Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ "aho zrutajJAna" graMtha jIrNodhdhAra 31 zilpazAstra graMtha prAsAda maDana dravya sahAyaka : pa.pU. AcArya bhagavaMta sAgarAnaMdasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyanA pa.pU. gacchAdhipati AcArya zrI sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA AjJAnuvatinI pa.pU. sva. zrI niraMjanAzrIjI ma.sA.nA ziSyA sA. zrI dharmarasAzrIjI, sA. zrI prazAMtarasAzrIjI Adi 6 nI preraNAthI navaratna phleTanA bahenonA jJAnakhAtAnI upajamAMthI saMyojaka zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNapArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra zA. vamaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-380005 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 (rahe.) 27505720 saMvata 206pa I.sa. 2009
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMDana pranyA-1 ( ) _ I) A) ()) _ _ ) sUtradhAra 'maMDana' viracita prAsAda maMDana [vAstuzilpazAstra-gujarAtI bhASAntara sahita ] anuvAdaka ane saMpAdaka : paMDita bhagavAnadAsa jaina, mukhya viketA ? sarasvatI pustaka bhaMDAra ratanapaLa hAthIkhAnA amadAvAda-1 phena. 336629 mUlya: 100 rUpiyA 1986 Jin Yin Xian Jian Xi Gong Shi Gong Jin Zhuang Bu Xi Xi Xi Xi Xian Jian Cha
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA bhAratIya sthApatyakalAnAM suMdara kalAmaya devAlayo, rAjamahelo, killAo, vAvaDIo vagere jalAza, yaMtra ane manuSyAlaya AdinI manahara racanAone joIne ApaNuM mana ghaNuM ja AnaMdita thAya che, te badhAne "vAstuzilpa" kahevAmAM Ave che. vAstunI utpattinA saMbaMdhamAM ''aparAjitapRcchAnA sUtra 53 thI 55 sudhImAM vistArapUrvaka varNana kareluM che, tene sArAMza e che ke, prAcIna samayamAM aMdhakAsurano nAza karavA mATe mahAdevane saMgrAma karavo paDyo. tenA parizramane lIdhe mahAdevanA kapALamAMthI parasevAnuM eka bindu bhUmi upara agnikuMDamAM paDyuM. tenA yogathI tyAM eka mahAbhayaMkara vizAla bhUta utpanna thayo. tene devoe UMdha pADIne tenI upara pistAlIza deva ane ATha devIo besI gayAM. A de tenA zarIra upara vasavA lAgyAM tethI te bhUtanuM nAma "vAstupuruSa" pADavAmAM AvyuM. A vAstuzi95 viSayanA aneka graMthonI racanAo prAcIna AcAryoe saMskRta bhASAmAM karelI jevAmAM Ave che. temAMnA aparAjitapRcchA, samarAMgaNamUtradhAra, mayamatama, zilparatna, vAstusAra, zilyadIpaka, parimANamaMjarI, prAsAdamaMDana, rUpAMDana, devatAmUrtiprakaraNa, rAjavallabhamaMDana, manuSyAlayacaMdrikA, vizvakarmaprakAza, pratimAlakSaNa Adi graMtho prakAzita paNa thayelA che. temAM paNa saMzodhaka vidvAna mahA zilpIonA sahavAsamAM na AvavAnA kAraNe vAstuzAstranI paribhASAthI anabhijJa hovAthI te te graMthe prAya: zuddhatApUrvaka prakAzamAM AvI zakayA nathI. te graMthe saMskRta bhASAmAM mUlamAtra hovAthI ane zipIomAM saMskRta bhASAne abhyAsa ocho hovAthI te graMthanuM vizeSa paDanapAdana thaI zakyuM nathI. e ja kAraNe A viSaya adhika prakAzamAM AvI zakyo nathI. A prAsAdamaMDana graMtha zilpavargamAM adhika prasiddha chejenA AdhAre AjakAla somapurA brAhmaNa jJAtIya zilpIe devAlaya bAMdhavAnAM kAryo vaMzaparaMparAthI karatA Ave che. nAgarI zilInA prAsAdo bAMdhavA saMbaMdhano A prAsAdamaMDana nAmano graMtha tenA guNaSa viSayamAM prakAza pADato hovAthI tenuM vigatavAra samajUtIpUrvaka bhASAntara karI tene prakAzamAM lanavAne vicAra thayo ane e mATe anubhavI zilpIone sahayoga sAdhavAmAM Avyo, sAthe aneka zaMkAonuM samAdhAna karI A viSayanA anya graMthonuM avalokana karyuM, eTaluM ja nahi paNa prAcIna devAlayo I tenI vigatone anubhava meLavIne bhASAntara karavA zaktimAna thayA. AmAM je viSayanI apUrNatA jaNAya te aparAjitapUchA Adi samAna viSayanA graMthamAMthI laIne te te viSayanI pUrNatA karavAmAM AvI che, ane je viSayanA arthamAM zaMkA jevuM rahetuM, te vizvanI praSTi karavA mATe anya graMthonAM pramANa paNa ApavAmAM Avela che. ekaMdara prasAda viSayane abhyAsa karanArane vizeSa saraLatA thAya evA AzayapUrvaka kALajI rAkhavAmAM AvI che. chatAM koI zilpIne bhUla Adi jaNAya to lakhI jaNAvavA kRpA karaze, to te sAbhAra dhanyavAdapUrvaka bIjI AvRttimAM sudhArI devAmAM Avaze.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAda bAMdhavAnuM kAraNa: prAsAdane artha devamaMdira ane rAjamahela thAya che. temAM A prAsAdamaMDana graMtha devamaMdira saMbaMdhano : che. te baMdhAvavA saMbaMdhamAM zAstrakA surAlayo vibhUtyartha bhUSaNArtha purasya tu / narANAM bhuktimuktyartha satyArtha caiva sarvadA / / lokAnAM dharmahetuzca brIDAhetuzca svarbhuvAm / jIpurArthe 4 nAM #hazALA ! ' (apa0 sUtra 115) manuSyonA aizvaryane mATe, nagaranA bhUNirUpa kobhAne mATe, manuSyone aneka prakAranI begasAmagrI ane mukti ApanAra hovAthI, satyanI sadA pUrNatA mATe lekene dhanA kAraNabhUta hovAthI, dene kriIDA karavAnA hetubhUta hovAthI, kIrti, AyuSya ane yazane khAtara temaja rAjAnA kalyANa arthe devAlaya baMdhAvavAmAM Ave che. cauda rAjalokanA dee ekaThA maLIne zivaliMganA AkAravALI mahAdevanI aneka prakAre pUja karI tethI prAsAdanI cauda jAti utpanna thaI. temAM mukhya cerasa, laMbacorasa, ge La, laMbagoLa ane aSTAstra (ATha keNa), e pAMca AkRtivALA prAsAde brahmAe zivajInA kahevAthI banAvyA. temAM corasa AkRtivALA prAsAdanI 588, laMbacorasa prAsAdanI 300, goLa prAsAdanI 500, laMbagoLa prasAdanI 150 ane aSTADhanI 350 jAti che. temAM mizrajAtinA 112 beka meLavavAthI be hajAra jAtinA prAsAda thAya che. te darekanA pacIsa pacIsa bheda karIe te pacAsa hajAra bheda thAya. A darekanI ATha ATha vibhaktio karavAthI kula cAra lAkha prAsAdanA prakAra thAya, tenuM savistara varNana jANa nArAne " sthapati " ( sUtradhAra) kahevAmAM Ave che. prAsAdanI zreSThatA : bhAstIya saMskRtimAM prAsAdano ghaNo Adara che, eTaluM nahi paNa tene pUjanIya paNa mAnavAmAM Ave che. tenuM kAraNa ema jaNAya che ke -"sAro sTiminyu jI vIrA ja' prAsAda e zivaliMganuM svarUpa che. zivaliMgane jema pIThikA che, tema prAsAdane paNa jagatarUpa pIThikA che. tene je carasa vibhAga che, te brahmabhAga ane tenI uparano aSTAstra vibhAga che te viSNubhAga ane tenI uparane je goLa zikharano bhAga che tene zivaliMga svarUpa mAnavAmAM Ave che. - bIjuM kAraNa e jaNAya che ke, prAsAdanA dareka aMgomAM ane upAMgomAM deva-devIono vinyAsa rIne pratiSThA samayamAM teno abhiSeka karavAmAM Ave che. eTale prAsAda sarvadevamaya banI jAya che. trIjuM kAraNa ema paNa mAnI zakAya ke, prAsAdanA madhyamAM mULa pAzmathI eka nALI (jene ganALa athavA brahmanI kahe che ke devanA siMhAsana sudhI rAkhavAmAM Ave che. tenuM kAraNa ema manAya che ke, prAsAdanA garbhagRhanA pAyAnI madhyamAM jalacara jIvonI AkRtivALI eka " dhAraNI nAmanI zilA sthApana karavAmAM Ave che, tenI upara senA athavA rUpAne kUrma ( kAcabA ) rAkhIne, ganALa mUkavAmAM Ave che. A dhAraNI zilA upara jalacara jIvonI AkRtie hevAthI te zilAne kSIrasamudramAM zeSazAyI bhagavAna svarUpa dhAraNuM zilA mAnavAmAM Ave che. tenA nAbhikamalamAMthI yoganALAM, svarUpa kamaladaMDa utpanna thayela che ane tenI upara brahmAnI utpatti je mAnavAmAM Ave che te brahmasvarUpa pratiSThita deva manAya che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparokta kAraNone lIdhe prAsAdane ghaNo Adara karavAmAM Ave che te bAMdhavAnuM phala zAstrAra "svazaktyA kASThamRdiSTakAzailadhAtaratnajam / devatAyatanaM kuryAd dharmArthakAmamokSadam / / " -potAnI zakti pramANe kASTha, mATI, ITa, pASANa, dhAtu athavA ratna; eTalA padArthomAMthI koI eka padArthanuM devAlaya banAve to dharma, artha, kAma, mokSanI prApti thAya che. "koTinaM tRNaje puNyaM mRNmaye dazasaMguNam / aiSTake zatakoTinaM zaile'nantaM phalaM smRtam // " -devAlaya ghAsanuM banAve te karoDagaNuM, mATInuM banAve te daza karoDagaNuM, iTanuM banAve to so kare gAyuM ane pASANanuM banAve to anaMtagaNuM phala thAya ane jIrNoddhAra karavAthI AThagaNuM la maLe che- "vArIpatarAuna mAsAmavanAni ja ! ___ jIrNAnyuddharate yastu puNyamaSTaguNaM labhet // " vAvaDI, kUvA, taLAva, devAlaya ane bhavana Adi chaNa thaI gayAM hoya, tene uddhAra karavAthI navIna banAvavA karatAM AThagaNuM phaLa maLe che. graMthakAra : AvA pavitra prAsAdanuM nirmANa karavA mATe A prAsAdamaMDana nAmanA graMtha prakhara vidvAna laMDanamAM nAmanA sUtradhAre racele che. te " khetA" nAmanA sUtradhAranA jayeSTha putra hatA ane mevADanA mahArANuM kuMbhakarNanA Azrita hatA. temaNe A graMtharacanAne samaya jaNA nathI, paNa mahArANA kuMbhakarNa vikrama saM. 1690 thI 15ra 5 sudhI rAjagAdI upara hatA, tethI mAnI zakAya ke paMdaramI zatAbdInI AdimAM temaNe A graMthanI racanA karI haze. maMDana sUtradhAre "maMDana' zabdAMtavALA prAsAdamaMDana, rAjavallabhamaMDana, rUpamaMDana, vAstumaMDana ane vAstuzAre devatAmUrti prakaraNa AdinI racanA karelI upalabdha thAya che. graMthaviSayaH A graMthanA ATha adhyAyo che. tenA prathama adhyAyamAM prAsAdanI cauda jAtinI utpatti, biparIkSA, muhUrta, vatsacakra, Aya, ya, nakSatra AdinuM gaNita, diphasAdhana, khAtavidhi, kurmamAna, dhAriNe Adi zilAnuM mAna ane tene sthApanakama devAlaya bAMdhavAnuM phala vagere viSayonuM varNana che. viphasAdhana : A adhyAyamAM diphasAdhana rAtre karavuM hoya te kuvane uttara dizAmAM mAnIne karavAnuM lakhyuM che, pa AjakAla diphasAdhana yaMtrane AviSkAra thayela hovAthI spaSTa rIte jaNAyuM che ke dhruva ThIka uttara , zromedavATe nRpakumbhakaNastadaGghrarAjIvaparAgasevI / sa maNDanAkhyo bhuvi sUtradhArastenobho bhUpativallabho'yam // -rAjavallabhamaMDana, a0 14, zleka; 43
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ dizAmAM nathI. paNa uttara dizAthI pazcima dizA tarapha lagabhaga vIza DagrI sarakI gayo che, jethI dhruvane uttara dizA mAnIne disAdhana karavAmAM Ave to dizAnuM jJAna vAstavika thatuM nathI ane prAsAda dikyUDha banI jAya che. divase diphasAdhana karavuM hoya te zaMkunI chAyA dvArA karavAnuM lakhyuM che. enAthI paNa vAstavika diphasAdhana thatuM nathI. kemake sUrya hamezAM eka ja bindu uparathI udaya pAmato nathI, tethI zaMkunI chAyAmAM paNa viSamatA Ave che. A kAraNe tene paNa saMskAranI jarUrata rahe che, temaja zravaNa, kRtikA, citrA ane svAti nakSetra paNa barAbara pUrva dizAmAM UgatA nathI, tethI dizAnuM jJAna barAbara thatuM nathI. A diphasAdhana bAbatamAM zilpIoe jarUra dhyAna ApavA jevuM che. temAM vizeSa anukUlatA e che ke diphasAdhana yaMtra dvArA ja karavuM joIe. zAstrakAre je lakhela che te pramANe barAbara te samayamAM haze, paNa seMkaDo varSa vyatIta thatAM nakSatra ane tArAonI pUrvanI sthitinA khAsa biMduthI parivartana pAmI gayA lAge che. prathama khAtamuhUrta karavAmAM zeSanAgacakra jevAmAM Ave che. temAM paNa zAstromAM ghaNA matabheda jaNAya che. koI IzAna, agni Adi dizAnA sRSTikrame khAta karavAnuM mAne che, te kaI IzAna, vAyavya Adi dizAnA vikrame khAta karavAnuM mAne che. zeSanAgane vatsacaka mAne che. jyotiSazAstramAM ane vAstuzAstramAM paNa matabheda paDe che. AvA matamatAMtaranA khulAsAo "rAjavallabha graMthane mArA anuvAdamAM vigatavAra jaNAvelA che. bIjA adhyAyamAM jagatInA svarUpanuM varNana che. temaja denA vAhananuM sthAna ane tene udaya, jinaprAsAdanA maMDapano krama, devanI sAme anya deva sthApana karavA bAbata, dizAnA deva, zivajJAnodakano vicAra, devanI pradakSiNA, paranALa ane devone AyatananuM varNana che. devAlaya nirmANa karavAnI je bhUmi maryAdita rAkhavAmAM Ave che tene jagatI" kahe che. paNa keTalAka zikapIo jagatane artha eTalo kare che. temaNe jANavuM joIe ke te eTale jagatInI UMcAIne samajo, arthAt maryAdita bhUmi je UMcI karavAmAM Ave che, tene eTale samajavo. jagatInA lakSaNa saMbaMdhamAM 'aparAjitapRcchA ' sUtra 115 thI 120 sudhImAM lagabhaga poNA base loka pramANanuM savistara varNana kareluM che. - zivasnAnodaka bAbatamAM zAstrakAra jaNAve che ke-- "zivasnAnodaka gUDhamArge caNDamukhe kSipet / dRSTaM na laGghayet tatra hanti puNyaM purAkRtam // " zivaranAnedaka gupta bhAge jAya tema karavuM joIe, athavA caMDagaNanA mukhamAM jaI vamana karatuM karavuM joIe to tene doSa lAgato nathI paNa te jovAmAM Ave ane tenuM ullaMdhana thAya to pUrvakRta puno nAza thAya che. tethI tene parihAra karavA mATe zivagaNa caMDanAthanI mUrti jaladhArI (pIThikA) pAse evI rIte sthApana karavI joIe ke jethI zivastAdaka caMDanAthanA mukhamAM jaIne bahAra Ave, te zivajJAneke ucchiSTa thaI javAthI tenuM darzana thaI jAya ke ulaMdhana thaI jAya te deva mAnavAmAM AvatA nathI.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ paM kAI zilpI caMDanAthane zivaliMganI pIThikA pAse sthApana karatA nathI, paNa prAsAdanI khahAranI nALI pAse sthApana kare che te vAstavika jaNAtuM nathI. kemake bahAranI nALI sudhI snAnAdaka jatAM dana thaI javAnI saMbhAvanA rahe che. nAbhivedha : eka devanI sAme bIjA deva sthApana karavAmAM Ave athavA eka devAlayanI sAme khIjuM devAlaya AMdhavAmAM Ave te zAstrakAra tene 'nAbhivedha 'karyuM che. te azubha che paNu svAtIya devasAmasAmA hAya to zAstrakAra nAbhivedhane deza mAnatA nathI. zAstrakAra nAbhiSedha nahi karavA bAbata evA niSedha kare che ke, sAmasAmA deva hovAthI eka devanAM darzana karatI vakhate bIjA devane darzana karanAranI krUDa paDe che ane mUlanAyaka devanI dRSTi kAI javAthI mahAdoSa utpanna thAya che. jemAnA prAcIna bAvana jinAlaya AdinI racanA zvetAM jaNAI Ave che ke, mUlanAyaka devanI dRSTi bahAra paheAMce te mATe sAme 'balAnaka'nAmanA khulle ma`Dapa ja hoya che. temAM kAI mUti sthApana karelI hotI nathI, paNu AjakAla te khullA bhaDapanI dIvAle adha karIne temAM mUrti sthApana karavAnI prathA thaI paDI che, jethI mULanAyakanI dRSTi rekAI jAya che. A prathA dekhavALI mAnI zakAya. trIjA adhyAyamAM kharazilA, bhiTTa, pITha, DAvara (.dIvAla ), ubarA, dvAramAna ane tri, paMca, sapta ane nava zAkhA AdinuM varNana che. gUjarAtanA zilpIe devAlayanI pITha mAnathI ochI kare che, jethI devAlaya dakhAyeluM jaNAI Ave che ane pITha, mochI rahevAthI vAhanane vinAza thAya che tema zAstrakAra lakhe che. pIThane echI karavA khabata tene mudrita zilpazAstra 'pacara cintAmaNi'nAmanI eka pustikA gUjarAtI bhASAmAM pANI che, je taddana azAstrIya che, tenu ane mudrita 'dIpAva'nA pRSTha naM. 53mAM zleka 21 nuM bhASAMtara ane tenI TippaNInuM pramANu Ape che paNa tenA anuvAdake te blekanA Azaya samajyA vinA * upara kahelAM mAnathI pI|dara AchuM karavAnuM vidhAna ' A pramANe lakhyuM che, te taddana mana:kalpita che, jethI zilpanA bhramamAM paDI jAya che. A zlokano Azaya evuM che ke, prAsAdanA adhabhAge athavA trIje bhAge pIThanA udaya karavA. jIe * aparAjitapRcchA 'sUtra 123, 'samarAMgaNa sUtradhAra ' adhyAya 40 ane * prAsAda maMDana ' yAya trIjo ityAdi. vAstuzilpa graMtheAmAM spaSTa jaNAve che ke, prAsAdanA adha bhAge, trIje bhAge ke ceAthe bhAge pItA udaya karaveza. zu A mAnyatA gUjarAtI zilpIe mAnatA nathI ? AthI jaNAya Ave che ke teo zilpazAstramAM abhinna che. . - meruma DAvara : prAsAdanI dIvAlamAM e jadhA upara eka Rju hAya tene meru maMDAvara' kahe che, kSIrAvamAM meru maDuMvarane bAra ja dhA ane cha chajA karavAnuM lakhe che. eTale e e ja dhA upara eka eka channuM rAkhavA jaNAve che, jeTalAM chA teTalA mALa hoya che.tethI dareka mALanA maDAvaramAM e e ja dhAe rahe che, paNa rANapura, AbU AdinAM prAcIna devAlayAmAM pahele mALe te che, jA ane eka channu che ane uparanA bIjA mALamAM eka ja ja dhA ane eka chatru che. A pramANe A praMthakAra paNa uparanA mALamAM eka ja ja dhAnu varNana kare che. jayapuranA AmeramAM jagatazraNanuM maMdira che temAM paNa e ja dhAnA uparanA mALamAM eka jajadhA che ane dareka jadhA upara chanta' banAvela che. te phrAI anya gra MthanA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdhAre hoya ema lAge che. " dIpAvamAM be traNa prAcIna devAlayanA bloke A pepara upara chapAyela che. tene tenA anuvAdaka pITha ane cha vagaranAM batAve che paNa samajapUrvaka jotAM te paTha ane chajA vagaranA prAsAdo banatA nathI, ane jo banAvavAmAM Ave to udaya thato nathI koI vAlayamAM chajAne nirgamana hovAthI jonArane chajA vagaranuM jaNAya che. tyAM paNa chajAna vibhAga jarUra hoya che. ubara : dhArano uMbare maMDovaranA kuMbhAnI UMcAI barAbara e rAkhavAnuM zAstrakAra lakhe che, tethI kadAca uMbarAnI UMcAI adhika mAlama paDe ane javA AvavAmAM aDacaNa jevuM jaNAya to tene gALavAmAM (ocho karavAmAM) Ave che. te saMbaMdhe zilpIomAM matabheda jaNAya che. koI kahe che ke, * uMbara gALavAmAM Ave te tenI sAthe staMbhanI kuMbhIo paNa uMbarA bAbara gALavI. ane koI GarAne gALe che. paNa tenI sAthe staMbhanI kuMbhIe gALatA nathI. zAstramAM staMbhanI kaMbIe bhaoNvaranA kuMbhAnA udaya jeTalI rAkhavAnuM kahyuM che, te pramANe rAkhe che." A bAbatamAM uMbarAnI sAthe staMbhanI kaMbIo gALavAnuM je zilpIo mAne che, te prAmANika hoya tema jaNAtuM nathI. kAraNa aparAjitapRcchA" sUtra 128 zleka 9 mAM to kuMbIothI uMbarAne nIce utAravAnuM sApha lakhe che, to kuMbhIo nAce kevI rIte Utare? temaja "kSIrANa" mAM spaSTa lakhe che ke-tvare hase () suratamAM tu pUratuM ! kadAca uMbare pramANathI ocho karavAmAM Ave to paNa staMbha ane tenI kuMbhIo pahelAMnA mApa pramANe rAkhavI, nIce utAravI nahi. AthI spaSTa jaNAya che ke je zilpIo uMbarAnI sAthe kuMbhIone paNa nIce utAre che te prAmANika nathI. kAI zilpI kahe che ke, "kSIrAvaNuva" mAM to "vAMdhAre ja niSa) nA guNa evo pATha che te barAbara che, paNa A sAmAnya niyama batAvela che. paraMtu jyAre ubare gALIvADI, tyAre vizeSa pATha tarIke kSIrAvakAre "uMdubare hate IyAdi pUrvavata pATha Apela che e yathArtha jaNAya che. sAmAnya niyamathI vizeSa niyama balavAna hovAne kAraNe uMbarAnI sAthe kuMbhIo gALavI nahi. hajjAkhA : dvArazAkhAnI bAbatamAM paNa zilpIomAM matabhe jaNAya che. staMbhazAkhAnI banne tarapha je kharIo karavAmAM Ave che tene "zi85ratnAkaranA sAdaka zAkhA mAnatA nathI. juo zipuranAkaranA tatIya ratnamAM dvArazAkhAne tri, paMca, sAta ane vizAkhA nakazAo ane tenI sAthe saMbaMdhavALA prAcIna valayanA dhArazAkhAnA bleko ApelA che tethI jaNAI Ave che, ane " jJAnaprakAza dIpAva" nA saMpAdaka zAkhA mAne che. juo dIpArNavanI pRSTha naM. 81 mAM dvArazAkhAne nakaze che temAM staMbhanI bane taraphanI khUone zAkhA gaNune trizA dvArane paMcazAkhA dvAra lakhe che. temaja pRSTha naM 768 ane kada nI vacamAM dArazAkhAne je bla% Apela che te bleka 'zi85ratnAkara'ne hovAthI vacamAM zAkhA dvAra chApela che. ane nIce tenA aMDarUpe paMcazAkhA dvAra lakhe che. AthI spaSma jaNAI Ave che ke staMbhazAkhAnI khUNIone pANunA saMpAdaka zAkhA mAne che, tethI temanA mate prAcIna nava zAkhAvALuM dvAra be rUpistaMbha rahevAthI te zAkhAvALuM dvAra thaI jAya che te zAstrIya nathI. " zAstrakAra staMbhazAkhAnI banne tarapha khUNIo karavAnuM spaSTa lakhe che paNa tene zAkhA mAnavA nathI. arthAta khUNuovALA staMbhane eka ja staMbhazAkhA mAne che. tethI staMbhanI banne taraphanI khU. ene zAkhA mAnanAra zilpIone maMta azAstrIya hovAthI prAmANika mAnI zakAya nahi.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothA adhyAyamAM mUrti ane siMhAsananuM mApa, gabhArAnuM mApa, devenI daSTi, devonAM padasthAna, urugAdi zagono krama, rekhAvicAra, zikhara, AmalasAra, kalaza, zukanA keNImaMDapa AdinuM vidhAna, suvapuraSa ane tenuM sthAna, dhvajAdaMDanuM mAna ane tenuM sthAna AdinuM varNana che. devadRSTi sthAna: devonI daSTi viSayamAM zilpIomAM matabheda cAle che. temAM keTalAka zilpIo zAstramAM kahelA bhAgamAM dRSTi rAkhatA nathI, paNe kahele bhAga ane tenI uparano bhAga e bane bhAganI saMdhimAM AMkhanI kIkI rahe te pramANe dRSTi rAkhe che, jethI temanA hisAbe eka bhAgamAM dRSTi rAkhavAno meLa Avato nathI, tethI zAstranA hisAbe dRSTi sthAna na hovAthI te prAmANika manAya nahi. daSTi viSayamAM aparAjitapRcchA' sUtra 137 mAM lakhe che ke--- uMbaro ane taraMganI madhyamAM kAranA cosaTha bhAga karavA; temAMnA eka, traNa, pAMca Adi batrIza viSama bhAgomAM dedanI dRSTi rAkhavI e zubha che ane be, cAra, cha Adi batrIza samabhAgamAM koI paNa devanI daSTi rAkhavI nahiM. A pramANe hovA chatAM ane zilpIvarga evuM jANatA hovA chatAM paNa je zilpI be bhAganI madhyamAM devonI da6i rAkhe che te temanA haThAgraha sivAya bIjuM zuM kahevAya ? kAI zikSA A daSTi bAbatamAM zaMkA kare che ke-vivekavilAsa" nA prathama saMganA leka 158 mAM "kAjaarefmamatAkSAt vidha' dvArazAkhAnA ATha bhAga karavAnuM lakhe che. jethI ubare gALavAmAM Ave tyAre dRSTinuM mApa zAkhAnA mAne gaNavuM joIe. A zakA yAjabI gaNAya. * vivekavilAsa' mAM uMbarAne gaLavAnuM kahyuM nathI paNa " aparAjitapRcchA" Adi graMthomAM uMbarAne kAraNasara gALavAnuM lakhe che. chatAM uMbarAnA uparathI etaraMgane piTA bhAga sudhInA madhya bhAgamAM daSTisthAnanA bhAge karavAnuM lakhe che. je temane gALelA uMbarA uparathI mApa levuM na hota teo bIjo mata paNa lakhata. paNa tema na karatAM eka ja mata batAve che, tethI ubAro gALo hoya tyAre paNa uMbarAnA uparathI ja mApa levuM joIe e vAstavika gaNAya. devonA padasthAna saMbaMdhamAM zAstrIya matamatAMtara cAle che, paNa darekano sArAMza e ke dIvAlathI pratimAne dUra rAkhavI, dIvAlane aDADIne koI paNa devanI pratimA sthApana karavI nahi. A viSayamAM A saMthakAra matamatAMtarane choDIne gabhArAnA uparanA pArathI AgaLanA bhAgamAM devAne sthApana karavAnuM lakhe che te vAstavika gaNAya che. rekhA : zirapI rekhA saMbaMdhI jJAna mATe vismaraNazIla thaI gayA jaNAya che. zikharanI UMcAInA valaNano nizcaya karavA mATe sUtaranI dorI vaDe je kamaLanI pAMkhaDI jevI pAyAthI ska'dha sudhI lITIe deravAmAM Ave che tene "rekhA" kahevAmAM Ave che. rekhAothI zikhara nirdoSa banI jAya che. A khAte zAstrakAra 'candrakalA rekhA" kahe che. te basa ne chapana prakAre banAvI zakAya che. jemaka prathama trakhaMDanA eka khaMDa mAnavAmAM Ave che. pachI eka eka aDhAra khaMDa sudhI dhAravAmAM Ave che. jethI kula seLa khaMDa thAya che. te pratyeka khaMDane cAranA bheda vaDe soLa soLa phaLarekhA utpanna thAya che. eTale 16 4 16 = 256 rekhAo thAya che. te pAyAthI skaMdha sudhI, AmalasAra sudhI athavA kalaza sudhI ema traNa prakAre doravAmAM Ave che. pratyeka khaMDamAM cAra cAra rekhAo vadhArIne karavAmAM Ave che. jemake prathama trikhaMDamAM 8, 8; bIjA aNukhaMDamAM 12, 12; sojA paMcamaMDamAM 6, 16. e pramANe anukrame cAra cAra rastAo
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhAratAM soLamA aSTAdaza khaMDamAM 68, 68 rekhAo samAcAranI thAya che. te khaMDAnI jeTalI kalArekhAne saravALo thAya, teTalI saMkhyA skadhamAM aMkita karavAmAM Ave che. khaMDomAM cAranA bheda vaDe kaLAonI je vRddhi thAya che te jANavA mATe A graMthanA pRSTha naM. 79mAM eka trikhaMDA rekhAnuM keSThika Apela che te jovAthI bIjA khaMDanI kalA rekhA banAvI zakAze. A caMdrarekhAnI racanA sivAya bIjI paNa be prakAre rekhA banAvavAmAM Ave che. eka udaya bhedadbhava rekhA ane bIjI kalAbhedabhava rekhA. te bannenA pacIsa pacIsa bheda thAya che. temAM udayabhedadUbhava rekhA zikharanA pAyAnA bane kelAnI vacamAM kaMi deravAmAM Ave che. temAM khaMDa ane kaLA khA banAvavAmAM AvatI nathI. Ane zikSovarga "vAlaMjara'ne nAmathI oLakhe che. A pacIsa rUkhAnA sayAsA, zebhanA Adi pacIsa nAme " aparAjitapRcchA' sUtra 141 mAM ApelAM che. bIjI kalAbhadAdabhava rekhA prathama paMcakhaMDAthI ogaNIza khaMDa sudhI banAvavAmAM Ave che, tethI pacIsa bheda thAya che. prathama khaMDanI eka kalA, bIjA khaMDanI be kalA, trIjA khaMDanI traNa kaLA, cothA khaMDanI cAra kaLA; A pramANe eka eka kuLa vadhAratAM ogaNatrIsamAM khaMDanI ogaNatrIsa kaLA thAya che. A ekathI ogaNatrIza kaLA sudhIne saravALe kula cAra pAMtrIsa kaLA thAya che. AmAM prathama pAMca khaMDanI eka rekhA mAnavAthI pacIsa rekhA thAya che. tenA caMdrakaLA, kalAvatI Adi pacIsa nAmo aparAjitapRcchA" sUtra 141 mAM ApelAM che. suvarNapuruSa: suvarNapuruSane prAsAdanuM jIvasthAna (hRdaya) mAnavAmAM Ave che. tene keTalAka jaina vidhikAra prAsAdano zilAnyAsa karatI vakhate zilAnI nIce rAkhe che. teoe dhUNavuM joIe ke, pAyo e paga mAnavAmAM Ave che, tyAre paganI nIce jIvasyAna rAkhavAnI bhUla kare che. zAstrakAra A suvarNa puruSane zikharanA mastaka upara AmalasAramAM, chajAmAM, zugamAM ke zukanAsanI upara rAkhavAnuM jaNAve che te jIvasthAna vAstavika jaNAya che paNa pAyAmAM zilAnI nIce rAkhavuM te ThIka nathI. vijAdaMDa: zilpavargamAM ghaNA samayathI zAstranuM adhyayana ochuM hovAthI dhvajAdaMDa rAkhavAnuM sthAna bhUlI javAyuM lAge che. AthI teo zikharanA skaMdhamAM ke AmalasAramAM daMDane sthApana kare che, te zAstrIya nathI. zAstramAM vaja-daMDanuM sthAna rAkhavA mATe kahyuM che ke -zikharane udayanA cAvIsa bhAga karIne. tenA bAvIsamA bhAgamAM dhvaja-daMDane sthApavA mATe dhvajAdhAra (kalAbo) karavo, te pratiSThita devanI pAchaLanA bhAgamAM jamaNI taraphanA parAmAM rAkhave. jue pRSTha naM. 87 ane 28. ane te daMDane majabUta karavA mATe tenI sAthe eka nAnI DikA AmalasAra sudhInI UMcAInI rAkhavAmAM Ave che, te banene vajabaMdha arthAta majabUta bAMdhIne daMDa sAthe kalAbAmAM sthApana karavI. tethI daMDane havAnA jorathI bacAva thAya che. zAstramAM vijAdhAranuM sthAna batAvyuM che, paNa zilpIo dhvajAdhArano artha vijAne dhAraNa karanAra 'vajapuruSa evo kare che. tethI dhvajAdaMDa rAkhavInA sthAne dhvajapuruSanI AkRti rAkhe che. temaNe jANavuM joIe ke dhvajAdhArane artha dhvajapuruSa nahi, paNa kalA che te dhvajAdaMDa rAkhavAnuM sthAna che. | mudrita "jJAnaprakAzadIpAva" nA pRSTha naM. 130 mAM zla0 103mAM zikhara upara pAMca dhvajA. daMDa eka zikharamAM ane cAra dizAnA cAra ziMgomAM sthApana karavAnuM jaNAve che te yuktisaMgata
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya tema jaNAtuM nathI. eka zikhara upara pAMca dhvajAdaMDa karavAthI zikharane ghaNI hAni pahoMcavAne bhaya rahe che. tethI A bleka kSepaka hoya tema jaNAya che. gUjarAta, saurASTra ane kaccha AdinAM keTalAMka gAmamAM zikharanI AgaLanA ghumaTa upara paNa dhvajAdaMDa caDAvelA jovAmAM Ave che te azAstrIya che. eka to ghUmaTonI upara AmalasArA hoya che, temAM dhvajAdaMDane rAkhavAnuM zAstramAM pramANa nathI, ane devanuM mAhAsya paNa ochuM thAya che, kemake pratiSThita devane mAthe dhvajA ane dhUmaTamAM darzana karanArAonA mAthe paNa dhvajA hoya te agya gaNAya. keTalAka zilpIo dhvajadaMDane zAstrIya mAnathI vadhAre rAkhe che. teo kahe che ke, sAlato bhAga vadhAre rAkhavo joIe e temanuM kahevuM vyAjabI nathI. kalAbAmAM daMDane sthApana karavA mATe adhika UDe khADe khodavAnI jarUra rahetI nathI. "dIpAva" nA pRSTha naM. 129 nI TippaNamAM "kSIrAva' nA eka zlokanuM pramANa ApIne lakhyuM che ke- samaparva ane eka kAMkavALo dhvajadaMDa zaktidevInA (ane mahAdevana) maMdiromAM karAvo. je ke eka ke bekI baMne prakAranA dhvajadaMDe bhavanane viSe to zubha ja che." A bAbata jaNAvavAnuM ke A pramANu "kSIrANuMvaranuM hoya tema jaNAtuM nathI. anuvAdake manaHkapita kSepaka rIte mUkeluM jaNAya che. temAM paNa "eka bekI baMne prakAranA vajadaMDa bhavanane viSe to zubha che" evuM mana:kalpita lakhANa Azcarya upajAve tevuM che. "kSIrAvanI be, traNa prati mArA jevAmAM AvI temAM A glaeNka nathI. pAMcamA adhyAyamAM prAsAdamAM mukhya gherAjya Adi pacIsa prAsAdenuM varNana nakazA sAthe savistara ApavAmAM AvyuM che. %aa adhyAyamAM kesarI Adi pacIsa prAsAdanAM nAma ane tenI talavibhaktinuM ane nava mahAmeru prAsAdanuM varNana che. kesarI Adi pacIsa prAsAda banAvavA saMbaMdhI vizeSa vivecana graMthakAre kareluM na hovAthI A graMthanA aMtamAM pariziSTa naM. 1 mAM "aparAjitapuchA" sUtra 159 nuM savistara varNana nakazAo sAthe ApavAmAM AveluM che. ' sAtamA adhyAyamAM prAsAdanA maMDapa saMbaMdhI savistara varNana nakazAo sAthe ApavAmAM Avela che. peja naM. 116 mAM ghUmaTanA AmalasAranI UMcAI mATe bleka ume che. tenA uttarArdhamAM "zunASa mA ghaTA nA zredaza na jAthA ' no artha "ghUmaTanA kalazAnI UMcAI zukanasanI barAbara rAkhe tathA ochI rAkhe te zreSTha che paNa adhika rAkhavI nahi." evo karela che. kemake keTalAka prAcIna devAlayomAM ghUmaTano kalaza kanAsathI nIce jovAmAM Ave che. temaja keTalAka zipIonI mAnyatA paNa evI che. " aparAjitapRcchA' jevA mAnanIya prAcIna graMthamAM spaSTa lakhyuM che ke- zukravAranA iDyA =aa ja takiyA " ghUmaTanA AmalasAranI UMcAI zakanArAnI barAbara rAkhavI. UMcI nIcI rAkhavI nahi, jethI " jUnA rA rAdhA "no artha paNa nyUna zreSTha nathI tema adhika paNa zreSTha nathI evo thaI zake che. A bAbata mudita "dIpAvanA pRSTha naM. 133 nI TippaNamAM anuvAdaka aparAjitapRcchA" satra 185 no glaeNka 13 "tapdhe kartavyamavarSa maitra TUrnA " nuM pramANa ApI ghUmaTane AmalasAra zunAsathI nIco hoya to deva nathI, evuM samarthana kare che. paNa anuvAdake vicAra karyo heta te jaNAI Avata ke A zloka zukanAsane rAkhavAnA sthAnane che. jAthI laI zikharanA skaMdha
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhInI UMcAIne ekavIza bhAga karI, temAMnA navathI tera bhAganI UMcAImAM zakanAsa rAkho. tyAM tera bhAgathI upara zukanAsa rAkhavo nahi, paNa nIce rAkhavo evo artha ghaTe che. tene lazanI sAthe saMbaMdha meLave te prAmANika nathI. . "dIpAva"nA 10 mA adhikAranA leka 3 nA uttarArdhathI bleka pa sudhInA adI leka 'aparAjitA ' sUtra 185 mAMnI rItasaranI nakala che ane te zunAsanuM sthAna nirNaya karavA saMbaMdhanA che. tene anuvAdake pAMcamA zlokane ghUsTane AmalasAra sAthe joDavAnI bhUla karI che. AzA che ke bIjI AvRttimAM sudhAro karaze. vitAna: - vitAna eTale caMdaravo. prAsAdanI chatane kavitAna' evA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. tenA mukhya traNa bheda che. 1. chatamAM je laTakatI AkRtio hoya to tene "kSitavitAna" kahe che. 2. chata UMcI karelI hoya arthata ghUmaTa karela hoya te tene "kapti vitAna' kahe che. 3. je chata samatala heya, to tene "samatala vitAna" kahe che. A chata sAdI hoya athavA aneka prakAranAM cithI cItarelI athavA kerelI hoya che. dIpAva" nA pRSTha naM. 137 mAM zleka ra2 nA anuvAdamAM kSitakSipta, samatala ane udita ema traNa prakAranAM vitAna lakhyAM che. mArI samaja pramANe "ritAni tridhA jamAna" A padamAM uditAni zabda vad dhAtunuM bhUtakRdaMta che, tethI tene artha "kahelA che" e kriyAvAcaka karavo joIe. saMvaraNa: saMvaraNAne zipIvaga " sAMbharaNa" kahe che. te maMDapanI chatanI upara banAvavAmAM Ave che ane aneka kaLazavALA hoya che. tenI racanA zilpIvarga potAnI buddhi anusAra batAve che. paNa te zAstrIya heya evo niyama rahelo jaNAto nathI. A graMthanA ane "jJAnaprakAza dIpAva" nA ghaNAkharA nakazAo ekasarakhA ja che. temAM saMvaraNanA nakazAomAM ghaMTAne artha samajaphera thaI javAthI ghaMTAkRti (caMdrikA) karIne upara AmalasArikA batAvavAmAM AvI che tethI te nakazAo azuddha thaI javA pAmyA che. dIpArNavanA anuvAdaka ghaMTAne artha ghaMTAkRti evo kare che. rUbarU pUchavAthI paNa teo kahe che ke sAMbharaNa upara AmalasAra mUkavAmAM AvatA nathI, ghaMTAkRti ja mUkvAmAM Ave che. temaja teo "dIpAva' nA pRSTha naM0 168 nI nIcenI TippaNImAM svayaM lakhe che ke vartamAna kALamAM je saMvaraNa caDAvavAnI prathA zipIemAM che te basoeka varSathI cAlI AvatI hoya tema jaNAya che. temAM zAstrIya rIta nathI. A vidhAnamAM saheja phera che, te sAva azAstrIya che tema kahevuM barAbara nathI - "saMvaraNanA mathALe bhayamAM mahAghaTikA ja karavI joIe, ahIM pADomAM ke bIjA graMthomAM ghaTikAne badale AmalasAro mUkavAnuM kahyuM nathI. teramI-caudamI sadInI kaI kaI jUnI saMvaraNa upara AmalasA mUke jovAmAM Ave che, paraMtu te barAbara nathI, ema huM mAnuM chuM. kAraNa ke e saMbaMdhe pATha nathI. mATe tyAM mahAghaTikA ja mUkavI joIe. zikharAdhyAya ane maMDapalakSaNAdhikAramAM zikharane zukanAnsa meLavavA kahe che ke- sunAvaNamAM
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 ghaNA' eTale maMDapanA uparanI saMvaraNAnI upalI ghaTikA-dhaMTA zukanAsanA samasUtramAM rAkhavI; tyAM AmalasAro zabda vAparyo nathI. tethI jUnA kAmamAM saMvaraNanA mathALe mukAto na hato paraMtu ghaMTikA ja mukAtI hatI." uparokta TippaNIthI spaSTa jaNAya che ke-"dIpAva"nA anuvAdaka dhaMTIne athe ghaMTAkRti ja kare che AmalasAra karatA nathI ane A bhUla chupAvavA mATe prAcIna vAlanI saMvaraNanI upara AmalasAre jovAmAM Ave che tene prAmANika mAnatA nathI. A hakIkata AgrahI kahI zakAya paNa temaNe pitAnA anuvAdamAM keTaleka ThekANe ghaMTAno artha AmalasAra kare che. juo "dIparNava" peja naM. 123, leka kara mAM "ghorAkamAna samaya: rAta" lakhyuM che. temAM ghaMTAne artha pote ja AmalasAro lakhe che, tyAM dhaTAkRti lakhatA nathI. tema ja peja naM 117, zleka pa7 nA tathA pRSTha naM0 133, bleka 6 nA arthamAM ghaMTAne artha AmalasAro lakhe che ane ahIM saMvaraNamAM ghaMTAkRti (caMdrikA) lakhe che. A temanI manaH kalpanA kahI zakAya. tethI saMvaraNAnA nakazAomAM je ghaMTAkRtio karelI jovAmAM Ave che te zAstrIya nathI. sAdA ghumaTa upara athavA sAMbharaNa upara AmalasAro mUkavAmAM Ave nahi ane ghaMTAkRti caMdrikA ja mUkavAmAM Ave te te nAgarI zakI nahIM banatAM mogala zailI banI jAya che. mogala zailInA ghUmaTo upara AmalasAro hoto nathI. phakta caMdrikA ane kalaza hoya che. A hakIkata zilpIo jANatA na hovAthI AjakAla ghUmaTa upara AmalasAro rAkhatA nathI. keAI caMdrikA ane tenI upara AmalasArikA ane kalaza rAkhe che tathA keI caMdrikA ane tenI upara kalaza ja rAkhe che. A rIta taddana mogala zailInI banI jAya che. A bAbate zipIoe yAda rAkhavA jevI che ke ghUmaTanI upara AmalasAro caDhAvyA pachI ja caMdrikA, AmalasArikA ane kalaza caDhAvavA joIe, je pramANe zikharanI upara AmalasAra, . caMdrikA, AmalasArikA ane kalaza caDhAvavAmAM Ave che te pramANe ja ghUmaTa upara paNa caDhAvavAM joIe. A nAgarI zailInI prathA kahI zakAya. devAlaya nirmANamAM zilpIonI bhUla thavAnuM kAraNa jaNAya che ke, musalamAnI rAjayazAsanamAM vAlone vidhvaMsa thato, jethI navIna devAla banatAM baMdha thayAM. A kAraNe A viSayanA zilpIo anya kAryamAM joDAI gayA tethI A viSayanuM zAstrAdhyayana paNa baMdha thayuM. temanAM saMtAnoe paNa A vidyA bhaNAvavAnuM baMdha karyuM tethI A vidyA visarAI gaI lAge che. bAkI je A viSayanA zilpIo masjida Adi bAMdhavAnuM kAma karatA rahyA temanAM saMtAnone megalaArTa bAMdhavAne abhyAsa hovAnA kAraNe temanI paraMparAvALA jyAre samayAnukUla devAlayo bAMdhavA lAgyA tyAre baMne kalA mizra thaI gaI. e ja kAraNa che ke devAlayomAM ane masjidamAM baMne prakAranI kaLAlI jovAmAM Ave che. AThame adhyAya sAdhAraNa nAmano che. temAM vAstudoSa, digmadeSa, jINavAratuM, mahAdoSa, bhinnadoSa, aMgahIna, Azrama, maTha, pratiSThAvidhi, pratiSThAmaMDapa ane kaMDa, maMDalapratiSThAvidhi prAsAdadevanyAsa, jinadevapratiSThA, jalAza pratiSThA, vAstupuruSa ane graMthasamApti maMgala AdinuM varNana che. pariziSTa naM. 1 mAM kesarI Adi pacIsa prAsAnuM savistara varNana che. temAM vibhaktionI prAsAdasaMkhyAmAM zAstrIya matAMtara che, jemake "samarAMgaNasUtradhAra graMthamAM aDhAramI vibhAine eka paNa prAsAda nathI. tema ja zilpazAstrI narmadAzaMkara saMpAdita "zilparanAkara mAM vIzamI vibhaktine eka paNa prAsAda nathI vagere.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ che : mistrI narmadAzaMkarabhAIe "zilparatnAkara' mAM kesarI jAtine bIje sarvabhadra prAsAda nava mUMgavALo jaNAvyo che. temAM cAre khUNe ane cAre ke eka eka zrega caDhAvela che te zAstrIya nathI. zAstramAM te khUNuM upara be be bhRga caDhAvavAnuM ane bhadra upara zRMga nahi caDhAvavAnuM lakhyuM che. juo kSIrANu'mAM sApha lakhela che ke- jaira fr - i vivarmA ' A pramANe semapurA aMbArAma vizvanAtha prakAzita "kesarAdiprAsAdamaMDana' pRSTha naM. 25 leka 14 che. A zlokane badale "ne jo tathA kArya maLe # sara !' A pramANe pADanuM parivartana karI nAkhyuM che. A prAcIna vAstuzilpa graMthane vikRta karavo yogya gaNAya nahi. A "zilparanAkara'nuM anukaraNa "dIpAvaNanA anuvAda paNa karela che. juo dIpArNava pRSTha naM. 321mAM sarvatobhadra zikharane bloka, pariziSTa na. 2 mAM jinaprasAdanuM varNana che. A prAsAdA upara zrIvatsa zRMgone badale kesarI Adi krama caDhAvavAnuM jaNAvela che. temAM pahelo krama pAMca zRMgavALo, bIjo krama nava vALo, trIjo krama tera zRMgovALo ane cotho krama sattara (17) govALe che. arthAta kesarI Adi prAsAdanI zRMgasaMkhyAne kramanI saMjJA ApI che. zAstrakAra jeTalA krama ochA-vadhatA caDhAvavAnuM jaNAve che tyAM zipIvarga nIcenI paMktimAM eka ja jAtanA krama caDAve che tyAre zAstrAnusAra uparanI paMktimAM eka ja jAtanA krama caDhAvAya che. jemaMke samadala prasAda che, tenA khUNA upara cAra krama, parA upara traNa kama ane upara,upara be krama caDhAvavA joIe. A ThekANe zipIe nIcenI paMktimAM cothuM 17 iMgavALa kama badhAM aMgenI upara caDhAve che. tenI upara, bIjI paMktimAM trIjuM krama, trIjI paMktimAM bIjuM krama ane cothI paMktimAM paheluM kAma caDhAve che. A niyama azAstrIya che ane prAcIna devAlayomAM paNa A pramANe jovAmAM AvatuM nathI. zAstrIya niyama evo che ke-je aMga upara jeTalA kamo caDhAvavAnA hoya te badhAM aMgomAM prathama kramathI ja caDhAve, eTale nIcenI paMktimAM je aMga upara cAra krama caDhAvavAnA hoya tyAM cothuM dama, traNa krama caDhAvavAnA hoya tyAM trIjuM kama ane be kama caDhAvavAnAM hoya te aMga upara bIjuM kema caDhAvavuM. juo aparAjitapRcchA'nA vimAna puSyakAdi prAsAde. A zAstrIya niyama pramANe zilpIoe kAma karavuM joIe. jo ke "ziparatnAkara" ane "dIpAvamAM A jinaprAsAde chapAyela che, temAM temanA hisAbe zikharonI zRMgasaMkhyA barAbara maLatI AvatI nathI, jethI jaNAya che ke temaNe te bAbata vicAra karelo nahIM hoya. motIsiMha bhomIyAne rasto, jayapurasITI (rAjasthAna) saM. 2017 akSayatRtIyAM. bhagavAnadAsa jana
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA viSaya viSaya zilAsthApana nakSatra :devAlaya banAvavAnuM sthAna vAlaya banAvavAnA padArtha devapratiSThAnuM la devAlaya banAvavAnuM phala vAstupUjAnAM sAta sthAna zAMtipUjAnAM cauda sthAna : prAsAdanuM mApa .. maMDevaranAM tharano nigama prAsALI aMgasaMkhyA phAlanAonuM sAmAnya mApa 2. bIjo adhyAya : : : : : : : : : : : maMgalAcaraNa ... 1 devapUjita zivasthAne prAsAdanI jAti ATha jAtinA uttama prAsAda, prAsAda banAvavAno samaya bhUmi parIkSA vAstumaMDala banAvavAnI vastu ATha dikapAla , kAryAraMbhamAM pUjanIya deva niSedhasamaya vatsamukha Aya Adine vicAra. devAlayamAM vicAraNIya AyAdi Aya vyaya ane nakSatranuM jJAna AyonAM nAma ane dizA vyanAM nAma .. AmAM nuM phala ... aMza lAvavAno prakAra... rAzi yoni nADI gaNu Adi jANavAnuM kASTaka 10-11 dhvajAya ane devagaNa nakSatravALA samarasa kSetranuM mApa dizA sAdhana khAtavidhi nAgavAstu rAhu (zeSanAga) mukha pharmanuM mAna ...' anyamate phUmanuM bhAna zilA sthApavAnI prathA zilAonAM nAma dhAraNI zilAnuM mAna zilA uparanAM rUpo . satrAraMbha nakSatra : : : : : : : : : jagatInuM svarUpa jagatIne AkAra jagatInuM vistAramAna maMDapanI jagatI * bhUmaNI (parikammA) .. jagatanA kANAnI saMkhyA jagatInI UMcAInuM mAna jagatInI UMcAInA tharonuM mAna ' jagatInI zobhAnA AbhUSaNa ... jagatIne udaya ane tenA tharane dekhAva denA vAhananuM sthAna mUrtine vAhanane udaya jinaprAsAdanA maMDapane krama jinaprAsAdanI devakulikAne krama bAvana devakulikA khetara devakulikA vIsa devakulikA . ratha ane maThanuM sthAna jagatImAM anya prAsAda ? : : : : : : : : :
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha pRSTha 33 papa 33 34 paS 34 35 35 pAka pAka o viSaya zivaliMganI sAme anyadeva devanI sAme svadeva devInI sAme devA daSTivedha dadhisto parihAra zivajJAnodaka devenI pradakSiNa ... paranALI (jalAga) maMDapamAM sthApita devenI nALI pUrva ane pazcimAbhimukha deva dakSiNAbhimukha deva ... vidizAmukha deva . sUryAyatana - gaNezAyatana vipazupaMcAyatana devIpaMcAyatana 'zivapaMcAyatana trideva sthApana kama .. tridevanuM jUnAdhika mAna o 37 o 37 38 38 * % viSaya bIjI rIte saMvaranuM udayamAna maMDovaranI jADAI ... bIjI rIte bhaMDavaranI jADAI zubhAzubha garbhagRha ... laMbacorasa azubha garbhagRha laMbasa zubha garbhagRha staMbha ane maMDevaranA tharonI sarakhAmaNI gabhArAne udaya staMbhamAna UMbaro UMbarAnI racanA kuMbhAthI nIce Ubaro. ' UMbarAnI UbhaNI ane talano nakazo ardhacaMdra (zaMkhAvaTI): uttaraMga nAgaramAsAdanuM dvAramAna bhUmija prAsAdanuM kAramAna drAviDa prAsAdanuM dvAramAne anya prAsAdanuM kAramAna dvArazAkhA zAkhAnA Aya nava zAkhAnAM nAma ... zAkhAnuM jUnAdhika mAna trizAkhA rUpastaMbhane nIkALA ... zAkhAe nIkALA zAkhAnAM dvArapAlanuM mAna zAkhAnAM rUpa paMcazAkhA o 0 * 0 * 0 o * o 0 * ba * ha * 6 * * 8 3. trIjo adhyAya prAsAdadhAriNuM zilA (kharazilA) bhiTTanuM mAna dino nikAla pIThanuM udayamAna pIThanA udayana thanuM mAna tharonuM nigamamAna ... kAmadapITha ane kaNapITha prAsAdanuM udayamAna (movara) bIjI rIte prAsAdanA udayanuM mAna prAsAdanA udayamAnathI pIThanuM udayamAna.... bhaDAvaranA tharonuM mAna cAra prakAranI jaMdhA ... mera mAvaranA udayanuM mAna sAmAnya bhaMDAvara . *** satazAkhA 70 + navazAkhA uttaraMganA deva
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya viSaya ____72 73 4. ceAtho adhyAya tAramAne mUrti ane pabAsaNanuM bhAna .. gabhArAnuM mAna gabhArAnA mAnathI mUrtinuM mAna devanuM daSTisthAna ... vizeSa devonuM dRSTi sthAna devAnuM padasthAna prahAra thara chAdyanAM thara zregana krama ukaMgane krama zikharanuM nirmANa udayabhedabhava rekhA ... kalAbhedabhava rekhA ... rekhAcakra samAcAranI trikhaMDA rekhA saMpAdacAranI trikhaMDA rekhA saddhacAranI trikhaMDA rekhA soLa jAtanA cAra - trikhaMDA rekhA ane kalAnuM kepTaka rekhA saMkhyA maMDovara ane zikharanuM udayamAna zikharavidhAna grIvA AmalasAra ane kalazanuM mAna zukanano udaya siMhasthAne kavilI (koLI) nuM sthAna kALInuM mAna ... 'cha prakAranI kALI ... prAsAdanAMzaMga ane AbhUSaNa zikharanI namaNunA vibhAga AmalasAranuM bhAna ... suvarNapuruSa (prAsAdapuruSa)nI sthApanA... suvarNapuruSanuM pramANa ane racanA .. kalazanI utpatti ane sthApanA kalazanuM udayamAna kalazanuM vistAramAna , dhvajAdaMDanuM sthAna dhvajAdhAra (kalAbA)nuM sthAna khaMbhavedhanuM sthAna che. kalAbAnI jADAI ane taMbhika . dhvajAdaMDanuM paheluM udayamAna dhvajadaMDanuM bIjuM udayamAna dhvajAdaMDanuM trIjuM udayamAna vajAdaMDanuM vistAramAna dhvajAdaMDanI ravAnA ... dhvajAdaMDanAM tera nAma ... vajAdaMDanI pATalI QjAnuM mAne dhvajAnuM mAhAsya .. graMthanI mAnyatAnI yAcane 1 vairAjyaprAsAda phAlanAnA bheda bhUmI (parikammA) ... ' dvArane niyama 2 naMdanaprAsAda 3 siMhaprAsAda * 4 naMdanaprasAda 5 maMdira ane 6 malayaprAsAda 7 vimAna, 8 vizAla, 9 naileSabhUSaNaprAsAda 10 mahendraprasAda 11 ratnazIrSaprAsAda 12 sitazRMgaprAsAda 13 bhUdhara ane 14 bhuvanamaMDane prAsAda 15 gelekyavijaya ane 16 kSitivalabhaprAsAda ... 17 mahIdharaprAsAda 18 kailAsaprAsAda - 19 navamaMgala ane 100 101 101 101 102
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha * 12 102 102 103 115 115 116 116 104 104 105 105 105 105 106 117 118 119 viSaya 20 gaMdhamAdanaprAsAda 21 sarvAMgasuMdara 22 vijayAnaMdaprAsAda 23 sarvAgatilakaprAsAda 24 mahAbhogaprAsAda 25 meruprAsAda prAsAdanI pradakSiNAnuM phala .. 6 ThTho adhyAya kesarI Adi pacIsa prAsAdanAM nAma pacIsa prAsAdanI aMDaka saMkhyA ATha vibhAganuM taLamAna : ... daza ane bAra vibhAganuM taLamAne coda vibhAganuM taLamAna soLa vibhAganuM taLamAna aDhAra vibhAganuM taLamAna vIsa vibhAganuM taLamAna bAvIsa vibhAganuM taLamAna taLAnI prAsAdasaMkhyA niradhAra prAsAda prAsAdataLanI AkRtio laMbacorasaprAsAda geLa, laMbagoLa ane aSTAstraprAsAda nAgaraprAsAda, kavi prasAda bhUmijamAsAda latinazrIvatsa ane nAgarajAtinA prAsAda meruprAsAda vimAnanAgaraprasAda 1 zrImeru ane 2 hemazISameruprAsAda 3 aravallabhImeruprAsAda 4 bhuvanamaMDanameruprAsAda 5 ratnazISameruprAsAda 6 kiraNodbhava meruprAsAda 7 kamalahaMmeruprAsAda 106 106 viSaya 8 svarNa tumeruprAsAda 9 vRSabhadhvajameruprAsAda 7 me adhyAya gabhagamaMDapa jinaprAsAdanA kaMpa pAMca prakAranA maMDapanuM bhAna maMDaponuM taladarzana prAsAdamAne maMDapanuM mAna ghUmaTane kalazanI UMcAI maMDapanA sama viSama taLa mukhamaMDapa ... staMbhanuM vistAramAna staMbhonA namUnA AkRtipramANe staMbhonAM nAma prAgucIva maMDapa ATha jAtinA gUDhamaMDapa maMDapanI phAlanAo bAra prakAranA cokImaMDapa ... nRtyamaMDapa . " satyAvIza maMDapa ... ATha ane soLa kANAnI racanA vitAna (dhUmaTa) racanA ... vitAna (ghUmaTa)nA ghare vitAnasaMkhyA raMgabhUmi bAlanakanuM sthAna bulAkanuM mAne prAsAdamAne balAnakanuM bhAna otaraMganA piTA bhAga ... pAMca prakAranA balANuka... kayA kayA devanI AgaLa balANuka saMvaraNa pacIsa saMvaraNanAM nAma... pahelI saMvaraNuM bIjI naMdinI nAmanI saMvaraNa 120 120 121 122 123 125 125 127 106 108 108 108 109 127 109 109 128 129 131 131 109 110 110 110 131 o 131 132 132 111 111 112 142 133 134 135 136 137 112
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya viSaya 8 me adhyAya zivaliMganuM jUnAdhika bhAna vAstudoSa azubha vAstudravya acala zivAlaya jIrNoddhAranuM puNya jIrNoddhAranuM vAstupura , 139 139 139 140 140 140 141 141 141 pRSTha upara 153 153 153 153 154 156 156 156 142 142 142 143 156 157 157 158 158 150 161 162 143 164 ratnanyAsa dhAtunyAsa auSadhinyAsa dhAnyanyAsa AcArya ane zilpIonuM sanmAna... prAsAda devanyAsa pratiSThita devanuM prathama darzana sUtradhAra pUjana ... devAlaya banAvavAnuM phala... sUtradhArane AzIrvAda .... AcAryapUjana jinadevapratiSThA jalAlapratiSThA jalAzaya karAvavAnuM puNya vAstupuruSanI upatti vAstumaMDalanI bahAranI ATha devI zAstraprazaMsA aMtima maMgala pariziSTa naM01 kesarI Adi pacIsa prAsAdanA nAma 1 kesarIprAsAda 2 sarvabhadraprAsAda 3 naMdanaprasAda 4 naMdizAlaprasAda 5 naMdIzaprAsAda 6 maMdazrAsAda 7 zrIvatsa prasAda 8 amRtabhavaprAsAda 9 himavAnaprAsAda ... 10 hemakUTaprAsAda ... 11 kalAsaprAsAda 12 pRthvIjayaprAsAda ... 13 idanIlaprAsAda 14 mahAnalaprAsAda 15 bhUdharaprAsAda diggaTane parihAra ... avyakta prAsAdanuM pAlana mahApuruSa sthApita deva .. jINuM vAstu pADavAnI vidhi mahAdoSa zilpAMta mahAdeva bhinnadoSa bhinna bhinna doSavALA deva vyatA vyaktaprAsAda mahAbhama deja bIjA deze ane tenuM kula .. chAyAda devapura rAjamahela ane nagaranuM mAna.. rAjapuramAM devasthAna Azrama maka sthAna vibhAga pratiSThA muhUrta pratiSThAnAM nakSatra pratiSThAmAM vajanIya tithi pratiSThAmaMDapa yajJakuMDanuM mAna aAhuti saMkhyAnusAra kuMDamAna dizAnusAra kuMDanI AkRti , maMDala vijasaMkhyA devasnAnavidhi devazayana 143 144 144 145 146 14; 147 163 164 165 166 147 167 167 168 : : : : : : : : : : : : : 147 148 148 148 149 149 149 150 169 169 170 150 170 151 151 170 171 17ra 152
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 191 12 192 SHY 172 114 174 174 175 176 176 176 1177 178 178 193 194 194 19pa 19pa 196 197 197 180 181 182 . ba viSaya 16 ranaphUTaprAsAda 17 varyaprasAda *** 18 padmarAgaTrAsAda *** 19 vajakaprAsAda 20 mukajajavalaprAsAda 21 arAvataprAsAda 22 rAjahaMsa prAsAda ... 23 palirAja(garuDa)prAsAda 24 vRSabhaprasAda 25 meruprAsAda ... merupradakSiNAnuM phUla pariziSTa naM-2 jinendraprasAda - 1 RSabhaprAsAda 2 ajitajinaprAsAda 3 saMbhavajina 4 amRtabhava , 5 abhinaMdanajina , 6 sumatijina , padmaprabhajina , 8 padharAga 9 puSTivardhana , 10 supAzvajina ,, 11 zrIvallabha 12 caMdraprabha 13 zrIcaMdra 14 hiturAja 15 puSpadaMta 16 zItalajine 17 kIrtidAyaka 18 manahara 19 zreyAMsajana 20 sukula 21 kulanaMdana 22 vAsupUjina , viSaya 23 ratnasaMjaya 24 dharmada - 25 vimalajine ra6 muktidaprAsAda , 27 anaMtajina , 28 surendra , 29 dharmanAtha jina 30 dharmakSa 31 zAMtinAtha 32 kAmadAyaka , 33 kuMthunAthavalabha 34 zaktida 35 harSaNa 36 bhUSaNa 37 aranAtha jinavallabha 38 zrIla 39 arinAzana 40 mallijina vallabha , 41 mAnadra kara pApanAzana 43 munisuvrata are manetyAcaMdra 5 zrIbhava 46 naminAtha jinavalabha,, 47 sumatikIti 48 surendraprasAda 49 rAjendra prasAda para nemijanavallabha prAsAda pa1 yatibhUSaNa prAsAda pada supuSpa prAsAda pa3 pArzvavallabha prAsAda 54 padmAvatI 55 upavalabha che pa6 vIra vikrama mahIdhara prAsAda pa7 aSTApada prAsAda 58 tuSTipuSTi prAsAda pa9 jinaprasAda prazaMsA 17 198 198 198 ba 184 184 199 199 185 2.00 186 146 186 187 : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : 202 187 188 282 18 188 207 2 3 204 204 204 189 189 190 190 190 205 205 191
