Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 722
________________

उत्तराध्ययनसूत्रे वैचिच्याद् बहुतरप्रदेशोपचिता अपि स्कन्धाः केचिदेकप्रदेशे तिष्ठन्ति, केचिच्च संख्येष्वसंख्येयेषु प्रदेशेषु यावत्सकललोकेऽपि तथाविधाचित्तमहास्कन्धवद्भवेयुरिति भजनीया उच्यन्ते ॥ ११ ॥ नहीं है । इसीसे यहां उसके आधार का परिमाण अनेकरूप से भजना या विकल्प से कहा गया है। अतः इस परिणतिकी विचित्रतासे बहुतर प्रदेशोपचित भी स्कंध कितनेक तो ऐसे होते हैं जो लोकाकाशके एक देश में ठहरते हैं और कितनेक ऐसे होते हैं जो दो प्रदेश में ठहरते हैं। इसी तरह कितनेक पुद्गलस्कन्ध ऐसे होते हैं जो संख्योत प्रदेश परिमित लोकाकाश में तथा असंख्यात प्रदेश परिमित लोकाकाश में यावत् सकललोकाकाश में भी ठहरते हैं।
सारांश इसका यह है कि आधारभूत क्षेत्र के प्रदेशों की संख्या आधेयभूत पुद्गलद्रव्य के परमाणुओं की संख्या से न्यून या उसके बरायर हो सकती है। अधिक नहीं । अत एव परमाणु एक ही आकाश प्रदेश में स्थित रहता है पर द्वयणुक एक आकाश के प्रदेश में ठहर सकता है। और ये दो प्रदेश में भी ठहर सकता है । इसी तरह उत्तरोत्तर संख्या बढते२ द्वयणुक चतुरणुक यावत् संख्याताणुक स्कन्ध एक प्रदेश दो प्रदेश तीन प्रदेश यावत् संख्यातप्रदेश क्षेत्र में ठहर सकते हैं। संख्यातगुग स्कन्ध के ठहरने के लिये असंख्यात प्रदेशवाले પરિણામમાં વિવિધતા છે એકરૂપતા નથી. આથી જ અહીં એના આધારનું અનેક રૂપથી ભજના અથવા વિકલ્પથી બતાવવામાં આવેલ છે. એથી આ પરિણિતીની વિચિત્રતાથી બહુતર પ્રદેશ પચિત પણ સ્કંધ કેટલાક તે એવા હોય છે જે કાકાશના એક પ્રદેશમા રેકાય છે અને કેટલાક એવા હોય છે કે જે બે પ્રદેશમાં રોકાય છે આજ પ્રમાણે કેટલાક પુદ્ગલ સકંધ એવા હોય છે કે, તે સંખ્યાત પ્રદેશ પરિમિત કાકાશમાં તથા અસંખ્યાત પ્રદેશ પરિમિત કાકાશમાં અથવા તે સકળ લેકાકાશમાં પણ રોકાય છે. સારાંશ અનો એ છે કે, આધારભૂત ક્ષેત્રના પ્રદેશોની સંખ્યા આધેયભૂત પુદ્ગલ પરમાણુઓની સંખ્યાથી ઓછી અથવા એની બરાબર હોય છે. વધારે નહીં. એટલે કે, એક પરમાણું એક જ આકાશ પ્રદેશમાં સ્થિત રહે છે. પરઠયણુક એક આકાશના પ્રદેશમાં રોકાઈ શકે છે, અને એ પ્રદેશમાં પણ રહી શકે છે. આજ પ્રમાણે ઉત્તરોત્તર સંખ્યામાં વધારે થતાં થતાં ત્રણ, ચાર એમ વધારે થતું રહે છે. સંખ્યાતાણુક સ્કંધ એક પ્રદેશ, બે પ્રદેશ, ત્રણ પ્રદેશ, આ રીતે સંખ્યાત પ્રદેશ ક્ષેત્રમાં રહી શકે છે. સંખ્યાબંધ કંધના રહેવા માટે
उत्तराध्ययन सूत्र:४


Page Navigation
1 ... 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032