Book Title: Manovijay ane Atmshuddhi
Author(s): Yugbhushanvijay
Publisher: Gitarth Ganga
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005185/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijaya ' ane Atmazuddhi pa.pU. gaNivarya yugabhUSaNavijayajI ma.sA. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. munirAjazrI mohajitavijayajI mahArAjA (moTA paMDita mahArAja). For Privateersonal us Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhalltmazuddhi tovijI ane . : AzIrvAdadAtA : padarzanavid, pravacanikaprabhAvaka sva. pa.pU. munirAja zrI mohajitavijayajI ma.sA. (moTA paMDita mahArAja) : pravacanakAra : siddhAMtamahodadhi, karmasAhityanipuNa sva. AcAryadeveza zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna vyAkhyAnavAcaspati, suvizAlagacchAdhipati sva. AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna sUkSmatattvavivecaka, pratyutpannamatidhAraka pa.pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI ma.sA. (nAnA paMDita mahArAja) : prakAzaka : vAtArtha 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-3. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijaya ane Atmazuddhi pravacanakAra : sUkSmatattvavivecaka, pratyutpannamatidhAraka pa.pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI ma.sA. (nAnA paMDita mahArAja) vi.saM. : 257 vi.saM. : 2017 AvRttiH dvitIya nakala : 5000 kiMmata : rUA. 25-00 mukhya prApti sthAnaH gItArtha gaMgA, 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. prakAzaka : 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. mudrakaH mudreza purohita sUryA ophaseTa, AMbalI gAma, seTelAITa-bopalaroDa, amadAvAda-58. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya "gItArtha gaMgA"nuM mukhya lakSya to ApaNA upakArI pUrvAcAryo jevA ke pa.pU.A.zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI Adi racita jainazAstromAM patharAyelA vividha paramArthI tattvonAM rahasyonuM naya, nikSepa, vyavahAra, nizcaya sApekSa arthagAMbhIryapUrNa vizleSaNa karavAnuM che, jethI zrI jainasaMghane te te padArthonA sarvAgI bodhamAM sahAyatA maLe. A kArya atyaMta vistAravALuM ane gahana che. ghaNA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto AmAM sahAya karI rahyAM che, zrAvako ane zrAvikAo paNa sau saune yogya kAryo saMbhALI rahyA che, paraMtu kAma samaya mAMgI le tema che. daramyAna zrIsaMghamAMthI jijJAsu mumukSuo tathA zrAvaka-zrAvikAo taraphathI evI mAMga vAraMvAra Ave che ke pU. munirAja zrI mohajitavijayajI ma.sA. tathA pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI ma.sA.nAM apAyelAM judA judA viSayo paranAM vyAkhyAno tathA paMDitavaryazrI pravINabhAi motAe vividha zAstrIya viSayo para karelAM vivecano chapAvIne taiyAra karavAmAM Ave to sakaLa zrI saMghane cokkasa lAbhadAyI nIvaDe. AvI vinaMtIone lakSyamAM rAkhIne TrasTe nakkI karyuM che ke AvAM vyAkhyAno tathA vivecanonA viSayo aMgenA pustako prakAzita karavA ane tene mAtra eka saMlagna pravRtti tarIke svIkAravI. A kAma gItArtha gaMgAnA mULa lakSathI saheja phaMTAya che, bodhanI vividhatA ane saraLatAnI daSTie paNa bhinna prakAre che, chatAM tattvajijJAsu mATe hitakArI hovAthI uparyukta vinaMtI lakSyamAM rAkhIne pradhAna kArya jyAM sudhI bahAra na Ave tyAM sudhI kAmacalAu dhoraNe pUraka pravRtti tarIke svIkAravAmAM AvyuM che. tattvajijJAsu jIvo mATe AvAM pustako samyaphajJAna-darzana-cAritranI ArAdhanAmAM upayogI thaze tevI AzA sahita 5, jaina marcanTa sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-7. TrasTI gaNa gItArtha gaMgA sarva hakka gItArtha gaMgA TrasTane AdhIna che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti sthAna ka kola amadAvAda gItArtha gaMgA 5, jaina marcaMTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7 (079)-6604911, 6603659 naTavarabhAI ema. zAha, (AphrIkAvALA) 9, parizrama beMka opha inDIyA sosAyaTI, vijayanagara krosIMga pAse, amadAvAda-13. 2 (079)-7478512, 74786 11 da muMbaI nikuMjabhAI 2. bhaMDArI viSNumahala, trIje mALe, garavAre pevelIyananI sAme, DI roDa, carcageTa, muMbaI-20. (022)-2814048, 2810195 zrI cImanabhAI khImajI motA 9 / 1, gajAnana kolonI, javAharanagara, goregAma (vesTa), muMbaI-62. (022)-873 45 30 lalita dharamazI 302, caMdanabALA epArTamenTa, javAharalAla naheru roDa, sarvodaya pArzvanAtha nagara, jaina derAsaranI pAchaLa, muluMDa (vesTa), muMbaI-80. (079)-268 06 14, 568 60 30 ja surata zaileSabhAI bI. zAha zrInAthajI epArTamenTa, chaThe mALe, hariparA, hAtha phaLIyA, surata-1. (0261) - 43 91 60, 43 91 63 rAjakoTa kamalezabhAI dAmANI "jinAjJA", 27, karaNaparA, rAjakoTa-360001. (0281) - 233120 kola beMgalora vimalacaMdajI C/o, J.NEMKUMAR & COMPANY, Kundan Market, D.S. Lane, Chickpet Cross, Bangalore-560 053, (O) 2875262, (R) 2259925. che. jAmanagara udayabhAI zAha C/0, mahAvIra agarabattI varksa, C- 9, supara mArkeTa, jayazrI TokIjhanI sAme, jAmanagara. (0288) - 678513 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 9-7-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo 84 lAkha jIvAyonimAM utkRSTa mAnavabhavane sArthaka karAvavA A dharmatIrthanI sthApanA kare che. zAstrakAroe mAnavabhavanAM be moDhe vakhANa karyA che ane chelle lakhyuM ke manuSyabhavanI mahattA jeTalI paNa gAIe teTalI ochI che. zAstramAM devabhavanAM vakhANa nathI karyA. A jotAM vicAra Ave ke, mAnavabhavamAM vakhANavA jevuM zuM che? tenI sAme puNya ane bhogasAmagrInI apekSAe devano bhava viziSTa che, paraMtu mAnavabhavanI viziSTatAomAM tenuM mana Ave che. devatAonuM mana, zakti ane kSamatAnI dRSTie ghaNuM hIna che, jayAre mAnavamana agAdha zaktivALuM che. mAnavadehanI viziSTatA ochI che, te kAcanA vAsaNa jevo che, paNa mAnavamananI zakti agAdha che. Human Brain is Unparallel. (mAnavamana vizvamAM ajoDa che.) Adhunika vijJAna jene mana kahe che tene zAstrakAro mana nathI kahetA, te manaHparyAddhi che; jyAre mana manovargaNAnAM pudgalomAMthI baneluM che. mananI agAdha zaktinuM varNana zAstramAM che, jeno ApaNe paNa pratyakSa anubhava karIe chIe. manane oLakhavAnI jarUra che. ApaNane ApaNA mananI khUbIo ane khAmIono koI paricaya ja nathI. ApaNe badhA haMmezAM dUranI vastumAM ja vadhAre rasa laie chIe, najIkanI vastumAM nahi; jema mahine maLanArA mANasa sAthe maLatI vakhate vadhAre praphullita hoie chIe, jyAre jIvanamAM covIsa kalAka najIka rahenAra sAthe vAta karavAno muDa paNa nathI hoto. lokamAM paNa kahevata che ke DuMgarA dUrathI raLiyAmaNA. dUranuM raLiyAmaNuM lAge. covIse kalAka mana sAthe tamAruM saMdhAna che ane tenI sAthe tamAruM astitva vaNAyeluM che. gharamAM tame jema rAcaracIlA sAthe raho cho, tema haMmezAM deha sAthe ja raho cho; chatAM UMghamAM dehano paNa khyAla raheto nathI, tethI dehathI thoDo vakhata paNa aLagA paDo cho. indriyo paNa UMdho tyAre zAMta paDI hoya che, paraMtu UMghamAM paNa mana to sakriya ja hoya che ane te jIvananI chellI kSaNa sudhI sakriya rahe che. mANasa jAgato hoya ke UMghato hoya tenuM mana sakriya ja rahe che. bhUtakALamAM vaijJAnikono abhiprAya evo hato ke gADha nidrAmAM mana niSkriya banI jAya. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * rIta : * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM mAnanArA sArA sArA Neurologists hatA. paNa havenAM saMzodhano kahe che ke UMdhamAM paNa taMdrAvasthAmAM to svapnasRSTi cAlu ja hoya che, paraMtu gADha nidrAmAM paNa pratyeka kSaNe mananuM kArya cAlu ja hoya che, mAtra gADha nidrAmAM lo-phaMkzanIMga hoya che. AjanA DokTaro mRtyu mATe be zabda vAparatA hoya che. Physically dead(zArIrika mRtyu) ane Mentally dead (mAnasika mRtyu). zArIrika mRtyu thayelA daradIne upacAra dvArA kadAca jivADI zakAya, paNa mAnasika mRtyu pAmela daradIne punarjIvita karavo azakya che. kAraNa ke eka kSaNa mATe paNa magajanuM phaMkzanIMga virAma pAme to te jIvanavirAma ja sUcave che. A uparathI tAraNa e ja nIkaLe ke jIvanamAM mananI sakriyatA covIse kalAka che. mana samajavuM zA mATe jarUrI che ? mananI agatyatA zuM che ? sAtatyapUrvaka mananuM astitva AtmA sAthe saMkaLAyeluM che. mananI pratyeka pravRttinI ApaNA AtmA para asara che. manane choDIne bIjA koi jaDa bhautika padArtha sAthe AtmAne Avo gADha nAto nathI. mana tamArI sauthI nikaTanI vastu che, ane tethI ja tenAM rahasyo jIvanamAM samajavAM anivArya che. adhyAtmanI sAdhanAmAM mananI sAdhanAnuM je rahasya che te paNa samajavuM mahattvanuM che. je manane nathI jItatA temanuM jIvana nakAmuM che. mokSa pAmavA mATe dareke potAnA manano tAga pAmavo ja paDaze. mana ja muktinI sAdhanA mATenI mukhya kaDI che. tenA dvArA ja mokSamArganI sAdhanAmAM AgaLa vadhavAnuM che. sAcA dharmAtmA mATe A mana samajavuM atyaMta jarUrI che. ghaNIvAra puruSArtha karavA chatAM paNa sAdhaka A na jANato hovAthI sAdhanAmAM niSphaLa jAya che. tethI ja mananAM rahasyo jANavAM jarUrI che. mAnavamana flexible(sahelAithI vALI zakAya evuM) che. teno svabhAva parivartanazIla che. 84 lAkha jIvAyonimAMthI anya koi paNa bhava evo nathI jemAM mana ATaluM UMcethI nIce ane nIcethI UMce jai zake. A ja mAnavamananI kharI viziSTatA che. devatA game teTalo puruSArtha kare to paNa bhAremAM bhAre azuddhi tarapha tenuM mana jai zake nahi, ane UMcI zuddhi sudhI paNa te bhavamAM te jai zake tema nathI. devatAi bhavamAM mananA banne cheDA sudhI javuM zakya nathI; jyAre mAnavamana UMcAmAM UMcuM ane nIcAmAM nIcuM bhAvaprayANa karI zake che. A ja mAnavabhavanI monopolI che. vartamAna bhavamAM tame tamArA mananuM puruSArtha dvArA AmUla parivartana karI zako cho. rUpa-zarIrabaLa vagere badhuM ja devabhava ke pazubhavamAM vadhAre hoi zake che, paraMtu zuddhi-azuddhinAM carama zikharone sparza karavAnI mananI pracaMDa zakti to phakta mAnavabhavamAM ja che. tethI ja tenI tole bIjo koi bhava AvI zake tema nathI. mAnavIne ***************** manovijaya ane Atmazuddhi Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kudarata dvArA mananI vizeSa bheTa maLI che. jo ApaNe A mananAM rahasyo samajI zakIe to A mAnavabhavane saphaLa karI zakIe. mana AkhI duniyAmAM eka kSaNamAM pharIne pAchuM AvI zake che ane jo rasa paDI jAya to eka ja vastumAM ekAgratA paNa lAvI zake che. mananI zakti ajabagajabanI che. bIjI bAhya indriyonI zakti mana AgaLa azamAtra paNa na Ave, paNa A zaktino paricaya na hovAthI ja sAdhanA karavAmAM tame utsAhita thaI zakatA nathI. pazcimanA dharmomAM AryazAstra jevI adhyAtmika daSTi nathI. mokSano Concept ja pUrvanI saMskRtino che. aMgrejI bhASAmAM to adhyavasAya jevo zabda ja nathI. bhAratIya dharmamAM AtmAnaMdanI vAta che. pAzcAtya saMskRti Salvation zabdane mokSano paryAyavAcI zabda mAne che, jeno artha pApanI mukti thAya che. mokSamAM phakta pApanI mukti ja nathI, paNa jaDamAtrathI mukti che, jemAM puNyathI mukti paNa Ave ja che. UMcAmAM UMco zuddha bhAva ane halakAmAM halako sakliSTabhAva manuSyanA manamAM zakya che ane eno kanTrola paNa tamArA ja hAthamAM che. tamAre kaIbAjugati karavI che te tamAro nirNayache. mana zuM cIja che? jaina philosophI pramANe zAstrIya paribhASAmAM samajavuM hoya to dA.ta. jema A zarIra che, te jaDa che ane najaronajara dekhAya che. temAM bAhya duniyAnA jJAnanA sAdhana tarIke jema pAMca indriyo racAI che, tema aMdaramAM ja atizaya sUkSma racanAvALuM jJAnataMtuonuM sUkSma mALakhuM che ke jene lokavyavahAramAM magaja kahevAya che ane jaina zAstrIya paribhASAmAM te mana:paryAti che. ane tenAthI paNa atizaya sUkSma manovargaNAnAM pudgalomAMthI baneluM sAdhana te dravyamAna che. te jaDa aNuparamANunI racanAmAMthI banelo Special(vizeSa) AkAra che, je AkAra paNa vicAro-bhAvo mujaba satata badalAyA kare che. jenI pAse mana:paryavajJAna che te jJAnIo, rUpI evA A manane spaSTa joI zake che. sAmAnya IndriyothI mana grAhya nathI. rUpIdravya paNa sUkSma hovAthI ApaNI indriyothI atIta che; chatAM te jaDa pudgala che, eTale mana:paryAyajJAnI teno sAkSAtkAra karI zake che; jyAre arUpI evA AtmAnuM pratyakSa to kevaLajJAnI ja karI zake. A dravyamananI asarono ApaNe covIse kalAka anubhava karI zakIe chIe. zAstramAM mananA AkAranI bAbatamAM vizada vivecano karyA che. dravyamananI spaSTa jANakArI bhagavAne ApI che. paraMtu dravyamana sAdhana che, jayAre kharuM mahattvanuM mana bhAvamana che, je AtmA sAthe joDAyeluM che. A bhAvamana caitanyamaya che, jyAre dravyamana jaDa che. manovijaya ane Atmazuddhi Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta janmanA anubhavothI pedA thayelA sArA-narasA saMskAro ke zubha-azubha bhAvo paNa bhAvamanamAM saMgharAya che. je mana mohanA sarjananuM ghara che, te ja mana mohanA visarjananuM paNa sAdhana che. kaSAyothI ane vikArothI vAsita mana te ja saMsAra che ane tenAthI mukta mana te ja mokSa che. covIse kalAka karmano baMdha A manane AdhAre che. phakta kAyA ke vANI ke indriyone lIdhe koI karmano baMdha nathI thato, paNa badhI ja pravRttimAM jo mana bhaLe to ja karmano baMdha ke karmanI nirjarA thAya che. AthI ja mananuM mahattva atizaya che. lokamAM paNa kahevata che ke "mana caMgA to katharoTameM gaMgA". sukha-duHkhanuM kAraNa mana ane baMdha-mokSanuM kAraNa paNa manaH Dr.Herman Jecobi nAmano Research Scholer (saMzodhaka) "upamitibhavaprapaMcA kathA" nAmano graMtha vAMcIne eTalo rAjI thayo ke graMtha mAthe laine nAcyo hato. tenA jevuM manovijJAnanuM Analysis duniyAnA koI graMthamAM nathI. mananI khAsiyato, tenuM phaLa A badhuM eka rUpakakathArUpe temAM AlekhyuM che. pU. upAdhyAyajI zrIyazovijayajI mahArAja sAhebe lakhyuM che ke AvuM adbhuta vivecana bIje kyAMya sAMbhaLyuM nathI. upamitikAre pUrvabhUmikAmAM lakhyuM che ke A jagatamAM sarva kalyANa ane akalyANanI bhUmi mana che. mananA sukha vagara A jagatamAM koI sukhI thatuM nathI. tevI ja rIte mananA duHkha vagara koI duHkhI paNa thatuM nathI. sarvakarmanA kSaya ane baMdhanuM kAraNa paNa mana che. jIvanamAM sarvaprakAranI zAMti ane azAMti manane AbhArI ja che. mana e AkhA jagatanuM mAlika che. jo manane ja tame mahattva ApyuM hota to atyAra sudhImAM keTalIya sAdhanA karI zakyA hota ! paNa tame to jIvanamAM zarIrane mahattva ApyuM che. je manane ochuM mahattva Ape che te dizA bhUlI rahyA che. koI paNa mANasa saMtapta manane sAthe rAkhIne sukhI thato nathI. kAraNa ke jIvanamAM dareka vastu saMbaMdhI sAcA khoTAno nirNaya to tamAruM bhAvamana ja kare che. cazmAM, AMkha vagere to mAtra jovAnAM sAdhana che. tene kyAM goThavavAM te nirNaya manano che. tethI AMkho TIkI-TIkIne vikArI dazyo jue to temAM mukhya gunegAra tamArI AMkha nathI, paNa tamAruM bhAvamana che. kAraNa ke vikArono janma manamAM che. AMkho to tenI vAhaka che. jema cazmAM te AMkhane mATe dekhavAnuM sAdhana che, paNa kharuM ne khoTuM to mana ja nakkI kare che, temAM indriyo gunegAra nathI hotI. svAmI vivekAnaMda eka prasaMge temanI yuvAvasthAmAM saMnyAsI tarIke rastAmAM jaI rahyA hatA tyAre, eka suMdara yuvatIne joi AkarSaNa thavAthI TIkITIkIne joI; paraMtu pachI pAchaLathI ra * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pastAvo thayo, paNa gusso AMkha para Avyo ane tethI AMkhane sajA karavAnI vRttithI pote AMkhamAM maracAMnI bhUkI nAkhI. Ama to A dRSTAMta temanI pApa pratye tiraskAranI jAgrati ja batAve che; paNa vAMka kono hato? temanI AMkhano ke temanA manano? A to pADAnA vAMke pakhAlIne DAma jevI pravRtti thaI ane A koI prayazcittano paNa yogya prakAra nathI. varaso pahelAM mane eka sajjana DokTara maLelA ke jemaNe potAnI prekTIsa choDIne AdhyAtmika jIvana jIvavA prayatna cAlu karelo. temane khAvA-pIvAnI Asakti khUba naDatI eTale temaNe vicAra karyo ke, A dAMta che to jAtajAtanI vastuo cAvIne tenA Tesa levAnA nakharA sUjhe che. jo dAMtane ja mULamAMthI kApI nAkhIe to pachI sIdho narama khorAka vagara svAda lIdhe peTamAM UtarI jAya ane Asakti tUTI jAya. eTale temaNe AkhI batrIsI kaDhAvI nAkhI. paraMtu thoDA vakhatanA anubhava pachI khyAla Avyo ke Asakti TaLI nathI, eTale mane kahe ke mahArAja sAheba ! meM jalada upAya karyo to paNa huM niSphaLa gayo. tyAre mAre kahevuM paDyuM ke tame upAya ja khoTo ajamAvyo, kAraNa ke khAvAnI Asakti tamArA dAMtamAM hatI ke tamArA bhAvamanamAM hatI? dAMta to sAdhana hatA. temano nAza karavAthI kaMI tamArA doSano nAza na thAya. paNa AvI ghaNI gerasamaja lokone hoya che. ghaNA bolatA hoya che ke zuM karIe mahArAja sAheba! mana pApa karAve che. ame amArA mana AgaLa hArI jaIe chIe. paNa vAstavamAM javAbadArI konI? dravyamana paNa sAdhana che, prerakato AtmA che. dhaMdhAmAM Taxation(kara)nI corI paNa zeThanA kahevAthI pagAradAra nokara karato hoya to paNa pagalAM zeTha sAme ja levAya che. tene nokarano guno nathI gaNavAmAM Avato. ApaNe ja ApaNA mananA mAlika chIe-zeTha chIe, tethI bIjA para doSano Topalo na ja oDhADAya. AtmA ja eka evI vastu che je pote ja potAne oLakhI zake, samajAvI zake ne potAne badalI paNa zake. AtmA jevuM bIjuM eka tattva nathI je AvI rIte pote je potAne samajAvI zake, badalAvI zake.. AtmA ja AtmAne AtmAmAM AtmA dvArA jANe, te ja adhyAtma che, ne te ja samyagdarzana, jJAna ane cAritra che. adhyAtma, tamArI cetanA je jaDamAM jaDa dvArA jaDa thaine phelAyelI che, tene AtmAmAM AtmA dvArA AtmA mATe laI jAya che. A vizvamAM kartA, hartA, bhoktA e badhuM AtmA ja che. dehanA saMcAlanamAM AtmA vagara badhuM ja astavyasta thaI jAya. A AtmA para tame atyAra sudhI vicAra ja karyo nathI. AtmAnA camakArA jovA mATe paNa dRSTi joie. tamArI cetanA, cetana svarUpe AtmAmAM AtmA dvArA AtmA mATe AtmAne jue, jANe, anubhave, enuM nAma ja adhyAtma; jayAre adhyAtmazUnya dazAmAM tamArI cetanA, jaDamAM manovijaya ane Atmazuddhi Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaDa svarUpe jaDa dvArA jaDa mATe jaDane jANavA-anubhavavA sakriya bane che ane tenuM ja nAma adhyAtmazUnya dazA che. sArAMzarUpe ApaNI cetanAmAM kartutva je bahAra pudgalamAM-jaDamAM che tene aMdaramAM AtmAmAM laI javuM te adhyAtma che. savArathI sAMja sudhI je mahenata karo cho te jaDa mATe, jaDa dvArA, jaDa sAdhanothI che. jema ke mAlapANI khAvAthI deha ja tagaDo thavAno, AtmA nahi. tame tamArI tamAma pravRtti jaDa mATe ja jaDa dvArA jaDamAM ja karo cho ane te paNa jaDabharata banIne ja karo cho. A mUDhatA che. AtmA ja dravyamanano sAdhana tarIke upayoga karI tamAma pravRtti kare che. bhAvamana e dravyamana dvArA AtmAmAM pedA thayelA bhAvo che. asaMjJIne paNa sUkSma dravyamAna hoya che. mAtra 14mA guNasthAnakamAM ja dravyamAna nathI hotuM. AtmAnA anaMta janma-maraNa thayA paNa AtmA dehathI kadIya saMpUrNa judo nathI thayo, eka kSaNa mATe paNa dehAtIta avasthAno anubhava thayo nathI. mAnA peTamAM je janme te sthULa deha, ane teno viyoga te mRtyu che. ahIMthI marIne paralokamAM jAo tyAre kArpaNa ane tejasa dehabIjA bhavamAM paNa sAthe Ave che. bhavayoni UMcI ke nIcI maLe paNa dravyamana to badhI ja yonimAM hoya ja che, nahi to AtmA upayoga pravartAvI ja na zake. satata karmabaMdhanuM kAraNa bhAvamana: tenA prakAra ane paricaya : bhAvamanathI karmabaMdha thAya che. karmanA 4 prakAro che. (1) spaSTa, (2) baddhaskRSTa, (3) nidhatta ane (4) nikAcita. dA.ta. jema ke A bhIMta che. te korI kaTa ne lIsI che ne tenA para bhInAza na hovAthI dhULa ke rajakaNa aDIne kharI jAya, paraMtu coMTe nahi. ene badale kharabacaDI, thoDI bhInI ke telanI cIkAzavALI bhIMta haze to rajakaNa-dhULa coMTI jaze. tema vItarAgano AtmA lIsI bhIMta jevo che. tenA para karmanAM rajakaNo AvIne kharI jAya che, coMTatAM nathI. rasa vagaranuM karma AtmAne koi baMdha karatuM nathI. baMdha zabda eTale ja coMTI javuM. rAga-dveSa e ja cIkAza che. jaDanuM AkarSaNa te ja rAga che. karma tyAre ja coTe jayAre tamArAmAM rAgadveSa hoya. vItarAgane koI karmano baMdha nathI thato. phakta mana, vacana, kAyAnI pravRttinA kAraNe spaMdana thAya che, tethI karma AvIne sparzIne kharI jAya che. rAga, dveSa, moha, mAna, mAyA, asUyA, AsaktionI pariNatio bhAvamanamAM rahe che. AvA asaMkhya bhAvothI AtmA para satata karma AvyA kare che. bhAvamanathI ja karmabaMdha thAya che. vikasita ke avikasita, nAnuM ke moTuM mana to A jagatamAM badhA jIvone hoya che. jo temanAmAM zubhaazubha bhAvo na hoya to temane kAraNa vagara karmabaMdha thAya nahi. jainazAsanamAM nirdoSane * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajA nathI, doSitane ja che; pachI te vyakti nAnI hoya ke moTI hoya. khuda tIrthakara paNa jo bhUla kare to temane paNa sajA che ja. - sRSTinuM sarjana ke saMcAlana karavA mATe koi vyaktinI jarUra nathI. e sanAtana zAzvata svayaM saMcAlita che. bhAvamana, aMdaramAM rahela AtmAnA bhAvo che. dravyamana, aNuparamANunI saMracanA che. A bhAvamana covIse kalAka puNya ane pApano baMdha karAve che. bhAvamanane samajavA tenAM thoDAM pAsAM samajavAM joie. bhAvamana satata sakriya che, arthAt tamAro AtmA eka kSaNa paNa manobhAvathI zUnya hoto nathI. pratikSaNa tamArA AtmAmAM manobhAvo janme che ane vilIna thAya che. tenI ghaTamALa cAlu ja rahe che ne te jIvamAtramAM cAlu rahe che. kIDI jevA nAnA jIvane paNa pratyeka kSaNe bhAva thato ja hoya che. manobhAvathI zUnya koIpaNa AtmA A jagatamAM nathI. pratikSaNa pedA thatA manobhAvane upayogamana kahe che. bhAvamananA mukhya be bheda che. (1) upayogamana (Conscious Mind) ane (2)labdhimana (Unconscious Mind). upayogamanaH upayogamana te mananI sapATI para upayogarUpe vartatA bhAva ja che. dA.ta. koI mANasa AvIne vAta karato hoya tyAre koI moTo avAja kare to tyAre mana te avAjamAM ja jaze. navI vyakti gharamAM Ave tyAre dhyAna temAM ja jaze. jayAre manane ekAgra karo tyAre te vastu tame jANI samajI zako cho ne tene anurUpa bhAvo pedA thAya che. A upayogamana dhArAbaddha rIte vahI rahyuM che. mananI caMcaLatA ane taralatA upayogamanane AbhArI che, ghaDIkavAramAM te AkhI duniyAnI saphara karI pAchuM Ave ke bhUtakALanI vAta para caDI jAya che. tevI ja rIte kSaNamAM bhaviSyamAM paNa jatuM rahe che. A tarala gati karanAruM mana te upayogamana che. A upayogamanano gatizIlatAno svabhAva che. manano samagratAthI vicAra karatAM upayogamana te nAno bhAga banI jAya che. manamAM upayogamana e sapATI che. Computer keT.V. vageremAM baMdha hoya tyAre paNa mAhitI sToreja to hoya ja che, paNa T.V. on karo tyAre Screen para teTaluM ja Ave jeTalI tenI Screen hoya che. koI gAmaDiyo ke na jANanAra mANasa, A paDadA paranI mAhitIne ja badhI mAhitI samajI le to kevo mUrakha kahevAya ! tevI ja rIte tamArI mananI sapATIne jANI lo to tamArA AkhA manane jANyuM che tema na ja kahevAya. jyAre paNa nimitta maLe che tyAre te pramANe sapATI para bhAvo jAge che. dhaMdhA ke paisAnA vicAra Ave tyAre dhaMdhAnA AMdolano cAlu thAya, paraMtu nimitta maLatAM tarata bIjA vicAramAM paNa manovijaya ane Atmazuddhi Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parovAI zako cho. jayAre UMDuM mana labdhimana(Sub-conscious) kahevAya che, temAM A vicArothI thoDuMka ja parivartana Ave che. labdhimanaH adhyAtmanI sAdhanA dvArA A labdhimananuM ja mULamAMthI parivartana karavAnuM che ane te parivartana lAvavA sapATI sivAyanA manamAM zuM che te jANavuM jarUrI che. tame tamArA manane vAMcavAnuM rAkhyuM che ke duniyAne ja vAMcavAnuM rAkhyuM che? tame koipaNa vaicArika pravRtti karo to te cokkasa anusaMdhAna sAthenI hoya, ke tamArA manamAM game tyAMthI TapakI paDe? tamArA mananI gatizIlatAno koI eka pravAha nathI, mATe ja game tyAre game tyAM kheMcAI jAo cho. pU. zrIsiddharSigaNijIe upamitibhavaprapaMca kathAnI pahelI pIThikAmAM dharmanuM svarUpa samajAvyuM che ke, dharmAtmA vyakti prathama to niSThayojana vicAre ja nahi, ane kadAca nirarthaka vicAra AvI jAya to paNa vANI dvArA tene vyakta to na ja kare ane kadAca vANI dvArA vyakta thaI jAya to AcaraNa to na ja kare. tame savArathI sAMja je vicAro teno koI khulAso kharo? gAMDAnuM lakSaNa zuM? je vagara kAraNe pravRtti kare ane vicAre. tethI ja samajadAra ane DAhyA loko tene kahevAya ke je nakAmuM vicAre ke bole nahi ane kare paNa nahi. je potAnuM gAMDapaNa samajI zake te paNa DAhyo thaI jAya. AtmAne upayogI ja vicAravuM, bolavuM ane vartana karavuM te ja dharma che ane tenAthI UlaTuM te adharma che. A badhA tamArA manobhAvono sapATIrUpe paNa tame abhyAsa karatA nathI. manane tame tamArA jIvanamAM viSaya tarIke ja rAkhyuM ja nathI. sAmAyika karo tyAre sapATInI zuddhi thAya paNa AMtarikamananuM zuddhikaraNa na karI zako to bhAvapUrvakanI kriyA karI zako nahi. labdhimana(Sub-conscious)nA bhAvonI asarathI satata karmabaMdha thAya che. paisAnA vicAra karavA mAtrathI karmabaMdha nathI thato paNa manamAM rahelI paisAnI AsaktithI vagara vicAre paNa cokkasa karmabaMdha thAya che. prasannacaMdra rAjarSinA daSTAMtamAM, mAtra vicAromAM palaTo thavAthI ja temanuM sArAmAMthI kharAba vyaktitva ane tethI temanuM adhaHpatana thayuM tema mAnavuM, temaja kharAbamAMthI sArA vicAro thavAthI ja sArA thavuM tema mAnavuM, te bhrama che. sArA vicAromAM rahelI vyakti durgatimAM paNa jAya ane kharAba vicAromAM rahelI vyakti sadgatimAM paNa jAya, tyAM labdhimAna paNa kAraNa che. tethI samagra bhAvamananuM mahattva samajavA jevuM che. ra eka ja ma ma ma ma ja ka ka ke ka che ke je eka sara ka ra ka ka ka ka ka ka ka ka ka ra ra ra ra ka ka ka ka ka ra ka ka ka ka ra manovijaya ane Atmazuddhi Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhune paNa je kriyA karatA hoya teno ja vicAra karavAno kahyo che. bhagavAna mahAvIra gocarI vahoravA jAya tyAre phakta gocarImAM ja upayoga rAkhe, te vakhate AtmAnA dhyAnano vicAra na kare. mana bIje jAya to te kriyA yogya rIte na ja karI zakAya. je vakhate je kriyA karatA ho te vakhate temAM ja upayoga rahevo joie. samagratAthI temAM parovAvAnuM che. chatAM prabhu mahAvIra gocarInA ke bhojananA vicAramAM hoya tyAre paNa temanuM vyaktitva bIjI sAmAnya vyakti tulya banavAnuM nathI. kAraNa ke temanuM bhAvamana tyAre paNa atyaMta vizuddhi yukta che. covIsa kalAka daramyAna tame tamArA sArA-kharAba vicAronuM vAcana karo to tamane hasavuM Ave. tamArA para mananI gati asAvadhAnIpUrvaka thatI hoya che. chatAM eka vakhata kharAba to bIjI vakhata sArA vicAro je Ave che te tamArI aMdaranI vRttione ja AbhArI che. prasannacaMdra rAjarSi je ucca mahAtmA thaI gayA te mahAna samrATa hatA. temaNe vairAgyanuM nAnuM sarakhuM nimitta maLatAM sAmrAjya tyAga karIne dIkSA lIdhI hatI. eka vakhata rANIe emanA mAthAno dhoLo vALa jotAM temane kahyuM ke "yamano dUta Avyo che," ATaluM sAMbhaLavA mAtrathI temane vicAra Avyo ke "ghaDapaNa have najIka AvyuM che. vArdhakya AvavA chatAM huM hajI rAja karuM chuM?" A rAjarSinuM vyaktitva kevuM haze? vicAro, Adarzo keTalA UMcA haze? ATalA nAnA nimitta mAtrathI dIkSA lai bhagavAna mahAvIranA ziSya thai teo rAjamArga para eka vakhata ati duSkara sAdhanA karI rahyA hatA. zreNika mahArAjA A ja samaye savArI sAthe pasAra thaI rahyA hatA. temaNe A rAjarSine joIne umaLako AvavAthI, hAthInI aMbADI parathI nIce UtarI bahumAnapUrvaka temane vaMdanA karI. A vakhatanuM temanI sAdhanAnuM bAhya svarUpa joine koipaNa aMjAI jAya tevuM hatuM. jayAre A savArI jaI rahI hatI tyAre rasAlAmAM prAraMbha sthAne sumukha ane durmukha nAmanA be dUto paNa sAmela hatA. te vakhate sumukhe A rAjarSinA tyAga ane saMyamanAM vakhANa karyA, paraMtu durmukhe A vakhANa sahana na karI zakavAthI kapolakalpita vAta upajAvI kADhIne kahyuM ke "jenAM tame vakhANa karo cho te vyaktie jIvanamAM yogya karyuM nathI." baneluM evuM ke prasannacaMdra rAjarSie nAnA putranA janma pachI tarata ja dIkSA lIdhI hatI ane maMtrInA bharose rAjaya choDIne cAlI nIkaLyA hatA. jethI durmukhe vAta AgaLa laMbAvIne kahyuM ke "rAjA to pote javAbadArI choDI cAlI nIkaLyA che, ne pAchaLa to dIkaro gharabAra vagarano phare che." atyAranA vakhatamAM dIkSA lenAra mATe AvuM ja bolAtuM hoya che ne ? rAjarSi AvI kapolakalpita vAtane sAcI samajIne krodhita thayA hatA. A prasannacaMdra rAjarSi, AryaparaMparAnA samrATa hatA ane kSatriya hatA. tethI anyAya-anIti pratye A samaye dveSa AvavAthI vicAre manovijaya ane Atmazuddhi Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke, AvA bevaphAdAra maMtrIne to kaDakamAM kaDaka sajA thavI joIe. jo ATaluM ja vicAryuM hota to cheka tyAM sudhI temanuM patana na thayuM hota. paNa vicAradhArAmAM AgaLa vadhIne temaNe yuddhanA | vicAro karyA. Ama, A mahAtmA ahiMsAnA bhAvamAMthI hiMsAnA bhAvamAM ghasaDAI gayA ane teTalAthI paNa virAmana pAmatAM hiMsAnA protsAhaka gADha mithyAtvanA vamaLamAM dhasamasatI gati karI. eTale phakta vaicArika rIte ja mana parivartana nathI pAmyuM ane eTalA mAtrathI ja adha:patana thaine narakagati na baMdhAta, paNa temane to tyAre ahiMsA pratye ja vaiSa Avyo hato. teoe vicAryuM ke "jo huM jIvato hovA chatAM mAro dIkaro rastAmAM rakhaDato thai jAya, to mArA AvA cAritranI paNa zuM kiMmata che?" dharma, cAritra, tapa, tyAga ane samakita paNa temanuM A pariNAmothI cAlI gayuM ane tenI jagyAe gADha mithyAtva AvyuM. prakRti, vRtti ane adhyavasAya eTale ke bhAvamana AkhuM dharamULathI badalAi gayuM che. A kAraNe ja temaNe te kSaNe sAtamI narakane yogya kaNiyAM bAMdhI dIdhAM. sArA ke kharAba vicAra mAtrathI bhAre karmabaMdha nathI thato, paraMtu karmabaMdhamAM moTo taphAvata to tamArI prakRtimAM parivartana Ave tyAre ja paDe che. samyagdaSTi AtmA yuddhanA vicAronA AvezathI yuddha paNa laDato hovA chatAM, labdhimananI zuddhi hovAthI aMdaranA adhyavasAya tyAre paNa sadgati prAyogya ja hoya che. manano abhyAsa sapATIthI nahi paNa taLiyethI karavo jarUrI che. jainetaromAM maharSi pataMjalie paNa UMDANathI mananI vAto karI che. temanAM yoganAM sUtro 4000 varSothI bhAratIya saMskRtimAM guMjI rahyAM che. te chatAM paNa jainazAstranI tulanAe temanI mananAM pAsAM samajAvavAnI kaDI sapATIe ja lAge che. tame derAsaramAM pravezatAM "nisahi nisAhi" bolo cho, teno artha samajo cho? ema ja vicAro cho ne ke "aMdara saMsArano koi ja vicAra nahi karuM." paraMtu saMsArano vicAra nahi karo teTalA mAtrathI nisAhi sAcuM nathI. samajayA? pahelAM to zraddhA eTale cAMdalo karavAno Ave che ane bhagavAnanI AjJA mAnavAnI che. A AjJA mAnavI, eTale saMsAra choDavA jevo ja che, evo bhAva manamAM hovo ja joIe. A bhAva manamAM Ave tyAre ja nisAhi sAcI bolyA kahevAie. bhagavAnanI AjJA mAnato hoya te game tyAM jAya paNa tene te nimittanuM puNya baMdhAya ja. jIvanamAM amuka hiMsA to kartavya ja, evI thoDI paNa UMDe UMDe mAnyatA hoya to pApa lAgyA ja kare che. prakRti ane vicAra karatAM paNa tame aMdarathI zuM mAno cho te ja agatyanuM che. "bhagavAne je kahyuM che te ja satya che ane ene huM mAnuM chuM te ja cAMdalA dvArA temanI AjJAno svIkAra che. jo tamArI mAnyatA azuddha hoya to tame bhagavAnanI vAta manathI mAnatA nathI evuM ja kahevAya. 10 manovijaya ane Atmazuddhi Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vyakti je saraLa svabhAvanI che paNa manamAM mAnatI hoya ke avasare to thoDI luccAi karavI ja joie, ane jo kAyama saraLa rahevA jaie to ApaNane badhA ThagI ja jAya; luccAine paNa eka kaLA mAnato hoya; AvuM tenA manamAM UMDe UMDe paNa paDyuM hoya to te mANasanA manamAM luccAine mATenuM samarthana che; ane tene ekAMte doSa mAnato nathI, paraMtu luccAine kartavya mAne che. Ane lIdhe tene satata luccAinI anumodanAnuM pApa lAgyA ja kare che. prasannacaMdra rAjarSine paNa mULathI ja (labdhimanamAM) jyAre palTo Avyo tyAre ja temanI gati badalAi hatI. parivartana tyAre ja AvyuM kahevAya ke jyAre eka mANasa je hiMsAne pahelAM sArI mAnato hato te have hiMsAne Acare to paNa tene sArI mAnato nathI. evI ja rIte krodha vagere kaSAyone kare to paNa sArA nathI ja mAnato, tyAre ja pAyAmAMthI thoDuM paNa parivartana AvyuM kahevAya. jIvana nimittane AdhIna che. ApaNe vAtAvaraNa ke saMjogothI 52 nathI ane je paNa nimittothI para thayA che te samatAmAM ja hoi zake. tamane badhAne kharAba nimittonI asara vadhAre thAya che ane sArAM nimittonI asara ochI thAya che. dharma traNa prakArano batAvyo che. (1) saphaLa sAdhanA, (2) niSphaLa sAdhanA ane (3)viparIta sAdhanA. pahelA dRSTAMtamAM zAlIbhadre dAna ApI phaLa meLavyuM te saphaLatA madhyama che, jIraNazeThe supAtradAnanuM utkRSTa phaLa meLavyuM. bIjA dRSTAMtamAM abhinavazeThanuM dAna niSphaLa gayuM, teNe supAtradAnanuM phaLa bilakula na meLavyuM ane trIjA dRSTAMtamAM mammaNa zeTha, jemanuM dAna viparIta thayuM. jevI vyakti ane jevA tenA mananA bhAva tenA para supAtradAnanuM phaLa nirbhara che. dharma karanArane tenI Quality pramANe phaLa maLe. dharmanI saphaLatA ane niSphaLatAno AdhAra tamArI manovRtti che. manovijaya ane Atmazuddhi M-2 sAmagra 11 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 16-7-95, ravivAra anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA zreSThamAM zreSTha evA ApaNane maLelA mAnavabhavane pUrNa sArthaka karavAnA anupama sAdhanarUpa A dharmatIrthanI sthApanA kare che. mananI sAdhanAthI mAtra manuSyabhavamAM ja paramAtmA banavAnI zakyatA H 84 lAkha jIvAyonimAM jeTalA bhavo che temAM zreSTha ane vikasita bhava A manuSyabhava ja che. bIjA bhavonI sAthe jo tulanA karIe to cokkasapaNe kahevuM paDe ke anaMtazaktino dhaNI jIva paramAtmA bane to A manuSyabhavamAM ja banI zake tema che. anaMta kALamAM jIva pAMgaLo ane pAmara thaine 99% ekendriyamAM ja pharyo che. 84 lAkha jIvAyonimAM atyaMta avikasita bhava A che. ekendriyamAM paNa nigoda vadhAremAM vadhAre avikasita bhava che ane ApaNe sauthI vadhAre TAIma tyAM ja kADhyo che. samasta jIvasRSTinuM avalokana karIe to manuSyanA jIvone mananI zakti sauthI vadhAre maLe che, sRSTimAM moTA bhAganA jIvo to azakta ja hoya che. vicAro, AMkha keTalAne maLI? evareja kADhIe to anaMtA sAme eka Tako paNa Ave kharo? kIDI, maMkoDA, jhADa, pAna badhAne AMkha, kAna, mana nathI. A badhAnuM kAraNa zuM? ochA jIvone ja zakti maLe che. zakti maLavAnuM kAraNa puNya che ane puNyathI je zakti maLI che teno jo sadupayoga na karo to anaMta janma sudhI te zakti pharI maLe nahi. kudaratamAM zakti maLavI durlabha che ane zaktino sadupayoga karavo ati durlabha che. zaktino sadupayoga na kare to tenI pAsethI kudarata te zakti jhUMTavI le che. A kudaratano sanAtana kAyado che. A bhavamAM maLela zakti koikane ja bhavAMtaramAM pAchI maLe che. A badhI vAtomAM zraddhAnI jarUra nathI, tarkathI avalokanathI sRSTino vicAra karo to gaLe UtarI jAya tevI vAta che. apaMga jIva sRSTimAM vadhAre che. jhADapAnanI saMkhyA vadhAre ke manuSyanI saMkhyA vadhAre? zuM kIDI, maMkoDA, jhADapAnane vikasita nahotuM thavuM? pAMce IndriyonI zakti to koika bhavamAM ja maLe che. A zaktine paNa TapI jAya tevI zakti mana che. mananI zaktinI sAme koi indriyanI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 1 2 manovijaya ane Atmazuddhi Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakti na AvI zake. atyAre tamane maLelA manamAM cAra prakAranI zaktio che. te kaI che te vicArIe. (1) saMvedanazakti (2) vicArazakti (3) samajaNazakti (4) parivartanazakti. mana AMtarika ane bAhya bhAvonuM saMvedana kare che. anubhUti-anubhavomAM mana phelAyeluM rahe che, tema vicArazIlatA paNa teno guNa che, ane A badhAnuM varNana ja bhAvamananuM varNana che. pahelAM mananuM svarUpa, mana-AtmAno saMbaMdha, mananA prakAro samajIe. mananA be prakAro che. (1) dravyamana ane (2) bhAvamana dravyamana te upakaraNa tarIke sAdhana che. te jaDa pudgalanI racanArUpa che. tamane maLela dravyamana e paNa jabaradasta zakti che. jo bhAvamanane oLakhI zakIe to jIvanamAM jabaradasta parivartana ApaNe karI zakIe. jene paNa adhyAtmanI sAdhanA karavI che teNe bhAvamana para vijaya meLavyA vagara uddhAra nathI. pU. AnaMdaghanajIe gAyuM che "mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM" mananI sAdhanAmAM je saphaLa thAya te bIjI badhI sAdhanAmAM saphaLa thAya ja. buddhithI vicAra karIe to vAta barAbara lAge ja che. ApaNe have bhAvamanane samajavA mATe pahelAM joie ke saMvedanazakti, vicArazakti, samajaNazakti ane parivartanazakti; A cAra zaktio bhAvamananI che. tenAthI ApaNe bhAvamananI kAyApalaTa karI zakIe. manuSyanA manamAM jevI A cAra zaktio che tevI bIjAnA manamAM nathI. mAnavabhavanuM mUlyAMkana AnA AdhAre ja che. jJAnIo paNa vakhANa AnA kAraNe ja kare che. hADamAMsanA kAraNe kAMi A bhavano mahimA gavAyo nathI. mAnavazarIranuM aMdaranuM svarUpa to vikRta che. tene sAcavavuM te eka upAdhi che. tene sAthe rAkhIne jIvavuM te moTo trAsa che. devabhavamAM zarIra suMdara hoya che. anukULatA-zAtA Ape, azAtA ochI Ape tevuM hoya che, paraMtu ahIMyAMno deha to trAsa Ape tevo che. ApaNe tenAthI mana manAvyuM che, kompromAisa(samAdhAna) karyuM che, mATe ja sAthe rahI zakIe chIe. jema koinA jhADA-pezAbane hAtha aDADavAno Ave to phAve? chatAM covIse kalAka jhADA-pezAbane zarIramAM aMdara rAkhIne majethI raho cho ne? gaMdakInuM utpattisthAna paNa zarIra che. vadhAre gaMdakI mAnavadehamAM che. jema gAya kadAca rastAmAM podaLo mUke to chI chI nA karo, paNa jo manuSya jhADo kare to ? chatAM AvA zarIrane paMpALo cho, ane tenI sAthe majhathI raho cho. A badhI gaMdakI sAthe tame samAdhAna karI lIdhuM che, mATe ne? kadAca tamane cAmaDInuM kavara sAruM maLyuM hoya paNa aMdara mAla kevo bharyo che ? mAlamAM kAMI mAla che kharo? te chatAM mAnavabhavano jo mahimA gavAyo hoya to, temAM A bhAvamananI zakti ja kAraNa che. AvuM mana A bhavamAM ja maLI zake tema che. temAM AgavI apUrva zaktio dharabAyelI che. vijJAna paNa A vAta kare che. ApaNe kahIe ke anaMtazakti, manovijaya ane Atmazuddhi 13 * * * * * * * * * * * * * * ka ka sa ja che ke * * * * eka ja che ke eka ja che ke je samaja che eka je ja * * * * * * Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta jJAna AtmAmAM che, to te vijJAna nathI mAnatuM; paNa A mananI zaktinI vAta to te paNa mAne che. mAnavamananI zaktinI lokone kalpanA ja nathI. duniyAnA sArA, buddhizALI, saksesaphula kerIara(saphaLa kArakIrdI) dharAvanArA paNa potAnA mananI zakti traNathI cAra TakA ja vApare che. enAthI vadhAre teno upayoga thato nathI, kAraNa moTA bhAganI zakti suSupta dharabAyelI paDI che. jayAre sAmAnya mANasa to eka Tako paNa teno upayoga karato nathI. hA, bAkI poTensI tarIke(bhaMDArAyelI zakti) che, kSamatA che, paNa upayoga thato nathI. tene vikasAvavA mATe prakriyA ke pravRtti karatA nathI. eka sArA nyurosarjane lakheluM ke magajazaktine khIlavavA mATe yoganI sAdhanA Avazyaka che. temaNe aneka prayoga karyA pachI tAraNanA AdhAre lakhyuM ke niSkriya magajanA vibhAgone yaugika prayogothI ja sakriya karI zakAya che. tamArI manozaktine khIlavavA mATe aMtima upAya dhyAna che. kSapakazreNI mAMDavI hoya teNe dhyAnanuM zaraNa levuM paDe che. tenAthI ja zaktino pUrNa vikAsa thAya che. dhyAnanuM nAma sAMbhaLIne pAcho kUdako nahi mAratA. te pahelAM badhI nIcenI bhUmikAmAMthI pasAra thavuM paDe. dharmanuM kSetra evuM nathI ke dUdhamAM masAlo nAMkhyo ne badhuM banI jAya. ahIMyAM kramasara prakriyAmAMthI pasAra thavuM paDe. dhyAnamAM AvatAM pahelAMciMtana, bhAvanA ane anuprekSA, A traNa tabakkAmAMthI pasAra thavuM paDe. A traNanuM jJAna na hoya to dhyAna karI zakAya nahi. sAdhanAnA aMtima zikharo sara dhyAnathI thAya che. e khIlavavA mATe AgaLanAM sTepone khIlavavAM paDe. pahelAM mananA svarUpane badhAM pAsAMthI oLakho, pachI teno sadupayoga karo to badhuM pAmI zako. tamane potAnI zaktinuM bhAna nathI, potAno AMtarika paricaya nathI, mATe ja bAghAnI jema jIva phare che. dharma to tamane pahelAM tamAro paricaya karAvavA mAge che, zaktio batAvavA mAge che; ane e jANavA mATe pahelAM bhAvamananA svarUpano vicAra karIzuM. bhAvamana : dravyamana e vicAra karavAnuM sAdhana che. A sAdhana dvArA aMtaraAtmAmAM pedA thatA bhAvonA samUhane bhAvamana kahevAya che. je kAnathI sAMbhaLo cho te kAna sAdhana che, ane sAMbhaLyuM ke vicAryuM te jJAna che. paNa tame zabda dvArA je artha samajo cho, e samajaNa kAnarUpI sAdhana dvArA meLavI kahevAya. temAM manane vAparIne je bhAvo aMtaramAM pedA karyA te bhAvo bhAvamana kahevAya che. tema AMkha, nAka badhAmAM Avaze. 14 manovijaya ane Atmazuddhi Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvamana bhAvono samUha che. ' atyAre ApaNe badhA beThA chIe temAM badhAnuM bhAvamana juduM che, samAna nathI tathA bheLaseLa paNa nathI. jema badhAnA deha judA che, svataMtra che, pAcanazaktio judI che, zarIranuM AkhuM taMtra juduM che, tema bhAvamana vyakti bhede juduM che. dareka vyaktinuM bhAvamana svataMtra che, temAM ekarUpatA nathI. hajAramAM ke lAkhamAM be vyakti sarakhA moDhAvALI maLe kharI? be ja hAtha che, kAna paNa be ja che, nAka eka che chatAM phijhIkalI grApha judA? kadAca lAkhamAM be moDhAvALA sarakhA maLe paNa AkhuM zarIra sarakhuM hoya tevA keTalA? ane chelle hAthanI rekhAo to paraspara judI paDe ja. AjanuM vijJAna paNa phIMgaraprInTathI gunegAra zodhe che. have kadAca be hAthanI rekhA sarakhI Ave paNa bhAvamana to karoDe paNa javalle ja sarakhuM Ave. be vyakti kadAca eka sarakhA vicAra-pravRtti karatI hoya tevuM bane; jema be mANasa eka sarakhuM stavana gAya che, pravRtti sarakhI che ane te banne mANasa te vakhate eka arthano ja vicAra kare che, mATe vicAra paNa sarakhA che; chatAM te vakhate bhAvamana juduM paDe che. bhAvamanamAM eTalA badhA bhAvonuM varNana che ke vyaktibhede asamAnatA rahe che. mATe ja karmabaMdha badhAno judo rahe che. karmabaMdhano saMpUrNa AdhAra bhAvamanane AbhArI che. jevuM tamAruM bhAvamana tevo pratikSaNa karmabaMdha thAya che. jevo tamArA bhAvamanano palaTo, tevo karmabaMdhamAM palaTo Ave. eka vyakitanuM kAyama mATe bhAvamana eka sarakhuM hotuM nathI. A kSaNe je bhAvamana che temAM bIjI kSaNe bhAvamana juduM thaI zake che. temAM nimitta ke puruSArtha palaTo lAvI zake che. mATe ja covIse kalAka eka sarakho karmabaMdha nathI. A badhI vAto bhAvamananI phalazruti sAthe saMkaLAyelI che. bhAvamana e ekalA khAlI vicAro nathI. e khAlI vicArAtmaka che? nA, mananI sImA vizALa che. duniyAbharanA bhAvo manamAM saMgharAyelA che. duniyAbharanA bhAvo-pratibhAvo temAM saMgraharUpe paDyA che. jema amerikAmAM pharavA lAyaka sthaLo che. temAM eka suMdara bagIco che. tyAM mojamajhAnI sAmagrI che. teno tame atyAre vicAra karatA nathI, paNa tenA pratyenA koIka bhAvo kAM to rAga, kAM to draSa, kAM upekSArUpa bhAva manamAM paDyo ja che. paNa tame ema mAno cho ke tame jeno vicAra karo cho temAM ja mana parovAyeluM che ane te ja kharuM mana che. paNa nA, A to tamArA mananI adhUrI oLakhANa che. jema komyuTaranA paDadA para eka sAthe eka TAima jeTaluM dekhAya teTaluM ja temAM hoya che? ke aMdara ghaNuM ja sToreja hoya che? tamArA manamAM paNa te rIte sToreja bharelo che. manovijaya ane Atmazuddhi 15 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe A vAta eka daSTAMta dvArA vicArIe. 15' x 15'nI ke 10' x 10"nI eka TAMkI ane eka kUvo laIe. kUvo avAvaro nathI, banne pANIthI bharapUra levAnA che. bannenI hAiTa, laMbAI, pahoLAI sarakhAM hoya. aMdara pANI paNa bannenuM sarakhuM hoya. have tame bannene juo to eTa e glAnsa(prathama dRSTie) zuM lAge? bannemAM pANI sarakhuM lAge. paNa vAstavamAM zuM sarakhuM che? - have tame TAMkIne ulecavAnI cAlu karo to thoDIvAramAM khAlI thaI jaze, paNa kUvAne ulecavAnuM cAlu karo to zuM thAya? tene keTalI vAra lAge? jema kUvAmAMthI pANI kADhatA jAo tema nIko dvArA aMdara pANI AvatuM jAya. kUvAmAM je dasa phUTa pANI batAve che, te te eriyAnI jamInanI tathA pANInI sapATInuM mApa batAve che. tene khAlI karatAM bIjuM pANI nIko dvArA aMdara AvatuM jAya che. jyAre TAMkImAM dasa phUTa pANI taLiyAnI sapATInuM mApa batAve che. paNa tene khAlI karatAM bIjuM pANI kyAMyathI paNa AvI zakavAnuM nathI. beu vacceno taphAvata samajayA? tamArA manane kUvAnI upamA ApI che, TAMkInI upamA ApI nathI. kUvAmAM nIka dvArA pANI AvyA ja karavAnuM che. jayAre AkhA eriyAnA taLanuM pANI ochuM thaze tyAre ja kUvAmAM pANIno sToka ocho thaze. tema tamArA mananI sapATI paranA-upayoga mananAM je bhAvo dekhAya che tenA karatAM aneka bhAvo aMdara labdhimanamAM saMgrahita che. jema koIka nimitta maLyuM, koie gALa ApI, to krodhanA vicAra AvyA. have sapATI para krodha dekhAya che. zuM teTalo ja krodha che? ke pachI aMdara ghaNo krodha dharabAyelo che? je suSupta rIte paDelo che. je vyakti para krodha Avyo te zuM eka ja vyakti para krodha che? nA, bIjI vyakti para paNa nimitta maLatAM krodha Avaze. mATe bIjI ghaNI vastuo ke vyaktio para paNa krodha aMdara saMgrahita che. jema kUvAmAM nIkonuM pANI kanekTaDa che, paNa atyAre tene AvavAno skopa nathI, tethI pANI dekhAya che tenA karatAM ghaNuM vadhAre che. mATe kUvAnA pANInI UMDAI ghaNI ja mAnavAnI, TAMkInA pANInI UMDAI dekhAya che teTalI ja mAnavAnI. tema tamArA mananI UMDAI dekhAya che teTalI ja che? ke kUvAnI jema agAdha che? have kUvAmAM jevuM pANI ulecazo tevuMnIko dvArA khAruM ke mIThuM jevuM pANI haze tevuM ja kUvAmAM Avaze. kUvo to e ja raheze. temasuSupta manamAM je bhAvapaDyA che te ja sapATI para Avaze. AvuM tame mAno cho kharA? AvuM nimitta maLyuM mATe AvA bhAva AvyA tevuM nathI, hakIkatamAM aMdara hatuM te bahAra AvyuM che. pelAe Ama karyuMmATe mane Ama thayuM tevuM nathI. bahAranAMnimitto bhAva pedA karatAM nathI, paraMtu bahAranAM nimittothI aMdaramAM mela hato te sapATI para Avyo che. manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 16 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema DolamAM meluM pANI hoya, paNa jo pANI thoDI vAra paDyuM rahe to pANI svaccha dekhAya ne ? vAstavamAM pANI svaccha che ke DahoLuM che ? pANIne halAvo eTale mela upara Avaze. tema tamAruM mana zAMta kyAM sudhI ? koi saLI nA kare tyAM sudhI ne ? saLI kare eTale aMdarano kacaro UbharAya ne ? tame zAMtithI sophA para beThA ho tyAre lAge ke ApaNuM mana zAMta che, paNa paristhiti evI nathI. sAmAyikamAM ArAdhanA karo cho tyAre DAhyA DamarA thayA lAgo cho, tamane lAge atyAre mana zAMta che, paNa hakIkatamAM tyAre paNa zAMta nathI. aMdara te vakhate paNa kacaro bharelo che, kAMi bahAra nIkaLI gayo nathI. mATe mananI svacchatA-nirmaLatAnI sAcI vyAkhyA samajavAnI che. sabhA H- badho kacaro jaladI na nIkaLI jAya ? sAhebajI :- utAvaLA na thAo. jo badho kacaro nIkaLI jAya to vItarAga thai jAo. paNa jeTalo kacaro bahAra kADhyo eTalA cokhkhA thayA kahevAo, kacaro nIce beTho che eTale mana svaccha thayuM tevuM nathI. svacchatA, mela nIce besADavArUpa che ke mela bahAra kADhavArUpa che ? sAmAyika, pratikramaNa, pUjA, tapa, ArAdhanA dvArA thoDo paNa kacaro AuTaleTa thavo(bahAra nIkaLavo) joie. tene sapresa karIne(dabAvIne)-nIce besADIne na rakhAya. tamAruM mana zAMta kyAM sudhI ? nimitto dvArA viruddha vAtAvaraNa UbhuM na karo tyAM sudhI ne ? mATe Ane ApaNe kharI zuddhi kahetA nathI. jainazAsananuM tattva barAbara samajajo. pratikramaNa, sAmAyika karatAM eTalA TAima pUratuM koipaNa nimitta maLe to paNa mana aMdarathI zAMta rahevuM joie ane zAMti na rahe to te vAstavika zuddhi nathI, kAraNa ke kacaro aMdara paDyo che. jema pANImAM gaMdakI che to tenI asa2 pANImAM raheze ne ? tamArA manamAM rahelA viSaya-kaSAya atyAre uparathI zAMta che paNa aMdarathI zAMta nathI, mATe tenAthI karmabaMdha to cAlu ja che. vicAromAM krodha Ave to karma baMdhAya paNa prakRtimAM krodha hoya to paNa covIse kalAka karmano baMdha cAlu che. karmabaMdhamAM prakRtino mahattvano phALo che. karmabaMdhamAM vRtti, prakRti, saMskAro, pariNati badhAno phALo che. sabhA H- kai rIte kacaro ulecavo ? sAhebajI :- te AgaLa Avaze. atyAre to tamArI aMdara zuM locA bharyA che, tenI ja tamane khabara nathI. atyAre tame zAMta cho eno artha evo kharo ke tamArA mananA UMDANamAM rahelA rAga, dveSa, krodha, mAna vagerethI karmabaMdha nathI thato ? nA, thAya che. jema ahIMyAM tame AvyA cho paNa manovijaya ane Atmazuddhi 17 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyAre ghara para mamatA chene? mATe karmabaMdha cAlu che. benka belensa para mamatA che eTale karmabaMdha cAlu che. ahIMyAM beThA beThA sAMbhaLo ke 50 hajAra gayA to prAsako paDe ne? paisA ghare mUkIne AvyA cho paNa mamatA to sAthe ja che ne? tame AkhI duniyAthI aLagA thai zako paNa manathI aLagA thai zakatA nathI. manobhAva pramANe sukha, duHkha, karmabaMdha che. manano tAga meLavyA vagara sAdhanAmAM saphaLatA maLatI nathI. ghaNAne ema ke A badhI paMcAtamAM zuM paDavAnuM? tamane dharmamAM UMDA UtaravuM phAve ke saMsAramAM UMDA UtaravuM phAve? "mahArAja sAhebane mokSa joito hoya to te tattvanI piMjaNa kare" kema barAbara ne? sabhA:- tame to amane taiyAra mAla pIraso cho. sAhebajI:-hA, paraMtu te jhIlavAnI taiyArI to joie ne? taiyAra koLiyo mUkIe paNa cAvavAnI taiyArI to joIe ne? mATe sAcI ArAdhanA karavI hoya to ATalo to rasa levo ja paDe. prasaMge pUjA, sAmAyika, pratikramaNamAM AvA adhyavasAya joIe tevuM samajAvIe to te badhuM bampara jAya che. kAraNa? mananuM svarUpa samajyA nathI mATe bhAvamanamAM ATalI zuddhi Ave to samakita Ave, ATalI zuddhi Ave to virati Ave, A badhuM samajAvuM joie. paraMtu atyAre aNasamaja che mATe ja goTALA karo cho. bhAvamananA prakAra : bhAvamananA mukhya be bheda che. (1) upayogamana ane (2) labdhimana. A banne zAstrIya zabdo che. vijJAnanI paribhASAmAM kahevAya che (1) konsIyasa mAInDa ane (2) anakonsIyasa mAInDa. covIse kalAka A beu mana joDAyelAM che. (1) upayogamana: ApaNI cetanA satata sakriya che. mATe upayogamanacovIse kalAka pravRtti kare che. zAstramAM lakhyuM che, "payo nakSavi nIvasthA"upayoga e jIvanuM lakSaNa che. upayoga vagarano koI jIva hoya nahi. upayoga eTale mananI ekAgratA. mana jayAM parovAya te tamArA manano upayoga. jema tame kabATano vicAra karo to kabATamAM tamAro upayoga. jema paisAno vicAra karo to tamAruM mana paisAmAM che. jemAM ekAgratA-tallInatA AvI temAM tamAruM mana che. jeno vicAra karo temAM tamAruM mana che. 18 manovijaya ane Atmazuddhi Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - kevaLIne upayoga hoya? sAhebajI:- temane to AkhI duniyAno upayoga hoya. ApaNuM mana to sImita che. te eka sAthe anekano vicAra karI zakatuM nathI. mana e sAdhana che. lAkaDIthI cAlato Doso doDI zakavAno kharo? tenI zakti maryAdita che. mATe ja tene lAkaDInI jarUra che ne? jJAna ke cetanA eka sAthe ApaNe badhe parovI zakatA nathI. mATe ja ApaNe sTepa vAIjha cetanAne parovavI paDe che. tamArI sAme dasa vAta, pravRtti Ave to eka sAthe dhyAna nathI ApI zakatA, kAraNa upayoganI maryAdA che; jyAre kevaLInI cetanA AkhA vizvasvarUpe chavAyelI che. te AkhI duniyAne eka sAthe joi zake che. kAraNa ke temane parAkASThAno vikAsa che. ApaNane eka vastunuM jeTaluM jJAna che tenA karatAM tenuM ajJAna ghaNuM ja ApaNAmAM dharabAyeluM che, jayAre kevaLIne to phakta jJAna ja che. ajJAnano aMza nathI. mATe ja kevaLIne kevaLajJAnI kahIe chIe. ApaNA mATe zuM vizeSaNa Ave? sabhA:- kevaLa ajJAnI. sAhebajI - kevaLa ajJAnI to na kahevAya, paNa mahAajJAnI kahevAya. game teTalo buddhizALI ema dAvo nahi karI zake ke "mArAmAM ajJAna nathI." ApaNe ajJAnano sAgara laIne pharIe chIe ane jJAna to biMdu jeTaluM che. chatAM magajamAM rAI laIne pharIe chIe. have tamArI cetanA jemAM parovAI che temAM tamAruM mana parovAyuM che. paNa bAkInI jeTalI duniyA che tenI sAthe tame manathI kanekTaDa nathI tevuM nathI. dhAro ke eka khurazI tame lAvyA cho. te paDI che. tenA mATe ema thAya ke A ApaNane sastAmAM maLI gaI. mATe rAga thAya che. atyAre to tenA bhAva bahu ja vadhI gayA che. tethI jeNe apAvI hoya tenA pratye paNa rAga thAya. tema kadAca koie moMghI apAvI to tenA pratye dveSa thAya. khurazI joIne jIva baLe mATe zreSa thAya. sAthe teno kalara sAro-kharAba che, DIjhAina sArI-kharAba che, jUnI-navI che. AvA kaMIka kaMIka bhAvathI rAga-dveSa cAlu che. mATe covIse kalAka mana navaruM besatuM nathI. covIse kalAka tenuM kAma cAlu che. duniyAnA sakriya padArthomAM ajoDa kahI zakAya tevuM mana che. tamArI atyAre sthiti zuM che? tamAruM mana zAMta che? ke satata AvegothI gherAyeluM che? tamArI daSTie to dhUMApUMA thAo to ja krodha Avyo kahevAya ne? kadAca bArI bahAra gaMdakI joIne jarA haiSa thayo, to te paNa krodha Avyo tema mAno kharA? nAnA nAnA bhAvonI to vaNathaMbhI hAramALA cAlu che. aMdara A badhA bhAvo barAbara dekhAya che kharA? tamArA mananI sapATI paNa tame barAbara vAMcI karo ke ke ka ka ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 19 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zako cho kharA? moTuM moTuM vAMcI lo bAkInuM badhuM khAI jAo. sthUla Avegone vAMcI zako cho paNa sapATI paranA sUkSma Avegone vAMcI zako cho kharA? taLiyAnuM vAMcavAnI to pachI vAta ja zI? AkhI duniyAmAM mAthuM mAro cho paNa aMdara zuM thAya che tenI khabara nathI. je dharma kare tenAmAM AtmAvalokana Ave. AMtaradaSTine pAmyA vagara jIvanamAM sAcI zAMti nathI ane tenA vagara sAco dharma paNa nathI. yogazataka graMthamAM pU.A. zrIharibhadrasUrie lakhyuM che ke, "jeNe pratidina yoganI ArAdhanA karavI hoya teNe pratidina pratikSaNa AtmAvalokana karavuM joie." tyAre ziSya pUchyuM ke, "tenA para tame ATaluM veiTa(vajana) kema Apo cho?" tyAre uttaramAM kahyuM ke "jenAmAM AtmAvalokana nathI tene ame yogamArgamAMthI rada karIe chIe." jenAmAM AtmAvalokana nathI tenI yogamArgamAM pragati zakya nathI. yoga dvArA aMdaramAM apUrva meLavavAnuM che. jo A daSTi na hoya to tame kaI rIte meLavo? tame AtmAvalokanane jIvanamAM mahattva nathI ApyuM. 