Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 732
________________

उत्तराध्ययनसूत्रे 'सीया' इत्यादि
शीताः जलादिवत् शीतस्पर्शवन्तः, उष्णाः बयादिवदुष्णस्पर्शवन्तः, च= पुनः, स्निग्धाः घृतादिवस्निग्धस्पर्शवन्तः। तथा-रूक्षाः भस्मादिवद्रूक्षस्पर्शवन्तः, इत्यष्टविधा आख्याताः कथिताः। इति अनेन प्रकारेण एते स्कन्धाः परमाणुश्च स्पर्शपरिणताः स्पर्शपरिणामवन्तः, पुद्गलाः समुदाहृताः पूरणगलनधर्मवत्वात् पुद्गला इत्याख्यातास्तीर्थकरादिभिः॥२१॥ रूप रस गंध और स्पर्शवाला पुद्गल ही है। इसलिये उसे रूपी कहा है। वे आठ प्रकार ये है-कर्कश, मृदु, गुरु, लघु, शीत उष्ण, स्निग्ध एवं रूक्ष । पाषाण आदिकी तरह कितनेक पुद्गल स्कन्ध कर्कश होते हैं-अतः वे कर्कश गुणवाले माने गये हैं। कितनेक शिरीष पुष्पादिककी तरह मृदुस्पर्शवाले होते हैं । कितनेक हीरा आदिकी तरह गुरुस्पर्शवाले होते हैं। कितनेक अर्कतूलादिक (आकडेकी रुई)की तरह लघुस्पर्शवाले होते हैं। कितनेक जल आदिकी तरह शीतस्पर्शवाले होते हैं। कितनेक अग्नि आदिकी तरह उष्णस्पर्शवाले होते हैं। कितनेक घृत आदिकी तरह स्निग्ध स्पर्शवाले होते हैं। तथा कितनेक भस्म-खाख आदिकी तरह रूक्षस्पर्शवाले होते हैं। पुद्गलका स्वभाव ही पूरण गलन होनेका है। इसी लिये उन्हें पुद्गल कहा गया है। पुद्गल स्कन्ध आदिमें जहां एक गुण होगा वहाँ अन्य और भी गुण होंगे। ऐसा नहीं है कि कहीं अकेला स्पर्शगुण हो और कहीं अकेला रूपादि गुण हो । ये चारों अविनाभावी हैं ॥२०॥२१॥ ગંધ અને સ્પર્શવાળા પુદ્ગલ જ છે. આ કારણે તેને રૂપી કહેવામાં આવેલ छ. ते ॥ प्रमाणे मा ५२ना छ.-४४श, भड, शु३, बंधु, शीत, Su], સ્નિગ્ધ, અને રૂક્ષ, પત્થર આદિની માફક કેટલાક મુદ્દગલ સ્કંધ કર્કશ હાય. છે. આથી તેને કર્કશ ગુણવાળા માનવામાં આવેલ છે. કેટલાક શીરીષ પુષ્પાદિકની માફક મૃદુ સ્પર્શવાળા હોય છે, કેટલાક હિરા આદિની માફક ગુરૂ સ્પર્શવાળા હોય છે. કેટલાક અતુલાદિક (આકડાનું રૂ)ની માફક લઘુ સ્પર્શવાળા હોય છે, કેટલાક પાછું આદિની માફક ઠંડા સ્પર્શવાળા હોય છે, કેટલાક અગ્નિ આદિની માકક ઉoણ સ્પર્શવાળા હોય છે, કેટલાક ઘી આદિની માફક સ્નિગ્ધ સ્પર્શવાળા હોય છે. તથા કેટલાક ભસ્મ, ખાખ આદિની માફક રૂક્ષ સ્વભાવવાળા હોય છે. પુદ્ગલને સ્વભાવ જ પુરણ ગલન થવાનું જ છે. આ કારણે જ તેને પુદગલ કહેવામાં આવેલ છે. પુદ્ગલ સ્કંધ આદિમાં જ્યાં એક ગુણ હશે, ત્યાં બીજા ગુણે પણ હશે. એવું નથી કે, ક્યાંક એક સ્પર્શગુણ હોય, અને કયાંક એકલે રૂપાદિગુણ હોય આ ચારે અવિનાભાવી છે. પરમાર
उत्तराध्ययन सूत्र:४


Page Navigation
1 ... 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032