Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
-
-
-
७८ ९
१०
३१६ सिद्धघसंभवात् । तके मूलक एवं एतेषां विवादो यत् धर्ममति निर्मलमपि परित्य ज्याऽधर्मनिरता भवन्ति । अधर्माऽऽचरणेन च कुतः तेषां बन्धयः, अपि तु बन्धस्यैव प्राप्ति भवतीति भावः ॥२२॥
संप्रति सामान्यतः एकान्तवादिमते क्षणमुद्भावयितुमाह-'सय सयं इत्यादि ।
मूलम्१ २ ३ सयं सयं पसंसंता, गरहंता परं वयं ।
१२ १ १३ जे उ तत्थ विउस्संति, संसारं ते विउस्सिया ॥२३॥
छायास्वकं स्वकं प्रशंसन्तः गर्हयन्तः परं वचः ।
ये तु तत्र विद्वस्यन्ते संसारं ते व्युच्छ्रिता ॥२३॥ क्योंकि स्वयं अप्रतिष्टित है । तर्क से किसी भी अर्थ की सिद्धि होना असंभव है । उनके विवाद का मूल तर्क ही है जिससे कि वे अत्यन्त निर्मल धर्मका परित्याग करके अधर्म में निरत होते हैं । अधर्म का आचरण करने से उनके बन्धका क्षय कैसे हो सकता है ? उससे तो उलटे बन्ध की ही प्राप्ति होती है ॥ २२ ॥
अब सामान्य रूप से सभी एकान्तवादियों के मत में दोष दिखलाते हैं “सयं सयं" इत्यादि ।
शब्दार्थ-'संयं सयं--स्वकं स्वकं' अपने अपने मतकी 'पसंसता-प्रशंसन्तः' प्रशंसा करते हुए 'परं-परं' दूसरे के वचनकी 'गरहंता--गहन्तः' निंदा करते हुए 'जे उ-ये तु, जो लोग 'तत्थ--तत्र' इस विषयमें 'विउस्संति विद्वस्थम्ते' ઉપાયથી જ અનભિજ્ઞ હોય છે. તેઓ તકમાં જ રચ્યા પચ્યા રહે છે. તર્ક દ્વારા કોઈ પણ વસ્તુની સિદ્ધિ થવી અસંભવિત છે. તેમના વિવાદનું મૂળ તક જ છે. તે તર્કમાં જ રચ્યા પચ્યા રહેવાને કારણે તેઓ ધર્મને ત્યાગ કરીને અધર્મમાં નિરત રહે છે. અધર્મનું આચરણ કરવાથી તેમના કર્મબન્ધને નાશ કેવી રીતે થઈ શકે ? ઊલટા કર્મબન્ધ બંધાતો જ રહેવાથી તેમને સંસારમાં ભ્રમણ કરવું જ પડે છે. રાજ્ય
હવે સૂત્રકાર સઘળા એકાન્તવાદીઓની માન્યતામાં રહેલા દેશેનું સામાન્ય રૂપે नि३५ ४२ छ-" सयं सयं” त्यादि
शहाथ-'सय सय-स्वक स्त्रक' पात पोताना भतनी पसंता-प्रशंसन्तः' प्रशसा ४२ता था 'पर-पर' मीना क्यननी 'गरहता-गहन्तः' निहा ४२ता था जे उ-येतु' । 'तत्य-तत्र' मा विषयमा विउस्सति-विद्वस्यन्ते' पोतानी 4sals
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૧