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmikA jayapura ke zrI paM0 bhagavAna dAsa jaina una cune hue vidvAnoM meM se haiM, jinhoMne bhAratIya sthApatya aura vAstu zilpa ke adhyayana meM vizeSa parizrama kiyA hai| san 1636 meM ThakkUrapheru viracita 'vAstu-sAraprakaraNA' nAmaka vAstu saMbaMdhI mahatvapUrNa prAkRta grantha ko mUla hindI bhASAntara aura aneka citroM ke sAtha unhoMne prakAzita kiyA thaa| usa grantha ko dekhate hI mujhe nizcaya ho gayA ki paM0 bhagavAna dAsa ne paramparAgata bhAratIya zilpa ke pAribhASika zabdoM ko ThIka prakAra samajhA hai aura una pAribhASAnoM ke AdhAra para ve madhya kAlIna zilpa-pranthoM ke sampAdana aura vyAkhyAna ke sarvathA adhikArI vidvAn haiN| zilpa zAstra ke anusAra nirmita mandiroM yA deva prAsAdoM ke vAstu kI bhI ve bahuta acchI vyAkhyA kara sakate haiM, isakA anabhava mujhe taba hamA jaba kaI varSa pUrva unheM sAtha lekara maiM Amera ke bhavya mandiroM ko dekhane gayA aura vahAM paNDitajI ne prAsAda ke utsedha yA udaya saMbaMdhI bhinna bhinna bhAgoM kA prAcIna zabdAvalI ke sAtha vivecana kiyaa| isa prakAra kI yogyatA rakhane vAle vidvAna isa samaya virala hI haiN| bhAratIya-zilpa-zAstra ke jo aneka grantha vidyamAna haiM unakI prAcIna zabdAvalI se milAkara adyAvadhi vidyamAna maMdiroM ke vAstu-zilpa kI vyAkhyA, yaha eka atyanta prAvazyaka kArya hai| jisa kI pUrti vartamAna samaya meM bhAratIya sthApatya ke yana ke liye Avazyaka hai / zrI paM0 bhagavAna dAsa jaina isa ora agrasara hai, isakA mahatvapUrNa pramANa unakA Upara kiyA huyA 'prAsAda-maeDana' kA vartamAna gujarAtI anuvAda hai| isameM mUla grantha ke sAtha gujarAjI vyAkhyA aura aneka TippariNayAM dI gaI haiM aura sAtha meM viSaya ko spaSTa karane ke lie aneka citra bhI mudrita hai| 'sUtradhAra maMDana' ke viSaya meM hameM nizcita jAnakArI prApta hotI hai| ve cittaur3a ke rANA kuMbhakarNa yA kumbhA (1433-1468 I0 ) rAjyakAla meM hue / rANA kumbhA ne apane rAjya meM aneka prakAra se saMskRti kA saMvardhana kiyaa| saMgIta kI unnati ke lie unhoMne pratyanta vizAla 'saMgIta-rAja' graMtha kA prapana kiyaa| saubhAgya se yaha grantha surakSita hai aura isa samaya hindU vizva vidyAlaya kI ora se isakA mudraNa ho rahA hai / rANA kumbhA ne kavi jayadeva ke gIta govinda para svayaM eka uttama TIkA likhii| unhoMne hI cittaur3a meM suprasiddha kIrtistaMbha kA nirmANa kraayaa| unake rAjya meM kaI prasiddha zilpI the| unake dvArA rANA ne aneka vAstu aura sthApatya ke kArya saMgadita kraae| 'kIrtistambha' ke nirmANa kA kArya sUtradhAra jaitA' aura usake do putra sUtradhAra nApA aura pUjA ne 1442 se 1448 taka ke samaya meM pUrA kiyaa| isa kArya meM usake do anya putra pAmA aura balarAja bhI usake sahAyaka the| rANA kuMbhA ke anya prasiddha rAjakIya sthapati sUtradhAra maNDana hue| ve saMskRta bhASA ke bhI acche vidvAn the| unhoMne nimna likhita zilpa granthoM kI saMskRta meM racanA kI-- prAsAda maNDana, vAstu maNDana, rUpa maNDana, rAja-ballabha maNDana, devatA mUrti prakaraNa, rUpAvatAra, vAstusAra, vaastu-shaastr| rAjavallabha andha meM unhoMne apane saMrakSaka samrAT rANA kubhA kA isa prakAra gaurakha ke sAtha ullekha kiyA hai| 1-zrI ratnacandra agravAla, 15 vIM zatI meM mevAr3a ke kucha prasiddha sUtradhAra aura sthapati samrATa (Some Famous Soulptors & Architects of Mewar--15th. century A. D.) inDiyana hisTaoNrikala kvArTaralI, bhAga 33, aMka 4, disambara 1957 pR. 321-334
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ "zrI medapATe nRAbhakarNa-stadaMghrirAjIvaparAgasevI / samaNDanAkhyo bhuvi sUtradhArastenoda to bhUpativallabho'yam / " (14-43) rUpamaNDana granya meM sUtradhAra maNDana ne apane viSaya meM likhA hai "zrImahaze medapATAbhidhAne kSetrAkhyo'bhUt sUtradhArovariSTha: pUtro jyeSTho maNDanastasya tena prokta zAstraM maNDana ruuppuurvm|" (6-40) isase jJAta hotA hai ki mae Dana ke pitA kA nAma sUtradhAra kSetra thaa| inheM hI pratya lekhoM meM kSetrAka bhI kahA gayA hai| kSetrAka kA eka dUsarA putra mUtradhAra nAtha bhI thA jisane 'vAstu maMjarI' nAmaka graMya kI racanA kI / sUtradhAra maNDana kA jyeSTha putra sUtradhAra govinda aura choTA putra sUtradhAra Izvara thA / sUtradhAra govinda ne tIna granthoM kI racanA kI - uddhAra dhoraNa, kalAnidhi aura dvAradIpikA / kalAnidhi grantha meM usane apane viSaya meM aura apane saMrakSaka rANA zrI rAjamalla ( rAya malla ) ke viSaya meM likhA hai "sUtradhAraH sadAcAraH kalAdhAraH kalAnidhiH / daNDAdhAraH surAgAraH zriye govindayAdizata / / rAjJA zrI rAjamalle (na) prItasyAmi (ti) mnohre| praNamyamAne prAsAde govindaH saMvyadhAdidam // " (vikra. saM 1554) rANA kuMbhA kI putrI ramA bAI kA eka lekha (vikrama saM. 1554) jAvara se prApta hA hai jisameM kSetrAka ke pautra aura sUtradhAra mae una ke putra Izvara ne 'kamaThAraNA banAne kA ullekha hai "zrImedapATe vare deze kumbhakarNanRpagRhe kSetrAkasUtradhAraspa putro maNDana prAtmavAn sUtradhAramaNDana suta Izarae kamaThANu viracitaM " Izvara ne jAvara meM viSNu ke mandira kA nirmANa kiyA thaa| isI Izvara kA putra sUtradhAra chItara thA jisakA ullekha vikrama saM. 1556 (1466 I.) ke citaur3a se prApta eka lekha meM pAyA hai / yaha rANA rAyamalla ke samaya meM unakA rAjakIya sthapati thA / isase vidita hotA hai ki rANA kubhA ke bAda bhI sUtradhAra maeDana ke vaMzaja rAjakIya zilpiyoM ke rUpa meM kArya karate rhe| unhoMne hI udayapura ke prasiddha jagadIza maMdira aura udayapura se cAlIsa mIla dura kAMkaraulI meM bane hA rAja samudra sAgara kA nirmANa kiyA / rANA kubhA ke rAjya kAla meM rANakapUra meM sUtradhAra depAka ne vikrama saM. 1466 (1436 I.) meM suprasiddha jaina mandira kA nirmANa kiyaa| kuMbhA kI putrI ramA bAI ne bhalagar3ha meM dAmodara maMdira ke nirmANa ke liye sUtradhAra rAmA ko niyukta kiyaa| sUtradhAra maNDana ko rANA kuMbhA kA pUrA vizvAsa prApta thaa| unhoMne kuMbhalagar3ha ke prasiddha durga ko vAstu-kalpanA aura nirmANa kA kArya sUtradhAra maNDana ko saM. 1515 (1458 I.) meM sauMpA / yaha prasiddha durgAja bhI adhikAMza meM surakSita hai aura maNDana kI pratibhA kA sAkSI hai| udayapura se 14 mIla dUra ekaliMga jI nAmaka bhagavAna ziva kA suprasiddha mandira hai ! usI ke samIpa eka anya viSNu mandira bhI hai| zrI ratnacanda agravAla kA anumAna hai ki usakA nirmANa bhI sUtradhAra manDana ne hI kiyA 1-gRha grora devAlaya prAdi imAratI kAma ko abhI bhI rAjasthAnIya zilpI kamaThANA bolate hai|
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaa| usa maMdira kI bhittiyoM ke bAhara kI ora tIna rathikAeM haiN| unameM nRsiMha varAha-viSNumukhI sthApita haiN| unakI racanA rUpa maNDana graMtha meM variNata lakSaNoM ke anusAra hI kI gaI hai| eka aSTabhujI mUrti bhagavAn vaikuNTha kI hai| dUsarI dvAdazabhujI mUrti bhagavAn anaMta kI hai aura tIsarI solaha hAthoM vAlI mUrti trailokya mohana kI hai inake lakSaNa sUtradhAra bhaeDana ne apane rUpamaeDana graMtha ke tIsare adhyAya meM (zloka 52-62 diye haiN|' inake atirikta mutradhAra maNDana ne aura bhI kitanI hI brAhmaNa dharma saMbaMdhI deva mUrtiyAM banAI thIM / upalabdha mUrtiyoM kI caukiyoM para lekha uskoNa haiN| jina meM mUrti kA nAma rANA kubhA kA nAma aura saM. 1515-1516 kI nirmANa tithi kA ullekha hai / ye mUrtiyAM lagabhaga kubhalagar3ha durga ke sAtha hI banAI gaI thiiN| taba taka durga meM kisI maMdira kA nirmANa nahIM huprA thA, ataeva ve eka vaTa vRkSa ke nIce smArina kara do gaI yA / isa prakAra ko chaH mAtRkA mUrtiyAM udayapura ke saMgrahAlaya meM vidyamAna hai jina para isa prakAra lekha haiM "svasti zrI saM0. 1515 varSe tathA zAke 1380 pravattamA / phAlguna zudi 12 budhe puSya nakSatre zrI kubhala meru mahAdurge mahArAjAdhirAja zrI kubhakaraNaM pRthvI purandareNa zrI brahmANI mUrtiH asmin vaTe sthApitA | zubhaM bhavata / / shrii||" . isI prakAra ke lekha mAhezvarI, kaumArI, vaiSNavI, vArAhI aura aindrI mUrtiyoM kI caraNa caukiyoM para bhI haiN| isI prakAra caturvizati varga kI viSaNu mUrtiyoM kA bhI rUpa maNDana meM (adhyAya 3, zloka 10-22) vizada varNana pAyA hai| unameM se 12 mUrtiyAM kubhalagar3ha se prApta ho cukI haiM jo isa samaya udayapura ke saMgrahAlaya meM surakSita haiN| ye mUrtiyAM bhagavAna viSNu ke saMkarSaNa, mAdhava, madhusUdana, prokSaja, pradyumna, kezava, puruSottama, aniruddha, vAsudeva, dAmodara, janArdana aura govinda rUpa kI haiN| inakI caukiyoM para isa prakAra lekha haiM "sa0 1516 varSe zAke 1382 vatta mAne mAzvina zuddha 3 zrI kubhamerI mahArAja zrI kubhakarana vaTe saMkarSaNa mUrti saMsthApitA zubhaM bhavatu // 2" ina saba mUrtiyoM kI racanA rUpa maNDana grantha meM vaNita lakSaNoM ke anusAra yathArthata: huI hai| spaSTa hai ki sUtradhAra maNDana zAstra aura prayoga donoM ke nipuNa abhyAsI the / zilpa zAstra meM ve jina lakSaNoM kA ullekha karate the unhIM ke anusAra svayaM yA apane ziSyoM dvArA deva mUrtiyoM kI racanA bhI karAte jAte the / kisI samaya apane deza meM sUtradhAra maNDana jaise sahasroM kI saMkhyA meM labdha kIrti sthapati aura vAstu vidyA cArya hue / elorA ke kailAza mandira, khajurAho ke kaMdariyA mahAdeva, bhuvanezvara ke liGgarAja, taMjora ke bahadIzvara, koNArka ke sUryadeula Adi eka se eka bhavya deva prAsAdoM ke nirmANa kA zreya jina zilpAcAryoM kI kalpanA meM sphurita huprA aura jinhoMne apane kArya kauzala se unheM mUrta rUpa diyA ve sacamuca dhanya the aura unhoMne hI bhAratIya saMskRti ke mArga-darzana kA zAzvata kArya kiyA / 1-de0 ranacandra agravAla, rAjasthAna kI prAcIna mUrti kalA meM mahAviSNu saMbaMdhI kucha patrikAeM, zodhapatrikA, udayapura, bhAga 6, aMka 1 (pauSa, vi0 saM0 2014 ) pR06, 14, 17 / 2-ratlavandra agravAla. rUpa maNDana tathA kubhalagar3ha se prApta mahatvapUrNa prastara pratimAeM, zodha patrikA, bhAga 8 aMka 3 (caitra, vi0 saM0 2014), pR01-12
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ unhoM kI paramparA meM sUtradhAra maNDana bhI the| deva- prAsAda evaM nRpa maMdira Adi ke nirmANa katA sUtracAroM kA kitanA adhika sammAnita sthAna thA yaha maNDana ke nimna likhita zloka se jJAta hotA hai " ityanantarataH kuryAt sUtradhArasya pUjanam / bhUvittavastrAlaGkAre-mahiSyazvavAhanaH [I zranyeSAM zilpinAM pUjA karttavyA karmakAriNAm / svAdhikArAnusAreNa svatAmbUlabhojanaiH // kASThapASANanirmANa - kAriNo yatra mandire / bhuJjate'sau tatra saukhyaM zaGkaratridarzaH saha // puNyaM prasAdajaM svAmI prArthayetsUtradhArata / sUtradhAro vadet svAmizrayaM bhavatAttava / / " prasAdamaNDana 8. 62-65 prarthAt nirmANa kI samApti ke anantara sUtradhAra kA pUjana karanA cAhiye aura apanI zakti ke anu sAra bhUmi, suvarNa, bastra, alaGkAra ke dvArA pradhAna sUtradhAra evaM unake sahayogI anya zilpiyoM kA sammAna karanA Avazyaka hai / jisa mandira meM zilA yA kASTha dvArA nirmANa kArya karane vAle zilpI bhojana karate haiM vahIM bhanavAn zaMkara devoM ke sAtha virAjate haiM / prAsAda yA deva mandira ke nirmANa meM jo purAya hai usa puNya kI prApti ke liye sUtradhAra se prArthanA karanI cAhie, 'he sUtradhAra, tumhArI kRpA se prAsAda nirmANa kA puNya mujhe prApta ho|' isake uttara meM sUtradhAraka kahe he svAmim ! saba prakAra prApa kI akSaya vRddhi ho / sUtradhAra ke prati sammAna pradarzana kI yaha prathA loka meM prAjataka jIvita hai, jaba sUtradhAra zilpI nUtana gRha kA dvAra rokakara svAmI se kahatA hai 'zrAjataka yaha gRha merA thA, aba prAja se yaha tumhArA huA '' usake manantara gRha svAmI sUtradhAra ko iSTa-vastu dekara prasanna karatA hai aura phira gRha meM praveza karatA hai| / sUtradhAra maNDana kA prAsAda maNDana grantha bhAratIya zilpa granthoM meM mahatvapUrNa sthAna rakhatA hai| marAna ne ATha adhyAyoM meM deva prAsAdoM ke nirmANa kA spaSTa aura vistRta varNana kiyA hai / pahale pradhyAya meM vizva karmA ko sRSTi kA prathama sUtradhAra kahA gayA hai / gRhoM ke vinyAsa aura praveza kI jo dhArmika vidhi hai, una saba kA pAlana devAyatanoM meM bhI karanA ucita hai| caturdaza zlokoM meM jina jina prAsAdoM ke sAkAradevoM ne zaMkara kI pUjA ke lie banAye unhIM kI anukRti para 14 prakAra ke prAsAda pracalita hue| unameM deza-bheda se prakAra ke prAsAda uttama jAti ke mAne jAte haiM- nAgara, drAvir3a, bhUmija, latina, sAvandhAra ( sAndhAra ), vimAna - nAgara, puSpaka aura mizra / latina sambhavataH usa prakAra ke zikhara ko kahate the jisake uraga meM latA kI prAkRti kA uThatA huA rUpa banAyA jAtA thA / zikharoM ke ye bheda vizeSakara zrRMga aura tilaka nAmaka alaMkaraNoM ke vibheda ke kAraNa hote haiN| prAsAda ke lie bhUmi kA nirUpaNa Avazyaka hai| jo bhUmi cunI jAya usameM 64 yA so pada yA ghara banAne cAhie / pratyeka ghara kA eka-eka deva hotA hai jisake nAma se vaha pada pukArA jAtA hai| maMdira ke nirmANa meM nakSatroM ke zubhAzubha kA bhI vicAra kiyA jAtA hai| yahAM taka ki nirmANa kartA ke atirikta
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthApaka arthAt sthapati aura jisa devatA kA mandira ho unake bhI navAja nAr3I vedha kA milAna Avazyaka mAnA gayA hai / kASTha, miTTI, IMTa, zilA, dhAtu aura ratna ina upakaraNoM se maMdira banAe jAte haiM, inameM uttarottara kA adhika puNya hai| patthara ke prAsAda kA phala anaMta kahA gayA hai| bhAratIya deva prAsAda atyanta pavitra kalpanA hai / vizva ko janma dene vAle devAdhideva bhagavAna kA nivAsa devagRha yA maMdira meM mAnA jAtA hai / jise vedoM meM hiraNyagarbha kahA gayA hai vahI deva maMdira kA garbhagRha hai| sRSTi kA mUla jo prANa tattva hai use hI hirarAya kahate haiN| pratyeka deva prANatattva hai, vahI hiraNya hai / " ekaM sadviprA bahudhA vadanti" ke anusAra eka hI deva aneka devoM ke rUpa meM abhivyakta hotA hai / pratyeka deva hiraNya kI eka-eka kalA hai arthAt mUlabhUta prANa tattva kI eka-eka razmi hai| maMdira kA jo utsedha yA brahma sUtra hai vahI samasta sRSTi kA meru yA yUpa haiM / use hI vedoM meM 'bANa' kahA gayA hai| eka bANa vaha hai jo sthUla dRzya sRSTi kA prAdhAra hai aura jo pRthivI se lekara loka taka pratyeka vastu meM prota-prota hai / dyAvA pRthivI ko vaidika paribhASA meM rodasI brahmANDa kahate haiM / isa rodasI sRSTi meM vyApta jo brahmasUtra hai vahI isakA mUlAbAra hai / use hI vaidika bhASA meM 'opaza' bhI kahA jAtA hai / bAga, proparA, meru, brahmasUtra ye saba samAnArthaka haiM aura isa dRzya jagat ke usa prAdhAra ko sUcita karate haiM jisa dhruva bindu para pratyeka prANI apane jIvana meM janma se mRtyu taka pratiSThita rahatA hai / yaha manuSya zarIra aura isake bhItara pratiSThita prANatattva vizvakarmA kI sabase rahasyamayI kRti hai / deva maMdira kA nirmANa bhI sarvathA isI kI anukRti hai / jo cetanA yA prAraNa hai| vahI deva-vigraha yA devamUrti hai aura mandira usakA zarIra hai| prANa-pratiSThA se hI pASANaghaTita pratimA devatva prApta karatI hai / jisa prakAra isa pratyakSa jagat meM bhUmi, antarikSa aura dyauH tIna loka hai, usI prakAra manuSya zarIra meM aura prAsAda meM bhI tIna lokoM kI kalpanA hai| paira pRthivI haiM, madhyabhAga antarikSa hai zrIra sira dyuloka hai / isI prakAra maMdira kI jagatI yA adhiSThAna pAdasthAnIya hai, garbhagRha yA maMDovara madhyasthAnIya hai pIra zikhara loka yA zIrSa bhAga hai| yaha trika yajJa kI tIna pragniyoM kA pratinidhi hai| mUlabhUta eka gragni sRSTi ke liye tIna rUpoM meM prakaTa ho rahI hai| unheM hI upaniSadoM kI paribhASA meM mana, prANa aura vAk bahate haiM / ari atm kA tAtparya paMcabhUtoM se hai kyoMki paMcabhUtoM meM prakAza sabase sUkSma hai aura prakAza kA guNa zabda yA vAk hai / prataeva vAk ko zrAkAzAdi pAMcoM bhUtoM kA pratIka mAna liyA gayA hai / manuSya zarIra meM jo prANAgni hai vaha mana, prArA aura paMcabhUtoM ke milane se utpanna huI hai ( etanmayo vA'prayamAtmA vAGamayo manomayaH prANamayaH zatapatha 14 / 4 / 3 / 10 ) puruSa ke bhItara prajvalita isa prati ko hI vaizvAnara kahate haiM ( sa eSo'gnivaizvAnaro yatpuruSaH, zatapatha 10|6|1|11 ) | jo vaizvAnara agni hai vahI puruSa hai / jo puruSa hai vahI deva vigraha yA devamUrti ke rUpa meM dRzya hotA hai| mUrta aura amUrta, nisakta aura zranisakta ye prajApati ke do rUpa hai / jo mUrta hai vaha trilokI ke rUpa meM dRzya aura parimita hai / jo amUrta hai vaha avyakta aura aparimita hai / jise puruSa ke rUpa meM vaizvAnara kahA jAtA hai vahI samaSTi ke rUpa meM pRthivI-aMtarikSa praura dyuloka rUpI trilokI hai / "sa yaH sa vaizvAnaraH / ime sa lokAH / iyameva pRthivI vizvamagnirnara: / aMtarikSameva vizvaM vAyurnaraH / dyaureva vizvamAdityo naraH / zatapatha 6 / 3 / 123 / " isa prakAra manuSya deha, akhila brahmANDa aura deva prAsAda ina tInoM kA svarUpa sarvathA eka-dUsare ke sAtha saMtulita evaM pratIkAtmaka hai / jo piNDa meM hai vahI brahmANDa meM hai aura jo una donoM meM haiM usIkA mUrtarUpa deva-prAsAda hai / isI siddhAnta para bhAratIya deva maMdira kI dhruva kalpanA huI hai / maMdira ke garbha gRha 5
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ meM jo deva vigraha hai vaha usa pranAdi ananta brahma tatva kA pratIka hai jio vaidika bhASA meM prAraNa kahA gayA hai / jo sRSTi se pUrva meM bhI thA, jo vizva ke roma-roma meM vyApta hai, vahI prAraNa sabakA Izvara hai| saba usake vaza meM haiN| sRSTi ke pUrva kI avasthA meM use asat kahA jAtA hai aura sRSTi kI avasthA meM use hI sat kahate haiM / deva aura bhUta ye ho do tatva haiM jinase samasta vizva viracita hai| deva, amRta, jyoti aura satya hai / bhUta martya, tama aura anRta hai| bhUta ko hI asura kahate haiN| hama sabako eka hI samasyA hai arthAt mRtyu, tama aura asatya se apanI rakSA karanA aura amRta, jyoti evaM satya kI zaraNa meM jAnA / yahI deva kA prAzraya hai| deva kI zaraNAgati manuSya ke lie rakSA kA eka mAtra mArga hai| yahA~ koI prANI aisA nahIM jo mRtyu aura andhakAra se bacakara amana aura prakAza kI prAkAMkSA na karatA ho ataeva devArAdhana hI marya mAnava ke liye ekamAtra zreyapatha hai / isa tattva se hI bhAratIya saMskRti ke vaidika yuga meM yajJa saMsthA kA janma huprA / prANAgni kI upAsanA hI yajJa kA mUla hai / trilokI yA rodasI brahmANDa ko mUlabhUta zakti ko sdra kahate haiN| 'agnivaM rudraH' isa sUtra ke anusAra jo prANAgni hai vahI radra hai / 'eka evAgnirbahadhA samiddhaH' isa vaidika paribhASA ke anusAra jisa prakAra eka mUlabhUta agni se anya aneka agniyoM kA samindhana hotA hai usI prakAra eka deva aneka devoM ke rUpa meM loka mAnasa kI kalpanA meM AtA hai| kauna deva mahimA meM adhika hai. yaha prazna hI prasaMgata hai| pratyeka deva amRta kA rUpa hai| vaha zakti kA ananta akSaya srota hai| usake viSaya meM uttara aura adhara yA bar3e-choTe ke tAratamya kI kalpanA nahIM kI jA sktii| deva tattva mula meM avyakta hai| use hI dhyAna kI zakti se vyakta kiyA jAtA hai| hadaya kI isa prada. bhuta zakti ko hI prema yA bhakti kahate haiN| yajJa ke anuSThAna meM aura devaprAsAdoM ke anuSThAna meM mUlataH koI antara nahIM hai| jisa prakAra yajJa ko tribhuvana ko nAbhi kahA jAtA thA aura usakI agni jisa vedi meM prajvalita hotI thI usa vedi ko anAdi anaMta pRthvI kA kendra mAnate the, usI prakAra deva mandira ke rUpa meM samaSTi vizva vyasTi ke liye mUrta banatA hai aura jo samaSTi kA sahasra zIrSA puruSa hai yaha vyaSTi ke liye deva-vigraha ke rUpa meM mUrta hotA hai / yajJoM ke dvArA deva tatva kI upAsanA evaM deva prAsAdoM ke dvArA usI deva tatva kI ArAdhanA ye donoM hI bhAratIya saMskRti ke samAna pratIka the| deva maMdira meM jo mUtta vigraha kI pradakSiNA yA parikramA kI jAtI hai usakA abhiprAya bhI yahI hai ki hama apane grApa ko usa prabhAva-kSetra meM lIna kara dete haiM jise deva kI mahAn prANazakti yA mahimA kahA jA sakatA hai / upAsanA yA pArAdhanA kA mUlatatva yaha hai ki manuSya svayaM deva ho jAya / jo svayaM pradeva hai arthAt deva nahIM bana pAtA vaha deva kI pUjA nahIM kara sakatA / manuSya ke bhItara prANa aura mana ye donoM deva rUpa hI haiN| inameM divya bhAva utpanna karake hI prANI deva kI upAsanA ke yogya banatA hai|. jo deva tattva hai vahI vaidika bhASA meM agni tatva ke nAma se abhihita kiyA jAtA hai| kahA hai--- 'agniH sarvA devatA' arthAt jitane deva haiM agni sabakA pratIka hai / agni sarvadevamaya hai| sRSTi kI jitanI divya yA samaSTigata zaktiyAM haiM una sabako prANAgni isa manuSya deha meM pratiSThita rakhatI hai / isI tatva ko lekara deva prAsAdoM ke rUpakA vikAsa hmaa| jisa prakAra yajJavedI meM agni kA sthAna hai usI prakAra deva kI pratiSThA ke lie prAsAda kI kalpanA hai| deva tattva ke sAkSAtkAra kA mahatvapUrNa siddhAnta yaha hai ki pratyeka prANI use apane hI bhItara prApta kara sakatA hai| jo deva dyAvA pRthitrI ke vizAla aMtarAla meM vyApta hai vahI pratyeka prANI ke aMta:karaNa meM hai| jaisA kAlidAsa ne kahA hai
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vedAnteSu yamAhureka puruSaM vyApya sthitaM rodasI, aMtaryazca mumukSubhiniyamitaprAsAdibhirmRgyate / arthAt prANa aura mana ina do mahatI zaktiyoM ko niyama baddha karake apane bhItara hI usa devatatva kA jo sarvatra vyApta hai darzana kiyA jA sakatA hai / isa adhyAtma niyama ke grAvAra para bhAgavatoM ne vizeSataH devaprAsAdoM ke bhautika rUpa kI kalpanA aura unameM se usa devatattva kI upAsanA ke mahatvapUrNa zAstra kA nirmANa kiyA / vikrama kI prathama zatAbdI ke lagabhaga bhAgavatoM kA yaha dRSTikoNa ubhara kara sAmane A gayA aura tadanusAra hI deva maMdiroM kA nirmANa hone lagA / isa sambandha meM kaI mAnyatAeM vizeSa rUpa se sAmane aaii| usameM eka to yaha thI ki yadyapi manuSyoM kI kalpanA ke anusAra deva eka hai kintu ve saba eka hI mUla bhUta zakti ke rUpa aura unameM kevala nAmoM kA antara hai / yaha vahI purAnA vaidika siddhAnta thA jise Rgveda meM 'yo devAnAM nAmadhA eka eva', prathavA 'eka sadviprA bahudhA vadanti', ina vAkyoM dvArA kahA gayA thA / nAmoM ke sahasrAdhika prapaMca meM eka sUtratA lAte hue bhAgavatoM ne devAdhideva ko viSNu kI saMjJA dI / 'deveSThi vyApnoti iti viSNu, isa nirvAcana ke anusAra yaha saMjJA sarvathA lokapriya aura mAnya huii| isI prakAra vAsudeva Adi aneka nAmoM ke viSaya meM bhI udAra dRSTi se isa prakAra ke nirvacana kie gae jinameM nAmoM ke aitihAsika yA mAnavIya pakSa ko gorA karake unake devAtmaka yA divya pakSa ko pradhAnatA milii| udAharaNa ke lie vAsudeva zabda kI vyutpatti viSNupurANa meM isa prakAra hai sarvatrA'so samastaM ca vasatyaveti vai yataH / tataH sa vAsudeveti vidvadbhiH paripaThyate // ( 1 2 / 12) sarvANi tatra bhUtAni vasanti paramAtmani / bhUteSu ca sa sarvAtmA vAsudevastataH smRtaH / ( 6 / 5 / 80 ) isI ko mahAbhArata meM isa prakAra vahA gayA hai--- chAdayAmi jagatsarvaM bhUtvA sUrya ivAMzubhiH / sarvabhUtAdhivAsazca vAsudevaH tataH smRtaH // (zAntiparva, 341 / 41 ) vAsanAtsarvabhUtAnAM vasutvAddevayonitaH / vAsudevastato vedA.................. udyogaparva (7013) isI udAtta gharAtala para zaMkarAcArya ne vAsudeva zabda ko isa prakAra vyutpatti dI hai " vasati vAsayati AcchAdapati sarvamiti vA vAsuH, dIvyati krIDate vijigISate vyavaharati dyotate stUyate gaccha"tIti vA devaH / yAsuzcAsI devazveti vAsudeva: / " (viSNu sahasranAma, zAGkara bhASya, 46 zloka ) isa prakAra kI tarala aura taraMgita manaHsthiti bhAgavatoM kI vizeSatA thI jisake dvArA unhoMne satra dharmA ke samanvaya kA rAjamArga apanAyA | deva ke bahuvidha nAmoM ke viSaya meM unake dRSTikoNa kA sAra yaha thA paryAyavAcakaiH zabdaistattvamAdyamanuttamam | vyAkhyAtaM tattvabhAvajJairevaM sadbhAvacintakaiH || 7 ( vAyu purANa, 445)
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAt samasta sRSTi kA jo eka mAdi karatA hai, jisase zreSTha paura kucha nahIM hai, aine usa eka tatva ko hI tatvavetA aneka paryAyavAcI zabdoM se kahate hai| isa sundara dRSTikoNa ke kAraNa samanvaya pora samprIti ke dharmAmbu megha bhAratIya mahAprajA ke upara usa samaya bhivaSTa hue jaba deva prAsAdoM ke rUpa meM saMskRti kA nUtana vikAsa huaa| bauddha, jaina aura hindU maMdiroM meM pArasparika spardhA yA tanAva kI sthiti na thii| kintu ve saba eka hI dhArmika preraNA aura sphUrti ko mUrtarUpa de rahe ye gupta kAlIna bhAgavatI saMskRti kA yaha vizAla netra thA jisake dvArA prajAeM apane-apane iSTadeva kA abhilaSita darzana prApta kara rahI thIM / mAnavI deha ke sAtha pratyakSa phala yaha huprA ki devAlaya aMga-pratyaMga haiM unhIM ke anusAra deva yajJaH' arthAt 'jaisA puruSa vaisA hI deva tatva ke jisa ghaniSTha saMbaMdha kA ullekha Upara kiyA gayA hai usakA dUsarA kI kalpanA bhI mAnuSI deha ke anusAra hI kI gii| mAnuSI zarIra ke jo maMdiroM ke mUrtarUpa kA vijJAna nizcita huA / kisI samaya 'puruSavivo ve yajJa kA svarUpa' yaha siddhAnta mAnya thA / usI ko grahaNa karate hue 'puruSa viSo vai prAsAdaH marthAt jaisA puruSa jaisA hI deva mandira kA vAsvarUpa yaha nayA siddhAnta mAnya huA / pAda, khura, jaGghA, garbhagRha, maMDovara, skaMdha, zikhara, grIvA, nAsikA, mastaka, zikhA Adi prAsAda saMbandhI zabdAvalI se manuSya aura prAsAda kI pArasparika anukRti sUcita hotI hai| deva - prAsAdoM ke nirmANa kI tIsarI vizeSatA yaha thI ki samAja meM karmakANDa kI jo gaharI dhArmika bhAvanA thI vaha deva pUjA yA arcA ke rUpa meM Dhala gaI / pratyeka mandira usa-usa kSetra ke lie dharma kA mUrta rUpa samajhA gyaa| bhagavAna viSNu athavA anya deva kA jo viziSTa saunrsa thA use hI usa usa sthAna ko prajAeM apane apane devAlayoM meM mUrta karane kA prayatna karatI thIM / divya pramutaM saundarya ko mUrta rUpa meM pratyakSa karane kA sabala prayatna dikhAI diyA / sundara mUrti aura mandiroM ke rUpa meM aisA pratibhAsita hotA thA ki mAnoM svarga ke saundarya ko pRthivI ke mAnava sAkSAt dekha rahe hoN| jana samudAya kI sammilita zakti aura rAjazakti donoM kA sadupayoga aneka sundara deva mandiroM ke nirmANa meM kiyA gayA / yaha dhArmika bhAvanA uttarottara bar3hatI gaI aura eka yuga aisA pAyA jaba pratApI rASTrakUTa jaise samrAToM kA vaibhava ailorA ke kailAza saharA deva mandiroM meM pratyakSa samajhA jAne lgaa| eka-eka maMdiramAnoM eka eka samrATa ke sarvAdhika utkarSa aura samRddhi kA prakaTa rUpa thA jaba loka meM isa prakAra kI bhAvanA siddha huI tabhI madhyakAla meM usa prakAra ke vizAla maMdira bana sake jinakA vana samarAMgaNa sUtradhAra evaM aparAjita pRcchA aite graMthoM meM pAyA jAtA hai unhIM ke vAstu zilpa kI paramparoM sUtradhAra maNDana ke graMtha meM bhI pAI jAtI hai| maMdira yA prAsAda ko devatA kA prAvAsa mAnA gyaa| taba vaha kalpanA huI ki devatA ke sthAna para niraMtara asuroM kI vakra dRSTi rahatI hai, ataeva asuroM ke nivArA yA zAnti ke lie pUjA-pATha karanA Avazyaka hai| prAsAda-maMDana meM isa prakAra ke caudaha zAnti karma yA zAntika kahe gaye hai yathA (1) jisa dina bhUmi parIkSA karane ke lie usameM khAtakarma kiyA jAya; (2) jisa dina kUrma zilA kI sthApanA kI jAya (3) jisa dina zilAnyAsa kiyA jAya; (4) jisa dina tala nirmANa yA tala vinyAsa ke lie sUtramApana yA sUtrapAta (sUtra chor3anA) dvArA padoM ke nizAna lagAe jAMya; (5) jisa dina sabase nIce ke para kA pahalA patthara, jise khura-zilA kahate haiM (phArasI patthara lAkandAja ) rakvA jAya; (6) jisa dina maMdira chaTa kI sthApanA kI jAya; (7) jisa dina maMDapa ke mukhya stambha kI sthApanA kI jAya (8) jisa dina maMDara ke stambhoM ke kAra bhArapaTTa rakhatA jAya (8) jisa dina zikhara kI coTI para padma zilA rakhI jAya 8
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) jisa dina garbha gRha ke zikhara ke lagabhaga bIca meM zakanAsA yA nAsikA kI UMcAI taka pahuMca kara jhaMpA siMha kI sthApanA kI jAya; (11) jisa dina zikhara para hiraNyamaya prAsAda-puruSa kI sthApanA kI jAya; (12) jisa dina ghaeTA yA gUmaTa para Amalaka rakavA jAya; (13) jisa dina mAmalasAra zilA ke Upara kalaza kI sthApanA kI jAya; (14) aura jisa dina kalaza ke barAbara maMdira para dhvajA ropaNa kiyA jAya / inameM saMkhyA 2 aura saMkhyA 3 ko kucha loga alaga mAnate haiM kintu yadi kUrmazilA ko eka hI pada mAnA jAya to unakI sUcI meM kevala 13 zAnti karma hote haiM aura taba caudahavAM zAntika deva-pratiSThA ke avasara para karanA prAvazyaka hogA (1137-38) / prAsAda ke garbha gRha kI mApa eka hAtha se pavAma hAtha taka kahI gaI hai| kubhaka yA jADya-kubha yA jADUmA kA nikAsa isake atirikta garbha gRha kI bhitti ke bAhara honA cAhie 1 jADyAbha Adi vibhinna tharoM kA nirgama tathA pITha evaM chajje ke jo nirgama hoM unheM bhI sama sUtra ke bAhara samajhanA caahie| garbhagRha samarekhA meM caurasa bhI ho sakatA hai, kintu usI meM phAlanA yA khAMce dekara prAsAda meM tIna-pAMca sAta yA nau vibhAga kie jA sakate haiN| isakA prAzaya yaha hai ki yadi prAsAda ke garbhagRha kI lambAI mATha hAtha hai to donoM ora do-do hAtha ke koNa bhAga rakha kara bIca meM cAra hAtha kI bhitti ko khAMcA dekara thor3A Age nikAla diyA jA sakatA hai| isa prakAra kA prAsAda tIna aMgoM vAlA yA ur3IsA kI zabdAvalI meM triratha prAsAda kahA jAyagA / isI prakAra do koNa, do khAMce aura eka bhittiratha vAlA prAsAda paMcaratha prAsAda hotA hai| do kogA, do-do uparaya aura eka ratha yukta prAsAda saptAMga, evaM do koNa cAra-cAra uparatha evaM eka rathikA yukta prAsAda nayAMga yA davaratha prAsAda kahalAtA hai (1141) / ina phAlanAmoM yA khAMcoM ke anusAra hI prAsAda kA sampUrNa utsedha yA udaya khar3A kiyA jAtA hai / ataeva prAsAda racanAoM meM phAlanAmoM kA sarvAdhika mahattva hai| khura-zilA se lekara zikhara ke UparI bhAga taka jitane thara eka ke Upara eka uThate cale jAte haiM una sabakA vibhAga inhIM phAlanAmoM ke anusAra dekhA jAtA hai| prAsAda ke eka-eka pArzvako usakA bhadra kahate haiN| pratyeka bhadra kI vividha kalpanA koNa, pratibhadra aura bIca bAle bhadrAMza para hI nirbhara rahatI hai| prAsAda kI UMcAI meM jahAM-jahA~ phAlanAmoM ke jor3a milate haiM vahI Upara se nIce taka barasAtI pAnI ke bahAva ke lie bArIka nAliyAM kATa dI jAtI haiM jinheM vAri mArga yA salinAntara kahate haiM / bhadra, phAlanA (pratibhadra ) aura karNa yA koNa kI sAmAnya mApa ke viSaya meM yaha niyama baratA jAtA hai ki bhadra cAra hAtha kA hoto donoM pora ke pratibhadra yA pratiratha do-do hAtha ke aura donoM karNa yA koNa bhI do hAtha lambe rakkhe jAte haiM arthAt karNa aura phAlanA se bhadra ko lambAI dugunI hotI hai| prAsAda maNDana ke dusare adhyAya meM jagatI, torasa aura devatA ke sthApana meM dizA ke niyama kA vizeSa ullekha hai, prAsAda ke adhiSThAna ko saMjJA jagatI hai| jaise rAjA ke lie jagatI kI zobhA kahI gaI hai| prAsAda ke anarUpa pAMca prakAra ko jagatI hotI hai-catarastra (caurasa ). prAyata ( lamta cau aSTAsa (asa yA aThakonI), vRtta (gola ) aura vRttAyata (lamba gola, jisakA eka zirA gola aura dUsarA prAyata hotA hai, ise hI dvayana yA vesara kahate haiN)| jyeSTha madhya aura kanIyasI tIna prakAra kI jagatI kahIM gaI hai| jagatI kI UMcAI aura lambAI ko nApa prAsAda ke anusAra sthapati ko nizcita karanI cAhie, jisakA ullekha graMthakAra ne kiyA hai| prAsAda kI caur3AI se tigunI caugunI yA pAMcagunI taka caur3I aura maNDapa se savAI r3hayor3hI yA dUnI lambI taka jagatI kA vidhAna hai / jagatI ke Upara hI prAsAda kA nirmANa kiyA jAtA hai ataeva yadi prAsAda meM eka, do yA tIna bhramaNI yA pradakSiNApatha rakhane hoM to unake
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ lie bhI jagato ke Upara hI gujAyaza rakhI jAtI hai / jagatI ke nirmANa meM cAra, bAraha, bIsa, aThAisa, yA chattIsa koNa yukta phalanAmoM kA nirmANa sUtradhAra maNDana ke samaya taka hone lagA thaa| jagatI kitanI UMcI ho aura usameM kitane prakAra ke galate-gole banAe jAya isake viSaya meM maNDana kA kayana hai ki jagatI kI UMcAI ke aTThAisa pada yA bhAga karake upameM tIna pada kA jADyabha yA jADUmA, do pada kI kamI, tIna pada kA dAsA jo padmapatra se yukta ho, do pada kA khuraka, usake Upara sAta bhAga kA kumbha, phira tIna pada kA kalaza, eka bhAga kA aMtapatraka, tIna bhAga kI kapotAlI yA vevAla, cAra bhAga kA puSpa karaTha yA aMtarAla honA cAhie / jagatI ke cAroM ora prAkAra yA dIvAra aura cAra dvAra-maNDapa, jala nikalane ke lie makarAkRti praNAla, sopAna aura toraNa bhI icchAnusAra banAe jA sakate haiN| maNDapa ke sAmane jo pratolI yA pravezadvAra ho usake pAge sopAna meM zuzidakAkRti hathinI banAI jAtI hai| toraNa kI caur3AI garbha gRha ke padoM kI nApa ke barAbara aura UcAI mandira ke bhArapaTToM kI UMcAI ke anusAra rakkhI jAtI hai / toraNa mandira kA vizeSa aMza mAnA jAtA thA aura use bhI jagatI aura usake Upara pITha dekara UMcA banAyA jAtA thaa| toraNa kI racanA meM nAnA prakAra ke rUpa yA mUrtiyoM kI zobhA banAI jAtI thii| toraNa kaI prakAra ke hote the| jaise ghaTAlA toraNa, talaka toraNa, hiNDolA toraNa Adi / prAsAda ke sAmane vAhana ke lie caukI (catuSkikA) raksI jAtI thii| deva mandira meM vAhana ke nirmAtA ke bhI vizeSa niyama the ! vAhana kI UMcAI gabhAre kI murti ke guhmasthAna, nAbhisthAna yA stana rekhA taka rakhI jA sakatI hai| zikhara ke jisa bhAga para siMha kI mUrti banAI jAtI hai use zukranAsikA kahate the / usa sUtra se Age gUDhamaNDapa, gUDhamaNDapa se Age caukI aura usase aAge nRtyamaNDapa ko racanA hotI hai| maNDapoM kI saMkhyA jitanI bhI ho sabakA vinyAsa garbhagRha ke madhyavartI sUtra se niyamita hotA hai| maMdira ke dvAra ke pAsa trizAlA yA palida yA balAka ( dvAra ke Upara kA maMDapa) banAyA jAtA . hai| pandrahavIM zatI meM maMdIroM kA vistAra bahuta bar3ha gayA thA aura usake eka bhAga meM ratha yAtrA vAlA bar3A ratha rakhane ke lie ratha zAlA aura dusare bhAga meM chAtroM ke nivAsa ke liba maTha kA nirmANa bhI hone lagA thaa| tIsare adhyAya meM prAcAra zilA, prAsAda poTha, pITha ke Upara maMDovara aura maMdira ke dvAra ke nirmANa kA vistRta varNana hai| prasAda ke mUla meM nauMva taiyAra karane ke lie kaMkarITa ( iSTa kA cUrNa) kI pAnI ke sAtha khUda kuTAI karanI cAhie / isake Upara khUba moTI aura lambI caur3I prAsAda dhAriNI zilA yA patthara kA pharza banAyA jAtA hai / ise hI khura zilA yA khara zilA bhI kahate haiN| isa zilA ke Upara jaisA bhI prAsAda banAnA ho usake anurUpa sarva prathama jagatI yA adhiSThAna banAyA jAtA hai jisakA ullekha pahale hamA hai / yadi vizeSa rUpa se jagatI kA nirmANa saMbhava na ho to bhI patthara kI zilAoM ke tIna thara eka ke Upara eka rakhane cAhie / ina tharoM ko bhiha kahA jAtA thaa| noce kA bhiha dUsare kI apekSA kucha moTA aura dUsarA tIsare se kucha moTA rakkhA jAtA thaa| bhiha jitanA UMcA ho usakA cauthAI nigama yA nikAsa kiyA jAtA thaa| bhiha yA jagatI ke Upara prAsAda pITha kA nirmANa hotA hai / prAsAda-pITha aura jagalI kA bheda spaSTa samajha lenA cAhie / jaganI ke Upara madhya meM banAe jAne vAle garbha gRha yA maMDovara kI kursI kI saMjJA prAsAda pITha hai / isa pITha kI jitanI UMcAI hotI hai usI ke barAbara garbha gRha kA pharza rakkhA jAtA hai / prAsAda pITha ke nirmANa ke lie bhI gole-galanoM kA yA vibhinna tharoM kA vidhAna hai| jaise nau aMza kA jaya kubha,
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAta bhAga ko kapI, kapotAli yA kevAla ke sAtha sAta bhAga ko grAsapahI ( jisameM siMha mukha ko prAkRti banI rahatI hai / aura phira usake Upara bAraha bhAga kA gaja thara, daza bhAga kA azva thara aura pATha bhAga kA nara thara banAyA jAtA hai| pratyeka do gharoM ke bIca meM thor3A-thor3A aMtarAla denA ucita hai aura u.para nIce donoM ora patalI karNikA bhI rakkhI jA sakatI hai / prAsAda pITha ke Upara garbha gRha yA mahovara banAyA jAtA hai jise vAstavikarUpa meM prAsAda kA udaya bhAga kahanA cAhie / maNDa kA artha hai pITha yA prAsana aura jo bhAga usake Upara banAyA jAtA thA usake lie maeDovara yaha saMjJA pracalita huI / maMDovara ke utsedha yA udaya ko 144 bhAgoM meM bA~TA jAtA hai / yaha UMcAI prAsAda pITha ke mastaka se chajje taka lI jAtI hai| isake bhAga ye haiM...-khuraka 5 bhAga, kumbhaka 20 bhAga, kalaza 8 bhAga, aMtarAla 23 bhAga, ka.potikA yA kapotAli 8 bhAga, maMcI 6 bhAga, jaGghA 35 bhAga, urujaMghA (udgama) 15 bhAga hai ( jise gujarAtI meM 'Dor3hiyA' bhI kahA jAtA hai), bharaNo 8 bhAga, zirAvaTI yA zirA paTTa 10 bhAga, Upara kI kotAli 8 bhAga, aMtarAla r3hAI bhoga aura chajjA 13 bhaag| isa prakAra 144 bhAga maMDovara ke udaya meM rakkhe jAte haiN| chajje kA bAhara kI ora nikalatA khAtA daza bhAga hotA haiM / eka vizeSa prakAra kA maMDovara meru maMDovara kahalAtA hai| usameM bharaNI ke Upara se hI 8 bhAga kI macI dekara 25 bhAga kI jaMghA banAI jAtI hai aura phira chajje ke Upara 7 bhAga kI eka maJcI dekara 16 bhAga ko jaMghA banAte haiN| usake upara 7 bhAga ko bharagI, 4 bhAga kI zirAvaTI, 5 bhAga kA bhAra paTTa aura phira 12 bhAga kA kUTa chAdya yA chajjA / isa prakAra maMDovara kI racanA meM tIna jaMghAyeM aura do chajje banAye jAte the / pratyeka jar3A meM bhinna bhinna prakAra kI mUrtiyAM utkIraNaM kI jAtI haiM / Amera ke jagata zaraNa jI ke maMdira meM meru maMDovara ko racanA kI gaI hai| eka dUsare ke kAra jo tharoM kA vinyAsa hai unameM nirgama aura praveza kA marthAt bahAra kI ora nikalatA khAttA aura bhItara kI ora dabAva rakhane ke bhI niyama die gae haiM, maMDana kA kathana hai ki yadi prAsAda nirmANa meM alpa dravya vyaya karanA ho to tIna jaDAnoM meM se icchAnusAra jaMdhA, rUpa yA mUrtiyoM kA nirmAtA chor3A bhI jA sakatA hai ( 3 / 28)! iToM se bane maMdira meM bhIMta ko caur3AI garbha gRha kI caur3AI kA cauthA bhAga aura patthara ke maMdira meM pAMcavA bhAga rakhanI caahie| gamArA bIca meM caurasa (yugAtra) rakhakara usake donoM ora phAlanAeM denI cAhie, jinakA ullekha Upara kiyA jA cukA hai| maMDana ne phAlanAmoM ke lie bhadra, subhadra aura pratibhadra zabdoM kA prayoga kiyA hai / inhIM ke lie utkala kI zabdAvalI meM ratha, anuratha, pratiratha, koNa ratha zabda prAte haiM / ma~Dovara aura usake sAmane banAye jAne vAle maMDapoM ke khambho kI U~cAI eka dUsare ke sAtha mela meM rakhanI prAvazyaka hai| maMDapa ke Upara kI chata yA gUmara ko karoTa kahA gayA hai| isa karoTa kI UMcAI maMDapa kI . caur3AI se prAdhI rakhanI cAhie / isa karoTa yA chata meM nIce kI ora jo kaI thara banAye jAte haiM unheM dardarI kahA jAtA thA, gumaTa ke bhItarI bhAga ko vitAna aura UparI bhAga ko sambaraNa kahate haiM / vitAna meM dardaro yA tharoM kI saMkhyA viSama rakhane kA vidhAna hai| isake anaMtara maMdira ke dvAra kA savistara varNana hai|3|37-66) / dvAra ke cAra bhAga hote haiM arthAta nIce dehalI yA udumbara; dopArzva stambha aura unake Upara uttaraMga yA sirdl| ina cAroM ko hI zilpI aneka alaMkaraNoM se yukta karane kA prayatna karate the| devagar3ha ke dazAvatAra maMdira kA alaMkRta dvAra eka aisI kRti hai jisakI sAja-sajjA meM zilpiyoM ne apane kauzala kI parAkASThA dikhAI hai| prAyaH gupta yuga meM usI
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAra ke dvAra banate rahe ! zanaiH zanai: madhyakAlIna maMdiroM meM dvAra nimAraNa kalA meM kucha vikAsa aura parivartana bhI hunaa| maMDana ke anusa ra udumbara yA de halI kI caur3AI ke tIna bhAga karake bIca meM mandAraka aura dono pAvoM meM grAsa yA siMhamukha banAne cAhie / mandAraka ke lie prAcIna zabda santAnaka bhI thA (pragrejI phesTUna) / gola santAnaka meM padmapatroM se yukta mRNAla kI prAkRti ukerI jAtI thii| grAsa yA siMha mukha ko kIrtivaktra yA kIrtimukha bhI kahate the / dehalI ke donoM pora ke pArzva stambhoM ke nIce talarUpaka (hindI-talakA) nAma ke do alaMkaraNa banAye jAte haiN| talakar3oM ke bIca meM dehalI ke sAmane kI yora bIca ke do bhAgoM meM ardhacandra aura usake donoM ora eka-eka gagArA banAyA jAtA hai| gagAro ke pAsa meM zaMkhoM kI aura padmapatra kI utkIrNa kI jAtI haiN| dvAra ko yaha vizeSatA gupta yuga se hI prArambha ho gaI thI, jaisA kAlidAsa ne meghadUsa meM varNana kiyA hai (dvAropAnte likhita vapuSau zaMkhapadmau ca dRSTvA, uttara megha 17) / gagAraka yA gagArA zabda kI vyutpatti spaSTa nahIM hai / yahAM pRSTa 56 aura vAstusAra meM pR0 140 para gagAraka kA citra diyA gayA hai| dvAra kI UMcAI se usakI caur3AI AdhI honI cAhie / aura yadi cor3AI meM eka kalA yA solahavAM aMza bar3hA diyA jAya to dvAra kI zobhA kucha adhika ho jAtI hai / dvAra ke uttaraMga yA siradala bhAga meM usa deva kI mUrti banAnI cAhie jisako garbhagRha meM pratiSThA ho| isa niyama kA pAlana prAyaH sabhI maMdIroM meM pAyA jAtA hai / isa mUrti lalATa-bimba bhI kahate the| dvAra ke dono pAvaM stambhoM meM kaI phAlanA yA bhAga banAye jAte the jinheM saMskRta meM zAkhA kahA gayA hai / isa prakAra eka zAkha, trizAkha, paMca zAkha, sapta zAkha, aura nava zAkha taka ke pAva stambha yukta dvAra banAye jAte the / inhI ke lie tisAhI, paMcasAhI Adi zabda hindI meM abhI taka pracalita haiN| sUtra dhAra maMDana ne eka niyama yaha batAyA hai ki garbhagRha kI divAra meM jitanI phAlanA yA aMga banAye jAMya utanI hI dvAra ke pArzva stambha meM zAkhA rakhanI cAhie ( zAkhA: syuraMgatulyakA: 3.56) / dvAra stambha kI sajAvaTa ke lie kaI prakAra ke alaMkaraNa prayukta kiye jAte the| unameM rUpa yA strI puruSoM kI mUrtiyAM mukhya thiiN| jisa bhAga meM ye prAkRtiyAM ukerI jAtI thI use rUpa stambha yA pa zAkhA kahate the / puruSa saMjJaka aura strI saMjJaka zAkhAmoM kA ullekha maNDana ne kiyA hai| isa prakAra kI zAkhAye guptakAlIna maMdira dvAroM para, bhI mIlatI haiN| alaMkaraNoM ke anusAra ina zAkhAmoM ke aura nAma bhI milate haiM jaise-parazAkhA, siMha zAkhA, gandharva zAkhA, khalva zAkhA prAdi / khalva zAkhA para jo pralaM karaNa banAyA jAtA thA vaha maTara Adi ke beloM ke uThate hue gola pratAnoM ke sadRza hotA thaa| prAbU ke vimala vasahI prAdi maMdiroM meM tathA anyatra bhI isake udAharaNa haiN| khalva zabda prAcIna thA aura usakA artha phalinIlatA yA maTara prAdi kI bela ke lie prayukta hotA thaa| prAsAda maMDana ke cauthe adhyAya meM prArambha meM pratimA kI UMcAI batAte hae phira zikhara nirmANa kA byore vAra varNana kiyA gayA hai| deva prAsAdoM ke nirmANa meM zikharoM kA mahatvapUrNa sthAna thA / maMdira ke vAstu meM nAnA prakAra ke zikharoM kA vikAsa dekhA jAtA hai / zikharoM kI aneka jAtiyA zilpa granthoM meM kahI gaI haiN| vAstavika prAsAda zikharoM ke sAtha unheM milAkara abhI taka koI adhyayana prastuta nahIM kiyA gayA hai / bANa ne sAtavIM zatI meM bahabhUmika zikharoM kA ullekha kiyA hai| bhArambhivaH:pta kAla meM bane hue sAMcI ke choTe deva maMdira meM koI zikhara nahI hai / devagar3ha ke dazAvatAra maMdira meM zikhara ke bhItara kA DholA vidyamAna hai| vaha isa bAta kA sAkSI hai ki usa maMdira para bhI zikhara kI racanA ko gaI thii| zikhara kA prArambha kisa rUpa meM aura kaba humA yaha viSaya anusaMdhAna ke yogya hai| paMjAba meM mile hae udumbara janapada ke sikkoM para upalabdha devaprAsAda ke Upara trimUmika zikhara kA spaSTa aMkana pAyA jAtA hai / isase yaha siddha hotA hai ki
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikharoM kA nirmANa gupta yuga se pahale hone lagA thaa| jJAta hotA hai ki maMdira ke vAstu meM donoM prakAra mAnya the| eka zikhara yukta garma gRha yA maMDapa yA aura dUsare zistrara vihIna caurasa chata vAle sAdA maMdira jaise sAMcI aura mAlavA ke mukandarA prAdi sthAnoM meM mile haiN| isa prakAra ke maMdiroM ke vikAsa kA pUrvarUpa kuSANa kAlIna . gandha kUTI meM prApta hotA hai, jisameM tIna khar3e pattharoM ko caurasa patthara se pATa kara usake bhItara buddha yA bodhisatva kI pratimA sthApita kara dI jAtI thii| kAlAntara meM to zikhara maMdiroM kA anivArya aMga banagayA aura usakI zobhA evaM rUpa vidhAna meM pratyadhika dhyAna diyA jAne lgaa| maMdira ke garbha gRha meM khar3I haI yA baiTho huI deva pratimA kI UMcAI kitanI ho aura usakA dRSTi sUtra kitanA UMcA rakkhA jAya isake viSaya meM dvAra kI UMcAI ke anusAra nirNaya kiyA jAtA thaa| jaise eka vikalpa yaha thA ki dvAra kI UMcAI ke pATha yA nava bhoga karake, eka bhAga chor3akara zeSa UMcAI ke tIna bhAga karake unameM se do ke barAbara mUrti kI UMcAI rakhanI caahie| maMdira ke zikhara kI racanA atyanta jaTila viSaya hai / maMDovara ke chajje ke Upara do eka thara aura lagAkara taba zikhara kA prArambha karate haiM / vAstusAra meM ina gharoM ke nAma berADu aura pahAra kahe haiM (vAstusAra pR.110)| kintu maMDana ne kevala pahAra nAmaka ghara kA ullekha kiyA hai / zikhara ke uThate hue vinyAsa meM zagoM kI racanA sabase adhika mahatvapUrNa hai| maMDovara kI vibhinna phAlanAmoM kI UMcAi skandha ke bAda jaba zikhara meM uThatI hai to koraNa, pratiratha pIra ratha grAdi kI sIdha meM zaga banAye jAte haiN| inhIM zRgoM ke dvArA zikhara kA ThATha jaTila aura sundara ho jAtA hai| bIca ke zikhara ko yadi hama eka ikAI mAneM to usako cAroM dizAoM meM cAra uru zaga banAye jA sakate haiM / ye zRMga bhI zikhara ko prAkRti ke hote haiN| yadi mUla zikhara kA sAmane se darzana kiyA jAya to vahI prAkRti zuga kI hotI hai / prAsAda ke zikhara kA sammukha darzana hI zaga hai| mUla zikhara aura usake cAroM ora ke cAra zaga isa prakAra kula 5 zaga puktarUpa prAsAda kA eka sIdhA prakAra hmaa| bIca ke zikhara ko mUlamaMjarI aura cAroM ora ke mUlabhUta bar3e zRgoM ko uru zrRMga kahate haiN| isI ke lie rAjasthAnI aura gujarAtI sthapatiyoM meM chAtiyAzraMga zabda bhI pracalita hai | vastuta: zrRMga aura zikhara paryAyavAcI haiN| Thakka ra pherU ne uruzruga yA chAtiyA zrRMga ko " ura sihara (=uru zikhara) kahA hai / mUlamaMjI ke cAra bhadra yA pAvoM meM cAra uruzrugoM ke atirikta prora bhI aneka zrRga banAye jAte the| sUtradhAra maMDana ne kahA hai ki uruzraMgoM kI saMkhyA pratyeka bhadra meM eka se natra taka ho sakatI hai (4/10) / sabase bar3A uruzruga zikhara kI kitanI UMcAI taka rakkhA jAya isakA bhI niyama diyA gayA hai| zikhara ke khadaya ke 13 bhAga karake nIce se sAta bhAga taka pahalA chAtiyA zrRMga banAyA jAtA hai| arthAt zikhara kI UMcAI ke sAta bhAga pahale uru zrRMga ke nIce chipa jAte haiN| aba isa uruzruga para dUsarA uruzruga baiThAnA ho to phira isakI UMcAI ke teraha bhAga karake sAta bhAga taka ke udaya taka dUsarA zrRga banAyA jAtA hai / isa prakAra jisa zikhara meM nava uruzruga rakhane hoM usakI UMcAI soca vicAra kara usI anupAta se nizcita karanI hogii| zikhara meM golAI lAne yA DhalAna dene ke lie prAvazyaka hai ki yadi usake mUla meM dasa bhAga hoM to agra sthAna yA sire para chaH bhAga kA anupAta rakhanA cAhiye / isa anupAta se zikhara suhAvanA pratIta hotA hai| garbha gRha kI mUlarekhA yA caur3AI se zikhara kA udaya savAyA rakkhA jAtA hai| zikhara ke valaNa arthAt namana kI yukti sAdhane ke lie usake udaya bhAga aura skandha meM kramaza: rekhAoM aura kalAoM kI sUkSma gaNanA sthapati sampradAya meM pracalita hai / usa viSaya kA saMkSipta saMketa maMDana ne kiyA hai / rekhAoM aura kalAtroM kA yaha viSaya aparAjita pRcchA (pra. 136-141) meM bhI pAyA hai| kheda hai ki yaha viSaya abhI taka saSTa na hone se isa para adhika prakAza DAlanA sambhava nhiiN|
