Book Title: Karmagrantha Part 2
Author(s): Devendrasuri, Jivavijay, Prabhudas Bechardas Parekh
Publisher: Yashovijayji Jain Sanskrit Pathshala Mahesana
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001116/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthAMka - 91 karmagrantha sArtha bhAga 2 jo (3-4 karmagrantha) (baMdhasvAmitva-paDazIti) :- prakAzaka H zrImad yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA ane zrI jaina zreyaskara maMDaLa, mahesANA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthAMka - 91 samyagu-darzana-jJAna-cAritrANi mokSamArga: zrImad devendrasUrIzvarajI viracita bhAga 2jo (3-4 karmagrantha) (baMdhasvAmitvaH SaDazIti) zabdArtha, gAthArtha, munirAja zrI jIvavijayajI viracita stabudArtha tathA upayogI TIppaNa sAthe : prakAzaka: zrI bAbulAla jeziMgalAla mahetA DaoN. maphatalAla je. zAha onararI sekreTarIo zrImad yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA ane zrI jaina zreyaskara maMDaLa - mahesANA (sva. zeTha veNIcaMda suracaMda saMsthApita) AvRtti chaThThI vi. saM. rapara0 mUlya 200 prata H 3000 vi.saM. 2050 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prakAzaka zrImadda yazovijayajI jene saMskRta pAThazALA ane zrI ne koyaskara maMDaLa-mahesANA zrI. bAbulAla jesiMgalAla mahetA Do. maphatalAla je. zAha che. sekreTarI. -: prAptisthAne - [1] zrI jaina zreyaskara maMDaLa. mahesANA [3-gu.) [2] zrI jaina zreyaskara maMDaLa. pAlItANuM [saurASTra ] mudrakaH kRti oNphiseTa loara grAunDa phalora "samRddhi', hAikorTa sAme, navaraMgapurA, amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI AvRttinI prastAvanA munizrI jIvajayajI mahArAja zrI racita TabA sAthenA zrI devendrasarIzvarajI mahArAja racita pAMca navya karma graMtha tathA pUrvAcArya racita saMmatikA nAmanA chaThThA karmagranthanI A saMsthA taraphathI AvRttio agAu chapAI cUkI hatI, pAMcamAM-chA karmanthanI trIjI AvRtti paNa bahAra paDI cUkI che, agau karmagrantha bhAga 1 lAmAM 1 thI 4 karma grantha chapAvavAmAM AvyA hatA. A AvRttimAM paNa 1 thI 4 karma grantha sAthe chapAvavA vicAra hato. paraMtu presa tathA kAgaLonI muzkelI aMge saM. 2002 nI sAlamAM 1 le tathA 2 jo karma grantha bahAra pADavAmAM Avyo hato. have bAkI rahela baMdhasvAmitvanAmA vatIya karma grantha tathA paDazIti nAmA caturtha karma grantha bahAra pADavAmAM Ave che. prathama tathA dritIya karmagrantha mAphaka A AvRttimAM paNa abhyAsIonI sagavaDatA khAtara TabAnI chapAI meTA TAIpamAM levAmAM AvI che tathA saMsthAnA bhUtapUrva adhyApaka bhAi kuMvarajI mULacaMde taiyAra karela TippaNa sauthI pAchaLa levAmAM aAvela che. A granthanA racayitA zrImad devendrasUrIzvarajI mahArAja zrI sudharmAsvAmithI 45 mI pATe thayA che teozrIe aneka graMtho racela che, jenI noMdha A saMsthA taraphathI bahAra paDela "bhASyatrayam'nI prastAvanAmAMthI joi zakAze. TabAkAra zrI jIvavijayajI mahArAjazrIe A grantha upara To saM. 1803 nA vijayAdazamInA divase racela che, A AvRttimAM daSTidoSa tathA presadoSathI azuddhio rahI javA pAmela che. rahela azuddhionuM zuddhipatraka sAthe ApavAmAM Avela che, to te pramANe sudhArIne abhyAsIone vAMcavA bhalAmaNa che. aMtamAM A trIjo-cotho karma graMtha pragaTa thavAthI have abhyAsIone abhyAsamAM paDatI kATi dUra thaze evI AzA sAthe viramIe chIe. mahesANA li. saM. 2010 A sudi 1 vakIla cImanalAla amRtalAla zAha zrI. bAbulAla jesiMgalAla mahetA . sekeTarIo Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI AvRttinI prastAvanA A graMthanI A agAu pAMca AvRttio bahAra paDI cUkI che. pAMcamI AvRttinI 3000 nakala khalAsa thatAM A chaThThI AvRttinI 2000 nakala chapAvavAmAM Avela che. abhyAsIonI anukULatA mATe krAuna soLa pejImAM A graMtha chapAvavAmAM Avela che. A AvRttinuM prupha saMzodhana amadAvAda zrI ratilAla cImanalAla dozI ludarAvALAe kALajIpUrvaka karyuM che. chatAM dRSTidoSa ke mudraNadoSathI je azuddhio rahI javA pAmI che tenuM zudvipatraka ApavAmAM Avela che te pramANe sudhArIne vAMcavA vijJapti che. mahesANA saM. 2050meruterasa naMbara viSaya 1 2 3 4 5 OM 7 8 baMdhasvAmitva (tRtiya karmagraMtha) baMdhasvAmitva yaMtra udaya svAmitva udIraNA svAmitva sattA svAmitva caturtha karmagraMtha TippaNa li. zrI bAbulAla jesiMgalAla mahetA DaoN. maphatalAla je. zAha onararI sekreTarIo zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA ane SaDazIti (caturtha karmagraMtha) baMdhasvAmitva tRtIya karmagraMtha TippaNa zrI jaina zreyaskara maMDaLa-mahesANA viSayAnukrama pRSTha 135 3639 38-182 183-208 208230 231-236 231-236 237-298 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhasvAmitvanAmA tRtIya kama graMtha. magaLa ane abhidheya adhavihANavibhu, va'diyasirivamANujiSNurAda; gaiAisuM guccha, samAsae badhasAmitta III viThThANu-baMdhanI racanAthI vimuka-vizeSa rahitane va'kriya vAMdIne sirizrI vamANu-vIrasvAmI jicaMda'-jinAne viSe caMdna samAnane gaIAIsu -gatiAdi cauda mArgaNAne viSe luccha -kahIzuM samAsa-sa kSepathI aMdhasAmitta'-baMdhasvAmitva akarma baMdhananA vidhAnathI rahita zrI vardhamAna jinaca'ne namaskAra karIne gati vagere viSe sakSepa thakI adhasvAmitva kahIza. // 1 // vivecana have adhasvAmitva kahe che. jIvapradeza sAthe kammanA je saMkha'dha te baMdha kahIe. tenuM mithyAtvAdika hetue karIne nipajAvavuM te aMdhavidhAna kahIe, teNe karIne vimukta eTale rahita evA zrI varSAM mAna svAmI jina te avadhijJAnI, mana:parya vajJAnI ane kevaLajJAnI tene viSe cadramA sarIkhA; temanA pratye vAMDhIne-namaskAra karIne gati vagere khAsaTha mANAsthAnakane viSe sa MkSepathI jIvane madhanu tu. ka. 1 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva keTalI prakRti badhe ema svAmIpaNuM eTale ke aMdhasvAmitva kahIza. 1 gaI kadie ya koe, jee vee kasAya nANe ya; saMjama daMsaNa lesA, bhava same sanni AhAre mArA gaI-gati mArgaNA saMjama-cAritra mArgaNA iMdie-iMdriya mArga daMsaNu-darzana mArgaNA kAe-kAya mArga NA lesA-lezyA mArganA jeega mArga NA bhava-bhavya mArgaNA vie-veda mArgaNA samma-samyaktva mArgaNA kasAye--kapAya mAgaMNA sani-saMli mArgaNA nANe-jJAna mArgaNA AhAre-AhAraka mArgaNA artha-gati cAra, ikiya pAMca, kAya che, ega traNa veda traNa, kaSAya cAra, jJAna ATha, saMyama sAta, darzana cAra, lezyA che, bhavya-abhavya be, samayakatva cha, saMkSi-asaMjJi e ane AhArI-aNuhArI e be, e 14 mArgaNanA uttarabheda dUra jANavA, me 2 saMjJAkrama saMgraha jiNa suraviuvAhAra, devAuca nirayamuhuma vigalatigaM; egidi thAvarAyava, navu micchu huMDa cheva6 3 aNumajhAgisaMghayaNa, kukhagaI niyaWiduhaga thINatiga ujajoatiridurgatiri-narAunarauraladugarisahajA mational Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiNa-jananAmakarma makjhAgiImadhyAkRti[vaccenAM sura-suraddhika cAra saMsthAna vivi-vaiyidrika saMghayaNa-jaMghayaNa madhyanAM cAra AhAradu-AhAradrika saMghayaNa devAu-devAyu kukhagaI--azubha vihAyogati nirayanarakatrika niya-nIca gotra suhuma-sUkSmatrika indhi-strIveda vigalatiAM-vikapriyatrika duhaga-darbhAgya nAmakarma ezidi-ekeMdriya jAti thINatigaM-thINatrika thAvara-sthAvara nAmakarma ujaje a-udyotanAma Ava-Atapa nAmakarma tiridurga-tiryacaddhika napu-napuMsaka veda tiri-tiryaMcAyu. mi-mithyAtva mohanIya nAumatuSAyu: huM--huMDa saMsthAna nara-manuSyatika cheva-chevaTuM saMghayaNa uladuga-dArikalika aNa-anaMtAnubaMdhi cArakaSAya | risahuM -vaja5bhanArAyasaMghayaNa artha-jinanAma, suraddhika, kriyadvika, AhAradika, devAyu ane narakatrika, sUkSmatrika vikaleyitrika, epriyajAti, sthAvaranA, AtapanAma, napuMsakaveda, mithyAtvameha nIya, huMDasaMsthAna, chevaDuM saMghayaNa, anaMtAnubaMdhi cAra, madhyanI AkRti [saMsthAna] cAra, madhyasaMghayaNa cAra, azubhavihAgati, nIcatra,sIveda, durbhagatrika, thINadvitrika, udyotanAma, tiryacaki, tiryaMcAyu, nAyu manuSyadvika, audArikatika ane vajaSabhanArAca saMghayaNa . 3-4 pa. vivecana-have 120 mAMthI keTalIka prakRtinA anukramane saMgraha kahe che-AgaLa je prakRtithI jeTalI prakRti levI kaheze Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te prakRtithI mAMDIne teTalI prakRtio anukrame levI. jinanAma 1, devagati 1, devAnupUvI 2, baikriyazarIra 1. zaikipAMga 2, AhAraka zarIra 1, AhArake pAMga 2, devAyuH1, evaM 8, naraka gati 1, narakAnupUthvI 2, narakAyuH 3, evaM 11; sUma 1, apayaMta 2, sAdhAraNa, beIndriya 1, te Indriya 2, cauridriya 3, evaM 17; ekendriya jAti 1; sthAvaranAma 1, AtapanAma 1, evaM 20; napuMsakaveda 1, mithyAtvamehanIya 1, huMDasaMsthAna 1, chevaTUDuM saMghayaNa 1, evaM 24. anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya 4, nyodhana, sAdi2, vAmana 3, kuja 4, e ja madhya saMsthAna, RSabhanArAza 1, nArAga 2 addhanArAca 3, kIlikA 4. e madhya saMghayaNa cAra. evaM 36 aAbha vihAgati 1 nIcegetra 1. strIveda 1, evaM 39 durbhAganAma 1, duHsvara ra, anAdeya 3, thINadvitrika 3, evuM 45, udyotanAma 1, tiryaMcagati 1, tiryaMcAnupUva, tiryagAyu 3, manuSyAya 1, evaM 50; manuSyagati 1, manuSyAnupUva 2 dArika zarIra 1, dArike pAMga 2, vajAtrASabhanArAcasaMghayaNa 1, e paMcAvana prakRtine kema saMgraha jANo. 3-4 suraIguNavIsavaja, igasau eheNubaMdhahi nirA; tisthaviNamichiyaM sAsaNinapucauviNuchanubApA su-surAdika tirthI-tIrthakara nAmakarma guNavIsa-ogaNIza viNuM-vinA vaja-vajIne mi7i-mithyAtve Isau-ekase eka saryA-se heoche, sAmAnyapaNe sAsaNi-sAsvAdane baMdhahi-bAMdhe napucau-napuMsakAdika cAra niyAnAraka jIvo chanuI-chanuM Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 artha-suraddhikAdi ogaNIza prakRti vane ekase eka prakRti edhe nArakInA cha bAMdhe, tIrthakara nAma vinA mithyAtve se prakRti [bAMdhe]napuMsakacatuSkavinA chanuM prakRti sAsvAdane [baMdhamAM ] jaNavI, 5 che vivecana-have gatimArgaNae baMdha kahe che, temAM prathama narakagatie baMdha kahe che. suraddhika Adi daIne Atapa lage ogaNIza prakRti TALIne zeSa ekase eka prakRti ogha, paNe eTale guNaThANanI vivakSA vinA sarva nArakI samuccaya* paNe bAMdhe. nArakIne bhavasvabhAveja e ogaNIzane baMdha na hoya, mithyAtva guNaThANe tIrthaMkaranAmane baMdha na hoya, te mATe te vinA (100)ekasone baMdha heya. sAsvAdane napuMsakAdika cAra vinA eTale napuMsaka 1,mithyAtvara, huMDa 3, chevaDuM ka, e vinA (96) channe baMdha hAya. che che viNuaNu chavIsa mIse, bisari sami jiNa narAu juA; Ia raNuIsubhaMge paMkAisu tisthayarahINe dA viSNuaNuchavIsa-anaMtAnu. | juA-yukata baMdhi Adi chavvIza vinA Ia-e mIse-mizraguNaThANe yaNAsu-ratnaprabhAdika (traNa) bisayari-bahetara! bhaMge-bhAMgo [narake, sammami-aviratisamyaktva paMkAsu-paMkaprabhAdika (traNa) guNaThANe 'jisu-jinanAmakarma tisthaya-tIrthakara nAmakarma narau-manuSkAe hINe--hIna (e che) narake Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a- anaMtAnuMdhi catuSka Adi vIza prakRtivinA mithe [sittera] jANavI, jinanAma ane manuSyAyue yukta aheAMtera prakRti samyagdaSTie baMdhAya, A [madha zrI] bhaMga ratnaprabhA vagere traNa nArakImAM jANavo, 5 kaprabhA Adi traNane viSe [pUrvokta madhanA bhaMga] tI'kara nAmakarma rahita kahyo che. " } ! vivecana- anaMtAnubaMdhI Ade daIne narAyu lage chavIza (26) prakRti vinA mizraguNaThANe sittera (70) khAMdhe, avirati samyaktvaguNaThANe (72) mhAMtera bAMdhe, jinanAma ane manuSyAyu bheLavIe tyAre, naragati mAMhe e cAra ja guNaThANAM hAya. ratnaprabhA 2, zarkarAprabhA 2, ane vAlukAprabhA 3, e traNa pRthvIne viSe eja bhAMgeA jANavA. Aghe 101, mithyAtve 101 sAsvAdane 96, mizre 70 ane samyakatve 7ra prakRtinA kha dha hAya. pa kaprabhA 1, dhUmaprabhA 2, tamaHprabhA 3, e traNa narake tIthaMkara hIna madha kahevA. Aghe tathA mithyAtve 100, sAsvAdane 96, minne 70 samyakatve 71, paMkaprabhAdikanA AvyA tItha kara na thAya te mATe tene madha hoya nahIM. 5 6 gAM naragato a'dhasvAmitvaya ke tathAratnaprabhA-zakarAprabhA-vAlukAprabhA-nArakevapi, pakaeNprabhA-dhUmapraNA tamaHprabhA-nArakANAM Aghe catutha guNasthAnake ca jinahInayaMtrakamU| Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narakagato Aghe ratnaprabhAditraye ca, paMkaprabhAditraye jinahInaM. che. baMdhaprakRtayaH baha abadhaprakRtayaH * 0 baMdhavicchedaprakRtIya da da jJAnAvaraNIya: aMtarAya prakRtayaH | * * * * * darzanAvaraNIya: ha cha cha ; vedanIya prakRtayaH & R S S << mehanIya prakRtayaH 0 0 0 0 0 AyuH prakRtayaH ha ha gotra prakRtaya - 8 8 8 6 nAma prakRtayaH 4 4 mUla prakRtayaH mithyAtve sAsvAdane mizra avirate 33 5 9 226 250 2 pa7i-8 10820 4 5 9 226 249 2 pa7-8 96266 5 9 224 | 247 2 pa7-8 70pa0 0 5 6 c32 1 ajikumaNuAu ehe, sattamie naraduguccaviSNu miccha, aganavAI sAsANe, tiriA6 napuMsaca6 vaja | 7 | ajimaNuAu-jinanAma mi che-mithyAtve karma ane manuSyAyu mUkIne aganavaI-ekANuM he- ghe sAsANe-sAsvAdane sattamie-sAtamIe tiriAu-tiryaMcanuM Ayu navaduga-manuSyadrika ucca-uccagotra napuMsacau-napuMsaka catuSka viANu-vinA varja-vajIne artha-jinanAma ane manuSyAmuvinA [ navANuM prakRti ] sAtamI nArakIe ethe baMdhAya. manuSyaddhika ane uccagotra vinA mithyAtve [chanu ] baMdhAya. tiryaMcAyu ane napuMsakacatuSka vinA sAsvAdane ekANuM prakRti baMdhamAM heya. | 7 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-jinanAma 1, manuSyAyaH 2, e be, ekaso eka mAMhethI hIna karyo e ghenavANuM prakRti sAtamI nArakIe baMdhAya. sAtamI pRthvIthI manuSyamAM na jAya te mATe manuSpAyune bAMdhe. manuSyagati 1, manuSyAnupUrvI 2. uccagetra 3, e traNa vinAmithyA chanuM (9)ne baMdha hoya. sAsvAdane tiryaMcAyuH 1, napuMsakaveda 2, mithyAtva mohanIya 3, huMDa saMsthAna 4chevaTuDuM saMghayaNa 5, e pAMca vajIne [1] ekaNuM baMdha hoya che 7 | tamastamAyAM $ badhA prakRtaya: che kaI abaMdha prakRtaH 0 ? ha on baMdhavicchedaprakRtIya ha ha zAnAvaraNIya aMtarAyakama gotrakama mUlaprakRyaH * 1 = = = darzanAvaraNIya ' w w w w vedanIya & Raa nAmakarma R - - mehanIya o o o - | Akarma $ $ $ odhe mithyAtve sAsvAdane mizra avirate 99ra1 0 5 9 49 2 57-8 9624 5 5 9 226 147 2 57-8 91921 5 9 224 45 1 5 7 7pa0 5 6 19 032 1 5 7 7pa0 nI 5 6 219 32 1 5 7 aNuuvIsavirahiA sanaraduguccA ya sari mIsage, satarasa ehi miccha, pAjatiriyA viNa jiguhAra 8 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNucauvIsa-anaMtAnubaMdhi vagere covIsa prakRti virahi-virahita sa-sahita naraduga--manuSyatika uccA-caitri sayari--sittera misadurga-mizradrika ( mizra ane avirati ) satarasa-ekaso sattara Ahi-dhe mi che mithyAtve pa4paryAmA tiriyA--tiyaMca paMce driya viSNu-2 ne jiNa--jina nAmakama AhAra-AhArakadrika artha-anatAnubaMdhi Addhi cAvIza prakRti vinA ane manuSyaddhika ane uccagAtre sahita sittera prakRti mizraddhike adhAya. jinanAma ane AhArakadvika vinA ekaso sattara prakRti paryAptA ti``ca Adhe ane mithyAtve khAMdhe, // 8 // vivecana-anaMtAnubaMdhithI mAMDI tiya cadvika lage cAvIza prakRti, 91 mAMhethI kADhIe ane manuSyadghika ne uccatra e traNa bheLavIe-tyAre mitre ane samyakatve sittera (70)ne * adha sAtamI narake hAya, tihAMnA nIkaLyA tA manuSya na thAya paNa manuSyadghika tene bhavAMtare udaye Ave. have tiryaMcagatimAM madha kahe che. ekase sattaranA adha Ape ane mithyAtve paryAptA tiya "cane hAya. jinanAma ane AhArakaddhika e traNa vinA. tiya'camAM gati pratyayeja jinanAma ane sayama vinA AhArakadrika paNa na khaMdhAya te mATe. 5 8 5 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 viSNuniyasAlasAsaNi, surAu aNuegatIsaviSNu mIse; sasurAu sayari same,zrIakasAe viNA dese prA viSNu vinA. niraca-naraka ( trikAdi ) sAla-sALa sAsaNi--sAsvAdane surAu-devAyu. aNuagatIsa-anaMtAnubaMdhi Adi ekatrIsa. - sasahita. sayari-sittera sammesamyakatve. bIa--bIjA (apratyAkhyAnA varaNIya cAra) kasAe-kapAyA, daise-dezaviratiguNaThANe. mIse-mizra guNaThANe. anarakatrikAdi sAla prakRti vinA sAsvAdane eka se eka prakRti bAMdhe, devAyu ane anaMtAnubaMdhi Adi ekatrIza prakRti vinA [69 prakRti] mitre bAMdhe, devAsu sahita sittera prakRti samyagdRSTie baMdhAya. bIjA kaSAya varjita dezaviratie [66 prakRti] aMdhe hAya. 5 9 5 vivecana-narakatrikAdikathI huDa, aevA lage soLa prakRti vinA sAsvAdane ekaso eka a`dhAya. devAyu ane anaMtAnu adhithI risaha lagenI ekatrIza, evaM batrIsa vinA AgaNeAtara (69) prakRti mizraguNaThANe khAMdhe, devAyuH sahita sittera (70) samyakatva guNaThANe khAMdhe ane bIjA apratyAkhyAnIya cAra kaSAya vinA dezavirati guNaThANe chAsaTha(26) khAMdhe. paryAMdhvatiya cane e pAMcaja guNaThANA hAya. ! 9 5 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. garbhaja saMzi paryApta paMcaeNkiya tiryaMcagati baMdhayaMtrakama tiryaMcagati baMdhasvAmitva baMdha prakRtaya: aMtarAya kama mUla prakRta huM 6 da ha ba , abaMdha prakRtaya: 4 8 9 jJAnAvaraNIya o 8 0 8 4 9 viccheda prakRtaya: * darzanAvaraNIya ke ha ha ha ha ha vedanIya 2 RK R = 8 mehanIya 0 0 8% ja ja| Ayukame 9 ka ke je 2. nAmakama - - - 7 gotrakarma da ka da ka da ka | ro pa7i-8 mithyAve 117 316 5 9 226 64 2 pa7-8 sAsvAdane 101/1932 5 9 224 351 2 5-8 mize 6951 0 5 6 219 031 1 5 7 avirate 7050 4 5 dezavirate 66pa4 0 5 6 215 131 1 pa0-85 iya cauguNasuvi narAparamajayA sariNue desAI jiNaIkkArasahINuM navasaya apajajatatirianarA-1 I-emaja paryApta tiryaMcanI peThe / desAI-dezavirati Adie cauguNe su-cAra guNaThANe jipkArasa-jinaekAdaza vinarA-paryApA manuSyo paNa hINuM-rahita, hIna parama-vizeSa navasaya-ekaso nava ajyA-avirati guNaThANAvALA apajatta--apakA paMcaeNkriya sajiNa-jinanAma sahita tirianA-tiryaMca tathA eha-gha (karmAstavamAM kahyA manuSya mujaba ) artha-cAra guNaThANAne viSe paryApta manuSya paNa emaja bAMdhe, parantu aviratisamyagadaSTi manuSya jinanAmA sahita bAMdhe. dezaviratithI mAMDIne egha [karmastavakta] baMdha Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jANavA. jinaekAdazarahita ekaso nava prakRti aparyAmA tiryaMca ane manuSya mAMdhe, // 10 / vivecana--have manuSyagatine viSe adha kahe che. cAra guNaThANe manuSyane paNa emaja baMdha kahevA. manuSya Aghe 120 mAMdhe, mithyAtve 117, sAsvAdane 101 ane nizce 69 khAMdhe paNa avirati samyakatva guNaThANe jinanAma sahita 71 bAMdhe, dezaviratAdika guNaThANe Adha madha eTale ke kammUstavAktanI pere jANavA. eTale bIjA graMthamAM kahyA pramANe kahevuM te kema ? te kahe che--pAMcame 67, chaThThe 63, sAtame 59, AThamA guThANAnA pahele bhAge 58, tyArapachI pAMca bhAga lage 56, sAtame bhAge 26, navamA guDhANAnA pahele bhAge 22, khIje 21, trIje 20, ceAthe 19, pAMcame 18, dazame guNaThANe 17, agiyArame, khArame ane terame guNaThANe 1, caudame akha dhaka hAya. have jinAdika narakatrika lage agyAra prakRtie hIna karyuM` ekasAnava (100) prakRti aparyApta tiya iMca ane aparyApta manuSya madhe, kAraNa ke ene ekaja mithyAtva guNaThANu` hAya. yadyapi karaNa aparyAptA manuSyane samyakava hAya tihAM jinanAma paNa bAMdhe che, paNa IMDAM labdhiaparyAptA manuSyanIja vivakSA karI che te mATe ekaja mithyAtva guNaThANu hAya. !! 10 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anivRtta nivRne mize avirate dezavirate pramatta saMte apramatta sayate odhe sAsvAdane mithyAtve manuSya gatimArgaNAyAM e hada S S0 nI heze. nava-vizeSa. surA-devatA. ayogIkevalIe kSINamohe sayogIkevalIe nisyavya-nArakanI peThe upazAMta mohe sUkSmasaMparA koviya evuM,jiNahINA jaIlavaNavaNe 11aaaa nirayavvasurA navara, ohemicchedagiditigasahira 1119 0 0 1710316 5 kampage be devaloke sahiA sahita. igiditigaekedriyatrika. mi che-mithyA. - - - - - 2 2 2 - - = = = 0 00 | Go G e a s d - lo o - o o - - o o o o da 8 Ta o o o o ja = ja 13 manuSyagatimArgaNAyAM baMdhayaMtrakama. 0 m m m m m m m m m - 8 8 8 8 8 thI badhA prakRti o da da - 6 to o o o = 8 = o . | ! abaMdha prakRti 8 8La ja ja. o 8 & w | viccheda prakRti Ta Ta Ta Ta Ta Ta Ta ka da jJAnAvaraNIya jaLa * * * * e e c rI nAvaraNa | vedanIya = 2 2 2 hai hai ? *ii mehanIya o ~ ~ ~ ~ 0 0 0 Ayukama 6 cha cha che ke che ? | nAmakarma 0 0 0 0 0 0 0 0 0 gAtrakama Ta Ta Ta Ta Ta Ta Tha ka ra aMtarAya prakRtayaH cha cha cha cha | mUla prakRtaya: |h bh bh bh bh lh 0 0 0 0 0-o] Ta o o o o o o o 0 0 0 0 - - - o o o o 0 0 0 0 0 0 8 ka ra o. 6. 6 6 0 m m m m w w hw Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ via-paNa. hiNa-vinA (hINa). evaM-esaja, devatAnA gha- joI-jotiSI. baMdha paDe. bhavaNa-bhavanapati. jiNa-jinanAmakarma. varNavyaMtarane viSe artha-nArakInI peThe devatA bAMdhe [ =baMdhanA svAmi jANavA ] eTaluM vizeSa ke, edhe ane miththA eke kiya trika sahita che. be devalokane viSe paNa e ja prakAre baMdha heya, tiSka ane bhavanapatine viSe jinanAma vinA [] baMdha jANe che 11 che vivecana-have devagatine viSe baMdha kahe che, nArakInI jema devatAne baMdha kahe, paNa eTaluM vizeSa che ke, ane mithyAtvaguNaThANe ekedriya, sthAvara, Atapa e traNa sahita kahe. je bhaNe devatA ekedriyapaNuM bAMdhe [tyAM jAya che] te mATe eghe 104, mithyAtve 103, sAsvAdane 9, mie 70, samyaktve 72, devatAne e cAra [4] guNa ThANa hoya, be devaloke paNa eja baMdha kahe, ethe 104, mithyAtve 103, sAsvAdane 6, mithe u0, samyakatve 72 bAMdhe. jyotiSI bhavanapati ane vyaMtarane jinanAma hIna baMdha kahe. jinanAmanI sattAvaMta jIva bhavanapati, vyaMtara tiSImAM upaje nahIM ane tyAM Avyo jina thAya nahIM te mATe eghe 103, mithyAtve 103, sAsvAdane 6, mitre 70, samyakatve 71 bAMdhe. je 11 che Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 o tathA saudharma-IzAnadevale ke baMdhasvAmitvayaMtrakamidama jyotiSI-bhavanapati--vyaMtara-vANavyataraMpu jinanAmahInAmuM devagatI A narAya praka1:. | | 1 baMdhaprakRta: abaMdhaprakayaH & | vicchedaprakRta: da! jJAnAvaraNIya | darzanAvaraNIya ' che vadanIya prayaH mohanIya prakRnayaH | | Ayukarma prakRtayaH che che kada nAmakama prakRta: gotrakarma prakRnayA R T mUla prakRta: [36] 1 4 10317 7 5 9 226 4' 5 S edhe mithyAtve sAsvAdane mizra avirate 57-8 A 7050 0 5 6 | kurUdI 0 5 6 19 133 1 pATaNa () - rayaNuvyasaNuMkamArAI, ANuyAIGjayacau rahiA; apajajatiriava navasaya-migidipuDhavijalatara vigale che 12 | yaDDava-ratnaprabhAnI peThe. tirialU-tiryaMcanI peThe. sarNakumAraI-sanakumAra Adi navasaryA-eka nava, ANuyAIAnata Adi. iniMdi-ekeMdriya. ujaje acau-ughotAdika cAra. puDhavijala-pRthvIkAya, apUkAya hiArahita. tara-vanaspatikAya. apajaja-aparyApta. vigale vikadriyane viSe. artha-sanakumArathI sahastrAra sudhInA deva ratnaprabhAnI piThe bAMdhe. Anata vagerenA devo ughAtacatuSka vinA bAMdhe. aparyApta tiryaMcanI piThe ekaso nava prakRtine baMdha eke. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriya jAti; pRthvIkAya, apUkAya, vanaspatikAya ane vikaleMdriyane viSe heya che, je 12 vivecana--sanakumArathI mAMDIne sahastrAra lage e che devalokanA devatAne ratnaprabhAnI peDhuM baMdha kahe. ekeMdriyamAM upajavuM nathI; te mATe ekedriyatrika na bAMdhe, tethI e 101, mithyAtve 100, sAsvAdane 86, mizra 70 ane samyakatve 72 bAMdhe, AnatAdi cAra devaloka ane nava raiveyakanA. devatA udyata nAma 1; tiryakaddhika 3, ane tiryagAyuH e cAra prakRtivinA ratnaprabhAnI peThe badhe. e devatA tiryaMcamAM na jAya te mATe nU bAMdhe tethI Aghe, 97, mithyA 6, sAsvAdane 92, miSe 70 ane sabhyatve 7ra bAMdhe. anuttara vimAne ekaja samyaktva guNaThANuM che tihAM 72 badhe e nathI. kahyuM to paNa jANavuM. have indriyamAgaNae baMdha kahe che, aparyApta tiryaMcanI peThe mithyAtva guNaThANe ekaso nava prakRti ekendriya pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya ane vikala te beIdriya, indriya, cauriMdriya, e sarve jIva badhe. Aghe paNa 109 bAMdhe. 12 . AnatAdicatuSTaye tathA raiveyakanavakebaMdhasvAmitvayaMtrakamidama AnatAdicatuSTaye tathA ku veyakanavake yken . che | abadha prakRti Pyraeb] Aghe mithyAtve sAsvAdane mizra avirate 9723 1 5 9 226 9624 4 5 9 226 9228 22 5 9 24 1 7050 0 5 6 21 3248 nI 5 6 21 133 da da| jJAnAvaraNIya - [ darzanAvaraNIya | vedanIya karma = | mehanIya karma Ayukama gotrakama 3 jI nAmakarma : - da| aMtarAyakama | mUlaprakRti - 0 0 0 - - - Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasa chanava sAsaNiviSNusuhumaterakei puNabiMti....navaI - timinarAuhi. viNA, taNupatti na jati ja. 13 chanavai--chanuM sAsaNi--sAsvAdane viSNu--vinA, suhumatera--sUkSmanAma vagere tera prakRti. i-koIka puNa--vaLI. miti kahe che. 17 caunavai-rANuM. tiria--tiya ca nara-manuSyanA AuRsi-AyuSya. viNA-vinA. taNapajjatti:--za2I25ryAptine na jati'-pUrI na kare. ja-je kAraNa mATe. a--sUkSma tera vinA sAsvAdana guNahANe teo channu bAMdhe, koI AcArya vaLI tiryaMca ane manuSyAyu vinA cAraNa kahe che. je kAraNa mATe teo sarIra paryApti pUrNa na kare. // 13 // vivecana-sAsvAdana guNaThANe sUkSmatrikAdikathI chevaThThA lage tera prakRti 109 mAMthI AchI kace` channuM (96) madhe, ene beja guNaThANAM hAya. ane keTalAeka kahe che ke tiya cAyu 1, manuScAyu 2, e evinA cArANuM [4]mAMdhe. je bhaNI eke kriyAkrika sAsvAdanavaMta thakA zarIra paryApti paNa pUrI na karI zake te AyuSya kema madhe ? tihAM Ayu baMdhAya tyAre te 96 khAMdhe ane bIje mate te zarIra paryApti agA tu. ka. 2 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uja sAsvAdane Ayu kayAMthI bAMdhe? tyAre te 94 ja bAMdhe e be mata jANavA. e mAMhe [4] corANune mata khare bhAse che, je bhaNuM ekeMdriyAdikanuM jaghanya Ayu paNa 256 AvalikAnA kSullaka bhavanuM hoya, te AyunA be bhAga gaye eka ekattara [171] mI AvalikAe Ayu baMdhAya ane sAsvAdanapaNuM te utkRSTra paNa cha AvalikAnuM hoya teTalAmAM parabhavanuM AyuH kema baMdhAya? te mATe corANuM [4] ja baMdhAya, e mata zuddha jaNAya che, ane graMthakAre 6 kahI te te keNa jANe kayA Azaye kahI haze? tathA AgaLa dArikamiznamAM paNa sAsvAdane Ayurbadha vAce che- sAni navaliviA siginAruM kudumate te IhAM paNa emaja joIe, te ane A sAsvAdana ekaja che. 13 aparyAptA ekedriya-pRthvI-apU-vanaspati-vikalatraye baMdhasvAmitvayaMtrakama, aparyAptA ekeDiyA dike baMdhasvAmitvam baMdha prakRti | aba dhaprakAMta reo o| viracheda prakRti jJAnAvaraNIya el darzanAvaraNIya | vedanIya karma | mehanIya karma ka the nAmakarma gotrakarma aMtarAya karma mUla prakRtayaH ghe mithyAtve sAsvAdane 1915 - 5 9 226 | 2 26 2.58 2 57-8 109113 5 9 226 258 2 57-8 3 0 5 9 224 47 2 57-8 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcendriya, rAsa, gativasa, manavacana-kAyAnA vega mane audArika kAyayega mArgaNAomAM oha paNiditasegaItasejiNikkAranaratiguccaviNa; maNuvajege ehe urale narabhaMgu tammise 14 eha-AghabaMdha. viNA-vinA. parNidi-ceMdriya [mArgaNAmAM maNavaya-cAra prakAranA manatase-trasakAsa miArgaNA mAM. ane vacana. gaitase-gavitrasa teiukAya ane jege-ga mAgaMNAe. vAukAya] mArgaNAe. heghabaMdha. jiNikakAra-jinAdika agiyAra urale-dArika kAyayoge, natiga-manuSya trika. nara-manuSyanA baMdhanI peThe ucca-uaurgotra bhagubhAMge. ' tammise-dArikamizayoge. artha-paMceMdriya jAti ane trasakAyane viSe gha baMdha jANa, gatigrasane viSe jina ekAdaza, manuSyatrika ane uccagetra vinA [ekaso pAMcabaMdhAya. manayoga ane vacanage eva baMdha jANava, dArike manuSyane bhAMge; ane te [audArika] nA mizra - 14 vivecana-paMceMdriya ane trasakAyane caude guNaThANe gha, te bIje karmastave kahyo tema baMdha kahe. have gatigrasa te teukAya ane vAyukAya tene jiNasurathI mAMDIne narakatrika sudhI agiyAra prakRti ane manuSyatrika tathA ucaurgotra evaM 15 TALIne eka pAMcane baMdha heca guNaThANuM ekaja mithyAtva hoya. have egamArgaNAe baMdha kahe che maneyoga cAra Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 bhede te satyamaga 1, mRSA maneyAga 2, satyamRSA maga 3, asatyAmRSA maneyega 4, ema cAra vacanaga, e AThagane viSe tera guNaThANe egha te karmostavanI jema baMdha kahe. dArika kAyAgane manuSyanI jema tera guNaThANe baMdha kahe. dArikamizrane viSe baMdha have kahe che. 1kA AhAra vihe, caudasasau michi jiNapaNagasAsaNi caunavaiviNa tirianarAu muhamatera.15 AhAra chaga-AhArakarSaka hINuM-hIna viSNu-vinA. sAsaNisAsvAdane, he-o . caunavaI-corANuM. udasasau-ekaso cauda. tirianarAu-tiryaMcAyuM tathA - michi-mithyAtve. manuSyAmR. jiNapaNa-jinapaMcaka. | suhumatera-sUkSmAdi tera. artha-AhArakajhaka vinA Aghe ekase cauda, mithyAtve jinapaMcaka hIna 109 ane sAsvAdane tiryaMcAyu. mane nuSyAya ane sUkSma Aditara vinA carANuM prakRti bAMdhe, 15 vivecana-AhArakaddhika, devAyu narakatrika, e cha vinA ghe eka cauda prakRti bAMdhe, audArikamizra kAyama manuSya ane tiyacane aparyAptapaNe hoya. AhArakaddhika te apramattaja bAMdhe te aparyAptapaNe hAya nahIM ane devAyu. tatha, narakatrika e cAre te paryApta ja bAMdhe te mATe e na bAMdhe. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 mithyAtvaguNaThANe jinanAma, suraDhika, zaikiyaki e pAMca hIna karIe tyAre eka navane baMdha heya. sAsvAdana guNa ThANe cerANuM ne baMdha hAya. tiryagAyu. 1, manuSyAyaH 2, sUDhamatrikAdika tera evaM 15 prakRti 109 mAMhethI kADhIe tyAre 94 rahe. audArikamizrane te aparyAptapaNe paNa alpa kALa che tethI teTalA kALa mAMhe AyubaMdha na hoya ane sUkSmAdika tera to sAsvAdane na ja baMdhAya. mizra guNaThANuM te heAya ja nahIM. je 15 che aNucavIsAIviNa jiNapaNa jua sammi jegiNe sAyaM; viNa tiritarAu kame-vi evamahAradunie 16 aNu-anaMtAnubaMdhyAdika.' sAyaM-zAtA vedanIya bAMdhe. cauvIsAi-covIza vagere, viNa-vinA. viSNu-vinA. tirinau-tiryaMcane manuSya jiNapaNa-jinapaMcaka kamma vi-kAzmaNa kAyayoge paNa juayukta, sahita. evaM-emaja sammi -samyakatva guNaThANe. AhAragi-AhAradrika, jogiNa-gI guNaThANAvALA ehe-ghabaMdha artha--anaMtAnubaMdhi vagere covIza prakRti vinA ane jinapaMcaka sahita [35] samyagadaSTie bAMdhe, sagI guNaThANAvALA sAtA bAMdhe, tiyacAyu-manuSyAyu vinA kAmaNa kAyayege paNa emaja baMdha hoya, AhAraddhike ogha baMdha jANo, ke 16 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-te 94 mAMhethI anaMtAnubaMdhiAdithI tiryaMcadvika lage covIza prakRti TALIe ane jinanAma 1, suradvika 3, aikriyaddhika 5, e pAMca yukta karIe tyAre samyakatva guNaThANe pacAttera bAMdhe tathA sAgi guNaThANe kevalisamudughAta karatAM ra-6-7 mA samaye dArikamizra kAyayegI hoya, tyAM to eka sAtAdanIya ja bAMdhe, pUrvabhavathakI IhAM utpattideze Avyo ke jIva prathama samaye kevaLa kArpaNa kAyogeja AhAra lIye pachI bIjA samayathakI audArike mizrita kAzmaNe AhAra lIye, tyAre zarIranI niSpatti lage dArikamizra kAyamI kahIe, zarIra nIpajyA pachI dArika kAyayoga kahIe. yata ukata :- joeNa kammaeNa, AhArei aNaMtaraM jIvo / teNa paraM mIseNaM, jAva sarIrassa niSphattI // 1 // e dArikamizrane paheluM, bIjuM, cothuM, teramuM, e cAra guNaThANuM heya. tihAM pahele guNaThANe tiryaMcAyuM ane manudhyAyuM baMdhe kahyAM te audArikamizrapaNuM to zarIra, paryApti pUrI karyA agAuja hoya, te pachI te audArika kAga hoya are Ayu te zarIra paryApti pachI ja baMdhAya tyAre mizage e be Ayune baMdha kema ghaTe ? tathA vaLI cothe guNaThANe tiryaMca 70 bAMdhe, manuSya 71 bAMdhe ane dArikamizra kAyamI 75 bAMdhe ema kahyuM, te ghaNuM vicAravA lAgyA che. kAraNake manuSyadrika 2, audArikaTrika 2, e ja, vAtrakaSabha nArAca saMghayaNa 1, e pAMca prakRti tiryaMca-manuSya samya Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTi na bAMdhe ane audArikamizra kAyayegI bAMdhe ema kahyuM paNa manuSya-tiryaMca TALIne bIje audArikamizra kAyAgI keNa heAya? te mATe e pAMca prakRti ehane baMdhe kema ghaTe? e graMthakAre koNa jANe zuM abhiprAye ApyuM haze! te paMDita vicAravuM e saMdeha TIkAkAre paNa viva nathI. kAzmaNa kAyayoga bhavAMtarAle vATe vahetAM ane upajavAne pahele samaye heya tathA kevalisamughAtamAM trIje, ceAthe, pAMcame samaye hoya. ene guNaThANAM paheluM, bIjuM, cothuM teramuM, e cAra hoya. tene tiryagAyuH manuSpAyu vajIne dArikamizranI jema baMdha kahe. eTale ethe 112, mithyAtve 107, sAsvAdane 94, samyakatve 75 ane terame eka sAtavedanIya bAMdhe. AhAraka kAyayega ane AhArakamizra kAyAga e bene udaya chaTUThe guNaThANe che, te mATe tihAM eghanI peThe 63 ne baMdha hoya, e AhAraka pramatta sAdhu caudapUvI ja kare ane te prAraMbhaveLA dArika sAthe mizra hoya. 5 16 che surAho veuve,tirianarAurahie A tamisTeka atigAIma biatia-kasAya navadu cau paMcaguNa. sura-devatAnI jema Aima-pahelA kapAye, ehe-gha. bia-bIjA kapAye, ulle-vekiya kAyayoge. tiakasAya-trIjA kavAye, tirianarAu-tirthagAyu, narAyuM nava-nava guNaThANA. rahie-rahita. du-be guNaThANA. tasmise-te vaikiyamizra kAyayoge cau-cAra guNaThANA. yatiga-vedatrike. paMcaguNa-pAMca guNaThANA. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-devagatine egha baMdha vaikriya kAyayege jANavo. * tiryaMca ane manuSpAyu vinA te devagatine AghabaMdha vaikSimizra jANa. vedatrika, pahelA kaSAya, bIjA kaSAya ane trIjA kaSAye anukrame nava be, cAra ane pAMca guNaThANAM hoya, 5 17 | vivecana -vaikiya kAyogane devatAnI peThe baMdha kahe. othe 104, mithyAtve 103, sAsvAdane 6, mithe chao ane samyapha kara bAMdhe. e bhavapratyayI vaikriya jANavuM, guNapratyayI nahI. vaikriyamizra kAyayegI te devatA nArakI upajatAM hoya, tene baMdha tiryagAyuH manuSyAyuH e be vajIne vaikiyanI peThe kahe, oghe 102, mithyAtve 101, sAsvAdane 94, mizra heya nahIM. ane sabhyatve 71 nA baMdha heya. devatA-nAkI pitAnA AyunA cha mAsa zeSa rahe tyAre parabhavAyu bAMdhe, to tene aparyAptapaNe AyuH aMdha kema hoya? have vedAdika mArgaNAe baMdha kahe che. traNe vedane prathama nava guNaThANuM hoya, pachI avedI thAya. Adima te anaMtAnubaMdhine e 117, mi. 117, sAsvA. 101; apratyAkhyAnIne Aghe 118, mi. 117, sAsvA. 101, miSe 74 ane sa77; pratyAkhyAnIne ethe 118 mithyA) 117,sAsvA. 101 mizra74,avirate 77dezavirate 67. emAM guNaThANAM A pramANe samajavAnAM che. Adima te anaMtAnubaMdhI 4 kaSAyane prathamanAM be guNaThANuM heya. bIjA apratyAkhyAnIya 4 kaSAyane pahelAM cAra guNaThANAM hoya. trIjA pratyAkhyAnIya cAra kaSAyane pahelAM pAMca guNaThANAM hoya. 5 17 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 saMjalaNatige nava dasa, lobhe cau ajai du ti anANutige. bArasa acakhuzakhusu padamA ahakhAya carimaca9. saMjalaNuti-saMjavalanakei. acakubucakakhusu-cihyuM ane nava dasa-nava, daza. cakSudarzane. bhe-lobhe paDhamA-pahelAM. cau-cAra guNaThANAM. bArasa-bAra. aja-avirata saMyame, ahakhAya-1thAkhyAta cAritre, duti-be athavA. traNa carima-chelAM. anANutige-ajJAnatrike. cAu-cAra. artha-saMjvalanatrike nava guNaThANa, saMjavalana lebhe daza guNaThANuM, avirati cAritro cAra, ajJAnatrike be agara traNa ane acakSudarzanatathA cakSudarzane bAra guNaThANa(sarvane) prathamanAM hoya, yathAkhyAtacAritre chellAM cAra guNaThANuM heya tA 18 vibhecana-saMjvalana kodha, mAna, ane mAyAne nava guNaThANatihAM oghanI peThe baMdha. saMjavalana lebhane daza guNaThANAM, hAya, baMdha oghanI peThe. saMyama dvAre aviratine cAra guNaThANuM, o0 118, mithyA) 117, sA. 101, mie 74 ane samyaka cha7. ajJAna traNane be athavA traNa guNaThANAM hoya. e. 117 mi. 117, sA. 101 mi74. cakSudarzana-acakSu darzana mArgaNane viSe bAra guNaThANAM hAya, tihAM ogha te kampsastavanI peThe baMdha kahe. yathA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 khyAtacAritrane chellAM cAra guNaThANAM hAya, tihA traNamAM eka sAtAne aMdha, ane aceAgI akhaMdhaka hAya. 5 18 // maNanANi saga jyAi, sama/acche cau duni parihAre kevaladugidde caramA-jayAi nava maisue hiduge. 19 maNanANimana:parya vajJAne, kevalarDaMga--kevalika sagasAta. jayAi-pramattAdika. samaia-sAmAyike. chea-chedApasthApanIye. caucAra [6 thI 9] duni--be [6-7] parihAre--parihAravizuddhie. DhA-be cA chellAM. ajayAi-avirati Adi. nava-nava guNaThANAM. maIsua--matijJAna tathA zrutajJAna AhiMduge--avadhijJAna tathA-- adhidaza ne. a-mana:paryavajJAne pramattaAdi sAta, sAmAyika ane chedApasthApanIce cAra,parihAravizuddhicAritre e, kevaLaddhike e chellAM guNaThANAM hoya, matijJAna, zrutajJAna ane avidhadvike aviratiAdi nava guNaThANAM hoya. 5 19 u vivecana--mana:parya vajJAnIne pramattAdika [ThThAthI mAramA lage sAta guNaThANAM hAya, Aghe 65, pra0 63; apra0 5 ItyAdi. sAmAyika ane chedepasthApanIya cAritrane chaThThAthI navamA lAge. cAra hAya. A0 65, 50 63, apra. 59, ityAdi. parihAravizuddhicAritrane chadraDhu, sAtamu e eja hAya.. A 65, pra0 63, apra0 59. kevaLajJAnI ane kevaLadezanI e ene chellAM be guNaThANAM hAya. sayeAgI eka sAtA bAMdhe, Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7 agI abaMdhaka hoya. matijJAnI 1, kutajJAnI 2, avadhijJAnI 3, avadhidarzanI 4, e cArane aviratithI mAMDIne kSINameha sudhI nava guNaThANAM hoya. tihAM oghe 79, samyaka 77, deza0 67, pramara 63, apraha 59 ItyAdi. me 19 che. aDa uvasami cau veagi, khaIe IkkAramiccha- tiga dese; sumisaThANuM terasa, AhAragi nianiaguha ra. aDa-ATha [4 thI 11] dese-dezavirati cAritre uvasami-pathamika samakite suhumi-sUkSmasaMparA. cakacAra [cothAthI sAtamuM] saThANuM-potapotAnuM guNaThANuM agi-vedake [kSAyopathamika- terasa-tera. samaka). AhAragi-AhAraka mArga NAe khaIe-zAyika [samyaka niania- pitAnA. ikUkAra-agiAra [4 thI 14] | guNa-guNaThANAne. micchatigimithyAtvatrike.. | he-AghabaMdha artha-upazama samyakatve ATha, vedaka samyaka cAra, kSAyike agyAra,mithyAtvatrike, dezavirati cAritra ane sUkSma . saMpAya cAritre potapotAnA sthAnanA guNaThANuM heya. AhArake tera guNaThANAM heya, potapotAnA guNaThANanA ogha peThe prakRti levI. 20 me vivecana-pazamika samyakavIne cothAthakI agiyA. ramA lage ATha guNaThANAM hoya. vedaka te kSAyopathamika sabhyakavIne cAra guNaThANa cothAthI te sAtamA lage heya. kSAyika-- samyakatvIne cethAthI caudamA lage agiyAra guNaThANAM hoya Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 aupathamika samyakatva te upazamazreNie hAya tathA prathama samyakatva pAme tihAM hAya. uvasAmagaseDhigayassa, hoi uvasAmiyaM tu sammattaM // jo vA akayatipuMjo, akhaviyamiccho lahai sammaM // 11 // upazama samyakatvI jIva parabhavAyuma dha 1, maraNa 2. anaMtAnubadhI kaSAyanA baMdha 3, anaMtAnubaMdhInA udaya 4, e cAra vAnAM na kare, tyAMthI paDatA sAsvAdane e cAre vAnAM kare tathA aupamikane navu pAmatAM 4-5-6-7 e cAra guNaThANAM dezavirati--sarvavirati sahita pAme, tethI nAnA jIvanI apekSAye heAya ane 8, 9, 10, 11 e cAra guThANAM upazamazreNie hAya, tyAM ethe 77, samyaka ve 75. deze. 66, pramatte 62, apra0 58 ityAdi jANavI. devAyu-manuSyAyu na bAMdhe. have uDDaya Avyu' mithyAtva kSaya kare ane anudita upazamAve te kSAyeApamika, tene ja guThANAM; tihAM Aghe 79, avi. 77, deza 97, pra 63 ane a0 59; te pachI upazamazreNie upazama sabhyakatva hAya ane kSapakazreNie kSAyika hoya. prazna H aupazamika ane kSAceApazamikamAM ze vizeSa che? uttaraH aupamikane mithyAtvanAM DhaLiyAMnuM vipAkathI vedana nathI ane pradezathI paNa vedana nathI ane kSAyeApazamikane pradeza thakI vedana che. yadukta - veei satakamma, khaovasamiesa nANubhAvaM mi // uvasaMtakasAo puNa, veei na saMtakammapi // e vizeSa che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 tathA ca - khINe daMsaNamohe, tivihaMmi vi bhavaniyANabhUyaMmi || niSpaccavAyamaula, sammattaM khAiya hoi // 1 // yi taya utthe, bhava mi sijjhati khaiyasammatte // suranirayajuyala gaI, imaM tu jiNakAliyanArANa / / 2 / bAuyANa evaM sijjhati u tabbhave abaddhAU || paTTvago u maNusso, niTTabago causu vigaIsu // 3 // ene kSAyikane cAthAthI caudamA lage guNaThANAM 11 hAya. tihAM Aghe 79, avi. 77, deza. 67, prama0 63, ItyAdi AMdhe; yAvat ayAgI akha'dhaka heAya. mithyAtvI, sAsvAdanI mizrardaSTi,dezavirati, sUkSmasaMparAya mIeTalAne pAtapeAtAne nAme eka-eka guNuThANu hAya, tihAM mithyAdRSTine 117nA madha sAsvAdana samyakavIne 101, mizradraSTine 74, dezaviratine 67 sUkSmasa parA cAritrIne 17 badhe hAya. samaye samaye AhAra kare te AhAraka[AhArI, tene sayeAgI lage tera guNaThANAM hAya; tihAM Aghe 120, mithyAtve 117, ItyAdi; cAvat saceAgi eka bAMdhe, e sarva pUrva kahyAM te te guNaThANe prakRtinA badha egha te kamma`stavanI jema kahevA. 520aa paramuvasami vakratA,Ana baMdhati teNu ajayaguNe; devamaNuAuhINA, desAisu puNa surAviNA||21|| parama-vizeSa. na adhatina bAMdhe. uvAmi-aupamike, teNu te kAraNe. vajratA--vartatA. ajayaguNe-avirati guNaThANe. Au AyuSya, daisAisu--dezavirati Adine viSe. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 30 artha-paraMtu aupathamika samyaku vartatA jIvo Ayu bAMdhe nahi, te mATe temane] avirata guNasthAne deva ane manuSyAyuvaDe hIna eghabaMdha hoya. dezaviratAdimAM vaLI devAyu vinA baMdha jANo, A ra1 vivecana :- paNa eTaluM vizeSa che je pathamika samyatve vartatA jIva parabhavanuM Ayu na bAMdhe, te mATe avirata samyakatva guNaThANe devAyuH 1 manuSyAyaH 2 e be prakRti o mAMhethI hIna karavI, eTale cothe guNaThANe ethe 77 che, te IhAM upazama samyakatvI 75 bAMdhe, kemake narakatiyugAyu te oghamAM ja TALyAM che, dezaviratAdika guNaThANe eka devAyu ja hIna karavuM, tyAre deze. 66, pramatte ja, apramatte pa8, manuSpAyu to oghamAMja TALyuM che. te 21 he aThArasaryA, AhAradaguNa-mAilasati; tatisthANuM miche, sANuIsu savahiM ho 22aa eNe sAmAnya. tisthANuM-tIrthakara nAmakarma aThThArayaM-ekaso aDhAra. vinA AhAraduguNuM-AhAradikaNuM miche-mithyAne Ailesatige-AdinI traNa sANAsu-sAsvAdanAdika leziyAne vize, savahiM-sarvatra sarvaguNaThANe) he-ghabaMdha, artha-pahelI traNa legyAe AhArakaddhika vaI eka aDhAra prakRti edhe baMdhAya, tIrthakara nAmakarma vinA te baMdha mithyA [117] ne jANa, sAsvAdanathI mAMDIne sarva guNaThANe ghabaMdha jANa, je 22 taMte - Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 vivecana-kRSNa, nIla, kApita e traNa lezyAvaMtane AhArakadvika vinA edhe ekaso aDhArane baMdha hoya. e traNa lezyA te cothA tathA chaThThA guNaThANa lage che ane AhArakadvika sAtamebaMdhAya te mATe te vinA. tathA tIrthakara nAmakarma vinA mithyAtve 117 baMdhAya, sAsvAdanAdika guNaThANe to sarva lezyAvaMtane AghanI pere-kammatavAnI pere baMdha kahe. IhAM traNa vezyAvaMtane the guNaThANe be Ayune baMdha kahyo, paNa ekaja manuSyane baMdha ghaTe, je bhaNI nArakI-devatA to manu dhyAyuH bAMdhe, paNa manuSya ane tiryaMca devAyu na bAMdhe, kAraNa ke "je lesthAmAM Ayu baMdhAyate lephsAmAM UpajavuM joIe." ane samyagadaSTi te vaimAnikanuM ja Ayu bAMdhe ane te mAnikamAM to kRSNa, nIla, kApata nathI te mATe azuddha lehyAvaMta samyagadaSTi devAyu na bAMdhe. emaja bhagavatI sUtranA trIzamA zatakane pahele uddeze kahyuM che ke, kriyAvAdI kRSNAdi2 lezyAvaMta samyagadaSTi devAyu na bAMdhe. devatA-nArakI manuSpAyu bAMdhe paNa manuSyatiryaMca eke Ayu na bAMdhe ema kahyuM che ane ghaTe paNa emaja; pachI graMthakArane abhiprAya to bahuzruta jANe. 22 teunirayanavRNe ujaje acaunirabAraviNa sukA; viNanirabAra pahA, ajiNahArA Ima .23 teu elezyAe. . 5mahA-paghalezyAe niraya-narAdika. a-nahiM (vajIne). navRNA-nava prakRtie uo. jiNa-jina nAmakarma. umacau-udyota catuSka. AhAra-AhAradrika. nicamAra-narakatrikAdi bAre. ImA-A (baMdha) su-zukalezyAe. mi-mithyAtve. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32 artha -tejalezyAe narakAdi nava vinA [111 prakRtine baMdha heya. udyota catuSka ane narakAdi bAra vinA [1] ne baMdha zulalezyAe jANava, narakAdi bAra vinA padya lezyAe baMdha jANavo. jinanAma ane AhArakadvika vinA A sarve baMdha mithyAtve jANavA, 23 vivecana -tejalezyAvaMta narakatrika, sUkSmatrika, vikalatrika e nava vinA oghe ekase agiyAra bAMdhe. udyotanAma, tiya. caddhika ane tiryaMcAyuH e utacatuSka ane narakatrika, sUkSmatrika, vikalatrika, ekedriya, sthAvara ane Atapa e narakAdi bAra; e seLa vinA ekaso cAra prakRti zuklalehyAvaMta bAMdhe. IhAM chaThThA, sAtamA, AThamA kalpanA devatA te sarva zukalezyAvaMta che ane te te udyotacatuSka bAMdhe che tyAre paMDhiyatiryaMcamAM upaje che te IhAM udyotacatuSka kema TALyuM? e paNa saMzaya bahuzratagamya che, tathA narakAdi bAra prakRti vinA padma lephsAvaMta eghe ekaso ATha bAMdhe. jinanAma 1 AhArakaTrika 2; e traNa vajIne mithyAtve teje, padma ane zakala lezyAne prakRti kahevI. te kema? tevezyAe othe 111, mithyAtve 108 ane sAsvAdane 101 pachI eghanI jema guNaThANAM 7 lage baMdha jANa. padmavezyAne e 108, mithyAtve 105, sAsvAdane 100 pachI eghanI jema 7 guNaThANa lage baMdha jANa. zukla lehyAvaMtane Aghe 104, mithyA 101, sAsvAdane "navu micchu huMDa chevahUecAra TALe 97 he, pachI ghavat 13 guNa lage baMdha hoya 23 jema cAle 1 vAva huMDa AvakAra 23 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 savaguNa thavasanisu, ehu abhavA asani michisamA, sAsaNi asani sanizva, kammaNabhaMge aNuhAre 24 savvaguNasarve guNaThANo. sAsaNisAsvAdane, bhavasanisu-bhavya ane saMjJIne asani-asaMzIne. Aha-oghanI pere. [viSe | sannivvAMzInI peThe. abhavyA-abhavyo. kammu-kAzmaNakAyayogano. asanni-asaMjJI lagA-bhAMge. misimA-mithyAtva guNaThANA aNuhAre-ANAhArI mANAe. sarakhA. artha--bhavya ane saMzine viSe sarva guNaThANuM ane karmaokta baMdha heya. abhavya ane asaMzine mithyAtvaguNaThANA samAna baMdha jANu.sAsvAdane asaMjJine saMzinI peThe baMdha heya. aNuhArI mArgaNue, kArmaNa kAgane bhAgo [baMdhano] hoya. . 24 vivecana-bhavya ane saMpattine viSe sarva guNaThANa hAya. tihAM prakRtine baMdha oghanI pere kahe. siddhAMtamAMhe kevaLIne bhAva mana nathI te mATe nosaMjJI-no asaMsI kahyA che te abhiprAye te saMjJIne (12) bAra guNaThANa ghaTe paNa IhAM kevaLIne dravya mana che te vivakSAe-saMjJI kahyA. te mATe 14 guNaThANa kahyAM, 'pR. ka. ? onal WWW.jainelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 yataH-dravdhacittaM vinA bhAvacitta na svAdasaMjJivat / vinApi bhAvacitta tu, dravyaM kevalino bhavet // 1 // abhavya ane asaMjJI-mana rahita eLe ane mithyAve 117 bAMdhe, abhavyane te eka ja guNaThANuM hAya. sAsvAdane asaMjJI te saMsIne peTe 101 bAMdhe, asaMjJIne guNaThANe be ja hoya. aNahArIne viSe kAraNa kAyacagIne bhAMge kahe. kAzmaNakA gIja aNAhArI hAya te mATe guNaThANAM 1, 2, 4, 13 e cAra hoya. tihAM ochuM 112, mithyAtve 107, sAsvA. 94, avi. 75, ane sagIe 1 hoya. e 24 tisu su sukkAIguNA cau sagaratibaMdha sAmitta deviMdasUriraIe, neya kaMmmasthayaM seluM. 25 tisu-traNa leyAe [ kRSNa, nIla, kApata] dube leyAe tijo5gha) sukakA-zukUlaleyAe. AIguNa-pahelAM guNaThANAM. cau-cAra. ga-sAta. terarUi-tera ema. baMdhasAmitta-baMdhasvAmitvane deviMdasari-deveMdrasUrie raI -rara. nayaM-jANavuM. kammIyaM-karNastavane. seu-sAMbhaLIne. artha-traNa lezyAe pahelAM cAra guNaThANAM, be leyAe sAta, ane zukUla lezyAe tera guNANu hoya, e prakAre Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhasvAmitva devendrasUrie racyuM, te karmastava sAMbhaLIne [saMbhArIne jANavA yogya che. te 25 che vivecana-kRSNa 1, nIla 2, kApota 3, e traNa lesthAne viSe cAra guNaThANa hoya. teje 1 padma 2, e be vezyAne viSe sAta guNaThANa hoya, zukula lesthAne viSe tera guNaThANuM hoya ane agI te alezI hoya, e rIte e baMdhasvAmIpaNuM zrI tapAgacchAdhirAja bhaTTAraka zrI jagacaMdrasUrIzvara paTTaprabhAkara zrI deveMdrasUrIe racyuM, e baMdhasvAmitva kammastava saMbhArIne jANavuM. e 25 che iti baMdhasvAmiAkhyatRtIyaH karmacathaH Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vatIyakarmothe baMdhasvAmitvayaMtraka. = | - * | O Pra 1 baMdha mArga NA anila sU0 18 upa011 kSI) 12 sa0 13 a0 14 deze, Im Ore Oldica ? : 3 * 8 8 zuM $ $ $ $ narakagati ! 4101100 96707ra ratnapra23 | 4101100 96700ra paMka50 3 41001OO 963871 tamaHkha0 | 4 99 96 910000 tiryacaparyAva 5117117101697066 tiapa0 ! 1109107 manu) 50 14120117101 69716763pa9pa8221 1 1 1 0. ma0 a50 | 1109109 devagati ! 4184103 967072 bha vyaMje. ! 41 sadha. IzA. 4104 sana) thI 6 101 AthI zaiva 4 97 anuttara | 1 7ra eka driya. | 2109109 beiMdriyo | 2109109 ja teIdriya. 1891dA caurakriya. 191 paMceMdriya. 141201171017477676359pa82217 1 1 1 0 | pRthvI | ra109109 43 a50 | 2109109 u0 | 110pa/105 DojIDa Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 Ta Ta 2 vai0i 37 | vAyu0 | 1105105 | vanaspa0. 210 109 trasava 141201171 174776763pa9pa82217 1 mane yo0 413120117101 74776763pa9pa8rara17 vacano. 41312117101 7477673pa9582217 1 audAkA) 13120117101697167635958rara17 o. mizra | 4114 109 94 75 104103 967072 vai0 mi0. 3102101 94 71 A0 kA0 | 1 63 A0mi0] 1 63. kAme 0. 4112107 94 sIvedI. 91201171017477676359pa822 purUSa. 912011/10574776763pa9pa822 napuMsaka | 91211710174776763pa9pa822 anaMtAnu0] 2117117101 ! | apratyA04 41181171017477 prakhyA0 4 { 5118117191747767. 'sajava03 9120117101747767635958 22 saMjavala. 1012011710174176763pa9pa8221 matijJAnI 9 79 77673pa9pa82217 zrutajJAnI 9 79 77673pa9pa8rara avadhi. 77673pa9pa82 mana:50. 6359pa822 kevalajJAnI matiajJA. 311711710174 cutaajJA. 31171171014 vibha0. 311711710174 sAmAyi0 4 65 63pa9pa82 . depasyA 4 65 6359pa8rara parihAra). 63pa9 che. samasaM5. [ 1 yathAkhyA0 4 1 1 zavira0. m m h h 1 1 0 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 3 avirati | 41181171817477 cakSudarza0 12 1281171017477676359582217) aca@darza121201171017477676359pa82217 avadhida0 | 9 79 77676359582217 1 kevaladarza0 [ 2 1 kRSNa leTa 4118111017477 nIla le0 | 41181171013477 kApata 4118 1171017477 tejo la0 | 711110811747676359 padha leo | 7 108 1051017477676pa9 zukala le) 13104101 974776763pa9pa82217 1 1 1 | bhavya 1412011710174776763pa9pa822 17 1 1 1 0. abhavya 1117117 pathamika 8 77 |7pa6662pa8582217 1 sAsvAdana ! 110 kSAyopaza0 4 79 776763pa9 sAyika 11 79 376763pa9pa8rara17 1 1 1 mizra 1 74 mithyAtva | 1117117 saMkSi. 14120117101 7477676359582217 1 1 1 ) asaMjJi. | 2117117101 AhArI 13120117101477676359pa822 17 1 1 1 i aNAhArI 5112107 94 75 74 ny ny Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDazatanAmA caturtharmagrI: maMgaLa ane abhidheya. namia jirNa jiama-gaNa-guNaThANavaoga- joga-sAe baMdha5bahu bhAve, saMkhijAi kimavi luccha namia-namaskAra karIne. jirNa-jinezvarane, jia-javasthAnaka, magaNu-mArgaNAdhAra. guNaThANu-guNasthAnaka. uvaga-upayogadvAra. joga-yoga dvAra. lesAo-lezyA dvArA baMdha-baMdha apUbahU-alpabadutva kAra. bhAve-bhAva (upagamAdika pAMca. saMkhijAI-saMkhyAtAdi. kimavi-kAMIka luccha-kahIza. artha_jinezvarane namaskAra karIne javasthAnaka, mAgaNAsthAnaka, guNasthAnaka, upayoga, ega lezyA, baMdha, alpabahatvabhAva ane saMkhyAtA Adi kaMIka kahIza, 1 vivecana-zrI jinane namaskAra karIne jIvasthAnaka-javanA 14 bheda 1, gatyAdi da2 mArgaNAsthAnaka 2, 14 guNasthAnaka 3, 12 upayoga 4, 15 ga 5, 6 vezyA 6, baMdhahetu tathA baMdha, udaya, udIraNa, sattA 7, apabahuva 8, aupazamikAdika pAMca bhAva 9 ane saMkhyAtAdikane vicAra 10. kimapisvalpamAtra e daza dvAra kahIzuM. 1 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 namiya jiNuM vattabbA, caudasajiaThANue muguNaThANa jogavaogelesA,baMdhAdaodIraNa sattAnA vazvA-kahevA. lesA-lezyA. caudasa-cauda. baMdha-baMdha. jiaThANae su-jIvasthAnane viSe udaa-udaya. guNuThANA-guNaThANAM. udIraNA-udIraNA. jega-oga. sattA-sattA. uvaga-upayoga. artha-jinezvarane namaskAra karIne cauda chavasthAnakane viSe guNaThANAM, vega, upagalezyA, baMdha, udaya, udIraNA ane sattA e ATha] kahevAnAM che. AvA vivecana-pUrvokta gAthAmAM 10 dvAra kahyAM che, te paNa e dvArane anukama sugama rIte kahe che-jinane namaskAra karIne e bela kahevA-cauda jIvasthAnakane viSe guNaThANAM 1, cAga 2, upacAga 3, vezyA 4, mULa prakRtine baMdha 5, udaya 6, udIraNA 7, sattA 8, e ATha dvAra kahIzuM. 1 taka mUlaudamagaNu-ThANe bAuittareluM caka jia guNa jogavaegA, lesapabahuca chaTaThANA rA taha-temaja. ThANesu-sthAnakane viSe mUla-mULa. Asaddhi-bAsaTha. cauda-cauda. uttareluM-uttara [mArgaNAsthAnI magraNa-mArgaNA. ne viSe. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jia-jIvabheda. lesanyA . guNa-guNaThANAM, apabahuM -alpabadutva. jega-ga chaTThANA-e cha sthAnaka. uvagA -upayoga. artha-temaja mULa cauda mAgaNAsthAna ane bAsaTha uttara mArgaNAsthAnane viSe chavabheda, guNaThANAM, ga, upayoga, lezyA, alpabadutva e cha sthAnaka kahIzuM, je 2 vivecana--temaja vaLI cauda mULa mArgaNAsthAnaka ane bAsaTha uttaramArgaNAne viSe jIvabheda 1, guNaThANAM 2, yoga 3, upayAga 4, lehyA 5, alpabadutva 6, e cha sthAnaka kahIzuM. 2 vize caudasaguNasujia-guvaegalesA ya baMdha heu ya; baMdhAIcau apA bahaM ca te bhAvasaMkhAIkA [dAragAhA ] caudasa guNasu-da guNaThANAne | baMdhaheu-baMdhanuM. baMdhAI cau-baMdhAdika cAra. jia-jIvanA bheda. apAbaha-alpabadutva. jegoga. te-te pachI. uvaga-upayoga. bhAva-bhAva lesA-lezyA. saMkhAI-saMkhyAtAdi. artha-cauda guNaThANAne viSe jIvanA bheda, vega, upaga, lezyA ane baMdhahetu temaja baMdhAdi cAra ane temanuM alpamahatva te pachI bhAva ane saMkhyAtAdi kahIzuM. phA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-vaLI cauda guNaThANAne viSe jIvanA bheda 1-- ga 2, upaga 3, lesyA 4, baMdhahetu 5, baMdha, udaya, udIraNa, sattA 9, enuM alpabadutva 10, tyArapachI pAMca. bhAva 11 ane saMkhyAtAdikane vicAra 12 e traNa gAthA. vaDe 26 dvAra kahyAM te anukrame kahIzuM. 3 14 jIvasthAne, Ihi muhumabAyaregiMdi-biticauasanisannipaciMdIapajatA pajajanA, kameNu caudasa jia kaThANA 2 iha-A jagatamAM asanni- asaMjJi paMrakriya suhuma-sUkSma sanipaMciMdI-saMkSipaMdriya. bAyara-bAdara apajatA-aparyAptA egidi-ekaeNkriya pajajattA-paryApta bi-beIdriya kameNa-anukrame ti-kriya caudasa-cauda u-auriMdriya jiaTuThANuM-jIvanAM sthAnaka artha-A jagatane viSe sUkSma, eke driya, bAdara eke-. viya, beikiya, teikiya, cauriMdriya, asaMkSipaceMdriya ane saMjJi paMceMdriya, e aparyAptA ane paryAptAe anukame. cauda chavanA sthAnake che. je 2 vivecana-IhAM lekane viSe pRthivyAdika pAMca sthAvara cauda rAjalekane viSe masInI kaMpInI pere ThAMsI ThAMsIne. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharyA che-sarvavyApI che, najare dekhAya tevA nathI, te sUkSma ekedriya 1 ane je pRthivyAdika pAMca najare dIse che te bAdara ekeMdriya 2 beIdriya-zaMkhAdika 3, teIdriya-kAnakhajUrA vagere 4, cauriMdriya-vIMchu Adika 5, mana rahita samUrNima te asaMgni paMcaMdriya 6, mana sahita te saMgni paMcaeNpriya , jeNe upajatAM pitApitAnI paryApti pUrI nathI karI te aparyAptA sAta ane jeNe potapotAnI pati pUrI karI che te paryAptA 7, ema anukrame aparyAptA-paryAptA thaIne cauda bheda jIvanA jANavA.saMsArI jIva sarvae 14bhedamAhe AvyA.ArA javasthAnene viSe guNaThANAM bAyara asannivigale, apattija pabia- sAMnipajate; ajayajuasanipaje, savvaguNumiccharosesuDA bAyara-bAdara ekedriya te ukAya ! ajyA -aviraniyukata vAukAya vinA traNa guNaThANAM. asani-asaMsI paMceMdriya. sannipaje-saMkSIpaNAne viSe vigale-vikaseMdriyane viSe. apaji -aparyAptAmAM.. savaguNasarva guNasthAnaka paDhamabia-paheluM, bIju. miccha-mithyAtva guNaThANuM saniapa-saMjJI apa- semesu-zeSa jIvone viSe ryAtAne viSe. artha -aparyAptA evA bAdaraekedriya, asaMgni paMcaM. diya ane vikalaeNkiyane viSe paheluM ane bIjuM guNaThANuM heya, aparyAptA saMkSipacaMdriyane viSe avirati sahita : Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 [traNa guNaTANAM] hoya: sajJi paryAptAne viSe sarvAM guNaThANAM hoya ane bAkInA jIvasthAnakane viSe mithyAtva guNahANa hoya "zA " viveSana--have e 14 jIvasthAnane viSe guNaThANAM kahe che.-khAdara ekeMdriya aparyAptA 1, asaMnni paceMdriya aparyaMptA 2, traNa vikale driya aparyAptA 5, e pAMcane viSe mithyAtva ane sAsvAdana e pahelAM e guNaThANAM hAya. tihAM mithyAtve te e jIva sadAya cheja paNa koIka jIvane parabhavathI samyaktva vasIne AvatAM ghaMTAlAlA nyAye samyakRtvanA leza AsvAdatAM utpattikALe aparyAptAvasthAe sAvAdanapaNu` pAmIe, paNa pachI na heAya. yahAM e karaNa aparyApte jANavA paNa labdhi aparyAptA nahI. labdhi aparyAptAne tA sAsvAdana heAya ja nahI. aparyApta sUkSma eke driyamAM paNa sAsvAdana na heAya, sAsvAdana tAlagAreka zubha pariNAmarUpa che ane sUkSmamAM te ati sakliSTa pariNAmI upaje te mATe. iAM koIka kahe che ke, AgamamAMhe ekedriyane sAsvAdana nathI kahyuM, ekendriya sava ajJAnI ja kahyA che, tA iMDAM ekendriya aparyAptAne sAsvAdana kema kaheA che ? tehunA uttara AgaLa sAsaNabhAve nANuM e gAthAe graMthakAraja kaheze, tihAMthI jAve. tathA sannipa`cendriya aparyAptAne viSe avirata samyagUdRSTi yukta eTale pahelu, bIjuM, ceAthuM e traNa guNaThANAM hoya, samyakUva sahita jIvane upajatAM cAthu hoya, paNa aparyAptAne mizraguNaThANuM na Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 hAya. mizra thake kALa na kare te mATe na sammamicchA kRSNai kAla', prati vacanAt. sajJi paryAptAne viSe save cauda guThANAM hAya. tene sarva zubhAzubha pariNAma hAya te mATe. zeSa sUkSma aparyAptA 1, sUkSmaparyAptA 2, bhAdara ekendriya paryAptA 3, eindriya, teIdriya, cAra driya paryAptA 6, asa`gni pa`ceMdriya paryAptA 7, e sAtene ekaja mithyAtva guThANuM hAya. / / 3 / jIvasthAnAne vize yAga, apajatta ikannurala-sIsa jogA apajjasannisura te savinga misaesa,taNu paje su urala-mane kA apajAi~iaparyAptA i javane viSe. saviunvasIsa vaikriyamizra sahita traNa yoga. esu--emAM vaLI. taNapajesu-zarIra paryAptie paryAmAne viSe. ula-audArika yAga. sajJIne viSe. ane anya AcAryAM. kammU-kA Na. ulasIsaaudArikamizrA, jogAyoga. apajjasannisu--aparyAptA te-te be yAgA. a--aparyAptA che jIvabhedane viSe kANuM ane oTTArikamizra yoga hoya, aparyAptA sa'jJi pace driyane viSe te [be yAga] vaikriyamizra sahita [traNa] hoya, emAM vaLI zIparyAptie paryAptAne viSe oTTArika kAcacAga anya AcAryo mAne che, prA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-have ega 15 kahe che, satya managaH 1, asatya mAga 2, satyamRSA mane gaH 3, asatyAmRSA managaH 4, ema ja vacanega, evaM 8, dArika kAya ga 9, audArika mizra10, vaikiya0 11, vaikiyamizra 12, AhAraka, 13, AhAraka mizra. 14, ane kAmaNa kAya. 15. have ene artha kahe che--asti jIvaH ItyAdi tathA sarvanuM hitaciMtana te satya manaH 1, nAsti jIvaH ItyAdi tathA parane vipratAraNa buddhi te mRSA mana 2, te baMne mizra te satyamRSA mana eTale kAMIka satya, kAMIka mRSA 3, satya paNa nahIM asatya paNa nahIM evI vicAraNA te asatyAmRSA mana 4, e ja pramANe 4 bhede vacanaga; evaM 8, manuSyatiryaMcane dArika kAyayega 9te ja manuSya-tiryaMcane upajatAM eka samaya pachI zarIra paryApti pUrI kare tyAM lage kAmaNa sAthe mizrapaNuM te dArikamizra tathA kevalI samuddaghAne bIje, chaTro, sAtame samaye audArikamizra kAga 10 devatA nArakIne tathA labdhivaMta manuSya-paMceMdriyatiryaMca ane vAyane zrakiya kAyAga 11, te ja deva-nArakIne upajatAM kArya sAthe kriya te vaikriyamizra hAya tathA manuSya ane tiryaMcane kriyAraMbha kALe ane chAMDavAne kALe audArika sAthe vaikiyamizra kAya12. cauda pUrvadhArI AhAraka zarIra kare tyAre AhAraka kAyAga 13, tene prAraMbhakALe ane chAMDavAne kALe dArika sAthe AhArakamiza kAyayeza hAya 14, aSTakamane je vikAra te kAzmaNa kAyayoga, te jIvane aMtarAla gatie ne upa Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAne pahele samaye tathA kevalisamuddaghAtane trIje, cothe, pAMcame samaye hoya, tejasa te kArmaNa bheLuM ja gayuM che; juduM nahIM, Iti paMdara ga svarUpa. jIvane parispaMdanAdika vIrya te vega kahIe. sUkSama ekedriya 1, bAdara ekedriya 2, beidriya 3, te indriya 4, cauriMdriya 5, asaMjJI paMceMdriya 6, e che aparyAptAne viSe kAzmaNa 1 ane dArika mizra 2, e be pega hoya. aMtarAla gatie ane utpattine pahele samaye kAzmaNa vega hoya ane pachI zarIra paryApti pUrI thayA pahelAM audArikamizra vega hoya, evaM 2. saMjJI paM. ceMdriya aparyAptAne viSe pUrvokta be pega ane kriyamizra sahita, evaM 3 yuga hoya. tihAM manuSya-tiryaMca aparyA ptAne kAjhmaNa ane audArikamizra e be yoga hoya ane devatA tathA nArakane kAzmaNa ane vaikiyamizra e be pega hoya, baMnene maLIne 3 traNa hoya. e sAte aparyAptAne zarIra paryAptie paryAptAne dArika yuga paNa hoya, ema. anerA AcArya kahe che te mate cha aparyAptAne 3 yoga hoya ane saMsI aparyAptAne viSe pa ga hoya. graMthakAre e matAMtara kahyuM paNa zarIra paryAptie paryAptAne mizrapaNuM *LyuM tyAre dArika roga hoya ja, mATe e mata khare jaNAya che. jo Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ save sanipaja, uralaM suhame sabhAsu te causuka bAyari savizvaviduga, jasannisu bArauvaoga.pa. sa-sarve [ yoga ] | bAyaribadara ekedriya paryAptA sanipajate-saMjJI paryAptAvize ne viSe. uralaM-audArika kAyayoga. suhame-sUma (ekedriyamAM savizvavidurga-vaikriyaddhika sahita sabhAsu-bhASA sahita. ta-te. pajasannisu-paryAptAsaMjJAnevize causu-cAra [vi0 trika ane bAra uvaga-bara upayoga, asaMkSIpaMceMdriyane viSe. | artha-saMgni paMcaMdriya paryAptAne viSe sarva yoga hoya. paryApta sUkSma ekeDhiyamAM audArika kAyama heya, te cAra [vikaseMdriya ane asaMSi paMceMdriyane viSe bhASA [asatyAmRSA vacanaga] sahita [be ga] heya, bAdara ekedriya paryAptAne viSe vaikriyaddhika sahita [traNa goya. paryAptA saMgni paMcaeNkiyane bAra upaga hoya. pApA vivecana-saMpatti pacaMdriya paryAptAne viSe sarva eTale 15 ga hoya. audArikamizra 1 kAzmaNa 2, e be coga te kevalI samudraghAte hoya ane vaikiyamizra manuSya-tiryaMcane uttavaikiya karatAM hoya ? ne zeSa bAra ga te yathAyogya hoya ja. sUkSma ekendriya paryAptAne eka ja audArika kAyayega hoya. beidriya 1, teIdriya 2, cauridriya 3 ane asaMgnipaMceMdriya 4, e cAra paryAptAne cAthI bhASA sahita audArika eTale 2 ga hoya. bAdara ekedriya paryApta viSe. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dArika 1. vekiya 2 kiyamizra 3. evaM traNaga hoya, vAyune vaikriyadika hAya mATe. have cauda avasthAnakane viSe upaga kahe che.-jIvalakSaNarUpa avadha te upayoga karIe. te pAMca jJAna. traNa aAna, cAra darzana ema 12 jANavA. paryAptA saMkSi paMce. kiyane viSe e bAre upayoga hoya. anukrame hoya paNa samakara na hoya, jugavaM do nalthi uvaogA iti vacanAta. javasthAne viSe upayoga pajajacauridiasannisu, dudasaduanANa dasamucabuviNu, sannipaje maNanANa cabukevaladuga vihUNa dA pacaharidiparyAptAcariMdriya sInaapaje-saMjJI apaasannisu-asaMgni paMcaeNkriya ryAptAne viSe. paryAptAne vize. mayanANu-mana:paryavajJAna. du daMsa-be darzana. camucakSudarzana du anANu-be ajJAna. dasamu-dazane vize. kevaladuga-kevaLaki. cakakhuviNu-cakSudarzana vinA. | vihUNuM-vinA ATha]. artha-paryApta caurikriya ane paryAptaasaMjJi paMceMdriyane vize be darzana ane be ajJAna hoya, daza chavabhedane viSe cakSadarzana vinA traNa upaga heya; saMjJi paMceMdriya apa ptAne viSe mana:paryavajJAna, cakSadarzana ane kevaLakika vinA [A8] upaga hoya . . 4 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 vivecana--cauri driya paryAsa 1, ane asanI paryApta , e ene viSe e darzana ane me ajJAna evaM 4 upayAga hAya; te cakSudana 1, acakSudana 2,matiajJAna 3, zrutaajJAna 4, ema cAra hAya. cAra ekendriya 4, e beIMdriya 6, e teidriya 8, cauridriya aparyApta 9 asa'nI paceMdriya aparyApta 10, e dazane viSe cakSudAna vinA eTale acambudana 1, matiajJAna 2, zrutaajJAna 3, e traNa hAya, sanni pace driya aparyAptane viSe mana:paryavajJAna 1, cakSudana 2, kevaLajJAna 3, kevaLardezana 4, e cAra vinA zeSa 8 upayAga hoya. pa casaMgraha"ne mate cauri'driya, asajJi-- saMjJipacaMdriya, e traNa aparyAptAne paNa indriyaparyApti pUrNa thaye cakSudaCna kahyu che. AdA jIvasthAnAne viSe lezyA tathA madha, udaya, uttIrNA, ane sattAnAM sthAnA sannidugi chalesa apajjabAyare padmamacatisesesu, sattarlR badhudIraNu-sa'tudayA anlR terasasu ghaNA sannidugi--be sajJIne viSe. 7 lesacha lezyA. apangyu-aparyApta. Ayare--bAdara ekedriyane viSe, paDhama ca-prathamanI cAra. ti-traNa sesesu-bAkInAne viSe. satta-sAta athavA ATha kA maMdIraNa-baMdha tathA udIraNA. saMtuyA--sA tathA udaya. adbhUta-ATha kanI. tesamu-tera jIvasthAnane viSe. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-saMkSidvika paryAptA-aparyApta ne viSe 6 lezyA heya, aparyAptA bAda ekedriyane viSe prathamanI cAra lezyA hoya ane bAkInA jIvasthAnane viSe prathamanI traNa lezyA heya, sAta athavA ATha karmane baMdha tathA udIraNa ane sattA tathA udaya ATha karmane tera javasthAnane viSe heyA vivecana-have 14 jIvasthAnake lehyA kahe che.-saMkSI paMceMdriya paryApta-aparyApto e bene viSe che e lezyA hoya. aparyAptA bAdara ekeMdriyane viSe pahelI cAra lezyA hoya. kuNa, nIla, kApata, eka to sarvane hoyaja, paNa koIka te zyAvaMta devatA marIne pRthvI, apa, vanaspatimAM upaje, tene aparyAptapaNe telezyA hoya te mATe cAra lezyA kahI. zeSa agiyAra jIvasthAnake kRSNa 1, nIla 2, kApata 3 e traNa lezyA hoya. * lezyA iti ko'rthaH? lizyate-zliSyate karmaNA saha jIvo'nayeti leshyaa| vAda-vivyasAvivyAta, pariNAmo ja gAmanA ! sphaTikasyeva tatro'yaM, lezyAzabdaH pravartate // 1 // te vezyA 6 che,-kRSNa 1, nIla 2, kApita 3, teje 4, padma 5, zukala , enuM svarUpa jAMbULikhAdaka Sat purUSa tathA gAmane nAza karavA nIkaLelA che purUSane daSTAMte jANavuM. ka je vaDe jIva karma sAthe joDAya te vezyA. kRSNAdi dravyanA saMbaMdha vaDe sphaTikanA jevA AtmAnA je pariNAma [thAya tyAM A lesyA zabda pravarte che, arthAt kRSaNa Adi dravyanA yoge AtmAnA jevA jevA prakAranA pariNAma thAya tene vezyA kahe che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nadyathA-mUla 1 sAha 2 pasAhA 3 guccha 4 phalacchida diyamaMyA 6 / savvaM 1 mANusa 2 purisA 3 sAuha 4 jhujjhata 5 dhAraNA 6 che ? have cauda jIvasthAnake mULa prakRtine baMdha, udaya, udIraNuM ane sattA kahe che -- saMjJI paMceMdriya paryAptA vajIne zeSa tera jIvasthAnakane viSe sAta athavA ATha prakRtine baMdha athavA udIraNA hAya. na kema? Ayurbadha kAle AThe karmane baMdha hoya ane 1. lekSAnA pariNAmanI mAMhomAMhe taratamAtA jaNAvavA mATe jAMbU phaLa khAnArA che purUSanuM daSThata A pramANe jANavuM koI che purUSa jAMbU pho khAvA mATe te vRkSa pAse gayA. tyAM pahelAno vicAra mULathI vRkSa ukhehavAna thayo,bIjAe zAkhAo kApavAnuM jaNAvyuM, trIjAe nAnI DALIo kApavAnuM kahyuM. cothAe phaLavALA gucchA toDavAnuM kahyuM, pAMcamAe pArka phaLe teDavA kahyuM ane chaThThAe bhaya upara paDelAM phaLo khAvA jaNAvyuM, e cha purUSanA adhyavasAyo mujaba anukrame kRSNAdi cha lezyAvALAnA adhyavasAya jANavA. bIju gAmano nAza karavA nIkaLelA cha purUSanuM daSTAMta A pramANe jANavuM-koI chora gAma luMTavAne nIkaLyA, temAM pahelAe manuSya, Dhora vagere sarvane mAravAno vicAra darzAvyo, bIjAe manuSyone mAravA jaNAvyuM, trIjAe purUSone mAravA jaNAvyuM, cethAe hathiyArabaMdha hoya tevA purUSone mAravA jaNAvyuM, pAMcamAe laDavAne taiyAra heya-vaDatA hoya, tevAne mAravA jaNAvyuM ane chaThThAe phakata dhana luMTI levA jaNAvyuM. e cha purUSanA adhyavasAya mujaba kRNAdi che vezyAvALAnA adhyavasAyo jANavA. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 Ayu na bAMdhatA hoya tyAre sAtane baMdha hAya, eka bhava Ayurbadha ekaja vAra hoya ane sAta karma to jIva sadAye samaye samaye bAMdhe che. tathA jyAre bhagavAtA bhavanuM AyuH 1 AvalikA bAkI hoya tyAre te AyunI udIraNA na hoya, mATe tyAM sAtanI udIraNA hoya, te sivAya sarvatra 8 nI udIraNA hoya. tathA tera jIvasthAnakane viSe ADe karma sattAo ane udaye hoya, te kema? upazAMtamAha lage AThe karmanI sattA che ane sumasaMpAya lage Ane udaya che ane e tera javasthAnakane viSe paheluM. bIjuM ane cothuM guNaThANuM pAmIe te mATe hoI zake, satta che. baMdhA, saMtudayA sara a cAri. saradra cha paMca duga, udIraNa sanipajajaro para sattaDuM-sAta, Ada. cArivAra. chega-cha tathA eka, paMcaduga-pAMca ane be. baMdhA-baMdha. udIraNa-udIraNA. saMta-sA. sannipajjare- paryAptAne udayA-udaya. artha-saMSi paMce kiyA paryAyAne viSe sAta, ATha, che ane eka karmane baMdha heya; sattA ane udaya sAta, ATha ane cAra karma hoya ane udIraNA sAta, Aka, cha, pAMca ane be karmanI haya. 8 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-saMsi paceMdriya paryAptAne viSe cAra bhede baMdha che. te kayA? sAtane baMdha 1, AThane baMdha 2, chane baMdha 3, ekane baMdha 4, temAM Ayu vajIne sAtane baMdha te jaghanyathI aMtarmuhUrNa lage ane utkRSTa cha mAse uNA 33 sAgaropama te vaLI aMtarmuhUrta UNa pUrva keDIne trIje bhAge adhika eTale rahe, AukhAne baMdhakALe AThane baMdha te jaghanyathI ane utkRSTathI paNa aMtamuhUrta rahe. AukhAne baMdhakALa aMtamuhUrta hoya te mATe. Ayu ane mehanIya vaIne sUkamasaMparA chane baMdha hoya, te jaghanya 1 samaya, utkRSTa aMtarmuhUrta rahe. keIka java tihAM eka samaya rahIne anuttara vimAne jAya; tihAM avirati guNaThANe avazya sAtane baMdhaka thAya, te mATe chane baMdhaka jaghanya eka samaya rahe. sUkSma saMparAyanuM eTaluM ja mAna che, pachI ekane baMdhaka thAya athavA sAtane baMdhaka thAya; tathA te cha mAMhethI pAMca prakRtinA baMdhane vyavacheTe eka sAtavedanIyane baMdhaka hoya, te jaghanyathI eka samaya upazamazreNie hAya, utkRSTapaNe deze UNuM pUrva keDI lage terame guNaThANe rahe. e jIva pahelAthI rAtamAM guNaThANa lage sAta tathA AThane baMdhaka, trIje, AThame, navame sAtane ja aMdhaka. dazame chane baMdhaka, ane agiyArame. bArame ane tame ekane baMdhaka hoya, tathA saMpicaMdriya paryAptAne sattA ane udaya AzrayIne traNa sthAnaka hoya. te eka sAtanuM 1; AThanuM 2, cAranuM 3. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 tihAM AThanI sattA abhavyane anAdi anaMta ane bha AzrayI anAdi sAMta hAya. tathA meAhane kSaye kSINamAha. guNaThANe sAtanI sattA, te jaghanya ane utkRSTa paNa aMtamuhUtta hAya. sayogi guNaDANe ghAtikarma 4 ne kSaye cAranI. sattA, te jaghanya aMtarmuhUrta, utkRSTapaNe nava varase UNI pUrva Di hAya. AnA udaya abhavya AzrayIne anAdi-anaMta, bhavya AzrayIne anAdi--sAMta; uparAMtamehathI patita AzrayIne sAdi--sAMta, te udaya upazamazreNi thakI paDIne a`tamuhUte pharI te zreNi prApta kare tene hAya, jaghanyathI aMtarmuhUtta sudhI ane utkRSTa deze UbhuM apudgala parAva eTale kALe pharI zreNi kare te mATe. meAhanIya vane sAtanA udaya te upazAMta mAhe tathA kSINamehe pAmIe, tihAM jadhanya eka samaya-upazAMtamAhe 1 samaya rahIne bIje samaye bhavakSaye devatA thatA avirati thAya tyAM avazya AThane udbhaya hAya mATe. utkRSTa aMtamuhUtta te upazAMtameAha ane kSINamehanu mAna aMtarmuhUtta nuM che mATe, pachI AThanA udayI athavA cAranA udayI thAya. cAra ghAtikarmane kSaye cArane udayI terame--caudame guDANe hAya. te jaghanya atarmuhUta, utkRSTa nava varase UNI pUrva kADi hAya, e sa`khaMdhi vizeSa kahe che. mithyAtvathI mAMDIne upazAMtameAha lage AThanI sattA,kSINamAhe sAtanI sattA ane sayeAgI--ayAgIe cAranI sattA. mithyAtva thakI sUkSmasa'parAya lage AThanA udaya, upa Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtaha ane zrImahi sAtane udaya. sagIe tathA agIe cArane udaya hAya. - tathA saMsI pacaMdriya paryAptAne udIraNA thAnaka pAMca hoya te kema? 8, 7, 9, 5, 2. tihAM jyAre gavAtA bhavanuM Ayu eka AvalikA zeSa hoya tyAre A karmanI udIraNA na hoya tyAre mAtanI udIraNA heAya, te vinA ADanI udIraNA hAya, tihAM mithyAtvathI pramatta lage rAta athavA ADanI udIraNA ane mizra te ava mane abhAva hovAthI ADanI ja udIraNA hoya tathA anna thakI sUmasaMpAyanI eka AvalikA ba.ka. DAya che vedanIya-Ayu vajIne chanI udIraNa. . . - - - nIyanI udIraNA na hAya, AvalikA praviTa nA. tihAMthI yAvat bAramAnI AvalikA bAkI che tyAM lage pAMrAnI udIraNa, te bINa - 6 navalikoma jJAnAvaraNIya 1, dazanAvaraNIya che. ane aMtarAya ka. kaNe AvalikA praviTa thayAM mATe rIgaNa na hoya, tyA nAma 1, gAtra 2; e benI 6 rANA hartha ema cArIe paNa benI udIraNA ane mArI dIka hAya. yadyapi aAgIe bhavApagrAhI cAra karmane udaya che te paNa cAgane abhAve udIraNa na le che. udIraNA te. veba che te mATe. 28 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda avasthAmAM ATha dvAra, ane "prajJApanA mujaba alpabahuva javasthAneSu ? yoga | u50 vezyA karma kara 15 12 6 be udaya sattA alpabadutva bh , 8 my b n " " " ) : www a cucu [1-2 2 n uh * 0 0 0. VVVVVV 1 eka kriya sUkSma aparyAptA. 1 ! -8 8 7-8 asaMkhyAtaguNA 2 ekedriya bhUmi paryAptA. 1 | | 8 | saMkhyAtaguNA 3 ekedriya bAdara apardhAmA.1- 8 asaMkhyAta guNA 4 eke driya bAdara paryAptA. | 1 anaMtaguNA 5 beiMdriya aparyApyAM. | 2-3 3 ! 3 7-8 8 : vizeSAdhika : 6 beiMdriya paryAptA. 1 | 2 3 3 7-8 3 8 : vizeSAdhika che teidriya aparyAptA. 1-2 | ! 3 3 7-8 - 8 : vizeSAdhika teiMdriya paryAptA. 3 3 7- 8 : 8 vizeSAdhika 9 cauriMdriya aparyAptA. 1-2 2-3 3 - 8 : vizeSAdhikA 10 cauridriya paryAptA, 3 7-8 8 7-8 | 8 | rakhAnaguNA 11 paMcendriya samUha aparyA01-2 2-3 3 3 7-8 8 7-8 : 8 asaMkhyAta guNA 12 paMcendriya samU0 paryAyA. 1 3 7-8 8 7-8 ! 8 vizeSAdhika 13 saMkSIpaMcedriya aparyApta. 1,2, 3-4--5 ( 6 7-8 8 7-8 8 ! asaMkhyAtA 14 saMjJI paMcendriya paryAptA. 14 15 12 6 7-8-7-8 7,8, 6 84 sarvathI thoDA m // , h ho wa i che 6 (1* \ l h ' ja >> = w = - - Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 14 mArgaNAsthAna. gaI idhie ya koe, e vee kasAya nANe muka saMjaya daMsaNa lesA, bhava samma sani AhAre gaI idi-gati ane iMdriyamAM, daMsaNadarzanamAM kA-rAthamAM lesA-zyAmAM jee-ogamAM bhava-bhavyamAM vee-vedamAM same-samyakatvamAM kasAya-kaSAyamAM sali-saMjJimAM nANe suM-jJAnamAM AhAre-AhArImAM saMjama-saMyamamAM vivecana-have 14 mAgaNasthAna kahe che. gatidvAra 1, idriyadvAra 2, kAyadvAra 3, gadvAra 4, vedadvAra 5, kaSAyadvAra 6, zAnadvAra 7, saMyamadvAra 8, darzanadvAra 9, zyAdvAre 10, bhavyadvAra 11, samyakatvakAra 12, saMzidvAra 13, AhArIdvAra14, eekekA mArgaNoddhArane viSe sarva saMsArI jIva AvelA 14 mArgaNanA kara. uttarabheda, suranaratinirayagaI,igabiatiacaupaNidichakkAyA bhUjalajalANunilavaNa-tasAyamaNavayaNataNujogA. 10 sura-devagati ai -beIdriya nara-manuSyagati tiIkiya tiri-tiryaMcagati cau-cariMdriya nirayagaI-narakagati parNidi-paMcaeNkriya ga-ekedriya chAyA-cha kAyo Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 bhU-pRthvIkAya tasA-trasakAya jala-akhakAya ca-ane jalaNa-teukAya maNa-manoyoga anila vAukAya vayaNa-vacanayoga vaNa-vanaspatikAya taNujogA-kAyayoga vivecana - have e 14 mULa mArgaNAnAM 62 uttara mArgaNAkAra kahe che. devagati 1, manuSyagati 2, tiryaMcagati 3, narakagati , e cAra bhede gatimArganuM. eka sparzaneMdriyavaMta te ekedriya 1, sparzana ane rasana e be IdriyavaMta te beIdriya 2, sparzana ane rasana ane DrANavaMta te te indriya 3, sparzana. rasana, ghANa ane cakSuvaMta te cauridriya 4, sparzana, rasana, prANa, cakSu ane zrotravaMta te paMcaeNkriya 5, e pAMca bhede iMdriyamArga kahIe. pRthvIkAya 1, apakAya 2, teukAya 3, vAukAya 4. vanaspatikAya 5 ane trasakAya te beikiyAdika 6. e cha kAyamIgaNe kahIe. manegI te saMpiceMdriya 1, vacanagI te beikriyAdika 2, kAyagI te sarve saMsArI 3, e traNabhede gamArganuM jANavI [4] 10 A narithinapuMsA, kasAya kehamayamAyAbhakti maIsuavahimaNakevala, vilaMgamaIsue nANusAgArA 1 11 che. a-veda napuMsA-napuMsaka veda nara-purUSada kasAyakaSAya Itya-strIveda keha-krodha Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maya-mAna maNu-mana:paryavajJAna mAya-mAyA kevala-kevalajJAna lobhatti-bha, ema vibhaMga-virbhAgajJAna maI-matijJAna maI-matiajJAna suazrutajJAna suanANu-zrutaajJAna (ta) avahi-avadhijJAna sAgAsAkAropayoga jANavA vivecana-have traNa bhede vedamAgaNA-purUSavedI 1, strIvedI 2, napuMsakavedI 3. have cAra bhede kaSAyamAgaNakrodha kaSAyI 1, mAna kaSAyI 2, mAyA kaSAcI 3, leba kapAthI 4. have jJAnamArga kahe che--matijJAnI 1, zratajJAnI 2, avadhijJAnI 3, manaH paryAvajJAnI 4, kevalajJAnI 5, virbhAgajJAnI 6, matiajJAnI che ane chataajJAnI 8. mithyAtva paMke malina te ajJAna, jJAna te vizeSepa.. mATe sAkAre paga kahIe. Iha saMsAramAhe sarva vastunuM jANavuM te be bhede hoya, sAmAnyapaNe ane vizeSapara, tihAM sAmAnyapaNe vRkSa mAtra dIThuM, te anAkAra-darzana kahIe ane te tAla mAlAdika vizeSapaNe dhAravuM te sAkAra - jJAna kahIe. e ATha jJAnamAMhe sarva jIva AvyA che. 11. !! - sAmAIaoaparihAra, suhumaahakakhAyadesajaya ajayA. cakabuacakhu ehI-kevaladesaNuaNagArA 1rA sAmAIa-sAmAyika cAritra | parihAra-parihAravizuddhi che a-chedaparathApanIya suhuma-sUkSmasaMparAya Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aphakhAyathAkhyAta acakUkhu-acakSudarzana desajaya-dezavirati ehI-avadhidarzana ajayA-avirati e sAta kevaladaMsaNa-kevaLadarzana saMyama aNagAre-te anAkAropayoga. cakhu-cAdarzana jANavA. vivecana-have sAta bhede saMyamamArgaNa kahe che-- mAyika saMyamI 1, chedapasthApanIya saMyamI 2, pari. ha.ravizuddhi 3, sUkasaMparaya saMyamI 4. yathAkhyAta saMyamI 5, dezasaMyamI te dezavirati 6, asaMyamI te virati che, e sAta bhede saMyama mArgaNa jANavI. enuM vivecana kahe che.-samabhAva te rAga-dveSa rahitapaNuM tane Aya-lAbha che jyAM te sAmAyika kahIye. te sAmAyika ne bhede che,-Ivarika 1, yAtmathika 2; tihAM zrI RSabhadeva ane vIrasvAmInA tIthe dIkSAnA divase sAmAyika cAritra uccare, te upasthApanA lage ja rahe te mATe itvarika kahIe ane bAvIza tIrthakarane vAre tathA mahAvidehakSetramAM rIkSAnA divase sAmAyika uccare te yAjajIva lage rahe; te yAvatakathika kahIe. Ivarikane paMcamahAvrata pratikramaNa sahita ane sthitaka9pa hoya ane cAvakathikane cAra mahAvrata ane asthita kalpa haya, 1. pUrva paryAya chedIne anerA vizuddha paryAyanuM upasthApana karavuM te chedapasthApanIya kahIe. te be bhede-sAticAra 1, niraticAra 2, tihAM mULa guNane bhege pUrvaparyAyane cheda karIne pharI upasthApanA vratApaNa kare te sAticAra kahIe. ane zrI RSabhadeva ane Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 vIrasvAmInA tIthe dIkSA pachI ceAgoddahana bAda pharI upasthApanA karatAM pUrva paryAyanA cheda kare tyAre, tathA tI- thakI anya tIthaeN saMkramaNa kare tyAre, jema zrI pArzvanAthanA sAdhu-kezI, gAMgeya vageree zrI vIranA zAsanamAM AvI paMcamahAvrata uccarI pU paryAya cheDhIne navA paryAya grahyo, e niraticAra kahIe. e chedepasthApanIya cAritra bharataaravatakSetre pahelA ane chellA jinane vAre ja hAya 2. parihAra te tapa vizeSe karIne vizuddhi che je cAritrane viSe te parihAravizuddhi kahIe. te e bhede nivizamAna" 1, < niviSTakAyika " 2 tihAM cAritranA dharaNahAra te niviSTakAyika kahIe, te kema ? IhAM nava jaNa utkRSTa pariNAmI vajARSabhanArAca saMghayaNavata jaghanyathI AgaNatrIsa varasanA gRhastha paryAyava ta ane vIza varasanA dIkSA paryAyava ta, utkRSTA dezaUNI pU`kArDanA paryAyavALA, gacchathI jUdA nIkaLe te gaccha thApe. tihAM eka vAcanAcAya ane cAra nivizamAna te vizeSa tapa karanAra ane cAra tenA anucArI hAya. tihAM nivi zamAna te unhALe jaghanya caturtha, madhyama chaThTha, utkRSTo aThThama kare. zIyALe jaghanya chaThTha, madhyama aThThama, utkRSTo dazama kare. varSAkALe jaghanya aThThama, madhyama dazama, utkRSTA vAlasabhakta kare, pAraNe abhigraha sahita AyaMbila kare ane tenA sevaka te nitye AyaMbila kare; ema cha mAsa lage karIne pachI parihArika te anucara thAya, ane anucara te parihArika thAya. ema cha mAsa lage te pa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare, tyArapachI vAcanAcArya te prakAre tapa kare ane AThamAMthI ekane vAcanAcArya thApe, ane cha mAsa lage sAta sevAkArI cAya. ema aDhAra mAse e tapa pUrNa thaye vaLI pharI eja tapa Adare ke jinakalpa Adare athavA gacchamAM Ave. e cAritriyA tIrthaMkaranA ziSyanA ziSya athavA ziSya hoya paNa pAchaLanA na hoya 3. sUphama-aMzamAtra che saMparAya-kaSAya jayAM te sUkSmasaMparAya cAritra. te be bhede-saMkilazyamAna 1, vizuddhayamAna 2, upazamaNithI paDatAM saMkilazyamAna hoya ane zreNie caDhatAM vizuddhayamAna hoya. 4. yathA-yathA tathyapaNe karIne kaSAya rahitapaNuM mATe khyAta-prasiddha te yathAkhyAta cAritra, te be bhede chadmastha 1, kevaLI 2. zvastha be bhede upazAMta 1, kSINameha 2. kevaLI be bhede-sagI 1, agI 2. 5. niraparAdhI trasa jIvane saMkalpIne nirapekSapaNe vadha na kare te dezayati-dezavirati kahIe, pAMcame guNaThANe vartatAM, vIza vizvA jIvadayAvaMta sAdhudharmanI apekSAe zrAvakane savA vidhAnI dayA hoya te mATe dezasaMyata.. jIvA suhamA thulA, saMkappAraMbhao ya te duvihA / sAvarAha niravarAhA, sAvikkhA ceva niravikkhA // 1 // sarvathA virati rahita te ayata-asaMyata kahIe. mithyAtvI ane samyagdaSTi paNa cethA guNaThANa lage vartatA sarvajIva asaMyata kahIe 7. e sAta saMyamano vicAra lezathI kahyo. e sAta bheda mAMhe sarva jIva AvyA e saMyama mANA kahIe. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakSudarzanI 1, acadarzanI 2, avadhidarzanI 3, ane kevaladarzanI 4, e cAra bhede darzana mANa. sAmAnya eTale nathI viziSTa vyakti AkAra jyAM te anAkAro paga kahIe, te darzana jANavuM che 45 12 kiNahA nIlA kA, te pappA ya sukka bhaviarA; veaga khaIguvasamami cha mIsa sAsANa sAnniare 13 kihA-kRSNalezyA aga-daka samyakatva nIlA-nIlalezyA khaIga-kSAyika ramakatva kA-kApotalekSA uvasama-pazamika samyakatva teU- jovezyA miccha-mithyAtva pahA-paghalezyA mAsa-mizra sukaka-zukalalezyA lava-bhavya sanni-saMzI iaraabhavya - Iare--asaMjJA svAdana sabhyatva vivecana:-kRSNalezyA 1, nIlezyA 2, kApelesyA 3, tejalezyA 4; paoNlesyA 5 ane zukalezyA 6. e lezyA mArgaNu. bhavya 1, Itara te abhavya 2, e bhavyamAgaNa. . samyakatva pudgala de te vedaka-kSApazamika samyakatva1, traNa darzanamehanIya kSaya kare te kSAyika 2 udIrNa mithyAtvane kSaya thaye ane anudIrNane upazama thaye jemAM pradezavedana ane vipAkavedana na hoya te pazamika samyakatva kahIe, te be bhede graMthibhedasaMbhava 1 ane upazamazreNisaMbhava 2, e trIju 3, azuddha yugalarUpa avaLI mativaMta te mithyAtva 4, addhazaddha, pudagaladalika te mizra 5, aupazamika samyakatva vamanAM svAda Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 mAtra hAya te sAsvAdana 6, e cha mAMhe sarva jIva AvyA, e samyakatvamA NA, dIrgha kAlikI saMjJAvaMta-mana sahita ta sajJI, 1, tethI Itara anarahita te asanI e sa'jJImANA. mANAne viSe bheda, AhAreara bheA, suraniyavibhagamaIsuehiduge; sammattatige pA, sukkA sannIsu sannidugA14nA AhAbAhAraka Iar -Itara (aNAhAraka) bheA bheda. sur--devagati nirya-narakagati vibha'ga-vibha gajJAna marda --matijJAna suazrutajJAna AhiMduge--avadhijJAna ane avadhidarzanane viSe sammattatige-samyaktvatrikamAM samhA-padmalezyA sukA--zuka lezyA sannIsu-sazImAM sannidugasa zItika ane a--AhArI aAhArI [e cauda bhANAnA pUrvokta 62 ] bhede jANavA. devagati, narakagati, vibhagajJAna, matijJAna,zrutajJAna,avadhijJAna,avadhidarzana, samyakatvatrika, padmalezyA zukalalezyA ane sajJipa ca driyane viSe sajJipa ca driya paryAptA ane sa'jJipa'ca'priya aparyAptA e be jIvabheda hoya che 514aa vivecana--eja, leAma, kavala AhAra le te AhArI 1, vigrahagatie tathA kevalI samuddAte AhAra na le te aNAhArI 2, e AhArImANA, e prakAre cauda mULa tu. ka. 5 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANAnA pUrvokta 62 uttara mArgaNAbheda hoya. ekekI mULa mArgaNAmAhe sarva jIva Ave. have ene viSe avasthAnaka kahe che.-devagatine viSe 1, narakagatine viSe 2,virbhAgajJAnIne viSe 3. matirAnIne viSe 4, zrutajJAnIne viSepa, avadhijJAnI 6 tathA avadhidarzanane viSe 7, pazamika 1, lApazamika 2, kSayika 3, e traNa samyakatvane viSe 10,palezyAne viSe 11, zukalezyAne viSe 12 ane saMjJIne viSe 13; e tera mANAne viSe saMjJI paMcaeNkriya paryApto 1 ane aparyApta 2, e be jIvanA bheda hAya. Iha aparyApta te sarvatra karaNa aparyApta jANe. paNa labdhi aparyApta nahIM. IhAM traNa sabhyatvane viSe jIvanA bheda 2 kahyA,paNa pazamika samyakRtvane viSe aparyApta saMsI paMcaMdriya kema heAya? TIkAkAre lakhyuM che je upazama samyatvavaMta marIne anuttara vimAne jAya tyAM aparyAptapaNe aupazamika samyakatva heya, pachI kSApathamika pAme. paNa vaLI TIkAmAM kahyuM je aupazamika samyakatva mare nahIM tema Ayu na bAMdhe, tyAre te aparyApta kema hoya? tathA vaLI anya Jthe kahyuM che je upazamazreNithI upazama samyakatvI te addhAkALIuMce ja paDe ane vikSaye mare te kSAyika ja hoya ! te marIne anuttara vimAne jAya. yata-uvasamaseTiM pattA maraMti uksamaguNesu je sattA // te lavasattamadevA, sabaDhe khayasammattajuA // 1 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IhAM ghaNuM vicAravA cogya che. 14 tamani 5 jajubaM, na samAyaraapajateue thAvarainiMdipadamA, ca9 bAra asani vigale 15 taMte be bheda vAva-sthAvara (pAMca) mAM asani-asaMjJA IniMdi-ekedriyamAM. apajaja-vadhi aparyAptA paDhamA cau-pahelA cAra jIvabheda] juyaM-yukta, sahita bAra-prathamanA bAra bheda] nare-manuSagatine viSe asani-asaMjJImAM. sabAyara apajabAdaeke ! du du-e be jIvabheda, driya aparyAptA sahita (traNa) | vigale-vikaseMdriyamAM teue-tejasthAmAM hoya artha te be bheda] labdhi aparyAptA asaMzie yukta [traNa chavabheda] manuSyagatine viSe heya. bAdara eke priya aparyAptA sahita [tra tejezyAne viSe heya. pAMca sthAvara ane ekeDiyane viSe prathamanA cAra jIvabheda heya, asaMmArgaNAne viSe bAra chavabheda heya, vikalaiMDiye mArgane viSe be be jIvabheda heya, upA vivecana-garbhaja manuSyamAM saMsI paryApta 1, aparyApta 2, e be bheda hoya ane saMpUmi manuSyamAM asaMjJI aparyApta e eka bheda hoya. evaM manuSyamAM 3 jIvanA bheda hAya. tejalezyAmAM saMjJI aparyApta-paryApta e be, ane bAdara ekedriya aparyApto, e 3 bheda hoya, te lezyAvaMta devatA ekedriyamAM upaje tene aparyAptapaNe telezyA hoya che Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe. pAMca sthAvarakAya ane ekendriya e cha belane viSe pahelA cAra bheda hoya te e ke-sUma paryA, aparyApta, bAdara paryApta, aparyApta, evaM 4. asaMsIne viSe saMsI. paryApto, aparyApta e be TALIne zeSa bAra jIvana bheda hoya. vikaseMdriya ekekAmAMhe be be bheda hoya. beI driya aparyAptA, paryAptA. teIdriya paryAptA, aparyAptA. cariMdriya paryAptA, aparyAptA. te 15 che dasacarimataseajaya-hAragatiritaNukasAya duanANe; paDhamatilesAbhAviara, acakhunapumisivi.16 dasa carima-daza chellA. ! paDhama-prayamanI tase-trasakAyamAgaMNAe hilesA-traNa kyA mArgaNAmAM ajaya-avirati mArgaNAe bhaviara-bhavya tathA abhavya AhAraga-AhAraka mArgaNAe mANAe, tiri-tiryaMcagati mArganAe. acakakhu-acakSudarzanamArgaNAe taNukAyoga mArgaNAe napu-napuMsakaveda mANAe kisAya-kayAya mArgaNAe. mi7i-mithyA mArgaNAe. duanANe-be ajJAna mArgaNAe | saavi-sarve jIvabheda, artha-trasakAyane viSe chehalAM daza vasthAne hoya, avirati cAritra, AhArI, tiryaMcagati, kAyAga, kaSAya, be ajJAna, prathamanI traNa lezyA, bhavya, abhavya, acakSa darzana, napuMsaka veda ane mithyAtvane viSe sarve jIvasthAne heya, 16 vivecana-trasakAyane viSe chellA daza bheda hoya-beIdriya Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 1, teRdriya 2, cauri driya 3, asaMjJI paMcendriya 4, sannI paceMdriya 5, te paryAptA--aparyAptA evaM 10, asayataavirati 1, AhArI 2, tiya cagati 3, kAyayeAgI 4, cAre kaSAyI 8, mati ajJAnI 9, zruta ajJAnI 10, pahelI traNa vezyA kRSNa, nIla, kApAta 13, bhavya 14, aMtara te anya 15,acakSudaza nI 16, napusakaveDhI 17 ane mithyAtvI 18; e aDhAra khelane viSe sarva [14] jIvanA bheda hAya !! 16 5 . pajasannI kevaladuge, sajamamaNanANudesamaNumIse; paNa carama pa4 vayaNe, tiya cha pajiara cappu mi |1gA pajasannIparyAmA sajJI. kevaladuge--kevaLajJAna tathA kevaLa darzana sajamasayama mArga NAe maNatANamana:parya vajJAnamAM Tresa dezivaratimAM, maNa-manAyAge. sIse-miAdaSTimArga kSAe. paNacarima-pAMca chellA. pa-paryAmA. vaNuM-vacanamA NA viSe. tiya--traNa. che va-athavA cha jIvabheda. z2iara-traNa pakSamA ane traNa aparyAmA. cakkSu mi-cakSuda namA NAe artha-kevaLajJAna, kevaLadarzana, pAMca saMyama, mana:paryAvajJAna, dezavirati cAritra, maneyAga, ane mizra samyakatvane viSe paryAptA sajJIpa ce Mdriya jIva heya. vacanayogane viSe pAMca chellA paryAptA jIvasthAnA hoya. cakSudanane viSe * Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAptA traNa avasthAna athavA traNa paryAptA-aparyApta maLI che avasthAne hoya che 19 | vivecana-kevaLajJAnI 1, kevAdanI 2, pAMca saMyamIcAritriyA 7, mana:paryavajJAnI 8, dezavirati 9, manoyogI 10 ane mizradaSTi 11,e agiyAra bAlane viSe saMjJI paMcaeNkriyA paryAptAne ekaja bheda hoya. pAMca chellA-te beIdriya 1,te - driya 2, cariMdriya 3, saMjJI , asaMsI 5,e pAMce pAyakhA. bheda vacanagIne viSe hoya cakSudanIne viSe traNa athavA cha bheda hAya-cariMdriya 1, asaMsIpacaMdriya 2, saMjJI paMcuMpriya e traNa paryAptA hoya ane traNa aparyAptA paNa bheLA gaNIe tyAre bheda paNa hoya, kemake e traNe aparyAptAne paNa Idriya paryAdita pUrI thaye thake cakSudarzana heya ema paMcasaMgrahanI mULa TIkAmAM paNa kahyuM che. je 17 thInarapaNiMdiramA, cauaNuhAre dunichApaja jA; te muhumaapajajaviNA,sAsaNi itte guNe guccha18 thInara paNa disIveda, puruSavaMda te-te ATha bheda] tathA paMcaeNTriyamAM | suhamaapajaviNA-rAma carAcau-chellA cAra jIvabheda | aparyApyA vinA sAta aNahAre--aNAhAraka mArganAe sAsaNi-sAsvAdana mArgaNAe duni -be saMzI [ane] Itto-have pachI cha apajA-cha aparyApA guNe yu -guNaThANAM kahIzuM 1 karaNaparyApyo ane labdhiparyApyo. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 a veda, puruSaveda ane pace driyane viSe chellAM cAra jIvasthAna hoya. aNAhArIne viSe e sajJiparyAsa -aparyA] ane cha aparyAptA e ATha jIvasthAna hoya. sUkSma aparyAmA vinA te sAta jIvasthAna sAsvAdana samyaktve hoya, have pachI guNANAM kahIzuM. 5 18 / vivecana -- srIvedI 1, purUSavedI 2, pa Mcendriya 3, e traNane viSe chellA asagI paceMdriya 1, sa'nI paMce driya 2. e be aparyAptA [karaNa aparyAptA] ane paryAptA eva 4 bheda hAya. jo ke paryApta--aparyApta asannIne siddhAMtamAM sarvAMdhA napu Msaka ja kahelA che te paNa ahIM liMgAkAra mAtrane aMgIkAra karIne strI veda tathA purUSavedane viSe paNa asaMjJIne lIdhuM. che mATe doSa nathI. aAhArIne viSe cha aparyAptA ane sanI aparyApte paryApta eva 8 bheda hAya, sAte aparyAptA vigrahagatie aNAhArI hoya ane sarI paryApto kevaLIsamuddhAte aNAhArI hAya mATe; sUkSma ekedriya aparyAptA vinA teja sAta bheda sAsvAdana samyaktvIne viSe hAya, sUkSma ekendriya te atisa kliSTa pariNAmI che te mATe temAM sAsvAdanI na Upaje; e 62 mANAsthAnakane viSe jIvasthAnaka kahyAM. have 62 mA NAne viSe guNaThANAM kahIe chIe. / / 18 / mANA viSe guNasthAna, paticiusuranirenarasadhiiidasavvatasisanthe iMgaviMgalabhUdagavaNe, dudu ega gaItasaalave, 19, Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 paNu-pAMca guNaThANAM tiri-tiryaMcagatine viSe cau-cAra guNaThANAM munie-devatA tathA nArakIne viSe hoya na-manuyagati. sani-saMjJI mAgaMNA pasiMdi-paMceMdriyamArgaNA bhava-bhavyamaINA tasi-trasakAya mArgaNAne viSe salve-sarva guNaThANAM hoya Iga-eke diya mArgaNA vigala-vika kriya mArga bhU-pRthvIkAya mArga daga-apUkAya mArgaNA vaNe-vanaspati mAgaMNAne viSe du du-be be guNaThANAM hoya ega-eka guNaThANuM gaItasa-gati-sa teukAya tathA vAkAla abha-abhavya mAgaMNAne viSe artha- tiryaMcagatine viSe pahelAM pAMca guNaThANAM heyadevatA ane nArakIne viSe cAra guNaThANa heya, manuSyagati, saMjJI, paMcaMdriya, bhavya ane trasakAyane viSe sarva guNaThANuM heya. ekedriya, vikaseMdriya, pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAyane viSe be be guNaThANuM heya. gativyasa ane abhavyane viSe eka guNaThANuM hoya che 19 vivecana- dezavirati lage prathamanAM pAMca guNaThANAM tiryaMcagatine viSe haiya, prathamanAM cAra guNaThANa devagati, narakagatine viSe hoya, teo avirati che mATe. manuSyagati 1, saMsI 2, paMcaMdriya 3, bhavya 4, trasakAya che. e pAMcane viSe sarve (14) guNaThANAM hoya. ekeMdriya 1, vika driya te beIdriya 2, te driya 3, cauridriya, pRthvIkAya che, apakAya , vanaspatikAya che, e sAtane viSe mithyAtva 1 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 ane sAsvAdana 2 e be guNaThANa hoya. gativasa te teukAya 1, vAyukAya 2, ane abhivya 3, e traNane viSe eka mithyAtva guNaThANuM hoya che 19 viatisAyanavadasa,lobhe cau ajai duti anANutige, bArasa acakakhucakabusu, paDhamA ahakhAIcarimaca 20, a-traNa vede anANutige-ajJAnatrika tikasAya-traNa kakSAe bArasa-bAra guNaThANAM nava-nava guNadANAM acakhu-acAdarzane dasa-daza guNaThANAM caphakhusu-cAdarzane lobhe lAbha mANAe paDhamA-prathamanAM [guNaThANA cau- cAra guNaThANAM ahakhAI-vyAkhyAta cAritra ajaI-avirati mArga mA e carimaca9-chellAM cAra guNaThANAM du ti-be athavA traNa guNaThANAM hoya artha -traNa veda ane traNa kapAyane viSe nava guNaThANAM heya, lobhe daza guNakANuM heya, avirati cAritrane viSe cAra guNaThANa hoya, ajJAnatrike be athavA traNa guNaThANuM heya ane cakSudarzana tathA acakudarzanane viSe prathamanAM bAra guNaThANuM hoya. yathAkhyAta cAritrane viSe chellAM cAra guNaThANAM hoya. ra0 me vivecana - traNa veda te purUSaveda 1, strIveda 2, napuMsakaveda 3; traNa kaSAya te kodha 1. mAna 2. mAyA 3; e ine viSe nava guNaThANAM hoya. lobha kaSAyane viSe daza guNa Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThANAM hoya. aviratine prathamanAM cAra guNaThANa hoya, mati. ajJAnI 1. zrataajJAnI ra; virbhAgajJAnI 3; e traNane viSe mithyA 1. sAsvAdana 2. mizra 3. e traNa guNaThANa hoya. vizuddhapaNA rahita che mATe. mize mizrita jJAna te ajJAna ja kahIe tethI, keTalAeka kahe che ke-ajJAnIne beja guNaThANa heya. je ke miSe yathAsthita tatvano nirNaya nathI, to paNa tyAM jJAnane leza che te mATe nice ajJAna na kahIe. siddhAMte te ajJAnIne ekaja guNaThANuM kahyuM che. sAsvAdana to samyaktva che tyAM te jJAna kahyuM che pachI te bahuta kahe te kharUM. acakSudazanI 1, cakSudarzanI 2; e bene viSe kSINameha sudhInAM pahelAM bAra guNaThANa hoya. yathAkhyAta cAritrane viSe agyAramAthI caudamA lage chellAM cAra guNaThANAM hoya che 20 che maNunANisa. jayAI, samaI a chea cauduni parihAre kevalagi de carimA,-jayAI nava maIsuehiduge 21. maNanANi-mana:paryavajJAne. ! kevalagi-kevaLadike (kevaLajJAna saga-sAta. tathA kevaLadarzane jayAI-pramAdi. de carimA-be chellAM guNaThANAM samaIA-sAmAyike. ajayAI nava-avirati Adi chea-chedopasthApanIye. nava guNakANAM. maIsumatijJAna, zrutajJAna cau-cAra. mArgaNAne viSe. hiMdu-avadhijJAna ane parihAre-parihAravizuddhi cAritre ! avadhidarzanane viSe. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 artha-mana:paryavajJAne pramattAdi sAta guNaThANAM heya, sAmAyika ane chedI sthApanIya cAritre cAra [pramattAdi]' guNaThANAM hoya, parihAra vizuddhi cAritre pramatta-apramatta. e be guNaThANAM heya. kevaLatrike chellAM be guNaThANAM hoya. matijJAna, kRtajJAna ane avadhikike avirati Adi nava. guNaThANAM hoya, 21 vivecana- mana:paryavajJAnIne viSe pramattasaMyatathI mAMDIne bAramA lage sAta guNaThANuM hoya. sAmAyika cAritra 1. chedopasthApanIya 2; e bene viSe pramattathI navamA lage cAra hoya. parihAravizuddhi cAritrane viSe pramatta 1. apramatta 2,. e be hoya. kevaLajJAnI 1, kevaLadanI 2. e bene viSe chellAM be guNaThANAM hoya. matijJAna 1 zratajJAna 2. avadhijJAna 3, avadhidarzana 4. e cArane viSe aviratithI bAramAM * sudhI nava guNaThANa hAya IhAM avadhidarzanane viSe pahelAM 3 guNaThANAM vAya te zuM jANIe-zA hetue vAryA haze. tenI khabara paDatI nathI. siddhAMtamAM to mithyAtve vibhaMgajJAnIne paNa avadhi darzana karyuM che ane ghaTe paNa kharuM tathA ca bhagavatyaMge-ohidasaNaaNAgArovauttANaM bhaMte ! ki nANI annANI ? goyamA ! nANI vi annANI vi| je nANI te tinnANI atthegaiyA caunANI, je annANI te maIannANI suyaannANI vibhaMganANI / za0 8. u0 2.. IhAM je ajJAnI eTale ke mithyAtvAdika 3 guNaThANe. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 76 vattatA je vibha'gajJAnI tene avadhidarzIna kahyuM ane IMDAM kambhagraMthe nA kahI e saMdehAspada che ! 21 CISTE aDa Uvasami carU veagi, khaie iSkAra - - micchatigi daise, muhume a saThANuM tera, joga AhAra sukkAe "rA ata-ATha guNaThANAM uvasamiaupamike. ucAra guNaThANAM. vaiagi--vedaka samyakUve khaie-kSAyika sakite iTkAra-agiyAra guNaThANAM micchatigi--mithyAtvatrike phrese dezaviratie. suhu e-sUkSmasa parAye. sahANa potapotAnAM guNasthAnaka heya. tera tera guNaThANA. joga-traNa yoga mANA, AhAra--AhAra mANAe sukAe-zukalalezyA mANAe a - aupazanika samyakatve A [avirati ]i guNaThANAM hoya, vedaka samyakatve cAra guNaThANAM hoya ane kSAyika samyakatve aviratAdi] agiyAra guNANAM hoya. mithyAtvatrika, [mithyAtva, sAsvAdana ane mizra] dezavirate ane sUkSmasa parAye potapeAtAnAM guNaThANAM hoya. traNayAga mANAe, AhArI mANAe ane zuklalerayA mANAe ter guNaThANAM hoya, 5 225 vivecana--upazama samyakttIne cAthAthI agyAramA lage A guNaphANAM hAya. vedaka te kSayApazama samyakRtva tene ceAthAthI sAta lage cAra guNaThANAM hAya. kSAyika samyakRtvane Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 cevAthI caudamA lage agyAra guNaThANa hoya. mithyAtvane mithyAtva guNaThANuM, sAsvAdana samyakatvIne sAsvAdana guNaThANuM, mizradaSTine mizra guNaThANuM, dezaviratine dezavirati guNaThANuM, kamasaMparA cAritrIyAne sUphamasaMparAya guNaThANuM e rIte e pAMcane svasthAna te potapotAnuM ekeka guNaThANuM hoya. jogI 1, vacanagI 2, kAyamI 3, AhArI 4 ane zukalezyAvaMta pa. e pAMcane tera guNaThANAM heya. caudame guNaThANe te agI alezI heya. 22 che asAtti paDhamadurgA, paDhamatile sAsu chaca kusu satta paDhamatima duga ajayA, aNahAre magaNAsu guNa, 23. asannisu-asaMjJImArgaNAe! satta-sAta guNaThANAM padamadurga-pahelAM be guNadANAM | paDhamaMtima duga-pahelAM be ane chellAM be padamatisAsu-pahelI traNa ajayA-avirati guNaThANuM lezyAe aNuhAre-anAhAra mANAe cha-cha guNaThANAM magUNAsu-mArgaNAdArane viSe dasa-re ane padma lezyAe | guNa-guNaThANAM jANavA artha--asaMjJIne viSe pahelAM be guNasthAnaka haya, pahelI traNa vezyAe cha guNasthAnaka hoya, be tijo padha leyAe sAta guNasthAnaka hAya, anAhAraka mAgaNae pahelAM be, chellAM be ane avirati e pAMca guNasthAnaka hAya, e prakAre mANAne viSe guNaThANuM kahyAM. . 23 vivecana-asaMsIne viSa pahelAM be guNaThANAM hoya. pahelI 3-kRSNa 1, nIla 2, kApita 3, lesthAne viSe pahelAM cha guNaThANa hoya. trIje kammagraMthe 4 kahyAM ane IhAM ja Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyAM te zuM? tannottare-pUrva pratipanna pAMcamA-chaThThA guNaThANAvaMtane kRSNAdika 3 lezyA hoya. kRSNAdika 3 lephsAvaMta pAMcamuM-cha DuM guNaThANuM na pAme, te mATe virodha nahIM. yata:smmttsuaN savvAsu lahai suddhAsu tisu ya cArittaM / puncapaDivannao puNa, annayarIe u lesAe // 1 // 1 tejalezyA, 2 padmalAyA, e be vezyAne 7 guNaThANAM hoya. pahelAM be, chellAM be ane cothuM avirati samyagadaSTi e pAMca guNaThANa aNAhArIne heya, tyAM paheluM-bIju ane cothuM guNaThANuM vigrahagatie heya, teramuM kevIsamaghAta ane caudamuM to aNAhArI ja che. e dara mArgaNAne viSe guNaThANa kahyAM. e ra3 che mArgane viSe 15 yoga saceara mIsaasaca-memaNa vayaviurivaAhArA; urala mIsA kampaNa, Isu jogA kammaaNahAre pArakA sacca-sanyamanoga AhAra-AhAraka yoga Iara-asatyamayoga uralaMdArika yoga mIsa-mizrasityAsatyamayogI mIsA-dArikAdimizra paga asaesamaNu-asatyAmRSA kampaNu-kAzmaNa yoga (vyavahAra) maneyoga I -ema vaya-vacanayoga (upara pramANe gAgo cAra kammu-kAzmaNayoga viudvi-kriyaga aNuhAre-anAhArI mAgaNAe artha-satyaasatya, mizra ane asatyAmRSA Jain Education International Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [e cAra-cAra prakAre] ma ga ane vacanaga, vaikiya kAyAga, AhAraka kAyayoga, dArika kAyayegaM, mizra kAyayogo[kriyamizra, AhAraka mizra, dArikamizra)ane kAmaNa kAyAga e ge jANavA, aNAhArI mAgaNAe kArmaNa kAyayoga heya. e 24 che. vivecana - satyamayega, 2 asatyamayega, 3 satyAsatya mane yoga, 4 asatyAmRSAmaneyega; e cAra mananA yoga, pa sutya vacanoga, 6 asatya vacanaga, cha satyAsatya vacanaga, 8 asatyAmRSA vacanayoga; e cAra vacananA ga, evaM ATha. 9 aikriya kAyayoga, 10 AhAraka kAyayoga, 11 dArika kAyAga e traNanA mizra te 12 vaikiyamizra kAyayoga, 13 AhArakamizra kAyavega, 14 dArikamizra kAyAga ane 15 kArmaNa kAyAga, e paMdara vega kahIe, yega te AtmAne vIryavyApAra-kuraNAdika. aNa hArIne viSe eka kArpaNa kAyaga kahIe, vigrahagatie ane kevalisamudraghAte 3-4-5 samaye vartatA jI aNAhArI hoya che. e 24 che naragaI paNiMditasataNu,acakhunaranapukasAyasammaduge; sani chelasAhAraga, bhavamaIsuahi degi save. 25. naragaI-manuSyagatimAM sanni-saMjJI mAgaMNAe paNi di-paMceMdriyamAM sA-cha leyAe tasa-rasAyamAM AhAgga-AhAraka mArgaNAe "taNu-kAyayogamAM bhava-bhavya mArgaNAe acakakhu-acakSudarzanamAM maI-matijJAna mArgINAe nara-puruSavedamAM suazrutajJAna tathA napu-napuMsakavaMdamAM hiMdugi-avadhijJAna tathA kasA-kapAyamAM avadhidarzana mArgaNAe sammaduge-samyakatvaddike sa-sa (yogo] Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to artha - manuSyagati, paMcendriyajAti, trasakAya, kAyayoga, acakSudAna, puruSaveda, napusakaveda, kaSAyamANA ane samyakatvadvika [kSAApazamika-kSAyika] ne viSe temaja saMjJI, ilezyA, AhArI, bhavya, matijJAna, vratajJAna ane avadhiddhikane viSe sa yoga hoya. // 5 // vivecana--1 manuSyagati, 2 5 ceMdriya, 3 trasakAya, 4 kAyayeAgI; 5 acakSudAnI, 6 puruSavedI, 7 napuMsakavedI, 811 cAra kaSAyavALA, 12 kSAyeApazamika samyaktvI, 13 kSAyika samyaktvI, 14 sannI 15-20 7 lesyAvata, 21 AhArI, 22 bhavya, 23 matijJAnI, 24 zrutajJAnI, 25 avidhajJAnI ane 26 adhidazanI; e vIza mA NAne viSe pannara ceAga hAya. !! 25 // tiriinthiajayasAsaNuM.anANuuvasamaabhavvami su terAhAradugrA, te uraladugUNu suranirae. 26. tiritiya cagatimAga NAe isthisIveda mANA ajaya-aviratimA NAe sAsaNa-sAsvAdana mA NAe anANa-traNa ajJAnamA NAe usamaaupamika samyaktva mANAe miosu-mithyAtvamArga NAe tera-tera [ga hAya AhAradagUNA--AhArakaddhika rahita te--te[tera yoga uladugUNa-audArikahikavinA suritae--devatA ane nArakIne viSe. abhavva-abhavya mArga NAe a--tiya cagati, zrIveda, avirati cAritra, sAsvAdana samyaktva, traNa ajJAna, upazama samyakatva abhavya ane mithyAtvane viSe AhArakaddhika rahita tera cAga hoya. devatA ane nArakIne viSe te auAkakrika vinA (agiyAra cAga) hoya. !! 26 5 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 vivecana tiryaMcagati, strIvedI, avirati, sAsvAdana samyaktvI, matiajJAnI, zrataajJAnI, virbhAgajJAnI, upazama samyaktrI, abhavya ane mithyAtvI e daza dvArane viSe AhArakaddhika vinA tera yoga hoya, eTale AhAraka kAyAga ane AhArakamizra kAyavega e be ega na hoya. te madhyethI dArika ane audArikamizra kAyAga vinA zeSa agyAra vega devatA tathA nArakIne viSe hoya, kAraNa ke temane dArika zarIra na hoya. ahIM pazamika samyaktvane tera yoga kahyA. paNa dArika mizra, vaikiyamizra ane kAmaNa e traNa pega ghaTe nahIM tyAre zeSa dazaja ghaTe, je mATe upazama samyakatvavaMta thake mare nahIM, tyAre e traNa yoga kema hoya? kadAcit matAMtare upazamazreNie upazama samyakatvI marI anuttara vimAne jAya to vaikiyamizra ane kAmaNa kAyAga pAmIe paNa dArikamizra kAyayoganuM sthAna to kyAMI lAdhe nahIM, e vicAravA egya che. paradA kasturadurga thAvari, te savizvavidugapaMcAMga paNe asanicarimavaIjua,teviuvadugUNa cau vigale 27 kamyuralagaM-kAzmaNa tathA - , igi-ekedriyane viSe dArikaTrika pavaNevAyukAyane viSe thAvari-sthAvarakAyamAM cha- yoga te- [ traNa] yoga asanti-asaMgI mArgaNAne viSe savividuga-kriyaddhika sahita carima-chellA paMca-pAMca yoga karatAM | vajua-vacanayoga yukta nR. ka. 6 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividugUNa-vaikriyaddhika UNA | cau-cAra yoga karatAM | vigale vikaseMdriyane viSe artha-kAmaNa kAyayoga ane audArikaTrika[etraNa ga] sthAvarane viSe heya. te [traNaga aikriyaddhika sahita eTale pAMca vega ekendriya jAti ane vAyukAyane viSe heya. chellA vacana [asatyAgA yoga sahita cha vega asaMDIne viSe heya, te [ kiyahika rahita cAra yoga vikaseMdriyane viSe hoya, ' ' . . vivecana-1 karmaNa, rArika, 3 dArikamizrae. traNaga pRthvIkAya,akAya, teukAya, ane vanaspatikAya e cAra sthAvarane viSe hoya. te kArmaNa,audArika ane audArika mizra kAyavegane zaikiya ane aikriyamizra kAge sahita karIe eTale pAMca ga ekedriya ane vAyukAyane viSe hoya.e pAMca yoga asatyAmRSA vacanayoge sahita evaM cha coga asaMsIne viSe hoya; vAyu sahita mATe te cha yoga maLethI vaikiyaddhike UNA eTale audArika audArikamizra, kAmaNa ane asatyAmRSA vacana yoga e cAra yoga beIdriya, teIdriya, ridriyane viSe hiya che ra7 che. kamuralamIsaviNa maNavaIsamaIa cheacakakhumaNunANe, uraladuga kamma paDhamaMtimamaNuvaI kevaladugami. 