________________
भगवती सूत्रे अथवा आग्नेय्यां दिशि एकेन्द्रियाणां प्रदेशाश्च द्वीन्द्रियस्य प्रदेशाश्च सन्ति १, 'अहवा एगिदियपएसा य, वेइंदियाण य पएमा २, एवं आइल्लविरहिओ जाव अभिदिया णं' अथवा आग्नेय्यां दिशि एकेन्द्रियाणां प्रदेशाश्व द्वीन्द्रियाणां च प्रदेशाः सन्ति, एवं रीत्या आधविरहितः "एकेन्द्रियाणां पदेशाच, द्वीन्द्रियस्य प्रदेशश्च" इत्याकारप्रथमभद्गरहितः केवलं द्वितीयतृतीयभद्गप्रदेशविपये वक्तव्य इति भानः। तथा च प्रदेशपक्षे द्वीन्द्रियादिपु प्रदेशपदं बहुवचनान्तमेव, यतो लोकव्यापकावस्थानिन्द्रियवर्जजीवानां यत्रैकः प्रदेशस्तत्रासंख्यातास्ते भवन्ति, लोकव्यापकावस्थानिन्द्रियस्य पुनर्यधप्येकत्र क्षेत्रप्रदेशे एक एव प्रदेश स्तथापि तत्प्रदेशपदेऽपि बहुवचनमेव भवति आग्नेय्यां तत्प्रदेशा एकेन्द्रियों के प्रदेश है और दो इन्द्रिय जीवके प्रदेश हैं १, 'अहवा एगिंदिय पएसा य बेइंदियाण य पएसा य २' अथवा वहां एकेन्द्रियोंके प्रदेश हैं और दो इन्द्रिय जीवोंके प्रदेश हैं २, एवं आइल्लविरहिओ जाव अणिदियाणं' अथवा आग्नेयी दिशामें एकेन्द्रिय जीवों के प्रदेश हैं और द्वीन्द्रिय जीवके प्रदेश हैं २, इस रीतिसे 'एकेन्द्रियोंके प्रदेश आग्नेयी दिशामें है और दीन्द्रियका प्रदेश आग्नेयी दिशामें है" जो प्रथम भंग है उससे रहित ये द्वितीय और तृतीय भंगप्रदेश यहां कहे गये है । तथा च प्रदेश पक्षमें दीन्द्रियादिकोंमें प्रदेश पद बहुवचनान्त ही लिख गया है क्योंकि लोकव्यापक अवस्थावाले अनिन्द्रिय जीवके सिवाय जीवों का जहाँ एकप्रदेश होता है वहां वे असंख्यान होते हैं । यद्यपि लेाकव्यापक अवस्थावाले अनिन्द्रिय जीयका (૧) અથવા આગ્નેયી દિશામાં એકન્દ્રિય ના પ્રદેશ અને દ્વીન્દ્રિય જીવના भ्र।। २७ छ. “ अहवा एगिदियपएसा य वेइंदियाण य पएसा य२" (२) अथवा त्या मेन्द्रिय ना प्रदेश मने द्वन्द्रिय वाना प्रश। डाय छे. " एवं आइल्लविरहि ओ जाव अणि दियाणं" " अथवामशहिशामा सन्द्रिय वाना પ્રદેશ હોય છે અને શ્રીન્દ્રિય જીવને એક પ્રદેશ હોય છે. આ પ્રકારનો ભાંગે અહીં બનતું નથી. આગળ જીવદેશની અપેક્ષાએ આ પ્રકારને પહેલે ભાગે બતાવેલો છે. પણ જીવપ્રદેશની અપેક્ષાએ આ ભાંગા સિવાયના બે ભાંગા જ સંભવી શકે છે, એમ સમજવું
જીવપ્રદેશના ભાંગાઓમાં હીન્દ્રિયાદિમાં પ્રદેશ પદને બહુવચનમાં જ લેવામાં આવ્યું છે, કારણ કે લેકવ્યાપક અવાવાળા અનિન્દ્રિય જીવ સિવાયના જ એક પ્રદેશમાં અસંખ્યાત હોય છે. જો કે લેકવ્યાપક અવસ્થાવાળા
