha meLavI jatA. vaDodarA vALA zrI haMsarAjabhAI koThArI tathA maNibhAI haribhakti mahArAjazrInA khUba prazasika hAI varSamAM ekAda be vAra e paNa darzane AvI jatA. te emanA svAthyanI ciMtA karyA karatA ane pATaNanA zrI bhogIbhAI cunIlAla tathA anya bhAIone to mahArAja zrI pratye apUrva bhAva hato. ane tethI mahArAjazrIna pATA laI javAno emano Agraha cAlu ja rahe che. mahArAjazrInA janadarzana'nI uparA uparI AvRttibA kADhavAmAM emane ja ekamAtra sArA hatA ane emanA "kalyANa bhAratI'nI bIjI AvRti mATe emano prayatna cAlu ja che. ane chele varSo sudhI emanI sevA karanAra kAna-bhale kyAreka gaDA thaI jate paNa ema chatAM eNe 24 kalAka sahavAsa mApI je sevA karI che ene to kadI paNa na ja bhUlI zakAya. A badhA bhakta samudAyamAM sAdhvIjI saddaguNAzrIjI tathA sAdhvIjI For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 kIrti latAthIjInuM keAI anokhuM sthAna che. saguNAzrInA AgrahathI roja bapore cAlatA dhArmika vargamAM mahArAja zrInA mukhethI je avAranavAra amara satye pragaTa thatAM emane emaNe saMgraha karyo hAI emanA dvArA ja ApaNane e amara vacane prApta thaI zake che. tema ja upadeza saritA tathA jIvananuM Urekara e be prathA paNa emanI ja preraNAnuM phaLa heI ene yaza emane ja phALe jaya che ane kIlitANIe mAMdalI prakRti hovA chatAM divasanA divasa sudhI je mahenata laI mahArAjazrIne jJAna bhaMDAra vyavasthita karyo che ethI ja emanuM sAhitya vyavasthita ane surakSita rahI zakayuM che. seMkaDo graMtha-pathIone vyavasthita karI, lUgaDAnI pothIo banAvaDAvI tathA emAM naMbara pramANe pusto goThavI je vyavasita lIsTa emaNe karI ApyuM che ethI ja koI paNa graMtha chevo sulabha banyo che; nahi te pustakenA DhagalAmAMthI koI paNa jarUrI graMtha meLavo kaThina ja thaI paData. A dRSTie zrI kavitAzrIjInI sevAno lAbha Aja paNa uThAvI zakAya che ane tethI e graMthabhaMDAra jaLavAze tyAM sudhI e pavitra sAdhavInuM nAma sadA enI sAthe joDAyeluM ja raheze. maLelA saMdezAo muni nyAyavijayajInA kAladharma pAmavAthI-samudAyamAMthI eka paramajJAnI, dhyAna ane samabhAvI suniyatnanI khoTa paDI che. mAMDala jana saMdha eTale bhAgyazALI che ke eNe teozrInI khUba khUba bhakti vaiyAvacca karI suMdara-anumodanIya lAbha lIdhe che. - AcArya vijyapremasUri-muMbaI 17 For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 muni nyAyavijayajInA avasAnathI janasamAjane eka samartha vidAnanI beTa paDI che, paNa jainadarzana' emanuM amara smAraka banaze. -samusUrijI mAtmavalalabha nabhavana, dilI. mAMDale-nyAyavijayajI rUpe utkRSTa puta samAjane samarpita karyo hato. - paMDita lAlacaMda bhagavAnadAsa munizrIne nitika deha pApanI samakSa have nathI paNa emanA kIrtimaya deharUpa emane racanAo jIvaMta raheze. vaDodarAmAM emanuM kalyANa bhAratI' joI khUba prabhAvita tha chuM. je enI ekAda pI maLe to huM moziyasa sAthe laI javA mAMguM chuM. B. K. ratanacaravAnA, vinaMti-rAtinara-mAjA je samAje jJAnInuM mUlya kyAreya karyuM nathI. siddhasenayazavijaya jevAne paNa satAvavAmAM bAkI rAkhI nathI. kevaLa bajJAna -kriyAkAMDanA dhAne ja pUjA karyuM che. evI avasthAmAM paNa maDile jJAnIne Adara karI jAya ane hiMmatapUrvaka emanA vicAromAM sAtha Ae e mAMDazane mATe gauravanI vAta che. - phatehacaMda (belANuM)ne praNAma. diDI. jenasamAjamAM pracalita rUDhigata vicAro ane AyAre pratye munizrI gatAnugati lAve na jatAM dharmanA tatvane grahaNa karI tene AcAramAM mUkavA para Agraha rAkhatA hatA. amerikana viduSI misa enasana temanI zAnaprabhAthI te prabhAvita thayA hatA paNa sama vidvAna jaina sAdhu hevA cho e For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 AvA saraLa ane nirabhimAnI paNa heI zake che e joIne khUba ja Azcarya pAmyA hatA. - hirAbhAI ema. zAha, amadAvAda. vidvAno mATe e yAtrAnuM dhAma hatA. grAmajanatA mATe satata vahetI jJAnagaMgA hatA ane vidyAthIonA abhyAsamAM emane madada karanAra zikSAguru paNa hatA. kharekhara mAMDalavAsIo mATe e eka dharma chatra hatA. jemaNe maDilamAM pAchalA varSomAM sthiravAsa karI malinI janatAne amIrasanA pAna karAvyAM hatAM. -"prabuddhajIvana kharuM jotAM ApaNe najara sAmethI eka mahAteja asta pAmI gayuM. jIvananI je sughaDatA emanAmAM hatI te apUrva ja hatI. chelI jIMdagI te temanI AtmAbhimukha ja banI gaI hatI. -(AgamaprabhAkara) muni puNyavijayajI svargIya munizrI mere parama snehI the aura mere vicAroMke samarthaka the isaliye unake viyoga ke samAcAra se mujhe bar3A dugA hai - svAmI satyabhakta pU. munizrI mAMDalanI mahAmUlI mUDI samA hatA. emaNe siMcela preraNA ane protsAhanane pradIpa Aje paNa amArA hRdayamAM jhaLahaLI rahyo che. -Do, bhAIlAla bAvIsI pAlItANuM For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 khumArI ane bephikara emane jIvana rasa hato. eTale vyavahAru paNAne abhAva emane kayAreya khaTakato nahi. UlaTe ethI to leke para vadhAre prabhAva paDato. uparAMta krAMtipriya ane pragativALu emanI prakRti hatI eTale vyakti, samAja ke dezanA vikAsane rUMdhe evuM baMdhiyArapaNuM emane muddala rucatuM nahi. kIti ane zilponA mohathI mukta banIne eka alagArI AliyAnI jema ja e sAcA dharma ane mAnavatAne upadeza mApavAnuM ja vasta jIvana jIvyA hatA. - jaina patramAMthI emanuM jIvana dhUpadA nI paranI saLagatI dhUpasaLIonI jema sugaMdha prasarAvatA amara vArasA jevuM hatuM. -"kSatriyabadhu ghaNuM vidyArthIe emanuM mArgadarzana pAmIne ema. e. ane pI. eca. DI. thayA che. kharekhara A mahApuruSa te jJAnane dariyeA hatA. -mahAgujarAta mArA sahRdaya mitra ane pAThazALAnA khAsa sAthI tarIke emanA thAyA javAthI mane UMDo kheda thayA che ane mArAthI vizeSa te ajavALI (pitAnI dharmapatnI)ne thaye che. ame badhA temanA darzane AvavAmAM Aja javuM-kAle javuM nA vicAramAM rahI gayA che bhUla amane khUba DaMkhe che. -paDita becaradAsa jIvarAja For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvananuM urdhvIkaraNa sAvarakuMDalA nivAsI zrI harilAla gIradharalAla zeThe temanA 104 varSanA mAtuza kasturabahenanA svargavAsa nimitte 5 thI nyAyavijayajInI pustikA vRddhAvasthAmAM rAti' temanA saMsArI bahena sevAmUrti sAdhvI thI saddaguNInI preraNAthI chapAvI prasiddha karI te upayogI jaNavAthI temanA caritramAM mApavAmAM Avela che. mahuvAkara, vRddhAvasthAmAM zAnti saMsAranI havA ja evI che ke enI sAthe anekavidha dUra saMkaLAyelI heya che. garbhAvasthA ane janmanA khaTalAM vyakta nathI, ane maraNanuM duHkha kSaNika che, eTale janma ane maraNa e benI vacce je gALe tenA para-e jIvanapravAha para ApaNe citta - 18 For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthira thaI vicAraparAyaNa bane e jarUrI che. e pravAhanI paddhati para ja ApaNA utkarSa-apakarSane, unnati-vanati, zubha-azubha, sukha-duHkhane eka mAtra AdhAra che. e pravAhamAM aneka sama-viSamatAo Ave che, khADA-TekarA, pachADa-thapATa, ThaMDI-garamI dayane satAmaNa tathA gabharAmaNa ghaNuM Ave che. zaktinA jharA sAme yauvanakALa paNa vyathA tathA vyAkuLatAethI khAlI hoto nathI. duniyAnI A mAyA kevI gUDha ane gahana che ! kevI durgama ane agamya che ! kevI acitya ane akaya che! A badhA viTa jhaMjhAvAtanA dabANamAM AvI mANasa jo khatama thaI jAya te ye punaHjanma te tene che ja, ane je khatama na thAya te ghaDapaNanI khAImAM te e paTakAvAno . ghaDapaNa kevuM che tene anubhava ghaDAone to parero hoya ja, paNa bIjAo paNa sagI AMkhe