28. kammu-kAzmaNa maNunege uralamIsa-dArikamizrA vaIvacanayoge viSNu-vinA (tera) samaIa-sAmAyika Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ST ] hoya ke dvika, kArma chea-chedepasthApanIyacAritro kammu-kAzmaNa. cakakhucakSudarzane. paDhamaMtima-pahelAM ane chellA. maNanANe-manaHparyAvajJAne. maNavaImane yogAthA vacano 2 uraladuga-dArikaddhika kevaladugaMmi-kevaladike. artha-manege, vacanayoge, sAmAyika cAritra, chedepasthApanIya cAritra, cakSudarzana ane mana:paryavAnane viSe karmaNa ane audArikamizra vinA teira ga] hoya. kevaLadrikane viSe audArikaTrika, kAmaNa kAga ane pahelAchellA mana-vacana yoga hoya. . 28 vivecana-kAmaNa kAyayoga ane audArikamiznakAyayoga e be yoga vinA zeSa 13 yoga 1 maneyogI, 2 vacanayogI, 3 sAmAyika cAritravaMta, 4 chedopasthApanIya cAritravaMta, 5 cakSudarzanI ane 6 mana 5ryavajJAnI; e cha mArgaNAne viSe hoya. 1 audArika kAyayoga, rAaudArikamizra kAyayoga, 3 kArmaNa kAyayoga, 4 satya manoyoga. 5 asatyAmRSA manoyoga, 6 satya vacanayoga asatyAmRSA vacanayoga; evuM sAta yoga kevaLajJAnI ane kevaLadanIne viSe hoya. ra8. llA manava maNavaIuralA parihAri, suhumi nava te u mIsi savidivA dese savividugA, samuralIsa akhAe. ra9 maNavaImane yoga tathA vacanayoga. | paripirihAravizuddhicAritre. uralA-dArika kAyayoga. | suhumi-sUmasaMparA cAritre. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 nava nava yAga. te u-te vaLI. mIsi-mizrAsamakita mA NAe saviuvA vaikriyayeAga sahita. daise-dezivarita mA NAe. ahaHkhAeyathAkhyAta cAritra mA NAe. amanAyogA, vacanayAgA ane audArika kAyayoga e nava cAga parihAravizuddhi cAritra ane sUkSmasa parAya cAritra viSe hoya te vaLI vaikriya kAyayogasahita [dazayAga] mizra mArgaNAe hoya, vaikriyAdrika sahita agyAra dezavirati cAritro hoya, kArpaNa ane audArikamizra kAyayega sahita[agyAra cAga] yathA khyAta cAritrane viSe hoya,AralA savividugA---vaikriyaddhika sahita sakamburalamIsa-kANa ane audArikamizrA sahita. vivecana--cAra mananA, cAra vacananA ane audArika kAyayoga evaM 9 yoga parihAravizuddhi cAritrI ane sUkSma sa'parAya saMyamI e ene viSe hAya. te nava yoga vaikriya kAyayoge sahita eTale daza yoga mizraSTine hAya. ahI AM vaikriyamizra na kahyo te mizradaeNSTine vaikriya prAraMbha dIsatA nathI mATe. teja nava yoga vaikriyakrike sahita eva' 11 yoga dezaviratine hAya, teja nava yoga kANu ane audArikamizra sahita evaM 11 yoga yathAkhyAta cAritrIne hAya, kANa ane audArikamizra te keli samuddAte jANavA. e yoga kahyA. 5 29 !! mANAne viSe upayoga tianANunANapaNacau, 4 saNabArajialakhavaAgAma viSNu maNanANudukevala,navasurati2inirayaajaesa 30 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jia-jIvanA. lakhaNa lakSaNarUpa uvaogA-upayogo viSNu-vinA, bhaNanANa-mana:paryavajJAna kevala-kevaLajJAna tathA kevaLadarzana ! nava-nava upayoga suratirinisyadevatA, tiryaMca, nArakI ane ajae su-avirati cAritra mArga sAe artha-traNa ajJAna, pAMca jJAna ane cAra darzana e bAra jIvanA lakSaNarUpa upayoge che; mana:paryavAna ane kevaLaddhika vinA nava upayoga-devatA, tiryaMca, nArakI ane avirati cAritrane viSe heya 30 vivecana -traNa ajJAna te 1 matijJAna, 2 ajJAna ane 3 virbhAgajJAna; pAMca jJAna te 1 matijJAna, 2 zratajJAna 3 avadhijJAna, 4 mana 5ryavajJAna ane 5 kevaLajJAna, cAra darzana te 1 cakSudarzana, 2 acakSudarzana, 3 avadhidarzana ane 4 kevaLadarzana; evaM 3 ajJAna, 5 jJAna ane 4 darzana e bAra upaga te jIvanuM mukhya lakSaNa che. yadurta - cho uvaegalakhaNe. ItivacanAta tyAM pa jJAna, 3 ajJAna, e ATha te sAkAra upayoga ane 4 darzana te nirAkAra upacoga kahIe. tihAM 1 mana paryAvajJAna, ra kevaLajJAna, 3 kevaLa darzana, e traNa vinA zeSa 9 upayoga-1 devatA, 2 nArakI 3 asaMyata cAritra ane 4 tiryaMca e cArane viSe heya. | 30 || Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasoavea suA-hAra nara paNa disannivasave; nayaNeara palesA, sAya dasa kevala-gUNA 31 tasatrasakAyamAM joa-traNa yAgamAM vea---traNa vedamAM suka-zukalalezyAe AhAra-AhArI mANAe nar-manuSyagatimAM paNi dipa ceMdriya jAtimAM sanisa'zImAga NAmAM vibhavya mArgaNAmAM savaeNsa upayoga nayaNeara--cakSudane, acakSu darzone pahalesA-pAMca lezyAe kasAyakaSAye daza-daza upayoga kaivaladugUNA-kevaLatika rahita a--sakAya, yoga, veda, zuklalezyA, AhArI, manugati, paMce yiti, sannI ane bhavya mANAne viSe sarva upayAga hoya. cakSudana, acakSudana, pAMca lezyA ane kaSAyamA NAne viSe kevaLaddhika rahita deza upayoga hoya // 31 vivecana--1 trasakAya, 2-4 traNyAga, 5-7 traNaveda; 8 zukalalesyA, 9 AhArI, 10 manuSyagati 11 paMcendriya, 12 sa ane 13 bhavya; e tera mAgaNAne viSe 12 upayAga hAya. ahI A 3 vaidyane teA upayAga 10 hAya ane nava guNaThANAM lageja vedAya hAya, te kevaLadvika kayAMthI hAya? paNa ahIM zrIMdhakAre vedane liMgAkAra mAtra ja vivakSeA che te mATe tene kevaLaDhaka paNa hAya. jema ithili'gasiddhA pusili'gasiddhA " tema A paNa jANavuM, nayana te 1 cakSu 4 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzanI, Itara te 2 acakSudarzanI 3-7 kRSNAdi pAMca vezyA [kRSNa nIla, kApata, teja ane padma), 8-11 cAra kaSAya. evaM 11 mAgaNae kevaLaddhika vinA 10upayoga hAya..31 cauridiasanniduanANududasa Igabiti thAvariacakakhu tianANudasadurga anANutigiavicchiduge 32 cauridi-cariMdriyamAM acakhu--cakSudarzana vinA[traNa asanni-asaMjJImAM tianANa-traNa ajJAna du annANu-be ajJAna daMsaNadurga-be darzana durdasa-be darzana anAtigi-traNa ane mAIgabiti-eke di. beIdriya gaMNAe ane te iMdriAmAM abhavi-abhavya mArgaNAe thAvari-pAMca sthAvaramAM micchaduge-mithyAtvatathAsAsvAdane artha-cauridriya ane asaMjJIne viSe be ajJAna [matizrata ajJAnI ane be darzana cakSu-acazuM darzana heya. ekeDhiya, beidriya,te indriya,ane sthAvarakAyaneviSe cakSudarzana vinA [traNa upaga] hoya, traNa ajJAna, abhavya ane mithyAtvAddhikane viSe traNa ajJAna ane be dazana hoya.rA. vivecana-1 cauriMdriya, 2 asaMjJI. e bene be ajJAna te matijJAna, kRtajJAna ane be darzana te cakSudarzana ane acakSudarzana e cAra upaga hoya. 1 ekeMdriya, 2 beI. driya, 3 teIdriya ane 4-8 pAMcasthAvara evaM AThamArgaNAne viSe be ajJAna ane eka acakSudarzana evaM traNa upaga heya. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa ajJAna, cakSudarzana ane acakSudarzana evaM 5 upayoga te 1-3 traNa ajJAna, 4 abhavya 5 mithyAtva ane sAsvAdana e cha mArgaNAne viSe jANavA ahIM paNa sAsvAdanIne ajJAna che kahyAM ane siddhAMte be jJAna kahyA te saMdeha ane virbhAgajJAnane ahIM avadhidarzana na kahyuM te paNa saMdeha che. 3ra kevaladugeniaduga,navatianANuviNakhaIa ahakhAe; dasaNanANatiga desi, mIsi anANumIsaMta 33 kevaladuge-kevalardike daMsaNanANutiga-traNa darzana niaduga-nijaddhika tathA traNa jJAna nava-nava upayoga desi-dezavirati mArgaNAe tianANuviNatraNaajJAnavinA | mIsi-mizra mArgaNAe khaIa-kSAyika samakite annANumIsaM-ajJAne kara mizra ahakhAe-yathAkhyAta cAritre ! -te [7] artha--kevaLaddhike potAnuM hika [kevaLa jJAna-darzana heya. sAyika samyakatva ane yathAkhyAta cAritre traNa ajJAna vinA nava upaga heya. dezaviratie traNa darzana ane traNa zAna heya, mizra mANane viSe te [cha upayoga ajJAne mizrita heya 33yA vivecana-kevaLajJAnI ane kevaLadarzanI e bene viSe nijadika te 1 kevaLajJAna ane kevaLadarzana eja be upayoga hAya, zeSa 10 upaga na hoya. kevaLajJAna utpanna thaye bIjA chAghasthika jJAna rahe nahIM. "nazmi a chAmithie nA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re iti vacanAt |traNa ajJAna vinA zeSa 9 upayAga kSAyika samyakRtvI ane yathAkhyAta cAritrI e ene viSe heAya. traNa jJAna ane traNa dazana e cha upayAga dezaviratine viSe hAya. mizraSTine e ja chaupacAga heAya paNa traNa jJAna te ajJAne mizrita hAya, zuddha na heAya. ahIMA mizrane aviSedana kahyuM, te siddhAMtanA abhiprAya lIdheAH anyathA ajayAi nava maIsuehiduge '' tyAM peAte ja avadhidaza nane mizraguThANu kahyuM nathI !! 33 I maNunANu ca:vajjA, aNuhAre tinnida'sa caunANA caunANu saMjamAvasama, vege Ahida se a // 34 // maNanANa--mana:paryAvajJAna cappu cAda na yujjA--narjIne aNahAre--aNAhArImA NAe tinirdesa-traNadarzona canANA-cAra jJAna ane sajama~cAra sayamane viSe vasama-upazama samyakatve vege vedaka samyakatve AhiMda se--avadhidaza ne amana:paryAvajJAna ane cakSudana vaIne [daza upacoga] aNAhArIne hoya. cAra jJAna, sayama, upazama samyaktva, vedaka samyaktva ane avadhidranane viSe traNa darzana ane cAra jJAna hoya che, 5 34 // vivecana ~~ manaHpavajJAna ane cakSuna e e va ne zeSa 10 upayoga aNAhArIne viSe hAya; vigrahagatie tathA kevaLI samuddAte aNAhArI hAya, tihAM mana:parya vajJAna Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane cakSudarzanane saMbhava nathI mATe. traNa darzana ane cAra jJAna eva 7 upaga te 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4mana:paryavajJAna, 5 sAmAyikacAritra, 6 epathApanIya cAritra, 7 parihAravizuddhi cAritra, 8 sUkSmasaMparAya cAritra, 9 upazama samyakRtva 10 vedaka te kSApathamika samyakatva ane 11 avadhidarzana; e agyAra mArgaNane viSe hAya. 34 de tera tera bArasa, maNe kamA adra du cau cau vayaNe; cau du paNa tini kAe jiaguNajogavaegane 35 -be jIvasthAnaka paNu-pAMca tera-tera guNaThANA tigni-traNa tera-tera yoga kAe-kAyayoge bArasa-bAra upayoga jia-javasthAna maNe-manogane viSe guNa-guNasthAna kamA-anukrame jaga-yoga a-ATha uvAga-upayoga ghau-cAra ane-bIjA AcArya kahe che) vayaNe-vacanage artha-mane ge be, tera, tera ane bAra. vacanane ATha, be, cAra, ane cAre, kAyAne cAra, be, pAMca ane traNa, ema anakame jIvasthAna, guNasthAnaka, ga ane upayoga heya, ema anya AcArya kahe che. 35 vivecana-have traNa ane viSe jIvasthAna, guNasthAna, ga ane upaga Azayane matAMtara kahe che. pUrve yoga Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kahyA temAM kAyayeAga sava jIvane kahyo, vacanayoga eiMdriyAkrika sarvane kahyo ane manoyAga saMjJI pace driyanekahyo; paNa ahI A matAMtare anerA AcAya kahe che je, eka ceAga hAya tene bIjo ceAga na kahIe. sanI pAMce driyane manAyeAga che, tene vacanayoga, kAyayeAga na heAya. vikaleMdriya ane asaMjJI paMce driyane vacanayAga ane ekedriyane kAyayeAga ekaja kahIe. tyAre temane mate manAyeAgIne jIvanA bhede 1 sanI paryApte, r aparyAptA, e be hAya, guNaThANAM 13 heAya; 1 audyArikamizra, 2 kANu e e vinA yAga tera hAya. kAraNa ke e e teA upajatAM tathA kevaLI samuddhAte haiya ane tyAM maneyAga na heAya te mATe, ane upayAga bAra hAya. vacanayAgIne jIvanA bhedya ATha te eI driyanA 2, teI driyanA 2, coridriyanA 2, ane asannI pac driyanA 2, evAM ATha bheda hAya; guNaThANAM 2 hAya; cejha cAra te 1 audArika, 2 audArikamizra, 3 kANu ane 4asatyASTraSAvacana evaM 4 heAya; upayoga 4 te be ajJAna ane be daza na evaM cAra heAya; kAyayogIne jIvanA bheda cAra-eke Triya sUkSma, khAdara, te paryAptA ane aparyAptA eva cAra hAya; guNaThANAM ra te pahelu ane bIju hAya; yoga pAMca te audArikadvika, vaikriyadrika ane kAmaNa kAyayega eva' pAMca heAya, upayoga traNa te e ajJAna ane acamrudana eva traNa hAya; e prakAre jIvanA bheda, guNaThANAM, cAga ane upayAga anerA AcAya kahe che. traNayAgane viSe e matAMtara mAMhe te pratyakSa doSa dekhAya che; kemake manAyegIne jIvanA bheda be kahyA, te aparyAptAne mana kema heAya ? mana:paryApti khAMdhe tyAre mane * Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ceAgI thAya ane te te paryAptA kahevAya ane kadAcit manalabdhivaMta aparyAptAne mana kahIe tA tene yAga 15 joie, audyArikamizra ane kANu zA mATe na hoya ? e doSa; tathA vacanayeAgIne paNa jIvanA bheda ATha kahyA te kema ghaTe? aparyAptAne bhASAparyApti pUrI karyAM vinA vacana cANa kema kahIe ? e paNa doSa. 5 35 // bAsaTha mANAne viSe lezyA. chasulesAsu saThANuM, egi diasannibhUdagavaNesu; paDhamA care| tinni uM, nAyavigalagnipavaNesu; isu lesAsu-cha lezya dvAre sA-svasthAna [pAtapeAtAnI lezyA egi'dvi-eke TriyamAM asani--asa'zImAM bhU-pRthvIkAyamAM dRga-apakAyamAM vaNesu-vanaspatikAyamA NAe paDhamAcaro-prathamanI cAra lezya! timni u--vaLI traNa lezyA nAya-nArakImAM vigala-vikale driyamAM agi-agnikAyamAM vaNesu-vAyukAyamAM a --cha lezyA mArgANAne viSe potapotAnI lezyA hoya. ekendriya, asaMjJI, pRthvIkAya, asUkAya ane vanaspatikAyane viSe traNa lezyA hoya. nArI, vikale driya, teukAya ane vAukAyane viSe traNa lezyA hoya. 536aa vivecanalezyA mA NAe chae lesyAne viSe sva sthAne peAtapeAtAnI ekekI lesyA hoya. 1 ekedriya, 2 asanI, 3 pRthvIkAya, 4 akAya ane 5 vanaspatikAya; e pAMcane viSe pahelI cAra lephyA hAya. tihAM kRSNa, nIla, Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 kApAta e traNa lezyA tA bhavapratyayI sadAya hAya ane tejo lesyAvata devatA marIne ekendriyamAM upaje tyAre upajatAM thoDI veLA lage tejolesyA hAya. pahelI traNa lephsA - 1 1 nArakI, 2-4 vikaleMdriya, 5 teukAya ane 6 vAyukAya; e cha mA`NAne viSe hAya. 5 36 !! - ahakhAyasuhumakevala,--dugisukkAchAvi sesaTANesu; naranicadevatiriA, thAvA du asaMkhaNu taguNA, 37 niya-nArakI deva-deva tiriA--tiyA thAvA thADA dube ahumAyathAkhyAta huma-sUkSmasa parAyacAritre kevaladugikevaLajJAna ane darzone sukA-zukalalezyA chAvichae lezyA sesaThANesubAkInAM [41 mAgaNA] sthAnake nara-manuSya asaMkha-asa khyAtaguNA aNu taguNA-ana taguNA a--yathAkhyAta cAritra, sUkSmasa'parAya cAritra ane kevaLagnikane viSe zulalezyA hoya,bAkInI mANA(41) ne viSe chae lezyA hoya, manuSya thADA hoya, nArakI ane devatA asaMkhyAtaguNa hoya ane ti'ca tethI anaMtaguNA hoya, 5 37 5 vivecana 1 yathAkhyAta cAritra, 2 sUkSmasa parAya cAritra, 3 kevaLajJAna ane 4 kevaLadana; e mAgaNAne viSe eka zukla lesyA hoya ane zeSa 41 mA NAne viSe chae lesyA hoya. e lephsA dvAra kahyu, have 62 mA NA | Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnakane viSe apabahutva kahe che, tihAM prathama gati 4 mAhe sarvathI thoDA manuSya che te kema? manuSya be bhede che -1 samUcchima ane 2 garbhaja. temAM samUrNima te garbhaja manuSyane maLa, mUtra, zuka, zANita mAMsa, parU ane kalevara vagere, apavitra 14 sthAnakane viSe upaje che, te aMtarmuhUrta AyuvALA che ane carmacakSue dekhAtA nathI. tene jaghanyathI eka samaya ane utkRSTapaNe 24 muhUrta upajavA-vyavavAne virahakALa hoya ane te aMtarmuhUrta nirlepa thAya te mATe samUrNima manuSya koI vakhata hoya paNa kharA ane kaI vakhate na paNa hoya ane garbhaja manuSya to sadaiva heyaja. te saMkhyAtAja hoya ja paNa asaMkhyAtA na hoya. tihAM saMkhyAtAnA saMkhyAtA bheda che, te mATe manuSya keTalA che ? tenuM vivecana kahe che, je kaIka rAzine teja rAzi sAthe guNie te varga kahIe, tihAM ekane te varga na hoya ekana guNita tadeva ItivacanAta te mATe be varga cAra, e pahele varga cArane varga16e bIje varga, sALane varga 256 e trIje varga ane varga, 65536 e the varga, ene varga 4ra9467296 e pAMcame varga, ene varga 1844674407370551616 e chaThTho varga chaThTho vage paMcamavapaDupaneiti prajJApanA vacanAt mATe chaThTho varga te pAMcamA varga sAthe guNIe 6 tyAre 7, 92, 28, 1, 2, 51, 42, 6, 43, 37, 59, 3, 54, 39, 20, 3,36thayA. e aMka bolavAnI yukti prAcIna rIte A pramANe che-sAta keDIkeDI koDI, bANa, Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAkha kaDAkeDI keDi, aThAvIza hajAra kaDAkoDI koDi, ekasa kaDAkaDI keDI, bAsaTha keDIkeDI keDI ekAvana lAkha koDAkoDI, beMtALIzahajAra keDAcheDI, chaze keDAcheDI,teMtAlIza keDAcheDI, sADatrIsa lAkha keDI, ogaNasATha hajAra kaDi, traNaze koDI, cepana keDI, ogaNacALIza lAkha, pacAsa hajAra, traNaso ane chatrIza. athavA ekaDAne cha--vAra ThANa bamaNa karIe te paNa eja rAzi thAya. channavaI cheaNagadAyarasika iti vacanAta eTalA jaghanya pade garbhaja manuSya hoya ane che jyAre saMmUcchima hoya tyAre utkRSTapade asaMkhyAtA hoya. ane te asaMkhyAtA utsarpiNI-avasarpiNInA samaya jeTalA eTale kSetra thakI sAta rAja pramANa ghanIkRta lekanI eka pradezanI zreNinA aMgula pramANa kSetrane viSe jeTalA pradeza hoya tenA prathama vargamULane trIjA vargamULanA pradeza sAthe guNIe, te guNatAM jeTalA pradeza thAya teTalA pradezanuM ekeka khaMDuka kalpIo, IhAM aMgulajhamANasUcIkSetrane viSe AkAzapradeza asaMkhyAtA che,paNaasatkalpanAe 256kalpIe, tenuM vargamULa 16, bIjuM 4 ane trIjuM che, have paheluM vargamULa trIjA vargamULa sAthe guNIe tyAre 32 thI, eTalA pradezanuM khaMDuka levuM, have ekeka khaMDuke ekeka manuSya apaharatAM je eka manuSya adhika hota to samagra eka zreNi apaharAta, eTalAja utkRSTapade samUchima ane garbhaja baMne maLI. ne manuSya hoya te mATe nArakI vagere sarva thakI manuSya ja thoDA hoya, te manuSya thakI nArakI asaMkhyAtaguNA adhikA . Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya, kALa thakI asaMkhyAtI utsarpiNa - avasarpiNInA che samaya jeTalA che. kSetrathakI pratarane asaMkhyAtame bhAge asaMkhyAtI zreNinA jeTalA AkAzapradeza hoya teTalA che. te kema? aMgula pramANa pratirakSetrane viSe jeTalI zreNi hoya tenA vargamULa asaMkhyAtA uThe. tyAM paheluM vargamULa bIjA vargamULa sAthe guNIe, jemake asat kalpanAe aMgulapramANa pratarane viSe 256 zreNi che. tenuM paheluM vargamULa 16, bIju 4, te saLane cAre guNatAM 64 thAya; e cosaTha te asaMkhyAtI jANavI. eTalI zreNinI pahoLapaNe sUcI IhAM grahavI; eTalI zreNi mAMhe jeTalA AkAzapradeza hAya teTalA nArakI che. te mATe manuSya thakI nArakI asaMkhyAtaguNA heya. te thakI devatA asaMkhyAtaguNa che te kema? aMgula che mAtra kSetranA pradezanuM paheluM vargamULa tene asaMkhyAtame bhAge jeTalI zreNi, tenA jeTalA AkAzapradeza heya teTalA te asurakumAra devatA che; teTalA vaLI nAgakumAra che; yAvat eTalA svanitakumAra che, tathA saMkhyAta jana pramANa AkAzapradezanI sUcIrUpa khaMDuke karI ekeka vyaMtara apaharI- e te ghanIkRta lokane mAMDAne AkAre samagra pratara apaharAya teTalA vyaMtara devatA che, tathA baseM chappana aMgula pramANa AkAzapradezanI sUcIrUpa eTale khaMDuke karI ekeka jyotiSI apaharIe te ghanIkRta lekane samagra pratara apaharAya teTalA jyotiSI devatA che; tathA eka aMgula mAtra kSetranA pradezanuM trIjuM vargamULa tene ghana karIe tathA bIjA vargamULa sAthe guNIe teTalI vanIkRta Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezanI zreNinA jeTalA pradeza hoya teTalA vaimAnika devatA che, ema sakaLa bhavanapati, vyaMtara, tiSka, vaimAnika devatA maLIne nArakI thakI asaMkhyAtaguNa che. te thakI tiryaMca anaMtaguNA che, te tiryaMca mAMhe vanaspatinA jIva anaMta lokAkAza pradeza pramANa che, ahIM saMkhyAtAnA saMkhyAnA bheda che, asaMkhyAtAnA asaMkhyAtA bheda che ane anaMtAnA anaMta bheda che, tethI uktavirodha jANa nahIM. e gati AzrayI alpabahatva kahyuM che 38 paNacautidaegiMdI, dhovAtibinaahiA aNutaguNa. sava asaMkhagI, bhUjalanilaahiya vaNuNutA 38 tini-trAla caridiya, ikriya asaMkhazmI-asaMkhyAtaguNA [agnikAya Ahi-adhika bhU-pRthvIkAya jala-apUkAya guNa-anaMtaguNA anila-vAyukAya tasa-trasa ahi-adhika cAva-dheDA ' arNatA-anaMtaguNA artha:- paMceMdriya hoya; cauriDhiya teiyi ane beIdriya e traNe anukrame eka-ekathI adhika heya: eke. priya tethI anaMtagaNu hoya; trasa thoDA hoya, agnikAya asaMkhyAtaguNa hoya; pRthvIkAya, apUkAya, ane vAukAya ekekathI adhika hoya ane vanaspatikAya tethI anaMtA hoya, te 38 | vivecana:- have iMdriya AzrayI alpabaheva kahe che 1 sarva thakI cheDA paMceMdriya, ra tethI cariMdriya vizeSAdhika 9. ka. 7 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 te thakI teI driyavizeSAdhika, 4 te thakA beIdriya vizeSAdhika e cAra cAra bela prataranI asaMkhyAta keDAcheDI che jana pramANa eka prAdezikI zreNinI sUcI tenA jeTalA AkAzapradeza teTalI zreNinA jeTalA AkAzapradeza teTalA te te dareka jIvo che ane ekeka thakI vizeSAdhika che. te thakI ekeMdriya anaMtaguNa che, kAraNa ke vanaspatikAyanA jIva anaMtA che. have kAya AzrayI alpabahatva kahe che- 1 sarva thakI thoDA trasakAIA che, asaMkhyAta keDArkaDi ja jina pramANa AkAzazreNinI sUcI temAM jeTalA AkAzapradeza hoya teTalA trasa jIve che te mATe. 2 te thakI teukAIA asaMkhyAtaguNa che, asaMkhyAta lokanA jeTalA AkAza pradeza hoya teTalA che mATe. 3 te thakI pRthvIkAIcA jIva vizeSAdhika che. 4 te thakI apUkAIA vizeSAdhika 5 te thakI vAyukAIA jIva vizeSAdhika che. da te thakI vanaspati kAya jIva anaMtaguNa che, kemake teo anaMta levAkAzapradeza pramANa che. 38 maMvayakAyogI thavA asaMkhaguNu aNutaguNa; purisA thavA IthI, saMkhaguNANutaguNa kIvA 39 maNu-mayogI purisA-purUSada vALA vayaNa-vacanagI iOi-strIvedavAlA kAyogI-kAyayogI kIvA-napuMsaka veda vALA asaMkhaguNa-asaMkhyAtaguNA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-manegI thaDA hoya, vacanagI asaMkhyAtaguNa hoya ane kAyamI anaMtagaNuM hoya, purUSe thoDA hoya, sIe tethI saMkhyAtaguNa hoya ane tethI anaMtagaNuM napuMsaka hoya, 39 - vivecana-have vega AzrayI alpabaddhatva kahe che. 1 sarva thakI cheDA mAgI che, saMjJIpaMceMdriyane ja mane yoga hoya te mATe. 2 te thakI vacanagI asaMkhyAtaguNa beIdriya, teIdriya, cauriMdriya ane asaMjJI paMceMdriyane paNa vacanaga hoya te mATe. 3 te thakI kAyAgI anaMtaguNA, ekeMdriyane paNa kAyama heya ane te anaMtA che te mATe. vedaAzrayI 1 sarva thakI cheDA purUSavedI che. 2 te thakI strIvedI saMkhyAta guNA che, tiryaMcamAM purUSa thakI triguNI ane traNa adhika, manuSyamAM ra7 guNa ane satyAvIza adhika ane devatAmAM batrIsa guNa ane 32 adhika strIo hoya, te mATe. 3 te thakI napuMsaka anaMtaguNAadhika hoya, ekedriya sarva napuMsaka che ane vaLI teo anaMtA che te mATe. . 39 mANu kahI mAI, lobhI ahiamaNunANiNe thavA eAhiasaMkhAmaIsua, ahiasama asaMkhavirabhaMgA, mANu-mAnI lebhI-lobhI kehI-dhI ahia-adhika mAI-mAthI (kapaTI) maNunANiNa-mana:paryavasAnI Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 thoDA-thoDA sua-zrutajJAnI Ahi-avadhijJAnI sama-sarakhA asaMkhA-asaMkhyAtaguNa asaMkha-asaMkhyAtaguNA maI-matijJAnI virbhAga-virbhAgajJAnI artha- mAnI, krodhI, mAcI ane lebhI eka-ekathI adhika hoya che. mana:paryavasAnI thaDA hoya; avadhijJAnI tethI asaMkhyAtaguNa hoya, matijJAnI ane zrutajJAnI tethI adhika hoya ane mAMhomAMhe sarakhA hoya; virbhAgajJAnI tethI asaMkhyAtaguNa hoya che vivecana-have kaSAyadvAre alpabadutva kahe che - 1 savathI thaDA mAnakaSAyI. ra te thakI kodhI vizeSAdhika; mAna thakI krodha pariNAmane kALa adhika che mATe. 3 te thakI mAyAvaMta vizeSAdhikaH bahukALa rahe te mATe 4 te thakI bhakaSAyI vizeSAdhika; prAyaH sarvane sadAya lobha pariNAma hoya che mATe. have jJAnadvAre alpabahatva kahe che - 1 mana:paryavajJAnI sarva thakI thoDA; labdhivaMta keIka saMyatane ja e jJAna hoya te mATe. ra te thakI avadhijJAnI asaMkhyAtaguNA, samyagadaSTi devatA-nArIne paNa hoya te mATe. 3-5 te thakI matijJAnI, zrutajJAnI vizeSAdhika che, tiyaca-manuSya mAMhe avadhi vinA samyagadaSTi che te paNa 1 devatAne lobha vadhAre hoya, nArakIne krodha vadhAre hoya, manuSyane mAna vadhAre hoya ane tiryaMcane mAyA vadhAre hoya. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 adhika gaNavAthI ane mAMha-mAMhe te mitijJAnI ane zrutajJAnI bane tulya che, sahacArI che mATe jaltha maInANuM tatva sunANuM ja0 sucanANuM tatva maInANuM ItivacanAta, 5 te thakI virbhAgajJAnI asaMkhyAtaguNA che; mithyAdaSTi devatA-nArakI asaMkhyAtaguNA che ane te sarvane virbhAgajJAna hoya te mATe. ke 40 che kevaliyuMtaguNa, maIsua anANiNutaguNa tullA; suhumA thavA parihAra, saMkhe ahakhAya saMkhaguNa,41 kevali-kevalajJAnI jIva ! muhamA-sUkSmasaMparAmavALA aNutaguNa-anaMtaguNA parihAra -parihAravizuddhivALA maI-matiajJAnI saMkha-saMkhyAtaguNA suaajJANi-mutaajJAnI ahakhAya-kathAkhyAtacAritravALA tulA-barobara saMkhaguNA-saMkhyAtaguNA atha-kevaLajJAnI anaMtaguNa heya: matijJAnI ane zrutajJAnI tethI anaMtaguNa che ane mAM mAMhe baMne sarakhA che. sukSmaparAya cAritravALA zeDa heya; parihAravizuddhi cAritravALA tethI saMkhyAtaguNa heya; yathAkhyAta cAritravALA tethI saMkhyAtaguNa hoya. 4 vivecana- 6 te [ vibhaMgaNAnI thakI kevaLI anaMtaguNa che. siddha anaMtA mATe. 7- te thakI matijJAnI, che jyAM matijJAna hoya tyAM zrutajJAna hoya ane jyAM zrutajJAna hoya tyAM matijJAna hoya. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrata ajJAnI anaMtaguNA che; siddhathakI paNa vanaspatikAya anaMtaguNa che mATe. e be mAMhomAMhe tulya che. have saMyama dvAre alpabaddhatva kahe che - 1 sUmasaM5rAya saMyamI sarva thakI thaDA che; utkRSTa paNa zatapRthakRtva pAmIe te mATe. 2 te thakI parihAravizuddhi saMyamI saMkhyAtaguNA che; utkRSTA sahasapRthakatva pAmIe te mATe. 3 te thakI yathAkhyAta saMyamI saMkhyAtaguNA che, keTI-pRthakatva kevaLI sadAya hAya mATe. . 41 che cheya samaya saMkhA,desa asaMkhaguNuNutaguNu ajayA, thAva asaMkhadurNatA, ohiyaNa kevala acakakhu.4ra cheya-depasthApanI cAritravALA , thAva-thoDA samaya-sAmAyika cAritravALA asaMkha-asaMkhyAtaguNA saMkhA-saMkhyAtaguNA durNatA-be anaMtA desa-dezavirati hi-avadhidarzanI asaMkhaguNa--asaMkhyAtaguNa nayaNa-cakSudarzanI aNutaguNa-anaMtaguNA kevala-kevaladarzanI ajaya-avirati | acakukha-acakSudarzanI artha:-- chedapasthApanIya cAritravALA saMkhyAtaguNa hoya ane sAmAyika cAritravALA tethI saMkhyAtaguNa heya. dezavirati asaMkhyAtaguNa heya ane avirati anaMtaguNa heya. avadhidazanI theDa heya, cakSudarzanI asaMkhyAtaguNa heya ane kevaLadanI tathA acakSadarzanI e be anaMtaguNa heya. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 vivecana-4 te yathAkhyAta saMyamI thakI chedapasthApanIya saMyamI saMkhyAtaguNA hoya; keTIzatapRthakRtva pAmIe mATe. 5 te thakI sAmAyika saMyamI saMkhyAtaguNa hoya; keTisahastra pRthakatva sadAya hAya mATe. 6 te thakI dezavirati asaMkhyAtaguNA che, tiryaMcamAM dezavirati asaMkhyAtA pAmIe te mATe. te thakI avirati-asaMyamI anaMtaguNA hoya, mithyAdaSTi anaMtA che mATe. have darzanAre alpabaddhatva kahe che - 1 sarva thakI thoDA avadhidarzanI che; devatA, nArakI manuSya ane tiryaMcamAM keTalAeka heAya te mATe. te thakI cakSudarzanI asaMkhyAtaguNa hoya; cauriMdriya ane paMceMdriya sarvane hoya te mATe. 3 te thakI kevaLadarzanI anaMtaguNA che; siddha anaMtA che te mATe. 4 te thakI acakSudarzanI anaMta guNa che; sarva saMsArI jIvane acakSudarzana che te mATe. 42 pacchANupulvei lesA, thavA de saMkhaNuta de ahiA, abhaviara zeva kuMtA, sAsaNa thavasamasakhA. 43 pachANupudhvi-pazcApUva ahiA-vizeSAdhika | (chellethI pahele AvavuM). abhava-abhavyo lesA-lezyA Izvarabhavyo thavA thoDA thAva-thoDA do-be vezyAvALA aNuta-anaMtaguNA asaMkha-asaMkhyAtaguNA sAsaNa-sAsvAdanI aNuta-anaMtaguNA uvasama-aupathamikavALA de-be vezyAvaMta saMkhA-saMkhyAtaguNA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 artha-lezyAvALA pazcAnupUvIe gaNavA eTale zukla lezyAvALA sauthI thaDA hoya, padma ane teje e be vezyA vALA asaMkhyAtaguNa hoya, kAtilezyAvALA anaMtaguNa hoya ane bhavya anaMtaguNa heAya; sAsvAdanasamyakatvI thoDA heya upazama samyaphadI saMkhyAtaguNA hoya. 43 vivecana-have lezyAAre alpabaddhava kahe che-pazcAnupUvae lephsA kahevI. te A pramANe-1 sava thakI cheDA zukala lephsAvaMta che; lAMtakAdika uparanA devatA sarva ane keIka manuSya-tiryaMcamAM hoya te mATe. 2 padmavezyAvaMta asaMkhyAtaguNA che; keIka manuSya-tiryaMca ane sanaskumAra, mahendra tathA brahmaloka kalpane devatAne sarvane hoya ane te devatA uparanAthI (lAMtakAdikathI) asaMkhyAtaguNa che te mATe. te thakI tejezyAvaMta asaMkhyAtaguNA che; tiSI saudharma ane IzAnanA sarva devatA; keTalAeka bhavanapati, vyaMtara, manuSya ane tiryaMcamAM tejalezyAvaMta hoya te mATe. 4 te thakI kApalezyAvaMta anaMtaguNa che; te vezyA. anaMtakAyamAM paNa che te mATe. 5 te thakI nalalezyAvaMta vizeSAvika che, ghaNAne te leyA hoya che te mATe. 6 te thakI kRSNalezyAvaMta vizeSAdhika che, ghaNAne hoya che te mATe. have bhavyadvAre alpabahutva kahe che - 1 abhavya thoDA che. jaghanya yuktAnaMta pramANa che te mATe. ra te thakI bhavya eTale mokSagamana egya te anaMtaguNa che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 have samyaka dvAre alpabadutva kahe che- 1 sAsvAdana samyakatvI sarvathI cheDA hoyaupazama samyaktva vamatAM keIkane hoya te mATe. 2 te thakI aupazamika samyakatvI saMkhyAtaguNa heya. che 43 che mIsAsaMkhAve aga, asaMkhaguNakhaaimicchaduANutA saniara thAvaNutA,-NahAra veara asaMkhA 44" mIsA-mizradaSTi sanni-saMjJI saMkhA- rakhyAtaguNA Iara-asaMjJI aga-AyopathamikasamakitI thava-thoDA khaIa-kSAyika samyakatvI miccha-mithyAdRSTi aNahAra-aNAhArI du-e be ara-AhArI aNuM tA-anaMtaguNA asaMkhA-asaMkhyaguNA artha-mizradaSTi saMkhyAtaguNa heya, kSaye pazama samyaphavavALA asaMkhyAtaguNa hoya ane kSAyika samyakatvavALA tathA mithyAvI e be anaMtaguNA hoya. saMjJI thaDA hoya ane asaMsI anaMtA haya, aNAhArI thoDA heya ane AhArI asaMkhyAtaguNa hoya, peja vivecana-3 (te aupazamika) thakI mizradaSTi saMkhyAtaguNa hoya. 4 te thakI vedaka te lApazamika samyakatvI asaMkhyAtaguNa hoya. 5 te thakI kSAyika samyakatvI anaMtaguNa hoya, siddha anaMtA che mATe. 6 te Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 thakI mithyAdaSTi anaMtaguNa che; siddha thakI paNa vanaspatikAya anaMta che mATe. have saMjJIkAre a5bahuva kahe che - 1 saMsI zeDa hAya; paMceMdriyamAMja saMjJI hoya te mATe. 2 Itara te asaMjJI anaMtaguNa hoya; ekedriya anaMtA che mATe. have AhAradvAre alpabaddhatva kahe che - - 1 aNAhArI cheDA che; vigrahagatie vartatA jIva, kevali samudghAti, agI kevaLI ane siddha eTalA ja aNahArI hoya te mATe ra te thakI AhArI asaMkhyAtaguNa hoya; aNAhArIthI bIjA sava AhArI hAya te mATe. ahIM aNAhArI thakI AhArI anaMtaguNa kema na kahyA? uttara:-pratisamaye sadAye eka nigedanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa vigrahagatie vartatA jIva pAmIe; te sarva aNahArI che te mATe asaMkhyAtaguNAja yukta che. 44 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 dara mArgaNAsthAneSa alpabadutva 0 0 1 jIvabheda 14 guNaThA0 14 yoga 15 | upayoga 12 leyA 6 mae. 1 : i * Ju s e r s - - = = la - ja ja ra ka ja 4 5 0 0 0 0 da ra ja che - ka da ka Ta >> mn nmh by hh wh bh yh sh y bh nh >> ra ra >> ja jaja ja ra ja ja na bha = 2 1 devagati 2 manuSyagati 3 tiryagati 4 narakagati pa ekendriya 6 be iMdriya te Idriya 8 cauridriya 9 paMceMdriya 10 pRthvIkAya 11 apUkAIyA teukAIyA f13 vAyukAyA 14 vanaspatikAya 15 trasakAIyA 16o manogI 17 vacanayogI 18 kAyamI 10 puravedI ra. strIvedI ri1 napuMsakavedI 22 krodhakavAyI 23 mAnakavAyI 4 mAyAkSAthI rapa lokapAyI ra6 matijJAnI 19 zrutajJAnI 28 avadhijJAnI - 9 6 asaMkhyAtaguNA 12 6 sarvathI ghoDA 9 : 6 anaMtaguNA 9] 3 asaMkhyAtaguNA 34. anaMtaguNA vizeSAdhikA 3. vizeSAdhika 3 vizeSAdhika . 6 sarvathI thoDA 4 vizeSAdhika 4 vizeSAdhika 3 asaMkhyAtaguNA 3 vizeSAdhika 4 anaMtaguNA savathI thoDA 5-13 sarvathI thoDA asaMkhyAtaguNA 6 anaMtaguNA sarvathI thoDA 12. 6 saMkhyAtaguNA anaMtaguNA 10 6 vizeSAdhika sarvathI thoDA 14 | - 15 vizeSAdhika 14 10 15 . 10 6 vizeSAdhika 7 6 asaMkhyAtaguNA | tulya ( 7 6 asaMkhyAtaguNA | 2 - - ra ba ba ba ba ba che 6 8 8 8 8 8 8 ka banyA Twin un an - x 5 - - A ja 3 2 2 2 2 2 baLada - ja cha >> o 13 - - - A 1 ' Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha ja ra ra ra 0 0 0 0 4 A 6 * * * 108 (29) mana:parya vijJAnI : 1 6 sarvathI thoDA 30 kevaLajJAnI 1 ane taguNA 31 mati ajJAnI ane guNA 32 zrataajJAnI 6 sarakhA 33 vibhaMga jJAnI 6 asaMkhyAtaguNA u4 sAmAyika cAritrI. 1 saMkhyAtaguNA 3pa chedapasthApanIya 6 sa khyAtaguNA u6 parihAravizuddhi | 1 saMkhyAtaguNA 37 rAsmasaMparAya 1 sarvathI thoDA 38 yathAkhyAtacAritrI ! 1 saMkhyAtaguNA 39 dezavirati asaMkhyAtaguNA java avirata 9 : 6 anaMtaguNA 41 cakSudaza nI | 10 6 asaMkhyAtagura 42 acAdarzanI 10 6 ane guNA 43 avadhidarzanI | 7 | da sarvathI thoDA 44 kevaLadarzanI 2 ) 1 anataguNA jaya kapagalezyAvaMta | 10 1 vizeSAdhika nIlalezyAvata 14 | 6 15 vizeSAdhika 47 kApotalezyAvaMta 14 6 15 10 1 anaMtaguNA 48 tejolezyAvaMta |3| 7 15 10 1 asaMkhyAtagu0 9 padmazyAvaMta 10 1 asaMkhyAtaguNA pa) zulalezyAvaMta 12 1 sarvathI thoDA bhavya 12 6 anaMtaguNA ramabhavya 5 | 6 sarvathI thoDA pa3 lAyopathamika sa0 6 asaMkhAtaguNA ! 4 pa4 kSAkisamyakatvI 9 6 anaMtaguNA papa aupazamika 6 saMkhyAtaguNA pa6 mizrAdaSTi 6 saMkhyAtaguNa pa7 sAsvAdana sa0 6 sarvathI thoDA pa8 mithyAtvI 5 | 6 ane guNA pa9 6 sarvathI thoDA 60 asaMjJA 4 | 4 anaMtaguNA 61 AhArI 15 + 12 6 asaMkhyAtaguNA da2 ANAhArI _| 8 | 5 1 | 10 6 savaMthI thoDA ! 1 0 0 0 0 0 | 8 6 8 clia * * * da ha ra - - - - 2 = 0 2 0 0 0 1 1 0 8 8 = 0 0 0 0 0 0 ]] ]... che 2 2 2 2 2 0 2 Ta Tha ka 2 2 2 - * # 48 6 6 0 4 4 4 4 0 6 6 4 2 2 4 - = saMjJI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 guNaThANane viSe jIvasthAna saravajiaThANumache, sagasAsaNipaNua2jajasatridurga same sanI duvihe, sesesuM sanipajajo 4pA. savaeNjikA-sarva jIvasthAna | sanidurga-saMzihika mi che-mithyAtva guNadANe sae-(avirati,samyagdaSTi saga-sAta guNaThANe sAsaNi-sAsvAdane sannIdavihe--be prakAre saMjJI paNa-pAMca semesubAkInA guNasthAnane viSe apa-aparyAptA sanipajajatto-saMjJAparyApta artha-mithyAtvaguNaThANe sarva jIvasthAna hoya, pAMca aparyApta ane saMgItika maLI sAta jIvasthAna sAravAdana guNANe hoya. avirati samyagdaSTi guNaThANe be prakAranA saMjJI heya. bAkInA guNasthAnakane viSe saMjJI paryApyo hoya. 45 vivecana-have cauda guNaThANAne viSe daza dvAra kahe che, tyAM prathama jIvasthAna kahe che. mithyAtva guNaThANe sarve (cauda) jIvanA bheda hoya. sAsvAdana guNaThANe sAta jIvana bheda hoya; te kayA? te kahe che-1 bAdara ekeMdriya, 2 beiMdriya 3 te idriya, 4 cauriMdriya ane 5 asaMzI paMcedriya, e pAMca aparyAptA ane saMgni paMceMdriyaparyAptA- aparyAptA evaM sAta hoya. IhAM saghaLe aparyApta kahyo te karaNa "ekedriyamAM samyaktva vamate avatare tethI aparyApta avasthAe sAsvAdana guNaThANuM hoya ane saMjJI paMceMdriyane graMthabheda karyA pachI [ upazama samyaktva pAmIne] paDatAM sAsvAdana guNaThANuM hoya. . Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 aparyApta jANo paNa labdhi aparyApta nahIM. je bhaNI labdhi aparyAptAmAM sAsvAdana guNaThANuM hAya nahIM. samyaktva guNaThANe saMgni paMceMdriya paryApta ane aparyApta e be bheda heya, zeSa mizra, dezavirati vagere 11 guNaThANe saMtI paMceMdriya paryApta e ekaja jIvane bheda heya. kapA guNaThANune viSe roga micchadugiajaIgA-hAraguNA apavya5Nage u; mahuvaIuralaM saviuvi mIsisaviUvidugadese.46. micchadugi-mithyAtva ane maNa- mananA [cAra sAsvAdane vaI-vacananA cAra aja-avirati samyagdaSTie uralaM-audArika kAyayoga AhAduga-AhAraka yoga savivi -vaikiya sahita ane AhAraka mizrayoga UNuM-chA mIsi-mizra guNaThANe aputvapage-uapUrvAdika savilviduga-zaikriyaddhikasahita pAMca guNaThANe to dese-dezavirati guNaThANe artha-mithyAtvAhika [mithyAtva ane sAsvAdanane viSe ane aviratisamyagdaSTi guNaThANe AhArakadvika vinA[terI ga heya. apUrvakaraNudi pAMca guNaThANe te mananA [4] vacananA [4] ane audArikakAya yoga ei navI heya. vaikiyakAyayoga sahita [daza ga] mizra guNakANe hoya, dezavirati guNaThANe vaikriyaddhika sahita [agiyAra ga] hoya parA , , , , , Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 vivecana-1 mithyAtva, rasAsvAdana, 3 avirati samyagdaSTi e traNa guNaThANe AhArakadvika vinA 13 yoga hAya AhAraddhika to saMyatane ja hoya te mATe. apUrvAdika 8-9- 10-11-12e pAMca guNaThANe cAra mananA, cAra vacananA ane audArika kAyayoga evaM nava ga hoya. ahIM labdhinuM prayuM javuM na hoya te mATe vaikiyadrika ane AhArakadvika e rogo na hoya, mizraguNaThANe pUrvokta nava yoga vaikriyakAvega sahita eTale daza ega hoya, vaikriyavaMtane mizra guNaThANuM heya paNa mie vaikiya prAraMbha na kare te mATe vekiyamizra na hoya. dezavirati guNaThANe pUrvokta nava yuga vaikiyadhika sahita eTale 11 roga hoya. u46 sAhAraphuga pamaro, te vivihAramIsa viNa iare; kamurala phugaMtAIma-maNavayaNa sajogina ajegI.47, sAhAraduga-AhAraddhikasahita | uraladuga-dArikaddhika pama-pramarA guNaThANe aMtAIma-pahelA ane chellA te tira yoga]. maNavayaNa-managa ane vacana vivihAramIsa-vaikriyamika tathA AhArakamizra viSNu-vinA sogi-yogI guNaThANe iare-apramatta guNaThANe nana hoya. kammu-kAzmaNa kAyayoga agI-ayogI guNaThANe 1 ati vizuddhi cAritra hovAthI. 2 temaja ahIM aparyApato na hoya tethI audArikamizra na hoya ane kAmakAyayogA to aMtarAla gatimAM hoya tethI ahIM na hoya. vaLI samudUghAta avasthA paNa ahIM nathI mATe te baMne yoga na hoya. yoga. - Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11ra artha-pUrvokta agyAra vega AhArakaTrika sahitatira piga] pramatta guNaThANe hoya, te tera ga zaikriyamizra ane AhArakamizravinA [eTale agyAra yoga] apramatta guNaThANe hoya. kAmaNa kAyAga, audArikaTrika. chellA ane pahelA mananA tathA vacananA [be-be] yoga [e sAta] sagI kevaLIne heAya ane agI kevaLIne yoga na hoya. 47 vivecana-pramatta guNaThANe pUrvokta 11 te AhArakaTrike sahita evaM tera ga hoya; ahIM AhAraka zarIra kare te mATe. te apramatta guNaThANe pUrvokta tera vega kiyamizra ane AhAra kamizra e be pega vinA eTale 11 vega hoya: pramatta thake vaikiya-AhAraka karIne sAme Ave tyAre vaikiya-AhAraka ga hoya; paNa apramatta thake vaikriya-AhAraka kare paNa nahI ane chAMDe paNa nahi te mATe apramattane vekiyamizra-AhArakamizra na hoya. 1 kAzmaNa kAyayega, 2 dArikamizra kAga e be ega kevaLisamudyAta hoya ane dArika kAyAga. pahelA ane chellA mana ane vacananA yoga; e pAMca tA saheje hAya, evaM sAta coga sagI guNaThANe kevaLIne hAya. agI guNaThANe eke ega na hoya, cAgane rodha karIne agI thayA mATe che 47 guNaThANAne viSe upaga tianANu durghasAIma-duge ajaIdezinANadasatigaM; te mIsi masA samaNa, jayAI kevala aMtage 48 kevalidagaMtaduge iti pAThAMtaram Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 tianANu-traNa ajJAna duda'sa-[cakSu--acakSu] be dana AIsaduge--AdinA be guNaThANe ajai-aviratie Tisa dezivatie nANada'satiga'-jJAnada natrika[cha] te-te [cha upayega Hot to aMtarduge--chellAM be guNaThANe a:-pahelA e guNahANe traNa ajJAna ane e darzana [cakSu-acakSu]hAya, avirati ane dezavirati guNahANe traNa jJAna ane traNa darzana hoya, te cha upayoga mizraNaThANe ajJAne karI mizra hoya. mana:paryAvAna sahita [sAta upacoga] pramattAdi [sAta] guNahANe hAya, ane chellA e guNaThANe kevaLaddhika hoya. 5485 sIsi-mizra guNaThANe mIsA--ajJAne mizra samaNA-manaH5 vajJAna sahita cAI-pramAdi [sAta]guNaThANe kevalaTTu--kevaLajJAna tathA kevaLadarzana vivecana: mithyAtva ane sAsvAdana e be guThANe traNa ajJAna ane cakSu-acakSu e e dazana eva' pAMca upayAga hAya. avirati samyagdaSTi ane dezavirati e e guNaThANe traNa jJAna, cakSu, acakSu ane avadhidazana evaM 6 upayega hAya. mizra guNaThANe eja cha upayAga te ajJAna karI mizrita hAya. koI vAra samyaktvakhAtulya hoya tyAre jJAnakhAtulya ane koIvAre mithyAtvabAhulya heAya tyAre ajJAnabAhulya hAya. ahIMAM mizra guNaThANe je adhidaza na kahyuM te siddhAMtane abhiprAye jANavuM paNa e kama graMthane abhiprAya nahIM. pramattathI bAramA lage sAta guNaThANe pUrvokta cha upayAga manaHpava jJAne sahita eTale sAta upayAga heAya. atadvika eTale chellAM be, saceAgI ane ayAgI guNaThANAne viSe kevaLajJAna tu ke 8 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ane kevaLadarzana e be upayoga hoya, zeSa 10 chAghasthika upayoga che te IhAM na hoya. naemi ya chAmithie nANe iti vacanAta 48 sAsaNabhAve nANuM, vidhavagAhArage uralamissa; negidilsa sAsANe nehAhiyaM suyamaryApi kalA sAsaNabhAve-sAsvAdanabhAve | eniMdisa-eke diyane viSe nANuM - mati-zrutajJAna vizvagAhArage-kriya ane sAsANe-sAsvAdanapaNuM. AhAraka zarIre. nehahiMgaye-ahIM grahaNa karyuM nathI uralamirsa-audArikamizrayoga | suyamaryASi-sUtrane viSe mAnyuM na-nathI che-paNa artha-sAsvAdanapaNuM chate jJAna, vaikriya ane AhAraka zarIre audArikamizra kAga ane ekedriyane viSe sAsvAdanapaNuM nathI; e prakAre sUtrane viSe mAneluM che, chatAM ahIM [karmagraMthamAM grahaNa karyuM nathI, te 49 vivecana-have ahIM sUtrane saMmata che paNa keTalA eka bola karmagraMthe nathI lIdhA te kahe che. siddhAMta sAsvAdana che hoya tyAM jJAna kahyuM che, te mATe bediyAdikane upajatAM sAsvAdanapaNe jJAnI kahyA che, te karmagraMthe jJAna na kahyuM. tene abhiprAya e che ke, je sAsvAdana che te samyakatvathI paDatAM hAya, te mithyAtvane sanmukha che mATe meluM samyakatva che, tyAM jJAna paNa malIna che, te mATe ajJAna ja kahyuM. tathA panavaNa bhagavatI' pramukhe aikriya ane AhArakane prAraMbhakALe dArika Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 sAthe mizrabhAve audArikamizra kahyuM che paNa te karmathe aM. gIkAra na karyuM, tene e hetu je, guNapratyayika labdhine balavattarapaNe karIne karavA mAMDe tenuM prAdhAnyapaNuM hoya te mATe ahIM vaikiyAhArakanuM prAdhAnya vivaryuM tethI audArikamizra ga na graha paNa vaikiyAhArakane prAraMbhakALe tathA parityAgakALe vaikiyamizra ane AhArakamizaja kahyA. tathA siddhAMte ekedriyamAMhe sAsvAdana guNaThANuM nathI ema kahyuM che ane karmagraMthe ekedriyamAM sAsvAdana karyuM che enuM kAraNa kAMI jaNAtuM nathI. je siddhAMte spaSTa nA kahI te karmagraMthakAre kema AdarI enuM tattva kevaLI jANe. vaLI ahIM A gAthAmAMhe nathI kahyuM paNa "bhagavatI pannavaNA jIvAbhigama" pramukha siddhAMtamAMhe virbhAgajJAnIne paNa avadhidarzana kahyuM che, te mATe pahelAthI mAMDI bAramA guNaThANA lage avadhidarzana hoya ane ahIM karmagraMthanA mate virbhAgajJAnIne avadhidarzana na kahyuM te mATe cothA guNa ThANAthI uparanA guNaThANeja avadhidarzana heya ema kahyuM che. 49 che guNaThANAne viSe lezyA chasu savAdutiga, igiIsu sukA agialaisA baMdhassa miccha aviraI, kasAya gatti cauhe. 5 chasu-cha guNaThANAne viSe teutigaM-te padha ane zukala savA-sarva legyA hoya e traNa Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 Igi-ekaapramAne viSe | micchamithyAtva sukkA-suphala lezyA aviraIavirati agi-yogI kevaLI kasAya-kaSAya alesA-vezyA rahita hoya ! jagatti-ga ema baMdhasa-baMdhanA cauhe-cAra hetu hoya che. artha-[pahelA] cha guNaThANAne viSe sarva lezyA hoya eka [apramatta guNaThANane viSe teja AditraNa lezyA hoya cha [apUrvakaraNadi]guNaThANane viSe zukUla lezyA hoya ane aAgI kevaLI zyArahita che. mithyAtva, avirati, kaSAya ane vega ema cAra hetu baMdhanA hoya che. ApaNA vivecana-cha guNaThANAne viSe chae lesyA hoya. ahIMyAM pratyeka vezyAnA asaMkhyAtA kAkAzapradeza pramANa adhyavasAyasthAnaka che, te mATe prema paNa kRSNalezyAnA adhyavasAya hAya; te virodha nahIM. sAtame apramattaguNaThANe 1 teje, 2 padma ane 3 suphalalezyA hoya, AThamAthI teramA lage cha guNaThANe eka guphalalezyA hoya ane agI guNaThANe vezyA na hoya. have karmabaMdhanA hetu kahe che - karma bAMdhavAnA 1 mithyAtva, 2 avirati 3 kaSAya ane 4 yoga e cAra mULa hetu che. madyaviSayAdi pramAda te paNa che karmabaMdhanA hetu che paNa te avirati ane egamAMhe AvyA mATe judA kahyA nathI te pa7 che Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 abhigahimaNagihiAbhinivesiyasaMsaIya maNabhegaM; paNamicchAaviraI, maNakaraNaniyamuchajiavahe abhigahi-abhigrahika. bAraavirai-gAra avirati, aNubhigahiaM-anabhigrahika. maNamana. abhinivesiya-Abhinivezika. karaNa--iMdriyone. saMsaIyaM-sAMzayika. aniyamu-aniyamana [tAbAmAM aNurga-anAbhoga. rAkhe nahiM te], paNumiccha-e pAMca mithyAtva. ijiavahe-chakAyajIvane vadha. artha--abhigrahika anabhigrahika, abhinivezika, sAMzayika ane anAga e pAMca mithyAtva, mana ane iMdinuM chuTApaNuM ane chakAya jIvana vadha e bAra avirati pa1 vivecana-1 pite mAneluM e ja darzana sArUM ItyAdi abhigrahika mithyAtva, 2 sarve darzana sArAM ItyAdi anabhigrahika mithyAtva, 3 pite khoTuM te paNa gochAmAhilAdikanI jema pakaDayo mata mUke nahIM te Abhinivezika mithyAtva, 4 jinapraNIta vacanane viSe saMzaya rAkhe te sAMzayika mithyAtva, 5 ekeDiyAdikanI peThe ajANapaNuM te anAbhoga mithyAtva; e pAMca bhede mithyAtva jANavuM. have bAra bhede avirati kahe che-pAMca Idriya ane chaDuM mana e che pitapotAne viya pravare tenuM anivAraNa [chUTApaNuM ane pRthvIkAyAdi cha kayajIvane vadha e bAra bheda aviratinA jANavA. e pa1 che mithyA gAla para dara mithyA Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 nava sela kasAyA panara, joga ia uttarA u sagavanAra Iga cau paNa tiguNe su cautiduIgapacao baMdha, navalakasAyA-nava tathA soLa pAMca, traNa. maLI pacIza] kapaDaya. guNe su-guNaThANAne viSe panarajeza-paMdara yoga. [anukrame. ] Ia uttarAu-eprakAre uttara | cau ti Tu Iga-cAra, traNa, bheda vaLI. be, eka sagavanA-sattAvana. paccao baMdhA-prayika baMdha iga cau paNa ti-eka. cAra, | hoya. artha-nava nikaSAya] ane seLa kiSAya] kaSAye, paMdara vega, e prakAre uttarabheda vaLI sattAvana thAya che eka cAra, pAMca ane traNa guNaThANAne viSe anukrame cAra, traNa, be ane eka hetu pratyayika baMdha hoya che para che vivecana -hAsyAdika nava nokaSAya ane seLa kaSAya, evaM 25 kapAya ane pUrve varNavelA pannara ega: e sarva maLIne baMdhanA mULa hetunA pa7 uttarahetuM jANavA have guNaThANe mULa cAra hetu kahe che-pahele mithyAtva guNaThANe cAre hetu pratyayika baMdha hoya; sAravAdanAdika cAra guNaThANe mithyAtva TALIne traNa pratyacika baMdha hoya, ahIM A mithyAtva TaLyuM che te mATe. pramattAdika pAMca guNaThANe kaSAya ane vega e be pratyayika baMdha hoya, avirati paNa TaLI che te mATe tathA upazAMta hAdika traNa guNaThANe eka ja Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 gapratyAyika baMdha hoya, kaSAya paNa TaLyA che mATe ane ayogI te hetunA abhAve abaMdhaka hoya. e para che 120 uttaraprakRtine viSe mULa baMdhahetu. caumiccha micchaaviraI-paccaIA sAya sela paNutIsA jagaviNatipazcaIAhAragajiNavaja esAo, 53 cau-cAra pratyayikI || jogaviSNu-gavinA miccha-mithyAtva prayavikI ti-traNa [baMdhahetuM micchaaviraIpaccaIA- paracaIo-pratyayikI hoya. mithyAtva ane avirati AhAraga-AhAradrika pratyayikI jiNa-jinanAmakarma sAya-sAtA vedanIya vijaja-vajIne sela-soLa prakRti sesAo-zeSa prakRtio paNatIsA-pAMtrIsa prakRti A artha-cAra hetupratyayikI sAtavedanIya, mithyAtvapratyavikI seLa prakRti ane mithyAtva tathA avirati pratyAyikI pAMtrIza prakRti hoya, jega vinA traNa baMdhahetu pratyAyikI AhArakaddhika ane jinanAma vajIne bAkInI prakRti jANavI. vivecana--eka sAtA vedanIya cAra hitue baMdhAya, mithyAtvathI sagI lage baMdhAya che te mATe, narakatrika, jAticatuSka, sthAvara catuSka, heDaka saMsthAna, AtapanAmakarma, chevaTUThuM saMghayaNa, napuMsakaveda ane mithyAtva, e soLa prakRti eka Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 mithyAtva hetueja aMdhAya, enA mithyAtva guNaThANuMja madha che. uparanA guNaThANe nathI te mATe tathA tiya catrika, thINadvitrika, dugatrika, anatAnukha zrI catuSka, madhyAkRticatuSka, madhyasaMghayaNa catuSTa, nIcageAtra, udyota nAmaka, azubha vihAyAgati, strIveda e pacIza prakRti sAsvAdanane a Mte TaLe ane vaRSabhanArAca saMghayaNa, manuSyatrika, bIjA cAra kaSAya ane audArikaddhika e daza prakRti aviratine aMte TaLe; evaM 35 prakRti mithyAtva ane avirati e e hetue baMdhAya; avirati TaLye ene baMdha TaLe te mATe e para prakRti kahI zeSa 68 rahI te mAMhethI AhAraddhika ane jina nAmakama e traNa TALIne zeSa 65 prakRti cega vinA mithyAtva, avirati ane kaSAya e traNa hetue baMdhAya; mithyAtvathI sumasa parAya lage enA yathAyogya aMdha che, pachI kevaLa yAga rahyo tyAM ene baMdha nahIM te mATe ceAga TALyA, AhAradrika ane jinanAma e traNa prakRti te e cAra hetu mAMhi keI hetue na baMdhAya, kAraNa ke samyakatva guNe karIne tIrthaMkaranAma baMdhAya, ane sayama guNe karIne AhArakadrika baMdhAya, sammattaguNanimitta tiOyara sa'jameNa AhAra' prati vacanAt, 553 5 guNaThANAne viSe uttara baMdhahetu. pazupannapannAtiachahiacattaguNacattaDcaudugathIsA; sAlasa dasa nava nava satta, heNAna u aogismi54 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 pazupA-paMcAvana selasa-sela pannA-pacAsa, dasa-daza tiachahicitta-veMtAlIsa, nava nava-nava, nava beMtAlIza. satta-sAta guNacatta-gaNacAlIza heuNu-baMdhahetuo chaudagavIsA-chavIza, covIza na unathI vaLI. ane bAvIza ! ajogiMmi-ayogI guNaThANe. artha--anukrame paMcAvana, pacAsa, teMtAlIza, heMtAlIza ogaNacALIza, kavIza, covIza, bAvIza, soLa, daza, nava, nava ane sAta uttara baMdhahetuo tera guNaThANAne viSe jANavA. agI guNaThANe vaLI baMdhahetu nathI. 54 vivecana--mithyAtve 55 baMdhahetu hoya, sAsvAdane 50, mithe 43, avirati samyaka 46, dezavirati guNa ThANe 39, pramara 26, apramatta 24, apUrvakaraNe 22, anivRttibAdare 16, sUkSmaparAye 10, upazAMtamAMhe 9, kSINamehe 9, ane sagIe cha baMdhahetu hoya. ane agI guNaThANe hetu nahIM. baMdhane abhAva che mATe. 54 paNupanamicchihAragadugUNasAsANinimicchaviNu masadugakammANa viNa, ticara mIse aha chacattA. 