Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
५८०
उत्तराध्ययनसूत्रे
बद्धाः सदैव गोत्रेण । तत्र संसारिणां सुखलेशानुभवः सर्वः सान्तराय इत्यन्तरायनिर्देशः ॥ ३॥
तिर्यच नरक आयु में वर्तता रहता है । विना नाम के जन्म होता नहीं है । जितने भी जन्म वाले प्राणी हैं वे सब गोत्र से बद्ध हैं । संसारी जीवों को सुख के लेश का जो अनुभव होता है वह सब अन्तराय सहित है । तात्पर्य - इस का क्रम निर्देश इस प्रकार है कि समस्त संसारी जीवों को जो भवव्यथा भोगनी पड रही है उसका कारण ज्ञानावरणीय एवं दर्शनावरणीय कर्म का उदय है । इस वेदना का जो उन्हें अनुभवन होता है उसमें कारण वेदनीय कर्म है। इस वेदनीय कर्म के उदयसे ही यह जीव सुख दुःख का भोग कीया करता है । इस परिस्थिति में पडकर भी यह जीव विरतिभाव को जो प्राप्त नहीं हो रही है उस का कारण मोह कर्म का उदय है । अविरति से युक्त होने की वजह से ही यह जीव चारों गतियों की आयु भोगता रहता है-कभी नरकायु, कभी तिर्यचायु कभी मनुष्यायु और कभी देवायु । इनमें रहने वाले जीव के शरीर का निर्माण आदिकार्य नामकर्म करता है । वहाँ उच्च नीच गोत्रकर्म का इसके उदय रहता है । सर्व प्रकार से सुखी इस संसार में कोई भी जीव नहीं है, कोई घर में रख्खी हुई भी विभूति को नहीं भोग सकता है केवल मूंग की दाल का पानी पीकर ही अपना समय निका
કોટિમાં ઘૂમતા રહે છે. નામ વગર જન્મ હોતા નથી. જેટલા પ્રાણી જન્મે છે એ સઘળા ગેત્રથી અંધાયેલા છે. સંસારી જીવેાને સુખનેા અથવા દ્વેશને જે અનુભવ થાય છે એ સઘળું અંતરાયનું કારણ છે. તાપ-આના ક્રમ નિર્દેશ આ પ્રમાણે છે કે, સઘળા સંસારી જીવાને જે ભવ્યવ્યથા ભાગવવી પડે છે તેનું કારણુ જ્ઞાનાવરણીય અને દનાવરણીય કર્મના ઉદય છે. આ વેદનાના તેને જે અનુભવ થાય છે, તેમાં કારણ વેદનીય કમ છે. આ વેદનીય કર્મના ઉદયથી જ એ જીવ સુખ દુઃખને ભાગવે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં પડીને પણુ આ જીવ વિરતિ ભવને પ્રાપ્ત થતા નથી. એનું કારણુ માહ કર્મના ઉદય છે. અવિરતિથી યુક્ત હોવાના કારણે જ આ જીવ ચારે ગતિએની આયુ ભાગવતે રહે છે. કર્દિક નરકાદિક આચુ, કર્દિક તિય ચ આયુ, કર્દિક મનુષ્ય આયુ, અને કદિક દેવ આયુ. આમાં રહેનાર જીવના શરીરનુ નિર્માણુ આદિ કા નામ કમ કરે છે. ત્યાં ઉચ્ચ નીચ ગેાત્ર કમનેા તેને ઉન્નય રહે છે. સર્વ પ્રકારથી સુખી આ સંસારમાં કાઈ પણ જીવ નથી કાઈ ઘરમાં રાખેલી વિભૂતિને લાગવી શકતા નથી. ફક્ત મગની દાળનુ પાણી
उत्तराध्ययन सूत्र : ४
Page Navigation
1 ... 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032