tenI bhayAnakatAnuM barAbara bhAkalana karI zake che. hako tathA baliSTha mANasa paNa jarA prahAra paDatAM ke Dhale thaI jAya che ! bezaka, jeNe pitAnI agAunI jIvanacaryA barAbara sAcavI che, pitAnA yauvanakALane saMyamapradhAna ArogyanA niyamonA sugya pAlanathI barAbara saMbhALI rAkhe che tene mATe ghaDapaNamAM kaI jAtanA bhayane navakAza ja nathI. vRddhAvasthAsulabha zArIrika zithilatA tene Ave te kharI ja, kriyAzIlatAmAM paNa tene mandatA Ave to kharI ja, paNa e sivAya e jajanane ke jeNe potAnA zarIra tathA cittane-e bane -saMyamanI suSya sAdhanAthI sAcavI lIdhAM che-rUDI rIte saMbhALI rAkhyAM che ane jeNe jJAnasaMskAranI saMpatti saMgrahIta karI lIdhI che tene azAnti ke takalIphano koI saMbhava ja nathI. For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 ghaDapaNa cAvavA pahelAM mAsamAM svabhAvika kaI rIte baLa ane zakti hoya che, ane ethI e nirakSara-bhaTTAcArya hoya te che, ajJAnI-mukha-bevakUpha heya te ye zArIrika zaktinA ane tatsahacara mAnasika utsAhanA jore jayAM-tyAM paryaTana-pravAsa karIne, doDAdeDa, khelakUda, mastI karIne, mahenatanAM kAma karIne, AmodapramodanI sAdhanAmAM ramamANa rahIne pitAno jIvanakALa sukhethI vitAvI zake che, paNa jyAre vRddhAvasthAnuM AkramaNa thAya che ane te bAkamaNa balavattara thatuM jAya che tyAre te mANasanI kAyA bhAMgavA lAge che, Indri kSINa thavA mAMDe che, nAnAvidha rogonA humalA zarU thAya che ane enI AkhI dehayaSTi TUTavA lAge che. A avasthAmAM ene sahAre koNa? rAgAta ane jarANu mANasa je jJAnasaMskArathI hIna hoya to enA duHkhanI keI hada nathI. e duHkhanI mahAjavAlAmAM banyA kare che, enI paLepaLa dAruNa vedanAmAM pasAra thAya che. e hatabhAgI kaMgAla sukhanI zodhamAM Amatema AMkhe phADI joyA kare che, paNa e vakhate zAntinuM eka kiraNa paNa ene jaDatuM nathI, kSayathI maLatuM paNa nathI. A kevI karuNatA! mANasa kharekhara sukhI thavA ja sajA che, mAtmAne svabhAva sukhI ja thavAne che, pachI A duHkhanA DuMgarA mANasa para kema AvI paDe che? mANasa para AvI paDatA nathI, paNa kharekhara mANasa piote ja, pitAnA hAthe ja duHkhanA DuMgarA upADI potAnA para paTake che! oha! mA kevI pAgalatA ! AthI vadhu bhayaMkara pAgalatA bIjI kaI hoI zake? AtmA savabhAve sukhamaya chatAM Ama dukhiye kema? paNa e Ajane dukhi nathI. enI dukhaparaMparA ghaNuM lAbA vakhatathI cAlI Ave che. mohanA andhakArathI gherAyelA mANasane sukhaduHkhane viveka For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 che ane je ta Aya tyAM kevuM cheprAptinA sAthane heto nathI. e ajJAnI je vAstavamAM duHkha che tene sukha samajI le che ane je vAstavamAM sukha che tene duHkha samajI le che. mULamAM ja AvI ghora brAti hoya tyAM kevuM ane keTaluM UMdhuM vetarAya? sukha-duHkhamAM ja jyAM bhrAnti tyAM pachI enI prAptinA sAdhana viSe te bhrAMti heAya ja ne. Ama mehanA cakaDoLe caDelo mANasa beTA rastAne sAce raste, duHkhanA mArgane sukhane mArga samajI sukha meLavavAnA IrAde duHkhanA kuMDamAM paDatuM mo che. lucAI, dhUrtatA, lUMTaphATa, atyAcAra, vizvAsaghAta, badamAzI ane hatyAnA bhayaMkara pApAcaranA ravADe caDI javAmAM e sukha jue che, bhecane kIDA banavAmAM e sukha jue che ane e mATe dhanane bheguM karavAmAM adhiLe banI e prakAranA aMdhArAmAM e sukha mAne che. kevI mUrkhAI! mohamadirAnA nazAmAM cakacUra banelAnuM mA devuM pAgalapaNuM! agnine helavavA emAM ghI reDavuM e kevI pAgalatA ! eja pramANe arthavisA ane kAmalipsAnA Avezane vaza thavuM ane ene tRpta karavA paradohanAM pApAcaraNamAM racyApacyA rahevuM e paNa evI ja pAgalatA che. tRSNAnI khAI evI te moTI che ke ene paravA mATe pahADanA pahADa jeTalI bhegA mAM nAkhe che ethI e na parAtAM UlaTI vadhu ne vadhu UMDI thatI jAya che. pApamAtranuM ane duHkhamAtranuM mULa ekamAtra tRNuM che. mAma tRSNAnI bhayaMkaratA samajAya ane santaSa tema ja sadAcaraNamAM sukha samajAya te jIvananuM sukhaprada prabhAta ughaDI zake. jagatanA badhA padArtho ApaNe ApaNuM sagI AMkhe nAzavaMta joIe chIe. duniyAnA banAvonI uthalapAthala pANInA parapoTAnI jema UpaDatI ane besI jatI joIe chIe, sagAMsaMbaMdhIonI svArthanitA, kalezakAratA ane kSaNabhaMguratA joIe chIe, majabUta zarIranA paNa phaDAkAmAM bhukkA bolAtA For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 joIe chIe, moha, rAganI bhaDabhaDatI Agane paLepaLe hRdayane bALatI jaIe chIe-A badhuM spaSTa ane satata joIe chIe, pachI duniyAnA A ThagAra paMcamAM ApaNe zA mATe lobhAIe ? zA mATe ApaNe A saMsAravyApI mahAThagArI mohamAyAnI vizvabhakSI nRtyone enA sAcA rUpamAM na samajI laIe? ane enAthI-enI viSamaya chAyAthI cheTA thaI jaI nirAbAdha maMgaLamaya mArga para na bhAvI jaIe? upara jaNAvyuM tema, saMsAranI sAcI sthiti ane jagatanuM vAstavika svarUpa samajavAmAM Ave te kAma, krodha, lobhanA de pAtaLA paDavA mAMDe. ApaNe e samajI laIe ke e doSa ApaNA para savAra thAya to emAM ApaNo nAza che, paNa emanA para ApaNe je savAra thaIe to emAM ApaNo vijaya che-kalyANa zikhare pahoMcI javAya evo mahAna vijaya che. Ama sarva prathama vastutAvanuM samyagdazana ApaNane thavuM joIe. e thatAM enA AdhAra para ApaNI jIvanacarcA nirdoSa ane zuddha banavAnI. ApaNuM antamukhatAnuM baLa jema jema puSTa thatuM jaze, tema tema ApaNuM catri khIlatuM javAnuM. Ama ApaNAmAMthI kAma krodha-AbhanA de nIkaLI jAya ane ahiMsA, satya, saMyama mitrI, namratA, paropakArarUpa guNasaMpatti samunnata bane eTale ApaNe jaga jItyA. jJAnasaMpatti, guNasaMpatti ane saMskArasaMpattine meLavavA ane saMgrahIta karavA mApaNe jeTalA vahelA jAgrata thaIe ane prayatnazIla thaIe teTale ApaNane vadhAre lAbha che. ghaDapaNa Ave e pahelAM ApaNe bA trividha saMpattinuM sandara upArjana karI laIe. pachI kaI jatane bhaya nahi rahevAne. pachI ghaDapaNa Ave che ke suMvALa For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 sukomaLa zayyA para ALoTavA jevuM sukhada banavAnuM, ane tyAre vRddhAvasthAsulabha zaktimatA ane kriyAmandatA hovA chatAM ye AkhI jIvanacarcA ApaNI sukharUpa pasAra thavAnI. ane tyAre kadAca koI Akasmika rogAkramaNa thaI Ave athavA bIjuM kaI kaSTa AvI paDe te ApaNI uparyukta saMpatti kharekhara ApaNA sukhazAntinA saMvedanamAM khUba sahAyarUpa thavAnI, ane ApaNI jIvanasAdhanA nibaMdha rahevAnI. Ama, bhautika sukhanA anukULa TekA sAthe mAyAtmika sukhamAM mahAlatA-mahAlatA ApaNe ApaNo deha choDavAnA ane mahAmRddha puNya-pavitra paralokamAM pahoMcavAnA. ' C : -: : ' ' - * For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya mRtyu! vicAravAnI khAkhata che ke saMsAramAM badhA prANIonA AtmA erUpa hAvA chatAM e badhAnI vacce ATalI dhI strAvI ananta vicitratA kema ? eka smAtmA sukhI gharamAM janmI sukha bhegave che, jyAre khIjo duHkhI dhamAM janmI duHkha bhAgave che, NA bhedanuM kAraNa zuM? eka sAthe nmelAomAM ane eka sarakhA pAlanapASajI vacce paNa eka buddhizALI heAya che, jyAre khIne buddhihIna, mAnu. kAraNa zuM? kalAvihIna mAbAparA putra sAteka varSanI nAnI umaramAM paNa peAtAnI saMgIta yA zravidha kaLAthI athavA peAtAnI bauddhika prabhAthI buddhizALI dazAne paNa prabhAvita karI de che, AnuM kAraNa zuM? niraparAdha sajjanane paNa phrAMsI para caDavu paDe che, AnuM kAraNuM zuM? jIvaleNu ekisaDenTamAM oNTalAka khatama thaI jAya che, jyAre emanI sAthene ane emanI pAse ja rahelA eka kheMcI jAya che, AnuM kAraNa zuM? sAvadhAnIthI