Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 789
________________

प्रियदर्शिनी टीका अ. ३६ स्त्रोमोक्षनिरूपणम्
७७१
द्धिस्तत्रैव मुक्तिरिति चेत्तर्हि पुरुषाणामपि मुक्तिस्थानाद्यप्रसिद्धिः, इदं पुरुषाणामेव मोक्षस्थानम् इति विशिष्य नोक्तं, किं तु भव्या मोक्षार्हा इति प्रतिपादितम् ततश्च त्वन्मते पुरुषाणामपि मोक्षो न स्यादिति ।
"
अथ स्त्रीविषये मुक्तिसाधकप्रमाणाभावेन मुक्तिकारणावैकल्यरूपस्य हेतोरसिद्धत्वमिति चेत् तर्हि तावत् ब्रूहि मुक्तिसाधकप्रमाणाभाव इत्यत्र कस्य प्रमाणस्याभावस्त्वया विवक्षितः ?, किं प्रत्यक्षस्य, किं वाऽनुमानस्य, किं वा - आगमस्येति ।
"
www
तत्र यदि प्रत्यक्षस्याभाव इति मन्यसे तर्हि वद, किं स्वसम्बन्धिनः, किं वा ऐसी कोई यह व्याप्ति तो है नहीं कि जिन के मुक्ति स्थानोंकी प्रसिद्धि है उन्हें ही मुक्ति प्राप्त हुई हो। ऐसा तो शास्त्रोंमें विशेषरूपसे कहा नहीं है कि यह पुरुषोंका मोक्ष स्थान है, किन्तु ऐसा ही कहा है कि भव्य ही मोक्षके योग्य होते हैं अतः मुक्तिस्थान आदिकी अप्रसिद्धि से जो स्त्रियोंको मोक्ष न माना जावे तो तुम्हारे मतसे पुरुषों को भी मोक्ष नहीं होना चाहिये ।
अब यदि कहो कि स्त्रीके विषय में मुक्तिसाधक प्रमाणका अभाव होनेसे मुक्ति कारणाऽवैकल्परूप हेतुकी असिद्धि है । सो हम तुमसे यही पूछते हैं कि कहो कौनसे प्रमाणका अभाव आपको विवक्षित है ? क्या प्रत्यक्षका किं वा अनुमानका अथवा आगमका ? ।
यदि कहो कि प्रत्यक्षका अभाव है सो इस पर पुनः यह पूछा जाता है - कि स्वसंबंधी प्रत्यक्षका अभाव है अथवा सर्व संबंधी प्रत्यक्षका કહેવું એ પણ ખરાબર નથી. કારણ કે, એવી કેાઈ વ્યાપકતા તેા છે જ નહીં કે, જેના જેના મુક્તિ સ્થાનાની પ્રસિદ્ધિ છે એમનેજ મુક્તિ પ્રાપ્ત થયેલ હાય આવુ શાસ્ત્રામાં વિશેષણ રૂપથી કર્યાય કહ્યું નથી કે, આ પુરૂષનુ મેક્ષ સ્થાન છે. પરંતુ એવુ જ કહેલ છે કે, ભવ્યૂ જ મેાક્ષના ચાગ્ય મને છે. આથી મુક્તિસ્થાન આદિની અપ્રસિદ્ધિથી જો શ્રિયાના મેાક્ષ માનવામાં ન આવે તા તમારા મતથી પુરૂષોને પણ મેક્ષ ન થવા જોઈએ.
હવે જો એવુ કહો કે, સ્ત્રીના વિષયમાં મુક્તિ સાધક પ્રમાણના અભાવ હાવાથી મુક્તિ કારણા વૈકલ્પરૂપ હેતુની અસિદ્ધિ છે. તે અમે તમને એ પૂછીએ છીએ કે, કહેા કયા પ્રમાણને અભાવ આપને વિષક્ષિત છે. શું પ્રત્યક્ષના, અનુમાનના, અથવા આગમને ?
જો કહા કે, પ્રત્યક્ષના અભાવ છે તે આના ઉપર ફરીથી એવું પૂછવામાં આવે છે કે, સ્વસબંધી પ્રત્યક્ષના અભાવ છે, અથવા સર્વ સખંધી પ્રત્યક્ષના
उत्तराध्ययन सूत्र : ४


Page Navigation
1 ... 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032