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMDana kA kathana hai ki kharazilA se kalaza taka bIsa bhAga karake pATha yA 81 yA ha bhAga meM maMDovara ko UMcAI aura zeSa meM zikhara kA udaya rakkhA jAtA hai / zikhara ke gUmaTa numA uThAna ko padmakoSa kahA jAtA hai (4/23) / padmakoSa kI prAkRti lAne ke liye maMDana ne ati saMkSipta rIti se eka yukti kahI hai (caturgaaina sUtreNa sAdaH zikharodayaH (4 / 23) / isake anusAra zikhara kI mUlarekhA se caugunA sUtra lekara yadi naye prApta donoM binduoM ko kendra mAnakara gola rekhAyeM khoMcI jAya to jahAM ve eka dUsare ko kATatI hoM vaha zikhara kA aMtima bindu humA / zikhara kI mUla rekhA se usakI (mUla rekhA kI) savAI jitanI UMcAI para eka rekhA khIMcI jAyaM to vaha zikhara kA skandha sthAna hogaa| isa skandha aura padma koza ke aMtima bindu taka kI UMcAI ke sAta bhAga karake eka bhAga meM prIvA, 13 bhAga meM prAmalaka zilA, 1 bhAga meM padma patra (jinheM prAjakala lIlophara kahate haiM), aura tIna bhAga meM kalaza kA mAna rhegaa| zikhara meM zukanAsa kA bhI mahatvapUrNa sthAna hai| zukanAsa ko UMcAI ke pAMca vikalpa kaheM haiN| athAt chajje se skandha taka ke udaya ko java ikkIsa bhAmoM meM bAMTA jAya to 6, 10, 11, 12, 13, aMzoM taka kahIM bhI zukanAsa kA uccha kiyA jA sakatA hai| zukanAsikA udaya ke punaH na bhAga karake 1, 3, 5, 7 yA bhAgoM meM kahIM para bhI jhampAsiMha rakhanA cAhiye / zukanAsA, prAsAda yA deva maMdira kI nAsikA ke samAta hai| zikhara meM zukanAsikA kA nikalatA khAtA nIce ke aMtarAla maNDapa ke anusAra banAyA jAtA hai / aMtarAla maNDapa ko kapilI yA kolI maNDapa bhI kahate haiN| (4128) antarAla maMDapa kI gaharAI chaH prakAra kI batAI gaI hai| zikhara kI racanA meM zraga, uruzraMga (chAtiyA zraga), pratyaMga aura aeDakoM kA mahatvapUrNa sthAna hai| evaM bhinna bhinna prakAra ke zivaroM ke lie unako gaNanA praga 2 ko jAto hai| isI prakAra tavaMga, tilaka pora siMhakarNa ye bhI prakArAntara ke alaMkaraNa haiM jinheM prAsAda ke zikhara kA bhUSaNa kahA jAtA hai aura inakI racanA bhI zikhara ko vibhinnatA pradAna karatI hai| maMDana ke anusAra prAsAda ke zikhara para eka hiraNyamaya prAsAda puruSa kI sthApanA kI jAtI hai / kalaza, daNDa, aura dhvajAropaNa ke saMbaMdha meM bhI vivaraNa pAyA jAtA hai| pAMcaveM-chaThe adhyAyoM meM rAjya Adi paccIsa prakAra ke prAsAdoM ke lakSaNa kahe gae haiN| garbha gRha ke koNa se koNa taka prAsAda ke vistAra ke 4 se 112 taka a.vazyakatAnusAra bhAga kie jA sakate haiM aura unhIM bhAgoM ke anusAra phAlanAmoM ke aneka bheda kie jAte haiN| prAsAdoM ke nAma aura jAtiyAM unake zikharoM ke anusAra kahI gaI haiN| vastuta: ina bhedoM ke prAdhAra para prAsAdoM kI sahasroM jAtiyAM kalpita kI jAtI haiN| garbha gRha, prAsAda bhitti, bhramaragI yA parikramA aura parikramA-bhitti yaha prAsAda kA vinyAsa hai| inameM prAsAda bhitti, parikramA aura parikramA bhitti tInoM kI caur3AI samAna hotI hai| yadi do hAtha ko prAsAda bhitti, do hAtha kI parikramA aura do hAtha kI bhrama bhitti kareM to garbhagRha cAra hAtha kA honA caahie| parikramA yukta prAsAda dasa hAtha se kama kA banAnA ThIka nahIM / prAsAdoM ke vairAjya Adi paccIsa bheda nAgara jAti ke kahe jAte haiN| chaThe adhyAya meM vizeSata: zikharoM ke aneka bhedApabhedoM kI vyAkhyA karate hue kesarI prAdi prAsAdoM kA nirUpaNa kiyA gayA hai| prayogAtmaka dRSTi se yaha viSaya atyadhika vistAra ko prApta ho gayA thaa| yahAM taka ki meka--prAsAda meM 501 zrRgaka banAe jAte the / vRSabhadhvaja nAmaka meru meM eka-sahasra eka aNDaka kahe gaye haiM / meru prAsAda bahu vyara sAdhya hone se kevala rAjakIya nirmANa kA viSaya samajhA jAtA thaa|
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 veM adhyAya meM, maNDapoM ke nirmANa kI vidhi dI gaI hai / 10 hAtha se 50 hAtha taka kI caur3AI ke sama yA sapAda maNDapa banAe jAte the| jaina mandiroM meM gUDhamaeDapa, caukI maNDapa, nRtya maNDapa, ina tInoM maNDapoM kA honA prAvazyaka mAnA gayA hai / maNDapa ke UAra kI chana ghaNTA kahalAtI thI jise hindI meM gramaTa kahate haiN| isake Upara ke bhAga ko saMvaraNa praura nIce ke bhAga ko vitAna kahate the| maMDapa ke nirmANa stambhoM kA vizeSataH vidhAna kiyA gayA hai| 4,8, 12 yA 20 kone taka ke stambha athavA gola stambha banAe jAte the| stambhoM ko saMkhyA ke bheda se 27 prakAra ke maNDapa kahe gae haiM 1 12 stambhoM se lekara 2-2 kI vRddhi karate hae 64 stambho taka ke maepoM kA ullekha hai / gumaTa kI chata ke vitAna ko dardarI, rUpakaNTha, vidyAdhara, nartakI, gajatAlu, kola prAdi alaMkaraNoM se yukta tharoM se suzobhita kiyA jAtA thaa| eka se eka vicitra vitAnoM ke nirmANa meM bhAratIya zilpAcAryoM ne apane kauzala kA paricaya diyA thaa| yahAM taka ki eka hajAra eka sau teraha prakAra ke vitAna kahe gaye haiN| gumaTa ke UparI bhAga yA saMvaraNa ke sajAvaTa meM ghaNTI kA alaMkararaNa mukhya thaa| nyUnAtinyUna pAMca ghaMTiyoM se lekara 4-4 kI saMkhyA bar3hAte hue eka sau eka ghaMTiyoM taka kI ginatI kI jAtI thii| - pAThaveM adhyAya meM maMdiroM ke evaM vApI-kUpa-tar3AgAdi ke jINodvAra kI vidhi kahI gaI hai| sAtha hI rAjapura prAdi nagaroM ke nirmANa ko saudha, jAla--gavAkSa, kIrti stambha, jalArAma Adi se suzobhita karane kA varNana pAyA hai| isI prakAra koSThAgAra, matavAraNI, mahAnasa, puNyazAlA, prAyUghazAlA, chatrAgAra, jala sthAna, vidyA maraDapa, vyAkhyAna maNDapa Adi ke nirmANa kA vidhAna bhI kiyA gayA hai / isa prakAra sUtradhAra maNDana ne apane vAstusAra saMbandhI isa graMtha meM saMkSipta zailI dvArA prAsAda racanA saMvandhi vistRta jAnakArI bharane kA prayatna kiyA hai / isa graMtha kA paThana-pAThana meM adhika pracAra honA ucita hai| zrI paM. bhagavAnadAsa jaina ne anuvAda aura citramaya vyAkhyA ke dvAra isa pratha ko sulabha banAne kA jo pravarA kiyA hai isake lie hameM unakA upakAra mAnanA caahie| vyaktigata rIti se hama unake mora bhI AbhArI haiM kyoMki Aja se kaI varSa pUrva jayapura meM rahakara hameM unase isa graMtha ke sAkSAt adhyayana kA avasara prApta huA thaa| vidita humA hai ki isa grantha kA ve hindI bhASAntara bhI prakAzita karanA cAhate haiN| prAzA hai usa saMskaraNa meM viSaya ko saSTa karane vAle rekhAcitroM kI saMkA meM aura bhI vaddhi saMbhava hogii| tA0 1-1-62 vAsudeva zaraNa agravAla. adhyakSa-kalA vAstuvibhAga, kAzI vizva vidyAlaya,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAbhAra dhanyavAda suprasiddha vidvaratna DaoN. vAsudeva zaraNajI agravAla adhyakSa- kalA aura vAstuvibhAga, kAzI vizvavidyAlaya ne isa graMtha kI vistRta bhUmikA likhane kA adhika parizrama kiyA hai, etadarthaM ve sAbhAra dhanyavAda ke pAtra haiM / prastAvanA meM graMthakAra ne maMDana sUtradhAra kA aitihAsika vistRta paricaya tathA prAsAda ( devAlaya ) aura deva tattva kA pratipAdana acche vaijJAnika dRSTi se savistAra likhA hai, vaha vizeSa manana karane yogya hai / anuvAdaka
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Daditionaries batAgavAlA vimAna nAgara jAti kA prAmAda (pITha maMDovara aura zikhara kA mavAnapUrNa dRzya) - udayapura - mevADa
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ T Kvity-sxs:'. KENAREILE/4 times RELAMA H CHATTISGAR HalTAR PS G tose. - ALL. ...T H -4 .. . 47 ---Patawinment EMAHarinirmaani m amsimperamminent i tannada Post HETANA. -HAMARE Timiyainisten SHAYARISHMARCHKET Share .. ---- - -... Maharashtramanan --... d a.TAPAR meanirammarAyaang __ wd SAMBAHINI - - AND -- a teARAMMACHAR - APER E LARE winnepalDHAN papa RANI BEIN prAgagrIva maMDapa vAlA nAgara jAti kA niraMdhAra prAsAda khajurAho (madhyapradeza)
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ TIkAkAranuM maMgalAcaraNa OM namo jiNANaM / maNDanasUtradhAraviracitam - prAsAda - maNDanam / * paramaM parameSThinaM jinaM natvA karomyaham | prAsAdamaNDanaprabodha -dhAya bhASAM subodhinIm // zreSTha paMcaparameSThI jinadevane namaskAra karIne prAsAdamAMDana nAmanA zilpazAane sArI rIte samajavA mATe sukheAdhinI nAmanI bhASA TIkA karU chuM! graMthakA~nuM maMgalAcaraNa zrI vizvakarmovAca -- nirvighnasiddhihetave / 1 AdigaurIsamudbhUta- tejasA sambhUtAya vai // 1 // nividmaNe potAnA kAmanI siddhine mATe mahAmAyA pAvatI devInA adbhUta tejathI utpanna thayela zrI gaNezadevane namaskAra karU chu. 5 15 mahAmAyeti yA gItA cinmayI munisattamaiH / sRSTinA 8 maDana " nAmane 2 tanotu vAgvilAsaM me jihvAyAM sA sarasvatI ||2|| mahASie jenI stuti karI che, evI jJAnamayI mahAmAyA sarasvatI devI che, te mArI jIbha upara esIne vANIne vistAra kare // 2 // gaNezAya namastasmai 1 rAbhavAya / 2 karotu sRSTyAdyasUtradhArasya prasAdAdvizvakarmaNaH / prAsAdamaNDanaM brUte sUtradhAreSu maNDanaH ||3|| Adi sUtradhAra zrI vizvakarmAnI kRpAthI sUtradhArAmAM zreSTha bhUSaNarUpa sUtradhAra che, te A prAsAdamaMDana nAmanA graMthane kahe che / / 3 / / gRheSu yo vidhiH prokto vinivezapravezane / sa eva viduSA kAryoM devatAyataneSvapi // 4 // SAD
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDa ghara banAvavAnI tathA temAM praveza karavAnI je vidhi vAstuzAstramAM vidvAnAe matAvI che, te vidhi pramANe devAlayamAM paNa kArya karavuM // 4 ll devapUjita zivasthAna-- himAdreruttare pArzve learned param / pAvanaM zaGkarasthAnaM tatra sarvaiH zivo'rcitaH // 5 // himAlaya parvatanI uttaradizAmAM suMdara devadArU kSeAnuM meTuM vana che, A mahAdevanuM pavitra tIrthasthAna che, tyAM sava deva ane daitya Adi ekaThA maLIne mahAdevanI pUjA karI 5 / mAsAhanI jati prAsAdAkArapUjAbhi devadetyAdibhiH kramAt / 2 caturdaza samutpannAH prAsAdAnAM ca jAtayaH 6 // cauda leAkanA deva ane daitya Adi ekaThAM maLIne anukrame aneka prakAre prAsAdanA AkAravALI mahAdevanI pUjA karI, jethI cauda prakAranI prAsAdanI jAti utpanna thaI prAsAdAtpatinI cauda jAti-- 1 ' devadAya', 2 ' su - (6 yatra yeSAM kRtA pUjA tatra tannAmakAstu te / prAsAdAnAM samastAnAM kathayiSyAmyanukramam // suraistu nAgarAH khyAtA drAviDA dAnavendraH / latinAcaiva gandharvai-ryakSaizvApi vimAnajAH || vidyAdharairmizrakAca vasubhizra varATakAH / sAndhArAvoragaiH khyAtA narendra mistathA // vimAnanAgaracchandAH sUrya loka samudbhavAH / nakSatrAdhipalokoktA - chandA vimAnapuSpakAH // pArvatI sambhavAH senA valayAkAra saMsthitAH / harasiddhayAdidevIbhiH kAryAH siMhAvalokanAH 1: || vyantara sthita devaistu phAMsanAkAriNo matAH / indralokasamudbhUtA rathAzra vividhA matAH // "1 apa0 sUtra. 106
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH je je dee prAsAdanA AkAravALI mahAdevanI pUjA karI, te te pramANe nAma vALI je je prAsAdanI jAti utpanna thaI te anukrame kahe che - 1-devatAonA pUjanathI nAgara jAti, 2-dAnanA pUjanathI drAviDa jAti, 3gaMdharvonA pUjanathI latina jAti, 4- yakSenA pUjanathI vimAna jAti, 5- vidyAdharanA pUjanathI mizra jAti, 6-vasudevanA pUjanathI varATaka jAti, -nAgadevanA pUjanathI sAMdhArajAti, -narendronA pUjanathI bhUmijajAti, 9-sUryadevanA pUjanathI vimAnanAgara jAti, 10-caMdra devanA pUjanathI vimAnapuSpaka jAti, 11-pArvatIdevInA pUjanathI valabhI jAti, 12-harasiddhi Adi devIonA pUjanathI siMhAvalokana jAti, 13-vyaMtarasthita devanA pUjanathI phAMsI ke AkAravAlI jAti, 14-iMdralokanA devanA pUjanathI rathAkAra (dArUjAdi, jAti, e cauda jAtinAM prAsAde utpanna thayAM. ATha jAtinA uttama prAsAda- nAgarA drAviDAzcaiva bhUmijA tinAstathA / sAvadhArA vimAnAdi-nAgarAH pusspkaangkitaaH||7|| vizrAMti sRSTi jJAtipu nAnA sarvadeveSu karttavyAH zivasthApi vizeSataH // 8 // cauda jAtinA prAsAdamAM nAgara, drAviDa, bhUmija, latina, sAvaMdhAra (sAMdhAra) vimAnanagara, vimAnapuSpaka ane mizra e ATha jAtinAM prAsAda uttama che, te badhAM zaMga ane tilake vaDe suzobhita che, te mATe e ATha jAtinA prAsAda sarva ne mATe banAvavAM zreSTha che. temAM paNa mahAdevanA mATe te vizeSa karIne banAvavAM e vadhAre zreyaskara che. 7-8 prAsAdAnAM ca sarveSAM jAtayo deshbhedtH| caturdaza pravartante jJeyA lokAnusArataH // 9 // sarva prAsAdenI jAti dezabhedanAM anusAre thAya che, temAM mukhya cauda jAti che, te aparAjita pRcchAsUtra 112 Adi anya zAthI jANavI 9 che lakSSalakSaNato'bhyAsAd gurumaargaanusaartH| prAsAdabhavanAdInAM sarvajJAnamavApyate // 10 // prAsAda ane ghara Adi banAvavA mATe sarva prakAranuM zilpajJAna, tenAM lakSya ane lakSaNanAM abhyAsa vaDe athavA gurUzikSA vaDe prApta karavuM joIe . 10 1 "ArAave', "mitrata jAva'.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamarane prAsAda banAvavAno samaya- zubhalagne sunakSatre pazcagrahabalAnvite / mAsasaMkrAntivatsAdi-niSidhakAlavajite // 11 // zubhalagna ane zubha nakSatramAM, pAMca graha (sema, budha, gurU, zukra ane ravi) balavAna hoya tyAre, tathA mAsa saMkrAMti ane vatsa Adine niSedha samaya cheDIne prAsAda banAvavAno AraMbha kare che 11 bhUmi parIkSA sarvadikSu pravAho vA prAgudakzaGkaraplavAm / bhuvaM parIkSya saMsiJcet paJcagavyena kovidaH // 12 // maNisuvarNarUpyeNa vidrumeNa phalena vaa| devAlaya banAvavAnI bhUminI pahelA parIkSA karavI joIe. je bhUmi upara vacamAM pANI reDavAthI pravAha cAre dizAmAM jAya arthAt vacamAM UMcI ane cAre dizAmAM nIcI hoya, athavA pUrva, uttara ane IzAna dizAmAM nIcI hoya, te dizAmAM pANIne pravAha jAya te te bhUmi zubhadAyaka che. vizeSa jANavA mATe juo pavitAsUtra 51. e bhUmimAM zalya hoya te te paNa kADhI nAMkhIne zuddha karavI. pachI zuddha karelI bhUmine vidvAna paMcagavya (gAyanuM dUdha, dahIM, ghI, chANa ane mUtra) chAMTIne, tathA maNi, senuM, rUpuM ke pravAla vaDe athavA phalapUjA vaDe pavitra karavI che 12 vAstumaMDala banAvavAnI vastu- catuHSaSTipadairvAstu likhedvApi zatAMzakaiH // 13 // piSTena vAkSataiH zuddha-stato vAstuM samarcayet / pUrvoktena vidhAnena balipuSpaizca pUjayet // 14 // devAlayanA AraMbha karavAmAM samayathI samApta thAya tyAM sudhImAM sAta athavA caudavAra cosaTha padane athavA eka padane vAstu pUjavAmAM Ave che. te vAstumaMDala azuddha leTa athavA cokhAthI banAvavAmAM Ave che. tenI je vidhi pUrvAcAryoe batAvI che, te vidhi anusAra bali ane puSpa AdithI pUjA karavI 13-14 1 plavam / 2 bhUmi / 3 sinceta / 4 maNinA svarNarUpyeNa / 5 Urdhva / 6 balipuSpAdipUjanaiH / * juo AThamA adhyAyanA zleka 102
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama sthA: ATha dikapAla indro vahniH pitRpati-nato varuNo marut / kubera IzaH patayaH pUrvAdInAM dizAM kramAt // 15 // Idra, agni, yama, nijhata, varUNa, vAyu, kubera ane Iza, e ATha deva anukrame pUrvAdi dizAonA adhiti che 1pa kAryAraMbhamAM pUjanIya deva- virapAra kSetrapaca jaLarAji tathA eteSAM vidhivatpUjAM kRtvA karma samArabhet // 16 // dipAla, kSetrapAla, gaNeza ane caMDikAdevI Adi devadevIonI vidhipUrvaka pUjA karIne kArya AraMbha kara 1mA niSedha samaya- dhanurmInasthite sUrye gurau zukre'stage vidhau / vaidhRtau vyatipAte ca dagdhAyAM na kadAcana // 17 // dhana ane mIna rAzine sUrya hoya, gurU, zukra ane caMdramA asta haya, vaidhati ane vyatipAtane bhega hoya ane dagdhAtithi hoya, tyAre kyAre paNa navIna kAmane AraMbha kara nahi lagA vatsamukha kanyAditritrige sUrya dvAraM pUrvAdiSu syajet / saSTayA vatsamukhaM tatra svAmino hAnikRdyatA // 18 // kanyA Adi traNa traNa rAzimAM sUrya hoya, tyAre anukrame pUrvAdi dizAomAM dvAra Adi karavuM nahi, kAraNa ke te dizAomAM sRSTikrame vatsanuM mukha hoya che. te gRhasvAmIne nukasAnakAraka che. jemake-kanyA, tulA ane vRzcika rAzine sUrya hoya tyAre vatsanuM mukha pUrva dizAmAM, dhana makara ane kuMbha rAzine sUrya hoya tyAre vAnuM mukha dakSiNa dizAmAM, mIna, meSa ane vRSabha rAzine sUrya hoya tyAre vasanuM mukha pazcima dizAmAM, mithuna, karka ane siMharAzine sUrya hoya tyAre vatsanuM mukha uttara dizAmAM rahe che. je 18 che 1 samAcaret / 3 / 3 dagdhe / nessttN| 5 tritrime|
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane je dizAmAM vatsanuM mukha hoya, te dizAmAM tathA tenI sAmenI dizAmAM khAta, devapratiSThA, dvArapratiSThA ane dvArapraveza Adi kArya karavAnI zAstramAM manA lakhI che. paraMtu vatsanuM mukha eka dizAmAM traNa traNa mahInA rahe che. tethI traNa mahInA sudhI kArya rekI zakAya tema na hoya te tenAM parihAra rUpe Thakkara pharUkRta vasyusAra paraNa 50 jAta 20 mAM lakhe che ke - __ "gihabhUmi satta mAe paNadahatihitIsatihidahakkhakamA / ia diNasaMkhA caudisi sirapucchasamaMki vcchtthiii||" ghara athavA prAsAdanI bhUminI pratyeka dizAmAM sAta sAta bhAga karavA, temAM anukrame prathama bhAgamAM pAMca dina, bIjA bhAgamAM daza dina, trIjA bhAgamAM paMdara dina, cothA bhAgamAM trIsa dina, pAMcama bhAgamAM paMdara dina, chaThThA bhAgamAM daza dina ane sAtamAM pAMca divasa varasa rahe che. A pramANe bhUminI cAre dizAomAM divasanI saMkhyA jANavI. je aMka upara vatsanuM mukha hoya, tenI sAmenA barAbara aMka upara valsanuM pUchaDuM hoya che. A pramANe vatsanI sthiti che. jemake- kanyArAzino sUrya heya, tyAre pUrva dizAmAM khAta Adi kAma karavAnI AvazyakatA hoya te kanyArAzinA prathama pAMca divasa sudhI pahelA bhAgamAM karavuM nahi, paNa bIjI je cha bhAgo rahyA, temAM kaI bhAgamAM zubha muhUrtamAM kAma karI zake che. evI rIte bIjA bhAgamAM cha thI paMdara divasa ane trIjA bhAgamAM solathI trIsa divasa sudhI kAma karavuM nahi.tulArAzine sUrya hoya tyAre trIsa divasa madhyanA cothA bhAgamAM kAma karavuM nahi, vRzcika rAzine sUrya hoya tyAre prathama paMdara divasa pAMcamA bhAgamAM, solathI pacIsa divasa sudhI chaThThA bhAgamAM ane chavvIsathI trIsa divasa sudhI sAtamA bhAgamAM kAma karavuM nahi. A pramANe bhAganI dina saMkhyAnusAra dhana, makara ane kuMbha rAzinA sUryamAM dakSiNa dizAmAM mIna, meSa ane vRSabha rAzinA sUryamAM pazcimadizAmAM tathA mIthuna, karka ane siMha rAzinA sUryamAM uttara dizAmAM kAyanA AraMbha kare nahi. IY 1 ke ghara yA prasAda karanekI 20 ] parima T10 15 10 ja nATaka - ka
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH Aya Adine vicAra- Ayo vyayakSamaMzasya bhittiyAhye surAlaye / dhvajAyo devanakSatraM vyayAMzo prathamau zubhau // 19 // Aya vyaya, nakSatra ane aMzanI gaNatrI devAlayanI dIvAlanI bahArathI thAya che. temAM, vaja Aya, devanakSatra, pahele vyaya ane pahelo aMza zubha che 1lA keSAzcimmarutAM gehe vRSasiMhagajAH shubhaaH| Apano zvA eziyasa sasSi pAranA devonA devAlayamAM vRSa, siMha ane gaja Aya paNa zubha che. AyathI vyaya kama hoya te zreSTha che. pizAca nAmane vyaya samAna che, ane rAkSasa nAmane vyaya AyathI adhika che mArA devAlayamAM vicAraNIya devatAnAM gRhe cinya-mAyAdyaGgacatuSTayam / navAGgaM nADIvedhAdi sthApakAmarayomithaH // 2 // devAlayamAM Aya, vyaya, aMza ane nakSatra e cArane vicAra kare, tathA deva ane pratiSThAkArakane paraspara nADIdha Adi nava aMga (nADI, ni, gaNa, varNa, vazya, tArA, varga, rAzi ane rAzisvAmI)ne vicAra kare paranA AyAdicintanaM bhUmi-lakSaNaM vAstumaNDalam / kAnanakSatranAri-ttine pUrvazaratararA Aya Adine vicAra, bhUmilakSaNa. vAstumaMDala, mAsa, nakSatra ane lagna Adina vicAra, e badhAM rAjyavallabha maMDana ane aparAjIta pRcchA Adi bIjAM zAthI jANa para Aya vyaya ane nakSatranuM jJAna " vyAse daiyaguNe'STabhirvibhajite zeSo dhvajAyAyakoaSTadhne tadguNite ca dhiSNyamajite syArakSamazcAdikam / nakSatre vasubhivyayo'pi bhajite hInastu lakSmIpradaH, tulyAyazca pizAcako dhvajamRte saMvar3ivo rAkSasaH // " rAja. a. 3 zlo. 8 1 dIna AcAr
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane prAsAda athavA ghara banAvavAnI bhUminI laMbAI ane paheLAnA mAnane guNakAra karavAthI je guNanaphala Ave, te kSetraphala kahevAya che. A kSetraphaLane ADe bhAgavAthI je zeSa bace te dhavaja Adi Aya thAya che. kSetraphaLane AThathI guNa karIne satyAvIzathI bhAga de, je zeSa vadhe te azvinI Adi nakSatra jANavAM. je nakSatranI saMkhyA Ave, tene AThathI bhAga de, je zeSa bace te vyaya jANa. AyathI vyaya kama hoya te, (yakSa vyaya kahevAya te) lakSmI devAvALe che. Aya ane vyaya bane barAbara hoya te pizAca nAmane vyaya ane dhvaja Ayane choDIne bIjA AyathI vyaya adhika hoya te rAkSasa nAmano vyaya kahevAya. AyanAM nAma ane dizA- " dhvajo dhumazca siMhazca zvAno vRSakharau gjH| dhvAkSazceti samuddiSTAH prAcyAdiSu prdkssinnaaH||" a50 ka. 4 davaja, dhUma, siMha, zvAna, vRSa, khara, gaja ane vAMkSa, e ATha AnAM nAma che. te anukrame pUrva Adi dizAonA svAmI che. jema ke-pUrvadizAne dhvaja Aya, agnikeNano dhUma Aya, dakSiNane siMha Aya, naiRtya koNane zvAna Aya, pazcimane vRSaya, vAyukoNane khara Aya, uttara dizAne gaja Aya ane IzAnakaNano vAMkSa Aya svAmI che. " dhvajaH siMho vRSagajau zasyante suravezmani / panAnAM varaSaa-dhUmadhArA mulAyadA che. " apa0 rU. 64 dhvaja, siMha, vRSabha ane gaja e cAra Aya devAlaya ane uttama jAtinA gharomAM zubha che. tathA dhUma, zvAna, khara ane vAMkSa, e cAra Aya adhama jAtinA gharamAM zubha che. vizeSa jANavA mATe juo apa. a. 64 vyAnAM nAma santaH pau prathata priyAno manora zrIvatso vibhavazcaiva cintAtmA ca vyayAH smRtaaH|| so thayaH virAca rAkSasasu thofSA ! vyayo nyUno yakSazcaiva dhanadhAnyakaraH smRtaH / / " apa0 sU. 66
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH - zAMta, paura, pradyota, jhiyAnaMda, manohara, zrIvatsa, vibhava ane cintAtmA e ATha vyayanAM nAma che. Aya ane vyaya banne barAbara samAna hoya te pizAca nAmane vyaya, AyathI vyaya adhika hoya te rAkSasa nAmano vyaya ane AyathI vyaya kama heya te yakSa nAmano vyaya thAya che. temAM yakSa nAmane vyaya dhana ane dhAnyanI vRddhi karavAvALo che. AyomAM vyayenuM phala- " sarveSu zAnta AyeSu prazastaH sarvakAyadaH / SaTsu siMhAdiSu zubhaH pauro dhumadhvajau vinA // dhvaje dhUme tathA siMhe pradyotAdIn vivarjayet / zeSANAM suprazastAzca tathA sthAneSu paJcasu // khare vRSe zriyAnando gaje dhvAkSe ca zomanaH / manoharaM tyajet so'tha khare zvAMkSe gaje shubhH|| zrIvatsazca gaje dhvAMkSe vibhavo dhyAMkSake shubhH| vyayo nyUnataraH zreSTho adhikazceva rAkSasaH // cintAtmakaM vyayaM cApi AyeSvaSTasu varjayet / vizariramAyala karyo humAyu " pa0 . dareka AyamAM prathama zAMta nAmane vyaya zubha che. te sarva kAmane devAvALe che. vaja ane dhUma Ayane choDIne bAkInA siMha Adi che AmAM bIjo paura nAmano vyaya zubha che. dhvaja, pUma ane siMha e traNa AvemAM pradyota Adi cha vyaya zubha nathI, paraMtu bAkInA zvAna Adi pAMca AmAM zubha che. cothe zriyAnaMda nAmano vyaya vRSa, kha, gaja ane dhvakSa e cAra AmAM zubha che. pAMcame manahara nAmane vyaya khara, gaja ane vAMkSa e traNa AmAM zubha che. chaThTho zrIvatsa nAmano vyaya gaja ane vAMkSa e be AyamAM zubha che. sAtame vibhava nAmane vyaya dhvAMkSa AyamAM zubha che. AyathI vyaya kama hoya te zreSTha che ane adhika hoya te rAkSasa nAmano vyaya thAya che, te azubha che. AThama cintAtmaka nAmano vyaya dareka AyamAM zubha nathI. Aya ane vyaya bane barAbara samAna hoya te pizAca nAmane vyaya thAya che. A paNa dareka zubha kAryamAM choDI de joI e. aMza lAvavAnA prakAra " tanmUle vyayahaya'nAmasahite bhakte trimistvaMzakA, syAdindro yamabhUpatI kramavazAda deve surendro hisaH / prA. 2
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra sakhyA nakSatra akSara rAzi vaNuM | azvinI ca 1 2 3 kRttikA 4 rahiNI mRgazira 5 * 8 ra rAzi, ceAni, nADI, gaNa Adi navAnuM zatapacakra--- ceni rAzIza 1. bharaNI 13 Ardra punarvasu puSya AzleSA mA 11 pUrvI kA 12 uttarAphA0. hasta cA. lA. lI. lU. le. le. a. che. 3. e. A vA. vI. vu. 3. dha. De che. hu. ke. hA. DA. DI. Du. De. DA. ke. kA. hA. hIM. 1 ka ka mA. mI. mu. me. meda. TA. TI. ke. 2. TA. pA. pI. meSa kSatriya catuSpad azva meSa kSatriya catuSpada guja 1 meSa | 1 kSatriya 3 vezya | 3 vRkSa pu. sA. gu. rU. vRkSa 3. vA. 2 vRkSa ka. jI. (2 mithuna mithuna manuSya mAna 3 mithuna OM manuSya mAnta . zudra 1 brAhmaNa 1jalacara akarA brAhmaNu jalacara *v vakSya catuSpada akarA siddhu kSatriya kanyA vaizya catuSpada | sa * 2 vaizya 2 catuSpada sa 2 za r kara manuSya 2 sudha siddha. kSatriya nacara 1 siMha 1 kSatriya j 3 kanyo 3 vaizya 3 manuSya vaizya maMgala deva magala 1 maMgala 3 Yk gA brAhmaNa | jalacara mAAra caMdramA manuSya bheMsa 3 bhuva 1 caMdra vanacara uMdara sU caMdramA yuva manuSya vanacara uMdara sU ____ gaNa 1 OM sudha deva deva deva manuSya madhya uttara paura rAkSasa atya pUva manuSya aMtya pUva zriyAna madhya pUrva manuSya prAsAdamaNDane manuSya nADI caMdra deva Adya uttara ya Adya pUrva zAnta pradyota manAhara zrIvatsa rAkSasa aMtya pU rAkSasa tya dakSiNa paura madhya dakSiNa pradyota Adya dakSiNa zriyAna Mda Adya dakSiNa mane hara vibhava Adya | pUrva madhya pUrva cintAtma - cintAtma zAnta
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathasang citrA che. pi. 2 kanyAne vaizya | 2. rI.]2 tulA | za | | vAla ; ka | rAkSasa miSya dakSiNa zrIvatsa svAti je 2 | manuSya | bheMsa zuka | deva aMtya dakSiNa vibhava de c tI. tu. | 3 tulA che ? zuddha | 3 manuSya 1 vRzcika brAhmaNa 1 kIDA | rAkSasa aMya dakSiNa cintAtmA | 1 maMgala 17 anurAdhA! brAhmaNa kIDA haraNa maMgala deva | madhya pazcima zAnta jayeSThA 1 cI. phrIDA hIra maMgala | rAkSasa Adya pazcima che. rAkSasa Adya pazcima pradyota bhA. bhI. 4 pUrvASADhA manuSya | madhya pazcima priyAnaMda 21 uittarASADhA manuSya a ya pazcima manohara jA. jI. 3 makara 3 vaizya zravaNa makara ! vaizya capada zani 1 deva aMtya pazcima zrIvatsa gA. ga. | 2 makara ra vaizya ra jalacara char gu ge. ( 2 kuMbha | 2 cUka ra manuSya ne rAkSasa (madhyaJuttara) vibhava zatabhiSa kuMbha | zUdra | manuSya dheiDA rAkSasa Adya uttara cintAtmA pUva bhAdra 3 kuMbha 3 zuddha ] manuSya S', che 1 mIna 1 brAhmaNa jalacara manuSya + AdhI uttara bhArata 26 uttarAbhAdra | mana | brAhmaNa jalacara | gI madhya uttara para 27. revatI ! 1 mIna brAhmaNa jalacara hAthI guru | deva aMtya uttara pradyota - - - - - - -
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane *: * * * * * - - - - - - - : , 1 : *" -- -- - - - - * * * * * * - dhvajAya ane devagaNa nakSatravALA samacorasa kSetranuM mApa- gaja-iMca nakSatra gaja-iMca nakSatra gaja-ca nakSatra >> 7-21 7-23 anurAdhA revatI 15-1 15-9. 15-19 ba - revatI mRgazIra anurAdhA revatI puSya ! 1 puSya ba 1-13 1-21 8-15 8-23 16-11 16- 19 16-21 A 2-7 2-15 2-23 9-17 17-13 10-1 10-3 10-5 10-13 revatI anurAdhA mRgazIra revatI mRgazIra anurAdhA 17-15 17-23 18-1 18-9 18-17 11111111111111silittiin mRgazIra revatI mRgazIra anurAdhA revatI puSpa mukhya revatI anurAdhA mRgazIra revatI mRgazIra anurAdhA revatI puSya puSya revatI anurAdhA mRgazIra revatI mRgazIra anurAdhA revatI puSya 3-9 3-11 Ta-19 83 4-11 4-13 4-21 revatI anurAdhA mRgazIra revatI revatI revatI puSya mukhya revatI revatI mRgazIra revatI mRgazIra revatI punarvasu 19-3 19 -5 5-13 5-15 pa-17 6 -1 puSya revatI anurAdhA mRgazIra revatI mRgazIra anurAdhA revatI puSya puSya revatI anurAdhA mRgazIra revatI mRgazIra 11-15 11-23 12-7 12-9 12- 11 12-19 13-3 13-11 13-13 13-21 14-5 14-13 14-15 14-17 || 19-23 205 207 20-15 revatI hasta anurAdhA mRgazIra 6-17 6-19 revatI revatI anurAdhA mRgazIra 21-17 21----- 21-11 21-19 mRgazIra anurAdhA mRgazIra 21-23
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH vedyAM cAtra yamastu paNyabhavane nAge tathA bhairave, rAjAMzI gajavAjiyAnanagare rAjAlaye mandire // " rA.va. arU 13 mUlarAzi (kSetrala)mAM AyanI saMkhyA ane gharanA nAmAkSaranI sa MkhyAne joDIne traNathI bhAga ve. jo eka zeSa vadhe te iMdrAMza, e zeSa vadhe te yamAMza ane traNa (zUnya) zeSa vadhe te rAjAza jANavA. IMdranA aza-devAlaya ane veTThImAM zubha che, yamaneA aMzadukAna, nAgadeva ane bhairavanA prAsAdamAM zubha che. rAjAne aza-gajazALA, azvazALA, thAna, nagara, rAjamahela ane sAdhAraNu gharamAM zubha che. jJAnaprakAza dIpANu nA prathama adhyAyanA zlAka 37 mAM mUlarAzi lAvavAne prakAra lakhe cheke " AyAmaM kSetrasambhUtaM vistAreNa hi guNayet / saptaviMzeharedbhAgaM zeSe syAt phalanizcayaH // ', ghara athavA devAlayanI bhUminI laMbAInA mApane vistAranA mApa vaDe guNuvI, jeguNanA phUla Ave tene satyAvIzathI bhAgatAM je zeSa vadhe te mULarAzi(kSetraphula) jANavuM. dizA sAdhana-- rAtrau diksAdhanaM kuryAd dIpatradhruvaikyataH / same bhUmipraveze tu zulanA vivaleDathavA ra ghara ane devAlaya ThIka dizAmAM na hoya te diDyu doSa lAge che, te mATe te kharAkhara dizAnI sAme rAkhavAmAM Ave che. rAtrInA samayamAM dizAnI sAdhanA dvIpaka, sUta ane dhruvathI karavAmAM Ave che, ane divase dizAnI sAdhanA samatala bhUmi upara zakuM rAkhIne karavAmAM Ave che !! 235jIe rAjavallabha a-1 leA zleA. 10-11 " prAcI meSatulAraverudayataH syAd vaiSNave vahnibhe, citrA svAtimamadhyagA nigaditA prAcI budhaiH paJjaghA / mAsAdaM bhavanaM karoti nagaraM diGmUDhamarthakSayaM, devagRhe pure ca nitarAmAyurdhanaM dimUkhe || }? rAjava0 a. 1 zloka 10 meSarAzi ane tulArAzinA sUrya pUrvadizAmAM Uge che. tathA zravaNu ane kRtikAnakSatrane udaya pUdizAmAM thAya che. citrA ane svAtinakSatranI madhyamAM pUrvadizA che. e dizA jANavAnA pAMca prakAra vidvAneAe batAvyA che. devAlaya, ghara ane nagara e dizAmAM na hoya te digmUDha kahevAya, jethI dhananA kSaya thAya che. ane te ThIka dizAmAM hAya tA haMmezAM AyuSya ane dhananI vRddhi thAya che.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 prAsAdamaNDane AjakAla ayanAMzanA hisAbe uparanA niyamAnusAra barAbara ThIka dizAnuM jJAna thatuM nathI, te mATe dizAnuM spaSTa jJAna karavAvALuM diphasAdhana yaMtra (puvaghaDI) vaDe dizAnuM jJAna karavuM joIe. " tAre mArkaTike dhruvasya samatAM nIte'valambe nate, dIpAgreNa tadaikyatazca kathitA sUtreNa saumyA dizA, zaGkornetraguNe tu maNDalavare chAyAdvayAnmatsyayorjAtA yatra yutistu zaGkatalato yAmyottare staH sphutte||" ra0 1. saptarSi ane dhRvanI vacamAM je be tArA eka gajanA aMtaravALA che te dhruvanI cAre bAju phare che tene make TI kahe che. A markaTI ane dhruva jyAre barAbara samasUtramAM Ave, tyAre eka avalaMba laTakAva ane AnI dakSiNamAM eka dapaka rAkhave, A dIpakane agrabhAga, avalaMba ane dhruva e traNe barAbara samasUtramAM dekhAya, te te uttaradizA jANavI, athavA divase disAdhana karavuM hoya te samatala bhUmi upara eka batrIza AMgaLane vyAsavALuM gaLacaka banAvavuM ane tenI vacamAM madhyabiMdu upara bAra AMgaLanAM mApane eka zaMku rAkhave, zaMkunI chAyA jyAM maMDalamAM praveza kare, te pazcima dizA ane jyAM bahAra nIkaLe te pUrva dizA jANavI, pachI te pUrva pazcima dizAmAM bha biMduthI be goLa banAve to eka matsyanA AkAra jevI AkRti thAya che, tenA upara nIcenA biMduthI eka rekhA kheMcIe to te uttara dakSiNa rekhA thAya che. A prakAre paNa dizAnuM vAstavika jJAna thatuM nathI, kAraNa dhruva ThIka uttara dizAmAM nathI, jethI dhruva ghaDI vaDe dizAnuM jJAna spaSTa karavuM. khAtavidhi- nAgavAstuM samAlokya kuryAta khAtavidhi sudhiiH| pASANAntaM jalAntaM vA tataH kUrma nivezayet // 24 // vidvAna manuSya prathama zeSanAgacakrane vicAra karIne pachI khAtamuhurta karavuM. khAta karatAM bhUmimAM pASANavALa kaThera bhAga athavA pANavALe bhAga nIkaLe tyAM sudhI davuM. pachI tenI upara kUrma (kAcabo) sthApana kare 24 nAgavAstu "kanyAdau ravitastraye phaNimukhaM pUrvAdisRSTikramAt / " ityAdi rAjavalabhamaMDana graMthamAM adhyAya 1 lA kaleka 22 mAM lakhe che ke-kanyA, tulA ane vRzcika rAzimAM sUrya hoya tyAre zeSanAganuM mukha pUrva dizAmAM, dhana, makara ane kuMbharAzimAM sUrya hoya tyAre dakSiNadizAmAM, mIna, meSa ane vRSa rAzine sUrya heya
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH tyAre pazcima dizAmAM, mithuna, karka ane siMha rAzine sUrya hoya tyAre uttaradizAmAM zeSanAganuM sukha rahe che. " pUrvAMsye'nilakhAtanaM yamamukhe khAtaM zive kAraye-- cchIrSe pazcimage ca yahikhananaM saumye vanenete // " rAjavallabha maMDanA adhyAya pahelAnAM zloka 24mAM lakhe che ke zeSanAganuM sukha pUrvadizAmAM hoya tyAre vAyukoNamAM, dakSiNadizAmAM hoya tyAre IzAna keNamAM, pazcimadizAmAM hoya tyAre agnikoNamAM ane uttaradizAmAM mukha hoya tyAre naikeNamAM khAta karavuM. jyotiSazAstranAM muhUrtamAM bIjA prakAre kahe che. juo muhUrta ciMtAmaNinAM vAstu prakaraNamAM Dhoka 19nI TIkAmAM vizvakarmAnuM pramANa ApI lakhe che ke "sAnAH sarvani jApa, vidAya suI jAurikSA zeSasya vAstomukha madhyapucchaM, trayaM parityajya khaneca turyam / / " zeSanAga prathama IzAnakethI cAle che. tenAM mukha, nAbhi ane pUchaDuM sRSTimArgane cheDIne viparIta vidizAmAM rahe che. arthAt IzAna koNamAM mukha, vAyukemAM nAbhi ane naiRtyakoNamAM pUMchaDuM rahe che. mATe e traNe vidizAone choDIne cALe agnikeNa khAlI rahe che, te ThekANe khAta karavuM joIe. rAha zeSanAga) mukha- " devAlaye gehavidhau jalAzraye, rAhormukhaM zambhudizo vilomataH / minArkasiMhAmRgArkatastribhe, khAte mukhAt pRSThavidikazubhA bhavet // " / devAlayanuM khAtamuhUrta karatI vakhate rAhu (zeSanAga)nuM mukha mIna, meSa ane vRSabha rAzimAM sUrya hoya tyAre izAna koNamAM, mithuna, karka ane siMha rAzimAM sUrya heya tyAre vAyukaNamAM, kanyA, tulA ane vRzcika rAzimAM sUrya hoya tyAre nityakoNamAM dhana, makara ane kuMbha rAzimAM sUrya hoya tyAre agnikoNamAM rahe che. gharanuM khAtamuhUrta karatI vakhate rAhunuM mukha siMha, kanyA ane tulA rAzimAM sUrya haya tyAre IzAnamAM , vRzcika dhana ane makara rAzimAM sUrya hoya tyAre vAyukezumAM, kuMbha, mIna ane meSa rAzimAM sUrya hoya tyAre netyakoNamAM, vRSa, mithuna ane karka rAzimAM sUrya hoya tyAre agnikoNamAM rahe che. kUvA, vAva, talAva Adi jalAzrayanuM khAtamuhUrta karatI vakhate zeSanAganuM mukha makara, kuMbha ane mIna rAzimAM sUrya hoya tyAre IzAnakeNumAM, meSa vRSabha ane mithuna rAzimAM sUrya hoya tyAre vAyukoNamAM, karka, siMha ane kanyArAzimAM sUrya hoya tyAre netratyakeNamAM, tulA, vRzcika ane dhana rAzimAM sUrya hoya tyAre agnikeNamAM rahe che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane je dizAmAM rAhu (zeSanAga)nuM mukha heya, tenI pAchalI vidizAmAM khAta karavuM joIe, jemake-IzAna koNamAM mukha hoya tyAre agnikeNamAM, vAyukeNamAM mukhya heya tyAre IzAna koNamAM, natyakezumAM mukha hoya tyAre vAyukemAM ane agnikezumAM mukha hoya tyAre nityakeNamAM khAsa karavuM zubha che. kurmanuM mAna- ardhAGgulo bhavet kUrma ekahaste surAlaye / ardhAGgalA tato vRddhiH kAryA tithikarAvadhi // 25 // ekatriMzatkarAntaM ca tadardA vRddhiriSyate / tato'rdhApi zatAntiM kUrmoM manvagulo bhavet // 26 // eka hAthanA vistAravALA prAsAdane mATe ardhA AgaLane kUma sthApana kare. pachI be hAthathI paMdara hAtha sudhInA prAsAdamAM dareka hAtha adhdha arthe AgaLa vadhArIne kUrma sthApana karo. sAlathI ekatrIza hAtha sudhInA prAsAdamAM pratyeka hAtha pA pA AgaLa ane batrIzathI pacAsa hAtha sudhInAM prAsAdamAM pratyeka hAtha eka eka sUta vadhArIne kUrma sthApana kare. A pramANe pacAsa hAthanA vistAravALAM prAsAdamAM cauda AMgaLamAM eka sUta kama mApane kUrma thAya che ke 25-rada che aparAjita mate kUrmanuM mAna " ekahaste tu prAsAde kUrmaH syAzcaturaGgalaH / aGguilA bhavet vRddhiH pratihastaM dazAvadhi // pAdavRddhiH punaH kuryAda viMzatihastataH kre| Urdhva vai triMzaddhastAntaM vasuhastaikamaGgulam / / tataH paraM zatAntiM sUryahastaikamaGgalam / mana mana manavA zasaddha che" 1. para eka hAthanA vistAravALA prAsAdamAM cAra AMgaLane karma sthApana kare. pachI bethI daza hAtha sudhI pratyeka hAtha arthe AgaLa vadhArIne, agyArathI viza hAthanA *eka haste surAgAre zilAvedAGagulA bhavet / zraddhA ane dvi-vardhiAratam bharavA *vaMzataH varza rAddhatAya ! tato'rdhApi tadardhA ca tadardhA vRddhiriSyate // 26 // iti pAThAntare / * A ITa athavA pASANunI zilAnuM mAna jANavuM.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH prAsAda mATe pA pA AgaLa vadhArIne, ekavIsathI trIza hAthanA prAsAda mATe eka eka sUta vadhArIne ane ekatrIzathI pacAsa hAthanA prAsAda mATe 3 sUta vadhArIne, te mAnane phUma sthApana karo. A hisAbe pacAsa hAthanA prAsAda mATe kaMIka kama cauda AMgaLane kuma bane che. aparAjita mate karmanuM bIjuM mAna " ekahaste tu prAsAde kUmazcArdhAGgalA smRtH| ardhavRddhiH prakartavyA paJcadazahastAvadhiH // tannAddharAvataM drika prIti ! tadardhena punarvRddhi-manvaGgulaH zatArdhake // " sUtra 13 eka hAthanA vistAravALA prAsAdane mATe krama aradhA AgaLane, ethI paMdara hAtha sudhInAM prAsAda mATe pratyeka hAtha adhe adhe AgaLa vadhArIne, salathI batrIza hAtha sudhInA prAsAda mATe pratyeka hAtha pA pA AgaLa vadhArIne tetrIsathI pacAsa hAtha sudhInA prAsAda mATe pratyeka hAtha eka eka sUta vadhArIne banAvo. A pramANe pacAsa hAthanA prAsAdane cauda AgaLanAM mAnane pharma thAya che. kSIrarNavanA mate pharmanuM mAna- " zilAyAH paJcamAMzena karttavyaM kUrmamusamam / sarvAlaGkArasaMyuktaM divyapuSpaizca pUjitam // " - a. 11 dhAraNI zilAnAM pAMcamAM bhAgane kUma kare te uttama che. tene sarva prakAranA alaMkAre vaDe suzobhita karavo ane sugaMdhita pu vaDe pUja. pharmanuM jayeSTha ane kaniSTha mAna- catuthApi zera zaniSTo janatA sauvarNoM rUpyajo vApi snApya paJcAmRtena sa // 27 // tilairyavaistathA homa-pUrNA cava * * pradApayet // pharmanuM je mAna AvyuM hoya temAM tene be bhAga vadhArIne banAve che jeSThamAnane ane kema karIne banAve te kanISTa mAnane pharma thAya che. A phUma sonAne athavA rUpAne banAvo joIe. tene paMcAmRtathI snAna karAvIne tathA tila ane javane pUrNa AhutipUrvaka homa karIne ane vAstupUjana karIne sthApana kare ra7pa prA. 3
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane zilA tathA karmanI sthApavAnI prathA IzAnAdagnikoNAdvA zilAH sthApyAH pradakSiNAH / madhye kUrmazilA pazcAd gItavAditramaGgalaiH // 28 // balidAnaM ca naivedyaM vividhAnaM ghRtaplutam / devatAbhyaH sudhIrdadyAt kUrmanyAse zilAsu ca // 29 // ti Ama ! prathama IzAnakeNamAM athavA agnikeNamAM zilAne sthApavI, pachI anukrame pradakSiNa kramathI badhI zilAo sthApavI ane pachI madhyamAM kumazilA(dharaNI zilA) ne sthApavI, zilAo ane kUrmanI sthApanA karatI vakhate mAMgalika gIto gavarAvavA ane vAMjI vagaDAvavA tathA vAstupUjana karavuM. vAstupUjananA devene mATe aneka prakAranA dhAnyanAM bAkulA ane dhRtapUrNa mAlapuDAe Adi mIThAIonuM nivedya caDhAvavuM. kSIrArNavamate zilA sthApavAnI prathA "na luka jAtavyA zikAra zeSa: pazi madhye ca dharaNI sthApyA yathAkramaM prytntH||" . 101 prathama naMdA nAmanI zilAne sthApavI ane pachI anukrame bhadrAdi zilAone sthApana karyA pachI madhyamAM dharaNI zilAne sthApavI. zilAonAM nAma " nandA bhadrA jayA riktA ajitA caapraajitaa| zuklA saubhAginI caiva dharaNI navamI zilA // " lIrA, naMdA, bhadrA, jayA, riktA, ajitA, aparAjitA, zukalA, ane saubhAginI, e AThazilA dizAonI che, navamI dharaNI nAmanI zilA madhya bhAganI che. aparAjita mate zilAnAM nAma narasA mA kayA pULa visA vastrama ziSTA maMgalA hyajitA'parAjitA ca dharaNIbhavA / / " naMdA, bhadrA, jyA, pUrNa, vijyA, maMgalA, ajitA ane aparAjitA e zilAnA ATha nAma dizAnA ane vacamAM navamI dharaNI nAmanI zilA che,
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH araNI zilAnuM mAna-- 46 ekahaste tu prAsAde zilAvedAGgulA bhavet / dvyaGgulA ca bhaved vRddhi-ryAvazca dazahastakam || dazo viMzaparyantaM te te cAlA | arddhAGgulA bhaved vRddhi - yavatpaJcAzaddhastakam / / tRtIyAMze kRte piNDe tadarthe rUpapAtakam // puSpANi ca yathAkAraM zilAmadhye hyalaGkRtam // "" kSIrArNave, 66 eka hAthanA prAsAda ne cAra AMgaLanA mAnanI zilA sthApavI, pachI ethI daza hAtha sudhInA prAsAdamAM pratyeka hAthe be be AMgaLa vadhArIne, agyArathI vIza hAtha sudhInA prAsAda mAM eka eka AMgaLa vadhArIne ane ekavIzathI pacAsa hAtha sudhInA prAsAdamAM aradhAaradhA AMgaLa vadhArIne sthApavI, A pramANe pacAsa hAthanA prAsAdamAM 47 AMgaLanAM mAnanI zilA thAya che. je zilAnuM mAna Ave, tenA trIje bhAge jADI karavI, tenA aradhe bhAge zilAnI upara rUpAM anAvavAM tathA kamala puSpanI AkRtie karavI. jJAnaprakAza dISANu vanAM mate dharaNI zilAnuM mAna~~ ekahaste tu prAsAde zilAvedAGgulA bhavet SaDaGgulA dvihaste tu trihaste dvAdazAGgulaM zilAmAnaM prAsAde tRtIyAMzodayaH kAryo hastAdyAd caturhastAditaH kRtvA yAvad pAdonAGgulA ca vRddhi - Iste haste ca dApayet // sUryahastAditaH kRtvA yAvacca jinahastakam / arddhAGgulA bhaved vRddhi - rucchraye tu navAGgulA || caturviMzAditaH kRtvA yAvat SaTUtriMzahastakam / pAdonAgulA vRddhiH piNDaM ca dvAdazAGgulam // SaTtriMzAditazva kRtvA yAvatpaJcAzaddhastakam / ekAGgulA bhaved vRddhiH piNDaM ca dvAdazAGgulam | " grahasaMkhyayA // caturhastake | vedahastakam // dvAdazahastakam / eka hAthanA prAsAdamAM cAra AMgaLanI, be hAthane cha AMgaLanI, traNa hAthane nava AMgaLa ane cAra hAthanA prAsAdamAM khAra AMgaLanI zilA sthApavI ekathI cAra hAtha
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane sudhInA prAsAda mATe je mAna AvyuM hoya tenA trIjA bhAge zilA jADI karavI pachI pAMcathI bAra hAtha sudhInA prAsAda mATe pratyeka hAtha piNe paNe AgaLa vadhArIne terathI vIza hAtha sudhInA prAsAda mATe pratyeka hAtha adhe aradhe AgaLa vadhArIne banAve, ane tenI jADAI nava AMgaLanI rAkhe. pacIsathI chatrIsa hAtha sudhInA prAsAda mATe paNa paNe AMgaLa, ane sADatrIsathI pacAsa hAtha sudhInAM prAsAda mATe pratyeka hAtha eka eka AMgaLa vadhArIne banAve ane tenI jADAI bAra AgaLanI rAkhe. A pramANe pacAsa hAthanA prAsAdane samarasa zilAnuM mAna 47 AMgaLanuM thAya che. aparAjitapRcchAnA mate zilAnuM mAna- "vavAthagDhA~ ja gzule surataH dvArazAstranuM ja zirAmAnamALA: " sUtra 40 ne AgaLa lAMbI ane covIza AgaLa pahoLI tathA bAra AgaLa jADI e zilAnuM mAna jANu! aparAjitapUcchAnA mate zilAnuM bIjuM mAna- ekahaste ca prAsAde zilA vedAGgulA bhavet / paraGgAlA dvihaste ca vihaste ca grahAGgalA // caturhaste ca prAsAde zilA syAd dvAdazAGgalA / utIyAMzodayaH kAryo hastAdau ca yugaanttH|| tato'pare'STahastAntaM ddhisyaGgAlato bhavet / gzaru ghaddhi vannAdratApa che. pAdena cocchritA zastA tAM kuryAt paGkajAnvitAm // " sUtra 12 eka hAthanA prAsAdamAM cAra AMgaLanI, be hAthanA prAsAdamAM cha AMgaLanI, traNa hAthanA prAsAdamAM nava AMgaLa ane cAra hAthanA prAsAdamAM bAra AMgaLanI zilA sthApavI cAra hAtha sudhInA prAsAda mATe je mAna Ave tenA trIje bhAge (cAra AMgaLa) jADI karavI. pachI pAMcathI ATha hAtha sudhI pratyeka hAtha traNa traNa AMgaLI ane navathI pacAsa hAtha sudhInA prAsAdamAM pratyeka hAtha be be AMgaLanI vRddhi karavI, A pramANe pacAsa hAthanA prAsAda mATe 108 AMgaLanI zilA thAya che. te ethe bhAge jADI karavI ane kamalanI AkRtiothI zobhAyamAna karavI.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH zilA uparanAM - " laharaM matsyaM maNDkaM makarI prAsameva c| jalasarpazaMkhayuktaM zilAmadhye bAla itam // " zI. 1 pANInI lahera, mAchalI, deDakuM, maghara, grAsa, kalaza, sarSa ane zaMkha AdinAM rUpe vaDe zilAne zebhAyamAna karavI. kUrmazilA uparanAM rUpa saMbaMdhamAM sUtradhAra vIrapAlaviracita beDAyAprAsAdatilakanAM adhyAya bIjAmAM lakhe che ke " kUrmamAnamidaM ca garbhazcanAthAnau zilAyAM jalaM, yAmye mInahakhaM ca nairRtadizi sthApyaM tathA darduram / vAruNyAM makarazca vAyudizi grAsazca saumye dhvaniH nAga zaMkaradikSu pUrvaviSaye kummaH zilAvahitaH" jhoja 24 karmanA mAnanI gabharacanA kahe che- anikeNamAM pANInI lahera, dakSiNamAM mAchalI, nityakezumAM deDakuM, pazcimamAM maghara, vAyukemAM grAsa, uttaramAM zaMkha izAnamAM sarpa ane pUrva dizAmAM kuMbha e AkRtio banAvavI. sUtrAraMbha nakSatra sutrA hAthInAmu trA brAce puSye mRge maizye pauSNye vAsavavAruNe // 30 // prAsAda ane ghara AdinA sUtrane AraMbha uttarAphAlagunI, uttarASADhA, uttarAbhAdra. pada, hasta, citrA, svAti, rehi, puSya, mRgazIra, anurAdhA, revatI, dhaniSThA, ane zatabhiSA, e nakSatramAM kara 30 mA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane zilA sthApana nakSatra zilAnyAsastu rohiNyAM zravaNe hastapuSyayoH / mRgazIrSe ca revatyA-muttarAtritaye zubhaH // 31 // hiNI, zravaNa, hasta, puSya, mRgazIra, revatI, uttarAphAlganI, uttarASADhA, ane uttarAbhAdrapada, eTalAM nakSatromAM zilAnI sthApanA karavI 31 devAlaya banAvavAnuM sthAna- nadyAM siddhAzrame tIrthe pure grAme ca gahvare / vApI vATI taDAgAdi-sthAne kArya surAlayam 32 // nadInA kinAre, siddhapurUSonA nirvANa sthAne, tIrthabhUmimAM, nagaramAM, gAmamAM, parvatanI guphAomAM, vanamAM, vAvaDInA sthAne, bagIcAmAM, ane talAvaAdi pavitra sthAne devAlaya banAvavAvuM 32 devAlaya banAvavAnAM padArtha--- svazaktyA kASTamRdiSTa-kAzailadhAturatnajam / devatAyatanaM kuryAda dharmArthakAmamokSadam // 33 // pitAnI zakita anusAra kASTha, mATI, ITa, pASANa, suvarNa Adi dhAtu athavA ratna eTalAM padArthomAMthI koI eka padArthanuM devAlaya banAvavuM, jethI dharma, artha kAma ane mekSanI prApti thAya che 33 devapratiSThAnuM phala- devAnAM sthApanaM pUjA pApaghnaM darzanAdikam / __ dharmavRddhirbhavedarthaH kAmo mokSastato nRNAm // 34 // devanI pratiSThA, pUjA ane darzana karavAthI manuSyanAM sarva pApa nAza pAme che. tathA dharmanI vRddhi thAya che, e artha, kAma ane mokSanI prApti thAya che. 34 devAlaya banAvavAnuM phala- koTinaM tRNaje puNyaM mRnmaye dazasaMguNam / aiTake zatakoTighnaM zaile'nantaM phalaM smRtam // 35 // devAlaya ghAsanuM banAve te karaDa gaNuM, mATInuM banAve te dasa karoDa gaNuM, TenuM banAve te se koTha gaNuM ane pASANunuM banAve te anaMtagaNuM phala thAya che 35 1 kAryaH surAlayaH / 2 pApahRd / 3 iSTake / 4 gRhe /
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamo'dhyAyaH vAstupUjananAM sAta sthAna---- kUrmasaMsthApane dvAre padmAkhyAyAM ca pauruSe / ghaTe dhvaje pratiSThAyAmevaM puNyAhasaptakam ||36|| krU, dvAra, padmazilA, prAsAdapurUSa, kalA, dhvajA ane deva, e sAtanI pratiSThA karavAnAM samaye vAstupUjana karavu joIe, e sAta puNyadina kahevAya che 36 5 zAMtipUjAnAM cauda sthAna bhUmyArambhe tathA kUrme zilAyAM sUtrapAtane / khure dvArocchraye stambhe paTTe padmazilAsu ca ||37|| zukanAse ca puruSe ghaNTAyAM kalaze tathA / 1 dhvajocchrAye ca kurvIta zAntikAni caturdaza ||38|| 26 bhUminA AraMbha, kumazilAnI sthApanA, zilAsthApana sUtrapAta ( tanimA~Nu) ne samaya, mUraziyAnI sthApanA, dhArapratiSThA, staMbha sthApanAnA samaya, pATa padmazilA, zukanAsa, prAsAda purUSa, AmalasAra, kalaza ane dhvajA caDhAvavAne samaya, e cauDha kAma karatI vakhate zAMtipUjA avazya karavI joIe 5 37 II 38 5 prAsAdanuM mApa-- ekahastAdi prAsAdAd yAvaddhastazatArddhakam / 2 pramANaM kumbhake mUla-nAsike bhittibAhyataH // 39 // eka hAthathI pacAsa hAtha sudhInA vistAravALA prAsAdanuM pramANa dIvAlanI mahAra kuMbhAnA mULanAsaka (kaiANA) sudhI gaNavu* 5 39 u maDAvaranAM thAnA nigama--' kuMbhAdisthAvarANAM ca nirgamaH samasUtrataH / pIThasya nirgamo bAhye tathaiva chAyakasya ca // 40 // kuMbhAnA tharathI laI chajjAnA tala bhAga sudhI jeTalAM ghare Ave, te badhAM thaza samasUtramAM nIkaLatAM rAkhavAM joie. tathA pITha ane chA tharAnI bahAra nIkaLatuM rAkhavuM joIe 40 ? 1 pratiSThAyAM / 2 mULe /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane prAsAdanI aMgasaMkhyA tripaJcasaptanavabhiH phAlanAbhivibhAjite / prAsAdasyAGgasaMkhyA va vArimArgAntarasthitAH // 41 // koNa ane paDharAAdi phAlanAonI saMkhyA traNa, pAMca, sAta athavA nava sudhI hoya che, te prAsAdanI aMga saMkhyA che ane te vArimArga (bhIMtanI bahAranI bhUmi)nA aMtarALamAM hoya che 41 phAlanAonuM sAmAnya mApa- phAlanA karNatulyA sthAd bhadraM tu dviguNaM matam / sAmAnyo'yaM vidhistulyo hastAGgulavinirgamaH // 42 // fsamI sutradhAra vinite kAlAvajane yAtrA mizrakalakSaNo nAma prathamo'dhyAyaH // 1 // dareka phAlanA koNanI barAbara karavI joIe ane bhadra keNAthI bamaNuM karavuM e sAmAnya niyama che. dareka phAlanAne nIkALe prAsAdane vistAra jeTalA hAthane heya teTalAM AMgaLanA hisAbe rAkhavo joIe, jarA ItizrI prAsAdamaMDananA mizralakSaNa nAmanA prathama adhyAyanI paMDita bhagavAnadAsa jena kuta subodhinI nAmanI bhASATIkA, samApta . 12 1 Dilika ! 2 !