cAlanAra ANukanA mAthA 2 uparathI ke AjubAjuthI IMTa, patharA ke naLiyu* paDayu ane ethI ene gaMbhIra IjA thaI, e takalIph AvI paDavAmAM e mAsane kaI vAMka? nahi ja. pachI va!ka vagara takalIph zuM kAma ? eka mANuse kheATI rIte vahemAI, uzkerAI khIjA mANasanA peTamAM zastra hulAvI dIdhu ane ethI enuM maraNu nIpajyuM, emAM e maranAra mANusane kaMI vAMka? vastutaH e maranArane bhale tathA For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 nirdoSa mAnIe te A prApahAraka prahArane bhega ene zuM kAma thavuM paDe ? A badhI vicitratA nirAdhAra to kema hoI zake? enI pAchaLa pAI niyAmaka tava te avazya hovuM joIe e samajI zakAya tevI vAta che. e tatva che janmAntaramAM jIve adheilAM karmone enI sAthe vaLagADa. eTale ja to garbhAvasthAmAM jIvane kaSTa sahavuM paDe che. garbhAvasthAmAM te eNe e garbhAvasthAnuM kaSTa bhogavavAnuM kaMI karma bAMdhyuM nathI. pachI ene e kaSTa kema bhogavavuM paDe? paraMtu je nimAMthI e garbhamAM Avyo te nimAM te janmamAM eNe badheilA karmanA saMgane lIdhe ene garbhAvasthAmAM AvavuM paDayuM ane e avasthAnuM kaSTa sahavuM paDayuM. gAma vartamAna janmathI agAuno janma ane te janmamAM bAMdhela karmanuM baLa e bane ekI sAthe ja sAbita thAya che; ane sAthe ja emane bAdhArabhUta AtmA paNa siddha thAya che karmanI bAbatamAM, zrI devendrasurita prathama karmagranthanI svapajJa TIkAmAM udUdhRta kSmAbhUdaraGkakayormanISijaDayoH sadarUpanIrUpayoH zrImadurgatayobalAbalavato rogarogArtayoH / saubhAgyAsubhagatvasaMgamajuSostulye'pi mRtve'ntaraM yat tat karmanibandhanaM tadapi no jIvaM vinA yuktimat / / A zloka kahe che ke - rAjA ane raMka, buddhizALI ane mukhe, khUbasUrata ane badasUrata, dhanI ane nirdhana, baLavAna ane nirbaLa, taMdurasta ane rogI, tathA saubhAgyavAna ane zaurbhAgyavAna A badhAmAM manuSatva For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 eka sarakhuM hevA cha: A prakAranA bheda jovAmAM Ave che te karmanA kAraNe che. ane cheva vinA karma paNa zuM? eTale karmanI sivinI sAthe ja AtmAnI siddhi paNa thaI jAya che. karmavAdanI upayogitA e che ke ethI mANasa karmazIla banI unnatinA patha para gatimAna thaI zake che, ane duSkRtyane hAnikAraka tema ja duHkhakAraka samajI tene tyAgI satkarmo karavA prerAya che, satkarmazIla bane che ane e rIte pitAnA jIvanane kalyANavihArI banAvI zake che; ane mAna-apamAna athavA sukhaduHkhane potAnA karmathI prasUti samajI te vakhate mAsa samatva rAkhavA jeTaluM samartha thaI zake che. Ama karmavAda samatvanI sAdhanAmAM upayogI thaI kayAsAdhanAnA patha para caDavAmAM sahAvarUpa thaI zake che. huM"thI saMveva je tatva che te AtmA che. A AtmapratIti prANImAtramAM pravarte che. mAtmavAdanA sundara saMskArathI je "huM" arthAta jevo mAro AtmA te badhAya prANuone evuM bhAna jAge che. A prakAranI bhAvanA jAgaraNathI nAnA-moTA, zatru-mitra, sabaLa-nirbaLa, sukhI-duHkhI, hIna-unnata badhAya prANIo sAthe AtmakazvanuM sundara saMvedana anubhavAya che. zAkyanI A banubhUti kharekhara kayANamaya anubhUti che. enA baLe vyaktigata kalyANa sAthe samagra samAja, samagra rASTra ane samagra vizva sAthe AtmIthatAne pavitra bhAva vistare che. A pavitra bhAva je mAnanAM hamAM prasare te samAjanuM UvIbhavana kevuM bhavya bane ! e ke sukhI ane AnandI (Happy as well as blessed) thAya! manuSyalokanuM AvuM ucatama saMskaraNa thAya to enI AgaLa, kahevAtuM svarga te vAmaNuM ja lAge, ane manuSyabhUmi mekSabhUmi banI jAya 19 For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 kAma upara joyuM tema, AtmA karma ane paraleka e traNa siddhAne paraspara evA sakhaha che ke ekane svIkAratAM traNene 2vIkAra thaI jAya che, ane ekane na svIkAratAM traNene asavIkAra thAya che. vaLI AtmAnA svIkAranI sAthe mokSane paNa temaja Izva. rano paNa svIkAra thaI ja jAya che. kemake mekSa AtmAnI pUrNa zuddha avasthAnuM ja nAma che, eTale AtmAnA svIkAramAM ene (mokSa) svIkAra AvI ja jAya, ane e ja pramANe Izvarane paNa svIkAra AvI ja jAya che, kemake mekSatAva e ja Izvaratatva che. Ama A paMcaka (pAMce to) paraspara keTaluM sabaddha che e joI zakAya che. AtmA, karma paralokanA siddhAntanA svIkArathI paropakAra bhAvane puSTa thAya che ane kartavyapAlanamAM tatparatA bhAve che. paropakAra ke kartavyapAlananAM laukika phaLa pratyakSa che, chata kadAca jiMdagInAM duHkhene anna na Ave te ethI janmAktaravAdI nirAza thato nathI. AgAmI janmanI zraddhA tene kartavyamArga para sthira rAkhe che. te dRDhatAthI samaje che ke kartavyapAlana kadI niSphaLa na jAya. vartamAna janmamAM nahi, te bhAgAma janmamAM tenAM rUDAM phaLa maLaze ja. Ama paralekanA zreSTha lAbhanI bhAvanAthI mANase hakarmamAM pravRtta rahe che. tene mRtyuno bhaya paNa nathI raheto. kemake mAtmAne nitya yA amara samajanAra mANasa mRtyune dehapalaTA sivAya bIjuM kazuM ja samaja nathI. mRtyune te eka keTa utArI bIje keTa paheravAne mArga karI ApanAra mAne che ane, satkarmazAlIne mATe te pragatimArganuM dvAra bane che ema te samaje che. Ama, mRtyuno bhaya jitAvAthI ane, jIvanapravAha je nirantara avicchitrapaNe vaheto ananta ane sadA sat che tene kalyANarUpa banAvavA prAga ekamAtra cittazuddhi ane sakarmazIlatA para AdhArita che ema For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 ' samajavAthI jIvanane uttarettara vadhu vikasita batAvavAnI vivekasulabha bhAvanAnA cage tenI kaniSThA khalavatI ane che. AtmAnI nityatA samajanAra ema samaje che ke khIjAnu' puru karavu e peAtAnuM khuruM karavA barAbara che, khIjAnuM jIruM karavAnA pariNAme vera janme che, verathI vera vadhe che. ane karela pApakarmonA banyA aneka janmAntare sudhI paNa jIta sAthe lAgyA rahI peAtAnAM kaDavAM phaLa katyAre lAMbA vakhata sudhI paNa jIvane cakhADayA kare che.' A pramANe samajanAra AtmavAdI sajjane badhA AtmAne peAtAnA AtmA jevA samajI badhAe sAthe maitrI anubhave che. maitrInA javALAmAM tenI rAdveSanI vAsanA echI thatI jAya che. A rIte tene samabhAva pASAya che ane vizvaprema vikasate jAya che. deza, jAti, va" ke sampraddAyanA bhedo vacce paNa tenuM dRSTisAmya RbAdhita rahe che. te samaje che ke ' maryA pachI AgAmI janmamAM hu karyAM, kaI bhUmi para, kacA va'mAM, kaI jAtimAM, katcA samma dAyamAM, kathA vamAM ane kaI sthitimAM peDhA thaIza enuM zuM kahI zakAya? mATe kAI deza, jAti, varSe ke sampradAyanA tema ja garIba ke UtaratI paktinA gaDyAtA mANasa sAthe asadbhAva rAkhavA, tene halakA ke halI najarathI jovA athavA tenI tarapha gamaDa ke abhimAna rAkhavA vyAjakhI nathI. kAraNa ke huM ne A prakAranuM ajJAna phelAvIza teA hu... jo maraNAttara evA vamAM pedA thayA tA huM paNa e manAnanI adhInA bhAga banIza.' Ama chAtmavAdanA siddhAntathI niSpanna thatA ucca dRSTisa skAranA pariNAme AtmavAdI ke paraleAkalAdI sajjana kAI prANI sAthe viSamabhAva na rAkhatAM DitA: samAna: e divya vANIne peAtAnA jIvananu dhyeya banAve che ane ema karI parahitanA sAdhana sAthe peAtAnA mAtmahitanA sAdhanane vaNI nAkhavAnA kalyANurUpa kAma tatpara " For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 bane che. eka divase saMsAravatI pAI paNa zarIradhArI AtmAne potAnuM zarIra mUkIne cAlyA javAnuM che, e nakkI che. te vakhate e potAnI para kayAtrAmAM pitAnI sAthe kaMI paNaaNu jeTalI cIja pas laI jaI zakatA nathI. zarIra (dhULa) vagara ekalo e yA jAya che. jyAM e jaze ? jevAM