Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 684

समयार्थ बोधिनी टीका प्र. श्रु.अ. २उ. ३ स्वपुत्रेभ्यः भगवदादिनाथोपदेशः
अन्वयार्थः
( वाले) बालोऽज्ञानी (वित्त) वित्तं = धनधान्य हिरण्यादि (य) च ( पसवो) पशवो गवादय: ( नाइओ) ज्ञातयः (ते) तान् ( सरणंति) शरणमिति (मन्नइ ) मन्यते ( एते) एते इमे धनादयः (मम) मम इमे धनादय ममैवेत्यर्थः तथा ( तेसु वि) तेष्वपि धानादिषु (अहं) अहम्, इत्येवं मन्यते बालः परंतु एते (नो ताणं) नो त्राणम् (सरणं) शरणम् ( न विज्जई) नो विद्यते इति ॥ १६॥ टीका
-
६७१
'वाले' वालोऽज्ञानी जीवः 'वित्तं' धनधान्यादिकम् 'य' च 'पसवो' पशवः = गवादयः, 'नाईओ' ज्ञातयः ते तान् वित्तपथुज्ञातिप्रभृतीन् ' ' सरणंति' शरणमिति, 'मन्नई' मन्यते 'एते ' धनपुत्रादयः 'मम' मम ममैव ' तेसु वि अहं, तेष्वप्यहम् = तेषु धनपुत्रादिष्वपि अहम् अहमस्मि एवं मन्यते बालः, किन्तु वस्तुत एते, तस्य 'ताणं सरणं न विज्जइ' त्राणं शरणं न विद्यते । यदर्थअन्वयार्थ
9
1
अज्ञानी जीव वित्त अर्थात् धन धान्य, हिरण्य स्वर्ण आदि को गो आदि पशुओं को, ज्ञातिजनों को शरणभूत मानता है । ये मेरे हैं' और में इनका स्वामी हूँ, ऐसा समझता है, परन्तु ये पदार्थ शरणभूत नहीं हैं ॥१६॥ - टीकार्थ
अज्ञानी प्राणी धन धान्य आदि को गो आदि पशुओं को और ज्ञादि जनों को अपने लिए शरण मानता है । वह समझता है कि ये पुत्र आदि मेरे हैं और मैं इनका स्वामी हूँ, किन्तु वास्तव में वे उसके लिए शरण नहीं हैं । जिनके लिए वह कार्य करता है उन्हें यथार्थ रूप से समझता नहीं है । कहा
- सूत्रार्थ -
અજ્ઞાની મનુષ્ય પિત્તને એટલે કે ધન, ધાન્ય, સાનું, ચાંદી આદિને તથા ગાય આદિ પશુઓને અને જ્ઞાતિજનાને શરણભૂત માને છે. “ તેએ મારાં છે અને હું તેમને સ્વામી છું” એવું સમજે છે, પરન્તુ તે પદાર્થોં શરણ આપવાને સમર્થ નથી. ૫ ૧૬ ૫ - टीअर्थ -
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૧
અજ્ઞાની મનુષ્ય એવું માને છે કે ધન, ધાન્ય, આદિના, ગાય આદિ પશુઓના, પુત્ર, માતા, પિતા, પત્ની આદિ સ્વજનના અને જ્ઞાતિજનાને મારે આધાર છે. તે એવુ માની લે છે કે “ આ પુત્ર આદિ મારાં છે અને હું તેમના સ્વામી છુ” પરન્તુ વાસ્તવિક રીતે વિચાર કરવામાં આવે તે તે તેને શરણ આપવાને સમર્થ નથી. જેમને માટે તે કાર્ય કરે છે; તેમને તે યથાર્થ રૂપે સમજતા જ નથી. કહ્યુ પણ