Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 164

3D
समथार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १ तओबतच्छरीरवादीमतनिरूपणम् १५१
अन्वयार्थः(कसिणे ) कृत्स्ना= समस्ताः (आया) आत्मानः (जे बाला) ये बाला:= अज्ञाः= शास्त्रपरिशीलनजन्यबुद्धिप्रकर्षरहिताः अविवेकिन इत्ययः । (जे य पंडिया ) ये च पण्डिताः = शास्त्रपरिशीलनजन्यप्राप्तबुद्धिप्रकर्षाः विवेकिन इत्यर्थः, ते सर्वे ( पत्तेयं ) प्रत्येकम्=पृथक् पृथक् सन्ति । न त्वेक आत्मा किन्तु (पेचा) प्रेत्य-परलोके (ते न संति) ते आत्मानो न विद्यन्ते अतः ( सत्त ) सत्त्वा = प्राणिनः= षड्जीवनिकायरूपाः ( ओववाइया नत्थि ) औपपातिकाः= भवाद भवान्तरगामिनः आत्मानो न सन्तीति ॥११॥
शब्दार्थ-'कसिणे-कृत्स्नाः ' समस्त 'आया-आत्मा' आत्माएँ 'जे बाला-ये बालाः' जो अज्ञानी है 'जे य पंडिया-ये च पण्डिताः' और जो पण्डित है 'पत्तेय-प्रत्येकम' प्रत्येक पृथक् पृथक् 'सति-सन्ति' है 'पिच्चा-प्रेत्य' मृत्यु के पश्चात् 'ते न संति-ते सन्ति' वे नहीं रहते हैं 'सत्ता-सत्वाः' प्राणी उववाइया-औपपातिकाः' परलोकमें जानेवाले 'नत्थि-न सन्ति नहीं है ॥११॥
अन्वयार्थ समस्त आत्माएं, जो अज्ञ अर्थात् शास्त्र के परिशीलन से उत्पन्न होने वाले बुद्धि के प्रकर्ष से रहित-अविवेकी हैं, और जो विज्ञ अर्थात् शास्त्र परिशीलन से उत्पन्न होने वाले बुद्धि के प्रकर्ष वाले-विवेकी हैं, वे सब पृथक पृथक हैं । एक ही आत्मा नहीं है, किन्तु वे पृथक पृथक्
शा---'कसिणे-कृत्स्नाः ' समस्त 'आया-आत्मा' मात्मासा 'जे बाला-ये बालाः' रेमो माज्ञानीयो छ 'जेय पंडिया-ये च पण्डिताः' अने म पति छ. 'पत्तयं -प्रत्येकम्' या मात्मा २५ मत 'संति-सन्ति' छ. 'पिच्चा-प्रेत्य' भ२६५ पछी 'ते न संति-ते न सन्ति' तेमा रहेता नथी. 'सत्ता-सत्वाः' प्राणियो ‘उववाइया -औपपातिकाः' ५२सभा ४ पण 'नस्थि-न सन्ति' हाता नथी. या प्रमाणे તજજીવ તસ્કરીરવાદિયાને મત છે.૧૧
અન્વયાર્થ–-સમસ્ત આત્માઓ અલગ અલગ છે. એટલે કે અજ્ઞ અને વિજ્ઞ આત્માએ એક નથી પણ પૃથક પૃથક (ભિન્ન ભિન્ન) છે.
શાસ્ત્રના પરિશીલનથી ઉત્પન્ન થનારી ખૂબ જ બુદ્ધિ પ્રભાથી રહિત એવો જે આત્મા છે તેને અજ્ઞ (અજ્ઞાન) અથવા અવિવેકી કહે છે. જેમનામાં શાસ્ત્રના પરિશીલનથી ખૂબ જ બુદ્ધિ પ્રભા ઉત્પન્ન થયેલી છે એવાં આત્માઓને વિજ્ઞ અથવા વિવેકી કહે છે. આ પ્રકારના અન્ન અને વિજ્ઞ આત્માઓ પૃથક પૃથક છે. એક જ આત્મા નથી. પરંતુ તે ભિન્ન
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૧