kAma karyA haze evI nimAM (gatima). sAruM kAma karyA haze te sArI gatimAM ane bura kAma karyA haze te burI gatimAM. "karaNa tevI bharaNa." kane kAyado acUka ane aTala kAyade che. e mAya badhAne-moTA moTA payagaMbarone paNa mAthe caDAve paDe che. AkhuMya vizva karmane zAsanane vaza che. mATe samajuoe kaI paNa kAma karatAM khUba khyAla rAkhavo joIe ke A kAma je huM karuM te mane, bIjAne ke ubhayane ahitAvaha. te nathI ne. Ama jAgrata rahIne mANase burI kAma karIne pitAne mATe duHkhane khADA taiyAra na karatAM, haMmezane mATe sukha pada bane evAM zubha kAma (satkArya) karatA rahevuM joe e ja viveka che, e ja sAcI buddhi che ane e ja mAnavajanma pAmyAno sAra che. A mANasa bALapaNAma svAbhAvika rIte mAtAnI tarapha me karI bese che, pachI yauvanavanamAM praveza karatAM strI tarapha potAnuM meTuM pherave che ane pachI vRddhAvasthAmAM paTakAtAM putra sAmuM moTuM kare che, paNa potAnA AtmA tarapha e kadiye mukha karatuM nathI ! ke mahAza! bacapaNamAM te e azucimAM bhUMDanI jema ALoTato hoya che, pachI bhAnamAM AvatI kAmaceSTAmAM vadheDA jevo bane che, ane e pachI ghaDapaNamAM enI bUDhA baLada jevI hAlata thAya che. mAma mANasa jidagIbhara jAnavaranuM jIvana jIve che, paNa mANasa thatA nathI! ghara mUDhatA ! For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 rAjAnA makAnamAM rAtanA cAra peThe che ane rAjA pote pitAnA dhana vaibhava para malakAI rahyo che e tenA (te ceranA) sAMbhaLavAmAM Ave che - cetAharA yuvatayaH svajano'nukUla: sadabAndhavAH praNayagarmagirazca mRtyAH / ghalganti dantinivahAstaralAsturaGgA (arthAt rANIo, kuTuMba parivAra, baMdhuvarga, nokara-cAkara ane hAthI-ghoDA vagere vaibhavano ThATha mAre eTale badhe che !) paNa rAjA e zlokanuM cothuM caraNa pUruM karI zakatuM nathI. pelA cAranA kavihRdayanA tAra te vakhate jhaNajhaNa UThe che, phaTa cothA caraNano nAda tenA mukhamAMthI sarI paDe che- tane nAnAdi krikriti " - akhi mIMcatAM kaMI nathI. A badhuM duniyAne keI paNa mANasa cakhuM samajI zake tevuM spaSTa ane rAjAnA pratyakSa anubhavanuM hevA chatAM mANasa mohAvezamAM kevA kevA beTAM-kharAba kAma karato rahe che ! e jete chatAM adhiLA rahe che ! sAMbhaLato chatAM bahero bane che! samajato chatI bevakUpha thAya che! yena tena prakAreNu sadAcaraNano saMhAra karIne paNa arthopArjananA kAryane dhapAvavA mathe che ane zarAbInI jema bhAna bhUlI kAmasevanamAM marata rahe che. sAdhAraNa vastu viNasatAM paNa e vyathita thAya che, khijAya che, roSe bharAya che. mANusanI A moraceSTA gajabanAka che. maraNa vakhatanI hAlata e viSAra kare che enuM hadaya pIgaLyA vagara rahe nahi. mota vakhate bhava kara For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 vyAdhio zarIramAM phATI nIkaLe che ane se karyo vIchIo aMge karaDI rahyA heya evI kAramI vedanA sagI UThe che. bIjI tarapha pitAnI saMpatti ane pitAnA kuTuMba parivAra--pitAnI aurata ane bAbaracAM e badhAne joI joI e jhUre che A dividha jvALAmAM ghaNI ja kharAba rIte sekA e kamabakhta mANasa melA ane garIbaDA cahere cAlI nIkaLe che. enI e vakhatanI duHkha karuNa sthitimAM ene pArTI rAhata ApI zake che? keAI e dukhiyAne kaMI TADhaka ke zAnti ApI zake che? e bIcA re pitAnA svajananA moDhA tarapha TagaraTagara joyA kare che evuM sUcavato ke mane koI bacAvo ! bacAve ! ! paNa ene koI paNa priyajana ene duHkhane-enI vedanAne-enA santApane jarA paNa haLavo karI zake che? badhAnA dekhatAM e anAtha, azaraNa, kRpaNa, kaMgAla-moTo bhImane bhAI hoya te the, moTI dariyA jeTalI lakSmI dharAvanAra heya te yu-bhAMgI bhukko thaI jAya che, kyAMya alepa thaI jAya che-ekapaNa kaDI sAthe laI jaI zakyA vagara, vividha pApAcaraNothI pitAne mATe ane vadhu to bIjAone mATe bheguM kareluM je dhana emAMthI eka rAtI pAI paNa pitAnI sAthe laI jaI zakyA vagara ja. saMsAranI A hAlata che! nakAmI pArakI paMcAtano piTalo mAthe upADI mANasa ghUme che ane nakAmI mAthAphoDa karI herAnagatine notaryA kare che. sukhazAntine mArga spaSTa hovA chatAM enA jovAmAM Avato nathI ane jovAya che to ene avagaNIne hAthe karI ADe raste cAle che-hAthamAM dIvo laI kUvAmAM paDe che ! mRtyunI avasthA e atyanta gaMbhIra avasthA che. "ma mahAmAM e vacanathI maraNane mahAbhaya kahevAmAM AvyuM che. ema chatAM ApaNe mRtyune maMgaLamaya banAvavuM che. ane e ApaNuM kharekhara parama dhyeya che. ane ema karyA vagara chUTa ja nathI. eka For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 ja vakhatanuM maraNa je sudharI jAya to hamezAMne mATe sukhI sukhI I zakAya, saMsAranA saghaLAM duHkhothI mukta thaI zAzvata AnadhAme paherI zakAya. zAnta buddhithI vicAratA maraNane sAruM-zubha maraNa banAvavuM kadina nathI. jIvanane saraLa sIdho mArga sadAcaraNa ja che, durAcaraNa ja kaTA, kheTa, vI ke ane duHkhabharyo mArga che. pachI zA mATe sadAcaraNa35 sukhane svAbhAvika, saraLa-sIdho mArga na letAM durAcaraNarUpa vAM-2Dhe, beTo ane duHkhabharyo mArga levo joIe? A vastu je barAbara samajAI jAya te jIvananuM ghaDatara bahu vahelA samayathI ja zarU thavA mAMDe. mANasa samajaNe thAya che tyArathI ja tene pAkI khAtarI thaI gaI hoya che ke maravuM nakkI che. pachI vadhu ne vadhu samajaNa, buddhizALI, vidvAna ane mahAmanISI thavA chatAM ye e mRtyune-mRtyunA thanArA bhayaMkara mAkra. maNane bhUlI jAya che e keTalI navAInI vAta che? mehanA nazAmAM e e bAbatane bhUlI jAya che. nahAM, bhUlI nathI ja, paNa hAthe karI, avaLacaMDAIthI e jIvanamaraNanA gahanatama prazna viSe AMkha ADA kAna karI de che. paNa ema karIne e kharekhara ja pitAnA paga para bhayaMkara kuhADo mAre che, ane e mAre che ke bahu ja thoDA vakhatanA turacha sukha mATe bhaviSyanI ananta aMdagInA sukha para Aga lagADavAnI bhayaMkara bevakUphI kare che. A mUrkhAI mANasa samaje ane zAnta pitta khano sAco mArga samaje ane te para cAlavA tatpara thAya to avazya enI badhI samasyA ukalI jAya, ane, saMsAranI dAruNa jarAlAmAM lAMbA vakhatathI e je sekAte rahyo che emAMthI mukta thAya ane akSaya tathA ananta sukhane svAmI bane, maraNanuM duHkha meTuM-sahuthI moTuM, paNa enA karatAM AtmAnuM baLa anantagaNuM meTuM che e mApaNe samajI laIe. eTale je For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 mANasa zAnti dhAraNa karI sthirabuddhi thAya tA ene peAtAnA anantavIryaM Akalana jarUra thAya. ane eka vakhata A prakAranI anubhUti jo ene thAya teA te kaDAkAmAM si'hanI jema ga-tA khaDA thavAnA, ane enA pracaMDa chAtmanAdanA dheASanI aAgaLa meAhanI jabaradasta senA dhrujI UThavAnI. Ama, vRddhAvasthA Ave enI agAuthI ja mANusa jo samyagda"nane pAmI jAya ane enA sudara ajavALAmAM sadAcaraNI ane sauMyamazIla, satyeApAsaka ane vizvabandhu ane teA enA e sadguNNAnA saskAra abhyAsasAtatyanA ceAge uttarAttara baLavAna ane tejasvI manatA javAnA, ane tema tema enu mAtmabaLa prakhara banatu javAnuM--evu prakhara ke duHkhanA pahADanA pahADa enA para TUTI paDe teA ce enI sAdhanAne mAMca nahi AvavAnI. te| pachI bApaDu mRtyu to kAI visAtamAM nathI. e bicAru tA e rva2 AtmA mAtraLa evuM pAsu` banI javAnuM, peAsu" ja nahiM, evuM AjJAMkita banavAnuM ke e mahAna puNyazAlI AtmAne mATe e peAte mahAsamRddha paraleAkanu dAra banavAnuM, ane e dvArA e mahAnubhA ananta sukhanA ananta dhAme paheAMcavAnA. For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna sAdhu-dIkSA sabaMdhe mArA namra udgAre. 