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatinuM svarUpa vizvakarmovAca atha prAsAdamaNDanasya dvitIyo'dhyAyaH prAsAda banAvavAnI je maryAdita bhUmi hAya, te jagatI kahevAya. jema rAjAnu sihrAsana rAkhavA mATe amuka sthAna maryAdita rAkhavAmAM Ave che, tema prAsAda anAvavA mATe amuka bhUmi maryAdita rAkhavAmAM Ave che. prAsAdAnAmadhiSThAnaM jagatI sA nigadyate / z yathA siMhAsanaM rAjJaH prAsAdasya tathaiva sA // 1 // aparAjitapRcchA sU. 115 zve. 5 mAM kahyuM che ke prAsAdo liGgamityukto jagatI pIThameva ca / ' arthAt prAsAda e zivaliMganuM svarUpa che. jema zivaliMganI cAre tarapha pIThikA che, tema prAsAdane jagatIrUpa pIThikA che. jagatInA AkAra 1 | 2 1 mA, 4 samarcArasa, lakhaceArasa, ATha kANAvALI, geALa, ane lakhageALa, ema pAMca AkAravALI jagatI che, temAM prAsAdanA jevA AkAra hoya, tevI jagatI manAvavI, je prAsAda samacArasa hAya te jagatI paNa samacerasa ane prasAda lakhacArasa hAya tA jagatI paNa lakhacArasa, e pramANe banAvavI joIe. jagatInuM vistAra mAna caturasrAyatASTAtrA vRttA vRttAyatA tathA / jagatI paJcadhA proktA prAsAdasyAnurUpataH // 2 // kramAt paJcaguNA proktA jyeSThA madhyA narrat 11311 prAsAdanA vistAranAM mAnathI traNaguNI, cAraguNI athavA pAMca guNI jagatI karavI, te anukrame jayeSTha, madhya ane kaniSTha jagatI jANavI. jemake triguNI jagatI jayeSDa, cAra guNI madhyama ane pAMca guNI kaniSTha mAnanI jANuvI "zA 3 niSThita / prAsAdapRthumAnAcca triguNA ca caturguNA /
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - prAsAmane aparAjita pRcchA sura 115 mAM lakhe che ke- "prAsAdapRthumAnena dvi(tri ?)guNA cottamA tathA / madhyamA caturguNA yAdhamA pazcaguNocyate // " ze. 10 prAsAdanA vistArathI bamaNuM jagatI hoya te jyeSTha mAnanI, cAra guNI hoya te madhyama mAnanI ane pAMca guNa heya te kaniSTha mAnanI jagatI kahevAya. nya ceSThA viSTa che ja ghai | prAsAde jagatI kAryA svarUpA lakSaNAnvitA // 4 // kaniSTha prAsAdane mAnanI jagatI, madhyama prAsAdane madhyama jagatI ane zreSTha prAsAdane kaniSTha mAnanI jagatI prAsAdanA svarUpavALI ane lakSaNavALI karavI 4 aparAjitapRcchA satra 11pamAM lakhe che ke - " jyeSThA kaniSThaprAsAde madhyame madhyamA tthaa| jyeSThe kaniSThA vyAkhyAtA jagatI mAnasaMravyayA // " kaniSTamAnanA prAsAdane jhamAnanI, madhyamamAnanA prAsAdane madhyamamAnanI ane jayeSTha mAnanA prAsAdane kaniSThamAnanI jagatI banAvavI kahI che. rasasaptaguNAravyAtA jine paryAyasaMsthitA / dvArikAyAM ca kartavyA tathaiva puruSatraye // 5 // avana, janma, dIkSA, jJAna ane mokSanA parikaravALA arthAta devakulikAvALA jinaprasAdane, dvArikA prAsAdane ane tripurUSa (brahmA, viSNu ane ziva) prAsAdane cha guNa athavA sAtaguNI jagatI karavI pan maMDapanI jagatI maNDapAnukrameNaiva sapAdAMzena saaiitH| __dviguNA vAyatA kAryA sahasrAyatane vidhiH // 6 // saMDapane anukrame savAyI, DeDhI athavA bamaNI jagatI karavI. hajAre prAsAdamAM A vidhi che 6 ... aniSTha kamiSThA jyeSThA / 2 bhrmnnii| svahastAyatane /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyo'dhyAyaH bramaNI-- triddhAzramapuratA ja ghaNA vidizA ucchAyasya tribhAgena bhramaNInAM smucchyH||7|| jagatamAM traNa bramaNI heya te ceka, be bhramaNI hoya to madhyama ane eka bhramaNI heya te kaniSTha jagatI kahevAya. jagatInI UMcAIthI trIje bhAge bramaNanI UMcAI karavI chA aparAjitapucchA a. 11pamAM kahyuM che ke "kaniSThe bhramaNI caikA madhyame bhramaNIdvayam / jyeSThe tisro bhramaNyazca sAGgopAGgikasaMkhyayA" kaniSTha jagatI hoya te eka bhramaNI, madhyama jagatI hoya te be jamaNI ane jeTha jagatI hoya to traNa bramaNa pitAnA aMgopAMgavALI karavI. jagatanA kesanI saMkhyA catuSkoNaistathA suury-konnairvishtikonnkaiH| vaMzati-javaMza- zu cAinA 18 - cAra kaNAvALI. bArakeNavALI, vazakaNAvALI aThThAvIza keNavALI ane chatrIza keNAvALI, e pAMca prakAranA keNA vALI jagatI hoya che 8 jagatInI UMcAInuM mAna- prAsAdADa hastAnte zaMzA dvaaviNshtikre| dvAtriMze caturthAzA bhUtAMzocA zatArddhake // 9 // ekathI bAra hAthanA vistAravALA prAsAdanI jagatInI UMcAI arthebhAge, tethI bAvIza hAthanA prAsAdanI jagatI trIjebhAge. tevazathI batrIza hAthanA prAsAdane thebhAge ane tetrIzathI pacAsa hAthanA prAsAdane prAsAdanA pAMcame bhAge jagatInI UMcAI karavI. che 9 te vArA sarvAsudAna sUryajanazatAntiM kramAd dvitriyugAMzakaiH // 10 // eka hAthanA vistAravALA prAsAdanI jagatI UMcAImAM eka hAtha, behAthanA prAsAdanI jagatI deDha hAtha, traNa hAthanA prAsAdanI jagatI be hAtha ane cAra hAthanA 3 kmiiysii|
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane prAsAdanI jagatInI UMcAI aDhI hAthanI karavI. pachI pAMcathI bAra hAtha sudhInA prAsAdanI jagatI prAsAdanAM ardhA bhAge, terathI vIsa hAthanA prAsAdanI jagatI trIje bhAge ane pacIsathI pacAsa hAthanA prAsAdanI jagatInI UMcAI prAsAdanAM ethe bhAge karavI 'A aparAjitane mata che jue sUtra 115 zloka 23 thI 26 10 jagatInI UMcAInAM thanuM mAna- taducchayaM bhajet prAjJastvaSTAviMzatibhiH pdaiH| tripado jADadhakumbhazca dvipadaM kaNakaM tathA // 11 // jannatranAgu tripA fphArAtrinA dvipadaM khurakaM kuryAt saptamAgaM ca kumbhakam // 12 // kalazasnipada: prokto bhAgenAntarapatrakam / kapotAlistribhAgA ca puSpakaNTho yugAMzakaH // 13 // puSpakAnADayakumbhasya nirgamazcASTabhiH padaiH / karNeSu ca dizAMpAlAH prAcyAdiSu pradakSiNAH // 14 // jagatInI UMcAInA aThThAvIza bhAga karavA, temAM traNa bhAgane jADacakuMbha, be bhAganI kaNa, traNa bhAganI padmapatra sAthe grAsa paTTI, be bhAgane khura, sAta bhAgano kuMbha, traNa bhAgane kalaza, eka bhAganuM aMtarapatra, traNa bhAganI kavAla, ane cAra bhAgane puSpakaMTha banAvo. puSpakaMThathI jADakuMbhAne nirgama(nIkALo) ATha bhAga rAkha. jagatInA kaNAomAM pUrvAdi sRSTikrame dikapAlanI sthApanA karavI che 11 thI 14 jagatInI zobhAnA AbhUSaNa prAkArairmaNDitA kAryA caturbhiAramaNDapaiH / makarairjalaniSkAsaH sopAnastoraNAdibhiH // 15 // jagatInI cAre tarapha gaDha kara. tenI cAre dizAmAM cAra dvArA maMDapavALA karavAM. pANI nIkaLavA mATe magaranA mukhavALI nALIo karavI. tathA pagathiyAM ane tAraNothI zobhAyamAna jagatI karavI te 15 che 1 gho janma 1 1. zipionI mAnyatA che ke ahiM prAsAdanuM mAna levuM nahi, paNa gajane / ara, cA ke trIjo bhAga le, A kathana vyAjabI hoya tema lAgatuM nathI. kAraNa aparAjitapRcchA jevA vAstuzAstranA mukhya graMthamAM mahAprAsAdanA bhAge levAnuM lakhe, che. e sUtra 115 zloka 25me,
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyo'dhyAyaH -... "jAtI vaya 118.-..... 24 --...-- 7---+2-- - a- -2-2 yoni kATa/AYA kAmadapITha -mAha AR STERNA -Easa NEL ka jAtIdvAra T ATES NRSOF ------tarL jagatIne dvAra maMDa5. jagatIne udaya ane tenAM tharone dekhAva, jagatInA udaya upara prAsAdanI mahApITha jaNAya che. . prA + JANSHAN FREE: NR ya LabePD. lolololo jAtI maNDapa REGI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamAne maNDapAne pratolyagre sopAnaM zuNDikAkRtim / toraNaM kArayettasya padaM padAnusArataH // 16 // maMDapanI AgaLa ane prateNI (Li)nI AgaLa pagathIyA banAvavAM, tenI ane bAju hAthInI AkRti rAkhavI, tathA teraNa banAvavuM ane padanI anusAra pada rAkhavA ! 16 toraNasyobhayau stambhau vistRtau garbhamAnataH / bhitsigarbhapramANena tayormadhye'thavA bhavet // 10 // toraNanA banne staMbhane madhya vistAra garbhagRhanA vistAra pramANe kare, tathA garbhagRhanI dIvAlanA garbhanAM mApe athavA bannenA madhyanA mAnathI rAkhave che 17 vedikA pITharUpA ca shobhaabhibhubhiryutaa| vicitraM toraNaM kuryAd dolA devasya tatra ca // 18 // A jagatarUpa vedikA prAsAdanI pITharUpa che. tethI aneka prakAre zobhAyamAna karavI. tathA teraNanAM hIMDolAmAM devenI AkRtio banAvavI che 18 denA vAhananuM sthAna prAsAdAvAhanasthAne karaNIyA catuSkikA / ekadvitricatuSpazca-rasasaptapadAntare // 19 // devanA vAhana rAkhavA mATe cakI banAvavI. te prAsAdanA garbhathI eka, be, traNa cAra, pAMca, cha athavA sAta padanA AMtare banAvavI. 5 19 mUrtinA vAhanane udaya-- arcAyAme navAMze tu pnycssttsptbhaagikH| guhyanAbhistanAntaM vA trividho vAhanodayaH // 20 // mUrtinI UMcAInAM nava bhAga karavA, temAMthI pAMca, cha athavA sAta bhAga eTale vAhanano udaya kare. tathA mUrtinA gu. nAbhi athavA stana bhAga sudhI vAhanane udaya kare. A pramANe traNa traNa prakArane vAhanane udaya jANa 20 1 toraNaM vividhaM kuryAt / 2 sImA (sama ) mAnena vA bhavet 4 arcAyA navamAMza /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivIyozyAyaH pAdaM jAnu kaTiM yAva-darcAyA vAhanasya kU / vRSasya viSNubhAgAnte sUrye vyomastanAntakam // 21 // vAhanane udaya mUrtinA caraNa, jAnu athavA kamara sudhI daSTi rahe te pramANe kare. nadIno udaya zivaliMganA viSNu bhAga sudhI arthAt jalAdhArI sudhI ane sUryanA vAhanane udaya mUrtinA stana sudhI rAkha 21 aparAjitapUchAtra 208mAM kahyuM che ke "vRSasya cocchyaH kAryoM viSNubhAgAntadRSTikaH // pAdaM jAnu karTi yAva-darcAyA vAhanasya dRk ! guhyanAmistanAntaM vA sUrye vyomastanAntakam / / vilome kurute pIDA-madhodRSTiH sukhAyam / sthAnaM hanyAdUrdhvaSTiH svasthAne muktidaayikaa||" naMdInI UMcAI zivaliMganA viSNu bhAga sudhI daSTi rahe te pramANe karavI. mUrtionAM vADananI daSTi caraNa; jAnu athavA kamara sudhI rAkhavI, athavA mUrtinA guThA, nAbhi ane stana sudhI daSTi rAkhavI. sUryanA vAhananI daSTi mUrtinA stana sudhI rAkhavI. je sthAnamAM daSTi rAkhavAnuM kahela che. te sthAnamAM na hoya te duHkha kAraka che. uparokta sthAnathI nIcI daSTi rahe te sukhano nAza kare ane UMcI daSTi rahe te sthAnanI hAnI thAya. te mATe kahelA sthAnamAMja vAhananI daSTi rahe te muktinA sukhane devAvAlI che. jinaprAsAdanA maMDapano krama- jinAne samosaraNaM zukAgre guuddhmnnddpH| gUDhasyAgre catuSkikA to nRtyamaNDapaH // 22 // jinadevanA prAsAdanI AgaLa samavasaraNa karavuM. zukanAsikAnI AgaLa gUDhamaMDapa, guDhamaMDapanI AgaLa cekImaMDapa ane cekImaMDapanI AgaLa nRtyamaMDa5 karo . 22 jinaprAsAdanI devakulikAne kama- dvisaptabhidivANa caturviMzatito'pi vaa| jinAlaye caturdikSu sahitaM jinamandiram // 23 // jinaprAsAdanI cAre dizAmAM tera, bAvana athavA covIsa devakulikA mULamaMdira sahita hoya e jinaprAsAda banAva. . 23
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ K paramanTena candrAMzaja kakura krU' viracita devakulikAne krama matAvela che. jemake~~ Avana devakulikA prAsAdamaNDane vAstusAranA trIjA prakaraNamAM " cautI se vAma dAkSiNa natra puDi aGka puso a deharayaM / mUlapAsAya egaM bAvaNNajinAlaye evaM // " nava ane jinaprAsAdanI DAbI tarapha sattara ane jamaNI tarapha sattara, pAchaLa AgaLa ATha, e pramANe kula ekAvana ane eka mukhya prAsAda maLI khAvana devakulikAne krama gaNAya che. te khAvana jinAlaya kahevAya che. khetara devakulikA " paNavIsaM paNavIsaM dAhiNavAmesu piTTi iggAraM / daha amge nAya ia bahasari jinidAla || ' jinaprAsAdanI DAkhI tarapha pacIsa ane jamaNI bAju pacIsa, pAchaLa agiAra ane AgaLa daza, e pramANe kula eketera devakulikA ane eka mukhya prAsAda maLIne khetara jinAlaya kahevAya che. cAvIsa devakulikA 1) "agge dAhiNa vAme ay jiNiMdageha cauvasaM / mUlasilA gAu karma pakIrae jagaha- majjhami || h mukhya jinaprAsAdanI sAme, jamaNI ane DAkhI, e traNa dizAmAM anukrame ATha ATha devakulikA anAve te cAvIsa jinAlaya thAya che, e badhI devakulikAe jagatInI aMdara banAvavI. prAsAdanI pAchaLanA bhAga khAlI rAkhave. maNDapAda garbhasUtreNa vAmadakSiNayodizoH / aSTApadaM kartavyaM trizAlA vA balANakam ||24|| jinaprAsAdanA gUDha maMDapanA garbhasUtramAM DAbI ane jamaNI tarapha aSTApadanI (athavA samavasaraNa ke merU parvatanI)racanA karavI. tathA sanmukha trizAlA karavI athavA alANuka banAvavuM 5245 rtha ane manu sthAna apare rathazAlA ca maThaM yAmye pratiSThitam / uttare ratharandhaM ca proktaM zrIvizvakarmaNA ||25|| ( devAlayanI pAchaLa razAlA, dakSiNamAM maDha ( dhamA~gurUnuM sthAna ) ane uttaramAM rathara dhra ( rathanuM` praveza dvAra) manAvavuM. ema zrI vizvakarmAe kahyu che! 25
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ dilIothaH jagatI tAdRzI kAryA prAsAdo yAdRzo bhavet / bhinnacchandA na kartavyA prAsAdAsanasaMsthitA // 26 // -ta sarakAra jevA AkArane prAsAda hoya tevA AkAranI jagatI karavI joIe. paNa prAsAdathI judA AkAranI karavI nahi, kAraNa ke jagatI prAsAdanuM Asana che. je 26 jagatImAM anya prAsAda agrataH pRSThatazcaiva vaamdkssinnyordishoH| prAsAdaM kArayedanyaM nAbhivedhavivarjitam // 27 // mukhya devAlayanI sAme, pAchaLa, DAbI bAju, jamaNI bAju je bIje prAsAda banAva heya te nAbhivedha (mukhya devAlayane garbha) cheDIne banAva 27 zivaliMganI sAme anya deva liGgAgre tu na kartavyA arcArUpeNa devtaaH| prabhA naSTA na bhogAya yathA tArA divaakre|28|| zivaliMganI sAme keIpaNa bIjA devanI matinI sthApanA karavI nahi. kAraNa ke jema sUryanAM tejathI tArAonuM teja naSTa thAya che, tema te devanI prabhA naSTa thAya che, jethI te deva sukha samRddhi Adi bhega vastu ApI zakatAM nathI . 28 devanI sAme svadeva zivasyAgre zivaM kuryAda brahmANaM brhmnno'grtH| viSNorana bhavediSNu-jine jino ravo raviH // 29 // zivanI sAme ziva, brahmAnI sAme brahmA, viSNunI sAme viSNu, jinadevanI sAme jinadeva, ane sUryanI sAme sUrya, A pramANe svajAtIya deva sthApavAmAM Ave te doSa nathI . 29 devInI sAme deva " caNDikAgre bhavenmAtA yakSaH kssetraadibhairvH| jJeyAsteSAmabhimukhe ye yeSAM ca hitaissinnH||" caMDikA devInI sAme mAtRdevatA, yakSa, kSetrapAla ane bhairava Adi devone sthApita kare te deSa nathI, kAraNa ke teo paraspara hitecchu che. 1, vino zaine ' ane ja ji'!
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane daSTivedha- brahmA viSNurekanAbhi-dvAbhyAM doSo na vidyte| zivasyAgre'nyadevAnAM dRSTivedhe mahadbhayam // 30 // - brahmA ane viSNu e banne deva eka nAbhI heya arthAt tenAM devAlaye paraspara sAme hoya te doSa nathI. paraMtu zivanI sAme bIjA devo hoya te dRSTivedha thAya, tethI moTo bhaya utpanna thAya che 30 dRSTivedhane parihAra prasiddharAjamArgasya prAkArasyAntare'pi vaa| sthApayevanyadevAMzca tatra doSo na vidyate // 31 // zivAlaya ane bIjA devanAM devAlayanI vacamAM prasiddha pablika raste heya athavA divAla hoya to paraspara daSTi vedhana doSa nathI . 31 zivajJAnodaka- zivasnAnodakaM gUDha-mArge * caNDamukhe kSipet / dRSTaM na lakSayettatra hanti puNyaM purAkRtam // 32 // Jiji zivanuM snAnajala gupta mArge caMDagaNanA mukhamAM paDe, te pramANe snAnajala nIkaLavAnI nALI gupta rAkhavI. zivasnAna jala upara keInI dRSTi paDavI joIe nahi ane tenuM ullaMghana paNa karavuM caMDanAthagaNadeva zivanodaka pIve che. joIe nahi, kAraNa ke snAnajala jevAthI ke tenuM ullaMghana karavAthI pUrvakRta puNyane nAza thAya che. 32 mA * caMDanAmanuM svarUpa aparAjitapachAtra 208 mAM lakheluM che ke skUla zarIravALA, bhayaMkara mukhavALo, urdhvasana beThele ane banne hAthe snAnajalanuM pAna karate che. AvuM svarUpa banAvIne pIThikAnA jala sthAna nIce sthApana karavAmAM Ave che, jethI snAnajala tenAM mukhamAM thaIne bahAra nIkaLe, te jalanuM kadAca ulaMdhana thaI jAya te deSa mAnavAmAM Avato nathI. tevuM zipio kahe che, 1 "mana"!
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyo'dhyAyaH devenI pradakSiNA ekA caNDayA raveH sapta tisro dadyAd vinAyake / catasro viSNudevasya zivasyArdhA pradakSiNA // 33 // caMDIdevIne eka, sUryane sAta, gaNezane traNa, viSaNune cAra ane mahAdevane aradhI pradakSiNA karavI joIe . 33 agrato jinadevasya stotramantrArcanAdikam / kuryAnna darzayetpRSTaM sammukha dvAraladhanam // 34 // jinadevanI sAme mukha karIne tetra, maMtra ane pUjana karavuM joIe ane bahAra nIkaLatI vakhate pITha dekhADIne nIkaLavuM nahi, paNa pAchA pagale dvAranuM ullaMghana karavuM joIe 34 paranALI (jalamArma) pUrvAparamukhe dvAre praNAlaM shubhmusre| iti zAstravicAro'ya-muttarAsthA na devatAH // 35 // pUrva ane pazcima dizAnAM dvAravALA prAsAdanI nALI uttara dizAmAM rAkhavI. keI paNa devanuM uttara dizAmAM eTale dakSiNAbhimukha rahe. te pramANe sthApita karavAM nahi, e zAstrane niyama che . 35 che aparAjita pacchA adhyayana 108mAM lakhe che ke " pUrvAparaM yadA dvAra praNAlaM cottare zubham / zataM zivAinA-miti zAstrArthanizcayaH | >> pUrva ane pazcima dizAnA dvAravALA prAsAdanI nALI uttara dizAmAM karavI zubha che. zivaliMgane mATe te A niyama vizeSa prazaMsanIya che, e zAno niyama che. " arcAnAM mukhapUrvANAM praNAlaM vAmataH zubham / uttarAsyA na vijJeyA a rUpeNa devtaaH||" 10 sU0 100 jo devenuM mukha pUrvAbhimukha hoya te tenI DAbI bAju nALI karavI zubha che. uttara dizAmAM (dakSiNAbhimukha) keI devane sthApavAM nahi. 1 jANavAca' !
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane "nainAvatI amAsa cArA thatA nAmadakSiNayogena karttavyaM sarvakAmadam // " a0 phU0 108 jinadevonAM prAsAda dakSiNa ane uttara dizAbhimukha paNa bane che. te prAdenI nALI dakSiNAbhimukha prAsAdanI nALI DAbI bAju ane uttarAbhimukha prAsAdanI nALI dakSiNa bAjue karavI zubhadAyaka che. arthAt pUrva dizAmAM rAkhavI. satradhAra nAthA kRta vAstumaMjarImAM lakhe che ke " pUrvAparAsyaprAsAde nAlaM saumye prakArayet / tatpUrve yAmyasaumyAsye maNDape vAmadakSiNe // " pUrva ane pazcima dizAbhimukha prAsAdanI nALI uttaramAM karavI. dakSiNa ane uttarAbhimukha prAsAdanI nALI pUrva dizAmAM karavI. maMDapamAM DAbI ane jamaNI banne dizAmAM nALI karavI. maMDapamAM sthApita devenI nALI- maNDape ye sthitA devA-steSAM vAme ca dakSiNe / praNAlaM kArayed dhImAn jagatyAM ca caturdizam // 36 // maMDapamAM je deva sthApita karelA heya, tenA snAnajalanI nALI DAbI ane jamaNI bAju banAvavI. arthAt mUlanAyakanI DAbI bAju sthApita tenI nALI DAbI bAju ane jamaNI bAju sthApita devenI nALa jamaNI bAju karavI ane jagatInI cAre dizAmAM nALI banAvavI 36 "vAme vAmaM prakurvota dakSiNe dakSiNaM zubham / maNDapAdiSu pratimA yeSu yuktyA vidhIyate // " ma0 108 maM5 AdimAM je pratimA sthApita che. te mUlanAyakanI DAbI bAju hoya te nALI DAbI bAju ane jamaNI bAju hoya te nALI paNa jamaNI bAju karavI. pUrva ane pazcimAbhimukha deva pUrvAparAsyadevAnAM kuryAno dakSiNottaram / brahmaviSNuzivAkendra-guhAH pUrvAparAGmukhAH // 37 // 1 che !
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyo'dhyAyaH pUrva ane pazcima dizAbhimukha vALA devanAM mukha uttara athavA dakSiNa dizAmAM karavAM nahi brahmA, viSNu, ziva, sUrya, Idra ane kArtikeya e deva pUrva ane pazcima mukhavALA che. tethI tenuM mukha pUrva athavA pazcima dizAmAM rahe, tevI rIte sthApita karavAM joIe37 nagarAbhimukhAH zreSThA madhye pAye ca devtaaH| gaNezo dhanado lakSmIH puradvAre sukhAvahAH // 38 // nagaranI madhya ane bahAra sthApita karelAM devanAM mukha nagaranI sAme rAkhavAM joIe. te zubhadAyaka che. gaNeza kubera ane lakSmIdevI, e nagaranAM daravAje sthApita karavAM sukhakAraka che38 aa dakSiNAbhimukha deva vinezo bharavazcaNDI nakulIzo grhaastthaa| mAtaro dhanadazcaiva zubhA dakSiNadiGmukhAH // 39 // gaNeza, bhairava, caMDI, nakulIza, navagraha, mAtRdevatA, ane kubera, e deve dakSiNabhimukhavALA che 39 vidizAbhimukha deva nairRtyAbhimukhaH kAryo hanumAn vaanreshvrH| anye vidiGmukhA devA na kartavyA kadAcana // 40 // iti devAnAM dRssttidossdigvibhaagH| vAnarezvara hanumAnanuM mukha naya keNAnI sAme rAkhI zakAya che. bAkI bIjA keI devanuM mukha vidizA (kepsa)mAM rAkhavuM joIe nahi40 che sUyayatana- sUryoM gaNezo viSNuzca caNDI zambhuH prdkssinne| bhAnohe grahAstasya gaNA dvAdaza mUrtayaH // 41 // iti sryaaptnm| sUryanA paMcAyatana devamAM-madhyamAM sUrya, tenI pradakSiNAnA anukrame gaNeza, viSNu, caMDI ane mahAdevane sthApita karavA. tathA navagraha ane bAra gAnI mUrti sthApita karavI che
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaNezAyatana gaNezasya gRhe tadvacaNDI zambhuharI rviH| mUrtayo dvAdazAnye'pi gaNAH sthApyA hitAzca ye // 42 // te rAcaranA gaNezanA paMcAyatana devomAM-madhyamAM gaNeza, tenI pradakSiNa krame caMDIdevI, mahAdeva, viSNu ane sUryadevane sthApavA tathA bAra gaNAnI mUrtio sthApavI. te hitakAraka che. 42 vipazupaMcAyatana-- jiLa kinaira jozasszvika vinA gopyastasyAvatArasya mUrtayo dvArikA tathA // 43 / / iti viSNavAyatanam / viSNunA paMcAyatana devemAM-madhyamAM viSNune sthApavA, pachI tenI pradakSiNa kame gaNeza, sUrya, caMDIdevI. ane mahAdevane sthApavA. tathA gepIe ane avatAnI mUrtio tathA dvArikA nagarIne sthApita karavI. che 43 devI paMcAyatana- rAjulAH guphADA vidagTa thAjara rakSA mAtaro mUrtayo devyA yoginyo bhairvaadyH||44|| / iti caNDikAyatanam / caMDikAnA paMcAyatana mAM madhyamAM caMDIdevIne sthApita karIne tenI jamaNI bAjIthI anukrame mahAdeva, gaNeza, sUrya ane viSNune sthApavA tathA mAtR devatA, cesaTha cAginI ane bhairava Adi devanI mUrtio sthApavI 44 ziva paMcAyatana- zambhoH sUryoM gaNezazca caNDI viSNuH prdkssinne| sthApyAH sarve zivasthAne dRSTidhavivarjitAH // 45 // ___ iti zivAyatanam / zivanA paMcAyatana mAM-madhyamAM zivane sthApavA, pachI tenI jamaNI bAjuthI anuche sUrya, gaNeza, caMDI, ane viSNune sthApita karavA. paNa te daSTivedhane choDIne sthApavA 45
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyo'dhyAyaH trideva sthApana kama- rudrastripuruSe madhye rudrAhAmagato hriH| dakSiNAGge bhaved brahmA viparyAse bhayAvahaH // 46 // tripurUSa (trideva) prAsAdamAM madhyamAM mahAdeva, tenI DAbI bAju viSNu ane jamaNI bAju brahmAne sthApavA. AthI viparIta ( ulaTA) sthApita kare to bhaya dAyaka thAya che. dA tridevanuM nyunAdhika mAna- rudravaktratribhAgono harira? pitAmahaH / tattulyA pArvatodevI sukhadA sarvakAmadA // 47 // iti tripurussnyaasH| itizrIprAsAdamaNDane sUtradhAramaNDanaviracite vAstuzAstre jagatIdRSTidoSAyatanAdhikAre dvitIyo'dhyAyaH // 2 // zivanA mukhanA traNa bhAga karIne, tenA be bhAganI UMcAI sudhI viSNunI UMcAI rAkhavI ane viSNunA ardhA mukha sudhI brahRAAnI uMcAI rAkhavI. brahmAnI UMcAI barAbara pArvatIdevInI UMcAI rAkhavI. A niyama sukhadAyaka ane sarva Icchitaphalane devAvALo che47 aparAjitapRcchA sutra 136mAM vizeSa batAve che ke-- " brahmA viSNustathA rudra-stvekasmin vA pRthagRhe / bhUyo nyUnanyUnatazca rudro hariH pitaamhH|| aMzonazca harAdviSNu-viSNoraddhaM pitAmahaH / vAmadakSiNayogena madhye rudraM ca sthApayet // saMsthApya ca zubhaM karttA nRpAdyAH sujanAH prjaaH| prakartavyaM tyaja vimAdyAH same yAnti samanvitam // tAbhyAM hrasvo yadA rudraH kSayo rAjJi jane mRtiH| rASTrakSobho nRpayuddha brahmAviSNU samau yadA // anAvRSTirjane mAri-brahmahasve janArdane / viparyaye nRpAcAca asvasthA bhramati prjaa||"
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamAyane brahmA, viSNu, ane mahAdeva e traNe eka prAsAdamAM athavA judA judA prAsAdamAM sthApI zakAya che. je eka ja prAsAdamAM e traNe sthApavA hoya te mahAdeva thI kama viSNu ane viSNu nI kama brahmAnI UMcAI rAkhavI. mahAdevathI eka bhAga kama viSNunI UMcAI ane viSNunI UMcAIthI aradho bhAga kama brahmAnI UMcAI rAkhavI. viSNune DAbI bAju ane brahmAne jamaNI bAju tathA vacamAM mahAdevane sthApavA. A pramANe sthApavAthI rAjA ane prajAne zubhadAyaka thAya che. je e traNe deva barAbara mAyanA hoya to brAhmaNa Adi potAnA kartavyathI rahita thAye. viSNu brahmA e bane devathI mahAdevanI UMcAI kama hoya te rAjA prajAne vinAza, brahmA ane viSNunI UMcAI barAbara hoya te dezamAM bhaya ane rAjAonAM yuddha thAya. brahmAnI UMcAIthI viSaNunI UMcAI kama heya te dezamAM anAvRSTi ane manuSyamAM roga thAya. te mATe zAstrAnusAra mApa pramANe banAve, paNa viparIta kare te rAjA prajA sukhI rahe nahi. che Iti prAsAdamaMDananA bIja adhyayananI paMDita bhagavAnadAsa jena viracita sudhinI nAmanI bhASA TIkA samApta . 2 -
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha prAsAdamaNDanasya tRtIyo'dhyAyaH prAsAda dhAriNIzilA (kharazilA)- atisthUlA suvistIrNA prAsAdadhAriNI shilaa| atIvasudRDhA kAryA iSTikApUrNavAribhiH // 1 // prAsAdane dhAraNa karavAvAlI khara%nAmanI zilA atisthUla ane sArI vistAravALI banAvavI. te IMTa, cUnA ane pANIthI majabUta karavI. 1 kharazilAnuM mAna aparAjita pRcchA sU. 123mAM lakhe che ke "prAsAdacchandamasyoH dRDhakharazilottamA / ekahaste pAdahastA pazcAnte'GgulavRddhitaH // ardhAGgalaM tadU tu navAntaM sudRddhottmaa| pAdavRddhiM punardadyAd haste haste tathA punH|| hastAnAM viMzatiryAva-darddhapAdA tava'taH / vizaost = zatAhaMtu navarA ziwA " prAsAda tala (jagatInA dAzA)nI upara ghaNI majabUta ane sArI kharazilA (arazala) banAve. te eka hAthanA vistAravALA prAsAdane cha AMgaLa jADI banAve. be thI pAMca hAthanA prAsAdane pratyeka hAtha eka eka AMgaLa, chathI nava hAthanA prAsAdane pratyeka hAtha aradhe aradhe AgaLa, daza thI trIza hAthanA prAsAdane pratyeka hAtha pA pA AgaLa ane ekatrIzathI pacAsa hAthanA prAsAdane pratyeka hAtha eka eka sUta vadhArIne banAve. A pramANe pacAsa hAthanA prAsAdane lagabhaga viza AMgaLa jADI para zilA banAve. 1 gi L *jagatInAM dazAnI upara ane bhinI nIce je majabUta thara karavAmAM Ave che tene khazilA kahevAmAM Ave che.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra prAsAdamaNDane kSIrArNava a. 10ramAM lakhe che ke-- " prathamabhiTTasyAdhastAt piNDo varNa (kUrma ? ) zilottamA / tasya piNDasya cArthena kharazilA piNDameva ca // " pahelA bhinI nIce kUrmazilAnI jADAIthI aradhA mAnanI kharazilAne jADAI karavI. bhiTTanuM mAna-- zilopari bhaveda bhiTTa-mekahaste yugAGgulam / arDsagulA bhaved vRddhiAvaddhastazatAkam // 2 // kharazilAnI upara bhiTTa nAmane thara kare, te eka hAthanA vistAravALA prAsAdane cAra AgaLanA udayavALe bhiTTa kare, pachI pratyeka hAtha aradhA aradhA AgaLanI vRddhi pacAsa hAtha sudhI karavI ? 2 matAntare bhiTTanuM mAna aGgulenAMzahInena ardhanArdhana ca kramAt / paJcadigaviMzatiryAva-cchatA? ca vivarddhayet // 3 // prathama eka hAthanA vistAravALA prAsAdane cAra AMgaLanA udayavALA bhiTTa banavo. pachI be thI pAMca hAtha sudhInA prAsAdane eka eka AMgaLa, cha thI daza hAtha sudhInA prAsAdane paNa piNe AMgaLa, agyArathI vaza hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha aradhA aradhA AMgaLanI ane ekavIsathI pacAsa hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha pA pA AMgaLanI vRddhi karIne bhiTTane udaya karavo+ 3 bhITane nIkALe-- ekadvitrINi bhiTAni hInahInAni kArayet / svasvodayapramANasya caturthAMzena nirgamaH // 1 // kRti mitra che. upara lakhyA mujaba bhITane je udaya AvyuM hoya, temAM anukame eka, be athavA traNa bhiTTa karavAM, te eka bIjAthI UMcAImAM kAma karavAM tathA pitApitAnA udayanAM cethe bhAge nIkaLatAM rAkhavAM. ke 4 + A mata aparAjita pRcchA ane kSIrAva graMthane maLe che. tathA sUtradhAra rAjasiMhakRta vAsturAjamAM paNa A pramANe che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyo'dhyAyaH kSIrAvanA matAnusAra sUtradhAra rAjasiMha kRta vAsturAjamAM lakhe che ke-- "puzarva dritIya tafka vRtA" | prathama bhiTTathI bIje bhiTTa paNe ane trIje bhika aradha nigamamAM kare. e bhiTTa puSpanI AkRtivALA karavAM. pIThanuM udayamAna piThamadhu tripAdAMzai-rekaDitrikare gRhe / caturhaste trisAddhAzaM pAdAMzaM paJcahastake // 5 // tiSatriA -chatAddha taeraft vRddhirvedatriyugmendu-saMkhyA syAdachagulaiH kramAt // 6 // paJcAMzaM hInamAdhikya-mekaikaM tu vidhA punaH / bhinI upara pITha karavI, tenuM udayamAna A pramANe che-eka hAthanA vistAravALA prAsAdanI pIThane udaya bAra AMgaLa, be hAthanA prAsAdanI pITha seLa AMgaLa, traNa hAthanA prAsAdanI pITha aDhAra AMgaLa, cAra hAthanA prAsAdanI pITha sADA traNa bhAga (sADI satyAvIza AgaLa,)* pAMca hAthanA prAsAdanI pITha cothe bhAge (trIza AMgaLa) udayamAM karavI. cha thI daza hAtha sudhInA prAsAdanI pITha cAra cAra AMgaLa, agyAra thI vIza hAtha sudhInA prAsAdanI pITha traNya traNa AMgaLa, ekavIzathI chatrIza hAtha sudhInA prAsAdanI pITha be be AMgaLa, ane sADatrIsathI pacAsa hAtha sudhInA prAsAdanI pITha eka eka AgaLa vadhArIne karavI. dave pIThanuM je mAna AvyuM hoya tene pAMcamo bhAga udayamAM kAma kare te kaniSThamAnanI ane vadhAre te jayeSTha mAnanI pITha thAya che. jayeSTha madhya ane kaniSTha e pratyekanA traNa traNa bheda thAya che. jemake-jayeSTha mAnanI pIThano pAMcamo bhAga jayeSThAmAM vadhAre te jayeSTha jayeSTha, kama kare te jayeSTha kaniSTha ane bhAga karyA vinAnuM je jayeSTha mAna AvyuM hoya te jayeSTha madhyama kahevAya. A pramANe madhyama jayeSTha, madhyama madhyama, madhyama kaniSTha tathA kaniSTha jayeSTha, kaniSTha madhyama ane kaniSTha kaniSTha traNa traNa bheda darekanA jANavAM, kSIrAvanAM matAnusAra pIThanAM udayanuM mAna- " g jo kAle ja hai tArA hastAdipaJcaparyantaM smRtA paJcAGgulA kare // aparAjita pachI sUtra 123mAM aradhI, tutIyA ane caturthAzamAnanI lakhe che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane pazcordhva dazaparyantaM vRddhirvedAGgulA bhavet / dazodhya viMzaparyantaM haste caivAGgulatrayA / / ffzoSe vazAnta vimakuchadrA SaTtriMzodhaM zatArddhAntaM hastahastaikamaGgulA // " adhya0 3 eka hAthanA prAsAdanI pIThane udaya bAra AMgaLa kare, pachI be thI pAMca hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha pAMca AMgaLa, cha thI daza hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha cAra cAra AMgaLa, agyArathI viza hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha traNa traNa AMgaLa, ekavIzathI chatrIza hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha be be AMgaLa ane sADavIza thI pacAsa hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha eka eka AgaLa vadhArIne pIThane udaya karavo. aparAjita pacchAnA mate pIThanuM udayamAna-- * ekahaste tu prAsAde pIThaM cai dvAdazAGgulam / dvayaSTAGgulaM dvihaste ca trihaste'STAdazAGgulam // arddha pAdaM tribhAgaM vA trividhaM parikalpayet / vyaMzenArdhana pAdena caturhaste surAlaye / / pAdaM pIThocchayaM kArya prAsAde paJcahastake / pazcordhva dazaparyantaM rasAMzaM hastavRddhaye / / to datte vAinazA dRddhi vAstrArazaraft patriMzadantaM radvistu haste vai dvAdazAMzikA / / caturviMzatyaMzikA tavaM yAvacchatArdhakam / " eka hAthanA vistAravALA prAsAdane pITha udaya bAra AMgaLa, be hAthanA prAsAdane sAla AMgaLa ane traNa hAthanA prAsAdane pITha udaya aDhAra AMgaLane kare arthAt eka hAthanA prAsAdane aradhe bhAge, be hAthanA prAsAdane trIje bhAge, ane traNa hAthanA prAsAdane the bhAge, pIThane udaya karavo. cAra hAthanA prAsAdane aradhe, trIje athavA cothe bhAge, pIThane udaya karavo, pAMca hAthane prAsAdane ceAthe bhAge (trIza AMgaLa) pIThane udaya kara. cha thI daza hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha cheThe bhAga, (cAraAMgaLa), agyAthI vIza hAthanA prAsAdane pratyeka hAtha AThame bhAga, (traNa AMgaLa)
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ phoTa ekavIzathI chatrIza hAthanA prAsAdane pratyeka hAtha bArame bhAga, (be AMgaLa) ane sADatrIsathI pacAsa hAthanA prAsAdane pratyeka hAtha covIsamo bhAga (eka AMgaLa) vadhArIne pIThane udaya kare. vasunaMdikRta pratiSThA sAramAM lakhe che ke " prAsAdavistArArdhena svocchita pIThamuttamam / madhyamaM pAdahInaM syAduttamAna kanyasam // " prAsAdanA vistArathI aradhA bhAge pIThane udaya kare, te uttamapITha che. A uttama pIThanA cAra bhAga karI tenAM traNa bhAga pIThane udaya kare te madhyama pITha ane be bhAgane udaya kare te kaniSTha pITha kahevAya. pIThanA udayanAM tharonuM mAnatrivajJAAta samu DhAviMzanine zA navAMzo jJAtharUma zaai fja mattA sAntarAlaM kapotAliH saptAMzA grAsapaTikA // 8 sUryadigavasubhAgaizca gajavAjinarAH kramAt / 2 | jaw vAjisthAne'thavA kArya svasvadevasya vAhanam / / 9 jhAra | ja ' == = = = == = jI!zAsaka je mAnanI pITha banAvI hoya, tenAM udayanAM trepana bhAga karavAM. temAMnAM bAvIza bhAga pIThanA nirgamanAM karavAM. udayanA trepana bhAgamAM nava bhAgane jADayaMbe, aMtarAla(aMdhArI) sAthe sAta bhAganI karNikA, ane tAlI (chAjalI) sAthe grAnsapaTTI bhAga sAtanI, AnI upara bAra bhAgane gajathara, daza bhAgane azvathara ane ATha bhAgane narathara ka. azvatharane ThekANe devanA vAhanane paNa thara karI zakAya che. je 7-8-9 : Sinka - da il & S &BE E-Mche. TY 1 saptAzaM / 2 kaNakaM / 3 svaM vaM mahApITha
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane tharanuM nirmama mAna paJcAMzA kaNikAgre tu nirgamo jaaddykumbhkH| trisAA kaNikA sArdA caturbhiAsapaTTikA // 10 // kuJjarAzcanarA vedA raamyugmaaNshnirgmaaH| antarAlamadharateSA-mUrvAdhaH karNayugmakam // 12 // karNikAnA agrabhAgathI pAMca bhAga nIkaLato jAuM be, grAsapaTTIthI AgaLa nIkaLatI karNikA sADAtraNa bhAga, gajatharathI AgaLa nIkaLatI grAsAdikA sADA cAra bhAga, azvatharathI gajatharano nigama cAra bhAga, narathara thI azvatharane nirgama traNa bhAga, ane kharAthI naratharane nigama be bhAga rAkhavo. A pramANe pIThanA nirgamanA bAvIsa bhAga thAya che. A ja Adi tharonI vacamAM aMtarAla rAkhave ane te aMtarAlanI upara ane nIce be be karNikAo karavI. 10 / 11 kAmadApITha ane kaNapITha (sAdhAraNapITha) gajapIThaM vinA svalpa-dravye puNyaM mahattaram / jADayakumbhazca karNAlI prAsapaTTI tadA bhavet // 12 // kAmadaM kaNapIThaM ca jADayakumbhazca krnnikaa| latine nirgamaM hInaM sAndhAre nirgamAdhikam // 13 // JAfghank outgro PKSANSAR bhajAiyabhaga' - kAmadapIka 1. gAli, 2. kaNAlikA /
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyo'dhyAyaH gaja Adi thAvALI pIThane gajapITha kahe che. evI pITha anAvavAmAM dravya adhika kharca thAya che, tethI peAtAnI zakti anusAra ochA kharce sAdhAraNa pITha anAve teA paNu mahAna puNya thAya che. te mATe gaja, azva Adi thA vinAnI jAya e, kaNI ane kevALanI sAthe grAsapaTTIvALI pITha manAve, te kAmadapITha kahevAya che. jAkhe ane kaNI e e tharavAthI pITha anAvavAmAM Aje te kIDa kahevAya che, lattina jAtinA prAsAdanI pIThane niCma krama hoya che ane sAMdhAra jAtinA prAsAdanI pIThane nizcama adhika hoya che ! 12-13 sarveSAM pIThamAdhAraH pIThahInaM nirAzrayam pIThahInaM vinAzAya prAsAdabhuvanAdikam // 14 // iti pIThamAnam / prAsAda ane gRha Adi darekane pIThanA AdhAra che. pITha na heAya teA e nirAdhAra kahevAya, mATe prAsAda ane ghara Adi pITha rahita hoya te tene jaladdI vinAza thAya che ! 14 prAsAdanu' udayamAna ( maMDAva2 )-- hastAdipaJcaparyantaM vistAreNodayaH samaH / sakramAnnavasateSu - rAmacandrAGgulAdhikaH || 15 // paJcAdidazaparyantaM triMzadyAvacchatArddhakam / haste haste kramAd vRddhi manusUryana vAGgulA // 16 // eka thI pAMca hAtha sudhInA vistAravALA prAsAdanA udaya vistAra pramANe karavA, paNa temAM anukrame nava, sAta, pAMca traNa ane eka AMgaLanI vRddhi karavI. jemakeprAsAdanA vistAra eka hAtha hoya te tenA udaya eka hAtha ane nava AMgaLa (kula 33 AMgaLa), e hAthanA prAsAdane uya be hAtha ane sAta AMgaLa (kula 55 AMgaLa ), traNa AyanA prAsAdane udaya traNa hAtha ane pAMca AMgaLa ( kula 77 AMgaLa), cAra hAthanA prAsAdane udaya cAra hAtha ane traNa AMgaLa ( kula 9 AMgaLa), ane pAMca hAthanA prAsAdane udaya pAMca hAtha ane eka AMgaLa (kula 121 AMgaLa)ne karavA. pachI cha thI daza hAthanA prAsAdane uDDaya pratyeka hAnA cauda cauda AMgaLa, agyAra thI trIza hAthanA prAsAdaneA uya pratyeka hAtha khara khAra AMgaLa ane ekatrIza thI pacAsa hAthanA prAsAdanA uya pratyeka hAtha nava nava AMgaLa vadhArIne karavA. A pramANe pacAsa hAthanA prAsAdanI kula UMcAi pcIsa hAtha ane agyAra AMgaLanI thAya che. A udbhayamAna aparAjitapRcchA sUtra 126 pramANe che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 prAsAdamaNDane bIjI rIte prAsAdanA udayanuM mAna ekahastAdipaJcAntaM pRthutvenodayaH smH| haste sUryAGgulAvRdhdhi-ryAvat triMzatkarAvadhiH // 17 // navAjulA kare vRdhdhi-ryAvaddhastazatAIkam / pIThodhaM udayazcaivaM chAdyAnte nAgarAdiSu // 18 // eka thI pAMca hAthanA vistAravALA prAsAdane udaya vistAra pramANe kare. cha thI trIza hAtha sudhInA prAsAdane udaya pratyeka hAtha bAra bAra AgaLa ane ekatrIza thI pacAsa hAtha sudhI pratyeka hAtha nava nava AgaLa vadhArIne udaya kare. A nAgarAdi prAsAdane udaya pIThanI upara khurAthI laI chajajAnA aMta sudhI jANa che 17 18 zrI kSIrAvanAM matAnusAra prAsAdanuM udayamAna " ekahaste tu prAsAde prystriNshaanggulodyH| dvihaste tUdayaH kAryoM istadvayA saptAGgulaH // trihaste ca yadA mAnA-dadhikazca paJcAGgulaH / caturhastodayaH kArya ekenAGgulenAdhikaH // vistareNa samaH kAryaH pazcahastodaye bhavet / paihaste tUdayaH kAryoM nyUnau dvAbagulau tathA / / udayaH saptahaste ca nyUnaH saptAGgulastathA / aSTahastodayaH kAryaH SoDazADUgulahInakaH // hIna ekonatriMzaH syAt prAsAde navahastake / dazahasteSUdayaH kAryo'STahastapramANataH // sapAdadazahastazca prAsAde dazapaJcake / vizahastodaye kAryaH sAdhaMdvAdazahastakaH / / paJcaviMzodaye jJeyaH pAdonadazapaJcakaH / / triMzahaste mahAmAjJaH saptadazodayastathA // sapAdekonaviMzatiH paJcatriMze munIzvaraH / vyomavede yadA haste sArdhaH syAdekaviMzatiH // caturviMzatiH pAdonaH paJcacatvAriMzaddhastake / zalAjhaidaye mAnaM tu hastAH syuH pnycviNshtiH||" illiti til
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ raviNAH prAsAdane vistAra eka hAtha heya te 33 AMgaLa, be hAthane hoya to papa AMgaLa, traNa hAthano hoya te 77 AMgaLa, cAra hAthane heya te 7 AMgaLa, pAMca hAthane heya te pAMca hAtha, cha hAthano hoya te pAMca hAtha ane 22 AMgaLa, sAta hAthane hoya te cha hAtha ane 17 AMgaLa, ATha hAthano heya te sAta hAtha ane A AMgaLa, nava hAthano hoya te sAta hAtha ane 19 AMgaLa, daza hAthane hoya to ATha hAtha, paMdara hAthano hoya to daza hAtha ane cha AMgaLa, vIza hAthane hoya te bAra hAtha ane bAra AMgaLa, pacIsa hAthane heya to cauda hAtha ane 18 AMgaLa, trIza hAthano hoya te 17 hAtha, pAMtrIza hAthano hoya te 19 hAtha ane cha AMgaLa, cAlIza hAthane heya te 21 hAtha ane 12 AMgaLa, pIstAlIza hAthano hoya te 23 hAtha ane 18 AMgaLa, ane pacAsa hAthano heya te 25 hAthane udaya kare prAsAdanA udayamAnathI pIThanuM udayamAna- ekaviMzatyaMzabhakte prAsAdasya samucchraye / paJcAdinavabhAgAntaM pIThasya paJcadhodayaH // 19 // prAsAdanA udayanA ekavIza bhAga karavAM, temAMthI pAMca, cha, sAta, ATha athavA nava bhAga jeTale pIThane udaya karo. A pAMca prakArane pITha udaya jANa 199 maMDovara (dIvAla)nAM udayanAM tharonuM mAna vedavedendubhakte tu chAyAntaM piitthmstkaat| khurakaH paJcabhAgaH syAd viMzatiH kumbhakastathA // 20 // kalazo'STau dvisAdha tu kartavyamantarAlakam / / kapotikASTau maJcI ca kartavyA navabhAgikA // 21 // pazcatriMzatpadA jaGghA tithyazairudgamo bhavet / vasubhirbharaNI kAryA digbhAgaizca zirAvaTI // 22 // aSTAMzo; kapotAli-dvisAdhamantarAlakam / chAdyaM prayodazAMzoccaM dazabhAgaivinirgamaH // 23 // ti maMDor: ! pIThanI upara khurAthI chajajAnA aMta sudhI maMDevara (dIvAla)nA udayanA ekasocummAlIza (144) bhAga karavAM. temAM pAMca bhAgane khure, vIza bhAgane kuMbha, maTha 1 triMzarapamcayutA / 2 zirApaTTI dAMzikA / prA. 7
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 ---- asTrA movara bhAga 16 144 bhAganA mAra ostha prAsAdamaNDane
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatIyo'dhyAyaH bhAgane kalaza, aDhI bhAganuM aMtarAla, ATha bhAganI kevAla, nava bhAganI mAMcI, pAMtrIza bhAganI jaMghA, paMdara bhAgane uddagama (deDhIyo), ATha bhAganI bharaNa, daza bhAganI zirAvaTI, ATha bhAganI kapotAlI, aDhI bhAganuM aMtarAla ane te bhAgane chajajAne udaya kara. tathA jAne nIkALa daza bhAgane kara . 20 thI 23 A 144 bhAganAM maDavaranAM tharAmAM je rUpi karavAmAM Ave che, tenuM varNana aparAjitapRcchA sUtra 127 pramANe jJAna prakAza dipAvamAM nIce pramANe che " khurakaH paJcabhAgastu viMzatiH kumbhkstthaa| pUrvamadhyApare bhAge prabhaviSNurudrAdayaH // trisadhyA mA zomAyA (vi)vitratA nAsake rUpasaMghATA dalagameM rathikottamA // .. mRNAlapatraM zobhADhayaM stambhikA toraNAnvitA / " pIThanI upara khare pAMca bhAMga ane kuMbha viza bhAga kara, kuMbhAmAM brahmA. viSNu ane mahAdevanAM svarUpa karavAM. e traNa devamAM, eka madhyamAM, ane eka, eka tenI paDakhe rAkhavAM. bhadranA kuMbhAmAM traNa saMdhyAdevI parivAra sAthe banAvavI. kaNAnA kuMbhAmAM aneka rUpe karavAM. bhadranA madhya garbhamAM suMdara rathikA (gavAkSa) karavI. kamalanAM patrenI AkRtio karavI ane toraNavALI thAMbhalIo karavI. "kalazo vasubhAgastu sArghadvau cAntaHpatrakam // vasubhizva kapotAli-manikA nvbhaagikaa| paJcatrizaducchitA ca jacA kAryA vicakSaNA 1 // bhramanirvANataiH stmbh-rnaaskopaanggphaalnaaH| mUlanAsakasarveSu stambhAH syushctursrkaaH|| zanaiH sidaizauca mA sAravAra ATha bhAgane kalaza, aDhI bhAganuM aMtarapatra, AThabhAgane kevAla, nava bhAganI mAMcI ane pAMtrIza bhAganI jaMghA karavI. keNA ane upAMganI phAlanAonI jaMghAmAM jamavAlA sta karavAM. badhAM mukhya keNAomAM samacorasa khaMbhe karavAM, tathA hAthI, siMha, grAsamukha ane magharanAM rUpothI zobhAyamAna karavAM. "p 2 vikAchI kAju ka i nATayezaH pazcime bhadre andhakezvaro dakSiNe / caNDikA uttare devyo dNssttraasvitaannaaH||
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 prAsAdamalane pratirathe tasya devyaH kartavyAzca dishaampteH| vAmiA munIjA strInA tA.sAvane ! rAvAlAno mag minarala !" kaNAnI jaMghAmAM ATha diphapAla pUrvAdi pradakSiNa dizAnA kAme rAkhavAM, pazcima bhadranI jaMdhAmAM naTarAja, dakSiNa bhadranI jaMghAmAM aMdhakezvara ane uttara dizAne bhadranI jaMghAmAM bhayaMkara dAMtavALI ane vikarALa mukhavAlI caMDikA devI rAkhavI. pratirathanAM bhakamAM dipAlAnI devIe rAkhavI. vArimArgamAM tapa sAdhanAmAM lIna evAM sASie rAkhavAM. bhadranAM gavAkSe bahAra nIkaLatA rAkhavA. cAra prakAranI jaMdhA " nAgarI ca tathA lATI vairAMTI drAviDI tathA // suddhA nu nAnI hathaar vikatA.. strIyugmasayutA lATI vairATI patrasAlA // maJjarI bahulA kAryA jaMghA ca drAviDI sadA / nAgarI madhyadezeSu lATI lATe prakIrtitA // drAviDI dakSiNe deze vairATI srvdeshjaa|" nAgarI, lATI, virATI ane drAviDI, e cAra prakAranI jaMghA che. temAM nAgarI jaMdhA rUpagaranI ane zuddha che. lATI jaMghA strIyugalavAlI che. virATI ja dhA kamalanA patrAvAlI che. ane drAviDI jaMdhA maMjarI (dhRvAlI) che. madhya pradezamAM nAgarI, lATa dezamAM lATI, dakSiNa dezamAM drAviDI ane sarva dezamAM virATI jaMghA prasiddha che. "3mA vaccazaza paNa kSeDhatA | bharaNI vasubhAgA tu zirAkTo paJcaiva ca / tadUrvA paJcabhiH paTTa kapotAlirvasu smRtA // dvisAdhamantaHpatraM ca tridazaM kUTachAyakam / nirgamaM vasubhAge tu mervAdInAmataH zRNu / " paMdara bhAgane deDhIo karI, temAM vAMdarAnAM ane grAsanAM rUpe banAvavA, ATha bhAganI bharANI, pAMca bhAganI zirAvaTI, tenI upara pAMca bhAgane pATa, ATha bhAgane kevAla, ahI bhAganuM aMtarapatra, ane te bhAganuM chAjuM karavuM, tene nIkALo ATha bhAga rAkha,