50 varSathI dharma karanArane pUcho ke tamArA manane tame jANo cho kharA? to zuM javAba maLe? ghaNA kahe che sAheba ! mana hAthamAM nathI AvatuM, mana ThekANe nathI rahetuM, to manane kaI rIte hAthamAM levuM? paraMtu tame kadI manovijaya mATe vicAra karyo che kharo? amAre kAMI AkhI sAikolojI bhaNAvavAnI nathI. e to tamane prophesaro kolejamAM bhaNAve che. paraMtu A jANo to tame tamArA jIvanamAM zAMtithI jIvI zako. bhautikasukha pAmavA paNa mana svastha joie, adhyAtmasukha pAmavA mATe paNa mana svastha joie. sukha pAmavA ane duHkha choDavA mananuM ghaDatara karavuM paDe. vAstavika phaLane meLavavA A ja upAya che. je pravRtti karo cho tenuM avalokana karo. tamAruM potAnuM, bIjAnuM nahi. vepArI tarIke gharAka joine bhAva karo ne? tamArA mananA bhAva vAMcavAmAM tame gamAra, bAkI badhAnA mAInDa rIDIMgamAM hoziyAra. kema kharuM ne? inkamaTekSavALA sAthe vAta karatA jAo ane tenuM mo jotA jAo, jarA goTALo lAge to gulAMTamAro ne? paNa have selpha-rIDIMga(AtmanirIkSaNa) cAlu karo. tamArA manamAM rAga, draSa, rati, arati vagere badhA bhAvo nimittathI ke nimitta vagara thAya che? yAda rAkhajo, sapATI para jeTalo kacaro Ave che te taLiyethI ja Ave che. "kUvAmAM hoya to havADAmAM Ave" A tamAre tyAM paNa kahevata che ne? ajAgrata manamAM je che te ja upara Ave che. bahAranAM nimitto to mAtra AlaMbana UbhuM kare che, jayAre tame moTe bhAge nimittone ja javAbadAra gaNo cho. irSA, krodha, rAga, mAna, ahaMkAra A badhA bhAvo thavAnAM kAraNone tame bahAra mAnyAM che. tame Akho divasa tamArI bhUlanI javAbadArI bIjA para ja nAMkho cho. tame kahezo ke Avo svArthI bhAI bhaTakAi gayo che to gusso to Ave ja ne? paNa tamArA manamAM ma ma ma ma ma ma ma ma eka ja * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * vaka eka gI ra ra0 manovijaya ane Atmazuddhi Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azuddhi che tene vicAro cho kharA? tame UlaTI daSTi laine pharo cho. badhI takalIphonuM kAraNa tamane bahAra ja dekhAya che. paNa A darzana khoTuM che, avAstavika che. AvAM dazyo joyAM mATe vikAra thayo; paNa manamAM vikAra hato mATe AvAM dazyo jotAM rasa paDyo, tema mAno kharA? jo lobha na hoya ane paisA maLe to AnaMda thAya? amane lAkha rUpiyA maLyAno AnaMda thAya kharo? jenA manamAM tRSNA nathI tene AnaMda thAya nahi. tamArAmAM tarasa che mATe ja AkuLavyAkuLa thAo cho. vagara tarase pANI pIo to majA Ave kharI? mATe tame mananI sapATI paranuM rIDIMga karatA thAo. jema raste jatAM sAruM makAna, sAro Dresa, sAro vaibhava, apa Tu DeTa mANasa ke pachI ukaraDo, gaMdakI juo to zuM thAya? sAro baMgalo juo ke sArI gADI juo to paNa zuM thAya? koi baMgalAmAM pesavA devAnuM nathI ke gADImAM besADavAnuM nathI, chatAM paNa rAga UbharAya? sabhA:- sAheba ! jJAna che mATe rAga UbharAya che. sAhebajI :- jJAna che mATe zuM upAdhi che? ajJAnI banI jazo to upAdhi jaze? siddhabhagavaMtone ke kevaLIne jJAna ja che, chatAM temane upAdhi che? tamane upAdhi jJAnanI nathI, paNa aMdara rahelI vikRtinI che. hA, jenA manamAM atRmi, vAsanA, vikAro vadhAre tene jJAna upAdhi thaze. jene A badhuM nathI tene jJAna upAdhi nathI banatuM. AjanuM sAyansa tamane ghare beThAM AkhI duniyA batAve che. te yaMtro duHkhanAM sAdhana lAge che kharAM? e paNa pAchA paisA ApIne kharIdo cho ane kAyama tenuM menTenansa cUkavo cho. tamAro manoraMjanano jeTalo kharaco che teTalo dhArmika kharaco che kharo? kema nathI? kAraNa ke badhAne tame sukhanAM sAdhana mAnyAM che, dharmane nahi. paNa vAstavamAM A badhAM manobhaMjananAM sAdhano che. kAraNa ke jeTalI manamAM vikRti vadhAre teTalA nATaka sInemA jovAthI aMdaramAM uzkerATa, ajaMpo, Avega vadhaze. jema majUra Akho divasa majUrI kare, ane sAMje rUperI paDadA para rUpa jue, je tene kadI jIvanamAM maLavAnuM nathI; jovAthI manane paNa DAma Ape che. A sAdhano uzkerATa apAvI aMdarathI pajavaNI kare che. tamArI zuM sthiti che? paDadA para je batAve che te zuM vAstavika jIvanamAM maLe che? nA, te eka divAsvapna ja che. A joIne ghaNA barabAda thaI gayA, chatAM A du:khanAM sAdhana che tevuM lAge che kharuM? mananAM aneka pAsAM che, temAM ApaNe upayogamanano vicAra karyo. AgaLa tamAma pAsAMnI dRSTAMtathI samIkSA karIzuM. manovijaya ane Atmazuddhi 21 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) labdhimana : upayogamanamAM covIse kalAka cetanA pravartamAna che, jyAre aMtarnihita je bhAvo dharabAyelA che te labdhimana che; temAM cetanA pravartatI nathI. jema atyAre duniyAmAM ghaNI vastuo che. tenA pratye rAga, dveSa, lobha, irSAno pratibhAva aMdara dharabAyelo paDyo che. te badhAne ame labdhimanamAM saMgrahita karIe chIe. upayogamana karatAM karoDa gaNuM vizALa labdhimana che. mananuM goDAuna A labdhimana che. jema vepArIo namUnArUpe mAla dukAnamAM rAkhe. tame kvolITI pasaMda karo pachI goDAunamAMthI ja lAvI Ape ne ? tema upayogamananuM goDAuna labdhimana che. temAM sAro mAla paNa kharo ane kharAba mAla paNa kharo. jeTaluM vyaktitva sAruM teTaluM aMdara sAruM. sajjanatA, udAratA, paropakAritA, niHsRhitA haze teTalI nirmalatA sArI rahevAnI. tema AkhA gAmanI gaMdakI paNa hoya. mATe sTorahAusanuM nirIkSaNa, parIkSaNa karavuM ja paDe. tamArA manathI lAbha, nukasAna tamane ja che. tame ja tenA sarjaka cho, visarjaka cho. kartA paNa tame cho, bhoktA paNa tame cho. tIrthaMkaro AkhA jagatane adhyavasAyanAM rahasyone samajAvavA ja upadeza Ape che. tIrthaMkaro jIvamAtranA bhAvamanarUpa adhyavasAyane jANe che, sAkSAt vAMcI zake che. gai vakhate ApaNe prasannacaMdra rAjarSinuM dRSTAMta lIdheluM. temAM banAva evo che ke zreNikarAjA bhagavAnane vaMdana karavA jatAM mArgamAM prasannacaMdra rAjarSine viziSTa mudrAmAM kAussaggadhyAne joi temanI bAhya pravRttithI prabhAvita thayA che. temane rastAmAM seMkaDo sAdhu maLyA che. temane guNiyala vyaktimAtra pratye bahumAna che, kAraNa ke tenA vagara samakita rahetuM nathI. chatAM temane A mahAtmA pratye vizeSa ahobhAva thayo che. mATe hAthInI aMbADI parathI UtarI, pradakSiNA ApI vaMdana karyuM che. temane lAge che, kevA rAjezvara hatA, kevI riddhisiddhi hatI, chatAM tyAga karI kevI kaThora sAdhanA kare che ! moMmAM AMgaLAM nAMkhI jAya tevI atyAre sAdhanA che. doDha page madhyAhnanA taDakAmAM sUrya tarapha dRSTi karI, hAtha UMcA rAkhI sAdhanA karI rahyA che. be miniTa mATe tame Avo akhataro karo to zuM thAya ? temanI indriyono aMkuza keTalo ! saMyama keTalo ! ekAkAra thai AtApanA le che, dhyAnamAM che. AvI pravRttine joine zreNikane thAya che ke temanA mananI sthiti keTalI anupama haze ! mATe atyAre temanuM AyuSya baMdhAya to zenuM baMdhAya ? Ama vicArI prabhu pAse jai dezanA sAMbhaLI prabhune pUche che ke meM je vakhate A mahAtmAne vaMdana karyuM te vakhate ja AvI sAdhanAmAM kALa kare to te mahAtmA kyAM jAya ? prabhu javAba Ape che sAtamI narake jAya. zreNikarAjA A sAMbhaLI halabalI gayA. prabhu mananA adhyavasAya vAMcI zake che mATe phaLa kahI zake che. zreNika 22 **** ******* manovijaya ane Atmazuddhi Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUche che ke AvA paNa mahAtmAnI jo AvI vAta che to prabhu bIjAnI zuM vAta? vicArIe to A mahAtmAnuM vyaktitva kevuM che ! sAdhanA kevI che ! bekagrAunDa kevuM che ! uttama koTInA mahAtmA che. A jotAM ahobhAvathI mAthuM jhUkI jAya tevuM che. paraMtu te vakhate temanA vicAro khAlI nathI badalAyA paNa bhAvomAM AmUla parivartana AvyuM che. khAlI vicAromAM zuddhi, azuddhithI kAMI AvuM thatuM nathI, paraMtu samagra bhAvomAM parivartana AvavuM joie. labdhimanane samajavA daSTAMta laIzuM. pachI jAta sAthe sarakhAvajo. labdhimananA parivartana mATe pahelAM mAnyatAne tattvAnusArI karoH labdhimananA eka DIpArTamenTa(bhAga) tarIke kahI zakAya to te mAnyatA che. tame dareka vastu mATe zuM mAno cho? covIse kalAka te saMbaMdhI mAnyatA tamArA manamAM dharabAyelI paDI che. jema mIThAI khAvA jevI che, rasagullAM ke gulAbajAMbu khAvA lAyaka che, te TesTa karavA lAyaka che; tevI je mAnyatA che te covIse kalAka aMdara rahe ke badalAI jAya? dareka vyakti potAnI AgavI mAnyatA laIne pharatI hoya che. jema ke, "paisAthI AnaMda-pramoda prApta thAya che tema aneka vastuo mATenI mAnyatAo aMdara dharabAyelI che. tame sArAne sAruM mAno cho? kharAbane kharAba mAno cho? ke kharAbane sAruM mAno cho? ane sArAne kharAba mAno cho? samakitane mAnyatA sAthe saMbaMdha che. sabhA:- anubhavathI mAnyatA thAya? sAhebajI - vicArazIlatA ane anubhavathI mAnyatA ghaDAya che. paNa tenuM sarjana kaI rIte thAya che te AgaLa Avaze. sarjana karavuM te sAdhanAnI prakriyA che. "A Adhunika yaMtravAda-vijJAna mAnavanA bhalA mATe che. te zodhakhoLa karI mAnavane lAbha karAve che," A vijJAna mATe tamArI sArApaNAnI mAnyatA thaI. tema "dharma eTale zuM? navarA mANasanuM kAma." vaLI koi kaheze, "AtmA nathI, paraloka nathI, karma nathI." to A badhI vAto satyanI viruddha mAnyatA thai ne? mATe tame zuM mAno cho tenuM pRthakkaraNa tamAre karavuM ja joie. mAnyatA zuddha che ke azuddha che? khoTI mAnyatA covIse kalAka bhAre karmabaMdha karAve tevI zakti dharAve che. hiMsAne sArI mAno cho to covIse kalAka hiMsAnI anumodanAnuM pApa baMdhAya che. dA.ta. gAMdhIjI mAnavahiMsAne kharAba mAnatA ane tene aparAdha svIkAratA. te duSTatA che, durguNa che tema mAnatA; paNa prANIhiMsAne kharAba mAnatA nahi. spaSTa kahetA ke, mArI ahiMsA mAnava pUratI manovijaya ane Atmazuddhi 23 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sImita che. mAnava upayoga mATe pazuone mAravA geravAjabI nathI. AvAM temanAM lakhANa che, DokyumenTasa che. eka vakhata eka patrakAre temane pUchyuM "ahiMsAno tame svataMtratAnI caLavaLamAM upayoga karo cho to tamArI ahiMsAnI maryAdA zuM?" to kahyuM hatuM ke, "mArI ahiMsA mAnava pUratI sImita che. pazune mAravAmAM huM pApa nathI mAnato." "musalamAna mAMsAhAra kare che te vAjabI che ke geravAjabI?" to kahe, "AhAra svataMtra pasaMdagIno viSaya che. mAMsa khAvAmAM jene majA che te khAi zake che. te kharAba kAma kare che tevI mArI mAnyatA nathI." tema svAmI vivekAnaMdanA paNa A ja vicAro che. teo kahetA ke "je vyaktine mAMsa pasaMda hoya to te AnaMdathI khAya. khorAka sau saunI pasaMdagInI vAta che." ane ghaNA loko A banne vyaktionI prazaMsA karatA hoya che. tema A kheranAra, je prAmANika vyakti tarIke vakhaNAI gayA che, te prAmANika che temAM nA nahi, paraMtu sarakAre temanI katalakhAnAnA ina-cIpha" tarIke badalI karI tyAre amuka jainonuM DepyuTezana' katalakhAnAmAM hiMsA ochI karAvavA temane maLavA gayuM, ane devanAramAM je prANIonI katala thAya che teno rIporTa batAvyo, tyAre temaNe kahyuM ke, "pazuonI je kAyadesara hatyA thAya che tene huM adharma nathI mAnato. huM puNya-pApa nathI mAnato. izvara e kapoLakalpanA che. koI vyaktine mAMsa khAvAnI icchA hoya to te khAI zake che. kAyadesara pazu kapAya temAM mAro virodha nathI. kAyadA vagara kapAya tenI sAme pagalAM laiza." paNa pachI to tyAMthI paNa tenI badalI thaI gaI. mATe vicArajo, ke ahiMsA aMgenI temanI mAnyatA zuM ke pazuhiMsAmAM kazuM khoTuM nathI. gAMdhIjI kahe mAkhI-macchara dvArA roga phelAto hoya to tene mArI nAMkhavA te mAnavatAnuM kAma che, satkArya che. ghaNI vakhata temaNe jIvanamAM AcaraNarUpe paNa AvI vAtono amala karyo che. AvI vyakti amuka hiMsA kharAba che tema mAne ane amuka hiMsAne sArI mAne, mATe hiMsAnI anumodanA temane kAyama khAte aMdara paDI che, pachI bhale te hiMsA kare ke na kare. amadAvAdamAM sArAbhAie 60 kUtarAM mAryA, to te vakhate gAMdhIjIe temane kahyuM ke "tame satkArya karyuM che." mATe vicArajo, mAnyatA eTale zuM? saba-konsIyasa mAInDamAM paDelI khoTI mAnyatAo kevAM bhayaMkara karmo satata baMdhAvI zake? atyAre ghaNA kahe che ke, "zuM duniyAmAM badhA loko zAkAhArI thaI jAya ? to pachI anAjanI keTalI taMgI UbhI thaze? ane tamane paNa pUratuM khAvA nahIM maLe." AvuM bolanArA ADakatarI rIte mAMsAhAra ke hiMsAne sArI mAne che. Ama to potAne cUMTiyo khaNe to rADa pADe ane bIjAne AkhA kApI nAMkhe to paNa khoTuM kAma nathI lAgatuM. AvI bhedabhAva bharelI ka * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ka ka ka ka 24 manovijaya ane Atmazuddhi Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnyatAothI covIse kalAka gADha pApa baMdhAtuM hoya che. jenA manamAM hiMsA mATe eka paNa AvI mAnyatA hoya to, te jIvo je rIte mare che te rIte tene aneka vakhata maravAnuM Ave. Ama bhale te vyakti kAMi hiMsA karatI na hoya, paraMtu tenI vRttio, mAnyatA kevI ? nAnA pApane paNa pApa na mAno to teTalI mAnyatA UMdhI kahevAze ane tenuM phaLa bhogavavuM paDaze. bhagavAne jene sAruM kahyuM che tene ja sAruM mAnavuM, to ja mAnyatA zuddha thAya. atyAre UlaTApaNuM che, mATe mithyAtva che. samakitInI mAnyatA saMpUrNa zuddha hoya che. jinezvaradevanA vacanane anurUpa mAnyatA te samakita che. mithyAtva e bhAre pApa che. sabhA:- hiMsA karato hoya tene vadhAre pApa ke je hiMsAne sArI mAnato hoya tene vadhAre pApa? sAhebajI:- hiMsA karato hoya, paNa te khoTuM che, tema dilathI mAnato hoya to ochuM pApa che; ane hiMsA na karato hoya paNa hiMsAne sArI mAnato hoya to covIse kalAka vadhAre pApa bAMdhe che. pravRttithI pApa baMdhAya che tenA karatAM bhAva-mAnyatAthI vadhAre pApa baMdhAya che. manamAM mithyAtva kyAM tamane herAna kare che, sAdhanA karavAmAM kyAM ADakhIlI rUpa thAya che, vikSepa kare che, tenI ja tamane khabara nathI, jinezvaradevoe jevAM tattvo kahyAM che te aMge saghaLI mAnyatA zuddha joIe. 100% temanAM vacano sAthe ApaNI mAnyatA TelI thavI joie. adhyAtmanA kSetramAM mAnyatAzuddhi e pAyAno vikAsa che. dharmanA kSetramAM pahelAM mAnyatAnuM parivartana karavAnuM che. ghaNI vyaktio dharmanA kSetramAM Ave tyAre puNya, pApa, AtmA, karma, mokSa mAne; paraMtu mokSamAM anaMtasukha che ane saMsAranuM sukha AbhAsika che tevuM kahIe to mAnavA taiyAra thAya nahi, ane A ja mULa mAnyatAnI pherabadalI karavAnI che. kezI gaNadharane joine pradeza rAjA zuM vicAre che? zuM bole che? AvA muMDiyA ahIMyAM mArA nagaramAM kyAM bharAi gayA che? atyAre mAnyatA temanI kevI che? paraMtu pahelI vakhata ja temanI dezanA sAMbhaLIne temanI mAnyatA badalAI gaI che. have teo mAne che ke AtmA che, paraloka che, puNya-pApa e kalpanA nathI, paNa nakkara vAstavikatA che. have pAyAmAMthI ja mAnyatA temanI badalAI gaI. paraMtu Aja divasa sudhI teo khoTuM mAnatA hatA. mananI mAnyatA na badalI zake te dharmamAM na DUbI zake. saMsAramAM tamAma ugra pApa, ugra pApanA baMdha jIvanI azuddha mAnyatAne ja AbhArI che. prasannacaMdrarAjarSinA jIvanamAM paNa khAlI vicAro nathI badalAyA paNa AkhI mAnyatA badalAI gaI che, mithyAtva AvI gayuM che. temanAmAM rAjabIjanuM lohI che. teo kSatriya * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * che, je ja e ja che ke te je e * * * * * * * * 25 manovijaya ane Atmazuddhi Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa hatA. anyAya, anItinI vAta Ave eTale kSatriya lohI UkaLI UThe. AkhI jiMdagI kSatriya anyAya, anIti rokavA prANa Ape. temaNe dIkSA letAM pahelAM maMtrIo pAsethI vacana lIdheluM. teoe kaheluM, "tame nizcita raho, tamArA rAjayanuM ane dIkarAnuM amArA prANa sATe rakSaNa karIzuM. ame tamAruM lUNa khAdhuM che. vaphAdArImAM pAchA nahi paDIe" AvuM vacana ApyuM pachI ja temaNe dIkSA lIdhI che. temane vairAgya hato. saMyamanI khUba bhAvanA hatI. vairAgya sAthe utAvaLa paNa hatI. ApaNA zAstramAM jaMgalInI jema dIkSA levAnuM kahyuM nathI. saMsAranI Avazyaka javAbadArI pote pUrI kare athavA javAbadAra vyaktine soMpIne pachI dIkSA le tema kahyuM che. jayAre A to samrATa che. temane AkhI prajAnuM rakSaNa karavAnuM Ave. rAjA to prajA mATe pitAnA sthAne che. rAjAne game teTalo vairAgya thAya paNa koI uttarAdhikArI mATe yogya vyakti na maLe to rAjA dIkSA na lai zake ane te to mahApApa lAge. ApaNuM zAsana vivekavALuM che. mATe A rAjA badhI javAbadArI yogya maMtrIone soMpIne nIkaLyA che. temanA para bharoso hato mATe ja A rIte nIkaLyA che. atyAre je emaNe sAMbhaLeluM te to khAlI gamyuM ja hatuM. khAlI khoTI niMdA ja hatI, kaTAkSa ja karyo hato. paNa A sAMbhaLatAM temanuM kSatriya lohI UkaLI UThyuM. temane thAya che ke maMtrIoe vizvAsaghAta karyo ? maMtrIone ATalA sAcavyA che, to paNa vaphAdArIne badale bevaphAdArI karI? temane sajA karavAnI bhAvanA thai. ahiMsaka bhAvamAMthI hiMsaka bhAvamAM AvI gayA. chaThThA guNasthAnakathI nIce AvI gayA che. mAnyatArUpe temane dharma upara dveSa thayo che, "mArA AvA kaThora jIvanamAM dhULa paDI. saMyamamAM kAMI nathI." AvuM thayuM che. jema tamane paNa dharma karatAM Akasmika koi takalIpha Ave to zuM thAya? kevo bhAva Ave? "dharmAtmAne tyAM dhADa paDI. dharmamAM kAMI nathI." Ama, mAnyatA UlaTI thAya te mithyAtvarUpa bhayaMkara doSa che. A mahAtmAe nAnI bhUla karI che ane ATalI moTI sajA thaI che tevuM nathI. kudaratamAM nAnI bhUlanI moTI sajA thatI nathI. bhUlane samajatAM AvaDavuM joie. bhUlanI kakSAnI samaja joie. AgaLa daSTAMta joyuM temAM gAMdhIjImAM Ama sadgaNa keTalA? dezaprema, prajAnAM duHkha khAtara prajAnI garIbI joine AkhI jiMdagI AkhuM vastra paheryuM nathI. e vyakti zuM A levalanA hatA? ke apaTuDeTa thaIne pharI zake tema hatA? chatAM bIjAnA duHkhanI temane keTalI asara che ! tyAga, sahRdayatA, sAdagI, prAmANikatA, dezaprema keTalAM che ! teo svArthI ke luccA nahotA. e vakhate to netAone lAThI khAvAnI hatI. tyAranI vAta ja judI hatI. ame temane duSTa vyakti citaratA nathI. e vakhatanA netAomAM to AstikatA paNa hatI. teo dhArmika vyakti hatA. puNya-pApa para gAMdhIjIne zraddhA hatI, izvaramAM zraddhA hatI. chatAM * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 26 manovijaya ane Atmazuddhi Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnyatAo keTalI UlaTI hatI ! te kAraNe covIse kalAka teno pApabaMdha thato hato. ame vyaktinAM sArAM-kharAba pAsAMnuM taTasthatAthI mUlyAMkana karIe chIe. temanA sArA vyaktitvane dhoi nAMkhe tevI ghaNI UMdhI mAnyatAo temanAmAM hatI. A azuddhinA kAraNe ja temane pApa baMdhAya che. sabhA :- AgalA bhavanA saMskAranA kAraNe mAnyatA UMdhI thAya ? sAhebajI :- atyAre to vicArazUnyatAne kAraNe ghaNI mAnyatA UlaTI thAya che. A sRSTimAM mAnavane ja zuM bhoga bhogavavAno hakka che ? bIjAne nahi ? A to svArthavRtti kahevAya. AvI bhedabhAvayukta ahiMsAmAM to svArthanI gaMdha che. kudarate jene jIvana ApyuM che tenuM jIvana lUMTI levAno tamane zuM hakka ? tamArA koi 25/- rUpiyA lai jAya to badamAza kaho cho. zuM temAM tame AkhA lUMTAi gayA cho ? tame koine game teTalA barabAda karI nAMkho to paNa tame nirdoSa ! A anyAya che. badhe prAmANikatAthI vicAravuM paDe. UlaTI mAnyatA nirvicArakane DhagalAbaMdha rIte pravezI jAya che. dharmanA kSetramAM mAnyatA sudhArI nAMkho to ja saphaLa thazo. A badhI mAnyatA to sthUla che, pachI sUkSma mAnyatAo paNa Avaze. Yan Xi Xi Xi Xi Lan Ying Yan Yan manovijaya ane Atmazuddhi M-5 27 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 23-7-95, ravivAra. anaMta upakArI, anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA pratyeka AtmAne svataMtratAno svAmI banAvavA A dharmatIrthanI sthApanA kare che. dharma AtmAne deha-indriya-mananI parAdhInatAmAMthI mukti apAve cheH dharma eTale zuM? dharma tamane tamArA svAmI banAve che, ane te ja dharmanuM kAma che. anaMta anaMta kALathI ApaNo AtmA parAdhInatAmAM-gulAmImAM paDyo che. temAMthI bahAra nIkaLI mukta banI svataMtratAnA svAmI banIe te ja dharmanuM lakSya che. jagatanA jIvamAtrane parAdhInatA game che ane svataMtratA nathI gamatI tevuM nathI. chatAM ApaNo svabhAva zuM che? bAhya jagatamAM ApaNA upara koI varcasva rAkhe, ApaNane kabajAmAM rAkhe, ApaNane kAbUmAM rAkhe to te ApaNane gamatuM nathI, paraMtu AMtarika jagatamAM ApaNI parAdhInatAno ApaNe vicAra karatA ja nathI. anaMta kALathI deha, indriya ane mananI parAdhInatA bhogavIe chIe. ApaNA jIvanano kabajo mane ja meLavyo che ne ? tamAro kAbU konA hAthamAM che? mana cAhe te rIte tame cAlo ke tame cAho te rIte mana cAle? mananA kahyAgarA sevaka ho tema tame varto cho? mana je sUcanA kare te karavA tame taiyAra? eTale mane tamArI para varcasva jamAvIne beThuM che. Ama, manamAM zakti agAdha che. A zakti jo tamArA kAbUmAM hoya to sadupayoganuM kAraNa bane che. A jagatamAM mane ja ghaNAne pAyamAla karyA che. sabhA:-manano mAlika to AtmA che ne? sAhebajI:-hA, manano mAlika AtmA che. paNa tame mAlikI rAkhI che ke vecI dIdhI che? jema A kALamAM makAnanA mAlikanuM bhADUta AgaLa cAle zuM? bhADUto atyAre mAlika thaIne besI gayA che. atyAre to sarakAranA amuka kAyadAne kAraNe bhADUtane majA che. jema bhADUta mAlika thaI gayA che tema tamArA jIvanamAM mAlika koNa? mAlikI tame mULamAMthI gumAvI dIdhI che, mATe mAlika ane bhADUtano taphAvata samajo. 28 manovijaya ane Atmazuddhi Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArAM deha-indriya-mana cAle che, paNa tamArI marajI mujaba cAle che ? ke mananI marajI mujaba tame cAlo cho ? deha-indriya-manano kaMTrola konA hAthamAM che? tamane dharmamAM paNa naData2 UbhI thAya che tenuM kAraNa zuM? AyaMbila karavAnuM Ave to jIbha nA pADIne UbhI rahe ? jarUra paDe tame hajA2 vAra jIbhanI jarUrIyAta pUrI karI hoya, chatAM te tamane nA pADe? varcasva konuM ? jIbhanuM ke tamAruM ? tame tamArA zarIranI sevA keTalI karo cho ? bhagavAnanI ke mA-bApanI sevA karatAM paNa vadhAre karI haze ? chatAM pratikramaNa UbhA UbhA karavuM che, to deha zuM kaheze ke keDa duHkhe che, pagamAM takalIpha che, Aje barAbara nathI. eno artha zuM ? deha-indriya-manano tamArI marajI pramANe upayoga thato nathI. tame temanI sevA game teTalI karo, paNa temano kaMTrola konA hAthamAM ? tamAro je sAdhana para kaMTrola na hoya te sAdhanane tame vAparavA taiyAra thAo kharA ? A yAMtrika jagatamAM keTalAM mazIno zodhAyAM che ? tamane moTI AlIzAna gADI Ape ane kahe tamAre jyAM javuM haze tyAM tame AnAthI jai zakazo, paNa temAM breka ane sTIyarIMga barAbara nathI, to tame temAM beso kharA ? kAraNa zuM ? kaMTrola nathI mATe ne ? tema gharamAM nAnuM gIjhara, istrI ke voziMga mazIna paNa kaMTrola vagaranuM hoya to rAkho kharA ? AvuM nAnuM sAdhana paNa mAraka banI jAya. phesIlITI mATenAM jeTalAM sAdhanonA tame svAmI cho, teno kaMTrola to tamArA hAthamAM ja joie ne ? kaMTrola vagaranAM sAdhana maphatamAM Ape to paNa rAkho kharA ? nahIMtara trAsa Ubho kare ne ? mATe badhe tame kaMTrola mAMgo cho. kAbU joie. eka nAnA mazInano paNa kAbU na hoya to jIvana astavyasta thai jAya, to sarva pravRttionA preraka baLa mana para ja kAbU na hoya to jIvananaukAnI zI hAlata thAya ? breka vagaranI gADImAM besatAM to phaphaDo, paNa breka vagaranA manane sAthe laine pharavAmAM koi phaphaDATa kharo ? tamAre derAsa2mAM eka kalAka bhagavAna sAthe ekAkAra thavuM che, to mana vAMkuMcUkuM thayA kare ne ? tamAro tenA para kAbU nathI, tethI te tamane game tyAM rakhaDavA lai jAya ne ? jema gharamAM tame pagAra ApIne mANasa rAkhyo ane te tamAruM kahyuM mAne nahi ane te mana phAve tema kAma kare, to tame rAkho kharA? kADhI mUko ne ? tame kahezo ke te ApaNI marajI mujaba kAma kare nahi paNa svacchaMdI thaine kAma kare to kema calAvAya ? bhale pachI te Akho divasa kAma karato hoya. AvA kAmagarAne paNa rAkho kharA ? tema deha-indriya-mana puNyathI maLyAM che. A mAnavabhavaindriyo puNyathI maLyAM che. keTalAkane AMkha nathI maLI, tamane AMkha maLI che; te kAMi tamArI hoziyArI, buddhinA kAraNe maLI che ? maLyA pachI paNa atyAra sudhI kAma kare che, temAM paNa ************* manovijaya ane Atmazuddhi 29 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya ja kAraNa che. janmyA tyArathI kIDanI barAbara cAle che temAM paNa puNya ja kAraNa che. kIDanInA spezyAlIsTanI paNa kIDanI bagaDatAM vAra na lAge. jo hoziyArIthI kIDanI cAlatI hoya to te bagaDavA de kharA? buddhinA AdhAre A taMtra cAlatuM nathI. mATe ApaNane je dehaindriyo-mana sAdhanarUpe maLyAM che, te puNyathI ja maLyAM che. 84 lAkha jIvAyonimAM A sAdhano vizeSarUpe ApaNane A bhavamAM maLyAM che. badhA mANasane AvAM nathI maLyAM, ghaNAne tamArA karatAM inphIrIyara kvolITInAM(halakAM) maLyAM che, paNa tamane tenAthI caDhiyAtAM je maLyAM che, tenA para tame jIvanamAM varcasva-kAbU sthApavA mAMgo cho kharA? tenA para tamArI mAlikI che ke gulAmI che? A bAbatamAM tamArI svAdhInatA che ke parAdhInatA che? tamArI aMdaranI jeTalI gulAmI che teTalo tamArAmAM adharma che ane jeTalI tamArI mAlikI che teTalo dharma che. dharma tamArI zakti, vyaktitva, tamArA guNo, tamArI svataMtratA tamane pAchAM ApavA mAMge che, tamane moTA banAvavA mAMge che. bhAvamanathI mukti e ja AtmAnI sAcI muktiH - atyAre indriya-mana sahita dehano kAMi tyAga karavAnI vAta nathI. deha-manane sAdhanAmAM sAthe rAkhavAnAM che, manane mAvajatapUrvaka jALavIne rAkhavAnuM che, paNa tame tenA kaMTrolara bano teTalI ja vAta che. tamArA jIvanamAM atyAre kaMTrolara koNa? badhe niyaMtraNa vagara cAle che ne? mana dvArA game te pravRtti thAya? chatAM A banavAnuM kAraNa zuM? tenA para niyaMtraNa lAvavA je cAvIo joIe te cAvIo tame nathI samajyA, mATe ne? dharmanA kSetramAM A paNa eka kaLA che. tamAre dareka bAbatamAM AtmAnI svataMtratA pAchI meLavavI joie. mananI bAbatamAM zuM lakSya hovuM joIe tenI huM spaSTatA karavA mAMgu .ApaNe bhAvamananuM thoDuM svarUpa-pAsAM jANyAM-vicAryA, paNa lakSya zuM? mananA svAmI, mAlika, adhipati banavuM che. sabhA - sAhebajI ! amAro tenA para kaMTrola nathI, to zuM upayoga ocho karavo? sAhebajI - ema nahi, tene vAparatAM khUba sAvacetI rAkhavAnI. A paNa sAdhano che. jema beTarImAM svIca DhIlI hoya to teno upayoga dhyAna rAkhIne karo ne? sAdhanono binajarUrI upayoga karavAmAM paNa zakti veDaphAya che. tamane maLelI zakti veDaphI nAMkhavI che? amArA zAstramAM lakhyuM che ke AtmAmAM mULabhUta anaMta zakti che, bhale badhI zakti khIlI nathI; paNa je zakti khIlI che te puNyane kAraNe khIlI che. A zaktino game tema upayoga karavo ke vAparI nAkhavI te mUrkha mANasanuM kAma che. te bevakUphInuM lakSaNa che. ja ja ne ke je * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * uO manovijaya ane Atmazuddhi Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana-vacana-kAyAnI binajarUrI pravRtti karavI te adharma che. mana-vacana-kAyAnI jarUrI pravRtti karavI te dharma che. jemAM tamArA sAmAyikamAM zuM vidhi che? zrAvaka mATe UMco dharma sAmAyikamAM Ave che, bAkI to tame saMsAranA pApa vyavahArathI kharaDAyelA ho cho. tame sAmAyikamAM beso pachI tamArAthI vagara kAraNe uThAya nahi, vagara kAraNe UTho to pApa lAge. koNa gayuM, koNa AvyuM tenI noMdhamAM mana parovo to paNa pApa lAge. beThA beThA Amatema hAtha halAvo to paNa doSa lAge. sAmAyikamAM mana-vacana-kAyAnI nirarthaka pravRtti thAya nahi. sabhA:- to kayA kAraNe sAmAyikamAM uThAya? sAhebajI:-jJAna-darzana-cAritra ke jenA ghaNA peTA yogo che; jema vinaya, bhakti, svaane paranI ArAdhanAnA kAraNe UbhA thavAya, paNa te paNa jayaNAthI ja UbhA thavAya. tamane maLela zaktino game tema upayoga thAya nahi. binajarUrI bolo-vicAro to paNa doSa lAge. tamane to kudarate Apela zaktinuM mUlya nathI. kacarAnI jema veDaphI nAMkho cho. AvI zakti kAMI badhAne maLI nathI. paNa maLela sAdhanono Avazyaka sadupayoga karavo joie. sabhA :- Ape kahyuM sAmAyikamAM darzana mATe UbhA thavAya te kaI rIte? sAhebajI - jema ke paramAtmAnI sAmUhika bhakti karavAnI hoya, devavaMdana karavAnuM hoya to derAsare javAya. darzanAcAranA sevana mATe A halanacalana thAya che. jema gurunI vaiyAvaccanA kAraNe, bhaktinA kAraNe vinaya tarIke paNa sAthe jaI zako cho. tema zAstra bhaNAvanAra pAse jaI zako cho, A badhuM Avazyaka hoya to. paNa jema zrImaMta mANasa rastAmAM so so rUpiyAnI noTo uDADato cAle, tema tame zaktio veDapho cho. jo ke samAjamAM koI Avo maLaze nahi ane maLe to tame tene meDa-hAusamAM dAkhala karo, paNa koI AvuM vartana kare to tamane zuM lAge? sabhA:-cakrama. sAhebajI:-cakrama lAge ne? pAMca rUpiyAnI noTa ema ne ema pheMkI de ke phADI nAMkhe to mUrbo-gAMDo lAge? tema tamane maLela zaktinI kiMmata tame keTalI AMkI che? pAMca rUpiyA jeTalI paNa nahi ne? te game tema veDapho to paNa DAhyA ne? tamArI zaktinuM mUlya keTaluM che te jANo cho? AMkha ke kIDanI badalAvavAmAM paNa lAkho rUpiyA thAya che. pA kalAka vadhAre jIvADavA zrImaMto lAkho rUpiyA ApavA taiyAra che. pAMca paisA jeTaluM paNa tamArI zaktinuM tame * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 31 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlya rAkhyuM nathI. mATe ja game tema zakti veDaphatA jAo cho. AMkhano upayoga game tyAM thAya ne? tamArA kAna paNa game te sAMbhaLavA taiyAra ne? indriyono koI kaMTrola kharo? bIjo A rIte veDaphe to mUoM lAge ne? paNa tame zuM karo cho? tamane gAMDA kahI zakAya kharA? tethI dharma kahe che ke sAdhanono binajarUrI upayoga karavo nahi ane sAdhanono jarUrI upayoga karo to paNa kaMTrola sAthe karo. Aje ghaNA zrImaMto evA che ke jemane gharamAM khAvA, pIvA, haravA, pharavA, mojamajAmAM kAMI kamI nathI. roja mevA-mIThAi khAya to paNa khUTe tema nathI. chatAM gharamAM eka miniTa zAMti nathI. A badhAM tophAna kono? indriya ane mananAM ja ne? AvA zrImaMtonA gharanA juvAnajodha chokarAo ghaNI vakhata ApaghAta karIne marI jatA hoya che. duniyAnI daSTie jIvanamAM zuM ochuM hoya che? paNa mana-indriya para breka nathI, mATe ja kyAM nA kyAM athaDAtA kuTAtA hoya che. ajaMpA sivAya temanA jIvanamAM kAMI hotuM nathI. AvA hajAro, lAkho, karoDo loko che. jeTaluM vadhAre zaktizALI sAdhana, teTalo teno kaMTrola majabUta joie. jema sAyakala breka vagaranI hoya to hajI cAle, paNa skuTara breka vagaranuM hoya to cAle kharuM? skuTara kadAca breka vagara hoya to hajI jarA cAlI jAya, paNa phUla spIDamAM jatI gADI jo breka vagaranI hoya to? tema jIvanamAM A badhAM AMtarika sAdhano para paNa kAbU joie. atyAre tamane mAlikInI icchA ja nathI. tame varSothI gulAmImAM rahyA cho mATe ja gulAmI koThe paDI gaI che ane tethI ja aMdaramAM tamane duHkha nathI. Ama tamane koI jarA orDara kare to akaLAmaNano pAra nahi ane ahIMyAM tame be hAtha joDI indriyo ane mananI sevA karavA UbhA raho cho. atyAre tamAre tyAM saMtAnanI bAbatamAM be basanI vAta che. sarakAre tamane game tevI nIti ghusADI che. ochAM saMtAnanA kAraNe tamane chokarA pratye vadhAre moha hoya. have A chokaro mA-bApa upara ropha mArato hoya, kAma cIMdhyA karato hoya, skUlathI Ave tyAre mAne orDara kare bUTa kADhI Apa, tema badhe orDaro karato hoya, chatAM temAM tamane kAMi khoTuM lAge nahi ne? AvAM paNa mohadhelAM mA-bApa hoya che, saMtAnane kAMI kahe nahi; kAraNa A ja rItanuM ghaDatara hoya che. pAchuM sAme jo mammI kAma cIMdhe to nA pADI de. taDaphaDa paNa karI denArA hoya che. chatAM mohaghelAM mA-bApane temanI sevA karavAmAM majA Ave che ane e chokarAonI bhUlone paMpALe, bacAva kare, nAno che, chokaruM che, kahIne UbhA rahe. A badhuM ati mohanA kAraNe che, temane saMtAnonI gulAmI-sevA-cAkarI game che. AmAM niyama zuM? tame kAMI mULathI paragaju, paropakArI, sahiSNu, udAra cho? koi kAma cIMdhe to karo kharA? paraMtu * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 32 manovijaya ane Atmazuddhi Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIMyAM ati rAga-moha bharyo che, mATe karavA taiyAra cho; karavAmAM pAcho AnaMda che. mATe ja mA savArathI sAMja sudhI hoMze hoMze dIkarAnuM kAma kare che. dIkaro ruAba mAre to paNa game. jo ke A badhuM tamArA mATe navuM varNana nathI. tevI ja rIte jene zarIra para mamatA che, indriyomAM moha che, mana para Asakti che tevI vyakti para mane game teTalo ropha mAre to paNa tenI sevAcAkarI karavAnI tene game che, kaMTALo tene Avato nathI. atyAre A dazA tamArI che. teno artha tamane parAdhInatA-gulAmI khAlI koThe paDI gaI che tema nahi, paNa temAM tamane khUba majA Ave che. AvI parAdhInatAmAM ja jIvane atyAre rasa che, pachI bhale manatophAna karyA kare. jema nAno chokaro tophAna kare to game ne? kahezo chokaro che to tophAna kare ne? tophAna na kare to ghara sUnuM sUnuM lAge. AvA prakArano rasa che, je mohajanya kuvikalpo sUcave che. ghaNAne indriyonA Avego-uzkerATa game che. mATe ja covIse kalAka manane lIbarTI-chUTa ApI che ke, "jA tAre koI jAtanI paravA karavI nahi.' jema bhUkhyA Dhorane lIluM khetara maLe to zuM kare? AkhA khetarane khedAna-medAna ja ne? tema tamAruM mana paNa mAtelA sAMDhanI jema tamArA jIvanarUpI khetarane khedAnamedAna kare, to paNa tamane koI vAMdho nathI ne? tame tamArA mana-indriyane pUrI chUTa ApI che. tame A ja rIte jIvo cho, kAraNa tamane hajI deha-indriya-mana parAyAM lAgyAM nathI. paNa deha-indriyamananI A badhI DImAnDa(mAgaNI) mohakAraka che tema lAge che? deha-indriya-manane AtmAthI judAM nahi vicAro to temane oLakhavAnI vRtti ja nahi jAge. temane oLakhavAM jeTalAM agharAM che tenA karatAM temanA para Adhipatya jamAvavuM hajI vadhAre agharuM che. mATe manane jANo, oLakho ane samajo. A mAnavabhava evo che ke tame dhAro to tenAthI mokSa sudhI pahoMcI zako, nahIMtara tenAthI ghora adha:patana paNa thAya. prasannacaMdrarAjarSinuM daSTAMta joyuM ne? te sAtamI narake jAta paNa mokSa sudhI pahoMcI gayA. phUla spIDamAM jAya tene to sAdhanAno samaya lAMbo nathI. kSapakazreNImAM AvyA pachI miniTomAM kevalajJAna che, kAMi kalAko-divasano samaya jarUrI nathI. jema ke nAcatAM-nAcatAM kevaLajJAna pAmyA, khAtAMkhAtAM kevaLajJAna pAmyA, temAM jo kalAko sudhI nAce to gabaDI jAya. sabhA:- vadhAremAM vadhAre samaya keTalo? sAhebajI:- eka be miniTa paNa lAge nahi. doraDA para upayogazUnyatAthI vadhAre nAce to vyakti gabaDI jAya. vagara upayoge nAcavAnI kriyA keTalI vAra cAle? tamAre khAtAM khAtAM bIje mana cAlyuM jAya to khAvAnI kriyA cAle, paNa keTalI vAra? nahIMtara koLiyo nAka manovijaya ane Atmazuddhi 33 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke AMkhamAM mukAI jAya. mATe pAcho upayoga lAvavo paDe. ekadhArI kriyA mananA upayoga vagara lAMbo samaya karI zakAtI nathI. mATe temAM to miniTo ja joie, vadhAre AvazyakatA nathI. hA, te miniTo lAvavA mATe, tenuM bekagrAunDa karavA mATe, ane ApaNe pAchA dharma dhImo karanArA chIe mATe, temAM varSo nIkaLI jAya. Ama, nATaka traNa kalAkanuM hoya paNa tenA rIharsalamAM varSo jAya che? kAraNa ene yogya rIte karavA mATe, abhyAsarUpe kriyAmAM mahinAo jAya che. kSapakazreNInA bhAvo karavAnA che, paNa temAM pahoMcavA mATe abhyAsarUpe kadAca bhavonA bhavo jAya. mATe lAMbo TAima pUrvabhUmikAno che, pUrvabhUmikAo prApta thayA pachI to jIva saDasaDATa caDhI jAya che. have pAchaLanuM jarA vicArI laIe. bhAvamana para ApaNe be ravivArathI vicArIe chIe. mana AtmAthI juduM che. mana e sAdhana che. AtmA saMcAlaka kartAhartA che. mananA be prakAra che. (1) dravyamana ane (2) bhAvamana. dravyamana jaDaaNu-paramANunI racanA dvArA banyuM che. te jaDa pudgalanA cokkasa AkArorUpa che. jevA vicAro-bhAvo karo evA mananA AkAro thAya. mana:paryavajJAnavALA ane viziSTa avadhijJAnI A rUpI manane joI zake che. A sAkAra dravyamana che, je hakIkatamAM upakaraNa che. tenA dvArA vicAro thAya che. temaja tedravyamananI sahAyathI anaMta kALamAM AtmAmAM je AMtarika bhAvono samUha saMcita thayo che, te bhAvamana che. bhAvamananA be bheda che. (1) upayogamana ane (2) labdhimana. (1) upayogamana: AgaLanuM jarA tAjuM thAya mATe vicArI laIe. upayogamana=konsayasa mAInDa. vijJAna paNa tene mAne che. je sajIva che temAM konsIyasanesa che. jaDamAM kyAMya te maLe tema nathI. deha ane AtmAne judA nizcita karavAmAM A eka jabaradasta purAvo che. upayoga vagarano jIva hoto nathI, jyAre jaDane upayoga hoto nathI. je kSaNe je vastumAM tamAruM mana parovAya, te kSaNe te vastuviSayaka upayogamana kahevAya. te upayogamana zAMta, sthira, dhIra, prazAMta, prasanna nathI paNa AvegothI gherAyeluM che. temAM AMdolano cAlu che. teno svabhAva zuM che? kaMI paNa vastu jue temAM sArA-narasAnuM mUlyAMkana karavuM evI tene Teva paDI gaI che. jema, eka kapaDuM joyuM. DIjhAina kevI ? kalara kevo? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 34 manovijaya ane Atmazuddhi Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kvolITI kevI? sAruM che? nakAmuM che? dA.ta. eka vAnagI mUkI, tene cAkhI, sArI che, kharAba che, basa, vizleSaNa karyA karavuM. jarA paNa rAha jovI nahi. sAruM lAge temAM rAga thAya. pAchuM tamAruM mana sAruM mAnIne zAMta besI rahe tevuM nathI, temAM tarata Avego pedA thAya che; jenAthI aMdaramAM ajaMpo UbharAya. kharAba vastuthI paNa jIvane dveSa thAya. kadAca dveSa lAMbo samaya na Take paNa mananI sapATI para kaMpana to jagAvI jAya. tamArA manane te svastha na rahevA de. pANImAM eka kAMkaro nAMkho to pANIne DahoLAve ne? pAMca indriya ane chaThuM mana enA dvArA sukhanI kAmanAthI jIva bahAra ja bhaTakyA kare che, bahAra ja saMparka rAkhyA kare che; eka paNa vakhata aMdara sAthe vAtacIta karavA taiyAra nathI. jema bArImAMthI bahAranuM dekhAya, tema tamArI indriyono svabhAva bahAra ja jovAno. sAruM hoya temAM rAga ane kharAba hoya temAM Sa. sAruM meLavavA jevuM lAge to ruci, nahIMtara aruci. sAruM maLI jAya to rati nahIMtara arati. rAga-dveSa, ruci-aruci, rati-aratinI avirata saragama ghaDiyALanA kAMTAnI jema cAlyA kare che. jema game teTalo zAMta dariyo hoya paNa pANI hAlyA kare ne? joradAra pavana Ave to moTAM mojAM uchALe, ghughavATa macAvI de. paraMtu dariyAnuM pANI kadI saMpUrNa zAMta-sthira joyuM che ? tenI jema tamArA mananI sapATI thoDI UMcI-nIcI thatI hoya. have temAM jo nimitta maLe to Avegono pAra nahi. temAM paNa prabaLa nimitta maLe tyAre Avegono kevo ghughavATa thAya? A mananI sapATI paranA nAnA-moTA Avego je vyakta rIte-vicArarUpe spaSTa anubhavAya che, te upayogamana che. (2) labdhimanaH tamArI bAjumAM atyAre koI be kalAka ema ne ema bese to tamAro paricaya thAya, paNa tamArA manano paricaya kyAre maLe? lAMbo TAima sAthe rahe ane nimitta maLe tyAre ne? dharabAyelA Avego tyAre ja UchaLaze. A aMdaramAM dharabAyelA je bhAvo che je nimitta vinA vyakta thatA nathI, tene ame labdhimana kahIe chIe, je vizALa che. Ama tamArA mananI sAijha keTalI? paNa tamAma dunyavI bhAvonuM te saMgrahasthAna che, moTuM sTorahAusa che. temAM judAM judAM DIvIjhano che ane aMdara vyakti ke vastu pratyenA pratibhAvo saMgrahita thaIne paDyA che. eka taNakhalAnI bAbatamAM paNa rAga-dveSa, rati-arati, ruciarucinA bhAvo temAM paDyA che. patharo vAge to paththara para gusso Ave ne? to te bAbatano manovijaya ane Atmazuddhi 35 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratibhAva manamAM suSupta paDyo che. duniyAmAM jeTalAM kapaDAM che tenA DIjhAina, kalara, kvolITI saMbaMdhI rAga-dveSa, ruci-aruci manamAM paDyA che, saMgrahita che; aMdaramAM agAdha paDyuM che. atyAre tamAruM mana A koinI sAthe saMparkamAM nathI, chatAM je paDyuM che tenAthI karmabaMdha cAlu che. tame je kapaDuM joyuM nathI, jANyuM nathI, paNa aMdaramAM tenA mATe rAga-dveSa paDyA che, mATe te saMbaMdhI karmabaMdha cAlu che. karmabaMdha mana sAthe saMkaLAyelo che. devaloka che, eka vakhata joyo nathI, paNa jovA maLe to ? sabhA :- AgaLa joi AvelA. sAhebajI:-bhUtakALamAM joi AvelA, bhogavI paNa AvelA, paraMtu atyAre to bhUlI gayA che. atyAre tame je duniyAmAM cho tene choDIne bIjI duniyAmAM devaloka che. have tyAMnA vaibhavanuM sIdhuM jJAna nathI; chatAM tyAMno vaibhava, nIlama-maNi jevAM ratno, mojamajhA jovA maLe to Asakta thaI jAo. aMdaramAM enI Asakti ghaNI ja paDI che, mATe na jovA chatAM karmabaMdha cAlu che. sabhA:- te aviratinuM kAraNa che? sAhebajI - hA, duniyAbharanA bhAvo manamAM paDyA che. A mananuM agAdha UMDANa che. tenuM taLiyuM tame mApI zako to thApanakhAo. aMdaramAM bhavobhavanA saMgraha paDyA che. bhAvamana e khAlI A bhavanI mUDI nathI, anaMtabhavanI mUDI che. aneka bhavonA bhAvo saMskArarUpe aMdaramAM goThavAIne paDyA che. tene tame halAvo nahi, UthalAvo nahi tyAM sudhI te have tema nathI. paraMtu tene to bujAvavA paDe tema che. ApaNe pahelAM labdhimanano mAnyatA vibhAga vicArelo. labdhimanano vibhAga - (1) mAnyatA: (1) mAnyatA - eTale mana zuM mAne che, zuM nathI mAnatuM te. hareka vastunI, pravRttinI, kriyAnI mAnyatA manamAM paDI che. jema koIne bIDI pIvI kharAba che' A vAta covIse kalAka anakonsIyasa mAInDamAM mAnyatArUpe paDI che. jayAre bIjAne "sigAreTa pIvI te kAMI kharAba vAta nathI. game to moja zuM kAma na karIe?' eTale tene bIDI pIvI sArI che, evI mAnyatA paDI che. "dArU paNa limiTamAM pIvAmAM vAMdho nathI, poSaNa Ape che,joma Ape che, temAM hiMsA gaNavAnI hoya nahi.' AvuM bolanArane dArU pIvo sAro che, vAjabI che evI mAnyatA paDI 36 manovijaya ane Atmazuddhi Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. mATe covIse kalAka dArU pIvAnI anumodanA aMdara paDI che. tethI satata pApa lAgI rahyuM che. mAnyatA pramANe satata pApabaMdha cAlu che. sabhA :- A karmabaMdhane kADhavo kaI rIte? sAhebajI:-kharAba mAnyatAne dezavaTo Apo ane sArI mAnyatAno saMgraha karo. 100% zuddha mAnyatA samakitamAM che. temAM 1% paNa kharAba mAnyatA na hovI joie. ApaNe gAMdhIjInuM daSTAMta joyeluM. te mahAtmA kahevAya, paNa temanI vicArasaraNI kevI che? tema vivekAnaMdane paNa mahAna saMta manAyA che, paNa temanI vicArasaraNI hiMdu dharmanA zAstra sAthe paNa meLa khAya nahi. te hiMdu saMta hatA. vaidika dharma pramANe jevI mAnyatA joie tevI paNa temanI nahotI. jema dA.ta. teo kahetA ke "mAMsa gamatuM hoya to te AnaMdathI khAya', eTale temane prANI hiMsA sAthe virodha nathI. AvI aneka UMdhI mAnyatAo hatI. A bhArekhama pApanI mAnyatA che. AvI mAnyatA tamArA manamAM nahi hoya. kAraNa mAMsa khAvuM sAruM, sigAreTa pIvI sArI, dArU pIvo sAro AvI mAnyatAvALA to amAruM moM jue nahi. chatAM paNa tamArA manamAM bIjI keTalI UMdhI mAnyatAo paDI che? jema jIvanamAM dhana kImatI vastu che ke dharma kImatI che? bemAM kone tame kImatI mAno? je dhanane vadhAre kImatI mAnato hoya ane dharmane ocho kImatI mAnato hoya to tenI mAnyatA UMdhI che. tenA kAraNe te AtmAne mithyAtvanuM satata pApa lAgatuM hoya. mithyAtva kaI rIte asara kare che te samajo. sabhA:- tene dUra karavAnAM paribaLa zuM? sAhebajI:- mithyAtva kone kahevAya? te nakkI karo. dhana kImatI nahi paNa dharma kImatI kema? vicAra-samajaNa-puruSArtha dvArA mAnyatA badalI zakAya che. tene tame kAme lagADo to hajAro varSanI ghara karI gayelI UMdhI mAnyatAo palaTAyA vagara raheze nahi, dharmanA kSetramAM AgaLa AvavA mATe mAnyatAnuM parivartana anivArya che. sabhA:- bIjA bhavamAM pachI e ja mAnyatA rahe? sAhebajI:- anubhavanA stara upara jo palaTI nAMkhI hoya to AgalA bhavamAM rahe. manovijaya ane Atmazuddhi 37 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakitamAM saMpUrNa mAnyatAzuddhiH sabhA - vAgha-siMhanA bhavamAM jAya to rahe? sAhebajI - zuddha mAnyatA samakitIne ja hoya. samakitI durgatimAM jAya nahi. bhUtakALanA nikAcita karmathI jAya. bhUtakALanA karmano palaTo na khAya tyAM sudhI temAM rahe, pachI pAcho palaTo Ave. samakita eka vakhata pAmyA pachI AtmAne AgaLa vadhAravAnI javAbadArI tenI che. sAco dharma tenuM nAma je uttarottara vikAsamAM caDhAve. jema DhALiyA rastAmAM tame cAlo eTale te DhALa tamane AgaLa cAlavAmAM dhakko Ape, tema dharmanI pragati DhALanI mAphaka che. sabhA - lapasI na paDAya? sAhebajI:- kadAca lapasI paDazo to pahoMcazo kyAM? ciMtA thAya che paNa nIce gAdalA pAtharelA hoya to gabaDazo to paNa hADakAM bhAMgavAnAM nathI. DanalopapIlo(DanalopanuM ozikuM) che, mATe khuzIthI paDo, kAMI nIce patharA nathI. mULa tAtparya zuM? AgaLa gatimAM vAMdho nathI. sabhA:- mithyAtva navuM mithyAtva nikAcita karI zake kharuM? sAhebajI:-nikAcita thayeluM mithyAtva jeTaluM prabaLa hoya te pramANe navuM baMdhAya. prabaLa na hoya to tene jIva kApI zake, to navuM mithyAtva na baMdhAya. jema bhagavAna mahAvIrano AtmA nayasAranA bhavamAM samakita pAmyo. pachI marIcinA bhavamAM amuka TAima sudhI samakita che. dIkSA lIdhI tyAre chaThThA guNasthAnake che. paNa zarIranI sukomaLatAnA kAraNe cAritra na pALI zakyA ane temaNe cAritra svecchAe tyAga karyuM. te vakhate paNa bhAvazrAvakanA guNo pALe che tyAre temanAmAM lAyakAta ghaNI che. paNa jayAre kapile pUchyuM ke tamArI pAse dharma nathI? tyAre kahyuM "dharma ahIMyAM che ane tyAM paNa che." A vAkyathI RSabhadeva bhagavAne kahelA tattvathI UMdhI mAnyatA temaNe keLavI. tenA kAraNe temane mithyAtva AvyuM. utsutra bhASaNathI navuM mithyAtva bAMdhyuM. samakitanI bhUmikAthI nIce paDyA. usUtra bhASaNanuM mamatva ane Agraha paNa che, tethI navuM gADha mithyAtva bAMdhyuM. eka, be, traNa nahi paNa asaMkhya bhava sudhI mithyAtva cAlyuM. jIva paDe tyAre, mithyAtva bhogave tyAre, navuM mithyAtva na bAMdhe tevuM nathI. jhera navA jherane pedA kare, tema mithyAtva mithyAtvane pedA kare. te viSacakra che. mATe ja jIva mithyAtvanA cakramAMthI jaladI bahAra na nIkaLI zake. 38 manovijaya ane Atmazuddhi Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA H- samakita eTale pApanA anubaMdhane toDavAnuM sudarzana cakra che ? sAhebajI :- hA, te pApanA anubaMdhano nAza kare. jIva pAse A cakra na hoya to pApanA anubaMdha na toDI zake ane mokSe jAya nahIM. samakitamAM pApanA anubaMdha toDavAnI jabaradasta tAkAta che. A saMsArasAgara pAra karavA mATe samakita jevuM koi AlaMbana nathI. A samikata napAmavA mATenuM mULa tamArI UMdhI mAnyatA che. te mAnyatAne gADha banAvavAnI prabaLa tAkAta mithyAtva dharAve che. samakitI cho ke mithyAtvI cho te jANavA mATe tame zuM mAno cho ? tamArI mAnyatA zuM che? te jovAnuM che, paNa tame zuM karo cho te jovAnuM nathI; tame mAnavAmAM jo 15 / AnI mAnatA ho to paNa mithyAtvI cho. samakita eka eka azuddha mAnyatAne zuddhamAM palaTavAnI tAkAta dharAve che. tethI ja puNyAnubaMdhI puNyanI zakti dharAve che. tame krodhane sAro mAno cho tyAM sudhI krodha karavAmAM aMdarathI baLa maLe che. paraMtu krodha kharAba che, pIDA che evuM mAnatA ho ane kadAca krodha karI beso, to tene aMdarathI baLa nathI maLatuM, karatI vakhate mana vihvaLa thAya. jeTalI tame mAnyatA palaTI eTaluM mananuM saMzodhana cAlu thayuM. anAthImuni maLyA pahelAM zreNikarAjA samrATa hatA, rAjapATa bhogavatA hatA, emanuM jIvana vaibhava-bhogapradhAna hatuM. bhagavAna mahAvIra maLyA pachI temanA paNa parama bhakta thayA, paNa jIvananA aMta sudhI dIkSA lIdhI nathI. saMsAramAM rahyA che, chatAM mAnyatA dharamULathI badalAi gai che. pahelAM to teo "huM sattAdhIza, rAjavaibhava dhAraNa karanAro, prajAnuM rakSaNa karanAro, prajAno nAtha chuM'' tevuM mAnatA. paraMtu anAthImunie pratIta karAvyuM ke, "tArI jAtane prajAno nAtha bhale tuM mAnato hoya, paNa tuM svayaM anAtha cho;" ane AnI pratIti thavAthI temaNe potAnI jAtane aza2Na mAnI che. jaDa pudgalo ApattimAM rakSaNa karavAnI tAkAta dharAvatAM nathI, mATe temane bhautika riddhisiddhimAM asalAmatInuM bhAna thayuM. tamane AvuM bhAna thAya che kharuM ? tamAre baMgalAmAM cAra sIkyorITI hoya, tijorImAM ke benkamAM moTuM belensa goThaveluM hoya, tyAre tame tamArI badhI salAmatI che tema mAno ne ? paraMtu tyAre paNa tame asalAmata cho tevuM bhAna thAya che kharuM ? tame riddhisiddhi-vaibhavamAM tamArI salAmatI mAno cho ane te na maLe to tamArI jAtane anAtha mAno cho. tamArI mAnyatA zuM ? *** manovijaya ane Atmazuddhi 39 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra bhAvanAthI mAnyatAnuM AmUla parivartana tame mAMdA paDo tyAre jo koi na sAcave, ciMtA na kare to badhA svArthI-luccA che ane enA badale jo badhA khaDe page UbhA rahe, samAjamAMthI badhA pUchavA Ave, to lAge badhA mArI ciMtA karanArA che, huM ekaloaTUlo nathI. eTale vicArajo aMdara mAnyatA zuM che? eTale zreNikanI mithyAtva avasthAmAM jevI mAnyatA hatI, tevI ja tamArI atyAre mAnyatA che ne? loko paDyo bola jhIle tyAre paNa anAthatA lAge kharI? azaraNa chuM tema lAge? bAra bhAvanAthI mAnyatAmAM mULa parivartana karavAnuM che. dA.ta. ekatvabhAvanA che. "huM ekalo chuM. mAruM koI nathI. huM koIno nathI. jema mane koinA para sAco rAga nathI, tema mArA para koIne sAco rAga nathI, je rAga che te paNa khoLiyA parano che." tamArA nikaTanA saMbaMdhIno paNa bhava pUro thayo pachI zuM? te kIDI-maMkoDo-cakalI thAya tyAre vahAla thAya che? rAga Ave che? gharamAM paNa rAkho kharA? mATe A badhA saMsAranA rAga kharA rAga nathI. A rIte tamAma sAcI mAnyatAonuM ghaDatara karI jagatanuM vAstavika svarUpa svIkAravuM tenuM nAma ja samakita che. sabhA - A badhuM mAne paNa vartanamAM na mUke to? sAhebajI - vartanamAM pahele ja divase Ave tevuM nathI. paraMtu jenI mAnyatA sAcI che tene vaheluM moDuM paNa vartanamAM Avaze kharuM. jema koI vyakti kaSAyane kharAba mAne ane tarata ja kaSAya tUTI jAya to pachI to te tarata ja kevaLajJAna pAmI jAya. paraMtu samakita AvyA pachI paNa vItarAga banatAM bhavonA bhava thAya che, ane AvuM tIrthakarane paNa bane che. hA, jo tarata ja AcaraNamAM AvI jAya to vadhu sAruM che. tamArI vRtti-pariNati baMne ekarUpa bane to ja te zakya che. jayAM sudhI tamArA mananI pariNati vRttithI judI che, tyAM sudhI AcaraNa ane mAnyatAmAM visaMvAda raheze. paNa manane jItavA mATe, tene zuddha karavA mATe zarUAta taLiyethI karavAnI Ave, aMdaramAM pANI DahoLAyeluM che to sapATI para cokhkhuM pANI kyAMthI Ave ? aMdaramAM gaMdakI che to bahAra Avaze ja. zreNika mahArAjAe dharma pAmyA pachI paNa khoTA vicAra, pApanA vicAra karyA che, paNa mAnyatA to temanI zuddha ja rahI che. sabhA:- mAne chatAM paNa vartana na kare te kevuM? sAhebajI - hA, bIDI pIvAthI phephasAM kharAba thAya che, kensara thAya che tevuM mAne che; chatAM bIDI pIve che to zuM te mojathI pIve che? ke tene thatuM hoya ke A Teva chUTe to sAruM? AnA 4) manovijaya ane Atmazuddhi Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe pAyamAla thaI gayo chuM, balA vaLagI che, A kAMi pIvA jevI nathI; mATe tene choDavA prayatna paNa kare che, A tenI samajaNanI nizAnI che. chatAM paNa na chUTe kyAre ? khoTuM AcaraNa karAvanAra karma no prabaLa hoya to na chUTe. sabhA:- ame to haju sudhI dharmano pAyo ja nathI mAMDyo. sAhebajI - anaMta kALathI manamAM UMdhI mAnyatA laIne pharo cho. tapa-tyAga-saMyama karo paNa mAnyatA zuM? sukha bhogamAM ja che, tyAgamAM nathI. AvI mAnyatAvALA upavAsa karI le, paNa AnaMda kyAM? sabhA:- pAraNAmAM. sAhebajI:- A ja buddhi bagaDI che. sAcI mAnyatA hoya to UMdhA bhrama nA rahe. upavAsa karo eTale thoDI vAramAM peTamAM kurakuriyAM bole. savArathI upavAsanuM Tenzana thAya. jevI bhUkha lAge eTale duHkha UbhuM thayuM. tethI upavAsamAM kaSTa lAge che, ane pIDA e duHkha che mATe upavAsamAM majA nathI AvatI. paraMtu A bhUkhanuM duHkha kAMi moTuM duHkha nathI. tame sIjhanamAM vepAra karatAM khAvA-pIvAnuM bhUlI jAo cho ne? eka bAju bhUkhyA rahevAthI thoDuM zArIrika duHkha-kaSTa anubhavAya che, paNa manamAM kamANIno AnaMda hoya che. tamArA zarIramAM upavAsathI kaSTa rahevAnuM, paraMtu upavAsa e mananA sukhano ane AtmAnA sukhano anubhava karAve tevI kriyA che; paraMtu sAcuM sukha zuM du:kha zuM te ja tame samajayA nathI. jIvanamAM pravRtti puruSArtha para nirbhara che. jevo puruSArtha hoya tevI pravRtti thAya che. puruSArthanA preraka baLa tamArA mananA bhAvo che. temAM paNa prabaLa preraka baLa mAnyatA che. jene sAruM mAno te karavA aMdarathI preraNA maLe, sAruM na mAno tene karavAnI mane preraNA Apaze nahi. hA, mAnyatA jenyuina hovI joie. bolavA khAtara bolo teno miniMga nathI. paraMtu "huM A hRdayapUrvaka mAnuM chuM, A nathI mAnato" je sAruM mAno cho te karavA mana pIMcIMga karyA karaze. karavA jevuM A ja che. aMdarathI satata preraNA Apaze. tamArI ruci-arucino pAyo mAnyatA che. je sAruM mAnazo tenA tarapha mananuM valaNa thaze. mananA valaNane palaTavuM mAnyatA para che. mAnyatA palaTAya to vRtti badalAya che. mAnyatA badalAya eTale sAco puruSArtha karavAnI dizA UghaDe che. mananA pAyAnA saMzodhana tarIke zuddha mAnyatA jarUrI che, pachI ja manamAM satkAryonI sAcI ruci jAgaze. ane vagara rucie karelo dharma paNa koI vizeSa phala * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * zuM ? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 41 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApI zakato nathI. dharma viSayaka mananI mAnyatAonA parivartana mATe ApaNA AtmAe Aja divasa sudhI niSThApUrvaka prayatna ja karyo nathI ane kadAca prayatna karyo to anubhava sAthe virodha paDyo. AmUla mAnyatA palaTavA guNomAM sukhano anubhava karoH dA.ta. jema kSamA-samatA-namratA keLavatAM manamAM zuM thAya? ApaNe dabAvAnuM Avaze, ApaNo ruAba-pAvara nahi rahe. udAra banavAnuM Ave tyAre lAge dhana gumAvavuM paDaze. mATe aMdaramAM saMgharSa che. tame tene sAruM kaho paNa anubhava zuM kahe? kSamAmAM kaSTa-pIDA ghaNI che, mATe temAM duHkha che tevI mAnyatA che, sukha che tevI mAnyatA nathI. A saMgharSanA kAraNe sAcI mAnyatA nathI AvatI. AmUla mAnyatA badalavA anubhava badalavo paDe. guNomAM sukhano anubhava na thAya tyAM sudhI tamAruM mana tene sukhanuM sAdhana mAnavA taiyAra nahIM thAya. manano svabhAva zuM? tene tame dabANathI manAvo to tAbe thAya tema nathI. tenA para vicAradhArA lAdI dezo to te baMDa pokAre tema che. mATe to AnaMdaghanajIe gAyuM che :- "sura-nara-paMDita jana samajAve, samaje namAro sAlo." mana gAma AkhAne samajAve paNa tene potAne koNa samajAva? ene to anubhava karAvo to ja mAnavA taiyAra thAya. manane manAvavAnI mAsTara kI anubhava che. anubhava badalAyo eTale mAnyatA ApameLe pAyAmAMthI badalAI jaze. sabhA:- anya dharmanA gurunuM pravacana sAMbhaLIe tyAre saMgharSa thavAthI mana calita thAya che. to zuM karavuM? sAhebajIH- koIpaNa dharmamAMthI sAruM-sAruM lo teMmAM vAMdho nathI, paNa dareka dharmamAM badhI sAcI-sArI vAta che, tevuM kahI zakAya nahi. jayAM sAcI vAta nathI, tyAM to tame jo bhoLA, abUjha hazo to UMdhI mAnyatAmAM goThavAI jazo. mATe sAcA-khoTAnI svataMtra khAtarI karavAnI zakti na hoya tyAM sudhI game tyAM javAya nahi. sabhA:- zaMkAnuM samAdhAna karavA kyAM javAnuM? sAhebajI - jenI pAsethI sAcuM mArgadarzana maLe tenI pAse zaMkAnuM samAdhAna karavA javAya. jenI paripakva buddhi che, jene game te zAstramAMthI sAcA-khoTAno viveka karavA haMsa jevI daSTi che, te vyaktine game tyAM javAmAM jokhama nathI. paraMtu atyAre to tamArI sthiti evI che ke jo huM tamane zAstrIya tarko na batAvuM to tame jAte viveka karI zako kharA? hareka eka ja che. ma sa ka ka ma ma ma ma ma * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * A ja rI che 42 manovijaya ane Atmazuddhi Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmomAM prAthamika kakSAnA tarko to hoya ja che. dA.ta. bauddha dharmamAM upadeza che ke tapa e kAyakaSTa che. AtmAne trAsa ApavAthI ke duHkhI karavAthI AtmAno vikAsa na thAya, eTale kaThora tapatyAga-saMyama sAdhanAmAM binajarUrI che. jo Avo kutarka tamane besI jAya to bhagavAna mahAvIre batAvelA tapadharmamAM nirarthakatAnI buddhi pedA thai jAya. mATe aparipakva buddhivALAne game te upadezakanuM sAMbhaLavAmAM cittavikSepa thavAnuM mahAjokhama che. AvA kutarko karavAmAM rajanIza kAMI ochA hatA? teo kahetA ke "duniyAmAM jaino jevA hiMsaka koI nathI. kAraNa ke mAMsAhArI loko to bIjA pazuonI hiMsA kare che, teo bIjAnuM mAMsa khAya che, jyAre upavAsa karanArA jaino to potAnuM ja mAMsa khAya che. kAraNa khorAka khAvAnuM baMdha karI potAnA ja mAMsa para jIve che ane tene pacAvI jIvana TakAve che, eTale potAnuM ja bhakSaNa kare che, teo svamAMsAhArI che. A badhA kutarko che. UMdhI buddhi laDAvavAnuM bhejuM che. have AvuM sAMbhaLanAranI hAlata zuM thAya? AmAM to ghaNA gumarAha thaI gayA. hakIkatamAM A vAtamAM mAMsAhAra bese tema che? mAMsAhAra kone kahevAya teno vicAra ja na kare. hakIkatamAM Ane mAMsAhAra kahe to, prasaMge roga thAya che tyAre tAva Ave to bhUkhyA rahevuM paDe che. DokTara bIjI takalIphathI paNa bhUkhyA rAkhe che. mATe zuM te vakhate mAMsAhAra thAya che? mAMsa kharAba kema che? temAM krUratA che ane bIjAne pajavavAno bhAva che, mATe te kharAba che; jayAre upavAsa karanArane bIjAne trAsa ApavAno bhAva che? ke bIjAne abhayadAna ApavAno bhAva che? tethI tame paripakva na bano tyAM sudhI game tenuM saMbhaLAya nahi. samyagdaSTi game te dharmazAstra vAMce to tenuM jJAna samyajJAna ja thAya. mithyASTi game te dharmazAstra vAMce to tene mithyAjJAna ja thAya che. sabhA-sAdhanA dvArA manane vaza karItenAthI karmo bahAra lAvI AtmAnI zuddhi thAya? sAhebajI:- hA, cokkasa. padArthavijJAnano niyama che ke je prakriyAthI AtmAnI azuddhi thaI che, tenAthI UMdhI prakriyA karo to AtmAnI zuddhi thAya. AtmAne koI karma lAge che, temAM mana sAdhana bane che. jevA mananA bhAva, tevA karmanA baMdha thAya che. karma je bhAvathI baMdhAyuM che, tenAthI UlaTA bhAva karo eTale karma chUTe che. manane vaza karavA, je kAraNathI mana bephAma banyuM che te bhAvothI UlaTA bhAvo karo to mana kAbUmAM Avaze. jema nokara tamAruM kahyuM karato nathI, to je kAraNathI svacchaMdI banyo che, te kAraNa pAchuM kheMcI lo to nokara svacchaMdI rahI zake kharo ? nokarIno artha ja parAdhInatA che. kAraNa tenA mAthe mAlika - ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ma ja ke ja kara e ja ra ka je ka ka ka ka ka ja je * * * * * * * * * * * * * * 43 manovijaya ane Atmazuddhi M-4 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. eTale zeThe je chUTachATa ApI hoya, tene pAchI kheMcI le to nokara ApameLe tAbAmAM AvI jAya. jo dIkarAne paNa maryAdAmAM lAvavA niyaMtraNo mUkavAM paDe che, tema prekTIkala vAta che ke manane paNa niyaMtraNamAM lAvavA kaDaka nItiniyamo goThavo. tamAre paDakAra sAthe kahevuM joie ke "he mana ! tuM mArI marajI viruddha kaMI ja nahIM karI zake, karIza to tane sajA karIza, tuM lapaDAka khAiza." Avo pAvara che kharo? ke mAMdalA thaIne pharo cho? jema zeThamAM sattAno ruAba ke pAvara joIe, tema ahIMyAM paNa AtmabaLa joIe. huM AtmA chuM, mArAmAM anaMtI tAkAta che. tenI sAme mana zuM karaze ? manovijayanI sAdhanAnAM pAMca sTepa-pagathiyAM che: 1. zraddhAH- pAMgaLA mana karatAM AtmAnI agAdha zaktimAM daDha vizvAsa. 2. saMvega-niraMkuzamananA tophAno-vAsanA-vikArothI kaMTALo, udvega; jenuM bIjuM nAma vairAgya che. 3. saMkalpabaLaH- "mAre manane jItavuM ja che." tevo prabaLa saMkalpa. 4. samajaNaH-manane dabaDAvIne ke dabANathI nahIM paNa samajAvaTa ane kabUlAtathI kAbUmAM levAnI TekanIka. pa. sAdhanA - manovijayanAM AlaMbano ke anuSThAnomAM satata prayatna, mathAmaNa, puruSArtha jArI rAkhavo te. sabhA:-samajaNane dAvapeca kahevAya? sAhebajI :- samajaNano dAvapeca eka vibhAga thAya che. sArA mANase pahelAM dAvapeca ramavAnA hoya ke pahelAM sIdhI rIte kaLathI kAma karavAnuM hoya? mATe ja pahelAM sAma-dAma ane pachI daMDa-bheda Ave. vagara kAraNe dhAMdhala-dhamAla-ugratA karavAnI jarUra zuM? dAvapecathI to kyAre kAna pakaDo ke jo ema ne ema ThekANe na Ave to. sabhA - tene jabaradastI kahevAya? sAhebajI:-nA, A to vaMcanA che, manane ThagavAnI vRtti che. nAnA chokarAne kahIe ke zAMtithI besa, to bese kharo? ardhA kalAkamAM to kUdAkUda karI mUke. A bArI parathI bIjI bArI para caDhaze. lAga Ave kUtarAnuM pUMchaDuM kheMcI Avaze. tame kaho tenAthI te UMdhuM ja kare. moTA bhAge nAnA chokarA avaLacaMDA ja hoya che. 44 manovijaya ane Atmazuddhi Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- tene vAnaraveDA kahevAya? sAhebajI - evuM ja kahevAya. svabhAva zuM? avaLacaMDo, kahIe tenAthI UMdhuM ja kare. kahIe doDamadoDA kara, to zAMtithI besI jAya. mATe jenuM mana avaLacaMDuM che tene UMdhA ja Adeza ApavAnA Ave. pUjaya upAdhyAyajI yazovijayajIe adhyAtmasAra graMthamAM mananA sAdhake, sAdhanAmAM tenuM mana bahAra jatuM hoya ke sAdhanAmAM vikSepa karatuM hoya to zuM karavuM, tenI TekanIko batAvI che, temAM manane ThagavAnI vAta paNa karI che. zAstramAM mana mATe volyumonA volyumo bharAya teTaluM sAhitya che. ghaNAnuM mana tophAnI avaLacaMDuM hoya, te navaruM bese kharuM? jema tame kAma vagara navarA beso kharA? kadAca thAko to UMghI jAo paNa navarA na beso. tethI vyavahAramAM paNa kahyuM che ke "navarA beThA nakhkhoda vALe." tema tamArA mananI zuM sthiti? mATe manane kAbUmAM levuM hoya to eka miniTa paNa tene navaruM nahi rAkhavuM. sabhA - vicAranI caMcaLatA e smRti ke kalpanAnA AdhAre che? sAhebajI:-vAsanA-kubuddhinA kAraNe vicAranI caMcaLatA che. sabakonsIyasa mAInDamAM azuddhi che, tenA kAraNe vicAranI caMcaLatA che. vicAranI caMcaLatA mAtra smRti ke kalpanAnA AdhAre na kahI zakAya. nAnA bALakane koi smRti nathI, chatAM tenuM mana caMcaLa che. sabhA:- gayA bhavanI smRti? sAhebajI:- e jAtismaraNa kahevAya, tene saMskAra na kahevAya; smRti e judI vastu che, propara varDayogya zabda vAparo. caMcaLatAnuM kAraNa smRti ke kalpanA nathI, paraMtu UMdhI mAnyatA e caMcaLatAnuM kAraNa che. amuka vastu sArI mAnI che, mATe temAM tamAruM mana doDe che. bIjI bAju ghaNAe UMdhI vAto phelAvI che ke, dhyAnanI sAdhanA dvArA zuM karavAnuM che? to nirvicAraka banavAnuM che, ane te pAmavA ja prayatna kare che. kharekhara sAdhanA dvArA vicArazUnya thavAnI koI jarUra nathI. vicAra karavA e kharAba vastu nathI, upayogI tattva che. manane niSkriya nathI banAvavAnuM paNa manane vadhAre sakriya ane sateja banAvavAnuM che, mananI zakti khIlavavAnI che. atyAre je vicAro Ave che temAM sArA nakkara saMkalpo, vadhAre ekAgratA, sthiratA, UMDANa lAvavA dhyAnanI sAdhanA che, kAMI zUnya mana karavAnI dhyAnanI sAdhanA nathI. vicAra sArA hoya tene sthira karavA prayatna karo. tenA mATe ja manovijaya karavAnI vAta karato hato. jemAM nAnA bALakane sArI pravRttimAM rokI rAkho to bIje jAya nahi; tema mana * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * 45 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAse kAmano Dhagalo rAkho, tethI cAre bAjuthI te ladAyeluM ja rahe. lokavyavahAramAM bhUtapizAcanuM daSTAMta che. AmalI-pIpaLInA moTA jhADa para bhUta beThuM che. tenI nIcethI je jatuM hoya tene vaLagavuM, trAsa Apavo tevI tenI kSudra vRtti che, kAraNa ke zAstramAM bhUtapretano bhavazudra yoni kahI che. sudrA svabhAvanA kAraNe jemanAnA chokarA bArI nIcethI koi jatuM hoya to kAMkarI nAMkhe, koinA mAthA para paDe to tene majA Ave, pAcho te saMtAI jAya; AvA TIkhaLI svabhAvanA nAnA chokarAo hoya che. bhUta mATe lokavAyakA evI che ke te jene vaLage tene trAsa trAsathai jAya, paNa jo tenI coTalI hAthamAM Ave to te tAbe thaI jAya. bhUtamAM zakti ghaNI hoya che. je paNa kAma tene cIMdho te tarata ja thai jAya. have eka vANiyo AmalInA jhADa nIcethI jato hato. tene vaLagavA mATe bhUta AvyuM. paNa vANiyo hoziyAra hato. teNe pAchaLathI jaIne tarata coTalI pakaDI lIdhI. bhUta kahe "huM tAro dAsa chuM, kAraNa tArA kabajAmAM AvI gayo chuM. paraMtu mane choDa." vANiyo kahe "mAruM kAma karI Ape to choDuM." bhUte kahyuM "kAma karI ApuM, paraMtu mArI eka zarata che. huM navaro nahi besuM. mane navaro besADIza to huM tane khAI jaIza." paraMtu A bhUta to eka jAtanA devatA kahevAya, mATe zakti ghaNI hoya. vANiyAe kahyuM makAna banAvI Apa, anAja lAvI Apa, dukAna karI Apa, AvAM to pacAsa kAma soMpyAM. paraMtu pelo to pAMca miniTamAM kAma karI navaro thaIne pAcho Ave. vANiyAne lAgyuM ke A to have mane khAI jaze. tethI vANiyAe buddhi doDAvIne kAma soMpyuM ke huM bIjuM kAma na batAvuM tyAM sudhI A nisaraNI para caDa-Utara karyA kara. have ahIMyAM kAma nathI cIMdhyuM tema to na ja kahevAya. A eka daSTAMta kathA che, paNa marma zuM che? te vicAro. bhUtanI zaktino pAra nathI, tema mananI zaktino pAra nathI. mana tAbe thAyato tamane nyAla karI de. paraMtu tophAnI manane tAbe karavA mATe bhUtanI mAphaka tenI coTalI pakaDavI paDe. temAM bhUtanI jema ja zarata zuM? to manane navaruM besavA devuM nahi. anaMtA janma-maraNanA kharAba saMskAra paNa paDelA che. mATe tene sArI pravRttimAM goThavI rAkhavAnuM. manane ThagavAno A upAya che. pU.A. zrI hemacaMdrasUrijIe yogazAstramAM lakhyuM che ke caMcala mana pAse zubhayogamAM satata parizrama karAvo ke jethI bIje kyAMyadoDavA manane avakAza ja na maLe. tamArA jIvanamAM to mana navaruM ja hoya ne? tene kadI sAruM kAma soMpavAnuM rAkhyuM che kharuM? temAM paNa dharmanA kSetramAM to navaruM ja hoya che. kadAca tame zarIrathI dharma karavA beso, paNa mana to tamAruM pharatuM ja hoya che. dharmamAM parizrama to khAlI zarIrane ja ne? tethI manane nirAMte pharavA do cho. anAdinA azubha saMskAra bharyA che, mATe emane ema manane kAma soMpo to kAma nahIM kare. eTale tenI coTalI pakaDavI paDe. pachI ja te tAbe thAya. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 46 manovijaya ane Atmazuddhi Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- sAhebajI coTalI kaI? batAvo. sAhebajI:-buddhi ke anubhava dvArA manane kanvInsa karavuM. kanvIsIMga pAvara te ja coTalI. jeTaluM manane anubhava dvArA kabUla, svIkAra karAvI zako, teTaluM ja te kAbUmAM Avaze. sabhA:- sAhebajI ! dAkhalo Apo. sAhebajI-dAkhalA tarIke AyaMbila karavAnuM che. temAM rasoinI sugaMdhathI ghaNAne UlaTI thAya, AyaMbilanI rasoI momAM paNa na jAya. A saLavaLATa jIbhano che ke manano che? manane samajAvo ke AyaMbilamAM khAvA to maLe che. mATe temAM bhUkhyA rahevAno savAla nathI. te badhA padArtho zarIrane pUratuM poSaNa paNa Ape che. tIrthaMkaranAM zarIra paNa A AhArathI Take che. to pachI bIjA sAdhakone deha TakAvavA AhAranI jarUra paDavAnI ja. bhagavAne ja A dharma batAvyo che. temAM khAvAnI nA nathI, paNa tenAthI jIbhane svAda na maLe, vikAro pedA thAya nahi, Asaktine poSaNa na maLe; lAMbo samaya karavA chatAM deha-indriyanI kriyA barAbara cAle, ane tapa paNa kahevAya. Avo dharma duniyAmAM kyAMya nathI. sabhA - sAhebajI, have to AyaMbilamAM paNa iDalI-DhosA hoya che. sAhebajI:-dararoja ApIe chatAM paNa koi karavA taiyAra thatuM nathI. tame pahelAM AyaMbila to karo, ApaNe svAda choDavA AyaMbila karavAnuM che, temAM tame vacce iDalI-DhosA kyAM lAvyA? ekanI eka vastu dararoja khAo to majA ghaTe che. so divasa AyaMbila karo pachI pAraNAmAM mAlapANI khAo ane je svAda Avaze te roja khAtAM nahi Ave. mATe majA vadhAre kyAre? jeTalo vadhAre lAMbo tyAga karyo hoya ane jeTalI vadhAre jIbhanI tRSNAnuM duHkha veDyuM hoya, teTaluM ja mAlapANI khAvAmAM sukha prApta thavAnI saMbhAvanA che. mATe koIpaNa vastunA svAdamAM vAstavika sukha nathI, paNa duHkhopacAra che. te vAta manane kabUla karAvavI paDe. sabhA:- AyaMbila karyA pachI cAlu khAvAnuM bhAvatuM nathI. sAhebajI -enI to jIbha bagaDI gaI che. manathI gamatuM nathI ke jIbhathI gamatuM nathI? mAnasika rIte evo bhAva hoya ke AyaMbilanuM khAvAmAM AtmAne lAbha che, mATe cAlu khAvAnuM gamatuM nathI? ke jIbhane besvAda lAge che? jIbhane to UlaTo AyaMbilano khorAka nahi bhAve, tene to tIkhA tamatamatA ane mIThA padArtho bhAve, te ja tenI DImAnDa hoya che. koI kahe ke mArI jIbhane cAlu khorAka nathI bhAvato, to samajavuM ke tenI jIbha bagaDI gaI che. ja ra ja * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 47 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmamAM ADakhIlIrUpa mana-zarIra-indriya javAMdhAvacakA pADe che. badhe dharmanA vyavahAramAM eno virodha hoya che. tethI ja dharma karatI vakhate mana sAthe samajAvaTa karavAnI Ave. jema ke vikAromAM pIDA keTalI, AsaktimAM duHkha keTaluM, AnAthI keTalA herAna thaie chIe? paraMtu jIbhanA svAda che temAM tamane je sukha dekhAya che, tenA karatAM kaMI gaNI pIDA vikAro, kaSAyomAM che; covIsa kalAka jIbhamAM svAdanI jhaMkhanA che, tenuM duHkha keTaluM? sArI vAnagIo khAvA mATenI talapanI aMdara pIDA keTalI? ATalI pIDA veThIne svAda levA che ke pIDAthI mukta thaIne manane zAMti ApavI che? samajaNa manane jItavAnuM sAdhana che. tethI jeTalA anubhava, tarka, dalIlothI manane samajAvo teTaluM te mAne. bhale AyaMbilamAM svAda nathI, paNa jIbhane besvAdapaNAnuM duHkha vadhAre ke tRSNAnuM AtmAne duHkha vadhAre? tamArA manane kabUla karAvo ke zemAM duHkha vadhAre che? vAsanA-tRSNA paNa eka jAtanI pIDA che, jenAthI ajaMpo thAya che. rasagullAM bhAve che tethI tenA mATe manamAM covIse kalAka tarasa-tRSNA che. jeTalI AiTamo bhAve che tenI Asakti-tRSNA-tarasa laIne tame pharo cho. AvI hajAro tarasa-tRSNA che. tarasa eka jAtanI pIDA che ke sukha che? have ATalo du:khano bhAra laIne pharavuM tenA karatAM besvAdavALuM khAI levuM te sAruM che. moTA duHkhanA tyAga mATe nAnA du:khane veThI levuM zuM khoTuM? tAva Ave tyAre DokTara iMjekzana Ape che, tyAre kAMi galIpacI thAya che? ke tINI soya zarIramAM vAge che? chatAM paNa lo cho ne? pAchA DokaTarane kahezo ke jarUra hoya to be ApI dejo, paNa jhaTa sArA karo. sabhA:- hA, sAthe zIkhaMDa-purI khavAya ne? sAhebajI - zakhaMDa-purImAM majA ghaNI che, te je mAno cho temAM ja tamAro bhrama che. tAvanuM duHkha moTuM ane iMjekzananuM duHkha nAnuM tema tame mAno cho ne? moTA duHkhane kADhavA nAnA duHkhane svIkAro cho. zIkhaMDa-purImAM majA che, paNa majA kyAre? aMdaramAM tenI tRSNAtarasa hoya tyAre ne? to pachI tRSNA-tarasa e moTuM duHkha che ne? A mAno cho chatAM tamArA jIvanamAM UlaTo krama che. A mArmika poInTa che, mATe maMthana karajo. Ato tame nAnA duHkhanA nivAraNa mATe moTuM duHkha UbhuM karo cho. jema ke AMgaLIe vAgyuM che, temAMthI lohI jharI rahyuM che, baLatarA thAya che, manamAM ajaMpo che; have tene bhUlavA bIjI AMgaLI para moTo kApo mUkIe to mana tyAM jaze. eTale nAnA duHkhane bhUlavA moTuM duHkha UbhuM karyuM kahevAze. atyAre tamArA jIvanamAM krama A ja rIte cAle che. zarIranA nAnA duHkhanA nivAraNa mATe tame moTA mAnasika duHkhane UbhuM karo cho. tamArA jIvanamAM moTI moMkANa to tame manathI 24 kalAka * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 48 manovijaya ane Atmazuddhi Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAselA cho te che. zarIrane tame svastha rAkho cho ane tenA mATe mananA trAsa UbhA karo cho. kAraNa nAnuM zarIranuM duHkha tamane dekhAya che, paNa mananuM moTuM duHkha dekhAtuM nathI. cUMTiyo khaNyo tyAre du:kha thAya che, have te vakhate koi jorathI thappaDa mAre to cUMTiyAnuM duHkha bhUlAi jaze. paNa tame koine AvuM karavA dezo kharA ? paraMtu tame jIvanamAM nAnAM du:khane haTAvavA moTuM duHkha UbhuM karo cho. dA.ta. tame jamavA beThA tyAre bhANAmAM kArelAnuM zAka AvyuM, eTale pitto jAya. kAraNa tamane aNabhAvatuM che, tenuM duHkha che. have AvI paDyuM che mATe te khAvAthI je duHkha thavAnuM che tenA nivAraNa mATe tame na khAo, athavA bIjI rIte paNa virodha karI zako tema cho; chatAM paNa tame ulkApAta karo cho, jethI potAnA ane bIjAnA manamAM azAMti UbhI thAya. eTale nAnA duHkhanA nivAraNa mATe moTuM duHkha UbhuM karyuM. paraMtu DAhyo mANasa moTA duHkhanA nivAraNa mATe nAnuM duHkha veThI le. sabhA H- paNa sAheba ! zAMtithI khAi laie to gharamAM ema thAya ke Amane bhAve che. sAhebajI H- nA nA, tamAruM moM joine kahI Ape ke tamane aNabhAvatuM che. aNabhAvatuM khAo ane sAmenAne tamArA moMnA bhAva khabara na paDe, tevA tame saMyamI cho ? vyakta na karavuM hoya to paNa thai jAya tema che. jema polITIzyanone hasavuM hoya tyAre hase, raDavuM hoya tyAre raDe, krodha vakhate kSamA rAkhavI hoya to paNa rAkhI zake che. tevA tame kAMi ustAda cho ? paraMtu moTA bhAge to tame dhamAla karyA vagara rahI zakatA ja nathI. kArelAnA zAkathI jIbhane je trAsa thAya che tene tame trAsa mAno cho, paNa krodhathI du:khI karavAmAM manane trAsa thAya che te moTuM duHkha che, te tamane samajAtuM nathI. AyaMbilamAM mAnasika duHkhono tyAga che ane sAthe temAM mAnasika sukha che, paNa te tamane dekhAtuM nathI. kAraNa ke tamArI pAse aMtardraSTi nathI. paraMtu AyaMbilamAM majA kevI che ? keTalI che ? tenI kabUlAta mana pAse karAvavAnI che, ane tenI sAme jIbhanI lolupatA che, tRSNAnI pIDAmAM keTaluM duHkha che te tene samajAvavAnuM che. aMdaranA duHkhano tyAga karo e ja dharmanI AjJA che. AMtarika sukhane jIvanamAM apanAvazo eTale dharma ja apanAvyo kahevAze. duHkhane jIvanamAM jeTaluM UbhuM karazo teTaluM pApa vadhAro cho. tamArA AtmAne jeTaluM duHkha Apazo, trAsa Apazo teTaluM pApa che. AtmAne-manane zAMti ApavA mATe zarIranA thoDA kaSTane veThavuM paDe. pU.upAdhyAyajI mahArAjasAhebe tapadharmanuM varNana karatAM kahyuM ke, tapa dharmamAM sukha ghaNuM che. je tapamAM mAtra kAyakaSTa mAne che tenI to buddhi bagaDI gai che. tapamAM AtmAnI ane mananI zAMtinuM sukha mArI 49 benI tArIkha***** manovijaya ane Atmazuddhi Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradAna karavAnI jabaradasta tAkAta che. tapa jo barAbara karatAM AvaDe to tRSNA, vikAro, AsaktithI mukta thavAya, jethI AtmAmAM zAMtino anubhava thAya ane tethI tene majA maLe; bhale tyAre zarIrane majA na maLe. zarIra ane jIbhane to bAju para mUkI devAnAM, kAraNa tene samajaNazakti nathI, mATe tene tame kanvInsa karAvI zako tema nathI, paNa manane jo kanvInsa karAvo to coTalI hAthamAM AvI jAya. have coTalIvALA manane paNa navaruM besavA devuM nahi. tamAre to coTalI paNa hAthamAM nathI ane pAchuM navaruM ja beThuM hoya. loko kahe che sAheba ! amane TAIma nathI, paNa atyAre tamArA jIvanamAM jeTalo TAIma che teTalo TAIma to tamArA vaDavAone kyAreya nahoto. kAraNa yaMtro pahelAM nahotAM. paraMtu atyAre yaMtronA kAraNe moTe bhAge tamane navarAza che, mATe ja TI.vI.nI sAme kalAko sudhI besI raho cho. atyAre tamane ToLaTappA karavA ghaNo TAima che, ArAmathI rakhaDI paNa zako cho, ghaNAM tophAna to tamArA jIvanamAM navarAzanA kAraNe che, te vicArajo. chatAM tamane tamArA manane kAbUmAM levAnI taiyArI nathI. A to bhUtanA eka rUpaka daSTAMta dvArA tamArA manane kAbUmAM kaI rIte laI zakAya te batAvyuM che. raka zaka ke ka ka ka ka ka ra ra ra ra ra ja sa ka ka ja che ke eka ja ke eka ja ke e ja e ja eka ke ka ra ra ra ka ka ja 50 manovijaya ane Atmazuddhi Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 30-7-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvamAtra potAnA mananA vijetA bane ane AtmAnA zuddha bodhane prApta kare tevA AzayathI dharmatIrthanI sthApanA kare che. mAnyatA palaTavA mATe samajAvaTathI mana pAse kabUlAta karAvavIH bhagavAnanuM zAsana jIvamAtrane AMtarika daSTie vijetA banavAnuM kahe che. ApaNe tyAM sauthI pahelo navakAra che. temAM paNa pahelA padamAM kone namaskAra che? je AMtarika jagatamAM vijetA che, tene ja ApaNe namaskAra karIe chIe. jeo AMtaraMzatrunA vijetA banI mukta thayA che, jemanuM badhA zatru para varcasva che tevo jIva, pachI game tyAM hoya to paNa te arihaMta tarIke ja che; ane tene ja ApaNe pUjIe chIe. eTale dharmanA kSetramAM manovijayanI vAta che. paNa mana ApaNI sAthe eTaluM badhuM joDAyeluM che ane pAchuM potAnI zaktithI mAteluM paNa thayeluM che, tethI AkhuM jagata mananA trAsathI trAseluM che. badhAnA jIvanamAM je dhAMdhala dhamAla che, te mananuM ja sarjana che. AkhA saMsArane te TacalI AMgaLI para nacAve che, te dAdA jevuM banI gayuM che. tene kAbUmAM levuM te eka jabaradasta kaLA che. tamArA zarIrane tame johukamI ke dabANa dvArA kAbUmAM laI zako, hukama karo to te svIkAre; are ! indriyo paNa baLajabarAIthI anukULa thaze; paNa mana para jo baLajabarAI karazo to te savAyuM tophAna karI tamane uDADI deze. eTalA mATe zAstramAM lakhyuM che ke mana unmatta hAthI jevuM che. unmatta hAthIne jo mahAvata aMkuza mAravA jAya to te tene pheMkI de. AvuM mana baLajabarAIthI aMkuzamAM AvI zake nahIM. tethI teno vijaya karavAnI paddhati batAvatAM kahyuM ke tene jItavAnI cAvI samajaNa che. tene manAvI lo to te sAruM kAma ApI zake che. have samajaNathI kAma levuM eTale zuM? manane kanvInsa(svIkAra) karAvavuM. mana jAte jo kabUla karavA taiyAra na thAya to te AjJA svIkAratuM nathI, anusaratuM nathI. paNa jo samajaNathI vAta tene besI jAya to te anukULa vartana karavA taiyAra thAya che. tamAre vyavahAramAM paNa niyama * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 51 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke koI moTo mANasa hoya, puNyanA kAraNe moTo banI beTho hoya, Ama buddha hoya, paNa tene kAMi vAta karavI hoya to zuM karo ? jo e vAta tene gaLe na Utare to tamane ulALI de ne? mATe samajaNathI kAma lezo ne? saMsAramAM niyama che ke moTA mANasane vAta gaLe UtarI jAya to badhuM kAma saheluM thaI jAya. tema eka vakhata manane kabUla karAvavuM te eka kasoTI che, paNa dharmanA pAyAnA siddhAMto manane jo kabUla karAvI zako to mana tamArA kahyA pramANe kAma karatuM thaI jaze. sabhA - kabUla kaI rIte karAvavuM? sAhebajI :- te ja lAMbI prakriyA che. ApaNe AgaLa vicArI gayA te pramANe mananA varNanamAM pahelAM mananA be prakAra batAvyA: dravyamAna ane bhAvamana. bhAvamananA be prakAra che: upayogamana ane labdhimana. labdhimanamAM sauthI paheluM zuM batAvyuM? mAnyatA. ApaNA manamAM anAdi kALathI UMdhI mAnyatA ghara karIne beThI che, mATe ja manano puruSArtha UMdhI dizAmAM thAya che. je sAcuM che tene kharAba mAnI beThuM che ane je kharAba che tene sAcuM mAnI beThuM che; je hitakArI che tene ahitakArI mAnI beThuM che ane je ahitakArI che tene hitakArI mAnI beThuM che; je sukha che tene duHkha mAnI beThuM che ane je duHkha che tene sukha mAnI beThuM che. A naTazelamAM(TUMkAmAM) ApaNI mAnyatAno citAra che, je anaMta kALathI daDha thaI gayela che, asthimajjAnI jema vaNAI gayela che. jayAM sudhI Ane palaTI na zako tyAM sudhI mana sAcI kabUlAta na kare. mAnyatA badalavI eTale jinezvaradevoe je tattva kahyuM che tenI mana pAse kabUlAta karAvI levI. temaNe kaheluM tattva ja satya che. ApaNe bolIe chIe, "tameva sarco..." jinezvaradevoe je tattva batAvyuM che te jagatanuM parama satya che ane je khoTA tarIke batAvyuM che te ja asatya che. jainazAsananI badhI kriyAmAM pahelAM zraddhA-kabUlAta mUkI che. jema ke tame pUjA-darzana karavA jAo tyAre pahelAM cAMdalo karo? paheluM tilaka tamane ke bhagavAnane? hakIkatamAM pUjA karavA mATe adhikArI kyAre bano? derAsaramAM pravezano haka kone? je bhagavAnanI AjJAne hRdayathI mAne tene ja. jene prabhuno upadeza nathI gamato, je hRdayathI AjJA svIkAravA taiyAra nathI tene darzana-pUjAno adhikAra nathI. derAsaramAM game te ghUsI zake kharo? ApaNA bhagavAna badhAnA che, tevuM kahenArA atyAre ghaNA che. paraMtu mahAvIrasvAmI AkhI duniyAnA nathI. je emanI vAtane mAne tenA ja che. je dIkaro bApane bApa tarIke na mAnato hoya te sAco dIkaro che ke nAmano ja dIkaro kahevAya? tenI jema ahIMyAM paNa jinezvaradeve kahelAM tattvane mAne, ra ka ka ka ka ka ka = * * * * * * * * * * eka ke kema ja ka ya ka ka ka ka ka ka ka ke ka ka eka makara 52 manovijaya ane Atmazuddhi Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhale pachI ajainamAM janmelo hoya, game te avasthAmAM hoya; paNa jo te bhagavAne kahelA tattvane mAne to tenA bhagavAna che. mATe tame derAsara Avo tyAre cAMdalo karo pachI ja aMdara jAo cho. tamane thAya ke jemanA caraNamAM namaskAra-vaMdanA karuM chuM, temanI AjJA bhale kadAca AcaraNarUpe jIvanamAM prApta na thai hoya paNa zraddhArUpe to mArAmAM che ja. temaNe kahelo upadeza mane game che, huM svIkAruM chuM; enI khAtarI mATe ja A cAMdalo karuM chuM. paraMtu A na samajanArA kahe che bhagavAna badhAnA che. mATe ja atyAre ApaNAM tIrtho TurIsTa senTara banI gayAM che. pAlItANA mATe hamaNAM TAimsamAM jAherAta AvelI, "sITI opha dha Tempala. TurIsTone kalAkRti, prAcIna bhAratIya zilpa jovA mATe maMdironuM nagara jovA jevuM che." ane AvuM vAMcIne ApaNA jaino harakhAya che. ghaNA kahe, e bahAne badhA darzana kare che ne? delavADAmAM paNa AvA lAkho loko Ave che. paNa te vAjabI nathI ane Avo kAMI haka paNa temane nathI. chatAM AnI sAme tame pAcho vAMdho paNa uThAvatA nathI. A to upAsanAnAM dhAma che. tene TurIsTa senTara tarIke kevI rIte goThavAya? sarakAre tene kamAvAnAM sAdhana banAvI dIdhAM che. paraMtu A vAstavamAM dharmasthAnakono durupayoga che. tenI sAme kAyadesara virodha jaino noMdhAvI zake tema che. paraMtu aphasosa e che ke jaino ja AvI pravRttine vadhAve che. paNa hakIkatamAM A rIte pravezavAno temane adhikAra ja nathI, ane koI A rIte ghUsI jAya to tene ghUsaNakhorI ja kahevAya. - have tame tamAruM sAmAyika juo. temAM tame "karemi bhaMte' uccaro tyAre ja sAmAyika lIdhuM kahevAya. tenA pahelAM muhapatti paDilehavAnI Ave. temAM pahelo bola zuM mUkyo? pahelI tamArI pAse zarata zuM karAvI? jinezvaradevoe zAstrarUpa je jinavacano kahyAM che, tenA sUtra-arthanI tasvarUpe huM zraddhA karuM chuM. jinezvare kaheluM tattva ja jagatanuM sAcuM tattva che, bAkI badhuM nakAmuM che. Ano artha e thayo ke dharmanA kSetramAM pahelAM mAnyatAnuM parivartana mAMge che. mAnyatAne badalyA vagara sAcA ArAdhaka banI zakAya nahIM. koIpaNa dharmazUnya vyakita hoya, ane mahArAjanA paricayathI dharma pAme, eTale pahelAM zuM thAya? mAnyatAnuM parivartana. jema nayasAranA jIve mahAtmAnA paricayamAM AvI dezanA sAMbhaLI ane temanAmAM parivartana AvyuM, eTale zuM thayuM? atyAra sudhI teo je tattvane mAnatA hatA tene khoTuM mAnIne choDyuM ane navuM sAcuM tattva mAnyatArUpe apanAvyuM ane tethI ja samakita pAmyA. mAnyatAne temaNe mULamAMthI palaTI nAMkhI. jyAre mithyAtvamAM hatA tyAre UMdhI mAnyatAthI gherAyelA hatA. have ghaNA kahe, manane kAbUmAM kaI rIte levuM? paraMtu tame game te rIte kUdAkUda karazo to mana kAbumAM nahi Ave. kharAba vicAra Ave che tene prosesathI kAma lezo to te badalAze. je manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * pa3 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAro azubha che te moTe bhAge labdhimananI gaMdakIno ja Ubharo che. je kUvAmAM hoya te havADAmAM Ave. tamArA vicAramAM ahaMkAra, krodha, mAyA, mAna Ave che te badhuM prakRtimAM hoya ke aMdara paDeluM hoya to ja sapATI para UbharAya che. aMdarathI bahAra Ave che, kAMI bahArathI aMdara jatuM nathI. aMdaramAM che te nimitta maLatAM UbharAya che ane sapATI para Ave che. mATe azuddhi aMdaramAM ja che, je taLiye jAma thaI gayela che; mATe khAlI uparathI sApha karIe to na cAle. have tene saMzodhana karavA mATe kaDI kaI pakaDavI? huM mAnyatAmAM zuM mAnuM chuM? kyAM huM sAcuM mAnuM chuM? kyAM huM khoTuM mAnuM chuM? A rIte vizleSaNa karavA mAMDazo eTale dharmanI dizAmAM gati thavA lAgaze. muhapatti paDilehavAmAM je pahelo bola mUkyo te mahAzarata che. tame to khAlI bolI jAo cho, paNa te zaratathI baMdhAtA nathI. sAmAyika pAro tyAre bolo ne "sAmAyika pAruM ?" tyAre ame kahIe "punaravi vAyavyaM " eTale tame bolo, "yathAzakti." pachI tame AgaLa kaho "sAmAyika pAryuM." tyAre ame kahIe ke "yAro ramottavyo" tyAre tame bolo, "tahatti." A bolo cho te amane moDhethI khuza karavA bolo cho ne? tame yathAzakti karavAnA cho? ame "hA, pArI do," tevuM to na ja kahIe. paNa kahIe ke "pharIthI karavA jevuM che." eno svAda cAkhIne majA AvI hoya to karavA jevuM che. tyAre amane bAMhedharI zuM Apo cho? "yathAzakti" te tame dilathI baMdhAo cho? tamArI sthiti zuM che? pacAsa bolamAM pahelo bola A ja mUkyo che. AnA vagara badhuM nakAmuM che. jinezvaranA vacanane satya na mAno pachI game teTalI upAsanA karo paNa zuM matalaba? bhagavAnanA pagamAM paDo, bhakti apAra karo, tenI sAme ullAsathI nAco paNa kharA, paNa temanI kahelI vAtone sAMbhaLavA mAtrathI rIsa caDhatI hoya to te bhagavAnanI bhaktino matalaba keTalo? tame bhagavAna sAthe je vyavahAra karo cho tevo vyavahAra tamArI sAthe jo koI kare to tame tene zuM kaho? A to banAvaTI che, daMbhI che, anADI che ema ja kaho ne? jema dIkaro dararoja tamArA pagamAM paDe, hAtha joDe, paNa tamAruM kahyuM na mAne; hitakArI salAha paNa na mAne, paraMtu hAtha joDe to tame zuM kahezo? "tuM have banAvaTa karavAnuM rahevA de." A to bhagavAna tamane kAMI bolatA nathI mATe majA paDI gaI che, paNa jo kAna pakaDe to zuM hAlata thAya? dharmAnuSThAnomAM je zarato mUkI che temAM tamAre prAthamika zarato paNa pUrI thatI nathI, kAraNa hajI mananI mAnyatAnuM saMzodhana thayuM nathI. mATe pratyeka kriyAmAM mAnyatAnuM mahattva ghaNuM ja che ane tenAthI ja AtmAmAM cittazuddhi sthApita thAya che. have dharmanA kSetramAM pagaluM mAMDyA pachI vicAro, prakRti, saMskAra badalavAnAM che; paNa te badhAmAM pahelAM mAnyatA badalavAnI che. te badalavA dararojavicAra karavA paDe kejinezvaradevoe 54 manovijaya ane Atmazuddhi Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAne sAcuM kahyuM che? ane zAne khoTuM kahyuM che? mane te sAcuM ane sAruM kema nathI lAgatuM? mAre kyAM garabaDa che? mane zuM vAMdho che? A rIte avalokana dvArA khyAla Ave, pachI ja tenI zuddhi karavAnI prakriyA thAya che. paraMtu ghaNAne atyAre aMdaramAM zuM locA che tenI ja khabara nathI. bhagavAna pAse jaIne khUba ja bhakti kare, tyAre thAya ke huM temano bhakta chuM; paNa te vakhate jAtane pUcho ke huM bhaktino adhikArI chuM kharo? bhagavAne upadezelI badhI vAta mane game che? bhagavAne jene khoTuM-kharAba kahyuM tene huM sAcuM-sAruM kema mAnuM chuM? jo AvuM ja hoya to bhakta kahevaDAvavA huM lAyaka nathI. A vAta tamArA ane amArA banne mATe che. ame paNa temanuM eka paNa tattva na mAnIe ke prabhue kahelAthI UlaTI vAtamAM ja amane rasa hoya, Agraha hoya to amArI paNa UMdhI mAnyatA che; ane te mithyAtva che. jyAM sudhI mananuM saMzodhana na karo tyAM sudhI ghaNo puruSArtha nakAmo jAya che. - badhA pUche avino jIva mokSe na jAya? hA, vAta sAcI che, paNa kema? abhavino jIva potAnI badhI mAnyatAone bhagavAnanI AjJA pramANe mecanasaMgata) karI zakto ja nathI. te potAnA jIvanamAM bIjI badhI zuddhi kare che paNa garabaDa kyAM? kadAca 25, 50 TakA tenI mAnyatA TelI thAya paNa 100% to TelI thatI ja nathI; ane A ja eno moTo probeka(khAmI) che, tenI UNapa che; mathAmaNa karIne thAkI jAya, paNa manane kabUla karAvI zake tema nathI ke, viSaya-kaSAya du:kharUpa che ane AtmAmAM anupama sukha che. basa, A ja te aMdara nakkI karAvI zakato nathI; ane te ja kAraNe avino jIva rakhaDe che. te zraddhAthI jinavacanane mAnI le che, paNa tenuM mana anubhavathI kabUlAta karatuM nathI. mATe ja vicArajo , sAdhanAmAM mAnyatAnuM mahattva keTaluM che! tenA kAraNe ja teno puruSArtha nakAmo jAya che. bhavi jIva paNa AnI zuddhi na kare to teno puruSArtha paNa eLe jAya che. ghaNA jIva dhyAna kare che, bhAvanA-ciMtana-manana paNa kare che; paNa muzkelI e ke manamAM goTALArUpe mAnyatA khoTI paDelI che. mATe tenA lAkho prayatna paNa niSphaLa javAnA. A eka bhArekhama nidAna che, gabharAI javAya tevuM, paNa satya nidAna che; zAstranI dRSTie cokasAipUrvakanuM che. mithyAtva toDyA vagara ane samakita pAmyA vagara, AtmA game teTalo cAritrathI bhAvita thAya ke jJAna game teTaluM meLave, paNa te jJAna mithyAjJAna che; ane cAritra paNa dravya cAritra ja che. eTale mAnyatAno mahimA samajo. mAnyatA kevI rIte palaTavI tenI prakriyA che. jema puNyazALI paNa buddha hoya to tene samajAvavA mATe ke tamArI vAta gaLe utAravA mATe ema ne ema kaho to vAta tene gaLe Utare nahi, paNa enA mATe TrIka joie. tema manane manAvavA TrIka joie. te eka kaLA che. zAstramAM daSTAMta che te vicArIe. manovijaya ane Atmazuddhi 55 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrIne sAdhavA varacie apanAvelI TrIkaH sthUlibhadranA pitA zakaTAla navamA naMdanA mahAmaMtrI che. rAjAno paNa navamo vaMza che ane maMtrIno paNa navamo vaMza che. zakaTAla mahAprajJAzALI, bAhoza, buddhizALI che. Aja sudhI teNe rAjakAjamAM dakSatA-kuzaLatA dAkhavI che. tethI rAjAne tene mATe vizeSa mAna che. tethI koi paNa kAmamAM abhiprAya maMtrIno ja le. kadAca maMtrInI marajI na hoya ane rAjAne potAne gamatI vAta hoya to paNa te leTa-go(jatuM) kare. kAraNa rAjA samaje che ke AnI buddhi vadhAre che. mATe rAjayamAM maMtrInuM Adhipatya che. tyAM vararuci nAmano vidvAna che. te sAhityakaLAmAM vizeSa jANakAra che. te tatkAla adbhuta kAvya banAvI zake che. ghaNI vidvattA hovAnA kAraNe tene thAya che ke mArI rAjasabhAmAM kadara thAya, jethI AkhI duniyAmAM mArI khyAti thaI jAya. mATe te roja roja sabhAmAM Ave che ane sAhityakaLAnI vAto kare che. ene rAjAne prabhAvita karavo che, ane rAjA prabhAvita thAya tyAre niyama zuM? enI tArIpha kare. tenI vidvattAthI rAjAne mAna paNa thAya che. paraMtu vicAre che ke koI paNa mANasane rAjasabhAmAM mahattva ApavuM ke nahi? kAraNa bhaviSyamAM kadAca jokhama paNa UbhuM thAya. mATe zakaTAla maMtrI kahe to ja mahattva ApuM. tethI dararoja zakaTAlanA moM sAme jue, paraMtu zakaTAla to prabhunA parama bhakta che-zrAvaka che. te vararucine paganI pAnIthI coTI sudhI oLakhI gayA che. temane lAge che ke A jIva lAyaka nathI. lucco-svArthI che ane mithyAdaSTi che. tenI prazaMsA ke Adara karavAmAM Ave to mithyAtvane poSaNa maLaze, tenI luccAI ane vArthanA kAraNe paNa nukasAna thaze; mATe rAjA jayAre temanuM moM jue tyAre kaMI vizeSa bhAva na batAve, tethI rAjA tArIpha na kare. have ghaNA divasa sudhI Ama cAlyuM. paraMtu vararucine to rAjA taraphathI prazaMsA-tArIpha meLavavI che, paNa meLavavI kaI rIte? tene khabara paDI ke ahIMyAM maMtrInuM varcasva che, mATe maMtrI kahe to ja tArIpha thAya. to have maMtrIne sAdhavo kai rIte? teNe tapAsa cAlu karI paNa kazAthI paNa dALa gaLe tema nathI. mATe chelle vicAra karyo ke maMtrIne sAdhavAnI nADa zuM che? maMtrI upara, cAlI zake tevuM konuM varcasva che? khabara paDI ke tenI patnInuM varcasva che. saMsAranA snehanA kAraNe patnInI vAta Ave tyAre bhalabhalA DhIlA paDatA hoya che. have jo tenI patnIne sAdhavAmAM Ave to mAruM kAma thaI jAya. tethI maMtrIne tyAM veza parivartana karIne teNe javAnuM cAlu karyuM. sAmAnya mANasa tarIke tenI patnInuM badhuM ja gharakAma karAve, vAsaNa mAMje. Ama karatAM karatAM tenI sAthe prIti pedA karI ane tenuM dila jItI lIdhuM. eka divasa tenI patnI kahe che ke "tuM mArI ATalI sevA-suzruSA kare che, te mATe huM tArA para khUba khuza chuM. mATe tAruM koi kAma hoya to karI ApuM." tyAre vararuci barAbara moko joine kahe che, "maMtrIzvarane kaho rAjasabhAmAM ja * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 56 manovijaya ane Atmazuddhi Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI tArIpha kare." ahIM juo ke moTA mANasane vAta gaLe utAravA mATe kyAM sudhI tene pahoMcavuM paDyuM ? teNe kevI rIte nADa pakaDI che ? sevAnA oblIgezananA kAraNe maMtrIpatnIe kahyuM ke "vAMdho nahi, huM kahIza." rAtanA maMtrIzvarane kahe che, "ATalA kaMjusa kema thai gayA cho ? koi mANasa mahenata kare to pANI pheravo cho. tame rAjA pAse prazaMsA karAvo to tene jJAna-sAhityakaLAmAM protsAhana maLe.' patnI Agraha kare che, tyAre maMtrIzvara kahe che ke, lAyaka nathI, mithyArdaSTi che; paraMtu patnInA AgrahanA kAraNe chevaTe kabUla thAya che ane rAjA pAse tenI prazaMsA karAvI. A rUpaka tarIke kahuM chuM. zakaTAlane gaLe utAravuM agharuM hatuM, chatAM kaDI pakaDIne kAma karyuM. tema manane kabUla karAvavuM, gaLe utAravuM saheluM nathI. eka vastune pAkI mAnatuM hoya tene navI mAnyatAthI kanvInsa karavuM ramatavAta nathI. anAdithI dRDha thayelI mAnyatAne badalavI te khUba agharuM che, paNa samajAvaTathI gaLe utAravuM joie. viSaya-kaSAyamAM sukha e bhrAmaka mAnyatA - samatAmAM sukha e sAcI mAnyatA H anaMta kALathI ApaNuM mana mAne che ke viSaya-kaSAyamAM ja majA che, kaSAyo ja sukhanAM sAdhana che, A dRDha thayelI mAnyatA che; mATe covIse kalAka mana kaSAya karavA sakriya che, divasa Uge tyArathI kaSAya mATenuM nimitta zodhatuM hoya che. kaSAya eTale khAlI krodha nahIM. krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa basa temAM ja mana parovAyeluM rahevA mAMge che. covIse kalAka kriyA zenI che ? satata temAM ja sakriya che. kaSAya na karavA ke zAMta rahevA te taiyAra ja nathI, pachI nimitta hoya ke na hoya. tamane kAMi covIse kalAka kaSAyanAM nimitta maLatAM nathI, paNa aMdarathI tame UbhAM karo cho. dA.ta. koipaNa navI vastu sAme Ave to Asakti thAya, ane koi aNagamatI vAta kare to krodha Ave te bane, paraMtu tamane koi vatAvatuM na hoya, to paNa aMdara ulkApAta thAya che ne ? navarA beThAM kaMinuM kaMi jUnuM yAda karo, 'te vakhate pelAe mAruM kAma nahotuM karyuM, bahu phATyo che, paNa lAgamAM Avaze tyAre sIdho karI daiza,' AvA aneka rAga-dveSanA kuvikalpo karyA karo cho. eTale kyAMka ne kyAMka rAga-dveSa mATe mana taka zodhI rahyuM che. ApaNA badhAnA manano priya viSaya kaSAya che. mana satata tenI rAha joine beThuM hoya che. jema bilADIne khabara hoya ke ahIMyAMthI kabUtara Ave che, to zAMta thaine tAkIne besI jAya ane jevuM Ave eTale tarApa mAre; tema mana tAkIne beThuM che, sIdhuM taka jhaDapI levA taiyAra ja che. koipaNa kSetramAM ke vastumAM ke vyaktimAM badhe te rAga-dveSanI pariNati pragaTAvaze. tame janmyA tyArathI jIvananI eka kSaNa paNa samatA mANI nathI; paraMtu eka kSaNa mATe paNa samatAno anubhava jo tamane thai jAya, to ame khAtarIthI kahIe chIe ke jIva pachI koi paNa Luo Luo Luo manovijaya ane Atmazuddhi 57 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padArthasukhane jhaMkhe nahi. gai vakhate kaheluM ke tame taLiyAne vAMcatA nathI ane sapATIne ja juo cho, sapATI para paNa jADA ane sthUla kaSAya ja dekhAya che. jema nabaLI AMkhavALo moTA akSara vAMce ane nAnA khAi jAya, tema sapATI paranA paNa tamane maMda kaSAya dekhAtA nathI. atyAre tame ahIMyAM beThA cho te vakhate paNa rAga-dveSa sapATI para cAlu che, pachI bhale prazasta ke aprazasta kaSAya hoya. jema pravacanamAM huM sArI vAta karuM ane pasaMda paDe to rAga thAya; aNagamatI vAta Ave to aruci thAya; mATe ruci-aruci, rAga-dveSa cAlu che. sabhA H- sAhebajI ! paNa vyAkhyAna sAMbhaLatAM rAga Avavo joie ? : sAhebajI H- gamatI vastu hoya to rAga cAlu thAya, jema ke devalokanAM varNanathI tamArA moDhAmAM pANI chUTe, paNa te rAga barAbara nathI. tame sinemA juo tyAre jevuM pikcara tevA pratibhAva thAya che. jema hIro phAiTIMga kare tyAre hIro jIte to tAnamAM Avo, guMDo jIte to dveSa thAya; paNa tame tattvanI vAta sAMbhaLo ane rAga thAya te sAruM che. sAcuM che tene sAruM mAno, tenA pratye rAga thAya te sAro che; ane ame pApanI niMdA karIe te vakhate pApa pratye dveSa thAya te prazasta dveSa che, tema guNanI vAta karuM tyAre guNa para rAga karo te prazasta rAga che. Ama, aMdara rAgadveSanI cenala che, eka miniTa paNa mana zAMta rahetuM nathI. tene samatAno anubhava nathI. koine koi kaSAyano bhAva cAlu che tethI samatAno anubhava nathI. kaSAya eno priya viSaya che, pachI sAro ke kharAba jevo avasara maLe te rIte cAlu rahe che. sabhA :- nimittane AdhArita che ? sAhebajI :- ekalA nimittane AdhArita che tevuM nathI. eka oraDImAM tamane ekalA - pUrI daie, aMdara tamArA mATe indriyonA koi viSayo na mUkIe, tamane koi haLemaLe nahIM, to paNa ekalA aMdara beThA beThA manamAM kaMika bakhaDajaMtara UbhuM karazo, tamAruM mana sakhaNuM raheze nahi. kAM to aMdarathI kaMi muddo zodhaze kAM to bahArathI zodhaze. tene je vastuno rasa hoya te duniyAmAMthI game tyAMthI zodhI kADhe. eTale manane kaSAyamAM ja rasa che, tethI nimitta ApameLe zodhI kADhaze ane tophAna cAlu karaze. anaMta kALathI jIve kaSAyanA AvegamAM ja sukha mAnyuM che. A mAnyatAnA kAraNe ja jIvanamAM UlaTI gaMgA cAle che. AvI hajAro mAnyatAo che. manane kabUlAta karAvI tene palaTavI joie. 58 kaSAya e duHkharUpa che, trAsajanaka che, svayaM duHkha che. A badhuM manane kanvInsa karAvavA mahenata paDaze, tenA mATe upAya karavo ja paDaze. jema zakaTAlane samajAvavA mATe vararucie ** manovijaya ane Atmazuddhi Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI najIkanI kaDI pakaDI, tema manane kavInsa karAvavA tenI sahuthI najIkanuM pAtra buddhi che, mATe tene pahelAM pakaDavI paDaze. sabhA - sAheba ! buddhi buThThI hoya to? sAhebajI - tene tIkSNa banAvavI hoya to ghasI ghasIne banAvo. janmyA tyAre kakkA no ka paNa nahoto AvaDato. atyAre bhaNIgaNIne hoziyAra thai gayA ne? jayAM rasa paDyo tyAM buddhi dhAradAra karI lIdhI. ghaNA to dharmanA kSetramAM kAMI na samaje, paNa vepAramAM UthalapAthalanA moTAM gaNita karatA hoya. dharmanA kSetramAM kAMI yAda na rahe, paNa vepAramAM badhA gharAkane oLakhatA hoya, hisAba-kitAba Akho magajamAM hoya, bajAranA bhAvatAla moDhe hoya. A badhuM kema? kAraNa tyAM rasa che. mATe evuM na kahevAya ke buddhi jADI che. ApaNe buddhine ja pakaDavAnI che. buddhine barAbara anukULa karI zakyA to mana mAnavA taiyAra thaze. zAstramAM lakhyuM che ke zakaTAla maMtrI jevA mahAzrAvakanA momAMthI paNa AvI vyaktinI prazaMsA karAvavAnuM zakya banyuM, te navAinI vAta che. paraMtu prasaMge AvI vyaktio paNa potAnA priyapAtrathI kevA doravAya che, tenI nADa varasacie pakaDI, mATe ja kAma karAvI zakyo. tema ApaNe paNa mananI nADa pakaDavI paDaze. kaSAyo duHkharUpa kema che? duHkhanAM sAdhana kema che? kaSAya pIDArUpa che. AkhA saMsAramAM cAre bAju kaSAyo UbharAya che. temAM aprazasta kaSAya eTale ke jIvanamAM ekAnta nirupayogI dhAMdhaladhamAlarUpa che, nirarthaka pravRtti che. zAstramAM kaSAyamAtrane bevakUphI kahI che. tame bevakUpha bano tyAre ja teno janma thAya. A badhuM tamane tarkabuddhithI samajAvIe chIe, phekolojI nathI. mULathI tame kAMI zAMta-sahiSNu cho? ke jIvanamAM gusse thAo cho? hA, taka na hoya to gussAne bahAra na kADho. gusso kADhavA mATe paNa puNya joie. puNya na hoya ane gusso karo to koI thappaDa mAre. badhA kaSAya mATe A niyama che. jema game teTalo ahaMkAra hoya ane ruAba batAvavA jAo; paNa puNya na hoya to uparathI dhola paDe, kAna pakaDIne tamane bahAra kADhe, kahe cAlato thA; ane puNya hoya to kadAca pAchaLathI gALo Ape, paNa sAme sahana karI le. mATe tame kyAya bahAra vyakta karI zako cho, temAM tamAruM puNya ja kAraNa che. jema tame jIvanamAM saphaLa thAo cho, tyAre potAnI hoziyArIthI saphaLa thayA tema mAno, paNa te vakhate tevuM mAnanAra mUkhane khabara nathI ke puNyathI saphaLa thayo chuM. jemAM tamAruM koI kAma na kare ke na mAne tyAre jarA gusso karI kAma karAvo, tyAre tamArI buddhimAM zuM bese? ke meM ruAba batAvyo, camakAro batAvyo mATe sIdho thayo, paNa tevuM nathI, temAM puNya ja kAraNa che. pa9 manovijaya ane Atmazuddhi M-5 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- evA puNyathI pApa baMdhAya? sAhebajI - hA, pApa ja baMdhAya. saMsAramAM moTA bhAganA jIvo puNyathI pApa ja bAMdhe che. puNyano bhogavaTo karIne pApa ja UbhuM kare che. te pApAnubaMdhI puNya che. te puNyamAM pApanI sarjana zakti che. puNyAnubaMdhI puNya UbhuM karavuM te eka mahAna sAdhanA che, je vivekavALo jIva ja karI zake. kaSAya karavAthI saphaLatA maLe che te mAnI levuM eka bhrama che. bhautika daSTie ke dhArmika dRSTie kaSAyonI jIvanamAM koi upayogitA nathI. DAhyA mANasanuM lakSya zuM? upayogI pravRtti Adare ke nakAmI pravRtti Adare? tamAre koI vAta sAmAne kabUlAta karAvavI che to gusse thaIne kaho to mAne? ke zAMtithI kaho to jaladI mAne? sabhA:- sAmenA mANasa para AdhArita che. sAhebajI - bIjI rIte tamane pUchuM chuM ke tamane koI akaLAIne vAta kare to game ke zAMtithI vAta kare to game? gunegArane paNa tame dhamakAvIne vAta karo to game? tamAre enA manamAM svIkAra karAvavo che ke mAtra enI pAsethI kAma levuM che? pachI bhale te manamAM gALo Ape? lohI pI jAya tevA che mATe mAnyA vagara cAle tema nathI' Ama kahIne mAne ane kAma kare, te tamane game? ke dilathI kAma kare te game? tame krodhathI sAmAnA dilane jItI zako ke zAMtithI tenA dilane jItI zako? AvA anivArya saMjogomAM kaSAya karavAnI jarUra hatI, na karo to cAle tema na hatuM, evo eka paNa dAkhalo tame ApI zakazo? virodhI hoya ke mitra hoya badhe ja kaSAya karo cho, mATe ja tame aNagamatA bano cho. tame badhA taraphathI prIti-Adara-satkAra iccho cho ke badhA tamane dhutkAre te tamane gamaze? tame jIvanamAM kuTuMba mATe sahuthI vadhAre karyuM che, jAta ghasI nAMkhI che, chatAM temanI pAsethI paNa tame lAgaNI kema nathI meLavI zakatA? kAraNa zuM? tamAro svabhAva ja. sabhA - enAM karma. sAhebajI - enAM nahi, ApaNAM karma. basa karmanuM lAkaDuM hAthamAM AvI gayuM che, mATe game tyAM bharAvI do cho. paraMtu game tevAM anikAcita karmo udayamAM Ave, to temAM palaTo lAvavAnI zakti AtmAmAM che. ApaNe tyAM puruSArthavAda paNa che. dharma, karmane palaTI zake che. raka che ke jo ke ke te ja ne ke je eka ja * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * cha ka ja che 60 manovijaya ane Atmazuddhi Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmamAM amuka bhUmikAe pahoMcelo jIva game tyAM jAya to paNa tenA svabhAvanA kAraNe prItipAtra bane che. temAM kAraNa teno guNiyala svabhAva che. paraMtu tamArI buddhimAM UMDe UMDe beThuM che ke prasaMge krodha karavA jevo che ane na karIe to namAlAmAM khapIe. sabhA - mATe ja prabhue caMDakauzikane kahyuM hatuM ke phUMphADo mAra. sAhebajIH- AvuM kyAMthI laI AvyA? zuM bhagavAne AvuM kahyuM hatuM ke kIDI caTakA bhare to phUMphADo mAraje? tene to phUMphADo mAravAnI vRtti nathI, te UMcA sTeje che. hajI tame ne huM tyAM pahoMcyA nathI. bhagavAna maLyA te pahelAM te narake jAta. paraMtu prabhuno bodha pAmyA pachI palaTo Avyo che, phUMphADA mAravAnI koI vRtti nathI. kIDI caTakA bhare che tyAre te vicAre che ke A to mane kazuM ja duHkha ApatI nathI. AthI vadhu du:kha meM ghaNA jIvone ApyuM che. A to khAlI zArIrika duHkha ja Ape che. ame tamane kahIe ke saMsAramAM krodha na karavo, eno artha e nathI ke tamAre dIna thaIne vAta karavI, badhA tamane dabaDAvI jAya ane lokamAM dharmI eTale namAlA evI chApa paDe e rIte jIvavuM. dharmI to sattvazALI, zaurya, khamIravALA, aTala hoya. tamane vyavahAramAM sAcI vAta lAge tyAre makkamatAthI AtmavizvAsathI bolo, paNa akaLAvAnI zuM jarUra? gharamAM koi yogya na lAge tevuM vartana kare to vAtsalyathI samajAvI zako cho. paNa koi avaLacaMDuM hoya ane kahe ke Ama ja karIza tyAre tame kahI zako cho ke, A gharamAM to Ama ja cAlaze. tevuM makkamatAthI kahI zakAya. mAtra krodha karavAnI koI jarUra kharI? paNa tamane maphatanuM lohI bALavAmAM rasa che. tamAruM mana krodharasika che. zuM sAmI vyaktinI bhUlanI sajA tamAre bhogavavI che? tamArA dIkarAe bhUla karI tyAre tamArA gAle thappaDa mAro to kevuM kahevAya? tame DAhyA ke gAMDA? koie bhUla karI tenI sajA tamAre mAthe levI che? tethI tamAruM lohI baLaze ane te rAjI thaze. krodha karanAra vyakti potAnA AtmAne saMtApa ApI rahI che ane te paNa bIjAnI bhUlanA kAraNe. A mUrkhatA che. jo buddhimAM UtarI jAya to kharekhara mahAmUrkhAI lAge. AvA to so eMgala che. mAna, mAyA, lobha badhA mATe A rIte vizleSaNa thai zake. kaSAyamAtra mUrkhatA che. kaSAyano janma ajJAna, nirvicArakatA, avAstavikatAmAMthI thAya che. jIvanamAM kaSAya e ApaNI mUrkhAinuM pratibiMba ke mUrkhAino paDagho che. AvAM ghaNAM pAsAM che. kaSAyanuM mULa utpattisthAna duHkha che. jene duHkha aMdara na hoya tene kaSAyano janma na thAya. krodha, mAna, mAyA, lobha, moha koipaNa kapAya vicAro. badhe A ja niyama che. * * * * * sara ka * * ne e ja * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- prazasta kaSAya, aprazasta kaSAya badhA levAnA? sAhebajI:- hA, badhA ja kaSAya laI levAnA. prazasta kaSAya paNa AtmAno svabhAva nathI. mATe samatAmAM jatAM pahelAM prazasta kaSAya paNa mUkavAnA che. AtmAnuM UMcuM sukha meLavavA mATe prazasta kaSAya paNa choDavA paDe. kaDavA kArelAnA rasane aprazasta kaSAya kahyA che. kArelAne sIdhA samArIne moMmAM mUko to zuM thAya? ane te ja kArelAne mIThuM nAkhI kaDavAza kADhI nAMkho, pachI goLa nAMkho, masAlo nAMkho, ane vadhArIne svAdiSTa zAka banAvo to paNa mULathI kaDavAza to rahevAnI ja. jene bhAvatuM hoya te capacapa khAI jAya, paNa sAva kaDavAza jaze nahIM. aprazasta kaSAya pyora kArelA jevA che, prazasta kaSAya masAledAra kArelA jevA TesTI che; paNa kArelAnA badale kerI nathI, kaDavAza to rahevAnI. eTale prazasta kaSAya ke aprazasta kaSAya baMne AtmAno svabhAva nathI, tethI aMte temane choDavAnA che, paNa atyAre to masAledAra TesTI kArelAM khAvAnAM paNa che, eTale ke prazasta kaSAya karavAnA che. sabhA - paraMtu sAheba ! kArelAnA guNa kaDavA na hoya. sAhebajI - tame guNa sudhI dhyAna rAkho tevA cho? ke tamane to tatkALa mIThuM phaLa joIe che? moMmAM mUkI ne madhura svAda joie che. kArelAnI kaDavAza phaLarUpe nathI, svAdarUpe che. kArelA paNa limiTamAM khAo to guNakArI, vadhAre khAo to nukasAna thAya, te khabara che? aprazasta kaSAya eTale game tyAre vagara bolAve TapakI paDe. tenA doravAyA tame doravAo cho. ghaNAne bhautika dRSTie paNa kaSAya kharAba lAge che, karavA nathI, paraMtu jAta ke mana upara kaMTrola nathI raheto, mATe krodha kare che. kamAna chaTake pachI bhAna na hoya ke zuM boluM chuM? game tema krodha UchaLI paDe. jenA para kAbU nathI, jemAM bhAna nathI, sUjha nathI evo gusso aprazasta kaSAya kahevAya. jayAre prazasta kaSAya to AvazyakatA UbhI thAya tyAre ja maryAdita pramANamAM thAya. sabhA :- eTale rImoTa kaMTrola hAthamAM joIe. sAhebajI:- atyAre konA hAthamAM che? sabhA:- rImoTa ja kaMTrola che. (amArA krodhano kaMTrola dUra rahelI bIjI vyaktinA hAthamAM ja che.) sAhebajIH- jeno rImoTa ja kaMTrola che, tevA koi paNa vAhanamAM tame beso kharA? beso to marI jAo ke jIvo ? atyAre tamArI karuNa sthiti che. bhautika dRSTie paNa kaSAyane kAbamAM nathI laI zakatA. te tamArI moTI nabaLAI che. manovijaya ane Atmazuddhi Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bhAi mArI pAse AvelA. te kahe sAheba ! mAre dhaMdho sarasa goThavAyelo. pacAsa varSathI ame bhAgIda2 hatA. ekabIjA para vizvAsa hato. paraMtu mArA svabhAvanA kAraNe evuM banyuM ke prasaMge na bolavAnuM bolAi gayuM. bhAgIdArI tUTI gai. gADI pATA uparathI UtarI gai. mATe vicArajo ke, jIva AvezamAM kaSAya kare che paNa jyAre phaLa bhogavavAnuM Ave tyAre kapALa kUTe che. paNa karatI vakhate bhAna kharuM ? tyAre to bebhAna banI jAo cho. mATe aprazasta kaSAya prAyaH atirekavALA hoya che. jyAre prazasta kaSAyamAM AvuM na hoya; jeTalA, jyAre, je rIte karavAnA hoya te rIte kare, kaSAyone AjJAMkita sevaka tarIke rAkhI zake te prazasta kaSAya kare. prazasta kaSAya karanArA jIvo kaSAyonA mAlika che, gulAma nahIM. guNavALAM kArelAM paNa jaMgalInI jema khAo, tenI bahu kaDavAza vAparo to blaDaprezara lo thai jAya, baLa kSaya thAya mATe temAM paNa viveka joie. kaSAyo bharapUra ajJAnatApUrvakanI bevakUphInuM phaLa che ane tenuM pratyakSa ane parokSa phaLa duHkha che. kaSAyonuM svarUpa paNa duHkha che, kaSAyanuM kAraNa paNa duHkha che. jene A badhI vAto UtarI jAya teDAhyo banyA vagara rahe nahi; bhale pachI kaSAya choDI nazake, paraMtu A mUrkhAi che, tevI mAnyatA to AvI ja jAya. samakitIno jIva kaSAya choDI na zake paNa tene te anarthakArI saMtApa ApanArA to lAge ja. tenuM mana kadI kaSAyone protsAhana na Ape, preraNA na Ape. jyAre tamAruM mana tamane kaSAya karavAmAM preraNA ane protsAhana Ape che, kAraNa tamArI buddhiUlaTI che. mAnyatA UlaTAvavAnI prakriyA tarIke aMdara maMthana karatA jAo to mAnyatA badalAya ja. sabhA H- mAnyatA badalavAnI kriyA apunabaMdhakathI cAlu thAya ? sAhebajI :- hA, apunarbaMdhakadazAthI cAlu thAya. zarUAta tyAMthI thAya che ane paripUrNa zuddha mAnyatA samakitamAM Ave che.apunabaMdhaka avasthA pachIcaramayathApravRttikaraNa, yogAveMcaka, pahelI dRSTi, bIjI dRSTi, ema samakita sudhI pahoMcavA mATe ghaNI prakriyA che. ekathI cothA guNasthAnaka sudhI rucinuM parivartana che; tyAra pachIno dharma, pariNatinuM parivartana che. kaSAyanuM svarUpaciMtana : dharma ApaNane jIvanamAM vAstavadarzI banavAnuM kahe che. hakIkatane hakIkata svarUpe svIkAravI e ja zAstro dvArA upadeza ApavAmAM Ave che, temAM ja nakkara satyatA che. mATe jene paNa kaSAyanaH svarUpanuM ciMtana karavuM hoya teNe vAstavadarzanano ja prayatna karavAno che. buddhine pUcho, A Thosa satya hovA chatAM geravAjabI kema lAge che? kaSAyane ema ne ema duHkharUpa nathI kahyA. manovijaya ane Atmazuddhi 63 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAyano janma jema ajJAnamAMthI thAya che tema tame avAstavika dRSTikoNavALA bano to ja kaSAyo pedA thAya che. jema ke rAga pedA thAya che tyAre, je tamAruM nathI tene tame tamAruM mAno cho mATe mamatA thAya che. jaDa pudgala tamArAM nathI te nakkara satya che. AtmAne na mAnanArAne paNa A vAta kabUla karavI paDaze. A najare dekhAtI vastu para tamAruM varcasva kharuM? varcasva hoya to te tAbAmAM rahe. tAbAmAM to tamArI mAlikInI vastu ja rahe che. pudgalane marajI mujaba choDI zako cho kharA? marajI mujaba bhogavI zako cho? hakIkatamAM AvI sthiti tame sthApita karI zako kharA? jema tame zarIra mAruM bolo cho paNa tame iccho tyAM sudhI sAthe raheze? tame kahezo tyAre ja chUTuM paDaze? jIvatAM paNa tenA para kAbU kharo? icchA mujaba khAI zako cho? khAdheluM icchA mujaba pace che? pacIne jhADo sApha AvI jAya to sAruM tevI icchA hovA chatAM paNa jhADA-kabajIyAta thai jAya che? mATe zarIra para tamAro kaMTrola nathI. chatAM tene mAruM mAno to te mithyAdarzana che. avAstavadarzanathI kaSAyajanma - vAstavadarzanathI kaSAyajayaH badhA kaSAyano janma mithyAjJAnamAMthI che. avAstavadarzI darzanamAMthI tamAma kaSAyono udaya thAya che. buddhine A samajAI jAya ke A kaSAyo duHkhahetu che, svayaM duHkha che, tenuM phaLa paNa duHkha che; A jene samajAya te kaSAyone sArA to na ja mAne, temAM majA paNa na ja Ave. ApaNA manamAM kaSAyo ghara karIne beThA che, te ja ApaNo Dobeka(khAmI) che. A mithyAtvanI jaDa che. mithyAtva anaMta kALathI AtmAne gherIne beThuM che. mATe ja tamane kaSAyamAM pIDAno nahi,paNa majAno anubhava thAya che. vAstavamAM kaSAya saMtAparUpa che. AgamAM hAtha nAMkho to ThaMDaka? ke AgathI dUra raho to ThaMDaka? traNa lokamAM traNa kALamAM koi dAvA sAthe kahI zake ke meM krodha karyo ane mane ThaMDakano anubhava thayo? pelI bahAranI Aga che jyAre A aMdaranI Aga che. paraMtu tame tene Aga nathI mAnatA mATe ja AliMgana Apo cho. tema jayAre vyakti bhAna bhUle ane avAstavadarzI bane tyAre ahaMkAra thAya. buddhi, sattA, guNa, rUpa, dhana Adino ahaMkAra hoya che. aMdaramAM je bhAva pedA thayo ke huM supIrIyara chuM paNa vAstavamAM tame kaI bAbatamAM supIrIyara cho? tame vicAro cho ke huM Topa chuM mArAthI caDhiyAtuM koI nathI, paraMtu buddhimAM paNa tamArA karatAM ghaNI mahAna vyaktio A duniyAmAM che, saMpattimAM paNa tamArAthI vadhAre haze. jayAre tamArAthI uparanI kakSAnA tamane dekhAya nahi tyAre ahaMkAra Ave che, je vAstavika dRSTi nathI. bIjAne tamArAthI halakA juo tevI mUDhatA Ave tyAre ja ahaMkAra pedA thAya che, tethI A avAstavika darzana che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 64 manovijaya ane Atmazuddhi Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame kai bAbatano garva karazo ? tamArI pAse kai vastu garva karavA lAyaka che te mAre jANavuM che, hoya to khuzIthI kaho. jema zaktimAM huM baLavAna chuM evuM mAno, paNa tamane eka mukko mAre to gabaDI jAo, tevA pahelavAna A dharAtala uparala che. chatAM bhramaNA che ke huM baLavAna chuM. A duniyAmAM garva karavA lAyaka badhuM siddha bhagavaMta pAse che. paraMtu jene badhuM maLI gayuM te garva karIne zuM meLave ? adhUrA ja chalakAya che. pU.upAdhyAyajI mahArAje lakhyuM che ke AtmaprazaMsA, potAnAM vakhANa kare, "huM bahu zreSTha chuM" tevo vartAva kare, teNe jAtane pUchavAnuM ke "AtmaprazaMsA karavAthI tAre zuM meLavavuM che ? adhUro che to AtmaprazaMsA karIne zenI baDAi mAre che ? ane pUrNa che to vakhANa karIne navuM zuM meLavavuM che ?" vakhANa dvArA jene kAMika meLavavuM che te to adhUrA ja kahevAya. adhUrAne AtmaprazaMsA ke baDAi mAravAnI hoya ja nahi, ane je pUrNa che temane meLavavAnuM kAMi bAkI nathI rahyuM tethI AtmaprazaMsAnI jarUra ja nathI. A tarka dhAradAra che. A tarka gaLe UtarI jAya to jIva baDAi mAre ja nahi. kaSAya eka mananI bhUkha che. kaSAyano rasa keLavIne jIva Avyo che mATe tenI bhUkha che. tethI ja jIvane krodha karyA vagara cena nathI paDatuM, ahaMkAra karyA vagara majA nathI AvatI, Asakti karyA vagara paNa majA nathI AvatI; eTale jIva kaSAyone karavAnI taka zodhyA ja kare che. paraMtu hakIkatamAM A AtmapIDana che. jema navaro mANasa potAnA zarIrane cUMTIo khaNe, potAnA vALa kheMce, mAthuM bhIMta sAthe pachADe to te mANasa kevo lAge ? cakrama. kAraNa ke te nirarthaka dehapIDana kare che. tema amArI dRSTie kaSAya karavA eTale zuM ? AtmAne cUMTIo khaNavI, vALa kheMcavA, thappaDa mAravI, mAthuM pachADavuM, zuM A vartana vAjabI lAgaze ? sabhA H- kaSAya na karavA zuM karavuM ? sAhebajI :- e vakhate vAstavikatAnuM darzana karavuM. ekalA ho ke badhAnI hAjarImAM ho, A kaSAya pedA kyAMthI thayo ? tenuM svarUpa zuM ? tenI phaLazruti zuM ? A badhAnuM jJAna thaze to jIva kaSAya karato aTakaze ane kadAca kaSAya thaze to te karmanA vazathI thaze, temAM tamAro sahaja puruSArtha nahIM hoya. paraMtu tamane vAstavika darzana nathI, jJAna nathI mATe ja jIva bhaTake che. tame vadhAre dAna ApyuM tyAre huM ja dAnezvarI chuM ema ahaMkAra thAya, paraMtu tamArA karatAM paNa vadhAre dAna ApanArA keTalAya hoya che. jema sAdhu paisAnuM dAna ApatA nathI, paraMtu jeNe dIkSA lIdhI, teNe sarvasva tyAga karyo; sarvatyAga e moTuM dAna che. tethI vadhAre dAnezvarI koNa ? udAra dAnezvarI paNa potAnI pAse kaMika rAkhIne pachI dAna Ape che, jyAre sAdhu badhuM tyAgIne Lan Ying Lan Qi Qi **** 65 **** manovijaya ane Atmazuddhi Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. atyAre ApaNe abhayadAnanI vAta nathI cAlatI, paraMtu paisAnA dAnanI vAta cAle che. koI karoDa rUpiyA Apate moTo dAnezvarI ke AkhI duniyAno tyAga kare te vadhAre dAnezvarI ? mATe vicAra karajo ke ApaNe dAnamAM paNa mAmUlI chIe. tame jIvanamAM bIjAne Apo cho vadhAre? ke tamArI pAse rAkho cho vadhAre? vastupAla-tejapAlanuM dAna jANo cho? temanI mUDI pAMca lAkhanI hatI ane temanuM dAna abajomAM hatuM. thoDuM rAkhIne vadhAre ApyuM che. AdAnezvarI kahevAya. tame dAnamAM evuM te zuM ApI dIdhuM che? paNa vAstavika darzana nathI, mATe ja ahaMkAra game tyAMthI TapakI paDe che. meM jIvanamAM evuM zuM karyuM che? mArI pAse evuM to zuM che ke huM garva laIne pharI zakuM? A mArI ane tamArA badhAnI vAta che. mahApuruSonA AcAra pAse amArA AcAra ke tyAga paNa kaMI nathI. ApaNe jayAre khoTA bhramita ane AMdhaLA thaI jaIe chIe, tyAre ja ahaMkArI banIe chIe. kaSAyamAtra bhramajJAna che. jene jIvanamAM bhrama na hoya, satyanuM darzana hoya tene kaSAya AvavAno savAla nathI. tamane lAgavuM joie ke huM bevakUpha banyo chuM mATe kaSAya evuM chuM. mAre tamane atyAre vItarAga nathI banAvavA, paraMtu jevA kaSAya che tevA dekhADavA che. paraMtu tame jIvanamAM UlaTA nirNayo ja bAMdhIne beThA cho. ApaNuM jIvana bhrAMtimaya, bhramathI bharapUra che. ApaNuM mana moTe bhAge kalpanAomAM, avAstavikatAomAM rAce che. mana avAstavika taraMgomAM ja ramatuM hoya che. te kadI jamIna para rahetuM nathI, havAmAM adhdhara ja UDe che. dIvAsvapro joyA kare che, taraMgo-kalpanAmAM ja rAce che. sabhA:- zekhacallInI jema ja? sAhebajIH- hA, paNa te tamane lAge che? kemane samajAvavA bolo cho? keTalAya vicAra karyA ane haju keTalAya karo cho. mATe aMdara hajI zekhacallI beTho ja che. kalpanA-taraMgomAM ramavuM te mananI kAyamI Teva che. mananI kAlpanika duniyAmAMthI bahAra AvavuM ane jIvanamAM vAstavadarzI banavuM te ja kharuM tattva che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 6-8-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvamAtrane sAcA aMtima sukhanI prApti karAvavA dharmatIrthanI sthApanA kare che. A jagatamAM bAhya sukha karatAM AMtarika sukha caDhiyAtuM che. AMtarika sukha ja vAstavamAM kharuM sukha che. bhautika dRSTie paNa sAcA sukhanI vyAkhyA karatAM AMtarika sukhane ja sAcuM sukha kahevuM paDe. bhautika dRSTie paNa AMtarika sukha e ja kharuM sukha, AMtarika duHkha e ja kharuM duHkhaH anaMta kALathI jIva moTAmAM moTI bhrAMti laIne phare che. te bAhya sukhane ja sukha mAnI beTho che. AMtarika sukhane sukha mAnavA taiyAra ja nathI. AMtarika sukhanI vAta karIe tyAre AtmAne te kAlpanika sukha lAge che ke A to mana manAvI levAnI vAta che; manane samajAvIne UbhuM kareluM kalpanAnuM sukha che tema kahe che. vaLI kahe che, bhUkha lAge tyAre kAMI vicAro karavAthI peTa nathI bharAtuM, khorAka khAvAthI ja bhUkha TaLe che. svAda levAno upAya paNa khAvuM te ja che. Ama, jIva bAhya sukhane ja sAcuM sukha mAnIne cAle che. paraMtu jIvanI A bhAre gerasamaja che. game teTalAM bAhya sukhanAM sAdhanone tamArI sAme mUkavAmAM Ave, paNa jo tamAruM mana duHkhathI vyApta haze to badhAM sukha dhULadhANI barAbara che. mATe AMtarika sukha ja pradhAna che, te ja agatyanuM che tema zAstra kahe che. A vAta buddhimAM besavI joie. je vyakti jIvanamAM manane zAMta-svastha nathI karI zakato te duniyAmAM game tyAM jAya to paNa te potAne sukhI nathI karI zakato. tame A duniyAmAM badhA deva-devIone prasanna nahi karo to cAlaze, paNa manarUpI devatAne khuza karazo to ja tamAruM jIvana AnaMdamaya thaze, ane te nahi karI zako to badhA devI-devatA kadAca khuza thaIne tamane varadAna Apaze, to paNa tamAruM jIvana trAsamaya ane saMtApamaya ja raheze. jo A vAta manamAM pAke pAye besI jAya to jIva AMtarika sukha mATe manovijaya ane Atmazuddhi Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabaLa puruSArtha karaze. prayoga dvArA paNa siddha thAya che ke AMtarika sukha ja mahattvanuM che. teno akhataro karavAno upAya che. jema koi mANasane kahIe ke tane badhI sagavaDatA ApIe, jevI ke khAvA-pIvAnuM, haravA-pharavAnuM, badhI ja mojamajA ApIe, paNa sAthe eka evI goLI ApIe ke jethI te satata DIprezanamAM rahe. AvI goLIo Ave che, jenAthI kRtrima bhayanI, kRtrima zokanI lAgaNI, duHkhanI lAgaNI pedA thAya. vijJAne AvI davAo zodhI che. A davAnI bAyokemIkala iphekTa thAya jethI te vyakti aMdarathI bebAkaLo, duHkhI, bhayabhIta, vyathita thai jAya. Ama pAchuM tene bAhya jagatamAM koI duHkhanuM kAraNa na hoya. ghaNAne AghAta-pratyAghAtathI DIprezana AvatuM hoya che. paraMtu badhI sagavaDatA vacce paNa jo mana DIprezanamAM hoya to sukha maLe? jema koI karoDapati mANasa hoya. gharamAM badhAne tenA para lAgaNI hoya, bahAra paNa teno mAnamobho-lAgaNI hoya, khAIpIne AnaMda pramoda karI zake tema hoya, paNa tene DIprezana hoya to, te game tyAre raDavA bese, zokAtura thai jAya, bhayabhIta thaI jAya. Ama to tene, tame jene sukha kaho cho tevAM badhAM bAhya sukha hAjara che, chatAM tenuM jIvana mahAduHkhamaya che. jayAre DIprezana vagarano Arthika dRSTie sAmAnya mANasa paNa majethI rahI zakato hoya che, jIvanamAM anaMda-pramoda karato hoya che. eTale jIvanamAM mAnasika duHkha jevuM koI moTuM duHkha nathI. te UbhuM thAya pachI duniyAnAM badhAM bAhya sukha nakAmAM. tenI sAme koi mANasa bAhya saMyogothI bahu takalIphamAM hoya ane tene eka evI goLI ApI do ke jethI te mUDamAM AvIne pharavA lAge, game teTalI takalIphamAM paNa majethI phare, A kRtrima che, paNa goLInA kAraNe mananuM sukha meLave che. mATe jenuM mana sukhamAM che tene duniyAmAM koI duHkhI karI zakatuM nathI. jenuM mana duHkhamAM che tene duniyAmAM koI sukhI karI zakatuM nathI. A jIvananAM vedhaka satyo che. je tene pakaDI zake tene khyAla Ave ke bhautika jIvanamAM paNa mananA sukhanuM mahattva keTaluM che ! jene A vAta manamAM besI jAya tene thAya ke mAre mArA manane jItavuM che, zAMta-svastha banAvavuM che. jene AvI prabaLa icchA thAya tenI sAme ame cittazuddhinI vAta karIe to tene sAMbhaLavAnuM mana thAya. sAMbhaLIne jIvanamAM utAre ane pachI tenA para ciMtana-manana dvArA AgaLapuruSArtha karavAnuM paNa tene cAlu thAya. mATe jIvanamAM AMtarika sukhanI pradhAnatA samajo . eka mANasa samAjamAM pharato hoya, tene peTamAM dukhatuM hoya paNa te duHkha kAMI bahAra dekhAtuM nathI, chatAM te duHkhathI aMdara bevaDA vaLI jAya. bhale A zarIranuM duHkha che, paNa dekhAtuM eka e ja ke e * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * eka ra ka ka ka ka 68 manovijaya ane Atmazuddhi Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI, chatAM tIvratA keTalI che? tema mananuM duHkha paNa bhale bahAra dekhAtuM nathI paNa vAstavamAM zarIranA duHkha karatAM vadhAre jaththAmAM che. tame eka mANasane apaTuDeTa thavA badhI sAdhanasAmagrI ApI. te paherIne banIThanI taiyAra thaI bahAra nIkaLI koI grupamAM mitro sAthe beTho, ane pachI pAchaLathI jaIne 5-25 mAMkaDa tenA kapaDAMmAM nAMkhI do, to tenI zuM hAlata thAya ? ghaDIkamAM ahIMyAM caTako bhare, ghaDIkamAM tyAM caTako. hAlata zuM? becena? duHkhI? tema samAjamAM tame apaTuDeTa thaine pharatA ho, paNa manamAM vikAro bharelA hovAnA kAraNe, ghaDIkamAM A vikAra ahIM caTako bhare, ghaDIkamAM bIjo vikAra navo caTako bhare, mATe aMdarathI tamArI zuM hAlata hoya che? paraMtu vikArothI mana trAsamaya che te dekhAya che kharuM? covIse kalAka mana tenAthI vyAkuLa hovAnA kAraNe trAsa ApatuM hoya che. paraMtu tame jo Ane du:kha samajo to tamArA jIvananI dizA badalAyA vagara na rahe. dharmanuM tatkAla phaLaH cittaprasannatA : ghaNA kahe che ke dharma, paralokanA sukhanI, AtmAnA sukhanI moTI moTI vAto kare che paNa , tAtkAlika phaLa zuM? paraMtu AvuM pUchanArA mUrnAone khabara nathI ke vAstavamAM dharma to tamane tAtkAlika sukhI karavA mAMge che. tame aMdarathI duHkhI cho chatAM bahAranuM duHkha dUra karavA ja phAMphAM mAro cho. paraMtu dharma tamane pahelAM aMdarathI sukhI banAvavA mAMge che. je vyakti dharma samaje tene to dharma pratyakSa sukhanI vAta kare che, te dekhAya ja. dharma covIse kalAka manane sukhamAM tRpta rAkhavAnI vAta kare che. covIse kalAkacittanI prasannatA te ja dharmanuM tAtkAlika phaLa che, jyAre citta aprasanna thAya tyAre te phaLa adharmanuM che. jevo jIvanamAM adharmane Acaro eTale citta aprasanna thAya che, jIvanamAM jevo dharma apanAvo eTale citta prasanna thAya che. zubha bhAvamAM sukha, azubha bhAvamAM duHkha: jyAre paNa manamAM azubhabhAva thAya tyAre aMdaramAM azAMti thAya ja. koI emanA kahI zake ke azubhabhAva karatAM aMdaramAM zAMti maLI azubhabhAva=duHkha jeTalo azubhabhAva teTaluM mAnasika duHkha. jema koi vyaktine kaDavI vastu Ape to te tene besvAda-kaDavI lAge. tema azubhabhAva pedA karo eTale aMdaramAM du:kha saMtApa anubhavAya ja. jema cappa AMgaLI para pheravo ke tarata ja AMgaLI kapAya ne ? kAMi kalAka pachI na kapAya. tema adharma tAtkAlika phaLa Ape che. manovijaya ane Atmazuddhi 69 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSa covIse kalAka anubhavasiddha phaLa che, jemAM kyAMya zaMkA karavAno savAla ja na Ave. jene paNa AmAM zaMkA Ave tene khAtarI karavAnI chUTa che. tenA mATe jIvanamAM thoDI vAra azubhabhAva keLavo ane pachI zuM anubhava thAya che tenuM avalokana karo. te ja rIte koI vyakti zubhabhAva kare ane prasannatA na maLe te zakya ja nathI. jema kArelAno rasa kaDavo ja, dUdhapAkano rasa mITho ja, maracAM tIkhAM ja rahevAnAM, sAkara gaLI ja rahevAnI, tema azubhabhAva tIkho ane kaTu rahevAno che; jyAre zubhabhAva madhura, prItidAyI, mAdhuryano anubhava karAve tevo mITho, zAMtarasa che. tame te keTalo pAmI zako te tamArA puruSArtha para che. nAstike paNa kahevuM paDaze ke azubhabhAva mahAduHkhadAyI che, zubhabhAva mahAsukhadAyI che. mananA duHkhanuM saravaiyu azubhabhAvanA saravaiyAmAM ja che, mananA sukhanuM saravaiyuM zubhabhAvanA saravaiyAmAM ja samAI jAya che. jema jyAre jyAre Agano sparza karo tyAre tyAre uSmAno anubhava thavAno ja, Agane aDo ane uSmAno anubhava na thAya te azakya che. tema jIva azubhabhAva keLave ane manane pIDA na thAya, te azakya che; tema jIva zubhabhAva keLave ane manane sukhazAMtino anubhava na thAya, te paNa azakya che. sabhA:- azubhabhAva kone kahevAya? sAhebajI - svArthaprerita je kaSAyo che te azubhabhAva che. dA.ta. IrSA, dveSa, rAga, krodha, mAna, ahaMkAra thayo tenA kAraNe halakuM vartana karavAnuM mana thayuM te azubhabhAva che. TUMkamAM tamArA pratye koI je bhAva kare ane je tamane na game te badhA azubhabhAva che, koinuM paNa buruM thAya tevI bhAvanA azubha kahevAya. sabhA:- bhagavAnano rAga karavAno che? sAhebajI:- hA, temAM koinuM paNa kharAba karavAnI kyAM bhAvanA che? temano rAga karavAthI tamAruM ane AkhA jagatanuM bhaluM karavAnuM Avaze. badhAnuM sAruM karavAnI vAta Ave temAM azubhabhAva nathI Avato, kharAba bhAvanAne azubhabhAva kahevAya che. koI vyakti koinuM buruM karavAmAM puNyayoge saphaLa thAya, tyAre paNa te karavA mATe aMdara jeTalo TAima uzkerATa ke Avega hoya, teTalo TAIma tenuM mana svastha rahevAnuM nathI. tame jo mananA sukhane samajI zako to paramAtmA sAthe tamAruM anusaMdhAna saraLa banI jAya; kAraNa ke mananA sukhane zubhabhAvanI sAthe lIMka che. dharma tamane zubhabhAvo manamAM keLavavA lAyaka darzAve che ane azubhabhAvo choDavA lAyaka darzAve che. je mananA sukhane samajI zake tene khabara paDe ke raka che ke A ja ra che. * * * e che te ka ka ke eka ja ke * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 90 manovijaya ane Atmazuddhi Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasannatA sAthe mananI zuM lIMka che. tethI mananuM saMzodhana karavuM hoya to tenA svarUpane jANavuM jarUrI che. mananuM svarUpadarzanaH mana be che. (1) dravyamana (2) bhAvamana bhAvamananA paNa be prakAra che. (1) upayogamana (2) labdhimana. labdhimananA paNa ghaNA peTA bhedo che. labdhimanane samajavA ApaNe pahelAM joI gayelA ke (1) mAnyatAnI zuddhi:- mAnyatA eTale ke tame zuM mAno cho, zuM nathI mAnatA te; ane tenA AdhAre ja tamArI ruci vaNAyelI che. sArAne sAruM mAno to tenA para ruci jaLavAyelI rahe che, tene kharAba mAno to tenA para aruci raheze. jemAM eka vyakti hiMsAne kharAba mAne che to tenA manamAM hiMsA pratye aruci raheze, ane eka vyakti hiMsAne sArI mAne che to tenA manamAM hiMsA pratye ruci raheze. tema ahiMsAne sArI mAne che to tenI ruci raheze ane ahiMsAne kharAba mAne che to tenI aruci raheze. Ama, ruci-aruci sArI-kharAba badhI vastuo sAthe tamArI mAnyatA anusAra, tANAvANAnI jema jaDAyelI che. jagatanI pratyeka vastu pratye ruciaruci suSupta rIte aMdara dharabAyelI che. sAijhamAM nAnA evA manamAM paNa vizALa saMgraharUpe sTora thaIne rahI che.kharAba vastunI rucithI pApanI anumodanA covIse kalAka anakonsIyasalI cAlu che, mATe pApano karmabaMdha covIse kalAka cAlu che. tevI ja rIte sArI vastumAM ruci hoya to covIse kalAka puNyano baMdha paNa cAlu che. kharAba rucithI pApanubaMdhI pApa baMdhAya che, sArI rucithI puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che. mATe ruci-aruci jevI hoya te pramANe pApa ane puNyanA baMdha ane anubaMdha cAlu hoya che. A eka manamAM goThavAyelo kAyama khAteno DIpArTamenTa che ane temAM pherabadalI ochI thAya che, kema ke jIva pote mAnelI mAnyatAne pherabadalI karavA jaladI taiyAra nathI. daDha thayelI mAnyatAo graMthirUpe goThavAyelI che, mATe temAM sAmAnya puruSArthathI noMdhapAtra parivartana lAvI zakAtuM nathI. sAmAnya puruSArthathI sAmAnya pheraphAra thAya, paNa janmathI mRtyu sudhImAM mAMDa bethI pAMca TakA parivartana AvatuM haze. eTale tenA baMdha ane anubaMdha lagabhaga rUTIna pramANe cAlatA hoya che. azubha mAnyatAonuM saMzodhana azubha mAnyatA jabaradasta rIte pApanA baMdha-anubaMdha satata pADyA kare che. ghaNA ema manovijaya ane Atmazuddhi 71 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolatA hoya che ke vepAramAM vikAsa karavo joie, udyogamAM pragati karavI joie, jagatamAM jeTalo paNa vikAsa thAya te mAnavajAta mATe sAruM che, A kAMi kharAba kAma nathI; pAchA mAnatA hoya ke temAM hiMsA nahIM vicAravAnI. A je mananI mAnelI mAnyatA che tenAthI covIse kalAka jagatamAM jeTalA paNa vepAradhaMdhA cAlu che, tenI anumodanA tene cAlu che, mATe tene teno bhAre karmabaMdha paNa aviratapaNe cAlu che. sabhA:- sAheba ! jagatanA badhA ja vepAradhaMdhAnI anumodanA kahevAya? sAhebajI - hA, cokkasa. tame mAnatA ho cho ke udyoga-dhaMdhA vikasAvavA te sAruM kAma che, ane Ama ja karavuM joie. moTAbhAgano A abhiprAya hoya che. jo ke tenA abhiprAyanI duniyAmAM koI velyu nA hoya, to paNa kaheze ke A karavA jevuM, A nahi karavA jevuM. AvAM to keTalAMya bhUta manamAM bharAyelAM hoya che. jema ghaNA mAne ke svarAja AvyuM, cUMTaNIprathA AvI tethI deze lokazAhI dvArA keTalo badho vikAsa karyo ! jyAre kharekhara zAstranI dRSTie vicArIe to lokazAhI ane cUMTaNInI vyavasthA khoTI che. bhagavAna AdinAthe rAjyavyavasthA sthApI hatI. rAjAzAhI tIrthaMkarapraNIta che. rAjAzAhI sivAya bIjI vyavasthA lokahitakara nathI. chatAM jinezvaranA vacanathI viruddhanI AvI to tamArI ghaNI mAnyatAo hoya che. te UlaTI mAnyatAonA kAraNe tamane te te pAponI anumodanA cAlu che. jema komyuTaramAM eka nAnI cIpsa goThavo to volyumonA volyumo bharAya teTalo DeTA Ubho thAya ne? tema tamArA manamAM eka UMdhI mAnyatA paNa hajAro pApanuM mULa che. tenAthI karmanA gaMjanA gaMja baMdhAyA ja kare. manamAM A UMdhI mAnyatArUpa mithyAtva ja jaDabesalAka ghara karI gayuM che, jeNe AkhA jagatane ravADe caDAvyuM che. jyAM sudhI AnuM saMzodhana na karo tyAM sudhI samakita pAmI zakAtuM nathI. sAcuM bolajo, AvuM avalokana karanArA keTalA? sabhA:- sAheba! no TAima. sAhebajI - eTale ke dharma karavAno tamane TAima nathI. paraMtu A mAnasaavalokana to dharmamAM praveza karavA mATe pravezadvAra che. samakita pAmavA mATe AmAM praveza karavo ja paDe. huM to ema kahuM chuM ke no TAima bolavAvALA pAse jeTalo TAima che eTalo koinI pAse nathI. AvuM koNa bole che? sattAdhIzo, zrImaMto bole che, temane jAte zuM kAma karavAnuM hoya che? temane to mazIno ane mANaso dvArA kAma karAvavAnuM hoya che. mATe pramANikatAthI vicAra karo to no TAima jevuM che ja nahi. tamArI pAse AkhI duniyA mATe TAima che, paraMtu potAnI jAta mATe * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 72 manovijaya ane Atmazuddhi Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja TAIma nathI. jene potAnI jAta mATe TAima nathI, eno artha e thayo ke potAnI jAta upara tene bhayaMkara dveSa che, te svaSI mANasa che. jema tamArI pAse pAMca kAma karavAmAM Ave to je kAmamAM tamane vadhAre rasa hoya te paheluM karo, ane aNagamatAM hoya te kramazaH pachI karo; tema ahIMyAM tame AtmAne chello mUko cho, eTale teno matalaba e thayo ke tamane tamArA AtmAnA utthAnamAM jarA paNa rasa nathI. A bahu karuNa sthiti che. tamArA upara koI dveSa rAkhe to tamane game nahi, chatAM paNa tame tamArI jAta upara satata Sa rAkho cho. tamane koI evoIDa kare to game nahi, paraMtu tame tamArI jAtane covIse kalAka evoiDa karo cho. A to kevuM behUduM kahevAya? ame tamane tamArA mULabhUta AMtarika svarUpano vicAra karavAnuM kahIe chIe. svakendrita thavA jevI hitakArI koI pravRtti nathI. dharma tamArI jAtanI vadhAre ciMtA kare che. mATe kevaLa svano vicAra karavAnA avasare kaho ke "no TAima," to A kevI vAta kahevAya? jarA ciMtana manana karajo . AnA mATe eka vakhata banelo eka dAkhalo kahuM. eka hArTanA spezIyAlIsTa pAse eka sukhI pezanTa AvelA. DokTare temane tapAsI badhA rIporTo joI lIdhA pachI kahyuM ke, mArI daSTie tamane khAsa takalIpha nathI. jarA normala B.P. vadhAre rahe che. paraMtu tenA mATe kaMI davA levAnI jarUra nathI. paraMtu divasamAM ardho kalAka kADhI thoDAM yogAsana-prANAyAma karI manane rIleksa karavA prayatna karo. jyAre pelA bhAI bijhanesamena hatA. te kahe ke DokTara mane TAima maLato nathI. tyAre DokTare kahyuM ke samajI rAkhajo, hamaNAM TAima nahi kADho to tamAro kAyama mATeno TAIma hAthamAMthI sarakI jaze. DokTare bahu ja saMbhaLAvyuM. potAnI jAta mATe ardho kalAka na kADhI zako? A vAta zArIrika daSTie che. A prasaMgamAM zArIrika daSTie mUrkha bano cho, tema AtmAnI dRSTie mUrkha bano to keTaluM nukasAna thAya? te vicArajo. tamAre to ema kahevuM joie ke duniyAmAM badhI vastu mATe TAima ocho che, paNa mArI jAta mATe mArI pAse ghaNo TAima che. tamArAmAM sahuthI pahelI talapa potAnA hitanI hovI joie. ekapaNa mAnyatA UMdhI goThavAya te AtmA mATe mATe bhayaMkara doSa che. jIvanamAM kalpanA na hoya tevI UbhI karelI-mana mAnelI mAnyatAo laIne pharatA ho cho, pachI tame game teTalo dharma karo paNa eka UMdhI mAnyatA bhAre pApa baMdhAve che. jema tame prabhubhakti karI, darzanapUjA karyA tyAre paNa tamArAmAM bhagavAnanI AjJAviruddha jeTalI UMdhI mAnyatAo che, te tamane pApano baMdha karAve che; kAraNa pApanI anumodanA mAnyatArUpe pUjAdi karatAM paNa cAlu che. dA.ta. ghaNA kahe che ke gAjara to zarIra mATe sAruM kahevAya, AMkha mATe paNa lAbhakArI che, mATe khAvAM joie. tamane koI vAta DokTara kahe te besI jAya, paNa zAstro kahe te na bese. manovijaya ane Atmazuddhi 73 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ame kahIe ke gAjarano rasa pIvAthI, kaMdamULa hovAthI anaMtA jIvo marI jAya che; to kaheze. ke evuM badhuM vicAravAnuM na hoya. pAchA AgaLa vadhIne kahe ke Arogya sAruM haze to dharma ArAdhanA thaze. have A UMdhI mAnyatA paDI che, tethI te tamane covIse kalAka gAjarano rasa pIo ke na pIo paNa duniyAmAM A jIvonI je hiMsA thAya che temAM tamArI anumodanA cAlu che, mATe pApa lAge che. AvI to hajAro nAnI nAnI UMdhI mAnyatAo tamArA jIvanamAM haze. ghaNAM khoTAM kAryone tame jIvanamAM sArAM mAnatA ho cho. temAM paNa jayAre varlDa levala para vAto cAle tyAre to akkala ja gIrave mUkI do cho. tyAre bhagavAnanI AjJAviruddha keTalA vicAro cAlatA hoya che ! te tame skrInIMga karo to khabara paDe. jema pleno UDavA lAgyAM tenAthI keTalo lAbha thayo che ! keTalo vikAsa thayo che! eTale te vikAsa tamane lAbhakArI lAgyo che. mATe tamAre mana jagatamAM jeTalAM yaMtro che te sArAM che, tethI tenI anumodanA che; ane A mAnyatA dvArA ghora pApakarma pedA thAya che. A pApabaMdha aTakAvavA mATe jagatamAM jinezvaradevoe je vyavasthA batAvI che, je ucita vyavahAro batAvyA che, te ja sAcA ne sArA che ane bIjuM badhuM khoTuM che; A ja mAnyatA jIvanamAM bAMdhI levA jevo mudrAlekha che. Ajano sAmyavAda khoTo che. te jinezvaradeve kahyo nathI, UlaTo tene to anucita kahyo che. ghaNA to AmAM samaje kAMI nahi, paNa khAlI DahApaNa DahoLe, jethI pApanI anumodanA cAlu rahe. jema tamArA kuTuMbamAM tamAre kaI rIte jIvavuM, kevA vyavahAra badhA sAthe karavA te bhagavAne ucita vyavahAra tarIke batAvyA che; bhAI-bahena, mA-bApa sAthe ke bIjA saMbaMdhIo sAthe kevo vyavahAra karavA, kevA vyavahAra na karavA te batAvyuM che, tenAthI viruddha je vyavahAra karo tene khoTuM mAnavAnI taiyArI joie. nahIMtara jo tene sAruM mAno to adharmanI mAnyatAne manamAM protsAhana ApyuM gaNAya, jethI karmabaMdha cAlu raheze. A duzcakrathI bacavuM haze to satata jAgRtipUrvakano AjJAnusArI cokkasa nirNaya joie. sAruM ne sAcuM kevaLa kapolakalpanAthI nathI mAnavAnuM, paNa jinezvaradevanI AjJAthI nakkI karavAnuM che. jema UlaTI mAnyatAthI pApa baMdhAya che tema sAcI mAnyatAthI puNya baMdhAya che. hamaNAM anubaMdhane bAju para mUkIne baMdhane joie. A jagatamAM hajAro prakAranI hiMsA cAlu che. amuka hiMsAne tame vAjabI mAno, amuka hiMsAne geravAjabI mAno. jene geravAjabI mAnatA ho te hiMsAmAM tamArI aruci che, mATe tenAthI zuM baMdhAya ? puNya baMdhAya. ane je hiMsA sArI lAge temAM ruci che, mATe tenAthI pApa baMdhAya. badhI hiMsAne kharAba mAnanAra to Rare(koika) ja nIkaLaze. tamArA svArtha mATe je hiMsA karI tene kharAba mAno kharA? kahezo ke AvI hiMsA to karavI joie ne? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 74 manovijaya ane Atmazuddhi Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- zuM sAheba! hiMsAne vaLI sArI manAya? sAhebajI - tame baMgalo bAMdho tene kharAba kahezo? nAnA phleTamAMthI moTA phaleTamAM jAo tyAre harakhAo ne? mATe ullAsa pApano che. eka moTaranA badale be moTara ghare Ave eTale rAjI ne? eka dukAna-peDhInA badale be traNa thAya to vadhAre rAjI ne? lAkhanA karoDa, karoDanA 2 karoDa thAya tyAre keTalA khuza thAo? tethI tamArA manamAM AvI hiMsA sArI che evI mAnyatA vaNAi gai che. koI kharAba mAnavAnI vAta kare to AnAkAnI karo ne? sabhA :- A badhuM mAnIe to saMsAramAM kema rahevAya? sAhebajIH- kema, samyagdaSTi saMsAramAM rahe ja che ne? tame to kevI vAta karI ke samyagdaSTi saMsAramAM rahI ja na zake. bhagavAnanA lAkho zrAvako saMsAramAM rahetA hatA, tamArA karatAM paNa sArI rIte jIvatA hatA. tamAro siddhAMta zuM? ke je vastu tamane upayogI lAge te sArI, paraMtu upayogI vastu paNa vAstavika rIte sArI che ke kharAba che tenuM paNa dhoraNa che. jema anAja upayogI che, mATe anAja ugADavuM, khetI karavI sArI che, temana bolAya. sAruM ane upayogI vaccenI bhedarekhA samajo. jema kolasA vagara ke Aga vagara na cAle, teTalA mAtrathI te Aga sArI vastu sArI ke kharAba te tenA guNadharmathI nakkI thAya, mAtra AvazyakatAthI tene mUlavAya nahi. jenA vagara na cAle te vastu sArI, tevuM nathI. gRhasthajIvanamAM paisA vagara na cAle, mATe paisA meLavavA jevA; paisA, vepAra ke vyavasAya vinA na maLe, mATe vepAra-vyavasAya karavA jevo; khorAka -pANI vinA jIvanamAM na cAle, eTale anAjanA utpAdana mATe khetI paNa karavA jevI; A rIte tame badhAmAM AvazyakatAnA dhoraNe kartavya ke hitakArIno nirNaya karo cho, paraMtu je Avazyaka hoya te sAruM ja hoya tevo niyama nathI. temAM jo hiMsA-asatya vagere samAyeluM hoya to tene kharAba svIkAravuM paDe. sabhA - sAruM hoya to ja AvazyakatA thAya ne? sAhebajI -bIDI pInAra kahe, tenA vagara mane cAlatuM nathI, mATe tenI tene AvazyakatA thaI. tene kadAca na Ape to mAMdo paNa paDI jAya. tema cA na maLe to mAthuM duHkhe? mATe anivArya AvazyakatA thaI gaIne? teTalA mAtrathI zuM bIDI-cA sArAM che? nA, paraMtu jenAthI badhAne sukhazAMti maLe te sAruM. anekane duHkhanuM kAraNa bane te tamane sagavaDatA khAtara Avazyaka hoya to paNa kharAba che. jenAthI bIjAne pIDA thatI hoya, tevI pravRtti tamane upayogI thatI hoya to paNa, temAM hiMsA AdinA kAraNe te kharAba ja che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 75 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyeka vastunA guNadharma dvArA sArI-kharAba vastu samajavAnI che. koI cora che, tene peTanA hisAbe corI karavI anivArya che. kAraNa kamAvA mATe tenI pAse bIjuM koI sAdhana nathI, tethI corI kare che, te sAruM ke kharAba? corIno vyavahAra kevo kahevAya? temAM harAmanuM levAnI vAta AvI? tamAruM koI paDAvI le to duHkha thAya? mATe je kharAba che te to kharAba ja che. bhale game teTaluM anivArya hoya, to paNa te sAruM banatuM nathI. mATe Avazyaka, anAvazyakanI vyAkhyA judI che ane hitakArI ahitakArInI vyAkhyA judI che. sabhA:- corI teno vepAra ja che ne? sAhebajI - sAmAjika daSTie corI kharAba che. jema corImAM harAmanuM paDAvI levuM te kharAba che, tema vepAra game teTalo anivArya hoya, paNa jemAM bIjA jIvone trAsa ApavAnI, lUMTI levAnI bhAvanA AvatI hoya tene vAjabI kema kahevAya? koI potAnI jarUriyAtanA kAraNe tamane trAsa Ape to tame tene sAruM gaNo kharA? eka mANasane 100 rU. dhAro ke davA karavA joie che, bIjI koIpaNa rIte maLe tema nathI, to rastAmAM AvI tamArA khissAmAMthI upADI le to te sAruM kahevAya? bhale anivArya saMyogomAM karyuM hoya, to paNa te vyavahAra zuM sAro kahevAya? tene bahu ja jarUra hoya to te mAMgI zake che, paNa sIdhI corI kare tene vAjabI kahevAya? hiMsA, corI, asatya badhA adharmo ja che. jyAM hiMsA, corI Adi hoya tyAM tene pApa ja kahevuM paDe ane tame te na mAno to tamane te pApanI anumodanA cAlu che, tenA kAraNe pApabaMdha cAlu ja che. bhagavAna jene pApa-adharma kahe che tene te rIte mAnavA je taiyAra nathI tene bhagavAnanI pUjA karatAM paNa te mAnyatA nimitte pApano baMdha cAlu che. (2)have labdhimAnano bIjo vibhAga pariNati che. ApaNe badhA cokkasa prakRti sAthe laine pharIe chIe. ghaNA mAnasika bhAvo prakRtigata hoya che. dareka vyaktinI prakRti judI judI hoya che. prakRtimAM zubha-azubha bhAva vaNAi gayelA hoya che. prakRtimAM vaNAI gayelA zubha-azubhabhAvane pariNati kahevAmAM Ave che. mAnyatA ane pariNati vacceno bheda samajo. dA.ta. eka mANasa krodhane kharAba mAne che chatAM krodhathI bharelo che, jayAre bIjo mANasa zAMta che paNa krodhane mULamAMthI kharAba mAnato nathI. bhale te badhI pravRtti zAMtipUrvaka karato hoya, paNa koI tene pUche to kahe krodha jIvanamAM na karo to na cAle, prasaMge karavo joie. mATe te krodhane sAro mAne che. tema koi jIvane atizaya lobhanI vRtti na hoya, khUba dhana-saMpatti bhegI karavI che tevA satata Avega tenAmAM na dekhAya; rojanuM kamAIne khAine zAMtithI raheto hoya; paNa koI tene manovijaya ane Atmazuddhi Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUche ke dhananI Asakti-lobha karavA jevo ke kharAba? to kaheze paisAnI mahattvAkAMkSA to jIvanamAM hovI ja joie. paisAnI icchA rAkhI nItithI kamAyelA paisAne sArA kahevAmAM zuM vAMdho? Ama, tene ugra lobhanI vRtti nathI, paNa lobhane sAro mAne che. tethI koI lobhane kharAba mAne che chatAM mahAlobhiyo hoya ane koI lobhane sAro mAnato hoya paNa ugra lobhiyo na hoya; A mAnyatA ane pariNati vacceno visaMvAda che. je azubha bhAvane kharAba mAne che chatAM choDI nathI zakato te, azubha bhAvane choDI denAra chatAM tene sAro mAnanAra karatAM UMco gaNAze. pahelAM mAnyatAzuddhi Ave, pachI pariNatizuddhi Ave che. krodha, mAna, mAyA, lobha prakRtimAM vaNAyelA paDyA che. lobhI che, te paisAno vicAra kare to ja pApa baMdhAya tevuM nathI, paNa te duniyAnA koIpaNa khUNe jAya, jAgato hoya ke UMghato hoya to paNa tene lobha nimittanuM pApa baMdhAya che. pariNatimAMthI jayAre zuddhi thAya tyAre te pApanA baMdhathI aTakI zake. upayogamanamAM eka sAthe virodhI vicAra nahIM karI zako. lobhanA vicAra sAthe udAratAno vicAra nahIM AvI zake. hiMsAnA vicAra vakhate ahiMsAnA vicAra nahi Ave. kema ke upayogamananI sapATI maryAdita che. virodhI bhAvo eka sAthe UThatA nathI. jyAre sabakonsIyasa mAinDamAM paraspara virodhI bhAvono eka sAthe saMgraha karavAnI zakti che. pariNatimAM amuka prakAranI udAratA hoya ane sAthe amuka prakAranI lobhavRtti paNa paDelI hoya, tema amuka rItanI komaLatA paNa hoya che. jema gAyane tame kApI zakazo? kasAInI prakRtimAM jevI krUratA-kaThoratA che tevI tamArI prakRtimAM nahi ja hoya. kAraNa vArasAgata ahiMsAnA saMskAra lohImAM paDyA che. raste jatA koI moTA prANIne tame trAsa ApI zakazo nahi, UlaTAnuM bacAvavAnuM mana thaze. chatAM saMpUrNa komaLatA-dayA kAMI tamArI prakRtimAM vaNAyelI che? jema paga nIce uMdara AvIne dabAI jAya to arerATI thaze. kAraNa paMcendriya jIvanI tamArA dvArA sIdhI hiMsA thAya che. paNa vAyA-vAyA thatI hiMsAnI tamane kAMI paravA nathI. uMdara paga nIce AvavAthI dhrUjI jAo cho, paNa paga nIce kIDI AvIne marI jAya to arerATI thAya che? sabhA:- dekhAya nahi. sAhebajI - juo to badhuM dekhAya. UMdhuM ghAlIne cAlo to kazuM dekhAya nahi. kIDI narI AMkhe joI zakAya che. dhyAna rAkhavuM paDe, mahenata karavI paDe. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - sAhebajI ! atyAre to gharomAM davA paNa chaMTAya che. sAhebajI - eno artha e ke tame jainatvamAMthI rAjInAmuM ja ApI dIdhuM che. A vastu tamAre mATe zobhAspada che? tamArA bApa-dAdA koNa? tamArI gaLathuthImAM saMskAra zuM? AvuM karavAno vicAra paNa kema Ave? tamane macchara karaDe che tyAre te zuM tamane Akhe Akho jamI gayo? ke eka TIpAbhAra lohI pIdhuM che? tenA nivAraNa mATe ahiMsaka upAya karI zako cho. tamArA dilamAMthI dharma pAmavAnI komaLatA ja naSTa thavA lAgI che. davA nAkhyA pachI te jIvono taraphaDATa to koI vakhata juo. tamArA koI AvA hAla kare to haiyu kaMpI jAya.paraMtu tamane koipaNa bhoge sagavaDatA-sukha joie che. mATe bIjA jIvono taraphaDATa joI tamane kAMI thatuM nathI. tamArI muMbainI gaTaro 1000 kIlomITara lAMbI che. tame je davA nAMkho cho te jyAM jayAM pharaze tyAM jIvane sApha karaze. e davA tamane pAya to? tamArAmAM narI dhiSThAI AvI gaI che. basa, ApaNane takalIpha na paDavI joIe. tamane je herAna kare tene rahevA-jIvavAno adhikAra kharo? tamArI vacamAM Ave te badhA sApha thavA yogya ja ne? tame rAkSasa pedA thayA che ke je hAthamAM Ave tene gaLI jAo? tamArA zrAvakanA vratamAM paNa lakhyuM che ke davA chAMTo to vrata bhAMgI jAya. phinAila vagere nAMkhI AkhI Dola pANI bAtharUma-saMDAsamAM nAMkhI do ne? A rIte cokhkhuM karIne pachI kahezo jIvAta nathI thatI. paNa tame jIvAtane bharakhI gayA cho. tamArA sivAya koIne jIvavA do tema cho? A badhA trasa jIvo che. phinAilavALuM Dola bharIne pANI nAMkho to A jIvonI zuM hAlata thAya? tamane eka pIpaDuM bharela pANImAM DUbakI marAve to zuM thAya? bicArA te trasa jIvo gUMgaLAIne marI jAya che. A bhayaMkara kaThora karma che. tamAre tyAM to jo ke A ruTIna thaI gayuM che. paraMtu bhagavAne evuM kahyuM nathI ke gharamAM jIvajaMtuno upadrava thAya eTale tenI saphAI mATe hiMsA thAya. paNa saphAi mATenI sAcI paddhati kaI? pahelethI jIvAta na thAya ane thayelI jIvAta salAmata rIte bhAgI jAya tevA ahiMsaka upAya karavA joie. sabhA:- tevA upAya batAvo ne? sAhebajI:- AvuM kAma mArI pAse karAvavuM che? amArA AcAra samajo. tamArAmAM buddhi ghaNI che. upAya zodhavA hoya to zodhI lo tema cho, paNa mana thavuM joie. AyurvedamAM varNana che ke amuka padArthanI gaMdha mAtrathI e jIvajaMtuo bhAgI jAya, temane upaghAta na thAya, jenAthI tenA jIvanane jarApaNa hAni na thAya, jIvavA chatAM upadrava zAMta thAya. tamane khabara 78 manovijaya ane Atmazuddhi Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke A tamArA krUra hiMsaka upAya lAMbe gALe konA para asara karaze? badhAne mArIne tame zAMtithI marI zakazo ? tamArA gharamAM A badhI davAthI jherI vAtAvaraNa thAya che. maccharanA nivAraNa mATe maccharadAnI jevo koI ahiMsaka upAya nathI. A badhI jherI vastu vAparo cho, te ja dahADe tamArA peTamAM ja Ave che. je davA tame gaTaromAM nAkhI, jIvo para nAkhI, te badhI davA jamInamAM zoSAze. tenA dvArA anAjamAM jaze ane anAja dvArA te davA aMte tamArA ja peTamAM Avaze. tamane ema ke badhA jIvono kaMTrola karI zAMtithI jIvIzuM, paNa tamane khabara nathI, alTImeTa te davAno prayoga tamArA para ja thAya che. vartamAnamAM koInuM blaDa evuM nathI ke jemAM DI.DI.TI. jevAM tattvo na hoya. ivana tAjA janmelA navA bALakane mAtAnA stanapAna dvArA dUdhapAnamAM DI.DI.TI. jevAM tattvo amuka TakA maLe che. kAraNa mA je khorAka khAya che temAMnA jherI tattvo dUdhamAM rUpAMtara thAya che. atyAre ATalAM kensaro ema ne ema thAya che? vikAsanA nAmathI tamArI buddhi bagaDI che. Adhunika vikAsamAM hiMsA-ahiMsAno vicAra ja nathI. AkhI jIvasRSTi hAyatobA pokArI gaI che. tame jainatvanA kulAcAra khoyAche. pANInI jema(chUTathI) jIvo tamArAthI mare che. tenAthI bhavAMtaramAM tamArA zuM hAlahavAla thaze teno vicAra Ave che kharo? vikAsanAM kendro vizeSa rIte mULabhUta pazcimanA dezomAM che. teo mULathI anArya che. krizciyana dharmane teo mAnanArA che. temanA mULagraMthamAM ja lakhyuM che ke mAnavajAtane choDIne bIje kyAMya jIva nathI. prANIomAM AtmA jevuM tattva ja nathI. hAthI-gAyane mArI nAkho to pApa nathI, tevuM temanAM zAstro kahe che. teoe prANIhiMsAne pApa mAnyuM ja nathI. eTale temane pApano savAla ja Avato nathI. teonA sarvocca dharmaguru popa paNa mAMsAhAra kare che. izukhrista roja mAMsAhAra karatA hatA. bAibalamAM ja vAta Ave che ke eka vakhata bhikSAmAM teo pAMca mAchalI lAvyA. temAMthI be temaNe khAdhI ane traNanuM dAna karyuM. tame to avasare krizciyana dharmanAM paNa vakhANa karI lo ne? atyAre to ghaNA jaino paNa prANI hiMsAmAM pApa mAnatA nathI. have AgaLa vAta. kadAca tamArA manamAM davA chAMTavAno hiMsaka bhAva na thato hoya, kadAca trasa jIvo mare to paNa asara thaI jatI hoya, paraMtu gharamAM verAyelAM bhAjInAM-zAkanAM DIMTaDAM para paga mUkatAM manamAM asara thAya kharI? tame anAjanI guNa paDI hoya ane kadAca kAma paDe to tenA para caDhI jAo tyAre, hRdayamAM thAya ke aMdara rahelA jIvane keTaluM duHkha thaze? mATe tamArA manamAM manovijaya ane Atmazuddhi 79 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnA nAnA jIvo pratye covIse kalAka komaLatAno bhAva nathI. temanA pratye dila kaThora thaI gayuM che. eTale amuka jIvo pratye kaThoratA prakRtirUpe vaNAyelI che. tethI jayAM paNa jAo tyAM tenA nimittanuM pApa lAgyA kare che. tevI ja rIte je jIvo pratye komaLatA che tyAM puNyabaMdha cAlu che. eTale aMtaramAM jeTalI komaLatA ane jeTalI kaThoratAnI pariNati che te pramANe puNyapApabaMdha paDato hoya che. tame eka sAthe dayAno ane hiMsAno vicAra nathI karI zakatA, paraMtu prakRtimAM dayA ane kaThoratAno bhAva eka sAthe rahe che. upayoga manamAM virodhI bhAvo eka sAthe rahI zakAtA nathI, paraMtu labdhimanamAM eka sAthe ghaNA ja bhAvo akabaMdha jaLavAI rahe che ane teno paDagho upayogamanamAM satata asararUpe varte che, jenAthI karmabaMdha pravartI rahyo che. sabhA:- to pachI ame zAka-phUTa samArIe chIe tenuM zuM karavuM? sAhebajI -jo tamane jIvone mAratAM arerATI thAya, huM khoTuM kAma karuM chuM te phIla thAya, na chUTake karuM chuM, Avo bhAva Ave to thoDo komaLatAno bhAvaTake ane tamArI dhikrAIpUrvakanI hiMsA nathI ema kahI zakAya. paNa tame te jIvone kApI kema zako cho? kAraNa hRdayamAM thoDI kUratA paNa che, mATe ja tene samArI zako cho. jema kAkaDIne samAro tema tamArI AMgaLIne samArI zakazo kharA? dA.ta. sApa karaDyo hoya ane jhera caDatuM hoya te vakhate koi hiteccha kahe ke te bhAgane kApI nAMkho to zarIramAM bIje jhera caDaze nahi; te vakhate lAbha che chatAM paNa kApavA mATe hAtha cAle kharo? nA, kAraNa mamatA che, svatva buddhi che, lAgaNI che. tethI hiMsA karavA dabANa kare to paNa karI zakatA nathI. jayAre zAka kema samArI zako cho? kAraNa tyAM parAyAno bhAva che, jayAre AMgaLImAM svArthano bhAva che, mATe karI zako cho. jo pUrNa komaLatA hoya to potAnA svArtha khAtara paNa jIvane mArI na zako. paraMtu tame dubhAtA dile mAro to ochI kaThoratA kahevAya. ghaNA kahe che ke amAre roja hiMsA karavI paDe che, mATe karIe chIe, paNa hRdayamAM hiMsAno bhAva nathI. paraMtu bhAvano artha zuM thAya, te jANo cho? dilamAM hiMsAno bhAva che, mATe ja jANIbUjIne jIvane tamArA svArtha khAtara mArI zako cho. ahIMyAM tAtparya zuM che? tame bhAvano artha samajayA nathI. tame pApane kharAba mAno eTale pApano bhAva maTI gayo tema na kahevAya. tame te pApa jANIbUjIne karatA ho to bhAva che. tame hiMsA karatAM bolo cho, dAvo karo cho ke mArA manamAM bhAva nathI, paNa te khAlI AtmavaMcanA che. kema ke bhAva, icchA, anumodanA, rAjIpo badhI judI vastuo che. manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 80 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobhiyo mANasa mAne che ke lobha kharAba che ane udAra banavA jevuM che, tethI te mana para kAbU rAkhIne dAna Ape che, chatAM prakRtimAM lobhiyApaNuM che. bhAva lobhano che paNa icchA dAnanI che, pravRtti paNa dAnanI che. koi vyakti dIkSAne sArI mAne eTale cAritrano bhAva Ave ke ruci Ave? mATe khAtarI sAthe kahevuM paDe ke tame je pApo karo cho te badhAM bhAvapUrvakanAM pApo che. bAkI A badhI UThAM bhaNAvavAnI vAto che. tame kaho ke, "ame khAIe chIe paNa bhAva nathI", paraMtu te khoTI vAta che. sabhA - sAheba ! bhAva che paNa rAjIpo nathI. sAhebajI:- hA, te barAbara. paraMtu hiMsA karavAno bhAva covIse kalAka paDyo che, tene anurUpa kaThoratA manamAM dharabAyelI che. paNa tame te hiMsAne sArI mAnatA nathI mATe rAjIpo nathI. sabhA :- ame nabaLAInA kAraNe karIe chIe. sAhebajI:- ghaNA mANasa potAnI nabaLAinA kAraNe vyasana seve che, chatAM temanA dilamAM duHkha hoya che ne? sabhA :- amAre sudharavA zuM karavuM? sAhebajI -je divase tamArAmAM sattva Avaze, saMkalpabaLa Avaze ane khamIra Avaze, te divasathI tame saMpUrNa ahiMsAnA AcaraNane sattvathI jIvanabhara vaLagI rahezo. e sattva je divase Avaze te divase tame sudharI zakazo. samyagdaSTi roja pApane kharAba mAnato hoya, chatAM paNa tenAthI pApa thatuM hoya, paNa dhikrAIpUrvaka pApa na kare. sabhA:- samyagdaSTino baMdha niranubaMdha hoya ne? sAhebajI - hA, tene hiMsA karatAM paNa anubaMdha to ahiMsAno ja paDe. jayAre mithyASTinI hiMsA sAnubaMdha hoya. sabhA:- zAka phrIjamAM rakhAya? sAhebajI :- tamane koi ThaMDImAM khullA karIne rAkhe to kevuM lAge ? ziyALAmAM kahe ke khullA thaIne beso to zuM thAya? manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * eka . eka ja ka ra ka ma * * * * * * * * * * * * * 81 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- bimAra paDI jaie. sAhebajI - nA, khoTI vAta che. tame bhUlyA cho. UlaTAnA phreza thai javAya. tame phIjhIyotherapI bhaNyA nathI eTale kaho cho. ThaMDA vAtAvaraNamAM rahelA mANaso tamArA karatAM vadhu sazakta ane UMcA bAMdhAvALA hoya che. mATe tamane phrIjamAM rAkhazo to karamAI nahi jAo. jayAM Temparecara nIcuM hoya tevA vAtAvaraNamAM rahevAthI bImAra paDavA karatAM zakti vadhAre maLe che. tamArA zarIra mATe kaI Rtu lAbhadAyaka che? ziyALo ne? AkhA varSanI zakti ziyALAmAM saMgraha karI zakAya che, mATe tamane koi phrIjamAM rAkhe to vAMdho na Ave. have tamArI sAthe AvuM vartana koI kare to tamane game kharuM? sabhA -nA, sAheba ! jarA paNa nahi. sAhebajI:- to pachI tamane je vartana kharAba lAge che tevuM vartana tame bIjA mATe karo cho, to te adharma ja kahevAya. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 82 manovijaya ane Atmazuddhi Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 13-8-95, ravivAra. deha-Indriya-mananA sukhamAM duHkhasvarUpatA: anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvamAtrane jaDa cetanano viveka karAvavA dharmatIrthanI sthApanA kare che. anaMta kALathI AtmAe A duniyAmAM jaDa sAthe tAdAmya keLavyuM che. temAM jo koI mAdhyama hoya to deha-indriya-mana che, jenA dvArA bhautika jaDa duniyA sAthe tame nAto karyo che. pahelAM AtmA A deha-indriya-mana sAthe joDAyo, pachI temanA dvArA ja duniyAno saMparka, saMbaMdha mULabhUta rIte baMdhAyo che. A traNanuM svarUpa na samajAya tyAM sudhI mukti thAya nahi. muktinI tame game teTalI jhaMkhanA karo, paraMtu traNathI chUTavAno tIvra talasATa jhaMkho nahi tyAM sudhI A muktinI jhaMkhanA aupacArika che. covIse kalAka tamArA para asara karanAra dehaindriya-mananA svarUpanuM tame ciMtana-manana karo to te upAdhirUpa vaLagADa che, tema tamane lAgyA vagara raheze nahi. paraMtu deha-indriya-mananuM svarUpaciMtana ja prAyaH karIne jIva karato nathI. ApaNe "mA'nA peTamAM AvyA tyArathI dehano saMbaMdha che ane mRtyu pAmatA sudhI te rahevAno che. tamane koI pUche ke A zarIranuM vAstavika svarUpa zuM che? to tame oLakhANa ApI zako kharA? (1) zarIranuM svarUpa : bhUkha, tarasa, thAka ane gaMdakI A cAranuM proDakzana senTara tenuM nAma zarIra ane pAchuM A utpAdanakendra rAta-divasa cAlu che. temAM bhUkha, tarasa, thAka, ane gaMdakI pedA karavAnI prakriyA satata cAlu che te samajavA jevI che. jema ke tame mAno cho ke jhADo-pezAba jaI AvyA eTale zarIranI gaMdakI bahAra nIkaLI gaI, paraMtu jhADo-pezAba karI lo ke tarata ja bIjI miniTe navo jhADo-pezAba banavAnuM aMdara cAlu thai jAya che. tame maLanI gaMdakI bahAra kADhI paNa tarata ja AMtaraDAmAM navA maLano saMcaya thavAnuM cAlu thaI jAya che. tevI ja rIte tarasa lAge, tethI pANIno glAsa pIdho, pachI tarasa chIpAI tRtino anubhava thayo; paNa bIjI manovijaya ane Atmazuddhi 83 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ miniTe navI tarasa lAgavAnI prakriyA cAlu thaI jAya che, ane pachI eka be kalAke anaberebalaasahya tarasa thAya eTale pANI pIvuM paDe che, ane te vakhate pANI na maLe to akaLAmaNa thAya, paNa prakriyA to pANIno glAsa pUro karo ke tarata ja cAlu thaI jAya che. jema garama pANInA jharAmAMthI thoDuM thoDuM pANI nIkaLyA kare, kAraNa aMdara pANIno jharo cAlu che, tema A prakriyA cAlu che. zarIramAMthI satata bhUkha, tarasa, thAka, gaMdakI srotarUpe-jharArUpe vahyA kare che. jema thAkane mATe cha kalAka UMdhIne UbhA thAo to phreza thai jAo, paNa bIjI sekanDathI thAka lAgavo zarU thAya che; ane sAMja sudhImAM anaberebala thAka thAya eTale pAchA UMdho, pAchI thAkanI prakriyA satata cAlu. zarIranAM badhAM sukhamAM A ja vAta che. zarIranI gaMdakI, thAka, bhUkha, tarasanuM kAmacalAu nivAraNa karavuM tenuM nAma zArIrika sukha. sabhA:- kema kAmacalAu nivAraNa kahyuM? sAheba - kAraNa ke aMdara to A cArenuM proDakzana cAlu che. duniyAmAM evI koI Aga nahi hoya je bUjhe ja nahi, paNa A to janmyA tyArathI mRtyu pAmazo tyAM sudhI cAlavAnI che, bujhAvAnI ja nathI. A cAre vastu aviratapaNe cAlu che, mATe kAmacalAu nivAraNa ja zakya che. ane e kAmacalAu nivAraNa karavAthI ja tamArI kahevAtI zAMti ke bhautika sukha maLaze. tame nAhIne, khAIne, ArAma karIne je sukha meLavo, te badhA sukhanuM samIkaraNa zemAM Avaze? zarIra e bhUkha, tarasa, thAka ane gaMdakInI akhUTa khANa che, jemAMthI khodyA karo to khUTe ja nahi. jema kolasAnI khANamAMthI lAkho Tana kolaso khode chatAM paNa khUTe nahi, tema A zarIrarUpI khANa che. zarIra bhUkha, tarasa, thAka, ane gaMdakInI Aga pedA kare che, tema Indriya paNa covIse kalAka A cArenI Aga pedA karyA kare che. mana paNa A cAre Aga covIse kalAka pedA karyA kare che. zarIranI bhUkha vize ApaNe samajI lIdhuM. ApaNe covIse kalAka zarIra, mana, indriyane sAthe laIne pharIe chIe. tame AtmAne bhUlIne tene ja sAcavo cho, tene ja sarvasva mAno cho. tenuM kharuM svarUpa zuM che te jJAnI bhagavaMtoe varNana karyuM che. ane A jo tame samajI lo to pudgalanI duniyA pratyeno tamAro ahobhAva tUTI jAya. mATe pAyAmAMthI jJAnIono abhigama samajavo joie. sabhA - sAheba ! bhUkha marI jAya che, te zuM kahevAya? sAhebajI:- jema pragaTelA dIvAmAM vadhAre ghI nAMkho to zuM thAya? dIvo dabAI jAya. * * * che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 84 manovijaya ane Atmazuddhi Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevI ja rIte vadhAre khAo to bhUkha marI jAya, te ovaraDojhanI nizAnI che. tame khAvAmAM sukha mAnyuM che te bhUkhane sApekSa che. bhUkha hoya ane khAo-pIo to sukha maLe. eTale ghaNA vicAre ke jema bhUkha vadhAre lAge tema khAvAnI majA vadhAre, tethI vadhAre bhUkha lagADavA mATe goLI letA hoya che. vaLI khAvAno rasa eTalo hoya ke bhAvatI vastu Ave to hojarInI zakti joyA vagara akarAMtiyAnI jema khAdhA kare, to zuM thAya? jema dIvo ke devatA saLagI rahyo hoya tene vadhAre pradIpta karavA, vadhAre paDatuM ghI nAMkho to zuM thAya? kAM dIvo jhAMkho paDe athavA bujhAI jAya, tema bhUkha paNa marI jAya che; paraMtu aMdara prakriyA to cAlu che, mAtra te prakriyA dhImI paDI jAya che, kAraNa bhAra aMdara ghaNo nAMkhyo che; paraMtu bhUkha lAgavAnI to cAlu ja che. jema tame mAno ke upavAsamAM hojarIne resTa che, paNa hojarI resTa letI nathI, paraMtu zarIramAM jUno jAmelo kacaro hoya che tene bALavAnuM kAma kare che. jaTharAgni satata sakriya che ane jeno jaTharano agni nAza pAme te tarata ja marI jAya che, bhUkha baMdha thAya pachI mANasa bace nahi. jIvana kyAM sudhI? jyAM sudhI A prakriyA cAlu che tyAM sudhI. A 84 lAkha jIvAyonimAM badhAM zarIronuM mULabhUta svarUpa A ja che, phakta yoni pramANe tenI mAtrA badalAya che. sahuthI vadhAre bhUkha, tarasa, thAka, gaMdakI durgatimAM hoya che. narakamAM A cAre vastu sahuthI vadhAre hoya che, A prakriyA tyAM tIvra hoya che. tenA karatAM pazumAM ochI hoya, tenA karatAM mAnavamAM ochI ane tenA karatAM devatAmAM ochI ane devatAmAM paNa jema jema UMcA devalokamAM jAo tema A prakriyA ghaTatI jAya che, paNa A cAranI prakriyA to hoya ja che. te sivAya cAre gatimAM ane coryAsI lAkha jIvAyonimAM koipaNa bhautika sukhanI prApti zakya nathI. sRSTinAM tamAma bhautikasukhonI mULabhUta AdhArazilA bhUkha, tarasa, thAka ane gaMdakI; A cAra vastu ja che. te cArenA kAmacalAu nirAkaraNa dvArA ja tamAma bhautika sukhonI utpatti thAya che. tame Aja divasa sudhImAM evuM eka paNa sukha nahIM anubhavyuM hoya ke jemAM A cAramAMthI ekanA nirAkaraNanI prakriyA na hoya. dA.ta. savAramAM braza karIne phreza thayA, temAM moDhAnI gaMdakInuM kAmacalAu dhoraNe nirAkaraNa karyuM, bAtharUmamAMthI nAhIne phrezanesa sAthe bahAra nIkaLyA, eTale cAmaDI paranI uparachallI gaMdakInuM kAmacalAu dhoraNe nirAkaraNa karyuM, cA-pANI-nAsto karyo, eTale bhUkha-tarasanuM kAmacalAu dhoraNe nirAkaraNa karyuM. sArAMza e che ke, eka bAju dehamAM bhUkha-tarasa-thAka AdinA duHkhonA utpAdana ane saMcayanI prakriyA aviratapaNe cAle che ane bIjI bAju temAM TempararI rIlIphanA upAyo jevI bhoganI kriyA cAlu che, jenAthI tamane jIvanamAM sukhano AbhAsa pedA thAya che. te sivAya bhautika jagatamAM bIjI koi sukha nAmanI cIja che ja nahIM. A jaDa jagatanuM vedhaka satya che, aMtimasatya che, bhautika sukhanI prakriyA aMge manovijaya ane Atmazuddhi 85 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkhA vizvamAM A abAdhita aTala niyama che. jaDa evA dehanA mULabhUta svarUpamAM koI ratIbhAra pheraphAra karI zake tema nathI. tIrthaMkaranA zarIranuM paNa mULathI svarUpa A ja che, mAtra pracaMDa puNya tathA atizayo hovAnA kAraNe vizeSatA che. (2) indriyonuM svarUpa have ApaNe indriyo viSe vicArIe ke indriyo zuM che? zarIranI bhUkha che tenA karatAM hajAro gaNI bhUkha indriyonI che. zarIra ane indriyanI bhUkha vacce moTo taphAvata che. indriyo to bhUkhyA DAMsa jevI che. dA.ta. AMkhane navAM navAM dazyo, sInasInerI, navI navI DIjhAino, rUpa, raMga, AkarSaka dekhAvo jovAnI satata bhUkha paDI che, te paNa hajAro dazyonI. zarIranI bhUkha to indriyanI bhUkha pAse nAcIja banI jAya che. covIse kalAka indriyanI bhUkha saLagI rahI che. jo zarIranI bhUkhane sagaDInI upamA Apo to indriyanI bhUkhane upamA ApavA moTA bhaThThA paNa nAnA paDe. tene to boilaranI upamA ApavI paDe. jema boilaramAM tApa. keTalo? lokhaMDa nAMkho to paNa ogaLI jAya. temAM mANasa paDe to rAkha thaI jAya, kAraNa tyAM sakhata dhakhAro cAlu che. tema indriyanI bhUkha covIse kalAka dhakhI rahI che. anukULa viSayo mATe tamArI indriyo satata taDapI rahI che. pachI tame tene anukULa bhogo na ApI zako te judI vAta che, paNa Aga sTokamAM che. pahelAM tame mIThAI khAdhI, eTalAthI jIbhane saMtoSa na thayo eTale kaheze pharasANa Apo, pachI caTaNI mAgaze, zarabata leze, chelle kAMI nahi to pAna-masAlo khAze, to paNa rahI gayA tema cIMgama moDhAmAM cagaLaze, peTa dharAI jAya to paNa jIbha kaheze ke haju kaMI joIe che. kAraNa tenI tarasa covIse kalAka che. indriyanI bhUkha evI che ke jo tame tenuM mAno to tamane eka miniTa paNa jaMpIne besavA nade. A duniyAmAM hajAro prakAranA svAda che ane jIbhamAM tenI bhAre tarasa che, mATe te satata svAdiSTa vastu zodhyA kare che; pachI bhale tamAruM puNya hoya teTaluM ja tame jIbhane ApI zako. garIba mANasane talapa ghaNI che, paraMtu puNya na hovAnA kAraNe madhura vAnagI maLatI nathI, paraMtu aMdara jIbhamAM caTapaTI ane covIse kalAka tenI jalana cAlu che. jema pelI jaTharAgninI bhUkha che tema A indriyanI bhUkha che ane covIse kalAka teno dhakhAro AtmA sahana karI rahyo che. kAnanI bhUkha paNa te ja rIte cAlu che. jAtajAtanA ane bhAtabhAtanA vAjiMtronA nAdo ane tenA saMyojanothI pedA thatI aneka prakAranI saMgItanI sumadhura sUrAvalIo sAMbhaLavA mATe tamArA kAna satata taDape che, ane puNyathI kadAca eka saMgIta sAMbhaLavA maLI jAya, to * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 86 manovijaya ane Atmazuddhi Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa bIjA aneka saMgItazravaNanI atRpti to sTokamAM kAyama rahe che. rAjA-mahArAjA-devatAo ke dhannA-zAlibhadra jevA bhogIonI paNa A ja sthiti hoya che, to bIjAnI to zuM vAta karavI ? nAkanI bhUkhamAM paNa e ja samAna paristhiti che. jema nAke gulAbanuM phUla sUMdhyuM, have camelInuM phUla Ave to sAruM, thoDAM attara-senTa sUMdhyAM, tyAM vaLI bIjI sugaMdha joie. eTale ja rAjA-mahArAjAo UMcI sugaMdha meLavavA mATe lAkho rUpiyA kharcatA hatA. tame atyAre koi navI sugaMdhI vastu zodhI kADho to abajopati thai jAo. vartamAna duniyAmAM kosmeTIksa ane parphyumsanI bajAra ja abajo DolaronuM che. sukhI-zrImaMto tenA tarasyA che. badhA ja A bhUkhanI jalana laine phare che. eke-eka indriya bhUkhyA varu jevI che. pAMce indriyo tenA viSayo maLe tema trATake, kAraNa aMdara khUba ja arja che. UMghamAM paNa A badhI arju cAlu che. paraMtu A badho trAsa veThavAno kone ? AtmAne ja. tenAthI AtmA 'trAhi mAm' pokAre che, jema madhamAkhIo coTe ane mANasa kUdakA mAre. koine lAge A gAMDo thayo che. ghaDIkamAM ahIM khaNe ghaDIkamAM tyAM khaNe, tenI jema A zarIra-indriya ane mananI bhUkhanA trAsathI AtmA becena ane AkuLavyAkuLa che. chatAM tamArI kamanasIbI e che ke A badhAne ja tame sukhanAM sAdhana mAno cho. eka eka indriyanI gaMdakI paNa keTalI che? kyAMyathI sugaMdha nIkaLe tema nathI. jema AMkhamAMthI pIyA, cAmaDImAMthI parasevo, nAkamAMthI lIMTa, are koi sArI vastu tenA saMbaMdhamAM lAvo to te paNa gaMdI thai jAya. deha-indriyanuM svarUpa A ja che. ja dehanI bhUkha karatAM indriyanI bhUkha hajAro gaNI vikarALa che. zarIranI bhUkha to tenI pAse mAmUlI gaNAya. jIvanamAM tamane indriyanuM sukha maLyuM temAM kAraNa zuM ? A cAranuM kAmacalAu nivAraNa karyuM mATe sukha maLyuM. saMsAranAM badhAM sukhonA saravALA A cAranA samIkaraNamAM ja samAya che, mahArAjA hoya ke devatA hoya. anuttaranA devatAone je sukha maLe che temAM paNa A cAra ja kAraNa che. AMkho dhUo eTale gaMdakI dUra thAya, tAjagIno anubhava thAya, kAraNa gaMdakInuM nirAkaraNa thayuM. tema cAremAM A rIte ghaTaze. AnA sivAya bhautikasukhanuM bIjuM koi svarUpa batAvI zako to ame mAnavA-samajavA taiyAra chIe. paraMtu vAstavika svarUpa A ja che. (3) mananuM svarUpa : ApaNo mukhya viSaya mana che. paNa tenI sAthe lIMka joDavA pUrvabhUmikArUpe ApaNe ATalI vAta vicArI lIdhI. have mananI bhUkha eTale zuM ? mananI bhUkha covIse kalAka UkaLatA jvALAmukhI jevI che. deha-indriyanI bhUkha sAthe A bhUkhanI tulanA thai zake tema nathI, manovijaya ane Atmazuddhi 87 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalpanAtIta che. dA.ta. jema koi paNa svAda cAkho to jIbha tRpta thAya, khorAka khAo to hojarI tRpta thAya, paraMtu svAdano saMgraha karavAnI mananI bhUkha to kAyama bharelI che. kAma, krodha, mAna, mAyA vagere mananI bhUkhanA ja judA judA prakAro che. tenuM svarUpa AgavuM che. mana svayaM bhAvAtmaka che, kAraNa AMtarika pariNAma bhAvAtmaka che. bhAvanA bhAvavAthI peTanI bhUkha dUra na thAya, tene mATe to AhAra ja Avazyaka che; jyAre jIbhanI Aga ThAravA svAda sivAya chUTako nathI, paNa te TempararI rIlIpha(kSaNika rAhata) che. khorAka khAo to cAra-pAMca kalAka zarIranI bhUkha dUra thAya. pAcananI prakriyAmAM khorAka baLIne khAkha thAya, pachI pAchI bhUkha pradIpta thAya. mana to saLagatA ane bhArelA agni jevuM che. agni be prakAranA che. (1) saLagato agni (2) bhArelo agni. saLagato agni eTale zuM ? jenI Aga jalI rahI che, ane bhArelo agni eTale zuM ? Aga jalatI nathI, paraMtu iMdhaNa bhareluM che. eka cinagArI lAge eTalI ja vAra, tarata bhaDako ja thAya. tema mananA be bheda che. (1) upayogamana ane (2) labdhimana. saLagatA agnimAMthI bahAra nIkaLatI jvALA e upayogamananA kaSAya che. have A saLagatA agni para rAkha baMdhAi jAya, jema kolasA-chANA para rAkha thai jAya paraMtu aMdara saLagatA hoya, mAtra teno bhaDako dekhAto nathI; tenI jema labdhimananI pariNatio A DhAMkelA agni jevI che. kAma, krodha, mAyA, lobhanI pariNati A saLagatA paNa DhaMkAyelA agni jevI che. saLagatA paNa DhaMkAyelA agninI javALA che, te labdhinamananI jvALA che; ane saLagatA agninI bahAra AvatI jvALA che te upayogamananI javALA che. jyAre yogyatA ane saMskArarUpe jeTalA kaSAyo labdhimanamAM paDyA che te badhA bhArelA agni jevA che. paraMtu tamAruM mana covIse kalAka mAna, pAna, Adara-satkAra, prazaMsA, bahumAnanI apekSA rAkhe che te mAnasika bhUkha che; temAM zarIra-indriyane sIdhI levAdevA nathI. tamArAM vakhANa koi kare to zarIranI bhUkha bhAMgavAnI nathI ke moDhAnI tarasa maTavAnI nathI. tethI A bhUkha mananI ja che. sabhA :- sAhebajI ! te vakhate moM lAla thai jAya. sAhebajI :- moM lAla thai jAya che te zenuM rIekzana che ? mana saMtuSTa thayuM tenI lAlI che, nahIM ke peTanI bhUkha bhAMgI tenI lAlI che. koi tamArAM vakhANa kare to tamAruM zera lohI caDhe che ne ? tamArI pAse kAma karAvavAnI cAvI kai ? je tamane phulAvI zake te tamArI pAsethI 88 ****** manovijaya ane Atmazuddhi Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhuM ja kAma lai zake. A to tamane opareTa karavAnI eka mAsTara kI che. ghaNAne to be zabda prazaMsAnA kaho to evA khuza thaI jAya ke tamAruM kAma Akho divasa baLadiyAnI jema karavA taiyAra thai jAya, game tevI zarIranI majUrI karavA paNa taiyAra thAya; kAraNa tame tenI mananI bhUkhatRpta karI. zarIra ane mananuM ghaNuM ja inTarakanekzana che. zAstrakAro ane vijJAna baMne kahe che ke tamArA manane covIse kalAka zarIranI asara thAya che ane mananI covIse kalAka zarIra para asara thAya che; baMnenuM inTarakanekSana che. chatAM paNa vakhANa karavAthI zarIra tRpta nathI thatuM paNa mana ja tRpta thAya che. koI tamAruM bahumAna karIne hAratorA paherAve te vakhate rAjIpo thAya. te kema thAya che? kAraNa mana dharAyuM che mATe. sabhA:- sAheba! vakhANa thavAthI indriyane(kAnane) tRpti maLe che. sAhebajI:- te vAta khoTI che. kAraNa ke kAnane anurUpa viSaya zuM? madhura dhvani. je tamArAM vakhANa kare teno avAja jo karkaza ane ghogharo hoya to kAnane te gamato nathI, paNa te vakhate mana to DolavA lAge ne? kAnanI bhUkha to saMgIta ke madhura avAja che. kadAca tamAro duzmana paNa madhura avAje gAto haze to tamArA kAnane te gamaze, paNa duzmanano madhura avAja hovA chatAM manane te nahi game; jyAre prazaMsA karanArano ghogharo avAja haze to paNa mana DolavA lAgaze. jema lobhane kadI jIbhanI bhUkha kahevAya ? nA, te to mananI bhUkha che. tema prazaMsA, ahaMkAra, mAna-pAna te eka bhUkha che. te manamAM pedA thAya ke kAnamAM? jema krodha kaMI zarIramAM pedA thAya kharo? nA, krodha to manamAM ja pedA thAya; mAtra zarIra para tenI asara vartAya. manobhUminA bhAvo judA che. vartamAnamAM tamArI skUlamAM bhaNAve che ke 'Sexis Natural Instinct', (kAma e kudaratI vRtti che) paNa te vAta sadaMtara khoTI che. kAraNa ke kAma e zarIrano vikAra che ke manano vikAra che? duniyAmAM koI evo mANasa maLe ke jene pahelAM zarIramAM kAmano vikAra jAgyo hoya? kAma to haMmezAM pahelAM manamAM jAge, pachI ja tenI asara zarIra para thAya che; jema krodha jAge che manamAM ane zarIra upara asara thAya che. krodhane tame mAnasika lAgaNI mAno cho ke zArIrika jarUriyAta? krodha jema mAnasika lAgaNI che tema kAma paNa mAnasika lAgaNI che. hAi bI.pI.vALAne DokTara kahetA hoya che ke have krodhane kAbUmAM rAkhajo, nahIMtara du:khI thavAno vAro Avaze. eTale mANasa saMkalpa dvArA krodhane kAbUmAM lai zake che, temAM parivartana lAvI zake che. jo krodhanI, mAnanI lAgaNIone mananA saMkalpa dvArA kAbUmAM laI zako, to kAmanI lAgaNIne kAbUmAM kema na laI zakAya? eka bAju manovijaya ane Atmazuddhi 89 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame dveSa, irSA vagerene kAbUmAM karavAnI preraNA Apo ane bIjI bAju kaho ke kAma e necarala-kudaratI che, to te keTalI behUdI vAta kahevAya ? seksa e bAyolojIkala DImAnDa nathI paNa sAyakolojIkala DImAnDa che.(kAma e zarIranI bhUkha nathI paNa mananI bhUkha che.) tene bAyolojIkala DImAnDa(zarIranI bhUkha) tarIke samajAvavI te bhoLA samAja sAthenI chetarapIMDI che. mATe hRdayamAM kotarI rAkho ke kAma e mananI ja bhUkha che; jema krodha-ahaMkAra-prazaMsAnI icchA e mananI bhUkha che. koi divasa tamArA deha-indriyamAM lobha jAgyo che kharo ? tenuM udgamasthAna kayuM? mana ja. mATe badhI ja lAgaNIo manamAM janme che. krodha e mAnasika bhUkha che. A bhUkha pedA zemAMthI thai ? tamArI apekSA e che ke badhA mane anukULa vartana kare. basa, te tamArI aMdaranI bhUkha che. have tame jene vyavahAramAM sAruM mAnyuM hoya tevuM vartana koi na kare mATe tenA para gusso Ave. lobha e paNa eka mahAbhUkha che. A badhI mananI bhUkha lAvArasanI mAphaka covIse kalAka aMdara dhakhatI hoya che. na tame duHkhono DuMgara covIse kalAka sAthe laine pharo cho. te mana-indriya-deha dvArA sarjAyo che. saMsAramAM tame tene saMpUrNa UlecI zakatA nathI. mAtra puNya hoya to zarIrane ke indriyane thoDI tRpti ApI zako. paraMtu jenuM puNya na hoya tevA mANaso roja ardhA bhUkhyA paNa che. pazumAM to bhUkhyAnI ghaNI ja mejorITI che. tyAM temane bhUkha pramANe khAvAnuM ja maLatuM nathI. temanI zarIranI bhUkhane paNa teo tRpta karI zakatAM nathI. tamAruM puNya haze to jIvanamAM tame indriya ane zarIranI bhUkhane kadAca saMtoSI zakazo, paNa mananI bhUkhane kadApi saMtoSI zakazo nahi. sabhA H- sAheba ! icchA eTale zuM ? sAhebajI :- e eka manano ja bhAga che. teno ja peTA vibhAga che. mana eTale phakta khAlI icchAtmaka nathI. mana eTale DIpArTamenTala sTora che. jema tenA eka vibhAgamAM amuka vastu maLe. tema mananA eka vibhAgamAM icchA janme che. je manano ja eka bhAga che. icchAne kAMi deha-indriya pedA karatAM nathI ane icchAo pAra vinAnI che. mATe ja mananI bhUkha saMtoSavI bahu agharuM kAma che. jyAM sudhI manamAM mohanA pariNAma che tyAM sudhI mAnasika bhUkha che. mananuM mAraNa, mananuM mRtyu, mananA du:kha-saMtApamAMthI mukti meLavavI tenuM nAma ja vItarAgatA che. tame tamArA harIphanI paDatI iccho to A eka aMdaramAM rahelo irSyAno dAhakArI pariNAma che. badhA mAnasika bhAva eka prakAranI saMtApadAyaka bhUkha ja che. mATe covIse kalAka aMdarathI 90 ***** ******* manovijaya ane Atmazuddhi Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame becena ane vyAkuLa cho. te becenInI Agane ThAravA mATe tame thoDuMka pANIrUpe tamArA kahevAtA saMsAranA thoDA bhoga Apo, paNa tenAthI mananI Aga TharatI nathI. jema bhaDabhaDatI Aga lAgI hoya tyAre, eka nAnI Dola pANI nAMkho to cham thaine varALa thai jAya che, paraMtu tenAthI Aga Thare nahi; tema anaMta kALathI jIvane manamAM AvI Aga lAgI che ane tene tame bhoga ane viSayo dvArA thoDI thoDI ThAravA prayatna karo cho. jema eka mANasa khUba dAjhelo hoya, tenI pAse davAnI nAnI Tyuba ja hoya, to jayAM vadhAre dAjhelo hoya tyAM ja thoDI lagADe. tenAthI tene thoDI rAhata thAya, paNa bIje baLatarA cAlu hoya. A to ghaNA duHkhamAMthI thoDuM duHkha vilIna thayuM. basa, tamArA badhA ja bhautika sukha mATe A ja gaNita che. tame jo covIse klAka mananA bhAvonuM avalokana karo, to aMdaramAM keTalI Aga che, tame tRSNAthI kevA tarabatara cho, tenuM bhAna thAya, ane AmAMthI na chUTI zakIe tyAM sudhI pUrNa sukha ApaNA mATe divAsvapra che. deha-indriya-manathI atIta mokSa eTale sukhanI parAkASThAnI avasthA : dareka jIvanuM aMtima lakSya zuM hoya che? parAkASThAnA sukhanI prApti. pazcimanA dharmoe to sAdhanAnA aMtima lakSya tarIke deha-indriyanAM sukho ja batAvyAM che. temanA kurAna-bAIbala vAMco to temAMthI sArAMza e nIkaLe ke bhautika sukha e ja kharuM mANavAlAyaka sukha che. dharmanI sAdhanAnA aMtima phaLa tarIke teo sanAtana sukhanuM dhAma hevana ke jannata batAve che, jayAM zarabatanA jAma, apsarAonA managamatA bhoga vagerenI sAdhakane sAdhanAnI phalazrutirUpe prApti thAya che ane tenA zAzvata kALa sudhI bhogavaTAmAM layalIna rahevAmAM ja kRtakRtyatA darzAvela che. paraMtu te dharmapraNetAoe tattva vicAravAmAM bahu moTI pAyAnI thApa khAdhI che. pazcimanA dharmopadezako eTaluM paNa samajI nathI zakyA ke deha-indriyanA bhogonI prakriyA ja mULathI DIphekTIva(khAmIvALI) che. bhUkha-tarasa-vAsanA-vikArorUpI duHkhanI Agane AMzika ThAravA mATe chama vaDAM' jevA A bhogo che. AmAM perelala duHkhanI dhArA sTokamAM joIe. mokSamAM jo AtmAne deha-indriya ane mana vaLage to duHkhanI hAramALArUpa upAdhi ja UbhI thAya. paraMtu A anubhavasiddha satyane vicArI na zakavAthI teoe deha-indriya ane manayukta mokSano svIkAra karyo che. jyAre bhAratanA Aryadharmo sAMkhya, jaina, bauddha vagere kahe che ke mokSamAM deha-indriya-mana nathI. tethI tyAM bhUkha nathI, vikAro nathI, saMtApa nathI. mokSamAM temaNe mAtra AtmAnaMda mAnyo che, kAmAnaMda mAnyo nathI. kAraNa kAmAnaMda to bhaDabhaDatI agnimAM thoDuM pANI nAMkhI kika ka ka ka ka ka ka ka ka ka * * * * * * * * * * ra ra che ja * * * * * * * * * * * * * * * * * 91 manovijaya ane Atmazuddhi M-7 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chama' karavA barAbara che. AryadezanA dharmonI duniyAne kharI moTI dena hoya to te mokSanI phIlosophI che. muktinA tattvanuM varNana benamUna che. jyAre pazcimanA dharmo ciMtanamAM UMDANamAM gayA nathI. temaNe joyuM nahi ke zarIra-Indriya bhUkhanI moTI khANa che, jyAre mana e tRSNAthI vyApta che; tethI deha-indriya-mana dvArA maLatAM sukhane sAcuM sukha kahI zakAya nahi. tethI tene sAcuM sukha mAnanArA jIvanamAM AdhyAtmika dRSTi ja bhUlyA che. dareka mANasanA deha sarakhA nathI. dehathI pedA thatAM bhUkha-tarasa-thAka paNa sarakhAM nathI. badhAmAM verIezana(taphAvata) Ave che. jema ghaNA soLa roTalI khAya chatAM TeTI jevA hoya. jyAre ghaNA traNa roTalI khAya to paNa haTTAkaTTA thaIne pharatA hoya. tamArI daSTie vadhAre khAya to vadhAre majA ke ochuM khAya to vadhAre majA ? hakIkatamAM tame bhUkhane duHkha mAnatA nathI ane khAvAmAM duHkhanirapekSa sukha mAno cho, e ja tamArA mananI bhrAMti che. jema badhAnA deha ke dehanI bhUkha-tarasa sarakhAM nathI, tema badhAnAM mana ke mananI bhUkha paNa sarakhAM nathI. tame tamArA mananuM avalokana karo ke te keTalI tRSNAothI vyApta che? tamArA manamAM pariNatirUpe keTalI mAnasika bhUkha che, tenuM mApa kADhavuM paDe. dA.ta. tamane koI pUche ke tamAre keTalA mAnapAnanI icchA che? jo ke tenuM koI gaNita nathI. covIse kalAka tame mana sAthe raho cho, tenI tRSNAothI satata ribAo che, eTale jyAre koi tamane mAna Ape tyAre aMdara prakriyArUpe je tRSNAothI tame ribAtA hatA temAM thoDo ghaTADo thayo. tethI rAhatarUpethoDo majAno anubhava thayo, paNa hajI aMdara manamAM bIjAM mAnapAna-prazaMsA AdinI ghaNI bhUkha paDI che. teno purAvo e che ke atyAre tamArAM vakhANa kare to te ja tamane game che paNa niMdA kare to gamatI nathI, kAraNa aMdarathI arja prazaMsAnI che. te ja rIte bIjA je bhAvo gamatA hoya te viSayanI manamAM AvI ja bhUkha che ema samajavAnuM. jema ke aMdara kAmavAsanA hoya che, eTale kAmanA padArtha sAme Ave to game che ane bhogavatAM thoDI tRptino anubhava thAya che. te vakhate TIpA jeTalI bhUkha saMtoSAya che, paNa sTokamAM dariyA jeTalI bhUkha paDI che. mananI AgathI huM bhUtakALamAM ghaNo dAjhelo chuM, vartamAnamAM paNa dAjhI rahyo chuM tevuM lAge che kharuM? nA, tamane te dAharUpe dekhAtuM ja nathI, kAraNa tamArI saMvedanazakti mRta thai gai che. jema vagara saLage dhUpamAMthI sugaMdha nIkaLe tema nathI, tema bhautika jagatanI prakriyA evI che ke pahelAM tame vAsanAthI saLago, pachI ja bhogavatAM aMdaramAM sukhano anubhava thAya. pazcimanA dharmanA lakSamAM to mAnavajAtane choDIne pazusRSTinI vicAraNA AvatI ja nathI. teo mAnavane ja sukha-zAMti ApavA mAMge che, paNa te sukha paNa kevuM? pahelAM dajhADIne pachI ThAre tevuM. paNa teo dAjhayA vagara maLatA sukhane sukha tarIke samajayA ja nathI. jema mAne ke * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhAre khAvAmAM vadhAre majA, mATe vadhAre bhUkha lAge tevA Dojha laIne AhAra Thoke rAkhe che. tema indriya-mananI bAbatamAM paNa A ja vartana che. pahelAM mananI bhUkhane vakarAve, pachI tenA para pANInA chaMTakAvanI jema puNya anusAra bhogapravRtti kare. dA.ta. tame TIvI juo to mananI bhUkha vakare ke zAMta thAya? kadAca thoDI AMkho ke mananI bhUkha tAtkAlika zAMta thAya, paNa rUperI paDadA para joyelA AkarSaka rUpa-raMga ane aneka vastunI eDavarTAijhamenTa jANIne icchAomAM uchALo Ave. vaLI paDadA para dekhAtuM badhuM jIvanamAM maLavuM zakya nathI. tethI TIvI tamArA mananA Avega ane uzkerATa vadhAravAnuM ane tenA dvArA tamane aMdaramAM dajhADanAruM sAdhana che. paNa A vAta atyAre tamane besaze nahIM. kAraNa ke covIse kalAka saLagatI pariNatirUpe manamAM kevI kevI mAnasika bhUkha che, teno ja tamane aMdAja nathI. atyAre tame krodha karatA nathI, chatAM tamArA dIkarAnI aNagamatI Tevo viSe tamArA manamAM pariNatirUpe krodha DhaMkAyelo paDyo ja che. aMdara tenI jalana cAlu ja che. mAtra bahAra bhabhUkaze kyAre? to nimitta maLaze tyAre. AvI mAna, lobha, Asakti, kAmavAsanA Adi eka ekanI pariNatirUpe asaMkhya bhUkho thAya. eTale ja indriyonI DImAnDa mananI DImAnDa pAse sAva mAmUlI che. paraspara tulanAnI daSTie vicArIe to zarIranI bhUkha TIpA barAbara che, indriyanI bhUkha sarovara barAbara che, jyAre mananI bhUkhane upamA ApavAmAM to sAta samudra ochA paDe. bahu ja vAiDa gepa(moTuM aMtara) che. ApaNA jIvanamAM visaMvAditA kaho to A ja che. jIvanamAM deha-indriya-mananI bhUkhamAM Imbelensa(asamatulA) che, jemAM samatulA nathI. jo samAna hoya to eka sAthe traNene saMtoSI zakAya. tame kadAca mahenata karo ane puNya hoya to bhoga dvArA TempararI zarIra ane indriyo dharAya, paNa mana to dharAtuM ja nathI. mATe mahAbhogIne paNa sTokamAM duHkha to rahevAnuM ja. A ja saMsArano nagna citAra che. ciMtana karo to khabara paDe ke bhautika jagatamAM sukha mATe phAMphAM mAravAM eTale aMdhArAmAM prakAza meLavavA mATe phAMphAM mAravA barAbara che. anaMta yugo sudhI tame bhautika jagatamAM sukhanI zodha karo, to paNa kadI saphaLatA maLavAnI nathI. labdhimananI zuddhi mATe mAnyatAzuddhi pachI pariNatizuddhiH jema mananI mAnyatA jaDabesalAka goThavAi gai che, jene parivartana karavA mATe prakriyAmAM UtaravuM paDe, tema svabhAvamAM vaNAi gayelA kaSAyonA bhAvone (pariNatine) dUra karavA te paNa ramata vAta nathI. tethI ja moTA bhAganA jIvo prakRtimAM dhAryuM parivartana lAvI zakatA nathI, ane A ja temanI moTI niSphaLatA che. ghaNAMe to aMdara ne aMdara ja hRdayamAM samAdhAna karI ke eka ja ke je rI ma ka ka ka ka aa #ka o * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi * * 93 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lIdhuM ke prakRti ane prANa to sAthe ja jAya, mATe jIvanamAM prakRtinA parivartana mATe mathAmaNa karavI binajarUrI che. paNa jo AvuM ja hoya to pachI dharmanI jarUra rahetI nathI. tamane dharma e kahe che ke prakRtine badalo. dharma tame jevA cho tevA rAkhavA mAMge che ke badalAvavA mAMge che ? dharma tamAruM AMtarika parivartana karavA mAMge che. ahIM kAMi phijhIkalI parivartananI vAta nathI. AMtarika parivartanamAM to prakRti ja Avaze. tame dharmamAM Avo eTale sAcI mAnyatA ane sArI prakRti keLavavAnI Avaze ja. sAmAyika, pUjA, pratikramaNa, dAna, dayA, tapa, tyAga karo te badhAmAM mAnyatA, prakRti-pariNatine sAMkaLI levAM paDe che. jene prakRtimAM pheraphAra karavAnuM jarUrI nathI lAgatuM tene dharma upayogI nathI. jema tame dharmamAM AgaLa vadhatA jAo tema prakRtimAM pheraphAra Avavo ja joie. jenAmAM A pheraphAra nathI Avato tene haju dharma AtmasAt thayo nathI. prakRtimAM pheraphAra maryA pachI karavAno nathI paNa jIvatAM karavAno che. **** 94 **************** manovijaya ane Atmazuddhi Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 20-8-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvamAtrane amanaskayoganI siddhi karAvavA A dharmatIrthanI sthApanA kare che. AtmakalyANanA mArgamAM karAtI yoganI sAdhanAmAM aMtima yoga amanaskayoga che, jene pAmyA pachI mana virAma pAme che. jema mokSe javA deha-vANI-indriyanA baMdhanamAMthI chUTavAnuM che, tema mananA baMdhanathI paNa chUTavAnuM che. mokSamAM pUrNa AtmA ja che, AtmAthI bhinna evuM mana tyAM nathI. ahIMyAM ApaNe eka miniTa paNa mana vagara vicArI zakIe tema nathI. vicA2vA mATe prabaLa sahAyaka sAdhana mana che, chatAM aMte sAdhake tene paNa tilAMjali ApavAnI che. mULathI te baMdhana che paNa atyAre tene keLavI sAdhana tarIke upayoga ka2vAno che, paNa chelle teno tyAga karavAno che; atyAre zUnyamanaska dazA pAmavAnI nathI, paraMtu mananI malinatA-gaMdakIne kADhIne pavitratA-nirmaLatAno temAM vAsa karAvavAno che. A jagatamAM ApaNI najIkamAM najIka vastu mana che. ApaNo svabhAva gaNo ke kuTeva gaNo, paNa ApaNane dUranI vastumAM rasa che, ane najIkanI vastumAM upekSA che. jema tame muMbaimAM raho cho paNa jovAlAyaka sthaLonuM AkarSaNa sAuthanuM vadhAre ke muMbainuM ? muMbaimAM rahevA chatAM kadAca ahIMyAMnAM badhAM AkarSaka sthaLo nahi joyAM hoya; paNa kAzmIra, simalA, sAutha badhe jovA jai AvyA hazo. kAraNa najIkanI vastunI upekSA che ane dUranuM AkarSaNa che. jema tamArI sAthe rahelo sago bhAi ke dIkarA sAthe divasamAM aDadho kalAka vAta nahi karatA ho, paNa jo koi dUrano maLe to be kalAka calAvo. tamArA be dIkarAmAMthI eka dIkaro paradeza raheto hoya, to tamane ciMtA konI vadhAre ? kadAca lAga Ave najIkanA dIkarA sAthe dararoja Tasala thatI hoya, kAraNa najIkanAnI upekSA-vAMdho che, dUranAnuM AkarSaNa che, rasa che; mATe duniyAbharanI ciMtA karIe chIe. paNa te karavAnuM sAdhana mana che, je tamane sauthI najIka che ane tene ja tame oLakhatA nathI. covIse kalAka sAthe rahevA chatAM manane oLakhI zakyA nathI. tame badhI vastumAM niSNAta thayA paNa potAnA manane pArakhavAmAM abUjha rahyA. jJAnIoe mananuM ArapAra darzana karavAnuM kahyuM che. A mananuM svarUpa, tenI vizeSa *********************** manovijaya ane Atmazuddhi 95 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRttio jANo-samajo, pachI tenA para aMkuza meLavavA prayatna karo. dharmamAM vikAsa mATe A mULabhUta pAsuM che. ApaNe ghaNA vakhatathI mananA svarUpa para vicAra karI rahyA chIe. mananA be prakAra che. dravyamana ane bhAvamana. temAM bhAvamananA be prakAra che. upayogamana ane labdhimana. labdhimananI vAta cAlI rahI che. emAM mukhya cAra vibhAga che. temAMthI ApaNe (1) mAnyatA ane (2) pariNatinuM varNana karI gayA chIe. have je vibhAga para ApaNe vicAravuM che te sIdho dekhAto nathI, paNa manamAM yogyatArUpe-saMbhAvanArUpe paDelA hoya tevA, dharabAyelA kaSAyonA-rAgadveSanA asaMkhya pariNAmo che; je ajJAta bhAvo che, te trIjo prakAra (3) yogyatArUpa kaSAyAtmaka bhAvo che; ane bIjA anaMta kALanA saMgrahAyelA (4) saMskArAtmaka bhAvo manamAM che, te cotho prakAra che, jenI jIvanamAM amuka asara che. tamArI duniyAnA viSayamAM keTalI jANakArI che ? tame jeTaluM joyuM, jANyuM, anubhavyuM temAM to cokkasapaNe rAgadveSanA pariNAma thayA che; jema tamane Aja divasa sudhImAM khAdhelI 100 vAnagImAM je bhAvI tenA tarapha rAga thayo, ane je vAnagI nahi bhAvI tenA tarapha dveSa ke aNagamo thayo haze. te vAnagIono tame covIse kalAka vicAra karI zakatA nathI, chatAM je mIThAi khAdhI teno svAda sAro lAgyo, eTale manamAM baMdhAi gayuM ke A sArI che, khAvA jevI che, tethI rAga Ubho thai gayo; tene pariNati kahI. je joyuM, jANyuM ke anubhavyuM che tenA saMgrahita thayelA rAgadveSane pariNati kahIe chIe. jema tame koi DIjhAina joi che, athavA jema phorenamAM ghaNA suMdara bagIcA che, jovAlAyaka dazyo che je tame TI.vI. mAM joyA, tene anubhavavA gayA nathI; chatAM tenA viSayamAM rAgadveSa manamAM aMkita thai jAya che. tame je rAtadivasa juo cho, jANo cho teno manamAM satata pratibhAva pedA karo cho. mana te pratibhAvone saMgrahIta kare che ane te rAgadveSanI pariNatirUpe-prakRtirUpe jaDAine paDyA rahe che, tethI mana moTuM sTorahAusa che, saMgrahasthAna che. jema koi jhaverInI dukAnanI bAjumAMthI pasAra thAo, bahAra zokesamAM alaMkAro juo eTale AMkho cakaLavakaLa thAya; eTale tenuM AkarSaNa thayuM, tenA para rAga thayo. paraMtu pachIthI covIse kalAka tenI mALA japatA nathI, paNa aMda2mAM te rAga prajvalita thaine saLagyA kare che, tenA para khAlI vicAranuM DhAMkaNa AvI gayuM che; manamAM bIjo bhAva AvavAthI teno vicAra khasI gayo che, chatAM mULamAMthI rAga gayo nathI. A je joyuM, jANyuM, anubhavyuM te mATenI vAta che. tenI Aga aMdarathI dhakhI rahI che, paNa upara DhAMkaNa lagADeluM che, mATe ja bahA2 jvALA bhabhUkatI nathI; tenI jema manamAM DhaMkAine paDelA rAgadveSa DhAMkelA agni jevA che. have A Aga sapATI para kyAre Ave ? tIvratA thAya tyAre manovijaya ane Atmazuddhi 96 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapATI para Ave. jema chANAmAM Aga dhakhI rahI che, paNa rAkhanuM DhAMkaNa AvavAthI bahAra vALA dekhAtI nathI, paNa aMdaramAM tApa-dhakhAro dhakhI rahyo che, je saMtApa-tApa-becenIne pedA kare tevo tApa che. jema dAkhalA tarIke, unALAmAM vaizAkha mahinAnA tApamAM sUryanAM kiraNo roDa para paDe che, paraMtu chAMyaDAmAM tenAM sIdhAM kiraNo nathI, chatAM tyAM paNa tApa to hoya ne? te roDa paranAM kiraNonA kAraNe makAnanuM Temparecara paNa hAI thaI gayuM hoya che. pachI tame lAMbo samaya garamImAM pasAra karo eTale tamArA makAnanI garamIthI paNa tamAruM zarIra-mana TevAI jAya che, manamAM unALAno asahya tApa mUMgA moDhe sahana karIne tame tene ruTIna karI lIdhuM che. tema aMtaramAM tApano dhakhAro-saMtApa to che ja, paNa A to anaMta kALathI veThI veThIne A AMtaratApathI rIDhA thaine evA TevAI gayA cho ke aMdarano tApa dhyAnamAM Avato ja nathI. sabhA - koThe paDI gayuM che. sAhebajI:- jema phekTarImAM kAma karanAranI beThaka boilaranI bAjumAM hoya to lAMbA gALe te tenAthI TevAI jAya ne? tyAM bahArathI AvanArane keTalI akaLAmaNa lAge? have koI vyakti agavaDatA sAthe TevAi jAya che eTalA mAtrathI tene sukha hoya ke duHkha hoya? chUTako nathI mATe tenI sAthe samAdhAna karI lIdhuM che, paNa hoya to duHkha ja. tema pariNatirUpe kaSAyo aMdara