5. zrI nyAyavijayajInI jIvanapabhA chapAya che, e bhavasare temanuM eka pustaka "vartamAna sAdhu-dIkSA saMbaMdhe namra ugAre ApaNu paMDitaratna sva. lAlacaMda bhagavAnadAsa gAMdhInA saMgrahamAMthI maLI AvyuM. 5. nyAyavijayajI devA navA navA vicAra dharAvanAra kAntadaSTA hatA ane je sAdhusaMsthAne jagatamAM joTo nathI te saMsthAnI gauravagAthA haNAya nahi ane tenA yazogAna jagatabharamAM gavAtA rahe ane e saMsthAmAMthI vidvAna, vaktAo, lekho, - tidhara jagatane bhagavAna mahAvIranA siddhati dvArA vizvazAMtine saMdeza bApatA rahe te eka ja uya bhAvanAthI prerAIne baLabaLatA hRdaye pitAnA vicAro namrapaNe rajU karyA che. vicAramAMthI upayogI jaNAya te grahaNa karavA ane je mArA vadhAre paDatA lAge te kSantavya gaNavA prArthanA. mahuvAkara (1) oghAnuM prayojana avarakSA che. sUtrAdi graMthamAM tene sAru rajeharaNa" zabda vaparAya che. "rajoharaNane sIdho artha raja, dhULa, kacaro, dUra karanAra, paNa jayaNApUrvaka rajoharaNa karavAmAM ja enI rUDhi che. nahi to kevaLa rajoharaNa karavAnuM sAdhana te badhe paNa maLI AvatuM hoI, teTale bojo uThAvI pharavAnI kaMI jarUra ja na rahe. dharmanuM sarvasva ahiMsAmAM che, ane e ahiMsAbhAvanAne satata yAda devarAvI teno amala karavAmAM sahAyaka thanAra 20. For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 e rajoharaNa che. dayApAlananA mahattvapUrNa kAryane aMge e sAdhujIvanane alaMkAra thaI paDayuM che. mananI ucca vRttio paNa malina AcaraNathI athavA sAmAjika vartanathI pitAnuM teja gumAvI bese che. eTalA sArU bAhya vartana paNa ahiMsApradhAna 2AkhavAnI jarUra heI, temAM madadagAra thavA tarIke "rajoharaNa" mAnavaMtuM sthAna dharAve che. paraMtu AjanA keTalAka jaine tenI paNa majAka karatA jovAya che, e bahu dilagIrInI vAta che. majAkane javAba ja zo heya! hA, rajoharaNa jevo mahAna dharmadhvaja uThAvI muktinA paMthe nikaLI paDele sAdhuvarga je pitAnI jIvanata jhagamagAvI jANe, te tenA jevo bIjo sacoTa javAba ka vaLavAno hato ! khAsa vicAravAnI vastu che ke sAmA pakSavALAone gALo bhAMDavAthI, ke nIcA ane galIya bhASAne varasAvavAthI kaI, rajoharaNanI ke zAsananI puSTi karavA dhAratA hoya te ame kahIe chIe ke teo evA aMdhArAmAM che ke zAsana ke dharmanI puSTi karavAne badale tene vidhAtana karavAnuM pApa upAI rahyA che. zaTha pratye zaTha, ke "bebI nI sAme bebI' thavAnuM sUtra, adhurA vairAgIo ke sArika palisIbAjonuM che. malina vicAra ke nIca AcaraNa karanArA sAme mumukSae paNa tevI ja jAtanAM pagalAM levA, e vAtarAganI zAsanazelI na hoya, vItarAgatAnI apAsadazAmAM bhagavAna mahAvIra para AkramaNa kaMI ochI heta thayAM. raste cAlatA hAlI-muvAlIo paNa te mahApurUSane kanaDagata karatA, paNa e vItarAgatAnA abhyAsIe sAmAna jevuM sAmuM AcaraNa kadIe kaMI paNa karyuM che ke je che teo te vakhate mahAna uca keTInA mumukSu hatA, eTale, temanA jeTale darajaje ApaNuM AtmasAdhanA na paheAMcI zake. chatAM paNa Adarza te ApaNe e ja he joIe. mahAvIrane jevA upakavo thayA, tevA upadra sAme * ApaNe zAMti rAkhavAno prazna te Aje che ja nahi, paNa AjanI paristhiti mujaba, khApaNe vidhama, vipakSI ke bhinna vicArakanI - - - - For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 sAthenA vicArasaMgharSaNamAM ApaNA mana uparane samatola gumAvI daIe ane kavAyakaluSita vAtAvaraNa aMdara tathA bahAra vadhAravA maMDI paDIe, to emAM ApaNA sAdhujIvananI zobhA zI rahe! zAMti ke kSamA keLavyAnI kasoTI to samaya para ja thAya che. nirAbAdha pradezanI zItaLa pavananI laheramAM to sApa paNa zAMtimAM jhulato dekhAya che; paNa e zAMta che ke ke, enI parIkSA te enI sAme jarAka kAMkarI nAMkhe eTale tarata thaI Avaze. e pramANe virodhI vAtAvaraNanI uDatI havA sAme jyAre ApaNe mananI prazamavRtti na gumAve che, ane sabhyazailI tathA ziSTavyavahArapUrvaka sacoTa dalIlathI javAba ApavAmAM pAchA na paDIe, tyAre ApaNuM vIratA pheravAI vaNAya. tyAM ApaNuM sAdhujIvananI zreSThatAnuM mApa aMkAya. AthI ulaTI rIte vartaNuka je bahAra Ave che, ane IrSA--verajheravirAdhanA bhavADA je vAraMvAra bhajavAya che, tenuM ja e duHkhada pariNAma che ke "AdhA" tarapha janatAnuM mAna ghaTavA lAgyuM che, ane keTalAka ugra AkAzamAM AvI tenI khUba majAka karatA paNa jovAya che. AjanuM vAtAvaraNa evuM jherI phelAvA mAMDyuM che ke moTe bhAge sAdhune sAdhu mAnavAmAM paNa lokenAM mana nAca khAtAM jovAya che. ekaMdara sAdhusaMsthAnI bahu kamabakhta dazA AvavA lAgI che. je, samAjanuM mahAna durbhAgya gaNAya, A durbhAgyanAM duHkhamaya vAdaLa, e potAnA gya sthAna para pratiSThita thaze tyAre vikhavAtAM vAra nahi lAge. eghAne zobhAvanArA mukhya guNe cAra che - saMyama, jJAna, sahiSNutA ane sabhyatA. A cAra gurathI dedIpyamAna e ja hIravijayasUrine 'jAdu makabara jevA bAdazAhane AkarSaNa karavAmAM zaktimAna nivaDyo hato. e ja hemacaMdanuM vazIkaraNa kumArapALane pigaLAvavAmAM saphaLa siddha thayuM hatuM. e ja siddhasenanuM "kAma" vikramarAjAnuM mAthuM dhuNAvI zakaryuM hatuM. Ama zaktizAlI e ghAne ItihAsa ghaNe lAMbo ane For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 goravapUrNa che. e ja ogho Aje raste cAlatAM haDameThamAM-athaDAmahumAM AvavA jevI Poor dazAmAM AvI paDyo che! hAya ! zAsanapara A kevo grahapAta! jenenI dharmabhAvanAmAM Aje keTalo pharaka paDI gayA che. sAdhuonI mazkarI-6ThThA karavAmAM zrAvakene keTalo rasa paDe che! ekanA rAgIo bIjA sAdhuone vagAvavAmAM keTale AnaMda anubhave che ! A badhuM zuM che? zAsananI kamabakhtI ke bIjuM kaMI! be panIonI laDAImAM dhaNune paga bhAMge, tema Aje zAsanasevAnA made caDhelA. aMdara aMdara laDhavAmAM zAsanasevA mAnatA hoya to e emanI marajInI vAta che, paNa vAstavamAM eo zAsanane pAye dI rahyA che, ema bedhaDaka rIte kahevuM joIze. eka-bIjAne harAvavAnA caDaze caDhelA ane anyane utArI pADI sArvabhauma-taMtranI vijayamALane svayaM paheravAnA manoratha dharAvanA, eka vakhata je zAMta citte pAchuM vALI jue te emane khabara paDe ke, AghAnI pavI phajetI thaI rahI che. ane emanA hRdaya, zAsananI sAcI dhagazavALAM hoya te bAthI ekAeka rahI paNa uThe. Aje eTale sasto thaI paDyo che e paNa cokhuM najare nihALI rahyA chIe. raste cAlanAre hAlI-muvAlI paNa je cAhe te ghaDInA chaThe bhAge tene uThAvI zake che, ane sAdhune pizAka paherI vANiyAne gurU banI besI zake che. je dharmavajanuM pUrvakALamAM gauravabharyuM mAna hatuM tenuM Aje jANe "lIlAma' na thaI rahyuM hoya evuM zocanIya phArasa bhajavAya che. vicAra karyA vagara, je Ave te khape'nA hisAbe jene tene muMDavAnI adhIrAI ane utAvaLe pariNAma e AvI rahyuM che ke sArA ane kAryakSama sAdhue nikaLavAne badale ajJAna, nAdAna, mUrkha, zaTha ane nabaLA sAdhuone bharAvo thato cAle che. bAma sAdhusaMkhyA vadhIne zAsananuM zuM bhaluM thavAnuM hatuM ! ulaTuM, evAothI samAja vagevAya ane dharma bhaMDAya. nahi vAra? For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 samAjanI manodazA to ghaNe bhAge Aje evI che ke te, ToLuM hoya tene paje che, pachI cAhe te nirakSara hoya ke hIna hoya; paNa game te pavitra muni paNa je ekAkI jevAze te tenI tarapha keTalAka unmatto dAMtIyAM karavA lAgI jaze, ane keTalAka te jANe temanAM mA ane bApa beu maravA na paDI hoya tevuM rotaDa meTuM karI mUkaze. AvI sthitimAM sAdhue ziSyasaMpAdana karavAnI lAlasAne vivaza thAya che. paNa jJAnavargamAM pUjAvA mATe namAlAone ziSya banAvavAnI mahenata