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ A HAPA MEHHRIERSPIRAJARA HAR SATHI MMAR ma NTRES akal mA N E CENSESE E CAREER PAK S NAVR A TRE - balara ke momanAthapuram kA eka drAviDa prAsAda ke maMDovara ( dIvAra ) aura pITa kI anapama kalAkRti
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ M ANT ENAama Shis . - P4 A: Pet"SH aper TEE P anupama kArIgarI vAlA meka maMDovara jaina maMdira - prAva
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyo'dhyAyaH merUma DAvaranA udayanu mAna-- BARTEHATE ST Ye RzirAvarI bharaNI kani nArA - AMjIna 7 potAzrI para ta jaGghA mahota na maranA udrama mAMga prayonI jasa == ja merumaNDovara bhASA 249 merumaNDovare macI bharaNyUrdhva'STabhAgikA / paJcaviMzatikA jaGghA udgamatha trayodaza // 24 // aSTAMgA bharaNI zeSaM pUrvavat kalpayet sudhIH / saptabhAgA bhavenmacI kUTachAyasya mastake ||25|| SoDazAMzA punarjaGghA bharaNI saptabhAgikA zirAvaTI caturbhAgA paTTaH syAt paJcabhAgikaH ||26|| sUryAzaiH kUTachAyaM ca sarvakAmaphalapradam / kumbhakasya yugAMzena sthAvarANAM pravezakaH ||27|| iti merumaMDovaraH / je maDAvaramAM be traNa ja dhrA hoya, tene merU maDhAvara kahevAya che. eka maDhAvaranI jaMghA upara lakhyA pramANe karyAM pachI tenI upara krI khurA, kuMbhe, kalaza, a MtarAla ane kaivAla e pAMca thara banatA nathI. paNa mAMcI AdinAM adhAM tharA banAvavAmAM Ave che, tenuM mAna prathamanAM cA karatAM je krama karavAmAM Ave che, teA pramANe che. prathama 144 bhAganA maDeAvaranI bharaNInI upara ATha bhAganI mAMcI, pacIza bhAganI ja dhA, tera bhAgane udgama ane ATha bhAganI bharaNIneA udaya karavA. bharaNInI upara zirAvaTI, kevAla, aMtarAla ane chantuM karavuM, tenuM mApa 144 bhAganAM ma DAvara pramANe karavuM. A chajjAnI upara phrI sAta bhAganI mAMcI, sAla bhAganI jaMdhA, sAta bhAganI bharaNI, cAra bhAganI zirAvaTI, pAMca bhAgane kevAla ane khAra bhAgatu' chajju banAvavu. A merUma DAvara madhAM Icchita phaLane ApanArA che. uparanA dareka thAne praveza kuMbhAnA cAthe bhAge rAkhavA. arthAt kuMbhAnA udayanA cAra bhAga karI, temAMnA eka bhAga jeTalA dareka tharAnA nigama karavA. 524 thI 205
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSIrAvamAM vizeSa khatAve che ke sAmAna prAsAdamaNDa " asyodaye ca karttavyaM prathamaM paGkacchAyakam / yAvatsamodayaH prAjJa ! tAvanmaNDovaraM kRtam // tathAcchAdya saMsthAne dve jaGghe parikIrtite / bhaveyurdvAdazajaGghA yAvattu zatArthodaye // vidhaM kUTacchAdyaM ca dvibhUmyantare mune ! | maLyatve manemAzrI Ayoghne na(!)ca macihna punarjayA pradAtavyA yAvad dvAdazasaMkhyayA / kiJcit kiJcid bhavenyUnaM kartavyo bhUmikocchrayaH // zatArthodaye mAne ca mahAmeruH pradApayet / * 10% prAsAdanA je udaya Ave, te pramANema DAvaranI UMcAI karavI. ane temAM cha chajA karavAM, prathama chAnuM maiM ja ghAvAluM karavuM. A pramANe pacAsa hAthanA prAsAdane khAra jaMghA ane cha chAjAe karavAM. eTale e e mALane AMtare eka eka chAju karavuM, dareka ThekANe bharaNInI upara mAMcI rAkhavI, paNa AjAnI upara mAMcI rAkhavI nahi. nIcenI bhUmithI uparanI bhUminI UMUMcAI kamatI kamatI karavI. A mahAmerU Devara pacAsa hAthanA prAsAdane viSe karavA. - sAmAnya maDAvarashiraavttyudgmo macI jaGghA rUpANi varjayet / apadravye mahatpuNyaM kathitaM vizvakarmaNA ||28|| kRti sAmAnyamanDovaraH ! zirAvaTI, udgama ( DeADhIe ) mAMcI ane jadhAmAM rUpe banAvavAmAM Ave te dravyanA kharca vadhAre thAya che, mATe peAtAnI zakti pramANe e thArUpa vagaranAM pazu banAvI zakAya che. vagara rUpanA anAve te kharca kama lAge ane mahAn puNya thAya che. evuM vizvakarmAe kahyuM che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ praka tRtIyo'dhyAyaH bIjI rIte maMDovaranuM udayamAna pIThata chAdyaparyantaM saptaviMzatibhAjite / dAvAnAM purAnAM mAnasaMeur ne surakSA sthAdekavedasArdha-sArddhasArdASTabhistribhiH / sArddhasAdhibhAgaizca sAIdvau dravaMzanirgamaH // 30 // iti prakArAntareNa maNDovaraH / = maDevaranA udayanAM satyAvIza bhAga karavAM, temAM khurA Adi bAra thanA bhAga saMkhyA udayamAM anukrame A prakAre che-eka bhAgano khu, cAra bhAgane bhe, daDha bhAgane kalaza, aradhA bhAganuM aMtarAla, doDha bhAgane kevAla, deDha bhAganI mAMcI, ATha bhAganI jaMghA, traNa bhAgane uddagama (dADhI), deDha bhAganI bharaNa, deDha bhAgane kevALa, aradhA bhAganuM aMtarAla ane aDhI bhAga udayamAM chajaju karavuM. ane tene nIkaLe be bhAga rAkhe. rahA 30 | maMDovara (dIvAla)nI jADAI- vauda vajha-ghauM jhar. II 1 - 1. - IBIL L sApane ghArmIi-kSatiraya rahyA iTone prAsA banAvavuM hoya te tenI dIvAla prAsAdanA vistAranA cethe bhAge, pASANanA prAsAdanI dIvAla pAMcamAM bhAge, lAkaDAnA prAsAdanI dIvAla chaThTha bhAge, sAMdhAra prAsAdanI dIvAla AThame bhAga, dhAtu ane ratnanA prAsAdanI divAla dazame bhAge jaDI karavI. 1. prAcIna prAsAdo jotAM jaNAya che ke keTalAka prAsAdamAM bharaNI upara zirAvaTI che ane keTalAMkamAM kevAla che, 2, zAzvarerA mittika - - prakArAntare maMDova
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane aparAjitapRcchA sUtra 16nAM mate - "mRdiSTakAkarmayuktA bhittiM pAdAM prakalpayet / paJcamAMze'thavA sA tu SaSThAMze zailaje bhavet / / dAruje saptamAMze ca sAndhAre'cASTamAMzake / dhAtune ane miniTa mATe sAmAnaH " mATI ane iMTanA prAsAdanI dIvAla vistAranA cothe bhAge, pASANanA prAsAdanI dIvAla pAMcame athavA chaThTha bhAge, lAkaDAnA prAsAdanI dIvAla sAtame bhAge, sAMdhAra prAsAdanI dIvAla AThame bhAge, suvarNAdi dhAtu ane sphaTIkAdi ratnanA prAsAdanI dIvAla dazame bhAge jADI karavI, punaH maMDovara (dIvAla)nI jADAI - *caturastrIkRte kSetre dazabhAgavibhAjite / bhittidimAgakartavyA SaTbhAgaM garbhamandiram // 32 // prAsAdanI samacorasa bhUminAM daza bhAga karavA. temAM be be bhAganI dIvAlanI jaDAI karavI ane bAkInAM cha bhAgane gabhAro kare. 32 zubhAzubhagarbhagraha- madhye yugAtraM bhadrAyaM subhadraM pratibhadrakam / phAlanIyaM garbhagRhaM doSadaM garbhamAyatam // 33 / / gabhAre cAra keNavALa samarasa banAve; temAM bhadra subhadra ane pratibhadranA khAMcAo banAve te zubha che, paNa laMbacorasa gabhAre banAve to deSakAraka che. 33 laMbacorasa azubha garbhagRha "itripAtrAma-narmadaM vAta ! yamo tarA nAma matavinAzi !" 4. jhU. 126 je eka, be athavA traNa AMgaLa paNa gabhAre lAMbo thaI jAya te yama cullI nAmanA gabhAre kahevAya. te svAmIne ane gharane nAzakAraka che. (zipionI mAnyatA evI che ke pAsAda sanmukha lAMbe na hovo joIe,) keTalIka pratiomAM A zloka nathI.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ laMbacorasa zubha garbhagRha- " dAruje valabhInAM tu AyataM ca na dUSayet / prazastaM sarvakRtyeSu caturastraM zubhapradam // " apa* sU0 126 lAkaDAnAM ane valabhI (prIliMga) jAtinAM prAsAdane lAMbe gabhAre banAvo hoya te doSa nathI; bAkI sarva jAtinAM prAsAdane samarasa gabhAre karavo, e prazaMsanIya ane zubha che, staMbha ane maMDovaranA tharonI sarakhAmaNa kumbhakena samA kumbhI stambhaprAntena tUdagamaH / bharaNyA bharaNI zIrSa kapotAlyA samaM bhavet // 34 // peTake kUTacchAdyasya kuryAt paTTasya peTakam / maMDevarano kuMbhe ane staMbhanI kuMbhI, staMbhane mathALa (bharaNInA nIce sudhI) ane maDavarano ugama, staMbhanI bharaNI ane maDavaranI bharaNI, staMbhanI zirAvaTI ane maMDevaranI kevALa, e badhAM samasUtramAM rAkhavAM joIe. tathA chAjAne ane pATano piTAbhAga paNe samasUtramAM rAkhavo, arthAt pATanA peTA bhAga sudhI chAnuM namatuM karavuM. 34 gabhArAno udaya - saSarDazaH sapAdaH syAta sAoM garbhasya vistarAt // 35 // gRhadevAlaye paTTa-peTAntaM hi tridhodyH| devAlayanA gabhArano udaya garbhanAM vistArathI SaSAMza yukta, savA athavA de rAkhavo. A traNa prakArano udaya pATanA paTAMta bhAga sudhI jANava. 35 staMbha mAna- bhajevaSTabhirekAMzA kumbhI stambho'rddhapazcabhiH // 36 // ardhana bharaNI zIrSa-mekaM paTTastu sArddhakaH / kArpena kAraH cAtrI vizvanA ! rUA iti grbhgRhodymaanm| 1 jue AgaLanA adhyAya 6 klAke 24 me 2 'pAsa'
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTa prAsAdamaNDane gabhArAnAM taLathI pATanAM taLa sudhI udayanAM ATha bhAga karavAM. temAM eka bhAganI kuMbhI, sADA pAMca bhAgane staMbha, aradhA bhAganI bharaNuM ane eka bhAganI zirAvaTI karavI. A ATha bhAganI upara deDha bhAgane pATa karavo. koTa (ghUmaTa)ne udaya vistArathI ara karavo. temAM idarInA thare viSama saMkhyAmAM rAkhavAM. 36-37 UMbare- mUlakarNastha sUtreNa kumbhenodumbaraH smH| tathA jaaar sthAcigiar IQ4 prAsAdanAM bane kaNAnI samasUtramAM UMbaro sthApana karo. te kuMbhAnA udayanI barAbara UMcAImAM rAkho. tenI sthApanA karatI vakhate nIce pAMca ratna rAkhavAM ane zilpione sanmAnapUrvaka pUjA karavI, 38 UMbarAnI racanA- dvAravyAsatribhAgena madhye mandArako bhavet / vRttaM mandArakaM kuryAd mRNAlaM padmasaMyutam // 39 // jADayakumbhaH kaNAlI ca kIrtivaktradayaM tthaa| udumbarasya pArzva dha zAkhAyAsvalarUpakam // 40 // daravAjAnA vistAranA arthAt UMbarAnA traNa bhAga karavAM, temAM eka bhAgano vacamAM maMdAraka (mANuM) karavuM, te ardhacaMdranAM AkAravALuM geLa ane kamala patravALuM karavuM. UMbarAnI ucAImAM jAo ane kaNIvALI kaNapITha karavI, maMdAkinI bane tarapha eka eka bhAganAM kIrtimukha (grAsa mukha) karavAM, ane tenI paDakhe zAkhAnAM talarUpa (talakaDA) karavAM. 39 40 che kuMbhAthI nIce UMbaro ane talamAna kumbhasyA tribhAge vA pAde hIna udumbaraH / tadardhe kaNakaM madhye pIThake vAhyabhUmikA // 41 // iti udumbaraH / UMbarAno udaya kuMbhAnA udayanI barAbara rAkhavo joIe. paNa kama rAkha heya te udayanA aradhe bhAge, trIje bhAge athavA cothe bhAge kAma karI zakAya che. UMbarAnI UMcAInA aradhA bhAge kaNapITha ane gabhArAnuM tala rAkhavuM joIe, gabhArAnI bahAra maMDaponAM tala prAsAda pIThanA udaya barobara rAkhavAM joIe. je 41 1LAvajhayutam 2 "vITAne * rIpaNI sAmenA pRSThanI nIce juo.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatIyo'dhyAyaH nI pat sa * =" f naka : - kANA = - - = = +=. '= karanAra aTaka = = * * ** kAra holyo - sadara ja nAmata,kheDaram rIkSA bira mAgI virAra mA. uDambara mAga3 yAsa. magarakara yAsa che i famatto ane 'idharArathI nAma * ytne: S R smAravA , * UMbarAnI ubhaNI ane tenuM talabhAga. tathA zaMkhAvaTI (ardhacandra) " khurako'rddhacandraH syAt tadUrva syAdudumbaraH / udumbarArdhe vyaMze vA pAde kA garbhabhUmikA // 11 // * keTalAka Adhunika zilpionI mAnyatA che ke- uMbaro kuMbhAthI nIce utAravo hoya te tenI barobara kuMbhIo paNa nIcI utAravI joIe,' A mAnyatA pramANika heya tema jaNAtuM nathI, kAraNa kSIrArNava a. 109mAM spaSTa lakheluM che ke-3ruvAre (dRDha) rUma tanma tu purvavat mA!" arthAta kadAca uMbare ochA karavAmAM Ave to kuMbhIo ane staMbhanuM mAna pahelAnI mAphaka ja rAkhavuM. tema ja aparAjitapRcchA sUtra 129mAM te kuMbhIothI uMbarAne nIce utAravAnuM sApha vidhAna che, te kuMbhIo te nIce kayAMthI ja utare. AthI sAduM jaNAya che ke- kadAca uMbarI nIce utAra paDe te paNa kaMbhIo nIce utAra hi.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - prAsAdamI maNDapeSu ca sardheSu pIThAnte raGgabhUmikA / epA yuktirvidhAtavyA srvkaamphlodyaa|||12||" apa sU. 129 khurAnI UMcAI barobara ardhacaMdra banAvavA ane tenI upara UMbare rAkhe. UMbarAnI UMcAInAM aradhe bhAge, trIje bhAge athavA ceAthe bhAge gabhArAnI bhUmi ane badhAM maMDaponI bhUmi (taLa) rAkhavI. tathA raMgamaMDapanI bhUmi prAsAda piThanA tala barAbara rAkhavI. A yukti pramANe kAma karavAthI sarva Icchita phaLanI prApti thAya. ayaMdra-(zArI) khurakena samaM kuryAdardhacandrasya cocchtiH| dAravyAsasamaM daidhye nirgamaM syAt tadardhataH // 42 // dvibhAgamardhacandraM ca bhAgena dvau ggaarko| zaGkhapatrasamAyuktaM padmAkArairalakRtam // 43) iti arddhacandraH / UMbarAnI AgaLa je ardhacaMdranAM jevI AkRti karavAmAM Ave che. tenuM mAna-khurAnA udaya barobara ardhacaMdrane udaya rAkha. daravAjAnI pahelAI barobara acaMdra lAMbe karo ane laMbAInA aradhe bhAge nIkaLato rAkhavo, laMbAInA traNa bhAga karIne tenAM be bhAgane ardhacaMdra ane tenI bane paDakhe aradhA aradhA bhAganAM be gagArakA banAvavAM. ardhacaMdra ane gagArakanI vacamAM patravALI vela sAthe zaMkha ane kamala jevI AkRtio karavI. 42 43 che uttara " udumbarasapAdena uttaraGgaM vinirdizet / taducchrAyaM vibhajeta bhAgA athaikaviMzatiH / / patrazAkhA trizAkhA ca dvisArdhA tu kArayet / mAlAdharaM ca tribhAgaM kartavyaM zamadakSiNe / / Urce chAdyakaH pAdonaH pAdAnA phAlanA tthaa| rathikA sapta bhAgAzca bhAgaika kaNThaM bhavet / SaDbhAgamutsedhaM kArya-mudgaH ca prazasyate / dRzaM kArayet prAjJaH marvayajJaphalaM bhavet // "
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyo'dhyAyaH DadA para - -- sarakAre AL tananI nI nAnAnI main - -narasA rA...2, ~ - uttaraM bArazAkha uparano taraMga UMbarAnA udayathI otaraMgane udaya savA karavo. je udaya Ave tenA ekavIza bhAga karavAM, temAM aDhI bhAganI patrazAkhA ane trizAkhA karavI, tenI upara traNa bhAgamAM mAlAdhara, piNA bhAganuM chAnuM, paNa bhAganI phAlanA, sAta bhAganI rathikA (gokhale), eka bhAgane kaMTha, ane cha bhAgane DeDhIyo karavo. A pramANe buddhimAna zipie ovaraMga banAvavo. te sarva yajJanuM phala Ape che nAgara prAsAdanuM kAramAna- ekahaste tu prAsAde dvAraM syAt ghoDazAGgulam / SoDazAGgulikA vRddhi-ryAvaddhastacatuSTayam // 44. aSTahastAntakaM yAvad dIrce vRddhigunnaakulaa| zthA titaM ja vAyavrutarASTra javA yAmaghAhanapalyAI dvAraM prAsAdasajhanAm / daithUina pRthutvaM syAcchomanaM tatkalAdhikam // 46 // iti nAgaraprAsAdadvAramAnam / nAgarajAtinA prAsAdanA dvArane udaya-eka hAthanA vistAravALA prAsAdanA dvArane udaya seLa AMgaLa kare. pachI cAra hAtha sudhI pratyeka hAtha seLa La AgaLa vadhA2vAM, eTale cAra hAthanA prAsAdanA dvArane udaya cosaTha AMgaLa thAya che. pAMcathI ATha hAtha sudhI pratyeka hAtha traNa traNa AMgaLa ane nava thI pacAsa hAtha sudhI pratyeka hAtha be be AgaLa vadhArIne dvArane udaya karavo. pAlakhI, vAhana, zamyA, palaMga tathA prAsAda ane gharanAM dvAra, e badhA laMbAIthI aradhe bhAge vistAramAM karavAM. temAM paNa laMbAIne seLa bhAga vistAramAM vadhAre te adhika zebhAyamAna thAya che. 44 thI 46 1
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane sIrANuMvamAM vizeSa prakAre kahe che ke-- " ekahaste tu pAsAde dvAraM ca SoDazAGgulam / iyaM vRddhiH prakarttavyA yAvaca caturhastakam // . vedAGgulA bhaved vRddhi-vicca dazahastakam / hastaviMzatimAne ca haste haste prayAGgulA / / dvayAgulA bhaved vRddhiHprAsAde triNshddhstke| aGgulekA tato vRddhi-yokt pazcAzaddhastakam / / nAgarAkhyamidaM dvAra-mukta kSIrANave mune!| dazamAMze yadA hInaM dvAraM svarge manoharam // adhikaM dazamAMzena prAsAde parvatAzraye / tAvakSetrAntare jJAtu-mahadevamunIzvara ! // zive dvAraM bhavejjyeSThaM kamiSThaM ca janAlaye madhyamaM sarvadevAnAM sarvakalyANakArakam / / uttamamudayAIna pAdona madhyamAnakam / tasya hInaM kaniSThaM ca vistAre dvArameva ca // evaM jJAnaM yadA jJAtvA yadA dvAraM pratiSThinam / nAgaraM sarvadevAnAM sarvadeveSu durlabham / / " / iti vizvakarmAkRte kSIgaNave nArada icchite zatAgre paJcamo'dhyAyaH / ekathI cAra hAtha sudhI pratyeka hAtha rela sela AMgaLa, pAMcathI daza hAtha sudhI cAra cAra AMgaLa, agyArathI vIza hAtha sudhI traNa traNa AMgaLa, ekavIzathI triIza hAtha sudhI be be AMgaLa, ane ekatrIzathI pacAsa hAtha sudhI eka eka AMgaLa, vadhArIne dvAra karavuM. he muni ! kSIrAvagraMthamAM nAgarajAtinuM dvAramAna A pramANe kahyuM che, temAMthI dazame bhAga kama kare te vargane Azrita ane vadhAre te parvatane Azrita prAsAdanuM dvAramAna thAya che, zivAlayane mATe jyeSTha dvAra, manuSyAlayane mATe kaniSTha dvAra ane badhAM devonA prAsAdane madhyama dvArA karavuM, e sarva kalyANadAyaka che. udayathI aradhuM vistAramAM karavuM, te uttama mAne che. A uttama mAnamAMthI caturthAza kama kare to madhyamAna ane madhyamamAnamAMthI caturkIza kama kare te kanijhamAnanuM dvAra thAya che. A pramANe jANIne badhAM devone mATe nAgara jAtinuM dvAramAna banAve.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ : tathA: samarAMgaNa sUtradhAra adhyAya 55 zloka 159mAM cAra hAthathI adhika vistAravALA prAsAda mATe dvAranI traNa traNa AMgaLanI vRddhi karavAnuM lakhyuM che. bhUmija prAsAdanuM dvAramAna- ekahaste surAgAre dvAraM sUryAGgulodayam / sUryAgulA pratikaraM vRddhiH paJcakarAvadhi // 47 // paJcAGgulA ca saptAntaM navAntaM sA yugaagulaa| dadhagulA tu zatArdhAntaM vRddhiH kAryA karaM prati // 48 // rUti mUkavANA dvArA ! bhUmijajAtinA prAsAdanAM kArano udaya-eka hAthanA vistAravALA prAsAdanA dvArane udaya bAra AgaLa kara. pachI bethI pAMca hAtha sudhI pratyeka hAtha bAra bAra AMgaLa; che ane sAta hAtha sudhI pratyeka hAtha pAMca pAMca AMgaLa, ATha ane nava hAtha sudhI pratyeka hAtha cAra cAra AMgaLa, ane dasathI pacAsa hAtha sudhI pratyeka hAtha e be AgaLa vadhArIne dvArane udaya karavo. udayathI aradhA bhAge vistAra karavo. (vistAramAM laMbAIna seLa bhAga vadhArIne banAve te adhika bhAyamAna thAya che.) 47 48 drAviDa prAsAdanuM dvAramAna prAsAde ekahaste tu dvAraM kuryAd dazAGgulam / rasahastAntakaM yAvat tAvatI vRddhiriSyate // 49|| paJcAgulA dazAntaM ca dvayaGgulA ca zatArddhakam / pRthutvaM ca tadardhena zubhaM syAttu kalAdhikam / / 50 // ite drAviDaprAsAdadvAramAnam / drAviDa jAtinA prAsAdanAM dvAra udaya-eka hAthanA prAsAdanA kArano udaya daza AgaLa karavo. pachI cha hAtha sudhI pratyeka hAya daza daza AgaLa vadhArIne, sAtathI daza hAtha sudhI pratyeka hAthe pAMca pAMca AMgaLa, ane agyArathI pacAsa hAtha sudhI pratyeka hAtha be be AMgaLa vadhArIne dvAno udaya kare. udayathI aradhA bhAge vistAra kara, vistAramAM udayane seva bhAga vadhArIne banAve to adhika zobhAyamAna thAya che. 49 50 5 bIjI jAtanAM prAsAdanuM rimAna- vimAne bhaumijaM mAna vairATeSu tathaiva ca / mizrake latine caiva prazastaM nAgarodbhavam // 51 //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamarcchanai vimAnajAtinAM ane vairADha jAti prAsAdonAM dvAranA udaya bhUmija jAtinAM prAsAdanAM dvAramAnanA karavA, mizrAtinAM ane latina jAtinAM prAsAdanuM' dvAramAna nAgara jAti prAsAdanAM dvAramAnanuM karavuM. // 51 // vimAnanAgaracchande kuryAd vimAnapuSpake | siMhAvalokane dvAraM nAgaraM zobhanaM matam // 52 // vimAna nAgara jAtinAM, vimAna puSpaka jAtinAM ane si'hAvaleAkana jAtinAM prAsAdInu dvAramAna nAgara jAti prAsAdanAM dvAra mAnanuM karavuM, / para valabhyAM bhaumijaM mAnaM phAMsAkAreSu drAviDam | 1 dhAtuje ratnaje caiva dAruje ca rathAruhe // 53 // iti dvAramAnam / valabhI jAtinA prAsAdanuM dvAramAna bhUmija jAti prAsAdanAM dvAra pramANe karavuM. phrAMsInA AkAravALA prAsAdanuM dvAra, temaja dhAtunA ane ratnanA prAsAdanuM dvAra taiyA dArUtiida ane rathArU'' jAtinA prAsAdanuM dvAra, drAviDajAti prAsAdanAM dvAra pramANe karavuM. 535 dvArazAkhA = navazAkhaM mahezasya devAnAM saptazAkhikam / paMcazAkhaM sArvabhaume trizAkhaM maNDalezvare // 54 // ekazAkhaM bhaved dvAraM zUdre vaizye dvije sadA / 2 samazAkhaM ca dhUmAye zvAne rAsabha bAyase // 55 // = mahAdevanAM prAsAdanAM dvAra navazAkhAvALA, khIjA devAnAM prAsAdanAM dvAra sAta zAkhAvALA, cakravatti rAjAonAM mahelanAM dvAra pAMca zAkhAvALA, sAmAnya rAjAonAM mahelanAM dvAra traNa zAkhAvALA, brAhmaNa, vaizya ane zUdra jAtinAM gharanAM dvAra ephra zAkhAvALA anAvavAM. be, cAra, cha ane ATha ema samazAkhAvALA dvAra dhUmra, zvAna, khara ane vAMkSa AyavALA gharamAM anAvavAM. 5 545 pA zAkhAnA Aya-- " nakzAkhe dhvajacaiko vRSabhaH pnycshaakhike| trizAkhe ca tathA siMhaH saptazAkhe gajaH smRtaH // ,, hu tuM nAvaroddham / 2 vAMze ja rAlame a0 sU0 131
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ itIpAsyAyaH - - - - - - - - - - navazAkhA dvAramAM vijaya, pAMca zAkhAvALA dvAramAM vRSabha Aya, tra6 zAkhAvALA dvAramAM siMha Aya ane sAta zAkhAvALA dvAramAM gaja Aya Ape. prAsAdanAM aMga jeTalI zAkhA tripaJcasaptanandAGge zAkhAH syurnggtulykaaH| hInazAkha na katavya-madhikADhayaM sukhAvaham // 56 // prAsAdano bhadra Adi traNa, pAMca, sAta athavA, nava aMga che. temAM jeTalA aMgane prAsAda heya teTalI zAkhA karavI. aMgathI kama zAkhA karavI nahi. paraMtu aMgathI adhika zAkhA banAve te adhika sukhakAraka che. pa6 navazAkhAnAM nAma ane paricaya- " paminI navazAkhaM ca saptazAkhaM tu hstinii| nandinI pazcazAkhaM ca trividhaM cottamaM bhavet // mukulI mAlinI jyeSThA mAndhArI sumagA tathA / madhyameti tridhA proktA kaniSThA suprabhA smRtA / mukulI cASTazAkhaM ca SaTzAkhaM ca mAlinI / gAndhArI ca catuHzAkha trizAkha subhagA smRtaa|| supamA tu dvizAkhaM caikazAkhaM smarakIrtitam // " * ay0 - 11 navazAkhAvALA dvAranuM padminI, sAta zAkhAnuM hastinI ane pAMca zAkhAnuM naMdinI nAma che. e traNe dvAra uttama che, mukulI ane mAlinI e be jayeSTha che. gAMdhArI ane subhaga e be madhyama che. suprabhA zAkhA kaniSTha che. ATha zAkhAvALInuM mukulI, cha zAkhAvALInuM mAlinI, cAra zAkhAvALInuM gAMdhArI ane traNa zAkhAvALI subhaga be zAkhAvALInuM suprabhA ane eka zAkhAvALA dvAranuM samarakIniM nAma che. zAkhAnuM nAdhika mAna- azulaM sArddhamadhe vA kuryAddhInaM tathAdhikam / AyadoSavizuddhayartha hrasvavRddhI na dUSite / / 57 // 1 hAlo jirna phugata che
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAne prAsAdanI dvArazAkhAnAM mApamAM je zreSTha Aya na AvatuM hoya te tenAM mApamAM eka, deDha athavA adhI AMgaLa adhika athavA kAma karI zakAya che, Aya dezanI zuddhine mATe zAkhAnAM mApamAM nyUnAdhika karavAmAM Ave to doSa nathI. 57 --- - ---- : *"aa - - - ': : : wAra ewnI. trizAvAdAra.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAyAcyA vizA caturbhAgAGkitaM kuryAcchAkhAvistAramAnakam / madhye dvibhAgikaM kuryAt stambhaM puruSasaJakam // 58 // strIsaMjJakA bhavecchAkhA pArzvato bhaagbhaagikaa| nirgame cakabhAgena rUpastambhaH prazasyate // 19 // nAnI bhagA. saptazAravA. zAkhA vizAravA vistArabhAga disAmAga zikA REzAsyA. 7twanth vastarabhAga gaMdharva vA yA. pazcimI . pa mawar Dainml rupasaNyA patrinI. mavazAravA. vikArabhAga 11 zAsya. gaMdhavizAradA siMhazAvA. | dhaveat kapastaMbha Ingante. zAkhAnA vistAranAM cAra bhAga karavA. temAM be bhAgane vacamAM staMbha kare, te purUSasaMjJaka che. A staMbhanI banne tarapha eka eka bhAganI zAkhA karavI, te saMjJaka che. rUpastaMbhane nIkALe eka bhAgane kara zubha che. 58 59 sArthavedAMzato vApi pazcAMzo'thavA mataH // " kSI0 adhya0 9 badhI zAkhAonA paTAbhAganA vistArathI praveza the bhAge, sADA cAra bhAge athavA pAMca bhAga kare. aparAjitapRcchAsUtra 132 zlekamAM paNa A pramANe che. pharataMbhane nIkALe- ekAMzaM sAIbhAgaM ca pAdonadvayameva c| dvimArga nirgame kuryAt stambhaM dravyAnusArataH / / 60 //
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ virAma dravyanI anukUlatA pramANe rUpastaMbhane nigama (nIkALa) eka, deDha, poNAbe athavA be bhAga sudhI karI zakAya che. 60 zAkhAone nIkALo- peTake vistaraH kuryAt pravezazca yugAMzakaH / koNikA stambhamadhye tu bhUSaNArtha hi pAzvayoH // 6 // zAkhAnA paTAbhAganA vistArathI zAkhAne praveza cothe bhAge rAkhave, arthAta zAkhAone nIkALI zAkhAnA vistArathI cethe bhAge rAkha. rUpastaMbhanI be paDakhe zebhAne mATe eka eka bhAganI keNIo karavI. . 61 zAkhAnA dvArapAlanuM mAna dvAradeye caturthAMze dvArapAlo vidhIyate / najara zalAvi rivAvat vibhAga dazA ta triAlanAma : hAranA udayamAM cAra bhAga karavAM, tenA eka bhAganAM udayanAM dvArapAla karavAM. bAkInAM traNa bhAgamAM staMbha ane banne zAkhAo karavI. A pramANe bIjI zAkhAnAM paNa vibhAga jANavAM. 62 zAkhAnAM rUpa " kATandI vAmazAkhAyAM dakSiNe caiva jaahrssii| gaGgAkatanayAyugma-mubhayomidakSiNe // gandharvA nirgame kAryA ekabhAgA vicakSaNaH / tatyatre khalvazAkhA va siMhazAkhA ca bhAgikA // nandI ca vAmazAkhAyAM kAlo dkssltaashritH| yakSAH syurantazAkhAyAM nidhihastAH zubhodayAH // " ara- 30 22 3pataMbhanI DAbI zAkhAmAM yamunAdevI ane jamaNa zAkhAmAM gaMgAdevInAM kapa karavAM, tathA(DAbI zAkhAmAM gaMgA ane jamaNI zAkhAmAM yamunAdevInAM rUpo karavAM. gaMdharva zAkhA, khatvazAkhA ane siha zAkhA e eka eka bhAga nIkaLatI rAkhavI. DAbI zAkhAmAM naMdI ane jamaNa zAkhAmAM kAla (yama)nAM rUpe karavAM. chellI zAkhAmAM hAthamAM nidhine dhAraNa karelA, evA yonAM rUpe karavAM.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ batIyo'dhyAyaH 5yAmA patrazAkhA ca gandharvA ruupstmbhstRtiiykH| caturthI khalvazAkhA ca siMhazAkhA ca paJcamI // 63 / pahelI patrazAkhA, bIjI gAMdharvazAkhA, trIjA rUpastaMbha, cothI zAkhA ane pAMcamI siMhazAkhA che, A pAMca zAkhAonAM nAma jANavAM. te 63 " zAkhA vistAramAnaM ca pani gaivibhAjayet / ekabhAgA bhavecchAkhA rUpastambho dvibhAgikaH // nirgamazcaikabhAgena rUpastambhaH prazasyate / koNikA stambhamadhye ca ubhayovomadakSiNe / gandharvA nirgame kAryA ekabhAgA vicakSaNaiH / tatsUtre khalvazAkhA ca siMhazAkhA ca bhAgikA / / sapAdaH sArddhabhAgo vA rUpastambhaH prazasyate / utsedhasyASTamAMzena zastaM zAkhodaraM matam // " apa0 sa. 112 iti pNcshaakhaa| paMcazAkhAnA vistAranA cha bhAga karavAM, temAMthI eka eka bhAganI cAra zAkhA ane be bhAgane rUpastaMbha kare. rUpastaMbhane nirgama eka bhAgo kare. staMbhanI ane paDakhe keNikAo karavI. gaMdharvazAkhAne nirgama eka bhAgane kara, tenAM samasUtramAM khavazAkhA ane siMhazAkhA paNa eka bhAganI nIkaLI karavI. savA athavA de rUpastaMbhane nigama kara. zAkhAnI UMcAInAM AThame lAge zAkhAnA vistAra kara. sasazAkhA prathamA patrazAkhA ca gAndharvA rUpazAkhikA / caturthI stambhazAkhA ca rUpazAkhA ca paJcamI // 4 // SaSThI tu khalvazAkhA ca siMhazAkhA ca sptmii| stambhazAkhA bhavenmadhye ruupshaakhaagrsuutrtH||65|| iti saptazAkhAH / pahelI patrazAkhA, bIjI gAMdharvazAkhA, trIjI rUpazAkhA, ethI staMbhazAkhA, pAMcamI rUpazAkhA, chaThThI khavazAkhA, ane sAtamI siMhazAkhA jANavI. A zAkhAonI vacamAM rUpastaMbha rAkhave, te rUpazAkhAthI AgaLa nIkaLato rAkhave. 64 65
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6 zAkhA vistAramAnaM tu vasubhAgavibhAjitam / bhAgabhAgAva zAkhAH syu- madhyastambho dvibhAgikaH // koNikA bhAgapAdena vistAre nirgame tathA / nirgamaH sArddhamAgena rUpastambhaH prazasyate || gandharSA siMhazAkhA ca nirgamo bhAgameva ca / nirgamazca tadardhena zeSAH zAkhAH prazasyate // 22 33 apa0 sU0 132 sasazAkhAnA vistAranA ATha bhAga karavAM, temAM dareka zAkhAnA vistAra eka eka bhAga ane rUpatabhane! vistAra be bhAga karavA. rUpasta'bhanI ante paDakhe sama nigamavALI pA pA bhAganI eka eka kANI karavI stabhane nigama DhaDha bhAga rAkhavA. gaMdharvo ane siddha zAkhAne nima eka bhAganA rAkhavA. ane mAkInI bIjI zAkhAAnA nigama aradhA bhAga rAkhavA, navazAkhA Shar pagAndharvasaMjJA ca rUpastambhastRtIyakaH / caturthI khalvazAkhA ca gAndharvA tvatha paJcamI ||66 // rUpastambhastathA SaSThI rUpazAkhA tataH param / khalvazAkhA ca siMhAkhyA mUlakarNena sasmitA // 67 // iti navazAkhAH | pahelI patrazAkhA, khIjI gAMdhava zAkhA, trIjo rUpastaMbha, ceAthI khalvazAkhA, pAMcamI gAMdhava zAkhA, chaThTho rUpasta'bha, sAtamI rUpazAkhA, AThamI khalvazAkhA ane navamI siMhazAkhA jANavI. A navazAkhA prAsAdanA kANA sudhI vistAramAM karavI. 566CH " zAkhA vistAramAnaM tu rudrabhAgavibhAjitam / dvibhAgaH stambha ityukta ubhayoH koNikAdvayam // nirgamasArvabhAgena pAdonadvayameva ca // rUpastambhadvayaM kAryaM gandharvAdvayameva ca // " apa0 a0 132 navazAkhAnA vistAranA agyAra bhAga karavAM, temAM anne rUpastala e be bhAganA karavA, tenI ane paDakhe pA pA bhAganI samanigama kANIe karavI, staMbhane nigama deDhA athavA pANI be guNe rAkhave. be rUpastaMbha ane be gAMdhava zAkhA jANavI.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyo'dhyAyaH s2 - - - - - - - - - - - - uttaraMganA deva- yasya devastha yA mUttiH saiva kaaryoNttrnggke| zAkhAyAM ca parivAro gaNezazcottaraGgake // 6 // itizrIsUtradhAramaNDanaviracite vAstuzAstre prAsAdamaNDane bhipIThamaNDovaragarbhagRhodumbaradvArapramANanAmastRtIyo'dhyAyaH // 3 // prAsAdanA gabhArAmAM je devanI mUrti pratiSThita heya, te devanI mUti uttaraMgamAM rAkhavI, ane zAkhAomAM te devanA parivAranAM rUpo karavAM. yadi uttaraMgamAM gaNezadevane sthApavA hoya te sthApita karI zakAya che. te 68 ItizrI prAsAdamaMDananA trIjA adhyayananI paMDita bhagavAnadAsa jaina viracita subodhinI nAmanI bhASA TIkA samApta 3
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha prAsAdamaNDanasya caturtho'dhyAyaH hAranA mAne mUrti ane pabAsananuM mAna dvArocchrayo'STa navadhA bhAgamekaM parityajet / zeSastrayaMze dvibhAgArcA tryaMzena dvArato'thavA // 1 // daravAjAnI UMcAInA ATha athavA nava bhAga karavAM, temAMne uparano eka bhAga cheDI de. bAkI je sAta athavA ATha bhAga rahe, tenAM traNa bhAga karavAM. temAMnA be bhAganI UbhI mUrti ane eka bhAga pabAsananI UMcAI karavI. beThI mUrti eka bhAganI ane pabAsana be bhAganuM karavuM ? dvAradaidhye tu dvAtriMze tithizakrakalAMzakaiH / UvArI AsanasthA tu manuvizvArkabhAgataH // 2 // daravAjAnI UMcAInAM batrIza bhAga karavAM, temAM paMdara, cauda ane seLa bhAganAM mAnanI UbhI mUrti rAkhavI. tathA cauda, tera athavA bAra bhAganI beThI mUrti rAkhavI. 2 kSIrAvanA mate pabAsananuM mAna " dvAraM cASTavibhaktaM ca vidhAbhaktaM ca saptabhiH / pIThamAnaM bhAgamekaM zeSaM ca pratimA mune ! // saptabhAgaM bhaved dvAraM SaDbhAgaM ca vidhAkRtam / dvibhAgaM pratimAmAnaM zeSaM pIThaM hi cocyate // dvAraM SaDbhAgikaM kuryAt tridhA paJca prakalpayet / pIThacaikena bhAgena dvibhAgaM pratimA bhavet // evamUrdhvapratimA ca arddha zayanAsanaM bhavet / pIThamAnaM ca nAnyatra zeSasthAne ca niSphalam // jalazayyApramANena dvAravistArasAdhitam / anyathA ca yadA arcA vistaraM naiva lakSayet // "
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtho'dhyAyaH dvAranI UMcAInA ATha bhAga karavA, temane uparano eka bhAga che de, bAkInAM sAta bhAganAM traNa bhAga karavA, tenA be bhAganI pratimAM ane eka bhAganI pITha (pabAsana) karavI, athavA dvAranI UMcAInAM sAta bhAga karIne uparane eka bhAga cheDI de, bAkI cha bhAganA traNa bhAga karavA, temAnAM be bhAganI pratimA ane eka bhAganuM pabAsana karavuM. dvAranI UMcAInAM cha bhAga karIne uparano eka bhAga cheDI de. mAtra pAMca bhAganAM traNa bhAga karavAM, temAMnA eka bhAganuM pagAsana ane be bhAganI pratimA karavI. A pramANe UbhI pratimAnuM mAna jAsUvuM. zayanAsana pratimAnuM mAna dvArAdayanA ardhabhAme karavuM. jalazadhyAna mAna pramANe dvArane vistAra kare. arthAt sutelI pratimA dvArane vistArathI adhikamAnanI karavI nahi. gabhArAnuM mAna- caturasrIkRte kSetre dshbhaagvibhaajite| dvidvibhAgena do bhittI SaDbhAgaM garbhamandiram // 3 // prAsAdanI samacorasa bhUminAM daza bhAga karavAM, temAM be be bhAganI bhIta karavI. ane bAkInAM cha bhAgane gabhAre karo. 3 gabhArAnA mAnathI mUrtinuM mAna tRtIyAMzena garbhasya prAsAde prtimottmaa| madhyamA svadazAMzonA paJcAMzonA kanIyasI // 4 // gabhArAnA vistArathI trIjA bhAganI pratimA banAvavI, te uttama che. temAMthI dazamo bhAga ghaTADIne banAve te madhyama mAnanI ane pAMcame bhAga ghaTADIne banAve te kaniSTha mAnanI pratimA thAya. 4 devanuM daSTisthAna AyabhAge bhajeda dvAra-maSTamamadhyaMtastyajet / saptamasaptame dRSTi-vRSe siMhe dhbaje zubhA // 5 // dvArano uMbare ane etaraMga vaccenA ATha bhAga karavAM, temAM uparano AThame bhAga cheDIne tenI nIcenA sAtamA bhAganA pharI ATha bhAga karavAM, temAM uparano AThamo bhAga choDIne nIceno sAtamo bhAga gaja Aya che, temAM devonI daSTi rAkhavI, arthAt dvAranA aparAjita chAsUva 209 zleka 11mAM pacIsa bhAga karyAnuM jaNAve che. * keTalAMka zipio sAtamA ane AThamA bhAganI vacamAM AMkhanI kIkI rahe, te pramANe pratimAnI dRSTi sAkhe che, jethI Ayo meLa maLatuM nathI. A bhUla jaNAya che. prA. 10 ,
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane udayanA cosaTha bhAga karIne tenAM paMcAvanamAM bhAgamAM daSTi rAkhavI. athavA ATha bhAgavALA sAtamA bhAganA vRSa, siMha ane dhavaja AyamAM paNa daSTi rAkhavI zubha che. pa vizeSa devonuM daristhAna- SaSThabhAgasya paJcAMze lakSmInArAyaNAdidRk / - rAyanAriri tATdha ja tame hA dvAranAM ATha bhAgamAM je chaThTho bhAga che, tenAM ATha bhAga karIne pAMcamAM bhAgamAM lakSamInArAyaNanI daSTi rAkhavI. zayanAsanavALA deva ane zivaliMga, tenI daSTi dvAranA ardhabhAgamAM rAkhavI, paNa dvAranAM ardhanuM ullaMghana karI daSTi rAkhavI nahi. che 6 devenuM pada sthAna paTTAdho yakSabhUtAyAH paTTAgre sarvadevatAH / tadane vaiSNavaM brahmA madhye liGga zivasya ca // 7 // iti pratimApramANadRSTipadasthApanam / gabhArAnAM stabha upara je pATa rAkhavAmAM Ave che, tenI nIce yakSa, bhUta ane nAga Adi devanI pratimAo sthApanA karavI. pATanI AgaLanA bhAgamAM sarva devIone sthApana karavI, tenI AgaLanA bhAgamAM vaiSNava ane brahmAne sthApana karavAM. ane gabhArAnAM madhya bhAge (brahma bhAge) zivaliMgane sthApana karavuM. 7 vaghusAra paraNanAM mate padasthAna- "gabbhamihaDDhapaNaMsA jakkhA paDhamaMsi devayA bIe / jiNakiNhakhI taie baMbhu cautthe sivaM pnnge||" pracAraNa 3 gabhArAnA samAna be bhAga karIne, temAM vAla taraphanA bhAganA pAMca bhAga karavA, divAlathI prathama bhAgamAM yakSane, bIjA bhAgamAM devIene, trIjA bhAgamAM jinadeva, kRSNa ane sUryane, cothA bhAgamAM brahmAne ane pAMcamAM bhAgamAM (gabhArAnA madhya bhAgamAM) zivaliMgane sthApavAM, (A mata prAyaH adhika pracalita che), samarAMgaNa sutradhAranAM mate pada sthAna- " bhakte prAsAdagarbhArdhe dazadhA pRSThabhAgataH / pizAcarakSodanujAH sthApyA gandharvaguhyakAH / / AdityacaNDikAviSNu-brahmezAnAH padakramAt // "
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ agrat souryaH pachIta taraphanA gabhArAnA aradhA bhAganAM daza bhAga karavAM, temAM dIvAlathI pahelA bhAgamAM pizAca, khIjAmAM rAkSasa, trIjAmAM daitya, ceAthAmAM gava, pAMcamAmAM yakSa, chaThThAmAM sUrya, sAtamAmAM caMDikA, AThamAmAM viSNu, navamAmAM brahmA ane dazamA bhAgamAM zivane sthApana karavAM. agnipurANanAM mate padasthAna-- 66 bhirvibhAjite garbhe tyaktvA bhAgaM ca pRSThataH sthApanaM paJcamAMze ca yadi vA vasubhAjite // sthApanaM saptame bhAge pratimAsu sukhAvaham / " a0 97 gabhArAnA cha bhAga karavAM, temAM pachIta taraphanA eka bhAga cheADIne, tenI AgaLanA pAMcamAM bhAgamAM sava dhruvane sthApana karavAM, athavA gabhArAnA ATha bhAga karIne pachIta pAsene eka bhAga cheADI devA, tenI AgaLanA sAtamA bhAgamAM sarva devIne sthApana karavAM,sukhakAraka che. prahAra cara chAyasyodhyeM prahAraH syAcchRGge zRGge tathaiva ca / prAsAdazRGgazRGgeSu adhobhAge tu chAyakam !! chAjAnI upara prahAra nAmanA thara karaveza. te pratyeka zRMganI nIce karavA. ane tenI nIce chAju pharavuM, // 8 // chAvatAM thara-- chAyaM bhAgadvayaM sArdhaM sArvabhAgaM ca pAlavam / muNDalI bhAgamekaM bhAgena tilakastathA // 9 e athavA dADha bhAganu chAju, koDha bhAganA pAlava, eka bhAganA muMDalika ane ane eka bhAganuM tilaka karavuM Ah // zaMganA krama-- mUlakarNe sthAdau ca eka dvivikramAn nyaset / nirandhAre mUlabhittau sAndhAre bhramabhittiSu // 10 // * zleAkamAM je pAlava ane muDalaka nAma Apela che, tenI AkRti kAI zilpi jANutA hAya te lakhI jaNAvaze, te dhanyavAdapUrvaka AbhAra mAnavAmAM Avaze.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane keNa, ratha ane uparatha Adi prAsAdanAM aMgo che. tenI upara eka, be athavA traNa IMga anukrame caDhAvavAM, niraMdhAra prAsAdanI mukhya dIvAla upara ane sAMdhAra prAsA danI parikramAnI dIvAla upara zaMgono krama rAkha. 10 uzaMgane kema- uruzRGgANi bhadre syu- rekaadibrhsNkhyyaa| prayodazoveM saptAdho luptAni coruzRGgakaiH / / 11 / / / LI ICT Tche ! ** --- - prAsAdanAM bhadranI upara , ekathI nava sudhI uttejIMga . caDhAvavAM. zikharanA udayanA ! tera bhAga karI temAMthI sAta bhAganuM karazuM karavuM. bIna urUga prathama urUganA tera bhAga karI temAMthI sAta bhAganuM karavuM. A niyama pramANe uparanA urUzRMganA tera bhAga karI sAta bhAganuM nIcenuM urUIMga rAkhavuM. 11 - - -- urUganI racanA zikharanuM nirmANa zikharanuM nimaNi - rekhAmle ca digbhAgaM kuryAdane SaDaMzakam / SaDbAhye doSadaM proktaM paJcamadhye na zobhanam // 12 // zikharanAM tala bhAganAM vistAranA daza bhAga karavAM, temAMnA cha bhAgano zikharanI uparanAM skaMdhane vistAra kara. cha bhAgathI adhika vistAra kare te zikhara doSavALuM gaNAya ane pAMca bhAgathI e che vistAra kare te zikhara bhAyamAna thAya nahi. 12
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ jALIDA udayabhedabhavarekhA sapAdaM zikharaM kArya sakarNa zikharodayam / saMpAdakarNayormadhye rekhAH syuH paJcaviMzatiH // 13 // mUlarekhAnA vistArathI zikharane udaya savA kare, te savAyA zikharanA ane keNAnI vacamAM pacIsa rekhA thAya che. je 13 koNe karI pati proktA rekhAH kalAbhedai-valaNe pazcaviMzatiH // 14 // savAyA zikharanA bane keNAnI vacamAM pacIsa rekhA udayamAM thAya che. te kalAnA bhedathI zikharanI namaNamAM pacAsarekhA thAya che. 14 kalA bhedabhava rekhA - paJcAdinandayugmAntaM khaNDAni teSvanukramAt / aMzavRddhadhA kalAH kAryA daiye skandhe'pi tatsamAH // 15 // zikharanI udayanA pAMcathI laI egaNatrIza khaMDa karavAM. te khaMDomAM anukrame eka eka kalA udayamAM vadhAre. jemake-pahelAM pAMca khaMDamAM ekathI pAMca kalA, chaThThAmAM che, sAtamAmAM sAta, A pramANe eka eka kalA vadhAratAM ogaNatrIzamAM khaMDamAM ogaNatrIza kalA che, udayamAM jeTalI kalA Ave, teTalI kalA saMkhyA dhamAM paNa karavI. 15 aSTAdApaSTaSaSTayansaM caturvRddhadhA ca SoDaza / dairdhyatulyAH kalAH skanthe ekahInA svazobhanam // 16 // pahelA samAcAranI trikaDemAM ATha ATha kalA rema che, pachI AgaLanA pratyeka khaMThamAM cAra cAra kalA vadhAravAthI aDhAramAM aDasaTha kalA rekhA Ave che. jemaketrikhaMDAmAM ATha, catuH khaMDAmAM bAra, paMcamaMDAmAM sola, paTakhaMDAmAM vIza, A pramANe cAra cAra vadhAratA aDhAramAM (selama) khaMDanI aDasaTha kalA rekhA samAcAranI thAya che. udayamAM jeTalI kalA rekhA thAya, teTalI skaMdhamAM paNa karavA, eka paNa kamatI kare te zobhAyamAna thAya nahi. 16 1 " rahyANaM' 2 "i " ! re kaI pratimAM A pAda nathI.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAlAdamaNDane rekhAcaka kya badalazAda zuttiryA para jA cakre'smin saMbhavantyeva rekhANAM SaTzaradvayam // 17 // zikharanA udayamAM aDhAra khaMDa ane ADA sola khaMDa thAya, e pramANe cakra anAve te basa chappana rekhA thAya che. udayamAM aDhAra khaMDomAM nIcenA traNa khaMDano eka khaMDa mAnavAmAM Ave che, jethI udayanA sela ane ADA solane guNAkAra baso chappana thAya che. keLA pahelA samAcAranI trikhaMDA kalArakhA trikhaNDAt khaNDavRddhizca yAvadaSTAdazAvadhi / ekekAMze kalASTau ca samacArastu SoDaza // 18 // trikhaMDAthI laI eka eka khaMDa vadhAratAM aDhAra khaMDa sudhI vadhAravA, pratyeka trikhaMDamAM prathama samAcAranI ATha ATha kalArekhA jANavI. e pramANe jola samAcAra che. 18 che bIja saMpAdacAranI trikhaMDA kalA rekhA dvitIyaprathame khaNDe kalASTau dvitIye nv| tRtIye daza khaNDeSu zeSepUrveSyayaM kramaH // 19 // bIjA sapAdacAranI kalA rekhA prathama trikhaMDamAM ATha, bIjA khaMDamAM nava ane trIjA khaMDamAM daza jANavI. A pramANe bAkIna khaDemAM paNa A kama jANa. 19 trIjA sAddhacAranI trikhaMDA kalArakhA- aSTadiksUryabhAgaizca trikhaNDA tRtIyA bhavet / anena kramayogena koSThAnaH prapUrayet // 20 // trIja sAddhacAranI kalA rekhA trikhaMDAnA prathama khaMDamAM ATha, bIjA khaMDamAM daza ane trIjA khaMDamAM bAra jANavI. ApaNe cAranA bheda vaDe bIjA keDAmAM paNa aMko pUravAM, 20 (jIe peja 79nuM koSTaka) sela jAtanAM cAra " samaH sapAdaH sArdhazca pAdono dviguNastathA / dviguNazca sapAdo dvau sAdhaH pAdonakatrayaH / /
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ trikhaMDAnI rekhA ane kalA naMbara cAranA nAma rekhAnA nAma palA ! bIjI ! trIjA | kalAnI khaMDanI | khaMDanI 1 khaMDanI ] kula kalA | kalA ! kalA | saMkhyA zazinI samacAra 84=8 zItalA saumyA zAntA manoramA zubha mane bhavA saMpAdacAra 841=10 sAcAra 841=12 pAdenaAcAra (xiaa=14 dviguNa cAra 842=16 sapodadiguNa 842=18 sArdhadviguNa 8x2=20 pAdenatraya 8x2aa 22 triguNacAra (43=24 sapAtraguNuM 843=26 sAI triguNa 84328 pAdanacatuSka 883mAta=30 caturguNa 884=32 vIrA kumudI padhazekharA lalitA lIlAvatI vidazA pUrNamaMDalA pUrNabhadrA saMpAdacatuka 844=34 sArdhacatuSka 844=36 pAdona paMcaka 844=38 bhAMgI A pramANe catu:khaMDAdinI klArekhAo cAranAM bheda vaDe jANavI,
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane triguNo'tha sapAdo'sau sArghaH pAdomavedakaH / caturguNaH sapAdo'sau sAdhaH pAdonapazcakaH // iti SoDazadhA cAraM trikhaNDAdhAsu lakSayet / " apa0 sUtra. 139 trikhaMDAdi khaMDamAM sela prakAranAM kalA cAranAM bhedathI je je rekhAo utpanna thAya che. te sela prakAranAM kalA cAra A pramANe che-pahele sama (bAbara) cAra, bIje sapAi (savAya) cAra, trIjo sAddha (daDhA) cAra, je poNA be guNe, pAMcame bamaNuM, chaThTho savA be guNe, sAtame aDhI guNe, AThame paNa traNuM guNe, navame traNya guNe, dazame savA traNa guNe, agyArame sADA traNa guNe, bAramo pioNA cAra guNe, terame cAra gu, caudame savA cAra guNe, paMdarame sADA cAra guNe, ane selamo paNa pAMca guNe che. rakhAsaMkhyA jevA lApatte kyAM javAchatAranA dairghya bhavanti yAvantyaH kalAH skandhe'pi tatsamAH // 21 // iti rekhAnirNayaH / sela prakAranAM kalAcAranAM bhede vaDe pratyeka trikhaMDAdimAM sola sela rekhA utpanna thAya che. jethI rekhAonI kula saMkhyA ane chappana thAya che. zikharanA udayamAM jeTalI kalA rekhA hoya, teTalI skadhamAM paNa karavI. A 21 maMDovara ane zikharanuM udayamAna viMzadbhivibhajed bhAgaiH zilAtaH kalazAntakam / .. maNDovaro'STasArdhASTa-navAMzaH zikharaM param // 22 // kharazilAthI laI kalazAnta sudhI udayanA vaza bhAga karavAM, temAM ATha, sADA ATha athavA nava bhAgane maDavarane udaya karo. (A anukrame jayeSTha, madhyama ane kaniSTha, mAnanA maDavarane udaya jANa, evuM a5. sU. 183mAM kahyuM che).bAkI je bhAga rahe, teTalAM bhAganAM udayanuM zikhara banAvavuM. 22 zikhara vidhAna rekhAmUlasya vistArAt panakoza samAlikhet / caturguNena sUtreNa sapAdaH zikharodayaH // 23 // 1 "vizAre?