saLage che. ApaNA AtmAnA pradezo covIse kalAka UkaLatA carunI jema dhakhI rahyA che. jema pANI UkaLe tyAre kevuM khadabada thAya? jarA paNa sthira na hoya, UMcuMnIcuM thayA kare, tema covIse kalAka Atmapradezo saMtapta ane UkaLI rahyA che, eka kSaNa paNa tene zItalatAno ke zAMtino anubhava nathI, boIlaranI bAjumAM beThelA mANasa jevI tamArI sthiti che. A aMdaranI dazA tamane citrarUpe upasthita thavI joie, anubhavarUpe spaSTa vedAvI joIe. pariNatino anubhava karIe chIe, chatAM vicArarUpe tene pragaTa dhyAnamAM letA nathI. hRdayamAM 99% duHkha jJAta duniyAnuM che. jANyuM eTale mana sIdhuM bese ja nahi, jANelAmAM rAgadveSa thAya, Avega thAya, jenAthI AtmAmAM azAMti thAya. ApaNe AvA duHkhono pahADa laIne ja pharIe chIe. A pariNatirUpa mAnasika du:kha che. (3) labdhimanano trIjo vibhAga yogyatArUpa kaSAyAtmaka bhAvoH have duniyAmAM bIjI ghaNI vastu che, jema ke devaloka che; tyAMnAM jhaverAta-vastro ghaNA bhavya che, AzcaryakArI bAga-bagIcAo che. jema duniyAmAM ghaNI vAnagIo evI che ke je * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame khAdhI nathI, joi nathI, teno vicArAtmaka bhAva kadI karyo nathI, paraMtu te badhuM jovAjANavA maLe to rAga UmaTe. A jagatamAM jANakArIrUpe tamArA manamAM jeTalI duniyA che tenA karatAM ajJAta vizva anaMta gaNuM che. temAM rahelI bhautika vastunA saMbhAvanArUpe rAgadveSa suSupta manamAM paDyA che, te rAgadveSa sIdhA jalatA nathI. A nathI jANyuM tevI ajJAta duniyA ghaNI vizALa che, jenA yogyatArUpe kaSAyoaMdaramAM dharabAyelA dArUgoLAnI jema paDyA che. tene jo cinagArI lagADo to tame AkhA baLIne khAkha thaI jAo evI kaSAyonI Aga aMdaramAM bhaDake che. aMdaramAM bhogonuM jabaradasta AkarSaNa che. jema ghaNA jhUMpaDapaTTImAM rahenArane zrImaMtanA baMgalA-sukha-sagavaDa ke phAivasTAra hoTalanA kadAca svAda cakhADavAmAM Ave, je temaNe Aja divasa sudhImAM kadI joyA nathI ke jANyA nathI, to tenA jIvanamAM hAyavoya vadhe ke ghaTe? jeo mAMDamAMDa jhUMpaDapaTTImAM TharIThAma thaIne beThA che temanA jIvanamAM UkaLATa vadhI jAya. kAraNa aMdaramAM yogyatArUpe AkarSaNa temane paNa paDyuM che, paraMtu te prajavalita nathI. sabhA:- enAthI karma baMdhAya? sAhebajI - hA, eTale je duniyA tame kadI joI nathI, jANI nathI, bhogavI nathI, anubhavI nathI, kadAca jovAnA paNa nathI, paNa tenA pratye posIbIlITIrUpe(zakyatArUpe) je rAgadveSa paDyA che; tenAthI paNa covIse kalAka karma baMdhAya. mATe ja jainazAstromAM aviratino vizALa karmabaMdha darzAvyo che. sabhA -na karavA zuM karavuM? sAhebajI:-manamAM vikRtirUpe paDelA rAgadveSanA pariNAmone zAMta karavA paDe ane zAMta na karo to duniyAnA pelA cheDAnuM paNa pApa lAge. tene ThAravA kAMi tyAM javAnI jarUra nathI; paNa ahIMyAM tamArA manamAM paDelA kaSAyone zAMta karavAnA che. traNa lokanA, traNa kALanA pApono baMdha ke puNyano baMdha karAvI zaktAnI manamAM apratima tAkAta che. jema devalokamAM jinapratimA, jinamaMdiro che, dharmAtmA che, A badhA pratye anumodanA rAga karIne tame ahIM beThAM puNya bAMdhI zako cho; tema tyAMnA bhogavilAsanA AkarSaNathI ahIM beThAM pApa paNa bAMdhI zako cho. saMbhAvanArUpe kaSAyo dharabAyelA che. manamAM zubhAzubha mAnyatA ane pariNatino vizALa vibhAga che, tema yogyatA ane saMskArano paNa vizALa vibhAga che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 98 manovijaya ane Atmazuddhi Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) labdhimanano cotho vibhAga saMskArarUpa bhAvoH anaMta kALanI rUDha khAsiyato manamAM paDI che. jema je je janmamAM gayA, tyAM je je pravRtti karI, bhAvo karyA A badhAnA anubhavarUpe saMskAra AtmA para AdhAna thayA. bilADInA bhAvamAM gayA to uMdara para najara rahI. bhale bahArathI bilADI zAMta dekhAya, nirdoSa lAge paNa uMdara jue to tarApa ja mAre ne? eTale aMdara vRtti paDI che ane A bhAvonA AtmA para saMskAra paDyA kare che. tema vAgha-siMhanA bhavamAM gayA to badhAne phADI khAvAno svabhAva, sApanA bhavamAM phUMphADA mAravAno svabhAva. A saMsAranA paribhramaNamAM ApaNe koI paNa bhavamAM paryaTana na karyuM hoya tevuM nathI. A tamArI jAtanA itihAsanI vAta che, duniyAnA itihAsanI nahi. ApaNe AvyA kyAMthI? ApaNuM paribhramaNa keTaluM? te badhuM tamane manamAM baMdhabesatuM thatuM nathI ne? paNa AmAM zraddhA rAkhavAnI jarUra nathI; jema tarkathI paraloka puravAra thAya che tema anaMta kALanuM paribhramaNa paNa tarkathI puravAra karI zakAya che. ApaNe A jIvasRSTinA tamAma bhavamAM anaMtI anaMtIvAra jaI AvyA chIe. tame rastAmAM game te vyaktine game te paristhitimAM juo tyAre, tamane ema thavuM joIe ke ApaNe paNa AvA bhavamAM anaMtIvAra jaI AvyA chIe. vicAro to kALa anaMta che, AtmAnuM astitva zAzvata che, kAraNa A duniyAmAM je dekhAya che te badhuM zAzvata che. je che te kAyama khAte ja che. padArtho vize vijJAna paNa A ja javAba Apaze. jenuM astitva che tene mULamAMthI miTAvI zakAtuM nathI. kadI paNa zUnyamAMthI sarjana thatuM nathI ane sarjananuM zUnyamAM visarjana thatuM nathI. A trikAlAbAdhita niyama che. sabhA - paNa paryAyo badalAya che. sAhebajI:- paNa astitva to kAyamanuM che. AtmA zAzvata che teno purAvo zuM? to javAbamAM kaheze duniyA AkhI zAzvata che. koI divasa koIpaNa vastunuM astitva zUnyamAMthI che ja nahi ane zUnyamAM visarjana paNa nathI. eka paramANune lAkha vaijJAniko 12 mahinA mahenata kare to paNa zUnyamAM tenuM visarjana na karI zake. A aTala sanAtana siddhAMta che. mATe AtmA zAzvata che. AtmAnuM astitva na hatuM tevuM na kahI zakAya. jIvAyoni maryAdita che. kAraNa ke 84 lAkha ja che, ane tenA paNa tamAma peTA vibhAgo ke prakAro gaNIe chatAM AMkaDo asaMkhyano ja Avaze, jayAre kALa to anaMta che. mATe eka eka yonimAM anaMtIvAra gayA vagara chUTako ja nathI. cakkara ATalA ja bhavamAM mAravAnAM che. manovijaya ane Atmazuddhi 99 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe eka sarakhI paristhitimAM anaMtIvAra pharyA chIe. atyAre tame je paristhitimAM goThavAyelA cho tevI paristhitimAM anaMtIvAra goThavAyelA hatA. jema tame beThA cho te A ja makAna, A ja kabATa, ahIMyAM ja A daravAjo baMdha che te paNa baMdha, bArI khullI A atyAre che temAM kAMI ja pheraphAra na hoya. A ja rItanuM ekasarakhuM vizva anaMtIvAra banyuM che. have tame A bhAinAM cazmAM kADhI lo bIjuM badhuM sarakhuM ja rahe, eTale vizva badalAI jAya. atyAre tamAro hAtha jema che tene tame jarA nIco karo eTale pAchuM vizva badalAI jAya. jo ke A badhuM samajavA kosmolojI bhaNavuM paDe, tarkabaddha che. sTepavAijha temAM tarko che, je vAstavika che. ame kahIe to moM pahoLAM thai jAya che. paNa sArA vaijJAnikano abhiprAya kahuM to, teo kahe che ke ame paNa AvuM mAnIe chIe. jema eka bilADI beThI che, te bilADI UbhI thai jAya tyAre AkhI duniyA AnI A ja pramANe che, paraMtu te vakhate vizva badalAI gayuM. evA konTeksa repharansa ame asaMkhya mAnIe chIe. UMDANathI vicAra karo to A vAta samajAya. kALa anaMto che, jayAre vastuparyAya maryAdita che, to tenuM roTezana anaMtIvAra Avaze. sabhA:- je mokSe gayA te? sAhebajI:-hA, jenI hAjarI A duniyAmAMthI gaI tene choDI devAnA ane nigodamAMthI navA AvyA ane jUnA gayA teTalo phera to samajavAno. kAraNa je vyakti A vizvamAMthI bIjI duniyAmAM gaI tene pachI A vizva sAthe saMparka raheto nathI. A jIva anaMta kALamAM badhA paryAyamAM anaMtIvAra pharIne Avyo che. sabhA:- sAheba ! anaMtIvAra A ja rIte tame amane upadeza Apyo, ame A ja rIte sAMbhaLyo chatAM kema niSphaLa gayo? te vakhate zuM khUTatuM hatuM? sAhebajI - sAMbhaLIne pheraphAra na paDyo mATe ja pAchA ahIMyAM beThA chIe. ame paNa maphatano upadeza Apyo haze. mATe bhUtakALamAM Apyo te rIte pAcho jo ApIza to kAMI thaze. nahi. jo A bhavamAM adhyAtmane pAmyA ho to A navo janma che. je vyakti sAcA dharmamAM praveza kare teNe anaMta kALamAM je anubhavyuM nathI, je meLavyuM nathI, te A bhavamAM pahelI ja vAra teNe meLavyuM che ane tyAre ja samajavAnuM ke have gADI pATe caDhI che ane te ja tenI apUrva vizeSatA che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * # * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 100 manovijaya ane Atmazuddhi Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A badhuM barAbara vicAro to jIva bhaDakI jAya tema che. anaMta janmanA saMskAro rUDha thayA che, ghUMTI ghUMTIne bhegA karelA che. vicAro, tAjuM janmeluM bALaka abUjha-buddha hoya che, paraMtu aMdara badhI vRtti paDI hoya che. tene bhASA, khAtAMpItAM badhuM zIkhavADavuM paDe, paNa gusso kema karavo, rAgadveSa kema karavA te zIkhavADavuM nathI paDatuM, vagara bhaNAve AvaDe che ne ? skUla, kolejomAM zikSaNa apAya che, paNa krodha kema karavo, rAgadveSa kema karavA tenI TrenIMga skUlakolejomAM apAya che ? nA, kAraNa anaMta kALanI paDelI vRttio che, tene salAha-sUcananI jarUra nathI. nimitta maLe ne tarata ja vikasI jAya che. A jagatamAM janme tyArathI jIva anaMtA janmanA saMskAro sAthe laine ja janme che, pavitra ke nirdoSa manavALA koi janmatA ja nathI. ghaNA bole che ne ke bALako nirdoSa che, paraMtu bALaka nirdoSa nathI, paNa avivekI ne mUDha che. bALakomAM krodha-kAma-irSA vagere kaSAyonI vRtti vikasita nathI, kAraNa abudhatA ane mUrkhAi che, paraMtu te kAMi nirdoSatA nathI. nirdoSa kadI janme nahi ane janme te kadI nirdoSa hoya nahi. A kudaratamAM ema ne ema sajA kadI thAya nahi. janmavuM te moTAmAM moTI sajA che. janma e niyamA duHkha-zoka-saMtApanuM mULa ja che. tame tene ujavaNIno avasara mAnI lIdho che. tame janmane vadhAvo cho ane motathI gabharAo cho. tamane mRtyuno bhaya vadhAre che ke janmano bhaya vadhAre che ? paraMtu mota e janmanuM phaLa che. marelAne janma nakkI nathI. jo maratAM AvaDe to ajanmApaNuM pAmI zakAya che. tIrthaMkaro paNa janme eTale temane mRtyu pAmavuM paDe. paraMtu temanI sAdhanAthI mRtyu pachI teo ajanmApaNuM pAme che. janma e ja karmanI sajA che ane sajA doSitane ja thAya. anaMta janmanA doSanA phaLasvarUpa A bhavamAM janma maLyo che. mAnA peTamAM kAMi rAjIkhuzIthI koi praveze tema nathI. nava mahinA UMdhe mAthe mAnA peTamAM laTako cho, te zuM tamArI marajIthI raho cho ? ke pachI karma khosI rAkhe che mATe raho cho ? mahApuruSonA janma paNa UMdhe mAthe thAya che. AvI paristhiti AtmA kAMi sahajapaNe svIkAre kharo ? paraMtu A to sajA che, karmanI majabUrIthI che, mATe parANe svIkAravuM paDe che. samatAmAM rahelA mahAmunio ane vItarAga munibhagavaMto nirdoSa hoya che, paNa paMkhIo ke bALako nirdoSa nathI. mATe jyAre bALako khilakhilATathI ramatAM hoya, paMkhIo AkAzamAM UDatAM hoya tyAre "A loko kevA nirdoSa AnaMdane mANI rahyA che" tevuM vicAro to te mithyAtvanuM lakSaNa che, kema ke jovAnI dRSTi viparIta che. zAstramAM lakSmaNA sAdhvIjInuM dRSTAMta Ave che. teo rAjakanyA hatAM. vaibhavamAM UcharelAM manovijaya ane Atmazuddhi **** 101 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatAM. pachIthI vairAgya sAthe dharmamArge temaNe dIkSA lIdhI. cAritra suMdara pALatAM hatAM, paNa eka vakhata cakalA-cakalInuM yugala najIka besI, premanI hUMpha sAthe paraspara krIDA karI rahyuM hatuM, tene joine temane 'A yugala kevo mukta AnaMda mANI rahyuM che !' evA mithyAtvanA pariNAma pedA thayA. je AnaMdane bhagavAne vikRta AnaMda batAvyo, te AnaMda temane nirdoSa ane mukta dekhAyo. galUDiyAM ekabIjAne mastImAM baTakAM bhare, galoTiyAM khAya, doDamadoDA karatAM hoya ! temanA A AnaMdane tame kevo mAno ? ghaNA to moTA thai gayA che paNa hajI mana to temanuM bALakanuM ja che, paNa A aviveka che. A nirdoSa AnaMda nathI. jemAM koi vikAra-vAsanA prerakabaLa tarIke na hoya, tevI AnaMdadAyaka pravRttimAM maLato AnaMda te nirdoSa AnaMda che. atyAre kudaratano premI varga ghaNo pedA thayo che. paraMtu temane nirdoSa AnaMdanI vyAkhyA ja spaSTa khabara nathI. atyAre tame mAno cho ke hasavuM e jIvanano nirmaLa AnaMda che, hAsya e to prakRtinI mAnavane mahAmUlI bheTa che. paraMtu zAstromAM paramAtmAnA nirvikArI svarUpanuM je varNana che temAM Ave che ke bhagavAna kone kahevAya ? bhagavAnanI oLakha zuM? te batAvatAM kahyuM je 18 doSathI rahita te 5ramAtmA. hAsya-rati-aratine paNa doSa kahyA che. have tame tene guNa mAno eTale adharmane dharma mAnyo kahevAya. sArAne kharAba mAno cho, kharAbane sAruM mAno cho. A aviveka che. paraMtu AtmAno kharo AnaMda to dhIra-gaMbhIra-prazAMta bhAvamAM che. hasavuM, raDavuM, zoka karavo, rAjI thavuM A badhA vikRta bhAva che. kAraNa ke mana te vakhate AvegathI gherAyeluM hoya che, tethI A badhA bhAvo vikArane pedA karanArA che. sabhA H- sAhebajI ! AtmAno svabhAva zuM ? sAhebajI H- AnaMda ka2vo te ja AtmAno svabhAva che. sat cidAnaMda svabhAva. potAnA guNomAM ja masta rahevuM, magna rahevuM, teno ja AsvAda levo; A ja AtmAno svabhAva che. jaDamAM javuM te to vikRti che. 102 sabhA H- sAhebajI ! prazasta hAsya hoya ? sAhebajI :- hA, tamane dharma pamADavA ame prasaMge tamane hasAvIe chIe. sAco dharmAtmA manovijaya ane Atmazuddhi Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasta hAsya kare, karAve. paraMtu jemAM koinuM hita pedA na thAya te hAsya prazasta hAsya nathI. vaLI te hAsya paNa AtmAno svabhAva nathI. doSayukta hAsya te prazasta hAsya ja nathI. jema prazasta pramAda AdaraNIya che, tema prazasta hAsya paNa AdaraNIya che. tame covIsa kalAkamAM amuka samaya UMdho cho te ja rIte mahAmuni paNa UMghe che, paNa UMghavA pAchaLa temano uddeza zuM che te samajavo paDe. khAlI resTa karavA ke ArAma levA teo sUtA nathI. paraMtu thAka utArI AgaLa AtmAnI vadhAre ArAdhanA karavA mATe sUe che. te pramAda che, paNa prazasta pramAda che. mATe temane sUtI vakhate paNa puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che. jyAre tamane jAgatAM paNa pApAnubaMdhI pApa baMdhAtAM hoya che. kAraNa ke baMdha pariNAma para che. jo ke prazasta kaSAya ke aprazasta kaSAya baMne AtmAno svabhAva nathI, paraMtu atyAre A sTejamAM mokSamArgamAM AgaLa vadhavA mATe ApaNane puNyAnubaMdhI puNyanI jarUra che. tenAthI ja sadgati-dharmasAmagrI pAmI AgaLa vadhI zakAze. mATe A bhUmikAmAM prazasta kaSAya jarUrI che. jyAre AgaLanuM sTeja Avaze tyAre te paNa choDavAnI vAta Avaze, paraMtu atyAre to te AvakAraNIya che. A jagatamAM bALako, paMkhI, jhADapAna koi nirdoSa nathI. jhADapAna Ama to mUMgA moDhe zAMta UbhA che. kAMi dhamAdhama karatAM nathI. koine herAna karavA jatAM nathI, chatAM lakhyuM ke teo paNa nirdoSa nathI. te tamArA karatAM duniyAmAM ocho trAsa phelAve che. kAraNa tamArA jevI zakti-buddhi nathI, pAvaradhA nathI; paNa jo temane zakti maLe to kadAca tamArA karatAM te savAyAM thAya. AkhI sRSTi nirdoSa nathI. AkhuM jagata vikArothI gherAyeluM che. jIva jyAre janme che tyAre anaMtA janmonA saMskAranI mUDI laine ja janme che, saMskAro akabaMdha rAkhIne ja janme che. mATe mananA A vibhAganuM paNa saMzodhana karyA vagara tenI cuMgAlamAMthI bahAra nIkaLAya nahi. tame vicAronI zuddhi karI lIdhI, paNa jo mAnyatA, pariNati, yogyatA, saMskAranI zuddhi na karI to AmUla parivartana na pAmI zako. jema eka mANasa sAmAyika kare che. te vakhate be ghaDI ekadama sAvadhAna che. te vakhate koi ja kharAba bhAva karato nathI. ekadama tanmaya thaine ArAdhanA kare che. eTale vicArazuddhi ghaNI karI che, paNa mAnyatA, pariNati, saMskAra, yogyatAnI zuddhi nathI, jyAre bIjA mANase mAnyatA, pariNati, yogyatA, saMskAranI zuddhi vadhAre karI che, to bemAM konuM sAmAyika UMcuM ? zAstrakAroe A bIjA mANasanA sAmAyikane UMcuM batAvyuM che. kAraNa pelAe uparathI ja manovijaya ane Atmazuddhi **** 103 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi karI che, jyAre bIjAe mULamAMthI zuddhi karI che. pahelAnA sAmAyikane ame kharAba nathI kahetA, kAraNa tene te vakhate eka paNa kharAba vicAra nathI Avato, te tenI jAgRti sAvadhAnI sUcave che, paNa te sapATI paranuM saMzodhana che; jyAre kha2I zuddhi mULamAMthI karavAnI che. mATe labdhimanamAM zuddhikaraNano puruSArtha karavA jevo che. tame manathI kyAMya bhAgI zako tema nathI.gharagAma ke deza choDIne kadAca jazo paNa manane choDIne to kyAMya jai zakavAnA nathI. are ! te to paralokamAM paNa sAthe Avaze. mATe ja tenuM saMzodhana karavAnuM che. tenI prakriyA zuM te AgaLa Avaze. mananI zuddhinA upAyo nakkara che ane Aja divasa sudhI jeTalA mokSe gayA che te badhA A ja prakriyAnuM anukaraNa karI, mananA svAmI banI mokSapadane pAmyA che. te prakriyA ApaNe paryuSaNa mahAparvanI ArAdhanA karyA pachI vicArazuM. 104 ********* manovijaya ane Atmazuddhi Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 tA. 3-9-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvamAtrane AtmAvalokana karAvavA dharmatIrthanI sthApanA kare che. jJAnIonI dRSTie sauthI pahelAM jIve potAnA doSonuM avalokana karavAnuM che. tamAma doSono bhaMDAra manamAM paDyo che, je tAdAtmya bhAve che. manamAM je malinatA bharelI che tene oLakhavI paDe ane tenA saMzodhana mATe tenA upAya paNa jANavA paDe. AtmAvalokana tamane tamArI khAmI vizenuM darzana karAve che ane tenA AdhAre tamAre kevA banavuM che, zuM karavuM che te tamAre jAte ja nakkI karavAnuM che. dharmanuM mULabhUta lakSya AtmAnuM parivartana che. ApaNe jevA chIe tenAthI kaMika judA banavuM hoya to dharmasAdhanA upayogI che. tamAro svabhAva zuM? duniyAnI badhI vastumAM parivartana lAvavAnI tamArI icchA che; jema gharamAM Ama karavAnI jarUra che, rastAmAM A barAbara nathI, vyaktimAM A khAmI che, dIkarAmAM A khAmI che, phalANAmAM A apalakSaNa che vagere. tamArA jIvanamAM tame seMkaDo vAra bIjAne pheraphAra karavA abhiprAya ApyA haze. pAchI eDavAijha koinA mAMgyA vagara ApI haze. gharamAM ane bahAra badhI vastumAM tamane khAmI dekhAya che. duniyA AkhImAM parivartana lAvavAnI tamane icchA che. Ama bhale kAMi samajato na hoya chatAM kaheze, dezamAM netAone sudhAravAnI jarUra che, bhraSTAcArI ophisarone sajA karavI joie, kAyadAkAnUnamAM paNa A rItanA pheraphAra lAvavAnI jarUra che. Ama, tame duniyA AkhI 52 kaMTrola karavA mAMgo cho, parivartana lAvavA mAMgo cho; paNa jAta para kaMTrola karavA mAMgatA nathI ke parivartana lAvavA mAMgatA nathI. je ApaNA hAthamAM che te ka2vuM nathI, ane je hAthamAM nathI tyAM covIse kalAka mAthuM mAravuM che. anaMta kALathI A doSa-khAmI prakRtimAM vaNAyelI che. A Teva ApaNI anaMta kALanI che. jyAM kabajo nathI tyAM kabajo jamAvavo che. duniyA kAMi tamArA kaMTrolamAM nathI, chatAM temAM pheraphAro karavAnI ghaNI hoMza che, jyAre jyAM pheraphAra karI zako tema cho tyAM jAtamAM parivartana lAvavAnI koi tamannA nathI. tamAre pheraphAra karavA hoya to jAtamAM karI zako ke AkhI duniyAne badalI zako ? ane mATe ja ApaNe anaMta kALathI rakhaDIe chIe. manovijaya ane Atmazuddhi ********* 105 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthakaroe paNa zuM karyuM? temaNe Atmaparivartana karyuM che. bhale AkhA vizvanA kalyANanI kAmanA karI, paNa parivartana mATeno mukhya puruSArtha to jAtamAM ja karyo. ApaNe kevA banavuM che te ApaNA hAthanI vAta che, AkhI duniyAne palaTI zakavAnA nathI, khAlI mAthAphoDa karIne marI jazo to paNa. paraMtu rasa kyAM che? jAtamAM rasa nathI. covIse kalAka bahAra ja tamArI najara che. AtmAvalokanathI mAnasa parivartananI kaLA: gharamAM A barAbara nathI, Ama pheraphAra karavA jevuM che, makAnanI DIjhAinamAM thoDo opa ApavA jevo che; A badhuM karavAnA bhAvo prakRtimAM ja vaNAyelA che, paNa ApaNAmAM pheraphAra karavA jevo lAgato nathI. dharma tamane pahelAM jAtaparivartananI vAta kare che. mananuM svarUpa samajIne bhAvamananAM tamAma pAsAMomAM rahelI je truTio che tene badalavAnI dharme bhalAmaNa karI che. covIse kalAka azubhabhAvo je aMdaramAM vaNAyelA paDyA che, tenuM avalokana karavAnuM che. anaMta kALanA doSono saMgraha AtmAmAM thayelo che. jo tene manathI chUTA pADo to badhA pApothI chUTakAro thAya. badhA baMdhanuM mULa kAraNa A mana che. have manane oLakhuM paNa jo tene sudhAravAnI TekanIka na hoya to AtmAvalokanano upayoga zuM? khAmIo khUba jANI paNa jANyA pachI temAM parivartana lAvavuM te ja kharI kaLA che ane tenuM varNana have Avaze. AjanuM sAyansa mananI nabaLAIo batAve che, paNa pachI vyaktie Topa DevalapamenTa kaI rIte karavuM te batAvI zakatuM nathI, mATe adhUruM che. paraMtu tIrthakaroe te kaI rIte karavuM te batAvyuM che ane tenI prakriyA je sAMgopAMga jALave che ane tene ja sAdhanA dvArA AtmasAt kare che, te ja kharo sAdhaka che. jema koI mANasa zarIrazAstranA jJAna dvArA samajAve ke tamArA zarIramAM A roga-khAmIo che, ATalI temAM vizeSatA che; paNa roganA nivAraNanA upAya na batAve to matalaba zuM? khAlI duHkhI ja thavAyane? bhagavAne khAlI doSonuM nidAna nathI karyuM, paNa tenA nivAraNanI sAMgopAMga prakriyA batAvI che. anaMta janmamAM azubha saMskAro AtmA para AtmAe ja AdhAna karyA che. jema vAghasiMhanA bhavamAM 24 kalAka krUratAnA bhAva rAkhyA, sApanA bhavamAM jherIlApaNuM vaNAyelu hatuM. mATe je je bhavamAM jevI pravRtti-jevA bhAvo karyA tenA saMskAro AdhAna thayA che. dareka bhavamAM AtmA to te ja che. kAMI A AtmA navo nathI. koI saMskAra ke koI vRtti evI nathI ke ApaNe tenuM sevana na karyuM hoya. jema kUtarA-bilADAnA bhavanA saMskAra jAma thayelA che, te jevuM 106 manovijaya ane Atmazuddhi ka ke ra ra ka ka ka ka ra sa * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te bhavarUpI nimitta maLe ke te saMskAra UbhA thAya che. te labdhimanamAM badhuM paDyuM che ane te prasaMga Ave bahAra Ave che. kema ke A vikRti svabhAvagata thaI che. tethI je paDyuM che teno tAga kADho to khyAla Ave ke azubhabhAvo, pariNAma,saMskAra keTalA AtmasAta thayelA che ! sabhA:-vikRti ja lAgatI nathI. sAhebajI - vikRti nathI lAgatI te mithyAtva che, je vivekano aMdhApo che. jyAre vikRti vikRti rUpe lAge chatAM choDI na zake te AcaraNAnI khAmI che. vivekazUnyatA te mithyAtvanuM lakSaNa che ane AcArazUnyatA te cAritramohanIyanuM lakSaNa che. mohanIyakarme badhAne DIpArTamenTa judAjudA soMpI dIdhA che. je vibhAganuM karma hoya che tevI ja asara AtmA para dekhADe. jJAnAvaraNIyakarma jJAna zaktine kuMThita kare. sabhA - sAheba! eka karma bIjA karmane madada kare ? sAhebajI hA, corano bhAI corane madada kare. mULathI jAta to karmanI che. ekabIjAmAM sahAyaka bane kharA. paNa darzanamohanIya je asara kare te kAMI cAritramohanIya na kare. eTale badhAnI asara judI judI. ApaNA AtmA para kayA karmano udaya che, tenI keTalI asara che, te je karmavAda jANato hoya te nakkI karI zake. tamane jema TI.vI. para citro dekhAya, tema tame karmavAda bhaNelA ho to dekhAya ke, A karmanI asarathI atyAre A gati baMdhAya che. paNa tamane aMdaranuM jANavAnI kharekhara jarUra lAgatI hoya, to to ahIMyAM koI evo nathI ke je karmagraMtha na bhaNI zake. tamArAmAM buddhi-zakti che chatAM bhaNatA nathI, temAM kAraNa tamane temAM rasa nathI. sabhA - karma dekhAtuM nathI. sAhebajI:- bhale karma dekhAtuM nathI, paNa tamane huM pUchuM ke tamArA jIvana para atyAre sauthI vadhAre asara, paDagho kono paDe che? karmo ja paDe che. covIse kalAka tamArI pravRtti, vartana, pratyeka ghaTanA badhA para prabaLa asara karmanI ja che. game teTalA dhamapachADA karo paNa jo karma kahe to hamaNAM besI javuM paDe. mATe khAlI khoTI rAI bharIne beThA cho. jema ahIMyAM beThA cho paNa pratikSaNa AThe ATha karmanI asara cAlu che. zvAsozvAsa paNa tamArA puNyathI cAle che. hArTa-kIDanI zuM tamArI marajIthI ke hoziyArIthI cAle che? ATaluM spaSTa dekhAya che, chatAM vicAra karavAnuM mana nathI thatuM. 1 za sa ka sa ka ra sa ka ka . je ma ma ma ma ma * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 107 manovijaya ane Atmazuddhi M-8 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA :- AyuSya ekavAra baMdhAya, paNa gati to satata baMdhAtI hoya, tenI sAthe bIjAM karma paNa baMdhAya ne? sAhebajI:- hA, eka vyakti gati bAMdhe che, te tenI sAthe kevAM jJAnAvaraNIya kevAM darzanAvaraNIya bAMdhato haze, tenuM klAsIphIkezana ApI zakAya. paraMtu atyAre A ApaNo viSaya nathI. vAraMvAra kahevAyeluM che, chatAM bedarakArI che. sabhA:- kyA karmanuM phaLa ahIMyAM umaLako-rasa pedA nathI thavA detuM? ane tenAthI kayuM karma baMdhAya? sAhebajI:- bolo, saMsArano rasa pedA karAvanAruM karma karyuM ? mohanIya. paNa karyuM mohanIyakarma? cAritramohanIya to rAga pedA kare, paNa rasa ane umaLako pedA kare te karma juduM hoya che. eTale saMsAramAM rAga ane rasa e banne vastu judI che. eka karma saMsAramAM rasa ane saMsAramAM jijJAsA pedA karAve che, jyAre dharmamAM te jijJAsAnA badale ajJAnano rasa pedA karAve che. dharmanA kSetramAM jANakArI tamane game nahi ane ajJAna rahevuM game. tamArA jIvanamAM A bane che temAM kAraNa koNa? A viSayamAM pU. upAdhyAyajI ma.sA.e lakhyuM ke saMsArano rasa AtmAmAM rahelI dharmajijJAsAne haNI nAMkhe che ane bhautika jijJAsA pedA kare che, mATe tamane jJAnAvaraNIya naDatuM nathI paNa darzanamohanIya naDe che, tethI ame game teTalo prayatna karIe to paNa tamane AvuM sajJAna jANavAnuM mana thatuM nathI. A badhI tamane piMjaNa ja lAge che. jema tamane TrAphIkavALA rastAmAM khabara na paDatI hoya, ane lAge ke ahIMyAM ema ne ema rasto krosa karIzuM to haDapheTamAM AvI jaizuM, to jANakArI sAthe kAma karo ne ? tema ahIMyAM lAge kharuM ke karmanI haDapheTamAM AvIne marI jaIzuM? Aja divasa sudhI tame khoTI rIte karmanI haDapheTamAM AvyA cho. tamane paDatA A karmanA mAramAM 99% ajJAnatA-mUrkhatA kAraNa che. tenAthI tame ghaNA kuTAyA cho. tamArA jIvanamAM ajJAnamUlaka trAsa ja ghaNo che, mATe samajaNanI jarUra che. paraMtu darzanamohanIyakarma tamArAmAM majabUta banIne beThuM che, je saMsAranI jijJAsA karAve che ane dharmanI jijJAsA buTTI karAve che. te tamane dharmamAM evI salAha Ape ke "A badhuM jANIne zuM karavuM che? je banavAnuM haze te banaze". have tene kahIe ke to pachI dukAne javAnI paNa zuM jarUra? paraMtu "tyAM to nahi jaIe to UMdhuM vaLI jaze." tevuM mAno cho ne? tethI kahezo tyAM to arjanTa javuM paDe tema che. eTale "bhaviSya nizcita che" evuM prAmANikapaNe tame mAnatA ja nathI; mAtra AvI vAtono dharmamAM bahAnA kADhavA upayoga karo cho, ane AvI UMdhI buddhi tamane darzanamohanIyakarma ja Ape che. mATe covIse kalAka tamArA AtmA para karma 108 manovijaya ane Atmazuddhi Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, covIse kalAka jUnA karmanA vipAkanI asara che ane covIse kalAka navA karmano baMdha che. barAbara vicAro to badho ja khyAla Ave. karmabaMdhano AdhAra manobhAvo para che mATe mananA bhAvonI jANakArIthI banne pakSe lAbha che. kAraNa ke tenAthI karmano udaya ane karmanA baMdhane baMnene oLakhI zakAze. AvI AvI karmanI asara thAya che, to tene badalavA zuM karavuM ? mAnasasaMzodhana karavAnuM Avaze. saMzodhanano upAya zuM ? temAM pAMca poinTa jaNAvelA. cittazuddhinuM paheluM sTeja : AtmazraddhAnaH AtmAnI anaMta zakti para zraddhAH mananI zuddhi mATe AtmazaktinI zraddhA e paheluM pagathiyuM che. agAdha zaktivALuM mana paNa AtmAnI zakti pAse mAyakAMgaluM che. cetana evA AtmAnI zaktinI tole jaDanI koi zakti kAma Ave nahi. paraMtu ApaNe jaDanI asara nIce AvI gayA chIe, tenA varcasva nIce AvI gayA chIe. chatAM atyAre tamArA AtmAmAM je zakti che, te tamArA eka nahi paNa anaMta karmone toDI zake tema che. paNa ApaNI khUbI ke majabUrI kyAM che ke karma jema rAkhe tema rahevuM che. jo Atmazakti vikasAvo to anAdeinA azubha saMskArone badalI zako. mULamAM pheraphAra karI temAM navA sArA saMskAra AdhAna karI zako tema cho. sabhA :- caitanyanI zakti dekhAtI nathI. sAhebajI :- caitanyazakti aMge zraddhA thavI joie ke AvI zakti vizvamAM bIje kyAMya nathI. paraMtu tamArA mana para jeTalo jaDano prabhAva che teTalo cetanano prabhAva nathI. chatAM vedhakatAthI vicArazo to Atmazaktino khyAla Avaze. tame AjanAM bhautika sAdhano juo cho. temAM plena, rokeTo, kompyuTara AvyAM. tame A badhAnI karAmata juo tyAre aMjAi jAo cho ne ? Ano artha zuM ? bhale tame aMjAo cho paNa sAcuM kaho, A badhAno sarjaka koNa ? hyumana breina(mANasanuM magaja) ja ne ? temAM mULabhUta zakti konI ? teno mULa sarjaka AtmA ja che. vicArajo, jaDanI zakti vizeSa ke caitanyanI zakti vizeSa ? tame sarjanathI aMjAo cho paNa sarjakano vicAra ja karatA nathI. vAstavamAM 'sarjana mahAna to sarjaka tenAthI adhika mahAna.' A niyama paNa tame visarI gayA. duniyAnAM tamAma jJAna-vijJAna ane tenA para AdhArita yaMtrono mULa zodhaka AtmA ja che. vizvamAM jyAM jyAM tamane khUbI-vizeSatA dekhAya che, tenA mULamAM AtmA ja che. cetananI apAra zakti che, pratibhA-zakti badhuM ja AtmAnuM che. A vyApaka starano niyama che, paNa tamane magajamAM besaze ke kema ? khabara nathI. dA.ta, bhUtakALamAM kapaDAM hAthathI vaNAtAM. have milo AvI. mATe kahezo ke vikAsa Ji Lan Ying Xi Xi Xi Xi Xi Xi Xi Xi Xi Xi Xi Xi Xi manovijaya ane Atmazuddhi **** 109 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayo. paNa raoN maTIrIyala vagara milo cAle kharI? tenA mATenuM koNa banAve che? temAM jaDanI zakti ke cetananI zakti? eka ghauMnA dANAmAMthI koThAra bharIne dANA banAvavAnI zakti jaDanI ke cetananI? mATe mULabhUta sarjanazakti AtmAnI che. sthUla bhautika jagatamAM je paNa navuM bane che te badhuM banAvavAnI zakti AtmAnI che. tamane sAjA-naravA-phreza rAkhanAra paNa aMdarano AtmA che. aMdarathI prANa nIkaLe eTale sekanDomAM A dehamAM bagADa cAlu thAya? pachI tamane vahAlA vahAlA karanAra paNa gharamAM eka divasa vadhAre rAkhe kharA? mATe aMdaramAM baLa badhuM AtmAnuM che. saMsAramAM je sarjana ke visarjana dekhAya che te badhAnA pAyAmAM AtmA ja dharabAyelo che. karma baLavAna ke AtmA baLavAna? have AtmA para jaDa karma lAgyuM che tene palaTavAnuM che. paraMtu karma baLavAna ke AtmA baLavAna? jo karma baLavAna hoya to Aja divasa lagI eke jIvano mokSa thayo na hota. sabhA:- kyAreka karmabaLavAna, kyAreka AtmA baLavAna. sAhebajI -AsApekSapaNe vacana che. game tevo baLavAna mANasa paNa jo abhAnadazAmAM hoya to nabaLo mANasa paNa tenA para zakti batAvI zake. sazakta mANasa sUto hoya tyAre nabaLo mANasa paNa ociMto humalo karI tenI gaLacI dabAvI zake che. sabhA - samakitIne cAritramohanIyakarma nukasAna karI zake? sAhebajI:-cAritramohanIyanI asarathI tene samakita khovAno vakhata na Ave. samakita AvyA pachI tene koipaNa karma, tenA AtmAnI mokSamArganI sAdhanAne rokI zakatuM nathI, mokSamArganA pramANamAM avarodha karI zake nahi. mokSamArganA pramANamAM avarodha karAvanAruM karma darzanamohanIya che. hA, bIjA karmanI tAkAta tenI sAdhanAnI gati ochI kare, paNa gati rokI to na ja zake. tenuM vizeSa vivecana yogavizikAmAM vidhvajayamAM Avaze. AtmA ajAgrata hoya to jaDa karma paNa caDhI bese che. jema sazakta mANasa paNa 4 DIgrI tAvamAM kaNasato paDyo hoya tyAre, tene UThavA mATe nAnA chokarAno Teko levAnI jarUra paDe che, chatAM mULathI tAkAta konI vadhAre che? tene roganA kAraNe nabaLAInI asara AvI che, paNa mULathI pahelavAna koNa? tema AtmAnI abhAnadazAnA kAraNe karmanuM varcasva che, paNa jo te sabhAnadazAmAM Ave to karmanuM prabhutva nathI. samakita Ave eTale te ja karmane ukheDe che. taka e je che e che ke * * ka ka ka ma jha * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 110 manovijaya ane Atmazuddhi Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- samakitanI hAjarImAM AtmAne roga paNa na Ave? sAhebajI - samakitanI hAjarImAM roga Ave paNa te rogano humalo tene bhAna na bhulAve. jo bhAna bhulAve to samajavuM ke samakitanI hAjarI ja nathI. mithyAtva ja bhAna bhulAve che. sabhA:- paNa sAhebajI! bhAna bhUle eTale mithyAtva Ave ke mithyAtva Ave eTale bhAna bhUle? sAhebajI - banne sAthe ja hoya. bhIMta sAthe mAthuM pachaDAya tyAre ja vAge che ane vAge che tyAre ja mAthuM pachaDAya che. mATe banne sAthe ja hoya. samakitanI hAjarImAM sabhAnadazA che, jAgrati che. te vakhate karma tene bhAre herAna karI zake tevI zakti nathI. AtmA jAgrata thayo pachI karmanI majAla nathI ke tene jakaDI zake. jo te vakhate karmanI majAla hoya to karmanA baMdhanamAMthI AtmA kadI chUTI ja na zake. Ama to pratikSaNa asaMkhya bhava sudhI cAle tevAM karma baMdhAya che, je tamane, mane ane sAdhaka bhagavAnane paNa baMdhAya che. prabhu dIkSA lIdhA pachI covIse kalAka sAdhanAmAM magna che tyAre paNa, pratikSaNa asaMkhya bhava cAle tevAM karma baMdhAya che, apramattadazAmAM paNa baMdhAya che. sabhA:- samakitIne karma baMdhAya? sAhebajI - samakitIne jokhamI karma na baMdhAya, paNa karma to baMdhAya ja. jeTalA paNa kevaLajJAna pAmyA, temane be ghaDI pahelAM AtmA para asaMkhya bhava sudhI rajhaLapATa karAve teTalAM karmo hatAM. paNa vagara bhogave tene khapAvavAnI sAdhanA karIne ja nistAra pAmyA che. mATe caitanyanI zakti vadhAre che. jene AtmAnI zakti para vizvAsa che, tevI ja vyakti manovijayanI sAdhanA karI zake che. jo ke cilAtIputra, gozALo ke daDhaprahArIe jevA pApa karyo tenA karatAM paNa ugra pApa karyA hoya, to tene paNa ukheDavAnI zakti mULabhUta rIte AtmAmAM paDI che. mATe dharmanA kSetramAM nirAza thavAnI koI jarUra nathI. dhaMdhAmAM tamArAthI amuka prakAranAM UMdhAcattAM pagalAM levAyA pachI kadAca nukasAnImAMthI bahAra na nIkaLI zako, paNa dharmanA kSetramAM tevuM nathI. ahIM to jevo AtmA jAgrata thAya pachI game teTalAM pApa hoya to paNa tene mahAta karI vikheravAnI zakti AtmAmAM che. AtmAnI agAdha zakti para vizvAsa bese, pachI ja te mananuM saMzodhana karI zake. anaMta kALanI vRttio kADhavA puruSArtha joie. hiMmata kyAre Avaze? jo Atmazakti para aDaga zraddhA bese to. ka ka ka ka sa ra ra ra ra ra ma ma ma ma ma ma ma ma ma rahi ka ka ka ka & ka ra ra ra sa ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka manovijaya ane Atmazuddhi ka ka ka ka ka ke 111 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaDamAM paNa zakti che. paramANamAM anaMta zakti che, mATe ja AvA eTama boMba banI zake che. nahIMtara sAyansa AvI karAmato UbhI na karI zakata. jaDa sAva mAyakAMgaluM che, tevuM nathI. tamAma jaDa padArthomAM sauthI vadhAre zaktiyukta jaDa padArtha karma che, enAthIya caDhiyAtI zakti AtmAmAM che. sabhA:- paNa sAheba ! karma najare dekhAtuM nathI ne? sAhebajI :- sthUla jaDa badhuM dekhAya che jyAre karma dekhAtuM nathI. tamane A Tebala, dhajA, kabATa, bhIMta badhuM dekhAya che ane A holamAM bAkInI jagA khAlI dekhAya che, paraMtu ahIMyAM eka paNa khUNo khAlI che kharo? tamane dekhAtI khAlI jagAmAM paNa ThAMsIThAMsIne ghaNuM bhareluM che, paraMtu ApaNI A indriyathI ATaluM pUla ja dekhAya che. je ThAMsIne bhareluM che te sUkSma jaDa dravya indriyathI dekhI zakAtuM nathI. A indriyanI zaktithI sthUla jeTaluM joI zakIe chIe tenA karatAM kaMI gaNI vizALa sUkSma pudgalanI duniyA che. have tame ahIMyAM jo amuka mazIno mUko to amuka kiraNo-taraMgo dekhAze, jo ke te paNa skUla che. paraMtu ApaNI zAstradaSTie karma to hajI paNa sUkSma che. vijJAna paNa je pakaDI zake che te to pudgalanI duniyAno 0.1 Tako paNa nathI. jainazAstromAM ATha grAhya vargaNA kahI che. temAM vijJAna eka vargaNAne ja mAMDa pakaDe che, sAta vargaNAne te paNa nathI pakaDI zakatuM. jayAre AtmA para ATha vargaNA asarakAraka batAvI che ane asara na batAve tevI vargaNA to asaMkhya che. sthUla jagata juduM che, sUkSma jagata juduM che. cAlo, karma tamane dekhAtuM nathI, paNa tenI asara to covIse kalAka dekhAya che, anubhava thAya che. jema zabda najare dekhAto nathI, reDIyo vejha dekhAtA nathI, chatAM tenA anubhavanA kAraNe mAnavuM paDe che ke A AkhA holamAM dhvaninA vejha che. tema karmanI asara kSaNe kSaNe dekhAya che. tame khorAka lo cho te pace che, te tamArI marajIthI pace che? tamArI hoziyArIthI pace che? nA, to pAcana konA dvArA thAya che? sabhA -oTomeTIka thAya che. sAhebajI - A duniyAmAM oTomeTIka kazuM ja thatuM nathI. ApameLe kazuM banatuM nathI. je paNa bane che te badhuM cokkasa kAraNothI bane che ane A to vijJAna paNa mAne che. mATe kAraNa vagara kazuM ja banatuM nathI, je bane che te cokkasa kAraNothI ja bane che. jo oTomeTIka banatuM hoya to game tyAre game te banI jAya. paNa tema banatuM nathI. jema tame cAlatAM bhaTakAva to ja vAge ne? ke vagara bhaTakAye paNa vAge kharuM? kapaDuM paNa cokkasa prakriyAthI dhUo to ja dhovAya * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 1 12. manovijaya ane Atmazuddhi Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke ema ne ema dhovAI jAya? tema rasoi paNa cokkasa prakriyAthI thAya che. eTale pAcana je thAya che te cokkasa prakriyAthI ja thAya che. have koI kaheze ke maDadAmAM pAcanakriyA nathI thatI, mATe dehamAM pAcanakriyA karanAra to AtmA che. to cAlo, te tamArI mAnyatA kabUla karIe paNa temAM regyuleTara koNa? puNya hoya to ja pace? jo puNya ochuM hoya to jhADA thaI jAya che. tamAro jhADo-pezAba paNa tamArI marajI mujaba thAya che? A badhI sIdhI vAto che. mATe karmano pratyakSa anubhava che, paraMtu tame buddhinA daravAjA laoNka karI nAkhyA che. sabhA -buddhinA daravAjA laoNka karyA che temAM zuM kAraNa che? sAhebajI:- tamArA buddhinA daravAjA oTomeTIka laoNka nathI thayA, tenAM paNa kAraNo che. tame mAno cho ke jo karmavicArIzuM to jIvanamAM upAdhi UbhI thaze, kAraNa ke karma mAnanArathI to jIvanamAM game tema jivAya nahIM. tame tattva vize kema vicAratA nathI? kAraNa tenAthI AcAra, vicAra badalavA paDaze. tamane tamArA jIvanano DhAMco parivartana karavAnI icchA ja nathI, A badhI saMsAranI mAthAphoDa tame choDo tema nathI ane tethI ja dharmamAM UMDA UtaratA nathI. sabhA:- paNa sAheba ! temAM paNa amane karma naDe che. sAhebajIH- karma nahIM tame pote ja naDo cho, kAraNa tame karmane naDavAnI taka Apo cho. tethI ekalA karmane vAMka Apo nahi, temAM tamAro paNa sAtha che. tamane karmane gADha karavAM game che. tamane amuka karmanuM varcasva game che mATe tene gADha karo cho, ane je aNagamatAM-duHkha ApanArAM karmo che temanI sAme vagara pUche laDhI lo cho, jyAre gamatAM-pApa karAvanAra karmo sAthe bhAibaMdhI karo cho. mATe ja tamArA jIvanamAM karmane paMpALavAnuM kAma cAlu che ane laDavAnuM kAma paNa cAlu che; paraMtu judI dRSTithI. jaina philosophInuM tattva kevuM che? tame sukhI cho to temAM kAraNa paNa tame cho, tame duHkhI cho to temAM paNa kAraNa tame cho. tamArA anDaraDevalapamenTanI javAbadArI ke tamArA vikAsanI javAbadArI paNa tamArI ja che. eTale badhAnuM mULa aMdaramAM ja che. jema Aphata AvI tyAre duHkhanuM kAraNa kyAM? tame kahezo bahAra che, tyAre bhagavAna kaheze nA, kAraNa aMdaramAM ja che. tame tamArI jAte ja pApa bAMdho cho. tamArA puruSArtha vinA bIjuM koI tamane pApa na baMdhAvI zake. tamArI jAtano kAbU tamArA hAthamAM ja che. tame duniyAne nahi badalI zako, paNa tamArI jAtane avazya badalI zako tema cho. tamArI paristhiti kevI che, ke je hAthamAM che temAM tamane manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 113 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasa nathI ane jayAM tamAro kaMTrola nathI tyAM tame phAMphAM mAro cho; paraMtu vAstavamAM karma sAme moraco mAMDavAno che. te mATe mananuM parivartana Avazyaka che. saMgharSa karavAthI mana badalI zakIe, paraMtu tenA mATe aMdaramAM AtmavizvAsa joIe. ghaNAne prayatna karavA chatAM be, cAra vAra niSphaLatA maLe to lAge ke AmAM mAruM kAma nahi. eTale vAraMvAra manamAM rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA Ave tyAre paNa lAge ke tene rokavA te mAruM kAma nahi, e ApaNA hAthamAM nathI. AvI vRtti hovAthI ja pANImAM beThA chIe. paraMtu potAnA mananI khAmIo kADhavAnI zakti ApaNA hAthamAM ja che. A vizvAsa jagAvo to tamArA mananA ahaMkAra, mAyAvI vRtti, IrSAbhAva badhuM ja zAMta karI zako tema cho. ghaNA bole che ke bhAI! mananA tophAna sAme ame kAMI karI zakIe tema nathI. paraMtu tame tamArA aMtarane pUcho ke kadI paNa mana sAme dila daIne saMgharSa karyo che kharo? sabhA:- paNa sAhebajI! tenI sAme prayatna karAve tevuM karma nathI. sAhebajI - tenI sAme prayatna karAve tevA karmanI koi jarUrata nathI, paraMtu tenI sAme prayatna karavAnI icchA, kAmanA, saMkalpabaLa joIe. huM pUchuM chuM ke zuM duzmana sAme laDavA mATe duzmananI icchA joIe? zuM kadI paNa duzmana evI icchA rAkhe ke mAro duzmana mane mAre ? mATe vicArajo . karma to AtmA mATe virodhI tattva che. te AtmAno zatru che, kAMi mitra nathI. tame ema mAno ke mAre mArA virodhI mANasa sAme laDavuM che, paNa tenI maherabAnI haze to huM laDuM. AvuM je mAne tene zuM kahevAya? karmanI to haMmezanI evI maherabAnI che ke te tamane mAyakAMgalA ja, nabaLA ja banAvavA mAMge che. mATe jAte ja sAbadA thavAnuM che. sabhA:- paNa kaSAyathI kaSAya kADhavAnA nathI? sAhebajI:- hA, paNa temAM baLa konuM vAparavAnuM? AtmA to e ja che. mATe sAbadAra kone thavAnuM che? sAro laDavaiyo zuM kare khabara che? te duzmananI sAthe duzmanane ja bajhADI de. paraMtu A kAma koNa karI Ape? duzmana? ke ApaNe jAte karavuM paDe? mATe tame kaSAyane kaSAya sAme bajhADI do, bhIDAvI do. pachI te paraspara laDaze. rAjanItimAM lakhyuM che ke baLavAna zatru sAme laDavA bheda nIti apanAvavI. duzmanane ja phoDI devAnA. sabhA:- sAhebajI ! paNa amArA duzmanane amAre zuM lAMca ApavI? sAhebajI :- tame tamArA kaSAyane lAMca ApI zako cho. tenI paNa TekanIko prabhue ghaNI ja batAvI che. ApaNe prazasta kaSAya ane aprazasta kapAya mAnIe chIe. temAM zubhabhAvothI 114 manovijaya ane Atmazuddhi Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cittane zAMti maLe che ane tenAthI sukhano anubhava thAya che evI manane khatarI thAya, to tene kaSAyathI kaSAya sAme laDavAnuM cokkasa mana thAya. pachI te jema jema laDatuM jAya tema tema vizeSa sukha ane zAMti maLavAthI vizeSa laDavAnuM mana thAya. deha-indriya-mana jItavAM kaI rIte? to dharma dvArA tenone amuka sukhanI anubhUti karAvatA javAnuM che, jethI tamane te tamArI sAdhanAmAM sahAya karatA jAya. jema jema jenAthI mananuM sukha vadhatuM jAya, tema tema manane thAya ke vadhAre puruSArtha karavo che. mATe zubhabhAvathI AvuM sukha maLe che, te jo tame manane anubhUti karAvI zako, to mana cokkasa AgaLane AgaLa zubhabhAvo karaze. jema duzmananA duzmanane khAtarI karAvo ke AnAthI tene ATalo lAbha che, pachI te tamAruM kAma utsAhathI kare. tema manane khAtarI karAvavI paDe ke A karavAthI ATalo AnaMda maLaze, ATalI majA che. dharmathI AtmAnuM sukha to che ja, paNa te tamane kahIe to atyAre bese nahi; paraMtu tenAthI mananuM sukha maLe che ane teno anubhava karazo, to majA AvavAthI paNa mana zubha kaSAya karavA taiyAra thaze. sabhA:- zubha kaSAyamAM sukhano anubhava kaI rIte thAya? sAhebajI - tame eka kalAka krodha pedA karo ane anubhava karo ane pachI eka kalAka kSamA pedA karIne anubhava karo, to zemAM tamane zAMti-sukha maLaze? kSamAmAM ja zAMtino anubhava thaze. sabhA:- paNa sAhebajI ! kSamA karavA jora karavuM paDe che. sAhebajI:- kSamA mATe jora kema karavuM paDe che? kAraNa tamAre aMdaramAM kSamA nathI. tame khAlI bahArathI krodha na lAvavAno prayatna karo cho. jema UkaLatA pANInA DhAMkaNa para barapha mUko to aMdaramAM ThaMDakana thAya. tame aMdarathI krodhane dUra karo kSamA ApoApa AvI jaze. tame A akhatarA rUpe karI zako cho. sabhA:- paNa krodha bahu ja jora kare che. sAhebajI - tame jyAM sudhI tenI sAme laDatA nathI tyAM sudhI te jora kare che. nahIMtara to tame kyAre paNa kSamA jALavI zako kharA? chatAM paNa tame avasare kSamA jALavo cho ne ? jema tamane koI kahe ke A jaDIbuTTI che, tenI A rIte pUjA karazo to phaLIbhUta thaze; paraMtu pUjA * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * kAma na ka ka ja 1 15 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM eTaluM dhyAna rAkhavAnuM ke game te kAraNa bane paNa akaLAvAnuM nahi, manane zAMta rAkhavAnuM. jo A rIte pUjA karazo to dareka kAmanAnI pUrti thaze. sAcuM bolajo, te vakhate kevI kSamA jALavo? zubhabhAvathI zAMti ane sukha - azubhabhAvathI azAMti ane duHkha: sabhA - sAhebajI ! A audayikabhAvanI kSamA kahevAya? sAhebajI:- hA, audayikabhAvanI kSamA kahevAya. tame game te nAma Apo paNa krodhane kaMTrola karavAnI tamArAmAM tAkAta che ke nahi? tame dhAro to bhAvane kAbUmAM rAkhI zako cho. bhale tame audayikabhAvanI kSamA dhAraNa karI, paNa te vakhate tamane krodhano anubhava nathI. mATe azAMtine badale zAMtino anubhava thayo ne? ane A anubhava pratyakSa che. jema tame jIbha para maracAM mUko ane sAkara mUko. jayAre maracAM mUko tyAre cacarATa thaze ane sAkara mUko eTale mIThAzano anubhava thaze ane badhAne A ja anubhUti thaze. traNa kALamAM koipaNa vyakti zubhabhAvonuM sevana kare to cokkasa tene sukha-zAMtino anubhava thAya, thAya ne thAya ja. mATe zubhabhAvano dharma kare tene paNa thoDIka to mananI zAMti thAya ja, pachI khAlI dharmanA nAmathI vAto karanAranI vAta nathI. jyAre jyAre tame manamAM Avego-uzkerATa-malina vRtti karo tyAre aMdaramAM zuM anubhUti thAya che? ane maitrI-paropakAra-udAratAnA bhAvo karo tyAre zuM anubhUti thAya che? te juo. zubhabhAvathI manane cokkasa zAMti maLe che ane azubhabhAvathI manane azAMti pedA thAya che. A saMsAranuM nakkara satya che. nAstika mANasa paNa zubha bhAvanA zaraNe jAya to tene zAMti maLe che ane dharmI mANasa paNa jo azubha bhAvanA zaraNe jAya to tene azAMti maLe che, duHkhano anubhava thAya che. jema maracAM ane sAkaranA anubhavamAM pheraphAra zakya nathI, tema dharma-adharma paNa anubhavasiddha che. jIvanamAM A rIte mananA bhAvonuM anubhUtipUrvaka vizleSaNa ati jarUrI che, jethI zuddhi karI zako. paraMtu atyAre moTA bhAganA jIvo mana sAme laDatA nathI ane hatAza thaIne besI jAya che. kaheze kAma-krodha-vikArone nAza karavAnI ApaNI tAkAta nathI, ane tethI ja manane mokaLuM medAna maLI gayuM che. tame tamArAmAM vizvAsa gumAvI dIdho che. jema zeThane munima jabaro maLI jAya, athavA bhADUta dAdAgIrI karIne gharamAM pesI jAya, te vakhate te hatAza thaIne hAtha khaMkherI nAMkhe to? basa, tenI jema tame pANImAM besI gayA cho. A to Ama ja cAlavAnuM che, tema mAnIne ja jatuM karo cho. 116 manovijaya ane Atmazuddhi Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmazakti para saddahaNA pragaTe to AtmavIrya ullasita thAya : paraMtu tamane eka prakArano dRDha vizvAsa besI javo joie ke AtmAmAM apAra guNo che, anahada zakti che ! aphasosa e vAtano che ke tamane teno jhAMkhIrUpe paNa vizvAsa nathI. atyAre evA prayoga thAya che ke (jema hIproTIjhamamAM) jemAM AtmAnI aneka prakAranI zaktio puravAra thAya che. dA.ta. eka vyaktine DIpaTrAnsamAM lai gayA pachI moTA DokTara paNa je roganuM nidAna na karI zake tevA rogo aMge nidAna tene pUchIe, to te kahI Ape ane TrITamenTa paNa sAcI jaNAve. AvA prayogamAM bALako paNa sAcA javAba ApavAnuM cAlu kare. kAraNa AtmAmAM jJAna paDyuM che. tame janmyA tyAre tamane ekaDo paNa AvaDato nahoto, paNa pachIthI bhaNIne jANakAra banyA ne ? A jANakArI AvI kyAMthI ? jo pustakamAMthI AvI tema kaho, to te to jaDa sAdhana che, ane jo ema kaho ke prophesara pAsethI jJAna meLavyuM, to pachI tenuM jJAna teNe tamane ApyuM ? to te Dobo thai jAya, paNa evuM kadI banatuM nathI. mATe jJAna koi ApatuM nathI ane koi letuM nathI. to pachI jJAna AvyuM kyAMthI ? jJAna to aMdara ja hatuM, paNa je tenA para AvaraNa hatuM te haTyuM mATe bahAra AvyuM che. DIpaTrAnsamAM janAra vyaktinI sthiti zuM hoya che ke tenA manano-cetanAno kaMTrola tenA hAthamAM nathI hoto, paNa DIpaTrAnsamAM lai janAra vyaktinA hAthamAM hoya che. jo te vyakti kahe nAcavA mAMDo, to te nAcavA lAge. kAraNa zuM ? te vakhate tenI cetanAno kaMTrola jenA hAthamAM che, tenA kahyA pramANe te kare che. sabhA :- A rIte pAchalA bhavamAM jai zakAya ? sAhebajI :- pAchalA bhavamAM javuM muzkela che. karanAra vyakti bahu ja vilapAvaravALI joie. bhUtakALamAM javA mATe pAMca varSathI, be varSa, 1 varSa, cha mahinA ema karatAM karatAM mAnA peTamAM ane pachI tenI paNa AgaLa lai jAya, tyAre Agalo bhava Ave. paNa AnA mATe ghaNo ja vilapAvara joie. paNa siddhAMtanI dRSTie matabheda nathI, jAtismaraNa thai zake che. atyAre muddo AtmAnI zaktino che. jyAre tamArI cetanA bIjAnA kaMTrolamAM Ave eTale ke tenA tAbe thai te kahe tema karo, to ArogyazAstra bhaNyA vagara jaTIla roganA nidAna karavA jevAM azakya kArya karI zako, to tame jAte ekAgra thaine AvaraNano ughADa karo to keTalI AtmAnI zaktio pragaTe teno aMdAja mAMDajo. manovijaya ane Atmazuddhi ko 117 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIvra manobaLavALAnI sAmI vyakti para asara thAya che. zAstramAM paNa Ave che ke tIrthaMkara pAse, mahAmuni pAse, siddhayogI pAse jAo to vicAro pharI jAya che. mATe ja samavasaraNamAM vAgha-bakarI, sApa-noLiyo sAthe besI zake che. tIrthaMkaranA zarIramAMthI nIkaLatI prazAMta manovargaNAnI A asara che. jema tame jayAM beso cho tyAM tamArI AjubAjunA vAtAvaraNamAM tamArA vicAronI asara thAya che. je vyakti sArA vicAra karanAra che, je zubhabhAvathI vAsita che, te jayAM jAya tyAM zubhabhAvathI vAsita pudgalo vAtAvaraNamAM verato jAya che. mATe saMto-mahAtmAo jagatamAM uttama AlaMbana che. kAraNa temanI manovargaNAnAM pudgalo prazAMta hoya che. tethI temanA sAMnidhyanA prabhAve tamArA bhAvomAM pheraphAra thAya che. samarAdityanI kathAmAM dedAMta Ave che. eka samrATa che, je zikAra karavA lazkara sAthe nIkaLyA che. Ama teo nItimAna rAjA che paNa vyasana tarIke zikAranI Teva hovAthI zikAra karavA nIkaLyA che. temaNe lazkara sAthe zikArI kUtarA paNa rAkhyA che. vanamAM pazupaMkhIno zikAra karavA mATe pharatAM pharatAM eka jagyAe prazAMta mudrAvALA jaina mahAtmA, jeo kAussagga dhyAnamAM magna che, temane jue che. A rAjA nonajaina che. jainamuni melAMghelAM vastravALA hoya, tapathI zarIra kRza thaI gayeluM hoya, eTale bahAranA dedArathI tene lAgyuM ke A to muMDiyAnA apazukana thayA, mATe roSathI zikArI kUtarA teNe mahAtmA para choDyA. A kUtarAo tarApa mAratA mahAtmA pAse javA nIkaLyA che. rAjAno kaluSita bhAva che. paraMtu A zikArI kUtarA mahAtmA pAse jevA pahoMcyA ke pALelA kUtarAnI mAphaka zAMta thaine pUMchaDI paTapaTAvatA gela karatA besI gayA. A joine rAjAne ghaNuM Azcarya thayuM ke A kUtarA Ama kema kare che? najIka jaIne jue che, to kUtarAnA manobhAva palaTAi gayelA rAjAne lAge che. te vakhate rAjA vicAre che ke, "sAdhuno viziSTa prabhAva che jethI kUtarA zAMta thaI gayA, paNa huM akarmI prazAMta na thayo." A mahAtmA siddhayogI che. mATe bhAvonI ekabIjA para asara thai zake che. jyAM sudhI te yogInA prabhAvita kSetramAM hoya tyAM sudhI jIva zAMta banI jAya che. baLadeva muni sAdhanA kare che tyAM pazuo paNa zAMta-prazAMta banI gayAM che. haraNiyuM pakaDIne gocarI mATe laI jAya che. sArAMza e che ke ekanA manobhAvanI bIjAnA mana upara asara thAya che. hA, eTalI vAta cokkasa ke hIproTIjhamano durupayoga kare to te nukasAna paNa karI zake che. te vakhate te vyakti bIjAnA vicAranA prabhAva taLe hoya che, mATe tenI vAta te soe so TakA svIkAre che. hA, pelAnI cetanA tenA Adeza mujaba pholo kare 118 manovijaya ane Atmazuddhi Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te vakhate AvaraNa tUTI jAya che, paNa jevuM tenA varcasvamAMthI bahAra nIkaLe pachI kAMi nahi. paraMtu te vakhate aMdaranI zakti bahAra Ave che te AtmAmAM pUrNa jJAna che teno purAvo che. tamane AtmAnI zaktionI khAtarI thavI joie. dA.ta. tamArA zarIranA taMtrane calAvavAnI zakti AtmAnI ja che. dA.ta. AMkhanI naso vALanA pacAsamAM bhAga karatAM paNa pAtaLI che. temAMthI lohI pasAra thaI zake che. AvA sUkSma ane atijaTila taMtranuM sarjana AtmAe ja karyuM che ane saMcAlana paNa te ja kare che. atyAre skUla duniyAmAM je paNa kAMI banI rahyuM che temAM kAraNabhUta AtmA ja che. te anaMta zaktino dhaNI che. tenI zreSTha zaktione jeTalI biradAvIe teTalI ochI che. kSaNekSaNe sarjana-visarjana zarIramAM cAlI rahyuM che, te cetanano ja prabhAva che. jo A vizvAsa besI jAya to tamArI Atmazakti para sAcI saduhaNA pragaTe ane AvaraNo haTAvavAnuM vIrya ullasita thAya. atyAre tamArI aMdaramAM niSkriyatA-nirAzA ja paDelI che. paNa je vyakti dharmasAdhanA karavA Ave tene to AtmAnI zaktiono vizvAsa joie ja. je A zaktiothI aMjAyo nathI, te sAdhanAmAM AgaLa vadhI zakato nathI. mokSamAM AtmAnI zaktiono pUrNa vikAsa karavAno che. sarvazaktimAna banavA mATe aMdaramAM to pahelAM AtmavizvAsa joize ja. atyAre tame jarA jarA vAtamAM gabharAo cho ke manane jItavuM te ramata vAta nathI, anaMtA jIvo mananI sAdhanA karavAmAM niSphaLa gayA che. paNa temAM kAraNa teone AtmavizvAsa nahoto te che. tame bolo cho ke mana kAbUmAM rahetuM nathI, paNa tame kadI manane kAbUmAM rAkhavAno nakkara prayatna karyo che? manuSyanuM mana to pracaMDa zakti dharAve che. zAstramAM dAkhalA che ke jeo mahAvikArI hatA te nirvikArI thaI gayA, mahAkrodhI hatA te kSamAzIla thaI gayA. tethI parivartana zakya che. paramAtmAno AtmA pote mokSe jAya che tyAre pratyeka jIvane mokSe laI javAnI tAkAta temanA AtmAmAM hoya che. te badhAnAM badhAM karmone khAkha karavAnI paNa temanI tAkAta che. karmanI zakti karatAM AtmAnI zakti anaMta gaNI che, paNa jAgrata thavuM paDe. paraMtu tamane aMdaramAMthI taravarATa-khumArI-utsAha Avato nathI. "huM dhAruM to mananuM ghaDatara karI zakuM tema chuM. sukhI banavuM ke duHkhI banavuM te mArA hAthamAM che."cittazuddhi mATenuM paheluM sTeja A zraddhA che. pahelI sAdhanA mATenI mUDI AtmavizvAsa che. Atmatattva paranI atUTa zraddhA e kharI zraddhA che. bhagavAne kahelo evo AtmA tame mAno cho ke tamArI kalpanAno AtmA mAno cho? kharI zraddhA kai che? anaMtazakti, anaMtajJAna, * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddha 119 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtavIryano dhaNI che tene mAno te ja kharI zraddhA. aMdara kevaLajJAna paDyuM che ane tene pragaTAvavAnI zakti AtmAmAM che. mATe potAnI zaktino jhAMkho paNa paricaya joie, zraddhA na joIe. ane jo te na hoya to vyaktitvano vikAsa karI zakAto nathI. mATe AtmAnI zakti para daDha vizvAsa joie. have je pAMca muddA che. temAMno pahelo muddo "AtmazraddhAna" te ApaNe thoDo vicAryo. bhagavAnane juo tyAre thavuM joie ke prabhu pAse je guNo che-zakti che te badhuM sattArUpe ApaNA AtmAmAM paDyuM che. dhArIe to tyAM ApaNe pahoMcI zakIe tema chIe. A badhA asadvikalpo nathI, paNa jo khAtarIpUrvakanI tenA para zraddhA thAya to pachI puruSArtha pragaTavAno cAlu thAya. tame atyAre bolo cho ke AtmAnI zakti dekhAtI nathI. paNa samajI vicArIne avalokana karo to AtmAnI zakti atyAre paNa keTalI dekhAya che, je tamane AtmatattvanI anupamatA aMge bhAvavibhora karI mUkaze. devacaMdrajIe to stavanamAM gAyuM che ke "vAsanA bhAsana bhAve durlabha, prApti to ati dUrajI..." bhAvArtha e che ke anupama AtmazaktinI zraddhA paNa atidurlabha che, koI virala jIvane ja pragaTe che. to prAptinI to zuM vAta karavI? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 1 20 manovijaya ane Atmazuddhi Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 10-9-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvamAtrane Atmatattvano . samyag viveka karAvavA A dharmatIrthanI sthApanA kare che. A jaDa jagatamAM jIva sAthe tAdAtmya dharAvanAro padArtha deha che. jIva janme che tyArathI dehamAM eTalo otaprota thAya che ke tenuM je juduM astitva che te ja bhulAi gayuM che. jema ke mAkhInA bhavamAM gayA, kIDInA bhavamAM gayA, kUtarA-bilADAnA bhavamAM gayA, je prakAranuM zarIra maLyuM, jIvana maLyuM temAM otaprota thai gayA; paraMtu bhinna evA AtmAno samajadArIyukta bhavamAM paNa jarAya vicAra karyo nahi. je jIva dharmane abhimukha thAya che tene to duniyAnA badhA dharmo dehathI AtmA bhinna che tevI vAta kare che, paNa A satya jo jIvane ArapAra samajAi jAya to sAdhanAmAM pracaMDa vega pedA thAya. 9 mana ane AtmA paNa eka nathI, judAM che H have jarA AgaLa vadhIe to dehathI AtmAne judo samajavo sahelo che, indriyathI paNa AtmA judo che te samajavuM paNa sahelu che; paraMtu mana ane AtmAno bheda samajavo ghaNo ja muzkela che. moTA moTA darzanakAro paNa mana ane AtmAno bheda samajavAmAM gothuM khAi gayA che. ghaNA dharmoe AtmAmAM mana ghusADyuM che, ghaNA dharmoe manamAM AtmA ghusADyo che, paraMtu jainadarzane AtmA ane mana bhinna che tenI spaSTa vicAraNA karI che. A banne svataMtra che. baMnenAM svarUpa, sukha, zuddhi badhAMne ja judAM pADIne jainadarzane batAvyAM che. cittanI zuddhi judI vastu che, AtmAnI zuddhi judI vastu che; mananuM sukha juduM che, AtmAnuM sukha juduM che. cittazuddhithI paNa ApaNuM sAdhya che Atmazuddhi : sabhA H- manazuddhi, cittazuddhi e ja Atmazuddhi ? sAhebajI :- nA, mananI zuddhi AtmAnI zuddhi mATenuM sAdhana bane, paNa banne eka nathI. koi ThekANe citta zabda vaparAya che, koi ThekANe magaja, buddhi, mana zabda vaparAya che; paryAyavAcI manovijaya ane Atmazuddhi 121 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdanuM spaSTIkaraNa joie nahIMtara goTALA UbhA thaze. buddhi e mananuM eka avibhAjya aMga che, paNa mana ane cittane ApaNe juduM mAnatA nathI, jyAre ghaNA dharmanAM zAstro tene judAM mAne che ane tenAthI paNa bhramaNA pedA thAya che. jo tamAre AtmakalyANanI sAdhanA karavI hoya to mana ane AtmAno bheda vizeSarUpe samajavo jarUrI che. indriya ane AtmAno bheda to samajyA paNa mana ane AtmAnA viSayamAM vizleSaNa nahi karI zako to adhyAtmamAM goTALe caDhazo. vartamAnamAM keTalAka sAdhako adhyAtmayogamAM dhyAnaAdinI pravRtti karatA hoya che, paNa teo mana ane AtmAno bheda spaSTa samajatA nathI; mATe ja goTALA UbhA kare che. paraMtu te judA che ane tenuM pRthakkaraNa agatyanuM che. pU. upAdhyAyajI yazovijayajIe "adhyAtmasAra" mAM "samyaktva adhikAra''mAM lakhyuM che ke manazuddhi game teTalI hoya, paNa jo adhyAtmazuddhi na hoya to manazuddhinI phUTI koDInI kiMmata nathI; mATe Atmazuddhi judI vastu che. A khUba ja gahana viSaya che mATe dhyAna rAkhIne sAMbhaLavAnuM che. manaparyApti, dravyamana ane bhAvamana H dravyamana e jaDa aNu-paramANunI racanA che, mATe AtmAthI juduM samajAya che; kAraNa ke AtmA caitanyamaya che, jaDa aNu-paramANu sAthe tene bheLavAya nahi. jema ke zarIranA koipaNa khUNethI jaDa vastu ja nIkaLavAnIche, zarIranA khUNe khUNe jaDatAbharI che. jema deha jaDa 52mANunI racanA che, tema dravyamana paNa jaDa paramANunI racanA che, mATe tene AtmAthI juduM pADavuM saheluM che. ApaNe jene manaparyAmi kahIe chIe evA magajanuM paNa vaijJAniko varNana kare che, temAM rahelI narvasa sIsTama(cetAtaMtra)nuM varNana kare che, tenAthI sUkSma jJAnataMtuonuM varNana kare che, manamAM rahelA jaivika rasAyaNo ane pravAhIonuM varNana kareche, je badhI jaDanI racanAnuM ja saMyojana che. nyurosarjanane pUcho ke oparezana vakhate tamane magajamAM zuM dekhAya che ? badhuM jaDa ja dekhAya che, temAM kyAMya sIdhI cetanA nathI. jyAre ApaNAmAM to covIse kalAka cetanAno anubhava che. jo magajathI ja AkhuM taMtra cAlatuM hoya to AtmA mAnavAnI AvazyakatA jana rahe; paNa magaja to pote ja jaDa che, eTale niyaMtraNa cetanathI ja thAya che. have manaparyApti ane dravyamana jaDa che mATe sahelAithI AtmAthI juduM pADI zakAya che, paraMtu prazna bhAvamanamAM Ave che. bhAvamana caitanyamaya che. te cetanA svarUpa che, chatAM AtmAthI juduM che. mATe tene samajavA mathAmaNa karavI paDe che. vartamAnamAM covIse kalAka upayoga je cetanAno che, te cetanAne 122 ***** manovijaya ane Atmazuddhi Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe bhAvamana kahIe chIe. anaMta kALathI janmojanmanA saMskAro saMgraharUpe bhAvamanamAM jaDAyelA che. jeTalA paNa kusaMskAro che, azuddha vRttio che, te badhuM bhAvamanamAM rahe che. dravyamana to jaDa che temAM A badhuM rahetuM nathI, pachI krUratAnI vRtti hoya ke svArthavRtti, kAmavAsanAnI vRtti hoya ke lobhanI vRtti; te badhI vRttio raheze bhAvamanamAM ja. A bhavanI, gayA bhavanI, asaMkhya bhavanI vRttio, saMskAro, kusaMskAro bhAvamanamAM dharabAyelA che, je cetanA svarUpa che. azuddha cetanA - vikRta cetanA -mohAtmaka cetanA te bhAvamana che, zuddha cetanA - jJAna cetanA te AtmA che. zuddha cetanAmaya AtmAnuM svarUpa che. sabhA - bhAvamanamAM zubha-azubha banne bhAvo Avaze? sAhebajI:-zubha-azubha banne temAM AvI gayA. zubhabhAva bolo te paNa azuddhacetanAmohAtmaka cetanA che. ApaNe tyAM bhAvanA be bheda pADyA che, zuddhabhAva ane azuddhabhAva. have azuddhabhAvanA be bheda pADyA che, zubhabhAva ane azubhabhAva. jayAre zuddhabhAvanA be bheda pADyA nathI. tenuM to eka ja svarUpa che. mATe zubhabhAva paNa azuddhabhAvamAM ja Avaze ane te bhAva manamAM ja Avaze. jayAre zuddhabhAva te jJAnacetanA che, AtmAnuM mULabhUta svarUpa che. AtmA bolo eTale AtmAnA guNa, AtmAnuM svarUpa, AtmAno svabhAva, tenA paryAyo badhuM ja temAM AvI jaze. have bhAvamanathI zubha-azubha baMne vikArI bhAvo levAnA che. A azuddha cetanA anaMta kALathI AtmA sAthe jaDAyelI che, te javalle ja chUTe che, ane chUTe tyAre jIva vItarAgatA pAme che. ghaNA kahe che sAhebajI ! amane AtmAno anubhava karAvo. AtmAno anubhava karavAnA upAya zuM? anubhUti kaI rIte thAya? te dekhADo. paraMtu hakIkatamAM A duniyAmAM eka paNa jIva evo nathI ke jene AtmAno anubhava na thato hoya. anubhava vagarano eka paNa jIva nathI. paraMtu azuddha AtmAnI anubhUti jIvane satata thAya che. atyAre jevo AtmA che tenI tame anubhUti karo cho. jema saLagato dIvo hoya tyAM prakAza na relAya tevuM bane kharuM? kadAca tame upara DhAMkaNa mUko to bahAra prakAza na Ave paNa aMdaramAM to prakAza hoya ja. eTale eno artha evo nahi ke saLagato dIvo che chatAM prakAza nathI. jema AmAM zaMkAne sthAna nathI, tema ApaNo AtmA caitanyamaya che, pachI bhale te zuddha hoya ke azuddha hoya. mATe je vyakti AtmA che tene caitanyanuM saMvedana thatuM ja hoya che. jema kIDI che, kUtaruM che, jhADapAna che tene tenA AtmAnuM saMvedana che ja. jene saMvedana nathI tene ApaNe AtmA kahetA nathI. saMvedana, anubhUtizUnya to pudgalo che, tene ApaNe jaDanI keTegarImAM mUkIe chIe. A Tebala jaDa che * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 1 23 manovijaya ane Atmazuddhi M-: Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe tene saMvedana-anubhUti nathI. mATe AtmAnubhava nathI thato tema bolAya nahi. te sadaMtara khoTuM che. pratikSaNa AtmAno anubhava to che ja, pachI bhale tame jAgatA ho ke UMdhatA ho, ke haratA-pharatA ho ke kaMIpaNa pravRttinI pherabadalI karatA ho, paNa AtmAnI anubhUti na thAya tevI eka paNa kSaNa nathI. ApaNane azuddhanI anubhUti niraMtara thAya che ane tenAthI ja AtmAnA astitvanI khAtarI thai jAya che. koI kahe ke "mAro zvAsa cAle che ke nahi?" tenI khAtarI karAvI Apo. have jo zvAsa baMdha thAya to tame jIvatA raho kharA ? ane zvAsa cAle che teno purAvo tame jIvatA cho te ja che. mATe AmAM zuM khAtarI karAvavAnI? tema cetanAnI anubhUti thAya ja che, te ja AtmA che. mATe AtmAnubhava badhAne che. have A vAtane barAbara gaLe utArI dejo ke AtmAnubhavato che, jene che ja. paraMtu AnA badale ema kaho ke mAre zuddha AtmAno anubhava karavo che, teno AsvAda levo che; jevuM siddhanuM sukha che, temane je anubhava che, tevo thoDo thoDo namUnArUpe svAda mAre mANavo che. mokSamAM jevo anubhava che tenI aMzathI mAre khAtarI karavI che. bAkI to A duniyAmAM koI evI vyakti nathI ke jene AtmAnubhava na hoya. tame je bhAvo karo cho tenuM phIlIMga(saMvedana) thAya che. dA.ta. kIDI khAvA mATe doDI rahI che. sAkara pratye tene abhiruci, AkarSaNa che, talapa che, tenI eka saMvedanA che. te vakhate te tRSNAno anubhava kare che. have tRSNA ke rAga kone thayo? jaDane ke cetanane? cetanane. paNa A vikRta cetanAno anubhava che, zuddha cetanAno anubhava nathI. A badhuM pratyakSa che je anubhUtino viSaya che. azuddha cetanAnuM sTorahAusa(saMgrahAlaya) bhAvamana che. zAstramAM lakhyuM che ke manane mAro nahi tyAM sudhI vItarAga banAya nahi. anaMta kALathI bhAvamana azuddha che. mATe jyAre bhAvamanano uccheda karIzuM tyAre ja vItarAgatA Avaze. sabhA:- bhAvamanamAM upayogamana ane labdhimana banne levAnA? sAhebajI - hA, banne levAnA che; paraMtu je jaDa aNu-paramANunI racanArUpa dravyamana che te temAM na Ave. A bhAvamana anaMta kALathI AtmA sAthe jaDAyeluM che. AgalA bhavanA saMskAra rahevAnA kyAM? bhAvamanamAM ja. AgalA bhavonI vRtti, pariNatio, saMskAro temAM dharabAyelA paDI rahe che, tema A bhavanA paNa. sabhA:- 11-1rame guNasthAnake bhAvamana kharuM? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 1 24 manovijaya ane Atmazuddhi Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhebajI - nA, vItarAgane bhAvamana nathI. tenI AvazyakatA ja nathI. bhAvana eTale ApaNe mahAtmaka cetanA laie chIe. jayAre jJAnAtmaka cetanAno vAMdho nathI, te karmabaMdhanuM kAraNa nathI. vItarAgane je karmabaMdha che te aDIne kharI jAya che. 11me guNasthAnake paNa vItarAgatA che. tyAM mAhAtmaka bhAvo nathI, tethI temane amanaskayoga kahyo che. sabhA:- sAhebajI ! jIva 11methI paDe che to paNa bhAvamana nathI? sAhebajI:- 11me vItarAga che. te vakhate temane kaSAyo zaktirUpe che vyaktarUpe nathI. eTale zaktirUpe ane vyaktarUpamAM ghaNo taphAvata che. dA.ta. tamane atyAre phleTa Adi maLI gayA che, tethI tamane jhUMpaDapaTTI para kAMI rAga ke AkarSaNa vyaktarUpe nathI; kAraNa temAM tamane rahevAnuM nathI, paNa zaktirUpe che. je divase kadAca evA saMyoga AvyA ke tamAre phUTapAtha upara rahevAnuM Ave, to te vakhate jhUMpaDapaTTI para paNa kadAca rAga-Asakti vyaktarUpe thAya. tema agiyArame guNasthAnake vItarAgane Asakti vyakta nathI paNa zaktirUpe to che. sabhA:- eTale yogyatArUpe kahevAya? ' sAhebajI:- nA, yogyatAmAM to je vastune te jANato ja nathI, paNa jo jANe to hamaNAM tene rAga thAya tevI lAyakAta paDI che. mATe ajJAta vastu para saMbhavatA kaSAyo yogyatAmAM levAnA che. jema perIsanA baMgalA-bagIcA tame joyA nathI, tema devaloka paNa joyo nathI, paNa jo hamaNAM jovA maLe to rAga UbharAya, arthAt aMdara rAga paDyo che. jyAre agiyArame guNasthAnake vItarAganA manamAM to zaktirUpe ja che. mATe rAga, rAganI dazAmAM taphAvata che. amuka rAga abhivyakta hoya che, jayAre amuka rAgane nimitta nathI maLyuM mATe Ubho thayelo nathI, paNa aMdarakhAne to paDyo che. jyAre AmAM to atyAre paDyo nathI paNa bhaviSyamAM pedA thAya tenI zakti che. dAkhalA tarIke atyAre tamane kUtarIne joIne AkarSaNa thatuM nathI, paNa jevo jIva kUtarAnA bhavamAM jAya pachI tarata kUtarI para mohita thAya che, eTale aMdarakhAne saMskAro zaktirUpe dharabAyelA paDyA che. je prakAranA bhavamAM jAo tevI vRtti khIle che. atyAre tamane koi khAvAnI vastu pheMke to pitto cAlyo jAya, paNa e ja AtmA kUtarAnA bhavamAM jAya to eMThavADa paNa cATI cATIne khAya, rAjI thaine khAya. eTale jevA bhavamAM gayA te pramANe vRtti badalAI. atyAre viSTA jovI gamatI nathI paNa bhUMDanA bhAvamAM gayA eTale te joIne A ja AtmA gAMDo thaI jAya. mATe tevA tevA bhavomAM vRtti-bhAvo badalAya che. eTale bhava pramANenA amuka-amuka rAgo paDyA che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 1 25 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11me guNasthAnake sAdhakanA manamAM rAgano kaNiyo nathI, dveSa-Asaktino kaNiyo paNa nathI, anubhUtirUpe kaSAyono udaya nathI. AkhA jagata pratye nirlepa-anAsakta che. te vakhate tene vItarAgadazA soe so TakA che. paNa A vItarAgatA kevI che? amuka TAIma pachI sTokamAM rahelA mohanIyakarmanA udayathI nimitta maLe to rAgadazA punaH pragaTe. eTale rAgadazA zaktirUpe che. jyAre "rAga hAlamAM dharabAyelo paDyo che. eno artha e ke te rAga atyAre paNa manamAM ekTIva che-labdhimanamAM che; jyAre pelo rAga to inaekTIva che ane je kaSAya ekTIva na hoya tenAthI kadIpaNa karma baMdhAya ja nahi. Ane samajavA layalIna thaIne saMgIta sAMbhaLatI vakhate tamArA manamAM atizaya bhAvatA dUdhapAka uparano paDelo rAga ane bhUMDanA bhavamAM bhaviSyamAM thanAro viSTA parano rAga A be vacceno taphAvata vicAravA jevo che. sabhA:- bhava badalAya chatAM vRtti na badalAya evuM kharuM? sAhebajI:- hA, atizaya gADhapaNe je vRttine keLavI hoya te na badalAya. paNa bIjI ghaNI vRttio badalAya che. jema kUtarAnA bhavamAM gayA eTale bhasavAnuM cAlu, gadheDAnA bhAvamAM gayA to bhUMkavAnuM cAlu, tema vAMdarAnA bhavamAM gayA eTale kUdAkUdacAlu, tema uMdaranA bhavamAM caMcaLatA keTalI? jema gAya zAMta besI zake paNa uMdara zAMta besI zake ? tema vAgha, siMhanA bhavamAM jAo eTale krUratA AvI jAya. phADIne kema khAvuM te zIkhavADavuM paDatuM nathI, kAraNa janmathI krUratA che; ane e ja AtmA bIjA bhavamAM jAya to A vRtti na hoya, jema ghaNI vakhata kAgaDo gAyanuM pUchaDuM kheMce to paNa te zAMta beThI hoya che; jyAre vAMdaro zAMta na besI zake, kAraNa amuka bhava sAthe amuka vRtti saMkaLAyelI hoya che. khAvA-pIvAmAM, kAma-bhogavartana badhAmAM vRtti badalAya che. jema atyAre viSTAthI citarI thAya che paNa bhUMDanA bhAvamAM jIvane tenI ja DImAnDa hoya, AtmA to eno e ja che, chatAM Ama kema? vicAro. sabhA:- atyAre viSTA para jugupsA kare mATe Avo bhava maLe che? sAhebajI:- hA, e paNa eka kAraNa bane, paNa te bhava mATe te eka ekaluM kAraNa nathI. eka eka gatinA kAraNamAM ghaNuM vivecana Ave che. temAM eka paribaLa kAma nathI karatuM. badhAM paribaLo pedA thAya athavA cokkasa paribaLo bhegAM thAya pachI te gatimAM jIvane bharAvuM paDe che. jema gotrakarma che. tenA be bheda che. uccagotra, nIcagotra. nIcagotra mATe paribaLa tarIke kevA bhAvo Ave, te jarA vicArIe. atyAre ApaNA doSone ApaNe gaMbhIratAthI pacAvI jaie chIe. jema ke tamArA jIvananI kAMi khAmI-nabaLAI hoya to teno kAMi tame DhaMDhero piTAvatA nathI, gupta rAkho cho. 126 manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre bIjAnA doSa Ave tyAre to joyA nathI ne gAvAnA cAlu thAya, jarUra paDe nAno doSa hoya tene moTo karIne kaho. jema bhAinI bhUlane tarata chApare caDhAvo. have je AvI vRttio che te nIca gotranuM kAraNa che. potAnA doSane DhAMkavA ane bIjAnA doSane khullA karavA, jarUra paDe umerIne kahevuM, A vRttithI nIcagotra baMdhAya che. mATe jevI vRtti paDI hoya te pramANeno baMdha cAlu che. pazuyonimAM nIcagotra ja che. nIcagotra bAMdho tyAre ja pazuyonimAM javAya che. mATe jevA phekaTarsa(paribaLa) bhegA thAya te pramANe gati cokkasa thAya. have AgaLa. 11me guNasthAnake zaktirUpe kaSAyo che paNa vyaktarUpe nathI. jyAre 12me guNasthAnake to te vyaktarUpe ke zaktirUpe ubhaya rIte nathI, paNa nAza pAmelA che. tethI tyAM nirbhayatA che mATe mohane UThavAno tyAM savAla ja nathI. cittazuddhi e ja Atmazuddhi nathI, Atmazuddhi vinA cittazuddhi niSphaLa che. ApaNe bhAvamanano artha karyo azuddha mohAtmaka cetanA. A bhAvamanane ApaNe covIse kalAka sAthe laine pharIe chIe. have tenuM saMzodhana karavuM che, je AtmakalyANamAM khUba ja upayogI che. tame game teTaluM mana zAMta, svastha, nirmaLa banAvo paNa tenAthI AtmA nirmaLa na bane to te sAdhanA niSphaLa jaze. A gaMbhIratAne samajavAvALA ghaNA ochA che. tame mAtra manane nirmaLa banAvyuM, AtmA sAme joyuM nahi, eTale khAlI mana zAMta thaze Atmazuddhi nahi thAya. sabhA H- tethI samakita na Ave ? sAhebajI :-vicArajo, samakita kyAre Ave ? Atmazuddhi pedA thAya tyAre ja Ave che, mATe khAlI cittazuddhinuM mahattva nathI. tethI ja Atmazuddhi ane cittazuddhino bheda pADavAno che ane mATe tenuM pRthakkaraNa karavAnuM che. atyAre ghaNA mANaso evA che ke je udAra, saujanyazIla, zAMta svabhAvavALA hoya. tenI sAthe vAta karo, haLomaLo to tamane sAro anubhava thAya. kyAMya duSTatAno anubhava na thAya tevI temanI sajjana prakRti ja hoya ane A mULabhUta prakRti hoya, chatAM paNa temanA jIvanamAM adhyAtma na hoya, mokSalakSitA na hoya, saMsArathI te virakta na hoya. have A zAMta mana kevuM ? tenAthI tene thoDuM puNya baMdhAya, paNa te AtmakalyANanuM sAdhana na bane. jema nAstika mANasa paNa mArA tamArA karatAM zAMta svabhAvano hoya, nItimAna hoya, saraLa hoya; tenA kAraNe tenuM mana zAMta-svastha vadhAre hoya; tethI tene Avega, uzkerATa, saMkleza kadAca tamane ****** manovijaya ane Atmazuddhi 127 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che tevA na thatA hoya; chatAM tene AtmakalyANanuM lakSya nathI, mATe tenI A cittazuddhinI koI ja kiMmata nathI. ghaNA mAne che ke mana zAMta-svastha-nirmaLa banyuM eTale kalyANa thaI jaze, paNa khAlI cittazuddhi karavAthI AtmakalyANa thatuM nathI. sabhA:- manazuddhi ochI hoya to Atmazuddhi vadhAre na hoyane? sAhebajI:- nA, tevuM nathI. manazuddhi ochI hoya to paNa Atmazuddhi vadhAre hoi zake che. mATe beune judA tAravavA paDe. jema yugaliko che. temanA svabhAva kevA? ApaNA manamAM kaSAyo che, Avego che, tenA karatAM temanA kaSAyo-Avego ochA hoya che. dA.ta. amane koI herAna kare ke kadAca matabhedo thAya tyAre thoDo saMkleza-jhaghaDo thato hoya che. jyAre temane to jIvanamAM kadI saMkleza-jhaghaDo thatA ja nathI. chatAM zAstranI dRSTie A cittazuddhi AtmakalyANanuM sAdhana banatI nathI. mATe khAlI kaSAyo zAMta thavAthI, mana nirmaLa thai javAthI AtmakalyANano mArga goThavAto nathI, paNa Atmazuddhi to svataMtra che. ApaNe ATalo TAima cittazuddhinuM bekagrAunDa tarIke varNana karyuM, paraMtu have tamane Atmazuddhino khyAla Apavo jarUrI che. manazuddhi ane Atmazuddhine judA na pADavAthI bhalabhalA sAdhako gothAM khAI gayA che. sabhA:- sAhebajI! A audayikabhAvanI zuddhi kahevAya? sAhebajI - hA, A audayikabhAvanI cittazuddhi kahevAya che. navamA raiveyakanA mithyAdaSTi devatAonA mana paNa zAMta hoya che. temanI pAse cittazuddhi hoya che. bIjAnI pAsethI koI navI saMpatti levAnI temane icchA nathI. mAnapAna-ahaMkArane poSavAnI paNa temane icchA nathI. temanI pAse aizvarya-prabhAva ghaNo ja che. dhAre to maryalokane capaTImAM coLI zake teTalI zakti che. chatAM temane koine paraco batAvavAnI icchA nathI. jayAre tamArAmAM koI zakti hoya ane te tamArA paricayavALA na jANatA hoya, to tame jaNAvyA vagara raho kharA? tyAre temanI pAse to ATalI zakti hovA chatAM batAvavAnuM mana jarApaNa nathI. sabhA:- zakti batAvavAnI paNa zakti joie ne? sAhebajI - temanI pAse zakti batAvavAnI zakti che, batAvavAnI caturAI che, te devatAo kAMI mUkha nathI. potAno prabhAva, zakti, aizvarya batAvavAnI AvaData che. paNa temane icchA nathI, Avego nathI, utsukatA nathI; jayAre ApaNane to tenA abharakhA ja 128 manovijaya ane Atmazuddhi Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatA hoya che. jema badhA mane A rIte oLakhe, A rIte jANe, Ama rAkhe; paraMtu temane to AmAMnuM kazuM ja thatuM nathI. UMcI cittazuddhi chatAM AMzika paNa Atmazuddhi avine nathIH sabhA:- sAhebajI ! have jaladI batAvo amArAmAM zuM khUTe che? sAhebajI - batAvIza cokkasa, dhIraja rAkho. have abhavinA jIvo paNa navamA raiveyake jAya che. tyAM temanuM mana nirvikArI, zAMta, nirmaLa svarUpe hoya che. abajo varSa sudhI A ja svabhAva hoya che. Avego-uzkerATa nathI, nirvikArI che; temane game tevI apsarA batAvo, paNa nakhamAM paNa vikAra pedA na thAya, kAraNa vikArazUnyatA che. game tevo vaibhava batAvo to huM meLavI lauM tevuM paNa na thAya. have ATalI cittazuddhi hovA chatAM abhavinA jIvanuM ratIbhAra paNa AtmakalyANa nathI thatuM. sabhA - tene Atmazuddhi gamatI nahi hoya? sAhebajI - tene tenI sUjha ja nathI. tamane pUche Atmazuddhi ane cittazuddhine judI pADo, to zuM karo? tema tene tenI khabara ja nathI. mATe ja te anaMta kALathI rakhaDe che. mananA Avego, vikAro to dariyAnI oTa ane bharatI jevA che. jema dariyAmAM amuka TAima bharatI Ave che, amuka TAima oTa Ave che, tema anaMta kALamAM ghaNI vakhata manamAM jabaradasta Avego AvyA, ghaNI vakhata Avego eTalA zAMta thai gayA ke jIva DAhyoDamaro thaI gayelo lAge; paraMtu te manazuddhi ja hatI, Atmazuddhi nahotI; ane tethI ja rakhaDIe chIe. mATe ja huM te bannene judA pADavA mAMgu chuM. AtmazuddhinuM prAraMbhika lakSaNa vikAro-kaSAyomAM duHkhanuM saMvedanaH je AtmAne vikAromAM duHkhanuM saMvedana nathI thatuM, tevo jIva, game teTalA vikAro zAMta kare, tenAthI manazuddhi maLe paNa Atmazuddhi na maLe. kAraNa ke tene AtmAmAM vikArono mULa : bejha(pAyo) akSata che, tethI azuddha cetanAno ja tene anubhava thAya. have zuddha cetanAno aMzathI anubhava karavo eTale zuM? te vikRti aMzAtmaka paNa mULamAMthI nAbUda thavI joie. aMzathI mULamAMthI UkhaDavI joIe. jema sonuM ghaNo vakhata ema ne ema paDI rahyuM hoya to, mela-kATa caDhI jAya; Ama to te sonAmAM paNa mULabhUta camakano guNadharma to che ja, paNa * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 129 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyAre upara mela jaDAyelo che, tethI mULa camakano anubhava thato nathI. have te sonuM pittaLa sAthe ja paDyuM che, kadAca pittaLa karatAM paNa kharAba lAge che, tyAre koI kahe ke A sonuM che tenI khAtarI zuM? sonAnI camaka batAvo, to te vakhate tame AkhA sonAne saMpUrNa sApha karo to pUrI camaka dekhAya, paNa jo teTalI saphAinI atyAre tAkAta na hoya to, jema tame teno eka khUNo sApha karIne batAvo; tyAre bhale bIjI badhI bAjuthI melo hoya, paNa je aMzathI sonuM cokhuM thayuM tyAM to aMdara mULabhUta camaka hovAthI sonAnI camaka dekhAya che, tenI jema AtmAnI AkhI azuddhatA nIkaLI jAya to mokSa thai jAya, paNa jo te na karI zako tyAM sudhI aMzathI tene zuddha karavAno che, eTale thoDI azuddhatA paNa mULamAMthI nIkaLavI joie. tamArA viSayakaSAyone tame zAMta karo, viSaya-kaSAyanA bhAvone maMda karo, paNa ekapaNa viSaya-kaSAya jo. mULamAMthI tUTe nahi, to te khAlI manazuddhi che, paNa Atmazuddhi nathI. jo mULathI tUTe to ja Atmazuddhi thAya che. mULamAMthI tUTe eTale je vikAratUTyo hoya, te vikAra kadI paNa AtmAmAM pharI pedA na thAya. eka paNa vikAra-doSa mULamAMthI na nIkaLe tyAM sudhI AtmAnI vATako paNa orIjInala lAiTa bahAra AvatI nathI. sabhA :- eTale aMzathI Atmapradezo zuddha thaze tyAre Atmazuddhi thaze ? to ATha cakapradeza zuM? sAhebajI - meM aMza doSamAM lIdhA che, jayAre tame Atmapradezone aMzathI lo cho. ApaNA AtmAnA ATha cakapradezo to zuddha ja che. tamAma Atmapradezo karmathI kharaDAtA nathI. nigodamAM rahelA jIvane paNa ATha rucakapradeza siddhasvarUpa che. cakapradeza te AtmAnuM kendrabiMdu che. karma game teTalI tIvratAthI-gADhatAthI AtmAnA saMparkamAM Ave, paNa pUrepUrA Atmapradezo para te kabajo jamAvI zakatuM nathI. jyAM sudhI dIvo saLagato hoya tyAM sudhI prakAza lagIra jeTalo paNa rahevAno ja,pavana hoya to paNa tenI jema AtmAnI cetanA karmanA gADha AvaraNa vacce paNa pUrepUrI bujhAtI nathI. jaDa karma humalo kare, ApaNI cetanAne buddI kare, jaDa banAve, paNa badhI cetanAne te jaDa karI zakatuM nathI. jo ke ApaNe atyAre ghaNI cetanA khoI beThA chIe. jema ke ekendriya, beIndriya, te indriyanA jIvo che temanI atizaya avikasita cetanA che. mATe ja jhADapAna UbhAM hoya tene AgaLa pAchaLa zuM cAlI rahyuM che tenI khabara na hoya. mATe jema karmano humalo vadhe tema jIva jaDa bane, paNa ATha rucakapradeza to khullA ja rahe che. tethI amuka Atmapradezo karmathI nirmaLa thAya to Atmazuddhi thAya tevuM tAtparya nathI. ahIMyAM je huM aMzathI bolu chuM temAM vikAra-doSonI aMzathI zuddhi levAnI che. eka rAka ja e ja eka mA eka ma ka ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma ma * * * * * * * * * 13) manovijaya ane Atmazuddhi Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- manazuddhi vagara Atmazuddhi saMbhavita che? sAhebajI:- hA, banI zake che. koinuM mana azAMta-uzkerATavALuM hoya, chatAM tene Atmazuddhi hoi zake che, te aMzathI che saMpUrNa nathI. samyagdaSTi AtmAne paNa nimitta maLe to krodha-Avega-uzkerATa Ave, jethI game tema bole, mArAmArI kare; chatAM te vakhate tene samakita che, mATe Atmazuddhi che ja; paNa mana azAMta-asvastha che, saMklezathI bhareluM che, jema narakamAM zreNika mahArAjA ane kRSNa mahArAjAno jIva che, je kSAyika samyagdaSTi che. zreNikamahArAjAnA AtmAe to tIrthaMkaranAmakarmane nikAcita karyuM che. prabhu mahAvIranI evI bhakti-upAsanA karI che ke jenA dvArA tIrthaMkarapada nizcita karyuM che, jethI 84 hajAra varSa pachI bhagavAna mahAvIra tulya tIrthakara thavAnA che, chatAM atyAre temano AtmA narakamAM che. temane pachI vacamAM bIjo bhava nathI, paraMtu atyAre temanI zuM sthiti che? 'trAhimAm pokAre tevI zarIra-indriyanI vedanA temane thAya che. jethI mana covIse kalAka becena-azAMta che; vezyA paNa azubha che, kApota legyA che. nArakImAM vRttio kharAba hoya, mATe paramAdhAmI sAthe jhaghaDo paNa kare, tenA pratye bhayaMkaradvaSa paNa thAya, ugratAthI bolAcAlI paNa thAya, tethI mAnasika saMkleza tyAM che. mana svastha nathI, becena che; Avega-uzkerATa-kaSAyo che, chatAM paNa kSAyika samakita che; tethI temanI zubha pariNati che, puNyAnubaMdhI puNya bAMdhe che, karmanI sakAma nirjarA kare che. AvuM saMkliSTamana hovA chatAM Atmazuddhino anubhava kare che. kAraNa zuM? samakitanI hAjarImAM thai zake tevA ja kaSAyono udaya che, jenAthI mana asvastha che; paraMtu mAnyatArUpe to zuddha ja che, tyAM aviveka nathI. azubha bhAvono Avega che. samyagdaSTine mAravA Ave to te hAtha joDIne kSamApUrvaka Ubho rahe tevo niyama nathI. tene gusso paNa AvI zake che. paNa kaSAyaAvega kevA hoya? kyAMya temane viveka cukAve nahi, viveka sAthe jaLavAyelo ja hoya. have tenI sAme niraticAra cAritradhara evA abhavinA jIvane koI mArI nAMkhe to paNa kAMI bole nahi, ema ne ema Ubho rahe; tenuM mana ekadama zAMta che, niraticAra cAritra te pALe che tyAre paNa tenI pAse adhyAtmazuddhi nathI, manazuddhi che; jayAre zreNikarAjA pAse adhyAtmazuddhi che. sabhA -manoyoga te vakhate azubha thAya to paNa pApa na baMdhAya? sAhebajI - pApa baMdhAya, manoyoga je mAtrAno azubha thayo hoya teTalI mAtrAno azubha karmabaMdha thAya ja. samakitIne azubha bhAva karato hoya tyAre paNa pAMca TakA pApa baMdhAya che, 95% puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che. tene kadI pApAnubaMdhI puNya ke pApAnubaMdhI pApa baMdhAtuM ja nathI. manovijaya ane Atmazuddhi 131 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- mana jIte te indriyane jItI zake ? sAhebajI:- manane jItyuM hoya te avazya indriyane jItI zake. te jItelo ja hoya che. hajI tamane AnI gaMbhIratA samajAtI nathI. atyAre ApaNe ATalI ArAdhanA karI jethI mana zAMta thayuM, tethI dharma phaLIbhUta thayo; tevuM ghaNA samaje che, paNa vAstavamAM tevuM nathI. sabhA:- "mana jItyuM teNe saghaLuM jItyuM te kaI rIte? sAhabejI: tyAre teNe mane kai rIte jItyuM hoya? AtmA jitAya te rIte manane jItavAnuM che. te vakhate mana ane AtmAno abheda karI nAMkhavAno che. sabhA:- "mana caMgA to katharoTameM gaMgA" kaI rIte? - sAhebajI:-A jaina vAkya nathI, jainetara che. AnI sAthe AtmAnI nirmaLatA thAya to lAbhadAyaka che. yugalikanAM mana keTalAM zAMta hoya che, devatAnAM mana paNa keTalAM zAMta hoya che, chatAM AtmalyANanI dRSTie kazuM meLavI zakatA nathI. sabhA:- nimitta maLe to thAya ne? sAhebajI:-nimitta maLe tenI sAthe saMbaMdha nathI, paraMtu Atmazuddhi joie. jene viSayomAM du:khano anubhava zakya che, te vyakti Atmazuddhi mATe lAyaka che. sabhA:- nA, sAhebajI ! huM yugalika mATe kahuM chuM ke tene AtmazuddhinuM nimitta nathI maLatuM mATe? sAhebajI:- hA, yugalikane AtmazuddhinuM nimitta nathI maLatuM te barAbara che. batrIsImAM lakheluM che ke Atmazuddhi vagaranI cittazuddhi kAMkarA barAbara che. jene Atmazuddhi nathI tenI manazuddhi paNa saMsAramAM rakhaDAvavAnuM sAdhana banaze. mATe vicArajo, keTalI A gaMbhIra vAta haze. eka mANasa dayA, kSamA, saujanya, zAMti keLavIne paNa, jo tene tenAthI Atmazuddhi na thatI hoya to te khAlI puNyane bAMdhI, tenAthI bhoga bhogavIne saMsAramAM rakhaDaze. sabhA :- AtmA saccidAnaMdasvarUpa kaI rIte? sAhebajI:-saccidAnaMdanI upamAmAM ci zabda che, citta zabda nahi. ci zabdano artha jJAna che. jayAre citta zabdano artha mana che. AtmA jJAnamaya che, paraMtu manomaya nathI. mATe tamArI samajaphera thai che. saMskRtamAM jarA pheraphAra thAya to zabdano Akho artha pharI jAya che. 132 manovijaya ane Atmazuddhi Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cittazuddhi e sAdhya nathI paNa AtmazuddhinuM sAdhana che - sAdhya to Atmazuddhi ja che H ApaNe Atmazuddhi mATe prayatna karavAno che. cittazuddhi te AtmazuddhinuM sAdhana banI zake che. have Atmazuddhi karavA zuM karavAnuM ? tamArA zarIrane nIrogI-svastha banAvo, sazakta-majabUta banAvo, to te za2I2 AtmakalyANanI sAdhanAmAM sahAyaka banI zake che, paNa mAtra majabUta banAvavAthI AtmasAdhanA thai gai tema kahevAya nahi. jema sAdhu mATe paNa zAstramAM lakhyuM ke, potAnA zarIrane sAdhanA mATe kevuM keLavavuM ane tenA mATe aneka upAya ajamAvavAnI paNa chUTa ApI che. tIrthaMkaro covIse kalAka dhyAnamAM UbhA rahI zake. kAraNa temaNe mana-zarIra keLavyuM che. ApaNe to gabaDI ja paDIe. tame cha mahinAnA kAussaggamAM UbhA rahI zako kharA ? sabhA :- kalAka paNa nahi. sAhebajI :- temAM to tame manathI thAkI jAo cho. tamArA zarIranI zakti to be traNa cAra kalAka UbhA rahevAnI che, paNa jarA takalIpha AvI eTale pANImAM besI jAo cho; paraMtu cha mahinA UbhA rahevAnI koinI zakti nathI. te zakya ja nathI. paraMtu mana ane zarIrane jeTaluM vadhAre keLavyuM hoya teTaluM AtmasAdhanAmAM upayogI thAya; paNa mana keLavyuM eTale sAdhanA samApta thai gai tevuM nathI. koi mANase AMkhane keLavI che to eka maTakuM mAryA vagara lAMbo kAussagga karI zake che. ApaNe AMkha paTapaTAvyA vagara rahI zakatA nathI. jo ke kAussagga AMkha paTapaTAvyA vagara karavAno che, paraMtu ApaNe to garabaDa cAlu che; paNa jeNe AMkha keLavI che te karI zake che. prasannacaMdrarAjarSi sUrya sAme animeSa netre UbhA hatA. ema ne ema zreNikarAjA prabhAvita thayA nahotA. temaNe keTakeTaluM indriya-dehanuM ghaDatara karyuM haze ! tema koi manane ghaDatara dvArA taiyAra kare. jema zarIra sAdhanA mATe sAdhana bane, tema mana paNa sAdhana banI zake che, paNa te kAMi Atmazuddhi nathI. teno artha zuM ? ke koi mANasa kalAko sudhI ekAgracitte besI zake, koi tene gALa Ape ke niMdA kare to paNa jarApaNa tene gusso na Ave. AvuM mana AtmasAdhanAmAM sAdhana tarIke upayogI thAya, paNa teTalA mAtrathI kAMi tenI sAdhanA pUrNa thai jatI nathI. zarIra sAdhanA mATe game teTaluM keLavo paNa tenA upayogathI Atmazuddhi na thAya to tenI jarApaNa kiMmata nathI. tenI jema indriyanuM ghaDatara karo paNa jo AtmazuddhimAM upayogI na thAya to tenI paNa koi kiMmata nathI. tenI jema mananuM paNa game teTaluM ghaDatara karo, ********* manovijaya ane Atmazuddhi Zi Yan Qi 133 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa jo AtmazuddhimAM upayogI na thAya to tenI paNa jarApaNa kiMmata nathI. atyAre tamArA manane sAmAyikamAM laI javAmAM keTalI muzkelI paDe che, jayAre yugalikanuM mana sAdhanadaSTie zAMta hoya che, mATe temane sAmAyikamAM javuM saheluM che, jayAre tamane saheluM nathI. kAraNa tamAruM mana tame keLavyuM nathI, jyAre temane janmathI AvuM zAMta mana maLela che. koI dharma karanAra mANasane zarIranA ghaDataranA abhAve upavAsa-AyaMbila AkarA thAya che, jyAre dharmamAM na mAnanArane kasAyelA zarIranA kAraNe upavAsa Adi karavA sahelA paDe che. koI dharma karanAra vyakti khAvA bese tyAre tene keTalIya AiTamonA TesTa levAno svabhAva che, zIro Adi raMdhAtA hoya tyAre tene manamAM galagaliyAM thAya che, kAraNa mana keLavyuM nathI, khAvAmAM tene Asakti che; jayAre tenI sAme dharma nahi karanAra nAstika che, je AtmAparaloka-puNya-pApamAM mAnato nathI, paraMtu te khAvA bese tyAre dALa-roTalI Apo to paNa khAI le, kadAca sArI vAnagI paDI hoya to paNa jhaTa laIne khAuM ke khAdhA vagara huM rahI gayo tevo bhAva nathI thato; paNa tapa-tyAgamAM te mAnato nathI; chatAM tene khAvAmAM bahu Asakti nathI, tethI AvA nAstikane upavAsa Adi karavA sahelA bane; kAraNa teNe mana keLavyuM che, chatAM te mananI upayogitA zuM? Asakti ochI che mATe sAmAnya khAIne te calAvI le che, paNa tenAthI AtmakalyANa thavAnuM nathI, mATe te keLavelA mananI koI upayogitA nathI. tema tame tamArA zarIra-mana-indriyanI zuddhi karI, paNa tene AtmasAdhanAnA upayogamAM lo cho? ke pachI khAlI zuddhi karI zAMti mAnI lo cho? manane keLavIne dharma samApta karI lo cho ke AtmazuddhimAM jAo cho? paraMtu haju pAyAmAM ja bhrama che. A viSaya ghaNo ja agharo che. khAlI cittazuddhimAM dharma nathI, paraMtu Atmazuddhi karavA mATe cittazuddhi keLavIne teno sAdhana tarIke upayoga karavAno che. anaMta bhavamAM A ja kaDI khUTI che. gaMbhIratApUrvaka vicAratA thAo mATe Takora karI sAbadA karuM chuM. jema keLavelo deha AtmazuddhinuM kAraNa banI zake, tema Indriya ane mana paNa keLavelAM hoya to AtmazuddhimAM sugamatA rahe che. beu pAsAMne belensamAM rAkhavAnAM che, nahIMtara bahAra jaIne kahezo ke mahArAja sAheba kahetA hatA ke cittazuddhi upayogI nathI. nA, cittazuddhi upayogI che, paNa temAM khAsa dhyAna rAkhavAnuM ke, cittazuddhi te sAdhana che paNa sAdhya nathI; mAtra sAdhya ane sAdhanano taphAvata samajavAno che, sAdhya to Atmazuddhi ja che. dharma dvArA meLavavAnuM zuM che? dharma dvArA Atmazuddhi na pAmo to lakSya barAbara siddha thayuM nathI. Atmazuddhi ja dharma dvArA meLavavAnI che. atyAre ghaNA dhyAnanI vAto kare che, tenAM navAM nAmo Ape che, paNa 99% temAM manane khAlI zAMta banAvavAnI vAto che, AtmazuddhinuM koI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 134 manovijaya ane Atmazuddhi Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja lakSya nathI. temAM sAdhya vagaranI sAdhanA che. tamane kahe manane nirmaLa karo, kaSAyo maMda karo, tenAthI tamAruM mAinDa rIlekSa thAya, zAMti maLe. paNa eTalA mAtrathI zuM dharmathai jAya? sabhA:- eTale zuM teo chetarapIMDI kare che? sAhebajI :- nA, hakIkata teo samajyA nathI, irAdo kharAba nathI. UMdhA mATe caDhAvavAnI vAta nathI, paNa "cittazuddhi sAdhana che, Atmazuddhi sAdhya che;" samajavAmAM teo thApa khAI gayA che, ane A gaMbhIra rahasya che. jo te barAbara samajAI jAya to dRSTi badalAI jAya. pachI tame koipaNa dharmaanuSThAnane mUlavI zako. dareka dharmaanuSThAnamAM Atmazuddhi-cittazuddhi keTalA aMze thaI tenA para ja tamArI najara jaze. cittazuddhi sAdhana che sAdhya nathI. viSaya-kaSAyo zAMta bane, mana zAMta thAya, nirmaLa bane to sAdhana sAruM meLavyuM, paNa sAdhya to juduM ja che. AvuM sAdhana bhUtakALamAM ghaNI vakhata meLavyuM che. ApaNe niraticAra cAritra pALyuM che. temAM manazuddhi hatI paNa Atmazuddhi nahotI, mATe ja havA khAtA rakhaDIe chIe. atyAra sudhI deha-indriya-mana judA pADyA, paNa have Atmazuddhi judI pADavI che. AtmAnuM sukha juduM che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * e ja ke je manovijaya ane Atmazuddhi 135 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 tA. 17-9-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrItIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvamAtrane Atmazuddhi prApta karAvavA A dharmatIrthanI sthApanA kare che. dharmanI ArAdhanAmAM kendra sthAne ApaNo AtmA che. ApaNA AtmAne paripUrNa svarUpe pAmavo te ja dharmanuM lakSya che. mokSa eTale zuddha AtmAnI paripUrNa upalabdhi. tethI sAco dharma e kramazaH AtmazuddhinI prakriyA ja che. dharma dvArA AtmAne parataMtramAMthI svataMtra banAvavo che, azuddhamAMthI zuddha banAvavo che. tenAthI jaDane kAMi svataMtratA ke zuddhi prApta karAvavAnI nathI. tethI AtmA ja mukhya kendrabiMdu banaze ane Ane na samajavAthI ja jIva ADe raste phaMTAi jato hoya che. eTale sAdhana zuM ane sAdhya zuM te samajavAmAM ja bahu ja cokkasAinI jarUra che. dA.ta. anya dharmamAM yogAsana ane prANAyAmane mokSanAM sAdhano mAnyAM che, jyAre jainadarzane tene kAMi mokSanAM sAdhano mAnyAM nathI. ghaNA mAne che ke Asana karIe eTale yoga Avyo, prANAyAma karIe eTale cittazuddhi thAya ane AmAM ja badho dharma AvI jAya. adhyAtmanI vAto karanAra zrAvako paNa mAnatA hoya che ke yogAsana dvArA zarIrazuddhi ane prANAyAma dvArA cittazuddhi keLavI laie eTale mananI ekAgratA AvI jAya. basa, temAM ApaNo badho dharma samAi jAya che; paNa vAstavamAM A sAcI vyAkhyA nathI. pUrvadhara thayelA mahApuruSoe kahyuM che ke anya dharmamAM 84 AsananuM varNana che, paraMtu jainAcAryone Asana bAbatamAM kazI ja jANakArI nathI tevuM na lAge te mATe jaina yogazAstromAM aSTAMga yoganuM varNana karyuM che. paraMtu tenuM varNana karIne nIce khAsa noMdha mUkI che ke, AtmakalyANa karavuM hoya to Asana ke prANAyAmano prayatna karavAnI kazI ja jarUra nathI, te samaya-zaktine veDaphavA barAbara che. jainazAsana sAdhya ane sAdhana baMnenI bAbatamAM bahu ja spaSTa che. AtmakalyANanA mArgamAM jo sAdhyane sAdhana mAno ane sAdhanane sAdhya mAno to mUrkhatA che. ghaNA kahe che, "yoga karIe to zarIramAM sphUrtino anubhava thAya che, prANAyAma karIe to nADIonI zuddhi thavAthI citta ekAkAra thai zake che, aMdaramAM AMtarika sukhano anubhava thAya che, jyArathI A karavAnuM cAlu karyuM che tyArathI mananA Avego zAMta thavA lAgyA che, krodha hato te ekadama 136 ****** manovijaya ane Atmazuddhi Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ocho thaI gayo che, mananA uzkerATo-Avego zamavA lAgyA che, AnuM pratyakSa phaLa anubhUtirUpe maLavA lAgyuM che. ATalAM varSothI sAmAyika, pratikramaNa, pUjA, bhakti karato hato paNa AvI anubhUti nahotI thaI. te choDIne A karavAthI tarata ja anubhUti cAlu thaI che. mATe lAge che ke ATalA TAimathI bhaTakatA ja hatA ane sAdhanAmAM je kaDI khUTatI hatI te hAthamAM AvI gai che." have A rIte je jIvone sAco mArga choDyA pachI UMdhA mArgamAM zAMti lAgavA mAMDI che, temanA mATe zuM kahevuM? zarIra-indriya-mananI nirvikAritA-cittazuddhi AvI gaI eTale kAma pUruM thayuM. AvI mAnyatAvALA ghaNA ja jIvo che, je thApa khAnArA che, kAraNake teo Atmazuddhine bhUlI ja gayA che. dharmanuM mukhya phaLa to Atmazuddhi ja che. cittazuddhi to sAdhana che, jyAre Atmazuddhi te sAdhya che. sabhAH- AmAM to sAdhubhagavaMto paNa goTALA kare che, mATe AvI zibiro karAve che. sAhebajI:- je AgamanAM vacano bhUlI gayA hoya te AvuM karAve che. paraMtu zAstramAM lakhyuM che ke zvAsozvAsa nirodha karavo ane prANAyAma karavo te kAyakleza-kaSTa che. mokSamAM teno sIdho upayoga nathI. hA, ADakatarI rIte koI jIvavizeSane te sAdhana banI zake. jema eka mANasane vA Avyo hoya, peTamAM dukhatuM hoya, mAthuM dukhatuM hoya, kapha thaI gayo hoya, te pUjA-bhakti-sAmAyika barAbara karI zake nahi, tAva Avato hoya to so khamAsamaNAM ApI zake nahi, eTale dharma ArAdhanA karavA mATe zarIranI svasthatA jarUrI che. have tame tAvanA kAraNe sAmAyika-pUjA nathI karI zakatA, mATe tAvane dUra karavA kvinAIna AdinI goLI lo, jenAthI tAva maTI jAya ane zarIranI svasthatA prApta thAya, to zuM A davAnI TIkaDI yoganuM aMga che? mokSaprApti mATenuM sAdhana che? tenI jema Asana karavAthI dehanI nIrogitA prApta thAya, to zuM Asana te mokSaprApti mATenuM sAdhana kahevAze? jema bhaktinA gIto gavAtAM hoya to koIne tenI madhuratAnA kAraNe bhaktimAM tallInatA AvI jatI hoya che, tethI tene tallIna banavAmAM madhura saMgIta sAdhana banyuM, tema prANAyAmathI cittazuddhi thavAthI mananI sthiratA-ekAgratA AvI zake che. paraMtu pU.A. haribhadrasUrie spaSTa zabdomAM kahyuM ke ame tene yoganA aMga tarIke mAnatA nathI. sabhA:- bhAva prANAyAma mAnIe ne? sAhebajI - bhAva prANAyAma eTale aMdaranA azubha bhAvonuM virecana karIne zubha bhAvonuM pUraNa karavuM. te to AMtarika zuddhi thai. tene bahAranI zuddhi sAthe kAMI levA devA * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 137 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. paraMtu dravya prANAyAmane ApaNe yoganA aMgarUpe mAnavA taiyAra nathI, kAraNa ke AtmAnI zuddhi, AtmAnI nirmaLatA, AtmAnA guNono vikAsa, AtmAnA doSono hrAsa, tene ja ApaNe sAdhya mAnIe chIe. jema upavAsa karo eTale Arogya jaLavAya, paNa bhagavAne kAMi ArogyanA sAdhana tarIke upavAsa batAvyo nathI; tenAthI karmano kSaya thAya, AtmAnI nirvikAritA vadhe, nirjarA thAya te mATe upavAsa batAvyo che. jainazAsanamAM dareka anuSThAnamAM sAdhya phIksa che. mATe AtmazuddhinuM ja lakSya hovuM joie. mAtra thoDA mananA Avego zAMta thavAthI mAno ke mane dharmanuM kharuM phaLa maLI gayuM, te to eka bhrama che. ApaNA tIrthaMkaranA AtmAoe paNa pUrve cittazuddhi anaMtIvAra karelI, paNa te vakhate Atmazuddhi nahotA karI zakyA mATe ja saMsAramAM rakhaDyA hatA, ane sAdhaka tarIke teo te vakhate niSphaLa gayA hatA. jema kamaTha paMcAgni tapa tape che. temAM tenI zarIranI sAdhanA kevI che ? covIsa kalAka palAMThI vALIne ghora tApamAM dhyAna lagAvIne bese che. teNe zarIrane kevuM keLavyuM haze ! loko kAMi ema ne ema tenI pAchaLa gAMDA thayA nathI. badhAne lAge che ke kevo kaThora tapa che ! kevI kaThora sAdhanA che ! kevo tyAga che ! kevI cittanI sthiratA che ! A kevo adbhuta sAdhaka che ! A badhuM teNe karyuM ke nahi ? tenI jema ApaNA AtmAe ane tIrthaMkaranA AtmAe paNa bhUtakALamAM haThayoganI AnAthI jabaradasta sAdhanA karIne, deha-indriya nirmaLa banAvyAM; manamAM jarA paNa krodhanA Avego, uzkerATa na Ave tevuM zAMta nirmaLa mana banAvyuM, haThayoganI samAdhimAM layalIna banI gayA, paNa badhuM ja ekaDA vagaranA mIMDA barAbara hatuM; kAraNa te vakhate Atmazuddhi nahotI. na sabhA :- AtmazuddhithI cittazuddhi thAya ? sAhebajI :- AtmazuddhithI cittazuddhi avazya thAya, paNa tarata ja AvI jAya tevo ekAMte niyama nathI, thoDI vahelI moDI thAya. ghaNI vakhata Atmazuddhi vadhAre hoya paNa cittazuddhi ochI hoya, ane ghaNI vakhata cittazuddhi hoya ne Atmazuddhi na hoya. sabhA H- cittazuddhi sAdhana kharuM ne ? sAhebajI : :- sAdhana kyAre ? jo te sAdhana sAdhyane meLavI Ape to barAbara, nahIMtara te sAdhana paNa bhArarUpa lAgaze. A tamArAM cazmAM paNa tamane jovAnuM sAdhana bane to upayogI, nahIMtara bhArarUpa thaze. mATe sAdhananI sAdhyasiddhimAM upayogitA thAya to te sAdhana barAbara. 138 Lan Lan Lan Xi Lan Xi Lan Zheng Zheng Lan Lan Lan Lan Dang manovijaya ane Atmazuddhi Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema tame vepAra karo cho paNa te vepAramAM napho na maLe to te dhaMdhAnI keTalI kiMmata? khAlI majUrI thaze. dA.ta. ghaNA evA nAstika mANaso che ke jeo puNya, pApa, AtmA, paralokane mAnatA nathI, paNa mArA-tamArA karatAM paNa vadhAre zAMta, saraLa, anAsakta bhAvavALA che. paNa je dharmane ja mAnato nathI tenA sadUgaNanI kiMmata keTalI? jema yugalikonA mananI zuddhinirmaLatA keTalI ! keTalA zAMta-bhadrika hoya che! mATe teo puNyathI devalokamAM eka vakhata jaI Ave che. temanI mananI zuddhinuM phaLa zuM? eka vakhata devalokanAM sukho bhogavIne pachI saMsAramAM rakhaDavAnuM. AvI cittanI zuddhi ApaNA AtmAe anaMtIvAra keLavI che. AvI cittazuddhine zAstramAM upamA dvArA samajAvI che. jema retInA raNamAM sapATa medAna ane khAlI retInA DhagalA hoya che, kyAMya jhADapAna paNa na dekhAya, ane tyAM sUryano taDako paDe eTale atizaya garamI vadhe, mATe havAmAnamAM moTo taphAvata paDe. eTale ghaNI vakhata raNamAM ekadama pavana besI jAya ane amuka vakhata joradAra vaMToLiyA Ave. tenAthI retInA Dhagale DhagalA evA phaMgoLAya ke temAM AkhA mANasanA mANasa daTAI jAya to paNa khabara na paDe. Ama thavAthI jyAM retInA DhagalA hatA te jagyAe khADA paDI jAya ane jayAM khADA hatA tyAM DhagalA thai jAya. Ama ApaNA AtmA para ghaNI vakhata karmanAM rajakaNonI vRddhi thavAthI TekarA khaDakAyA che ane ghaNI vakhata karmono atizaya hAsa thavAthI khADA paDI gayA che. athavA dariyAmAM jema bharatI ane oTa Ave tema ApaNA AtmA para karmonI bharatI-oTa AvatI hoya che. jayAre AtmA para karmonI bharatI Ave te vakhate ApaNAmAM vikRtiono pAra na hoya, tyAre ApaNo AtmA duSTatA ane durguNono bhaMDAra dekhAya; ane jayAre karmo ghasAIne pAtaLAM paDe tyAre AtmA para aneka sadguNo khIlI nIkaLe, jenAthI te ekadama sajjanatA ane saguNono bhaMDAra dekhAya. sabhA - kAMI karyA vagara karmo pAtaLAM paDe? sAhebajI - saguNo mATeno sAmAnya puruSArtha karyo hoya, paNa lakSya bAMdhIne tattvanA viveka sAthenI koi sAdhanAna karI hoya. dA.ta. yugalikonA kaSAyo keTalA maMda hoya che !temAM temaNe zuM sAdhanA karI? athavA jema eka gAya jatI hoya te vakhate tame tene jarA paNa na chaMcheDo to paNa sAmethI ziMgaDuM mAraze, jyAre bIjI gAyane tame pAchaLathI pUMchaDuM AmaLo to paNa te kAMI na kare. Ama to baMne gAya che. paraMtu ekano svabhAva zAMta che ane ekano svabhAva ugra che. jeno svabhAva zAMta che temAM kAraNa koI sAdhanA nahi paNa tenAM karmo haLavAM che mATe. manovijaya ane Atmazuddhi 139 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - karmo haLavAM kaI rIte thAya? sAhebajI :- svabhAvika rIte thAya che "nadIgoLapASANanyAya' AdithI thAya che. jema pASANa athaDAI-kuTAIne tene ghasAro lAge che, tema AtmAne durgatimAM rakhaDatAM rakhaDatAM ghaNAM karmo bhogavAi jAya ane bIjAM navAM karma ghaNAM na baMdhAtAM hoya tethI karmo haLavAM thaI jAya, duSTa bhAvono Avega ghaTI jAya; Ane karmanI oTa kahevAya che. AtmA para karmo jayAre pAtaLAM paDe che tyAre ja AtmAmAM guNa pedA thAya che. jenA jIvanamAM cittazuddhi Ave che te paNa ema ne ema AvatI nathI. tenAmAM sadaguNono vikAsa thAya che tyAre ja Ave che. mananI malinatA te doSa che ane nirmaLatA te guNa che. jenAmAM thoDA paNa guNo vikase tenuM ja mana nirmaLa kahezo ne? tethI sArApaNAnI vyAkhyAmAM sadgaNo ja AvyA ane sadgaNonA vikAsathI cittazuddhi Ave. cittazuddhi AvI karma pAtaLAM thavAthI, paNa A Atmazuddhi nathI. Atmazuddhi vagara cittazuddhinI phUTI koDInI kiMmata nathI. UlaTuM kyAreka nukasAnanuM kAraNa bane che, je saMsAramAM rakhaDAvavAnuM kAraNa bane che. tethI mAtra cittazuddhine jo Atmazuddhi mAnI beso to utkRSTa bhrama-utkRSTavidana kahevAze. kAraNa mArgamAM ja bhathayo che. je mArgaAtmakalyANamAM sAdhanarUpa che temAM ja bhama thayo che. Atmazuddhino upAya: have AgaLa kahe che ke Atmazuddhi karavI kaI rIte? tenA upAya zuM? Atmazuddhi kahevAya kone? A badhA gaMbhIra prazno che, samajavA jevA che. bIjA dharmomAM A aMge bhalabhalA goTALA kare che. ApaNe tyAM paNa nahi samajanArA ghaNA goTALA kare che. hamaNAM eka amarendravijayajI nAmanA sAdhu mahArAja thaI gayA. vyaktigata TIkA karato nathI, paraMtu temaNe A samajavAmAM jabaradasta thApa khAdhI che. teo lakhe che ke "cittazuddhi te dharmanuM aMtima lakSya che. cittazuddhithI ja kriyA saphaLa che. AcAra, vicAra, pratikramaNa, sAmAyika, pUjA badhI kriyAthI cittazuddhi na lAvI zako to phoka che. jo cittazuddhi lAvo to te kriyAo saphaLa che." amArI daSTie teo agatyanI kaDI bhUlI gayA che. jo cittazuddhine AdhyAtmika zuddhi kahetA hoya to pachI jenuM mana vadhAre zAMta hoya te UMcI bhUmikAmAM gaNAze. paraMtu tevuM ApaNAM zAstro kahetAM nathI. UlaTuM lakhyuM ke jIva kaSAyothI tadana zAMta thaI gayo hoya, prasannacittavALo hoya, samatAno anubhava karato hoya, paNa jo tenAmAM samakita na hoya to te nIcalI bhUmikAmAM che ane jarApaNa Atmazuddhi na pragaTI hoya to te bhUmikAzUnya che. ghaNI vakhata nAstikonAM na to karI ja nA ma karI zake kara ma ka ka ra sa ka ka ka ka ka ka ra ra ra ka ja rasa che ke je che ka ja eka 14) manovijaya ane Atmazuddhi Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana paNa eTalAM zAMta hoya che ke temane mahenata karIne gusso karAvo to paNa kare nahi, svapatnIne choDIne tene bIjI strI aMge koi kuvicAra paNa na Ave, jamatAM paNa svAdanI koi kaDAkUTa na hoya, paNa teo dharmamAM mAnatA ja na hoya. dharmanuM koi temane lakSya na hoya. Ama, zrImaMta hovA chatAM paNa sAdagIthI rahetA hoya, saraLa hoya, koine UThAM bhaNAvavAnI kyAMya vAta na hoya, mAyA-luccAi na hoya, tethI kahevuM paDe ke temanuM mana keTaluM zAMta che ! have tene badale bIjo sAcA dilathI dharma karato hoya, paNa tenAmAM mAyA-luccAi-Asakti hoya, mojamajhA karato hoya, tene cittazuddhi nathI, to zuM A vyakti pelI vyakti karatAM nIcalI bhUmikAmAM kahevAya ? nA, tevuM kahI zakAya nahi. mATe khAlI mananI nirmaLatAthI kazuM ja vaLe nahi, Atmazuddhi to joie ja. sabhA H- to pachI "mana jItyuM teNe sadhaLu jItyuM" evuM kema ? sAhebajI H- ahIMyAM mana ane AtmAno abheda karyo che. ane AkhA mohane jItyo che evo artha lIdho che. sabhA H- chApAmAM eka mA-dIkarIno lekha Avelo ne ke.. paNa sAhebajI :- hA, temAM zuM che ke tenI ekanI eka dIkarI che. je 16-17 varSanI hatI tene boyaphrenDa hato. anAryadezamAM to Ame koi maryAdA hotI nathI. have pelA boyaphrenDane tenA para anurAga thai gayelo. eTale te chokaro lagna karavA mATe tene Agraha kare che paNa te chokarI nA paDe che. teNe ghaNI mahenata karI paNa teNe nA ja pADI. tethI AvezamAM AvIne eka vakhata tene kahyuM hA pADe che ke nahi ? paNa pelIe makkamatAthI nA pADI, eTale pelAe goLI mArI tenuM khUna karI dIdhuM. have A ekanI eka dIkarI, tene bApa paNa nathI. mAnA mATe to lAgaNInuM A eka ja sthAna hatuM . pelo chokaro purAvA sAthe pakaDAi gayo. guno kabUla thAya tema che, mAe sAkSI ApavAnI jarUra che. kAraNa mA dharamAM hatI ne tenI sAme khUna thayuM che. eTale mA sAkSI Ape to ja guno kabUla thAya tema che. have mAne thAya che ke dIkarI to marI gai, kAMi pAchI AvavAnI nathI. huM sTeTamenTa ApIza to Ane phAMsI kAM janmaTIpa thaze. tenuM jIvana barabAda thai jaze. Ama karavAthI mArI dIkarI kAMi pAchI AvavAnI nathI. teNe AvezamAM AvIne bhUla karI che. zuM kAma mAre koinuM jIvana barabAda karavuM ? mATe sTeTamenTa ApavAnI ghasIne nA pADe che. 'huM dilathI tene kSamA ApuM chuM. mAre koi sAme pagalAM levAM nathI.'' have vicArajo A bAino kSamA guNa kevo ? chokarAe duzmana jevuM kAma karyuM che, teno badalo lai manovijaya ane Atmazuddhi 141 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakAya tevA saMyogo che, chatAM vera levAnI vRtti na rAkhe te kevo kSamAM guNa keLavyo haze! have teTalA mAtrathI te bAI zuM AdhyAtmika banI jAya? mAro tamane prazna che ke eTalA mAtrathI zuM te bhAvarjana banI jAya? amArAmAM ke tamArAmAM kSamAM guNa nathI, tenA karatAM paNa kaMI gaNI vadhAre kSamA te bAimAM che, eTale zuM te bhAvathI jaina che? sabhA - aparAdhI pratye kSamA kare to samakita Ave? sAhebajI:- izukhrista kevI kSamA ApelI? eTale zuM teo samakitI hatA? vAstavamAM to teo mokSamArganI prAthamika bhUmikAthI paNa zUnya hatA. jo ke ahIM evI gerasamaja nahIM karatA ke "bIjA dharmanA anuyAyI hoya tene mithyASTi ane jaina dharmanA anuyAyI hoya tene samakitIno billo apAya che." jainazAsanamAM Avo mArA-tArAno bheda nathI. mATe ja ApaNe tyAM AvA deva, AvA guru, Avo dharma ema zabda vAparyA che. AnaMdaghanajIe gAyuM rAma kaho rahemAna kaho.' mahAvIra nAma japo to ja tarI jazo tevuM nathI. paNa game te nAma hoya, paraMtu ATalA ATalA jenAmAM guNa hoya te mArA prabhu, ATalA guNa hoya te mArA guru. sonuM sAcuM che ke nakalI che tene nakkI karavA yunivarsala sTAnDarDa eka ja hoya che. game tyAM jAo paNa sonAnI cakAsaNInuM dhoraNa eka ja hoya, tevI rIte deva-guru-dharmanAM duniyAmAM badhA mAnya kare tevAM vaizvika dhoraNa ApyAM che. je niSpApa jIvana jIvatA na hoya tene sadguru kema kahevAya? hiMsA, corI, asatya pApa che. A badhuM jenA jIvanamAM hoya tenuM jIvana niSpApa jIvana kema kahevAya? mATe jainadharma kahe che, deva-guru-dharmane oLakhavA mATe vizvastaranAM je dhoraNa che te anusAra cakAsaNI karIne satya mAno. prabhu mahAvIre kahyuM ke "huM je dharma batAvuM chuM, je AcAra-vicAra batAvuM chuM, tenA karatAM UMco dharma bIje hoya to tene mAnI zako cho. paNa bIje kyAMya AnA karatAM UMcA deva-guru-dharmatattva nahi maLe. mATe ja A UMcuM che." tame prAmANikatAthI dhaMdho karatA ho to Thasso hoya ne? tame kaho ne ke bIjethI maLe to UMco mAla meLavI lo, na maLe to pachI pAchA Avajo. tema jainazAstra aNizuddha UMco dharma batAve che. Atmazuddhi pragaTI che tenA saMketo mohane aMzathI paNa mULamAMthI ukheDavoH have Atmazuddhi karavI hoya to upAya zuM? tenuM svarUpa zuM? Atmazuddhi pragaTI che ke nahi tenI khAtarI zuM? AnAM ghaNAM ja pAsAM che. manazuddhi kyAre thaI kahevAya? manamAM rahelA doSo pAtaLA paDe, sadgaNono vikAsa * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * . . * * * * * * * * * * * * * * 142 manovijaya ane Atmazuddhi Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya to manazuddhi thai kahevAya. have AtmAne anaMta kALathI karmanAM AvaraNa lAgyAM che, mATe anaMta doSo jAma thaine beThA che. anaMta guNo che tema doSo paNa anaMta che. temAM eka doSa paNa jo aMzathI paNa mULamAMthI nAbUda thAya to eTalA aMze AtmAmAM zuddhi thaI gaNAya. aMzathI paNa mULamAMthI doSa javo joie, paNa mAtra doSo pAtaLA paDe, maMda thAya tene adhyAtmano vikAsa kahetA nathI. sabhA:- sAhebajI ! dAkhalo Apo. sAhebajI - pahelAM samajo ke AtmAnI azuddhi karmanA prabhAve che. mATe AtmAnuM virodhI tattva karma che. karmanA ATha prakAra batAvyA che. paNa AThe karmano baMdha moha dvArA mAnyo che. AThe karmanI asara judI judI thAya che, paNa sauno baMdha karAvanAra to mohanIyakarma ja che. anaMta kALathI AtmA karmothI baMdhAyo che. have durguNo choDavAnA che ane sadguNo keLavavAnA che, paNa mohanIyakarmathI tamAma karmo baMdhAya che, mATe AtmAnA tamAma doSo mukhyatve mohamAM samAyA che ane moha Akho manamAM samAyo che. mATe manamAM jeTalo moha che, teTalA AtmAmAM doSo che. tethI doSa sAthenAM samIkaraNa moha sAthe maMDAya che. have mohanA jeTalA bhAvo che temAMthI mohanA eka bhAvane paNa jeTalA aMzathI mULamAMthI UkheDo, teTalA aMzamAM zuddhi thaI kahevAya. jeTalA mohanA pariNAmarUpa doSo che tene levAnA. A paribhASAthI cAlavAnuM che. rAga, dveSa, krodha, vAsanA, Asakti, svArtha, saMkucitatA badhAne ja doSo tarIke levAnA che. AvA doSo anaMtIvAra sevAyA che. mATe jaDAIne gADha thayelA che. chatAM paNa te haMmezAM eka ja mAtrAmAM hotA nathI. temAM caDatI paDatI Ave che. kyAreka ugra kaSAya to kyAreka maMda kaSAya thayA che. kyAreka svArthI svabhAva to kyAreka saraLa svabhAva thayo che. aneka prakAranA doSo aneka vAra maMda ane tIvra thayA che, paraMtu eka vakhata paNa AtmAe aMzathI paNa tene mULamAMthI UkheDyA nathI. A vAtane upamAthI samajAvavA mATe eka daSTAMta laIe. dA.ta. vaDalA jevuM lIluMchama ghaTAdAra jhADa che. tamAre te jhADane toDI pADavuM che. to zuM karazo? DALI, DALakhAM,pAMdaDAM, phaLa toDazo, thaDa paNa toDazo; paNa mULiyAM rahevA do to? mULiyAM sAbUta haze to te pharI UgavAnuM ja che, pharI ghaTAdAra banavAnuM che. hA, tema thatAM thoDIvAra lAgaze. jema pAnakhara RtumAM jhADanAM pAna kharI jAya, dekhAvamAM ThuMThA jevuM thaI jAya, paNa vasaMtaRtu Ave eTale pAchuM te ghaTAdAra thaI jAya. kAraNa aMdara mULiyAM barAbara sAbUta che, tethI poSaNa barAbara maLI zake tema che. tema ApaNA AtmA para paNa anaMtIvAra A ja banyuM che. tamArA manamAM rahelA * * * * eka kerI che ke te ja raja ke ja # ja vAra ja che. je ja e ja ra ra la che ja roja ja manovijaya ane Atmazuddhi ka ka ka ja che ke je ka ka ka ka ka ja 143 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSone jema ke krodhane nAbUda karyo, ahaMkArane toDI nAMkhyo, saraLatA keLavI, kSamA keLavI AvuM anaMtIvAra karyuM. ahIMyAM jhADa hatuM tevI khabara paNa na paDe te rIte sapATa bhUmi karI nAMkhI, paNa mULiyAM para prahAra na karyo, mATe pharI kUMpaLo phUTI, DALI AvI, phaLa AvyAM ane ema karatAM ghaTAdAra jhADa thayuM. tema anaMtIvAra AtmAe doSone nAbUda karyA ane tenA dvArA UMcA devaloka Adi gatimAM jai Avyo, paNa aMdara mULiyAM sAbUta rAkhyAM, mATe pharI UgyAM. ghaNI vakhata to eka paNa doSa zodhyo jaDe nahi tevo AtmAne banAvyo, paNa mULiyAM para prahAra na karyo. mULiyAM para prahAra eTale zuM? ApaNe pelI bAinA dRSTAMtamAM joyuM ke teNIe kSamA kevI keLavI che ! paNa tene koi pUche ke mohanA vikAro kevA ? saMsAra kevo ? viSaya-kaSAyo kevA ? A badhA tene kharAba lAge tevo ? niyama nathI. Ane kharAba samajIne teNe kAMi kSamA ApI nathI. zubha bhAvanA kAraNe dayAbhAva Avyo tethI kSamA ApI. AvI rIte sadguNo keLavIne paNa je saMsArarUpI vRkSanAM mULiyAM para prahAra na kare, te AkhA saMsArane chedI nAMkhe paNa mULa para prahAra na hovAthI pAcho teno saMsAra lIlochama thai jAya. sarjananuM visarjana karyuM paNa sarjananI zaktinuM visarjana nathI karyuM. pelI bAinI kSamAne adhyAtmanI kSamA sAthe kema joDAya ? jema sagAbhAi mATe paNa ullAsathI karoDonuM nukasAna sahana karI lo, pAMca paccIsa lAkha vadhArAnA ApI do, tyAre e udAratA thai ne ? svArthI ke lucco mANasa kAMi AvuM na karI zake, mATe A udAratA ja che. paNa AvuM karatAM bhAva zuM ? mAro bhAi pharI kamAi-khAipIne mojathI rahe eTale basa, A mAruM kareluM badhuM lekhe lAge. paNa lobha-Asakti tene te vakhate kharAba lAgatAM nathI, mATe mULamAM prahAra karyo nathI. udAratA e lobhano virodhI guNa che. lobhanA virodhI guNane keLavI lobhane zAMta pADyo, paNa mULamAMthI lobhane kADhavAnI vicAraNA karI nahi. mATe te sadguNane cittazuddhi kahevAya Atmazuddhi kahevAya nahi, kAraNa ke guNa keLavyo paNa doSa mULamAMthI kADhavAnI vicAraNA ja karI nahi. sabhA :- kSayopazamabhAvanA guNo heya ja che ne ? sAhabejI: ghaNA mAne che ke "mokSamArgamAM adhyAtmanI ArAdhanA karatAM jIvo kSayopazamabhAva ke upazamabhAvathI caDhe ane pAchA paDe tyAre teNe(AtmAe) karelo vikAsa gumAvavo paDe che, mATe kSAyikabhAvano guNa e ja kharo guNa che; jyAre kSayopazama ane kerI rIvAbI nI bImAra manovijaya ane Atmazuddhi 144 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upazama bhAvanA guNa to AvyA pachI pAchA cAlyA jAya, tethI mULamAMthI doSanuM nirAkaraNa thatuM nathI. upazamabhAva eTale doSone dabAve che ane kSayopazamabhAva eTale kAmacalAu doSone haTAvI de che, mATe mULamAMthI doSanuM nirAkaraNa thatuM nathI.' paraMtu A eka khoTo bhrama che. kAraNa ke kSayopazama, upazama ke kSAyika e traNamAMthI koipaNa bhAvathI karAyelA mohanIyakarmanA ratIbhAra nAzathI paNa aMdaramAM avazya Atmazuddhi pragaTe che. tethI traNe bhAvanA guNo sA mATe upAdeya ja che. vaLI traNe bhAvamAM doSonuM nirAkaraNa amuka aMze mULamAMthI thAya ja che. dA.ta. mokSamArganI pahelI bhUmikA apunarbaMdhakadazA che, je popazamabhAvathI pragaTe che. A adhyAtmanI bhUmikA pAmelo AtmA kadAca saMsArasAgaramAM paDe, tenuM dharmathI patana thAya, to paNa te AtmA karmanI utkRSTa sthitine kadI bAMdhe nahi. kAraNa eTalo doSa tenA AtmAmAMthI kAyama mATe nAbUda thayo che. dharma cUkI jAya ane eka vakhata guMDo bane to paNa bhUtakALamAM jevo kaSAyano Avega hato tevo pharI tene pedA thAya nahi. mATe kAyamI dhoraNe amuka doSanuM nirAkaraNa thAya te ja adhyAtmazuddhi pAmI zake. sabhA H- Atmazuddhi pAmyA chIe tenI khabara kema paDe ? : sAhebajI :- TAiphoiDa thayo che ke nahi te kema khabara paDe ? tenAM lakSaNo parathI ja to. mAthAnA duHkhAvAmAM paNa mAigrena che te kema khabara paDe ? tenAM lakSaNothI ja. paNa jyAre badhA ja doSo jatA raheze tyAre AtmAno mokSa thaze. tethI mokSe jatAM pahelAM eka paNa doSa AtmA para rahevAno nathI. mATe ja pahelAM doSo kADhavAnuM kahyuM che. temAM paNa je doSane pachIthI kADhavAno kahyo che tene pahelAM kADhazo ane je doSane pahelAM kADhavAno kahyo che tene pachIthI kADhazo, to mahenata karIne paNa pheila jazo. jema DokTara thavuM che paNa kahe, 'huM pahelAM kolejahAiskUla karuM pachI prAyamarI bhaNuM' to zuM thAya ? koipaNa lakSyane saphaLa karavuM hoya to kramanuM anusaraNa karavuM ja paDe ane te ja rIte puruSArtha karavo paDe. melAM kapaDAMne sApha karavA pahelAM dhokA mAro ne pachI sAbu ane pANI lagADo to zuM thAya ? mokSamArganI sAdhanAno krama na samaje ne ema ne ema doDato jAya te haThavAdI che. tethI AtmakalyANa karavA mATe pahelAM kayo doSa kADhavo pachI bIjo pachI trIjo ema anukramavAra kayo doSa kADhavAno che tenuM jJAna joie. temAM ADAavaLA jazo to niSphaLa jazo. sAcA sAdhake A vAta samajIne kramabaddha sAdhanA karavAno ja puruSArtha karavo joie. kramano vicAra karyA vagara je vyakti moTA doSane pahelAM kADhato nathI ane nAnA nAnA doSone kADhe che tenuM anuSThAna asad anuSThAna kahevAya che. ghara to vAre vAra manovijaya ane Atmazuddhi 145 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have mULamAM paNa pahelAM prahAra kyAM karavAno? jema jhADa kApyuM paNa mULiyAM nathI kApyAM, have mULiyAM kApavAnAM paNa cAlu karyA, to pahelAM prahAra kyAMthI karavAno? kAraNake moTA jhADanAM mULiyAM to cArebAjuthI phelAyelAM hoya che, ghaNAM to vALa jevAM pAtaLAM paNa hoya che. have temAM cAre bAjuthI AvAM nAnAM mULiyAM kApe, paNa vacamAM je majabUta thAMbhalA jevuM mULiyuM hoya te na kApe to zuM thAya? tene akabaMdha rahevA de to zuM thAya? pharI pAchuM jhADa hRSTapuSTa thAya. mATe prahAra to mULiyAMnA paNa mULamAM ja karavAno Avaze. tenI jema badhA doSonuM mULa mohamAM che. have mohanuM mULa kyAM? moha kema jAmyo che? lIlochama kema che? mohanuM mULiyuM kyAM che? to kahe che mohanuM mULiyuM mithyAtva che. | mukhya mULiyAMne uparathI ke vacamAMthI khAlI kApo paNa nIcethI na kApo to zuM thAya? anaMtakAya hovAthI pharI jaladI UgI jAya. jhADanA thaDamAM to eka ja jIva che, jyAre anaMtakAyamAM anaMtA jIvo hoya che. mATe teno grotha bhAre hoya che. amuka kaMda evA hoya ke tene game tyAMthI kApo, teno nAno TukaDo paNa taka maLe pharI UgI jAya. anaMtakAyamAM khUNe khUNe jIva che. svataMtra jIva che. thaDamAM sarjana zakti che tenA karatAM mULiyAMmAM asaMkhya gaNI sarjanazakti che. mATe mULano bhAga mukhya che, je AkhA vRkSano jIvanastrota che tyAM prahAra karavAno che. have mithyAtvanuM mULiyuM kyAM? mithyAtvanuM mULiyuM graMthi cheH eka vakhata AtmA samakti pAme eTale teno graMthibheda thai jAya. pachI te saMsAramAM game teTaluM rakhaDe paNa graMthibheda tene pharI karavAno raheto nathI. kAraNa teNe mithyAtvanuM mULiyuM mULamAMthI bhedI nAkhyuM che. mULiyuM kApI nAMkheluM hovAthI mithyAtva AtmA para kadAca jIveTika) to paNa saMsAramAM amuka samayathI vadhAre tene na rakhaDAve. have graMthinuM mULiyuM zuM? saMsArano sahaja rAga, kadAgraha, saMsAranI rasikatA te graMthinuM mULiyuM che. tene prahAra karIne toDI zako to ja adhyAtmanI bhUmikAno prAraMbha thAya. je Ane toDe che te apunabaMdhaka avasthAne pAme, pAme ne pAme ja. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 146 manovijaya ane Atmazuddhi Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 24-9-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA AtmAne bhAva ArogyanuM pradAna karanArA dharmatIrthanI sthApanA kare che. dharmano uddeza eka ja che. AtmAne lAgelA anAdinA bhAvarogonuM nirAkaraNa karI AtmAnA bhAva Arogyane prApta karAvavuM. ApaNe logassamAM 24 tIrthakaranI stavanA karyA pachI paramAtmA pAsethI AtmAnA bhAva Arogyano ane bodhino lAbha thAya tevI mAMgaNI karIe chIe. saMsArarUpI roganA mULanuM nidAna: dharma dvArA AtmAnuM bhAvaArogya ja sAdhavA lAyaka tattva che. have ahIMyAM prazna e thAya che ke AtmAne anaMta kALathI kayo roga lAgu paDyo che? A 84 lAkha jIvAyonimAM je paribhramaNa che te to paralokanI vAta che, paNa mAnA peTamAM AvyA tyArathI Adhi-vyAdhiupAdhi che. devalokamAM paNa 24 kalAka AtmAne zarIra-indriya-mananA saMyoga che, ane tenAthI aneka prakAranI AvazyakatA UbhI thAya che ane temAM paNa puNya kAcuM hoya to saMtApa ane saMklezano pAra nahi. A 84 lAkha jIvAyoninA svarUpanuM avalokana karanArane dekhAya ke A saMsAramAM du:khano pAra ja nathI, pachI rAjA hoya, mahArAjA ke indra hoya ke cakravartI hoya. saune jAtajAtanAM ane bhAtabhAtanAM duHkho hoya che. A badhA duHkhonuM mULa kAraNa zuM? ApaNo AtmA deha-indriya-mananA piMjarAmAM purAyo che. deha-indriya-manano je saMyoga che tene ja janma kahIe chIe ane te ja duHkhanuM nimitta che. badhA duHkhanuM mULa janma che. mRtyuno savAla paNa janma che mATe ja che. barAbara rogane samajIne sAcuM nidAna karavuM hoya to roganA mULa sudhI javuM paDe. jema elopethI davA zuM kare che? roganA cihno joIne tene dabAvavA davA Ape, tenAthI TempararI(kAmacalAu) rAhata thAya. eTale koI vyakti jIvanabhara elopethI davA le ane tenA zarIramAM roganAM cihno dabAyelAM hovAthI bhramamAM rahe ke mane Arogya maLI gayuM che, paNa vAstavamAM mULamAMthI roga gayo ja na hoya. aMdara to roganAM mULa majabUta paDelAM hoya te tene khabara ja na paDe, kAraNa roganI cikitsA mULamAMthI thaI ja nathI. tema ApaNe - ra ka ka ra ja sa ka ka ka ka za ka ka ka ma ma ma ma ma ma ka manovijaya ane Atmazuddhi ra ja sa ja karI zake ke ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ka ke 147 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta kALathI A saMsArarUrUpI vyAdhino nAza karavA prayatno karyA, paNa kyAM sudhI? dehazuddhi karI, indriyazuddhi karI, manazuddhi karI paNa Atmazuddhi sudhI pahoMcyA nahi. kAraNa zuM? sAcA upAyano khyAla nathI Avyo. mATe ApaNA puruSArthamAM garabaDa thaI che. A saMsArarUpI roganuM nidAna zuM? Adhi-vyAdhi-upAdhi je paNa AtmAne vaLagI che, te karmathI che. A jaDa evuM karma AtmAne coryuM che, mATe AtmAne saMtApa che. have karma AtmAne kema vaLagyuM? kAraNa zuM? jaDa vastuno AtmAne moha che, mATe jaDa karma coTe che. jaDa pratye AtmAne AkarSaNa che, mATe jaDa AtmAne coTe che, kheMcAIne Ave che. jema lohacuMbakamAM loDhAne kheMcavAnuM AkarSaNa che mATe lokhaMDa kheMcAIne Ave che, tenI jema jaDa pratye AtmAnuM AkarSaNa che mATe jaDa kheMcAIne Ave che. A kudaratanA kramathI karma AtmAne vaLage che, padArthavijJAnanA siddhAMta anusAre karma coMTe che. karmane kAMI coMTavAnI icchA nathI. tenuM kAMI plAnIMga nathI, chatAM ApameLe coTe che; kAraNa ApaNane tenA mATe moha thAya che.. sabhA:- moha thavAnuM kAraNa zuM? sAhebajI:- dhIraja rAkho. mULa sudhInuM nidAna karIza. nAnA chokarAne tAva Ave tyAre tame DokTara pAse laI jAo cho. davA-iMjekzana apAvI do eTale basa, kAma pUruM thaI gayuM. davAthI tAva cAlyo jAya. paNa ghaNI vakhata to chokarA AiskrIma-cokaleTa khAtA hoya, jethI zaradI-kaphajanya tAva Avato hoya ane tame bhAre enTIbAyoTIka elopethI davA-iMjekzana apAvo, tethI azakti AvI jAya; jethI pAchuM jarA havAmAnamAM phera paDe eTale pharI tAva Ave, zaradI thAya, Ama cakkara cAlu rahe. cha-sAta varSanA thatAM sudhI to ghaNA chokarAone keTalIya vakhata kapha-zaradI-tAva AvI jatAM hoya che ane temAM A davAnuM cakkara paNa cAlyA kare, kAraNa AjanA DokTara roganuM mULa nidAna karatA nathI. tenI jema ApaNane saMsArarUpI mahAroga lAgu paDyo che, paNa tenuM bIja jayAM che tyAM sudhI ApaNe pahoMcyA nathI. saMsAra e mahAroga che. saMsAranuM mULa karma che. karmanuM mULa moha che. moha nathI tene karma coMTatuM nathI. mATe moha e ja tamAma karmabaMdhanuM kAraNa che. A mohanuM mULa mithyAtva che ane mithyAtvanuM mULa graMthi che. mithyAtva che tyAM sudhI mohane poSaNa maLe che. jema roganuM kAraNa jo hAjara hoya to rogane poSaNa maLe, tema mohane poSaNa ApanAruM mithyAtva che. mithyAtva evI buddhi karAve ke jIvane mohamAM ja majA Ave, moha game, moha sAro lAge. mATe mohanuM mULa mithyAtva che. jenuM mithyAtva karyuM teno moha prANa vagaranA kalevara jevo che. mATe ja samakitIno moha nirbaLa che. teno moha tene saMsAramAM rakhaDAvanAro nathI. have mithyAtvanuM ja ra sa # # # # # # * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * vAta * * * * * * rIta ja 148 manovijaya ane Atmazuddhi Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa bIja kyAM che? chelle sudhI javuM hoya to maMthana karavAnuM Avaze. mithyAtva paNa karma che. mohanIyakarmathI moha pedA thAya. tema mithyAtvanA pariNAma jagADe tenuM bIja zuM? temAM kAraNa graMthi che. mithyAtva AtmAmAM daDhatAthI TakI kema zakyuM che? kAraNa graMthi. ame tene "tamograMthi" kahIe chIe, je gADha aMdhakAramaya graMthi che, ajJAnatAnuM paDala che. A graMthi hoya tyAM sudhI mithyAtva lahera kare che. mATe A mithyAtvanI graMthine toDavAnI jarUra che. graMthi e pAribhASika zabda che. moha eTale jaDanuM AkarSaNa. A moha sAro lAge te mithyAtva che, mithyAtvanuM kAraNa graMthi che. paNa A graMthi upamA che, je bhAvAtmaka mithyAtvanI gAMThano nirdeza kare che. te kayo bhAva che? to kahe che ke sahaja rAga-dveSanI tIvratA. tenuM nAma mithyAtvanI gAMTha che. rAga-dveSa pracalita zabda che, paNa ahIMyAM khAlI rAga-dveSa nathI kahyA, paraMtu sahaja rAgavaiSa zabda vAparyo che. jema kRtrima, akRtrima; asalI, nakalI. AkhI duniyAmAM jeTalA rAga-dveSa thAya che, temAM be kvolITI che. (1) kRtrima rAgadveSa, eTale kAyamanA nahi, kAmacalAu, aupacArika UbhA thayelA rAga-dveSa. A duniyAmAM jaDa vastu para ke vyakti para je rAga-dveSa thAya che, te kRtrima-aupacArika rAga-dveSa che. jema navuM kapaDuM laI AvyA tenA tarapha rAga-AkarSaNa che, paNa kyAM sudhI? jayAM sudhI tenI DijhAInakalara sArA, tamane sukha Ape tyAM sudhI; jarA phATe ke jUnuM thAya pachI tene ja pheMkI do ne? mATe pahelAM je rAga thayo te kAMI kAyamI hato? jyAre Dresa lAvyA te arasAmAM koI tenA para jarA DAgho pADe to ciDAI jAo ne? kAraNa rAga che. jyAM rAga che tyAM tene nukasAna thAya to Sa thAya. jayAM sudhI tamane anukULatA maLe che, tyAM sudhI te vastu ke vyakitano rAga rahe che; jayAre te sukhanuM sAdhana na bane ane duHkhanuM sAdhana bane eTale dveSa thAya. are ! zarIrano rAga paNa kyAM sudhI? tenA taraphathI anukULatA maLe tyAM sudhI. tenA dvArA bhAre kaSTa maLavAnuM cAlu thAya pachI temAMthI chUTavAnuM mana thAya che, tyAre ghaNA ApaghAta karatA hoya che. mATe tamArA manamAM vastu ke vyakti parano rAga kRtrima che, sahaja nathI. jema tamAre dIkaro janme eTale keTalo rAga thAya? tene kevI rIte sAcavo? paNa pachI te ja dIkaro moTo thaine tamArI vAta na mAne, tamArI upekSA kare, vAtavAtamAM ADo Utare, pachI game kharo? ke tenA pratye dveSa thAya? moTA bhAganA rAga-dveSa svArtha sAthe saMkaLAyelA che. mATe A badho rAga kRtrima, aupacArika che. (2) have kharo rAga kyAM che? kharo, asalI, sahaja rAga tamane maLatA bhautika sukha para che. tamane jemAMthI sukha maLe tyAM coTo ne? temAMthI sukha maLatuM baMdha thAya eTale bIje kyAMthI sukha maLe tyAM coMTo? mATe koi vastu ke vyakti nahIM paNa tenA dvArA maLatA bhautika sukha para ja tamane sahaja rAga che. te rAga mahenatathI pedA nathI thato, koino karAvyo paNa thato nathI * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 1 49 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane koino choDAvyo chUTato paNa nathI. tamane tamArI "mA" para rAga kema thAya che? lAgaNI ApI paMpALIne moTo karyo mATe. janma pahelAM A vyakti para rAga nahoto, paNa pachI dhIre dhIre vAtAvaraNa maLyuM mATe rAga Ubho thayo. tema ghaNI vakhata zuM bane ke lagna ke sagAi pahelAM banne vyakti eka bIjAne oLakhatI na hoya, jANatI paNa na hoya, paNa sagAi thatAM kevA rAga jAme che? ane pAchA vAMdhA paDe to tUTe paNa kevA? tamArA saMsAranuM svarUpa kevuM che? jema sagI dIkarIne janma Apo, pAlana-poSaNa karI moTI karo, bhAibdano sAthe haLImaLI moTAM thAya ane pachI sagapaNa thAya eTale "e ghara mAruM," mA-bApane mUkI patigRhe cAlI jAya. kAraNa zuM? have tyAM sukha vadhAre lAge che. saMsAramAM jayAM jIvane sukha lAge tyAM, sukha mATe badhuM tyAga karatAM vAra lAgatI nathI. ame jyAre dIkSA laie tyAre badhuM choDIne nIkaLIe, to loko kahetA hoya che ke kevI rIte choDIne jAya che! paNa tamArI dIkarIne koinI sAthe lava thAya to kuTuMbane choDatAM vAra kare kharI ? tamArA dekhatAM keTalAyanA chokarA Ama ghara choDIne nIkaLI gayA ne? AvA to keTalAya dAkhalA maLe. game teTalo rAga-lAgaNI hoya paNa eka jhATake toDatAM vAra lAge? kAraNa jIvane have bIjI vyaktimAM sukha dekhAya che, ane e vyakti paNa na phAve to tene choDatAM paNa vAra kharI? zuM sthiti che? AmAM mULa kAraNa te vyakti para rAga aupacArika che. jayAMthI sukha maLe te joie ane duHkha maLe te joituM nathI. bhautika sukha ane duHkha para ja mULabhUta rAga-dveSa che. have te rAga-dveSanI je tIvratA che tene mithyAtvanI gAMTha kahIe chIe. eTale mithyAtvanI gAMTha te ja sahajarAganI tIvratA che. tenA prabhAve ja jIva sAcuM-khoTuM jovA taiyAra nathI. rAganI tIvratA ane mithyAtva sAthe jaDAyelAM che. mithyAtvanI gAMTha tUTI eTale sahaja rAga nabaLA paDe, tenI tIvratA tUTe; paNa te gAMTha tUTI che ke nahi tenI cakAsaNI karavI paDe. anaMta kALamAM mithyAtvanI gAMTha eka vakhata bhedAya pachI te pharI baMdhAtI nathI, paraMtu jyAM sudhI te bhedAtI nathI tyAM sudhI samakitanA daravAjA baMdha che. gAMTha tALuM mArIne beThI che, paNa eka vakhata tUTI pachI pharI te baMdhAvAnI nathI. kadAca AtmA duSTa bane, ugra pApa kare to paNa mithyAtvanI gAMTha pharI jAmatI nathI. jIvane sukhano sahaja rAga che, duHkhano sahaja Sa che, je janmyA tyArathI che ane maratAM sudhI rahevAno che. hA, sthitaprajJanI bhUmikAmAM sukha-duHkhanA rAga-dveSa na hoya. ApaNe to atyAre covIse kalAka anukULatA IcchIe chIe. pratikULatA Ave eTale tarata ja UMcA thaI jaie chIe ane anukULatA Ave eTale gelamAM AvI jaie chIe. paNa temAM tIvratA to na ja joIe, pragADhatA to na ja joie. 15O manovijaya ane Atmazuddhi Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAranAM bhautika sukhone jJAnIoe niMghAM che, kema? kAraNa badhAM sukha vikArathI ja pAmI zakAya che, vikAranA poSaNathI ja meLavI zakAya, bhogavI zakAya tema che. abrahmanA sukha mATe pahelAM vAsanA joie. tema dhananI Asakti jo pahelAM hoya to paisA-zrImaMtAInuM sukha maLe. paisAthI mAnasika AnaMda kone Ave? jenA manamAM dhananI tRSNA hoya tene. amane koI kahe ke lo lAkha rUpiyA, to AnaMda thAya? kAraNa, ame tene aDavAnA paNa nathI. amane temAM rasa ke rAga na hoya mATe AnaMda na thAya. te jaDa vastu che. bhale tame bhautika kSetramAM tene mahattva ApatA ho, paNa A choDavA jevuM che, te pApanuM sAdhana che, tenAthI thatA dharma karatAM UMco dharma karavA jevo che, evuM zrAvaka tarIke tamArA manamAM hovuM joie. saMsAranA sukhamAM vikAro sevavAnA che. A badhuM vikArathI pedA thatuM sukha che, eTale tenI niMdA karI che, bAkI mULabhUta rIte zAstramAM sukhanI niMdA nathI. sukha pamADavA mATe ja dharma sthapAyo che. je sukha nathI maLyuM tene pamADavA mATe ja dharma che. tIrthakarone paNa sukha joItuM hatuM, mATe ja saMsAra choDyo che. jo mokSamAM sukha hoya nahi to mokSe javAnI paNa jarUra nathI, sAdhanAnI paNa jarUra nathI. paraMtu je niMdA che te vikArI sukhanI niMdA che. A bhautika sukhamAM sahaja rAga bhramaNAnA kAraNe jAmyo che. anaMta kALathI vikAromAM ja je majA Ave che, te mahAbhramaNA che. A mahAbhramaNA eTale ja mithyAtva. tenuM mULa graMthi che. graMthinuM mULa tIvra rAga-dveSa. rAga-dveSano je rAga te ja rAga-dveSamAM rahelI tIvrata che. tIvra rAga-dveSane gAMTha kahI che. tIvra rAga-dveSa jAmyA kema? sahaja rAga-dveSamAM majA Ave che, te sArA lAge che, game che, mATe tIvratAthI jAme che. te ja graMthinuM mULa che. jhADanAM DALI, DALakhAM, pAna, phaLa kApI nAMkhe; paNa tenA thaDa-mULiyAM sAbUta rAkhyAM hovAthI jhADa jhaTa pharIthI UgI jAya. vaLI ghaNA AnA sAthe thaDa paNa kApe, paNa mULiyAM sAbUta rAkhyAM hovAthI pAchAM UgI jAya. ghaNA AgaLa vadhIne zuM kare ? mULiyAM paNa upara uparathI kApe, AjubAjuthI paNa kApe, paNa mukhya mULiyAM para nIcethI prahAra na kare. mULiyAMnI je nIcalI jaDa che tene ja nathI kApatA, tethI lAMbe gALe pharI UgI jAya. mATe mukhya mULiyAM para je prahAra nathI karato te jhADane nAbUda karI zakato nathI. tenI jema anaMtIvAra AtmAe DALI. DALakhAM, thaDa thoDAM kApyAM, mULa thoDAM kApyAM, paNa mukhya mULiyAne halavA ja na dIdhuM. eTale ja saMsAra lIlochama rahyo, hariyALo rahyo. covIse kalAka rAga-dveSamAM majA koNa karAve che? rAga-dveSa pratyenuM AkarSaNa che te. jyAM sudhI rAga-dvaipanuM AkarSaNa haze tyAM sudhI temAM majA Avaze ane tyAM sudhI saMsAra kapAvAno nathI. mATe rAga-dveSa pratyeno je rAga che te kharAba manovijaya ane Atmazuddhi 151 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgavo joie. te kharAba kema nathI lAgato? tenA mATe pU.A. zrIharibhadrasUrie lakhyuM ke anaMta kALathI jIvane rAgano asa abhiniveza che. rAgano asa abhiniveza e ja AkhA saMsAranI mA che: asa abhiniveza eTale asad Agraha. eka prakArano rAgadveSa pratyeno-kaSAyo pratyeno Agraha paDyo che. eka vastu sArI lAge eTale mamatvarUpe Agraha baMdhAI jAya. moTA bhAganA jIvo, dharma karanArA ane dharmana karanArA, ema mAne ke prasaMge rAga-dveSa karavA joIe. rAgadveSa vagara jIvanamAM majA zuM? avasare krodha-pApa karavAM joie. vaLI guNa keLavatAM evuM thAya ke guNo keLavIzuM to lUMTAI jaIzuM, barabAda thaI jaIzuM, herAna thai jaizuM. jema udAratA keLavavI eTale zuM? khisuM khAlI thaze. dAna ApatI vakhate zuM lAge che? khAlI thaI gayA ema lAge ke kAMika meLavyuM lAge? Ano artha e ke dAna ApavAmAM gumAvavAnuM dekhAya che, mATe rAga-dveSa karavA lAyaka che, sArA che, temAM UMDe UMDe majA paDe che, evo nirNaya che. tene asad abhiniveza kahe che ane te saMsAranI mA che, bhAvamala che, karmanI mA che. tenAthI navAM karma, vaLI tenAthI navAM karma, Ama cakkara cAlyA ja kare che ane A cakkaranuM mULa kAraNa asad abhiniveza che. rAgano rAga sAro kema lAge che? kAraNa rAganA rAga parano Agraha baMdhAI gayo che. teno TesTa sAro lAge che. mATe temAM majA mAnI eTale temAM Agraha baMdhAI gayo che, je chUTato nathI. sabhA:-khoTuM che te mAnavAchatAM paNa ATalI majA kema? samajAtuM nathI. dAkhalo Apo. sAhebajI -bIDI pInArane tenAthI phephasAM khalAsa thai gayAM hoya chatAM te choDato nathI ane pAchA pIe tyAre majAthI pIe, pAchA mAne majA AmAM ja che. dArU pInAra paNa kaheze thoDo TesTa to karI levA do, kharI majA temAM ja che. bhale dArUthI AkhA pAyamAla thai gayA hoya, chatAM tene pUcho ke jIvananI majA zuM? to zuM kaheze? jema Dragsa levAvALAnI sthiti kevI hoya? davA le tyAre ja majA Ave. Dojha Apo, pachI bIjI vAta, tema kahe. ane na Apo to raDe, karagare, kAraNa lata lAgI che, mATe teno Agraha che, bhale herAna game teTalo thAya. tene khabara paNa hoya ke huM AmAM pAyamAla thaI gayo . te jANato hoya ke A davAothI zarIra paNa hADapiMjara thai jAya che, bhUkha marI jAya che, samAjanI daSTie paNa gunegAra gaNAuM chuM, pakaDAi na jAya teno 24 kalAka bhaya hoya che, badhuM sahana kare chatAM te joie ja. A saMsAramAM hakIkata che. dArU vagerenI jema AtmAne anaMta anaMta kALathI AnI lata lAgI che. mATe * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ma ma ma ma ra ra * * * * * * * * * * * * * 15ra manovijaya ane Atmazuddhi Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manamAM teno eka Agraha baMdhAI gayo che. jo A asa abhiniveza na tUTe, ane mana zAMta karo, kaSAyone nabaLA pADo, cittazuddhi karo, paNa te ekaDA vagaranAM mIMDAM jevuM che. kAraNa mULa tUTayuM nathI. je davAthI eka Tako paNa mULamAMthI roga nAbUda thAya to te davA sAcI che, kAraNa te davAthI lAMbA gALe paNa roga sadaMtara nAbUda thaze; paNa jo mULamAMthI aMze paNa roga nAbUda na thAya to te davA aupacArika che. tema je dharmathI cittazuddhi thAya paNa Atmazuddhi na thAya tene aupacArika dharma kahyo che, paNa je dharmathI thoDI paNa Atmazuddhi thAya te ja kharo dharma che. rAga-dveSamAM kaDavAza anubhavAya to sahajarAga tUTeH tamAre dharma karatAM apekSA zuM rAkhavAnI che? cittazuddhi ochI thAya to cAle paNa Atmazuddhi to thavI ja joIe. jene mULamAMthI rAga-dveSa kharAba lAgatA nathI tene Atmazuddhi AvatI nathI. atyAre ApaNo sukha parano sahaja rAga jAmelo ja che. jema koikane bahu kaDaka cA bhAvatI hoya mATe te kaDaka ja pIe. bIjI Ape to moMmAM paNa na mUke. kAraNa tene kaDakamAM ja TesTa Ave che mATe icchA kaDaka cAnI ja che. paNa have koi vyakti tene kahe, AvI kaDaka cA pIvAthI AMtaraDAM-lIvara bagaDI jaze, aMdara je nikoTIna hoya che tenAthI breIna paNa Demeja thaze, ghaNuM nukasAna karaze; mATe te ochI kare, ochI pIe, kadAca baMdha kare, kAraNa nukasAna thaze; paNa kaDaka cAnA TesTanuM AkarSaNa to tene paDyuM ja che, mATe mULathI icchA marI nathI, paNa khAlI nukasAnanA kAraNe icchA dabAvI che. bIjo je cA na pIto hoya tene AvI kaDaka cA Apo to kevuM moM kare? kAraNa temAM tene TesTa nathI lAgato. kadAca cAnA kAraNe mIThAzano svAda gamato hoya, garama garama pIvAnuM gamatuM hoya, paNa sTroMga svAdano tene rasa nathI. kAraNa kaDaka cA pItAM kaDavAzano anubhava tene thAya che. tema rAgadveSamAM thoDI paNa kaDavAzano anubhava thAya ane besvAdapaNAno anubhava thAya, to ja sahaja rAga tUTe. tevI ja rIte tamane kahIe ke AvA AvA kaSAyanA bhAvothI kevA kevA karmo baMdhAya? te jayAre vipAkamAM Avaze tyAre jIvanI zuM hAlata thaze? te badhuM sAMbhaLIne A bhavamAM gusso na karo. temAM tamane gusso karavAthI zarIra para zuM zuM nukasAna thAya te samajAvIe, jema ke gusso karavAthI bAyokemIkala para kevI asara paDe che? je magajataMtramAM mahattvanAM che temAM Imbelensa thAya che. vaLI vadhAre gusso karavAthI zarIramAM jherI padArtho utpanna thAya che, jethI lAMbA gALe zarIra ane magaja bane nukasAna thAya, jethI tamArI vicAravAnI kSamatA paNa tUTe che, aneka Avego-uzkerATa karavAthI mananI zakti nabaLI paDe che. A badhAM kharAba pariNAmo jANIne kadAca gusso na karo paNa temAM kaDavAzano anubhava nathI. manovijaya ane Atmazuddhi 153 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanuM ciMtana-manana-dhyAna kaSAyonA Avega rahita hoya ? samatAmAM rahelA jIvane mAnasika thAka nathI, jayAre ApaNane cha-bAra kalAkanI UMghavAnI jarUra paDe che. te vakhate magaja suSupta hoya che. AjubAju paNa zuM thAya che tenI khabara paDatI nathI. atyAre 24 kalAkamAM ghaNAne dasa-bAra kalAka sUvuM paDe che, kAraNa mAnasika thAka vadhAre che. bhagavAne dIkSA lIdhA pachI 12aa varSamAM mAtra eka aMtarmuhUrta UMgha lIdhI che. UMdhyA paNa kaI rIte? UbhA UbhA dhyAnamAM, ciMtana-manana karatAM koikavAra aDadhI miniTanuM jhokuM AvI jAya. mANasa phijhIkalI ovara varka kare tyAre zArIrika thAka lAge. rogI mANasanI A vAta nathI. tene to ema ne ema paNa thAka lAge. bhagavAna dIkSA lIdhA pachI minimama divasanA 21 kalAka dhyAnamAM rahyA che. vadhAremAM vadhAre 24 kalAka paNa rahyA che. ghaNI vakhata comAsAnI caudasathI dhyAnamAM rahe to bIjI comAsI caudasa Ave tyAM sudhI dhyAnamAM ja hoya. paNa ochAmAM ochuM 21 kalAkanuM temane dhyAna hoya. magaja keTaluM sakriya hoya ! UbhA rahe tethI zarIrane zrama paDe, dhyAna karavAthI magajane zrama paDe. tame be kalAkamAM thAkI jAo ne? paNa prabhune skUrti hoya, jarApaNa thAka na hoya, kAraNa temane kyAMya Avega nathI. jayAre ApaNane kaSAyonA Avegano pAra nathI. sabhA:- bhagavAna zAnuM ciMtana kare? sAhebajI:- AkhI duniyAnuM ciMtana kare. bhIMta upara vicAravAnuM cAlu kare. temAMthI adhyAtmanuM rahasya skure. tame dravyAnuyoga bhaNyA ho to thoDuM ciMtana-manana karI zako. tamane bhIMta dekhAya to zuM vicAro? dhoLI che, pILI che, kharabacaDI che, lIsI che. jo sArI hoya to rAga thAya ane kharAba hoya to dveSa thAya. mATe tamArAM ciMtana kaSAyanA AveganA tAMtaNAthI ja cAlu thAya. jema ke pharnIcara juo to zuM vicAro? "keTalAnuM che? keTalI DyurebIlITI che? kevuM lAge che? AnA badale Avo kalara hota to pharnIcara sAruM lAgata. keTalI sagavaDatA Ape tevuM che?" Ama, badhe rAga-dveSanA bhAvathI ja zarUAta thAya, jayAre bhagavAna ciMtana-manana nirlepabhAvathI ja karatA. jema ke "bhIMta eTale jaDa dravya che. jaDa dravya AtmA-cetanathI juduM che. mULabhUta rIte te juduM che. tene ane cetanane kAMi levA devA nathI. te cetana mATe sukhanuM sAdhana banI zake nahi." temane ciMtana karatAM Avega hoya ja nahi. kAraNa temane rAga nathI, vaiSa nathI; AkarSaNa nathI, apAkarSaNa nathI; Asakti nathI, anAsakti nathI. tethI teo tasthatAthI dareka vastunuM sAcuM mUlyAMkana karI zake. eka tarapha kheMcAyelo mANasa satyanuM darzana karI zake nahi. tamAre vepAramAM paNa svArthajanya kahevAtI kAmacalAu samatA joie. jema 154 manovijaya ane Atmazuddhi Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgIdAra eka salAha Ape, jayAre tamAro dIkaro bIjI salAha Ape. paraMtu tamAro bhAgIdAra jarA kacakaciyo hoya, tenI sAthe tamAre jarA ochuM jAmatuM hoya; ane dIkarA tarapha mamatva hovAnA kAraNe sAruM banatuM hoya, A Sa ane rAgathI prerAIne pachI tame dhaMdhAno sAco nirNaya karI zako kharA? Avego sAthe vAstavika satyanuM darzana karI zako nahi. mATe sAco nirNaya karavA bhAgIdAra taraphano dveSa ane dIkarA taraphano rAga banne choDavA paDe ane jenI vAta taTasthatAthI vicAratAM vepAramAM lAbhakArI lAge tenI vAta apanAvavI paDe.. mATe kaho cho ne ke dhaMdhAmAM lAgaNIveDA na cAle. te vakhate tame mamatAne paNa bAju para mUko cho ne? sabhA -sAthe ema paNa kahe che ke dhaMdhAmAM dharamaDA na cAle. sAhebajI - e to jene sAcA dharmanuM bhAna nathI te AvuM bole che. kahe che ke dharma badhe lAvIe to barabAda thaI jaIe. mATe tamArA hisAbe dharma e barabAdInuM kAraNa che ne? A je magajamAM beTheluM che te mahAmithyAtva che. mATe mULamAM ja samajaNanI khAmI che. jIvanamAM evuM koi kSetra nathI ke jyAM tame dharma apanAvo ane sukhazAMti na maLe. A vizvamAM parama sukhazAMtinuM sAdhana dharma che. dharmathI A bhavamAM ane parabhavamAM sukhazAMti maLe che. bhagavAnanI AjJA ja enuM nAma, je ekAMte sukhakArI hoya. vItarAganI AjJA kadI duHkhakArI hoya nahi. jenA hRdayamAM sarva jIvonA kalyANanI bhAvanA hoya tenA upadezamAM kadI koinuM paNa kharAba karavAnI bhAvanA hoya? mATe AvuM bolanArane dharma para aruci paDI che. ghaNAne thAya ke bahu dharma na karavo, limiTamAM ja karavo, vadhAre karIe to pAyamAla thai jaie. AvuM mAnanArane dharma tarapha mULamAMthI aruci che. hajI tamane jIvanamAM vAstavika dharmanI oLakhANa ja thaI nathI. dharma kadI paNa tamane patnI, bhAI, dikarA sAthe svArthajanya matabheda thAya tevI, ke dharmanA kSetramAM paNa nukasAna thAya tevI salAha Apaze kharo? dharmanA kSetramAM ke bhautika kSetramAM AtmAnuM bhaluM thAya tevI ja salAha Apaze. tIrthakara bhagavAna sAdhanAkALamAM koipaNa vastunuM dhyAna kare te taTasthatAthI ja kare. pU.A. zrI hemacaMdrasUrie lakhyuM ke "samatA ane dhyAnane cheDAcheDI baMdhAyelI che." jenuM mana taTastha nathI te vAstavikatAnuM darzana na karI zake. rAga-dveSa e eka prakArano pakSapAta che. pakSapAtathI vicArelI vAta avAstavika-mithyA ja hoya. dIkarAnA rAgathI prerAine dhaMdhAmAM vicAra karazo to pheila jazo, tema bhAgIdAranA dveSathI prerAIne dhaMdhAmAM vicAra karazo to paNa pheIla jazo. saMsAramAM paNa sAcA nirNaya karavA hoya to taTastha banavuM paDe, AvegazUnya banavuM paDe. jIvanamAM bhautika daSTie saphaLa thavA mATe manovijaya ane Atmazuddhi 155 M-11 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mananA Avega para kAbU rAkhavo paDe che. jIvanamAM saphaLatA mATe sAcA nirNayanI AvazyakatA che ane sAcA nirNaya mATe taTasthatAnI AvazyakatA che. sabhA - bhagavAna bhIMta para dhyAnamAM zuM ciMtana manana kare ? jaNAvo ne. sAhebajI - jema bhIMta dravya tarIke zuM? dravyanA guNa zuM? paryAya zuM? tenuM svarUpa zuM? temane pavitra nirmaLa jJAnanI dhArA hoya ane jJAnarUpa dhArAno AsvAda hoya. jema bhIMta mULathI zAzvata che ke azAzvata che? apekSAe zAzvata che, apekSAe azAzvata che. je aNuparamANunI racanAthI thaI che, te aNuparamANu zAzvata che; paNa temAMthI banatA AkArarUpe azAzvata che. temanuM ciMtana syAdvAdamaya ja hoya. apekSAe suMdara che, apekSAe asuMdara che; apekSAe bhinna che, apekSAe abhinna che. A badhAM pAsAMthI ciMtana karavA dArzanika jJAna joie. temanA ciMtanamAM saptabhaMgI, nayavAda, syAdvAda badhuM ja AvI jAya. koIpaNa vastunuM tamAma pAsAMthI ciMtana karavA syAdvAda daSTi joIe. tamAro AtmA ane bhIMta apekSAe judA che ane apekSAe eka che. sabhA:- jaDa ane cetana eka kai rIte? sAhebajI - e paNa dravya che ane huM(AtmA) paNa dravya chuM. dravya eka ja che, taphAvata guNadharmono che. syAdvAda bhaNe te A badho vicAra karI zake. bhIMta apekSAe bhinna che apekSAe abhinna che. jema bIjA AtmA paNa apekSAe bhinna che apekSAe eka che. kAraNa amuka rItanuM judApaNuM che, amuka rItanI samAnatA che. sabhA:- paNa jaDa padArtha ane AtmA eka kaI rIte sAhebajI? sAhebajIH- AtmA paNa dravya che, jaDa paNa dravya che. tame cetanA ane jaDatAno vicAra karo to judA che ane e to guNa che ne? sattAthI astitva dravyarUpe AkhA jagata sAthe abheda che. badhe syAdvAda-nayavAda che. tIrthakaro mahinAo sudhI ciMtana kare to paNa temane khUTe nahi. agAdha jJAna hoya. lakhyuM che ne ke bhagavAna mahAvIre AkhI rAta eka paramANu para ciMtana karyuM hatuM. tame be miniTa paNa na karI zako. sabhA :- AvA viSaya para dhyAna kare to karma khare kharAM? sAhebajI :- hA, anAsakti-nirlepatApUrvakanuM koipaNa viSayanuM nirmaLa jJAna karma khapAvavAnuM sAdhana che. jayAre tamAruM jJAna vikArI che, mATe karma baMdhAya che. bhagavAne paramANu * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 156 manovijaya ane Atmazuddhi Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ciMtana karyuM temAM keTalAMya karma khapI gayAM. atyAre ghaNAne bhrama che ke AtmAnuM ja dhyAna karIe to karma khape, nahIMtara na khape. atyAre tame pratimA-paramAtmAnuM dhyAna kema karo cho? kAraNa ApaNuM mana azubha bhAvothI chavAyeluM che. tenA nivAraNa mATe ja zubha AlaMbana laie chIe. azubha bhAvo gayA pachI game tenuM ciMtana karo, te karmanirjarAnuM ja sAdhana bane che. bhagavAne kadI derAsara jaine pratimAnuM dhyAna karyuM nathI ane kyAMya zAstramAM AvuM varNana paNa AvatuM nathI. kAraNa ke temane zubha AlaMbananI jarUra ja nathI, jyAre ApaNane che. kAraNa ApaNe azubhanA AvegathI gherAyelA chIe. kSapakazreNimAM paNa AtmAnuM dhyAna kare to ja kevaLajJAna thAya, tevuM nathI. UlaTAnuM te vakhate aneka viSayanuM dhyAna hoI zake. zrI jinabhadragaNijI kSamAzramaNe "dhyAnazataka" graMthamAM lakhyuM ke zukladhyAnamAM arUpInuM dhyAna karavuM hoya teNe rUpI para pahelAM ekAgra thavuM paDe. teno krama zuM? pahelAM zubha AlaMbana le ne azubha AlaMbana mUke; sthUla AlaMbana para dhyAna kare, temAM sthira thAya; pachI sUkSma AlaMbana para dhyAna kare, temAM sthira thAya; pachI arUpInuM dhyAna kare. sabhA:- siddha bhagavaMtane dhyAna che? sAhebajI -dhyAna kone karavuM paDe? sAdhakane, je adhUrApaNAnI nizAnI che. je sAdhaka che tene kAMika meLavavAnuM bAkI che, mATe dhyAna kare che. jayAre siddha bhagavaMtane kAMI meLavavAnuM bAkI nathI. teo pUrNa che. tethI temane bAnAvasthA ke dhyAnamudrA hotI nathI. sabhA:- bhagavAna chadde-sAtame guNasthAnake dhyAna kare che, kai rIte? sAhebajI - savikalpadazA AvavAthI jIva nIce Utare ane nirvikalpadazAmAM jAya te UMcI bhUmikAmAM che. eTale chaDe savikalpadazAnuM dhyAna che jayAre sAtame nirvikalpadazAnuM dhyAna che. pArzvaprabhunI stuti Ave che ne ke, "kamaThe dharaNendre ca, svocitaM karma kurvti| prabhustulyamanovRttiH pArzvanAthaH zriye'stu vH|" temAM bhagavAnanI nirvikalpa dazAnuM sUcana che. ane te gAthA pachI "kRtAparAdhe'pi jane, kRpaamNthrtaaryoH| iSadbASpArdrayorbhadra, zrIvIrajinanetrayoH" A gAthA mahAvIrasvAmI bhagavAnanI savikalpadazA sUcave che. mahAvIra paramAtmAnI A je dazA che te vikalpayukta dhyAnadazA che, je nIcalI bhUmikA che. sAdhanAkALamAM prabhu pArzvanAthane ane prabhu mahAvIrane bannene maraNAnta upasarga AvyA che. pArzvaprabhune eka rAtanA samayano upasarga che, jayAre prabhu mahAvIrane cha mahinAnA samayano upasarga che. bannene upasarga manovijaya ane Atmazuddhi 157 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanAra duSTa devatA che. dveSathI maraNAnta upasarga kare che. eka rAtamAM kamaThe paNa kevA upasarga karyA che ? kaSTa ApavAmAM kAMi bAkI rAkhyuM nathI. hAthI viSurvyA che, dAMto mAryA che, chatAM pArzvaprabhunI zuM dazA che ? te vakhate dharaNendra AvIne upasarganivAraNa sAthe adbhuta bhakti kare che. eka jIve upasarga karIne pApakarma bAMdhyAM, jyAre bIjAe bhakti karIne dharma karyo che. chatAM prabhunuM banne pratye mana kevuM che ? eke ghora upasarga dvArA ghora pApo bAMdhyAM ane eke bhakti dvArA mahAna dharma karyo, chatAM prabhune kyAMya kamaTha pratye aruci-dveSano bhAva thayo nathI ane karuNA paNa nathI AvI; ane dharaNendranI ArAdhanA-bhakti joine evo bhAva paNa nathI thayo, ke kevI uttama bhakti karI ! ArAdhanA karI ! samakita nirmaLa karyuM ! A dharmapravRtti joine prabhu rAjI paNa thayA nathI. guNiyala pratye pramodano ke pApI pratye karuNAno koi bhAva nathI Avyo. sabhA :- to kayo bhAva Avyo ? sAhebajI H-samAna bhAva Avyo che. bannenA karmamAM ke pravRttimAM prabhuno samAna bhAva che. sabhA :- ahIMyAM kayo adveSa Avyo ? sAhebajI :- tamAma adveSa AvI gayA. tenI sAme mahAvIra paramAtmAnuM dRSTAMtavicArIe. prabhu mahAvIra dIkSA laine vicare che. te vakhate saMgama upasarga kare che. cha-cha mahinA sudhI bhayaMkara pIDA-saMtApa Ape che. nirdoSa AhAra-pANI paNa nathI meLavavA dIdhAM. keTakeTalA upasarga karyA, chatAM prabhu DagyA nathI. indramahArAjeprabhunA jesattvanuM varNana karyuM hatuM tenA karatAM temanAmAM savAyuM che. bhayaMkara kadarzanA karI che, calita thavAya evuM evuM ghaNuM karyuM che, chatAM teo DagyA nathI. A joine saMgama chelle hArIne kSamA mAMgavA Avyo che. prabhune khyAla che ke tenuM hRdaya parivartana thayuM nathI. hRdayapUrvaka teNe kSamA mAgI nathI. have te jyAre devalokamAM pAcho jAya che, tyAre prabhune thAya che ke "dhora saMsAramAMthI aneka jIvone ame tAranArA kahevAie, jyAre A jIva mAruM ja AlaMbana laine ghora saMsAramAM DUbaze.'' A karmanA phaLa tarIke tene ghora saMsAramAM rakhaDavuM paDaze, mATe tenA A kAryathI temane karuNA AvI. jethI temanI be pAMpaNa jarA bhInI thai che. "arara ! A bicArA jIvanuM zuM thaze ?' A zreSTha koTinI bhAvadayAnI karuNA AvI che. have ahIMyAM samatA na Take. zubhabhAvarUpa vikalpa pedA thayo tethI savikalpadazA che. jo ke temane kAyama AvuM thayuM nathI. ghaNA ja upasargo vakhate teo samatAmAM ja rahyA che. kyAreka A rIte nIce AvyA che. manovijaya ane Atmazuddhi **** 158 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have AgaLa zuM vAta hatI? hA, prabhu dhyAna kare che temAM lagabhaga nirlepatAthI sUkSma ciMtana hoya. jema paramAtmA dhyAnamAM, paramANu eka che, eka hovA chatAM temAM anekatA kaI rIte? A badhuM syAdvAda daSTithI aneka bhAgApUrvaka ciMtana karI zake che. ghaNA vaijJAniko leboreTarImAM bAra-bAra kalAka ciMtana-mananamAM paDyA rahetA hoya che, je tamane to gAMDA jevA ja lAge. tame zuM te ja vastu para vicArI zakazo kharA? sabhA:- paNa sAhebajI! bhagavAnanuM dhyAna UMDA UMDA kSayopazamavALuM hoya, te badhuM zAstramAM ApeluM hoya? sAhebajI:- temaNe kareluM dhyAna te zAstraviruddha na hoya, satyane anurUpa ciMtana hoya. dravyAnuyoga evo viSaya che ke tenA mATe kaho to ame eka eka lITI para cha-cha mahinA upadeza ApI zakIe. jainetaramAM jeNe darzanano abhyAsa karyo hoya te paNa bolI zake. huM je paMDita pAse bhaNelo teo te vakhate 77 varSanA hatA, huM tyAre 16 varSano hato. tyAre teo darzanazAstranI eka lITI para cha mahinA bolI zakatA. abhyAsa hoya ane ciMtana cAlu karo to bodha maLavAno ja che. zAstramAM paNa ApeluM che ke keTalA lAMbA vakhata sudhI guruziSyonA vAda cAlyA. dharmAcAryonA paNa vAda cAlyA. rAjasabhAmAM sAma-sAme viruddha penalo beThI hoya, temAM paNa eka ja viSayanI carcArUpe cha-cha mahinAnA vAda cAlyA che. A vAta UMDANathI darzanazAstra bhaNelA ja samajI zake. bhagavAne je ciMtana karyuM te badhuM zAstramAM che. tame dravyAnuyoga bhaNo to khabara paDe. sabhA:- astitvano ane nAstitvano vicAra kaI rIte kare? sAhebajI:- jema ke eka ghaDiyALa mATe astitvano ane nAstitvano vicAra kare to temAM temane kalAkonA kalAko nIkaLI jAya. ghaDiyALanuM kayA svarUpe astitva che, kyA svarUpe nAstitva che, tenA kayA guNadharma astitvanA che, kayA guNadharma nAstitvanA che, badhuM vistArathI vicAre. atyAre tamAre lokone jJAnamAM UMDA UtaravuM ja gamatuM nathI. buddha rahevuM ja game che. basa, vikAromAM ja sabaDatA rahevuM hoya che. puNyathI je kAMI thoDA bhoga maLyA che, temAM ja racyApacyA rahevuM che. paNa A badho AbhAsika AnaMda che. kadI paNa jJAnano sAco AnaMda mANyo che kharo? jyAre AtmAno zreSTha svabhAva jJAna che. jJAnanA kAraNe ja jaDa ane cetana judA paDe che. mokSamAM nirmaLa AnaMda jJAnano ja che. manovijaya ane Atmazuddhi 1pa9 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- ekalA jJAnano ja kema? to anaMta AnaMda kaI rIte? sAhebajI:- atyAre jJAnano viSaya cAle che, mATe jJAna-ajJAna para bolIe chIe. vaLI, siddha paramAtmAnuM nirmaLa jJAna paNa anaMta che. eTale jJAnanI apekSAe paNa anaMta AnaMda ghaTI zake. AtmAnI aMdara AnaMda to aneka rIte anaMto che. anaMta AnaMda kema? kAraNa jeTalA guNo che te badhA mULathI to AtmAne AnaMdanI anubhUti karAvanArA ja che. mATe aMdara anaMta guNono anaMta AnaMda che. uparAMta anubhUti mAtra jJAnasvarUpa ja che. eTale te apekSAe sarvaguNonI anubhUti dvArA prApta thato AnaMda alTImeTalI jJAnano ja AnaMda che, tema paNa kahI zakAya. pU. devacaMdrajIe zrI supArzvanAtha jinanA stavanamAM gAyuM che ne ke "Apa prabhu kevA cho?" pahelI kaDImAM temaNe prabhunA anaMtA guNo batAvyA che, "guNa anaMtano kaMda" pachI AgaLa kahe che, "ema anaMta guNano dhaNI, guNa guNano AnaMda ho jInajI; bhoga ramaNa AsvAdayuta, prabhu tu paramAnaMda ho janajI." "AtmAmAM jeTalA guNo che te badhAno AnaMda che. tethI guNanA AnaMdano to guNAkAra che. mATe tuM prabhu paramAnaMda svarUpa che.' jayAre ApaNA AtmAmAM thoDuM jJAna che, thoDuM sattva, thoDI nirbhayatA paNa che. have jeTalI nirbhayatA che teTaluM sukha che. bAkI bhayanuM du:kha che. ahIM nirbhayatAnuM je sukha maLyuM te eka prakArano AnaMda che. tema jeTalI svataMtratA che teTaluM sukha che, jeTalI parAdhInatA che teTaluM duHkha che. jyAre mokSamAM pUrNa svataMtratA che, pUrNa nirbhayatA che. jema tamArA jIvanamAM thoDo saMtoSa che to thoDI zAMti che ane jeTalo asaMtoSa che teTaluM duHkha che. jayAre mokSamAM pUrNa saMtoSa che, mATe pUrNa zAMti ane sukha che. siddhanA jeTalA guNo samajo eTalo khyAla Ave ke tyAM keTalo AnaMda che. mATe tyAM anaMta AnaMda che. guNa=AnaMda ane doSa duHkhaH dhAro ke pahelAM tamAro ugra svabhAva hato, tenA karatAM atyAre ugratAno Avega ocho thayo, mATe AtmAmAM thoDI kSamA AvI. have tenA kAraNe tamane keTalI zAMtino anubhava thAya che! jyAre thoDI paNa kSamA nahotI tyAre AtmAne keTalo trAsa hato? tenA parathI gaNatarI mAMDo ke ATalI kSamAthI ATalo AnaMda ane sukha che, to pachI pUrNa kSamAno AnaMda ane sukha keTalAM? "guNaIjha ikvalaTuAnaMda" "doSa ijha ikvalaTu duHkha" A samIkaraNa jo manamAM besI jAya to mULiyAM para prahAra thaI gayo samajo. 160 manovijaya ane Atmazuddhi Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA doSonuM mULa kAraNa rAga parano rAga ane teno tIvra Agraha che. jyAre jIva rAganI vAstavika pIDAthI akaLAze tyAre teno je tIvra Agraha hato te tUTaze, kAraNa doSamAM duHkhano anubhava thayo. jene rAgamAM thoDe aMze paNa duHkhanI anubhUti thai, tene doSamAM duHkhanI anubhUti thavAthI Atmazuddhi AvI. kadAca samyagdaSTinI cittazuddhi ochI hoya ane abhivyanI cittazuddhi vadhAre hoya chatAM bemAM UMco koNa? samyagdaSTi ja. sabhA - ame to bIjAnA guNamAM AnaMda pAmIe chIe, anumodanA karIe chIe. sAhebajI:- bIjAnA guNamAM AnaMda kyAMthI pamAya? kAraNa ke guNanI anubhUti zakya nathI. jIva potAnA guNano ja anubhava karI zake che. mATe potAnA guNamAM ja AnaMdanI anubhUti thAya. jayAM sudhI guNamAM sukhano anubhava nathI, tene guNonI sAcI anumodanA paNa kyAMthI hoya? dA.ta. jene sTroMga cAmAM TesTa Ave che te kadAca nukasAnanA kAraNe cA choDaze, paraMtu te vakhate khAlI te icchA ja dabAvaze; tema tamane jayAM sudhI doSamAM majA AvatI haze tyAM sudhI tame bhautika sukho mATe doSone dabAvazo te paNa anicchAthI, ane guNo keLavazo to paNa temAM AnaMdano anubhava nahIM hoya, paNa anicchA ja haze. jema koI mANasa dUdhapAka pIvA beTho che ane te ja vakhate koI kahe ke temAM jhera nAMkhyuM che, to te pIdhA vagara Ubho thai jaze. ahIM teNe dUdhapAka kema choDyo? dUdhapAkanuM AkarSaNa nathI? dUdhapAka bhAvato nathI mATe choDyo ? ke pachI maravAnA DarathI dUdhapAka choDyo che? atyAre tame rAgadveSa kema choDo cho? karmanA DarathI, durgatinA bhayathI, pApanA bhayathI choDo cho. tema tame prasaMge tapazcaryAnA nimittathI khAvApIvAnuM sukha choDyuM, te kema choDyuM? zuM bhautika sukha nathI gamatuM mATe? nA, game che ghaNuM. paNa tyAga karavAthI thoDuM puNya maLe ane thoDAM pApa tUTe. sabhA - amane to beu game che. sAhebajI :- A to kevuM kahevAya ke mane mAMdA rahevuM paNa game che ane sAjA rahevuM paNa game che. AvuM bolanAra cakrama ja kahevAya ne? mATe dharma game che ane adharma paNa game che AvuM kahenArAne khasI gayelA ja mAnavA ne? manovijaya ane Atmazuddhi 161 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA:- icchAthI bAdhA le che temAM zuM? sAhebajI - icchAthI bAdhA le che paNa uparathI choDe che ke aMdarathI choDe che? tamArA saMsAranA prasaMge tame be pAMca lAkhano kharaco karo, hoMze hoMze nAcatAM-kUdatAM kharaco, lagnamAM khUba hoMzathI kharaco, paNa te vakhate lAge zuM? huM khAlI thayo. A pAMca lAkha gayA te tamane game ke teno aphasosa thAya? pAMca lAkha khUTyA vagara jo A rIte ThAThathI lagna thAya, to pAMca lAkha tame kharaco kharA ? mATe vicArajo icchA kevI che? basa, manathI bAdhA le, paNa AvI. choDe che icchAthI, paNa choDela vastunI icchA-AkarSaNa ja kharAba na lAge tyAM sudhI zuM kAmanuM ? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 16 2 manovijaya ane Atmazuddhi Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 15-10-5, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvamAtranA AtmAnA tamA doSonA nivAraNa mATe dharmatIrthanI sthApanA kare che. dharmatIrthanuM lakSya ApaNA AtmAmAM rahelA doSonuM paripUrNa rIte nivAraNa karI AtmAne sarvaguNasaMpanna banAvavo te ja che. A zAsananI chAyAmAM je jIva Ave che, te jo A zAsanano upadeza ArapAra pAmI jAya, to te jIvane saMkalpa baMdhAi jAya ke mAre mArA tamAma doSonuM nivAraNa karI zuddha AtmAne prApta karavo che. aMte pUrNa sukha AtmAe meLavavAnuM che. A sukha maLyA vagara AkhI duniyAnI tamAma saMpatti paNa jo maLI jAya to te adhUrI che, ane A pUrNa sukha to zuddha AtmAnI upalabdhimAM ja samAyeluM che. tethI sAdhake Atmazuddhi keLavavI anivArya che. A kAraNe ja cittazuddhi karatAM Atmazuddhino mahimA anaMta gaNo che. temAM badhA doSonuM mULathI saMzodhana che. khAlI doSonuM saprezana thAya-dabAya ke maMdatA thAya teTalA mAtrathI Atmazuddhi thatI nathI, paNa AtmAmAMthI doSonuM unmelana thavuM joIe. ApaNA AtmAnA doSo anaMtIvAra dabAyA che, zAMta thayA che, paNa te vAstavamAM zuddhi nathI. doSonuM mULa karmamAM che, karmanuM mULa mohamAM che, mohanuM mULa graMthimAM che, graMthinuM mULa sahajAga che ane sahaja rAganuM mULa saMsArano rasa ane kadAgraha che. pahelA guNasthAnakamAM tattvasaMvedanA ane apUrvaAlocanaH jayAM sudhI doSomAM ja sarvathA sukhanuM saMvedana che, tyAM sudhI eka paNa doSa mULamAMthI javAno nathI, paraMtu doSamAM thoDo paNa duHkhAnubhava thaze tyAre ja tenI sAme sAco saMgharSa maMDAze. jayAM sudhI tamArI nabaLAI tamane sArI lAgaze tyAM sudhI tene dUra karavAnA prayatnamAM bhalIvAra Avaze nahi. paraMtu aMdaramAM philIMga(saMvedana) thAya ke A doSonI nabaLAI ja aneka saMtApanuM mULa che, to ja sAcI dizAmAM prayatna thaze. je jIvane thoDuM ghaNuM paNa AtmAnuM tattvasaMvedana pragaTyuM haze, te ja jIva AtmazuddhinA adhikAravALo kahevAze; jyAre bIjA manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 163 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmazuddhine pAmyA nathI, bhale te cittazuddhine pAmyA hoya tAtvika dharma mokSamArganI bhUmikAvALo che. sabhA:- tattvasaMvedana kayA arthamAM levAnuM? sAhebajI :- ahIM tattvasaMvedana jJAnanI vAta levAnI nathI, paNa tattvanI anubhUti levAnI che. saMvedana eTale anubhUti samajavAnuM che. dekhAtuM bAhya jaDa jagata levAnuM nathI paNa AMtarika bhAvonuM jagata levAnuM che. temAM cetana zreSTha tattva che. mATe tattvathI ApaNA AtmAno AMtarika bhAva; tenuM saMvedana levAnuM che. jIvamAtra cetana che jaDanathI. tenAmAM rahelI saMvedanAanubhUti te ja cetananI vizeSatA che. jaDa pudgala to anubhUtizUnya che. tethI anubhUti te cetanano ja guNa che. sAthe khUbI e che ke dareka vyakti covIse kalAka potAnA bhAvonI anubhUti kare che. A duniyAmAM saMvedanAzUnya koi jIva nathI. tenA vagaranA jIvane AtmA kahevAya nahi. A saMvedanA e cetananuM apratima lakSaNa che. tame savArathI UTho ane rAte sUo tyAM sudhI, are UMghamAM paNa, tamArI saMvedanA kyAMka ne kyAMka parovAyelI hoya che. jema ke tame khAtAM-pItAM khAdya vastuno anubhava karo cho, juo tyAre dazyono indriya dvArA anubhava karo cho, atyAre A dekhAtA bAhya jagatanA bhogavaTAno anubhava karAya che ane temAM ja sukhaduHkha mANo cho. mATe ja manamAM mAnyatA che ke pugalanA bhogavaTAthI sukhaduHkhano anubhava thAya che. paNa A to gauNa vastu che. cetana tattva sIdho jaDano anubhava karI zakatuM nathI. paNa te to jaDanA nimitte tenA AtmAmAM thatA AMtarika bhAvono ja anubhava kare che. bAkI pudgalanA bhogavaTAthI lokamAM kahevAtuM sukhaduHkha badhuM gauNa ane aupacArika vAto che. vAstavamAM tame AMtarika bhAvonI saMvedanAmAM sukhaduHkha mANo cho. eka mANasa moja kare che, tene je tRptinuM jJAna thAya che, teno te anubhava kare che. je bhojananI tRptimAM sukhano anubhava kare che, te tenA tRptinA jJAnano ja anubhava kare che. eTale jayAre bebhAna mANasane naLIthI pravAhI nAMkho to tene tRptino anubhava thato nathI. tene kharAbano besvAda ke sArAno svAda Avato nathI, khAlI peTa bharAya che. sabhA:- tene anubhava thato nathI paNa khabara to paDe ne? sAhebajI - jo tene khabara paDatI hoya to bhAnamAM Ave tyAre kahe ne? paNa te to kahe che mane kazI ja khabara nathI. tame kaI vastu khavaDAvI tenI tene kAMI ja khabara nathI, jayusa pIvaDAvyo ke kariyAtuM pIvaDAvyuM tenI kazI ja khabara nathI, kAraNa tene anubhUti nathI, kAraNa * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 164 manovijaya ane Atmazuddhi Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magajanI sakriyatA ochI thai javAthI paristhitinuM jJAna thatuM nathI. A dAkhalo bahu ja vicAravA jevo che. atyAre to tame mAno cho ke vastu hoya ane tene bhogavIe to ja sukha ane to ja AnaMda maLe, paNa te taddana khoTI vAta che. kema ke saMsAranI dareka mojamajAnI pravRttimAM bhAgya vastu hAjara hoya tevuM jarUrI nathI. jema chokarAo novela AkhI rAta vAMcatA hoya che, temAM eke indriyano bhogavaTo thAya tevuM nathI; novelamAMthI kAMI kAnane game tevuM sumadhura saMgIta relAtuM nathI, jIbhane koI svAda maLato nathI, peTa paNa bharAtuM nathI, nAkane koi sugaMdhano maghamaghATa nathI, AMkha to kAbaracItarA akSaro vAMcIne UlaTI thAkI jAya che; chatAM paNa ekarasa thaine eka rAtamAM pUrI karatA hoya che. moTA bhAganA zokha AvA ja hoya che. ramavAnA zokhIno paNa savAra paDatAM ramavA UpaDI jatA hoya che. ghaNAne meca jovAno zokha hoya che, temAM ATha kalAka pasAra thai jAya to paNa temane khabara paDatI nathI. sabhA:- temAM manano AnaMda maLe che. sAhebajI - manano AnaMda zenA kAraNe maLe che? jotI vakhate harSanA-zokanA bhAvo thAya che, tenAthI sukhaduHkhanA anubhava thAya che. tyAM kAMI IndriyanI bhogya vastu nathI, chatAM sukhaduHkhano anubhava thAya che. UlaTuM ramatI vakhate zarIrane zrama paDato hoya che, kAMI zarIrane ArAma ke majA nathI, zarIrane to mAtra thAka ja che. sabhA:- zramamAM AnaMda maLe che. sAhebajI:- jo tame zramamAM AnaMda mAnatA ho to pachI karAvIe tamane UThabesa. koIne zramamAM AnaMda Avato nathI. mATe khAlI gappAM na mAro. vaibhava-Adhunika sukhasagavaDanAM sAdhanoe UlaTuM tamArA jIvanamAM zrama ocho karyo che. zrama nahoto gamato mATe ja A sAdhanomAM sukha-sagavaDa lAge che. beThAM beThAM jo managamatuM hAjara thatuM hoya to hAtha paNa tame halAvo tema nathI. hakIkatamAM zrama duHkha ja che. svAdiSTa vAnagI cAvavI paDe che te paNa duHkha ja che. paraMtu ramavAmAM mAnasika AnaMda maLe che, haravA-pharavA, khAvA-pIvA badhAmAM zrama che, paNa mAnasika AnaMda maLato hovAthI game che. bhautika jagatamAM paNa sukhanA nAme 90% mAnasika AnaMda ja meLavatA hoya che. ramatI vakhate paNa manamAM zuM bhAva hoya che ke huM hAryo ke jItyo. jItyo teno rasa che, ahaMkAra che, mamatA che. mArI TIma jItI, ApaNA dezanI TIma jItI, tyAM tenuM mamatva che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * eka ja ke manovijaya ane Atmazuddhi 165 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA dezavALA pArakA che mATe teo hAryA teno AnaMda che ane ApaNe jItyA teno AnaMda che. manamAM mArA-tArAnA kAlpanika bhAvo ane tenAthI pedA thatA harSa-zokanA Avego sivAya vAstavamAM kAMi tathya nathI. mAtra ramatamAM ramanArane zrama naphAmAM ane sAthe sAthe ramanAra ane jonAra baMnenA samaya-zaktino bagADa che. jIvanamAM covIse kalAka anukULa bhogya vastuthI ja AnaMda maLe tevuM nathI, paNa anekavAra mAnasika bhAvothI ja harSa-zokanI lAgaNI pedA karIne sukhaduHkhano anubhava karo cho. manamAM je vakhate jevo bhAva thAya tevo anubhava thAya che. bhAva tevI ja anubhUti thAya che. dareka vyakti potapotAnI bhAvAtmaka duniyAmAM jIve che. tamArA mananA AMtarika bhAva te tamArI duniyA, mArA mananA AMtarika bhAva te mArI duniyA. dareka vyakti potAnA bhAvono kartA che, bhoktA che. tamAro AtmA dhAre tevA bhAvo karI zake che ane tenI anubhUti tame karI zako cho. A AMtarika bhAvonI anubhUti te ja tamArAM sukhaduHkha che, bAhya vastu to nimitta che, anivArya nathI. sabhA - UMghamAM paNa anubhUti hoya che? sAhebajI - jevA bhAva hoya tevI anubhUti thAya che. sUtAM paNa jo koI acAnaka avAja kare to gabharAi jAo ne? mATe UMghamAM paNa bhayanI lAgaNIno anubhava cAlu che. tamArA gharamAM ke dhaMdhAmAM koI Tenzana AvI jAya, to te vakhate je zoka ke AghAtanI gherI lAgaNI thAya che, tenI tamane UMghamAM paNa asara rahe che. AvA Tenzana kALamAM UMghamAM je ArAma maLe ane Tenzana phrI ho tyAre UMghamAM je ArAma maLe, temAM phera paDavAno ja. tamArI icchA mujaba keTalIya bAbato thatI nathI, teno aphasosa manamAM saMgharAyelo hoya ja che. tema tamArI je je icchAo saMtoSAya teno AnaMda paNa manamAM paDyo ja hoya che; ane jayAre A badhA bhAvo sadaMtara vilIna thAya che, tyAre ja samatA Ave che. atyAre AvI aMtarnihita vRtti, bhAvo, rAga-dveSa badhAnI asara upayogamana para che. mATe eka kSaNa paNa tamAruM mana AvI asarothI mukta nathI. manamAM hajAro prakAranA rAga-dveSa dharabAyelA paDyA che. sabhA - rAga-dveSa paraspara virodhI che, to eka ja vastu mATe kaI rIte sAthe rahe? sAhebajI:- eka vyakti pratye rAga che te ja vyakti pratye dveSa paNa che. eka vastuthI harSa paNa thAya che ane te ja vastuthI zoka paNa thAya che. judA judA viSaya para rAga-dveSa to ekasAthe hoya che, paNa eka ja vastu para paNa judA judA samaye rAga-dveSa hoya che. jema tame eka navo Dresa lAvyA. lAvyA tyAre gamato hato, mATe rAga hato. tethI paherIne haratA pharatA hatA. paNa e jaDesa jUno thayo eTale rAga osaravA mAMDyo ane dveSa cAlu thayo. pachI bIjo lAvyA, trIjo 166 manovijaya ane Atmazuddhi Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAvyA. mATe atyAre game che te bhaviSyamAM na game. jema peMDA bhAve che - khAtAM khAtAM thAya ke have nathI khAvuM. te vakhate Agraha karIne koi khavaDAve to zuM karo? AgaLa khAdhelo paNa bahAra kADho ne? mATe eka ja vastu judA judA kALe, game paNa, ane na paNa game. tema eka ja vastu para eka ja samaye rAga-dveSa paNa hoi zake. dA.ta. tamArI patnIno svabhAva khUba ja sAro hoya mATe rAga hoya, paraMtu tenI ochI buddhi hoya tenA kAraNe tenI vAto na gamatI hoya mATe dveSa paNa hoya. jema ghaNAne patnInuM moM gamatuM hoya, paNa moM para jarA DAgha hoya tenA kAraNe sAthe aNagamo hoya. mATe eka ja vastumAM eka samaye rAga-dveSa banne hoI zake che. tame harSa ane AnaMdamAM ho tyAre paNa ADakatarI rIte zokanI lAgaNI paDelI hoya che. tamArA jIvanamAM paDelA hajAro ghAnA duHkha aMdaramAM paDelA kAyama hoya che. A aMdaranI sAiDane samajavAnAM pAsAM che. have jema eka mANasane cAra ThekANe vAgyuM che tethI tene pIDA thAya che. temAM eka ThekANe masAja karI-dabAvIne thoDuM duHkha haLavuM karo, tyAre mUDha mAranA dukhAvAmAM rAhatano-sukhano anubhava thAya, paNa te vakhate bIjA traNa ThekANe vAgelAno dukhAvo to sAthe hoya. tamArA zarIramAM amuka prakAranI svasthatA-Arogya che, amuka prakAranI asvasthatA-roga che, banne sAthe che. te ja rIte tamArA manamAM hajAro prakAranAM sukha che, hajAro prakAranAM duHkha che ane A badhAnI asarathI covIse kalAka mana gherAyeluM hoya che, mATe UMghamAM paNa mana lAgaNIthI zUnya nathI. jema tame ahIMyAM beThA cho tyAre jIvanamAM bhautika kSetre ghaNuM gumAvyAno aphasosa paNa che ane sAthe maLelI saphaLatAno AnaMda paNa che. jema tame ejInIyara thaI gayA, teno AnaMda paNa che ane hajI ejInIyara lAinamAM seTa nathI thayA, teno aphasosa paNa che. Ama, banne sAthe manamAM rahelA hoya che. mATe UMghamAM paNa A badhI ADakatarI asaro manamAM hoya che. sukhaduHkhanI AdhArazilA AMtarika bhAvo, bAhya padArtho nahiH jema koI prItipAtra vyakti aNadhArI mRtyu pAme to tenA bhAre AghAtathI ghaNA TAIma sudhI mukha glAna dekhAya tyAre te harepharekhAyapIe, kadAca nAnA bALakane ramADatAM tenI sAthe hase, paNa tenuM hAsya pahelAM jevuM to na ja hoya. kAraNa hAsya vakhate aMtaramAM pIDA che, zoka paNa che, tenI asara aMdara cAlu che. tame cokkasa prakAranI lAgaNIo vyakti ane vastu para bAMdhIne beThA cho, tame kAMi duniyAthI mukta nathI, saMpatti-paisA-TakA badhA para tamArI lAgaNIo che. ahIM beThAM jo khabara paDe ke tamAro sopho tUTI gayo to duHkha thAya ne? kAraNa manamAM tenI sAthe kanekzana che, mATe satata asara manamAM rahelI che. tamane manamAM je lAgaNIo pedA thAya manovijaya ane Atmazuddhi 167 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che teno ja tame anubhava karo cho, lAgaNIo sivAya kAMI bAhya jagatano tame sIdho anubhava karatA nathI. TUMkamAM tamArA mananA bhAvono anubhava te ja tamAruM sukhaduHkha che. koI mANasane dhaMdhAmAM lAkha rUpiyAnuM nukasAna thAya paNa te vakhate te bahAragAma hoya ane tene khabara na paDe to teno zoka thAya kharo? nA, kAraNa te jANato nathI, ane jANyA pachI paNa jo niHspRhI hoya to tene duHkha na thAya, eTale jANyA pachI aMdaramAM jo AghAtanI lAgaNI thAya to ja tene duHkha thAya. mATe duHkha apAvanAra zokanI lAgaNI che, nukasAna nahi. jema eka vepArIne khoTA samAcAra maLyA ke tene amuka sodAmAM dasa lAkhanuM nukasAna thayuM che, to tene AghAta lAgavAthI khUba ja duHkha thAya. vAstavamAM tene nukasAna thayuM nathI paNa samAcAra khoTA maLavAthI zokanI lAgaNI thai mATe duHkha thayuM; tethI sukhaduHkhano AdhAra lAgaNI che. tame tamArA jIvanamAM paNa sTaDI-abhyAsa karajo ke Aja divasa sudhI sukhaduHkha kyAMthI AvyuM che? koi jIva evo nathI ke je potAnA AMtarika bhAvothI sukhaduHkhane na pAmyo hoya. tethI ja jo huM mArA manane kAbUmAM laI zakuM to mAruM sukha mArI potAnI mAlikInuM che, parane AdhIna nathI. paNa atyAre to tamArAM gaNita judAM che. tamAruM dhyAna bhogapravRtti ne bhogyavastu para ja che. A maLaze to sukha, A nahi maLe to duHkha paNa jo dRSTi badalAya to, mArA kevA bhAvathI mane sukhano anubhava thAya che, ane kevA bhAvathI duHkhano anubhava thAya che, tenA avalokanano prayatna thaze. jIvamAtra mATe anubhUti ke sukhaduHkhanI AdhArazilA to AMtarika bhAvo ja che. A vastu jene besaze tene tattvasaMvedana samajAze. A badhI vAto 'ja kAra sAthe ja che. tame jene paNa sukhaduHkha mAnyuM hoya, te tamAmanI upalabdhi tamArA bhAvathI ja che. kaSAyonI mamatA choDavI pachI vAta che, pahelAM tamane besI javuM joie ke mArA bhAvo ja mane sukhaduHkha Ape che. anaMta kALathI Atmazuddhi nathI thaI, kAraNa kaSAyo choDyA paNa tattvanuM saMvedana thayuM nahi. jene tattvanuM saMvedana thayuM tenI to adhyAtmanI duniyA khulI gaI. tamArA jIvanamAM tattvasaMvedana Ave to AkhI anubhUti palaTAI jAya. pachI to tene lAge ke meM je vicAryuM hatuM ke samajayo hato ke jANyuM hatuM, te badhuM nakAmuM hatuM. pachI to jema tamArI buddhi karatAM ochI buddhivALA para tamane hasavuM Ave tema potAnI bhUla para hasavuM Ave ke AvuM nakkara satya paNa mane Aja divasa sudhI samajAyuM nahi? huM keTalo bevakUpha hato? - tattvathI paheluM guNasthAnaka mokSamArganI sAcI kriyA karanAra mATe che. tenuM liMga apUrva Alocana che. tevo jIva koI paNa kriyA kare, sUtra bole, pratikramaNa kare, pUjA kare, dharmanI koi paNa pravRtti kare tyAre apUrva Alocana guNa hoya. teno artha ke pUrve kadI paNa anubhavyuM na hoya, vicAryuM na hoya tevuM tene have spharavA lAgyuM che. tenI A badhI kriyA mokSasAdhaka che, * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 168 manovijaya ane Atmazuddhi Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSamArganI che, ane jene A nathI te mokSamArganI bahAra che. mATe A apUrva Alocana adbhuta guNa che. ApaNe kAMi gayA bhavathI samikata laine AvyA nathI. tethI janmyA tyAre kAMi dharmanI gatAgama paNa nahotI. ApaNo jIvanano Akho pUrvArdha avivekI hato, tattvano bodha ke vizeSa samajaNa nahotI; paraMtu have jo pAmIe to bhUtakALa joine thAya ke bhUtakALamAM keTalI ajJAnatA hatI, ane jemAM meM sukha mAnyuM hatuM te mArI bhramaNAtmaka anubhUtinA khyAlo hatA. Avo tamane apUrva Alocanano anubhava thAya che kharo ? sabhA :- kriyA karatAM kai rIte AnaMda Ave ? sAhebajI :- kriyAmAM rasa hoya to te kriyA karatAM AnaMda Ave. aMbAjInA meLAmAM loko ughADA page nAcatA-kUdatA jatA hoya che, tyAre tyAM harSa samAto nathI hoto. pahelAM zuM ApaNe koi dharmakriyA nahotI karI ? ghaNI kriyAo karI hatI. atyAre duniyAmAM dharmanA nAmathI AbhAsika kriyAo keTalA karatA hoya che ! paNa temAM DhaMgadhaDA nathI hotA. itara dharmamAM bAra mahine hajAra, pAMca hajAra jeTalA meLA bharAtA hoya che. lokone juo to kai rIte tyAM UmaTatA hoya che ! keTalA tapa-tyAgapUrvaka meLAmAM jatA hoya che ! jamIna mApatA mApatA jatA hoya che. sASTAMga daMDavata praNAma karatA, bhUmine sparza karatA karatA maMdira sudhI pahoMcatA hoya che. pAchA A badhuM zraddhAthI karatA hoya che. je ATalo bhoga ApIne pachI maMdire pahoMce, tyAre darzana karatAM tene keTalo AnaMda hoya ! jema haja paDhIne Ave pachI paNa jiMdagIbhara yAda karatA hoya che ane rAjI thaine AnaMda pAmatA hoya che. temane tyAM makkAmAM zetAnanA pratIka tarIke thAMbhalA hoya che. tene paththara mAratA jAya ane kahe ame mahAna kriyA karI ane patharo jo pheila jAya to kahe yAtrA niSphaLa thai. AmAM keTalo AnaMda ! paNa badho viveka vagarano AnaMda, mATe zuM kAmano ? tema pAlItANA jAtrA karavA janAra zraddhALu hoya che. temane jAtrA karatAM harSa samAto na hoya. darzana karatAM nAcatA hoya. bhakti yathAzakti ullAsathI karatA hoya, paNa pAchA saMsAramAM pahoMce tyAM pApapravRttimAM teo lIlAlahera karanArA hoya che. eTale dharma kare tyAre dharmamAM ane saMsAramAM jAya tyAre saMsAra jevA. sabhA H- A ananuSThAna kahevAya ? sAhebajI :- A ananuSThAna kahevAya. sAruM kAma karyuM eTale jIvanamAM kAMi sAruM thayuM ? manovijaya ane Atmazuddhi 169 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 lAkha kamAyA temAMthI pAMcanuM dAna kare eTale jIvana saphaLa banI gayuM? dikarAne pAMca Apo ne temAMthI paccIsa kamAya to tenuM jIvana sArthaka? ghaNAne sArAM kAma paNa karavAM che ane saMsAramAM mojamajA paNa karavI che, satkAryo karavAM che, dAna-bhakti-dharma-ArAdhanA-tapa-tyAga karavA sAthe saMsAranI mojamajA paNa mojathI karavI che. pApanAM kAryo kare ane kahe majA Ave che. A Akho saMsAra pApamaya che, je choDavA jevo che, tevuM mAnanAra bahu ja thoDo varga che. AvA vairAgyavALA jIvo keTalA? ekalA puNyabaMdhathI taryAno ekapaNa dAkhalo nathI. mokSe javA mATe sakAma nirjarA sivAya vikalpa nathI ane tenuM prAraMbhika sAdhana vairAgya ja che. AvA jIvomAM ullAsa game teTalo hoya paNa tenuM adhyAtmadaSTie phaLa nathI. dA.ta. koI vyakti khUba ja bhaktivALI hoya, prabhu darzana karatAM raDI paDatI hoya, prasaMga Ave dAna kare tyAre tene manamAM saMtoSa thAya ke meM sAruM satkArya karyuM, AvA avasare ullAsa paNa hoya; paNa jo bIjI bAju tene saMsAranI asAratAnuM bhAna na hoya, zuddha AtmabhAvonuM-tattvanuM saMvedana na hoya, to tenI cittazuddhi tAtvika dharma nathI, kemake tene Atmazuddhi ja nathI. sabhA:- dAna ApatAM udAratA guNa to kharo ne? sAhebajI hA, tene ghaNA guNo khIlelA hoya, mATe ja AvA ullAsa sAthe dAna karatA hoya che. paNa jo sAthe saMsAranI mojamajA jagamatI hoya, tene ja sArI mAnato hoya to tenI cittazuddhi ja che, Atmazuddhi nathI. kriyA karatAM kadAca nAnI nAnI khAmIo hoya, paNa tevI kriyA karatAM aMdaramAM jo mokSasAdhaka bhAva hoya ke AtmAnusaMdhAnapUrvakanI tenI kriyA hoya, to tene zAstramAM pradhAna dravyakriyA kahI che. abhavyanI apradhAna dravyakriyAo hoya che. te lAkhanAra ke karoDavAra kare to paNa te kriyAo vAyA vAyA paNa AtmakalyANanuM sAdhana banatI nathI, jyAre pradhAna drakriyA vAyA vAyA paNa AtmakalyANanuM sAdhana bane che. sabhA - tattvasaMvedanamAM zuM karavAnuM? sAhebajI :- AMtarika jAgRti karavAnI che. aMdaramAM je bhAvo che tenuM ja saMvedana karI vizleSaNa karavAnuM che. je bhAva jevo che tenI tevI ja anubhUti thavI tenuM nAma tattvasaMvedana. atyAre bAhya padArthono khUba ja vicAra karo cho. kapaDuM phATI jAya, tUTI jAya to aphasosa thAya che, cAmaDI para ujharaDo paDe to vedanA paNa thAya che, paNa aMdaranA bhAvomAM zuM ghamasANa cAle 170 manovijaya ane Atmazuddhi Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tenI tarapha dhyAna ja nathI. aMdaranA bhAvonuM vizleSaNa karazo to daSTi badalAI jaze. savArathI UTho tyArathI vicAro ke gharamAM beThA kAMI aNagamatuM banyuM, chokarAoe kAMI toDaphoDa karI, koI sAthe bolAcAlI thaI, tyAre te badhAthI tamane manamAM tenI asararUpa aMdaramAM kevo saMtApa thayo, kevA bhAvo thayA? te badhAnuM saMzodhana karo. vicArajo ke "A badhI vastunI asara na lo to kAMI duHkha thAya kharuM?" gharamAM tamArI hAjarI na hoya ne AvI koI pravRtti thAya to duHkha thAya kharuM? kAraNa ke jANyuM nathI mATe tame asara lIdhI nathI. mATe je duHkha thAya che te tamArA bhAvothI ja thAya che. have tame saMsAramAM zuM bhogavo cho? khAvAnuM pIvAnuM? nA, paNa te khAtAM je bhAvo thAya che tene tame bhogavo cho. sabhA :- aphasosanI lAgaNI kyAM thavI joie? sAhebajI - prazasta ane aprazasta banne lAgaNIo che. jo tamane lAbhakArI vastu lAbhakArI na banI zake paNa nukasAnakArI banatI hoya to aphasosa thavo joIe. jema pUjA karavA gayA ane sArI rIte pUjA thAya to AnaMda thavo joIe ane pUjA karavA gayA ne barAbara bhakti na thAya to duHkha thavuM joie. atyAre tamAre aprazastamAMthI prazastamAM javAnuM che. prazasta rAgane zubha ullAsa kahI zakAya. sabhA:- to sAhebajI! A graMtha Akho pUro nahi thAya to amane zoka thaze. sAhebajI :- jo AkhA graMthanAM tattva sAMbhaLavAnI icchA rAkhI hoya, ne na thAya to zoka thAya. sabhA:- to Apane paNa aphasosa thaze ke nahi? sAhebajI:- eka mahinAmAM A graMtha pUro thaI jAya tevo che, chatAM cAra mahinAmAM paNa nathI karI zakyo. kAraNa sAme tattvane jhIlanAra parSadA nathI. sabhA -jhIlanArane pakAvavAnuM kAma tamAruM che. sAhebajI - jainasaMghamAM zrAvako jo pAyAmAMthI ja jijJAsA keLavIne Ave to kAma jaladI thAya. paNa jo jijJAsA ja amAre pedA karAvavAnI hoya to lAMbI prakriyA che. atyAre ghaNA bolatA hoya che ke vyAkhyAnamAM Akho graMtha koI pUro karatA nathI. paraMtu hakIktamAM saMghomAM graMthane paddhatisara phaTAphaTa jhIlanAra parSadA nathI. sAme bampara jAya tevuM karavAno koI artha nathI. AmAM to parSadAmAM rahelI vyaktinuM vyaktitva vighnarUpa banatuM hoya che. 14 + manovijaya ane Atmazuddhi M-1 ra + + * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 171 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvadhara paNa prAthamika kakSAvALA jIvone keTaluM ApI zake ? badhe maryAdA AvI jatI hoya che. nahIMtara zrAvakone 45 Agama saMbhaLAvavAnI nA nathI. pUrvanA mahAtmAo 45 Agama zrAvakone saMbhaLAvatA hatA. A 20 gAthAno graMtha che temAM keTalo khajAno bharyo che ! to gaNadhararacita AgamomAM keTaluM tattva haze te vicArajo. atyAre to amAre parSadAno mUDa TakAvavo paDe che, kyAre tamAro phyujha DAuna thai jAya te kahevAya nahi. paraMtu AjanA zrotAne evI apekSA nathI hotI ke tIrthaMkaroe kaheluM tattva ja amane sAMbhaLavA-samajavA maLe. tamane to AjanI duniyAnuM navuM thoDuM jANavA maLe, temAM paNa sAthe rasa paDe, vyAkhyAna sAMbhaLatAM AnaMda maLe, manoraMjana maLe tevuM joie. basa, atyAre to moTA bhAge A rItanI ja parSadA che. sabhA :- dhIre dhIre Avaze. sAhebajI H- kyAre ? ame devalokamAM jaizuM pachI ? vyAkhyAna bIjA cAra mahinA ke bAra mahinA ApuM to paNa tame bALapothImAM ja ne ? mATe ja ame jainazAsananI adbhuta vAto sabhAmAM nathI karI zakatA. A zAsanamAM adbhuta siddhAMta syAdvAda che. jo rIyala konTekSamAM pIrasAya to phidA thai javAya. paNa AvuM adbhuta tattva jJAnabhaMDAromAM ja rahe che. sabhA H- jJAnabhaMDAra nAma paNa evuM ja ApyuM che. sAhebajI :- hA, basa, tyAM ja bhaMDAravAnuM che. kAraNa tamArAmAM to bIju ghaNuM bhaMDArAyeluM che. AnA pratyAghAto kyAM che te vicArajo. sAdhusaMsthA para che. A pATa para besIne sAmAnya sadguNanI ja vAta karI zakuM ne? nIti, niyama, AryasaMskRti, vyasano kharAba, jo AvuM badhuM samajAvuM to jabaradasta vyAkhyAno cAle. pachI maratAM sudhI mahAvIra koNa ane temano mokSamArga zuM che, teno eka zabda paNa temAM na Ave to cAle, jethI sAdhune paNa koi zAstro bhaNavAnI upayogitA na rahe. paraMtu bhautikadaSTie, adhyAtmadRSTie zAstrajJAna anivArya che. divase divase mukhya saMghomAM paNa Avo varga ghaTavAnA kAraNe DImAnDa badalAi che. mATe 50, 100 varSa pachI kharo mokSamArga zuM ? mokSatattva zuM ? te pUchazo to AkhA saMghamAM koi viralAne ja khabara haze. 172 sabhA H- to zAsana kema cAlaze ? sAhebajI :- A khAlI ahIMnI vAta che. jyAre 21,000 varSa sudhI zAsana eka bAbo bIpI bIpIela gava manovijaya ane Atmazuddhi Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TakavAnI vAta AkhA bharatakSetranI apekSAe che, tethI bharatakSetranA bIjA bhAgomAM to zAsana Takaze ja. paraMtu ahIM jo A patananI gatine rokavAmAM nahi Ave to bhAvi jokhama moTuM che. sabhA - vartamAnamAM sAdhu ane zrAvaka bannenA vicAromAM phera paDyo che. sAhebajI:- hA, kAraNa tamArI asaro amane phAve tema che. zrAvakonI asara amane thavAnI ja che. ame jaMgalamAM rahenAra jinakalpI sAdhu nathI. amArA jIvanamAM koipaNa vastunI jarUrIyAta hoya to tamArI pAse ja AvavAnA chIe. kAraNa ke bhagavAne muni mATe lokAzrayano AcAra rAkhyo che. mATe bannee sAvadhAna thavAnI jarUra che. have AgaLa. tame tamArA manobhAvonuM enAlIsIsa karatA thaI jAo ke kayA bhAvo duHkhano anubhava karAve che kyA bhAvo sukhano anubhava karAve che. pachI nakkara satyane samajatA thai jazo to sAcI dizA ApameLe maLavAnI cAlu thai jaze. manamAM kAma-krodha jevA azubha bhAvo ke dayA-maitrInA zubha bhAvonI anubhUti sukhadAyaka thAya che ke duHkhadAyaka, tenuM vedhakatAthI enAlIsIsa karo. vizuddha bhAvomAM sukhAnubhUti ane saMkliSTa bhAvomAM duHkhAnubhUti karatA jAo. temAM jema jema spaSTatA thaze tema tema tattvasaMvedana pragaTAvI zakazo ane te pAmavAmAM ja manuSyabhavanI sArthakatA sabhA - ekAda dAkhalo Apo. sAhebajI :- saMsAranA svarUpanuM avalokana karo, ciMtana-manana karo te vakhate je bhAvo manamAM pedA thAya tenI anubhUti kevI thAya che te vicAro to khabara paDaze. jema navI vAnagI AvI, moMmAM mUkI tyAre dhyAna kyAM hoya che? teno kevo svAda Ave che. jevo svAda Ave tevo pratibhAva Apo cho. tame jIvanamAM je rIte vastunuM enAlIsIsa karo cho tevuM tamArA bhAvonuM enAlIsIsa karo, to temAMthI tattvasaMvedana pragaTaze, samakita mATe rasto khullo thaze. Atmazuddhi thoDI paNa pragaTaze to meLavelI cittazuddhinA ghaNA ja lAbha che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 173 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA ane dhyAnaH have pachI manane samagratAthI saMzodhana karavA mATe vezyA ane dhyAna samajIe. zubhadhyAna Ave to upayogamana zuddha thAya, zubhalezyA Ave to labdhimAna zuddha thAya. A bannene jo pakaDI zako to AkhuM mana zuddha thAya. temAM paNa darekanA be be prakAra che. zubha ane azubha. atyAre moTA bhAganI dhyAnazibiromAM zuM kahe che ke manane ekAgra karo, temAM vedhakatA lAvo. paNa teo zubha-azubha vikalpa pADatA nathI, jayAre jainazAstro zubha-azubha banne vikalpa pADe che. dhyAnanA cAra prakAra che. ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane zukladhyAna. tamAma kacaro kADhavAnI tAkAta lezyA ane dhyAnamAM che. badhA mokSe gayA te A be yoganA AlaMbanane pAmIne gayA che, kAraNa ke te bethI samagra bhAvamananuM zuddhikaraNa thAya * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 174 manovijaya ane Atmazuddhi Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 tA. 29-10-95, ravivAra. anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmA jagatanA jIvamAtra sarvakarmano kSaya karI paramapadane prApta kare te mATe A dharmatIrthanI sthApanA kare che. ApaNA AtmAnA baMdhananuM mULa karma che ane karmanuM mULa manamAM che. ApaNA mananuM zuddhikaraNa ke mAraNa na karI zakIe tyAM sudhI mukti meLavI zakAtI nathI. mATe mananI zuddhi, cittazuddhi anivArya che. te pAmavA mATe bhagavAne zubhalezyA-zubhadhyAna batAvyAM che. zubhalezyA-zubhadhyAnanuM je zaraNuM svIkAre che te ja karmano pAra pAmI zake che. gADha karmonA kSaya mATe badhAne aMte zaraNa dhyAna che. kSapakazreNimAM zukladhyAnanI ja zreNi karavAnI che. sAdhakamAtra aMte dhyAnane upAsavuM ja paDe che. dhyAnanA be bheda che (1) zubha ane (2) azubha. vezyAnA be bheda che (1) zubha ane (2) azubha. A be dvArA samagra manano abhyAsa thaI jAya che. cittazuddhi karavI hoya to zubhalezyA ane zubhadhyAnanuM AlaMbana levuM paDe, paNa temAM paheluM zuM levAnuM? te vicAravA lAyaka che. zubhadhyAna vinA samatA nathI, zubhalezyA vinA zubhadhyAna nathIH zubhalezyA karatAM zubhadhyAnanuM mahattva ghaNuM che. karmanirjarA-puNyabaMdha temAM aneka gaNo che. jIva anaMtIvAra zubhalezyAne pAmyo che. zubhalezyA pAse eTale jIva mokSe jAya tevuM nathI. zubhalezyAmAM rahelA jIvane paNa azubhadhyAna hoI zake che, paNa zubhadhyAna kadI azubhalezyAmAM AvatuM nathI. tethI zubhadhyAna mATe zubhalezyA anivArya che. koi vyaktinI legyA zubha che paNa te azubhadhyAnamAM hoi zake. jema ke nAstika AtmA puNya-pApane mAnato nathI, paNa tenI prakRti sajana, udAra, saraLa, sahiSNu hoya; prakRtijanya tenAmAM suMdara guNo hoya, to tenI vezyA zubha hoI zake; kAraNa prakRti sAthe vezyAne saMbaMdha che. paNa nAstika hovAnA nAte tene zubhadhyAna AvavAno savAla ja nathI. tethI te vyakti je kAMI vicAra kare, pravRtti kare, mojamajA kare ke duHkha-ApattimAM Ave paNa te ArtadhyAnamAM ja hoya. eTale dhyAna azubha hoya ne vezyA zubha hoya. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 175 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. mahopAdhyAya zrIyazovijayajIe kahyuM ke "azubhadhyAnamAM azubhalezyAno saMbhava che, paNa ekAMta nathI; jyAre zubhadhyAna to tene ja hoya ke jene zubhalezyA hoya." tethI zubhadhyAna pAmavA mATe zubhalezyA pAmavI ja paDe. ApaNe jIvanamAM zubhadhyAnanA mArge javuM hoya, athavA tenA dvArA cittazuddhi karavI hoya, to bekagrAunDa tarIke zubhalezyA keLavavI paDe. te nahi Ave tyAM sudhI zubhadhyAna dIvAsvapra jevI vAta banaze. atyAre zubhadhyAna mATe ghaNI ja gerasamajo che. khAlI palAMThI vALIne besI jaIe ane ciMtana karIe eTale zubhadhyAna AvI jatuM nathI. sAmAnya rIte mana je zubha pravRtti karatuM hoya temAM ekAkAra bane, tyAre zubha saMkalpa Ave, zubha vicAra Ave, paNa te tarata zubhadhyAna banI jAya tevuM nathI. palAMThI vALI navakAranA arthanuM ciMtana karIe ke paramAtmAnI mUrti sAthe layalIna banI besI jaie ke AtmasaMbaMdhI ciMtana karIe eTale dhyAna AvI jatuM nathI. temAM zubha ciMtana, zubhabhAvanAo thAya, paNa te dhyAna mATenuM sTeja nathI. jema eka vyakti paramAtmAnI bhakti bahu ja layalIna thaIne kare che. paNa jo teno svabhAva svArthI hoya, jema ke dhaMdhAmAM tene svArtha Ave to sAmI vyaktine game teTaluM nukasAna thAya te jovA pote taiyAra na hoya, ane potAnA lAbha mATe game te karavA taiyAra hoya, to te vyaktinI lezyA azubha ja gaNAya. te sArA vicAromAM tallIna thAya, paNa tene zubhadhyAna AvavAnI to koI ja zakyatA nathI. azubhalezyAnuM zubhalezyAmAM saMkramaNa nathI thatuM, tyAM sudhI zubhadhyAna zakya nathI. zubhalezyA e jainadarzanano Agavo viSaya che. duniyAnA dharmazAstramAM kyAMya A vAta AvatI nathI. jainazAstramAM duniyAnA tamAma jIvonI prakRtinuM klAsIphIkezana karIne mUkyuM che. labdhimananuM-prakRtinuM suMdara vizleSaNa lezyA dvArA jainadarzana karyuM che. jainadharmanI sAmAnya kriyA karavA paNa prakRti badalavI paDe che, to zubhadhyAna jevA uttama anuSThAna mATe to cokkasa prakRtimAM zubhalezyA joie. jema koi mANasane potAnA deha para, rUpa para, sauMdarya para AkarSaNa hoya, te saMsAramAM racyopacyo raheto hoya, kAraNa tene zarIra para khUba mamatA che, khAvAnI Asakti paNa che, AvA jIvo dharma karavA bese ke koI dayA-dAna-udAratAnI pravRtti kare tyAre paNa, temanuM kelIbara nIcuM hoya; mamatA-AsaktinA kAraNe vezyA paNa azubha ja hoya; kAraNa tene zubha kArya karatI vakhate paNa prakRtimAM koI parivartana AvyuM nathI, tethI leNyA mULamAMthI badalAI nathI. jema tame caityavaMdana karavA beso tyAre tamArAmAM rahela svArthavRttinA kAraNe, koI vyakti * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 176 manovijaya ane Atmazuddhi Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratye dveSa paDelo hoya to, te vakhate tamane tenAthI karmabaMdha cAlu che ane te labdhimananA saMkliSTa bhAvathI dharmakriyAmAM khAmI Ave che. tethI dharmakriyA vakhate zubhalezyA joIe. sarvazreSTha anuSThAna dhyAna che. samatAmAM pahoMcavA mATe zubhadhyAna e amogha upAya che. 14pUrva zAstranA pAragAmIne 4 jJAnanA dhaNIne paNa karmakSaya karavA ane sarvadoSonuM unmelana karavA dhyAnanuM ja zaraNuM levuM paDe che. dhyAna e ArAdhanAno zreSTha prakAra che. badho dharma karIne tenuM aMtimaphaLa to AtmAne zubhadhyAnamAM sthira karavo te ja che. AvI sAdhanAne siddha karavI hoya to zubhalezyA anivArya che. ApaNAmAM jo zubhalezyA na hoya to ApaNA mATe dhyAna to havAmAM bAcakA bharavA jevI vAta che. lezyAnA bhedo che. temAM TopamAM zubhalezyAmAM zuklalezyA che ane prAthamika zubhalezyAmAM tejolezyA che, ane tenA varNananI jo ApaNI prakRti sAthe sarakhAmaNI karIe to prAthamika zubhalezyA paNa AvavI ApaNA mATe ghaNI ja muzkela che. atyAre dhyAnanI zibiro ghaNI thAya che. atyAre ghaNo varga evo che ke temane amuka anuSThAnamAM joDAvAnuM kahIe to taiyAra thAya nahi, paNa samUhamAM palAMThIvALI ciMtana-manana karIne manane ekAgra karavAnuM kahe eTale taiyAra. paNa AmAM bhUla kyAM thAya che ke zubhalezyA vagara zubhadhyAna zakya ja nathI. A kALamAM UMcuM zukladhyAna to zakya ja nathI. mATe jIva A kALamAM karI zake to prAthamika kakSAnuM zubhadhyAna karI zake, paNa azubhadhyAna to karavA jevuM che ja nahi. nahIMtara vagara kAraNe kuTAI jazo. A kALamAM sAdhu, sAdhvI, bhAvazrAvaka, samyagdaSTi prAthamika kakSAnuM dhyAna karI zake che, jeno atyAre viccheda nathI. mATe prAthamika kakSAnuM dhyAna karanArane potAne ucita dharma karanAranI kakSAmAM mUkI zakAya. niraticAra kriyA mATe mananI temAM pravAhabaddhatA ane ekAkAratA joIe: dhyAna e mananI avasthA che. saMsAramAM paNa sukhaduHkhanA tIvra anubhava dhyAnamAM thAya che, tema dharmanA kSetramAM paNa UMcA sukhanA anubhava dhyAnamAM ja che. tame koIpaNa pravRttimAM tanmaya na bano tyAM sudhI svAda Avato nathI. utkRSTa kakSAnI anubhUti karavAno eka mAtra upAya dhyAna che. paNa ApaNe badhA caMcala mana sAthe ja jIvIe chIe. jema ke khAtAM eka koLiyo moDhAmAM paNa gayo na gayo ne barAbara cAvyA vagara utArI daIe; jenAthI khorAka pace nahi ane te poSaNa Ape nahi, mAtra kacaro thaIne bahAra nIkaLI jAya; tema ApaNe je paNa pravRtti karIe chIe te adhakacarI ja karIe chIe. tame saMsAranI ke dharmanI koI paNa pravRtti manane ekAkAra karI tallIna thaine karo cho kharA? ke aDadhI- paDadhI ja karo cho? manovijaya ane Atmazuddhi 177 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAvAmAM khAvAnA ja vicAra Ave ke tyAre paNa dhaMdhAnA vicAra cAlu hoya? badhe ja mana bhAgatuM hoya che. tanmaya thaine pravRtti karanArA jIvo ochA hoya che. tamArA manane karAtI pravRtti sAthe pUrvApara anusaMdhAna nathI hotuM. vicAromAM dhArAbaddhatA nathI hotI. game te vicAra game tyAre TapakI paDatA hoya che. eTale pravAhabaddhatA joie, te nathI hotI. are, tamane je vicAra Ave temAM paNa tamArI ekAkAratA kharI? hAthamAM lIdhela pravRttimAM paNa tamAruM mana ThekANe nathI hotuM. sattara jAtanA vicAro cAlatA hoya che. caMcala ane asvastha ja citta hoya che. dharmaArAdhanA niraticAra karavI hoya to tenA vicAramAM pravAhabaddhatA joie, ekAkAratA-layalInatA joie. tIrthakara bhagavaMta dIkSA le pachI teo je paNa pravRtti kare temAM ja temano upayoga hoya. gocarIe jatAM AtmAnuM ciMtana karatA na hoya. upayogazUnyatApUrvaka jo khAvAnI kriyA kare to sAdhupaNAmAM doSa lAge. jema khAtI vakhate stavananA bhAvomAM huM kadAca parovAI jAuM to doSa lAge. mATe je kriyA karatA ho temAM ja upayoganI ekAkAratA joie. je mahAtmA niraticAra cAritra pALatA hoya, te upAzrayathI nIkaLe tyAre temane khyAla hoya ke temane kyAM javuM che, te bAju ja temanA paga UpaDe. cAlatAM jayaNAmAM ja upayoga hoya. pachI jenA ghare javAnuM hoya tyAM jaIne je pravRtti karavAnI hoya temAM ja upayoga hoya, paNa raste cAlatAM ke gocarI vahoratI vakhate kAMI svAdhyAya ke zAstranA vicAra temane na hoya. tame janmathI mAMDIne atyAra sudhImAM ekapaNa kriyA AkhI sAMgopAMga tanmayatAthI karI che kharI? nA, kAraNa mananI pravAhabaddhatA nathI. mATe ja samagratAthI cetanAne parovIne koI paNa pravRtti karI zakatA nathI. game te vicAra game tyAre TapakI paDatA hoya che. have AvI avasthAvALI vyaktimAM zubhadhyAna AvavAnI zakyatA ja kyAM che? zAstramAM pUchyuM ke kaI kriyAthI dhyAnamAM caDhAya? to javAbamAM kahyuM ke koIpaNa pravRttithI dhyAnamAM caDhI zakAya. muninI pratyeka kriyA dhyAna banI zake che. tema zrAvaka mATe paNa badhI dharmakriyA dhyAnanuM sAdhana banI zake che, paNa manamAM ekAkAratA sAMgopAMga joie. atyAre to zubhalezyA nathI ane keLavAyeluM mana paNa nathI, mATe zubhadhyAna AvavAno savAla nathI. tethI pahelAM ekAkAratAne yogya mana keLavI zubhalezyA pAmavAnI jarUra che. have zubhadhAna pAmavA mananuM sTAnDarDa kevuM hoya, te joIe. zubhalezyA pAmavA badhA mAnasika azubhabhAvo-doSo TaLI javA joIe ja tevuM dhoraNa nathI. atyAre koinuM mana evuM nathI ke je satata saMpUrNa zubha vicAramAM ja hoya. jo koinuM hoya to te vyakti darzanIya gaNAya. paNa atyAre ATalA hAI levalanA jIvo nathI. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 178 manovijaya ane Atmazuddhi Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhA - nAnA nAnA kharAba vicAro AvI jAya che. sAhebajI:- nAnA kharAba vicArono artha zuM? jema tame beThA cho, garamI che eTale akaLAmaNa thAya che, mATe jarA ThaMDaka thAya to sAruM, lAvo bArI kholIe, AvuM kaMipaNa manamAM thAya eTale apekSA AvI, mATe azubhabhAva pedA thayo kahevAya. koinuM lUMTI levuM, vikAro ke vAsanAnA vicAra AvavA te ja khAlI azubhabhAva che tevuM nathI, paNa koipaNa prakAranI apekSA AvI eTale azubha bhAva ja thayo kahevAya. jema khAtAM svAdiSTa vastumAM rasa Avyo eTale azubhabhAva Avyo kahevAya. paraMtu azubhabhAvathI saMpUrNa mukta kyAre thavAya? ke jayAre sukhanI koi apekSA na hoya ane duHkhanI jarApaNa nArAjagI na hoya tyAre. AvA jIvo sthitaprajJa hoya che. AvA jIvo para saMpattino varasAda thAya ke du:khonI jhaDI varase paNa temane kAMI asara na thAya. paNa jene jarAjarAmAM asara thAya che te to azubhabhAvamAM ja che. ApaNe badhA 24 kalAkamAMthI eka sekanDa paNa AvA azubhabhAvathI mukta nathI. ApaNane covIse kalAka amuka prakAranA sukhanI apekSA to kharI ne? rahevA ghara joie, temAM paNa keTakeTalI sagavaDa joie. je maLI che te badhI ochI lAge che. mATe jAgatAM, UMghatAM, besatAM, UThatAM badhI apekSAo che ja. tamane keTalAMya duHkha na Ave to sAruM tevI icchAo ne kAmanAo paDI ja che. moTA rogo na Ave to sAruM tevI icchA hoya che ne? koine AvA moTA rogo AvyA hoya tenuM varNana sAMbhaLo tyAre zuM thAya che? bApA, ApaNane AvuM na thAya to sAruM. mATe hajAro prakAranAM duHkhana Ave tenI aMdara kAmanA paDI hoya che ane jeTalAM paNa sukho che te badhAM mane maLe ane maLelAM sukho jaLavAI rahe to sAruM, A badhA ArtadhyAnanA saMkalpa-vikalpo manamAM paDyA che. jIvane anukULatAnA saMyoganI apekSA ane pratikULatAnA viyoganI apekSA che tethI covIse kalAka ArtadhyAnanI bhUmikAvALuM tenuM mana che. tamane covIse kalAka raudradhyAna che tevuM nathI, ArtadhyAnanI kSaNo paNa jIvanamAM lagAtAra ochI hoya che, paNa tenA saMkalpavikalpamAM ja mana ramatuM hoya che. chaThuM guNasthAnaka pAmelA jIva paNa jo niraticAra bhUmikAmAM na hoya to prAyaH karIne temane paNa ArtadhyAna hoI zake paNa sthitaprajJadazA Ave eTale ArtadhyAnanA saMkalpa-vikalpo bhAgI jAya. paNa atyAre to jarAka duHkha Ave che to UMcAnIcA thaI javAya che. sabhA:- cothA guNasthAnake sthitaprajJadazA pamAya? manovijaya ane Atmazuddhi 179 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhebajI:-cothA guNasthAnake sthitaprajJadazA AvI zake, paNa chaThThA guNasthAnaka karatAM nIcalI bhUmikAnI hoya che. chaThThA guNasthAnake paNa saMyogonI-nimittonI asara thAya tevuM nabaLuM mana hoI zake. mATe temane niraticAra dazA pAmavAnI bAkI hoya che. koI jIvo adhyAtmanI uparanI kakSAe pahoMcavA mATenA anivArya guNo keLavI le che, paraMtu pUraka guNo keLavavAnA bAkI hoya che. jayAre bIjA jIvo evA paNa hoya che ke jemaNe pUraka guNono aDhaLaka vikAsa karyo hoya paNa uparanI kakSAnA anivArya guNo na pAmI zakyA hoya, tethI temanuM adhyAtmika stara nIcuM hoya che. tethI chaThThA guNasthAnake ArtadhyAnadazA hoi zake ane cothA guNasthAnake paNa koIne sthitaprajJadazA hoI zake che ane ArtadhyAna dazA paNa hoI zake che. sabhA:- temAM pratibaMdhaka karma karyuM? sAhebajI:- mohanIyakarmathI azubhabhAvo thAya che. jJAnAvaraNIyakarmanuM kAma ajJAnI banAvavAnuM, aMtarAyakarmanuM kAma bIjA badhAmAM vikSepa karavAnuM, paNa sIdhA azubhabhAva pedA karavAmAM to mohanIyakarma ja che. zubhalezyA mATenI yogyatA: amAruM mana paNa covIse kalAka zubhabhAvamAM nathI, azubhabhAvo paNa hoya che. paNa eTale kAMI covIse kalAka amane viSayavAsanA satAvatI nathI, sattA ke saMpatti joine kAMi amane manamAM galagaliyAM thatAM nathI hotAM. A to ame badhuM choDIne AvyA chIe. mATe amane ghaNA azubhabhAvothI mukti maLI gaI che. jema tamane gADImAM besatA joIe tyAre amane thAya ke hAza, ame to AvA pApomAMthI chUTyA chIe; paNa haju amane thoDI ghaNI sukhaduHkhanI apekSA hoya che. mATe prakRtimAM kaI kakSAnA azubha bhAvo hoya to zubhalezyA TakI zake ane kaI kakSAnA azubhabhAvo hoya to zubhalezyA bhAgI jAya, tenuM pRthakkaraNa karavuM paDe. dA.ta. tamane jIvanamAM sagavaDa joIe che, meLavavA Iccho cho, maLe to tame rAjI; paraMtu te meLavavA "bIjAnuM je thavuM hoya te thAya, mane sagavaDatA maLavI joIe, bAkI bIjA jAya jahannamamAM" AvI vRttivALA jIvo zubhalezyA pAmI zakatA nathI. temanI prakRtimAM eTalo svArtha che ke kyAre te vizvAsaghAta-chetarapIMDI karaze te kahevAya nahi. kAraNa "mAre game te rIte sagavaDa joIe, koipaNa hisAbe te maLavI ja joie" te mATe bIjAnuM zuM karavuM temAM temane koi limiTa nahi. 18O manovijaya ane Atmazuddhi Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyAre dhaMdhAmAM gaLAkApa harIphAI cAlatI hoya che, temAM koI ADo Ave ne karoDonuM nukasAna thAya tema lAge tyAre zuM vicAro ? game te rIte tene patAvavAnI taiyArI kharI ne? tamArA karoDa-be karoDakyAMka phasAtA hoya tyAre tamane kaI renjanA azubhabhAvo Ave? game te bhoge paisA kaDhAvavAnA ne? jenAmAM AvA bhAvonI tIvratA haze tene zubhalezyA zakya ja nathI. potAnA svArtha khAtara game tevuM pagaluM levA temanI taiyArI hoya che. tema dhaMdhAmAM lAge ke jarA vizvAsaghAta karIzuM to be pAMca karoDa maLaze, tyAre sAme pAyamAla thAya tema hovA chatAM zuM vicAro? tenuM je thavuM hoya te thAya, paNa ApaNe to meLavI lo. A badhA kRSNalezyAnA bhAvo che. pachI bhale te prasaMge dAna-dayA-paropakAra karato hoya, paNa mULathI prakRti ugra svArthavALI che. hA, ghaNA janme tyArathI zubhalezyA laIne janmyA hoya che. paNa evA jIvo ghaNA ja ochA nIkaLe. ApaNe janmyA tyArathI azubhalezyA laine janmyA hoie, paNa have zubhalezyAmAM jaI zakIe tema chIe. paraMtu tenA mATe manamAM saMkalpa joie. sabhA - paisA rokyA pachI te mANasa badamAza nIkaLe ne paisA na Ape to? sAhebajI:- zrAvaka mATe AjJA zuM che? zrAvakane mANasa oLakhIne vyavahAra karavAno che. mATe bhUla tamArI che ke tame oLakhyA vagara mUDI rokI. tamane pelAnI bhUla dekhAya che, te badamAza lAge che, paNa tame badamAzane oLakhyo nahi, to tame DobA nahi? sabhA:- rAMDyA pachInuM DahApaNa. sAhebajI:- tame vyavahAra karatAM lAlacamAM vadhAre maro cho. vadhAre vyAja maLe che ne? mATe lobha ne lAlacamAM game tyAM bharAo cho. pachI chAtI kUTo temAM zuM vaLe? mATe vyavahAra sajjana sAthe ja karavAno che. sajjana mANasanI kaphoDI sthiti Ave to paNa tamane ciMtA na hoya. tenI pAse Avaze tyAre te ApyA vagara raheze nahi. paNa tame dhirANa karatAM mANasanI lAyakAta cakAso cho kharA? ke khAlI vaLatara juo cho? mATe ja tamane dhutArA maLe che. have tejolezyAvALAne potAnA 20-25 lAkha rUpiyA jAya to ema na thAya ke tene huM sIdho karI nAkhuM, patAvI dauM, pelAne pachADIne paNa paisA meLavI lauM, pachI tenuM je thavuM hoya te thAya. A badhuM tejolezyAvALAne zakya nathI. tene to vicAra Ave ke atyAre te kevI paristhitimAM che? temAM mArA svArtha khAtara zuM tene huM vadhAre duHkha ApuM ? tene tenA kuTuMbaparivAranI ciMtA hoya. mATe jene jIvanamAM mAtra potAnA ja svArthanI ciMtA hoya te ja na ma ra ma ka ma ma ma ma ma ma ka aa ja ja na ma ra ma ma ja ka ka ma ka % ja % ja na zaka ke ka ka ja ke je ja manovijaya ane Atmazuddhi 181 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadIpaNa zubhalezyAmAM jaI zake nahi. tejolezyA pAmavA mATe prakRtimAM nAnI nAnI bAbatomAM paNa saraLatA joIe. tame gharamAM patnI sAthe paNa zuM karo ke tene moTA moTA vizvAsa Apo, pachI tenI apekSA anusAra thoDuM karIne bahAnAM kADho, ghaDImAM vAta karIne pAchA pharI jAo. tema chokarAne paNa chAno rAkhavA kaho ke chAno thai jA pharavA laI jaIza, paNa zAMta thAya pachI pharI jAo. paraMtu AvI nAnI nAnI paNa khoTI pravRtti tejolezyAvALo kare nahi. sabhA - chokarAne zAMta rAkhavA zuM karavuM? sAhebajI:- te paNa mAre bhaNAvavAnuM? tame tene AzvAsana Apo, lAgaNI Apo, vAtsalya Apo, tenI takalIphanuM nivAraNa karo. paNa tene kAMI UThAM to na ja bhaNAvAya ne? ghaNI vakhata to chokarA bahu parezAna kare tyAre dhamakAvo ne bAvAno Dara batAvo ne? jema ghaNI vakhata zAMta karavA tamArI ghaDiyALa Apo, ane pachI ramatAM ramatAM ghaDiyALa laI lo ane kaho bAvo laI gayo. atyAre tame tene UThAM bhaNAvo cho, pachI moTo thaIne te tamane UThAM bhaNAvaze, barobara ne? sabhA - AkhuM gAma keTaluMya AvuM bIjuM badhuM khoTuM karatuM hoya che, to zuM karavuM? sAhebajI - pahelAM tame tamArA para breka lagAvo. tame kAMI AkhA gAmanA guru cho? je vyakti nAyakanA sthAna para hoya to tene bIjAne sudhAravAnI javAbadArI Ave che. hA, tamArA gharamAM koi khoTI pravRtti karatA hoya tene sudhAravAnI tamArI javAbadArI kharI, kAraNa tame kuTuMbanA vaDIla cho; paNa AkhA gAmane sudhAravAnI javAbadArI tamArI nathI. TrAphikanA niyamane tame hAthamAM lo to cAle kharuM? saMsAramAM paNa vyavahAra kaI rItanA hoya che te samajavAnuM che. tamArA hAtha nIce jeTalA hoya te khoTuM kare tene aTakAvavAnI tamArI javAbadArI kharI, paNa AkhA gAmanI nahi. sabhA - gharamAM nokara kAMI khoTuM kAma kare to amane pApa lAge? sAhebajI:- hA, gharamAM nokara khoTuM kAma kare tenuM pApa zeThane paNa lAge. tamAro dIkaro paNa kAMI khoTuM kAma kare to tamane pApa lAge. tyAre tamAre rokavo joie, ne na roko to pApa lAge. jema ziSya adharmanA mArge jato hoya to gurue rokavo joie, na roke to temane pApa lAge. paNa AkhA saMghamAM bIjA koi sAdhu kAMi ayogya karatA hoya, to amane pApa na lAge. amArI javAbadArI amArA ziSya parivAra mATe hoya che. 182 manovijaya ane Atmazuddhi Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pati patnIne paraspara javAbadArI Ave. paraspara kartavya-pharajo che, mATe sudhAravAnI javAbadArI Ave. paraMtu tenA jIvananI paNa nagaNya bAbatomAM game tema mAthuM mAryA karo to doSa lAge. tema dharmanA kSetramAM paNa koi navo Avyo hoya, te vakhate tame thoDA vadhAre jANakAra ho to tenA guru banI jAo ne? te cAle nahi. jIvanamAM ghaNI vakhata badhAMne khoTA vahAlA thavA-rAjI rAkhavA prayatna karatA ho cho. jema ke sagAMvahAlAM maLe tyAre evI mIThI mIThI vAto kare ke jemAM judANAnuM gaNita ja nA hoya. vicArajo vRtti kevI che! sAmAne jarA khuza karavA sattara juThANA calAvo. tema jo jarA koInAthI ochuM Ave to vAtavAtamAM khoTuM lAgI jAya, rIsa caDI jAya, mAmUlI bAbatamAM vAMdhA-vacakA paDe. A badhA azubhalezyAjanya bhAvo che. AvA jIvomAM tejalezyA zakya nathI. mATe vicAravAnuM che ke ApaNe zubhalezyAnA dhoraNamAM AvI gayA chIe ke nahi? te pAmavI che ke nahi? ane jo pAmavI hoya to tenA mATe ciMtana-manana-vicAro dvArA saMzodhanano puruSArtha karavAno che. azubhalezyAthI UMghamAM paNa bhAre karmabaMdha thAya che. azubhalezyAmAM rahelA jIvo prAyaH durgati bAMdhanArA hoya che. tamane svArthanA vikalpo kyAreka Ave che, jIvanamAM tenI tako paNa kyAreka Ave che ane temAM saphaLatA paNa kyAreka maLe che; paNa prakRtimAM svArtha che, mATe tenuM pApa to covIse kalAka baMdhAya che. jema tamArA chokarA-chokarInuM kelIbara game te hoya, paNa tamane zuM icchA ke teone to sArAmAM sAruM pAtra maLavuM ja joIe. mATe apekSA zuM AvI? pachI AnA kAraNe DoLa ane chetarapIMDI cAlu thAya. paraMtu khabara nathI ke AnA kAraNe bhavAMtaramAM aneka janmo sudhI sArAM pAtro-sAruM sthAna nahi maLe. kAraNa vRtti kevI che ? paDIkuM bAMdhIne sAmAne padharAvI devAnI bhAvanA che, game tevI pravRtti karIne UMdhA bhramamAM nAMkhavAnI vAta che. ApaNe tyAM mRSAvAda viramaNanA aticAramAM "kanyA, gau, Dhora, bhUmi..." vagere lakhyuM che ne? jIvanamAM saMtAno para rAga che mATe ja khAmIvALI dIkarIne sArA ghare padharAvI daie. paNa te vakhate te khAmI na jaNAvela hovAthI dIkarInI ane sAmenAnI zuM hAlata thaze teno kadI vicAra karatA nathI. mATe tamAre tejolezyA nathI. tamane koI AvuM kare to zuM lAge ? mane pAyamAla karI nAMkhyo. tamArA jIvanamAM bIjA AvA to keTalAya prasaMgo-tabakkA hoya che, jemAM badhe AvI vRttio, pravRttio cAlu ja hoya che. # # # sara ka ja * * * * * * * * * * * * * * eka ra sa + ka ka ma ma ma ma e ka manovijaya ane Atmazuddhi ka ka ka ka ka ma * * * * 183 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajArone chetaravAthI kevA pApa baMdhAze teno kadI vicAra karyo nathI. atyAre tame thappaDa mArIne gAla lAla rAkho cho. paNa tamArI pAse che teTaluM sTeTasa joie che, ke tenAthI vadhAre sTeTasa joIe che? jeTalA sukhI cho tenAthI vadhAre sukhI hovAnA DoLa karo cho, paNa A badhA azubha bhAvo che. AvA badhA juThANAthI bIjA temAM bharAIne pAyamAla thaI jatA hoya che. - aticAramAM bolo cho ne ke, "rAga dveSa lage ekane Rddhi-parivAra vAMchI, ekane mRtyu-hAni vAMchI." lAgaNI hoya tenA mATe sArA abhiprAya Apo ane dveSa hoya tyAM tene game te rIte pAyamAla karI nAMkho. AvI badhI pravRtio azubhalezyAmAM hoya che ane AvI badhI manovRttivALA jIvo mATe zubhalezyAno cAnsa nathI, tethI tene zubhadhyAnanI paNa taka nathI. 184 manovijaya ane Atmazuddhi Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. 5-11-5, ravivAra anaMta upakArI anaMta jJAnI zrI tIrthaMkara paramAtmAo jagatanA jIvonA Atmika kalyANa mATe asaMkhya yogono prabodha karanArA dharmatIrthanI sthApanA kare che. dhyAnayoga - pUrvabhUmikA: jaina zAsanamAM ArAdhanA mATe asaMkhya yogo che ane badhA yogonuM varNana 14 pUrvaparyata dvAdazAMgImAM che. paNa saMkSepamAM jo vizleSaNa karIe to bhaktiyoga, karmayoga, zAstrayoga, jJAnayoga, sAmyayoga ane dhyAnayoga Ama kramasara yogo batAvyA che, ane te badhAmAM paNa Topa levalamAM dhyAnayoga che. dareka sAdhanAmAM aMtima caraNamAM dhyAnayoga che. tenI sAme bIjA badhA nAcIjha yoga che. A dhyAnayoga dvArA badhAM karmone khapAvI zakAya che. ugramAM ugra karmane khapAvavAnI kSamatA dhyAnayogamAM che. mananuM aMte mAraNa A dhyAnayogamAM ja thAya che. anaMta kALanA jAmelA mohano uccheda karIne chelle amanaskadazAne pamADI zakavAnI tAkAta A dhyAnayogamAM che. ApaNe mananI azuddhio jANI, tenI sAmAnya saMzodhananI prakriyA paNa jANI; paNa mananI Topa levalanI zuddhi mATe sAdhana tarIke dhyAnayoga ja che ane A ja aMtima rAjamArga che. je jIvo zukladhyAnanA pAyAmAMthI pasAra thAya te ja muktine pAme che. AThamA guNasthAnakathI AraMbhIne uparanI badhI bhUmikA dhyAnathI ja pAmI zakAya che. tethI zAstramAM dhyAnano mahimA khUba ja gAyo che. yoganA kramamAM pahelAM bhaktiyoga, pachI karmayoga, zAstrayoga, jJAnayoga, sAmyayoga ane pachI dhyAnayoga Ave che. karmayoganuM varNana AcArarUpe adhyAtmamAM Ave che. sAdhukriyA paNa karmayogamAM Ave. zAstrayogamAM bahoLuM zAstrajJAna joie. jJAnayoga pAmelAne sAmyayoga Ave ane pachI dhyAna Ave che. TopamAM dhyAna yoga che. atyAre je badhA dhyAna kare che te prekTIsa kare che ema kahevAya. kAraNa upara batAvelAM badhAM sTepa kramazaH pasAra karyA pachI ja nirmaLa dhyAnayoga Ave che. manovijaya ane Atmazuddhi * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 185 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navuM pAmavAmAM che. paraMtu amArA tIrthakaro, 14 pUrvadhara gaNadharoe batAvela kriyAmAM jene rasa na paDe tenA mATe AgaLanI bhUmikA nathI. jene dharmamAM kharo svAda Avyo hoya tene ja te dharmamAM ripITIzana game che. jene AtmA mATe mAhitakArI tattva vAraMvAra ripITa kare ne na game, tene dhyAna kaI rIte phAvaze? jene punaH punaH bhAvanamAM kaMTALo Ave tyAM sudhI te AgaLa vadhavAne lAyaka nathI. saMghamAM kalpasUtra hajAra vAra sAMbhaLyuM ema kahI, bhagavAnanA caritrothI kaMTALyA, mATe ja vyAkhyAnamALAmAM janArA thayA ne? jo prabhu pratye parama prIti hoya to temanuM caritra 100 vAra sAMbhaLavA chatAM harSathI rUvAMTAM UbhAM thAya, romAMca thAya. tamAre pizcaromAM lavanI vAta keTalI vAra Ave che? chatAM paNa kAmarasika jIvone game che ne? tema, enI e novelo paNa aneka vAra vAMcatAM rasa paDe che. kAraNa tyAM tIvra ruci che. mATe ja tyAM punarAvartanamAM kaMTALAno doSa raheto nathI. 14 pUrva bhaNelAne paNa sAra tarIke dhyAna karavAnuM che. tethI dharmamAM ripITIzana to Avaze ja. mATe ciMtana pachI bhAvanA karavAnI che. je jANeluM sat tattva che tenI vAraMvAra bhAvanA karavAnI che. te hRdaya sAthe jaDAI javuM joIe. tamAre saMsAramAM paNa bhoganI pravRttine vAraMvAra vicAro, to ja temAM tame otaprota vadhAre thaI zako cho. ripITa karo to ja bhAvita thavAya che. tenI jema ekanI eka vAtane AtmAmAM bhAvita karavAnI che. jema ke 12 bhAvanAo che. saMsAra anitya che. temAM koinuM zaraNuM nathI. A badhI bhAvanAo jANI lIdhI, paNa kAMI tenAthI AtmA ema ne ema bhAvita thato nathI; paNa vAraMvAra tenuM punarAvartana karatAM evI pragADha asara saMcita thAya ke A saMsAramAM kharekhara paramAtmA sivAya mAre koInuM zaraNa nathI, ema lAge tyAre bhAvita thayA ema kahevAya. atyAre tamane dharmanA viSayamAM je jJAna che te badhuM khAlI mAhitIrUpe ja che. 1% jJAna paNa iphekTIva noleja(asarakAraka jJAna) nathI. paNa te jJAna jo ciMtanarUpe thAya to ja asarakAraka bane ane te ja jJAna jo bhAvanArUpe paraName to vadhAre joradAra asara thAya ane pachI ja AgaLanA sTejamAM jai zakAya. dhyAnanAM AlaMbano - bhUmikAzuddhi : dhyAnanI prekTIsa karavA mATe AlaMbano paNa aneka che. jema ke sUtro, pratimA, manovijaya ane Atmazuddhi 186 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame covIse kalAka ciMtana paNa karatA nathI, UlaTA ADAavaLA saMkalpa-vikalpa ja cAlatA hoya che. covIse kalAka A ja cAlu hoya che. saMkalpa-vikalpanA AMdolanavALuM ja mana hoya che. A to rakhaDatuM mana che. pavananAM mojAMthI pANI UchaLatuM hoya che mATe pANI sthira nathI, basa, tevuM ja tarala mana che; paNa te vakhate paNa ekAgratA to hoya che. ekAgratAno gALo lAMbo nathI hoto. eka vastumAMthI tarata bIjI vastumAM mana jatuM hoya che. Ama, viSayAMtaranA kAraNe cittanI caMcaLatA hoya che, chatAM temAM paNa ekAgratA hoya che. mATe tene dhyAna kahevuM te barAbara nathI. dhyAnanA 4 sTeja - (1) ciMtana : dhyAnanA (1) ciMtana, (2) bhAvanA, (3) anuprekSA ane (4) dhyAna Ama cAra sTeja che. ApaNe zubha ciMtana levAnuM che. dharmamAM zubha ja levAnuM raheze. saMsAramAM paNa azubha dhyAnanA sTeja A ja pramANe che ane temAM to badhA duniyAdArI jIvo pasAra thatA hoya che. eTale te kAMi saMsArIo mATe navuM nathI, paNa zubhaciMtana navuM che. tame eka viSaya laine temAM UMDA UtaratA jAo, ciMtana karo, UhApoha karo navo bodha thayA karaze. dhArAbaddha vicAraNAne ciMtana kahevAya che. dhyAna karanArane kalAko sudhI ciMtana karavAnI pahelAM Teva pADavI paDaze. tenA vagara dhyAnano DhAMco goThavAto nathI. paramAtmatattva lo. svastha banI tenA para ciMtana karo, UhApoha karo. tame thoDo TAima manane sUcanA Apo ke mAre paramAtmAnA guNonuM, temanA svarUpanuM ciMtana karavuM che. paramAtmA kevA che ? paramAtmAnA guNo kayA che ? paramAtmAnuM svarUpa zuM che ? paramAtmAnA guNo kai mAtrAnA che ? paramAtmatattva advitIya kema che? Ama, eka eka muddA UbhA karo ane tenA 52 UMDA UtaratA jAo. tenAthI tamane khyAla Avaze ke tame eka ja viSaya para keTalo TAima ciMtana karI zako cho. sabhA H- sAhebajI ! A badhuM ka2vA amArI pAse jJAna nathI. sAhebajI :- tenA mATe jJAna to joie ja. tame jyAre eka zubha viSayamAM dhArAbaddha vicArI paNa na zako, to samagratAthI mana chavAi jAya te rIte dhyAnamAM kai rIte jai zako ? atyAre tamArA manamAM viSayanuM koi anusaMdhAna nathI hotuM, game te ************ manovijaya ane Atmazuddhi M-13 187 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastu aMda2 TapakI paDatI hoya che. A ciMtananI zailI nathI. dA.ta. tame AtmAnuM ciMtana karatA ho tyAre vacamAM TebalanuM ciMtana cAlu thai jAya. A zRMkhalAbaddha vicAradhArA nathI. bhale tame pAMca miniTa vicAra karo paNa manane barAbara sUcana ApI ne karo. ane temAM jo tamAruM mana seTa na thAya to zubhadhyAnamAM kai rIte jazo ? zubhadhyAnamAM to 100% mana para kAbU joize. ciMtana eTale eka ja vastu para dhArAbaddha UMDANathI vicAravAnuM che. ciMtana karavuM haju saheluM che, kAraNa temAM AtmAne eka viSayamAM navuM navuM jANavAnuM maLe che. dA.ta. karma. jo te vakhate tamAro manano kAbU hoya to karma para dhA2Abaddha vicAratAM, karmanI vyAkhyA zuM ? karmanuM svarUpa zuM ? karmanA bheda keTalA ? karma baMdhAya kai rIte? karmanI asaro zuM? tene khALI zako kai rIte ? Ama navuM navuM sphure ane jANavA maLe. Ama, to manane kutUhala vRtti hoya che, mATe haju ciMtanamAM mana TakI zake; paNa bhAvanAmAM to ekanI eka vAtanuM ripITIzana-punarAvartana karavAnuM che. bhAvanA : sabhA :- amane to navuM ja joie. sAhebajI :- sAcuM kahejo, tamArA saMsAramAM navuM navuM che ke ripITIzana che ? da22oja nAhavuM, khAvuM, pIvuM, UMghavuM, vepAradhaMdhA karavAnA enuM e ripITIzana ja che. pikcaranA zokhIno roja pikcara jue chatAM temane majA Ave che ne ? tamane saMsAranI ekanI eka kriyAmAM ripITIzana hoya to paNa rasa Ave che. kAraNa ? tamane bhAvatI vastu mahinAmAM 25 divasa Apo to paNa game ne ? paraMtu jyAM tamane tIvra rasa nathI tyAM ja ripITIzana phAvatuM nathI. saMsAramAM pAMce indriyonA bhogonuM jIvo tyAM sudhI keTaluM ripITIzana karo cho ? enI e ja kAma-vAsanA, enA e ja bhogo, chatAM keTalI majA Ave che ? tame peMDo jIvanamAM 100 vAra khAdho hoya chatAM e ja peMDo pAcho Ape to paNa rasa Ave che. kema ke temAM ruci che. mATe tamArI rucinI cakAsaNI bhAvanAmAM ja thAya che. jene bhAvanA na phAve te dhyAnamAM jai zakato nathI. tyAM navI navI sIrIyala nathI cAlavAnI, paNa eka ja viSayamAM cetanAne dhArAbaddha goThavavAnI che. mATe dhyAnamAM jo viSayAMtara karo to skhalanA kahevAya. ghaNo zrotAvarga kahe che ke vyAkhyAnamAM ekanI eka vAta ripITa thAya che. tema kriyAmAM paNa ekanI eka kriyA zuM karavAnI ? amane rasa to navuM navuM jANavAmAM, samajavAmAM, manovijaya ane Atmazuddhi 188 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene paNa dhyAnayoganuM AlaMbana levuM hoya tene zAstranuM propara gAiDansa laine karavAnuM che, nahIMtara TrenIMganA nAmathI UMdhuM vetarAI jaze. gItArthanuM mArgadarzana laIne ja karavA jevuM che. ame tamane sadaMtara karavAnI nA nathI pADatA, paNa bIjI badhI ArAdhanAne gauNa karIne dhyAna karavAnuM nathI. jema pratikramaNa karavAnI vAta Ave tyAre kahe ke "huM to dhyAna karuM chuM." paraMtu A badhI kriyAmAM aNIzuddhatA AvI na hoya ane dhyAnamAM caDhI jAya te barAbara nathI. jema ghaNA zuM kahe, "mane ghoMghATamAM pUjA karavI phAvatI nathI, mATe dhyAna karuM chuM." paNa badhI kriyAo sAthe abhyAsarUpe aDadho kalAka dhyAna karo te barAbara che. amane sAdhupaNAmAM paNa kahyuM che ke dIkSA pachI pUrva ane madhya avasthAmAM ciMtana, manana, zAstrAbhyAsa che paNa dhyAna nathI. dhyAna to sAdhujIvananI uttarAvasthAmAM karavAnuM che. mATe bIjI badhI ArAdhanA choDIne dhyAnamAM sarva ArAdhanA samAI gaI che tema mAnIne jhaMpalAvavAnuM nathI. zAstramAM batAvela zukladhyAna karavA mATe to haju ghaNA sTeja pasAra karavAnA che. A to abhyAsarUpe kahevAze. sabhA - abhyAsarUpe dhyAnamAM zuM karavuM? sAhebajI :- jaina zAsanamAM dhyAna para volyumonAM volyumo bharAya teTalAM zAstro che. enA ghaNA ja bhedo che. cAra lAkha beMtAlIza hajAra traNasone aDasaTha bhedo che. samagratAthI cittanI zuddhi karavA A chelluM sTeja che. paramapada pAmavA mATe dhyAnane zaraNe javAnuM che. temAM haThayoga, rAjayoga, dravya samAdhi, bhAva samAdhi AvI jAya tevuM vistRta varNana che. paNa tame muMjhAI na jAo te mATe huM senTaralAina batAvavA mAMgu chuM, jenA para rAjamArga sthapAyelo che. sauthI pahelAM pUrvabhUmikArUpe ciMtana ane bhAvanA A be sTejane AtmasAt karavAnA che. atyAre ghaNA dhyAnanI vyAkhyA kare che ke cittanI ekAgratA AvI eTale dhyAne AvyuM, paNa te barAbara nathI. AvI vyAkhyA karanArane pUcho ke tame koipaNa vastuno vicAra karo cho tyAre tamAruM mana temAM ja parovAyeluM hoya che ne ? tamArA jIvanamAM evuM kAMipaNa banyuM che ke ekAgra thayA vagara tamane koI vastunuM jJAna thayuM hoya ? paNa A ekAgratA to upayoga kahevAya. Ama covIse kalAka jIvano upayoga to cAlu ja che. mATe zuM ema kahevAya ke badhA covIse kalAka dhyAna kare che ? mATe A dhyAnanI sAcI vyAkhyA nathI. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 189 manovijaya ane Atmazuddhi Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApuruSo, tIrthaMkaro, tIrtho, sAkSAt tIrthaMkaro je samavasaraNamAM birAjamAna hoya che, AvAM ghaNAM zubha AlaMbano lai zakAya che. jema navakAranuM AlaMbana lIdhuM temAM eka eka pada para ciMtana karavAnuM che. paheluM pada lIdhuM tyAre tenuM ja ciMtana karavAnuM. temAM bIjuM, trIjuM ke cothuM pada ghUsI na javuM joie. je viSaya lIdho hoya tenA UMDANamAM ja AgaLa vadhavAnuM che. jema arihaMtanuM svarUpa, temanA guNo, temanuM jIvana, temanA bhAvo, temanI sAdhanA, ema tenA peTAbhedomAM AgaLa AgaLa cAlyA javAnuM. jo tame A rIte prekTIsa pADazo to AgaLa vadhI zakazo. tame A rIte prekTIsa karazo to buddhi-prajJAmAM subaddhatA cokkasa Avaze. manane dhArAbaddha vicAravAnI Teva paDaze. dhyAnathI manobaLa-vicArazakti-ekAgratA vadhe che. tenAthI tamane saMsAramAM paNa lAbha thAya che. teno sadupayoga karavo ke durupayoga karavo te judI vAta che. atyAre tamArA manamAM subaddhatA nathI, kAraNa zubhadhyAnanI Teva nathI. ciMtana-bhAvanA vagaranA jIvo saMsAramAM paNa astavyasta jIvanArA hoya che. zarIrane paNa keLavyuM na hoya to prasaMge te yogya rIte upayogamAM nathI AvI zakatuM. ghaNA 4 kalAka saLaMga besIne kAma paNa karI zakatA nathI. ahIMyAM mana keLavavAnuM che. keLavAyeluM mana sAdhana tarIke khUba ja upayogI che. sAyansa pAse zubha ane azubha dhyAnanI vyAkhyA nathI paNa teo dhyAnane to mAne che. Aje to moTI moTI kaMpanIomAM ekjhIkyuTIvone paNa dhyAnanI prekTIsa apAya che. kAraNa ke tenAthI sTAphanI ephIsIyansI(kAryakSamatA) vadhI jAya che. phorenamAM AvuM ghaNuM cAle che. bhautika dRSTie dhyAna upayogI che, mATe kare che; paNa te azubhadhyAna che, te dhyAnazaktino durupayoga che, paraMtu mahattva che, lAbha che mATe apanAve che. ciMtana mATe aMtaHkaraNane maitryAdi bhAvothI vAsita karavAnuM che : zubha ciMtana karavuM eTale mAtra koi viSayamAM dhArAbaddha tanmaya thavuM te nathI, te to phakta zuSka buddhinI kasarata thai. duniyAnA game te viSayamAM karAtuM zubha ciMtana to rasavAhI ja hoya. jemAM AMtarika maitryAdi zubha pariNAmo pragaTatA nathI, te zubha ciMtana ja nathI. teno artha e thayo ke tame saMsAramAM paNa azubha ciMtana kyAre karI zako, ke jyAre tamane viSaya-kaSAyamAM Asakti hoya, AkarSaNa hoya, saMsAramAM rasa hoya, to 190 ********* manovijaya ane Atmazuddhi Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja tame saMsAranuM ciMtana karI zako cho. jema khAvAnuM ciMtana kyAre thAya ? jo khAvAmAM Asakti hoya, TesTanI vRtti hoya to ja te vAnagIonuM ciMtana thaI zake che. mATe saMsAramAM paNa ciMtana karavA bhoganAM AkarSaNa, rasa, Asakti, icchA atUTa joIe che. tenI jema ahIMyAM paNa dharmamAM AkarSaNa, icchA, rasa, ruci joie. AtmAnuM ciMtana karavA AtmAmAM rasa joie. zubha ciMtana karavA mATe sAMsArika bhAvothI para thavuM joie. eTalo TAima sArA vicAromAM rahevuM teTaluM ja na joIe, paNa eTalo TAIma saMsAranA viSayothI mana parAThukha thavuM joie. tame aDadho kalAka paramAtmAnuM ciMtana karavA beThA te vakhate, pUrve jeTalA jIvo pratye geravartAva karyA hoya temanA pratye kSamAno bhAva pahelAM joie, nahIMtara ciMtana na kahevAya. zAstramAM lakhyuM che ke, AvuM zubha ciMtana karo to tenAthI asaMkhya ka khape che. te eka adbhuta dharma che. zubha ciMtana karmanI nirjarA ne puNyabaMdhanuM sAdhana che. pU.A. zrIharibhadrasUrie "yogabiMdu"mAM lakhyuM ke, "maityAdi yukta bhAvothI ciMtana tene ja ame adhyAtma kahIe chIe." koI kaheze ke atyAre AtmAnuM ke tapadharmanuM ciMtana karavuM che temAM kSamAnI zuM jarUra? paraMtu zubhanuM ciMtana karavuM hoya to zubhabhAvo pAyAmAM ja joize, jema saMsAramAM paNa tamAre azubha ciMtana mATe saMsArane anurUpa bhAvo joie che. mATe zubha ciMtana karatAM pUrve prakRtimAM azubhabhAvone kADhIne zubhabhAvone goThavavAnA che. * jema piksara jotA ho tyAre zRMgArarasathI AkarSita kema thAo cho? kAraNa pizcara jotAM pahelAM paNa tame kAmarasika che. eTale ja emAM tame tallIna thaI zakyA. tyAre eka virAgI AtmAne AvA progrAma dekhADo to kaMTALo Ave, mAthuM dukhavA Ave; kAraNa bekagrAunDamAM tene rasa nathI, AkarSaNa nathI, vAsanA-vikAra nathI. tema dharmanuM ciMtana paNa kyAre thAya ? dharmane anurUpa bhAvo prakRtimAM vaNAya tyAre zubha ciMtana Ave. ghaNA kahe che ke bhale ame saMsAramAM je karatA hoie te karIe, paNa jayAre dharmamAM AvIe tyAre temAM ja ekAkAra thaI jaIe chIe. paNa A azakya che. kAraNa jene azubha para rAga che te zubhamAM ekAkAra thaI zakato nathI. mATe ja pahelAM aMtaHkaraNane zubha bhAvothI, maithyAdi bhAvothI vAsita karavAnuM che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * manovijaya ane Atmazuddhi 191 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvahiyA karavAnuM rahasyaH tethI jainazAsananI koipaNa kriyA karatAM pahelAM "iriyAvahiyA" karavAnA che. temAM jagatanA jIvamAtra pratye kSamA-maitrI Ave, pramodabhAva Ave, jenAthI hRdayane vAsita banAvavAnuM che. mATe bhagavAnanI bhakti karatAM pahelAM iriyAvahiyA mUkyuM che. caityavaMdana bolo tyAre tIrthakaranI stavanA thAya che, eTale sUtro dvArA prabhunI stavanA karavA mATe paNa prathama iriyAvahiyA mUkyuM. kAraNa zuM? hRdayane A rIte vAsita nahi karo to AgaLanI bhakti-stavanA sAcI nahi thaI zake. tema tamAre pauSadhamAM paNa keTalIvAra iriyAvahiyA mUkyA che? iriyAvahiyAnA padanA bhAvo vicAro to khabara paDe ke ApaNA AtmAthI jagatanA jIvamAtrane nAnI moTI ghaNI azAtA apAI che. A badhI azAtAnI kSamApanA karavAnI che. tame koIne duHkha Apo ne tamane zAtA maLe te kadI banavAnuM nathI. bhale tame zAtA na ApI zako, ke azAtAne pAchI na lai zako, paNa tenI kharA hRdayathI kSamApanA karI zako cho, jethI tamAruM hRdaya komaLa thAya. kAussagnamAM paNa logassanA jApathI mahAupakArI tIrthakara bhagavaMtanA guNonI stavanA karavAnI che, chatAM paNa temAM tamane kaMTALo Ave che to samajavAnuM ke sArA pratye tamane virodha che. sabhA:- jJAna nathI mATe kaMTALo Ave che. sAhebajI - ame tamane kAMI jJAna meLavavAnI nA pADI nathI, paNa rasa nathI mATe ja ahIMyAM jANavAnI aruci che. saMsAramAM ATaluM jJAna meLavyuM, paNa ahIMyAM meLavavAnuM mana nathI, kAraNa ke elarjI che; enI upayogitA, mahattva, rasa, AkarSaNa nathI. paNa sAcI kriyA karavA manane guNothI bhAvita karavuM joIe. amuka prakAranA guNothI jo mana bhAvita na thAya to te jIva ciMtana-bhAvanA karI zakato nathI. zarUAtamAM manane navuM navuM jANavAnuM maLe to ja te TakavAnuM che ane pachI ja bhAvanAmAM te sthira thAya che. mATe pahelAM navuM navuM samajo, jANo. apUrvajJAna mATe ja svAdhyAya Adi karavAno zAstramAM kahyo che. pachI ja temAM AgaLa vadhIne bhAvanA karavAnI che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 192 manovijaya ane Atmazuddhi Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekano eka logassa hajAra vAra bolatAM kaMTALo na Ave, rasa jhare tyAre tame AgaLa vadhavA mATe yogya cho. jema saMsArapremIo hajAravAra maLe to paNa viyoga icche kharA? kAraNa tyAM rAga che. prabhu mahAvIre dIkSA lIdhI tyAre kAMI badhA zAstranuM temaNe jJAna meLavI lIdhuM nathI. temane 11 aMganuM ja jJAna hatuM. jayAre RSabhadevane 14 pUrvanuM jJAna hatuM. chatAM prabhu mahAvIra dIkSA lIdhA pachI zAstranuM eka pAnuM paNa bhaNyA nathI, paNa bhaNelAnuM ciMtana, bhAvanA, anuprekSA, dhyAna karyuM che. A cAra sTejamAM teo pharatA hatA. ciMtanathI teo nIce nA Utare. jANI lIdhelAnuM ripITIzana(bhAvanA) ja karatA. prabhu tIrthakara hovA chatAM, samatAnI bhUmikAne pAmelA hovA chatAM paNa ekanI eka vAtane ripITa karatA hatA, dA.ta. "dehathI AtmA bhinna che,' tenuM ciMtana teo karatA. paraMtu sAthe sAthe potAnA dehanI asara potAnA AtmA para thAya che ke nahi tenuM satata avalokana paNa karatA. bhagavAna anArya dezamAM karma khapAvavA gayA che. emane karma khapAvavAnI utAvaLa na hoya chatAM paNa anArya dezamAM kema gayA? karma khapAvavAnA amogha sAdhana samatAnI cakAsaNI karavA gayA che. bIjAno deha parAyo che tema mAro deha paNa parAyo che. bIjAne khIlI vAge to tenI vedanA enA dehane thAya paNa mane na thAya, ema mArA dehanI paNa mane asara che ke nahi ? mATe jayAM pariSaha Ave tyAM jaIne teo UbhA rahetA. te rIte potAnI samatAne teo tAvatA hatA. jo karma khapI gayAM to temane harSa na thAya ane jo karma na khape to temane zoka na thAya. kAraNa teo samatAnI bhUmikAmAM che. atyAre ApaNe A sTeja nathI. ApaNe bolIe ke AtmA-deha judA che, paNa dehanI asarathI ApaNe nirlepa nathI thavAnA. emanA ne ApaNA sTejamAM ghaNo taphAvata che. bhagavAna paNa ciMtana ane bhAvanAthI dhyAna pAmyA, tethI bhAvanAone dhyAnanA prANa kahyA che. mATe jene dharmamAM punarAvartana na phAve tene mATe UMco dharma nathI. keTalAkane ema ke "zuM dara varSe A ja kalpasUtra ne A ja bArasAsUtra sAMbhaLavAnuM?" have AvuM nahi thAya ne ? paraMtu paraMparAgata vyAkhyAnamAM rasa UDI gayo che, mATe ja tame badhA vyAkhyAnamALAmAM jatA thaI gayA. paraMtu bhUtakALamAM zrAvako kalpasUtranA manovijaya ane Atmazuddhi 193 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hareka zabda sAMbhaLatA. e jANatA ke A zabdanA zravaNathI mahAlAbha che. 14 pUrvadharoe racelA mahAmaMtramaya zabdo che. mATe eTalI zraddhAthI sAMbhaLe ke aMdarathI dila bhAvita thAya. upasarga sAMbhaLatAM aMdaranA dilanA tAra halI jAya. hara varSe A kalpasUtra sAMbhaLatAM pariNAma vadhavA joie, paNa ghaTavA na joie. jene dharmamAM ripITIzanamAM rasa nathI, carvaNano AnaMda nathI teNe dharmano svAda cAkhyo nathI, te nakkI vAta che. bhagavAna mahAvIra 4 mahinA kAussagga dhyAnamAM rahyA, tyAre je jANI lIdheluM hatuM tenAthI ja vAraMvAra AtmAne bhAvita karatA. mATe pahelAM tamane jIvanamAM jeTaluM dharmanuM jJAna che tene ciMtananA sTeja para lAvo, pachI bhAvanAnA sTeja para, ane A sTeja pAra karazo pachI ja dhyAna Avaze. sabhA - dhyAna karatAM dhyAna bIje jatuM rahe? sAhebajI - dhyAna karatAM dhyAna bIje jAya te ImposIbala che. kAraNa ciMtana, manana, bhAvanA pachI dhyAna Ave che. hA, Akasmika koi evuM nimitta maLe ane dhyAna bIje cAlyuM jAya te judI vastu che, paNa ema ne ema dhyAna bIje jAya te dhyAna nathI, paNa khAlI sArA vicAro che. te to phakta dhyAnanI bhramaNA che. lo levalane tame hAI levala mAnI lIdhuM che. jema deha ane AtmAne judA mAno eTale zuM samakita AvI jAya ? deha ane AtmAne je judA mAne te to Astika che, eTale badhA Astika zuM samakitI che ? paNa dhyAnane samajAvavA mATe daSTAMta ApavuM hoya to A pramANe apAya. dA.ta. A mana-vacana-kAyAnI zakti puNyayoge maLelI che. 84 lAkha jIvAyonimAM na maLe tevI A zakti che. have temAMthI ApaNe amuka TakA ja jIvanamAM vAparIe chIe. satata satejatA ane sakriyatAthI ApaNe kAma karatA nathI. jema ke tame ema ne ema beThA beThA gappAM mAro tyAre tamArI mAnasika zakti amuka TakA ja rokelI hoya, ane tenA badale tamArA gharamAM koI koyaDo Ave tyAre tene ukelavAmAM keTalI satejatAzakti vAparazo? tema UMghamAM paNa satejatA ochI hoya che. mATe badhe mana-vacanakAyAnI samAna satejatA nathI. tema zArIrika kriyAmAM paNa tame pathArImAM paDyA cho * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ja ke eka ja 194 manovijaya ane Atmazuddhi Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre, zArIrika kriyA ruTIna pramANe cAle che, eTale hArTa-kIDanI cAlu che, mATe te vakhate tame zarIrathI sAva niSkriya nathI. sUvAmAM paNa TaTTAra thai sUo tyAre keTalI sakriyatA? beThA thAo tyAre? pachI UbhA thAo tyAre? pachI cAlavA lAgI tyAre? ane AgaLa vadhIne jhaDapathI cAlo tyAre ? ane pachI doDo tyAre ? ane muddIvALIne doDo tyAre keTalI sakriyatA ? mATe jema puruSArtha vadhe tema zarIranI sakriyatA vadhe che. tema dhyAnamAM mana-vacana-kAyAnA yoganI atizaya sakriyatA che. atyAre to jIvanamAM ApaNe sAva mAMdalA ja pharatA hoIe chIe. eTale mana-vacana-kAyAnI zakti ghaNI ja AiDala paDelI hoya che, jyAre dhyAnamAM zakti AiDala paDelI na hoya. sabhA - dhyAnamAM mana-vacana-kAyayoga kaI rIte ? sAhebajI - dhyAnamAM traNe yoga sateja che. tame sUkSma vacanayogane samajo . kAussagnamAM logassa gaNatA ho tyAre hoTha paNa phaphaDAvAya nahi, jIbha halAvAya nahi, mATe te vakhate vyakta vANIno uccAra na hoya; paNa aMdaramAM jalparUpe sUtra gaNo cho tyAre, logassanA zabdo AMtaradhvanirUpe pedA thAya che, te tame pote sAMbhaLI zako cho; mATe teno artha zuM ke vANIno AMtarika prayoga cAlu che. aMdara madhyamAM vANIno pravAha cAlu che, tevI ja rIte maMtrAkSaronA jApamAM sUkSma nAdarUpe dhvaninAM spaMdano pravarte che, tene ApaNe parAdhvani kahIe chIe. Ama, badhA yoganI sUkSma asaro zAstramAM batAvI che. zrAvya dhvani karatAM azrAvya dhvaninI hajAro gaNI tAkAta hoya che. atyAre jorathI avAja karIne bhIMtamAM tirADa pADavI hoya to tame nA karI zako. paNa zAstramAM che ke mahAvIra prabhune kAnamAMthI khIlA kADhyA te prabaLa upasarga hato. temAM pArAvAra vedanA thaI che. tenA jevI vedanA temane jIvanamAM kyAreya koI upasargamAM nathI thaI, pagamAM khIra rAMdhe che tyAre paNa nahi. paNa A vedanA vakhate prabhu dhyAnamAM che, chatAM asahya vedanA thatAM temanI cIsa nIkaLI gaI ane tenAthI parvatanI zilA phATI gaI, samudro khaLabhaLI gayA. sthUla dhvanimAM paNa ATalI tAkAta che to sUkSma dhvanimAM to kaI gaNI tAkAta che. ja ja karI ke * * * * * vora * * * * * * * * * * * * ke eka vAra to ra je ka ja ra ka ka ka ka ka ka ka manovijaya ane Atmazuddhi ka ka ka ka ke 195 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsudevo zaMkhanAda kare tyAre sAmenuM sainya bebhAna thaIne paDI jAya. paNa ApaNI pAse AvI zakti nathI. kAraNa atyAre ApaNI pAse tevuM saMghayaNabaLa nathI. atyAre vijJAna paNa sUkSma dhvaninI tAkAta batAvatAM kahe che ke na saMbhaLAya tevA prakArano azrAvya dhvani jo AjubAju phelAve to kAcI sekanDamAM AkhuM makAna tUTIne kATamALamAM pheravAI jAya. tamArA jApanuM phaLa kema nathI maLatuM? atyAre tamAre jApa nAdarUpe che? atyAre ghaNA to hoTha phaphaDAvIne ja jApa karatA hoya che, mATe ja phaLa maLatuM nathI. dhvaninA vikharI, madhyamAM Adi bhedo zAstramAM pADelA che. sabhA :- prANAyAma jarUrI kharo ? sAhebajI :- badhA sAdhaka mATe prANAyAma jarUrI nathI. atyAre ghaNA 4 kalAka palAMThI vALIne barAbara besI zakatA hoya che, jyAre ghaNAne vA, sAMdhAnI takalIpha hovAnA kAraNe davA laIne roga kADhavo paDe che; pachI palAMThI vALIne ArAdhanA karI zakaze. to zuM ArAdhanA mATe badhAne davA levI paDe ? tema badhA sAdhakone prANAyAma jarUrI nathI. paNa jenuM mana sthira nA rahetuM hoya tenA mATe Avazyaka che. hakIkatamAM dhyAnamAM javuM hoya tene mATe sIdho rasto zubha AlaMbana lai ciMtana cAlu karavAno che. tenA mATe tene je sthAna sAruM lAge te pasaMda karI levAnuM che. te sthAne besIne tamane phAve tevo zubha viSaya, jemAM tamane mAhitI vadhAre hoya te pasaMda karavAno. pachI temAM tame AMkho mIMcIne karo ke AMkho khullI rAkhIne karo paNa viSaya zubha levAno, jenAthI tamane zubha bhAvonI abhivRddhi thAya. A ja dhyAnamAM javAno prAraMbhika rAjamArga che. ekalA manano upayoga te dhyAna nathI, paNa mana-vacana-kAyAno samagratAthI upayoga tenuM nAma dhyAna che. atyAre ApaNe ghaNA ja niSkriya chIe. sTokamAM zakti ghaNI ja che, paNa upayogarUpe pravartamAna ochI che. sAmAnya rIte mAMdo mANasa zuM kahe che ke uThAtuM nathI, calAtuM nathI, Teko Apazo to ja UThI zakIza, cAlavA paNa lAkaDI joize. mATe koI doDavAnuM kahe to te nA ja pADI bese. 196 manovijaya ane Atmazuddhi Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhata eka sAIkATrIsTa(manocikitsaka) DokTare prayoga karelo. pezanTo kahe ke DokTara ! amArAthI calAtuM nathI, UbhA nathI thavAtuM. tyAre DokTara kahe ke kasarata karo. paNa pezanToe to temanI taddana azakti batAvI. DokTarane manamAM vicAra Avyo ke A loko manathI bhAMgI paDyA che ke vAstavamAM ja kriIpalDa che? te jANavA temaNe prayoga tarIke eka vakhata ociMtA rADo pADIne kahyuM ke makAnamAM Aga lAgI che, mATe doDo, doDo. have A vakhate pathArImAMthI UbhA nahi thanArA keTalAya bhAgavA mAMDyA. kaMpAunDanI bahAra pahoMcI gayA. DokTare temane pUchyuM ke tamane ahIMyAM koNa lAvyuM? eTale hakIkatamAM aMdara ghaNI ja tAkAta che. tenI jema ApaNe jIvanamAM 100% zaktine kAme lagADatA nathI, jyAre dhyAnamAM to badhI zakti kAme lagADavAnI che. dhyAnamAM parizrama tIvra che, rIleksezana-ArAma nathI. kSapakazreNi mAMDanArane thAka keTalo lAge khabara che? svayaMbhUramaNa samudra koI mANasa hAthathI tare, tene jeTalo thAka lAge tenA karatAM adhika thAka kSapakazreNi mAMDanAra zukladhyAnanA be pAyA pAra karanArane lAge che. te vakhate vIryano dhodha vahe che. mATe ja AvA UMcA dhyAnamAM javA mATe paheluM saMghayaNa baLa joie. tIvra zubhabhAvo karavA mATe paNa zarIrabaLa joIe. atyAre sAtamI narake nathI javAtuM, kAraNa ene anurUpa evA tIvra azubhabhAvo karavAnI tamArI zakti nathI. eka kAkA ane bhatrIjo sAthe rahetA hatA. temane eka vakhata sakhata jhaghaDo thayo. mArAmArI para AvI gayA. temAM kAkAne eTalo Aveza Avyo ke gussAthI temanuM hArTa pheila thaI gayuM. A rIte maryA to temanuM paralokamAM zuM thayuM haze ? AvA mRtyumAM jo tIvra dharmazraddhA hoya to durgatipAtamAMthI bacAva thaI jAya, paNa jo dharmI nA hoya to tene to sadgati nA ja maLe . tIvra zubha ke azubha bhAvo paNa sahana karavAnI zarIramAM zakti hovI joie. mATe dhyAnamAM zarIrabaLa paNa vaparAya che. eTale traNe prakAranA yoganI sakriyatAnI dhyAnamAM jarUra che, ane Ane ApaNe chabasthadhyAnanI avasthA kahIe chIe. jayAre kevalajJAnIo mATe to mana-vacana-kAyAnA yogono nirodha e dhyAna che. tethI e ka ka che * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * rIta : manovijaya ane Atmazuddhi 197 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAnamArgamAM chadmastha ane kevalajJAnInA puruSArthanI dizAo judI che. atyAre zukladhyAna nathI, mAtra dharmadhyAna che. tenA paNa lAkho bheda che. paNa senTara lAina tarIke AjJAvicaya, apAyavicaya, vipAkavicaya ane saMsthAnavicaya, A cAra prakAranAM dhyAna upayogI ne mahattvanAM che. AjJAvicaya eTale tIrthaMkaranI AjJA zuM che tenuM UMDANathI dhyAna karavuM. e Tu jheDa (pahelethI chelle sudhI) AjJA zuM che te khabara hovI joie. A bahu ja vistRta viSaya che. khAlI AnA para ja cAra mahinA sudhI majethI dhyAna karI zakAya. sabhA :- 'gItArtha gaMgA'mAMthI AnA para pustako Avaze ? sAhebajI :- hA, cokkasa Avaze. dhyAnamArga sAMgopAMga Avaze. apunabaMdhaka avasthAthI mAMDIne zailezIkaraNanI avasthA sudhI prabhunI zuM AjJA che, tenuM dhyAna AjJAvicaya. bhagavAnanI AjJA saMyogabhede, vyaktibhede, bhUmikAbhede badalAya che. mATe AjJAmAM ghaNuM vyApaka vaividhya che. jinAjJA samajavI 2mata vAta nathI. dA.ta. anya dharmamAM rahela mumukSu AtmA hoya tene mahAdeva AdinI pUjA karavI evI AjJA che, jyAre tamArA mATe AvI AjJA nathI, tame mumukSu ho to paNa. tamArA mATe judI AjJA Avaze. mATe jinAjJA samajavA vivekanI, mahAbuddhinI jarUra che. hiMsA kyAM karavI ? ahiMsA kyAM karavI ? rAga-dveSa kyAM karavA ? rAga-dveSa kyAM choDavA ? sadAcAra kyAM pALavA ? kayA gauNa karavA ? A badho khyAla joie. bhagavAna 125 varSamAM eke akSara bhaNyA nathI, to temaNe zuM karyuM ? teo pAraNAnA divase 21 kalAka dhyAna karatA, te sivAya 24 kalAka dhyAna karatA. je zubhadhyAnamAM Utare tene pachI bIje kyAMya AnaMda na Ave. A cAra dhyAnano viSaya vizvavyApI che. dhyAnanuM phaLa samAdhi che. dhyAnanI parAkASThA Ave tyAre samAdhi Ave. jenA AtmAmAMthI vikalpAtmaka kaSAyano mULamAMthI viccheda thayo, tenAthI te AtmAne samAdhi maLe. mokSamArgamAM Avela jIvo samAdhimaraNane pAme che, jyAre zubhalezyA to mokSamArganI bahAra rahelA jIvo paNa pAmI zake che. mokSamArganI bahAra rahelAnI manovijaya ane Atmazuddhi 198 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadgati thAya te zubhalezyAthI thAya che. te dravya sadgati che jyAre mokSamArgamAM rahelAnuM je samAdhimaraNa thAya, tenAthI je sadgati prApta thAya te bhAva sadgati che. dravya sadgatithI AtmakalyANa thatuM nathI. ApaNe anaMtIvAra devalokamAM jai AvyA, paNa AtmakalyANanuM sAdhana bane tevuM nahotuM, kAraNa te dravya sadgati hatI. bhAva sadgati eTale adhyAtma sAthenI sadgati. zreNika mahArAjAne narakamAM bhAvathI sadgati che, dravyathI durgati che. A durgatithI temanA AtmAne nukasAna thavAnuM nathI. kAraNa ? jema cokhA be prakAranA hoya che. temAM eka sphaTIka jevA hoya che. temane rAMdho to gaMdhAya kharA ? te vajrataMdula che. tema samyagdaSTi kevo hoya ? ke te durgatimAM jAya tyAre tenAM zarIra-manane duniyAnAM duHkho asara karI zake, paNa tenA AtmAne koi asara nA karI zake (duHkha na ApI zake) tethI tene bhAvathI sadgati kahevAya che. sabhA :- samAdhi pAmelA prabhu pArzvanAthano jIva durgatimAM kema gayo ? sAhebajI :- aMta samaye samAdhi cUkI gayo tethI. pArzvanAtha prabhuno jIva marIne hAthInA bhavamAM gayo, kAraNa te vakhate kamaThe zuM kareluM ? teo jyAre kSamA mAMgavA gayA, tyAre patharo mAthAmAM mArIne temane mArI nAMkhyA. te vakhate temane vihvaLatA AvI gai ne samAdhi hArI gayA. mATe mokSamArgamAM jIva hovA chatAM ArtadhyAnanA kA2Ne asamAdhimaraNajanya durgati pAmI zake che. jinAjJA viruddha ke pUjyazrInA Azaya viruddha kAMi paNa chapAyuM hoya to micchA mi dukkaDaM. manovijaya ane Atmazuddhi **** 199 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgA thI prakAzita graMtho vivecaka yogaviMzikA zabdazaH vivecena adhyAtmaupaniSata prakaraNa zabdazaH vivecana zrAvakanA bAravratonAM vikalpo yogadaSTi samuccaya sadgati tamArA hAthamAM ! karmavAda karNikA darzanAcAra zAsanasthApanA anekAntavAda praznottarI cittavRtti cAlo, mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe Azrava ane anubaMdha manovijaya ane Atmazuddhi bhAgavatI pravrajyA paricaya vizativiMzikA zabdazaH vivecana pUrvArdha adhyAtmamata parIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 ArAdhaka virAdhaka caturbhagI zabdazaH vivecana viMzativizikA zabdazaH vivecana uttarArdha adhyAtmamata parIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 bhAvadharma (praNidhAna) pravINabhAI mAtA pravINabhAi motA yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. sva. mohajitavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. yugabhUSaNavijayajI ma.sA. pravINabhAi motA pravINabhAI mAtA pravINabhAI mAtA pravINabhAi motA pravINabhAi motA yugabhUSaNavijayajI ma.sA. 200 manovijaya ane Atmazuddhi Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhapRSTha-citramAM vyakta thatI khUbIo haThayoga. sAdhanAno ADo mArga. sAdhanAno sIdho mArga. svastika tarapha batAvela ATha sAdhaka. svastika. svastikanI nIce rahela 'zrI' ane 'OM'. rAjayoga. yama-niyama Adi ATha prakAranA haThayoganA mArgamAM manovijaya karI rahela sAdhaka. Atmazuddhi vinAnA manovijayanuM aMtima phaLa- caturgatirUpa saMsAra. 'siddha karelAM haThayoganuM tAtkAlika phaLa bhautika riddhi-siddhi. (rAjayoganA mArgasvarUpa 11 guNazreNI | caDhIne Atmazuddhi karI rahela sAdhako. AtmazuddhinuM mukhya phaLa mokSa. AtmazuddhinuM AnuSaMgika phaLa bhautika riddhi-siddhi. bIjanA caMdra tarapha batAvela 11 sAdhako. bIjano caMdra. bIjanA caMdranI nIce ane 11 sAdhakonI bAjumAM rahela 'zrI' ane 'OM'.. madhyamAM batAvela alaga alaga kadanAM vartuLo. pratyeka jIvanA adhyavasAyanA pAMca vibhAgo, ane te vibhAgono kamabaMdhamAM phALo darzAvatuM kada. 'vicAro nAmanA adhyavasAyane sUcavato raMga. mAnyatA nAmanA adhyavasAyane sUcavato raMga. pariNati nAmanA adhyavasAyana sUcavato raMga. yogyatA nAmanA adhyavasAyane sUcavato raMga. saMskAra nAmanA adhyavasAyana sUcavato raMga. nIcenA khUNAmAM rahelo sAdhaka. manovijaya ane AtmazuddhizUnya dharmano sAdhaka. prakAzaka Serving JinShasan A 5, jaina marcaMTa DI, amadAvAda-7. 103389 gyanmandir@kobatirth.org HE sUryA oseTa, AMbalI gAma, seTelAITa-bopalaroDa, amadAvAda-58.