________________ 4 મહર્ષિ મેતારજ નથી, મહામાત્ય નથી, મગધને ચુનંદા સૈનિકે નથી, ત્યારે કઈ જાણભેદુએ ઠીક લાગ શોધ્યો છે. વિરૂપા, મારે જલદી જઈ પહોંચવું જોઈએ, રાજમહેલની પૂર્વદિશાની રક્ષાને ભાર મારે માથે છે. મારે છરો, મારી લાઠી, મારે પરશુ ! લાડી, છર, પરશુ વગેરે આપતાં આપતાં વિરૂપાએ કહ્યું: “માતંગ, જાળવજે ! જોખમમાં ન ઊતરતો !" મર્દને જાળવવા જેવું એક નાક છે. એ ન રહ્યું તે પછી વિરૂપા, બધું ય સરખું છે.” વીરભાવનાના વેગમાં માતંગનાં બંને નસકોરાં ફાટી રહ્યાં હતાં. એની આંખોમાં તો જાણે અંગાર ચંપાયો હતો. એની પડછંદ કાયા અત્યારે અત્યંત પડછંદ લાગતી હતી. એક છલાંગ, બે છલાંગ, અને માતંગ વિરૂપાની નજરમાંથી અદશ્ય થઈ ગયો. પવન પર ચડીને જતા તણખલાની જેમ એ નગરના મધ્યચોકમાં આવી પહોંચે. અહીં ભયંકર દશ્ય જાણ્યું હતું. કેટલાય શ્રેષિઓના ધનભંડારે માર્ગ વચ્ચે ખાલી થતા હતા. જેઓ ભંડારો બતાવવા આનાકાની કરતા હતા, તેઓ પર જાતજાતના અત્યાચાર ગુજારવામાં આવતા હતા. માર્ગ પર લોહીને છંટકાવ હતો, તેમ મકાનમાંથી ત્રાહી ત્રાહીના પિકારો આવતા હતા. કુમળા દિલની કેટલીય સ્ત્રીઓ બેભાન બની ગઈ હતી. ઠેક ઠેકાણે તલવારની હીંચ ખેલાઈ રહી હતી. માતંગે એક નજરે આ જોઈ લીધું. એને તરત જ સમજ પડી ગઈ કે ભારપર્વતમાળના પલ્લીવાસી લૂંટારાઓએ આજે નગરને ઘેરી લીધું છે. કીદારોની અછત અને હાજર રોકીદારની ગફલતને તેઓએ લાભ લીધે છે. પણ આશ્ચર્યની બીના એ હતી કે જાણે આ લૂંટારાઓ આ નગરના
