Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
}
समयार्थबोधिनी टीका प्र. शु. अ. ३ उ. १ केशलुंचना सहत्वनिरूपणम् २९
अयं भावः - परलोकस्तु प्रत्यक्षतो नाऽवगम्यते, अनुमानादिकमपि नास्ति, एवं च परलोकस्तु नैव प्राप्तः । केवल मेतादृशदुःख सहनेन मरणमेव फलम् । नान्यत् मरणाऽतिरिक्तं फलमेव न स्यादित्यविचिन्तयेत् कोऽपि साधुः देशकालादिपीडितः सन्निति ॥१२॥
२
मूलम् - संतत्ता केसलोपणं वंभचेरपराइया ।
१०
मंदाविति मच्छा बिट्टा व केषणे ॥ १३ ॥
९
छाया - संतप्ताः केशलुंचनेन ब्रह्म वर्यपराजिताः ।
तत्र मन्दा विपदन्ति मत्स्या विद्धा इव केतने ॥१३॥
आशय यह है - परलोक प्रत्यक्ष से प्रतीत नहीं होता और न उसका साधक कोई अनुमान आदि प्रमाण है । इसप्रकार परलोक तो प्राप्त नहीं है, इस दुःख को सहन करने का फल मृत्यु ही है, अन्य कुछ भी नहीं । देशकाल आदि से पीड़ित कोई साधु इस प्रकार विचार करता है ||| १२ ॥
शब्दार्थ - 'केसलोएणं- केशलुंचनेन' केशलुश्चन से 'संतत्ता - सन्त प्ताः' पीडित 'बंभचेरपराधा- ब्रह्मचर्यपराजिताः' और ब्रह्मचर्य से परा जित होकर 'लहथ-तत्र' केशचन में दुर्बल 'मंदा - मन्दा: ' मूर्ख पुरुष 'केपणे केलने ' जाल में 'विद्वा - विद्वा:' फसी हुई 'मच्छा व मत्स्यादव' मछली के जैसे 'विसी यति-विषीदति' क्लेश का अनुभव करते हैं ॥ १३ ॥
આ કથનનુ તાત્પર્ય એ છે કે પરલેાકનુ' અસ્તિત્વ પ્રત્યક્ષ તા દેખાતુ નથી, અને તેનું અસ્તિત્વ સિદ્ધ કરનાર કાઇ અનુમાન આદિ પ્રમાણુ પણુ મેદ નથી. આ રીતે પરલેાકના સુખની પ્રાપ્તિ થવાની વાત તે દૂર રહી પણ આ દુઃખ સહન કરવાના ફૂલ રૂપે મૃત્યુને તેા ચાસ ભેટવુ' પડશે ! મેાત સિવ ય ખીજુ કાઈ પણ ફળ મળવાનુ` નથી ! દેશ, કાળ આદિથી પીડિત કાઈ સાધુ આ પ્રકારના વિચાર પણ કરે છે. ાગાથા ૧૨૫
शब्दार्थ' - 'केस कोपणं- केशलुंचनेन' देश सुंयनथी 'संतत्ता- सम्तप्ता' दुःखी अर्थात् पिडायमान 'बंमचेर पराइया ब्रह्मचर्घ्यपराजिता.' भने ब्रह्मचर्य थी पराछत तत्थ तन्त्र' देशसुनमां दुर्गा 'मंदा - मन्दाः ' सूर्य' ५३ष 'केयणेकेतने' लगभi 'विट्ठा - विद्धा:' इसायेत्री 'मच्छा व मत्स्या इव' भाछसीनी भ 'विखीयंति- विपोति' सेश अर्थात् दुःमनो अतुल रे है ||१३||
