Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 34

પ્રયાસની અપેક્ષા નથી.] “સાત્ ય૦૪-૨-૧થી સ્ત્ર ધાતુના છે ને મા આદેશ. – વત્ સ્િ પત્ની ના વિમ્ વમ્ અને નમ્ ધાતુને પ્રયોવ7. ૩-૪-૨૦થી [િ પ્રત્યય. ‘ર્તિ-રી-વત્ની ૪-૨-૨૧’થી સત્તા અને ના ધાતુના અન્તમાં " [૫] નો આગમ. "સ્થિતિ ૪-૩-૫૦થી ઉપન્ય ૩ ને વૃદ્ધિ મા આદેશ. આ સૂત્રથી ૩ ને હસ્વ = આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વૃતિ ह्वलयति मलयति ग्लपयति स्नपयति वनयति वमयति भने નમતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી મા ને -હસ્વ મ આદેશ ન થાય ત્યારે નિયતિ વનતિ માત્રયતિ ग्लापयति स्नापयति वानयति वामयति भने नामयति मावो પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - બાળે છે. ચલાવે છે. ચલાવે છે. દુ:ખી કરે છે. નવરાવે છે. યાચના કરાવે છે. વમન કરાવે છે. પ્રણામ કરાવે છે. મનુપસ્થિતિ નિમ્?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ખિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા ઉપસર્ગ રહિત જ – હૃવત્ન...વગેરે ધાતુના સ્વરને વિકલ્પથી હસ્વ આદેશ થાય છે. तथी प्रज्वलयति प्रह्वलयति प्रमलयति प्रग्लापयति प्रस्नापयति प्रवनयति प्रवमयति भने प्रणमयति बडी प्र + ज्वल; प्र +ह्वल् અને 9 + 7 ધાતુના સ્વરને ઘટન્ટે ક્વો૪-૨-૨૪થી; + વન્ ધાતુના સ્વરને શો - વખૂ. ૪-૨-૨૫થી; અને પ્ર + વમ્ તથા 9 + નિમ્ ધાતુના સ્વરને “મમોડમ્પ૦ ૪-૨-૨૬થી નિત્ય હસ્વ આદેશ થાય છે. + નાં અને + ના ધાતુના સ્વરને -હસ્વ આદેશ થતો નથી. અર્થ પૂર્વવત્ સ્પષ્ટ છે. પુરા