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ - -- vAvALA mUlarekhAnA vistArathI cAra guNa sUtra vaDe bane keNAnA mUlabiMduthI be goLa banAvavA, jethI ane goLanA sparzathI vacamAM kamalanI pAMkhaDI jevI AkRtivALe pabrakeza banI jAya che, temAM bane keNanA madhya vistArathI savAyo zikharano udaya kare. . 23 zrIvA, AmalasAra ane kalazanuM mAna # rAntare satta-matte zIva tu narra sArddha AmalasArazca padmapatraM tu sArddhakam // 24 // fmAja ujavazo fmAnattA vistA prAsAdasyASTamAMzena pRthutvaM kalazANDakam // 15 // upara lakhyA pramANe savA zikharano udaya karyA pachI, je padmakezana udaya bAkI rahe che. temAM zrIvA, AmalasAra ane kalaza karavAM. jemake-zikharanA khaMdhathI laI pakezanA anya biMdu sudhInA udayanA sAta bhAga karavAM, temAM eka bhAganI grIvA. deha bhAgane AmalasAra, deDha bhAganuM pakvachatra (caMdrikA) ane traNa bhAgane kalaza karaze. te kalazanA bIjorAnA vistAra be bhAgano kare ane kalazanA aMDakano vistAra prAsAdanA mAnathI AThamAM bhAgane kara. e 24. 25 zukanAsane udaya chAdyataH skandhaparyanta-mekaviMzatibhAjite / aGkadigdrasUryAza-vizvAMzaistasya cocchatiH // 26 / / chajAthI laI zikharanA skaMdha sudhInAM udayanAM ekavIza bhAga karavAM. temAMnAM nava, daza, agyAra, bAra athavA tera bhAga sudhImAM zukanArAne udaya kara. 26 siMhasthAna nANA saMsthAne Avo javA jatA ekani paJcasaptAGka-siMhasthAnAni kalpayet . 27 // chajAnI upara zukanAsane je pAMca prakArane udaya upara kahela che. temAMthI zukanAsanA udayanuM je mAna AvyuM hoya. tenAM nava bhAga karavA. temAMnAM eka, traNa, pAMca, sAta athavA nava. A pAMca bhAgomAMthI keIpaNa bhAgamAM siMhasthAnanI kalpanA karavI. gharA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ kapilI (kelI)nuM sthAna dvArasya dakSiNe vAme kapilI padavidhA mtaa| sarve zukanAsA syAt saiSa prAsAdanAsikA // 28 // gabhArAnA dvAranI upara jamaNI ane DAbI bAju cha prakAranI keLI banAve, tenI UMcAIe zukanAsa banAve, A prAsAdanI nAsikA kahevAya che. te 28 kALInuM mAna prAsAdo dazamAgaca ditrivedaaNshsmmitaaH| prAsAdArdhana pAdena tribhAgena tathA mitaH // 29 // prAsAdanA vistAranA daza bhAga karavAM, temAMthI be, traNa, athavA cAra bAganI. tathA prAsAdanA aradhA, cothA athavA trIjA bhAganI. e pramANe che prakAranI kebI banAvavI. 29 cha prakAranI kALI zitA tA thA biliyA madhyasthA bhramA sabhamA paTkolyaH prikiirtitaaH|| mAmAde dazadhA bhakte bhUmisImA vicakSaNa / zitA dimA para vimA ucita rA vaijaM turmAnA trimA pavitAbhAganA prAsAdapAdamadhyasthA bhramA strimaagtH| ardhe tu sabhramA kAryA prAsAdasya pramANataH // " apa. pU. 138 aMcitA, kuMcitA, zasyA, madhyasthA, jamA ane sAmA, e cha prakAranI kebInAM nAma che. prAsAdanA vistAranA daza bhAga karIne, temAMthI be bhAganI keLI karavI. tenuM nAma aMcitA, traNa bhAganI kaLInuM nAma kuMcitA ane cAra bhAganI keLInuM nAma zasyA che. tathA prAsAdanA vistAranA ceAthA bhAganI karavI. tenuM nAma madhyasthA, trIjA bAganI keLInuM nAma zvamAM ane aradhA mAnanI keLanuM nAma sAmA che. * gabhArAnA tAranI AgaLanA maMDapane keLI maMDapa kahe che, tenA chajAnI upara zakanAsanI bane bAju zikharanAM AkAravALo maMDapa hoya che. jene Adhunika zidipa prAsAda putra kahe che, tenuM nAma kapilI athavA kALI che. , 'prApAdanApAdena trimAgenAtha nirmitaa|' -
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ artho'gvAda prAsAdanAM zuga ane AbhUSaNa goruGgapratyA-maNDakAn gaNayeta sudhiiH| tavarSa tilakaM karNa kuryAt prAsAvabhUSaNam // 30 // zikhara, urUzRMga, pratyaMga (cathagarAsIyA) ane aMDaka (zaMga) e badhAM aMDaka (IMga) kahevAya che. tathA tavaMga, tilaka ane siMhakaNuM, e badhAM prAsAdanAM AbhUSaNa kahevAya 7. 13. // zikharanI namaNunA vibhAga-- dazAMze zikhare gale agretnnvaaNshkaiH| sArdhAzako ratho karNo ko zeSaM bhadramiSyate // 31 // zikharanI talIe (pAyaro) daza bhAga ane upara skaMdhanA cha bhAgamAM nava bhAga karavAM. temAM deDha deha bhAganA be patarA, ane be be bhAgamAM be keNA karavAM. tathA talIe bhadra traNa bhAganuM ane skave bhadra be bhAganuM karavuM. 31 sAmasaRnumAna-~ rathayorubhayormadhye vRttamAmalasArakam / ucchayo vistarArthena caturbhAgairvibhAjayet // 32 // grIvA cAmalasAraba pAdonA spaadkH| candrikA bhAgamAnena bhAgenAmalasArikA // 33 // bane paherAnA madhya vistAranA mAnane goLa AmalasAra kare. tenI UMcAI vistArathI aradhI karavI. tenA cAra bhAga karavA. temAMthI poNA bhAganuM gaI, ane bhAgane AmalasAra. eka bhAganI caMdrikA ane eka bhAganI AmalasArikA karavA. // 32 // 3 // prakArAntare AmalasAranuM mAna skandhaH pahabhAgako jheyaH sptshaamlsaark| kSetramaSTaviMzamAge-halye ca tadarthataH / / grIvA mAgatraya kAryA anDakaH pacabhAgakaH / tribhAgA candrikA caiva tavAmalasArikA / / nirgame paTsAmAgo bhavedAmalasArikA / candrikA visAdhabhAgA aNDakapA eva ca // " jJAmapra. dI0 -
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ : Aje rA 27/ Sne {firm is tw svamate AmalasAranu mAna dIpA vakhate AmalasAranuM mAna zikharanA ska MdhanA vistAra cha bhAga ane AmalasArane vistAra sAta bhAga rAkhavA, AmalasAranA vistAranA aThThAvIza bhAga ane udaya cauda bhAga karavAM. temAMnA traNa bhAganuM gaLuM, pAMca bhAgane AmalasAra, traNa bhAganI ca'drikA ane traNa bhAganI AmalasArikA karavI. AmalasAranA madhya garbhathI sADA cha bhAga nIkaLatI AmalasArikA, tenAMthI 'aDhI bhAga nIkaLatI caMdrikA ane tenAMthI pAMca bhAga nIkaLatA AmalasAra rAkhave. AmalasAranI nIce zikharanA kANurUpa- * ziveAcAra sarva sthAnamAM vicakSaLa ! / zirUrakarNe dAtavyaM jine kuryAjinezvaraH / / " pravAsana kSIrArNave zivanA prAsAda hAya tA dhyAnamagna ziva ane jinadevane prAsAda hoya te jinavanAM rUpe| AmalasArA nIce zikharanA kANe karavAM, suvarNa puruSa(prAsAda puruSa)nI sthApanA--- ghRtapAtraM nyasenmadhye tAmratAraM suvarNajam / saunapuranuM satra tuSTIya sAthenaC 1 rU| AmalasAranAM madhyagarbhamAM ghIthI bharelA seAnA cAMDhI, athavA tAMmAnA kalazamAM suvarNa purUSa rAkhIne, pachI cAMDhI athavA caMdananA palaMga upara rezamanI zayyA pAtharIne tenI upara te suvarNa puruSALA kaLazane sthApana karave A vidhi zubha divase vAstupUjana karIne karavI. kemake A suvarNapuruSa prAsAdanuM jIvarasthAna che. 5 34. Yu * keTalAka zilpaenA evA mata che ke--dIthI bharelA senA, cAMdI athavA tAMbAnA lakSamAM suSu puruSane rAkhavA nahi, paNa tenI pAse mUkave!.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ banuyAdhyAyaH suvarNapuruSanuM pramANa ane tenI racanA-- pramANaM puruSasthArdhA-dula kuryAt karaM prati / triratA re vAre hari nA rUpa suvarNapuruSanuM pramANa prAsAdanA vistAranA mAnathI pratyeka hAtha aradhe aradhe AgaLa vadhArIne banAva jemake-eka hAthanA prAsAdamAM aradhA AMgaLa, be hAthanA prAsAdamAM eka AMgaLa, traNe hAthanA prAsAdamAM deDha AMgaLa, cAra hAthanA prasAdamAM be AMgaLa ane pAMca hAthanA prAsAdamAM aDhI AgaLa Adi, A pramANe pratyeka hAtha aradhA AgaLa vadhArIne banAve, A suvarNa puruSanA DAbA hAthamAM ja rAkhavI. ane te hAtha chAtI upara rAkho ane jamaNA hAthamAM kamala rAkhavuM. 35 aparAjitapRcchAnA mate purUSanuM sthAna ane racanA-- thataH sAvakSyAni jA sana nyased devAlayejvevaM jIvasthAnaphalaM bhavet / / chAdanopapravezeSu zRGgamadhye'thayopari / zukanAsAvasAneSu vedhUrce bhUmikAntare // madhyagarbhe vidhAtavyo hRdayavarNako vidhi| haMsatulI tato kuryAt tAmraparyasaMsthitAm // zayanaM cApi nirdiSTaM pacaM vai dakSiNa kre| tripatArka kara vAma kArayedRdi saMsthitam // "" sUtra 153 suvarNapuruSane sthApana karavAnAM sthAne kahuM chuM. te devAlayanuM jIvasthAna che. tene chajajAnA pravezamAM, uparanAM zRMgamAM, zukanAsanI aMte, veDhI upara ane be mAlanI bhUminA madhyagarbhamAM sthApana kare. A hRdayavaNuMka (jIva) vidhi che. tene tAMbAnA 1kSii "
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdana palaMga upara rezamanI zayyA rAkhIne tenI upara suvADavo. tenA jamaNA hAthamAM kAma rAkhavuM ane DAbA hAthamAM dhvajA rAkhIne te chAtI upara rAkha. " pramANaM tasya vakSyAmi prAsAdAdau samastake / vAvachatA hRllAH rAhatheza pAme che , vRddhirAzulAdaste yAvanmekaM prakarapayet / evaMvidhaM prakartavyaM sarvakAmaphalapradam // deve tAra vApi tAtra vAri mArA kalaze cAmburNe tu sauvaNe puruSa nyaset / / paryasya catuHpatsu imbhAzcatvAra eva ca / hiraNyaniSisaMyuktA AtmamudrAbhiraGkitAH // evamAropayed devaM yathoktaM vAstuzAsane / tasya naiva bhaved duHkhaM yAvadAbhUtasamplavam // " ava. 6. 12 suvarNapuruSanuM pramANa kahuM chuM. eka hAthathI pacAsa hAtha sudhInAM prAsAdane mATe pratyeka hAthe aradhe aradhe AgaLa vadhArIne banAvo. te sonA, cAMdI athavA tAMbAne banAvIne jalapUrNa kalazamAM sthApana kare. tenA palaMganA cAre pAye cAra kalaza suvarNamudrAbharIne rAkhavA tathA temAM potAnA (maMdira banAvanAranA nAmavALI suvarNamudrA rAkhavI. A pramANe deva (suvarNapuruSa) sthApana karavAthI jyAM sudhI jagata vidhamAna che, tyAM sudhI koIpaNa jAtanuM duHkha tene thAya nahi. kalazanI utpatti ane sthApanA kSIrArNave samutpannaM prAsAdasyAgrajAtakam / mAGgalyeSu ca sarveSu kalazaM sthApayed budhaH // 36 // jyAre e kSIrasamudranuM maMthana karyuM. tyAre temAMthI cauda ratna maLyA. te cora ranemAM eka kAmakuMbha nAmane zreSTha kalaza paNa maLyuM hatuM, tene prAsAdanA zikhara upara ane badhAM mAMgalika sthAnamAM vidvAna lega sthApana kare che. 36 kalazanuM udayamAna pUjAno dara paraphAra vize mana 'tAvadaMzonaH kanIyo navAMzo'bhyudayaM bhavet // 37 // 1. "zito paNaHA pAThA-batrIsa bhAga vadhAre to madhyamamAnane kAthane udaya jANa.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ paturtho'dhyAyaH grIvApIThaM bhaved bhAgaM tribhAgenANDakaM tthaa| kaNike bhAgatulye ca tribhAgaM bIjapUrakam // 34 // pUrvokata loka 25mAM kalazanuM je mAna lakhyuM che, te mAnamAM tene solo bhAga vadhAre te ja8mAna ane kAma kare te kaniSTha mAnane kalazane udaya jANa. tenAM udayanAM nava bhAga karavAM, temAMthI eka bhAganI grIvA, traNa bhAganuM kalazanuM peTa, banne karNikAo (eka chajajI ane eka kANI) eka eka bhAganI ane traNa bhAgane bIjAno udaya kara. . 375 38 kalazanuM vistAramAna-- ekAMzamagre dvau mUle yhivedaaNshkrnnike| grIvA ho pIThamaI ho SaDbhAgaM vistarANDakam // 39 // bIjerAnI uparano vistAra eka bhAga ane mUla bhAgano vistAra be bhAga, bIrAnI nIcenI kaNIno vistAra traNa bhAga, AnI nIce bIjI kaNI (chajajI) ne vistAra cAra bhAga, galAne vistAra be bhAga, aradhI pIThane vistAra be bhAga (pUrI pIThane vistAra cAra bhAga) ane kalazanA peTane vistAra cha bhAga kare. . 3lA vajAdaMDanuM sthAna prAsAdapRSThadeze tu dakSiNe tu pratirathe / dhvajAdhArastu kartavya IzAne naiRte'thavA // 4 // iti prAsAdasyomavaNam / prAsAdanA zikharanI pAchaLa jamaNA paDharAmAM pravajAdaMDa rAkhavAne kalAbo banAva. te pUrvAbhimukha prAsAdane IzAna keNAmAM ane pazcimamukha prAsAdane nitya keNAmAM banAvo . 40 | Gay: * vajApAra (kalAbe)nuM sthAna- "sevA mA vadhuM varjite ! bhajanArAja kA taLe haze !" Yarago
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAsAdamAko - " zikharanI rekhAnA udayanA cha bhAga karIne, uparanA chaThThA bhAganA pharI cAra bhAga karavAM, temAM uparathI trIjA bhAgamAM jamaNA paherAmAM dhvajAdhAra (kalAbo) banAvavo. arthAt rekhAnA udayanA covIsa bhAga karIne uparanA bAvIzamAM bhAgamAM kalAbo banAva. aparAjita mate staMbhavedhanuM sthAna - "revA (?) rimAno jugAze (ra) para ! vajonnatistu karttavyA IzAne naitrate'thanA // prAsAdapRSThadeze tu pratigthe ca dakSiNe / stambhavedhastu karttavyo bhitteraSTamAMzake (bhityAzca SaSThamAMzI // " hutha* 144 zikharanI rekhAnI uparanA aradhA bhAganA traNa bhAga karavAM. uparanA trIjA bhAganA karI cAra bhAga karavAM, temAM nIcene eka bhAga choDIne trIjA bhAgamAM kalA kare, te prAsAdanI pAchaLa jamaNA paDharAmAM IzAna athavA naiRtya keNamAM bhIMtanAM chaThThA bhAga jeTalo bhADe karave. kalAbAnI jADAI ane taMbhikAnuM mAna " stambhavedhastu kartavyo bhityAzca SaSThamAMzakaH / ghaNTodayapramANena stambhikodayaH kArayet / / dhAmahastAragulavistAra-stasyorvekalazo bhavet / / gAma. . . thAma che dIvAlanI jADAInAM chaThe bhAge kalA kare. vajAdaMDane majabUta sthira karavA mATe daMDanI sAthe eka khaMbhikA rAkhavAmAM Ave che. tenI UMcAI kalAbAthI AmalasArA sudhI karavI. ane tenI jADAI prAsAdanA mAnathI hastAMgula rAkhavI ane tenI upara kalaza rAkhave. dhvajAdaMDa ane khaMbhikA e banene majabUta vajabaMdha karo. stalikA ane dhvajadaMDa
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ guDagAja: ThavajAdaMDanuM paheluM udayamAna rajA jAtIyAMza pitA pAsAnanA madhyo'STAMzena hIno'sau jyeSThapAdonaH knysH||1|| prAsAdanI kharazilAthI laI kalazanA agra bhAga sudhInI UMcAInA traNa bhAga karavAM, temAMthI eka bhAganA mAnane lAMbe vajAdaMDa karavo te Na mAnane jaDa bane. temAMthI AThame bhAga kAma karavAthI madhyamamAna ane ce bhAga kamakaravAthI kanIpamAnano vajAdaMDa thAya che nA dhvajAdaMDanuM bIjuM udayamAna- prAsAda vyAsamAnena daNDo jyeSThaH prkiirtitH| madhyo hIno dazAMzena paJcamAMzena kanyasaH // 42 // prAsAdanA vistAranI barobara lAMbe vijAdaMDa kare, te jayeSTha mAnane kathana jANave. temAMthI dazame bhAga kamakaravAthI madhyama mAna ane pAMcamo bhAga kAma karavAthI kaniSTha mAnane davA daMDa thAya che. 42 che ThavajA daDatuM gIjuM udaya mAna " mUlarekhA pramANena jyeSThaH syAd daNDasambhavaH / madhyamo dvAdazAMzonA paDaMzona: kaniSThakaH // " 5. sa. 144 mUlarekhA zikharano vistAra arthAt (gabhArA) nA vistAra mAna jeTale lAMbo dhvajA daMDa kara, te jayeSTha mAnane kahevAya, temAMthI bAme bhAga kAma karavAthI madhyama ane chaThTho bhAga kama karavAthI kaniSTha mAnane vajA daMDa kahevAya che. viveka vilAsane prathama sarga leka 179mAM khulAsAvAra jaNAve che ke " daNDa: prakAze mAsAde praasaadkrsNkhyyaa| sAndhakAre punaH kAryoM mdhypraasaadmaantH||" prakAzavALA (parikama vagaranAM) prAsAda vajAdaMDa prAsAdanAM mAnane kare, eTale jeTaluM prAsAda heya teTaluM lAMbA vajA daMDa kare, ane aMdhakAravALA (parikramA vALa) prAsAdane vijAdaMDa madhyaprAsAdanA mAnane kare. eTale parikramA ane parikamAnI bhIMtane cheDIne gabhAro ane tenI bane bhIMtanA mAnane kara. 1 "fpArAnta:'1 2 "i"
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajAdaMDanuM vistAra mAna- ekahaste tu prAsAde daNDaH pAdonamaGgalam / kuzSA vRddhi yata 'cArAtUratA 42 || eka hAthanA vistAravALA prAsAdanA dhvajA daMDane vistAra piNA AgaLane kare, pachI pacAsa hAtha sudhInA prAsAdane mATe dareka hAthe aradhe aradhe AgaLa vadhArIne vajAdaMDano vistAra kara. 43 vajAdaMDanI racanA - suvRttaH sAradAruzca granthiko 2ttrvjitH| mivira : sAHi rajuvAvo 44 !! kaI paNa prakAranI gAMTha athavA pilANa Adi deva rahita evo majabUta lAkaDAne suMdara gaLAkAra dhvaja daMDa kara, tene parva (vibhAga) viSama saMkhyAmAM ane cUDIo samasaMkhyAmAM rAkhavI, te sukhadAyaka che. ja vijA daMDane tera nAma "nAratveSa triva aaH | piGgalaH paJcaparvaca saptaparvazva sambhavaH // zrImukho navazca prAnando rudraparvakaH / tridevo vizvaparvazca tithibhidivyazekharaH / / munIndubhiH kAlaHNDo mahotkaTo navendutaH / sUryAkhyastvekaviMzatyA kamalo vahine bataH // tattapo vizvakarmA daNDanAmAni parvata / zastAzastatvameteSAmabhidhAnaguNodbhavam // " apa0 sUtra. 14 eka parvavALo jayaMta, traNa parvane zatrumadana, pAMca parvane piMgala, sAta parvane saMbhava, nava parvane zrImukha, agyAra parvane AnaMda, tera parvane trideva, paMdara parvane divya zekhara, sattara parvane kAladaMDa, egaNIza parvane mahA utkaTa, ekavIza parvane sUrya, vIza parvane kamala ane pacIsa parvane vizvakarmA nAma che. A tera prakAranA daMDanA nAma parvanI anusAra jANavAM, tenAM nAma pramANe zubhAzubha phala jANavuM 1.*ghaaphAdaFF"2, kASTaka' !
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtho'dhyAyaH dhvajA daMDanI pATalI- daNDadIrghaSaDaMzena markaTayardhena vistRtA / jAti arthe kare che kAratathar |da . ThavA daMDanI laMbAInA cheDe bhAge markaTI (pATalI)nI laMbAI karavI, ane laMbAIthI aradhA mAnane teno vistAra kare. (vistAranA trIjA bhAganI jADI karavI). pATalIne. sammukha bhAga ardha caMdranA AkAravALo kara. tenI bane paDakhe ghaMTaDIo lagADavI ane upara kalaza karo. 45 aparAjitapRcchA satra 144mAM lakhe che ke " maNDkI tasya kartavyA ardhacandrAkRtistathA / pRthudaNDasaptaguNA isvAdipaJcakAvadhi // vaIn dvAzAnuM . pazarutA ! tathA tribhAgavistArA kartavyAH sarvakAmadAH / / ardhacandrAkRtizcaiva pakSe kuryAda gagArakam / vaMzorve kalazaM caiva pakSe ghaNTAmalambanam / / " vijA daMDanI pATalI ardhacaMdranA AkAravALI karavI, te eka thI pAMca hAthanA lAMbA dhvajA daMDanA vistArathI sAta guNI, cha thI bAra hAthanA lAMbA daMDanA vistAra thI cha guNa ane tethI pacAsa hAtha sudhInA lAMbA daMDanA vistArathI pAMca guNa lAMbI pATalI karavI. laMbAInA trIjA bhAge vistAramAM karavI. te sarva kAmanAne ApanAra che. - ardhacaMdrAkRtinI banne tarapha gagAraka karavAM, daMDanI upara kalaza rAkhavA ane pATalInI bane tarapha lAMbI ghaMTaDIo lagADavA. vajAnuM mAna dhvajA daNDapramANena derthe'STAMzena vistare / nAnAvastravicitrAdya-stripazcAgrazikhottamA // 46 // dhvajAdaMDanI laMbAInA mAnanI davAnI laMbAI karavI ane laMbAInA AThamAM bhAga jeTalI pahelI karavI, te aneka varNanAM vastranI karavI, tenAM agrabhAgamAM traNa athavA pAMca zikhAo karavI che 46 che vijAnuM mahAbhya- pure nA kare che na tathA avAjI pALag ar: zarH rAmara | 47 |
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamale pura, nagara, keTa, ratha, rAjamahela, vAva, kuvA ane talAva Adi sthAnomAM suMdara zobhAyamAna vajA rAkhavI joIe. ke 47 | niSpannaM zikharaM dRSTvA dhvajahIne suraalye| __ asurA vAsamicchanti dhvajahInaM na kArayet // 48 // taiyAra thayelAM prAsAdanAM zikharane dhvajArahita dekhIne temAM asure (rAkSase) rahevAnI IcchA kare che. tethI devAlaya dhvajA vinAnuM rAkhavuM nahi. e 48 che dhvajocchrAyeNa tuSyanti devAzca pitrstthaa| dazAzvamedhikaM puNyaM sarvatIrthadharAdikam // 49 // devAlayanI upara vijA caDAvavAthI deva ane pitare saMtuSTa thAya che. tathA daza azvamedha yajJa karavAthI ane samasta bhUtalanI tIrthayAtrA karavAthI je puNya thAya che. te puya prAsAdanI upara dhvajA caDAvavAthI thAya che. 49 pannA jUtA pada-bhinna ja tapAvavAnA rAtanA soDani tAnivAra 10 | itizrI sUtradhAramanDanaviracite prAsAdamaNDane vAstuzAsne pratimApramANadRSTipadasthAna nikharadhvajakalazalakSaNAdhikArazcaturtho'dhyAyaH // 4 kavA caDAvavAvALAnA vaMzanI pahelInI pacAsa ane pAchaLanI pacAra, tathA eka pitAnI e pramANe kula ekaso eka peDhInA pUrvajone naraka rUpI samudrathI tAre che. ItizrI paMDita bhagavAnadAsa jaina viracita prAsAda maMDana graMthanA cethA adhyAyanI sudhinI nAmanI bhASA TIkA samApta. | 4 | 1. pe'.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha prAsAdamaNDane pnycmo'dhyaayH| maMgala nAnAvidhamidaM vizvaM vicitraM yena sUtritam / sUtradhAraH sa eva syAt sarveSAM pAlanakSamaH // 1 // jeNe A aneka prakAranuM vicitra jagata banAvyuM che, te sUtradhAra (vizvakarmA) badhAMnuM pAlana karavAmAM samartha che ke 1 graMthanI mAnyatAnI cAcanA nyUnAdhikaM prasiddhaM ca yatkiJcinmaNDanoditam / vizvakarmaprasAdena zilpibhirmAnyatAM vacaH // 2 // jagatamAM je kaMI ochuM vadhatuM A zilpazAstra maMDanasUtradhAre kahyuM che, te prasiddha che. te vizvakarmAnI kRpAthI zipione mAnya thAya che je te vairAjya prAsAda caturbhAgaM samArabhya yAvatsUryottaraM zatam / bhAgasaMkhyeti vikhyAtA phAlanA karNavAhyataH // 3 // cA laI ekaso bAra bhAga sudhI vairAjyAdi prAsAda bane che. ane tenI phAlanAo keNAthI bahAra nIkaLatI hoya che. je 3 e phAlanAnAM bheda- gottare 2kta mA karAtA avanti te samAMzaiviSamaiH kAryA-nantabhedaizca phAlanA // 4 // eka eka aMzanI vRddhi karavAthI phAlanAnAM ekaso ATha bheda thAya che. temaja ama ane viSama aMzanA bheda vaDe phAlanAonAM anaMta bheda paNa thAya che | 4 | 1. "pasttu' 2. "nanTa ' | ----
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane gyAdi tatrayadare rivaranfja ghagmfd. nAmAni jAtayasteSA-mUvamArgAnusArataH // 5 // eka ja talanI upara ghaNA prakAranAM zikhara utpanna thAya che. ane te uparanAM zikharanAM nirmANathI prAsAdanAM nAma ane tenI jAti utpanna thAya che. bramaNa (parikamA) dazahastAdadho na syAt prAsAdo bhrmsNyutH| navASTadazabhAgena bhramo bhittirvidhIyate // 6 // daza hAthathI ochA mAnanAM prAsAdane parikamAM karavI nahi, paraMtu daza hAthathI adhikamAnanA prAsAdane parikamA karavI, parikamAM ane dIvAla prAsAdanA AThamA, navamA athavA dazamA bhAganI karavI. 6 5 bairANyAdikANI pravala vibhakti isni picatura4H sthAvatu catuIi prAsAdo brahmaNaH prokto nirmito vizvakarmaNA // 7 // vairAjyaprAsAda samArasa ane cAra dvAravALe che, te pratyeka dvAra kI maMDapa vALA karavAM, A prAsAda brahmAjIne kahevAya che ane te vizvakarmAjIe nirmANa kare che 7 che aparAjitakRcchA sutra 155 mAM kahyuM che ke" caturasrIkRte kSetre tathA SoDazabhAjite / tasya madhyaM caturbhAga-garbha sUtraiva kArayet // dvAdazAsvaya zeSeSu bAhye bhittIH prakalpayet // " airAjya prAsAdanI samarasa bhUminA sola bhAga karavAM, temAMthI cAra bhAgane madhya gabhAre rAkhave, bAkI bAra bhAgamAM be be bhAganI bane dIvAla ane be bhAganI bhramaNI kaQI. *** TRA pArante. 1. "pIvA "!
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapAdaM zikharaM kArya ghaNTAkalazabhUSitam / caturbhiH zukanAsastu siMhakarNevirAjitam / / 8 / / zikharane udaya prAsAdanA vistArathI savAmaNa kare. tathA zikhara AmalasAra ane kalazathI zobhAyamAna banAvavuM ane cAre dizAmAM zukanAsa ane kaNa upara siMha AdithI zobhAyamAna karavuM che 8 che kArane niyama- ekadvAraM bhavet pUrva dvidvAraM pUrvapazcimam / tridvAraM madhyajaM dvAraM dakSiNAsyaM vivarjayet // 9 // prAsAdane je eka ja dvAra karavuM hoya te pUrva dizAmAM karavuM, be tAra karavAM hoya te pUrva ane pazcima dizAmAM karavAM, traNa dvArA karavAM hoya te be dvAranI madhyamAM uttara dizAmAM eTale pravezamAM sanmukha dakSiNa dizA Ave, paNa dakSiNa dizAnI sAme eTale pravezamAM uttaramukha rahe tema na karavuM ke . caturiM caturdikSu shivbrhmjinaalye| homazAlAyAM kartavyaM kvicid rAjagRhe tathA // 10 // ziva, brahmA ane jinadeva, teonA prAsAdamAM cAre dizAmAM dvAra rAkhI zakAya che te pramANe yarUzAlAmAM ane kayAreka rAjamahelamAM paNa cAre dizAmAM dvAra rAkhI zakAya che. 10 aparAjitaychA satra 157mAM traNakAra saMbaMdhamAM lakhe che ke - " pUrvottarayAmye caiva pUrvAparottare tathA / yAmyAparottare zastaM tridvAraM trividhaM smRtam / / " pUrva, uttara ane dakSiNa pUrva, pazcima ane uttara tathA dakSiNa, pazcima ane uttara, A pramANe traNa dvArA karavAM, te zubha che. " pUrvApare syAd dvidvAraM dRSayecca yAmyottare / ekadvAraM ca mAhennyAM caturiM caturdizam // " apa0 sU0 157 nAmA tA!" pAntare.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamarane be dvAra banAvavA hoya te pUrva ane pazcima dizAmAM banAvavAM, paraMtu uttara dakSiNa dizAmAM banAvavAM nahi. banAve te deSa kartA thAya, je eka ja dvAra banAvavuM heya te pUrva dizAmAM ja banAvavuM ane cAra dvArA karavA hoya te cAre dizAmAM karavAM. " pUrve ca bhaktidaM dvAraM muktidaM varuNodgatam / yAmyottare zive dvAre kRte doSo mahadbhayam // " apa. su. 157 pUrva dizAnuM dvAra bhakti denArUM che ane pazcima dizAnuM dvAra muktine ApanAruM che, ziva prAsAdamAM je uttara ane dakSiNa dizAmAM dvAra karavAmAM Ave te deSakAraka che te mahAna bhayane utpanna kare che. " ekadvAraM ca mAhenyA- manyathA doSadaM bhavet / bhadraM sarvatra kalyANaM catuAraM zivAlaye / " apa, 6, 150 . zivAlayamAM eka dvAra karavuM hoya te pUrva dizAmAM karavuM, paNa bIjI dizAomAM kare te deSakAraka che, paNa cAre dizAmAM cAra dvAra kare te te sarva ThekANe kalyANa karanArAM che. "brahmaviSNuravINAM ca kuryAt pUrvoktabheva hi / samosaraNe ca jainendre dizAdoSo na vidyate " brahmA, viSNu ane sUrya, A dezanA prAsAdamAM upara kahyA pramANe dvAra karavuM, jinadevanA samavasaraNavALA prAsAdamAM game te dizAmAM dvAra banAvI zakAya che. kAraNuM ke temane dizAne doSa lAgato nathI. vairAjyAdisamutpabhAH prAsAdA brhmnnoditaaH| trivaratA-saMgha pannajarAta che ?? w rUti vairAthaariArakA rAjayAdi je pacIsa prAsAda che. te brahmAe kahelA che. tathA te eka, traNa, pAMca, sAta ane nava aMgavAlA che ! 11 | - ~ 6 "kaJLatA ."