25 paNapana-paMcAvana hIna micchi-mithyAtva guNaThA sAsANi-sAsvAdane AhAggadugUNa-AhArakaTrike pana-pacAsa Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ micchaviNa-mithyAtva vinA. | viSNu-vinA mIsaduga-middhika (dArika che citta- tAlIza mizra, vaikriyamiza). mIse-mi guNaThANe kama-ArmaNa kAyayoga aha-have aNa-anaMtAnubaMdhi chattA-chetAlIza artha-AhAradika vinA pa5 baMdhahetu mithyAtva guNaThANe heya. sAsvAdane pAMca mithyA vinA 50 baMdhahetu heya. mizrazcika [audArikamizra-vaikriyamizra], kArmaNa kAya ga, anaMtAnubaMdhI kaSAya ei sAta] vinA 43 baMdhahetu mizra guNakANe hoya, pachI 46 baMdhahetu hoya. papa - vivecana--mithyAtva guNaThANe AhArakaddhikane udaya na hoya te mATe papa baMdhahetu hoya. sAsvAdana guNaThANe pAMca mithyAtva vinA 50 baMdhahetu hoya; pAMca mithyAtva te mithyAtva guNaThANe rahyA te mATe. A 50 baMdhahetu mAMhethI 1 audArikamizra, ra vaikiyamizra, 3 kAzmaNakAya. ga ane cAra anaMtAnubaMdhI kaSAya, e sAta vinA mizra guNaThANe 43 hetu hoya 1 audArikamizra, 2 vaikiyamizra, 3 kArma e traNa to UpajatI veLAe ane atyaMtarAle hAya paNa mizra guNaThANe ke i jIva mare nahI te mATe na hoya ane anaMtAnubaMdhIne udaya to sAsvAdana lageja hAya, te mATe paNa ahIM na hoya. have chetAlIza hAya. [kyAM heya te AgaLanI gAthAmAM kahe che. papa Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 sadumIsakasmaajae,aviraIkamyuralamIsabiksAe sutta guNacatta dese, chavIsa sAhAra6 pama padA sa-sahita bikasAe-bIjA (apratyAkhyAdumIsa-be mizra diArikamizra, nIya cAra) kakSA vakiyami. mu-mUkIne kammu-kAma yoga guNacatta-ogaNacAlIza ajae-avirani guNaThANe dese-dezavirani guNaThANe aviraI-AsakAyanuM aviratapaNuM chavIsa-chavIsa ka--- karmayoga sAhAradu-AhArakalika sahita ulamIsa-audArika mizra ! prama-pramatta guNaThANe artha-be mizraga ane kArmaNa kAyA sahita [46 baMdha hetu avirati guNakANe hoya, trasakAyanI avirati, kArpaNa kAyoga, dArikamizra ane bIjA [apratyAkhyAna nIyo cAra kaSAya mUkIne 30 baMdhahetu dezavirati guNaThANe hoya. pramatta guNataNe 26 baMdhahetu hoya; te AhArakadrika. sahita ane, e 56 - vivecana - pUrvokta 43 hetune 1 dArikamizra, 2 kiyamizra ane 3 kArmaNa e traNa sahita karatAM avirati, guNaThANe 46 hetu hoya; e traNahetugatyaMtarAle hoya ane gatyaMta rAle paNa cothuM guNaThANuM hoya te mATe te madhyathI 1 trasakAyanI. avirati re kAmaNa 3 audArikamizra ane apratyAkhyAnI cAra kaSAya, e sAta hetu TALIe tyAre dezavirati guNa Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ThANe 39 hetu hoya. pramatta guNaThANe 26 baMdha hetu hoya, tyAM AhArakaddhikane udaya hoya te mATe te be sahita karIe eTale ke pa6 aviraiIgAratisAya,vajaapamattimIsadugarahiA; cauvIsa apUvave puNa, duvIsa aviurivaAhAre. pa7 avira-avirati rahiA-rahita IgAra-agiyAra cauvIsa-vIza tikasAya-trIjA pratyAkhyAnIya] | apulve-apUrvakaraNe racAra kaSAya, ! puNa-vaLI vaja-rahita duvIsa-bAvIza apamatti-apramatta guNaThANe, avivRdviAhAre-trakriya ane mIsaduga-mizradika AhAraka vinA, artha--agiyAra aviratitathA trIjA [pratyAkhyAnIya) cAra kaSAya rahita (ra6 hetu pramatta) hedhya ane apramatta guNaThANe vaLI aikiya mizra ane AhAraka mizra vinA 24 tathA apUrvakaraNe vaikriya ane AhAraka vinA rarabaMdhahetu hoya, vivecana-41 heta thAya; te mAMhethI 11 avirati ane pratyAkhyAnIya cAra kaSAya, e 15 hetu TALIe tyAre pramatta guNaThANe ra6 hetu hoya. apramatta thake vaikiya -AhArakano prAraMbha na kare te mATe aprama vaikiyamizra ane 2 AhArakamizna e be hetu TALIne ra4 hetu hoya, apUrva karaNa guNaThANe vaikiya ane AhAraka paNa na hoya te mATe 22 hetu hoya. pachI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 achahAsalabAyari, suhumedasaveasaMjalaNativiSNu khINuvasaMti abhA, sogi pulvara sagogA. 28 achahAsa-hAsyAdika cha vinA | viNA-vinA sola-sola khINuvasaMti-kSINameha tathA bAyari-bAdara saMparA ' upazAMtamahe suhue-sUkSma saMparA alebhA-lobha vinA niva] dasa-daza sogi-yogI guNaThANe a-veda traNa putyutta-pUkata saMjalaNati-saMjavalana traNa | sagagA-sAta yoga artha-hAsyaSaka vinA soLa baMghahetu bAdara saMpAye hAya, sUkSmasaMpAye traNa veda ane saMjavalanatrika phodha, mAna, mAyA vinA daza baMdhahetu hoya. kSINameha tathA upazAMtamaha guNaThANe lobha vinA nava baMdhahetu hoya. sagakevaLI guNaThANe pUrvokta sAta pega heya. 58 vivecana-pUrvokta 22 hetumAMhethI hAsyAdi cha vajIne. 16 hetu anivRttibAdara guNaThANe heAya. te mAMhethI traNa veda ane saMjavalanatrika e 6 hetu TALIne sUphamasaMparAya guNaThANe 10 hetu heya. te mAMhethI saMjvalanano lAbha TALIne upazAMtamUha tathA kSINameha e be guNaThANe 9 hetu hoya. sagI guNaThANe paheluM tathA chelluM mana, paheluM tathA chelluM vacana, dArika kAyayoga, dArikamizra kAryayoga ane kAmaNa kAyayoga e sAta hetu hoya. IhIM cauda guNaThANe uttara baMdhahatu kahyA, te sarva.. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva AzrayIne samuccaya pade kahyA. paNa ekeka jIva AzrayIne vivakSIe tyAre tenA 4713010 bhAMgA thAya. prathama mithyAtva guNaThANe 3477600 bhAMgA thAya, te A pramANe mithyAtva guNaThANe AhAraka dvika vinA pa5 hetu samuccayapade kahyA paNa eka jIvane te jaghanyathI 10; madhyamathI 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, ane utkRSTathI 18 hetu, ema nava vikalpa hoya, tyAM pAMca mithyAtvamAMthI eka jIvane eka samaye ekaja mithyAtva hoya, pAMca Idriya madhye eka IMdriyane viSaya hoya ane mananI avirati te vega maLe ja gaNI che mATe ahIM gaNavI nahIM. tathA chakAya madhye koIka jIva kaI vAre eka kAyane vadha kare eTale pRthvIne ja vadha kare athavA apane ja vadha kare evaM cha kAyanA 6 bhAMgA thAya. keIka jIva be kAyane vadha kare. tenA dvisaMgI 15 bhAMgA thAya. keIka jIva traNa kAyane vadha kare, tenA trisaMyogI 20 bhAMgA thAya. ema catuHsaMyegI 15 bhAMgA, paMcaraMgI 6 bhagA ane saMgI eka bhAMge thAya. jyAM jeTalI kAyane vadha vivazIe tyAM teTalA bhAgA sAthe pAMca mithyAtve guNIe, tene pAMca iMdriye guNae, tene be yugala sAthe guNIe, tene traNa vede guNIe, tene cAra kaSAye guNIe, tene vaLI cega sAthe guNIe eTale jyAM jeTalA mithyAtva vagere hoya teTalA sAthe anukame guNae tyAre tyAM teTalA bhAMgA thAya. e bhAMgA upajAvavAnI vidhiH Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 mithyAtve baMdhahetu bhAMgA, have prathama mithyA jaghanyapade 1 eka kAyane vadha, 2 eka mithyAtva, 3 eka Idriya, 4-5 eka yugala, 6 eka veda, u-9 traNa kaSAya, te kSApathamika samyakRtvathI paDate mithyAtve Ave tyAre baMdhAvalikA athavA saMkramAvalikA lage anaMtAnubaMdhI udaye na hoya tyAre kaSAyanA traNa ja bheda hoya ane anaMtAnubaMdhInA udaya vinA mithyAtvI mare nahIM tethI aparyAptAvasthAbhAvI 1 kAmaNa, 2 dArikamizra, 3 vaikiyamizra e traNa coga paNa na hoya tyAre 10 ega mahelo eka ega e 10 hetu hAya, mATe eka kAyanA bhAMgA , tene pAMca mithyAtva sAthe guNatAM 30 thayA. tene pAMca iMdriya sAthe guNatAM 150 thayA. tene be yugala sAthe guNatAM 300 thayA. tene traNa veda sAthe guNatAM 900 thayA. tene 4 kaSAya sAthe guNatAM 3600 thayA. tene daza vega sAthe guNatAM 36000 thayA. e daza hetunA bhAMgA thayA. have e daza mahe bhaya bheLavIe tyAre 11 hetu thAya, tyAM paNa emaja 36000 bhAMgA thAya. athavA kucchA [ jugupsA ]bheLavIe te paNa 3000 bhAMgA thAya athavA be kAyane vadha vivakSIe te paNa 11 hetu thAya tyAM kAyabhAMgA 15 sAthe pUrvokta rItie guNIe tyAre 90000 bhAMgA thAya, tathA anaMtAnubaMdhIne udaya hoya tyAre ja kaSAye 11 hetu hoya, tyAM ega 13 che tethI tyAM bhAMgA 46800 1 cAra kaSAya sudhI guNatAM pUrvokata rIte 360 bhAMgA thAya, tene tera yoga sAthe guNatAM 46800 bhAMgA thAya. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 thAya. e 11 hetunA 4 vikalpa bheLA karIe tyAre 208800 bhAMgA thAya. have pUrvokta 10 madhye bhaya ane kucchA bheLavIe tyAre 12 hetu thAya, tyAM 36000 bhAMgA thAya. tathA bhaya ane be kAya lekhavIe tyAre be kAyanA 15 bhAMgA sAthe guNatAM 90000 bhAMgA thAya, kucchA ane be kArya sAthe 90000 thAya.traNakAryalekhavIe tyAre 20 bhAMgA sAthe guNatAM 120000 thAya. anaMtAnubaMdhIne udaya hoya tyAre anaMtAnubaMdhI ane bhaya bheLavIe tyAM tyAga 13 hoya, tyAre 46800 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI ane kucchA bheLavatAM 46800 bhAMga thAya. tathA anaMtAnubaMdhI ane be kAya lekhavatAM 117000 bhAMgA thAya. e bAra hetunA 7 vikalpa thaIne 546600 bhAMgA thayA. have pUrvokta 10 madhye bhaya tathA kucchA bheLavIe ane be kAya lekhavIe tyAre 13 hetu thAya, tyAM 90000 bhAMgA thAya. bhaya ane traNa kAya lekhavIe tyAre 120000 bhAMgA thAya. kucchA ane traNa kArya paNa 120000 bhAMga thAya. 4 kAya lekhavIe tyAre 90000 bhAMgA thAya tathA anaMtAnubaMdhIne udaye bhaya, kucchA meLavIe tyAre vega 13 hoya, tethI 46800 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI, bhaya ane be kAya lekhavatAM 117000 bhAMgA thAya; temaja anaM. * eka kAya prathamanA daza hetumAM gaNAyela che. tethI be kAya gaNavI jethI phakta eka hetu vadhyo ema badhe samajavuM. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 tAnubaMdhI, kucha ane be koya bheLavatAM 117000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI ane traNakAya laIe tyAre 156000 bhAMgA thAya. e 13 hetunA ATha vikalpa thaIne 856800 bhAMgA thAya. have pUrvokta 10 madhye bhaya tathA kucha bheLavIe ane traNa kAya lekhavIe tyAre 14 hetu thAya. tyAM 120000 bhAMgA thAya. bhaya bheLavIne 4 kAya lekhavIe tyAre 90000 bhAMgA thAya. kucha bheLavIne cAra kAya lekhavIe tyAre 90000 bhAMgA thAya. pAMca kAya gaNIe tyAre 360 00 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhIne udaye bhaya-kucchA ane be kAya gaNIe tyAre ga 13 hoya, tyAre 117000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI, bhaya ane traNa kArya gaNatAM 156000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI, kucchA ane traNa kAya lenDavIce tyAre 156000 bhAMgA thAya tathA anaMtAnubaMdhI ane cAra kAya gaNIe tyAre 117000 bhAMgA thAya. e cauda hetunA ATha vikalpa thaIne 882000 bhAMgA thAya. have pUrvokta 10 madhye bhaya, kucha bheLavIe ane 4 kAya gaNue eTale 15 hetu hoya; tyAM 90000 bhAMgA thAya, bhaya ane 5 kAyanA 36000 bhAMgA thAya. kurachA ane pakAyanA 36000 bhAMgA thAya ane cha kAya levIe tyAre 6000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhIne udaye ega 13 hoya tethI anaMtAnubaMdhI bhaya ane kucha bheLavIe ane traNa kAya gaNIe tyAre 156000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI tathA bhaya bheLavIe ane 4 kAya gaNIe tyAre . ka. 9 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 117000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI, kurachA ane 4 kAya lekhavIe tyAre 117000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI ane 5 kAya gaNue tyAre 46800 bhAMgA thAya. e 15 hetunA ATha vikalpa thaIne 604800 bhAMgA thAya. - have pUrvokta 10 madhye bhaya, kucchA ane 5 kAya lekhavIe eTale 16 hetu thAya, tyAM 36000 bhAMgA thAya. bhaya ane cha kAyanA 6000 bhAMgA thAya. kurachA ane cha kAyanA 6000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhIne udaya coga 13 hoya tethI anaMtAnubaMdhI, bhaya, kucchA ane 4 kAya gaNue tyAM 117000 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI, bhaya ane 5 kAya gaNIe tyAre 46800 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI, kucchA ane 5 kAya bheLavIe, tyAre 46800 bhAMgA thAya, anaMtAnubaMdhI ane 6 kAya bheLavIe tyAre 7800 bhAMgA thAya. e soLa hetunA 7 vikalpa thaIne ra66400 bhAMgA thayA. have pUrvokta 10 madhye bhaya, kurachA ane cha kAya laIe tyAre 17 hetu hoya, tyAM 6000 bhAMgA thAya, anaMtAnubaMdhIne udaye bhaya-kucchA ane 5 kAya gaNIe tyAre 46800 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI, bhaya ane kAya 6 hoya, tyAM 7800 bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI, kucchA ane 6 kAya hAya, tyAM 7800 bhAMgA thAya e 17 hetunA cAra vikalpa thaIne 68400 bhAMgA thayA. have 6 kAya, 1 mithyAtva, 1 Indriya, 4 kaSAya, 2 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 -yugala [hAsyAdi.], 1 veda, 1 ega, bhaya ane kucchA, . e 18 hetanA 7800 bhAMgA thAya. evaM mithyAtva guNaThANe 10 thI 18 hetunA 9 vikalpa thaIne 3477600 bhAMgA thAya. have bIjA sAsvAdana guNaThANe 383040 bhAMgA upaje, te A pramANe-pAMca mithyAtva TALatAM sAsvAdana guNaThANe sarva jIva AzrayIne 50 hetu kahyA paNa eka jIvane te jaghanya 10. madhyama 11, 12, 13, 14, 15, 16 ane utkRSTA 17 hetu eka samaye hoya, e ATha vikalpa hAya. anaMtAnubaMdhIne udaya avazya hAya, mithyAtva pAMce na hoya. jaghanyapade kAya 1 ne vadha, Idriya 1, kaSAya 4, hAsyAdiyugala 2. veda 1 ane roga 13 mAMhelo eka; e daza hetu hoya. eka kAyAnA bhAga 6 tene pAMca Idriya sAthe guNatAM 30 thAya, tene cAra kaSAya sAthe guNatAM 120 thAya, tene be yugala sAthe guNIe tyAre 240 thAya, tene 3 veda sAthe guNIe tyAre 720 thAya, tene 13 ga sAthe guNIe tyAre 760 thAya, sAsvAdanamAM napuMsakavede vaikriyamizra pega na hoya, kemake sAsvAdanI nArakImAM na upaje, te mATe 360 mAMthI 240 bhAMgA ochA karIe tyAre 8120 bhAMgA 10 hetunA thAya, te 10 hetu mATe bhaya meLavIe tyAre 11 hetu thAya, tyAM paNa 120 bhAMga thAya. ema daza hetumAM kucchA bheLavIe tyAre paNa 11 hatanA 9120 bhAMgA thAya. tathA kAya 2 laIe tyAre tyAM -bAMgA 22800 thAya. ema 11 hetunA traNa vidhe jAja bhAMgA thAya. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 have pUrvokta 10 hetu mAMhe laya ane kucchA bheLavIe tyAre 12 hetu thAya, tyAre 9120 bhAMgA thAya. ya ane kAya 2 laIe tyAre bhAMgA 22800 thAya. kucchA ane kAca 2 laie tyAre 22800 bhAMgA thAya. phakta 3 phAya letAM 30400 bhAMgA thAya e 12 hetunA 4 vikalpe 85120 bhAMgA thayA. have pUrvokta 10 hetu mAMhe bhaya ane kucchA bheLavIe ane kAya 2 laIe tyAre 13 hetu thAya, tyAM 22800 bhAMgA thAya, bhaya ane kAya 3 laIe tyAre 30400 bhAMgA thAya. kucchA ane kAya laIe tyAre 30400 bhAMgA thAya. phakta 4 kAyaja laIe tyAre 22800 bhAMgA thAya. e 4 vikalpe 13 hetunA 106400 bhAMgA thayA. have pUkti 10 hetu mAMhe bhaya, kucchA ane kAya 3 bheLavIe tyAre 14 hetu thAya. tyAM 30400 bhAMgA thAya. bhaya ane kAya 4 laIe tyAre 22800 bhAMgA thAya. kucchA ane kAya 4 laie tyAre 22800 bhAMgA thAya. phakta pa kAya ja laIe tyAre 9120 bhAMgA thAya. e 4 vikalpe 14 hetunA 85120 bhAMgA thayA. have pUrvokta 10 hetu mAMhe bhaya, kucchA ane kAya 4 melavIe tyAre 15 hetu thAya, tyAM 22800 bhAMgA thAya. bhaya ane 5 kAya laIe tyAre 9120 bhAMgA thAya. kucchA ane pAMca kAya laIe tyAre 9120 bhAMgA thAya. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 phata cha kAya laIe tyAre 15ra0 bhAMgA thAya. ema 15 hetunA 4 vikalpa 42560 bhAMgA thAya. have pUrvokta 10 hetu mATe bhaya, kurachA ane 5 kAya lekhavIe tyAre 16 hetu thAya, tyAM 9120 bhAMgA thAya, bhaya ane 6 kAya lekhavIe tyAre 1pa20 bhAMgA thAya, kucchA ane cha kAya lekhavIe tyAre 1520 bhAMgA thAya. evaM 3 vikalpa 16 hetunA 12160 bhAMgA thayA, have cha kAya, 1 iMdriya, 4 kaSAya, 2 yugala.1 veda, 1 bhaya, 1 kurachA. 1 caga. e 17 hetunA 150 bhAMgA thAya. e prakAre sAsvAdana guNaThANe ATha vikalpa thaIne 383040 bhAMgA thayA. have mizra guNaThANe 302400 bhAMgA hoya, te A pramANe-mizra 43 hetu kahyA te 4 anaMtAnubaMdhI, audArika mizra, vaikiyamizra ane kAzmaNa e 7 hetu sAsvAdana karatAM ochA hoya eTale 43 hetu hoya. eka jIvane to jaghanyathI 9, madhyama 10, 11, 12, 13, 14, 15 ane utkRSTa 16 hetu hoya, tyAM jaghanyathI 1 kAyA, 1 IMdriya, 3 kaSAya, 2 hAsyAdi, 1 veda ane ega 10 mAMhelo 1, e nava hetu heya, eka kAyanA bhAMgA 6 tene pAMca IMdriya sAthe guNatAM 30 thAya, tene 4 kaSAya sAthe guNatAM 120 thAya; tene be yugala sAthe guNatAM 240 thAya, tene 3 veda sAthe guNatAM 720 thAya. tene 10 cega sAthe guNatAM 7200 bhAga 9 hetanA thAya. te navamAM bhaya bheLavIe tyAre 7200 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 bhAMgA thAya. kucchA bheLavIe tyAre 7200 bhAMgA thAya. ane 2 kAya laIe tyAre 18000 bhAgA thAya, e daza hetunA 3 vika9pe 32400 bhAMgA thayA. pUrvokta 9 mAhe bhaya ane kucchA bheLavIe tyAre 11 hetu thAya, tyAre 7200 bhAMgA thAya: bhaya ane kAyA be laIe tyAre 18000 bhAMgA thAya, kurachA ane be kAya laIe tyAre 18000 bhAMgA thAya. traNa kAyaja laIe. tyAre 24000 bhAMgA thAya. e 11 hetunA 4 vikalpa 67200 bhAMgA thayA. have pUrvokta 9 mAMhe bhaya, kucchA ane 2 kAya laIe tyAre 1ra hetunA 18000 bhAMgA thAya. bhaya ane 3 kAya laIe tyAre 24000 bhAMgA thAya. kuchA ane 3 kAya laIe tyAre 24000 bhAMgA thAya. kAya 4 laIe tyAre 18000 bhAMgA thAya. e 12 hetunA cAra vikalpa 84000bhAMgA thayA. pUrvokta 9 mAMhe bhaya-kucchA ane kAya 3 laIe tyAre 13 hetunA 24000 bhAMgA thAya. bhaya ane kAya 4 laIe tyAre 18000 bhAMgA; kucha ane kAya 4 laIe tyAre 18000 bhAMgA thAya. pAMca kAyaja laIe tyAre 7200 bhAMgI; e 13 hetunA ja vikalpa 67200 bhAMgA thayA. have pUrvokta 9 mAMhe bhaya, kucchA ane kAya 4 lekhavIe tyAre 14 hetunA 18000 bhAMgA thAya. bhaya ane Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13pa 5 kAya laIe tyAre 7200 bhAMgA, kucchA ane 5 kAvya laIe tyAre paNa 7200 bhAMgA, cha kAyaja laIe tyAre 1200 bhAMgA; e 4 vikalpa 14 hetunA 33600 bhAMgA thayA... have pUrvokta 9 mAMhe bhaya, kucchA ane pAMca kAya lekhavIe tyAre 15 hetunA 7200 bhAMgA thAya. bhaya ane cha kAya laIe tyAre 1200 bhAMgA. kucchA ane 6 kAya laIe tyAre 1200 bhAMgA. e 15 hetanA 3 vikalpa 9600 bhAMgA thayA. 6 kAya, 1 iMdriya, 3 kaSAya, 2 hAsyAdi, 1 veda, 1 caga, bhaya ane kucchA; e prakAre 16 hetunA 1200 bhAMgA thAya. e ATha vikalpa thaIne mizra guNaThANe 302400 bhAMgA thayA. have ethe avirati guNaThANe 383040 bhAMgA upaje te A pramANe-avirati guNaThANe ga tera hoya tethI 46 hetu hoya. eka jIvane jaghanya 9, madhyama 10 11, 12, 13, 14, 15 ane utkRSTA 16 hetu hoya, tyAM jaghanyathI 1 kAya, 1 iMdriya, 3 kaSAya, 2 hAsyAdi, 1 veda ane 1 cogA e nava hetu hoya. ahIMyAM sarvatra bhAMgA sAsvAdananI paTheja kahevA. sAsvAdane jema napuMsakavede vaikiyamizra na hoya, tema ahIM avirati napuMsakavedIne dArikamizra yAga na hoya; samyagudiSTa jIva napuMsaka nara-tiryacamAM na jAya te mATe. ahiM keI kahe che je strIvedIne prAye aparyApta avasthAe cothuM guNaThANuM na hoya te mATe strIvedIne cethe guNaThANe 1 dArikamizra, 2 vaikiyamizra Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ane 3 kAzmaNa e traNa pega na hoya, tyAre tenA bhAMgA paNa ochA thAya. nava hetunA 8400, daza hetunA 37800 agyAra hetune 78400, bAra hetunA 98000, tera hetunA 78400, cauda hetunA 39200, paMdara hetunA 11200 ane seLa hetunA 1400 bhAMgA thAya, e sarvamaLIne 352800 bhAMgA thayA. paNa e mata bahu sammata nathI; je mATe brAhmI, suMdarI, zrImalliInAtha, rAjamatI vagere anuttara vimAnathI ahIMyAM strIvede avataryA tene aparyAptapaNe ceAthe guNaThANuM kema nahi hoya? te mATe e vicAravA lAgyA che, tattva te bahuzruta jANe. have pAMcame dezavirati guNaThANe 163680 bhAMgA upaje, te A pramANe-avirati guNaThANe 46 hetu hatA te mAMhethI 4 apratyAkhyAnIya kaSAya, 1 trasakAyanI avirati, audArikamizra ane kArmANa; e 7 hetu TALatAM zeSa hetu dezavirati guNaThANe hoya, trasathI viramyA mATe eka kAyanA 5 bhAMgA, 10 dvisaMgI, 10 trisaMyegI, 5 catuHsaMyegI ane 1 paMcaraMgI e prakAre bhAMgA jANavA. ahIMyAM eka jIva AzrayI jaghanyathI 8, madhyama 9, 10, 11, 12, 13 ane utkRSTA 14 hetu hoya, ema sAta vikalpa che. tyAM jaghanyathI 1 kAya, 1 iMdriya, 2 kaSAya, 2 hAsyAdi, 1 veda ane vega 11 mAMhele 1; e ATha hetu hoya. tyAM 1 kAyane bhAMgA 5, tene pAMca Idriya sAthe guNatAM 25 thAya, tene 4 kaSAye guNatAM 100 thAya, tene be yugala sAthe guNatAM 200 thAya, tene 3 veda sAthe guNatAM 600 thAya; tene 11 cAga sAthe guNatAM 6600 bhAMgA ATha hetunA thAya, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 te ATha hetumAM bhaya bheLavIe tyAre 6600 bhAMgA, kucchA bheLavIe tyAre 6600 bhAMgA ane kAya 2 laI e tyAre 13200 bhAMgA thAya. e nava hetunA 3 vikalpe thaIne 26400 bhAgA thAya. pUrvokta ATha hetumAMhe bhaya ane kucchA bheLavIe tyAre 600 bhAMgA, bhaya ane kAya 2 laie tyAre 13200 bhAMgA; kucchA ane ra kAya laIe tyAre 13200 bhAMgA ane 3 kAyaja laie tyAre 13200 bhAMgA thAya. e daza hetunA 4 vikalpe thaIne 46200 bhAMgA thayA. have pUrvokta 8 mAMhe bhaya, kucchA ane 2 kAca laie tyAre 13200 bhAMgA, bhaya ane 3 kAya laie tyAre 13200 bhAMgA, kucchA ane 3 kAya laIe tyAre 13200 bhAMgA ane cAra kAyaja laIe tyAre 6600 bhAMgA thAya e 11 hetunA 4 vikalpe thaine 46200 bhAMgA thayA. pUrvokta 8 mAMhe bhaya, kucchA ane 3 kAya laie tyAre 13200 bhAMgA, bhaya ane 4 kAya laie tyAre 6600 bhAMgA, kucchA ane 4 kAya laIe tyAre 6600 bhAMgA ane pAMca kAyaja laIe tyAre 1320 bhAMgA thAya. e khAra hetunA 4 vikalpe thaIne 27720 bhAMgA thayA. pUrvokta 8 mAMhe bhaya-kucchA ane cAra kAya laice tyAre 6600 bhAMgA, bhaya ane pAMca kAya laIe tyAre 1320 ane kucchA ane 5 kAca laie tyAre 1320 bhAMgA thAya. e tera hetunA 3 vikalpe thaine 9240 bhAMgA thayA. pUkti 8 mAMhe Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 laya, kucchA ane 5 kAya laIe tyAre 14 hetu thayA tenA 1320 bhAMgA thAya e prakAre pAMcame guNaThANe sAta vikalpa thaIne 163680 bhAMgA thayA. have chaTUThe pramattaguNaThANe 1184 bhAMgA upaje, te A pramANe-ahIMyAM pAMcamA guNaThANe 39 hetu che te mAMhethI 11 avirati ane 4 pratyAkhyAnIya kaSAya e 15 TALIe ane AhArakaTrikane udaya thaye tene sahita karIe eTale 26 hetu hoya. eka jIvane 5, 6, 7 hetu hoya. jaghanyathI 1 kaSAya, 2 hAsyAdi, 1 veda, 1 yoga, evaM pahetu hoya. kaSAya ane yugala be sAthe guNatAM 8. tene 3 veda sAthe guNatAM 24, tene 13 yoga sAthe guNatAM 312 thAya; paNa strIvedIne AhArakadvika na hoya tethI tene 16 ochA karIe tyAre pAMca hetunA. 29 bhAMgA thAya. bhaya bheLavIe tyAre 26, kucchA bheLavIe tyAre 26; e cha hetunA be vikalpa 592 bhAMgA thAya. bhaya ane kucha bheLavIe tyAre sAta hetunA 296 bhAMgA thAya. ema traNa vikalpa thaIne 1184 bhAMgA pramatta guNaThANe hAya. have sAtame apramatta guNaThANe 1024 bhAMgA hoya, te A pramANe ahIM avirati eke na hoya, dArikamizra, vaikriyamizra, AhArakamizra, ane kArkhaNa e cAra paNa na hoya, tethI yoga 11, saMjvalananA kaSAya 4 ane nava nekaSAya e 24 hetu heya. eka jIvane 5, 6, 7, hetu hoya. tenA bhAMgA amaranI jema gaNavA paNa strIvedIne AhAraka vinA 10 yoga Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 heta hAya. tethI eka roganA 160 bhAMgA ochA karIe tyAre traNa vikalpa 1024 bhAMgA apramatta guNaThANe thAya. have apUrvakaraNaguNaThANe 864bhAMgA upajete A pramANe pUrvokta sAtame guNaThANe 24 hetu kahyA, temAMthI AhAraka kAyAga tathA vaikriyakAyayeza TALatAM 22 heta hAya. eka jIvane 5, 6, 7, hetu hoya. 1 kaSAya; 2 hAsyAdi, ga 1 veda, e pAMca hetu hoya tyAM 4 kaSAyane be yugala sAthe guNatAM 8, tene 9ga sAthe guNatAM 72, tene traNa veda sAthe guNatAM 216 bhAMgA thAya. bhaya bheLavIe tyAre ra16, kucchA bheLavIe tyAre 216 ane bhaya-kucchA be bheLavIe tyAre 216 bhAMgA thAya. e pramANe sarva maLI 864 bhAMgA thayA. have anivRtti bAdara guNaThANe 144 bhAga Upaje. te A pramANe-pUrvokta AThame guNaThANe 22 hetu kahyA che te mAMhethI hAsyaSaka TALIe tyAre soLa hetu hoya. eka jIvane 2, 3, hetu hAya, 4 kaSAyane 9 ga sAthe guNatAM 36 bhAMgA thAya ane vedodaya heAya tyAre traNa vede guNatAM 108 bhAMgA - thayA. baMne maLIne 144 bhAMgA thayA. sUmasaM5rAya guNaThANe 9 bhAMgA upaje te A pramANe navame guNaThANe 16 hetu kahyA che temAMthI traNa veda ane saMjavalana trika bAda jatAM lebha ane 9ga bAkI rahe tethI 9gane 1 kaSAye guNatAM 9 bhAMgA thAya. upazAMtamUha guNaTANe mananA, 4 vacananA ane audArika kAyAga, e 9 gaja hoya, eka jIvane ekaja ga. ane yoga bAda ane saMjavala DipAye guNatA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 hoya tethI bhAgA 9 hoya. bArame kSINameha guNaThANe paNa pUrvokta 9 bhAMgA hAya. pUrvokta sagI guNaThANe paheluM chelluM mana, vacana e 4, audArikaTrika ane 1 kAzmaNa kAya e 7 ega hoya, tenA bhAMgA 7 jANavA. agI guNaThANe hetu na hoya. e sarve maLIne cauda guNaThANe 4713010 bhAMgA thayA. A pramANe karmabaMdhanA mULahetu tathA uttarahetu ane uttarahetunA bhAMgA kahyA. che 58 - Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 guNaThANAne viSe mULa prakRtibaMdha apamattatA sattaTTa, mIsaapuvabAyarA satta; badhai chasuhumAM egamuvarimALa dhagAjogI, 59, apamatta tA--apramata guNaThANA 'dhaI--bAMdhe. A paMta jI--cha kama sattasAta, ATha ka sIsa-mizra guNaThANAvALA apu6-apUrva karaNa guNaThANA vALA mAyA-bAdarasa parAya guNaThANA vALA suhumA--sUkSmasa'parAyavALA ega eka ka urvAramA--uparanA (11-12-13) guNaThANAvALA ama dhagA-aba dhaka ajogI-ayogI guNaThANA satta-sAta ka vALA a -apramatta guNaThANA pa 'ta sAta ke ATha ka bAMdhe. mizra, apUrvakarNa - ane khAdara saparAya guThANAvALA sAta karma bAMdhe; sUkSma saparAyavALA che khAMdhe; uparanA [11-12-13] guNaThANAvALA eka ka bAMdhe ane ayAgI--- guNaThANAvALA akhaMdhaka che. 5 59 5 vivecana--mithyAtvathI mAMDIne apramatta lage sAta athavA AThe kama khAMdhe; Ayu. "dha kALe ATha, anyathA sAta kama sadA sava jIva mAMdhe. mizra, apUva karaNa ane anivRttimAdara e 3 guNaThANe sAta kama bAMdhe, ahIMyAM 3 guNaThANe AyuSya na baMdhAya te mATe sUkSmasa'parAya guNaThANe meAhanIya ane Ayu e e varjIne 6 kama mAMdhe. upazAMtameAha, kSINamAhu ane sayeAgI e traNa guNuThANAvALA jIva eka sAtA vedanIyaja Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara guNaThANe uttara mahetunA eka jIva AzrayI vikalpanA bhAMgAnu yaMtra guNasthAne Adhahetu zi | nakb] >Po a lo sAsvAdane 500 8 12-13 mithyAtve 55 9 14-15 16-17 18 [43] badhA sarva vikalpa hetunA sthAnaka nA bhAMga avirate 468 10-11 12-13 14-15 16-17 10-11 3477600/ 0 9-10 11-123 13-14 15-16 910 11-12 13-14 15-16 8~~ 10-11 12-13 * hetu 8 383040 0 je je aMdha hetunA 9 hetunA 10 hetunA 11 hetunA hetunA 0 36000208800 91276 41040 302400 0 7200 3240 67200 383040 0 91200 41040 85120 16368094] 26400 46200 46200 dezavirate 39 14 *sarva vikalpanA badhA guNasthAne maLIne kula 4713010 bhAMga! thAya che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 je sthAnake jeTalA bhAMgA che tenI saMkhyA, 12 hetunA 13 hetunA 14 hetunA 15 hetunA 16 hetunA 17 hetunA 18 hetunA 545678568ccha882007 048292400 684o 0807 85120106400 85120 42560 1216- 1pa2vo - - 84000 67200 33600 9600 1200 ka - 064LA 852vI 42560 12160 152 27320 924 1320 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 28-A uh mIsTariTa phi Liezlase n@fFerize FET FER FRE FR el protagon *182 592 | 296 1184 1024 864 0 0 | 0 0 0 0 296 256 | 216 512 256 432 | 216 16 2-3 pramane 26 3 | pa-6-7 apramatte 24 | 3 | 5-6-7 / apUrva karaNe 22 5-6-7 anivRtti sUkSmaparAye 10 | 1 | 2 | upazAMta 9 | 1 | 1 kSINamehe 144 ] 36 !. * T 108 9 9 0 0 0 | 0 0 0 0 0 0 | o 8 | sagI 7 | 1 | 7 0 0 0 0 0| Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 bAMdhe, agI guNaThANe abaMdhaka hovAthI keI jIva karmana bAMdhe palA guNaThANe udaya ane sattA, AsuhamasaMtudae, adbhava mehaviNu satta khINuM mi cau carimaze adra u, saMte uvasaMti sanudae 60 Asuhama-sUmasaM5rAya | cau-cAra karyaprakRti guNaThANA lage | carimadube-chellA be guNaThANe saMtudaye sattA tathA udayamAM ahu u-ATha vaLI ahuvi-AThe kamaM prakRti saMta-sattAmAM mehaviSNu-mohanIya vinA uvasaMti-upazAMta satta-sAta karmaprakRti sasuda-sAta prakRti udaye khINumi-kSaNamohe artha-sUkSmasaMparAya guNaThANa sudhI sattA ane udayane viSe AThe karmaprakatie heya; mohanIya karma vinA sAta karma prakRti kSINameha guNasthAne [sattA ane udayamAM] hAya chellA be guNakANe cAra karmaprakRti [sattA ane udayamAM)heya ane upazAMtamaha guNaThANe vaLI ATha karmaprakRti sattAmAM ane sAta prakRti udayamAM hoya che 60 che vivecana-mithyAtvathI mAMDIne sUmasaMparAya lage AThe karmaprakRti udaye ane sattAe hoya. bArame kSINameha guNa ThANe mehanIya vajIne sAta kamma udaye ane sattAe hoya. sagI ane aAgI e be guNaThANe 4 karma udaye ane sattAe hAya. agyArame upazAMtamUha guNaThANe AThanI sattA ane udaye mehanIya vajIne sAta karma hAya 60 tu. ke. 10 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 guNaThANe mULa prakRtinI udIraNa urati pamattatA, sagaDuM mIsa veaAu viNa; chaga apamarAI tao cha paMca suhamA paNuvasaMte 61 uIti -udIraNA kare che. chaga-7 karmane paraMtA-pramatta guNaThANA apamarAI-apramAdi traNa sudhInA guNaThANAvALA sagaThTha-sAta, ATha tao-te pachI mIThuM-mizradaSTi Aine chapaMca -cha athavA pAMca karmane via-vedanIya karma suha-sUkSmasaMparAmavALo Au-Avu karma paNu-pAMca viNa-vinA uvasaMte upazAMta havALo artha-pramatta guNasthAna sudhInA cha sAta athavA ATha karmanI udIraNa kare che. mizradaSTi guNaThANAvALA ATha karmanI udIraNA kare, vedanIya ane Ayu vinA cha karmanI udIraNA apramattAdi traNa guNaThANavALa kare, te pachI sUkSma saMparAyavALA che athavA pAMca karmanI udIraNA kare ane upazAMtanehavALA pAMca karmanI udIraNA kare che. dA vivecana-mithyAtvathI mAMDIne pramatta guNaThANA lage sAta ke ATha karma udIre AyunI chellI AvalikAe AyunI udIraNA na hoya tethI sAta udIre. anyathA, sadAya ATha udIre. mitre mare nahIM tethI tyAM ATha udIre. vedanIya ane Ayu e be vajIne apramattAdika traNa eTale 7, 8, 9, guNaThANe 6 karma udIre. sUkSmasaMparA che ke pAMca udIre, AvalikA thAkatI hoya tyAM lage 6 udIre ane AvalikA eka zeSa rahe tyAre Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 mehanIyanI udIraNA maTe tyAre 5 udIre,upazAMta mehe vedanIya, mehanIya ane Ayu TALIne zeSa 5 karma udIre 61 guNaThANe alpabahuva, paNa dAkhINudu jogI, zudaragu ajogIva uvasaMtA; saMkhaguNa khINa suhumAniadiapurava sama ahiA. paNa de-pAMca tathA be | saMkhaguNasaMkhyAtaguNA khINu-kSINamehavAge khINakSINamehavALA du-[eja] be karmane suhuma-sUkSmasaM parAyavALA jogI-sagI aniadi-anivRtti bAdaravALA aNadIragu-anudIraka apurava-apUrvakaraNavALA ajogI-ayogI kevaLI sama-sarakhA tho -thoDA ahiA-vizeSAdhika uvasaMtA-upazAMtohavALA arthakSINamehavALA pAMca athavA be karmane udIre, sayogI kevaLI be karmane udIre ane ayogI kevaLI anudI raka haya, upazAMta guNasthAne vartavAvALA jIvo sarvathI hA heya; kSINamehavALa saMkhyAtaguNA hoya, sUkSmasaM pAya, anivRtti bAdaragaMparAya ane apUrvakaraNa guNaThANu vALA (mAhomAMhe) sarakhA hoya ane [ kSINumehathI 1 vizeSAdhika heya. 6ra che vivecana-kSINamehe pAMca udIre ane eka AvalikA thAkate jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya e 3 nI udIraNA maTe tyAre nAma ane getra e be karma udIre. sagI guNaThANe nAma ane gotra e be karma udIre ane ayogI guNa Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ThANe anudaraka hoya. ahIM sarvakarmanI udaya-sattAnI sthiti eka AvalikA thAkatI ziSa) hoya, tyAre udIraNA TaLe e paramArtha che. - have 14 guNaThANAnuM alpabadutva kahe che-sarvathakI cheDA upazAMtamUha guNaThANI hAya, vivakSita kALe utkRSTApaDivajatA 54 pAmIe te mATe. te thakI kSINameha guNaThANI saMkhyAtaguNa heya, vivakSita samaye paDivajatA utkRSTa ekaso ATha pAmIe ane pUrva pratipana zatapRthakatva pAmIe te mATe. e utkRSTa pade a5mahatva jANavuM, anyathA kSINamehaDA ane upazAMta ghaNA ema paNa hoya. te thakI sUphamasaMparAya, anivRttinAdara ane apUrvakaraNa e 3 guNaThANAvALA paraspara [mAM hemAMhe sarakhA ane kSINamehathI vizeSAdhika hoya; vivakSita samaye paDivajatA utkRSTA pathamika 54 ane kSapaka 108, e prakAre16ra pAmIe ane pUrva pratipanna zatapRthaphatva pAmIe te mATe. e pAMca guNaThANAvALA koIvAra kahyAthI thaDA paNa hoya ane kaI vAra na paNa hoya. e alpabadutva utkRSTapade jANavuM, darA jegi apamatta iare, sabaguNa desAsaNuM mIsA avirai agimirachA,asaMkhacau daveNutA 63, jogi-sagI guNaThANAvALA apamatta-apramatta guNaThANAvALA ! Iare-Itara-pramatta guNaThANA vALA 1. ahI eTale udIraNA adhikAramAM. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakhaguNA--sa khyAtaguNA desa--dezavirativALA sAsaNA-sAsvAdanavALA sIsA--mizrA guNaThANAvALA viI avirati 149 ajAgi--ayAgI kevaLI micchAmithyAdaSTi asa`kha--asa khyAtaguNA cA-cAra dhruveNa tAbe anaMtA a--sayAgI, apramatta ane pramatta guNaThANAvALA sa'khyAtaguNA hoya dezavirati, sAsvAdana, mizra ane avi rati e cAra guNaThANAvALA asaMkhyAtaguNA hoya; ayogI kevaLI ane mithyAdRSTi e e anaMta (guNA)hoya, 5 635 vivecanaH--te thakI saceAgI kevaLI saMkhyAtaguNA, keDhi pRthakktva sadAya pAmIe te mATe; te thakI apramatta saryaMta saMkhyAtaguNA, kezita pRthakatva sadAya pAmIe te mATe. te thakI pramatta saMyaMta sa khyAtaguNA, keTisahasra pRthakatva hoya te mATe. te thakI deziverita asa`khyAtaguNA, tiya camAhe asa khyAta! heAya te mATe. te thakI sAsvAdanI asaMkhyAtaguNA, cAre gatimAM heAya te mATe, te thakI mizra guNaThANI asakhyAtaguNA; sAsvAdana thakI mizraneA kALa ghaNA che te mATe. e sAsvAdanI ane mizra guNaThANA vALA koIvAre kahyAthI thADA paNa hAya, koikavAra hAya paNa nahi. te thakI avirati sabhya dRSTi asaMkhyAtaguNA, cAre gatine viSe sadAya hAya te mATe, te thakI ayeAgI kevalI ana taguNA, siddha anaMtA che te mATe. te thakI mithyArdaSTi anaMtaguNA, siddhathI saMsArI jIva anaMtaguNA che. ane temAM mithyAtvI ghaNA che te mATe. e pramANe 14 guNaThANe vattatA jIva AzrayI alpabahutva jANavuM, te Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 prAyaH utkRSTapaNuM AzrayI jANavuM. sadAya nicena hoya, kaI vAre viparItapaNe paNa hoya. je mATe 1, 4, 5, 6, 7 13, e cha guNaThANe vartatA jIva te sadAya ghaNuM pAmIe ane zeSa 8 guNaThANe to jIva koivAre pAmIe ane koIvArena pAmIe, zUnya paNa hoya. jaghanyathI 1, 2 hoya ane utkRSTa kahyA teTalA hoya. te mATe e alpabahuvane taMta nathI. jyAre pUrvokta cha guNaThANeja sarva jIva hAya ane zeSa 8 guNaThANe koI jIva na hoya tyAre tene asaMcagI eka bhAge thAya jyAre pUrvokta 6 ane eka anya guNaThANe jIva hoya tyAre tenA eka saMgI 8 bhAMgA upaje, ema dvisaMge bhAMgA 28, trisaMge bhAMgA pa6. catuHsaMyoge bhAMgA 70, paMcasaMge bhAMgA pada, SaTu saMge bhAMgA 28, sapta saMge bhAMgA 8 ane sarva guNaThANe vartanA jIva hoya tyAre aSTasaMge bhAga 1 hoya, evaM sarva maLIne 256 bhAMgA hoya. ahIM bhAMgAemAhe agI te bhavastha levA, siddha te sadAye che ja te mATe nahIM. eka-bahu vaLI enA ghaNA bhAMgA thAya, te sAthenA yaMtrathI jANavA. e guNaThANAnAM dvAra kahyAM. pAdarA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAneSu jIvaledAdInAM yaMtrakama 14 guNaThANAne vize. jIva bheda. ga. upayoga mULa baMdhahetu. uttara baMdhahetu. mithyAtva. avirata. baMdha prakRti. udaya . udIraNA prakRti. sattA prakR. kaSAya. yoga. apabadutva. 1 alpa0ne anukrama.. lezyA 1 mikhAte 143 1 0 455 512251378 87-8anaMta guw rasAsvAdane 13 5 6 75 13251378 88 8 asaM_018 mizra | 11 6 6 343 12211ine che - 8 asaMgala | avirate 213 2 ja jara 12211378 8 7-8 8 maMgaLa pa. dezavite 11 6 * 9 111711 - 7 8 asaMga 9 mA 113 7 2 2 26 - 0131378 8,78 8 gulA1/8 " 1,11 7 3 4 0 0 13117-8 8 guNa apUrvaka 1 9 7 1 2 0 013 0 7 8 9 8 tulya 5 - 1 9 7 1 212 1 0 0 0 0 6 do nula 4 hii dharA) 15 9 7 1 21deg 0 0 1 ke 2 8 1-5 vizeSAdhika3 1 lo . 1 1 9 1 1 1 1 0 5 8 sarvathI 12 kSINamAhe 1 9 7 1 13 9 0 0 0 0 1 chApa-2 7 guga 2 , saMkhyAta ') deg guNA | ane te ayogI kevalI, guNA | ar-e. .. . --- --- - Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *sAsvAdana, mizra, apUrvakaraNa, anivRtti, sUkSmasa'parAya. upazAMtamAha, kSINamAhu ane ayAgI e ATha guNasthAne nipajatA eka jIva AzracI ane eka aneka AmacI bhAMgAnI saMkhyAnuM koSTaka asa yAgI asa yAgI eka sayAgI dvisa yAgI trisa yogI catuHsaMyogI paca sa yAgI paTa sa yogI sasasa yAgI asa yAgI kula bhAMgA. eka jIva AzrayI bhAMgA . 28 56 70 56 28 8 1pa1 1 256 eka jIva AzayInA dareka bhAMgAe nI5- eka-aneka AzrayI kula bhAMgA. jatA eka aneka AzrayI bhAMgA x 8 16 32 64 128 256 + 511 16 112 448 1120 1792 6561 * A ATha guNaThANAnA saMyogI bhAMgA karavAmAM sakSepane mATe 1992 1024 256 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 9-3 14 105 1-6 17 18 23 2-4 205 dvisa`yogI bhAMgA 28 26 36 6. 153 28 34 3-4 6-8 3-6 45 4-6 trisa ceAgI bhAMgA 56 1-2-3 1-4-6 ~3~ 21618 3-9-6 9-2-8 1-4-7 2037 2~3~2 45-6 12-5 1-4-8 2-8 4-5-7 h~*~ 47 4-8 56 57 58 12-7 12-6 1-5-6 2-8-4 3146 4-5-8 1-5-7 2-4-6 304-3 4-67 12-8 9-4-6 2-4-7 314-8 4-68 1-3-4 1-6-7 2-4-2 8-3-6 th-s 1~3~5 1068 25-6 3-5-7 5-6-7 9-3-5 12-8 2-5-7 3-4-6 4-3-? 9-3-9 23-4 2-5-8 1-3-8 23-5 2-6-7 1-45 64-2 22-2 60 6. 9-6 2-6-h 26-3 tenI 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ane 8, evI saMjJA rAkhavAmAM AvI che. A ATha guNaThANe kayAreka koi jIva hAya ane kayAreka paNa hAya, kayAreka eka guNaThANe heAya ane kayAreka ekathI vadhAre guNaThANe hAya; tethI tenA 256 bhAMgA thayA. vaLI te 256 bhAMgAmAM koi bhAMge eka jIva hAya ane koI bhAMge aneka jIva heAya tethI tenA ekaaneka jIva AzrayI 6560 bhAMge jIva varte che. A ATha sivAya bAkInA cha guNaThANe kAyama aneka jIvA hAya ja tethI tenA bhAMgA paDayA nathI. eka jIva AzrayI dvisa yogI Adi bhAMgAnI saMkhyA je upara jaNAvI che te bhAgA A sAthe jUdA jUdA koSTakomAM batAvyA che, tathA te dareka bhAMgA dITha eka-aneka jIva AAyI jeTalA jeTalA bhAMgA paDe te paNa batAvela che. A AThe guNaThANe koi jIva na hAya tene asayogI eka bhAMgA jaNAvyA che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 catuHsaMgI bhAMgA 70 1-2-3-41-2-7-81-4-6-72-3-6-73-4-5-7 1-2-3-51-3-4-51-4-6-8ra-3-6-83-4-5-8 1-2-3 61-3-4-61-4-7-8-3-7-83-4-6-7 12-3-1-3-4-71-5-6-7-4-5-63-4-6-8 1-2-3-81-3-4-81-5-6-8-4-5-73-4-~8 1-2-4-pa1-3-561-5-7-8-4-5-83-5-6-7 1-2-4-61-3-5-71-6-7-8 -4-6-73-5-6-8 1-2-4-71-3-5-82-3-4-para-4-6-83-2-3-8 1-2-4-81-3--72-3-4-62 - 4--83--7 -8 1-ra-pa-61-3-6-8-2-3-4-72-5-6-74-5-6-7 1-2-5-71-3-7-81ra-3-4-812-5-6- 84-5--8 1-ra-5-1-4-5 62-3-5-6-pa- 84-5-7-8 1-2-6-71-4-pa-7-3-5-72-6-7-84-6-7-8 1-2-6-81-4-5-8ri-3-5-83-4-pa-6pa-6-7-8 paMcaraMgI bhAMgA pada, 1-2-3-4-51-2-4-6-81-3-5-7-82-3-5-6-8 1-2-3-4-61-2-4-7-81-3-6-7-82-3-5-7-8 1-2-3-4-71-2-5-6-71-4-2-6-7ra-3-6-7-8 1-2-3-4-81-2-5-6-81-4-5-6-8 1-2-3-5-61-2-5-7-1-4-5-7-8 --5-6-8 1-2-3-5-71-2-6-7-81-4-6-7-8 -4-5-7-8 1-2-3-5-81-3-4-5-61-5-6-7-8 -4-6-7-8 1-2-3-6-7 -3-4-5-2-3-4-5-6 -5-6-7-8 1-2-3-6-81-3-4-5-8 -3-4-5-73-4-5-6-7 1-2-3-7-81-34-6-7 -3-4-5-8|3-4-5-6-8 1-2-4-5-61-3-4-6-8 -3-4-6-73-4-pa7-8 1-2-4-pa-71-3-4--82-3-4-6-83-4-6-7-8 1-2-4-5-81-3-pa-6-ra-3-4-7-83-5-6-7-8 1-2-4-6-7 1-3-5-6-82-3-pa-6-4-5-6-7-8 (9 - Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 saMgI bhAMgA 28, 1-2-3-4-pa-61-2-3--6-812-5-6-7-82-3-4-5-6-7 1-2-3-4-5-71-ra-3-5-9-8 --4-2--72-3-4-5-6-8 1-2-3-4-5-81-ra-3-6-7-1-3-4-2-6-8 -3-4-5- 8 1-2-3-4-6-71-ra-4-2-6-71-3-4-5-7-8 ra-3-4-6-~8 1-2-3-4-6-81-ra-4-5-6-81-3-4-6-7 82-3-5-6-7-8 1-2-3-4--81-ra-4-5-7- 1-3-5-6-3- ra--5-6-7-8 1-2-3-5-6-71-ra-4-6-7-81-4-2-6-7- 3-4-5-6-7-8 saMtasaMgI bhAga 8 12-3-4-5-6-7 * 1-2-3-5-6-7-8 1-ra-3-4-2-6-8 1-ra-4-5-6-7-8 1--3-4-1-9-8 1-ra-4-2-6-7-8 1-ra-3-4-6-7-8 2-3-4-2-6-7-8 aSTasaMgI bhAMge 1, 1-2-3-4-5-6-7-8 ekAneka AzracI dvisaMgI vagere bhAgAnAM kee. dvisaMgI visaMgI catu:saMgI 1-1 1-1-1 3-1-1 1-1-1-1 1--3 1-1-3 -1-3 1-1-1-3 3-1 1-3-1 3--3-1 1-1-3-1 3-3 1-3-3 3-33 1-1-33 + eka jIva AzrayI disaMyogI 28 bhAMgA che, te dareka bhAgAnA cAra cAra bhAMgA A koSTakamAM jaNAvyA mujaba eka-aneka jIva AzrayInA thAya che. A pramANe visaMgI vageremAM paNa samajI levuM. A koSTakomAM anekane sthAne traNa mUkavAmAM AvyA che. - - Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1-3-1-15'casa yAgI (32) 1-1-1-1-1 1-3-1-3-13-1-3-3-1 1313131-1-1-103 1-3-1-3-3 1-1-1-31 13-3-1-13-3-1-13 9-9-9-3-3 9-3-3-9-3 3-3-9-9-3 1-1-3-1-11-3-3-3-13-3-1-3-1 1-3-1-3 103-3-1 156 3-1-3-1-1 3-1-3-1-3 31-1-1 3-9-9-3 3-1-3-1 301-303 1-1-3-1-3 1-3-3-3-333-13-3 313-1-1 1-1-3-3-1 3-1-1-1-1 3-3-3-1-1 3-3-1-3 1-1-3-3-3 3-1-1-1-33-3-3-1-3 313-3-1 1-3-1-11 3-1-1-3-13-303 31 33-3-3 9-3-9-9-3 3-9-9-3-3 3-3-3-3-3 3-9-3-3-3 bhAMgAnI saMkhyA vadhAre hAvAthI paMcasaMyogI sudhInA bhAMgA batAvyA che. SaTa saMyAgI vage2e bhAMgA upajAvI kADhavA te A pramANe SaTa saMyogI bhAMgA 64 che temAM pahelI lAinamAM 32 ekaDA 32 - tragaDA mUkavA, bIjImAM, 16 ekaDA 16 tragaDA anukrame mUkavA, trIjImAM 8 ekaDA ATha tragaDA krame levA, cAthImAM cAra ekaDA cAra tragaDA anukrame levA, pAMcamImAM be ekaDA be tragaDA anukrame levA ane chaThThI lAinamAM eka ekaDo eka tragaDo anukrame mUkave; eTale SaTasayAgI 64 bhAMgA thaze. e pramANe saptasayogI 128 bhAMgAmAM pahelI lAinamAM 64 ekaDA 64 tragaDA ane pachInI lAInAmAM aradhA aradhA ekaDA ane tragaDA anukrame mUkavA. aSTa saMyogI 256 bhAMgAmAM pahelI lAinamAM 128 ekaDA 128 gaDA ane pAchalI lAinAmAM aradhA aradhA ekaDA ane aradhA aradhA tragaDA anukrame mUkavA. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 pAMca bhAvanuM varNana. uvasamakhayamI daya,pariNumA kunavAra IgavIsA: tiabhea sannivAIa, samma caraNuM paThamabhAve. 64 uvasama-pathamikabhAva ane traNa bheda. khaya-sAyika sannivAIa-sAnnipAtika mIsa-mizra [lAyopathamika bhAva | samma-samyakatva udaya-audayika bhAva caraNuM-cAritra pariNumA-pariNAmika bhAva paDhamabhAve-prathama pathamika dunavaThThAragavIsAtiabhea-be bhAvamAM, nava, aDhAra, ekavIza artha-pazamika, kSAyika, kSApazamika audayika ane pariNAmika e pAMca bhAvanA [anukrame be, nava, aDhAra, ekavIza ane traNabheda che. chaThTho sAMnipAtika bhAve che, samyakatva ane cAritra e prathama bhAvane viSe jANavA. che ne 64 che vivecana-1 pazamika bhAva, 2 kSAyika bhAva, 3 mizra te kSApazamika bhAva, 4 audayikabhAva ane 5 pAri mika bhAva, have e pAMca bhAvanA uttara bheda kahe cheaupathamika be bhede, kSAyika nava bhede, lApazamika aDhAra bhede, audacika 21 bhede ane pariNAmika 3 bhede, e prakAre 53 bheda jANavA. jyAM 2, 3, 4, 5, bhAva bhegA thAya, te. sAnipAtika bhAva jA . have pahele aupazamika bhAve 1. upazama samyakatva ane 2 upazama cAritra e be bheda hoya. prathama samyakatva prApti veLAe tathA upazamazreNie sAta. prakRtine upazama hoya te upazama bhAva kahIe. 64 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 bIe kevalaala samaM dANAiladdhipaNu caraNuM, tAIe sesuvAgA, paNulI sammaviraI gaMdapA bIe-bIjA kSAyika bhAvamAM , taIe-trIjA kSApathamika bhAve kevalajualaM-kevalayugala [jJAna | sesuvaogA-bAkInA daza upatathA darzana] go samma-samyakatva paNuladdhI-pAMca labdhi dANA-dAnAdi sanma-jAyopathamika samyakatva laddhipaNuM-labdhi pAMca | viradurga-viratiddhika dizavirati, caraNuM-cAritra sarvavirati) artha: bIjAkSAyikaJbhAvamAM kevaLakika, samyakatva, dAnAdi pAMca labdhi ane cAritra [e nava bheda jANavA. trIjA kSiAyopathamika bhAvane viSe bAkInA (daza) upayoga, pAMca labdhi, samyakatva, viratidvika; } 65 . viveksa-bIje kSAyikabhAve kevaLayugala eTale 1 kevaLa jJAna, 2 kevaLadarzana, 3 kSAyika samyakatva ane 1 dAna 2 lAbha, 3 bhega. 4 upaga ane 5 virya; e pAMcanI pUrNa labdhi ane kSAyika cAritra, e nava bheda hoya. karmanA atyaMta kSaye upaje te mATe kSAyikabhAva kahIe. have trIje kSApazamika bhAve kevaLadvika TALIne zeSa upayoga te 4 jJAna, 3 ajJAna ane 3 darzana e daza upaga, dAnAdika pAMca labdhi, kSayapazama samyakatva, dezavirati ane sarvavirati cAritra e 18 bheda heya. karmanA kSapazamane vicitrapaNe karIne keIne upaje te mATe kSApazamika bhAva kahIe. 5 6pa che Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antANumasiddhattA,-sajamalesAkasAyagaI veyA; miccha' turie savvA-vattajiatta pariNAme 66aa artha-ajJAna, asiddhatva, asayama, " lezyA, cAra kaSAya, cAragati, traNa veda ane mithyAtvae 21 bhede cAthA [audayika] bhAvane viSe jANavA. bhavyatva, abhavyatva ane jIvava[e traNa bheda] pAriNAmikabhAvane viSe hoya che. 5 66 u annANuM-ajJAna asiddhatta-asiddhatva asa jama-asaMyama lesA--lezyA [cha] kasAya--kaSAya [cAra] gaI--gati [cAra] 159 veAveda [traNa] miccha'-mithyAtva turie--ceAthA auyikabhAvamAM bhavyAsavRtta-bhavyatva,abhavyatva jiatta-jIvatva pariNAme--pAriNAmika bhAvamAM vivecana-ajJAnapaNuM, asiddhapaNuM,asaMyama te avi ratipaNuM', 6 lezyA, 4 kaSAya, 4 gati, traNa veda ane mithyAtva e ekavIza bheda auyika bhAvanA jANavA. ATheka nA udayathakI e hAya, upalakSaNathakI nidrApa Mcaka, sAtA, asAtA ane hAsyAdika paNa auyika bhAve ANavA. ahI'yAM 21bheda kahyA, te zAstranA anusAre jANavA have 1 bhavyapaNuM. 2 abhavyapaNuM ane 3 jIvapaNu e traNa pAriNAmika bhAvanA bheda che, e sadAya ema ja pariName; bhavya te abhanya na thAya, abhavya te bhavyU na thAya, jIva te ajIva na thAya ane ajIva te jIva na thAya te mATe. II hRdayA Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukta 160 ucaugasumIsaga, pariNAmudae hiMcausakhaie hi? uvasamajue hiMvA cau, kevalipariNAmudaya khaIe.67 cau-cAra bheda | uvasamajuehi-upazamasamakita caugaIsucAra gatiAzrayI mIsaga-mizra bhAve vA-athavA pariNAmuhiM -pariNAmika cau-cAra bheda tathA audayika bhAve kevali-kevalajJAnI. cau-cAra bheda pariNAmudayakhaIe-pariNAmika sakhaIahiM-sAyika bhAve sahita | audayika ane kSAvikabhAvamAM artha-kSApazamika, pAriNAmika ane audayikabhAva vaDe [visaMgI sAMnipAtika bhAvanA] cAra gati AzrayI cAra bheda heya. kSAyika bhAva sahitacituHsaMgI sAMnipAtika bhAvanA] cArabheda jANavA athavA opazAmika bhAve sahita [catuHsaMgI sAMnipAtika bhAvanA] cAra bheda heya pAri. mika, audayika ane kSAyika bhAva vaDe thayelA trisaMyogI sAMnipAtika bhAvane viSe kevaLI heya, ke 67 vivecana-have aupazamikAdika pAMca bhAvanA dvisaMgI 10, trisacogI 10, catuHsaMyegI 5 ane paMcaraMgI 1, e 26 bheda sAnipAtikanA thAya. temAMnA 6 bheda jIvane viSe hoya, zeSa 20ne te saMbhava na hoya. have je dane saMbhava che te mAMhelA traNanA 4 gati AzrayI 12 bheda ane traNa bIja, evaM 15 bheda hoya te kahe che-4 gatine viSe kSApathamika, pAriNAmika ane audayika bhAve karIne trika saMgI Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 hoya, tyAM kSAye pazamike IM driyAdika, pAriNAmike jIvavAdika, audayike gatyAdika; e prakAre cAra gatine viSe hoya tethI 4 bheda tathA teja traNa bhAva kSAyika samyaktva sahita hoya tyAre catuHsa'ceAgI sAnnipAtika bhAva thAya, te paNa cAra gatimAM hovAthI 4 bheda hoya athavA teja traNa bhAva upazama sabhyakRtva sahita hoya tyAre paNa catuHsa MyogI sAMnipAtika bhAva hoya, te paNa cAra gatimAM hovAthI 4 bhede hoya. e prakAre 12 bheda thayA. tathA pAriAmika bhAve jIvapaNuM, auyika manuSyagati, kSAyikabhAve jJAnAdika e trisa yAgI sAMnipAtika bhAva bhavastha kevaLIne hoya !! 67 ! khayapariNAmi siddhA, narANu paNajoguvasamaseDhIe; ia panara sannivAia, bhaiyA vIsa' asabhaviNo68 uvasamaseDhIeupazamazreNie khaya-kSAyika bhAve pariNAmi-pAriNAmikabhAve siddhA-siddhanA jIvA nANa-manuSyane paNajoga--pAMca saMyogika ie punara-e dara sannivAIa--sAnnipAtika leA--bheda vIsa'--vIsa bheda [sAnnipAtika] asaMbhaviNA asa'bhavI, zUnya. akSAyika ane pariNAmikabhAvarUpa krikasa yAgI sAMnipAtika bhAve siddho vate che, manuSyone pacasa yAgI sAMnipAtika bhAva upazamazraNane viSe hoya che, e prakAre paMdara sAMtipAtika bheddA sa`bhavI jANavA ane bAkInA 20 bheddA asabhavI jANuvA. 5 68 5 tu. ka. 11 1 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 vivecana-kSAyika bhAve jJAna, darzana tathA samyakatva ane pariNAmika bhAve jIvapaNuM e dvisaMgI sAnnipAtika bhAva siddhane che. tathA 1 aupazamike cAritra, 2 kSAyike samyakatva, 3 kSApazamike indriya, 4 audayike manuSyagati ane 5 pAriNAmike jIvapaNuM e paMcaraMgI sAnnipAtikabhAva upazamaNie vartatA manuSyane heya. eTale eka brikasaMgI, be trikasaMcaLa, be catusaMgIka ane eka paMcAgI, evaM 6 mULa bheda hoya ane te - sAMnipAtika bhAvanA bhAMganuM yaMtra 1 upazama, kSAyika. 14 u5, mizrI, auda0 2 u50, mizra zApathamika 15 upa, mizra), pANimika. 3 upazama, cika 16 upa0 0, pAri0 ja upazama, pariNAmika. a 0, mizra, auda0 5 lAki, mizra. 18 lAda, mizra, pAri0. 6 lAva, daki. 19 lAi, auda0, pAri0ra 7 bhA0, pArivAmika - mizrA, auda), pAri 8 mi. audayika 21 upa0, kSA), mika, audao. 9 mi. paNa zAmika 2 u50,sAva, mizra, pAri0 auda0 pArivAmika upa0, kSA, 0, pAri0 11 u50, kSAki, zra. 24 u50, mizra, auda), pAritra 2 upa0, kSA), auda0 2kSA) mizrA, bauda). pAripa0 13 upa0, kSA, pArivAmika | daupakSAmA auda0pAri60 1 A bhAMgo siddhone hoya. 2 A bhAMge kevaLIne hoya. 3-4-5 A traNa bhAMgA cAre gatinA jIvane hoya. 6 A bhAMge upazamazreNie caDhelA manuSyone hoya. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 mAMhelA 3 bhAva cAra gatie vivA eTale 15 bheda sAMnipAtika bhAvanA thayA, te jIva mAMhe saMbhave ane zeSa 20 sAnipAtika bhAva rahyA te jIva mAMhe na hoya te mATe asaMbhavI che. 68 che. ATha karmane vize bhAva mohe va samo, mIse caughAI adrukammasu a se sApha dhammA pAriNumia -bhAve khaMdhA udaIe vi che 69 || mohe va-mohanIyane viSeja dhamAIdharmAstikAyAdi pAMca samaupazama [ hoya ] ' dravya mI -kSayopazama. pariNAmiabhAve-pariNAmika caudyAsu-cAra ghAtikanevize bhAve aThakammasu-ATha karmane viSe aMdhA-skaMdha a-vaLI udaIe vidayika bhAve paNa sesA-zeSa rahyA te-audayika. hoya. kSAyika ane pariNAmika bhAva artha-mehanIya karmaneja upazama thAya, cAra ghAti karmane viSe kSayapazama thAya ane ATha karmane viSe bAkInA [ audayika, kSAyika ane pAriNamika ] bhAve heya. dharmAstikAyAdi [pAMca ajIva dravya] pariNAmika bhAve heya. ska [ anaMta paramANuvALA] audayika bhAve paNa heya. che 69 vivecana-pathamika bhAva mehanIya karmane viSeja hoya, anyatra nahI, mehanIyane upazameja aupazamika kahevAya. 4 kSApazamikabhAva cAra ghAtikarmane viSe hoya, jJAnAvaraNIya Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 darzanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya, eneja kSapazama kahevAya ane zeSa traNa kSAyika, dayika ane pariNA mika bhAva AThe kamane viSe heya. dhamastikAyAdi pAMca ajIva dravya pitatAne bhAveja pariNamyAM che paNa parabhAve pariNamatAM nathI te mATe pAriNAmika bhAve che ane pugalanA pripradeza, tripradeza yAvat anaMtapradezI skaMdha, karmavargaNAdika e sarva dayika bhAve hAya, skaMdhapaNuM chAMDe, ghaTe, vadhe te mATe. . 69 guNakANane viSe bhAve. samAcaIsutigaca9,bhAvAcaupavasAmaguvasaMte cau khINuputini, sesaguNaThANugegajie 70, sammAi-avirati samyakatvAdi | uvasaMta-upazAMta causu-cAra guNaThANAne viSe cau-cAra bhAva tiga cau bhAvA-traNa athavA khINu-kSaNa cAra bhAva ( heya]. apu-apUrvakaraNe cau paNa- cAra ke pAMca | tini-traNa bhAva visAmaga-navame tathA dazame sesaguNaThANa-ze pAMcaguNaThANe guNaThANe | egajie-eka jIvane viSe arthaavirati samyagdaSTi Adi cAra guNaThANane viSe traNa athavA cAra bhAve heya, cAra athavA pAMca bhAva upazamaka [navamuM, dazamu ane upazAMtAmaha guNaThANAne viSe haya, kSINameha ane apUrvakaraNa guNaThANAne viSe cAra bhAva hoya ane bAkInA guNaThANAne viSe traNa bhAva hAya, A prakAre kahelA bhAve ekajIvane viSe jANavA viraha ane bAkInA viSe ja Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 vivecana-eka jIvane samyaktvAdi [4-2-6-7] cAra guNaThANe 3 athavA 4 bhAva hoya. 1 pAriNAmika bhAve javatva, 2 dayike gatyAdi, 3 kSApathamika bhAve indriya ane samyaktva paNa lApazanike ja hoya tyAre traNa bhAva hoya ane aupazamika athavA kSAyika samyakatva hoya tyAre 4 bhAva hoya ane sarva jIva AzrayI te pAMca bhAva hoya. ' upazamaka te 9-10 muM ane upazAMta te 13 muM e traNa guNaThANe cAra athavA pAMca bhAva hoya. 1 pAriNAmike jIvatva, 2 audayike gatyAdi, 3 kSApazamike iMdriya ane 4 aupathamike samyaktva ane cAritra e cAra bhAva hoya ane kSAyika samyaktva tathA opazamika caritra hoya tyAre pAMca bhAva hoya. kSINameha guNaThANe traNa bhAva pUrvavat ane kSAyika samyaktva ane cAritra, e cAra bhAva hoya. apUrvakaraNa guNaThANe traNa bhAva pUrvavat ane pazamika athavA kSAyika samyaktva e cAra bhAva hoya. zeSa pAMca [1-2-3-13-14] guNaThANe traNa traNa bhAva hoya. tyAM 1-2-3 guNaThANe 1 audayika, 2 pariNAmika ane 3 lApazamika e traNa hoya ane sI tathA aAgI e be guNaThANe 1 audayika, 2 pariNAmika ane 3 kSadAyika e traNa bhAva heya, e pramANe eka jIva AzrayI guNa ThANe bhAva kahyA. aneka jIva ApI te pace bhAve hoya che 70 che. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Fivyo 3. 14 ayogI ke 13 sayogI ke0 12 kSINamohe 11 upazAMta mohe dezavirate mize 2 sAsvAdane 1 mithyAtve 1ii sUkSmasaMparA che -5 5 anivRtti bAdare 4-5 5 apUrvakaraNa | 4 | 5 4 avirati sama! 7 apramatta saMyate 3-4 5 6 pramatta saMyate 3-4 5 { 4-5 3-4 5. 