Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
७९०
उत्तराध्ययनसूत्रे " णो संखेज्जाउया" इति । नो असंख्येयायुष्का' इति या तु असंख्येयायुष्का युगलजन्मा न भवति, किं तु संख्येयायुष्का तथाविधा निर्वाणयोग्या भवत्येवेति भावः।
ननु संख्येयायुष्काऽपि क्रूरमति नाधिकारिणी निर्वाणस्येति तन्निराकरणार्थ: माह-" णो अइकूरमई " इति"। 'नो अति क्रूरमतिः' इति । अति क्रूरमति न भवति, सप्तमनरकायुर्निबन्धनरौद्रध्यानाभावात् । ननु तद्वत् प्रकृष्ट शुभध्यानाभावोऽपि न स्यात्तस्या इति चेत्, न, तेन तस्य प्रतिबन्धाभावात् ।। ___ अक्रूरमतिरपि या रतिलालसा सा न भवति निर्वाणयोग्येत्यत आह-'णो असंख्यात वर्षकी आयुवाले भोग भूमिया जीव होते हैं वे मोक्षके अधिकारी नहीं होते हैं। ये संख्यात वर्षकी आयुवाली हैं, अतः निर्वाण योग्य हैं। संख्यात वर्षकी आयुवाली भी कितनीक अति क्रूरमतिवाली स्त्रियां निर्वाणको अधिकारिणी नहीं होती हैं अतः इस दोषको दूर करनेके लिये ऐसा कहा है कि ये अतिक्रूरमतिवाली नहीं हैं। इसलिये ये सप्तमनरककी आयुके बंधके कारणभूत रौद्रध्यानसे रहित होती हैं। जिस तरह इनमें सप्तम नरककी आयुके बंधके कारणभूत रौद्रध्यानका अभाव है उसी तरह इनमें प्रकृष्ट शुभध्यानका भी अभाव मानना चाहिये सो यह बात नहीं है, कारण अशुभ रौद्रध्यानके साथ इसका कोई अविनाभाव संबंधरूप प्रतिबंध, नहीं है। उस ध्यानके अभावमें भी प्रकृष्ट शुभध्यान हो सकता है। "नो न उपशान्तमोहा" कितनीक स्त्रियां अति क्रूरमतिवाली नहीं भी होती हैं परन्तु उनमें रतिकी लालसा વર્ષની આયુવાળી નથી હોતી. કેમ કે, અસંખ્યાત વર્ષની આયુવાળા ભોગ ભૂમિયાજીવ હોય છે, પરંતુ તે મોક્ષના અધિકારી હોતા નથી. એ સંખ્યાત વર્ષની આચવાળી છે. આથી નિર્વાણને યોગ્ય છે. સંખ્યાતવર્ષની આયવાળી પણ કેટલીક અતિ ક્રર બુદ્ધિવાળી સ્વિયે નિર્વાણની અધિકારિણી બનતી નથી આથી આ દેષને દૂર કરવા માટે એવું કહ્યું છે કે, એ અતિક્ર બુદ્ધિવાળી નથી આ કારણે એ સાતમા નરકના આયુના બંધના કારણભૂત રૌદ્રધ્યાનથી રહિત હોય છે, જે રીતે એનામાં સાતમાં નરકની આયુના બંધનના કારણભૂત રૌદ્રધ્યાનને અભાવ છે એજ રીતે એનામાં પ્રકૃષ્ટ શુભધ્યાનને પણ અભાવ માનવે જોઈએ તે એ વાત નથી. કારણ અશુભ રોદ્રની સાથે એને કઈ અવિનાભાવ સંબંધરૂપ પ્રતિબંધ નથી, એ ધ્યાનના અભાવમાં પણ પ્રકૃષ્ટ शल ध्यान यश छ. “ नो न उपशान्तमोहा" टक्षी स्त्रीयो मति २ મતિવાળી ન પણ હોય. પરંતુ એનામાં રતિની લાલસા રહે છે. આથી આવી
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૪
Page Navigation
1 ... 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032