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ A naka nisoltistantiantinue imaa Prime minuTHEllUHILI Fifth WHA H4 : -- LAL - - MERIKANERHHAnA wws CAS HEME PrimeS ummar HTMriterana. Howraasaram JAMMerwaHANeuone. THE rahastudantamper - IMPukaayTrumpy ruropemyture-shapurana real MER marpNAPDRAPARAN A RuamaANDRDaane MA - CINE %EmAPAMust - --- - - AucatACEAE progasA jagannAthapurI kA vairAjyAdi jAti kA ekANDika zikhara
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ the - NMORVARAN RANGALARY dhirautenambar . . . . A . i F N.k: anta.... na S IAS SAPNA it: / .. ... . T A. DIPRE yamantation Radia wati nAgara jAti ke pAmAda kA kalAmaya maMDovara ( do bAra )
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAmanthayaH 97 jemake-vairAya prAsAda eka agavALA (kaNu vALA) che, naMdana, siMha ane naMdana e traNa prAsAda traNa aMga (e karNa ane eka bhadra) vALAM che, maMdara, malaya, vimAna, suvizAla ane zaileAkaya bhUSaNa, e pAMca prAsAda pAMca aMga (be kahyuM, e pratiratha ane eka bhadra) vALAM che. mAhedra, ratnazI, zatazRMga, bhUdhara, vanamaMDana, zaileAkayavijaya ane pRthvIvarddhabha, e sAta prAsAda sAta aMga (e kahyu, e pratiratha, e ratha ane eka bhadra) vALA che, mahIdhara. kailAza, navamoMgala, ga MdhamAdana, sarvAMgasuMdara, vijyAnaMda, sarvAMgatilaka, mahAbhega ane merU e nava prAsAda nava aMga (be kuNu, be pratiratha, e ratha. e uparatha ane eka bhadra) vALA che, A pramANe aparAjitapRcchA sUtra 156mAM kahyuM che. 2-naMdana prAsAda-- nd usE A taut a lot to UbthJtbsp mA tAra paika thAta. 1 'sevAnAM tu'| prA. 13 caturbhakte bhavet koNo bhAgo bhadraM dvibhAgikam / bhAgArdha nirgamaM bhadre prakuryAnmukha bhadrakam // 12 // zRGgamekaM bhavet karNe dve dve bhadre ca nandanaH / iti nadannaH / prAsAdanA talanA cAra bhAga karavAM, tenA eka eka bhAganA e kANA, ane be bhAganuM bhadra karavuM, bhadranA nIkALe aradhe bhAga rAkhavA, bhadramAM mukhabhadra paNa karavuM, kANAnI upara eka eka zRMga ane bhadranI upara e be uzRMga caDhAvavAM, A pramANe naMdanaprAsAdanuM svarUpa jANavuM, 5 12 za gasaMkhyA--kANe 4, bhadre 8 ane eka zikhara kula 13 zaMga, 3-siMhuprAsAda~~ tathA coktam muvamake timaka-muddo cora ?rU karNazRGge siMhakarNaH siMhanAmA sa ucyate / 1 phecatAnu prasannaH vitaMtra rAzvataH // 24 1 tuSyati girijA tasya saubhAgyadhanaputradA / rathikA siMhania bhadre zRGge ca siMhakaH / / 15 / / iti siMhaH /
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDale tala vibhakita naMdana prAsAda pramANe jANavI. mukhabhadramAM eka pratibhadra karavuM, bhadranA gavAkSanI upara deDhIe kara, keNA ane zikhara upara siMha karavA, ene siMha nAmane prAsAda kahe che. te devIone mATe banAve, A prAsAdanI upara siMha haMmezA rahe che, tethI pArvatIdevI khuza thAya che. ane saubhAgya, dhana tathA putrane Ape che. bhadramAM gavAhA ane karNanAM zRMgenI upara siMhakaNuM karavAthI siMha prAsAda nAma Apela che. te 13 thI 15 . IMgasaMkhyA naMdana prAsAda pramANe jANavI. 4-zrInaMdanamAsAda- karNe zRGgaM tu pazcANDaM sa zrInandana ucyate / tazrInA 1 rUti =cakrAsAdA ! naMdana prAsAdanA kaNa upara pAMca aMDakavALA kesarIzaMga caDhAve te zrInaMdana nAmane prAsAda thAya che. A zaMgasaMkhyA-keNe 20 bhadre 8 kula 29 zRMga. ~ .vaLI tamarmwn isjhAra ~-~~-nANaER : pa-maMdira ane-6 malaya prAsAda-. tryaGgA iti ca SaDbhAga-zcaturastraM vibhAjayet // 16 // karNa pratirathaM kuryAd bhadrAdhe bhAgabhAgikam / / nikhareca ma mAjAnikam 7 | dve dve karNe tathA bhadre zRGgamekaM pratirathe / mandirastRtIyaM bhadre malayo ' bhadrajaM tyajet ' // 18 // upara traNa aMgavALA prAsAdanuM varNana karyuM. have pAMca aMgavALA prAsAdanuM svarUpa kahe che -samarasa prAsAda talanA cha bhAga karavAM, temAM karNa, paDhaze ane bhadrAdhe, e badhAM eka eka bhAgamAM karavAM. karNa ane paDhare e bannene nIkALa samadaLa kara. ane bhadrane nIkALa adhei bhAga kare, kaNa ane bhadranaupara be be zaMga ane paDharAnI upara eka eka raMga caDhAvavuM, AvI jAtane maMdira nAmanA prAsAda thAya che, A maMdira nAmanA prAsAdanA bhadranI upara trIjuM eka zRMga vadhAre caDhAve te malaya nAmano prAsAda thAya che. A 16 thI 18 maMdira prAsAdanI zRMga saMkhyA-keNe 8, 5Dha 8, bhadde ATha ane eka zikhara kula 25 zRMgamalayaprAsAdano bhadranI upara eka zRMga vadhAravAthI kula ra9 zRMga thAya che, - hai ! 3 RR S 3 pati pharo 1 kiore
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ raswAtha 7-vimAna, 8-vizAla ane-Tu-leyabhUSaNaprAsAda pratyaGgaM tilakaM kuryAt pratirathe vimaankH| bhadroruzRGgavaizAlaH pratirathe subhUSaNaH // 19 // iti paJcAMgAH pncpraasaadaaH| upara zloka 18mAna chelA padamAM "matra " pATha che. tene saMbaMdha ahiM kara, malayaprAsAdanA bhadranI uparathI eka urUIMga kADhI nAMkhavuM, tathA keNAnI banne bAju eka eka pratyaMgazRMga karavuM ane pratirathanI upara eka eka tilaka caDhAvavuM. AvA prakArane vimAna nAmano prAsAda thAya che, vimAna prAsAdanA bhadranI upara eka uttazRMga vadhAre caDhAve to vizAla nAmane prAsAda thAya che ane pratiratha upara eka eka caDhAve te subhUSaNa (lejyabhUSaNa) nAmane prAsAda bane che. 19 , vimAnaprAsAdanI zRMgasaMkhyA-keNe 8, paDhare 8, bhadde 8, pratyaMga 8, zikhara 1, kula 33 ziMga ane tilaka 8, vizAlaprAsAdanI zRMga saMkhyA-koNe 8, paDhare 8, bhadre 12, pratyaMga 8, eka zikhara kula 37 IMga ane ATha tilaka, lokamabhUSaNaprAsAdanI zRMgasaMkhyA- koNe 8, pahere, 16, pratyaMga-8 bhadre 8, eka zikhara kula 41 phUga. 10-mahendra prAsAda- sSTamarma ja ghati ratha ! bhadrAdhaM bhAgabhAgaMca bhAgArdhena vinirgamam // 20 // vArimArgAntarayuktA rathAzca tulynirgmaaH|| zRGgayugmaM ca tilakaM karNe he tu pratirathe / / 21 // eka coparathe bhadre trINi trINi cturdishi|| zikharaM paJcavistAraM mAhendro rAjyado nRNAm // 22 // ra jAtrA prAsAdanA samarasa talanAM ATha bhAga karavAM, temAM keNa, pratiratha, uparatha ane bhadrAI. e pratyeka eka eka bhAganAM karavAM, bhadrane nIkALe aradhA bhAgane kare, e badhAM aMgo vArimArgavALA karavAM, keNa, paDhaze ane uparathane nakALa eka eka bhAgane rAkha, kaNAnI upara be zRMga ane eka tilaka caDhAvavuM, paDhA upara be gaMThAimri mAma tA: verAme narro mATe kAma jarA rAjA :', huM : + '-prevad
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane zaMga, uparatha upara eka IMga ane bhadranI upara traNa traNa uzaMga cAre dizAmAM caDhAvavAM, zikharano vistAra pAMca bhAgane rAkhavo, AvI jatano mAhendra nAmano prAsAda manuSyane rAjya devAvALe che. te 20 thI 26 che zugasaMsthA, keNe 8, pratirathe 16, rathe 8, bhadra 12 eka zikharakula 45 zRMga ane tilaka ka. 11 ratnazIrSa prAsAda- karNe zRganaya zeSaM pUrvavad ratnazIrSakaH / iti rtnshiirssH| je mahendraprasAdanA kazA upara eka zaga adhika vadhAravAthI arthAt traNa IMga karavAthI ratnazIrSa nAmane prAsAda thAya che. zugasaMkhyA 49, tilaka 4. 12 sitazaMga prAsAda tyaktvaikazRGga bhadrasya matAlambaM ca kArayet / / 23 // mastake tasya chAyasya zRGgayugmaM pradApayet / sitazRGgastadA nAma Izvarasya sadA priyaH / / 24 / / ratnazIrSaprAsAdanA bhadranI uparathI eka IMga kama karIne badalAmAM gavAkSa kare, tenA chajajAnI upara be ga karavA, AvI jAtane sitazRMga prAsAda Izvarane haMmezAM priya che . 24 5 iMgasaMkhyA-kANe 12, 18re 16, rathe 8, bhadre 8 gavAkSanA chajA uparanA 2, eka zikhara kula 53 zRMga ane 4 tilaka 13 bhUdhara ane 14 bhuvanamaMDana prAsAda- tilakaM yadhuparathe bhUdharo nAma naamtH| chAyazaGge tu tilakaM nAmA bhuvanamaNDanaH // 25 // sitazaMga prAsAdanA uparatha upara eka eka tilaka caDhAve te bhUdhara nAmano prasAda thAya che. gasaMkhyA pUrvavata, tilaka 20 aparAjita pRcchA sUtra 157 mAM lakhyuM che ke-ra7, pratirathanI upara tilaka caDhAvavuM. ane bAkInAM badhAM phUga paMcADI rAkhavAM, AvI jAtane bhUdhara nAmano prAsAda che.? chajajAnAM iMge upare eka eka tilaka karavAthI bhuvanamaMDana nAmano prasAda vAya che, 25 rekhAe chIvatsa zaMga caDhAve evuM aparAjitamAM kahyuM che.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 15 lAkyavijaya ane 16 kSitivallabhaprAsAda - zRGgavayaM coparathe tilakaM kArayet sudhIH / trailokyavijayo bhadraM zRGgeNa kSitivallabhaH // 26 // iti saptAhAH saptaprAsAdAH / je uparathanI upara be zRMga ane eka tilaka caDhAvavAthI gaukayavijaya nAmano prAsAda thAya che ane bhadranI upara eka uzRMga adhika caDhAvavAthI kSitivallabha nAmane prAsAda thAya che | 26 ! 17 mahIdhara prAsAda- mawte he madrAdhe mAnanArA tra pratisAda jaLa mA mArA para ra7 | karNe pratirathe bhadre he he zRGge prakArayet / rathoparathe tilakaM pratyakSaM ca rathopari // 28 // matAlamyayutaM bhadraM prAsAdo'yaM mhiidhrH| samarasa prAsAda talanA daza bhAga karavAM, temAM bhadrAI karNa, pratikaNuM, ratha ane uparatha, e pratyeka eka eka bhAgamAM karavAM, tene nIkaLo paNa eka eka bhAgane samadala kare, bhadrane nakALo adhe bhAga kara, karNa ane pratiratha tathA bhadranI upara be be zaMga, tathA ratha ane uparathanI upara eka eka tilaka caDhAvavAM, rathanI upara banne bAjue pratyaMga caDhAvavAM ane bhadramAM gavAkSa karavo evI jAtane mahidhara nAmane prAsAda che. ra7,28 zaMga saMkhyA-keNe 8, prarathe 16, bhadre 8, pratyaMga 8, eka zikharakula 41, tilaka ra 8, uparathe 8 kula 16. - ~ --- ba . 18 kailAsa prAsAda- 'hAri bAkI pIda kamI An8, prakA . - mahinAnA nAnA haja mare sUtI va Asa zA i 26 I mahIdhara prAsAdanA bhadranI upara trIjuM eka raMga vadhAre caDhAve te kalAsa nAmano prAsAda thAya, te zaMkarane priya che . 29 ]; zugasaMkhyA 45 tilaka 16 1 " vairANo nAnA nAnatA"
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Suwn prAsAdamaNDane 19 navamaMgala ane 20 gaMdhamAdana prAsAda- bhadratyaktvA rathe zuGgaM navamaGgala ucyate / ': ,..., tathA make punarAta tarANa janAranA rU0 || vigata prAsAdanA bhadra uparathI eka urUga kama karIne rathanI upara eka ziMga caDhAve te navamaMgala nAmane prAsAda thAya che, ane navamaMgala prAsAdano bhadranI upara eka urUga adhika caDhAve te gaMdhamAdana nAmane prAsAda thAya che, 30 che navamaMgala zaMgasaMkhyA-keNe 8, prathe 16, rathe 8, bhadre 8, pratyaMga 8 ekazikhara kula 4, tilaka saMkhyA-uparatha8, gaMdhamAdana zRMga saMkhyA-bhadra 12 bAkI pUrvavatukula 53, tilaka 8 21 savAMga suMdara ane 22 vijayAnaMda prAsAda- bhadre tyaktvA coparathe zRGgaM srvaanggsundrH| bhadre dadyAt punaH zRGgaM bijayAnanda ucyate // 31 // gaMdhamAdana prAsAdanA bhadra uparathI eka urUIMga kAma karIne uparathanI upara eka eka zaMga caDhAve te sarvAga suMdara nAmanA prAsAda thAya che, ane sarvAga suMdara prAsAdanA bhadranI upara eka eka urUIMga adhika caDhAve te vijyAnaMda nAmane prasAda thAya che ke 31 che sarvAga suMdara zRMga saMkhyA-koNe 8 prarathe 16, thre 8, upara 8 pratyaMga 8, bhadre 8 ekazikharakula 57, vijyAnaMda IMga saMkhyA 61 bAkI pUrvavat . 23 sarvAga tilaka prAsAda- matAlambayutaM bhadra-muruzRGga parityajet / zRGgavayaM ca chAyorve sarvAMgatilakastadA // 32 // vijyAnaMda prAsAdanA bhadranI uparathI eka eka urUga kama karIne temAM gavAkSa banAve ane gavAkSanA chAjAnA upara be IMga kare to sarvogatilaka nAmane prAsAda thAya che. 3ra che iMgasaMkhyA-keNe 8, prathe 16, rathe 8. uparathe 8, pratyaMga 8, bhadre 8 gavAkSe 8, eka zikhara kula 65 ma. 24 mahAga prAsAda uruGgaM tato dadyA-nmatAlambasamanvitam mahAbhogastadA nAma sarvakAmaphalapradaH // 33 // iti navAjA nvpraasaadaaH| sarvagatilaka prAsAdanA gavAkSavAlA bhadranI upara eka eka urUga vadhAre caDhAve te mahAga nAmane prAsAda thAya che, A sarva Icchita phalane ApanAra che te 33 che
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamo'dhyAyaH zRMgasaMkhyA-keNe 8, prarathe 16, rathe 8. upara 8, pratyaMga 8, bhadra 12, gavAkSe 8 eka zikhara kula 69 IMga. 25 merU prAsAda- karNa rathe pratirathe zRGgamuparathe tathA / merureva samAkhyAtA sarvadeveSu pUjitaH // 34 // karNa, ratha, pratiratha ane uparatha, e badhA aMgenI upara eka eka IMga adhika caDhAve te merUnAmano prAsAda thAya che. te badhA devone mATe pUjanIya che. 24 zaMgasaMkhyA-keNe 12, prarathe 24; ye 16, uparathe 16, bhadde 16, gavAkSe 8 pratyaMga 8. eka zikhara kula 101 zRMga, prAsAdanI pradakSiNAnuM phaLa- pradakSiNAtraye svarNa-merau puMsAM ca yatphalam / iSTakAzailaje merau tatphalaM pradakSiNAkRte // 35 // sonAnA merU parvatanI traNa pradakSiNA karavAthI purUne je phala thAya che, te phala iTa ane pASANunA banelA merUprasAdanI pradakSiNA karavAthI thAya che. 3pa che vairAjyapramukhAstatra nAgarA brhmnnoditaaH| vallabhAH savedevAnAM zivasthApi nizeSataH // 36 // itizrI sUtradhAramaNDanaviracite prAsAdamaNDane vAstuzAstre rAjyAdiprAsAdapaJcaviMzatyadhikAranAmapaJcamo'dhyAyaH // 5 // - vairAjyAdi A pacIsa prAsAda nAgarajAtinAM che. te svaMya brahAjIe kahyAM che. tethI e prAsAde sarvadevane priya che, temAM paNa mahAdevane te vizeSa priya che itizrI paMDita bhagavAnadAsa jaina viracita prAsAdamaMDananA vairAjyAdi prAsAda nAmanAM pAMcamA adhyAyanI sudhinI nAmanI bhASA TIkA samApta che che 1 pradakSiNAtraya kArya merupradakSiNAyatam / / phalaM syAcchailarAjasya meroH pradakSiNAkRte / ' pAThAntare.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha prAsAdamaNDane SaSTho'dhyAyaH / kesarI Adi pacIsa prAsAdenA nAma-- 1 kesarI sarvatobhadro nandanI nandazAlikaH / nandIzo mandaracaiva zrIvRkSazcAmRtodbhavaH // 1 // himavAn hemakUTa kailAsaH pRthivIjathaH / indranIlo mahAnIlo bhUdharo ratnakUTakaH ||2|| vaiDUryaH padmarAgazca vajrako mukuTojjvalaH / airAvato rAjahaMso garuDo vRSabhadhvajaH ||3|| meruH prAsAdarAjazca devAnAmAlayo hi saH / brahmaviSNuzivArkANAmanyeSAM na kadAcana ||4|| kesarI 1, satAbhadra 2, naMdana 3, na'dazAlika 4, nIza 5, madara 6, zrIvRkSa 7; amRtAdbhava 8, himavAna 9, hemaphTa 10, kailAsa, 11, pRthivIjaya 12, IndranIla 13, mahAnIla 146 bhUdhara 15, ratnakUTaka 16, vaiDU 17, padmarAga 18, vAka 19, mukuTAvala 20, arAvata 21, rAjahaMsa 22, garUDa 23,vRSabhadevaja 24, ane merU 25, e prAsAdAnAM pacIsa nAma che. merUprAsAda badhA prAsAdonA rAjA che ane temAM devAne nivAsa paNa che. te mATe A merU prAsAda brahmA, viSNu, ziva ane sUryane mATe banA vave, paraMtu bIjA devAne mATe anAvavA nahi 1 thI 4 pacIsa prAsAdAnI aMDaka saMkhyA~~~ AthaH paJcANDako jJeyaH kesarInAma nAmataH / jaMtuLI gAmato kRkti-cItravedottara ratam IIN prathama kesarI nAmane prAsAda pAMca AMDakavALA che. cAra kALe cAra ane eka mukhya zikhara, e pramANe pAMca aDaka jANavAM pachI pratyeka prAsAdane cAra cAra iMDakAnI 1 triAH | 2 ma5i 3 zrImsa 1
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSTho'dhyAyaH vRddhi eka eka IMDaka sudhI karavI. jemake sarvatebhandra nava iMDAvALe; naMdana prAsAda tera iMDAvALe, e pramANe cAra cAra iMDaka vadhAratAM pacIsamo merUprasAda ekase eka IMDAvALe thAya che pa pa che ATha vibhAganuM talamAna- kSetre'STAMzaivibhakte tu kau~ bhAgadvayaM bhavet / bhadrArdha karNatulyaM tu bhAgenaikena nirgamaH // 6 // samacorasa prAsAdatalanAM ATha bhAga karavAM, temAM be bhAgano kaNa ane be bhAganuM bhadrAddha karavuM; A aMgone nIkALo eka eka bhAgane kare che ? daza ane bAra vibhAganuM talamAna dazAMze sArdhamAgaM ca bhadrArdhaM ca pratirathaH / zaLa mare qze mAdhe ja pratiyaH | samarasa prAsAdatalanAM daza bhAga karavAM; temAM be bhAgane ke deDha bhAgane paDhaze ane deDha bhAganuM bhadrAddha karavuM, je bAra bhAga karavAM hoya te be bhAgane keNa be bhAgane paDhaze ane be bhAganuM bhadrAI karavuM che 7 che cauda vibhAganuM talamAna caturdazavibhakte tu karNAdya dvAdazAMzavat / bhadrapAzcadvaye kAryA bhAgabhAgena nandikA ||8|| samarasa prAsAdatalanA cauda bhAga karavAM, temAM keNa Adi bAra vibhAganA talamAna pramANe karavAM, arthAta keNa be bhAga, paDhare be bhAga ane bhadrAI be bhAga, e pramANe bAra bhAga ane bhadranI baMne tarapha eka eka bhAganI keNI karavI, A pramANe kula cauda bhAga jANavAM . 8 sela vibhAganuM talamAna- SoDazAMze prakartavyA karNapratirathAntare / koNikA bhAgatulyA ca zeSaM caturdazAMzavat // 9 // samacorasa talanA sola bhAga karavAM, temAM keNa ane pratirathanI vacamAM eka eka bhAganI keNI karavI, bAkI badhA aMgenuM mAna cauda vibhAganA talamAna pramANe jANavuM, arthAta koNa be bhAga, keNI eka bhAga, paDhare be bhAga, naMdI eka bhAga ane bhadrAI be bhAga, A pramANe sula vibhAganuM talamAna jANavuM prA, 14.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. prAsAdamaNDane aDhAra vibhAganuM talamAna- aSTAdazAMze bhadrasya pArzva ve dve ca nandike / kartavye bhAgabhAgena zeSaM syAt SoDazAMzavat // 10 // samarasa talanA aDhAra bhAga karavo, temAM bhadranI banne tarapha be be naMdI eka eka bhAganI karavI, bAkI badhAM aMgenuM mAna selavibhAganA talamAna pramANe jANavuM, jemake-koNa be bhAga, keNI eka bhAga, paDhare be bhAga, pahelI naMdI eka bhAga bIjI naMdI eka bhAga ane bhadvArdha be bhAga, e pramANe aDhAra vibhAganuM talamAna jANuvuM 1bhA vIsa vibhAganuM talamAna- caturastrIkRte kSetre va zatyaMzavibhAjite / 4 ddhimAna vaLI ja sAzA gzuvitare ? fmAtu pratiro nA sAmAjika bhadranandI bhaved bhAgA bhadrAdhaM yugmabhAgikam // 12 // samAsa prAsAda talanAM vIza bhAga karavAM, temAM be bhAgane keNa, doDha bhAganI keNI, be bhAgane pratiratha, deDha bhAganI naMdI, eka bhAganI bhadranaMdI ane be bhAganuM bhadrAdhe, A pramANe vIza bhAganuM talamAna jANavuM che 11 12 che bAvIsa vibhAganuM talamAna dvAviMzatyaMzake nandI bhAgaikA bhadrapArzvayoH / tra tirathA ja mAdhe mirf li samarasa talanA bAvIsa bhAga karavA, temAM bhadranI baMne taraphanI naMdI eka eka bhAganI vadhAre karavI, bAkI traNa paDharA ane keNa tathA bhadrAI e badhAM be be bhAganAM karavAM, A pramANe bAvIza vibhAganuM talamAna jANavuM che 13 mAM talenI prAsAda saMkhyA ekadvitritrikaM trINi vedAzcatvAri paJca ca / taleSu kramato'STAsu ke'pyAhuH zikharANi hi 14 // prAsAnI je ATha tala vibhakti che. temAM anukrame eka, be, traNa, traNa, traNa, cAra, cAra ane pAMca prAsAda che, jemake ATha talane pahelo eka prAsAda, daza talane bIjo ane trIje e be; bAra talanA cothe pAMcama ane chaThTho e traNa cauda talanA sAtame, AThamo ane navame e traNa sela talanA dazama, agyArame ane bArame
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSTo'dhyAyaH e traNa; aDhAra talanA terame, caudame, paMdarame ane sAlame e cAra prAsAda; vIza talanA sattarame; aDhArame, egaNIzamA ane vIzamA e cAra prAsAda; mAvIza talanA ekavIzathI pacIsa sudhInA pAMca prAsAda che; evA kAInA (kSArANlR vane ) mata che 514aa zikharaM tvekavedaikaM Sadbhivedayugadvayam ' taleSu kramataH prokto mUlasUtre'parAjite // 15 // kesarI prAsAdAmAM prathama prAsAda ATha talanA, e thI pAMca e cAra prAsAda dazatalanAM, chaThe eka prAsAda Ara talane; sAtathI khAra e cha prAsAda cauda talanAM, terathI paMdara e traNa prAsAda sAla talanAM, seAlathI egaNIsa, e cAra prAsAda aDhAra talanAM, vIzathI tevIza e cAra prAsAda vIza talanAM, cAvIsa ane pacIsamAM e e prAsAda khAvIza talanAM che, ema mUlasUtra aparAjitapRcchAmAM kahyuM che ! 15 5 taleSvaSTAsu vihitAH prAsAdAH paJcaviMzatiH / trayastrayaH krameNaiva catvArastvaSTame tale ||16|| kesarI Adi pacIsa prAsAdonI je ATha tala vibhaktinAM pratyekanAM traNa traNa prAsAde che ane AThamI cAra prAsAda che // 16 // zrINi trINi svakIyAni dve dve paraH parasya ca / zikharANi vidheyAni vizvakarmavaco yathA // 17 // : vibhakti che, temAM prathama sAta bAvIsa vibhAgIya talavibhaktinAM upara aAka 16 mAM je pratyeka talanAM traNa traNa prAsAda manAvavA kahyu che, te Aphri prAsAdo lakhyA che. te anusAre manAvyAM che 517aa mAre pAtAne mata che, ane nIce bleka 18mAM be be bIjAneA mata che, e pacIsa prAsAda vizvakarmAMnAM vacanane 1 dviSayo'STAdi-taleSu paJcasu kramAt / saseva saptame SaSThe zirAMsi trINi cASTame // 18 // ATha tala viktiomAM paDelI pAMca tala vibhaktinAM anukrame e, be, eka, cha ane traNa prAsAda che, chaThThI vibhaktinA eka prAsAda, sAtamI vibhaktinAM sAta ane AThamI tavibhaktinAM traNa prAsAda che ! 18 // bhedAH paJcAzadekaikaM proktAH zrIvizvakarmaNA / tenaikasmistale'pi syuH zikharANi bahUnyapi // 19 // caiyA ' / tripadA ' d
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane kesarI Adi pratyeka prAsAdanAM pacAsa pacAsa bheda krAMvizvakarmA e kahyAM che, eka ja prAsAda talanI upara aneka prakAranAM zikhare heya che . 19 thi liMka ja durvAnavasAna ! pratyaGgaistilakADhathaizca zobhitaM suramandiram // 20 // rathikA, siMhakarNa, bhadramAM gavAkSa, pratyaMga ane tilaka Adi AbhUSaNothI devAlayane suzobhita banAvavuM te 20 che prAsAdAH kesarImukhyAH sarvadeveSu puujitaaH| purarAjJaH prajAdInAM kartuH kalyANakArakAH // 21 // iti kesaryAdiprAsAdAH paJcaviMzatiH / kesarI Adi mukhya pacIsa prAsAda che, te badhAM devone mATe pUjanIya che. tethI karAvanArane mATe tathA nagaranA rAjA ane prajAne mATe kalyANa karanArAM che ke 21 che niradhAra prAsAda-- SatriMzatkarato'dhastAd yAvaddhastacatuSTayam / vinA anivAra, brA. zaifinirakaar 1rarA zAMtine IcchavAvAlA ziriSa chatrIza hAthathI ochA cAra hAtha sudhI arthAta cAra hAthathI chatrIza hAtha sudhInA vistAravALAM prAsAda bhrama (parikama) vagaranA niradhAra (prakAzavALAM) paNa banI zake che. parA prAsAdatalanI AkRtio vAstoH paJcavidha kSetraM caturasra tathAyatam / . vRttaM vRttAyataM caivASTAstraM devAlayAdiSu // 23 // gerasa, laMbacorasa, goLa, laMbagoLa ane ATha keNavALA e pAMca prakAranAM vAstukSetra che. 23 laMbacorasa prAsAda vistAre tu caturbhAga-mAyAme paJcabhAgikam / Urva trikalazAn kuryAt pRSThAgre siMhakarNakam / / 24 // laMbacorasa prAsAda vistAramAM cAra bhAga ane laMbAImAM pAMca bhAga rAkha, tenI chajAnI upara traNa kalaza karavAM, tathA AgaLa pAchaLanAM cAre koNa upara siMha mukavAM rajA 1 samarAMgaNatradhAra adhyAya padamAM kesarIAdi prAsAda sAMdhAra (bramavALA ja banAvavAnuM jaNAve che.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiruvaNNAm (dakSiNa) ke maMdira kA eka gopura maMDapa WAMANARTAItLAN..... 9apMR . STMATImus . Peters .- ... .. MAP : ...... J 2 . % MAHERA Army PTETTE . .. NEETAmit " :. PELLERS MANTRA
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ monAkSAjI devI ke maMdira kI jagatI ke dvAra Upara kA gopura maMDapa madurA ( dakSiNa ) -
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSTamo'dhyAyaH goLa, laMbagoLa ane aSTAstra prAsAda- vRttAyataM prakartavyaM vyAsAdha vAmadakSiNe / karNAntaM bhramayed vRttaM bhadrANi cASTakoNikA // 25 // prAsAdo vAlo'STAsraH prAyeNaikANDakaH shubhH| karNe vA zreNayo'NDAnAM maNDapaM tatsvarUpakam // 26 // ruti patrALa 1 goLaprAsAdanA vyAsane aradhe bhAga goLanI baMne bAju vadhAre te laMbagoLa prAsAda thAya che. talanA madhyabiMduthI koNa sudhI vyAsArdha mAnIne eka geLa banAve te goLa prAsAdanuM tala thAya che. A meLa prAsAdane bhadra karavAthI aSTAstraprAsAda thAya che. goLa ane aSTAstra prAsAda ghaNuM karIne eka zikharavALA banAvavAM zubha che. athavA zikharanA koNe aMgenI paMkita karavI. A prAsAdanA maMDapa paNa prAsAdanAM svarUpamAM karavAM ra5A.ra6 nAgara prAsAda vicitrai rUpasaGghATa-bhedrergavAkSabhUSitaH / vitAnaphAlanAzaGga-ranekai garA matAH // 27 // aneka prakAranI talanI AkRtivALA, gavAkSacuMkta bhadrovALA, ke dhUmaTavALA, aneka phAvanAvALA ane aneka ziMgovALA evAM zebhAyama prAsAda thAya che. mArA 6 rUzA ane aDhIse zRMgadrAviDa prAsAda _ eka bhAga, pratithi pIThopari bhaved vedI poThAni trINi talavibhakti mAra pIThato drAviDe rekhA latAzRGgAdisaM drAviDa prAsAdane pAdabaMdhanAdi traNa athavA pAMca pI vedI hoya che. tathA tenA kANAe latAvALA athavA bhUmija prAsAda- maNDanaH // 38 // bhUmikoparibhUmizca hasvA hasva drArdhameva ca / vimaripurA bi zaffjate rUA. 1 "varjanAte' ! aparAjitapucchA sUtra 180
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane bhUmija jAtinA prAsAde ekanI upara eka ema nava mALa sudhInAM bane che. temAM nIcenA mALathI uparane mALa nA nA bane che. A pramANe padavibhaktivALA ane upara phUgavALA bhUmijajAtinAM prAsAde che. parallA latina, zrIvatsa ane nAgarajAtinA prAsAda- zaGgeNaikena latinAH zrIvatsA baarisNyutaaH| nAgarA bhramasaMyuktAH sAndhArAste prakIrtitAH // 30 // iti prAsAdajAtayaH / latinajAtinA prAsAda eka IMgavALA che. zrIvatsa jAtinA prAsAda jalAntaravALA che ane nAgarajAtinA prAsAda bhrama (parikamA)vALA che, tene sAMdhAra prAsAda kahe che 30 merU prAsAda-- paJcahasto bhavenmeru-rekottarazatANDakaH / bhedAH paJconapaJcAzat karavRddhayA bhavanti te // 31 // haste haste bhaved vRddhi-stvaNDakAnAM ca vishtiH| ekottarasahastraM syA-cchaGgANAM ca zatAdheke // 32 // thI kama mAnane merU prAsAda banAvavo nahi. pAMca hAthanA vistAra . 1 upara ekaso eka zRMga caDhAvavAM. pachI pAMca hAthathI eka eka nadhAre te pistAlIza bheda thAya che. te darekanI upara anukrame vaza H. pacAsa hAthanA vistAravALA merUprasAdanI upara eka hajAra eka A nIca hAthanA merUprasAda upara eka se eka, cha hAthanA prAsAda kAkara ta hAthanA prAsAda upara ekase ekatAlIza, A pramANe monAkSAjI deva 2 // e che ke te gopura jA ja vimAna sun kharaM paJcabhUmivimAnakam // 33 // caDhAvavAnuM samajavuM.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThamo'dhyAyaH vimAnanAgarajAti-stadA praajnyrudaahRtaa| evaM zRGgeSuzRGgANi sambhavanti pahUnyapi // 34 // kesarI Adi je prAsAda che, tenAM kaNa upara vimAnazaMga ane bhadranI upara uzaMga caDhAvavAM. tathA mUlazikhara pAMca bhUmi(mALa)vALuM vimAnanA AkAranuM banAvavuM. tene vidvAna zipio vimAnanAgara jAtine prAsAda kahe che. tenAM iMgenI upara IMga evAM aneka zaMga caDhAvAya che. 33, 34 ? zrImekANA ne 2. devazIbA - bhImeruraSTabhAgaH syA-dekottarazatANDakaH / hemazIrSoM dazAMzazca yutaH sArdhazatANDakaiH // 35 // pahele zrImarU nAmane prAsAda ATha tala vibhaktivALe ane eka so eka zRMgavALo che. bIjo hamazISa nAmane prAsAda dazatala vibhaktivALe ane daDhaso zagavALe che. 35 3-suravalabhameraprAsAda- bhAgedvAdazabhiryuktaH sArdhadvizatasaMyutaH / suravallabhanAmA tu proktaH zrIvizvakarmaNA // 36 // koM vibhAga ekAMzA koNI sArdhaH pratirathaH / ardhA zA nandikA bhadra-madhu bhAgena sammitam // 37 // - trIje suravallabha nAmane merU prAsAda bAra talavibhaktivALe ane aDhIse zaMgavALo che, evuM zrI vizvakarmAjIe kahyuM che. keNa be bhAga, keNI eka bhAga, pratithi deDha bhAga, keNa aradhe bhAga ane bhadrAI eka bhAga, A pramANe talavibhakti bAra bhAganI jANavI 365, 3chA 4 bhuvanamaMDana merU prAsAda- jirAta pannA -hi thAiarf di! bhaktazcaturdazAMzastu nAmnA bhuvanamaNDanaH // 38 // koNaH koNI pratiratho nandI bhadrArdhameva ca / yekavyardhA za sArdhA zaizcaturdazavibhAjite // 39 // *A nava mera prasAdanuM savistara varNana jANavA mATe juo aparAjitapRcchA satra 180
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra ceAthA bhuvana magana nAmane merU prAsAda traNase vibhaktivALA che. kANu e bhAga, kANI eka bhAga, bhAga ane bhadrA doDha bhAga, A pramANe cauda paranazI meru prAsAdma-- prAsAdamaNDane pacAtara zRMgavALA ane cauda tala pratiratha be bhAga, keNI aradhA vibhAgIya tala che. 53839 5 areedarmAMzA vedAH karNAdibhAgataH / ratnazIrSo bhavenmeruH paJcazataikazRGgakaiH // 40 // pAMcamA ratnazISa merU prAsAda che. tenA talanAM matrIza bhAga karavA, temAM pAMca bhAgane kANu, eka bhAganI kANI cAra bhAgane pratiratha (paDhare), e bhAganI nadI ane cAra bhAganuM bhadrA karavuM. A prAsAdanI upara pAMcame eka zRMga che. 5 40 // 6 kiraNeAdbhava meru prAsAda-- guNaikayugmacandradvau purANAMzavibhAjite / kiraNodbhavameru sapAdapaTUzatANDakaH // 41 // chaThThA kiraNedbhava merU prAsAdanA talanA aDhAra bhAga karavA, temAM traNa bhAgane kANu, eka bhAganI kANI, e bhAganA paDhA, eka bhAganI nadI ane be bhAganuM bhadrAdha karavuM. A prAsAdanI upara chasA pacIsa zRMga caDhAvavAM. 5415 7 kamalahaMsa merU prAsAda-- rAmacandra dviyugmAMza-naitrairviMzatibhAjite / nAmnA kamalahaMsaH syAt sArdhasaptazatANDakaH || 42 || sAtamA kamala haMsa nAmanA merU prAsAdanA talanA vIza bhAga karavAM, temAM traNa bhAgane kANu, eka bhAganI ke!NI, e bhAganA paDhare, e bhAganI nadI ane be bhAganuM adha bhadra karavuM. A prAsAdanI upara sAtase pacAsa zRMga caDhAvavAM. // 42 3 8 svarNa ketu merU prAsAda-- bhAgaH karNAdigarbhAntaM vedArghasArdhatryekAMzaiH / gurUsthamAM svatuHsthAt pazcamanAzru 18 AhaMme svaketu nAmanA merU prAsAda bAvIza tala vibhaktivALA che, temAM cAra bhAgane keNu, aradhA bhAganI kANI, sADA traNa bhAgane paDhare, eka bhAganI nadI ane e bhAganuM bhadrA karavuM. A prAsAdanI upara AsA cAttara zRMga che. 5 43 1 'cArpAtriyAhanaiH / '
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 SaSThamo'dhyAyaH 9 vRSabhadhvaja merU prAsAda-- vedaikarAmayugmAMzai-naijinavibhAjite / vRSabhadhvajameruzca saikANDakasahasravAn // 44 // nava vRSabhavaja nAmane merU prAsAda covIza tala vibhaktivALe che. temAM cAra bhAgane keNa, eka bhAganI ke, traNa bhAgano paDhare, be bhAganI nadI ane be bhAganuM bhadrAI karavuM. A prAsAdanI upara eka hajArane eka IMga caDhAvAya che. jo sabhramo bhramahInazca mahAmerubhramadayam / sAndhAreSu prakatavyaM bhadre candrAvalokanam // 45 // upara je nava mahAmerU prAsAda kahyAM, te bhramaNIvALA athavA vagara bhramaNIvALA tathA be bhramaNIvALA bane che. sAMdhAra merU prAsAdanA bhadramAM prakAzane mATe caMdrAvakana (jALI athavA gavAkSa) kara. che 4pa che rAjJaH syAt prathamo meru-stato hIno dvijAdiSu / vinA rAjJo'nyavaNana kRte merau mahadbhayam // 46 // iti navamerulakSaNam / itizrI sUtradhAramaNDanaviracite prAsAdamaNDane vAstuzAstre kesaryAdiprAsAdajAtilakSaNe pazcacatvAriMzanmerulakSaNe SaSTho'dhyAyaH // 6 // merU prAsAda rAjAo banAve. caturvaNunA dhanavAna leka meru prAsAda banAve nahi, banAva hoya to rAjAnI sAthe banAve, je rAjAnI vinA ekalA dhanavAna merU prAsAda banAve te mahA bhayakAraka che. 46 che ItizrI paMDita bhagavAnadAsa jaina viracita prAsAda maMDananA kesarI Adi prAsAda ane pistAlIza merU prAsAda nAmanA chaThThA adhyAyanI sudhinI nAmanI bhASA TIkA samApta mAtA prA. 15
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha prAsAdamaNDane saptamo'dhyAyaH / nAvidhAna - -cakAtApitA ! vicitraM maNDapaM yena kRtaM tasmai namaH sadA // 1 // aneka prakAranAM ratno vaDe jaDelAM tathA sUrya, caMdra ane tArAnA jevAM tejasvI ghumaTanAM caMdravAvALA, evAM aneka prakAranA maMDapanI racanA jeNe karI che, tene hamezA namaskAra thAo. 1 gabhagnamaMDapa- karNagUDA vilokyAca ektrivaarsNyutaaH| prAsAdAgre prakartavyAH sarvadeveSu maNDapAH // 2 // | gupta keNavALe arthAt divAlavALe athavA khule, tathA eka athavA traNa dvAravALe, e maMDapa sarva dene mATe gabhArAnI AgaLa kara joIe. rA jina prasAdanA maMDapa- gUDhastrikastathA nRtyaH krameNa mnnddpaastryH| jinasyAgre prakarttavyAH sarveSAM tu ghalANakam / / jina prAsAdanA gabhArAnI AgaLa gUDhamaMDapa, tenI AgaLa cakImaMDapa ane tenA AgaLa nRtyamaMDapa, A pramANe traNa maMDapa karavAM. bAkI badhAM denA gabhArAnI AgaLa balANuka (kakSAsanavALe maMDa5) banAva. 3 pAMca prakAranA maMDapanuM mAna samaM sapAdaM prAsAdAt sAdha pAdonatadvayam / dviguNaM yA prakarsavyA maNDapAH paJcadhA matAH 4 // prAsAdathI maMDapanuM mAna prAsAdanI barAbara savAyuM, , piNA be gaNuM athavA bamaNuM karavuM. A pramANe pAMca prakAre maMDapanuM mAna thAya che. te 4 * aparAjita pRcchA sUva 185mAM savA be gaNuM aDhI gaNuM maMDapa karavAnuM kahyuM che. jethI sAta prakAranA mAna thAya che.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptamo'dhyAyaH di (HI) - M - 1. -/-- -24-3-- pith -- -------- ThamaNDapa. ---- - - ---- Pranaya Thr AR ramara naya catuSdhikA +--01-- -- ---- 8 AL -... -.. nRtya ma''ya. M raMgamara - - -- - - - - -- - prAsAda ane maMDapanuM talAzana
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamAne maMDapanuM mAna vizeSa prakAre kahe che - samaM sapAda pacAsatparyantaM dazahastakAt / dazAntaM paJcataH sArdhaM dvipAdonaM catuSkare // 5 // trihaste dviguNaM dvayeka-hasteH kuryAccatuSkikAm / prAyeNa maNDapaM sArdhaM dviguNaM pratyalindakaiH // 6 // dazathI pacAsa hAtha sudhInA prAsAdene barAbaranA athavA savAyA maMDapa karavAM. pAMca hAthathI daza hAtha sudhInA prAsAdane de, cAra hAthanA prAsAdane paNa be gaNo, traNa hAthanA prAsAdane bamaNo maMDapa kara. be ane eka hAthanAM prAsAdane maMDapane ThekANe cokI karavI. ghaNuM karI maMDapa doDha athavA bamaNo kare, te aliMdanA mAne jANo. 5 5 6 ghUmaTanA kalazanI UMcAI- maNDape stambhapahAdi-madhyapaTTAnusArataH / zukanAsasamA ghaNTA nyUnA zreSThA na cAdhikA // 7 // maMDapamAM thAMbhalA ane pATa Adi sarva gabhArAnA pATa AdinA mAnAnusAra rAkhavAM joIe, ghumaTanA kalazanI UMcAI zukanAsana barAbara rAkhe. tathA kama rAkhe te zreSTha che, paNa adhika nahi rAkhavI. cha aparAjita pacchA sUtra 185mAM leka 1mAM lakhyuM che ke - 'zukanAsesamA ghaNTA na nyUnA na tto'dhikaa|" arthAt ghumaTanA kalazanI UMcAI zukanArAnI barAbara rAkhavI, ochI vadhatI rAkhavI maMDapanA samaviSama tala- mukhamaNDapasaGghATo yadA bhittyantare bhavet / na doSaH stambhapahAyaiH samaM ca viSamaM talam // 8 // gabhAre ane maMDapanI vacamAM je bhIMtanuM aMtara hoya to maMDapamAM staMbha pATa ane tala vibhAga, e sama athavA viSama (ochA vadhatAM mAnanA) karavAmAM Ave te deSa nathI. A 8 )
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ sanamo'dhyAyaH @ mukha maMDapa- nAdAmApu biradvAjAnA hastakaM tryaGgulonaM vA tadUdhvaM mattavAraNam // 9 // gabhArAnI AgaLa je mukha maMDapa che. tenAM udayanAM sADA tera, sADA cauda athavA sADA paMdara bhAga karavAM. temAMthI ATha, nava athavA daza bhAgane caMdrAvakana (khule bhAga) kara, tathA Asana paTanI upara eka hAtha athavA ekavIza AgaLane mattavAraNa (kaThoDA) karo. sArdhapazcAzakaibhaktaiH sapAdaM rAjasenakam / sapAdatryaMzakA vedi-rbhAgenAsanapaTTakam // 10 // khulA bhAganI nIcethI maMDapatA tala sudhInAM Tags sADA pAMca bhAga karavo, temAM nIcethI savA bhAganuM rAjasena, savA traNa bhAganI veThI ane eka bhAgane Asana paTTa kare. 10 na sarva sArdhasaptAMze yAvaspadRsya peTakam / SchI BEHINGS ___ bhAgAdha bharaNaM cApi sapAdaM sArdhataH shirH| AsanapaTTanA uparathI pATanA taliyA sudhI sADA sAta bhAga karavAM, temAMthI sADA pAMca bhAgane staMbha, paNa athavA aradhA bhAganuM bharaNuM ane savA athavA deDha bhAganI zirAvaTI karavI. 11 che paTTo dvibhAgastasyorce kartavya chAdhakodayaH // 12 // tribhAgaM lalitaM chAyaM tatpeTaM pahapeTake / ardhA zorvA kapotAli-vibhAgaH pavistarA // 13 // zirAvaTInI upara be bhAgane pATa kare, tenI upara udayamAM traNa bhAganuM pATanA peTA bhAga sudhI namatuM suMdara chAjuM karavuM. tenI upara aradhA bhAgane kevAla rAkha, pATane vistAra be bhAga rAkha. 12-13 kSanI 6. * * * GjAmara - - - - harIjhaMjhaTakA (2 rAjaATT * vize jANavA mATe juo aparAjita pRcchI satra 184 bleka 5 thI 13. 1. "jamAna chArA'2. "tata H ''
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane 2Te staMbhanuM vistAra mAna ane tenAM bheda- prAsAda-dazarudrArka-bhAgena stmbhvistrH| vedASTaraviviMzatyaH karNA vRttastu paJcadhA // 14 // prAsAdanA dazamA, agyAramA athavA bAramA bhAgane staMbhane vistAra (jADAI) kare, tathA cAra, ATha, bAra ane viza keNavALA tathA geLa, e pAMca prakAranA staMbhe jANavAM. 1 14 aparAjita pRcchA sUtra 184 leka 35mAM teramA ane caudamA bhAge paNa staMbha jADo karavAnuM lakhe che. kSIrArNavanA mate staMbhanuM vistAra mAna- ... " ekahaste tu bhAsAde stambhaH syAccaturaGgulaH / dvau haste cAGgulaM sapta trihaste ca navAGgulaH // tasyorva dazahastAnAM haste haste ca dvayaGgulA! sapAdAGgulA vRddhiH syAt triMzaddhaste yadA bhavet // # to vRddhi-zavAziya rU! tasyorce ca zatArddha ca pAdonamaGgulaM bhavet // " eka hAthanA vistAravALA prAsAdane staMbha cAra AMgaLa, be hAthanA prAsAdane sAta AMgaLa, traNa hAthanA prAsAdane staMbha nava AMgaLa, cArathI daza hAtha sudhInA prAsAdano staMbha be be AMgaLa vadhArIne, agyArathI trIza hAtha sudhInA prAsAdano staMbha savA savA AgaLa vadhArIne, ekatrIzathI cAlIza hAtha sudhInA prAsAdano staMbha eka eka AgaLa vadhArIne, ane ekatAlIzathI pacAsa hAtha sudhInA prAsAdane staMbha paNe piNe AgaLa vadhArIne jADe karo. jJAna prakAza dIpAvanA mate staMbhanuM vistAra mAna- " ekahaste tu pAsAde stambhaH syAccaturaGgulaH / saptAGgulazca dvihaste vihaste tu navAguThaH // DhArasAIvistAra mATe vAsta caturhastAditaH kRtvA yAvad dvAdazahastakam // 5 lAzanalaiH tamatha gharA'
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ money Samay A alang SANEMALEXAVI "titinuinniROCHHANEARIVES "" 10 thrithiliHRAC.. -- - - UU . THANKSafering . . .... ... lUNavasahI jaina maMdira prAbU ke maMDapa kA dRzya anupama kotaraNI vAlA staMbha
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA - - aras 12CREN ELEASH". . . . . HA .. .. .. ., MIN .. REA . .. . . * .. . ..iritmymarthi K apoyA kA .. , . www - . .-- ... SILLABUA4 Meta .. - -. .- . -Sact-forHAMARINEE JAMES HiRDST -:::::::::: PREFER INE BREAK BASNEPAL. Hai zrAva jaina maMdira ke maMDapa ke staMbha aura ilikA toraNa
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ stanAM namunA E - . * = ? But I TITLE DE IE REJE INCn ISL) - - III I R ALAMAN T di saptamo'dhyAyaH
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 sArdhAGgulA bhaved vRddhiH pratihaste vivardhayet / Freestarted tu yAvat triMzaddhastakam || agurlekA tato vRddhi-haste haste pradApayet / ata urdhvaM tataH kuryAd yAvatpaJcAzaddhastakam || ardhAGagulA bhaved vRddhiH karttavyA zilpibhiH sadA / ucchrayaM caturguNaM proktametatstambhasya lakSaNam || * sta bhamA vistAra eka hAthanA prAsAdane cAra AMgaLane, e hAthanA prAsAdane sAta AMgaLa, traNa hAthanA prAsAdane nava AMgaLa ane cAra hAthanA prAsAdane mAra AMgaLane sva'bhanA vistAra (jADAI karave. pachI pAMcathI mAra hAtha sudhInA prAsAdane pratyeka hAtha doDha doDha AMgaLa vadhArIne, terathI trauza hAtha sudhInA prAsAdane eka eka AMgaLa vadhArIne anee katrIzathI pacAsahAtha sudhInA prAsadane pratyeka hAtha aradhA aradhA AMgaLa vadhArIne staMbhanI jADAI karavI, tathA vistArathI cAra guNI staMbhanI UMcAI karavI. AkRti pramANe sta MbhemanAM nAma-- 68 zrAva caturakhAzca rucakA bhadrakA bhadrasaMyutAH / varSamAnA prattiyaisaMpAdAMzaiASTA(r; // Asanordhve bhaved bhadra - maSTakarNaistu svastikAH / prakarttavyAH paJcavidhAH stambhAH prAsAdarUpiNaH // ,, 50 0 184 cAra keANAvALA catura, bhadravALA bhadraka, pratirathavALA vardhamAna, ADa kANAvALA aAsa ane Asana uparathI bhadravALA ane tenI upara ATha kANAvALA svastika nAmanA stA kahevAya che, e pAMca prakAranA staMbhe prAsAdanA AkAravALA karavAM. prAgrIva maMDapa--- dvArA stambhavedyAdyA prAragrIvo maNDapo bhavet / dvidvistambhavivRddhayA ca SoDazaiva prakIrttitAH // 15 // prAsAdanA dvAranI AgaLa be staMbhavALI je pahelI veThThI ( cekI) che. te prAgnIva maMDapa kahevAya che. tene be be staMbha vadhAravAthI seALa prakAranA prAgnIva maMDapa thAya che. 5 15 ! * vizeSa jANavA mATe jIe aparAjita pRcchA sUtra 188,
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ . Jalan / / .. TE H ingan a staMbha bhAga kakSAsana NRE Lasana PRAT E EKHOYARIES GANPATMans MANTRA Timeag riablisa 1.Santa Printsideasi.meARNA FFE CRORE : S .. re maGga pUrNa sAMgopAMga vAlA prAcIna devAlaya grAme - jayapura (rAjasthAna)
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatA raNajI kA prAcAna meru maMDovara vAlA devAlaya Amera jayapura (rAjasthAna )
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptamo'dhyAyaH 121 ATha jAtinA gUDha maMDapa- bhittiH prAsAdavadgUDhe maNDape'STavidheSu ca / caturastrA subhadrazca tathA prtirthaanvitH||16|| mukhabhadrayuto vApi dvitriprtirthairyutH| kodakAntareNAtha bhadrodakavibhUSitaH // 17 // ATha prakAranA gUDha maMDapone paNa prAsAdanA jevI dIvAla banAvavI. te samarasa, subhadra ane pratirathavALA, mukhabhadravALA, be athavA traNa pratirathavALA, koNe athavA bhadde jalAntaravALA, e pramANe ATha prakAranA gUDhamaMDapa che. 16 17 suratavana Fory: zudamaMDaya sarvatomara VAAM iMdranIla samaya: TA -- - A - -- - - THE madhya
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMDapanI phAlanAo karNato dviguNa bhadraM paadonprtikrnnkH| bhadrA mukhabhadraM ca zeSaM SaDvasubhAjitam // 18 // keNAthI bamaNuM bhadra karavuM, ane keraNAthI piNA bhAgane pahare kare. bhadrathI aradhuM mukhabhadra karavuM. ane bAkI nadI Adi chaThThA athavA AThamA bhAganI karavI. 18 dalenArdhana pAdena dalasya nirgamo bhavet / mUlaprAsAdavad bAhye pIThajavAdimekhalA // 19 // e phAlanAone nIkALa pitAnA cethA athavA aradhA bhAgane kare, tathA pITha ane jaMghA AdinI mekhalAo (khAMcAo) mukhya prAsAdanA jevI bahAra nIkaLatI manAvI. // 18 // gavAkSeNAnvitaM bhadra-matha jAlakasaMyutam / / gUDho'tha karNagUDho vA bhadre candrAvalokanam // 20 // gUDha maMDapanA bhadramAM gavAkSa karavAM, athavA jALIo banAvavI. kaNAo gupta rAkhavA arthAt bha75 vIpAsapA 42vA, athavA bane yApana (bhu mA) 42vI. // 20 // vidvAre caikavaktre'tha mukhe kAryA ctusskikaa| gUDhe prAkAzake vRtta-mardhodayakaroTakam // 21 // ityaSTagUDhamaNDapAH / gUDha maMDapane traNa athavA eka dvArA karavAM, ane dvAranI AgaLa cAkI maMDapa kara, gUDha athavA prakAzavALA maMDayanA vistArathI aradhA mAnane udayavALa kaTaka (maTa) 423. // 21 // * 1 jJAnaratnakezamAM udaya traNa prakArane jaNAvyo che - " ardhodayaM ca yatmoktaM vAmanaM udayaM bhaven / kRte caiva bhavecchAntiH sarvayajJaphalaM labhet / / arthodayaM ca navadhA dvau bhAgau parivarjayet / anantamudayaM nAma sarvalokasukhAvaham / / ardhodayaM ca navadhA trINi bhAgAni saMtyajet / vArAhamudayaM nAma anantaphaladAyakam // " vizeSa jANavA mATe juo aparAjita pRcchA satra 187 vardhamAnAdi ATha maMDa5.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptamojanyAvaM ghumaTa udaya vistArathI aradhA mAnane kara. te vAmana nAmane udaya kahevAya che. te siva yajJanuM phala Ape che, ane zAMtidAyaka che, udayanA nava bhAga karI, temAMthI be bhAga choDIne sAta bhAga sudhI udaya rAkho. tene anaMta nAmane udaya kahe che, te sarva lekene sukhakAraka che, tathA nava bhAgamAMthI traNa bhAga cheDIne cha bhAgane udaya kare. te vArAha nAmane udaya che. te anaMta phalane devAvALA che. bAra prakAranAM cokI maMDapa- karI ---- ' ---- che, S - - - - tarapha - ------~~- - d ---1-- - J ---- -- dhAmaNDapa sA e che , * ** (20) ma zaru . ----- -- : + 0 E A :-- ---- ra e ' ke, A | RE- ------------g! -- ::-D- -- - -- -- - - 0 3 --- ma --
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane ektrivedssttsptaa-kctusskystriktrye| agre bhadraM vinA pArzva pArzvayoragratastathA // 22 // agratastricatuSkyazca tathA pAzcadvaye'pi ca / muktakoNe catuSkyau ' cediti dvAdaza maNDapAH // 23 // gUDha maMDapanI AgaLa eka, tIna, cAra, cha, sAta ane nava cekI, e cha prakAranAM cokI maMDapa thayAM. nava cokIvALA maMDapanI AgaLa eka ekI hAya 7, tathA AgaLa cokI na hoya paNa bane tarapha paDakhAmAM eka eka cakI heya 8, tathA bane paDakhe ane AgaLa eka eka cokI hAya 9, athavA AgaLa traNa cekI hoya arthAta traNa traNa cakIvALI cAra lAIna heya 10, tenI be paDakhe eka eka cekI heya 11, athavA paDakhe ane AgaLa eka eka cokI heya 12, A pramANe bAra prakAranA cekI maMDapa che. je 22 23 che aparAjita pRcchA sUtra 187mAM lakhe che ke-gUDha maMDapanI AgaLa eka cekIvALA maMDapanuM nAma subhadra 1, traNa cekIvALAnuM nAma kiraTI 2, traNa cekInI AgaLa eka cAkI hoya tenuM nAma duMdubhI 3, traNa traNa cekInI be lAIna, eTale cha cekIvALAnuM nAma prAMta 4, cha cekInI AgaLa eka cokI heya evAM maMDapanuM nAma kAmada 5, traNa traNa cekInI traNa lAIna, eTale nava cokIvALA maMDapanuM nAma zAnta , A zAMta maMDapanI AgaLa eka kI hoya tenuM nAma naMda 7, zAMta maMDapanI AgaLa cAkI na hoya, paNa banne paDakhe eka eka cakI hoya tenuM nAma sudarzana 8, zAMta maMDapanI AgaLa ane bane paDakhe eka eka cokI hoya tenuM nAma ramyaka 9, tIna tIna cekIvALI cAra lAIna hoya tenuM nAma sunAbha 10, sunAbha maMDapanI be paDakhe eka eka cAkI hoya tenuM nAma siMha 11, ane siMhamaMDapanI AgaLa eka cokI hoya tenuM nAma sUryAtmaka maMDapa che. A maMDapanI upara ghumaTa athavA saMvaraNA karavI joIe. gUDhasyAgre prakartavyA nAnAcatuSkikAnvitAH / caturastrAdibhedena vitAnaibehubhiryutAH // 24 // tti dvArAtrimaes: ! uparokta bAra prakAranAM cokI maMDapa gUDha maMDapanI AgaLa aneka prakAranI cekIvALA karavA joIe. e maMDapa samarasa Adi AkRtivALA ane aneka prakAranA vidvAna (caMdravA)vALA banAvavA joIe. e 24 2 'jo ke hari !'