5 | guNaThANAnAM nAma na cha cha ja cha % | ekajIve bhAvA:pa 2 ja da ka da ka Ta Ta Ta ka ba ba ba | sarva jIveSa bhAva: sarva jIva AAyI jaNavA. ja A yaMtramAM guNasthAnake bhAvanA uttara bheda batAvyA che te 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 guNasthAneSu opazamikAdibhAvAnAMtyaMtrakama | aupathamika 2 , | sAyika 9 - 166 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 8 8 | lAyopathamika 18 % % 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 | audayika 21 - - * * * * 0 0 0 0 % | pAriNAmika 3 ha ha ha 8 8 8 8 9 & $ | kula uttara bheda 3 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 sakhyAtAdinA bhede sa'khijaz2egamasa`kha, pattijuttaniyapayajuya tiviha evamaNa tapitahA, jahannamajhusA sabve AchavA sakhinjaMga -sa khyAtu eka asa`kha'asaMkhyAnuM paritta-pratyeka asaMkhyAtu jItta--mukta asa MkhyAt nicchapayajI-pAtanApadayukta [ asaMkhyAta asaMkhyAtuM ] tivihu -traNa prakAre eva'~e rIte aNuMta. pi-anaMtu paNa tihA--traNa prakAra jahanna-jaghanya sajja-madhyama ukasA-utkRSTa santhe-sarve [ sAthe ] artha :-saMkhyAtu eka hoya; asa`khyAtu paritta, cukta ane nijapayukta ema traNa prakAre hoya; e rIte anaMtu paNa traNa prakAre jANavu, e sarve` [ sAte bhe] jaghanya, madhyama ane utkRSTa bhedavALA che. . 71 5 vivecana--have saMkhyAtAdikanA vicAra kahe che--mULa bhedanI apekSAe saMkhyAtu ekaja hoya, asaMkhyAtu traNa bhede hAya. te A pramANe-1 paritta asakhyAtu, ra yukta asaMkhyAtu ane 3 nijapattayukta eTale asaMkhyAta asa khyAtu; evI rIte anatu paNa traNa bhede hAya, te A pramANe-1 parittAnatu, 2 yuktAnatu ane 3 anaMtAnatu; evaM sAta bheda thayA. te dareka jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa bhede hAya. tethI sAtane traNe guNatAM ekavIza bheda hAya !! 71 5 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 saMkhyAtAdinA 21 bheda. 1 jaghanya saMkhyAtu 12 utkRSTa asaMkhyAta asaMkhyA 2 madhyama saMkhyAtu 13 jaghanya parita asaMtu 3 utkRSTa saMkhyA 14 madhyama parita asaMtu ja jaghanya paritta asaMkhyAtu 15 utkRSTa paritta anaMta 5 madhyama parita asaMtu - 16 jaghanya yukta anaMtu 6 utkRSTa parita asaM. 17 madhyama yukta ane 7 jaghanya yukta asaM0 18 utkRSTa yukta asaMtu 8 madhyama yukta asaM0 19 jaghanya anaMtAnaMtu 9 utkRSTa yukta asaM0 2 madhyama anaMtAna tu 10 jaghanya asaMkhyAta asaMkhyAtura utkRSTa anaMtAnaMtu }11 madhyama asaMkhyAta asaMkhyAnuM saMkhyAtAdinuM svarUpa. lahu saMkhije duccia, ao para majijhamatu ja guraaM; jabuddIpamANaya, caupalaparavaNAI ImaM mArA lahusaMkhijaMjaghanya saMkhyAtu | jabuddIva5mANaya-jabUdvIpa daricaa-beja pramANanA ao para-e uparAMta | upalla-cAra pAlAnI majjataMtu-madhyamasaMkhyAnuM vaLI | paravaNAI prarUpaNAe karIne jA guphaaM-thAvat utkRSTo sudhI Ima-A-utkRSTa saMkhyAtu kahIzuM artha :- jaghanya saMkhyA, beja heya. e uparAMta cAvata utkRSTa saMkhyAtA sudhI madhyama saMkhyAtu jANavuM. jabUdvIpa pramANunA cAra pAlAnI prarUpaNue karIne A utkRSTa saMkhyAta vakSyamANa svarUpe jANavuM. te 72 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana-have saMkhyAtAdikane vicAra kahe che eka te saMkhyA rahita che-ekanI saMkhyA hoya nahIM mATe bene jaghanya saMkhyAtu kahIe. e uparAMta traNa thakI mAMDIne jyAM lage utkRSTa saMkhyAtu na thAya, tyAM lage sarva madhyama saMkhyAtu kahIe. have utkRSTa saMkhyA, te jaMbUdvIpa jevaDA cAra pAlAnI prarUpaNAe karIne jANavuM, te prarUpaNa kahe che. e 72 che pahANavakriasalAga-paDi lAga mahAsabhAgaphakhA; aNusahasagAtA saveIaMtA sasihabhariA. 73 pallA-pyAlA jayaNasahasa-jAra jojana aNuvatriya-anavasthitapyAlo | gADhA-uDA salAma-zalAkA pyAlo) seveIaMtA-vedikAnA aMta paDi lAga-pratizalAkA. sahita mahAsAgabA-mahAzalAkA ' sasiha-zikhA Tica sudhI ' nAmanA bhariA-bharelA [ karavA artha--anavasthita, zalAkA pratizilAkA ane mahAzalAkA nAmanA pAlA kapIe. eka hajAra yojana UMDA ane vedikAnA aMta sahita evA te pAlA] zikhA sudhI [sarave karI] bharelA karavA-bharavA, che 73 . vivecana--asatkalpanAe 4 pAle kalpIe tenAM nAma 1 anavasthita, 2 zalAkA, 3 pratizalAkA ane 4 mahAzalAkA. te cAre pAlA jabUdvIpa jevaDA lAkha jejana Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 lAMbA-pahoLA vRttAkAre ane ratanaprabhAno kharakAMDa eka hajAra ejanane che. eTalA UMDA, 8 jana uMcI jagatI ane te upara be gAu uMcI padmavara vedikA che, teTalA uMcA hoya. tyAM pahelo pAse sarasave karIne zikhA sahita bharIe. 73 che te dIvudahisuIkika, sarisavaMkhivianidiepame paDhamaMvadaMtaciya,puNa bharie saMmitahakhaNe 74. te-te pachI tadaMtaciya-te avasthita khAlI dIludahisu-dIpa-samudrane viSe ! thayo hoya te dviIpa)nA aMta Ikikaka-eka eka sudhI nizcaya. sarisavaM-sarasavane puNa bharie-vaLI bharIe khivia-nAMkhIne tami-te pAla. niTrie paDhamepahelo khAlI | taha-temaja thaye chate khINe-khAlI thaye chate. paDhamaM va-pahelA pAlAnI peThe | artha-te pachI (te pAle upADIne) dvIpa-samudrane viSe eka eka sarasava nAkhIne pahele pAla khAlI thaye chate, te (avasthita pAle khAlI thaye hoya te dvIpa) nA aMta jevo pAle nice pahelA pAlAnI peThe vaLI (sarave) bharIe te paNa tevIja rIte (bAkInA dvIpasamudra eka eka nAkhatAM) khAlI thaye chate-nA 78 vivecanaH-tyArapachI te bharela pAle upADIne te mAMhethI ekeka sarasava dareka dvIpa ane samudrane viSe mUkIe. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 te mUtAM pahele pAle jyAre khAlI thAya tyAre bIjA zalAkAmAM sarasava nAkhIe nahIM, kAraNa ke te pahele pAle. te zalAkA jevaDe ja che-anavasthita nathI paNa avasthita che, te mATe, bIjI vAra je pAle kalpIe te anavasthita kahIe. te A pramANe-jyAM te pahele pAla khAlI thayo. te dvIpa athavA samudra jevaDo pAle kalpIe, te anavasthita jANa. te vaLI zikhA sahita saraseve bharIe, pachI te anavasthita pAlAne upADIne dvIpa-samudra ekeka sarasava mUtAM pUrvanI peThe khAlI thAya tyAre - 74 che khipaIsalAgapale-gusarisa Ie salA khavANuM, puNe bIe: a tao, purvapivatamiuddharie pa. khipUI-nAkhIe. | puNe-pUrNa. salAgapalevAkApAlAne viSe. bIe-bIjo pAlo. egu risa-eka sarasava. tao-te vAra pachI. Iya-e prakAre. puvaMpiva-pUrvanI peThe. lAga-zalAkA mAM sarasavI. tammi -tene. khavaNeNuM-nAkhavAvaDe. | uddharie-letAM. artha-zalAkApAlAne viSe eka sarasava nAkhIe; e prakAre zalAkA (mAM sAkSI sarasava) nAkhavA vaDe bIje pAle pUrNa thAya. te pachI pUrvanI peThe tene laIne. . 75 vivecana -eka ane sarasavane dANe zalAkA. pAlA mAMhe mUkIe. vaLI te [ je dvIpa ke samudra pAle Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 = "khAlI thayA te ] dvIpa ke samudranA aMta lage teTalI bhUmi khaNIne tevaDo anavasthita pAleA karIe kalpIe. ema anavasthita pAlA jema jema khAlI thatA jAya tema tema zalAkA mAMhe eka-eka sarasava mUkatA jaIe ane te te dvIpa samudra paryaMta bhUmi khaNIne anavasthita kalpatA -jaie, ema vAra vAra karIe. ema vAravAra karatAM jyAre khIne zalAkA pAlA bharAya tyAre pUrvAMnI pere [anavasthitanI pere] zalAkA pAleA upADIne tyAMthI AgaLanA dvIpasamudre ekeka sarasava mUkIe. 5 75 5 paNe salAga taie, eva' paDhamehi zrIaya' bharasu; tehi' tai' tehi ya, tugjhiM jA kira kuDA caurA,76 mINe~zalAkA pAlA khAlI | tehi taIcsa"--te vaDe trIjo. thaye chate. tehi ya turia--te vaDe vaLI ceAthA salAga-zulAkA. taI etrIjAmAM. ava e rIte. paDhamahi'-pahelA vaDe. zrIaya--bIjo zalAkA. bharasubharavA. jA--yAvarte. ki-nize. phuDA--phuTa zikhA sahita bharelA. cakarA-cAra [pAlA hAya]. artha te khAlI thaye chate trIjA pAlAmAM zalAkA sa sava] nAMkhIe. e rIte pahelA vaDe bIjo pAleA bharavA. te [bIjA] vaDe trIjo ane te [trIjA] vaDe cAthA pAle bharavA, yAvat nizce zikhA sahita bharelA cAre pAlA hoya. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 vivecana -ema karatAM karatAM zalAkA pAle khAlI thAya tyAre trIjA pratizalAkA pAlAmAM anero eka sarasava mUkIe. vaLI tyAM anavasthita kalpIe, ema e (rIte pahelA. anavasthita pAlAe karIne bIje zalAkA pAlo bharIe, te zalAkA pAle karIne trIjo pratizalAkA pAle bharIe, ane te pratizalAkA pAle karIne cothe mahAzalAkA bharIe. te mahAzalAkA bharyA pachI pratizalAkA bharIe. te pachI zalAkA bharIe ane te traNe jyAM bharAI rahyA te dvIpa ke samudra jeTalI bhUmi khaNune tevaDe anavasthita pAle kalpIne tene sarasave bharIe eTale cAre pAlA pUrNa bharANA. 5 76 che paDhamatipatruddhariA dIvadahI palacausarisavA ya; sa vi egarAsI, rUvUNe paramasakhijaja 77 paDhamatipala-pahelA traNa pAle che sarisavA-sarasavo karI | sovi egarAsI-sarve eka udvariA-uryA rAzi-samUha davuduhI-Ipa tathA samudra rUvUNe-ekarUpe UNe ti palacau-cAra pAlAnA | paramasaMkhija-utkRSTa saMkhyAnuM. artha-pahelA traNa pAlAvaDe uddharelA dvIpasamudra [nA sarasava) ane cAra pAlAnA sarasava, e sarvane ekarAzI te eka rUpe UNe utkRSTa saMkhyAtu thAya, pa77nA vivecana -have pahelA 3 pAlAvaDe udvaryA je dvIpa samudra tenA sarasava ane cAra pAlA bharyA che tenA Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sava e sarva rAzI [sarasavano samUha) ekatra karIe, temAMthI eka sarasava UNe karIe te utkRSTa saMkhyA, kahIe. 7chA vajuAMtu paritA-saMkhalahu assa rAsiabhyAse; juttAsaMkhijaja laha,AvaliAsamayaparimANuM rUva-eka rUpa karatAM aM tuyukta vaLI juttAsaMkhije lahu-jaghanya paritta-pratyeka yukta asaMkhyAnu thAya asaMkhaM-asaMkhyAtu AvaliyA-AvalikAnA lahu-jaghanya samaya-samayanuM arasa-ene parimANuM-pramANa rAsiabbAse-rAzi-abhyAsa artha-utkRSTa saMkhyAekarUpayukta te vaLI paritta asaMkhyAtu laghu jANavuM, ene zaziabhyAsa karatAM yukta asaMkhyAtu jaghanya thAya, te AvalikAnA samayanuM parimANu jANavuM. . 78 * vivecana -ane te eka sarasava yukta karIe te jaghanya parita asaMkhyAtu thAya, e paheluM asaMkhyAtu. e jaghanya parita asaMkhyAta ekAdike yukta karatAM jyAM sudhI utkRSTa na thAya tyAM sudhI sarva madhyama parita asaMkhyAtu kahIe ane e ja jaghanya paritta asaMkhyAtAnI rAzine abhyAsa karIe te jaghanya yukta asaMkhyAtu thAya. abhyAsa eTale te rAzimAM jeTalA sarasava hoya teTalA (teTalI saMkhyAnA) ane tevaDA (rAzI jevaDA) DhagalA karIe, te karIne tene paraspara mAMhomAMhe guNIe te abhyAsa kahevAya. ahIM Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 asatkalpanAe te DhagalAnA sarasava pAMca kalpIe, tyAre pAMca pAMca sarasavanA pAMca DhagalA karIe, tene paraspara guNIe eTale pahelA bIjA sAthe guNatAM 25 thAya, tene trIjA sAthe guNatAM 125 thAya tene cothA sAthe guNatAM 625 thAya ane tene pAMcamA sAthe guNatAM 3125 thAya. ' e abhyAsa nAmA gaNita jANavuM. e jaghanya yukta asaM. khyAta te AvalikAnA samayanuM parimANa che. eka AvalikAnA eTalA samaya hoya. bitica9paMcamaguNuNe, kamA sagAsaMkha58macausattAka kuMtA te rUvajuA, majhA rUvUNu guru pachI kalA bi-bIjA paDhama-jaghanya pratyeka ti-trIjA ane tu cau-cothA cau-(jaghanyayukata). paMcama-pAMcamA anaMtu guNaNe rAciabhyAsa karatAM sattANatA-sAtamuM asaMtu kamA-anukrame (jaghanya anaMtAnaM) sagAsaMkha-sAtamuM asaMkhyA te rUvajuA-te ekarUpa sahita jighanya asaMkhyAta ane majjA-madhyama thAya saMkhyA] rUvUNa-ekarUpa UNuM karatAM gupacchA-pAchaluM utkRSTa thAya. artha:-[mULabhedanI apekSAe bIjA, trIjA, cothA ane pAMcamAne zi-abhyAsa karatAM, anukame sAtamuM asaMkhyAtu, paheluM, cothuM ane sAtamuM anaMtu thAya, tene Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekarUpa sahita karatAM madhyama, ane ekarUpa UbhuM karatAM pAchaLanuM utkRSTa thAya chalA vivecana-te jaghanyayukta asaMkhyAtAne bIjI, trIjI cAthI ane pAMcamI vAra abhyAsa karatAM anukrame sAtamuM asaM. khyAtuM tathA paheluM, cothuM, ane sAtamuM anaMta thAya, te A pramANe-jaghanya yukta asaMkhyAtAnI rAzino abhyAsa karIe tyAre jaghanya asaMkhyAta-asaMkhyAta thAya. tene vaLI abhyAsa karIe te paheluM jaghanya parita anaMta thAya, tene vaLI abhyAsa karIe te cothuM jaghanyayukta anaMta thAya, tene vaLI abhyAsa karIe te jaghanya anaMtAnaMtu sAtamuM thAya. traNa asaMkhyAtA ane traNa anaMtA e cha jaghanyane ekAdike yukta karatAM jyAM sudhI utkRSTA na thAya tyAM sudhI e 6 madhyama kahIe ane e 6 eke UNAM karIe tyAre pAchalAM utkRSTa thAya ane utkaTuM anaMtAnaMtu te nathI. "usiyaM aNuM- tANatayaM narthIi iti anugadvArasUtravacanAta pAchalA A suratta ane, vagiabhikasi cautthayamasaMbaM? hoI asaMkhAsakhaM, lahu rUvajuaMtu te ma. 80 Iya supd--e sUtrokta | Iya. ane-bIjA AcArya asaMkhA saMkhe lahu-jaghanya vagiaM-varga karatAM asaMkhyAtAsaMkhyAnuM isi-ekavAra vajua-ekarUpa yukta causthaye-cothA tu te-te te asaMkha-asaMkhyAtAne marjha -madhyamaasaMkhyAtAsaMkhyA Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 artha:-e prakAre sUtrokta jANavuM. anya AcArya kahe che ke-cethA asaMkhyAtAne ekavAra varga karatAM jaghanya asaMkhyAta-asaMkhyAtuM thAya. te ekarUpa yukta karatAM vaLI madhyama asaMkhyAta-asaMkhyAtuM thAya. 80 vivecana:-e anugadvAra sUtrokta vidhi kahyosUtramAM e rIte kahyuM che. anerA AcArya vaLI A prakAre kahe che, te prakAratara kahIe chIe. cothuM jaghanya yukta asaMkhyAtuM eka ja vAra vagi e "guNe varga) iti vacanAta eTale jaghanya yukta asaMkhyAtAne je rAzi tene teja rAzI sAthe guNIe. jema pAMcane pAMce guNatAM 25 thAya, te jaghanya asaMkhyAtaasaMkhyAtuM sAtamuM thAya. te rUpAdike (ekAdike) yukta karatAM jyAM sudhI utkRSTa na thAya, tyAM sudhI madhyama asaMkhyAta-asaMkhyAtuM AThamuM kahIe 80 che ravRNamAIma guru, tivagiuM tathime dasakhe; lagAgAsapaesA, dhamAdhammagajiadesA 181 rUvUNuM-ekarUpa hana lagAgAsa- kAkAzanA AIma-paheluM pasA-pradeza guru-utkRSTa dhammadharmAritakAyanA tivagiuM-trANaveLA varga karIne adhammA-adharmAstikAyanA, tasthima-temAM A e jia-eka jIvanA dasa-daza [vastu) desA-pradezo kukhe-nAMkhIe 1. anugadvAra sUtramAM kaheluM che. 4. ka. 12 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 artha-te [jadhanya asaMkhyAtAsaMkhyAta ekarUpa hIna karatAM pahelAnuM utkRSTa [yukta asaMkhyAtu] thAya, tene traNa vakhata varga karIne temAM A daza vastu nAkhIe kAkAzanA pradeza, dharmAstikAya, adharmAstikAya, ane eka jIvanA pradeza, 81 vivecana-jaghanya asaMkhyAta-asaMkhyAtuM ekarUpe UNa karIe tyAre pAchaluM chaThuM utkRSTa yukta asaMkhyAtuM thAya. have te jaghanya asaMkhyAtaasaMkhyAtuM traNavAra vagie taduguNe varga: e rIte traNavAra varga karIne te rAzimAMhe A daza kSepaka bheLavIe te dazanAM nAma kahe che. 2 kAkAzanA pradeza, 2 dharmAstikAyanA pradeza, 3 adhamastikAyanA pradeza, 4 eka jIvanA pradeza che 81 ThiIbadhajhavasAyA, ANubhAgA joga cheapalibhAgAka duha ya samANa samayA, pattA nigeae khisa. 82 kiIbaMdha-sthitibaMdhanA duha-be nA] ajajhabasAyA-adhyavasAya samANu-kALa [utsarpiNI, aNubhAgA-anubhAgabaMdhanA avasarpiNI nA samayA-samaya joga-yoga [mana, vacana, kA- patta a-pratyeka zarIravALA ja yAnI zaktine nigaae-nigodo sUkSma che apalibhAgA-chadapratibhAga bAdara anaMtakAyanAM zarIra | [ nirvibhAjya bhAga] khisu-nAkhe-pavo, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 artha -sthitibaMdhanAM adhyavasAyasthAne anubhAga[2] baMdhanAM adhyavasAyasthAne yeganA nivibhAjya bhAge; sapiNa avasarpiNanA samaye, pratye zarIravALA jIve ane niga [e daza] nAkhIe. 82 vivecanaH-pa sthitibaMdhanAM adhyavasAyasthAne, 6 anubhAgabaMdhanAM adhyavasAyasthAne, 7 coga te mana, vacana, kAyAnuM vIrya tenA chedapratibhAga te sUma nivibhAjya bhAga, 8 utsarpiNI-avasarpiNuM e be kALanA samaya,9 pratyeka jIvanAM zarIra ane 10 nigoda-sAdhAraNa vanaspatikAyanAM zarIra. e daza bheLavIe ane pachI. che 82 che T puNa tami tivagiae, parittarNata lahu tassa rasINuM; abhAse lahu juttA, -NataM abhayavajiamAruM paNa taMmi-vaLI te rAzine rAsI abbAse-rAzIne tivaaie-traNa vakhata varga abhyAsa karatAM karatAM lahu-laghu, jaghanya pattita laha-jaghanya pratye- juttAta-mukatAnaM kAnaMg | abhavya-abhavya tasa-ne jiamANuM-jIvanuM mAna artha-pharI vaLI te [rAzi] ne traNa vakhata varga karatAM jaghanya paritta anaMtuM thAya tenI rAzine abhyAsa karatAM jaghanya yukta anaMtuM thAya, te abhavya jIvanuM parimANu jANavuM (3 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana :-vaLI te rAzi traNavAra vagIe tyAre te paheluM jAnya paritta anaMtuM thAya. temAMthI eka che. karIe tyAre utkRSTa asaMkhyAtaasaMkhyAtuM thAya. te jaghanya paritta anaMtAnI rAzine abhyAsa pUrve je rIte kahe che tema karIe tyAre cothuM jaghanya yukta asaMtuM thAya; e abhavya che jIvanuM mAna jANavuM. arthAt abhavya jIva eTalA che. 83 tavage paNa jAyaI, kuMtANuta lahu ta ca tikhutte; vaccasu tahavi na ta heI,kuMtakheve khisu cha Ime 84 tadhvage-te varga karatAM tahavi-te paNa puNa-vaLI na he- te [utkRSTa anaMjAyaI-thAya. tAtaMtu hoya, tANuMtalaha-jaghanya anaMtAnaMtu " saMta-anaMtA. te ca-tene vaLI. be-pavavAnAM. tikumutto-traNavAra. khisu-bheLavo. vagrasu-vargi e, cha ime-A [kahIzuM tevuM che. artha-te jighanya yutAnaMta] ne vaLI varga karatAM jaghanya anaMtAnaMtuM thAya, tene vaLI traNa vakhata varga karIe te paNa te [utkRSTa anaMtAnaMt] na thAya. temAM kahIzuM te anaMtAM kSepavavAnAM bheLave, 84 vivecana -jaghanya yukta anatAne varga karyo thake vaLI sAtamuM jaghanya anaMtAnaMtuM thAya. te jaghanya anaMtA-- naMtanI rAzine traNa vAra vagie te paNa utkRSTa anaMtA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 natuM na thAya, tyAre temAM cha anaMtA kSepaka bheLavIe, te siddhA nigeachavA, vaNasmaI kAla pulA ceva; savamaloganoM puNa, tivagiu kevaladugaMmi 8pA siddhA-siddhanA jI. savaM-vaM. nigaajavA-nigodanA jI. | aloganahe-alakAkAza. vaNasmAI-vanaspatikAya, puNa-vaLI. kAla-traNekALa [nA samaya] tivAgnitraNa vakhata varga karIne pagalA-pudgalaparamANu. | kevaladugaMmi-kevaLadikanA paryAya. artha_siddho, nigoda che, vanaspati jIvo, kALa [atIta, anAgata ane vartamAna ] nA samaye, pudagala paramANuo, sarvalikAkAzanA pradeza [e nAMkhIne vaLI traNa vAra varga karIne temAM] kevaLajJAna ane kevaLadarzananA paryA. 85 vivecana -1 siddhanA jIva. 2 nigadiyA jIva, 3 vanaspati kAyanA jIva, 4 sarva atIta-anAgata kALanA samaya, 5 sarve pula paramANu nice vaLI 6 sarva alakAkAzanA pradeza, e cha bheLavIne vaLI traNavAra vinie tyAra pachI kevaLajJAna ane kevaLadananA paryAya bheLavIe. ya paryAya anaMtA mATe jJAnanA paryAya anaMtA che, e cha anaMta kahyAM te thakI paNa te (kevaLadvikanA paryAya) anaMtaguNa che. tapA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 khittaNutANuM, haveI jitu vavaharaI majajhaM; suhumaviAro, lihi deviMdasUrI hiM khite-pa thake | Iya-e prakAre. [a] tAtaM-anaMtAnaM. | suhamastha-sUkSma arthane, haveI-hoya, viAra-vicAra. jiTuTha-utkRNuM. lihi-lukhyo. vaharaI-vyavahAramAM. deviMdasUrIhiM-zrIdevendrasUrie. maSTha-madhyama anatuM. artha-kSepa chate utkRSTa anaMtAnaMtuM thAya, paNa madhyama anaMtAnaMtu vyavahAramAM Ave. e prakAre sUkSma arthane vicAra zrI deveMdrasUrie lakhe. 86 vivecana--te bheLavyuM ke utkRSTa anaMtAnanuM navamuM thAya, paNa madhyama anaMtAnaMtuM ja vyavahAramAM pravarte che. lokAlokamAMhe jeTalA padArtha che te sarva madhyama anaMtAnaMte ja che. uchuTu anaMtAnanuM kahyuM paNa niprayojana che. te mATe ja siddhAMte nA kahI. e sUma arthane vicAra tapAgacchAdhirAja zrI devendrasUrijI ma. e lakhe arthAt pUrvagraMthane anusAre pustakanyAsa karyo. A 86 gAthAne che. te mATe SaDazItika evuM nAma jANavuM. paDazItinAmA caturtha karmatha samAya. nAma Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM ahaM namaH bandhasvAmitvanAmA tRtIyaH karmagranthaH viSaya :- A ka graMthamAM mArgaNAmAM guNasthAnakanA avatAra karIne bandhasvAmitvanuM varNana karela che. eTale ke kI kI mArgaNAomAM keTalA keTalA guNasthAnakono saMbhava che, ane pratyeka mArgaNAvatI jIvAnI sAmAnyarUpathI tathA guNasthAnakanA vibhAga anusAra karmAM ~. dhana sambandhi keTalI ye!gyatA che tenuM varNana karela che. mANA--guNasthAnanuM paraspara antara mANA :- saMsAramAM jIvA ananya che. dareka jIvAnuM bAhya ane abhyantarajIvana juduM juduM hoya che. zarIranA AkAra Indriya, 2Mga, rUpa, cAla, vicArazakti, manebala, e dareka viSayAmAM jIvA ekabIjAthI bhinna che. A bhedane vistAraka'janma :~audayika, aupamika, kSAyeApazamika ane kSAyika bhAvAne laIne tathA sahaja pANiAmika bhAvane laI hoya che. A ananta bhinnatAne jJAnie cauda vibhAgamAM vibhAjita karela che, ane e cauda vibhAgamAM avAntara bhedo 6ra thAya che. jIvAnA bAhya ane abhyantara jIvananA A vibhAgAne mArgaNA kahevAmAM Ave che, guNasthAna :-mAha ane ajJAnanI pragADhatama avasthAne jJAtio jIvanI nIcalI avasthA kahe che. ane meAharahita sampUrNa jJAni avasthAne jIvAnI uccatama avasthA athavA meAkSa kahe che. nIcatama avasthAmAMthI dhIme dhIme mehanA paDaLane dUra karate jIva AgaLa vadhe che, ane AtmAnA ravAbhAvika jJAna, darzana, cAritra Adi guNAne vikasAve che. A vikAsamArgamAM jIva aneka avasthA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 emAMthI pasAra thAya che. vikAsa mArganI A kramika avasthAne guNasthAnaka kahevAmAM Ave che. A kramika asaMkhyAtI avasthAne jJAnie 14 bhAgamAM vibhAjita karela che. A cauda vibhAgane jainazAstramAM guNasthAnaka kahevAmAM Ave che. mANA ane guNasthAnakanu' paraspara antara : mArgaNAnA vicAra karma-avasthAnA taratama bhAvanA vicAra nathI, paraMtu zArIrika, mAnasika ane AdhyAtmika bhinnatAthI javA gherAyelA che. ane tenA vicAra mArgaNA dvArA thAya che. jyAre guNasthAnako ka -paTaleAnA taratama bhAvane ane yogonI pravRttinivRttine jaNAve che. mArgaNA jIvanA vikAsakramane batAvatI nathI. paNa enAM svAbhAvikaubhAvika rUpAnuM aneka prakArathI pRthakkaraNa kare che. jyAre guNasthAnako jIvanA vikAsakramane batAve che. ane vikAsanI kramika avasthAnuM vargIkaraNa che. mArgaNA sahabhAvI che. ane guNasthAnako kramabhAvI che. eTale ke ekaja jIvamAM caude mArga prApta thai zake che. jyAre guNasthAnako eka jIvamAM ekaja prApta thaI zake che. pUrva pUrva guNasthAnakone choDIne uttarottara guNasthAnaka prApta karI zakAya che. ane AdhyAtmika vikAsa vadhArI zakAya che, parantu pUrva pUrva mArgaNAone choDIne uttarottara mArgaNAo prApta karI zakAtI nathI. temaja tethI AdhyAtmika vikAsanI siddhi thaI zakatA nathI. teramA guNasthAnake pahoMcela eTale ke kevaLajJAna prApta karela javamAM kAya sIvAya sarve mArgaNAo hoya che. paraMtu guNasthAnaka to mAtra eka teramuM ja hoya che. antima avasthA prApta jIvamAM paNa traNa-cAra mArgaNA cheADIne badhI mArgaNAo hoya che, jyAre guNasthAnakomAM phakta 14muM ja hAya che. A prakAre mArgaNA ane guNasthAnakomAM paraspara antara che, Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 3-4 thI ;- A gAthAomAM saMketa dvArA saMkSepathI bodha thavA mATe pa5 prakRtione saMgraha karela che. eTale amukathI amuka sudhI ema AgalI gAthAomAM jaNAvaze paNa prakRti gaNAvaze nahIM. jemake "sura ekoviMzati" eTale devadrikathI mAMDI Apa nAmakarma sudhInI ogaNIza prakRtio levI. gAthA 5 "nArakIne bhavasvabhAveja e ogaNIzana baMdha na hoya" devaddhika vagere gaNIza madhye suradrika, vaikriyadrika, devAyuM, - narakagati, narakAnupUrvI ane narakAyu e ATha prakRti devatA ane nArakI prAyogya che. ane nArI marIne deva ke narakagatimAM utpanna thAya nahI mATe teno baMdha na hoya, tathA sUkSma nAma, aparyAptanAma, ane sAdhAraNa nAma e traNa prakRti paNa na bAMdhe, kemake sUkSma ekendriya, aparyAptA tiryaMca tathA aparyAptA manuSya ane sAdhAraNa vanaspatikAyane viSe nArakI mArIne upaje nahI. ekedriya jAti, sthAvaranAma ane AtapanAma e traNa ekendriya prAyogya che ane vikalendriyatrika e vikalendriya prAyogya che. ' nArakI ekendriya ane vikalendriyamAM utpanna thAya nahI, mATe e che prakRti na bAMdhe. AhAradrika cAritrAnA abhAve bAMdhe nahIM. mithyAtva guNaThANe tIrthakara nAmanA baMdha na hoya" jinanAmano baMdha samyakatva prAyogya che. ane mithyAtva guNaThANe samyakatva nathI mATe jinanAma paNa na bAMdhe. e vinA chanuM 96 no) baMdha hoya" kAraNa ke narakatrika, jAticatuSka, sthAvaracatuSka, huMDaka saMsthAna, AtapanAma, chevaTuM saMghayaNa, napuMsakaveda ane mithyAtva mohanIya e soLa prakRtine baMdha mithyAtva nimittaka che. temAM narakatrika, sUkSmatrika, vikalAika, ekendriya jAti, sthAvaranAma ane Atapa nAma e bAra prakRtio Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 nAraka bhavapratyaya bAMdhatA nathI tethI "surAdi" mAM grahaNa karI ghabaMdhamAMthI ja kADhI nAkhI che. bAkI rahelI napuMsakaveda, mithyAtva mohanIya, huMDaka saMsthAna ane cheva saMghayaNa-e cAra prakRtie mithyAtvanimittaka baMdhAya che, ane sAsvAdana guNasthAnake mithyAtvano udaya nathI mATe tyAM baMdhAtI nathI. te sivAya 96 prakRtio baMdhAya che. gAthA 6 ThThI :- "mizraguNaThANe sirora bAdha" anaMtAnubalpi catuSka, madhyasaMsthAna catuSka, madhya saMvanana catuSka. azubha vihAyogati, nIcagotra, strIveda, darbhAgya, duHsvara, anAdeya. thINadvitriAka, udyota ane tiryacatriAka - A pacIza prakRti anaMtAnubaMdhI kaSAyanA udayathI baMdhAya che. ane mizraguNasthAnake tene udaya na hovAthI A 25 prakRtione bIjA sAsvAdana guNasthAnake aMta thAya che tethI mizraguNasthAnake varta to koIpaNa jIva AyuSyane baMdha karatuM nathI. tethI ahIM manuSya AyuSyano paNa baMdha nathI. eTale 96 mAMthI 26 prakRtio ochI karatAM mizraguNasthAnake nArako 70 bAMdhe che. avirati..tyAre" avirati guNaThANe vartatA keTalAka nArake samyakatva nimitto jinanAmakarma bAMdhe che. ane manuSyane paNa baMdha kare che. "khrabhAdino Avyo tIrtha kara na thAya" paMkaprabhA, dhUmaprabhA ane tama prabhAne viSe samyakatva prApti chatAM paNa kSetranA mAhAme karIne tathA prakAranA adhyavasAyano abhAva hovAthI tIrthakara nAmakarmano baMdha na thAya. kemake zAstramAM kahyuM che ke "prathama narakane Avela cakravarti thAya. bIjI sudhI Avela vAsudeva thAya, trIjI sudhIne Avela tIrthakara thAya, cothI sudhIne Avela kevalI thAya, pAMcamI sudhIne Avela yati thAya, chaThThI sudhIne Avela dezavirati thAya, Jairt Education International Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 sAtamI sudhInA Avela matsyAdika samyakatva pAme paNa dezaviratapaNuM na pAme" te mATe paMkaprabhAdikathI Avela nArakajIva tIthaMkarapaNuM na pAme. gAthA 7 "midhyAve 96 nA baMdha hoya" mithyAtva guNasthAnake manuSyaddika ane uccageAtra e traNa prakRti tathAvidha vizuddhine abhAve na bAMdhe, kAraNa ke sAtamI narakanA nArakIne utkRSTa puNyaprakRti A ja che. ane tethI e teA utkRSTa vizuddha adhyavasAye badhAya ane utkRSTa vizuddha avyavasAyasthAnaka sAtamI nArakImAM trIje-cAthe guNasthAnake che. mATe mithyAtva guNasthAnake baMdhAya nahIM. gAthA 8 "manuSyadrika ane AThamA guNasthAnakamAM chaThThA bhAga "e pAMca varjIne 91 nA baMdha hAya" A guNasthAnake yogya adhyavasAyanA abhAve tiya cAyunA baMdha thatA nathI. ane napuMsakacatuSka mithyAtvanA udaye baMdhAya che, rasAsvAdane mithyAtvanA udaya nathI eTale baMdhAtuM nathI. mATe e pAMca vane 91 ne! baMdha hoya. uccageAtra e traNa bheLavIe" sudhImAM dareka jIvA dareka samaye koI ne koI gati lAyaka avazya badha kare che. narakati lAyaka prathama guNasthAnaka sudhI, tiryaMcagati lAyaka prathamanAM be guNasthAnaka paryanta, devagati lAyaka AThamAnA chaThThA bhAga paryanta, ane manuSyagati lAyaka cethA guNasthAnaka paryaMta baMdha thAya che, nArakI naraka ane devagati lAyaka badha karatA nathI. eTaleja trIjeceAthe guNaThANe sAtamI narakanA nArakI manuSyati lAyaka baMdha kare che. sAtamI narakanA javA AyuSyanA baMdha prathama guNasthAnake ja kare che. anyaguNaThANe taghogya adhyavasAyanA abhAve badha karatA nathI. pahelA tathA bIje guNasthAnake sAtamI nArakanA jIvAne manuSyagati prAyogya baMdhane lAyaka pariNAma ja thatA nathI tethI tene manuSyaprAyAgya baMdha thatA nathI. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 "manuSyatika bhavAnare udaya Ave" sAtamI nArakIne java manuSa AyuSya bAMdhato nathI. ane tenA abhAvamAM trIje-cothe guNasthAnake manuSyaddika bAMdhe che. eTale ke manuSyaddikano manuSya AyuSya - sAthe pratibandha nathI. manuSya AyuSya sivAya paNa 3-4 guNasthAnake manuSyaddika baMdhAya che te bhavAntaramAM udaye Ave che. gAthA 8 "ekaso eka baMdhAya" narakatrika, jAticatuSka - sthAvaracanuSka, huMDaka saMsthAna, chevaTuM saMghayaNa, ApanAma, napuM sakaveda ane mithyAtva e soLa prakRti mithyAtvanA udaye baMdhAya che. - ahiM tene udaya na hovAthI A sivAya 101 baMdhAya. devAyu.mizraguNaThANe bAMdhe" sAbichaviTTI nAraMvaM pi varU mizradraSTiguNasthAnake tadyogya adhyavasAyano abhAva hovAthI - AyuSya baMdha karato nathI. A vacanathI ahIM deva-AyuSya ane manuSya AyuSyane abaMdha che. tathA anaMtAnubalpicatuSTha Adi 25 'prakRtiono bandha anaMtAnubandhi kaSAya nimittaka hovAthI sAsvAdane ja baMdhAya che. ahIM baMdhAtI nathI, tathA narAika, dArikedika ane prathama saMghayaNa e cha prakRtio manuSya prAyogya che. ane manuSya tathA nice trIjA guNasthAnakathI avirata samyagadadinI jema devaprAyogya bAMdhe che, mATe manuSya prAyogya e cha prakRtio ahIM baMdhAtI nathI. - "dezavirani guNaThANe chAsaTha bAMdhe," apratyAkhyAnAvaraNa cAra kaSAyano baMdha pAMcame guNaThANe ane tethI AgaLa nathI tenuM kAraNa e che ke te te prakAranA kapAyano udaya te te prakAranA kapAyanA bandhanuM kAraNa che, ahIM apratyAkhyAnAvaraNa kaSAyono udaya nathI mATe ahIM te paNa baMdhAtA nathI. A kaSAyano udaya pahelA cAra guNasthAnaka sudhI hoya che. mATe tyAM sudhIja baMdhAya che. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 gAthA 10 "ghe 120 bAMdhe. kAraNa tene viziSTa samyaktva nimittaka jinanAmaka - cAritranimittaka AhArakaTrikano ane nA badhA sabhave che. "" mithyAtve 117. jinanAmaka ane AhArakaddhika rahita 117. sAsvAdane 101. narakAdi sALa prakRti rahita karatAM 117mAMthI sALa jatAM 101, "miko 69" devAyu ane anantAnubaMdhyAdika 31 bAda karatAM 69 prakRtio bAMdhe "paNa...71 bAMdhe" devAyu ane jitanAma karma sahita karatAM 71 bAMdhe karma stavamAM kahela banyAdhikAra karatAM paryApta manuSyati cAne trIjA-cothA guNasthAnake A pramANe vizeSatA cheH-karma stavamAM mizrAguNasthAnake 74nA baMdha ane avirata samyaga dRSTi guNasthAnake 77nA baMdha kahyA che. paraMtu tiya ceane mizra guNasthAnake manuSyaddhika, audArikadrika, vajaRSabhanArAca saMghayaNa e pAMca prakRtine abaMdha hAvAthI 69 prakRti bAMdhe che. ane avirata samyagdaSTi guNasthAnake devAyu sahita 70. manuSyo mizne 69 ane avirata samyagdaSTi guNasthAnake jinanAma ane devAyu sahita 71 bAMdhe. A 71 prakRtimAM manuSyaddika-audArikadrika-vajaRSabhanArAca saMghayaNa ane manuSya AyuSya e cha prakRti sahita karatAM kastavamAM sAmAnya bandhAdhikAramAM kahela 97 prakRtio malI raheze. " pAMcame 67" bIjA apratyAkhyAnAvaraNa cAra kaSAyA 71 mAMthI bAda karatAM 67 prakRtio rahe che. vaLI ka stavamAM dezavirati guNasthAnake 67 kahI che. te tiryaMcAne jinanAma rahita hovAthI te 66 bAMdhe. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdi guNasthAnake karma stavanI jema bandha kahe. kAraNa ke "manuSya sivAya bIjA jIvone te guNasthAnako hotAM nathI. jinAdika narakatrika lage agyAra" jinanAma, devadrika, vaikriyadrika, AhAraddhika, devAyuSa ane narakatrika e jinanAmAdi agyAra prakRtio 120mAMthI bAda karatAM 109 prakRtio aparyApta tiryaMca ane manuSya ghe tathA mithyAtva guNasthAnake bAMdhe. tene eka mithyAtva guNasthAnaka ja che. mithyAdaSTi hovAthI jinanAma ane AhArakaTrika -ne bAMdhe. marIne devagatimAM jatA nathI mATe devatrika ane vaikriyadika - na bAMdhe. narakagatimAM na upaje mATe narakatrika na bAMdhe, ahIM manuSya ane tiryaMca labdhiaparyApta grahaNa karavA. - gAthA 11 "nArakInI pere devatAne baMdha kahevo" jema nArako marIne naragati ane devagatimAM upajatA nathI tema deva marIne e banne gatimAM utpanna thatA nathI. tethI devatrika, narakatrika ane vaikriyadrika e ATha prakRtio na bAMdhe; ane sarvaviratinA abhAve AhArakaTrika paNa na bAdhe. tathA deva marIne sUkSma ekendriya ane vilendriyamAM na upaje tethI sUmatrika ane vikalatrika e che prakRti na baMdhAya. ema kula soLa prakRtio ghabaMdhamAMthI jAya eTale ethe 104 prakRtio bAMdhe. devatA bAda ekendriyamAM utpanna thAya che mATe ekendriya, sthAvara ane Atapa e traNa prakRti nArakI karatAM vadhAre bAMdhe. "mithyAtve 103" jinanAma rahita. "sAsvAdane 96" ekendriya jAti Adi sAta prakRtio mithyAtvane udaye baMdhAya che mATe tene baMdhaviccheda thatAM 96. mizra 70" anatAnubadhi Adi 26 prakRtiene baMdhaviccheda jatAM 96mAMthI te bAda karatAM 70. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 samakuve 7ra" jina-nAma ane manuSyAyuSa meLavatAM 72 thAya. jyotiSathI hIna kahevo" e traNa nikAyanA devomAMthI nIkaLI tIrthakara na thAya, kAraNake jina-nAmanI sattAvALe jIva bhavanapati, vyaMtara ane jyotiSamAM upaje nahIM. vaLI A traNa nikAyanA jIvo avadhijJAna sahita parabhavamAM jatA nathI ane tIrthakara to avadhijJAna sahita ja parabhavamAM jaine upaje che. tethI A traNa nikAyanA jIvone tIrthaMkara nAmakarmano baMdha na hoya. gAthA 12 "tethI odhe 101" ratnaprabhA nArakInA nArako dhe tathA guNasthAnakane viSe jeTalI prakRtio bAMdhe che teTalI sanaskumAra, mAhendra, brahma, lAtaka zukra ane sahastrAra devakanA devo bAMdhe che. kAraNa ke e devo tyAMthI ravIne ekendriyamAM upajatA nathI, tethI ekendriya prAyogya ekendriya jAti, sthAvaranAma ane ApanAma e traNa prakRtiono baMdha kare nahIM. tethI ghe "101" baMdhAya. mithyAtve 100" jinanAma rahita, sAsvAdane 96" napuMsakacatuSka vinA, mi 30" anantAnubaMdhI Adi 26 vinA. "samyaktve 72" jinanAma ane manuSyAyuSa sahita. "AnatAdi Anata, prANata, AraNa, azruta, nava graMveyaka ane pAMca anuttaravAsI devone udyotanAma ane tiryaMcatrika e cAra prakRti na badhAya. kAraNa ke tyAMthI cyavIne manuSyamAM ja upaje paNa ti". camAM na upaje tethI tiryaMca yogya e cAra prakRtio na banyAya. eTale 120 prakRtiomAMthI surakiAdi ogaNIza ane udyotAdi cAra nyUna karatAM sattANuM prakRtione ghabaMdha hoya che. 109 prakRti" IndriyamANAe ekendriya, beIndriya, indriya Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 ane caurindriya tathA kAyamArgaNAmAM pRthvIkAya, aSkAya, vanaspatikAya mArgaNAe labdhi aparyApta paMcendriya tiryaMcanI peThe baMdha. kahevo. A sAte mArgaNAvALA jIvone samyakatva ane cAritra nathI temaja devagati ke narakagatimAM upaje nahIM tethI jinanAma, devatrika, narakariAka, vaikiyadrika ane AhArakadika e agyAra prakRti bAMdhe nahi tethI ane mithyAtve 109 prakRtio bAMdhe. gAthA 13 "sAsvAdana guNaThANa" bhavanapatithI izAna devaloka sudhInA deva mithyAtva nimittaka ekendriya prAgya AyuSya bAMdhI pachIthI samyakatva pAmI maraNa samaye samyaktva vamI pRthvI,a5 ane. vanaspatimAM upaje che, tene zarIraparyApti purI karyA pahelAM sAsvAdana hoya tyAre te 96 prakRtio bAMdhe. 98 bAMdhe" sUma-trika, vikala-trika, ekendriya jAti. sthAvaranAma, Ata5 nAma, napuMsakaveda, mithyAtva mehanIya, huMDaka saMsthAna ane chevaTuM saMghayaNa e tera prakRti mithyAtva sivAya na baMdhAya tethI te bAda karatAM banne prakRtio bAMdhe. e be mata jANavA" ahIM keTalAka AcAryo tiryaMca AyuSya ane manuSya AyuSya sivAya 94 prakRtio bAMdhe ema kahe che. A pramANe be mata che. A matabheda prAcIna bandhasvAmitvamAM paNa che. tenI gAthA nIce pramANe che. sANA baMdhahiM solasa, niratigahINA ya mottuM channavaI / ogheNaM vImuttara-sayaM ca paMciMdiyA bandhe // 23 // iga-vigaliMdIsANA, taNupajjatti na jaMti jaM teNa / nara-tiriyAzarvadhA, mayaMta tu raDaLa | 24 . Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 prakRtine baMdha caMdrasUri vagere AcAryo mAne che. A viSayamAM samajavAnuM ke ekendriya jIvanuM jaghanya AyuSya paNa 256 AvalikAthI ochuM hotuM nathI. AgAmI bhavanuM AyuSya A bhavanA AyuSyanA be bhAga gayA pachI trIjA bhAge baMdhAya che, eTale AgAmI bhavanuM AyuSya 171 mI AvalikAe baMdhAya, ane sAsvAdana samakuvane kALa cha AvalikAe pahelAM puro thaI jAya che, sAsvAdana avasthAmAM pahelI traNa paryAmi pUrNa thaI jAya e pramANe mAnI levAmAM Ave te paNa AyuSyabadhano saMbhava mAnI zakAya nahIM. vaLI AgaLa audArikamizra mANAe 94 prakRtiono bandha kahela che eTale 94 nA bandhano mata yuktiyukata jaNAya che. prathama mate zarIraparyAmi purI thayA pachI paNa sAsvAdana rahe, ane te vakhate Ayuya bAMdhe tyAre chanuM prakRti bAMdhe. Azaya evuM jaNAya che ke cha AvalikAe antarmuhUrta madhyama thaI jAya. eTale zarIraparyApti cha AvalikAe pUrNa thAya tyAra pachI Ayudhyane baMdha thAya ema jaNAya che. paraMtu TabAmAM ApelI dalIla pramANe 94 vALe mata yutiyukta jaNAya che, tatva kevaligamya. gAthA 14 karmave-paMcendriya mArgaNA ane trasakAya mArgaNAmAM sAmAnya rUpe jyAM jeTalAM guNasthAnakone saMbhava hoya tyAM teTalAM guNasthAnone AzrayI karma stavamAM kahela bandhAdhikAra pramANe baMdha jANavo. gAthA 14 gatitrasara-teukAya ane vAukAya e baMne sthAvaranAmakarmanA udayathI labdhisthAvara che te paNa gatisAdharme karIne tene gatitrasa kahyA che teo UMcuM ane tIrachuM gamana kare che. ' "eka pAMcane baMdha" heya-teukAya ane vAyukAyanA jIvo. deva, manuSya ane nArakImAM utpanna thAya nahI tethI ta~Ayogya e 4. ka. 13 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdara prakRtio bAMdhe nahi teukAya ane vAyukAya, tiryaMcagatimAM utpana thAya ane tyAM bhavapratyaye nIca gotraja udaya hoya mATe teo uccagotra na bAMdhe, tene sAsvAdana na hoya, kemake samyakatva mane koi jIva temAM AvIne upaje nahi. "karma stavanIpere"--e ATha yogamArgaNAe 12 guNasthAnaka hoya tyAM karma stavanI peThe bandha jANavo tathA satya--manoyoga ane asanyAmRSA e be mananA ane eja be vacananA e cAra yoga teramA guNasthAnake hoya tyAM eka sAtA vedanIya baMdhAya. . ahIM mAtra ko kahe narama A gAthAmAM vacanadhoga ane audArika e baMne sAmAnyapada che. to paNa narabhaMgu zabdanA sAnnidhyathI vacanayoganuM tAtparya maneyoga sahita vacanayogamAM ane dArikanuM tAtparya maneyoga sahita dArika kAyapogamAM rAkhI bandhasvAmitvane vicAra karela che, vacanayogathI kevaLa vacanayoga ane kAyayogathI kevaLa kAyayoga grahaNa karavAmAM Ave te tenuM bandhasvAmitva vikalendriya ane ekendriyanA samAna hoya, e pramANe audArika kAyayoge baMdhane vicAra kahyo. jIva prathama samaye kevala kAmaNa yoga vaDe AhAra grahaNa kare tyAra pachI dArika yoganI zarUAta thAya che. te zarIra paryApti banatAM sudhI kArmaNa sAthe mizra hoya che. ane kevali samudaghAta avasthAmAM bIja, chaThThA ane sAtamA samaye kArmaNa sAthe dArika mizrayoga hoya che. viziSTa caritrane abhAve AhAkaddhika na bAMdhe. surAyu ane naratrika e cAra prakRti sarva paryAmi pUrNa karyA sivAya na baMdhAya tethI e cha na bAMdhe. ane kevali samuda ghAta avasthAmAM te kevala sAtavedanIyaja baMdhAya che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsvAdana guNataNe eraNane baMdhaheya-sAsvAdana guNaTANe narasayuvA ane tiryaMca AyuSya na baMdhAya. kAraNa ke sAsvAdanabhAve vartatA 1rIraryAmi pUrNa na kare, mithyAtvane udaya na hovAthI tagnimika sUkSmatrikAdi 13 prakRtio na bAMdhe. - mizra guNasthAnake vIte jIva kALa na kare te kyAMi paNa Upaje paNa nahi, mATe aparyApta avasthAmAM mizraguNasthAnaka na hoya. gAthA 16 "samyakatva guNaThANe 75 bAMdhe" ahiM siddhAntanA mate vaikiya labdhi ane AhAraka labdhi prayuMjatA dArikamizra kAyayoga mAnyo che paNa te ahiM vivo nathI, kAraNa ke karmagraMthakAra tema mAnatA nathI. tethI dezavirati ane pramatta guNaThANAno baMdha kahyo nathI. * tihAM pahelA guNaThANe -audArikamizrAyogI pahele guNaThANe be Ayune baMdha zI rIte kare, e vagere lAMbI zaMkA karI che. tene uttara-A zaMkA zilAMkAcAryanA matane anusarIne karela che, kemake teo zarIraraparyAmi pUrNa thAya tyAM sudhI audArika mizrAga mAne che. ane pUrNa thayA bAda dArika yoga mAne che. tenA mate A zaMkA saMbhavI zake che. paraMtu karma graMthakAranA mate zarIranI pUNa nA svayogya sarva pati pUrI thayA pachI thAya che. eTale tyAM sudhI dArika mizrayoga hoya che. te e bAbata devendrasUrie cothA karmathanI tAkoSa zAstrane e gAthAnI TIkAmAM lakhyuM che ke, jyAM sudhI indriAdika yoga pati pUrNa na thAya tyAM sudhI audArikamizaga . ane sasara paryApti pUrI thayA pachI dArika kAyayoga hoya te te bIjA AcA imata che. eTale ahiM bane AyuSyane baMdha ghaTTI zake che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e saMdeha TIkAkAre paNa vivo nathI:-A zaMkAnA samAdhAnamAM samajavAnuM ke yazasemasUrikRta bAlAvabodhamAM A pramANe kahyuM che ke -AvavAmAM Adi pada che, teno artha anaMtAnubaMdhI Adi 24 ema na karatAM Adi zabdathI bIjI pAMca prakRtio laIne (kAraNa ke manuSya Ayu ane tiryagAyu pUrve TALyA che) 29 prakRtio levI. A pramANe artha karavAthI zaMkA raheze nahIM, kAraNa ke 94mAMthI 26 prakRti ochI karI bAkI rahela 65mAM jinapaMcaka melavavAthI 70 prakRtio thAya che. vaLI gAthAmAM 75 prakRtie levI e koI ulalekha nathI. dArika mizrAkAyayoganA svAmi tiryaMca ane manuSya che ane cothA guNasthAnake tene 70 ane 31 prakRtino badha kahyo che, te. paNa dArikamizra kAyayogamAM cothe guNaThANe 31 prakRtione baMdha mAnavAne badale 70 prakRtino baMdha eTalA mATe mAnyo che ke A yoga aparyApta avasthAmAM hoya che. ane aparyApta avasthAmAM tiryaMca athavA manuSya devAyuno baMdha karatA nathI. mATe AyuSya gaNavAmAM Ave nahIM. A pramANe 70 ne baMdha saMbhave che. pachI te bahuzruta. kahe te pramANa. audArikamizanI pere baMdha kahevo. odhe mUla baMdhamAM 120 mAMthI AhArakaSaTaka, tiryaMca AyuSya. ane narAyuSa e ATha bAda karatAM 112. mithyAve jinapaMcaka vinA. 197, sUkSmAdi 13 bAda karatAM sAsvAdane 94. temAMthI anaMtAnubaMdhI Adi 24 ochI karI jinapaMcaka umeratAM samyaka ve 75 bAMdhe. ujha8 je TabAmAM zaMkA karelI che tene ahIM avakAza nathI. kAraNa ke kAmaNa kAyayoga cAre gatimAM hoya che. eTale devanAraka e pAMca prakRtie bAMdhe che. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 ghanI pere 63. AhAraka kAyayoga ane AhArakamizra kAyayoga e be mArgaNAe 63ne baMdha hoya che. tyAM AhAraze pramatta ane apramatta e be guNasthAnaka hoya che. cauda pUrvadhara jyAre AhAraka zarIra kare tyAre labdhino upayoga karatA hovAthI pramAdayukta hoya che. tyAre chaThuM guNasthAnaka hoya. te vakhate AhAraka zarIrane prAraMbha karatAM te dArika sAthe mizra hoya che. eTale AhArakamizra ane AhAraka e be yoge chaThuM guNasthAnaka heya. pachI vizuddhinA baLathI sAtame Ave tyAre AhAraka gaja hoya. eTale AhAraka yoge 6-7 e be guNasthAnaka ane AhArakamiko chaTa huM guNasthAnaka hoya. tyAM chaTa The 63 bAMdhe. temAMthI zoka, arati, asthiraddhika, ayaza ane asAtA vedanIya e cha prakRti kADhatAM sAtame sattAvana prakRtiono baMdha hoya. ane devAyune baMdha na kare to 56 bAMdhe. paMcasaMgraha saptanikAnI gAthA 149 mAM kahela che ke AhArakagI ane AhArakamiyogI anukrame pa7 ane 63 prakRtio bAMdhe. eTale AhArakayogI chaTa The guNasthAne 63 ane sAtame pa7 bAMdhe. ane AhArakamiyogI chaTa The guNaThANe 63 bAMdhe. paraMtu saptatikAnI TIkAmAM AhAradikanA baMdha sahita 59 ne baMdha sAtame mAnya che. gAyA 17.. vidhi kAyane devatAnI pere baMdha kahe :ahIM deva ane nArakone svAbhAvika bhavapratyaya vaikriya zarIranI vivekSA che. tethI tene prathamanAM cAra guNasthAnaka hoya. jo labdhipratyaya vaikriyAganI vivatA hoya to manuSya-nirvacanI apekSAe adhika guNasthAnaka lAbha tenI vivekSA nathI. traNa vede prathamanAM nava guNasthAnaka hoya, Aghe 120 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtve 117 sAsvAdane 101 mi. 34. cothe guNaThANe 77. dezaviratae 67, pramatta guNaThANe 63. apramatta guNaThANe pa9pa8. apUrvakaraNe 58-16-26. bAdara saMparA 22-21. gAthA 18 ajJAnatraNane be athavA traNa, trIjA guNasthAnake rahela jIvanI dRSTi sarvathA zuddha yA sarvathA azuddha hotI nathI. paraMtu kaMIka zuddha ane kaMika azuddha evI mizra hoya che. jyAre temAM zuddhatA vadhAre ane azuddhatA ochI tyAre jJAnI gaNAya. ane jyAre temAM azuddhi vadhAre ane zuddhi. ochI hoya tyAre ajJAnI gaNAya. pahelI apekSAe be guNaThANa sudhI ajJAna ane bIjI apekSAe traNa guNaThANAM sudhI ajJAna gaNAya. ne vize bAra guNasthAnaka heya: cAdarzana ane acadarzana e kSAyopathamika bhAvamAM Ave che. ane lopathamikabhAva bAra guNasthAnaka sudhI ja hoya. eTale bAra guNasthAnaka hoya. gAthA 20 vAtAmaDhIcaNAupazamoNIne prApta thayela jIvane okhazamika samyaka - hoya. athavA jeNe traNa puMja karyA nathI ane je mithyAtva khapAvyuM nathI evo jIva upazama samyaka tatva pAme. zreNIgata upazama samyakatvI jIva maraNa pAmI zake che. tatrocyate veei saMtakammaM khaovasamiesu nANubhAmi / uvasaMtakasAo puNa, veei na saMtakamma pi // lAyopathamika samyaka qii mithyAtva mehanIyanA pradezadayane anubhave che. rasAdayane anubhavato nathI. ane upazama samyakatva pradezodayane Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa anubhava nathI, kSAyopathamika, samyaka vamAM samyaka vAhanIyana pudgalo hoya che mATe tene vedaka paNa kahevAmAM Ave che. kSAyika samyakatvanuM svarUpa tathA - khINe daMsaNamohe, tivihaMmi vi bhvniyaannbhuuyNmi| nippaccavAyamaula, sammattaM khAiyaM hoi // 1 // saMsAranA kAraNabhUta traNe prakAranA darzanamehanIya kSaya thaye chate vina vinAnuM anupameya kSAyika samyaka tatva prApta thAya che. tami ya taiyacautthe, bhavami sijhati khddy-smmtte| muranirayajuyalisu gaI, imaM tu jiNakAliyanarANAM // 2 // te kSAyika samyaka tva prApta thaye te trIje ke jethe bhave mokSamAM jAya che. traNa bhava karanAra sAyika samyaka vI marIne vaimAnika devatAmAM ke trIjI naraka sudhI jAya che. ane cAra bhava karanAra kSAyika samyakavI aAMkhyAtA varSanA AyuSavALA manuSya-tiryaMcamAM jAya che. ane te kSAyika samyakatva je kALamAM tIrthakaro thatA yA vicaratA hoya te kALamAM utpanna thayelAne thAya che. jema A avasarpiNImAM zrI RSabhadevanA vihArathI jaMbUsvAmInI kevalotpatti sudhIne kALa 2. baddhAuyANa evaM, sijhati u taMbhave abaddhAU / paTThavago u maNusso niTThavago causu vi gaIsu // 3 // badhAyuSka e rIte traNa ke cAra [kavacit pAMca paNa bhava kare che. ane abAyu teja bhave mokSamAM jAya che. kSAyika samanvanI prAptinI zarUAta karanAra sAta varSanA AyuSyavALA manuSya ja hoya che. ane pUrNa karanAra cAre gativALA jIva hoya che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 guNaThANA 11 heya :- zaMkA :-bhAvika samyakatvane pAMcamA ane chaThThA guNaThANe devAyuno baMdha kahyo che, paraMtu te zI rIte ghaTe? kAraNa ke abhadrAyu kSAyika samyakatva bhava mokSe jAya che eTale Ayu bAMdho nathI. ane baddhAyu hoya to Ayu bAMdhyuM che mATe bAMdhavuM nathI. uttara :-ahIM koI ema kahe che ke "sAyika sa-vane prasthApaka [ prAraMbha karanAra ] manuSya hoya, ane niSThApaka cAre patinA jI heya, kSAyika samyakatva prApta karanAra manuSya mithyAtva mehanIya ane mizra mohanIyano tadana kSaya kare ane samyakatva mehanIyane bhaya karatAM mAtra tenA antarmuhUrtamAM vecavA lAyaka pudagalo bAkI hoya tyAre maraNa pAmI cAre gatimAM upaje ane tyAM utpanna thaI samyakatva mahanIyanAM pudgale bhogavI kSaya kare, te kSAyika niSThApaka kahevAya che, te cAre gatimAM prApta thAya. tethI dezavirati guNaThANe manuSya ane tiryaMca kSAyika samyagdaSTi surAyuSane baMdha kare" para ne kharUM nathI. kAraNa ke kSAyika niSThApaka asaMkhya varSanA AyuSyavALA manuSya ane tiryaMca che. ane tene dezavirati guNasthAnaka na hoya, paranuM kSAyika samyagdaSTine nIce pramANe kavacit pAMca bhavo paNa thAya che. ane te apekSAe surAyuSano baMdha saMbhave che. pAMcamA ArAnA aMte thanArA duSpasahasUri kSAyika samyakanvI che. teo devAyu bAMdhI manuSya thaI mokSe jaze. teonuM kSAyika samyake - A janmanuM nathI; kAraNa ke pAMcamA ArAmAM utpanna thayelAne sAyika ja thatuM nathI. vaLI pUrva janmanuM paNa nathI. kAraNa ke je deva ke narakamAMthI AvyA hoya te sAyika utpanna thatuM nathI. hAyikasamyakatvane utpAdaka saMkhyAtA varSanA AyuSavALe, prathama saMghayaNI, je kALamAM tIrthakaro thaI zakatA hoya te kALamAM utpanna thayela Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 manuSya hoya mATe, tema manuSya ke nirdhacagatimAMthI paNa sIdhA AvyA nathI, kAraNa ke saMkhyAta varSanA yuvALAne manuSya-tiryaMcanuM Ayu bAMdhyA pachI kSAyika samyakatva utpanna thatuM nathI duSpasahasUri devagatimAMthI manuSyagatimAM AvyA che. emanuM kSAyika samyakatva devabhavathI pahelAMnA bhavanuM che. devAyuM bAMdhyA pachI kSAyika samyakatva prApta karyuM che eTale eka manuSyane bhava. bIjo devane bhava. pachI manuSyane, pachI devo ane pachI manuSya thaI mokSe jaze. AvI rIte kSAyika samyaka vI keIkane pAMca bhava paNa thAya che. e vAta A gAthAthI sUcita thAya che. zrI kRSNane paNa A rIte pAMca bhava thavAnA che. je bhavamAM kSAyika utpanna thAya che, teja bhavamAM abaddha AyuSka hoya to mokSe jAya che. paNa jene kSAyika samyakatva pUrva janmanuM hoya ane jo te evA kSetra ke kALamAM utpanna thayuM hoya ke jyAM anukuLa sAmagrI na hoya to te manuSya devAyuno baMdha karI devagatimAM jai tyAMthI manuSya thai mokSe jAya che. gAthA 21. eTale cothA guNaThANe. odhe 77 AhArakaTrika vinA avirati samyagdaSTie 75. apratyAkhyAnAvaraNI kapAya , dArikadrika, prathama saMghayaNa ane manuSyadrika vinA dezaviratie 66. trIjA pratyAkhyAnAvaraNIyakathA 4 vinA pramaro 62. apramaro 58 AThame 58-16-26 navame guNasthAnake 22-11-20-19-18. sUkSmasaMgharAye 17, upazAnamohe. 1 gAthA rara, pahelI traNa azubha lehyAvaMtane AhArakaddhika vinA 218 prakRtine odhe baMdha jANavo A be prakRtio apramattA guNaThANe baMdhAya che. ane tyAM zubha legyAo hoya tethI. azubha thAo. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 kaSNAdidravyanA saMgha bhAzubha pariNAma che kaSAyanI cha guNasthAna sudhI ja hoya che. megAntargata kRNAdidravyanA saMbaMdhathI AtmAne je zubhAzubha pariNAma te vezyA. kaSAyo temAM sahacArI che kaSAyanI jema jema tIvratA tema tema vezyAo azubha-azubhatara, hoya che ane kaSAyonI jema jema mandatA thAya tema tema vezyA vizuddha-vizuddhatara thAya che. jemake anaMtAnubaMdhInA tIvratama udaya kRSNa legyA hoya ane manda udaya zukalezyA hoya che. keTalIka jagyAe deve ane nArakone zarIranA varNarUpa lezyAo mAnI che. kemake temanI legyAo avasthita hoya che. sAtamI narake samyaka tva prApti mAnela che. tyAM dravya kRSNalezyAja hoya che. ane samyaka tvanI prApti zubha legyAe ja thAya che. to kRSNa lezyAe vartavAvALA jIvane samyaka ~ zI rIte thAya ? mATe dravya leNyA zarIranA varNarUpa ane bhAva lezyA bhinna hoya ema samajAya che. ane tethI sAtamI. nArakInA nArako samyakatva prApti vakhate vizuddha evI bhAva legyAe hoya paNa dabathI te paga lehyA che. eTale pratibiMbarUpa te lezyA sarakhI thAya. e rIte abhavyane paNa zukalezyA dravyathI hoya. tAtparya e che ke devo ane nArakone vezyAo avasthita hoya che. paNa te zarIranA varNarUpa dravya leyAo hoya che. ane bhAvaparAvRttie te leyAo te te leyAo sarakhI thAya che. manuSya ane tiryaMca devAyuba na bAMdha : A vastu karmagraMthakAra ane siddhAntakArane matabheda jaNAve che kAraNa ke karmagraMthakAra cothA guNarayAnake surAyune baMdha mAne che te. prAcIna baMdhasvAmitvanI nIcenI gAthA uparathI jaNAI Ave che. suranaraAusahiA avirayasammAu hoMti nAyavvA / / titthayareNa juyA taha, teulese para vocchaM // 42 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 AthI spaSTa thAya che ke karmagraMthakAre manuSya-AyuSyanI jema devAyune baMdha paNa the guNasthAnake mAne che. jyAre siddhAtakAro nIcenA siddhAtanA pAThone anusarIne devAyune baMdha mAnatA nathI. kaNhalessANaM bhaMte ! jIvA kiriyAvAdI kiM NeraDyAuyaM pakareMti pucchA? goyamA! No NeraiyAuyaM pakareMti, No tirikkhajoNiyAUyaM pakareMti; maNussAuyaM pakareMti, No devAUyaM pakareMti / akiriyA aNNANi ya cattArivi Auya pakareMti / evaM NIlalessAvi kaaulessaavi| - kaNhalessANaM bhaMte ? kiriyAvAdI paMciMdiya-tirikvajoNiyA kiM NeraiyAuyaM pakareMti pucchA ? goyamA ! No NeraiyAuyaM pakareMti, No tirivakhajoNiyAuyaM pakareMti, No maNussAuyaM pakareM ti, No devAuyaM pakareMti / akiriyAvAdI aNANiyavAdI veNaivAdI cauvihaMpi pakareM ti / jahA kaNhalessA evaM gIlalessAvi kAulessAvi [bhaga. kha0 3 za0 30 u0 1] artha :-kRSNa lezyAvALA samyagdaSTi jIvo zuM nArakanuM AyuSya bAMdhe ItyAdi prazna. he gautama ! nArakanuM AyuSya na bAdhe, tiryaMcanuM AyuSya na bAMdhe, devAyu na bAMdhe paNa manuSyanuM AyuSya bAMdhe. ane mithyAdaSTi cAre AyuSya bAMdhe. A pramANe nIla ane kApata lezyA mATe paNa samajavuM. he bhagavAn ! kRSaNa lezyAvALA samyagdaSTi paMcaMdriya tiryae zuM nArakInuM AyuSya bAMdhe ? ItyAdi prazna. he . Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 gautama ! teo nArakanuM AyuSya na bAMdhe, manuSya AyuSya na bAMdhe. ti"canu AyuSya na bAMdhe, devatAnuM AyuSya na bAMdhe, ane mithyAdRSTi cAre AyuSya bAMdhe. e pramANe nIla ane kApAta lezyA mATe samajavu. vaLI siddhAMtamAM kahyuM che ke je lezyAe AyuSya bAMdhe te lezyAe maraNa pAmI pUrvabhavanI lezyA sahita dezamAM upaje, ane samyagdaSTi manuSya ke tiryaM ca vaimAnika sivAya bIjA devanuM AyuSya bAMdhatA nathI. eTale TamAkAra jIvavijayajI mahArAje uparokta zakA karI che. paNa A matabheda hAya tema jaNAya che, AgaLa paNa saiddhAMtika ane kAma graMthika matabhedA Ave che AnuM koi samAdhAna thai zakatuM nathI, mATe TabAkAre bahuzrutagamya kahela che te yAgya ja che. ane zAstro uparanI zraddhA avicaLa rAkhanAra che. ceAthA ka graMthamAM prathama traNa lezyAe cha guNaThANA mAnela che. te AhArakaDriMkanA niSedha uparathI ahIM paNa jaNAI Ave che. (gA. 23 paDhamatiossAsu ) gAthA 23 tejAlezyAvata-ItyAdi. tejolezyAe prathama guNasthAnakathI laine sAta guNasthAnako hoya che. ghabaMdhamAMthI je prakRti kADhI nAMkhI che. te nava prakRti aNumalezyAe badhAya che. vaLI e nava prakRtio tejolezyAvALA jIva nAraka sUkSma ekendriya ane vikalendriyamAM upajatAM -nathI mATe paNa na bAMdhe. zukala lezyAvata khAMdhe zukala lezyAe 1 thI 13 guNasthAnaka hoya che. AnatAdi devaleAkamAM kevaLa zukalalezyA hAya che, teo ti`camAM upajatA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 nathI, mATe niSkrika, tiryaMca AyuSya ane udyotanAma e cAra. prakRti tiryaMca prAyogya hovAthI bAMdhe nahI. ane zukalerayAvALA jIva jyAM naraka tiya "camAM A bAra prakRtinA uda che. tyAM upaje nahIM mATe e paNa na bAMdhe. ahIM devika ane vaikriyaddikanA badha manuSya-tiya "canI apekSAe ane manuSyadrikanA baMdha devatAnI apekSAe jANavA. bahuzrutagamya che. tavA bhASyamAM kahyuM che ke pIta-pA-jIvaocAgni-tri-zetevu [ a. 4 sR. 23] zeSeSu lAntakAdiSu AsarvArtha siddhAcchuklezyAH tathA saMgrahaNImAM nRttiya pahelA jItApru sudraDhesa kuMti mukhya TI, (4) prathamanA be devalAkamAM tejolezyA, pachInA traNa devalAkamAM padmalezyA ane lAntakathI mAMDI sarva siddha paryanta zukalalezyA hoya che, te! have prazna e thAya che ke lAntakathI mAMDI sahasrAra sudhInA zukalalezyAvALA devA tiya camAM paNa jAya che to tatkAyAgya udyotacatuSka kema na bAMdhe ? AgaLa paNa AnatAdi devalAkanA baMdhasvAmitva prasaMge aLayArlR kocapadmA" AnatAdi devA udyotacatuSka sivAya baMdha kare che ema kahela che. sahasrAra sudhInA devA udyota catuSTanA baMdha kare che. ane ahiM zukalalezyA mANAe baMdhane niSedha karyo e paraspara sa`gata thai zakatuM nathI. A paNa kAma graMthika ane saiddhAntika matabheda hoya tema jaNAya che. chatAM ema samAdhAna thai zake ke zukalalezyAe je badhasvAmitva kahyuM che te vizuddha zukalalezyAnI apekSAe hAya. parama zukalalezyA AnatAdi dezane hAya che. teo tiryaMcamAM utpanna thatA nathI. eTale udyotacatuSka bAMdhe. nahi. pachI te tattva bahuzrutagamya che. padma lezyAvata padma lezyAe ekathI sAta guNasthAnaka hoya che. padmalezyA ane tejolezyAmAM eTaluM adhika samajyuM ke padmalezyAvAve Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 nArakAdi nava prakRnio uparAMta ekendriya, sthAvara ane Atapa e prakRtio bAMdhatuM nathI. kAraNa ke padma lezyAvALo nArakAdimAM temaja ekendriyamAM upajato nathI. mATe bAMdhatA nathI ane teno vezyAvALo ekendriyamAM upaje che mATe ukata traNa prakRtio bAMdhe che. gAthA 24. jUnattama dravyacitta vinA bhAracitta na hoya, asaMjJIne nathI hotuM tema. kevaLIne bhAvacitta vinA paNa dravyacitta hoya che. eTale ke kevaLIne matijJAnAvaraNIya karmanA kSayopamanya mananapariNAma rUpa bhAva mana nathI. paNa anuttara vimAnanA devoe pUchelA praznanA uttara dravya manathI Ape che. eTale bhAva mana sivAya dravya mana hoya che, ane te mana cauda guNasthAnaka sudhI hoya che. siddhAntamAM tene saMkSI-ne asaMzI kahyA che. bhAvamananI apekSAe bAra guNasthAnaka hoya. ahIM dravya mananI apekSAe saMjJI gaNI 14 guNasthAnaka kahela che. asaMjJIne be ja guNaThANAM hoya asaMjJI ekendriyathI mAMDIne paMceMdriya parvatanA asaMjJI jIvone vize kaIka samyakatva vamatAM avatare tethI karaNa aparyAptAvasthAe sAsvAdana guNaThANuM hoya tethI asaMzIne sAsvAdana guNasthAnake saMjJInI jema 101 prakRtino baMdha hoya ema jaNAvyuM. ahIM eka vastu vijJAravA jevI jaNAya che ke asaMjJIne aparyAptAvasthAe kArmaNa tathA dArikamizna vega heya. ane te gamAM sAsvAdana guNasthAnake 94 ke 96 prakRtino baMdha kahyo che, to tene sutraka ane vaikriyaddhika e pAMca prakRtinuM baMdhasvAmitva zI rIte hoya? eTale saMjIne baMdhAtI 101 prakRtimAMthI Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 ukta pAMca prakRtiono baMdha asaMjJIne ghaTI zakato nathI. kAraNa ke aparyApta avasthAe sAsvAdana guNasthAnake deva pAyogya prakRtione baMdha koi jIva karatA nathI. aNahArIne vize, aNAhArIne ayogIkevaLI sahita pAMca guNakANAM heya. chatAM ahIM kANanI peThe cAra kalAAM te baMdha AzrayI samajavuM. kemake agI abaMdhaka che. vigrahagatimAM bhavadhAraNIya zarIranA abhAve aNAhArI hoya te apekSAe paheluM, bIju ane cothuM guNasthAnaka hoya ane kevali samuddaghAta kare tyAre trIje, cothe ane pAMcame samaye aNAhArI hoya te apekSAe teramuM jANavuM. ahIM baMdhasvAmitva kahevAnuM che ane 14muM abandhaka che eTale gaNela nathI. tyAM Aghe AhAradika, devAyuSa, narakatrika, manuSAyuSa ane ane tiryaMcAyuSa e ATha bAda karatAM 112, temAMthI jinanAma, devadrika ane vaikiyadrika bAda karatAM mithyAtve 107. temAMthI sUkSmatrika, viklatrika ekedriya jAti, sthAvaranAma, AtapanAma, napuMsakaveda, mithyAtvamohanIya, - huDakasaMsthAna ane chevaTuM saMghayaNa e tera bAda karatAM 94 sAsvAdane bAMdhe. temAMthI anaMtAnubaMdhI Adi 24 bAda karI jina-paMcaka meLavatAM 75 prakRtie the guNasthAnake baMdhAya. sayogIe eka zAtAdanIya bAMdhe. gAthA 25, ahIM kRNAdi traNa vezyAe cAra guNasthAnaka kahyAM che te prAcIna baMdhasvAmitva ane paMcasaMgrahanI apekSAe kahyAM hoya tema jaNAya che. kArake cethA karma graMthamAM graMthakAra svayaM cha guNaThANAM kahevAnA che. AnI patalaba ema che ke traNa vezyAe vartamAna jIva prathamanAM cAra guNasthAnaka prApta kare, paNa te dezavirati ke sarvavirati pAmI zake Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 nahIM. te apekSAe cAra guNasthAnaka kahela che, bAkI zubhalezyAe deza. virati ke sarvavirati pAmyA pachI koI jIva maMda pariNAmI thAya tyAre kRSNAdi traNa azubha lezyAo Ave tethI dezavirati ke sarva viratino bhaMga thato nathI. te apekSAe cothA karmagraMthamAM cha guNasthAnaka, kahela che. e pramANe baMdhasvAmitva uparanuM viziSTa lakhANa pUrNa thayuM udayasvAmitva trIjA karmagranthamAM mArgaNAsthAnane viSe guNasthAnakone AzrayI baMdhasvAmitvano vicAra karyo. paraMtu udayasvAmitvane vicAra karyo nathI mATe te upayogI hovAthI ahiM udayasvAmitvano vicAra. karavo prastuta che. naravari, A mArgaNAe mithyAtvathI mAMDI avirati samyagdaSTi guNasthAnaka sudhI cAra guNasthAnaka hoya che. tyAM jJAnAva. raNa pAMca, darzanAvaraNa cAra, antarAya pAMca, mithyAtvamehanIya, taijasanAma, kArmaNanAma, varNAdicatuSka, agurulaghunAma, nirmANanAma, sthiranAma, asthiranAma, zubhanAma ane azubhanAma e satyAvIza prakRtio dhrAdayI-pitApitAnI udayabhUmikA parvata avazya udaya vatI hoya che. temAM mithyAtvamehanIyanI udayabhUmi prathama guNasthA " sthAnaka che ane tyAM te dhruvodayI che. pAMca jJAnAvaraNIya, cAra darzanAvaraNIya ane pAMca antarAya e cauda prakRtine udaya bAramA guNasthAnaka sudhI ane bAkInI bAra prakRtine udaya teramA guNasthAnaka sudhI sarva jIvone hevAthI te dhRdayI che. e satyAvIza dhRdayI prakRtio, nidrA, pracalA, vedanIya 2, nIcagetra, narakatrika paMcendriya jAti, vaikiyadrika, huDakasaMsthAna, azubhavihAyogati, parAghAta, ucchavAsanAma, upaghAta, traNacatuka, durbhaga, duHsvara, anAdeya, yaza, . Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2STra soLa kapAya, hAsyAdiSaka, napuMsakaveda, samyakatva mehanIya ne mizramehanIya e chotera prakRti Aghe sAmAnyataH nArakone udayamAM hoya che temAM satyAddhitrikane udaya vaikriyazarIrI devo ane nArakone paMcasaMgraha ane karmaprakRtine mata hoto nathI. kahyuM che ke-"asaMkhya varSanA AyuSavALA manuSya, tiryaMca, vaijaya zarIravALA, AhAraka zarIravALA ane apramatta sAdhu sivAya bAkInAne tyAnaddhi trikano udaya ane udIraNA hoya che.' have odhe udayavatI 76 prakRtimAMthI samyakatvamehanIya ane mizramohanIya bAda karatAM mithyAtvaguNasthAnake 74 prakRti udayamAM hoya che. narakAnapuvA ane mithyAtva mehanIya sivAya 72 prakRtio sAsvAdana guNasthAnake hoya che, temAMthI anatAnubalpicatuSka bAda karatAM ane mizra mehanIya sahita karatAM mizra guNasthAnake 69 prakRtio udayamAM hoya che. temAMthI mizramehanIya bAda karatAM ane samyakatvamohanIya tathA narakAnupUrvI prakSepa karatAM aviratisamyagudaSTiguNasthAnake sittara pravRtio udayamAM hoya che. 2 tirtha rAti. A mArgaNAmAM pAMca guNasthAnaka che. ahiM devatrika, narakatrika, zaikriyadrika, manuSpatrika, uccagotra, AhArakaddhika ane jinanAma e paMdara prakRtino udaya hoto nathI. mATe udayavatI 122 prakRtiomAMthI e paMdara prakRtio bAda karatAM oghe 107 prakRtio udayamAM hoya che. tiryaMcone bhavadhAraNIya vaikiyazarIra hotuM nathI, 1 juo karma prakRti udIraNAkaraNa gA. 19 "saMkhyAtA varSanA AyuSavALA karmabhUmi ja manuSya ane tiryacane Indriya paryApti pUrI thayA pachI tyAnagRddhiAMtrika udayamAM AvavA yogya che. temAM paNa AhAraka labdhivALAne ane vaikriyalabdhivALAne tene udaya hotuM nathI." juo-gomaTTasAra karmakAMDa gA. 285. nR. ka. 14 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 paranuM labdhipratyaya vaikriyA zarIra hoya che, te apekSAe vaikriyaddhika sahita karatAM 109 prakRtio udayamAM hoya che. pUrvokta ekaso sAta prakRtimAMthI samyaka - ane mizramehanIya-e be prakRtio bAda karatAM mithyAtvaguNasthAnake 105 prakRtio hoya che, sUkSma, aparyApta, sAdhAraNa, ApanAma ane mithyAtvamohanIya e pAMca prakRti sivAya sAsvAdane so prakRti hoya che. temAM anAnubalpicatuSka, sthAvaranAma, ekendriyAdijAticatuSka ane tiryaMcAnapUva -e daza prakRtio bAda karatAM ane mizramehanIya sahita karatAM mizraguNasthAnake ekANuM prakRtio udayamAM hoya che. temAMthI mizramehanIya hIna karatAM ane samyakatvamehanIya ane tiryaMcAnupUrvIe be prakRtio joDatAM aviratisamyagdaSTi guNasthAnake 92 prakRtio udayamAM hoya che; apratyAkhyAnAvaraNa cAra, durbhaga. anAdeya, ayaza ane tiryaMcAnupUva-e ATha prakRtie sivAya dezavirati guNasthAnake 84 prakRti udayamAM ho che, ahiM sarvatra labdhapratyaya vaikriya zarIranI vivakSA karI nathI, eTale e be prakRti badhe ochI jANavI. - rU ma7 . ahiM cauda guNasthAnako heya che. devatrika, narakatrika, vaikriyadrika, jAticatuSka, tiryacatrika, udyota, sthAvara, sUkSma, sAdhAraNa ane Atapa-e vIza prakRtione udaya manuSyane bhavapratyaye hoto nathI. mATe tene bAda karatAM oghe 102 prakRtio udayamAM hoya che. paraMtu ladhvanimittaka vaikriya zarIranI apekSAe uttaravaikriyazarIra karatAM vaikriyaddhika ane udyota nAmane udaya hovAthI ne traNa prakRtio sahita 105 prakRti sAmAnyataH udayamAM hoya che. temAM mithyAtvaguNasthAnake AhAradvija, jinanAma, samyakatva ane mikAhanIya e pAMca prakRtione udaya nahi hovAthI tene bAda karatAM 97 prakRtio udayamAM hoya che. aparyApta nAma ane Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 mithyAtvamehanIyae be prakRti sivAya sAsvAdana guNasthAnake 95 prakRtio udayamAM hoya che. temAMthI anatAnubalpicatuSka ane manuSyAnupUvI-e pAMca prakRtio bAda karatAM ane mizramehanIya sahita karatAM mizaguNasthAnake 91 prakRti hoya che, temAMthI miTAmohanIya nyUna karatAM ane samyakatva ane manuSyAnupUrvI meLavatAM aviratisamagdaSTiguNasthAnake 92 prakRti udayamAM hoya che. apratyAkhyAnAvaraNacatuSka, manuSyAnu pUrvI, durbhaga, anAdeya, ayaza ane nIcagotra-e nava prakRtio sivAya dezaviratiguNasthAnake 83 prakRtio hoya, kAraNake dezavirati hovAthI apratyAkhyAnAvaraNa catuSka ane durbhAgAdi prakRtione udaya manuSyane hoto nathI. sarvavirati hovAthI pratyAkhyAnAvaraNacatuka nyUna karatAM AhAraddhika sahita karatAM pramattaguNasthAnake ekAzI prakRti udayamAM hoya, yAniitraka ane AhArakadika--e pAMca prakRtio sivAya apramattaguNasthAnake tera prakRti hoya. samyakatvamihanIya ane chellA traNa saMdhayaNa-e cAra prakRti bAda karatAM apUrva karaNe bahotera prakRti udayamAM hoya. hAsyAdiSaTaka sivAya anivRtti guNasthAnake 66 prakRtio hoya. vedatrika ane saMjavalanatrika e cha prakRti sivAya sUkSmasaMparAya guNasthAnake sATha prakRti heya. saMjavalana lobha vinA upacAtoha guNasthAnake ogaNasATha prakRti hoya che. RSabhanArA ane nArAca e be prakRtio sivAya kSINamoha guNasthAnakanA dvicarama samaye 57 prakRti hoya. nidrA ane pracalA vinA kSINamehanA chellA samaye 55 prakRtio hoya. jJAnAvaraNa pAya, darzanAvaraNa cAra ane aMtarAya pAMca-e cauda prakRtio sivAya sayogIkevalI guNasthAnake 42 prakRtio hoya, * ahIM pramattaguNasthAnake yatine uttara vaikriyazarIra karatAM udyota nAmanA udayane saMbhava che. paraMtu bhavapratyayazarIranimittaka udyotanAmanI vivekSA hovAthI ahIM doSa nathI. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNake ahiM jinanAmane udaya hoya che, dArikaddhika vihAgatidika, asthira, azubha, pratyeka, sthira, zubha, saMsthAnaSaTaka, agurulaghucatuSka, varNacatuSka, nirmANa, tejasa, kArmaNa, vajaaSabhanArAyasaMhanana, duHsvara, susvara, sAtavedanIya ane asAtavedanIyamAMthI eka-e trIza prakRtio vinA ayogIkevalIguNasthAnake bAra prakRtine udaya hoya, subhaga, Adeya, yaza, vedanIya, trAsa, bAdara, paryApta, paMcendriyajAti, manuSyadvika, jinanAma ane uccagotra e bAra prakRtio ayogiguNasthAnakanA chelle samaye udayamAMthI vicchinna thAya. ka vati A mArgaNAe cAra guNasthAna hoya che. narakaTika, tiryaMcatrika, manuSyatrika, jAticatuSka, audArikadrika, AhArakadrika, saMghayaNaSaTka, nyagrodha parimaMDalAdi pAMca saMsthAna, azubhavihAyogati, Atapa, udyota jinanAma, sthAvaracatuSka, du:svara, napuMsakaveda ane nIcagotra-e egaNacAlIza prakRtio sivAya dhe sAmAnya devane 83 prakRtio udayamAM hoya, ahiM uttaravaikiya zarIra karatAM devone udyotanAmanA udayane saMbhava che, paraMtu bhavapratyayazarIra nimitta udyotane udaya vivakSita hovAthI doSa nathI, tathA paMcasaMgrahane mate tyAddhi trikano udaya devone nahi hovAthI te bAda karatAM 80 prakRtio udayamAM hoya, samyaka tvamehanIya ane mizramehanIya sivAya mithyAtvaguNasthAnake 78 prakRtio udayamAM hoya. mithyAtvamehanIya sivAya sAsvAdane 77 prakRti hoya. anantAnubadhicatuSka ane devAnupUrvIe pAMca prakRtio sivAya ane mizramehanIya meLavatAM mizaguNasthAnake 73 prakRtio hoya. mizramehanIya bAda karatAM ane samyakatvamohanIya ane devAnupUrvI -e be prakRtio sahita karatAM aviratisamyagdaSTi guNasthAnake 74 prakRtio hoya. va jUicanAti ekendriya mArgaNAmAM prathamanA be guNasthAnaka hoya che. vaikriyAka. manuSyamika, uccagotra, sIveda, purUSaveda, Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 dvIndriyAdijAticatuSka, AhArakaddhika, audArikaaMge pAMga, cha saMghayaNa, pAMca saMsthAna, vihAyogatidrika, jinanAma, trasanAma, duHsvara, susvara, samyakatva mehanIya, mizramehanIya, subhamanAma, AdeyanAma e beMtAlIza prakRti vinA ogha ane mithyAtve 80 prakRti hoya, ane temAM vAyukAyane vaikriyazarIranAmano udaya hovAthI tene AzrayI ekendriya mArgaNAe 81 prakRti udayamAM hoya. sUkSmatrika, AtapanAma, udyotanAma, mithyAtvamohanIya, parAghAtanAma ane zvAsocchavAsanAma e ATha prakRti sivAya sAsvAdana guNasthAnake 72 prakRtio udayamAM haya, kAraNa ke sAsvAdana guNasthAnaka ekendriya pRthivI. apa ane vanaspatine aparyAptAvasthAmAM zarIraparyApti pUrI thayA pUrve hoya che ane ApanAma, parAghAtanAma, udyotanAma, ane ucchavAsanAmano udaya zarIraparyApti ane zvAsecchavAsa paryApta pUrI thayA pachI thAya che. pathamikasamyakatva vamata sUkSma ekendriya ladhiaparyApta ane sAdhAraNa vanaspatimAM upajato nathI mATe tyAM tene sUkSmatrika udayamAM nathI. 6 dIndriyajJAti. ekendriyanI peThe beIndriyane paNa be guNasthAnaka hoya che, kAraNa ke aupazamika samyakatva vamano manuSya ane tiryaMca labdhi paryApta beIdriyAdimAM upaje che tethI temAM vaikriyASTaka, manuSyatrika, uccagotra, strIveda, purUSada, beIndriya sivAya ekeniyAdijAticatuSka, AhArakaddhika, prathamanA pAMca saMghayaNa, pAMca saMsthAna, zubhavihAyogani, jinanAma, sthAvara, sUkSma, sAdhAraNa, Atapa, subhaga, Adaya, samyakatvamohanIya, mizramehanIya e cAlIza prakRtiono udaya hotuM nathI; tethI ogha ane mithyAtvaguNasthAnake 82 prakRtio udayamAM hoya che. temAMthI aparyAptanAma, udyota, mithyAtva, parAghAta, azubhavihAyogati, ucchavAsa, susvara, duHsvara, e ATha prakRtie vinA sAsvAdana guNasthAnake 34 prakRtie udayamAM Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 hoya, kAraNa ke mithyAtva mohanIyano udaya to tyAM na hoya, ane te sivAyanI bAkInI prakRtine udaya zarIraparyApti pUrI thayA pachI ja hoya che. ane sAsvAdana te zarIraparyApti pUrI thayA pUrve ja hoya che. 7-8 grITriya ane vAritriya jJAti A baMne mArgaNAe paNa beIndriyanI peThe be guNasthAnaka hoya che. ane udayaravAmitva paNa tenI peThe jANavuM. paNa beindriyane sthAne trIndriya ane caturindriya kahevA. 2 pariNAti ahIM cauda guNasthAnako hoya che. jAticatuSka, sthAvara, sUkSma, sAdhAraNa ane Atapa e ATha prakRti vinA dhe 114 prakRtio hoya, temAMthI AhAradika, jinanAma, samyakatva ane mizramehanIya e pAMca prakRtio bAda karatAM mithyAtvaguNasthAnake 109 prakRtio udayamAM hoya. mithyAtvamohanIya, aparyApta ane narakAnupUrvI - e traNa prakRtio sivAya sAsvAdana guNasthAnake 106 prakRtie udayamAM heya. anantAnubandhicatuSka ane AnupUvatrika e sAta prakRtio vinA ane mizramehanIya meLavatAM miThAguNasthAnake se prakRtio udayamAM hoya. mizraguNasthAnake so prakRtie udayamAM heya. mizramehanIya bAda karatAM ane cAra AnupUrvI tathA samyakatvamehanIya yukta karatAM aviratiguNasthAnake 104 prakRtio hoya. apratyAkhyAnAvaraNacanuSka, vaikriyATaka, narAnupUrvI, tiryaMcAnupUrvI, durbhAga, anAde, ane ayaza--e sattara pravRtio vinA dezavirati guNasthAnake 87 prakRtio udayamAM hoya ane chaThThA guNasthAnakathI mAMDI caudamA guNasthAnakasudhI manuSyagatinI peThe 81-76-7-66-60-59-17-42 ane 12 prakRtionuM udasvAmitva jANavuM. 10 thivIjAya. A mArgaNAe ekendriyanI peThe be guNasthAnaka jANavAM. tyAM ekendriya mArgaNAmAM kahelI 42 prakRti ane sAdhAraNa Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 nAma sivAya odhe ane mithyAtvaguNasthAnake 79 prakRtine udayA hoya. sUkSmaaparyApta, tapa, udyota, mithyAtva, parAghAta ane zvAsecchavAsa-e sAta prakRti vinA sAsvAdana guNasthAnake bahoMtara prakRti udayamAM hoya. sAsvAdana karaNAparyApta evA pRthivIkAyAdine hoya, paNa labdhiaparyAptane na hoya. 22 avakAca pRthvIkAyanI peThe ahiM paNa be guNasthAnake hoya che. pRthivIkAya mArgaNAmAM kahelI 43 prakRtio ane ApanAma sivAya edhe ane mithyAtve 8 prakRtio hoya che. temAM sUkSma, aparyApta udyota, mithyAtva, parAghAta ane ucchavAsa-e cha prakRtio sivAya sAsvAdana guNasthAnake 72 prakRti o hoya che. kAraNa ke sUkSma ekendriya ane labdhiaparyAptamAM samyakatva vamana koi jIva upajatuM nathI. tethI sAsvAdana guNasthAnake rAma ane aparyApta nAmane udaya hoto nathI. zarIra paryApti pUrI thayA pachI ughAtanAma ane parAghAta nAmano udaya thAya che. zvAsocchavAsa paryApti pUrNa thayA pachI zvAsocchavAsa nAmano udaya thAya che; ane mithyAtvamAho ahiM udaya hoto nathI. kara sevAya. ahi ekaja guNasthAnaka hoya che. aplAya mArgaNAmAM kahelI 44 prakRti, udyota ane yazanAma-e chetAlIza prakRtio sivAya odhe ane mithyAtvaguNasthAnake chotera prakRti hoya. 63 vAyujAya. ahi ekaja mithyAtvaguNasthAnaka hoya che. ane tyAM upara pramANe chotera prakRti ane vaikriyazarIranAma sahita 77 prakRti udayamAM hoya. 24 vanarapatinA A mArgaNAe be guNasthAnaka hoya.eke driyamArgaNAmAM kahelI 42 prakRtio ane ApanAma vinA dhe, mithyAtvaguNasthAnake 79 ane sAsvAdana guNasthAnake 7ra prakRtio udayamAM hoya. 25 grAca. ahiM cauda guNarathAnako hoya. tyAM sthAvara, sUkSma, sAdhAraNa, Apa ane ekendriya jAtie pAMca prakRti sivAya Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ochuM 117, AhArakadrika, jinanAma, samyakatva mehanIya ane mizra mohanIya--e pAMca prakRtio vinA mithyAtvaguNasthAnake 112 prakRtio udayamAM hoya, temAMthI mithyAtva, aparyApta ane narakAnupUrvI e traNa prakRtie bAda karatAM sAsvAdana guNasthAnake 109 prakRtio hoya tyAM anajAnubandhicatuSka, vilendriyatrika ane AnupUrvatrika e daza prakRtiono udayaviccheda thAya ane mizramehanIya meLavIe tyAre mizraguNasthAnake so prakRtio udayamAM hoya. AnupUrvI catuSka ane samyakatva mehanIya e pAMca prakRtio meLavatAM ane mizramehanIya bAda karatAM aviratisamyagdaSTi guNasthAnake 104 prakRtio udayamAM hoya. dezaviratiAdi guNasthAnake sAmAnya udAdhikAramAM kahelo 87-81-76-72-66-60-59-57-40 ane 12 prakRtione udaya jANavo. 26 mane . ahiM tera guNasthAnaka hoya che. sthAvaracatuSka, jAticatuSka, Ata5 ane AnupUrvI catuSka-e tera prakRtio sivAya ghe 109 prakRti udayamAM hoya. AhAraddhika, jinanAma, samyakatva ane mizra-e pAMca prakRtio vinA mithyAtvaguNasthAnake 104 prakRtio, mithyAtva vinA sAsvAdane 103, anantAnubadhicatuSka bAda karatAM ane mizramehanIya meLavatAM mizaguNasthAnake se; mizramehanIya nyUna karatAM ane samyakatvamohanIya sahita karatAM avirati samyagdaSTiguNasthAnake sa; apratyAkhyAnAvaraNacatuSka, vaikiyadrika, devagati, devAyuSa, narakagati, narakAsuSa, durbhAga, anAdeya ane ayaza e tera prakRtio sivAya dezaviratiguNasthAnake 87 prakRtio udayamAM hoya. bAkInA guNasthAnake manuSyagati mArgaNAnI peThe jANavA. 27 vaSona. ahiM tera guNasthAnaka hoya che. sthAvaracatuSka. ekendriya jAti, Apa ane AnupUrvI catuSka e daza prakRtio sivAya ghe 112, AhArakaddhika, jinanAma, samyakatva ane mizra e pAMca Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 prakRti vinA mithyAtvaguNasthAnake 107, mithyAtvamohanIya ane vikalandriyatrika e cAra prakRtio sivAya sAsvAdanaguNasthAnake 103 prakRtie hoya che. yadyapi vikaleMdriyane vacanayoga hoya che. paraMtu te bhASAparyApti pUrNa thayA pachI ja heya che ane sAsvAdana to zarIraparyApti pUrI thayA pahelAM hoya che eTale ke A mArgaNAe sAsvAdane vacanayoga hota nathI, tethI vikandriyatrika kADhI nAkhyuM che. temAMthI anannAnubalpicatuSka bAda karatAM ane mizramehanIya meLavatAM mizra guNasthAnake se prakRtio udayamAM hoya. aviratithI AraMbhI bIjA guNarathAnane viSe maneyoga mArgaNAnI peThe jANavuM. 28 co. A mArga NAe tera guNasthAnaka hoya che. tyAM ghe 122, mithyAtvaguNasthAnake 117, sAsvAdane 111 ItyAdi sAmAnya udayAdhikAramAM rahelI prakRtino udaya jANavo. 22 puruSe ahiM nava guNasthAno hoya che. narakanika, jAticatuSka, sthAvara, sUkSma, sAdhAraNa, Apa, jinanAma, strIveda ane napuMsakaveda e cauda prakRtie sivAya Aghe 108 prakRtine udaya hoya che. temAMthI AhAradrika, samyakatva ane mizra-e cAra prakRti vinA mithyA-ve 104 prakRtio, mithyAtva ane aparyApta nAmae be prakRti vinA sAsvAdane 102, temAMthI anantAnubandhicatuSka ane AnupUrvI trika-e sAta prakRti bAda karatAM ane mizramehanIya sahita karatAM mizaguNasthAnake 96 prakRtio, temAMthI mizrAmohanIya kADhI samakUva ane AnupUrvArika-e cAra prakRtiono prakSepa karIe eTale aviratisamyagdaSTi guNasthAnake 99 prakRti hoya. AnupUrvI trika, apratyAkhyAnAvaraNa catuSka, devagati, devAyuSa, vaikriyaddika, durbhAga, anAdeya ane ayaza-e cauda prakRti vinA dezaviratiguNasthAnake 85 prakRtio hoya. pratyAkhyAnAvaraNacatuSka, tiryaMcagati, tiryaMcAyupa, udyota ane nIcagotra--e ATha prakRti Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 nyUna karIe ane AhArakadrika meLavIe eTale pramattaguNasthAnake 70 prakRtio hoya. temAMthI tyAnaddhi trika ane AhAraddhika-e pAMca. prakRti sivAya apramattaguNasthAnake 74 prakRti, samyaktvamehanIya ane chellAM traNa saMghayaNa-e cAra prakRtio vinA apUrvakaraNa guNasthAnake 70 prakRtio hoya ane hAsyAdi cha prakRti vinA anivRttiguNasthAnake 64 prakRti hoya. 20 zrI ahiM puruSavedanI peThe nava guNasthAnaka hoya ane tyAM do ane pramANe AhArakaddhika vinA tathA ethe guNasthAnake AnupUvatrika sivAya bAkInI prakRtiono udaya jANo. kAraNa ke prAya: strIvedIne parabhavamAM jatAM caturtha guNasthAnaka na hoya, tethI AnupUrvatrikane udaya na hoya, ane strI caturdazapUrvadhara na hoya tethI tene AhArakaddhikane paNa udaya na hoya. mATe do tathA nava guNasthAnake anukrame 106-184-102-96-9-85-77-74-70 ane 64 e pramANe udaya jANavo. 22 napuM vera ahiM paNa nava guNasthAnaka hoya. tyAM devaTika, jinanAma, sIveda ane puruda-e che prakRti vinA dhe 116, AhArakadrika, samyakatva mehanIya ane mizramehanIya-e cAra prakRti vinA mithyAtvaguNasthAnake 112 prakRtio udayamAM hoya temAMthI sUkSmatrika, Atapa, mithyAtva, narakAnupUrvI ane manuSyAnupUrvIe sAta prakRti nyUna karatAM sAsvAdanaguNasthAnake 105 prakRtio hoya. anatAnubaMdhicatuka, tiryaMcAnupUva, sthAvara ane jAticatuSka e daza prakRtio bAda karatAM ane mizramehanIya meLavatAM mizaguNasthAnake 96 prakRtio, narakAnupUrvI ane samyakatvamehanIya sivAya aviratisamyagdaSTi guNasthAnake 97 prakRtio udayamAM hoya, temAMthI apratyAkhAnAvaraNacatuSka, narakatriAka, vaikiyadrika, durbhAga, anAdeya ane ayazae bAra prakRtio vinA dezaviratiguNasthAnake 85 prakRti hoya. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219 tiryaMcagati, tiryaMcAyu, nIcagoTA, udyota ane pratyAkhyAnAvaraNacatuSka -e ATha prakRtio bAda karatAM ane AhArakadrika meLavatAM 79 prakRti pramattaguNasthAnake hoya, tyAnasviMtrika, AhArakadika-e pAMca prakRtio sivAya apramatta guNasthAnake 74 prakRtio, samyakatva mehanIya ane chellAM traNa saMghayaNa e cAra prakRtio vinA apUrva karaNaguNasthAnake 70 prakRti. ane hAsyAdiSaka vinA anivRtti guNasthAnake 64 prakRtio udayamAM hoya. 22 ko, ahiM nava guNasthAnako hoya che. tyAM mAna 4, mAyA 4, lobha ja ane jinanAma--e tera prakRti vinA dho 109, samyakatva, mizra ane AhAradika e cAra prakRti vinA mithyAtvaguNAnake 185, sUkSmatrika, Atapa, mithyAtva ane narakAnupUrvI e cha prakRti vinA sAsvAdane 99 prakRtio udayamAM hoya. anatAnubadhi krodha, sthAvara, jAticatuSka ane AnupUrvatrika e nava prakRti bAda karatAM ane mizra meLavatAM mizaguNasthAnake 91 prakRtio, temAMthI mizramohanIya bAda karatAM samyakatvamohanIya ane AnupUrvI catuSka meLavatAM aviratiguNasthAnake 95 prakRti, temAMthI pratyAkhyAnAvaraNa krodha, AnupUvacatuSka, devagati, devAyuSa, narakagati, narakAyuSa, vaikriyadika, durbhAga, anAdeya ane ayaza--e cauda prakRtio vinA dezaviratiguNasthAnake 81 prakRtio hoya. tiryaMcagati, tiryacaAyuSa, udyota, nIcatra ane pratyAkhyAnAvaraNa krodha e pAMca prakRti kADhatAM ane AhArakadvika meLavatAM pramaro 78 prakRtio hoya, tyAnarhitrika ane AhArakadika e pAMca prakRtio bAda karatAM apramattaguNasthAnake 73 prakRtio, samyakatva-hanIya ane anya traNa saMhanana e cAra prakRti vinA apUrvakaraNaguNasthAnake 69 ane hAsyAdipa vinA anivRtti guNasthAnake 63 prakRtie udayamAM. heya che. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 23-24-20 mAna, mocA ane joma, ahiM udayasvAmitva pUrvavat kahevuM. paraMtu mAna ane mAyAkaSAyamArgaNAe nava guNasthAnaka hoya che. ane lobhamANAe daza guNasthAnaka hoya che. temaja potAnA - sivAya anya traNa kaSAyanI bAra prakRti varjavI. jemake mAnamArgaNAe bAkInA traNa kaSAyanA anantAnubadhyAdi bAra bheda ane jinanAma e tera prakRti sivAya oghe 109 prakRti udayamAM hoya che. evI rIte bIjA kaSAyo mATe paNa samajavuM. lobhamArgaNAe dazamAM guNasthAnake traNa veda nyUna karatAM sATha prakRti heya. 26-27 matijJAna ane zrutajJAna. ahiM cethAthI bAramA sudhI nava guNasthAnaka hoya che. sthAvaracatuSka, jAticatuSka, Atapa, anaMtAnubaMdhicatuSka, jinanAma, mithyAtva ane mizra e soLa prakRtio vinA o 106 prakRti, AhAraddhika sivAya aviratiguNasthAnake 104 ane dezavirati Adi guNasthAnake sAmAnya udayAdhikAra pramANe 87- 81-76-72-66-60-pa9 ane 57 nuM udayasvAmitva jANavuM. 28 vavadhijJAna upara pramANe udayasvAmitva jANavuM. paraMtu eTalo vizeSa che ke pUrvokta soLa prakRti ane tiryaMcAnupUrvI sivAya oghe 105 prakRtio hoya che. prajJApanA sUtranI TIkAnusAra 1 'sarvatra ca tirthakSatpadyamAno'vigraheNotpadyate, vigrahe vibhaMgasya tiryakSu manuSyeSu ca niSedhAt' / yadvakSyati-'vibhaMganANI paMciMdiyatirikkhajoNiyA maNusA AhAragA, No aNAhAragA" iti prajJA0 50 18 50 391 // artha -virbhAgajJAnI tiryamAM avigraha-ajugatithI utpanna thAya che. kAraNa ke vigrahagatimAM vibhaMgano tiryaMca ane manuSyomAM niSedha che. sUtramAM kahevAmAM Avaze ke "virbhAgajJAnI paMcendriya tiryaMca ane manuSyo AhAraka hoya che. anAhArI letA nathI." Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 avadhijJAnIne tiryaM cAnupUrvI nA udaya na hoya tema jmAya che. AhIkadrika vinA aviratisamyagdaSTi guNasthAnake 103 prakRti udayamAM hAya. bAkInA guNasthAnake matijJAnInI peThe jANavu. avadhijJAna ke vibha gajJAna sahita vakragatie ti cagatimAM na upaje. mATe tiryaMcAnupUrvI nA niSedha karyo che. paNa RRjugatinI apekSAe tiya cagatimAM upaje che, paraMtu te vakhate tene AnupUrvI nA udaya hotA nathI. 21 manAya. A mANAe pramattaguNasthAnakathI mAMDI. bAramA sudhI sAta guNasthAnaka hoya che. mATe tyAM Aghe 81 ane pramattAdi guNasthAnake 81-76-72-66-60-59 ane 57 prakRti udayamAM jANavI. 20 vajJAna. A mANAe teramu ane caudamu e be guNasthAnaka hoya tyAM sAmAnyataH 42 ane bAra prakRtio anukrame jANavI, rU-phara matijJajJAna ane zrutaajJAna ahiM' prathamanAM traNa guNasthAnaka jANavAM. AhArakadrika, jinanAma ane samyaktva mAhanIya vinA edhe ane mithyAtvaguNasthAnake 118, sAsvAdana guNasthAnake 111, ane mizraguNasthAnake 100 prakRtio udayamAM hAya. 33 vima'jJAna, ahiM paNa pUrvanI peThe traNa guNasthAnaka jANavAM. AhArakaTrika, jinanAma, samyakatva, sthAvaracanuSya, jAticatuSka, Atapa, manuSyAnupUrvI ane tiya cAnupUrvI e paMdara prakRti sivAya ghe 107 prakRti hoya che. manuSya ane tiryaMcamAM vigrahagatie vibha`gajJAna sahita na upaje, jIgatie upaje, mATe ahi' manuSyAnupUrvI ane tiya cAnupUrvI nA niSedha karyo che. mithyAtvaguNasthAnake mizrameAhanIya sivAya 106 prakRti, sAsvAdane mithyAtva ane narakAnupUrvI` vinA 104 prakRti. ana tAnubaMdhI tuSTa ane devAnupUrvI nyUna karatAM ane mizrameAhanIya meLavatAM mizraguNasthAnake 100 prakRtio udayamAM heya. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 24-rUka sAmAyi ne che pApanI. A banne cAritre pramattathI AraMbhI cAra guNasthAnako hoya che. tyAM sAmAnya 81-76-66 ane 66 prakRtionuM udayasvAmitva jANavuM. 36 pariphAviraddhi. ahIM chaThuM ane sAmuM e be guNasthAnaka hoya che, tyAM pUrvota 81 prakRtimAMthI AhArakirdika strIveda, prathamasaMhanana sivAya bAkInAM pAMca saMhanana-e ATha prakRtio vinA dhe ane pramatte 73 prakRtio hoya che. parihAravizuddhi cAritravALA caturdazapUrvadhara na hoya, temaja strIne parihAravizuddhi cAritra na hoya ane vajaSabhanArAcasaMghayaNavALAne ja parihAravizuddhi cAritrA hoya mATe ahiM pUrvokata ATha prakRtionA udayane niSedha karyo che. tyAnaddhijhika sivAya apramattaguNasthAnaka 70 prakRtio udayamAM hoya. rU7 pramasaMvAda, ahiM eka dazamuM sUkSmasaMparAya guNasthAnaka hoya che. tyAM ghesAmAnya 60 prakRtione udaya jANavo. rU8 cAracAra. ahiM chellAM 11, 12, 13 ane 14 e cAra guNasthAnaka hoya che, tyAM jinanAma sahita Aghe 60, jinanAma vinA upazAntamohe paka, RSabhanArAMca ane nArAca-e be saMghayaNa sivAya kSINamehanA dvicarama samaye pa7, nidrAddhika vinA chellA samaye papa, sayogikevaliguNasthAnake 42 ane ayogikevaviguNasthAnake 12 prakRtine udaya heya che. renitti. ahiM pAMcamuM eka ja guNasthAnaka hoya che. ane tyAM sAmAnya 87 prakRtione udaya jANavo. 40 vitara. A mArgaNAe prathamanAM cAra guNasthAnaka hoya che. tyAM jinanAma ane AhArakaTrika e traNa prakRti sivAya ghe 11, samyakatva ane mizramehanIya e be prakRti vinA mithyAtve Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 117, sUkSmagika, Atapa, mithyAtva ane narakAnupUrvI e cha prakRti vinA sAsvAdane 111, anantAnubandhicatuSka, sthAvara, jAticatuSka ane AnupUrvI trika--e bAra prakRtie bAda karatAM ane mizrameAha- nIya meLavatAM mizraguNasthAnake 100 prakRti heAya che, tyAM AnupUrvI catuSka, ane samyakRtvamAhanIya e pAMca prakRti meLavatAM ane mizrameAhanIya bAda karatAM avirati guNasthAnake 104 prakRti udayamAM hAya che. 46 cakSuvana ahiM bAra guNasthAnaka hoya che. eNkendriyA-- dijAtigika, sthAvaracatuSka, jinanAma, Avapa ane AnupUrvI catuSka e tera prakRti vinA Aghe 109, AhArakaDriMka, samyakatva ane mizrae cAra prakRti vinA mithyAtve 105, mithyAtva vinA sAsvAdane 104, anantAnubandhicatuSka ane caurindriyajAti e pAMca prakRti vinA ane mizrameAhanIya sahita karatAM mizraguNasthAnake 100 mizrameAhanIya bAda karatAM ane samyaktvamehanIyanA prakSepa karatAM aviratiguNasthAnake 100, apratyAkhyAnAvaraNacatuSka, vaikriyadgika, duga, anAdeya, ayaza, devagita, devAyuSa: narakagita ane narakAyuSa-e tera prakRti vinA dezaviratiguNasthAnake 87 prakRtio hAya bAkInA guNasthAnake sAmAnya udayasvAmitva jANavuM, kara bacajIvAna. A mArgINAe paNa bAra guNasthAnaka hoya che, tyAM jinanAma vinA ghe 121, AhArakakrika, samyakatva ane mizra-e cAra prakRti vinA mithyAtvaguNasthAnake 117 prakRtio hAya. bAkInA guNasthAnake anukrame 117-180-104-87-7672 6660149 ane 57 e e pramANe sAmAnya udayasvAmitva jANavuM. jerU adhivAna. ahiM ceAthAthI AraMbha bAramA sudhI nava guNasthAnaka hoya. siddhAntane mate vibha-gajJAnIne paNa avadhidarzana Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 kahyuM che tethI tenA mate prathamanAM traNa guNasthAnaka paNa hoya paraMtu karmagraMthanA mate vibhaMgAnIne paNa avadhidarzana hotuM nathI tethI avadhijJAnInI peThe Aghe 106, aviratiguNasthAnake AhAraddhika vinA 104 prakRtio hoya. ahiM prajJApanA sUtronA anusAre tiryaMcAnupUrvInA udaya sahita odhe 106 prakRti jANavI. AgaLanA guNasthAnake sAmAnya udayasvAmitva jANavuM. 44 jhIna ahiM chellAM be guNasthAnaka hoya che. ane tyAM 4ra ane bAra prakRtione anukrame udaya jANave, kaka-4-47 , nIjha ane vAtaphayA. ahiM pUrvapratipanI apekSAe prathamathI mAMDIne cha guNasthAnaka hoya che, te jinanAma vinA edhe 121 prakRtio hoya. paraMtu pratipadyamAnanI apekSAe prathamanAM cAra guNasthAnaka hoya che. te apekSAe AhAraka, drika vinA edhe 119 prakRtio hoya. ane mithyAtvAdi guNasthAnake anukrame 117, 111, 100, 104. 87 ane 81 prakRtione udaya jANo. - 48 sekavA. ahiM prathamathI mAMDI apramatta sudhI sAta guNasthAnako hoya che. tyAM sUkSmatrika. vikalatrika, narakatrika, AtapanAma ane jinanAma e agiyAra prakRti vinA oghe 111, AhArakaddhika, samyakatva ane mizramohanIya sivAya mithyAtvaguNasthAnake 107 mithyAtva vinA sAsvAdane 106, anaMtAnubaMdhicatuSka, sthAvaranAma, ekedriya ane AnupUvatrika-e nava prakRti sivAya ane mizra- mohanIya sahita karatAM mizraguNasthAnake 98, AnupUvatrika ane samyaktvamohanIya prakSepa karatAM ane mizramehanIya bAda karatAM avirati samyagdaSTi guNasthAnake 101, apratyAkhyAnAvaraNacatuSka, AnupUvatrika, vaikaddhika, devagati, devAyuSa. durbhAganAma, anAdeya Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara5 ane ayaza - e cauda prakRti vinA dezavirati guNasthAnake 87, pramattaguNasthAnake 81 ane apramatte 76 prakRti hoya che. 41 paracA. ahiM sAta guNasthAnako hoya che, tyAM sthAvaracanuSka, jAticatuSka, narakatriAka, jinanAma ane Atapa-e tera prakRti vinA dhe 109 prakRti udayamAM hoya che. sanaskumAra, mAhendra ane brahmalokanA devone pAlezyA hoya che ane teo marIne ekendriyamAM jatA nathI. narakamAM to prathamanI traNa ja vezyAo hoya che, ane jinanAmane udaya zukulalezyAvALAne ja hoya che. mATe sthAvaracatuSkAdi tera prakRtionuM varjana karyuM che. AhArakaTrika, samyakatvamehanIya ane mizramehanIyae cAra prakRti vinA mithyAtvaguNasthAnake 105, mithyAtvamohanIya sivAya sAsvAdane 104. anajAnubalpicatuSka ane AnupUrvImika-e sAta prakRti nyUna karatAM ane mizramehanIya meLavatAM 98 prakRti mizraguNasthAnake hoya. temAMthI mizramehanIya bAda karIe ane AnupUrvArika ane samyakatvamehanIya meLavIe eTale 101 prakRtio aviratiguNasthAnake hoya temAMthI apratyAkhyAnAvaraNacatuSka, AnupUrvatrika. devagati. devAyuSa, vaikriyadrika, durbhAga, anAdeya ane ayaza--e cauda prakRti vinA dezaviratiguNasthAnake 87, pramo 81 ane apramaro 76 prakRtio hoya. 10 rUA. ahiM tera guNasthAnaka che. tyAM sthAvaracatuSka, jAticatuSka, narakatrika, ane AtapanAma-e bAra prakRti vinA dhe 110 prakRtio hoya. AhArakadika, samyakatva, mizra ane jinanAma-e pAMca prakRti vinA mithyA 105 prakRtio hoya. mithyAtva vinA sAsvAda 104, temAMthI anatAnubadhicatuSka ane AnupUvatrika kADhIe ane mizramohanIya meLavIe eTale mizraguNasthAnake 98, aviratiguNasthAnake 101 ane dezaviratie 87 prakRtio hoya che. AgaLanA guNasthAnake sAmAnya udayasvAmitva jANavuM. -. ka. 15. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRti vinA mate upazamasarakAra ne avi 13 martha. ahIM cauda guNasthAnako hoya che ane tyAM sAmAnya udayasvAmitva jANavuM. vara madhya ahIM mAtra paheluM ja guNasthAnaka hoya che, tyAM samyakatva, mizra, jinanAma ane AhArakaddhika-e pAMca prakRti vinA odhe ane mithyAtve 117 prakRtio hoya. varU vaparAsabhyavasa, A mArgaNAe cothAthI AraMbhI agiAramA sudhI ATha guNasthAnaka hoya che. sthAvaracatuSka, janicatuSka anannAnubadhicatuSka, samyakatvamedanIya, mizramohanIya, mithyAtvamehanIya, jinanAma, AhAradrika, AtapanAma ane AnupUrvI catuSka-e vIza prakRti vinA che ane aviratiguNasthAnake 99 prakRtio hoya che, anya AcAryanA mate upazamasamyagdaSTi AyuSya pUrNa thavAthI mArIne anuttara sura tarIke Upaje te vakhate tene aviraguNasthAnake devAnupUvane udaya hoya, te apekSAe odhe ane avirati guNasthAnake 100 prakRti hoya, apratyAkhyAnAvaraNacatuSka, devagati, deva nupUva. devAyuSa, narakagati, narakAyuSa, vaikriyaddhika, durbhaga, anAdeya ane ayaza- e cauda prakRti vinA dezaviratiguNasthAnake 86 prakRti heya. tiryaMcagati, tiryaMcAyuSa, nIcagotra, udyota ane pratyAkhyAna vaNacatuSka -e ATha prakRti vinA pramatta guNasthAnake 78, tyAniitraka vinA apramatta guNasthAnake 75, ane chellAM traNa saMghayaNa vinA apUrvakaraNe 72 prakRti hoya che. tyAra pachI AgaLanA guNasthAnake anukrame 66, 60, 59, prakRti udayamAM hoya. 14 kSAcirasthAva. ahiM cethAthI cadamA sudhI agiyAra guNasthAnaka heya. tyAM jAticatuSka, sthAvaracatuSka, anajAnubadhicatuSka Ata pa, samyaktva, mizra, mithyAtva ane RSabhanArA cAdi pAMca saMghayaNa-e ekavIza prakRti vinA eghe 101 AhArakaTrika ane jinanAma-e traNa prakRti vinA aviratriguNasthAnake 98. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 apratyAkhyAnAvaraNacatuSka, vaikriyASTaka, narAnupUrvI, tiryacatrika, nIcagotra, durbhAga, anAdeya, ayaza ane udyota-e ekavIza prakRti vinA dezaviratiguNasthAnake 77 prakRti hoya. kSAyikasamyagdaSTine pAMcamA guNasthAnake nIcagotrane. udaya nathI, kAraNa ke pAMcamA guNasthAnakathI manuSyane uccagotrane udaya hoya che, ane te guNasthAnake vartata kSAyika samyagdaSTi manuSya ja hoya che. tethI ahiM nIcagetranA udayanuM varjana karyuM. yadyapi kSAyika samyagdaSTine vAgaDhaSabhanArAca saMdhayaNa sivAya bIjA pAMca saMghayaNanA udayane niSedha karyo che, paraMtu bhaviSyamAM thanArA kSAyika samyagdaSTi duSNasahasUrine kayuM saMghayaNa mAnavuM? mATe A vAta vicAraNIya che. pratyAkhyAnAvaraNacatuSka kADhI AhAradrika meLavatAM pramattaguNasthAnake 75 prakRtio hoya. tyAnaddhi trika ane AhArakadvika-e pAMca prakRti vinA apramatta guNasthAnake 70, apUrvakaraNe 70, hAsyAdi cha prakRti vinA anivRtti guNasthAnake 64, vedatrika ane saMjavalanatrika-e cha prakRti vinA sUkSmasaMparA 58, saMjavalana lobha vinA upazAtamohe pa7 kSINamohanA dvicarama samaya sudhI 57, nidrA ane pracalA vinA chellA samaye 55, sogikevaliguNasthAnake 42 ane agiguNasthAnake 12 prakRtio udayamAM hoya che. bAyoparAmilakhyaR. ahiM cethAthI sAtamA sudhI cAra guNasthAnaka che. mithyAtva, mizra, jinanAma, jAti catuSka, sthAvara catuSka, Atapa ane anantAnubadhicatuSka-e soLa prakRti vinA oghe 106, AhAraddhika vinA aviratiguNasthAnake 104. dezaviratiguNasthAnake 87. pramatte 81, ane apramatte 76 prakRtine udaya jANavo. 16 mizrakhyakara ahiM eka trIjuM mizraguNasthAnaka hoya. ane tyAM se prakRtiono udaya hoya. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 17 sAvA ahiM eka bIjuM sAsvAdana guNasthAnaka ya che ane tyAM 111 prakRtinA udaya hAya. 18 mikhyA. ahiM prathama guNasthAnaka hoya ane tyAM AhAraka dvika jinanAma, samyaktva ane mizra--e pAMca prakRti vinA 117 prakRti heya. 11 sajJo. ahiM cauda guNasthAnaka hAya. dravyamananA saMbandhathI kevalajJAnIne saMzI kahyA che mATe tene cauda guNasthAnaka hoya, paraMtu jo matijJAnAvaraNanA kSayApazamajanya mananapariNAmarUpa bhAvamananA saMbandhathI sa`zI kahIe to A mArgaNAe bAra guNasthAnaka hAya. tyAM sthAvara, sUkSma, sAdhAraNa, Atapa ane jAticatuSkae ATha prakRti vinA ghe 114 prakRtio hAya, paraMtu je bhAvamananA saMbaMdhathI saMzI kahIe te saMjJImArgaNAe jinanAmanA udaya na hoya tethI tene bAda karatAM ghe 113 prakRti hoya. AhArakadhika, samyakRtva ane mizrAe cAra prakRti vinA mithyAtve 109, aparyAptanAma, mithyAtva ane narakAnupUrvI e traNa prakRti vinA sAsvAdane 106 prakRti hoya. ane anantAnubandhicatuSka ane AnupUrvI trika~e sAta prakRti sivAya ane mizramehanIya meLavatAM mizraguNasthAnake se| prakRtio hoya. ane aviratyAdiguNasthAnake sAmAnya udayasvAmitva jANavuM. 60 apa jJI. ahIM prathamanAM be guNasthAnakA hoya che tyAM vaikriyASTaka, jinanAma, AhArakakrika, samyaktva, mizrA, uccagotra, srIveda ane puruSavedae sALa prakRti vinA Adhe ane mithyAtve 106 prakRti hoya, temAMthI sUkSmatrika. Atapa, udyota, manuSaMtrika, mithyAtva, parAghAta, ucchavAsa, susvara, duHsvara, zubhavihAya gati ane azuvihAyAgati--e paMdara prakRti vinA sAsvAdane 91 prakRti hoya che. samatimAM udayasthAnakamAM asaMjJIne AzrayI cha saMghayaNa ane cha sasthAnAnA bhAMgA karyA che tethI tene cha saMghayaNa ane cha sa sthAnanI Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ reraka prakRtio temaja subhaga, Adeya, ane zubhavihAyogatine udaya paNa hoya che. dara vAraMva. ahiM tera guNasthAnaka hoya. AnupUvacatuSka vinA dhe 118 AhArakaddhika, jinanAma, samyaktvamehanIya ane mizramehanIya-e pAMca prakRti vinA mithyAtvaguNasthAnake 113, sUkSmatrika, Atapa ane mithyAtva-e pAMca prakRti sivAya sAsvAdane 108, temAMthI anaMtAnubadhicatuSka, sthAvaranAma ane jAticatuSkae nava prakRti bAda karatAM ane mizramehanIya meLavatAM miThAguNasthAnake 100, temAMthI mizramehanIya kADhI samyakatva mehanIyane prakSepa karatAM aviratiguNasthAnake 100, apratyAkhyAnAvaraNacatuSka, vaikriyaddika, devagati, narakagati, devAyuSa, durbhaga, narakAyuSa anAdeya ane ayaza--e tera prakRti vinA dezaviratiguNasthAnake 87 prakRtio hoya. AgaLanA guNasthAnake sAmAnya udayasvAmitva jANavuM. dara nAhyA. A mArgaNAe 1-ra-4-13 ane 14muM e pAMca guNasthAnaka hoya che. tyAM dArikaddhika, vaikriyadrika, AhAraddhika, saMhananaSaka, saMsthAnaSaddha, vihAyogatidrika, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa, Atapa, udyota, pratyaka, sAdhAraNa susvara, du:svara, mizramohanIya ane nidrApaMcaka-e pAMtrIza prakRti vinA odhe 87, jinanAma ane samyaktva mohanIya e be prakRti vinA mithyA85, sUkSma, aparyApta, mithyAtva ane narakatrika e che prakRti sivAya sAsvAdane 79 prakRtio hoya che. mizraguNasthAnake koI anAhAraka na hoya. anatAnubalpicatuSka, sthAvara ane jAticatuSkae nava prakRti vinA ane samyakatvamohanIya ane narakatrika-e cAra prakRti meLavatAM aviratiguNasthAnake 74 prakRtio hoya. varNAdicatuSka, tejasa, kArmANa, agurulaghu, nirmANa, sthira, asthira, zubha, azubha, manuSyagati paMcendriyajAti jinanAma, trasatrika, subhaga, Adeya, yaza, Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 manuyAyuSa, vedanIyadika, ane urIgotrae pacIza prakRtio teramA sayogI guNasthAnake kevalisamudraghAta karatAM trIjA, cethA ane pAMcamAM samaye udayamAM hoya. trasatrika, manuSagati, manuSpAyuSa, uracatra, jinanAma, sAtA ke asAtAmAMthI eka vedanIya subhaga, deva, yaza ane paMceMdriyajAti-e bAra prakRtio caudamAM guNasthAnake udayamAM hoya, ahiM sarvatra udayamAM uttaravaikriyanI vivakSA karI nathI. siddhAntamAM pRthivI, apU ane vanaspatine sAsvAdana kahyuM nathI sAsvAdanIne mati-zrutajJAnI kahyA che. virbhAgajJAnIne avadhidarzana kahyuM che ane vaikiyamiko ane AhArakami dArikamizra kahyuM che, paNa te karma granthamAM vivakSita nathI. udayasvAmitva samApta. udIraNAsvAmitva. udayasamayathI AraMbhI eka AvalikA sudhInA kALane udayAvAlikA kahe che. udayAvalikA praviSTa karma pudgalane koIpaNa karaNa lAgu paDatuM nathI, udayAvalikAnI bahAra rahelA karmapudgalane udayAvalikAgata karma pudagala sAthe meLavI bhogavavAM tene udIraNA kahe che. je jAtanA karmane udaya hoya te jAtanA karmanI ja udIraNA thAya che. eTale sAmAnya rIte je mArgaNAmAM je guNasthAnake jeTalI karmaprakRtino udaya hoya che, te mArgaNAmAM te guNasthAnake teTalI prakRtionI udIraNA paNa hoya che jyAM sudhI teno udaya cAlu rahe che tyAM sudhI tenI udIraNA paNa hoya che, paNa temAM eTalo vizeSa che ke je karmaprakRtine bhogavatAM tenAM sattAmAM mAtra eka AvalikA kALamAM bhogavavA yogya karma pudgale bAkI rahe tyAre tenI udIraNA thatI nathI. arthAt udayAvalikA praviSTa karma udIraNA gya rahetuM nathI. tathA zarIraparyApti Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 pUrNa thayA pachI jyAM sudhI Indriya paryAmi pUrI na thAya tyAM sudhI pAMca nidrAnI udIraNA thatI nathI tene kevaLa udaya ja pravarte che. chaThThA guNasthAnathI AgaLa manuSAyuSa, sAtA ane asAtA vedanIya karmanI tadyogya adhyavasAyanA abhAve udIraNA thatI nathI, kevaLa udaya ja hoya che, tathA caudamAM guNasthAnake yoganA abhAve koipaNa prakRtinI udIraNA hotI nathI, kevaLa udaya ja pravarte che. udIraNAsvAmitva samApta sattAravAmitva Avazyaka ane upayogI hovAthI udayasvAmitvanI peThe 62 urAra mArgaNAsthAnane AzrayI guNasthAnakane viSe uttara pravRtionI sattAnuM kathana karavuM prastuta che. ahiM sattAdhikAramAM 148 prakRtio vivakSita che. 1-2 navajAti ane vanatti. A banne mArgaNAe anukrame devAyuSa ane narakAyuSa sivAya 147 prakRtionI sattA hoya kAraNa ke narakagatimAM devAyuSanI sattA na hoya ane devagatimAM narakAyuSanI sattA na heya, mithyAtvaguNasthAnake devagatimAM jinanAmanI sattA na hoya paNa narakagatimAM hAya mATe devagatimAM mithyAtvaguNasthAnake 146 ane narakagatimAM 147 prakRtionI sattA hoya. bIjA ane trIjA guNasthAnake jinanAmakarma sivAya 146 prakRtionI sattA hoya. aviratiguNasthAnake kSAyika samyagdaSTine anajAnubandhi catuSka, samyakatvamehanIya, mizramohanIya, mithyAtva mohanIya ane be AyuSa-e nava prakRti vinA 139 prakRtinI sattA hoya. aupathamika ane kSApazarmika samyagdaSTine eka AyuSa sivAya 147 prakRtinI sattA hoya che. kAraNa ke nArakane devAyuSa ane devAne nArakAyuSa sattAmAM na hoya, kSAyika samyagdaSTine tiryaMcAyuSa paNa sattAmAM na hoya. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23ra rU manuSyati ahiM edhe ane mithyAtve 148 prakRtinI sattA hoya che. bIje ane trIje guNasthAnake jinanAma sivAya 147 prakRtinI sattA he che. aviratisamyagdaSTi guNasthAnake kSAyika samyagdaSTi (acarama zarIrI) cAritrahanA upazamakane tiryaMcAyuSa, narakAyu, anaMtAnubadhicatuSka ane darzanamohanIyatrika e nava prakRtie vinA 139 prakRtio sattAmAM hoya che. ane carama zarIrI cAritrahanA upazamaka upazamasamyagdaSTine anaMtAnubadhicatuSkanI visaMyojanA karyA bAda rANa AyuSa sivAya ekasa ekatAlIza prakRtie sattAmAM hoya. kSApazamikasamyagdaSTi je bhaviSyamAM kSapakazreNine prAraMbha karaze evA caramazarIrIne narakAyuSa, tiryaMcAyuSa, ane devAyuSa-e traNe prakRti sivAya ekasa pIstALIsanI sattA hoya che ane anaMtAnubalpicatuSka tathA darzanamohanIyatrika-e sAta prakRtine kSaya karyA pachI ekaso ADatrIsa prakRtinI sattA hoya che. bhaviSyamAM upazamakoNinA prAraMbhika upazamasamyagdaSTi (acarama zarIrIne) naraka ane tiryaMcAyuSa sivAya 146 prakRtionI sattA hoya che. ane anaMtAnubadhicatuSkanI visaMyojanA karyA pachI 142 prakRtionI sattA hoya che. dezavirati, pramatta ane apramata- e traNa guNasthAnake upazamazreNi ane kSapakoNine AzrayI cethA guNasthAnaka pramANe sattA hoya apUrvakaraNa guNasthAnake cAritrahanA upazamaka, upazamasamyadRSTine AzrayI anantAnubandhicatuSka, tiryaMcAyuSa ane narakAyuSa- e cha prakRti vinA ekaso beMtALIza. prakRtimAM sattAmAM hoya. cAritramohanA upazamaka kSAyika samyagdaSTine AzrayI darzanasaptaka, narakAyuSa ane tiryaMcAyuSa vinA 139 prakRtionI sattA heya. ane kSapakazreNine AzrayI pUrve kahyA pramANe eka ADatrIza pakRtionI satA hoya che. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 anivRtyAdi guNasthAnake bIjA karmagranthamAM kahelA sattAdhikAra pramANe ahiM jANI levuM. tirtha jAti. ahiM che tathA mithyAtva, sAsvAdana ane mizraguNasthAnake jinanAma sivAya 147 prakRtinI sattA hoya che. aviratiguNasthAnake kSAyika samyagdaSTine darzana samaka, nakAyuSa ane manuSpAyuSa sivAya 138. ane upazama samyagdaSTi tathA lAyopathamika samyagdaSTine jinanAma sivAya ekaso suDatAlIsa prakRtinI hoya che. dezavirati guNasthAnake aupathamika ane kSAyopathamika samyadaSTine jinanAma sivAya 147 prakRtionI sattA hoya che, kSAyika samyagadaSTi tiryaMco asaMkhyAta varSanA AyuSavALA ja hoya che. ane temane dezavirati guNasthAnaka hotuM nathI. -8 Indriya ane vindriya. ghe, mithyA ane sAsvAdana guNasthAnake jinanAma, devAyuSa ane narakAyuSa sivAya ekaso pIstALIsa prakRtionI sattA hoya che, paraMtu sAsvAdana guNasthAnake AyuSyano bandha na thAya e apekSAe manuSpAyuSa sivAya 144 prakRtionI sattA hoya che. 3 paMcendriya. A mArgaNAe manuSya pramANe sattA jANavI. 20-22 pRthivArA, vara ane vanatiaca.A traNa mArgaNAe ekendriyamArgaNA khANe sattA jANavI. 23-24 tenAra ne vAyujAya. ahiM odhe ane mithyAtvaguNasthAnake jinanAma, devAyupa, manuSyAyuSa ane narakAyuSa e cAra prakRti vinA 144 prakRtio sattAmAM hoya. 5 trasAca. ahiM manuSyagati mArgaNA pramANe sattA jANavI. 2-28 manovo, vavano ne jAyo. A traNa mArgaNAe manuSyanI peThe tera guNasthAnaka sudhI sattAsvAmitva jANavuM. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 21-raka traNa ve, zodha, mAna ane mAyA. A cha mArgaNAe manuSyagati mArgaNA peThe nava guNasthAnaka sudhI sattA jANavI, raka joma. ahiM manuSyanI peThe daza guNasthAnaka sudhI sattA jANavI. 