karavI e ugra AtmavaMcanA che. e karatAM, kadAca, kamanasIbe satsaMgane jega na maLe te na chUTake ekAkI viharavAnI hiMmata pheravavI e hajAra darajaje IcaNavAjoga gaNAya. paNa nAlAyaka ke ayogyane muMDavAnuM pApa kadI bhUlecUke paNa na hArI javAya e khUba dhyAnamAM rAkhavuM jarUrI che. thoDI paNa guNuonI saMkhyA zAsanane je dIpAvaze te nirguNIo ke nabaLAonAM ToLAM nahi dIpAvI zake. balake tevAM ToLI hamezAM samAjane bhArabhUta thavA sAthe zAsananI apabhrAjanA karanAra thaI paDe. umedavArane, dhIraja na khetAM amuka vakhata sudhI rItasara keLavIne pachI tenA karakamaLamAM e samarpoya, to te baMne ekabIjAthI kevA bhUSaNabhUSita nivaDe. eghAnuM luptaprAya thayela mAhA... A rIte punaH pragaTIne zAsananI unnatimAM sahAyaka thAya ema aMtaHkaraNathI zAsanadevane prArthate ahIM aTakIza. lAbha ke geralAbha vastumAM nahi, paNa vastunA upayogamAM samAyA che, vastune sadupaga supararisthAma lAve che, jyAre te durUpayoga duSpariNAma lAve che. je dhArmika sAdhane jagata- karyo Nane sArU zAstrakAroe jyAM che te sAkamAno upayoga karavAnI je AvaDa1 na hoya te te sAdhana paNa bAdhakarUpamAM pariName. sAdhananI sAdhanA For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 tenA sadupayagamAM che. je mandira, jyAM vItarAga paramezvaranI pratimA bIrAjamAna che ane jenuM darzana maMgaLamaya che, te ja madira-te ja devAlaya, te ja jinAlaya, durUpayoga karanArane narakamAM laI janAruM vane che. je maMdira svarganuM-sadgatinuM sAdhana che, te ja maMdira durgatinA sAdhanarUpa banI jAya che. zuddha bhAvanAthI upAsanA karanArane sArU je maMdira kalyANakAraka che, te ja maMdira, je te sthaLe vikAravAsanAne poSavAnuM adhama kRtya karAya te durgatimAM laI janAra nivaDe che. A pramANe je e sunidharmanI ArAdhanAnA sAdhana tarIke pavitra ane maMgaLamaya che ane e rIte jenA mAsare sadagatino lAbha meLavAya che, te ja e dhAraNa karavA chatAM keTalAye ghera narake cAlyA gayA che. matalaba ke eghAne duga kalyANakArI nivaDe e samajI zakAya tema che. e levAmAtrathI kalyANa nathI, paNa oghAnI javAbadArI pUrI karavAmAM ja pitAnA AtmAnuM hita samAyeluM che. ghAdhAraka munivaranuM cAritramaya jIvana lekanA hRdaya para keTalI sundara chApa pADI zake e spaSTa samajI zakAya tema che. emanuM kSamAzramaNa-jIvana kaSAyadAvAnaLane zamana karavAmAM medhanuM kAma kare. candana ane candra karatAMya emanI zItaLatA adhika vaNavI che. vRkSAda endriya pAse jatAM-tenI chAyAmAM besatAM TADhaka vaLe che. te e kSamAzamaNunA caraNanI chAyAmAM besatAM keTalI zItaLatA maLavI joIe! muninA munidharmanuM sarvAgrima saurabha e ja che ke tenI AsapAsanuM vAtAvaraNa zAMtimaya banavuM joIe. tenuM saMyamateja Atma-baLane bhAsa karAve, tenI zAna mudA AhAda Ape ane tenAM vacana mIThe rasa pAya. A munijIvana che. ane te parama durlabha che, edhe sasto karavAthI te sastu na thaI zake, cAritranI jyota vagarane Agho Aje samAjamAM haDadhUta thaI rahyo che e konAthI ajAyuM che! kaSAya-kaluSita odhA jeTalA vadhAre For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 pracAramAM Ave teTalI dharmanI hIlanA vadhAre thAya. je odhAne Indra, candra, nareno namana karatA hatA te ja ghAnI sAme Aje guhasthamAM dhIMgAmastI cAlI rahI che! je AghAnA prabhAve janatAmAM zAnti patharAvI joIe, te ja AghAnA pramukhapaNa nIce lekema hullaDa jAge ane eka-bIjanAM mAthI phaTe e kevI vAta ! je cAritranI AgaLa janma-verI jAnavaro paNa pitAnAM vera visarI jAya ane paraspara zAntabhAva dhAraNa kare, te cAritra bharyuM pagalAM mAMDanAra e janatAne kalyANanA mArge caDhAvavAmAM keTale prabhAvazALI che joIe, e sAdI akkalathI paNa samajI zakAya tevuM che. tyAre Aje upAzrayanI aAMgaNe ATalo khaLabhaLATa kema cAlI rahyo che? dharmanA vyAkhyAna sAMbhaLavA ekatra thanArI sabhAnAM aMtaHkaraNe ATalA kSubdha ane uttapta kema thaI rahyAM che? ATaluM garamAgarama vAtAvaraNa zAne phelAI rahyuM che? kaye kille sara karavA sArU ATalA dhamapachADA thaI rahyA che? zA mATe aneka nAta-jAtanA bhAgalAomAM vahecAI gayelI nhAnakaDI samAjamAM paNa bhaMgANa pADavAnA nIce prayatno sevAI rahyA che? zA kAraNe AvuM bhISaNa vara dhamadhamI rahyuM che? paNa A badhA prazno vicAravA pahelAM A garamAgarama havA kaI dizAmAMthI Ave che. e ja tapAsavuM kAphI che. mArA namra mata pramANe hAla jhaghaDA ane ramakhANa je macI rahyA che, tenuM mULa kAraNa ame sAdhue chIe. amAra-ama sAdhuonAM kaSAya-kaluSita antaHkaraNe vividha jhaghaDA ubhA karAve che. loko kahe che ke zrAvake jhaghaDA karAve che; paNa huM kahuM chuM ke jhaghaDAnA utpAdaka ame-sAdhuo chIe. zrAvakanA mAvyA ame bhamI jaIe chIe, e vAta paNa beTI nathI. paNa amArI DagaLA ThekANe hoya te koNa amane bhamAvI janAro hato? amAre kAcA kAnanA zA mATe rahevuM joIe ! paNa pAmara prakRtine vivaza thaIne bIjAnA bhamAvyA bhamI jaI ame evA AkaLA-bAkaLA banI jaIe chIe ke amAruM nava For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 purANa vera-jherane puSTa karavAnA IrAde ame kSamAzramaNanA jIvanasiddhAntane khIMTIe laTakAvI daI uddAma kalahanI nIca rojanA karavA maMDI paDIe chIe. A amArI manodazA che. enuM ja e paribhrAma che ke Aje ama sAdhuonAM pagalAM ThekANe ThekANe zAnti reDavAne badale azAntivardhaka thaI paDyAM che. muniothI samAjamAM kaSAyanI Aga bhabhUke, lokomAM cakacArabharyo khaLabhaLATa jAme ane mArAmArI zarU thAya e keTalI badhI karUNa ghaTanA che ! amArI e sAdhu svabhAva sulabha, samatA, sahiSNutA, gaMbhIratA ane udAratA kyAM cAlI gaI! tyAga-mArga sarvottama che, emAM te koI anyadazanIne paNa mata bheda na heya. sanyAsano mArga ekI avAje duniyAmAM ucaparameca manAya che, paNa e eTale mahAna che, teTale ja duSkara paNa che; e bhUlI javA jevuM nathI. e evuM kaMI ramakaDuM nathI ke capa daIne bALakanA hAthamAM ke jenA-tenA hAthamAM ApI devAya. e mahAna rasAyaNa che. nAlAyakanA hAthamAM jAya tema tenA DUcA kADhI nAkhe-tene dharatabhego karI nAkhe. bahu vicAra karIne tene proca karavAne che. bhale enA adhikArI thaDA nikaLe, enI harakata nahi; paNa nAlAyakanA hAthamAM jaIne tenI phajetI na thAya e khAsa dhyAnamAM rAkhavAnuM che. keI dharma na pAme enI harakata nahi, paNa dharmanA bhavADA thaIne koI dharma na pAme ane dharmanI hasI na karI besAya eno khyAla avazya rAkha joIe. cAritra-vastu kahevAmAM jeTalI saraLa che teTalI karavAmAM che ke kema? ene uttara dIvA jevo spaSTa che. tyAranI vAto te heTI mahaTI karIzuM, paNa te tyAga amArA jIvanamAM keTalo utaryo che ene vicAra karavAnI amane kurasada kyAM che? krodha ane mAna, mAyA ane lobha amArAmAM keTalA khAMDI khaDIne bharyA che e te. amAre jevuM nathI, ane bIjAne "tyA" nA nAme jhaTa maMtrI For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 nAkhavAnI taiyArI karavI che. A kevI bAlizatA! bIjAne gharabArane tyAga karAvavA pahelAM ame pote ja krodhAdino tyAga karIe to amAruM keTaluM bhaluM thAya! ane pitAnuM bhaluM thatAM bIjAnuM bhaluM karavA mATe "dhamapachADA" karavA paDatA ja nathI, e cokkasa vAta che. jyAM pitAnI andara ja gAbaDuM paDeluM hoya che, tyAM ja dhIMgANa mane tophAna karI tyAgIpaNAne DoLa batAvavAne daMbha sevAya che. bIjAnA kalyANane sArU jeTalI vAto karAya che teTaluM pitAnA AtmakalyANa mATe vicArAya to pitAnI jAtane keTale lAbha thAya! ane haribhadrAcAryanA kathana pramANe, anugraha-buddhie Agantuka