Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समयार्थ योधिनो टीका प्र. श्रु. अ. १ उ.२ प्रकारान्तरेण कमबन्धनिरूपणम् ३२९
अन्वयार्थ:(इमे) इमानि वक्ष्यमाणानि (तउ) त्रीणि । (आणा) आदानानि कर्मबन्धकारणानि (संति) सन्ति विद्यन्ते । (जेहिं) यैः (पावगं) पापकं--पापकर्म (कीरइ) क्रियते । तान्येवाह-(अभिकम्माय) अभिक्रम्य कमपि प्राणिनं मारयितुं तदुपरि आक्रमणं कृत्वा यत् हिंसनं क्रियते तत् प्रथममादानम् १। (च) (तथा पेसाय) प्रेष्य भृत्यादिकं प्राणिघाताय प्रेष्य हिंसनमिति-द्वितीयमादानम् ॥२॥ प्रथम कारणेन साक्षात्-हननक्रियायां कतृत्वं प्रतिपादितम् । द्वितीयेन तु प्रयोजककतृत्त्वं प्रदर्शितम् । (च) तथा (मगसा अणुजागिया) मनसा अनुज्ञाय आह
शब्दार्थ-'इमे-इमानि ये 'तउ-त्रीणि' तीन आयाणा-आदानानि' कर्मबन्धके कारण 'सति-सन्ति' हैं 'जेहि-यः' जिनसे 'पावगं-पापक' पापकर्म 'कीरइ-क्रियते' कियाजाता है 'अभिकम्माय-अभिक्रम्य किसी प्राणिको मारने के लिए आक्रमण करके 'पेसाय-प्रेष्य' भ्रत्यादिकको प्राणिको मारने के लिये भेजकर 'मणसा अणुजाणिया-मनसा अनुज्ञाय' मनसे आज्ञादेकर ॥२६॥
__अन्वयार्थ और टीकार्थआगे कहे जाने वाले यह तीन आदान कर्मबन्ध के कारण हैं जिनके द्वारा पापकर्म किया जाता है । वे यह है (१) किसी प्राणी का घात करने के लिए उस पर आक्रमण करके हिंसा करना यह पहला आदान है । (२) किसी नौकर आदि को प्राणी का घात करन के लिए भेज कर उसका घात कराना, यहां प्रथम आदान में हनन क्रिया के प्रति साक्षात् कतत्व प्रतिपादन किया गया है और दूसरे में प्रयोजक कर्तृत्व (दूसरे से करवाना)
Aaj -'इमे-इमानि' से 'तउ-त्रीणिणे आयाणा-आदानानि' भ धना आरणे। 'संति-सन्ति' छ. 'जेहि-यैः' नाथी 'पावग-पापक' ५५ भकीरइ-किगते' ४२वामां आवे छे. 'अभिकम्माय अभिक्रम्य' प्राथीने मारवा माटे मामय ४री ने 'पेसाय-प्रेष्य' ना४२ विगेरे ने पीने भा२वा माटे मोदी ने 'मण ना जाति या-मनसा अनुशाय' भनथा माज्ञा साथीने ॥२६॥
સૂત્રાર્થ અને ટીકાથ જેમના દ્વારા પાપકર્મ કરાય છે એવા, ત્રણ આદાનને કમબન્ધના કારણભૂત માનવામાં આવે છે. તે ત્રણ આદાન નીચે પ્રમાણે છે (૧) કઈ પણ પ્રાણીને વધ કરવાને માટે તેના ઉપર આક્રમણ કરીને હિંસા કરવી, તે પહેલું આદાન છે. (૨) કે નોકર આદિને પ્રાણીને ઘાત કરવા માટે મેકલીને પ્રાણુને વધ કરાવ, તે બીજુ આદાન છે. અહીં પહેલા આદાનમાં ક્રિયા કરવામાં સાક્ષાત્ કતૃત્વ પ્રતિપાદિત કરવામાં આવ્યું છે. અને બીજા આદાનમાં પ્રયોજક કતૃત્વ (બીજા પાસે કરાવવાનું પ્રતિપાદિત કરાયું છે.
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૧