26-28 matijJAna, zrutajJAna ane vijJAne. A traNa mANAe manuSyagatimArgaNA pramANe cethAthI mAMDI vAramAM guNasthAnaka sudhI sattAsvAmitva jANavuM. 26 mArcavajJAna, ahiM odhe nirvacA ane narakAyuSa sivAya 146 prakRtionI sattA hoya, ane tene chaThThA guNasthAnakathI AraMbhI bAramA guNasthAnaka sudhI manuSyagatimArgaNA pramANe sattAsvAmitva praNavuM. rU0 vijJAna ahiM manuSagatinI pade chellAM be guNasthAnake sattAsvAmitva jANavuM. 31 33 matyajJAna, tAjJAna ne vibhaMgajJAna ana mArgaNAe che ane mithyA-ve 8 prakRtionI sattA hoya. bIjA ane trIjA guNasthAnake jinanAma sivAya 147 nI sattA hAya. rU4-rUka sAmAyi ne chevasthApanIya. A be mArgaNAe odhe 148 prakRtionI sattA heya. ane tene chaThThA guNasthAnakathI AraMbhI navamA guNasthAnaka sudhI mana:paryAvajJAna mANAnI peThe sattAsvAmitva jANavuM. 36 parihAvizuddhi. ahiM chaThThA ane sAtamA guNasthAnake upara pramANe sattAsvAmitva jAgavuM. rU7 sAMger. ahiM Aghe tiryaMcAyuSa ane narakAyuSa. sivAya 146 prakRtinI sattA hoya che. athavA ananyAnubalpicatuSkanI visaMyojanA karanArane ananatAnubadhicatuSka, tiryaMcAyuSa ane narakAyuSa e cha prakRti vinA 142 nI sattA hoya. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa 28 cathAsthAta. ahiM agiyAramAthI mAMDI caudamA guNasthAnaka sudhI sattAsvAmitva manuSyagatimA NAnI peThe jANavu. 32 niti. ahiM dhe 148 prakRtinI sattA hoya. tene eka pAMcamuM guNasthAnaka hoya che. ane tyAM manuSyagatinI peThe sattAsvAmitva jANavuM. 40 vitti. ahiM prathamathI cAra guNasthAna sudhI sattAsvAmitva manuSyagatinI peThe jANavuM, ja-kar jIvana ane annuvAna, A banne mANAe prathamathI bAra guNasthAnaka sudhI sattAsvAmitva manuSyagatinI peThe jANavuM. jIrU adhizana. ahiM avadhijJAna pramANe sattA svAmitva jANavuM. chu tevana kevalajJAna mArgINA pramANe sattAravAmitva jANavu, 9-47 rRDA, nIru ane jApataocA. A traNa mANAe prathamathI mAMDI chaThThA guNasthAnaka sudhI manuSyati pramANe sattAsvAmitva jANavuM . 48-46 tenoorayA ane vAhedavA. prathamathI sAtamA guNasthAnaka sudhI manuSyagatinI peThe sattAsvAmitva jANavuM. 40 guru hekyA. prathamathI mAMDI 13 mA guNasthAnaka sudhI manuSyagatinI peThe sattA jANavI. 12 manya, manuSyagati peThe sattAsvAmitva jANavuM, 2 madhya. edhe ane mithyAtva guNasthAnake jinanAma, AhArakacartuka, samyakatva ane mizramehanIya e sAta prakRti vinA 141 prakRtionI sattA hoya. 13. aupanisamyaktva.cothAthI agiyAramA guNasthAnaka sudhI manuSyagatinI peThe sattAsvAmitva jANavuM. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 vaka parAmikasacara. ahiM cothAthI sAtamA guNasthAnaka sudhI manuSyagatinI peThe sattAsvAmitva jANavuM, vadha kSAvitavyattva. ahiM anajAnubadhicatuSka ane darzanamohanIyatrika e sAta prakRti sivAya Aghe 141 prakRtionI sattA heya ane tyAM cethAthI mAMDI caudamA guNasthAnaka sudhI manuSyagatinI peThe sattAsvAmitva jANavuM, 26 mizrakhyatva, edhe ane trIjA guNasthAnake jinanAma sivAya ekaso suDatAlIza prakRtionI sattA hoya. 17 sAvana, ahiM che ane mithyAtve 148 prakRtionI sattA heya. saMjJI. prathamathI AraMbhI teramA guNasthAnaka sudhI manujyagatinI peThe sattAsvAmitva jANavuM, ahiM kevalajJAnIne dravya mananA saMbaMdhathI saMjJI kahyA che, je bhAvamananI apekSAe saMjJI kahevAmAM Ave to tene bAra guNasthAnaka heya. 60 arajJA ahiM Aghe ane mithyAtve jinanAma sivAya 147 prakRtionI sattA hoya ane sAsvAdana guNasthAnake narakAyuSa sivAya 146 prakRtionI sattA heya. paraMtu ahi aparyAptAvasthAmAM devAyuSa ane manuSpAyuSano baMdhaka koI saMbhava nathI, mATe te apekSAe 144 prakRtinI sattA hoya. dara Ara. prathamathI mAMDI teramAM guNasthAnaka sudhI manudhyagatimArgaNAnI peThe sattA svAmitva jANavuM. dUra karanAra, A mArgaNAe paheluM, bIjuM, cothuM, teramuM ane caudamuM e pAMca guNasthAnako hoya ane tyAM manuSyagatinI peThe sattAsvAmitva jANavuM. - sattAsvAmitva samApta Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha : kama graMtha : zIti: (mula gAthA tathA TaMbA upara TIppaNa) taiyAra karanAra H kuMvarajI mULacaMda DhAzI A kagranthano krama ceAthe hovAthI catutha ka grantha e nAma prasiddha che. A sivAya A karma graMthanI mUla gAthA 86hovAthI SaDazIti: e AnuM bIjuM nAma che. ane aMtamAM kartAe sUkSmA vicAra nAma paNa jaNAvela che, eTale A pramANe A karma graMthanAM traNa nAmeA sArthaka che. krama hetu:--pahelA ka graMthamAM vipAkano viSaya batAvela che. ane e rIte kI kayI karma prakRti udayamAM AvavAthI zuM phaLa male che te jaNAvela che. bIjAmAM cauda guNaThANAne AkAyIne e prakRtinAM baMdha-udaya--udIraNA ane sattAno viSaya batAvela che. e cauda guNaThANA jIvane ja hoya che, ane jIva bAsaThamA NAmAM koI ne koI mANAe hoya che. eTale trIjA ka graMthamAM bAsaTha mANA upara bandhasvAmitva ghaTAvela che. vaLI tyAM mukhyatAe bandhasvAmitva jaNAvavAno graMthakAranA uddeza e jaNAya che ke baMdhAyela ka avazya udayamAM Ave che. ane te koIpaNa rIte bhegavavu paDe che. mATe dareka jIve ka bAMdhatAM pahelAM cetavAnI jarUra che, tenA udaya vakhate te te bhAgavavAnuM ja rahe che. ane eTalA mATe mukhyatAe karmabandhathI cetavaNI ApavA khAtara ja hoya. nahIM ? tema e vana karela che. ane enI saMgati bIjA ka graMthanA bandhAdhikAra samajayA pachI ja samajI zakAya tema che. tyAra pachI A ceAthA ka gra MthamAM jIvasthAnaka, mArga NAsthAnaka ane guNaThANA upara karmonA bandha udaya-udIraNA ane sattAne Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 jaNAvatAM zAstromAM je sUkSama varNana Ave che. te samajAvavA khAtara tyArapachI A karmagranthanI racanA karI jijJAsuone guNasthAnaka ane javasthAnaka saMbaMdhI vizeSa sUkSmatAmAM utArI te saMbaMdhInI jJAsAo tRpta karela che. eTale A krama yathAyogya ane suvyavasthita che. viSaya-granthakAre svayaM traNa prakSepa gAthAo mAraphata Ane viSaya graMthamAM ja jaNAvela che. chatAM temAM nIce pramANe vastuone samAveza thAya che. (1) jIvasthAna. (2) mArgaNAsthAna. (3) guNaThANa, (4) bhAva. (5) saMkhyAtAdinuM svarUpa, temAM- jIvasthAna upara--(1) jIvasthAna (2) yoga (3) upayoga (4) legyA (pa) bandha (6) udaya (7) udIraNA (8) sattA e ATha dvArA kahela che. mANAsthAna upara-(1) jIvasthAna (2) guNaThANA (3) yoga (4) upayoga (5) lezyA (6) a5-bahutva e cha dvArA kahela che. cauda guNaThANuM upara-(1) javanA bheda (2) yoga (3) upayoga (4) leDyA (5) babdha hetu (6) udaya (7) udIraNA (8) sattA (9) a5-bahutva e nava dvArA ghaTAvela che. tyArapachI pAMca bhAvanuM svarUpa ane saMkhyAtAdinuM svarUpa e be vastuo vizeSa jaNAvela che. A pramANe kula 26 vastuonuM varNana A granthamAM kareluM che. gAthA 1 lI maMgalAcaraNa-mira ni A padathI ISTa devatAne namaskAra karavArUpa maMgalAcaraNa karela che. rAga, dveSa ane meha vagere je dukhapUrvaka jItI zakAya te abhyAra zatruone jite te jinezvara Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 tIrthakara: bhagavAnane namaskAra karavArUpa maMgalAcaraNa karela che. tyAM namaskAra dravyathI ane bhAvathI ema be prakAre thAya che. tenI paNa caturbhAgI thAya che. (1) dravyathI namaskAra bhAvathI nahIM. pAlakakumAranI jema (2) bhAvathI namaskAra paNa dravyathI nahI. nava raiveyaka ane anuttara vimAnanA devonI jema (3) dravyathI ane bhAvathI ema baMne prakAre namaskAra zAMbakumAranI jema (4) dravyathI paNa nahIM ane bhAvathI paNa nahIM maricI ziSya kapilAdinI jema. ahIM dravyathI ane bhAvathI ema baMne rIte namaskAra karavAno che. viSaya: -nIce pramANe vastuo kahevAnI che. 1 jIvasthAna:-dravya ane bhAva prANone dhAraNa kare te jIva. te jIvonA je cauda bheda te avasthAne. ahIM saMsArI jIvanI mukhyatA hovAthI karma janya cauda bhedone jIvasthAna tarIke gaNAvela che. nizcayadaSTithI jJAna-darzana Adi guNo vaDe yukta cetanA lakSaNavALo jIva. e vyAkhyA che. 2 mANAsthAna: A cada bhede jIvo koI ne koI avasthAmAM rahelA hoya che. te avasthAnuM mArgaNazodhana te mArgaNA ane tenA mUla cauda ane bAsaTha uttarabhedo te mArgaNAsthAne. 3 14 guNasthAnaka:-jJAna-darzana-cAritra AdinI zuddhi azuddhine je taratama bhAva te guNasthAnako, te cauda prakAre che. dareka jIva AmAMnA koipaNa sthAnake rahela hoya che. 4 upaga:-cetanAzaktine bodharUpa vyApAra te upayoga. A jIvanuM asAdhAraNa lakSaNa che, jenA dvArA jIva vastumAM rahela sAmAnya ane vizeSa dharmone jANe che. tenA 12 prakAra che. AmAMnA koIpaNa eka upayogamAM jIva vartato hoya che. 5 ga:-jIvane vIryanA halanacalana rUpa yoga hoya che. jenA vaDe jIva dehavuM, cAlavuM, bolavuM vicAravuM vagere kriyAo karI zake che. te - WWW.jainelibrary.org Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana, vacana ane kAyAnA nimittathI pravartatuM hovAthI traNa prakAre che. 6 zyA-jenA vaDe AtmA karmovaDe lepAya te vezyA. kRpaNa, nIla Adi pudgala dravyonA saMyogathI saphaTika jevA nirmala AtmAne zubhAzubha pariNAma te vezyA. vezyA be prakAranI che. dravya vezyA ane bhAva lezyA. dravyalezyA pudgalapariNAma rUpa che. bhAvalezyA AtmapariNAma rUpa che. 7 baMdha:-mithyAta, avirati, kaSAya ane garUpa bandha hetuo vaDe kAzmaNa vargaNAnAM pugalone AtmAnI sAthe kSIra-nIranI jema athavA loDhAnA goLA ane agninI jema eka bIjAne anyanabhAvarUpa je saMbandha te baMdha. udaya -te baMdhAyela karma pudgalona abAdhAkAva pUrNa thatAM athavA abAdhAkAla pUrNa thayA pahelAM apavartanA Adi karaNavizeSa vaDe je anubhava te udaya. udIraNA:-udayakAla pahelAM te karma pudgalone jIvanI zaktivizeSathI udayAvalikAmAM nAkhavAM te urIraNA. sattA-bandhana athavA saMkramaNa karaNa vaDe karma pudgale je karmarUpe pariNata thayela che, tenuM nirjarA athavA saMkramathI rUpAntara na thavuM ane te ja sthitimAM rahevuM te sattA. apamahatva:-eka bIjAnuM eka bIjAthI vadhatA-ochApaNuM. 9 bhAva:-jIvanI svAbhAvika athavA vaibhAvika avasthA te bhAva 10 saMkhyAtAdika-saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta e traNa prakAranI saMkhyAnuM varNana. prajana:-A vastu saMkSeparUci jIvone mATe kahevAnI che. te prayojana. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 sambandhaH-vAcya-vAcaka. anAra-paraMpara vagere rUpa samajI le. mahetu -mArgaNAsthAna, guNasthAna vagere sarve padArtho sivAya vicArI zakAya nahI. mATe sarva prathama jIvasthAnako kahyAM che. jIvanuM vistArathI varNana gArdIi mArgakhAdvArA thaI zake che. mATe tyArapachI mArganA sthAnanuM varNana karela che. mANAsthAnamAM rahela jIvo caudamAMnA koIpaNa eka guNasthAne vartamAna hoya che. eTale tyArapachI guNakANAnuM kathana karela che. guNaThANAo pariNAmanI zuddhi-azuddhinA prakarSa ane apakaryuM rUpa che. ane te upayogavALAne ja hoya che. upayoga rahita evA AkAzAdi padArthathI saMbhave nahIM. mATe guNasthAnaka pachI upayoga kahela che. upayoga lakSaNavALo jIva mana, vacana ane kAyayogamAM vartate chate niyamathI karmabandhaka hoya che. mATe upayoga pachI yogane jaNAvela che. yoga pachI vezyA kahevAnuM kAraNa e che ke yoga vaDe grahaNa karelA kAmaNa pudagalomAM sthiti banya ane rasabadha lezyAthI thAya che kAraNa ke zAstramAM kahyuM che ke " sthitipAkavizeSastasya bhavati lezyAvizeSeNa" lezyAvALo jIvaja yathAyogya bandhahetuo vaDe karmane badha; tathA udayaudIraNA ane sattAe rahela hoya che. mATe vezyA pachI bandha- bandha hetuo-udaya-udIraNA ane sattAnuM kathana karela che. saMsArI jIva mArgaNAsthAnamAM paraspara ochA-vattA hoya che. mATe bandAdi pachI alpa-bahutva kahela che. teja jIvo pAMcamAMnA koI ne koI amuka bhAve vartatA hoya che, mATe tyArapachI bhAvanuM varNana che. ane te bhAvavALA jevA keTalA pramANamAM hoya che. te jaNAvavA mATe saMkhyA tAdinuM varNana karela che. gAthA 1. A gAthAmAM jIvasthAnaka upara je ATha dvAra ghaTAvavAnAM che te batAvela che. AnA badale cothA karmagranthanI TIkAmAM Aja nR. ka. 16 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArthavALI nIce pramANenI gAthA che. A gAthA mUla karmagranthanI nathI. kAraNake paNa TIkAmAM tene lIdhela nathI. caudamajiyaThANesu caudasaguNaThANagANi jogA ya / -sa- 3-lagA-saMta sadag || mAthA 2 A gAthAmAM mArgaNAsthAna upara ghaTAvavAnAM dAro jaNAvela che. te paNa prakSepa gAthA che. tenA badale svapajJa TIkAmAM nIce pramANenI gAthA che. AmAM mArgaNAsthAna upara cha dvAronAM nAmo darzAvela che. caudasamaggaThANesu mUlaesu bisaTTi 'iyaresu / niya ! -puror, - prava6 2 chAnA che gAthA 3. A gAthA paNa prakSepa gAthA che. A gAthAnI aMdara cauda guNasthAnako uparanAM 10 dvAronAM nAmo batAvela che. Ane badale svapajJa TIkAmAM nIce mujabanI gAthA che. vaDalAdA, nira-nomu vona sTesa-ghA thA 25--kIrapAko saMtaew rasAir | gAthA 2 asa zI -dIrghakAlikI saMjJA rahita jIve te asaMjJI jIve kahevAya. bhUta, bhaviSya ane vartamAnakAlanI vicAraNAvALI je saMjJA te dIrdhakAlikI saMjJA. AvI saMjJAvALA jIvo saMjJI kahevAya che. paryApti :-pudagalanA upacayathI utpanna thayelA ane pudgalanA grahaNa ane pariNamanamAM kAraNabhUta che zakti vizeSa te pati. paryAptA-aparyApta :-A bannenA babbe prakAro che. (1) Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 labdhiaparyAptA. (2) karaNa aparyAptA ane (1) labdhi paryAmA ane (2) karaNa paryAmA. labdhi apamA : je jIvA aparyApta nAmakamanA udayathI svayogya paryAptio pUrNa karyA sivAya maraNa pAme che te labdhi aparyAptA. karaNa aparyAsA :-ahI. karaNanA be artho che. pahelA a` pramANe karaNa eTale Indriya ane bIjo artha svayAgya sa paryApti. eTale jemaNe Indriya paryApti purI nathI karI te karaNa aparyAptA. athavA jeoe svayogya paryApti purI karI nathI te jIvA karaNa aparyApta gaNAya che. AthI karaNa aparyAptA labdhi aparyAptAja hoya evA niyama nathI. labdhiparyAptA :- je javA paryAptanAmakarmanA udayathI svayAgya paryApti avazya purI karaze ja te labdhi paryAptA. karaNa paryAptA :-je jIvAe Indriya paryApti purI karI che te athavA jeoe svayogya paryAptie purI karI che te karaNa paryAmA. dareka jIva pahelI traNa paryAptie purI karIne ja maraNa pAme che. kAraNake AgAmi bhavanuM AyuSya prathamanI traNa paryApti purI thayA pachIja baMdhAya che. eTale pahelA a pramANe dareka jIva karaNa paryApta pUrNa thayA pachI je maraNa pAme che karaNanI sAthe paryApta athavA aparyApta nAmaka nA udayane saMbaMdha nathI paNa paryAsinI parisamApti sAthe saMbaMdha che. eTaluM khAsa lakSyamAM rAkhavuM. AthI labdhi. aparyApto paNa karaNa aparyApto ane karaNa paryApta hoi zake che. ane labdhi paryApte paNa karaNa aparyAptA ane karaNa paryAptA hAi zake che. karma graMthamAM mukhyatAe labdhinI apekSA rAkhI ghaTanA karela che. ane koI koI jagyAe karaNanI paNa apekSA lIdhI che. eTalA mATeja ahIM' ATalI spaSTatA karavAnI jarUra paDI che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA cauda bheda. (1) sUkSma ekendriya aparyApta (ra) sUpa ekendriya paryApta. (3) bAdara ekendriya aparyApta (4) bAdara ekendriya paryApta. (5) beIndriya aparyApta (6) beIndriya paryApta. (7) Indriya aparyApta (8) te Indriya paryApta. (9) caurindriya aparyApta (10) caurindriya paryApta. (11) asaMjJI paMcendriya aparyApta (12) asaMkSi paMcendriya paryApta. (13) saM ipaMcendriya aparyApta (14) saMkSi paMcendriya paryApta. gAthA 3. bAdara ekendriya aparyApA" ahIM ekendrimAM pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAya e traNa bAdara apa khA samajavA, paNa teukAya ane vAyukAya samajavA nahIM. kAraNake tathA svabhAveja samyakatva vamate jIva temAM utpanna thatA nathI. "Agama mAMhe AgamamAM A pramANe pATha che. jiMdhivA mate ! u nA thALa ! goyamA ! no nANi, niyamA annANi / tahA-iMdiyA Na bhaMte ! kiM nANi annANi ! goyamA nANi vi anALi ra". he bhagavAna ! ekendriya jJAnI che ke ajJAnI ? he gautama ! jJAno nathI. nakkI ajJAnIja che. tathA he bhagavAna ! beIndriyAdi jJAnI che ke ajJAnI ? he gautama ! jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. vagere. - "saMparyAptAne sarvaguNasthAnake he teramA ane caudamA guNadA bhAyika jJAna hovAthI kSAyopathamika jJAnarUpa saMjJAno abhAva che. te pachI tyAM bhAvamanane paNa abhAva hovAthI e be guNaThANAM sazi -ndraya paryAptAne kema hoI zake ? tyAM paNa kevalajJAnione dravamananA saMbaMdhathI saMpazI mAnela che. zAstramAM kahyuM che ke Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 maNakaraNaM kevaliNo vi atthi teNa sanniNo bhannaMti manovinnAne vatur te yuniLo na maMnti. dravyamana kevaline hAvAthI te saMzI kahevAya che. maneAvijJAnane apekSIne nahIM. eTale e guNasthAnako paNa hoya che. mAthA 4 "graMthakAre e matAMtara kahyuM " TIMkAmAM paNa A vastune beMkova matAntaramuvIyannA' e pramANe kahIne A vastune kamagna thakAra ane siddhAntakAranA matAntara tarIke varNavela hoya ema jmAya che. A sAteya aparyAptAnezarIra sivAyanI bAkInI paryAptie aparyAtAne " zIlAMkAcAya " vagere keTalAka AcAryA audArika kAyayoga mAne che. teonuM maMtavya evuM che. ke, zarIra paryApti pUrNa thavAthI teonuM zarIra pUrNa thayu che. eTale zarIra paryAptie paryAptAne audArika kAyayoga hoya che. te A pramANe bau AicacoLastiryngmnussyyoH zarIraparyApterUrdhvam taditarastu mizraH ahIM be mata che. ka graMthakAra sarva paryAptie paryAptAne audArika kAyayAga mAne che. kAraNake, Indriya, zvAseAcchavAsa, bhASA ane manaH paryApta sampUrNa na thAya tyAM sudhI zarIra adhurU gaNAya che. ane kANa zarIranA paNa vyApAra cAlu hoya che. tethI audArikamizrA paNa yuktiyukta jaNAya che. jyAre siddhAntakAra zarIraparyApti pUrNa thAya eTale zarIranI niSpatti mAnI audArika kAyayAga mAne che. , A rIte sajJi~aparyAptA deva ane nArakone paNa matAntara mAnavA jeie. te ahIM kema nathI mAnyA ? te! upalakSaNathI emane paNa eja pramANe samajI levuM. athavA ahIM aparyAptA te antaryuM hUrta nA AnuSavALA labdhi aparyAptA samajavA. te te tikheMca ane manuSya e baeNja heAya che. deva ane nArakonuM jaghanya AyuSa paNa dazahajAra Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 vanuM hAya che. tethI ahIM teonI vivakSA karI nathI. ane labdhi aparyAptA jIvA indriya paryApti pUrNa karyA pachI ja mare che. te pahelAM nahI. tethI ahIM ekalA labdhi aparyAptAnI vivakSA laie to paNa koI jAtanA doSa nathI. ane deva-nArako saMbandhi praznane avakAza nathI. A pramANe zIlAMkAcAya AdinA matAntara samajavA. jyAre jIvavijayajI mahArAje Agamika mata kharo hoya tema jaNAvela che, tattva bahuzruta jANe. gAthA 5 " To sthi traboLA" kRti vacanAt . eka sAthe be upayAga na hoya e pramANe Agamavacana hovAthI. AgamamAM paNa kahyu che ke 5 sama! to jIvagovA" eka samayamAM be upayoga nathI. pU. zrI bhadrabAhusvAmie AvazyakaniyuktimAM kahyuM che ke:naannmmi daMsaNammi ya etto egavarammi uvauttA / savyasta kevalissA, jugavaM do natthi uvaogA || jJAna ane dana e bemAM eka ja upayA! hAya. sarva jIvAne ane kevilane ekI sAthe be upayoga hAtA nathI. ahIM chadmasthAne ekI sAthe be upayoga na heya e vAta sa saMmata che. paNa kevilanI bAbatamAM traNa judI judI vikSAo che te A pramANe (1) pU. zrI bhadrabAhusvAmi, jinabhaCgaNI kSamAzramaNa Adi siddhAntapakSa kramabhAvI eTale samayAntara upayoga mAne che. (2) zrI mallavAdIsUrijI sahabhAvI eTale eka samayamAM banne upayAga mAne che. (3) zrI siddhasenadIvAkarasUrijI eka ja jJAneApayAga mAne che eTale banne upayAgAnA bheda mAnatA nathI. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra47 A saMbaMdhamAM traNe pakSonI ghaNI dalIlo che ane nyAyAcArya upAdhyAya zrI yazovijayajIe traNene zuddha jusUtra, vyavahAra ane saMgrahanayanI apekSAe samanvaya karI Apela che. gAthA 6. prazna -ahIM ekendriyane mati-ajJAna ane zrutaajJAna e be ajJAna mAnela che. temAM sparza indriya matijJAnAvaraNIya karmanA kSayapazamathI utpanna thAya te mati-upayoga ekendriyamAM hoya te barAbara che. paNa bhASAlabdhi ane zravaNalabdhi na hovAthI emAM zuta upayoga kema mAnI zakAya? kAraNa ke zAstramAM bhASA tathA zravaNa labdhivALAne ja zrutajJAna mAnela che. bhAvasuyaM bhAsAsoyaladdhiNo jujjae na iyarassa / bhAsAbhimuhassa suyaM, soUNa va jaM havijjAhi // ( vizeSa 0 102) balavAnI ane sAMbhaLavAnI zaktivALAone bhAvazuta hoya che. bIjAne nahIM. kAraNa ke zrutajJAna ene ja kahe che ke je bolavAnI icchAvALA athavA vacana sAMbhaLavAvALAne hoya," samAdhAna:-zAstramAM ekedriyAdine AhArAdi saMjJAo mAnela che. saMjJA abhilASarUpa che. pUjyapAda zrI haribhadrasurIzvarajIe AvazyakanI mULa TIkAmAM kahyuM che ke ___ "AhArasaMjJA AhArAbhilApaH kSudvadanIyodayaprabhavaH ravavAmAjiLAvizeSa: ti" | "AhAra saMjJA eTale AhArano abhilASa, sudhAvedanIya karmanA udayathI utpanna thavAvAlo AtmAne pariNAma vizeSa." A abhilASA ane amuka vastu male to sArUM; e pramANe zabda ane arthanA vikalpapUrvaka heya che. vikalpasahita utpanna thato adhyavasAya teja Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrutajJAna. pUjyapAda jinabhadragaNi kSamAzramaNajIe vizeSAvazyakanI 100 mI gAthAmAM A pramANe yutanuM lANa karela che. "iMdiyamaNonimittaM jaM vinANaM suyANusAreNa / niyayatthuttisamatthaM taM bhAvamuyaM maI sesaM // " Indriya ane mananA nimittathI utpanna thavAvAluM jJAna, ke je niyata arthane kahevAmAM samartha ane zrutAnusArI che; te bhAvathuna che. te sIvAyanuM bIjuM matijJAna che." ekendriyane sparza Idriya sivAya bIjI dravyaIndriyo nathI, to paNa vRkSAdimAM bakulAdine pAMce bhAvendriyanuM jJAna che. ane te zAstrasammata che. e ja pramANe ekejyimAM bhASAlabdhi ane zrutalabdhi na hovA chatAM paNa bhAva zrutajJAna hoya che. teomAM kaMika sUkSma paNa sutajJAna hoya che. nahiMtara AhArAdisaMjJA ghaTI zakaze nahIM. vizeSAvazyakanI 103 mI gAthAmAM kahyuM che ke - "jaha suhamaM bhAvidiyanANaM dadhidiyANa virahe vi / munamAmi vi, mAvapurgha pazcivA che" jevI rIte dravyaindriyanA virahamAM paNa sUma bhAvedriyanuM jJAna hoya che. tema vikAya vageremAM dravyazrutanA abhAvamAM paNa racUkSma bhAva-zrata hoya che. A uparathI eTaluM spaSTa samajI zakAya che ke, bhASA ane zrutalabdhivALAne dravya ane bhAva ane prakAranuM kRta hoya che. tyAre te ladhi hita ekendriyone ekaluM sUkSma bhAvamRta hoya che. gAthA 7 layA eTale zuM?" layAnI vyAkhyA dabAmAM ApI che. te vezyA be prakAre che (1) dravya vezyA (2) bhAva vezyA, temAM dravya lezyA pudagalavizeSAtmaka che. te saMbadhi judI judI traNa vivekSAo che. (1) karmavargaNAnI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 banelI. (2) baMdhAtA karmanA pravAharUpa kaSAya antargata dravyarUpa (3) yoga pariNAmarUpa. (1) lezyA kA Na vaNAnI banelI che te paNa te ATha-kama thI judI che, jemake kANu zarIra. A vastu uttarAdhyayana sUtranI TIkAmAM Apela che. (70 a0 34 TIkA. pR. 650) (2) A mata pramANe lezyA badhyamAna ka--pravAharUpa che. ane tethI caudamA guNaThANe kadiya varte che, paNa teneA badhyamAna pravAha na hovAthI tyAM lezyAne abhAva che. A atha vAdivetAla zAntisUrIzvarajInA che, ane te paNa uttarAdhyayananI TIkAmAM che. (3) A mata haribhadrasUrIzvarajI vagerenA che, ane malayagirijIe pannavaNAnI TIkAmAM batAvela che. A mata pramANe dravyaAzyAne yAgavaNA-antata svataMtra dravya mAnela che, emanuM mAnavuM evu che ke, jyAM sudhI yoga che tyAMsudhI lethyA che. caudamA guNasthAnake yoganA abhAva hovAthI lezyAne paNa abhAva che. bhAvalezyA AtmAne pariNAmavizeSa che. je kaSAyajanya sakaleza ane yoga e bannethI utpanna thAya che, tIvra tIvratara, tIvratama, manda, mandatara, mantratama vagere aneka bhedA paDatA hovAthI bhAvalezyA asakhya prakAranI che, A cha bheda samajAvavA mATe zAstramAM jambuphaLa khAnAra tathA luMTArUonuM draSTAMta Apela che, je prasiddha che. jenI saMgraha gAthA TabAmAM Apela che, A pramANe lezmAnuM Tuka svarUpa che. vizeSa svarUpa AgamagraMtheAmAM khUba vistArapUrvaka Apela che. lAka prakAzamAM paNa tenu varNana karela che. gAthA 8 mI 4. ,, cha mAsa lAge....trIje bhAge adhika ' koI pUrva kroDa varSanA AyuSyavALA jIva petAnA cAlu AyuSyanA be bhAga gayA pachI anuttara vimAnanuM 33 sAgaropamanuM AyuSya bAMdhe. marIne tyAM Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5o utpanna thAya. devalokamAM potAnA AyuSyanA cha mAsa bAkI rahe tyAre navuM AyuSya baMdhAya che. te apekSAe ATalo kALa samajavo. deze uNI pUrva keDI lage -je jIva garbhAvAsamAM sAta mahinA rahIne janmela hoya ane ATha varasanI uMmare saMyama grahaNa kare. tyArapachI turataja kSapakakoNI mAMDI kevalajJAna prApta kare te jIvanI apekSAe ATalo kALa jANavo. eTale nava varase uNI pUrva krioDI varSa. gAthA 10 gatimANa :- gatinAma karmanA udayathI narakanyAdi paryAyarUpa je pariNati te gati cAra prakAre che. devagati :- sArI rIte zobhe te deva. athavA namaskAra karanAra lokonA manavAMchita pUrNa kare te deva, athavA divaAbhUSaNo ane pitAnA zarIranI sahaja kAnita vaDe zobhe te deva. devamAM javuM te devagati tiryaMcagati :-jeo tirjI gamana kare te tiryaMca ane tiryaMcamAM gamana te tiryaMcagati, manuSya gati :-vivekano Azraya karIne je dharmanuM pAlana kare te manuSya, tene viSe gati te manuSyagati. narakagati :-tiryo ane manuSyone pApanuM phaLa jemAM bhagavAya te naraka. temAM gati te naraka gati, iMdriyano artha vivecanapUrvaka daMDaka tathA navatatva prakaraNamAM Apela che. cha kAyano artha jIvavicAramAM vistArapUrvaka Apela che. yoga zabdano artha ane traNa yogonuM varNana bheda-prabheda sahita daMDaka prakaraNamAM Apela che. gAthA 11 veda eTale abhilASa. tyAM puruSane strInI abhilASA te Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 puruSaveda, strIne puruSanI abhilASA te sIveda. strI ane purUSa bane taraphane abhilASa te napuMsakaveda. jJAnanuM svarUpa prathama karma graMthamAM vistArapUrvaka Apela che. jJAna ane ajJAnamAM taphAvata :-samyagadaSTinuM je jJAna te jJAna kahevAya che. kAraNa ke te dareka vastune anekAnadaSTithI jove che ane vaLI te jJAna heya-upAdeyanI samajaNavALuM hoya che. jyAre mithyASTinuM jJAna te ajJAna che. kAraNa ke te dareka vastune ekAntadaSTithI jove che ane mAne che tathA tenA jJAnamAM heya-upAdeyano viveka heto nathI. pahelAM traNa jJAna ja ajJAnarUpa hoya che. chellAM be samyakatvanI hAjarImAM ja utpanna thatAM hovAthI ajJAnarUpa nathI, gAthA 12 saMyama :-sAvaghayogathI sAcI rIte aTakavuM te saMyama athavA pApavyApArarUpa AraMbha-samAraMbhethI AtmA jenA vaDe niyamamAM-Ave kAbumAM Ave te saMyama athavA pAMca mahAvrata te yama kahevAya che. te yamonuM pAlana jemAM hoya te saMyama. A saMyama sAta prakAre che. sAmAyika :-jJAna-darzana ane cAritrane lAbha jyAM hoya te sAmAyika. athavA TabAmAM kahelA artha pramANe sAmAyika athavA kSaNe kSaNe jemAM apUrva jJAna-darzana ane cAritranA vikAsathI bhavabhramaNa aTakavArUpa lAbha thato hoya te sAmAyika athavA mUlaguNanA AdhArabhUta sarva sAvadhanI viranirUpa je cAritra te sAmAyika. jo ke sarva prakAranAM cAritra sAmAyika cAritra ja che, to paNa vizuddhinI ape- sAe tenA judA judA prakAro batAvela che. sthitaka9pI :-Acelakaya, auzika, zayyAtarapiMDa, rAjapiMDa, kRtikarma, vrata, jyaka, pratikramaNa, mAsa ane paryuSaNA A daza kapAmAM je sthita che. te sthitakapI. asthita kalpI :-zadhyAtarapiMDa, vrata, jyaka ane kRtika Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 A cAra ka5 niyamathI hoya ane bAkInI icchA mujaba karavAnA hoya te atikalpI. parihAravizuddhi cAritra :-vizeSamAM A cAritra kayAre ane A kSetramAM hoya te vize AgamomAM 20 dvArathI varNana karela che, te TuMkANamAM A pramANe che. kSetradvAra (1) kAladdAra (2) cAritradvAra (3) tIrthadvAra (4) paryAyakAra (5) AgamadvAra (6) vedadvAra (7) kalpadvAra (8) liMgadvAra (9) zyAdrAra (10) dhyAnadhAra (11), gaNadvAra (12) abhigrahadvAra (13) pravajyAdvAra (14) muMDApanadvAra (15) prAyazcittavidhidvAra (16) kAragadvAra (17) niHpratiAdvAra (18) bhikSAra (19) bandhadvAra (20) kSetra :-parihAravizuddhi cAritra aMgIkAra karanAra munionuM janmakSetra 5 bharata, ane 5 airAvata, paNa mahAvideha nahiM. ane aMgIkAra karavAnuM kSetra paNa eja jinakapionI jema AmanuM saMharaNa na thatuM hovAthI sarva kSetranI prApti nathI. kAla :-avasarpiNInA trIjA ane cothe Are teono janma hoya che. ane sadbhAva avasarpiNInA 3-4-5, ane utsarpiNInA 2-3-4 ArAmAM janma ane sadabhAva 3-4 ArAmAM. utsarpiNI ne avasarpiNImAM hoya ja nahIM. cAritra :-sAmAyika cAritra ane chedapasthApanIya cAritranA saMyamasthAnathI uparanAM je asaMkhya lokAkAza pradeza pramANa pari- hAravizuddhinA saMcamasthAne che temAM vartatA jIvane ja A cAritra hoya. tIrtha :-jinezvaranuM zAsana pravartamAna hoya tyAreja hoya che. paryAya :-gRhasthaparyAya jaghanyathI 29 varSane. yatiparyAya - jaghanyathI 20 varSa. ane baMnene utkRSTa dezona pUrvakroDa varSa. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 Agama :-navuM na bhaNe, prathamanuM bhaNeluM saMbhAre. veda :-napuMsakavedI athavA puruSavedI. strIvedIne A kalpane. niSedha che. ka9pa :-sthitakalpaja hoya. liMga :-dravyaliMga (muniSa) ane bhAvaliMga bane hoya, lezyA :-kalpa aMgIkAra karatI vakhate 3 zubha zyA, tyArabAda cha e vezyA. to paNa azujha leyAo atisaMkilaSTa na hoya. dayAna :-aMgIkAra karatI vakhate dharmadhyAna. tyArapachI A raka ane dharma e traNe dhyAna saMbhavI zake, azubha yoganI utkRSTa dazAmAM A~raudrapaNuM Ave. paNa te nirana-anya deya. gaNa :-jaghanyathI traNa gaNa. utkRSTathI zata saMvAlA gaNa aMgIkAra kAle sarva kSetramAM malIne deva. aMgIkAra karyA bAda tanya athavA utkRSTa samakAle vartatA seMkaDe. paga heya. tema aMgIkAra kAle puruSa saMkhyA jaghanya 27 ane utkRSTa 1000 ho. tyArabAda jaghanyathI seMkaDo ane utkRSTathI hajAro hoya, praveza karanAra tathA nikalanAra bane samakAle jaghanyathI eka ane phaTathI pRthakva pramANa hoya. abhigraha -A kalpa abhigraharUpa hovAthI cAra prakAramAMthI ekapaNa abhigraha na hoya. pravajyA :-koI ne dIkSA na Ave. upadetha Ape. muMDApana :-A muni koIne muMDe nahIM (pravajyA pachI turataja muMDana hoya evo niyama nathI. kAraNa ke ayogyane dIkSA dIdhI hoya te pAchaLathI mAluma paDatAM muMDana na kare, mATe muMDApana. dvAra judu kahyuM che) Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 prAyazcitta :-mana vaDe paNa sUma aticAra lAgatAM paNa prAyazcitta Ave. kAraNa ke A kalpa ekAgratApradhAna che, kAraNa :-A kalpanI pAlanA eja karmakSayanuM kAraNa che. mATe bIjuM Alambana na hoya. niSpatikarmatA :-zarIrasaMskAra na kare. AMkhamAM paDela nuNa paNa na kADhe. prANAMte paNa apavAdamArga na seve. bhikSA :-trIjA prahare gocarI tathA vihAra kare. zeSa vakhata kAyotsarga kare. nidrA ati-alpa kare. kadAca vihAra na karI zake to paNa ka5maryAdA barobara pAle. bandha :-parihArakalpa samApta thayA bAda punaH te kalpamAM athavA sthavirakalpamAM ke jinakalpamAM praveza kare. temAM pharIvAra te kalpamAM athavA sthavirakalpamAM rahenArA ivara parihArI kahevAya. A pramANe parivAra vizuddhi cAritrI mATe 20 dhArathI TIkAmAM varNana karela che. "samparAya" :-jenA vaDe saMsAramAM paryaTana karavuM paDe te samparAya-krodhAdikaSAya. dezayati :-utkRSTathI samyaktva sahita zrAvakanAM bAra vratane dhAraNa karanAra. sAdhudharmanI apekSAe zrAvakane savA vilAnI dayA heya te A pramANe-sAdhu sUkSma ane bAda banne prakAranA jIvana vadha na kare. paraMtu gRhastha sUkSma jIvonI dayA pALI zake nahIM tethI daza vizvA bAkI rahyA. bAdara jIvanI virAdhanA saMkalpathI ane AraMbhathI be prakAre che. temAM AraMbhathI dayA gRhastha pAlI zake nahiM mATe pAMca vizvA bAkI rahyA. saMkalpa be prakAre che. aparAdhI saMbadhi ane niraparAdhI saMbadhi, temAM aparAdhInI dayA gRhastha pALI zake nahi, tethI aDhI vizvA bAkI rahyA. niraparAdhI be prakAre heya Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 che. sApekSa ane nirapekSa, sApekSanI dayA gRhastha pALI zake nahi tethI savA vizAnI dayA rahI. "anAkAra) :-jAti, liMga, guNa ane kriyA sivAya sAmAnya mAtra ja avabodha thAya te anAkAra. arthAt darzanamAM jAti, liMga, kriyA ane guNapUrvaka baMdha thatA nathI. mATe anAkAra. gAthA. 13. "bhavya mArgaNApara." bhavya :-jenAmAM yogya sAmagrI malavAthI mokSamAM javAnI yogyatA che te bhavya. A bhavyamAM paNa keTalAka jAtibhavya hoya che. jemanAmAM mokSe javAnI lAyakAta che paNa emane viziSTa sAdhana na maLavAthI koI divasa mokSe javAnA nathI. teonI nigoda avasthAna anAdi-anaMta hoya che. je jIvo mokSa yogya sAmagrI malavA chatAM mokSanI yogyatA vagaranAra che te abhavya, gAthA. 14. "AhArI " :- utpatti samaye ane vigrahagatimAM taijasa zarIravaDe AhAra levAya che te ja AhAra. tvacA-kAyAdi vaDe AhAra levAya ne lema AhAra. ane koLIyAvaDe AhAra levAya te kavala AhAra. A traNa prakArane AhAra hoya te AhArI. e be jIvanA bheda hoya"e tera mArgaNAne vize saMkSipaMcendriya jIva upaje mATe aparyApto paNa bheda kahyo che. devagati ane narakagatimAM vartamAna koI jIva asaMzi heta nathI. pachI te paryApyo hoya ke aparyApyo. koI paNa asaMjJI jIva virbhAgajJAna prApta karI zake nahiM mATe vibhaMgazAnamAM paNa e beja bheda grahaNa karela che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 paMcasaMgraha dvAra pahelAnI 27 mI gAthAmAM vilaMgaNAne saMpatti paryAkhAno eka ja jIvabheda hoya ema kahyuM che. te asaMzimAMthI Avela devatA nArakIne aparyApta avasthAe virbhAgajJAna na hoya te apekSAe jANavuM. AthI bIjI apekSAe virbhAgajJAnamAM be jIva bheda paNa ISTa ja che, kAraNa ke je saMli jIva marIne deva ane nArakamAM utpanna thAya che. ene aparyApta avasthAmAM paNa virbhAgajJAna hoya che. keTalAka samyagadaSTi jIvo traNa jJAna sahita saMjJi paMcendriyamAM upaje che, mATe matijJAna, zrutajJAna avadhijJAna ane avadhidarzanane vize saMkSi aparyApyAno bheda gaNyo che. baddhAyu kSAyika samyakatva-sahita saMjJi paMcendriyamAM avatare te apekSAe saMli aparyApta jIvabheda lIdho che. kSAyopathamika samyakatvanuM kAraNa e che ke, bhAvI tIrthakara vagere jIvo devagatithI cyavIne manuSyajanma grahaNa kare che. tyAre te kSApathamika samyakatva hoya che. hAM ghaNuM vicAravA egya che" :-A AkhI carcA upazama samyatve be jIvabheda mAnavAnA matAranI apekSAe che. te A pramANe- upazama samyakatve saMjJi aparyApyo jIva bheda kema hoya? kAraNa ke aparyApta avasthAmAM tevA prakAranI zuddhinA abhAva hovAthI navuM samyakatva utpanna thatuM nathI. have jo parabhavanuM upazama samyakatva mAnatA ho to te paNa yogya nathI. kAraNa ke mithyAtva guNaThANe traNa karaNa karIne je jIva upazama samyaktva pAme che te marato paNa nathI. ane Ayu paNa bAMdhatA nathI. AgamamAM kahyuM che ke aNabaMdhodayamAugabaMdha kAlaM ca sAsaNo kunnii| uvasamasammadiTThI, caupahamikka pino kunnii|| sAsvAdana samagadaSTi anaMtAnubadhine baMdha, anaMtAnubaMdhIne udaya, AyuSyane baMdha ane kAla A cAra vastuo kare che. upazama sabhya Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 STi cAramAMthI eka paNa vastune karatA nathI, mithyAtva guNaThAve traNa karaNa vaDe prApta karela upazama samyakatva mATe A vAta kahelI che have jo tame ema kahetA ho ke upazamazraNIothI marIne anuttara vimAnamAM utpanna thAya tene aparyApta avasthAe upazama sabhyatva hAya che. te te paNa yAgya nathI, kAraNa ke tene devagatimAM utpanna thavAnA prathama samaye ja samyaktva mAhanIyanAM puddagalAnA udaya thatA hAvAthI kSAyeApamika samyakatva hAya che. paNa aupamika hAya nahIM. zatakanI bRhat pUrNimAM kahyu` che ke jo uvasamasammaddiTThI uvasamaseDhIe kAlaM karei so paDhamasamae ceva sammatapuMja udayAvaliyAe choDhUNa sammata puggale veei, teNa na uvasamasammaddiTThI apajjago samartha. vaLI keTalAka AcAya TabAmAM ApelI gAthA pramANe kahe che. ke, upazamakoNIe caDhelA upazAMtamAha guNaThANAne prApta thayelA je jIvA maraNa pAme che te lavasattama devA (sAta lava AyuSya vadhAre hota to mukti meLavata. eTaluM AyuSya ochu hovAthI sarvA siddha vimAnamAM utpanna thayelA devA) sarvArtha siddha vimAnamAM kSAyika samya katva sahita hAya che. A dareka apekSAe eka saziparyApta jIvabhedaja upazama samyakatve hoI zake. paraMtu keTalAka AcAryo zreNithI bhavakSaye marIne anuttara vimAnamAM utpanna thayelAne aparyApta avasthAmAM upathama samyakatva mAne che. samatikAnI cUNImAM kahyuMM che ke aparyApta avasthAmAM deza traNa prakAranAM samyakatvavALA hoya che. pAMcasaMgrahamAM paNa mANAsthAnamAM jIvasthAnanA vicAra vakhate sa* malamammi TA sanI" e pramANe sazidrika grahaNa karela che. AkhI carcAnA sAra e che keH-(1 navuM upazama samyakRtva prApta karanAra . . 17 ' Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 jIva marato nathI. e darekane saMmata vastu che. upazamaNIe caDhela jIva upazAha guNaThANe kAla kare te sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thAya che. tyAM keTalAka (1) aparyApta avasthAmAM lAyopathamika samyakatva mAne che. (1) keTalAka kSAyika samyakatva mAne che. jyAre (3) keTalAka aparyApta avasthAmAM upazama samyakatva mAne che. A traNa manamAMthI graMthakAre paMcasaMgraha ane saptatikAnI cUNane mata grahaNa karyo che. tatva kevali athavA to bahuzruta jANe ema svapajJa TIkAmAM kahela che. gAthA 15 "asaMjJi manuSyo:-" garbha ja manuSyonA sarva azuci padArthomAM utpanna thAya che te aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganA zarIravALA, asaMzi, milAdaSTi ajJAnI, saI paryAptie aparyAptA ane aMta hartAnA AyuSyavALA hoya che. tejalezyAvaMta devatA"--IzAna devaloka sudhInA deva, labdhi paryAptA mAdara pRthivIkAya, apUnya ane vanaspanikAlamAM utpanna thAya che. teone te zelezyA hoya che kAraNa ke bRhatsaMgasNImAM kahyuM che ke bhavanapati ane vyaMtara deve kRSNa-nIla-kapota ane tejo lethAvata che. che. jyotiSI, saudharma ane izAna devalokanA deva tejalethAvata che. zAstramAM kahyuM che ke -Are na tare 33vakAra je lezamAM mare che te ja lekSAmAM utpanna thAya che eTale bAdara aparyApta avasthAmAM keTaloka kALa tejovezyA hoya che. gAthA. 16 e aDhAra belane vize sarva jIva bheda hai" A aDhAra mArgaNAmA acakSudarzana che eTale temAM paNa caude jIbheda hoya, ahIM e prazna thAya che ke acazudarzanamAM sAta aparyApta jIvasthAno mAnyA che te kevI rIte? Indriya paryApti pUrI thayA pachI ane yogya paryAptio haja saMpUrNa na thai hoya tevI aparyApta avasthAnI Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra59 apekSA rAkhIne ke Indriya paryApti pUrI thayA pahelAM paNa acakSudarzana hoya? te pahelI apekSAe te barAbara cauda jIvabheda ghaTI zake che. paNa indriya paryApti pUrI thayA pahelAM paNa acakSudarzana hoya ema zrI jayasemasUrijInA TabAmAM kahela che. ane tyAM siddhAMta anusAra jaNAvela che ke vigrahagati ane kAzmaNa yogamAM avadhidarzana rahita jIvone acakSudarzana hoya che. to ahIM eka prazna thAya che ke Indriya paryApti pUrNa thayA pahelAM dravya indriya hotI nathI, to e avasthAmAM acakudarzana kevI rIte hoya? A praznano javAba be rIte ApIzakAya che. (1) dravyendriya hovA chatAM dravya ane bhAva ema ubhaya Indriya janya upayoga athavA draSyinA abhAvamAM kevala bhAvendriyajanya upayoga. A apekSAe Indriya paryApti pUrI thayA pahelAM paNa bIjA prakArano upayoga hoya che. (2) cakSudarzanAvaraNIya karmanA kSayapazamarUpa acakudarzana Indraya-paryApta pUrI thayA pahelAM hoya che. te zaktirUpe hoya che. paNa upayogarUpe nahIM, kAraNa ke prAcIna caturtha karma graMthanI 46 mI gAthAnI TIkAmAM kahyuM che ke : trayANAmapyacakSurdarzanaM tasyAnAhArakAvasthAyAmapilabdhimAzrityAbhyupagamAt. prazna :-Indriya paryApti pUrNa thayA pahelAM jema zakitarUpe acakSudarzana mAnyuM tema cakSudarzana kema mAnatA nathI? : javAba -cakSudarzana AMkharUpI vizeSa Indriya-janya-darzana che. AvuM darzana tyAre ja mAnI zakAya ke jyAre dravya netra hoya. mATeja cakSudarzana Indriya paryApti pUrI thayA pachI ja mAnela che, jyAre acakudarzana e koI Indriyajanya darzana nathI, paNa cA sivAyanI kaI paNa indriyajanya upayogI che. mATe te zakitarUpe athavA dravya Indriya Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra60 ane bhAvendriya ema banne rUpe athavA bhAvendriyarUpe hoya che. mATe acakudarzanane Indriya paryApti pahelAM ane pachI paNa mAnela che, gAthA 17 "indriya paryApti purI thaye thake" ahIM indriya paryAptinA be judA judA arthonI vivalA che. (1) jIva je zaktivaDe dhAturUpa pariNamelA AhArane IndriyarUpapaNe pariNamAve te te zakita Indriya paryApti-athavA pAMca Indriya prAyogya pudagale grahaNa karI anAbhaga vIrya vaDe te pudgalane IndriyarUpe banAvavAnI je zakti te Indriya paryApti. A vyAkhyA anusAra svayogya sapUrNa paryAddhio purI thayA bAda ja Indriyajanya-upayoga pravarte che, aparyApta avasthAmAM caurindriyAdine calu hovA chatAM tene upayoga hotuM nathI. e apekSAe traNa jIvabheda. A vyAkhyA prajJApanA sUtra anusAra che. (1) AtmA je zakti vaDe dhAturUpe pariNAvelA AhAramAMthI Indriya prAyogya pudgalo grahaNa karI indriyarUpe pariNAvI svaviSaya jANavAmAM samartha thAya te Indriya paryApti kahevAya. A vyAkhyA anusAra indriya paryAmi pUrNa thayA pachI indriyajanya upayoga pravarte che. eTale te apekSAe paryApti pUrNa na karI hoya ane Indriya paryAti pUrNa karI hoya tevA jIvane cakSudarzana hoya che eTale te apekSAe ja jIvabheda. A vyAkhyA bRhatsaMgrahaNI ane paMcasaMgraha vRttinI che tyAM kahyuM che ke karaNAparyApteSu caturindriyAdiSvindriyaparyAptau satyA cakSurdarzanamapi praapyte"| karaNa aparyAptA evA cauriMdriya vageremAM Indriya paryAmi pUrNa thaye chate cakSudarzana hoya che. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 20 "pachI to bahuzruta kahe te kharU" ahIM traNa ajJAnane viSe be athavA traNa guNaThANAM mAnavAM te bAbatanA matAMtaranuM digdarzana karela che, karmagraMthakAre sAsvAdane ajJAnaja mAne che. pahelA guNaThANe mithyAtva mehanIyane udaya hovAthI ajJAna heya. have bAkI rahyuM mizra. tyAM mohanIyane udaya vartate hoya che. have jo ke tyAM yathAsthita tatvane bodha na hovAthI keTalAka AcAryo ajJAnarUpe mAne che. kAraNa ke paMcasaMgrahamAM kahyuM che ke-"mi iva mirA" mize zAnathI vyAmitra ajJAna ja hoya che. zuddha jJAna hotAM nathI, mATe ajJAna che. ahIM zuddha samyakatvanI apekSAeja jJAna mAnela che. je azuddha samyakatvavALAne jJAna mAnIe to sAsvAdane paNa jJAna mAnavuM paDe. je karmagraMthakArane iSTa nathI. kAraNa ke Aja karmagraMthamAM sAsvAdane ajJAna hoya ema kahela che. e apekSAe traNa guNaThANAM hoya. jyAre keTalAka AcAryo mizra mehanIyanAM pudgalomAM mithyAtva mihanIyanAM pudagalo adhika hoya te ajJAna vadhAre ane jJAna thoDuM tathA samyakatva mehanIyanAM pudgalo adhika hoya te jJAna vadhAre ane ajJAna thoDuM ema mAne che. ane banne rIte jJAnano leza mizra guNaThANe mAne che. tethI te apekSAe ajJAnatrike prathamanAM beja guNaThANAM hoya. (A vAta jinavallabhIya SaDazItikA TIkAmAM Apela che. A rIte be athavA traNa guNaThANAM karmagraMthakAronA abhiprAya pramANe hoya che. siddhAnAmAM to sAsvAdane jJAna mAnela che. eTale ajJAnatrike eka mithyAtva guNasthAnakaja jaNAvela che. tava kevali athavA viziSTazrutanA jANakAre jANe. gAthA 21 "parihAravizuddhie" 6-7 be guNasthAnaka hevAnuM kAraNa e che ke A cAritravALA bemAMthI eka paNa zreNI mAMDatA nathI eTale AgaLanAM guNasthAnake na hoya, Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26ra gAthA 21 e RArane viSe aviratAdika nava guNaThANAM hoya". matijJAnazrutajJAna ane avadhijJAna pahelAM traNa guNaThANe paNa hoya che. paNa tyAM ajJAna mAnela hovAthI e traNa guNaThANA rahita cothAthI bAra guNaThANAM hoya che. avadhidarzanamAM keTalAM guNasthAnaka mAnavAM te bAbatamAM be pakSa che. (1) kArmagraMthika (2) saiddhAtika. temAM kArmagraMthika pakSamAM be bheda che. (1) temAM pahelo pakSa cothAthI bAramA lagI nava guNasthAnaka mAne che. A vAta prAcIna caturtha karmagraMthamAM paNa che. tenA AdhAre devendrasUrie paNa mUlamAM ane TIkAmAM cothAthI bAramA lagInAM nava guNasthAnaka mAnyAM che. (2) bIjo pakSa trIjAthI bAra sudhInAM dasa guNasthAnaka mAne che. kAraNa ke te pakSa AgaLa Apela dalilo pramANe mizradaSTIe jJAna mAne che. A banne kArmagraMthika bahuzruta avadhijJAnathI avadhidarzanane upayoga alaga mAne che. jayAre virbhAgajJAna sAthe avadhidarzanane upayoga alaga mAnatA nathI. tenuM kAraNa e che ke jema virbhAgajJAnathI viSayanuM yathArtha jJAna thatuM nathI. temamithyAtvayukta avadhidarzanathI paNa viSayanuM yathArtha jJAna thatuM nathI, A abheda vivakSAne kAraNe pahelA mata pramANe cothAthI bAra lagI ane bIjA mata pramANe trIjAthI bAramA lagI avadhidarzana mAnela che siddhAnta pakSa avadhijJAna ane avadhidarzananuM bheda vivakSAthIja varNana kare che. eTale avadhijJAnInI jema virbhAgajJAnIne paNa avadhidarzana mAne che, jene pATha TabAmAM Apela che. jeno artha che bhagavAna ! avadhidarzanarUpa anAkAra upayogavALA jIvo jJAnI ke ajJAnI? he gautama! jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che te traNa jJAnavALA ane keTalAka cAra zAnavALA che. je ajJAnI che te mati ajJAnI-mRtaajJAnI ane vibhUMgAnI jANavA. A ja avadhidarzanathI na thatuM nathI. A pahelA mata pramANe Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 apekSAe avadhidarzana pahelAthI bAra guNasthAnaka sudhI hoya che. A pakSanuM maMtavya e che avadhijJAnanI jema vibhUMgAnIne paNa darzanamAM nirAkArArUpa aMza samAna che. ane tethI avadhidarzananuM juduM nAma rAkhavAnI jarUra nathI. vaLI A pakSa pahele guNaThANeja azAna mAne che. sArAMza kArma granthika virbhAgajJAna ane avadhidarzana e benI. abheda vivakSA kare che. saiddhAtika pakSa bheda vivakSA kare che. A pramANe bane mata yuktiyukta jaNAya che. gAthA 23, "asa zIne viSe pahelAM be" tyAM mithyAtva to sadAkALa hoya che. sAsvAdana labdhi paryAptane karaNa aparyApta avasthAmAM hoya che. gAthA 24. 'kAganuM TuMka svarUpa." vaikiya kAyAga:-zaikriya zarIra dvArA vIrya-zaktine je vaparAza te vaikiya kAyayoga. te zarIra aneka prakAranI vividha kriyAo karavAmAM samartha che. mATe vaikriya zarIra kahevAya che. te vaikriya vagaNAnAM pudgalonuM banela hoya che. te be prakAranuM che. (1) aupapAtika (2) labdhi pracaya. tyAM papAtika-upapAta janmavALA deva ane nArakone hoya che. labdhi pratyaya-tiryaMca ane manuSyone hoya che. 2 vaikriya mizra -te be prakAre che. kAzmaNa sAthe mizra ane audArika sAthe mizra. tyAM utpattinA bIjA samayathI mAMDI aparyApta avasthA sudhI kAmaNa sAthe mizra deva ane nArakone hoya che ane uttarakriya karatA evA bAdara paryAptA vAyukAya. garbhajatiryaMca ane garbhaja manuSyone vaikriyanA prAraMbhakALe ane parityAgakALe audArika sAthe mizra hoya che ane siddhAntakAranI apekSAe phakta saMharaNa vakhate ja vaikti mizra hoya che. . Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 AhAraka kAga:-caturdaza pUrvadhara muni mahArAja viziSTha kAya utpanna thAya che eTale ke koI viSayamAM saMdeha utpanna thAya te athavA tIrtha karAdinI zraddhA jovAnI IcchA thAya to AhAraka vagaNanuM je zarIra banAve che te AhAraka zarIra ane tenA dvArA pravartata AtmAnI vIryazakitane vyApAra te AhAraka kAyayoga. 8 AhAraka mizra -audArika sAthe mizra te AhArakanA prAraMbhakALe ane parityAgakALe hoya che. siddhAntakAranI apekSAe phakta saMharaNa vakhate. 