________________ 208 મહષિ મેતારજ વિરૂપાના દેહને ખાઈ ગઈ! એના તનમનના રસકસ ચૂસી લીધા. ઘણી ય વંધ્યા સ્ત્રીઓને સંસાર ઉજાળતી મેં નીરખી છે ! વિરૂપાને નસીબમાં એવું કંઈક રાખતે જે! શાન્ત થા ! સ્વસ્થ થા ! રાજગૃહીના અતિથિગૃહમાં તને વરવા હોંશે હોંશે આવેલી પેલી સાત સુંદરીઓનો વિચાર કર ! જરા નીચે વાગી રહેલા વાદ્યોના મીઠા સ્વર તરફ લક્ષ આપ! કેવા મીઠા સ્વર ! કેવો મધુર સમય ! અદશ્યમાં આપી રહેલ આ ઠપકો જાણે મેતાર્યને લાગ્યો. એણે નીચે નજર કરી. અને વાત સાચી હતી. ભવનના મોટા ચેકમાં વિવિધ જાતના વાજિંત્રાના સૂર બેવડાઈ રહ્યા હતા. નટ, નર્તકે ને મલે આજના ઉત્સવમાં વિવિધ પ્રકારે મનરંજન કરવા તૈયારી કરી રહ્યા હતા. થક, રાસક ને આખ્યાતાઓ વિવિધ પ્રકારની વાણી વડે પ્રશંસાભર્યા કથાનકે ઉચ્ચારી રહ્યા હતા. હય, વાજિ ને રથીઓની હારમાળા ખડી હતી. અપૂર્વ એવો ઉત્સવ આજ રચાયો હતો. ગ્રામ, નગર, પુરપાટણ, આકર, દ્રોણમુખ ને દૂરદૂરના મંડપમાંથી જનકુળ જળના સ્રોતની જેમ ચાલ્યાં આવતાં હતાં. ધનદત્ત વ્યવહારીઆનો વ્યવહાર દૂરદૂરના દેશે સાથે ચાલતું હતું. એ દેશથી પણ ઘણું વ્યવહારીઆ રાજગૃહી આવ્યા હતા. ધન, લક્ષ્મી ને લાગવગ આજે છૂટે હાથે વપરાતી હતી. મગધેશ્વર મહારાજ શ્રેણિકે પણ પિતાના રાજભંડારે ખુલ્લા મૂક્યા હતા. રાજશાહી સાધનોનો ઉપયોગ છુટથી થઈ રહ્યા હતા. ખુદ ઈંદ્ર * ગ્રામ–ફરતી વાડી હોય તે. નગર–રાજધાની ક્યાં હોય તે. પુરપાટણ–જળ ને સ્થળના મા જયાં હોય તે. દ્રોણમુખ–જળમાર્ગ હોય તે. મંડપ–અઢી ગાઉ ફરતાં ગામ ન હોય તે પ્રદેશ.
