________________
૨૭૭
અનુસાર પાંચમું અને છટ્ઠ ગુણસ્થાનક શુભ લેશ્યાએજ પ્રાપ્ત થાય છે. એટલે તે તે ગુણસ્થાનકની પ્રાપ્તિ વખતે શુભ લેશ્યાઓ હાવાથી પ્રથમનાં ચાર ગુણઠાણાએ છ લેશ્યા ગણાવેલ છે.
“ બન્ધ હેતુપર ” આગળ પહેલા કમ ગ્રંથમાં બન્ધના જે હેતુઓ ગણાવેલ છે તે વ્યવહાર દૃષ્ટિથી ગણાવેલ છે. જયારે અહીં ગણાવેલ હેતુ નિશ્ચય દૃષ્ટિથી છે. અથવા પહેલા કર્મ ગ્રંથમાં ગણાવેલ હેતુઓ બાહ્ય હેતુ છે જયારે આ અભ્યંતર હેતુ છે.
ગાથા પ૩.
“એક સતા વેદનીય ચાર હેતુએ બંધાય” શાતાવેદનીય ચારે હેતુએ બંધાય છે. શાતા મિથ્યાદષ્ટિ ગુણસ્થાનકે બંધાય છે તે મિથ્યાત્વ પ્રતિક બંધાય છે. બાકીના ત્રણ હેતુએ પણ બંધાય છે. પર ંતુ અહીં' તે હેતુ ગૌણ છે અને મિથ્યાત્વની મુખ્યતા છે. બીજાથી પાંચમા ગુણઠાણા સુધી અવિરતિની મુખ્યતા છે અને બાકીના હેતુ ગૌણ છે. પ્રત્તથી સૂક્ષ્મ-સપરાય લગી કષાયનો મુખ્યતા છે અને યોગની ગૌણતા છે. એટલે ત્યાં કષાય પ્રત્યયિક બંધાય છે. ઉપશાન્તમેહથી યાગી લગી એક યાગ પ્રત્યયિર બંધાય છે. પ્રમાણે શાતા ચાર હેતુએ કરીને બંધાય છે.
“મિથ્યાત્વ ગુણઠાણેજ બંધ છે” —ત્રિક વગેરે રસાળ પ્રકૃતિ દિષ્ટિ ગુણઠાણે જ બંધાય છે. કારણ કે તેના મિથ્યાત્વનો સાથે અન્વય-વ્યતિરેક સંબંધ છે. મિથ્યાત્વ હોય ન્યારે આ પ્રકૃતિએ બધાય છે. અને મિથ્યાત્વના અભાવમાં બંધાતી નથી. આથી મિથ્યાજ્ એ આનું મુખ્ય કારણ છે. અને બાકીના ત્રણ ગણ છે. એટલે મિથ્ય!ન્ય પ્રત્યયિક ગણાવેલ છે.
“મિથ્યાત્વ અને અવિરતિ એ બે હેતુએ બંધાય” તિ’ચન્દ્રિક વગેરે ૩૫ પ્રકૃતિના બધનાં મુખ્ય કારણે! મિથ્યાત્વ અને અવિરતિ છે. અને બાકીનાં બે ગૌણ કારણેા છે. એટલે એ બે કારણા વડે તેના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