5 audArika kAyayoga -audArika vargaNAnA banelA audArika zarIra dvArA AtmAnI vIryazaktine je vaparAza te audArika kAyayoga. - 6 audArika mizra kAyayoga -utpattinA bIjA samayathI mAMDIne aparyApta avasthA sudhI athavA kevali samudaghAtamAM 2-6-7 samaye kArpaNa sAthe mizra te audArika mizra. tenA dvArA vIryazaktinuM je pravartana te dArika mizra kAyayoga. karmagraMthakAranA abhiprAya pramANe te aparyApta avasthAmAM ane kevali samudraghAta avasthAmAM hoya che. jyAre siddhAjakAranA mata pramANe te be uparAnta (1) uttara vakriyanA prAraMbhakALe tiryaMca-manuSyone ane (2) AhArakanA prAraMbhakALe manuSyone hoya che. 7 kArmaNa kAyayoga-phikta kArmANa zarIranI madadathI AtmazaktinI je pravRtti te kArpaNa kAyayoga. A yoga vigrahagatimAM ane utpattinA prathama samaye sarva jIvone hoya che ane kevalione kevali samughAtamAM 3-4-5 samaye hoya che. A zarIra sarvazarIranuM kAraNa che. A zarIra kAmaMNa vargaNAnuM baneluM che. atyaMta sUkSma che. tethI jIva eka gatimAMthI bIjI gatimAM jato hoya tyAre paNa dekhI zakAtuM nathI. pra0taijasa nAmanuM paNa eka zarIra che, je grahaNa karela AhArane pacAve che ane viziSTa labdhivALAo tenAthI tejo ane zItalezyA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2pa mUkI zake che te kArpaNa kAyayoganI jema tejasa kAyayoga kema nathI mAnyo ? u-tejasa zarIra ane kArmaNa zarIra sadA sAthe ja rahe che. dArikAdi bIjAM zarIra kArmaNa zarIrane choDI de che. paNa taijasa zarIra kaI dIvasa tenAthI juduM paDatuM nathI eTalA mATe vIryazaktine je vyApAra kArmaNa zarIradhArA hoya che te niyamathI tejasa zarIradhArA paNa hoya che. AthI kArpaNa kAyayogamAM taijasa kAyayogane samAveza thaI jAya che. che. te AtmAne vIrya vyApAra, ahIM yoga zabda vaDe kAraNamAM kAryane upacAra karIne paMdara yogo gaNAvela che. gAthA 25, ahIM keTalAka zaMkA kare che ke AhAraka mArgaNAmAM kArpaNa sivAyanA bIjA badhA yoga hoya. teonuM mAnavuM ema che ke utpattinA prathama samaye je AhAra jIva kare che temAM grahaNa karAtAM pudagalo ja kAraNarUpa che. mATe kArmaNa kAyayoga mAnavAnI jarUra nathI. te A zaMkA yogya nathI. kAraNa ke pahelA samaye grahaNa karelA pudagalo bIjA samayathI mAMDIne zarIra pUrNa thAya tyAM sudhI AhAragrahaNanAM kAraNarUpa bane che. paNa svayaM pote pahelA samaye kAraNarUpa banI zake nahIM, kAraNa ke tyAre to te kAryarUpa che. mATe pahelA samaye te kArmaNa kAyayoga vaDe ja AhAragrahaNa thAya che eTale AhAraka mArgaNAe kArpaNa kAyayoga paNa ghaTI zake che. gAthA, 26. ahIM strI veda paNa grahaNa karela che. te bhAvarUpa nahIM paNa dravyarUpa jANavo; kAraNa ke ahIM Aja jAtanI vivekSA che. pahelAM agAu guNasthAnakamAM je veda gaNyA che te bhAvarUpe gaNela che. kAraNa ke tyAM tevA prakAranI vivekSA che. vyaveda eTale bAhya AkAra Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 mAtra samajavo. AhArakaTrika cauda pUrva munine ja hoya che. mATe A daza mArgalAne vize na hoya. strIone daSTivAda sUtra bhaNavAno niSedha hovAthI cauda pUrvane abhyAsa tene nathI, tethI tene AhArakaddhika na hoya. vizeSAvazyaka bhASyamAM kahyuM che ke - tucchA gAravabahulA, caliMdiyA dubalA dhiIe ya phui vaphasAtha, mUthavA ya ne yA | (55) tuccha svabhAvavALI, bahu gauravavALI, capala iMdriyavALI, ane buddhie hIna hovAthI atizayavALA adhyayane ane bhUtavAda bhaNavAno strIne adhikAra nathI. ahIM keTalAka Adhunika paMDitamo zaMkA kare che ke, strIone mokSa mAnyo ane daSTivAda sUtra bhaNavAno adhikAra na mAnyo te pAchaLathI ghusADI dIdhela vastu che. kAraNa ke mokSa janAra zreNI mAMDe tyAre zukaladhyAna hoya che, ane zukaladhyAnanA pahelA be pAyA pUrvanA jANanArane ja hoya che. mATe A paraspara virodhI vastu hovAthI pAchaLathI ghusADI dIdhela che. ane jema strIo mokSanI adhikAriNI che tema daSTivAdanI paNa hovI joIe. AnA uttaramAM samajAvAnuM ke strIo mele jAya che. zukaladhyAna paNa dhyAve che. ane chatAM upara kahyAM kAraNothI tene daSTivAda bhaNavAno adhikAra nathI. dareka guNasthAnake asaMkhyAta lokAkAza pramANa adhyavasAyasthAno hoya che. te te guNaThANAne sparzanAra jIva badhAM adhyavasAyasthAnone sparze evo niyama nathI. eTale madhyama adhyavasAya sthAnone spazIne paNa AgaLanA guNaThANe jAya. ane e apekSAe koi paNa vedI jIva koNI mAMDI mokSe jaI zake che. jyAre pUrvagata e labdhithI prApta thAya che. ane e labdhi amuka hadamAM adhyavasAyasthAnone sparze te ja prApta thAya che. je Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnene strIo AgaLa jaNAvela kAraNone laIne sparzI zakatI nathI eTale pUrva dhara labdhi prApta thatI nathI, ane pUrva abhyAsa paNa te kAraNathI ja temane hotA nathI. tyAre have bIjo prazna e rahe che ke pUrvane abhyAsa na hoya te guphaladhyAna kevI rIte hoya ! ane zukladhyAna na hoya te pakoNI kema hoya ! AnA javAbamAM samajavuM ke zreNi mAMDanAra dareka jIvane zabdathI pUrvanuM jJAna hovuM joIe evo niyama nathI. artha thI devuM joie, ane e apekSAe eka navakAra maMtranA jANanArane paNa arthathI cauda pUrvanuM jJAna hoya che. navakArane zAstramAM cauda pUrvane sAra kahela che. vaLI tIrthaMkara bhagavAna artha nIja dezanA Ape che. jenA sArarUpe gaNadhara bhagavato rcoda pUrva race che. ane tyArapachI bIjAM aMgonI racanA kare che. eTale e dezanA sAMbhaLanAra ane samajanAra dareka jIvane artha thI cauda pUrvanuM jJAna hoya e svAbhAvika gaNAya che. vaLI agiyAra aMge e paNa cauda pUrvanuM ja eka aMga che. zAstramAM kahyuM che ke eka sAmAyikapadanI bhAvanA bhAvavA mAtrathI anaMta jIvo mokSe gayela che. eTale zukaladhyAna e kaMI zabdathI pUrvanuM jJAna hevuM joIe te mATenuM rAbaLa kAraNa nathI. ane eja rIte strIo paNa arthathI cauda pUrvanA sArane jANe che. tethI ja temane paNa zukaladhyAna vakhate pUrvanuM jJAna arthathI hoya te svAbhAvika ja mAnI zakAya che, ane te rIte pakoNI mAMDI strIo paNa mokSa prApta karI zake che. mATe zAstranA jijJAsuoe AvI buddhibheda karanAra dalIlothI na doravAtAM maharSionAM vacana pramANa mAnavAM temaja kalyANa che. vaLI zAstramAM strIone je doSa batAvela che te temane halakI pADavAnI dRSTithI nathI. paNa temanA svabhAvamAM je vastu rahelI che tenuM ja mahAtmA purue vastusthiti tarIke varNana karela che. te mahA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 puruSane saMsAranAM koI prANI upara rAga ke dveSa na hato jethI temane mATe A rIte lakhI nAkhe. mATe AvI buddhibheda karanAra dalIlothI jijJAsuoe bharamAvuM nahI. AvI AvI dalIla pAzcimAnya keLavaNIne laIne ja janma pAmI che, e keLavaNIkArone eka ja uddeza hatuM ke tyAgapradhAna Arya saMskRti bhraSTa thavI joIe. ane te ja ApaNA jaDavAdano phelAvo thaI zakaze. eTale e keLavaNI lIdhela ane tenI asara nIce AvelA keTalAka vidvAne AryasaMskRtine ane temAM paNa vanarAganA zAsananA hArdane samajyA sivAya AvI AvI dalIlo karI ApaNane ApaNA pUrva mahApurUSoe batAvela AdhyAtmika mArgathI bhraSTa kare che mATe jijJAsuoe AvI ekapakSI dalila na mAnatAM vidonA samAgamamAM AvI yogya khulAso meLavI pitAnI zraddhAne vadhAre majabuta karavI. "e vicAravA yogya che." pamika samyaka AhArakadika vinA tera yogo hoya che. upazama samyaktva prathama samyaktvaprApti vakhate athavA upazamazreNIo hoya che. prathama vakhata samyaktva prApta karatI vakhate cauda pUrvanA abhyAsa hoto ja nathI, eTale te vakhate AhAraddhika na hoya. upazamazreNie caDhela jIva AhAraka zarIra karatA nathI kAraNa ke tyAM pramAdane abhAva che. AhAraka zarIrano AraMbha karanAra labdhi phoravatA hovAthI sukayatethI pramAda hoya che, zAstramAM kahyuM che ke AhAra tu patto arguDu 3rvmatto ne AhAraka pramatta kare che apramatta nahIM. AhAraka kAyayogamAM rahela tathAsvabhAvathI ja upazamoNI mAMDatA nathI. tethI AhAradika na hoya. vaLI jeone evo mata che ke upazamoNIthI bhavaye marIne sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thAya tyAM aparyApta avasthAmAM upathama samyakatva hoya che. te apekSAe kAmaNa ane vaikiyamizra ghaTI Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zake che. have dArikamizna kevI rIte hoya te saMbaMdhi vivAra karavAnuM rahe chemanuSya-tiryaMcane aparyApta avasthAmAM ane kevali. samuddaghAta e traNa jagyAe karmagraMthakAranA mata pramANe dArika mizra vega hoya che. kevaline upazama samyaktva hotuM nathI. manuSya tiryaMca aparyApta avasthAmAM navuM samyakatva pAmatA nathI. ane. zreNiprApta jIva marIne deva sivAya bIjI gatimAM jAya nahiM, mATe. A bAbata vicAravA yogya che. paNa graMthakAra svayaM A bAbatanematAMtara tarIke batAvavAnA ja che. eTale siddhAntanI sAthe A matabhedavALI bAbata hoya tema lAge che. ane te pramANe vicAratAM ghaTI paNa zake che. kAraNa ke siddhAntakAranA abhiprAya pramANe uttara vaikriya karatA tiryaMca, manuSyane prAraMbhakAle audArikamizraga hoya che. ane te vakhate jo jIva navuM samyaktva pAme to te apekSAe zamika samaje audArikamizra kAyayoga ghaTI zake che. gAthA ra7. vAyukAyane vize" vAyukAyanA cAra bhedamAMthI paryAptA bAdara kAyamAM keTalAka jIvone vaikriya labdhi hoya che. temanI apekSAe be paga vadhAre gayA che. gAthA 28 e sAta paga kevalajJAnI-darzanIne hoya." audArika kAga cAluja hoya che, audArikamizra kevali samudUghAtamAM 2-6-7 samaye, kArpaNa kAyayoga 3-4-5 samaye, vacanayoga dezanAdi pravRtti vakhate, maneyoga mana:paryavajJAnI athavA anuttara vimAnanA deva manavaDe zaMkA puche che. tyAre bhagavAna dravya manavaDe manAvargaNAnAM pudagalo grahaNa karI uttara Ape che, te vakhate. gAthA 29. utkRSTathI kaMIka nyUna dazapUrvI hoya tene parihAravizuddhi cAritra mational Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra70 hoya, ane AhArakaddhika saMpUrNa caudapUvIne hoya. tethI AhAradika na hoya. vaLI atyaMtavizuddhie apramattapaNe cAritrane teo pALanAra hovAthI vaizyine AraMbha kare nahIM tethI vaikriyadrika paNa na hoya. sUkSmasaM parAya cAritravALA atyaMta vizuddhivaDe killola vagaranA samudranI jema sthiratAvALA hovAthI vaikiyane ke AhArakane AraMbha kare nahIM tethI tene paNa AhArakaTrika ane vaikriyadrika na hoya. kArmANa ane dArika mizra e aparyApta avasthAmAM hoya che tethI A bane saMyamamAM tene paNa abhAva che. mizradaSTine daza yoga hoya che. tyAM vaikriya deva ane nArakonI apekSAe. mizradaSTi jIva kAla karato nathI tethI aparyApta avasthAbhAvI vaikriyamizra yoga na hoya, zAstramAM kahyuM che ke na tawfmo supha AruM. ahiM eka prazna thAya che ke samagra mithyAdaSTi tiryaca athavA manuSya uttara vaikriya zarIra kare te tene vaikiyamizra kema na hoya? tannottara-teone vaikriyanA AraMbhana asaMbhava che. pUrvAcAryo e koIpaNa kAraNathI A pramANe vivakSA karela che. tathAvidha saMpradAyanA abhAvathI ame kAraNa jANatA nathI. eTalA mATe ame paNa vaikriyamizra vivakyuM nathI. e pramANe svapajJa TIkAmAM kahela che. gAthA, 32, e paNa saMdeha" A vastu karmagraMthakAranI apekSAe jaNAvela che. kAraNa ke karma graMthakAra pahelAM traNa guNaThANe ajJAna mAne che ane siddhAntakAra mithyAtva mehanIyanA udayano abhAva hovAthI sAsvAdane ane mizra jJAna mAne che, jyAre karmagraMthakAra samyaktvano abhAva hovAthI pahelA traNa guNaThANe ajJAna mAne che. jyAre pUrvAcAryoe koIpaNa kAraNathI virbhAgajJAne avadhidarzananI vivakSA karI nathI. te thAvidha saMpradAyanA abhAvathI ame jANatA nathI ema paNa Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 TIkAmAM jaNAvela che. jyAre siddhAtakAra vibhaMgaNAne paNa avadhidarzana mAne che. je vastu agAu jaNAvI gayela chIe. gAthA 34. ahIM paNa avadhidarzanamAM matyajJAnAdinI vivakSA karI nathI. te karmagraMthakAranA abhiprAya pramANe jANavuM. siddhAntamAM to avadhidarzanamAM paNa matiajJAna Adine mAnela che. gAthA, 35. A gAthAmAM maneyoga, vacanayoga ane kAyayoga vize jIvasthAna: guNasthAna: yoga: ane upayogane AzrayI anya AcA nI je vivekSA che te batAvela che. anya AcAryo manayoge be jIvasthAnaka tera guNasthAnaka: tera yoga ane bAra upayoga mAne che. abhiprAya A pramANe che - pahelAM koIpaNa jAtanI vizeSa vivekSA vagara traNe yogamAM javasthAnaka Adine vicAra karela che jethI AgaLa kahela vastuo ghaTI zake che. jyAre ahIM vizeSa vivakSA pUrvaka vicAra karela che. ahIM pratyeka yoga yathAsaMbhava anyayogothI rahita laIne vivA karela che tyAM kAyayoga: maneyoga ane vacanayoga rahita gaNela che, jyAre vacanaga manoyoga rahita ane manoyoga sAmAnyathI vivasela che beIndriya, te Indriya ane cauridriyamAM maneyoga rahita vacanayoga hoya che. ekendriyamAM manoyoga ane vacanayoga rahita ekale kAyayoga hoya che. mane yoge saMjJI paMcendriya paryApta ane aparyApta e be javasthAnaka hoya che. aparyApta te karaNa aparyApta samajave. zaMkA-mana:paryApti e chellI paryApti che, ane mana:paryApti pUrNa thAya tyAre jIva paryApta ja hAya aparyApta na hoya to aparyApta avasthA kema ghaTe? national Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 uttara:- 17mI gAthAmAM mane mArgaNAe saMjJI paMce ndriya eka ja jIvabheda mAnyo che te vartamAna mane gavAlA jIvanI apekSAe mAnela che. jyAre A gAthAmAM banne jIvabheda mAnela che. te vartamAnabhAvI ubhaya mane gavAlAne manAyogI mAnIne mAnela che. agi kevali sivAyanAM tera guNasthAnaka hoya che. tyAM caudamuM guNasthAnaka ayoga che. te yogavALAne hoyaja nahI. kArmANa ane audArikamizra sivAyanA yoga tera hoya. ahIM yogamAM je vega mane yoga sAthe samakAlIna che tenI ja gaNanA karelI che. bIjAnI nahIM. eTale aparyApta avasthAbhAvI athavA kevali samuddaghAbhAvI ukta bane yoga maneyoga mArgaNAe saMbhave nahi. kevali samuddaghAtamAM dravya mana che. paNa prayojana na hovAthI kevalajJAnI manevargaNAnAM pudagalone grahaNa karatA nathI. eTale te avasthAmAM paNa vacana-kAyayoganA sAhacaryavALo maneyoga nathI, zAstramAM kahyuM che ke manovacasI tu tadA sarvathA na vyApArayati, pryojnAmavAta (dharmasAraTIkA) upayoga bAra hoya che. manavAlA prANiomAM sarva prakAranI bodhazakti hoya che eTalA mATe mane yogya mArgaNAe upayoga bAra hoya che. have vacanayoge matAMtara jaNAve che. ahIM vacanayoga mane yoga rahita samajo. vacanayoga mArgaNAe jIvasthAna ATha, guNaThANAM 2, yoga cAra ane upayoga cAra hoya. ATha jIvasthAnaka A pramANe -beiMdriya, Indriya, caeNrindriya ane asaMjJI paMcendriya e yAra paryApta ane aparyApyA. e pramANe ATha. 17mI gAthAmAM sAmAnya vacanayoga lIdho che, eTale saMkSI jIvanI paNa gaNanA karela che. 16mI gAthAmAM phakta vartamAna vacanayogavAlAnI vivekSA che, jyAre ahI vartamAnabhAvI bane aja Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 svAbhAvI jIvasthAnanI gaNanA che eTalA mATe tyAM pAMca ane ahIM ATha jIvasthAno gaNyAM che. mithyAtva ane sAsvAdana e be guNasthAnaka hoya. kArmaNa, audArikamizra, dArika ane asatyAmRSAvacanayoga e racAra yoga hoya, ane matiajJAna, cutaajJAna, cakSudarzana ane acakSudarzana e svAra upayoga hoya. pahelAM 22, 28 ane 31 mI gAthAmAM tera guNasthAnaka, tera yoga ane bAra upayoga mAnela che, tyAM vacanayoga mArgaNAe samakAlIna yoganI vivakSA che eTale aparyApta avasyAbhAvI kAmaNa ane dArikamizranI gaNanA nathI. ahIM asama-kAlIna paNa bhAvanI apekSAe gaNanA karI kArmaNa-audArikamizranI paNa vivakSA karela che. e ja rIte be ja guNasthAnaka ane smAra upayoga paNa ghaTI zake che. - have kAyayoge matAMtara jaNAve che, kAyayoga vacanayoga ane manoyoga rahita samajavo. tyAM jIvabheda cyAra, guNaThANAM be, yoga pAMca ane upayoga traNa hoya. sukSma ane bAdara ekendriya te banne paryAptA ane aparyAptA ema jIvabheda yAra hoya. guNasthAnaka paheluM ane bIjuM e be hoya. audArikaddhika, vaikriyadrika ane kAmaNa e pAMca yogo tathA matiajJAna zrutaajJAna ane acakSudarzana e traNa upayoga hoya. pahelAM 16, 22, 24 ane 31mI gAthAmAM jIvasthAna cauda, guNasthAna tera, voga paMdara ane upayoga bAra jaNAvela che tyAM anya yoga sahacarita kAyayoganI vivekSA che. jyAre ahIM anya yoga rahita ekalA kayoganI vivekSA che. ane te phakta ekezvimAM ja hoya che. eTale ahIM kahyA pramANe yoga-upayogAdi ghaTI zake che. A pramANe anya-AcAryo vivakSA bhedathI je matAMtaro mAne che te A gAthAmAM jaNAvela che. nR. ka. 18 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA, 37. " ane zeSa 41 mANAne viSe '' devagati, manuSya gati, tiya cagati, 5 cendriya, traNa yoga, trasakAya, traNa veda, cAra kaSAya,sAta jJAna, pAMca saMyama, traNa dana, bhavya, abhavya, cha samyakRtva, saMjJI, AhArI, aNAhArI e 41 mArgaNAne viSe cha lezyA heya. abhavyAdikane azuddha pariNa:mahAvAthI azuddha lezyA hovI joie, paraMtu vyavahA2e zubha pravRttie karIne ane zuddha dravyakriyAe karIne abhavya navamA graveyaka sudhI jAya che te mATe ane zukala lezyA kahI che. gAthA. 46. 274 66 vaikriyadrika sahita " abaDa zrAvakanI jema keTalAka vaikriya labdhivALAne vaikriya prAra'bhanA sa`bhava che mATe. gAthA. 49. A gAthAmAM saiddhAntika ane kA gra Mthika matAMtaronuM varNana che. (1) siddhAntamAM sAsvAdana samyaktve jJAna paNa mAnela che, jyAre karma graMthakAra ajJAna mAne che. siddhAntamAM tene pATha A pramANe che. nALi banALi! nocamAM ! nANi vi angaNI vi. je nANI te niyamA du nANI, AbhiNibohiyanANI suyanANI / je annANI te vi niyamA duannANI. taM jahA mahaannANI suyaannANI. "vayiA " mate ! bha. za. . (2) he bhagavAn ! beindriyo zAnI che ke ajJAnI ? he gautama ! jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che te matijJAnI ane zrutajJa nI e be jJAnI che. je ajJAnI che te paNa niyamA matiajJAnI ane zrutaajJAnI e be ajJAnI che. ahI" je jJAnI kahyA Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 che te sAsvAdana samyaktvanI apekSAe kahela che. bIjA samyakatvane abhAva hovAthI tenI apekSAe kahela nathI. prApAmAM ka che -- beIdiyassa do nANA kaI labhati ? bhaNai-sAsAdhaNa paDucca tassApajjattayassa do nANA labhati. beIdriyane be jJAna kevI rIte hoya? sAravAdana samyakatvanI apekSAe karaNa aparyApta avasthAmAM be jJAna hoya che. sAsvAdanabhAve jJAna mUtrasaMmata hovA chatAM karma graMthanA abhiprAya pramANe ahIM tene lIdhuM nathI. tene Azaya A pramANe che-sAsvAdana samyaka - paDatAM hoya che, te mithyAtvanI sanmukha che mATe malina che. eTale jJAna paNa malina hovAthI ajJAna ja che. karma graMthakAra sabhya 1 mohanIyanA kSaya-upazama ke kSayapazama bhAvamAM ja jJAna mAne che. (2) siddhAntamAM vaikriya ane AhArakane prAraMbhakALe AMtarika sAthe mizra thatuM hovAthI audArikamizra kahyuM che. parAvANAmAM 16 mA padamAM kahyuM che ke-jyAre vaikriya labdhisampana evA dareka zarIravALA paMcendriya manuSya, paMcendriyatiryaMca athavA bAdara vAyukAya vaikriya zarIra kare che tyAre dArika zarIra yogavartamAna hoya che. te vaikiya zarIramAM zarIra paryApta pUrNa na kare tyAM sudhI vaikriya sAthe mizratA hoya che, paNa dArikanuM pradhAnapAtuM hovAthI vyapadeza dArikamizane thAya che, e ja pramANe hArika rIra saMbadhi paNa samajavuM. eTale vaikriya ane AhAraka karatI vakhate dArikamizra ane parityAgakALe anukrame vaikriyamizra ane AhArakamizra hoya che. karma graMthakAra mAne che ke koI paNa zarIradArI kAyayogane vyApAra hoya paNa dArika zarIra janmasiddha che. vaikriya ane AhAraka labdhijanya zarIranI pradhAnatA mAnIne prAraMbha ane parityAgakALe vaikiyamizra ane AhArakamizano vyavahAra karavo joie. ahIM A rIte karmagraMthakArane abhiprAya grahaNa karela che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 (3) siddhAtamAM ekendriyamAM sAsvAdana guNaThANuM mAnyuM nathI. jyAre karmagraMthakAra mAne che. siddhAtamAM vizeSa sUtrathI ekendriyone ajJAnI kahyAM che. jo ema na kahyuM hota te beindriyonI mAphaka temane paNa jJAnI mAnavA paData ane sAsvAdanabhAva mAnavo paData. te sUtra A pramANe - driA jo ma!i jinA banA? ! no nANI niyamA annANI. he bhagavAn ! ekendriya jJAnI ke ajJAnI? he gatama! jJAnI nathI, niyamathI ajJAnI che. A viSayo sivAya nIcenI be bAbatomAM paNa matAMtara pravarte che. (1) siddhAnI avadhidarzana ekathI bAra guNasthAnaka sudhI mAne che. jyAre karmagraMthakAra cothAthI bAra sudhI mAne che. (2) siddhAtamAM grathibheda pachI kSAyopathamika samyaka - mAnyuM che, jayAre karmagraMthakAra pathamika samyaka - mAne che. A gALAmAM paNa karma graMthakAra ane siddhAntakAranI je judI judI mAnyatA che te batAvela che. gAthA, pa0, guNasthAnakamAM vezyA upara ahIM guNasthAnaka upara vezyA ghaTAvela che. jyAre AgaLa lezyA mArgaNA upara guNasthAnaka ghaTAvela che. guNasthAnaka upara vezyA ghaTAvatI vakhate pahelA cha guNasthAnamAM cha leNyA mAnela che. jayAre lezyA mArganuM upara guNasthAnaka ghaTAvatI vakhate pahelA cAra guNaThANe cha vezyAo mAnela che. A baMne vastu apekSAkRta che. pahelA mata anusAra pAMcamuM ane chaThuM guNasthAnaka prApta karatI vakhate zubha lezyA hoya che, paNa prApta karyA pachI azubha lezyAo hoya che. - e apekSAe pahelA cha guNaThANe che vezyA. jayAre bIjA mata Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 anusAra pAMcamuM ane chaTTha guNasthAnaka zubha lezyAeja prApta thAya che. eTale te te guNasthAnakanI prApti vakhate zubha lezyAo hAvAthI prathamanAM cAra guNaThANAe cha lezyA gaNAvela che. " bandha hetupara " AgaLa pahelA kama graMthamAM bandhanA je hetuo gaNAvela che te vyavahAra dRSTithI gaNAvela che. jayAre ahIM gaNAvela hetu nizcaya dRSTithI che. athavA pahelA karma graMthamAM gaNAvela hetuo bAhya hetu che jayAre A abhyaMtara hetu che. gAthA pa3. "eka satA vedanIya cAra hetue baMdhAya" zAtAvedanIya cAre hetue baMdhAya che. zAtA mithyAdaSTi guNasthAnake baMdhAya che te mithyAtva pratika baMdhAya che. bAkInA traNa hetue paNa baMdhAya che. para Mtu ahIM' te hetu gauNa che ane mithyAtvanI mukhyatA che. bIjAthI pAMcamA guNaThANA sudhI aviratinI mukhyatA che ane bAkInA hetu gauNa che. prattathI sUkSma-saparAya lagI kaSAyano mukhyatA che ane yoganI gauNatA che. eTale tyAM kaSAya pratyayika baMdhAya che. upazAntamehathI yAgI lagI eka yAga pratyayira baMdhAya che. pramANe zAtA cAra hetue karIne baMdhAya che. "mithyAtva guNaThANeja baMdha che" --trika vagere rasALa prakRti diSTi guNaThANe ja baMdhAya che. kAraNa ke tenA mithyAtvano sAthe anvaya-vyatireka saMbaMdha che. mithyAtva hoya nyAre A prakRtie badhAya che. ane mithyAtvanA abhAvamAM baMdhAtI nathI. AthI mithyAj e AnuM mukhya kAraNa che. ane bAkInA traNa gaNa che. eTale mithya!nya pratyayika gaNAvela che. "mithyAtva ane avirati e be hetue baMdhAya" ti'candrika vagere 35 prakRtinA badhanAM mukhya kAraNe! mithyAtva ane avirati che. ane bAkInAM be gauNa kAraNeA che. eTale e be kAraNA vaDe tenA Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ba%0 kahela che. kAraNa ke mithyAtva ane avirati hoya tyAM sudhI A prakRtie baMdhAya che. ane tenA abhAvamAM badhA paNa abhAva che. '"e traNa hetue baMdhAya" AhArakaNvika ane tIrthaMkara nAmakama sivAyanI bAkInI 65 prakRti mithyAtvathI sUkSmasa parAya lagI yathAyogya mithyAtva-avirati ane kaSAya vaDe baMdhAya che. mATe ahIM' A traNa hetuonI mukhyatA che. ane yoganI gauNatA che. ahIM va hetu sAthe A tresaTha prakRtinA anvaya--vyatireka saMbaMdha che. A traNa hetue hAya tyAM sudhI baMdhAya che. ane hetuo TaLyA pachI AgaLanA guNaThANe badhAtI nathI. AgaLa ekalA yoga che. yoganI sAthe A prakRtine anvaya-vyatireka saMbaMdha nathI, mATe yAganuM vana karela che. sammattazuLanamisa~" vagere AhArakaddika ane jinanAmanA vizeSa baMdha hetu tarIke ahIM samyakatvane gaNela che. kAraNa ke samyaka ! abhAvamAM A prakRti baMdhAtI nathI ema enA vizeSa hetu raNAvavA mATe A traNa prakRtine judI gaNAvela che. bAkI paMcasaMgrahamAM to te 3 mAg" ema kahIne tIrthaMkara nAmaka kine paNa ya prayika gaNAvela che. vaLI AgaLa 20 saMgAthAmAM tI iMkara nAmakarmIne samyaka tva pratyayika ane AhArakaTine savA pratyadhika Avela che. e paNa vizeSa hatu batAvavA mATe 6. raNAvela che. vaLI AgaLa prakRti ane pradeza baMdhanA kAraNa tarIke thaM, ane sthitibaMdha ane rasabaMdhanA kAraNa tarIke kaSAyo pada kana graMthamAM kahaze, eTale ahIM kartAnA Azaya vizeSahenu nide za AnA che. gAthA 56. dezavatie 39 hetu hAya" dezavirati guNasthAnaka visaMgati ane aparyApta avasthAmAM hAtu' nathI eTale kAmaNa kAyayoga ane Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 audArikamizra kAyayoga e be na heAya, ane trasakAyanI aviratirthI viramela hovAthI te paNa na heya. ahIM zakA thAya che ke-trasanI avirati mAtra saMkalpathIja TaLI che, paNa AraMbhathI nahIM te ahIM vasanI avirati kaeNma TALI ? uttara:~gRharatheAne azakaya parihAra hAvAthI AraMbhathI trasanI avirati heAvA chatAM te alpa hAvAthI ahI tenI vivakSA karI nathI. A vastu bRhacchatakanI cUNI anusAra lakhela che. ane apratyAkhyAnAvaraNIya cAra kaSAyanA udayanA abhAva vAthI te paNa ahIM heya nahIM. thA pa9. 66 33 e traNa guNakANe sAta karma bAMdhe mizra guNaThANe tathA 23bhAvathIja jIva AyuSya bAMdhatA nathI. apUrvakaraNa ane anivRtti badare ati vizuddha adhyavasAya hAvAthI AyuSya baMdhAtu nathI. kachu ke Ayudha cAlanA piraNAmathI thAya che. '' e be varjhana ! karma badhe " meAhanIyane baMdha bAdara kayanA udaye thAya che, ane sUmasa parAye bAdara kaSAyane abhAva :1thI mAhanIya na baMdhAya tathA ativizuddha he'vAthI AyuSya paNa na baMdhAya. gayA 61 "mi maTe nahI" nathI tyAM ATha udIre" mizra guNaThaNe A karmInITara udIraNA hoya. koi kALe sAtanI udIraNA na hoya. kAraNa ke mizra guNaTANe AvalikAzeSa AyuSyane abhAva che. mizra TANe rahelA jIva AyuSya eka antarmuhUrta bAkI hoya tyAre mitrA bhAvane tajane mithyAtve athavA samyakatve jAya che. "cha karyuM uMdIre" tyAM ati vizuddha pariNAma hAvAthI AyuSya ane vedanIyanI udIraNAnA abhAva che. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 "zeSa 5 karma udIre" upazAha guNaThANe ativizuddha pariNAma hovAthI vedanIya ane AyuSanI udIraNA na hoya ane mehanIyanA udayano abhAva hovAthI tenI paNa udIraNA na hoya. kAraNa ke vedyamAnavolIcaMte vedAtuM karma ja udIrAya che. gAthA 62 sArAMza:-trIje guNaThANe AThanI udIraNA. pahele, bIje, cothe, pAMcame ane chaThTha sAta ane ATha karmanI udIraNA, sAtamAthI laine dazamAnI eka AvalikA bAkI rahe tyAM sudhI chanI udIraNA. dazamAnI chellI AvalikAthI laine bAramAnI chelI AvalikA bAkI rahe tyAM sudhI pAMca karmanI udIraNA. bAramAnI chelI AvalikAthI terama nA ane dhI benI udIraNA. udIraNA adhikAramAM sarva karmanI udaya-ganAnI sthiti eka AvalikA zeSa hoya tyAre udIraNA ke e bhAvArtha che. "e 3 guNaThANe paraspara sarakhA" sarva jIvane zreNie caDhanA e raNa guNaThANa hoya mATe sarakhA kahyA. gAthA 64 pamika bhAva:-mohanIya karmanA sarvathA dabAI javAthI eTale vipAka ane pradezapapaNAe banne prakAranA udayanA uparathI - abhAvathI ) pragaTa thayela je jIva svabhAva te pamika bhAva. kSAyika bhAva :-karmano atyaMta kSaya thavAthI pragaTa karela je iva svabhAva te kSAyika bhAva. kSA pamika bhAva:-udayamAM Avela kama na thAya ane ena. dita karma nA upazama thavAthI pragaTa thayela jIva ravabhAva te kSAyopathamika bhAva. ahIM upazamanA be artha che. (1) udayamAM Avela karmano bhagavAne nAza karavo ane je udayamAM nathI AvyAM paNa AvavAnA che te moya! Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 ayavasAya anusAre rasa ocho karavo eTale teone hInazaktivALAM karavAM ane rahela zakitanA pramANamAM bhegavavAM. A artha udayayukta kSayopazamavALAM jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAyamAM ghaTe che. (2) udayamAM AvelAM karmane bhogavI nAza karavo ane udayamAM nahi AvelAM teone hInazaktivALAM karI evI sthitimAM mUkavAM ke svarUpanaH phaLa na ApI zake. pararUpe bhagavAI dUra thAya. A artha mohanIyamAM lAgu thAya che. dayika bhAva:-karmanI zubhAzubha prakRtinA (rarAnA) udayathI pragaTa thayela jIva svabhAva te audayika bhAva. pariNAmikabhAva:-jene laIne mULa vastumAM koI paNa prakAranuM parAvartana na thAya evo bhAva tathA dharmAstikAyadi dravyamAM rahela je taddhi svabhAva ne tAmikabhAva. gAthA 65 kevaLajJAna:- vaLajJAnAvaraNIya karmanA kSayathI utpanna thAya te kSAyika kevaLajJAna. kevaLadarzana:-kevaLadarzanAraNIya karma kSayathI utpanna thAya te sAyika bhAvanuM kevaLa darzana. kSAvi samyakatva:--anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya ane traNa darzanamohanIya e sAta prakRtino ya thavAthI AmAmAM utpanna thayela tattvaciguNa te lAlika rAkhyaka tva. dAnAdi pAMca labdhi --dAnAttarAya, lAbhArAya, magAttarAya, upamAgAMtarAya ane vItarAya e pAMca prakAranA aMtarAya kamano kSaya thavAthI utpanna thAya te dAnAdi pAMca labdhi jANavI. yathAkhyAta cAritra:--cAritra mohanInA kSayathI utpanna thayela te yathAkhyAta cAritra. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 4 jJAna, 3 ajJAna" matijJAna-matiajJAna, zrutajJAna-zrutaajJAna, avadhijJAna-virbhAgajJAna ane mana:paryAvajJAna, te te prakAranA jJAnAvaraNIyakarmanA kSayopazamathI utpanna thAya che. "3 darzana" cakSudarzana. acakSudarzana ane avadhidarzana te te prakAranA darzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI utpanna thAya che. "dAnAdi pAMca labdhi" dAna, lAbha, bhAga, upabhoga ane vIrya A pAMca labdhio te te prakAranA aMtarAyakarmanA kSayopazamathI utpanna thAya che. prazna:-dAnAdi pAMca labdhio pahelAM kSAyika bhAvanI kahI che. ane ahIM kSAyopathamika bhAvanA kahI che. te virodha kema nahIM ? uttara-dAnAdi labdhio be prakAranI che. (1) aMtarAyakarmanA kSayathI utpanna thatI (2) aMtarAya karmanA saMyopazamathI utpanna thatI. tyAM kSAyika bhAvamAM gaNAvelI kSayathI utpanna thayela ane kevalajJAnIne hoya che, jyAre bIjA prakAranI chadmasthone hoya che. pazama samyakatva :-anaMtAnubaMdhI catuSka ane darzana mohanIyanA kSayopazamathI utpanna thayela bhAva. dezaviti :-apratyAkhyAnAvaraNIya cAra kapAyanA kSayopazamathI utpanna thayela bhAva, sarvavirati -pratyAkhyAnAvaraNIya cAra kapAyanA kSayopazamathI sarvavirati guNa utpanana thAya che. gAthA 66 ajJAnapaNuM" mithyAtvanA udayathI asa6 adhyavasAyavALuM sadbhajJAna paNa ajJAna che. pAchaLanI gAthAmAM traNa ajJAnane kSApazamika bhAvamAM gaNela che. ane ahIM audayika bhAvamAM gaNela che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 te tyAM lAyopathamika bhAvamAM gaNavAnuM kAraNa e che ke te jJAnAva raNIya karmanA kSapazamathI utpanna thAya che te apekSAe kahela che. ane ahIM audayika bhAvamAM gaNavAnuM kAraNa e che ke ajJAnatAnuM mukhya kAraNa mithyAtva mehanIyana udaya che. asiddhatva:-ATha prakAranA karmanA udayathI utpanna thayela bhAva. asaMyama:-aviratapaNuM. apratyAkhyAnAvaraNIya kapAyanA udayathI utpanna thAya che. 6 "lezyA":-(1) jeonA matathI legyA kapAyAntargata dravya che. temanA mate kaSAya mohanIyanA udayathI utpanna thatI hovAthI audaki. (2) jeo lesthAne yoga pariNAmarUpa mAne che tenA mane traNa-moga janaka karmanA udayathI utpanna thatI hovAthI auda yika bhAve. (3) jeo lazyAne AThe karmanA pariNAmarUpa mAne che teonA abhiprAyathI saMsAritva ane ATha prakAranA karmonA udayathI utpanna thayela che. " kaSAya" krodha, mAna, mAyA ane lobharUpa cAra kapAye mahanIya karmanA udayathI utpanna thAya che. ka gati" nArakatva, tiryakatva, manujatva ane devatvarUpa paryAya gatinAkarmanA udayathI utpanna thAya che. "traNa veda" strIveda, puruSaveda ane napuMsakaveda nokaSAya mehanIyanA udayathI utpanna thAya che. eTale audayikabhAve che. mithyAtva" avanI zraddhArUpa mithyAtva mohanIyanA udayathI utpanna thatuM hovAthI dayika che. gAthA 68, Ayika-pAriNAmika -bA bhAMgo siddhone hoya eTale 1 kSa i-dayika-pariNAmika :-A bhAMgo kevaLIne hoya. eTale 1 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 kSAyeApazamika-audayika-pAriNAmika :--cAre gatimAM hAya. eTale 4 aupamika--kSAye pazamikaaudayika-pArigAmika--cAre gatimAM eTale 4 kSAyikakSAyApathamikaaudayika--pAriNAmika H cAre gatimAM eTale 4 aupazamika-kSAyika--mizra -- auSTika-pariNAmika :- manuSyagati eTale 1 kula cAre gati AzrayIne 15 bheda saunipAtika bhAvanA thAya. temAM mukhya bheda 6 che. te jIvamAMhe sabhave, bIjA nahi. gAthA 69. cAra ghAtaka ne kSomika bhAva hAya che paNa kevala jJAnAvaraNIya ane kevala darzAnAvaraNIyana pazima bhAva hAtA nathI. eTalI vizeSatA samajavI. - ajIva dravyane viSe bhAva dharmAstikAya - adharmAstikAyaane kALa e pAMca ajIva dravyo che. cAra ajIva dravyAne vize pariNAmika bhAva jIva ane puddagalAne gatimAM sahAyarUpakamAM g2amela che. adharmAstikAya jIva ane pune sthitimAM saha rUpa peAtAnA kAryomAM anAdikAlathI pariNamela che. AkAzAstikAya jIva ane pudgalane avakAza ApavArUpa pAkamAM anAdikAlathI pariNamela che. kAla samayaparyAyarUpa svakAryamAM anAdikAlathI pariNa mela che. mATe A cArane anAdi pariNAmika bhAva che. kiAya - pudagalAstikAya svAstikAya sivAya bekInAM hoya che. dharmAstikAya anAdikAlathI pari pudgala dravyamAM pAriNAmika ane auyika e be bhAva rahela che. tyAM pAriNAmika bhAva be bhede che. sAdi-pAriNAmika ane anAdi Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAriNAmika. tyAM sukAdi kaMdho sAdi-kAlathI te te bhAvamAM pariNamela hevAthI tene sAdi-pariNAmika bhAva hoya che. jayAre merU vagere zAzvatA padArtho anAdi-kAlathI te te bhAvamAM pariNamela hovAthI teno anAdi-pAriNAmika bhAva hoya che. dArikAdi zarIranAmakarmAdinA udayathI grahaNa karelA anaMta paramANuvALA audho tathA aMgopAMgAdi AkAra ghA varNAdine audayika ane pariNAmika bhAva ghaTe che. kAraNa ke e sva-svabhAvamAM pariNata hovAthI pAriNAmika bhAva, ane audArika Adi zarIranAma-karma janya hovAthI vika bhAva. jIva jene nathI grahaNa karI zakato evA dvi-ANukAdirka - dhomAM je vadhaghaTa thAya temAM te sAdi-pAriNAmika bhAva ghaTe che. TIkAmAM jIva jene grahaNa karI zake che tevA skaMdhamAMja dapika bhAva kahela che. jyAre TabAmAM dvi-ANukAdine paNa dAyika bhAva kahyo che. tene Azaya samajI zakAto nathI, kAraNa ke temAM te sAdi-pAriNAmika bhAva ghaTe che. kArpaNa vagaMNAnA pudgala skaMdhamAM pathamika Adi bhAvo ghaTI zake che. paNa tenI ahIM vivasA karela nathI. gAthA, 70, "tyAre ja bhAva hoya" (1) pariNAmika (2) audayika (3) lAyopathamika (4) pathamika. athavA (1) pariNAmika (2) audayika (3) lAyopathamika (4) kSAyika. paMcasaMgraha dvAra bIjuM gA. 64 nI TIkAmAM A pramANe vizeSatA che-tyAM "upazamaka-upazAna," padathI pAkamAthI agiyAramA sudhInAM cAra guNasthAnaka grahaNa karela che. ane "apUrva tathA kSINa" padathI AThamuM, navamuM, dazamuM ane bAramuM e cAra guNasthAnaka grahaNa karela che. tyAM upazama zreNIvALAne aupathamika cAritra mAne che. paNa kSapakakoNIvALA mATe cAritrane koI ullekha nathI, jyAre TIkA ane TakA anusAra AThame Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNaThANe kSAyopathamika cAritra ane upazama zreNIvAlAne 9-10-11 me guNaThANe upazama cAritra tathA kSapaka zreNIvALA mATe caritrano koI 'ullekha nathI. agiyAramAM guNaThANe mohanIya sapUrNa upazama hoya che eTale mAtra aupathamika cAritra hoya che. navame ane dazame aupathamika kSAyopathamika e be cAritra hoya che. kAraNa ke e be guNaThANe cAritra mehanIyanI keTalIka prakRtio upazAnA hoya che. badhI nahIM. eTale upazAta prakRtinI apekSAe pathamika ane anupazAna prakRtinI apekSAe lAyopathamika cAritra samajAya che. e pramANe kSapaka koNIvALAne cAritra behanIyanI keTalIka pravRtione kSaya ane keTalIkane kSayopazama hovAthI kSAyika ane kSAyopathamika cAritra 8-9-10-12 guNaThANe samajAya che. gAthA, 70, A gAthA koI eka jIvane zivakSita samaye keTalA bhAvo hoya te saMbaMdhi che. eka jIvamAM judA judA samaye athavA aneka jIvamAM eka samaye pAMce bhAvo hoI zake che. tyAM guNaThANAnI apekSAe pahelA traNa guNaThANAmAM dathika-kSAyopathamika ane pariNAmika e traNa bhAva heya che. cothAthI agiyAramA sudhInA ATha guNaThANAmAM pAMce bhAvo hoya che. bAramAM guNaThANe aupazamika sivAyanA cAra bhAvo hoya che. temAM ane caudamA guNaThANe sAyika-audayika-pAriNAmika e traNa bhAva hoya che. aneka jIvanI apekSAe guNasthAnakomAM bhAvonA uttarabheda - pazamika bhAvanA bhedo A pramANe -samyakatva cethAthI agiyAramA guNaThANA paryata hoya ane cAritra 9-10-11 e traNa guNaThANe heya. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 kSAyopathamika bhAvanA uttarabhedo A pramANe - pahelA be guNaThANe traNa ajJAna, cakSu-acakSudarzana, ane pAMca labdhi e daza bhedo hoya. trIje mizradraSTi guNaThANe traNa mizrajJAna, traNa darzana, pAMca labdhi ane mizra mehanIya e bAra bheda hoya. (ahiM avadhidarzana siddhAntanI apekSAe gaNAvela che.) cothe guNaThANe traNa jJAna, traNa darzana, pAMca labdhi ane samyakatva mehanIya e bAra bhedo hoya. pAMcame guNaThANe dezavirati sahita tera bheda hoya. chaThTha--sAtame guNaThANe manaHpavajJAna sahita ane dezaviratine badale sarvavirati sahita cauda hoya. 8-9-10 e traNa guNaThANe samyaktva vinA tera bhAva hoya. agiyArame tathA bArame guNaThANe cAritra vinA bAra bhAva hoya. terame ane caudame guNaThANe ghAtI karmano kSaya thavAthI lApazamika bhAva hoto nathI. audayika bhAvanA uttarabheda A pramANe- mizyAva guNaThANe cAra gati, cAra kaSAya, traNa veda, cha lezyA, ajJAna, asiddhatva, avirani ane mithyAtva e 21 bheda hoya. sAsvAdane mithyAtva vinA 20 bheda hoya. mizra ane avirati samyagadaSTi guNaThANe ajJAna vinA 19 bhAva hoya, (mizra guNaThANe jJAna ane ajJAna mizrA hoya che. karmagraMthakAra ajJAna mAne che siddhAMtakAra ekaluM jJAna mAne che) dezavirati guNaThANe narakagati ane devagati vinA 17 bhAva hoya. pramatta guNaThANe tiryaMcagati ane asaMyama 15 bhAva hoya. apramatta vinA guNaThANe prathamanI traNa lezyA sivAya bAkInA bAra bhAva heya. AThame ane navame guNaThANe padma ane tene vezyA vinA 10 bhAva heya. sUkSmaparAya guNaThANe traNa veda ane trANa kavAya vinA cAra bhAva heya. (saMjavalana lobha, manuSyagati, zukala vezyA ane asiddhatva). upazAstaha, kSINameha ane soni Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 kevila guNaThANe saMjvalana lebha vinA traNa bhAva hAya. ayekiMga keli guNaThANe manuSyati ane asiddhatvarUpa be bhAva hoya che. pAriAmika bhAvanA uttarabheda A pramANe: 2 mithyAtva guNaThANe bhavyatva, abhavyatva ane jIvatva e traNa bheda hAya. sAsvAdanathI kSINameha sudhI bhavyatva ane jIvatva e be bheda hoya. terame ane caudame guNaThANe sana siddhAvasthA bhaNI tathA ghAnIka khapAvyA tethI ke bIjA koI kAraNe bhavyatva pUrvAcAryoe vivadhyu nathI tethI eka jIvatva pAriNAmikabhAve hoya. kSAyika bhAvanA uttarabheda A pramANeH cothAthI agiyAramA guNaThANA sudhI samyakRtva hoya. bArame guThANe samyaktva ane cAritra hoya. terame ane caudame guNakANe samyaktva, cAritra, jJAna, darzana ane pAMca labdhi e nava bhAva hAya. ema guNaTANe jeTalA reTalA bhAvanA bheda che tene sa MbaMdhe bananA sAnnipAtika bhedo yathAsa bhava vicArI levA, jemake mithyAtva guThANe audiyaka bhAvanA 21, kSAryapazamika bhAvanA 10 ane pAriNAmika bhAvanA 3 sarve malIne 34 bhAvabhede hAya. gAthA. 72. eka te sakhyA rAhata che" saMkhyAnI matalaba bheda sAthe che. eTale jemAM bhedanI pratIti thAya te sakhyA kahevAya che. ekamAM bhedanI pratIti thatI nathI kAraNa ke jyAre eka ghaDo ApaNe joIe chIe tyAre A ghaTa che evI pratIti utpanna thAya che. paNa A eka ghaTa che evI pratIti thatI nathI. athavA ApavA ane levAmAM jayA2e eka vastu prAyaH koI gaNanA karIne Apatu ~ letu nathI. A kAraNathI badhAthI ochA hovA chatAM ekanI rdhanya saMkhyAtA tarIke gaNanA thatI nathI. bhedanI pratati be AdithI thAya che mATe beja jaghanya saMkhyAnuM gaNI zakAya. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 gAthA, 73, anavasthitaH-AgaLa AgaLa vadhato jato hovAthI niyata parimANanA abhAvavALo pyAlo te anavasthita pyAlo. zalAkA:-eka eka sAkSibhUta sarasavathI bharAtA hovAthI zalAkA. pratizalAkA -pratisAkSibhUta sarasa vaDe bharAto hovAthI pratizalAkA. mahAzalAkA:-mahAsAkSibhUta sarasa vaDe bharAto hovAthI mahAzalAkA. gAthA 74, anavasthita pyAlo pahelo khAlI karIe te vakhate te niyata mApavALo hovAthI te anavasthita kahevAya nahIM. paNa tyArapachI AgaLa jatAM kamekame vadhato jaze mATe tenuM parimANa aniyamita hovAthI te anavasthita gaNAya. ane anavasthita thayA pachI ja sAla - sarasava zalAkAmAM naMkhAya te pahelAM nahI. gAthA 77. prathama lakSajana pramANa mUva anavasthita palyane sarasavo vaDe bharavo. pachI te bharelA pyAlAne upADIne eka eka sarasava ja bUdIpa Adi pratyeka dvIpa ane samudrane viSe mukavA. A pramANe eka eka sarasava nAkhatAM je drIpa ke samudramAM mUla anavasthita palya khAlI thAya te dIpa ke samudra jevaDo lAMbo-pahoLo tathA uMcAImAM pahelA palya jevaDo bIjo anavasthita patya kalpa. -ane ene zikhAsahita sarasathI bharo ane eka eka sarasava -AgaLanA dvIpa ane samudramAM nAMkhatA javuM. A pramANe eka eka -sarasava nAMkhatA jyAre anavasthita palya khAlI thAya tyAre eka sarasava zalAkA pathamAM nAkhavo. vaLI te dvipa ke samudra jevaDo anavasthita palya banAvavA ane tene sarasa karIne zikhAsahita "tuM. ka. 19 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 bharavo ane pachI AgaLanA dvIpa ane samudra eka eka sarasa. nAkhaze ane khAlI thAya tyAre eka sarasava zalAkAmAM nAkhavo. A pramANe jyAre anavasthita pAla khAlI thatA jAya tyAre eka eka sarasava zalAkA pyAlAmAM mukatA jaIe ane je je dvIpa ke samudro khAlI thAya te te dvIpa ke samudra jevaDo navo-navo anavasthita ka5tA javuM. A pramANe karatAM jyAre zalAkA palya pUrNa bharAi jAya tyAre je dvIpa ke samudra anavasthita khAlI thatA hoya te dvIpa ke samudra jevaDo anavasthita pyAlo kalpavI ane sarasathI bharavo. tene pAra karI sAkSIbhUta sarasava zalAkAmAM samAya ema na hovAthI emane ema bharelo rAkhavo; ane tyAMthI zalAkA pyAlo upADIne. eka eka dIpa-samudra eka eka sarasava nAMkhatA javuM. A pramANe zalAkA pyAlo khAlI thAya tyAre eka sarasava pratizalAkAmAM nAkhavo. A vakhate anavasthita bharela hoya. zalAkA khAlI hoya ane pratiDlAkAmAM eka sarasava hoya che. pharI anavasthita palyane laIne AgaLanA dvipa-samudra eka eka sarasava nAMkhatA javuM ane khAlI thAya tyAre eka sarasava zalAkA pyAlAmAM nAkhavo ane te dvIpa ke samudra jevaDo navo anavasthita pyAlo kalpavo tene sarasave karIne bharavo ane pAcho eka-eka sarasava eka-eka dIpa ane samudramAM nAMkhatA javuM. e rIte pharI bIjIvAra zalAkA pyAlAne pUrNa bharavo ane je dvIpasamudra anavasthita khAlI thayo hoya te dIpa-samudra jevaDo uttarAnavarizvata kalpa ane ene sarasa karIne bharavo. have anavasthita bharela che. zalAka paNa pUrNa che ane pratizalAkAmAM eka sarasava che. pachI zalAkA pyAlAne upADIne tyAMthI AgaLanA dvIpasamudra eka-eka sarasava nAkhI khAlI karavo ane khAlI thaye chate eka sarasava pratizalAkAmAM nAMkhavA. have pratizalAkAmAM be sarasava che. zalAkA khAlI che ane anavasthita Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 291 bharelo paDayo che. tene upADIne tyAMthI AgaLanA dvIpa-samudra eka eka sarasava nAkhavo. khAlI thAya tyAre zalAkAmAM eka sAkSI sarasava nAkhavo ane e rIte zalAkA pUrNa bharavo. tyAre anavasthita paNa bharelo hoya. pachI zalAkAne upADIne AgaLanA dIpa-samudra khAlI karavo. ane khAlI thAya tyAre eka sarasava pratizalAkAmAM nAkhavo. A rIte anavasthita vaDe zalAkA ane zalAkAvaDe pratizalAkA pUrNa bharavo, pratizalAkA pUrNa thAya tyAre anavasthita, zalAkA ane pratizalAkA traNe pyAlA pUrNa bharelA hoya che. pachI pratizalAkAne upADIne AgaLanA dvipasamudra khAlI karavA ane khAlI thAya tyAre mahAzalAkAmAM eka sAkSI sarasava nAkho. tyAre mahAzalAkAmAM eka sarasava pratizalAkA khAlI ane zalAkA tathA anavasthita bharelA hoya che. pachI zalAkAne upADIne AgaLanA dvIpa ane samudra khAlI karavo, ane khAlI thAya tyAre eka sarasava pratizalAkAmAM nAkhavo. tyAre mahAzalAkA tathA pratizalAkAmAM eka eka sarasava ane zalAkA khAlI tathA anavasthita bharela hoya che, pachI anavasthitane upADIne AgaLanA dIpa-samudra khAlI karavo ane tenA vaDe zalAkA bharavo. zalAkA bharAya tyAre anavasthitane bharelo rAkhavo ane zalAkAne khAlI karI eka sarasava pratizalAkAmAM nAkho. AvI rIte anavasthita vaDe zalAkA ane zalAkAvaDe pratizalAkAne pUrNa bharavo. pratizalAkA pUrNa thAya tyAre mahAzalAkAmAM eka sarasava ane bAkInA traNa bharela hoya che. pachI pratizalAkA khAlI karI mahAzalAkAmAM eka sarasava nAkhavo. ane zalAkA khAlI karI pratizalAkAmAM eka sarasava nAkhavo. tathA anavasthita khAlI karI eka sarasava zalAkAmAM nAkhave. A rIte jyAre mahAzalAkAmAM eka sarasava vadhe tyAre pratizalAkA khAlI hoya ane zalAkA tathA anavasthita bharela hoya che. A pramANe pUrva-pUrva palya khAlI thAya tyAre eka-eka sAkSI sarasava AgaLanA pyAlAmAM Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 nAMkhatA javuM. jayAre mahAzalAkA pUrNa bharAya tyAre pratizalAkA khAlI hoya ane zalAkA tathA anavasighana bharela hoya. ane eja pramANe zalAkAvaDe pratizalAkA ane anavasthita vaDe zalAkAne pUrNa karatA javuM. jayAre mahAzalAkA ane pratizalAkA pUrNa thAya tyAre zalAkA khAlI hoya ane anavasthita bharela hoya. pachI anavasthitavaDe zalAkAne pUrNa bharo ane zalAkA pUrNa bharAya tyAre je dvIpa ke samudra hoya te dvIpa ke samudra jevaDo anavasthita kalpIne tene paNa sarasa vaDe bharI levo. A pramANe cAre pyAlA pUrNa bharela hoya. matAMtara:-jIvavijayajInA TabAmAM A vAta judI rIte jaNAvela che te anya AcAryone mata hoya tema jaNAve che. temAM kahyuM che ke prathama anavasthita vaDe zalAkA pUrNa bharavo, zalAkA bharAya tyAre anavasthita khAlI rAkho. tyAMthI AgaLa zalAkAmAMthI eka eka sarasava nAkha. zalAkA khAlI thAya tyAre pratizalAkAmAM eka sarasava nAkho eTale jayAre pratizalAkAmAM eka sarasava hoya tyAre zalAkA ane anavasthita khAlI hoya. pachI jyAM zalAkA khAlI thayo te dIpa -samudra jevaDo anavasthita kalpa. ane e rIte anavasthita vaDe zalAkA bharavo. zalAkAvaDe pratizalAkA bharo. jyAre pratizalAkA pUrNa bharAya tyAre anavasthita ane zalAkA khAlI hoya che. pachI pratizalAkA upADa ane eka-eka drIpa-samudra eka-eka sarasava nAMkhavo ane te khAlI thaye chate eka sAkSI sarasava mahAzalAkAmAM nAkhavo. mahAzalAkAmAM jayAre eka sarasava hoya tyAre pAchaLanA traNe pyAlA khAlI hoya pachI jayAM pratizalAkA khAlI thayo hoya tyAM navo anavasthita kalpa. anavasthita vaDe zalAkA ane zalAkAvaDe pratizalAkA ane pratizalAkAvaDe mahAzalAkA A kamathI pUrNa karavA. jyAre mahAzalAkA pUrNa thAya tyAre pratikalAkA-zalAkA ane anavasthita khAlI hoya. pachI jyAM pratizalAkA khAlI thayo hoya tyAM tevaDo anavasthita Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalpavo. pAchA eja kamathI eka-bIjAne pUrNa karavA. e rIte pratizalAkA pUrNa thAya tyAre mahAzalAkA ane pratizalAkA pUrNa bharelA hoya ane zalAkA tathA anavasthita khAlI hoya. pachI jyAM zalAkA khAlI thayo hoya tevA dvIpa ke samudra jevaDo anavasthita ka5vo. ane anavasthita vaDe zalAkA pUrNa bharavo ane jyAM anavasthita khAlI thayo hoya te dvIpa ke samudra jevaDo anavasthita kalpIne tene zikhA sahita sarasava pUrNa bharavo. A rIte cAre khAlI pUrNa bharelA thAya. A pramANe TIkA anusAra ane TabA anusAra cAre vAlA pUrNa thayA. have te dareka dvIpa-samudramAM nAkhelA sarasava tathA cAre pyAlAnA sarasavane ekaThA karavA ane temAMthI eka ocho karavo te utkRSTa saMkhyAnuM kahevAya. be jaghanya rakhAtuM ane bAkInuM badhuM madhyama-saMkhyAnuM gaNAya. gAthA-78 asaMkhyAtA ane anaMtAnuM svarUpa. saMkhyAtA-asaMkhyAtA ane anaMtAnI aMka sthApanA. jaghanya-saMkhyA, 1 madhyama-saMkhyAnu 2 utkRSTa saMkhyAtu 3 jaghanya paritta-asaM. 1 madhyama-paritta-asaM. 2 utkRSTa pari asaM. 3 jaghanya yukata asaM. 4 madhyama yukta asaM. 5 utkRSTa-yuta-asaM. 6 jaghanya-asaM. asaM. 7 madhyama-asaM. asaM. 8 utkRSTa-asaM. asaM. 9 jaghanya paritta anaMtu 1 madhyama-paritta-anaMtu 2 utkRSTa parita asaMtu jaghanya-yukata-anaMtu 4 madhyama yukta anaMtu 5 utkRSTa-yukta anaMtu 6 jaghanya-anaMtAnaMtu 7 madhyama-anaMtAnaMtu 8 utkRSTa anaMtAnaMtu 9 - 1 jaghanya parita asaMkhyAtuM:-utkRSTa saMkhyAtAmAM ekarUpa . sahita karIe tyAre jaghanya parita asaMkhyAnuM thAya. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 2 madhyama-parira-asaMkhyAtuM--jaghanya-parita asaMkhyAtAmAM ekarUpa mukta karatAM jyAM sudhI utkRSTa-paritta asaMkhyAtuM na thAya tyAM sudhI madhyama-paritta asaMkhyAtu. 3 utkRSTa-parita-aAMkhyAnuM -jaghanya paritta asaMkhyAtAne rAzi abhyAsa karavAthI jaghanya yukta asaMkhyAnuM thAya ane temAMthI ekarUpa ochuM karIe tyAre utkRSTa pari-asaMkhyAtuM. 4 jaghanya-yukta asaMkhyAnuM - jaghanya-parita asaMkhyAtAne rAzI abhyAsa karavAthI jaghanya yukta asaMkhyAtuM thAya. eka AvalikAnA ATalA samayo hoya che. madhyama-yukta-asaMkhyAtuM :-jaghanya-mukta-asaMkhyAtAmAM eka umerIe eTale tyAMthI mAMDIne jyAM sudhI utkRSTa-yukta-asaMkhyAtuM na thAya tyAM sudhInuM badhuM madhyama-yukta asaMkhyAnuM kahevAya. 6 utkRSTa-yukta- asaMkhyAtuM :- jaghanya-yukta-asaMkhyAtano rAzi abhyAsa karavAthI sAtamuM jaghanya asaMkhyAta-asaMkhyAtuM thAya, ekarUpa ochuM karatAM utkRSTa-yukata-asaMkhyAtuM thAya. 7 jaghanya-asaMkhyAta-asaMkhAnuM -jaghanyayukta-asaMkhyAtAne rAzi abhyAsa karavAthI jaghanya-asaMkhyAta-asaMkhyAnuM thAya. 8 madhyama asaMkhyAta-asaMkhyAtuM jaghanya asaMkhyAta-asaM. khAnAmAM eka umerIe te jyAM sudhI utkRSTa na thAya tyAM sudhI ma-asaMkhyAta-asaMkhyAnuM kahevAya. 9 utkRSTa-asaMkhyAta-asaMkhyAtuM :-jaghanya-asaMkhyAta-asaMkhAtAno rAzI abhyAsa karavAthI paheluM jaghanya paritta anaMnuM thAya. ane tene ekarUpa ucuM karIe eTale utkRSTa asaMkhyAta-asaMkhyAtuM thAya. 1 jaghanya-paritta-anaMnuM - sAtamA jaghanya-asaMkhyAta-asaM. khAtAne rAzi abhyAsa karavAthI paheluM jaghanya-parita anaMnuM thAya. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 295 2 madhyama-pati anaMtuM - jaghanya-parita anatAne ekAdike yukta karatAM jayAM sudhI utkRSTa na thAya tyAM sudhI madhyama-parita-anaM. 3 utkRSTa-parita-anaMnu-pahelA jaghanya-paritta-anaMtAno rAzi abhyAsa karavAthI jadhanya yukata anaMnuM thAya. ane tene ekarUpa UNuM karIe tyAre utkRSTa-parita asaMtuM thAya. 4 jAnyayuktAnaM tuM - pahelA jaghanya-paritta-anaMtAne rAzi abhyAsa karavAthI jaghanya yuktAna tuM thAya. ATalA abhavyajIvo che. 5 madhyama yukatAnaMtu :-jaghanya yuktAnaMtAne ekAdike yukta karatAM karatAM jayAM sudhI utkRSTa yuktAnanuM na thAya tyAM sudhI sarva madhyama yuktAnaM tuM. 6 utkRSTa yuktAnaM tuM -jadhanya yuktAnatAne rAzi abhyAsa karavAthI sAtamuM jaghanya-anaMtAnaMnuM thAya, tene vaLI eka rUpa UNe karIe eTale utkRSTa yuktAnaMnuM thAya. 7 jaghanya-anaMtAnaMnuM :-cothA jaghanya-mukta-anaMtAne rAzi abhyAre karavAthI sAtamuM jaghanya anaMtAnanuM thAya. 8 madhyama-anaMtAnuM - jaghanya-anaMtAnaMtAne ekAdike yukta karIe eTale pachInuM sarva madhyama-anaMtAnanuM thAya. 9 utkRSTAnaMtAnaMtuM:-anugadvAra sUtramAM kahyuM che ke - evaM ukkosayaM aNatANatayaM nasthi / utkRSTa anaMtAtuM nathI, jaghanya anaMtAnaMta pachInAM sarva sthAne madhyama-anaMtAnaMtAmAM samAya che. eTale utkRSTa-anaMtAnanuM nathI. A pramANe anugadvAra sUtramAM kahela vidhi pramANe asaMkhyAnAdikanuM svarUpa kahyuM. have anya AcAryone mane tenuM svarUpa jaNAve che. gAthA 80 thI 6 1 jaghanya parita asaMkhyAnuM - utkRSTa saMkhyAnuM ekarUpa yukta Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 karIe eTale paheluM asaMkhyAtuM thAya. 2 madhyama-parita asaMkhyAnuM-AgaLa pramANe. 3 utkRSTa parira-asakhyAtuM cothA jaghanya yukta asaMkhyAtAmAMthI ekarUpa UNuM karIe eTava trIjuM asaMkhyAnuM. 4 jaghanya-yukta--asaMkhyAtuM - utkRSTa parita asaMkhyAtuM ekarUpa yukta karIe eTale cothuM asaMkhyAnuM thAya. 5 madhyama--yukta--asaMkhyAtuM: AgaLa pramANe 6 utkRSTa-yukta--asaMkhyAnuM - sAtamAM jaghanya-asaMkhyAtaasaMkhyAtAmAMthI ekarUpa UbhuM karIe eTaluM chaThuM utkRSTa-yuktaasaMkhyAtuM thAya. 7 jaghanya-asaMkhyAta-asaMkhyAtuM: -thuM jadhanya-yukta asaMkhAtuM eka ja vAra vagi e eTale jaghanya-asaMkhyAta-asaMkhyAnuM sAtamuM thAya 8 madhyama-asaMkhyAta-asaMkhyAtuM -sAtamuM asaMkhyAtuM rUpAdike yukta karatAM jyAM sudhI utkRSTa na thAya tyAM sudhI madhyama-asaMkhyAta asaMkhyAnuM AThamuM thAya. 9 utkRSTa-asaMkhyAta-asaMkhyAtuM :-jaghanya-paritta-anaMtAmAMthI eka ocho karIe tyAre utkRSTa-asaMkhyAta-asaMkhyAtuM thAya. 1 jaghanya-parira-ane tuM -prathama jaghanya-asaMkhyAta-asaMkhyAtAne traNa vAra varga karavo ane temAM A daza vastuo bheLavIe. (1) lokAkAzanA pradeza, (2) dharmAstikAyanA pradeza, (3) adharmAstikAyanA pradeza; (4) eka jIvanA pradeza, (5) sthitibaMdhanA adhyavasAyasthAno (6) anubhAgabaMdhanA adhyavasAyasthAna, (7) yoga te mana, vacana kAyAnuM varSa. tenA chedapratibhAga te sUkSma nirvibhAjaya bhAga, (8) utsarpiNI-avasarpiNI e be kALanA samaya, (8) pratyeka jIvanAM Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIra ane (10) nigoda-sAdhAraNa vanaspatikAyanAM zarIra e daza asaM khyAtI vastuo bheLavIe ane pachI vaLI te rAzine traNa vAra varga karIe te paheluM jaghanya-pariana thAya. 2 mayama-parita anaMtu AgaLa pramANe. 3 utkRSTa-patti ane tu -jaghanya yukta anaMtAmAMthI eka cho karIe eTale trIjuM utkRSTa-patti-anaMnuM thAya. ja jaghanya-yukta -anaMtu jaghanya-paritta-anaMtAne rAzi abhyAsa karavAthI ceAthuM anatu thAya. ATalA abhavya jIvo che. 5 madhyamayukta-anaMtu AgaLa pramANe 6 utkRyukta-ane-jaghanya-anaMtAnaMtu ekarUpa UbhuM karIe eTale chaThuM utkRSTa-yuktAnaMdu thAya. 7 jaghanya anaMtAnaMtuH--jaghanya-yukta-anaMtAne ekavAra varga karavAthI sAtamuM jaghanya anaMtAnaMtu thAya. 8 madhyama-anaMtAnaM-jaghanya anaMtAnaMtAne ekAdike yukta karatAM jyAM sudhI utkRSTAna tAna na thAya tyAM sudhI sarva madhyamaanaMtAna tu. 9 utkRSTa-anaMtAnaMtu-jaghanya-anaMtAnaMtAnI rAzine traNavAra varga karIe ane temAM A cha ana tA bheLavIe (1) siddhanA jIva, (2) nigodiyA jIva, (3) vanaspati kAyanA jIva, (4) sarva atIta-anAgata kALanA samaya, (5) sarva pudgala paramANu ane (6) sarva alakAkAzanAM pradeza, A che bheLavIe. tyArapachI vaLI tene traNavAra varga karIe, ane kevaLajJAna ane kevala-darzananA paryAya bheLavIe tyAre navamuM utkRSTAna tAtaMtu thAya. A utkRSTa-anaMtaane tuM niprayojana che. eTalA mATe siddhAtamAM nA kahI che. kAraNa ke lokAkAzamAM jeTalA padArtho che te sarve AThamA ane teja che. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 karmagraMthamAM saMkhyAtAdinA ekavIza bheda gaNAvyA che. pahelA traNa saMkhyAtAnA. bIjA navA asaMkhyAtAnA ane trIjA nava anaMtAnA. A banne matAMtaromAM pahelAM sAta bhedanA varNanamAM koI jAtano pheraphAra nathI. AThamA bhedathI viSayomAM matabheda che, TabAmAM ane mUlamAM je matAMtara jaNAvela che te TuMkamAM A pramANe che. jaghanyayukta-asaMkhyAtAno varga karavAthI jaghanya-asaMkhyAta-asaMkhyAtu thAya che. jaghanya-asaMkhyAta-asaMkhyAtAno traNavAra varga karIne emAM gAthAmAM jaNAvela daza asaMkhyAta melavavAthI ane pachI traNavAra varga karavAthI jaghanya-paritta-anaMtu thAya che. jaghanya-paritta anaMtAne abhyAsa karavAthI jaghanya-yukta-anaMnuM thAya che. jaghanya-yukata-anaMtAne eka vAra varga karavAthI jaghanya-ananta-ananna thAya che. jaghanya-anaMtAnatAne traNavAra paga karIne emAM cha anaMtA meLavIne pharIvAra traNavAra varga karIne kevaLajJAna ane kevaLadarzananA paryAya melavavAthI je saMkhyA thAya te utkRSTa anaMtAnaM tu che. madhyama ane utkRSTa saMkhyA jANavA mATenI rIta sarakhI che. A baMne rItathI jaghanya ane utkRSTanI saMkhyA eka ekanI hoya che. paNa madhyama saMkhyAtAnA saMkhyAtA, asaMkhyAtAnA asaMkhyAtA ane anaMtAnA anaMtA bhedo thAya che. A rIte SaDazIti nAmanA caturtha karmagraMtha upara mUla ane TabbAne lagatA viSayonuM TIpaNa pUrNa thayuM. A karmagraMthanA judA judAM viSayo upara vivecana hovAthI AnuM bIjuM nAma sUkSmAthe vicAra che. AnI mULa gAthAo 86 che. ane bIjI traNa prakSepa gAthAo maLI kula 89 gAthAo A karmagraMthamAM ApelI che. paDazIti pradIpaka saMpUrNa Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApanAM bALakone zraddhALu, jJAnavAna ane cAritrasaMpanna banAvavA, mahesANA pAThazALAmAM dAkhalA e karo pravezapatra maMgAvI bharI mokalo na :- prakAzaka :zrImada yazovijayajI jaina saMrakRta pAThazALA The. sTezana roDa, mahesANA (u.gu.) 384001