mumukSu (umedavAra)ne svIkAravAmAM paNa kalaha-kolAhalanA bhavADA te zAne bhajavAvA joIe? dIkSA jevI pavitra vastu kyAM! ane te prasaMge tophAnanI Aga phATI nikaLe e duSyavRtti kyAM AvI dIkSA heya che-vArya che. je dIkSAnA maMDANamAM vera-jherane dAvAnaLa phATI nikaLe, je dIkSAnA pAyAmAM ja sAdhune pitAnAM mahAvratonAM hanana karavA paDe ane je dIkSAnI prastAvanAmAM ja halAhala-viSa reDavAmAM Ave ene jena-dIkSA keNa kahe. citta, vitta ane pAtra e traNene vega kharekhara ja pavitra heya te dIkSAne ke vAge, nAM hRdaya para vairAgyanI asara thAya ane niSphara hadaya paNa namI paDe. paNa e tripuTInI yogyatAmAM ja bAje prAyaH moTA vAMdhA che. ane ethI ja jyAM tyAM dIkSAnA nAme tophAne maMDAya che. dIkSA jevuM vitta pradAna karanAranuM citta keTaluM vizALa, gaMbhIra ane saMskArI hAvuM joIe; jene te "vitta pradAna karavAmAM Ave te "pAtra' paNa kevuM nirbhIka, sujJa ane mumukSu tevuM joIe; bAma e traNeno yogya vega maLe to dIkSAnA varaghoDA kevA dIpI najhaLe ! paNa dhAMdhalIyA varaghoDA jagabatrIzIe caDAvI dIkSA mApavAmAM "ToLuM' vadhe e te kharUM, paNa emAM zAsana upara kevI chINI mUkAya che eno kaMI vicAra Ave che? jarA duniyAnI 21 For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 sAmuM jovAya to khabara paDe ke jaina sAdhuo mATe kevuM kharAba vAtAvaraNa phelAI rahyuM che? dIkSAnA bhavADAo e Ama-pablikamAM jaina sa dha mATe kevA kharAba abhiprAya phelAvI mUkyA che, e jyAre upAzrayamAMthI moTuM bahAra kaDhAya tyAre ja mAlUma paDI zake parivAra vadhAravAnI dhUnamAM zAsananI Ijajata keTalI luMTAI rahI che enuM paNa je amane bhAna na rahe to ame amArA sthAnane mATe keTalA lAyaka chIe e kahevAnI kaMI jarUra rahetI nathI. je pakAramAM sadA nirata che te pratikSaNa paropakAra ja karI rahyo che. kAraparAyaNa munione dIkSAnA umedavAra zodhavA mATe phAMphAM mAravA paDatA nathI. paropakAra sArU temane jhaghaDA jagAvA paDatA nathI. temanA sAdhu-jIvanathI AkarSAI je temanI pAse dIkSA levA jAve, tene lAyaka joIne, bakheDA ubhA na thAya ane dharmanI apabhrAjanA na thAya te rIte teo dIkSA Ape. kadAca koIpaNa dIkSA lenAra na nikaLe te emAM ramAtmasAdhaka muninuM zuM gayuM ? kemake Atma sAdhana e ja cAritranuM mukhya dhyeya che. - pakAramAM paropakAra paNa samAve che. svopakArI ahiMsAdi mahAvratanA ge koIne IjA karanAra na thano hovAthI svata evA paropakArI thaI paDe che. paNa dIkSA jevuM mahAna paropakAra-kArya paNa dhAdhala macAvIne zAsananI nindA karAvIne-dharmanI hIlanA karAvIne karavuM e taddana geravyAjabI gaNAya; ane sAce sAdhu ema karavAnuM kadI pasaMda na kare. pUrvakALamAM paNa dhAdhala ubhI thAya evA manyAyanA mArge koIpaNa prAcAryuM ke munivare kaMIne dIkSA ApI nathI. vajUsvAmInI dIkSA thavA agAu rAjA sudhI mAmale ga hato, ane emAM temanA gurunuM jarAya anyAyabharyuM vartana hetuM. ane te prasaMga paNa manekho ja gaNAya. vajIsvAmInI mAtAe pitAnA putrane potAnA svAmInA caraNe samarpaNa karI dIdho hato, paNa pAchaLathI teNInuM mana karI gyuM ane chokarA pAchA levA For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 teNIe takarAra mAMDI. mA teNInuM cokhkhuM banyAyabharyuM ja vartana hatuM. e AcArya mahArAja paNa viziSTatAnI hatA. vaja bALaka pote paNa addabhUta vyakti hatA. jeNe deDIyA-pAraNAmAM paDyAM paDaDyAM gyAra aMgenuM adhyayana kIdhuM, te mahAna AtmA, bhabhUta zaktizAlI bALakane dAkhalo AgaLa dharIne AjanA nAnA cheka rAtre ekadama mUDI nAMkhavA e cokho adharma che. hemacananI dIkSA pAchaLa kaMI paNa tophAna thayuM hatuM ke? "devana" evA kAcA guru hatA ke jana-arcAnI upekSA karIne, zAsanahIlanAnI dhAMdhalane avagaNIne, AMkho mIMcI kevaLa jIdda upara, e bALakane dIkSA ApI che. teo mahAna gItArtha, bahuzruta ane zAsanabhakta mahAtmA hatA. eTale temaNe dIkSAnuM kAma zAMtipUrvaka sAdhavAmAM je buddhimatA vAparI hatI temAM temanuM DahApaNa jhaLakI rahyuM che. paNa e dAkhalA aAdhAra laI AjanA bALakone dIkSA na vApI zakAya. hemacandra thanAra bALakanI jeTalI ummare dIkSA thaI hatI teTalI ummare dIkSA ApavAnuM kAma devaca jevA mahAtmAothI ja banI zake. himacandra thanAra bALakanuM muMDana, te bhaviSyamAM jJAnazaktine mahAsAgara ane addabhUta camatkArI sata nivaDanAra che evI jAtanA "bhaviSyadarzanane majArI che. devacandrane e bhavivajJAna hatuM. ane tethI ja teo te bALakane grahaNa karavA utsuka thayA hatA. AjanA sAdhue teTalI ummare ke ayogya ummare koIne dIkSA ApavAnuM sAhasa kare te te nindanIya gaNAya vastutaH caritAnuvAdanI ghaTanAonA mAdhAra para dArAmadAra bAMdhavAno na heya. ema karavA jaI te sthUlabhadranA dAkhalAnA AdhAre vezyAnA madiramAM ke ramaNInA sahavAsamAM paNa rahevAnuM ane comAsuM karavAnuM prApta thAya. bhUtakALamAM koI chadmasthathI bhUlabhareluM kaMI vartana thayuM hoya, yA prAmAdika athavA lobhajanya For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 kaMI geravyAjabI banI gayuM hoya te zuM ene dAkhalo laIne ApaNe tenuM anusaraNa karavAnuM hoya? nahi ja. mehanA AvezamAM keIe keIne ayogya dazAmAM dIkSA ApI hoya ane pachI e dIkSita thayela bhaviSyamAM bhAgyanA jore sAro ane kAryakSama sAdhu nikaLe te paNa e dIkSAkArya to dUSita ane geravyAjabImAM ja gaNAya. ane AjanA dUSita vAtAvaraNamAM spaSTa zabdomAM kahIe te bAla-dIkSA prAya: bAla-lagnanI jema mahAbhayAvaha thaI paDI che, e khAsa dhyAnamAM rahe. lagabhaga ATha-nava varSanI ummare dIkSA lIdhelAonI nAmAvalI raju karIne keTalAke "bAla-dIkSAnI bAbatane samarthana karavAne prayAsa karatA jovAya che; paNa mArI namra daSTi pramANe emAM kaMI vajUda nathI. samaya-sthiti ane sAme joyA vagara ane zAstranA akSare pAchaLa rahelu tAtvika rahasya samajyA vagara zAstronA nAme akhei mIMcI calAvyuM rAkhavuM e Daha paNa bharyuM na ja gaNAya. AThavarNa saMbaMdhI je ulekha granthomAM jovAya che te e vidhAyaka nathI ke game te kALamAM, game tevA saMgomAM paNa teTalI ummara dIkSA ApavAnuM vidhAna karato hoya, zAstromAMthI AvI rIte bAla-dIkSA ApavAnI ekAMtika vidhi zodhI kahADavAmAM kharekhara zAstranuM apamAna samAyeluM che. ATha varSanI nadhi graMthamAM je dRSTigocara thAya che, te traNe kALanA tamAma bhAvone nirakhatAM keI kALamAM bananAra vastunI chellA darajjAnI chellI nedha che. ananta bhaviSyakALamAM eka ja vyaktine paNa je teTalI ummare viratibhAva AvyAnuM jJAnIe joyuM hoya teya zAstramAM sAmAnya prakAre ema ullekhAI jAya ke teTalI ummare sarvavirati-pariNAma pharase che. AvI jAtanI aneka nedhe A hisAbe ja zAstromAM karAyelI che. eTale jJAnInA jJAna-prakAzanA ullekharUpa e nadhinA AdhAre teTalI ummare For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 AjanI I vyaktine AjanA sAdhue virati-vAsanAvALA mAnI laI dIkSA ApavA mATe dhAMdhala macAve te temAM temanI mekaviDaMbanA ja gaNAya. kharI vAta to e che ke cAritra-pariNati e mananI vastu che ane tenI pUrepUrI parakha thavI e muzkela che. tene mATe evuM tharmomITara" kyAM? chatAM vartana-vyavahAra uparathI mANasanI manodazA kaMIka khyAla AvI zake. eTale je ke dIkSA kAryamAM vairAgya-raMga ja pradhAnapaNe jevAna haiya, chatAM vartamAna jamAnAnI havA mujaba vayanI gyatA paNa khAsa karIne vicAravA yeya che, ema mAre namra ane spaSTa mata che. kAcI ummaranA karAne hAlanA jamAnAmAM dIkSA na apAvI joIe, ema mAre chAtI ThokIne kahevuM paDe che. A kALamAM evI dIkSAno viracheda te koNa kahe ? paNa