________________
૨૭૬
(૩) સિદ્ધાતમાં એકેન્દ્રિયમાં સાસ્વાદન ગુણઠાણું માન્યું નથી. જ્યારે કર્મગ્રંથકાર માને છે. સિદ્ધાતમાં વિશેષ સૂત્રથી એકેન્દ્રિયોને અજ્ઞાની કહ્યાં છે. જો એમ ન કહ્યું હોત તે બેઇન્દ્રિયોની માફક તેમને પણ જ્ઞાની માનવા પડત અને સાસ્વાદનભાવ માનવો પડત. તે સૂત્ર આ પ્રમાણે –
દ્રિા જો મ!િ જિના બના? ! नो नाणी नियमा अन्नाणी. હે ભગવાન્ ! એકેન્દ્રિય જ્ઞાની કે અજ્ઞાની? હે ગતમ! જ્ઞાની નથી, નિયમથી અજ્ઞાની છે. આ વિષયો સિવાય નીચેની બે બાબતોમાં પણ મતાંતર પ્રવર્તે છે. (૧) સિદ્ધાની અવધિદર્શન એકથી બાર ગુણસ્થાનક સુધી માને છે. જ્યારે કર્મગ્રંથકાર ચોથાથી બાર સુધી માને છે. (૨) સિદ્ધાતમાં ગ્રથિભેદ પછી ક્ષાયોપથમિક સમ્યક – માન્યું છે, જયારે કર્મગ્રંથકાર પથમિક સમ્યક – માને છે.
આ ગાળામાં પણ કર્મ ગ્રંથકાર અને સિદ્ધાન્તકારની જે જુદી જુદી માન્યતા છે તે બતાવેલ છે. ગાથા, પ૦,
ગુણસ્થાનકમાં વેશ્યા ઉપર
અહીં ગુણસ્થાનક ઉપર વેશ્યા ઘટાવેલ છે. જ્યારે આગળ લેશ્યા માર્ગણા ઉપર ગુણસ્થાનક ઘટાવેલ છે. ગુણસ્થાનક ઉપર વેશ્યા ઘટાવતી વખતે પહેલા છ ગુણસ્થાનમાં છ લેણ્યા માનેલ છે. જયારે લેશ્યા માર્ગનું ઉપર ગુણસ્થાનક ઘટાવતી વખતે પહેલા ચાર ગુણઠાણે છ વેશ્યાઓ માનેલ છે. આ બંને વસ્તુ અપેક્ષાકૃત છે. પહેલા મત અનુસાર પાંચમું અને છઠું ગુણસ્થાનક પ્રાપ્ત કરતી વખતે શુભ લેશ્યા હોય છે, પણ પ્રાપ્ત કર્યા પછી અશુભ લેશ્યાઓ હોય છે. - એ અપેક્ષાએ પહેલા છ ગુણઠાણે છે વેશ્યા. જયારે બીજા મત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