e kArya dareka kALamAM virala ja bane che, te A kALamAM te "jAti smaraNa" jevA bhAvanI jema khAsa karIne vizeSa virala heya e sAdI akakalathI pazu samajI zakAya tema che. vilanA saMpAdaka paNa viralA ja heya. virala kArya viralAthI ja sadhAya. eno rAITa devaca~-hemacandra" jevAone ja hoya. evI kadAcika vastune sAdhAraNa bAbata mAnavI-manAvavI ThIka nathI, zAstraviruddha, anubhavaviruddha ane yuktiviruddha che. zuddha aMtaHkaraNathI je dIkSAnI dhagaza ja hoya ane dIkSAno pracAra karavAnI kharI ja je tAlAvelI lAgI hoya te Apa dIkSA hiMsakene ahiMsAnI, Ape dIkSA mAMsabhakSIone phalAhAranI, Ape dIkSA durAcArIone sadAcAranI ane Apo dIkSA jainetarane jainadharmanI A dIkSA che. A zAsanane suSa-nAda che. emAM jainadharmanI jyota jhaLakI rahI che. zAsana-sevAne e mahAmArga che. dIkSA ApavAnA For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 koDa pUrA karavA heya te nikaLI paDe paMjAbamAM ane baMgALamAM, uttara-hindustAnamAM ane madrAsamAM. tyAM tamAre jeza batAve! tyAMnA vidvAnenA mAthAM dhuNA! tyAMnI janatA para tamArA cAritrane rasa reDe! ane e rIte janetara jagamAM jina bhAvanAnuM udyotana karo. purUSArtha pheravavAno e mArga che. karyasayA e Aje keTalA jozabhera AgaLa vadhI rahyA che, e jarA najara balI nihALe. upAzrayanI cAra divAlomAM bharAI rahIne siMhanAda karyo zuM vaLavAnuM hatuM ? virodhI dharmavALAonI pariSadamAM jaIne tamArI mardAnagI batA! temanAM hada para tamArA pravacananI chApa pADe! jena siddhAnta pratye janetara mAM huM mukAvo! kI gharamAM ke gharamAM azuci karavA jevuM karI rahyA che? je DALa para besavuM te DALane kApavAnI A zI kuce.. ? gharanI jIndara ja kAM 9hAya lagADo? zAsananI phajetI karavA pahelAM ja te pAchuM vALIne juo. sAdhunAM patAM pagalAM keTalI zAntidAyaka hAya! temanA pravacana kevAM suMdara preraNAjanaka helA temanA vyavahAra saMghane keTale balAdhAyaka hAya! ane temane upadezamAM keTale viveka hAya ! rAkSasavRtti, mada, haTha ane gusso vyAkhyAnane keTaluM chIcharuM banAvI mUke che, keTaluM asaMgata, asaMbaddha, ekadezIya ane uttApajanaka karI mUke che, e Aje khullu jovAI rahyuM che. je mukhamAMthI sudhA karavI joIe, temAMthI Aje garala vahI rahyuM che ! ane samAjane mUchita banAvI rahyuM che! aphasosa ! tegama sa dhunI hadamAM ja keda ane TheSa dhamadhamI rahyA hoya tyAM pachI mArA zotAomAM zAnti kyAMthI utare! amArAM kaluSita antaraNa samAje bhAvone uzkerI rahyA che, ane temane aMdara aMdara laDAvI mAre che. TheSathI dhuMdhavAtA ame sAdhuo ja ni ca ane galIca bhASAnI henDabIla bahAra paDAvIe chIe, ame For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 sAdhuo ja sArA supAtra sAdhuonI khodaNa mane jhATakaNIbharelI patrikAo vaheMcAvIne janatAmAM "melerIyA phelAvIe chIe. A badhAM pApanAM mULa koNa? kaMI samajavAmAM Ave che? ama sAdhuenI AsapAsanI adekhAI amane kayAM ghasaDI rahI che. kaMI khyAla Ave che? bevakuphI ane nIca svabhAva dharmane DATa vALavA beThA che. amArI buddhi bahera mArI gaI na hota to A jhaghaDAonAM vAdaLa kathI caDI bAvata ! kheda ! khedA ! tyAgane upadeza ApanAra tyAgaparAyaNa hoya to ja te prabhAva janatA para paDI zake. khAna-pAnamAM ane vastraparidhAnamAM tyAgamaya jIvana spaSTa khIlI uDavuM joIe. sundara zarabatI malamalanA kulaphaTAka vAghA tyAgane zobhAvI nathI zakatA ! vANI para kAbu e tyAgI jIvanane mahAna saMgAra che. vAgRti vagarane - vANuM uparanA saMyama vagarano sAdhu sAdhu-jIvanane kayarI nAkhe che, zAsanano uDUDAha karI mUke che. zAsana-sevA ke dharmopadezaka-jIvana mATe te nAlAyaka che. evAthI vivAhanI varasI thaI jAya che ! tyAgano upadeza paNa tyAgIoe be rIte karavAno hAyasAdhujIvanane anukULa ane gRhajIvanane anukULa. kevaLa edhAnA rAga AlApavAmAM ja tyAgane upadeza samAI jato nathI. tyAgInA tyAgane upadeza saMyama ane vAgya-bhAvanAnuM manohara citra derI janatAnA cittane sAdhujIvana bhaNu AkarSavA prayatna kare che. ane tyAgIne upadeza gRhasthajIvanane paNa prakulita karavAmAM mahAna prANavAna heAya che. tyAgIe gRhasthadharmanuM paNa pratipAdana karI gRhasthasaMsArane pragatinA paMthe deravA prayatnazIla hoya che. emanuM paropakAramaya jIvana gRhastha-saMsAranI unnati mATe paNa hoya che. temanuM upadezakajIvana gRha-jInnA bhalA mATe paNa mAna prakAza raDe che. gRhasthAzramamAM ghuselA saDAone nirdeza karI tene ukheDI pheMkI For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 devA bAbata preraNA karavI e tyAgIonuM mahAna kartavya che. e saMbadhI temane upadeza e tyAgamaya ja upadeza che. lagnasaMsthAnuM nirUpaNa karI zuddha kAnapaddhati prabedhavAmAM ane temAM pesI yelA anAcArone daphanAvI devAnI bhalAmaNa karavAmAM tyAgane ja pradeza samAyela che. ArogyanA niyamo para janatAnuM dhyAna kheMcI, zakti vikAsanA mahAna sAdhana tarIke vyAyAmanuM spaSTIkaraNa karI, nirba. LatA ane kAyaratAne khaMkherI nAkhavAnuM uSavAmAM tyAre ja " upadeza samAya che. keLavaNune pracAra karI ajJAna-aMdhakArane dUra karavAnuM ane dharma tathA samAjanI pratiSThA vadhAravAnuM upadezavAmAM tyAgano ja upadeza samAyo che. A prakrAranA badhA upadeza tyAga5rave che. e prakAranA upadeza tyAgIe e jarUra karavA joIe. e prakAranA upadeza rASTrIya ke sAmAjika saMsthAomAM bharAI gayelA kAdava ke melane dUra karavA paratve che; pApavAsanAo tathA viSamatAjanita kahe ane azAMtinAM dardone zamAvavA paratve che; ane ajJAnatA tathA nirbaLatAne hAMkI kahADavA parave che. Ama preraNAdAyaka ane balavardhaka upadeza tyAgIonA mukhamAM jeTalA zobhI: zake, teTalA bIjAnA mukhamAM na zobhI zake. AvA upadezadvArA tyAgIo dezanuM, samAjanuM ane dharmanuM jeTaluM bhaluM karI zake, teTaluM bIjAo na karI zake. sutarI, tyAgIo dvArA tevA upadeza thavAmAM zAsananI suMdaramAM suMdara sevA ane dharma mahAna udyota samAyelo che. AzA rAkhIe ke tyAgI mahAtmAo A tatvane dhyAna upara laIne ane A lekhamAM batAvelA muddAo para zAntacitte parAmarza karIne samAjamAM hAla patharAyela azAnta vAtAvaraNane zamana karavAnI udAratA dAkhavaze. vizeSa zuM!. EvI For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30:5:%B9%888888888888 | prArthanA he Iza ! tu ka9yANa maMdira vizvakA bAdhAra hai, hama lega saba tere kRpA56 snehabhA ja na bAla hai; darzana hame de kara hama!A meha rAga haTAIe, ka9yANa yAtrA ke liye hamake samartha banAIe... 1 hamaloga he bhagavAna nija saMkucita svArtha nimagna hai, ajJAnase ghere hue hai kAma ke dha madAdha che; aisI hamArI durda zAke dekha karuNI lAIe, hama dukhi para he dayAnidhi kucha kRpA varasAI e ... 2 saba jIva tere bAla hai ata beva bhAI bhAI hai, aisI kSamaja hamame prakaTa he yaha prabhu vijJapti hai, hamaloga sacce hRdayake sauhArda se milakara rahe, anyonya ke hita kAryame sahayoga nita dete rahe, ... kartavya pathakA bhAna ho alayakA saMhAra he, satakarma paTutA prakaTa he saMyamabalAvirbhAva he; hama saba manuSyAme pa2sparuM premakA u9lAsa che, je saujanyase satakarma se mAnava dharAkA vijaya he ... he vizvadipaka vizvabAMdhava, vizvavatsala vizvavita he vizvanAyaka, vizvasuMdara vizvAsa kaTa bhItibhita ; he nAtha hama saba loga tere dAsa kiMkara bhUtya hai, che vare mAya dhAma caraNo meM jhukAte ziSa che ... 5 2 -munizrI nyAyavijayajI 908888888888888888888888888888888 zrI udaya prinTarI, sonagaDha (saurASTra ) For Personal & Private Use Only