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptamo'dhyAya nRtya maMDapa trikAgre raGgabhUmiryA tatraiva nRtymnnddpH| prAsAdAgre'tha sarvatra prakuryAcca vidhAnataH // 25 // caukI maMDapanI AgaLanI je raMgabhUmI che, te nRtya maMDapa che. te dareka prAsAdanI AgaLa banAvavAnuM vidhAna che. te 25 e satyAvIza maMDapa- saptaviMzatiruktA ye maNDapA vishvkrmnnaa| talaistu viSamaistulyaiH kSaNaiH stambhaiH samaistathA // 26|| karNikAra 13 A lAma/P EAR AL pukAdimaNDayo. - - grIva inakA ramI TARE EN26bhAbha ---- - - mAnava IT 32sama It I - - zatrumardana HAN prabhAkara TRANEng
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDameM prathamo dvAdazastambho vidvistambhavivardhanAt / vApAturthAta anAmive: rachA gayAva * pufe Poso. Twife so. je kAma mara Sjaja -- zrI vizvakarmAe je satyAvIza prakAranA maMtra kahyAM che, tenAM tala sama athavA viSama karI zakAya che. paNa khaMDa ane staMbha e sama saMkhyAmAM ja rAkhavA joIe. prathama maMDapa bAra staMbhane che. pachI be be staMbhanI vRddhi cosaTha staMbha sudhI vadhAravAthI satyAvIza maMDapamAthAya che. 26 27 * vizeSa jANavA mATe juo samarAMgaNusUtradhAra adhyAya 67 ane aparAjitapRcchA sUtra 186. A ane graMthamAM prathama maMDapa cesaTha thAMbhalAne kavi lakhe che. ane pachI be be staMbha paTAvatA satyAvIzame maMDapa bAra thAMbhalAno karavAne lakhyuM che.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAmodhyAya mana pa ma ATha ane sAla kANAnI racanA vitAna (maTa) racanA tukhyakAdi 27 Las ma mukhya tyAM kSetrA svapavaMzIna - mekA'STAkhamucyate / kalAsraH kSetraSaDbhAgA- statSaDaMzena saMyutaH // 28 // kSetranA vistAranA be bhAga karI, temAMnA eka bhAganA cha bhAga karavAM. temAMthI eka bhAga e karavA, bAkI pAMcabhAga rahyAM, temAMnI aAstranI eka bhUjA jANuvI, e SoDazAstra manAvavA hAya te vistAranA chaThThA bhAgamAM, chaDAne IMDAbhAga joDavAthI sAla hAMzanI eka bhujAnuM mAna thAya che. 5 28 // tro aSTAsraM SoDazAnaM ca vRttaM kuryAt tadUrdhvataH / 1 udayaM vistarArdhena SaTpazcasapta vA bhavet // 29 // ghUmaTa banAvavAnI racanA A pramANe che-prathama pATanI upara aDhahAMza anAvavI pachI tenI upara selahAMza karavI, tenI upara gALAI karavI. ma`DapanA vistAra mAnathI aradhA mAnanA ghUmaTanA udaya karaveza. temAM pAMca cha athavA sAta ghara anAvavAM. // 2 // 1. 'sa'. papa pAjUmANe ! '
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 prAsAdamaNDane vitAna (dhumaTa) nAM th| pharNadardarikA sapta-bhAgena nirgamojatA / rUpakaNThastu paJcAMzo dvibhAgonnatanirgamaH // 30 // karNadarikAne thara sAta bhAga udayamAM ane sAtabhAga nigamamAM kara rUpakaMThane thara pAMcabhAga udayamAM ane be bhAga nirgamamAM rAkhave. 30 vidyAdharaiH samAyuktaM ssoddshaassttdivaakraiH| jinasaMkhyAmitairvApi dantatulyaivirAjitam // 31 // ATha, bAra,sela, vIza athavA batrIza vidyAdharethI yukta zobhAyamAna ghUmaTa ka.31 vidyAdharaH pRthutvena saptAMzo nirgamo dsh| tadhva citrarUpAca nartakyaH zAlabhalikAH // 32 // vidyAdhara vistAramAM sAta bhAga ane nigamamAM dazabhAga rAkhavAM. tenI upara aneka prakAre nAca karanArI ane aneka rUpavALI putalIe karavI che 32 che Mam - piparArApravAhaVER rAprapA kAzalAbALAlA RAMMAMI ME mAnA ......minAna-33 bhAga zyaka RRETE d mAtrAmA HI posrakAra and UV. citAna vistAra mAga HARSo spati - - 1. 'stsy|' 2 'suzobhitAH'
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ IMER DEER PLA.. . F STHAN katirat . AANTIw AMSTEP T ake FOR... awaani 8 4 EDARPUR PORDER MORE A Times MEKi SURES 10 ) RELATI7 SAREERIENomme m oments PIREE NEW MARAC T ETiri mabhA maMDapa ke unkSipta vitAna kA mItarI kalAmaya dRzya jaina maMdira - prAva
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Mat Rs: . - . * The . . 4nu . . sdy r &t > aw: $18 - * * *#* eyaaly 1. :::. d kSipta vitAna kA dRzya - jaina maMdira - grAba " = = == = vs 5 _--1-24 . ___ ) ] - pt d A:. "....aayi. ----. ." . " S-j,s<- *-*-* ,Dj , .. ---- --- --- + = ,. .., li
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ hovAtha; 129 gajatAlustu SaTsArdhA prathamA dvitIyA tu SaT / tRtIyA sArdhapaJcAMzA kolAni trINi paJca vA // 33 // paheluM gAjatA, (gavALuM) sADA chabhAga, bIjuM chabhAga ane trIjuM sADA pAMcabhAganuM karavuM. tathA traNa athavA pAMca kelanA thare karavAM. 33 madhye vitAnaM kartavyaM citravarNavirAjitam / nATakAdikathArupai-nAnAkAravirAjitam / 34 // ghUmaTanI madhyamAM aneka prakAranAM citrothI zobhAyamAna vitAna (caMdra) banAva te saMgIta ane nAca karatI evI devAMganAothI, tathA purANAdikanAM aneka prakAranA kathA rUpathI zobhAyamAna kare che 34 vitAna saMkhyA gvAtA pitAnA trayo zuddhasaMghATamizrANi kSiptotkSiptAni yAni ca // 35 // vitAnonI saMzA eka hajAra ekaso tera (1113)nI che. te zuddha saMghATa (samatalavALA) 1. mizra saMghATa (UMcA nIcAtalavALA) 2. lisa (laTakatAM thara vALA) 3. ane ukSipta (UMcA thara vALA) 4 evAM cAra prakAranAM vitAna che. 35 aparAjita pRcchA sUtra 189 mAM zloka 4 mAM vitAnanA mukhya traNa prakAra lakhyA che. " vitAnAni vicitrANi kSiptAnyukSiptakAni ca / samatalAni jJeyAni uditAni tridhA kramAt // " aneka prakAranA vitAnenAM traNa mukhya bheda che. kSipta, uAipta ane samatala e traNa prakAra che varNa ane jAtinA bhede cAra prakAranA vitAna " pAko nAmicchandazca sbhaamaargsvtiiykH| mandAraka iti prokto vitAnAzca caturvidhAH // ma0 0 18 aDho. da. padmaka 1, nAbhiIda 2, sabhAmAga 3 ane maMdAraka, e cAra prakAranAM vitAne che 1. "nA vArtAmAM mitIyA ' 2. "giAra' prA. 17
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ " patrako viprajAtiH syAt kSatriyo nAbhicchaMdakaH / sabhAmAgoM bhavedzyaH zUdro mandArakastathA // "... loka. . thakanI brAhANa ati, nAsiIdanI kSatriya jAti, sabhAmArganI vaizyajAti ane maMdarakanI zu dajAti che. pacaka: savarNaH syAta satriyo rktvrnnkH| sabhAmAgoM bhavet pIto mandAraH sarvavarNakaH // " zloka dhaLAvaNane paka, lAlavane nAbhichaMda, pIlAvaNane sabhAmArga ane aneka vaNane maMdAraka nAmane vitAna che. aparAjita pRcchA sUtra 10mAM cAra prakAranAM vitA lakhe che ke " vitAnAMca pravakSyAmi bhedaistacca caturvidham / pAka nAmicchandaM samA mandArakaM tathA // 1 // zuddhazca chandasaMghATo bhima udbhinna eva ca / eteSAM santi ye medAH kathaye tAn samAsataH // 2 // cAra prakAranA vitAne kahe che padmaka, nAbhi, sabhAmArga ane maMdAraka e cAra prakAranA vitAne che, tenAM zuddha, chaMdasaMghATa, bhinna ane ubhinna e cAra bheda che, te saMkSepamAM kahuM chuM. " ekatve ca bhabecchudaH saMghATazca dvimizraNAta / trimibhAva tathA bhinnA udbhinnAzcaturanvitAH" // 3 // eka jAtanI AkRtivAlA zuddha, be jAtanI AkRtivALA mizra, traNa jAtanI AkRti vALA bhinna ane cAra prakAranI AkRtivALA ubhinna nAmanA vitAna che, " pamanAbhaM sabhApamaM mAmandArakaM tthaa| kamodbhavamAkhyAtaM mizrakANAM catuSTayam " // 4 // pAnAbha, sabhApa, sabhAmaMdAraka ane kamalabhava, e cAra mizrajAtinA vitAna che, vitAnAni vicitrANi vastracitrAdibhedataH / zilpiloke pravartante tasmAdUrakhAni lokataH // 36 //
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ anupama konaraNI vAlA eka gavAkSa jaina maMdira prA
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 :: BHESENT S A NTI ...' . 4. EMA . mamatala vitAna meM kotarI huI kalAmaya narImahAvatAra kI mUti jaina maMdira - prAva
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ *** jema aneka prakAranAM bhAtabhAtanAM vastro hAya che, tema jitAne paNa aneka prakA ranA hoya che, te zipie naLe che. jethI temanI pAsethI te yuvAM 5 365 ami maNDapeSu ca sarveSu pIThAnte raGgabhUmikA | kuryAduttAnapaTTena cizrapASANajena ca // 37 // iti maMDapAH / badhAM maMDapeAnI pIThanA talanI je bhUmi che, te abhUmi kahevAya che, te meTA lAMbA paheALA pattharathI tathA aneka prakAranA citra vicitra pASANAthI banAvavI 5 37 alANunuM sthAna malANaM devagehAgre rAjadvAre gRhe pure / jalAzraye'tha kasaivyaM sarveSAM mukhamaNDapam ||38|| devAlayanI AgaLanA praveza dvAranI upara, rAjamahela, ghara, nagara ane jAya (kuvA, vAva, talAva Adi) e badhAMnA dvAranI AgaLa sukhamaDara ( alANuka ) karavA gaI e // 38 // abhANukanuM mAna jagatIpAdavistIrNa pAdapAdena varjitam / zAlAlindena garbheNa prAsAdena samaM bhavet ||39|| alANukane vistAra jagatInA ceAthA bhAga jeTalA rAkhave, athavA caturthAM zanA catu. zayama rAkhavA, te zAlA ane alidAnA mAne, gabhArAnA mAne athavA prAsAdanA mAne karavA. dArUnA prAsAdamAM alANunuM sthAna~~ uttame kanyasaM madhye madhyaM jyeSThaM tu kanyase / kitritupala-marAmatare gAinA jyeSThamAnanA prAsAdane kaniSThamAnanA, madhyama mAnanA prAsAdane madhyamamAnanA ane bika mAnanA prAsAdane jayeSTha mAnanA alANuka karavA, ane prAsAdathI eka, be, traNa, cAra, pAMca cha athavA sAta padyanA aMtare (dUra) karavA 5 40 5 * aparAjita pRcchA sUtra 122mAM ekathI AThapadanA aMtare banAvavAnuM lakhyuM che.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamA mUlaprAsAdavadvAraM maNDape ca blaannke| nyUnAdhikaM na kartavyaM dairye hastAGgulAdhikam // 41 // maMDapa ane balAkanuM dvAra mukhya prAsAdanA dvAra pramANe karavuM, nAnuM moTuM karavuM nahi. je vadhAravAnI AvazyaktA hoya te dvAranI UMcAImAM hastAMgula (eka hAthe eka AMgaLa, behAthe be AMgaLa A pramANe) vadhArI zakAya che, "etaraMga te badhAM samasUtramAM rAkhavAM 41 badhAM taraMganAM peTA bhAga peTakaM cottaraGgAnAM sarveSAM smsuutrtH| aGgaNena samaM peTaM jagatyAzcottaraGgAjam // 42 // badhAM etaraMganA piTAbhAga samasUtramAM rAkhavAM ane jagatanA dvAranA taraMganA peTAbhAga prAsAdanA AMgaLAnAM barobara rAkhe che ane pAMca prakAranA balANaka- jagatyagre catuSkikA vAmanaM tad balANakam / vAme ca dakSiNe dvAre vedikAmattavAraNam // 43 // jagatanI AgaLanI cokI para je balANuka karavAmAM Ave che tene vAmana balAzuka kahe che, tenI jamaNI ane DAbI bAjunA dvAranA ThekANe vedikA ane mattAvAraNa (kaTheDo) karavAmAM Ave che 43 UrvA bhUmiH prakartavyA nRtymnnddpsuutrtH| matsavAraNaM vedI ca vitAnaM toraNayutA // 44 // balANanI uparanI bhUmi nRtyamaMDapanAM samasUtramAM rAkhavI joIe, tathA mattAvAra vedI. vitAna ane toraNethI zobhAyamAna banAvavI che 44 rAjadvAre balANe ca paJca vA saptabhUmikA / tadvimAnaM budhaiH proktaM puSkaraM vArimadhyataH // 45 // rAjadvAranI AgaLa je pAMca athavA sAta majalAvALuM je balANuka karavAmAM Ave che tene vidvAna zilpI vimAna athavA uga nAmanuM elANuka kahe che, tathA jalAzayanA badhANakane puSkara nAmanuM elANuka kahe che ke 45 1 " yA"
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ praptamo'dhyAyaH harmyazAlo gRhe vApi kartavyo gopuraakRtiH| ekabhUmyAtribhUmyantaM gRhAgradvAramastake // 46 // iti paJcavidhavalANakam / gharanI AgaLanAM dvAra upara eka, be athavA traNa majalAvALuM balANuka karavAmAM Ave che tene haNyazAla nAmanuM balANuka kahe che, A gepurAkRtivALuM banAvavuM. killAnA dvAra upara je balANuka karavAmAM Ave che, tene gepura nAmanuM balANuka kahe che. kayA kayA devAnI AgaLa malANuka karavuM " zivasUyau~ brahmaviSNU caNDikA jina eva ca / eteSAM ca surANAM ca kuryAdane balANakam / / " apa0 sa0 122 J0 TikA R epikAma saMdhI apTikA 5 pumpika nAmanI prathama saMvaraNa.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ L ziva, sUrya, brahmA, viSNu, caMDikA ane jinadeva, A devAnI AgaLa atAluka karavuM joIe ! satharaNA saMvaraNA prakartavyA prathamA patraghaNTikA / caturghaNTAbhivRddhayA ca yAvadekottaraM zatam // 47 // maMDapa AdinI upara ghUmaTanA sthAne saMvaraNA banAvI zakAya che, prathama sa'varaNA pAMca ghaTikAnI che. te pachI ethI adhika savaraNAmAM cAra cAra laTikA vadhAratAM ekase eka ghaTikA sudhI vadhArI zakAya che // 47 1 minI nAma sevI) gAma ne. STiA chuM, na dha, siMha pura naMdinI nAmanI zrIjI saMvaraNA,
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 pazaviMzatirityuktAH prathamA vsubhaagikaa| vedottarazataM yAvada vedAMzA vRddhiriSyate // 48 // upara je vaMtikAnI saMkhyA lakhI che. tenI anusAra saMvaraNA pacIsa prakAranI che, temAM prathama saMvaraNAnI bhUminA ATha bhAga karavA, pachI bIjI saMvaraNAomAM cAra cAra bhAga vadhAratAM javuM, te ekaso cArabhAga sudhI vadhAravAM 48 pacIsa saMvaraNAnAM nAma " puSikA nandinI caiva dazAkSA devsundrii| kurutikakA ramyA ca udbhinnA ca nArAyaNI / / nalikA campakA caiva padamAkhyA ca samudbhavA / tridazA devagAndhArI ratnagarbhA cUDAmaNiH // hemakUTA citrakUTA himAkhyA gndhmaadinii| maMdarA mAlinIkhyAtA kailAsA ratnasammakA / / merukTovA rUyAtAH saMkhyayA paJcaviMzatiH / " aparAjita sa. 193 pupikA, naMdinI, dazAkSA, devasuMdarI, kulatilakA, ramyA, ubhinnA, nArAyaNa, nalikA, caMpakA, pavA, samudUbhavA, tridazA, devagAMdhArI, ratnagarbhA, cuDAmaNI, hemakUTA, citrakuTA, himA, gaMdhamAdinI, maMdarA, mAlinI, kailAsa, ratna saMbhavA ane merUphaTA, e pacIsa saMvaraNAnAM nAme che. jJAnaratnakozamAM batrIza saMvaraNA lakhI che. tenAM nAma paNa bIjI jAtanAM che. temAM baMTikAnI saMkhyA prAsAdanA hAthanA mAnathI jaNAvI che. jemake-eka be hAthanA prAsAdane pAMca vaMTikA, traNa hAthanA prAsAdane nava ane cAra hAthanA prAsAdane tera e pramANe lakhela che, tathA saMvaraNanAM nAmAnusAra paNa TikAnI saMkhyA lakhI che. jemakeprathama saMvaraNa pazcinI pAMca ghaMTAvALI, bIjI kedanI saMvaraNA nava ghaMTAvALI, e pramANe cAra cAra TikA vadhAratAM batrIzamI rajavardhinI saMvaraNAne ekaso ogaNatrIza (129) aMdhakAme thAya che. madrAce rathikAdhaM ca tavaM vaamdkssinne| adhodayena rathikA ghaNTA kuTaM tavaGgam // 49 // bhAI ane rathikAInA mAnanA bane tarapha tavaMga karavA, rathikA, ghaMTA, kUTa ane tavaMgA, e vistAranAM mAnathI aradhA mAnanA udayamAM karavAM. 49
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ zirUda prAsAdamakhane pahelI saMvaraNA kalakUTAnvitA pUrvA paJcabhiH kalazayutA / bhAgatulyaistathA siMhai-revamanyAzca lakSitAH // 50 // iti mnnddpordhvsNvrnnaaH| itizrI sUtradhAramaNDanaviracite prAsAdamaNDane maNDapabalANaka saMvaraNAdhikAre saptamo'dhyAyaH // 7 // pahelI saMvaraNa sola phaTa ane pAMca ghaMTAkalazavALI che. maMDapanA tala bhAga tulya siMha rAkhavA. arthAt tala bhAga ATha hoya te ATha siMha, bAra hoya te bAra siMha, AvI rIte tala vibhAga saMkhyA pramANe siMha rAkhavAM, A pramANe bIja saMvaraNAo banAvI. | 50 "=Ika kSetre jai timatte ! 3ra4H jAzag farkhavAyaH 5 mUlakUTodbhatAH karNA dvibhAgaiH pRthavistarAH / morAribAtA phUTA pai sAmar: " pahelI saMvaraNAnI samacorasa bhUminA ATha bhAga karavAM, temAMnA cAra bhAga saMva raNAne udaya karavo, arthAt badhI saMvaraNAo vistAra azvI udayamAM karavI. kaNAnI upara mUkAMTA be bhAganA vistAravALI ane eka bhAganA udayavALI karavI, te pramANe phUTAe paNa vistArathI aradhI udayamAM karavI. a karatAdase dhamAbhakAmakIvargAsalI. chAyogamAratadardhe ca karNe karNe ca ghaNTikA / /
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ SA jesalamera jaina maMdira ke maMDapa kI saMvaraNA
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ katti mtaMbha - citaur3agar3ha
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ saptamo'dhyAyaH tadrUpA bhadrakUTAzca zRGgakUTA stadadhataH / siMhasthAnA karNaghaNTI bRhadghaNTI tadUrdhvataH // saMvaraNAgarbhamUle rathikA dvazavistarA / bhAgekA codaye kAryA bhAgA pakSatavaGgikA // tadUrdhva udgamo bhAga - stabaGgordhve ca kUTakaH / siMhaM vai udgamorce tu urorghaNTA bhAgopari // tadupari siMhasthAnaM bhArgakaM ca vinirgatam / tasyopari mUlaghaNTA dvibhAgA ca bhAgocchrayA // aSTasiMhaiH paJcaghaNTaiH kUTairevaM dviSTabhiH / caturbhirmUlakUTazca puSpikA nAma jAmataH // " ............. chalanA hoDhImAnA bharadhAmAM azA azAnI upara ghaMTiyo rAmavI, tenAM jevA bhadranA phrUTA karavAM, tenAthI aradhA bhAganA zikharanA kUTA karavA, kANAnI ghaTie upara siMhA rAkhavAM, tenI upara vacamAM mukhya ghaTI rAkhavI, saMvaraOAnA garbhanA mUlamAM e bhAganA vistAravALI ane eka bhAganA udayavALI rathikA karavI, tenI banne tarapha tava'gAe karavI, bhadranI upara eka bhAganA udayavALA doDhIe karavA, tavaMgAnI upara Tega karavA, dADhIAnI upara ane karNe dhaMTInI upara siMha rAkhavAM, tenA nIkALA eka bhAganA rAkhavA. tenI upara vacamAM e bhAganA vistAravALI ane eka bhAganA udayavALI mUlaghaMTA rAkhavI, ATha siMha (cAra keNA upara ane cAra bhadranI upara), pAMca meATI ghaTikAo, seTala phUTa ane cAra mUlakUTavALI pahelI puSTikA nAmanI sava rAvI. bIjI nadinI nAmanI saMvaraNA---- 5. 18 66 137 tavaGgakUTayormadhye tilakaM dvayaMzavistaram / bhAgodayaM vidhAtavyaM rUpasaMghATabhUSitam / / tavaGgarathikA caiva dvibhAgodayinaH smRtAH / aSTacatvAriMzatkaTA mUle syuH pUrvavattathA // navaghaNTA samAyuktA syAdvai areafterH / nandinInAmavikhyAtA karttavyA zAntimicchatA / kAryA tilakavRddhi yAvatkSetraM vedAtrakam / maNDapadalaniSkA se - bhaktibhAgaistu kalpanA ||
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 prAsAdamaNDane bRhaddalaibhinnaudbhinnA maNDapakramabhAgataH / AsAM yuktirvidhAtavyA merukUTAntakalpanA // " tavaMga ane phUTanI vacamAM be bhAganA vistAravALuM ane eka bhAganA udayavALuM talanA bhUSaNa rUpa tilaka karavuM, tavaMgA ane rathikA be bhAganA udayavALA karavAM. aDatAlIza kuTa; nava ghaMTA ane bAra siMhavALI naMdinI nAmanI saMvaraNa te zAMtinI IcchA karanArA e karavI, samacorasa kSetramAM tilakanI vRddhi karavI joIe, maMDapa vistArathI aradho udayamAM kare, bhUminA bAra bhAga kalpanA karavI, maMDapanA bhAganuM kramathI bhinna ane ubhinna saMvaraNAo thAya che. pacIsamI merUkUTa nAmanI saMvaraNA sudhI AvI yuktiothI saMparaNAo banAvavI. itizrI sUtradhAra maMDanaviracita prAsAda maMDananA maMDapabalANaka saMvaraNa lakSaNavALA sAtamA adhyAyanI paMDita bhagavAnadAsa jene subodhinI nAmanI bhASA TIkA racI. 7 . . i hNA aMtima
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha prAsAdamaNDane'STamaH saadhaarnno'dhyaayH| atha sAdhAraNo'dhyAyaH srvlkssnnsNyutH| vizvakarmaprasAdena vizeSeNa prakathyate // 1 // zrI vizvakarmAnA prasAdathI sarva lakSaNavALe sAdhAraNa nAmane A AThame adhyAya kaMIka vizeSa prakAre kahevAya che. 1 zivaliMganuM cUnAdhika mAna mAnaM nyUnAdhikaM vApi svayambhUvANaratnaje / ghaTiteSu vidhAtavya-marcAlioSu zAstrataH // 2 // svayaMbhUliMga, bANaliMga ane ratnaliMga, e mAnamAM ochA vadhatAM hoya te deva nathI. paNa ghaDeluM zivaliMga ane ghaDelI mUrti, e zAstrAnusAra mAna pramANe ja karavA joIe. 2 vAstu doSa- bahulepAlpalepaM ca samasandhiH shiroguruH| sazalyaM pAdahInaM tu tacca vAstu vinazyati // 3 // adhika lepavALuM, kama lepavALuM, sAMdhAnI upara sAMdhAvALuM, upara jAvuM, nIce pAtaLuM, zalyavAnuM ane ochA pAyAvALuM, evA prakAranuM vAstu jaladI nAza pAme che. 3 azubha vAstu dravya 2 anyavAstucyUtaM dravya-manyavAstuni yojayet / prAsAde na bhavet pUjA gRhe tu na vased gRhii|4|| 1 aparAjita pRchA sUtra 109 bleka 11 mAM "pA" zabdanI jagyAe "uM pATha che. juo "ka jUnadhi zAne ratnane 2 rathanu' ' arthAta bANaliMga, ratnaliMga ane svayaMbhUliMgane naMdI ochA vadhatAM mAnane hoya te deSa nathI. 2 "amArAmArate TaLe ? 3 "ni?i' 4 "tiH'
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamAne kaI makAna AdinuM paDI gaela IMTa, cune, pASANa ane lAkaDAM Adi vAstu dravya, bIjA makAna AdimAM lagADavuM nahi, je maMdiramAM lagADe te deva apUjita rahe ane gharamAM lagADe te mAlikane vAsa thAya nahi arthAta ghara zUnya rahe. 4 acala zivAlaya uThAvavAno cheSa svasthAne saMsthitaM yacca viprathAstuzivAlayam / athAlyaM sarvadezeSu cAlite rASTravibhramaH // 5 // pitAnA rathAnamAM yathAsthita rahela vipravAstu zivAlayane calAyamAna karavuM nahi, je calAyamAna na hoya tene calAyamAna karavAthI dezamAM vikrama pedA thAya. 5 jIrNoddhAranuM puNaya- vApIkUpataDAgAni prAsAdabhavanAni c| . jorNAnyuddharate yastu puNyamaSTaguNaM labhet // 6 // vAva, ku, talAva, prAsAda (maMdira) ane bhavana, e ja thaI gayA hoya, te tene uddhAra kare joIe, jIrNoddhAra karavAthI ATha gaNuM phala maLe che. da jIrNoddhAranuM vAstusvarUpa tadrUpaM tatpramANaM syAt pUrvasUtraM na 'cAlayet / . hIne tu jAyate hAni-radhike svajanakSayaH // 7 // jIrNoddhAra karavAmAM prAcIna vAstu je AkAranuM ane je mAnanuM heya, teja AkAranuM ane teja mAnavuM karavuM, je pahelAnAM vAstumAM mAnathI hIna kare te hAni thAya ane adhika kare te svajananI hAni thAya. 7 vAstudravyAdhikaM kuryAnmRtkASThe zailajaM hi vaa| zailaje dhAtujaM vApi dhAtuje ratnajaM tathA |8|| jIrNoddhAra karatI vakhate prathamanuM vAstu alpadravyanuM hoya te te adhika dravyanuM banAvavuM. jemake-prathamanuM vAstu mATI athavA lAkaDAnuM hoya te pASANunuM karavuM. pASANanuM hoya to dhAtunuM ane dhAtunuM hoya te ratnanuM karavuM. 8 1 3' 2. "tuM ghanaphaLa *
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ dilUDha - pUrvottaradizAmUDhaM mUDhaM pshcimdkssinne| tatra mUDhamamUDhaM vA yatra tIrtha samAhitam // 9 // pUrvottara dizA (IzAna koNa). athavA pazcimadakSiNa dizA (naiRtya ke) tarapha prAsAda vake heya te dimUDha devuM mAnavAmAM AvatuM nathI, jema tIrthasthAnamAM prAsAda mUDha amUDhane deSa mAnavAmAM AvatuM nathI. . 9 " pUrvapazcimadiDmRdaM vAstu strInAzakaM smRtam / dakSiNottaradiGmUDhaM sarvanAzakaraM bhavet // " apa0 2052 pUrva ane pazcima dizAnuM vAstu agni ane vAyukoNa tarapha dimUDha hoya te strIne nAza thAya, dakSiNa uttara dizAnuM vAstu paNa agni ane vAyu keNamAM dikyUha hoya te sarva vinAzakAraka che. dimUDhano parihAra- siddhAyatanatIrtheSu nadInAM saGgameSu ca / svayambhUbANaliGgeSu tatra doSo na vidyate // 10 // siddhAyatana arthAta siddhapurUSenuM nirvANa, agnisaMskAra, jalasaMskAra athavA bhUmisaMskAra thayela haya, evuM patristhAna, tathA cyavana, janma, dIkSA, jJAna ane mokSa saMsakAra thayela hoya evuM tIrthasthAna, nadIne saMgamasthAna, ItyAdi sthAna para prasAda dimUDha heya, tathA svayaMbhU ane bANaliMganA prAsAda dimUDha hoya te tene doSa mAnavAmAM AvatA nathI. te 10 | avyakta prAsAdanuM pADavuM- avyaktaM mRNmayaM cAlyaM trihastAntaM tu zailajam / dArujaM puruSArdhaM ca ata UrdhvaM na cAlayet // 11 // je avyakta jIrNaprAsAda mATeno hoya te te pADIne na karavo. pASANane traNa hAtha sudhI ane lAkaDAno aradhA purUSa jeTalo UMce rahyo hoya te te pADIne na karavo, paraMtu upara kahela pramANuthI vadhAre ce hoya te pADo nahi. 11
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamapTana mahApuruSa sthApita deva viSamasthAnamAzritya bhagnaM yatsthApitaM puraa| tatra sthAne sthitA devA bhagnAH pUjAphalapradAH // 12 // prAcIna mahApurUe je deva sthApita karelAM hoya, te je viSamasthAnamAM rahyA heya athavA khaMDita hoya te paNa te pUjanIya che, kemake te sthAne dene nirasa che, tethI te pUjAnA phalane ApanAra che. 12 yadyathA sthApitaM vAstu tattathaiva hi kArayet / avyaGgaM cAlitaM vAstu dAruNaM kurute bhayam // 13 // prAcIna mahApurUSoe je vAstu sthApana karela hoya, teno jIrNoddhAra karavAmAM Ave te te vAstu prathamanA jevuM ja karavuM joIe. jINuM vAstu jo aMgahIna na thayuM haiye te te paDavuM nahiM, pADe te bhayaMkara bhaya karanAruM che. 13 atha taccAlayet prAjJai-rjIrNa vyaGga ca dUSitam / bajAririmiTa prA zAradA samudrata thai prAcIna vAstu jIrNa thaI gayuM hoya athavA aMgahIna thaI deSavALuM thayuM hoya te tene vidvAna AcArya ane zipionI salAha laI zAstrAnusAra uddhAra kare. 14 . jIrNa vAstu pADavAnI vidhi- svarNajaM raupya vApi kuryAnnAgamatho vRSam / tasya zRGgeNa dantena patitaM pAtayet sudhIH // 15 // tti koLoMDhAvidhiH | jIrNoddhAranI zarUAtamAM prathama sonA athavA rUpano hAthI athavA vRSabha (naMdI) banAva. pachI te hAthInAM dAMtathI athavA naMdInA ziMgaDAthI jIrNa thayela vAstune pADa, te pachI buddhimAna zilpI badhuM pADI nAMkhe. 15 mahAdeSa- maNDalaM jAlakaM caiva kIlakaM suziraM tthaa| chidraM sandhizca kArAzca mahAdoSA iti smRtAH // 16 //
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ devAlayamAM cUno kharate hoya jethI maMDala jevAM cagadA paDela hoya, karoliAnA jALA lAgelAM heya, leDhAnI khIlIo chekelI hoya, sUnAmAM pilANuM thaI gayuM hoya, cheda paDI gayA haya, sAMdhAo dekhAtA hoya, ane jelakhAnuM banI gayuM hoya, e mahA deSa mAnavAmAM Ave che. je 16 zilpIkata mahAdeSa " diGmUDho naSTacchandazca yahInaH ziroguruH / jJeyA doSAstu catvAraH prAsAdAH karmadAruNAH // " apa0 60 110 prAsAda dimUDha (vAMko) thaI jAya, yathAsthAna prAsAdanA aMgopAMga na hoya, Aya Adi barAbara na hoya ane uparano bhAga jADe ane nIcene pAtaLA heya, e cAra mahAdeSa zilpIe karelAM hoya che. bhinna doSa bhinnadoSakaraM yasmAt prAsAdamaThamandiram / mUSAbhirjAlakaiArai rasmivAtaiH prabheditam // 11 // devAlaya, maTha (Azrama) ane ghara, tene gabhara je lAMbA aliMda, karolIyAnA jALA athavA jAlIdAra khaDakI ane sUryanA kiraNo, tathA vAyu ethI bhedita thato heya. to bhinna deSa jANa. 17 aparAjitapachA sUtra 110 zloka 4mAM lakhyuM che ke " mRSAbhirjAlakaiArai-garbho yatra na bhiyate / abhinnaM kathyate tacca prAsAdo vezma vA maThaH // " lAMbA aliMda, jALIo ane kAra vaDe jene gabhAre vejita thatuM na hoya te te prAsAda, ghara ane maTha abhinna kahevAya che. devaprAsAdanA bhinna deSa vizeSa prakAre kahe che - brahmaviSNuzivAkoNAM bhinnaM doSakaraM nahi / jinagaurIgaNezAnAM gRhaM bhinnaM vivarjayet // 18 brahmA, viSNu, ziva ane sUrya enAM prAsAdamAM bhinna deSa hoya te te deza kAraka nathI, paraMtu jinadeva, gaurI ane gaNeza, teonAM prAsAdamAM bhinna doSa deSakAraka che. tethI teonAM prAsAda bhinna devavALA banAvavAM nahi. je 18 che.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane aparAjita pacchA sUtra 110 mAM bIjI rIte lakhe che ke " travijuDavInat(ii) rAmaH #aa yadA ! girijAyA jinAdInAM manvantaravAM tathA / / eteSAM ca surANAM ca prAsAdA bhinnavarjitAH / prANAyAmamitrane gumAni hi ." brahmA, viSNu, sUrya ane ziva, A denAM prAsAda bhinna athavA abhinna pitAnI IcchAnusAra banAvI zakAya che, paNa gaurIdevI, jinadeva ane mavaMtaramAM utpanna thanAra devonA prAsAde te bhinnadeSa rahita banAvavA, prAsAda, maTha ane ghara, e bhinna doSa rahita hAla te zubhadAyaka che. vyakatAvyaphata prAsAda vyaktAvyaktaM gRhaM kuryAdabhinnabhinnamUrtikam / yathA svAmizarIraM syAt prAsAdamapi tAdRzam // 19 // iti bhinndossaaH| upara kahela abhinna ane devavALI devamUttio mATe vyakti ane avyakta prAsAda banAve. arthAt bhinna deva rahita brahmA aAdi devamUrtAio mATe prakAzavALA ane bhinnadoSavALI gaurI Adi devamUttio mATe aMdhakAramaya prAsAda banAvavAM, jemAM svAmI pitAnA zarIrane anukUla ghara banAve che, tema devane anukUla prAsAda banAvo. 19 aparAjita pRcchA satra 110 mAM kahyuM che ke - " garA mitraminnakUvo. mUrtilakSaNajaM svAmI prAsAdaM tasya tAdRzam // " abhinna mUttio mATe vyakta (prakAzavALA) prAsAda, ane bhinna mUrtio mATe avyakta (aMdhakAramaya) prAsAda banAva. mahAmarma doSa bhinnaM caturvidhaM jJeya-maSTadhA mizrakaM matam / mizrakaM pUjitaM tatra bhinnaM vai doSakArakam // 20 // chandabhedo na kartavyo jAtibhedo'pi vA punaH / utpadyate mahAmarma jAtibhedakRte sati // 21 // 1 tridoSa mATe juo apa0 sU0 110 ane mizradoSa mATe juo a50 sU0 114
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyamo'dhyAyaH bhinna deSa cAra prakAranA che ane mizra deSa ATha prakAranA che. temAM mizraNa pUjita (zubha) che ane bhinnadeva deSakAraka che, chadabheda-jema chaMdomAM gurUlaghu yathAsthAna na hovAthI chaMda deSita thAya che, tema prAsAdanI aMgavibhakti niyamAnusAra na hovAthI prAsAda devavALe thAya che. jAtibheda-prAsAdanI aneka jAtiomAMthI pITha maMDovara Adi eka jAtinI ane zikhara Adi bIjI jAtinuM banAvAya te jAtibheda thAya che. Ama jAtibheda karavAthI mahAmadeSa utpanna thAya che. je 20-21 bIjA do ane tenuM phala- dvArahIne haneccakSu-nIlIhIne dhanakSayam / apade sthApite stambhe mahArogaM vinirdizet // 22 // mApamAM dvAra hIna hoya te netranI hAni kare, nAlI hIna hoya te dhanane kSaya thAya, ane thAMbhalAo barAbara padamAM na hoya te mahAroga utpanna thAya. 22 stambhavyAsodaye hIne kartA tatra vinazyati / prAsAde pIThahIne tu nazyanti gajavAjinaH // 23 // staMbhanuM mAna vistAramAM athavA udayamAM ochuM hoya te kartAne nAza thAya, prAsAdanI pITha mAnamAM ochI hoya te hAthI gheDA Adi vAhananI hAni thAya. 23 rathoparathahIne tu prajApIDAM vinirdizet / karNahIne surAgAre phalaM kvApi na labhyate // 24 // prAsAdanAM ratha ane uparatha Adi aMga mAnamAM ochA hoya to prajAne pIDA thAya, je ke mAnamAM hIna hoya te pUjAnuM phala kayAre paNa maLe nahi. 24 jalAne t jAna rAtrinA zikhare hInamAne tu putrapautradhanakSayaH // 25 // prAsAdanI jaMdhA pramANamAM ochI hoya te bAMdhavanI tathA karanAra, karAvanAra ane bIjAonI hAni thAya. zikhara pramANamAM ochuM hoya to putra, pautra ane dhanano kSaya thAya. | 25 1 "kSiAnika cAt' 2 "vica" prA. 19
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane atidIrghe kulacchedo hrasve vyAdhirvinirdizet / tasmAcchAstroktamAnena sukhadaM sarvakAmadam ||26 / / zikhara mAnamAM adhika lAMbuM hoya te kulanI hAni thAya, ane mAnamAM e hoya te roga utpanna thAya, te mATe zAstramAM kahela mAna pramANe banAve te sarva Icchita phalane Ape che. 26 jagatyAM lopayecchAlAM zAlAyAM caiva maNDapam / maNDapena ca prAsAdo grasto vai doSakArakaH // 27 // ta ropArA jagatImAM zAlA, zAlAmAM maMDapa ane maMDapamAM prAsAda grasta (gaLato) hoya te deSakAraka che. ra7 chAyAbhe- prAsAdocchrAyavistArA-jjagatI vaamdkssinne| chAyAbhedA na karttavyA yathA liGgasya pIThikA // 28 // prAsAdanA udaya ane vistAranA mAna pramANe DAbI ane jamaNI bAju jagatI zAstramAM kahela mAna pramANe karavI, ema na kare te chAyAbheda thAya che, jema zivaliMgane pIThikA rUpa jagatI che. tema prAsAdane jagatIrUpa pIThikA che. . 28 devapura, rAjamahela ane nagaranuM mAna jagatyAstricatuHpaJca-guNaM devapuraM vidhaa| ekadvivedasAhau-hestaiH syAd rAjamandiram // 29 // kalASTavedasAhau-hastai rAjapuraM samam / dedhye tulyaM sapAdAMzaM sA(zenAdhikaM zubham / 30 // jagatIthI traNa, cAra athavA pAMca gaNuM devapuranuM mAna che. eka, be athavA cAra hajAra hAthanuM rAjamahelanuM mAna che. ane sela, ATha athavA cAra hajAra hAthanuM rAjapura ( rAjadhAnIvALuM nagara)nuM mAna che, e darekanuM traNa traNa prakAranuM mAna jANavuM, te laMbAImAM vistAranI barAbara, savAyA athavA deDhAmAnanAM rAkhavA zubhadAyaka che. 29-30 ke "mujhaH
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ mo'dhyAyaH rAjapuramAM devasthAna dvAdaza tripurANi syu-devasthAnAni cavare / SaTtriMzat SabhivRddhathA yAvadaSTottaraM zatam // 31 // puraM prAsAdagRhaiH syAt saudherjAlagavAkSakaiH / kIrtistambhairjalArAma-gaMDheDaiizca zobhitam // 32 // - iti devapura-rAjapurANi / rAjanagaranA bAra corAomAM bAra tripura (chatrIza) devasthAna che. temAM cha cha vadhAratAM eka ATha sudhI vadhAre, eTalAM devasthAna rAjanagaramAM hoya che, A nagara deva prAsAdethI, jAlI ane gavAkSavALe makAna tathA rAjamahelethI, kIrtistaMbhethI, kuvA, vAva Adi jalAzAthI, kilA ane maMDapathI zebhAyamAna heya che. e 31 32 mAzrama-8 prAsAdasyottare yAmye tathAnau pazcime'pi ca / yatInAmAzramaM kuryAnmaThaM tadvitribhUmikam // 33 // prAsAdanI uttara athavA dakSiNa dizAmAM, tathA agni keNa athavA pazcima dizAmAM yationA Azrama tathA RSionA maTha be traNa majalAvALA banAvavA. 33 5 dvizAlamadhye SaDdAru paTTazAlAgre shobhitaa| mattavAraNamagre ca tadUrva paTTabhUmikA / / 34 // AzramanI be zAlAnI madhyamAM paDradArU (cAra staMbha ane te upara eka eka pATane badArU kahe che) rAkhe. krizAlAnI AgaLa suzobhita padazAlA (osarI) banAve ane AgaLa kaTheDe banAve. ane tenI upara paTabhUmikA (caMdrazAlA-khUlI chata) zathe. // 34 // sthAna vibhAga koSThAgAraM ca vAyavye vahnikoNe mahAnasam / puSpagehaM tathezAne naiRtye pAtramAyudham // 35 // satrAgAraM ca purato vAruNyAM ca jalAzrayam / maThasya purataH kuryAda vidyAvyAkhyAnamaNDapam // 36 // iti mtthH| 1 geNhai|' 2 maThasyoparitaH / '
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane maThanI vAyudizAmAM dhAnyane koThAra, agrikeNamAM rasoI ghara, IzAnakaNamAM puSpagraha (pUjAne upagaraNa), naivatya keNamAM pAtra ane AyudhanuM sthAna, AgaLa yajJazAlA, ane pazcimamAM jalasthAna banAve. maThanI Age pAThazAlA ane vyAkhyAna maMDapa banAva. 35 36 pratiSThA mu - pUrvoktA saptapuNyAha-pratiSThA srvsiddhidaa| ravau saumyAyane kuryAd devAnAM sthApanAdikam // 37 // pahelA adhyAyanA zleka 36 mAM je sAta puNyadina lakhyA che. tenI pratiSThA karavAthI sarva siddhi thAya che, jyAre sUrya uttarAyanamAM hoya tyAre devenI pratiSThA Adi zubha kArya karavuM joIe. 37 mAM pratiSThAnA nakSatra pratiSThA cottarAmUla ArdrAyAM ca punrvsau| puSye haste mRge svAtau rohiNyAM zrutimaitrabhe // 38 // traNe uttarAnakSatra (uttarAphAzunI, uttarASADhA ane uttarAbhAdrapada), mUla, Adra, punarvasu, puSya, hasta, mRgazIra, svAti, rohiNI. zravaNa ane anurAdhA, e nakSatra devenI pratiSThA karavA mATe zubha che. e 38 che pratiSThAmAM varjanIya tithi Adi- tithiriktAM kujaM dhiSNyaM krUraviDaM vidhuM tthaa| dagdhAtithiM ca gaNDAntaM carabhopagrahaM tyajet // 39 // riktAtithi, maMgalavAra, pharagrahathI vedheluM athavA yukta nakSatra ane caMdramA, dagdhA tithi, nakSatra mAsa tithi ane lagna Adine gaMDAMtoga, cararAzi ane upagraha, e badhAM pratiSThA Adi zubha kAryamAM varjanIya che. . 39 ... sudine sumuhUrte ca lagne saumyyutekssite| abhiSeka: pratiSThA ca pravezAdikamiSyate // 40 // zubha dina ane zubha muhUrtamAM, zubha graha lagnamAM hoya athavA lagnane jotA hoya evAM zubha lagnamAM rAjyAbhiSeka, devapratiSThA ane gRha praveza Adi zubhakArya karavuM joI e. 40 che. 22. ' $ "kurta . '
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTamo'dhyAyaH pratiSThA maMDapa- prAsAdAne tathaizAnye uttare maNDapaM zubham / tripazcasaptanandaikA-dazavizvakarAntare // 41 // maNDapaH syAt krairsstt-dshsuuryklaabhitH| SoDazahastataH kuNDa-vazAdadhika iSyate // 42 // stambhaH SoDazabhiryuktaM toraNAdivirAjitam / maNDape vedikA madhye paJcASTanavakuNDakam // 43 // prAsAdanI sAme, tathA IzAna keNumAM athavA uttara dizAmAM pratiSThAne maMDapa karavo zubha che. A maMDapa prAsAdathI traNa, pAMca, sAta, nava, agyAra athavA tera hAtha dara rAkha joIe. tathA ATha, daza, bAra athavA sela hAthanA mAnane samarasa kara joIe, kuMDenI adhikatA hoya to sela hAthathI mATe paNa karI zakAya che. A maMDapa sola thAMbhalAvALo ane teraNothI zobhAyamAna kara. maMDapanI madhyamAM vedika ane pAMca, ATha athavA nava kuMDa banAvavAM. 41 thI 43 yajJakuMDanuM mAna hastamAtraM bhavet kuNDaM mekhalAyonisaMyutam / Agamairvedamantraizca homaM kuryAd vidhAnataH // 4 // traNa mekhalAvALo ane yoni vALe evo eka hAthanA mAnane samarasa yajJakuMDa banAvavuM. temAM Agama ane vedanA maMtra vaDe vidhipUrvaka hema karavo. 44 Ahuti saMkhyAnusAra kuMDamAna- ayute hastamAtraM syAd lakSArdhe tu dvihastakam / trihastaM lakSahome tu dazalakSe catuSkaram // 45 // vizallakSe paJcahastaM koTayardhe SaTkaraM matam / azI tilakSe'drikaraM koTihome karASTakam // 46 // grahapUjAvidhAnena kuNDamekakaraM bhavet / mekhalAtritayaM veda-rAmayugmAGgulaiH kramAt // 47 // * 1 'vishlksse|' 2'yahastakam' * vizeSa nayA bhATe dumA masata kA sUtra 147
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane daza hajAra Ahuti mATe eka hAthane, pacAsa hajAra Ahuti mATe be hAthane, eka lAkha Ahuti mATe traNa hAthane, daza lAkha Ahuti mATe cAra hAthane, trIza lAkha Ahuti mATe pAMca hAthane, pacAsa lAkha Ahuti mATe cha hAthane, eMsI lAkha Ahuti mATe sAta hAthane, ane eka karoDa Ahuti mATe ATha hAthane yajJakuMDa banAva. grahapUjA AdinA vidhAna mATe eka hAthane kuMDa banAve. kuMDanI traNa mekhalAo anukrame cAra, traNa ane be AMgaLanI rAkhavI. 45 thI 47 dizAnA anusAra kuDAnI AkRtio- " catuLomoDuave-faoLavRttAyugAvugAunA chAsarA zvAsu , veDhADhavA muzarita juja " pUrva dizAmAM samarasa, agnikeNamAM yoni AkAravALe, dakSiNa dizAmAM ardhacaMdra, nitya koNamAM trikeNa, pazcima dizAmAM goLa, vAyukeNamAM keNa, uttaramAM ATha pAMkhaDIvALe paDyAkAra ane IzAnakeNamAM ATha keNavALo kuMDa banAva. pUrva ane IzAnanI vacamAM AcAryane kuMDa goLa athavA samarasa banAva. vizeSa jANavA mATe jue maMDapasiddhi Adi graMtha maMDala ekadvitrikaraM kuryAd vedikoparimaNDalam / brahmaviSNuravINAM tu sarvatobhadramiSyate // 48 vedInI upara eka, be athavA traNa hAthanuM maMDala banAvavuM. brahmA, viSNu ane sUryanI pratiSThAmAM sarvatobhadra nAmanuM maMDala banAvavuM. 48 che matu pAnAM navarAttithA trApu liGgodbhavaM zivasyApi latAliGgodbhavaM tathA // 49 // badhAM devanI pratiSThAmAM bhadra nAmanuM maMDala, tathA navanAbhi athavA traNa nAbhi vALuM liMgarbhava maMDala banAvavuM. zivanI pratiSThAmAM liMgaddabhava tathA latAliMgabhava nAmanuM maMDala banAvavuM. 49 bhadraM gaurItilakaM ca devInAM pUjane hitam / ardhacandraM taDAgeSu cApAkAraM tathaiva ca // 50 // dareka devInI pUjA pratiSThAmAM bhadra ane gaurI tilaka nAmanA maMDala banAvavAM. talAvanI pratiSThAmAM ardhacaMdra maMDala dhanuSAkAra banAvavuM. 50 ||
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'STamo'dhyAya TAbhaM svastikaM caiva vApIkUpeSu pUjayet / pIThikAjalapaTTeSu yonyAkAraM tu kAmadam // 51 // vAvaDI ane kuvAnI pratiSThAmAM TaMkAbha ane svastika maMDalane pUjavuM, pIThikA ane jalavaTanI pratiSThAmAM meninA AkAranuM maMDala pUjavuM, te sarva kAmane ApanAruM che. 21 gajadantaM mahAdurge prazastaM maNDalaM yajet / TaGkAbhaM caturastraM ca gajadantaM mahAyatam // 52 // moTA gaDhanI pratiSThAmAM gajadaMta nAmanuM maMDala pUjavuM, e zreyaskara che. TaMkAbha maMDalane AkAra corasa che, ane gajadaMta maMDalane AkAra lAMbe che. te para che vikhyAtaM sarvatobhadra jJeyamanyo'nyalokataH / pUrvAritori karU badhAM maMDalamAM sarvatobhadra nAmanuM maMDala prasiddha che. tenuM tathA anya maMDalenuM svarUpa anyazAstra aparAjita pRcchA sUtra 148 AdithI jANavuM. yajJamaMDapane pUrvAdi dizAnAM anukrame pIpale, uMmare, vaDa ane pIpala e vRkSanA pAMdaDAnAM tAraNa bAMdhavA. | 53 bahatvija saMkhyA dvAtriMzat SoDazASTau ca Rtvijo vedapAragAn / kulInAnaGgasampUrNAn yajJArthamabhimantrayet / / 54 // vedanA pAragI , kulavAna, kaI aMga. hIna na hoya evAM sarvAga suMdara yajJa karavAvALA batrIza, sola athavA ATha Rtvijene AmaMtrita karavA joIe. 54 devasnAna vidhi- maNDapasya tribhAgena cottane snAnamaNDapam / sthaNDilaM vAlukaM kRtvA zayyAyAM sthApayet suram // 55 // paJcagavyaiH kaSAyaizca valkalaiH kssiirvRkssjH| anAja vana satavAra jAhera ja kadA maMDapanI cAre dizAmAM traNa traNa bhAga karavA arthAt maMDapanA nava bhAga karavA, ATha dizAnA ATha ane eka madhya vedIne bhAga jANo. temAM uttara dizAnA bhAgamAM snAna maMDapa kare, tyAM retInuM zuddha thaMDila (bhUmI) banAvI, tenI upara zayyAmAM
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ para prAsAdamaNDane devane sthApavA, pachI paMcagavyathI, kaSAyavaganI auSadhiothI ane kSIra vRkSenI chAlanA sUtruthI snAnajala taiyAra kare, ane tenAM pAMca pAMca kalaza eka vAra bharI bharIne dhruvane snAna karAve. // 55 56 // vedamantraiva bAdi - gatamaGgalAniH svanaiH / vastreNAcchAdayed devaM vedyante maNDape nyaset // 57 // snAna kriyAnA samaye vedama trAnA uccAraNeAthI ane vAjIMtranI nithI tathA tathA mAMgalika gItAthI AkAza zabdAya mAna kare. snAna karyo pachI dhruvane vasavarDa DhAMkIne IzAna kANAnI vedI upara tene sthApana kare. // 57 deva zayata---- talpamAropayed vedyA-muttarAGkI nyaset tataH / kalazaM tu zirodeze pAdasthAne kamaNDalum // 58 // izAna kANAnI vedI upara devane zayyAmAM zayana karAvavuM. tenA caraNa uttara dizAmAM rAkhavAM, mastaka dakSiNamAM rAkhavuM, mAthAnI pAse kalaza ane caraNanI pAse kama DaluM rAkhavuM. !! 58 5 vyajanaM dakSiNe deze darpaNaM vAmataH zubham / ratnanyAsaM tataH kuryAd dikpAlAdika pUjanam // 59 // devanI jamaNI bAjue paraMbhe rAkhavA. ane DAkhI mAjue daNu rAkhavuM. pachI ATha dizAomAM ratnAne rAkhIne pachI dikpAlA AdinI pUjA karavI. 559 / AgneyAM gaNezaM vidyA- dIzAne grahamaNDalam / nairRtye vAstupUjA ca vAyavye mAtaraH smRtAH // 60 // agni kANumAM gaNeza, izAna koNamAM navagraha maMDala, naiRtya kANumAM vAstupUjA ane vAyu kANumAM mAtRdevIenI sthApanA karavI. 5605 ratnanyAsa vajraM vaiDUryakaM muktA-mindranIla sunIlakam / ' puSparAgaM ca gomedaM pravAlaM pUrvataH kramAt // 61 // hIrA, vaiDuya, mAtI, indranIla, sunIla, parAga, geAme ane paravALA, e ATha ratnA pUrvAdi dizAnA sRSTi krame rAkhavA. 5 61 / 1 maMtra vitaH /
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAnyAsa suvarNa rajataM tAnaM kAMsyaM rItiM ca sIsakam / bagaM lohaM ca pUrvAdo sRSTayA dhAtUniha nyaset / .62 // sonuM, rUpuM, tAMbu, kAMsu, pIttala, zIzuM, kalaI ane loDhuM e ATha dhAtuo pUrvAdi dizAnA saSTi krame rAkhavI. 62 auSadhinyAsa-. bajro vahniH sahadevI vissnnukaantendrvaarunnii| zaMkhinI jyotiSmatI caivezvarI tAn kramAn nyaset // 6 // vaja, citraka, sahadevI, viSNumaMtA. iMdravAraNa, zaMkhAvalI, jyotiSamatI (mAlakAMganI) ane zivaliMgI, e ATha auSadhio pUrvAdi dizAnA saSTikame rAkhavI. 63. dhAnyanyAsa yavo vrIhisvathA kaDa-jUrNAhvA ca tilaiyutaaH| zAlI mudgAH samAkhyAtA godhUmAzca krameNa tu // 6 // java, vIhi, kAMga, juvAra, tila, DAMgara, maga ane ghauM e ATha dhAnya padi dizAnA caSTi kAme rAkhavAM. 64 AcArya ane zilpione sanmAna yavAbharaNaM pUjA vastrAlaGkArabhUSaNam / latsarva zilpine deyamAcAryAya tu yAjJikam // 65 // deva saMskArane mATe je vastra ane alaMkAra Adi AbhUSaSya caDhAvelAM hoya te badhAM zipione bheTa karavA ane yajJa saMbaMdhI badhI vastuo AcAryane bheTa karavI. 5 sato mahotsavaM kuryAnnRtyagItairanekazaH / naivedyAsatrikaM pUjA-maGganyAsAdikaM tathA // 66 // pachI aneka prakAre nAca ane gIta pUrvaka mahatsava kara. naivedya caDhAvavuM, AratI karavI ane aMganyAsa (mudrA) Adi kara. 66 it kSIraM kSau khaNDaM pakvAnnAni yahunyapi / SaDarasasvAdubhakSyANi samantAt parikalpayet // 67 / / mA 20
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ dUdha, madha, ghI, khAMDa ane aneka jAtanI mIThAI, tathA parasanA svAdavALA bhejana padArtha, e cAre tarapha sanmAnapUrvaka devanI AgaLa dharavA jAIe. . 67 viprANAM sampradAyAzca vedmntraistthaagmaiH| . sakalIkaraNaM jIvanyAsaM kRtvA pratiSThayet // 68) pachI brAhmaNa pitAnA sampradAya anusAra vedamaMtro vaDe ane Agamama vaDe sakalIkaraNa kare ane devamAM jIvanyAsa (prANapratiSThA) karIne pachI pratiSThita kare.68 prAsAda devanyAsa prAsAde devatAnyAsaM sthAvareSu pRthak pRthak / kharazilAyAM vArAhaM polyAM nAgakulAni ca / 69 // prAsAdanA tharo ane tenA aMge pArgomAM judA judA devane nyAsa karIne pUjA karavI. kharazilAmAM vArAhadeva ane bhITamAM nAgadeveno nyAsa karIne pUjA karavI. dalA prakumbhe jaladevAMzca puSpake kiMsurAMstathA / nandinaM jADayakumbhe ca karNAbhyAM sthApayeddharim // 7 // kuMbhAnA tharamAM jaladeva. puSpakaMThanA tharamAM kinnadeva, jAkuMbhamAM naMdAdeva, ane karNikAmAM haridevano nyAsa karIne pUjA karavI. 70 jaLavA jaI rahyA-drazyapa tathAthinI ! narapIThe narAMzcaiva kSamA ca khurake yajet // 7 // gajapIThamAM gaNezadeva, azvapIThamAM banne azvinIkumAradeva, narapIThamAM naradeva ane khurAnA gharamAM pRthvIdevIne nyAsa karIne pUjana karavI. 71 bhadre sandhyAtrayaM kumbhe pArvatI kalaze sthitAm / kapotAlyAM ca gAndharvAn maJcIkAyAM sarasvatIm // 72 // traNe bhadronAM kuMbhAmAM traNa saMdhyAdevI, kalazanA tharamAM pArvatI, kevALanA tharomAM gAMdharvadeva ane mAMcInA tharamAM sarasvatI devIne nyAsa karIne pUjA karavI. 7ra che jaGghAyAM ca dizApAlA-nindramume saMsthitam / sAvitrI bharaNIdeze zirAkTayAM ca devikAm // 73 1 "' ! 2 nAnI ' ! "raSTAre guma" apa. sU. 150 kaleka-6.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'STamo'dhyAyaH jaMghAnA tharamAM dipAle, deDhIAnA tharamAM iMdra, bharaNInA tharamAM sAvitrI ane zirAvaTInA tharamAM bhArAdhAra nAmanI devIne nyAsa karIne pUjA karavI. 73 vidyAdharAn kapotAlyA-mantarAle surAMstathA / parjanyaM kUTacchAdye ca tato madhye pratiSThayet / 74 // kevALanA tharamAM vidyAdhara, aMtarapatranA thamAM kinnara Adi sura (deva), ane chajajAnA gharamAM parjanya (megha) deva, tene nyAsa karIne pUjana karavuM. have madhya aMdaranA bhAgamAM devene nyAsa karavAnuM kahevAya che. 74 zAkhayozcandrasUryau ca trimuurtishcottrnggke| udumbare sthitaM yakSa-mazvinAvardhacandra ke ||75 // dvArazAkhAmAM caMdra ane sUrya, otaraMgamAM trimUrti (brahmA, viSNu ane ziva), uMbarAmAM yakSane ane ardhacaMdra (zaMkhAvaTI)mAM banne azvinIkumArano nyAsa karIne pUjA karavI. te 75 kaulikAyAM dharAdhAraM kSitiM cottaanpttttke|| stambheSu parvatAMzcaiva-mAkAzaM ca karoTake / / 76 // koLImAM tharAdhAdeva, pATaDAomAM kSitideva, staMbhemAM parvatadeva ane ghUmaTamAM AkAzadevane nyAsa karIne pUjavA. 76 che madhye pratiSThayed devaM makare jAhnavIM tathA / . zikharasyoruzRGgeSu paJca paJca pratiSThayet // 77 // .. brahmA viSNu tathA rU phezvara mahAzivA zikhare cezvaraM devaM zikhAyAM tu surAdhipam / / 78|| gabhArAmAM svadeva, maghara mukhavALI nAlImAM gaMgAjI, zikharanA urUzaMgomAM brahmA, viSNu, sUrya, izvara ane sadAziva e pAMca pAMca devane nyAsa karIne pUjana karavuM. zikharamAM Izvarano ane zikhAmAM idrane nyAsa karIne pUjana karavuM. 77 78 grIvAyAmambaraM deva-maNDake ca nizAkaram / padmAkSaM padmapatre ca kalaze ca sadAzivam // 79 // zikharanI grIvAmAM aMbaradeva, AmalasAramAM nizAkara (caMdramA), palapatra (padyazilA)mAM padmAkSadeva ane kalazamAM sadAzivane nyAsa karIne pUjA karavI. 79
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ sadyo vAmastathAghora-statpuruSa Iza eva c|| kaNIdibhadraparyantaM paJcAGge tAn pratiSThayet // 8 // kRti vAIjha sava, vAmana, ara, tapurUSa ane Iza, e pAMca devone keNathI laIbhadra sudhInA pAMca aMgomAM (keNa, paDhaze, ratha, uparatha ane nadImAM) nyAsa karI pUjA karavI. 80 pratiSThitadevanuM prathama darzana- prathama devatAdRSTe-darzayedantavAhitam / viprakumArikAM vAstu tato lokAn pradarzayet / 8 // pratiSThAnA divase devAlaya baMdha thayA pachI prAtaHkAla ughADavAnA samaye devanuM prathama darzana brAhmaNa kumArI kare, pachI bIjAM leka darzana kare. 81 sUtradhAra pUjana ityanantarataH kuryAt sUtradhArasya pUjanam / pittarastrA-maNibAvAda 8rA anyeSAM zilpinAM pUjA karIvyA karmakAriNAm / svAdhikArAnusAreNa vastratAmbUlabhojanaiH // 8 // vidhipUrvaka devapratiSThA thayA pachI bhUmi, ghana, vastra ane alaMkAre vaDe tathA gAya, bheMsa, ghoDA Adi vAhana vaDe sUtradhAranI sanmAnapUrvaka pUjA karavI, tathA kAma karanAra bIjA zilpionI paNa tenI gyatAnusAra vastra, bhojana pAna AdithI sanmAnapUrvaka pUjA karavI. 82-83 devAlaya banAvavAnuM phala- kASThapASANanirmANa-kAriNo yantra mndire| bhuJjate'sau tatra saukhyaM zaGkaratridazeH saha // 8 // lAkaDAne athavA pASANa Adine prAsAda je manuSya karAve che, te devalekamAM mahAdeva tathA anya devenI sAthe sukha bhogave che. 84 sutradhArane AzirvAda- puNyaM prAsAdaja svAmI prArthayet suutrdhaartH| sUtradhAro vadet svAmin akSayaM bhavatAt tava 85|| ta sUrajUgA !
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ mo'dhyAyaH devAlaya karAvanAra svAmI sUtradhAra pAse prAsAda baMdhAvavAnA puNyanI prArthanA kare, tyAre sUtradhAra AzirvAda Ape ke-"he svAmin devAlaya baMdhAvavAnuM tAruM puNya akSaya thAya." 85 AcArya pUjana AvapUtra vA vALafdhanaiH sadA dAnaM dadyAd dvijAtibhyo dInAndhadurvaleSu ca // 86 // sarveSAM dhanamAdhAraH prANInAM jIvanaM param / vitte datte pratuSyanti manuSyAH pitaraH surAH / / 87 // si tiSiA pratiSThAnuM kArya samApta thayA pachI vastra ane suvarNa Adi dhana vaDe AcarthanI pUjA karavI, pachI brAhmaNane tathA garIba, AMdhaLA ane durbala manuSyane dAna ApavuM, kemake badhAM prANione AdhAra dhana che ane prANIonuM zreSTha jIvana che. tethI dhana ApavAthI manuSya, pitRdeva ane bIjA de, e badhAM saMtuSTa thAya che. 87 jinadeva pratiSThA- pratiSThA vItarAgasya jinshaasnmaargtH| navakAraiH sUrimantraizca siddhakelibhASitaH / 88 // vItarAga devanI pratiSThA jenazAsanamAM batAvela vidhi pramANe, siddha thayelA kevala jJAnioe kahelA navakAramaMtra ane sUrimaMtronA uccAraNa pUrvaka karavI joIe. 88 grahAH sarvajJadevasya pAdapIThe pratiSThitAH / yenAnantavibhedena muktimArga udAhRtAH // 89 // sarvajJadevanA pabAsanamAM navagrahanI sthApanA karavI, je jinadeva anaMtabheda vaDe muktimArganA anugAmI kahelA che. 89 jinAnAM mAtaro yakSA yakSiNyo gautamAdayaH / siddhAH kAlatraye jAtAzcaturviMzatimUrtayaH // 10 // jinadevanI mAtAo tathA tenAM zAsanadeva yakSa ane yakSiNIo tathA gautama Adi gaNadharanI mUttio, bhUta, bhaviSya ane vartamAnakAlamAM siddha thavAvALA vIsa covIsa jinadevanI mUrtio sthApavAmAM Ave che. je 90 che
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Re iti sthApyA jinAvAse triprAkAraM gRhaM tathA / 1 prAsAdamaNDane savarNa zikharaM mandArakaM svaSTApadAdikam // 1 // 91 // upara je mUrtti kahI che, te jinAlayamAM sthApana karavI, te jinAlaya samavasaraNavALA, savaraNAvALA, zikharavALA, ghUmaTavALA ane aSTApadavALA thAya che. 5 915 prAsAdo vItarAgasya puramadhye sukhAvahaH / nRNAM kalyANakArI syAccaturdikSu prakalpayet // 92 // kRti nitiSThA / vItarAgadevanA prAsAdo nagaramAM hoya te sukhakAraka thAya che ane te manuSyanA kalyANa karanArA che, te mATe tene cAre dizAmAM banAvavAM. // 2 // jalAzaya pratiSThA mAghAdipaJcamAseSu vApIkUpAdisaMskRtam / taDAgasya caturmAsyAM kuryAdASADhamArgayoH // 93 // asaMskRtaM jalaM devAH pitaroM na pibanti tat / saMskRte tRptimAyAti tasmAt saMskAramAcaret // 94|| vAva ane kUvA AdinI pratiSThA mInasa'krAMti mAsane cheDIne mAgha Adi pAMca mAsamAM karavI, talAvanI pratiSThA cAmAsAnA cAra mAsa tathA ASADha ane mAgazara, e cha mAsamAM karavI. jalAzayanA pANInA sa`skAra na kare te tenuM pANI pitaradeva pItA nathI, saha~skAra karelA pANIthI ja pitRdeva tRpta thAya che. te mATe jalAzayanA pANInA saskAra avazya karavA joi e. // 93 94 jalAzaya karAvavAnuM puNya~~ jIvanaM vRkSajantUnAM karoti yo jalAzayam / dante vA sa labhet saukhya-mukhya svarge ca mAnavaH ||95|| vRkSa ane dareka prANIonu jIvana pANI che, tethI je manuSya jalAzaya AdhAve che, te manuSya jagatamAM dhana dhAnyathI pUrNu sAMsArika sukhene tathA svarganA sukhAne pAme che. // 5 // 1'mImbara' |
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSThamo'dhyAyaH vAstu puruSanI utpatti purAndhakamadhe rudra-lalATAt patitaH kssitau| svedastamAt samudbhUtaM bhUtamatyantaM dussaham // 9 // gRhItvA sahasA devai-yastaM bhUmAvadhomukham / jAnunI koNayoH pAdau rakSodizi zive ziraH // 97 / / prAcIna samayamAM jyAre mahAdeve aMdhaka nAmanA daityane vinAza karyo, te samayamAM parizramanA lIdhe mahAdevanA kapALamAMthI parasevAnuM bindu pRthvI upara paDyuM, te biMduthI mahA bhayaMkara eka bhUta utpanna thaye, tene dee jaladIthI pakaDIne pRthvI upara UThe pADI de che, tenI banne jAnu (goThaNa) ane hAthanI bane keNIe anukrame vAyukoNa ane agnikoNamAM, bane caraNa naiRtyakeNamAM ane mukha izAnakeNamAM rahe, te pramANe UMdhe pADI dIdhe. 96 97 | vArittA panna thAtu riyata suI devyo'STau bAhyagAsteSAM vasanAdu vAsturucyate // 98 // te UMdhA paDelA vAstu purUSanA zarIra upara pastAlIza deva besI gayA ane tenA cAre keNe ATha devIo paNa besI gaI, A pramANe trepana deva vAstu purUSamAM nivAsa kare che, te mATe tene vAstu kahe che. 98 adhomukhena vijJaptai-stridazairvihito pliH| teva balinA zAnti karoti hAnimanyathA // 99 // prAsAdabhavanAdInAM prArambhe parivattane / vAstukarmasu sarveSu pUjitaH saukhyado bhavet // 10 // UMdhe paDela vAstupurUSa devane vinati kare che ke je manuSya mArA zarIra upara beThelA devone vidhipUrvaka bali (pUjA sAmagrI) Apaze, te balinA prabhAvathI huM te manuSyane zAMti ApIza, ane je balI nahi Ape tene huM hAni karIza, te mATe prAsAda ane bhavana AdinA vAstukarmanA prAraMbhamAM ane saMpUrNa thAya tyAM sudhI badhAM vAstakarmamAM vAstu pUjana karavAthI sukhazAMti thAya che. je 9 100 ekapadAdito vAstu-yAvatpadasahasrakam / dvAtriMzanmaNDalAni syuH kSetratulyAkRtIni ca // 10 //
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka padathI laIne eka hajAra pada sudhInuM vAstu banAvavAnuM vidhAna che, vAtu. pUjanamAM batrIza maMDala che, te kSetranI AkRti pramANe AkRtivALA che. 101 vizeSa savistara varNana jANavA mATe juo aparAjita pRcchA sutra 57 ane 58 ekAzItipado vaastu-shctuHsssstthipdo'thvaa| sarvavAstuvibhAgeSu pUjayenmaNDaladvayam // 12 // vAstupUjanamAM batrI maMDaLamAMthI ekayAsI padane ane cosaThapadane, e be vAstu maMDalanuM pUjana karavuM joIe. A 12 vAstupurUSanA 45 deva Izo mardhani parjanyo dakSiNaM krnnmaashritH| jayaH skandhe mahendrAyAH paJca dakSiNavAhugAH // 10 // mahendrAdityasatyAzca bhRza AkAzameva ca / vAstaparaSanA mAthA upara Izadeva, jamaNA kAna upara parjanyadeva, jamaNA skaMdha upara jayadeva ane jamaNI bhUjA upara Idra Adi pAMca-iMdra, sUrya, satya, deza ane AkAzadeva beThelA che. 103 vahviAnuni puSAdyAH sapta pAdanalIsthitAH // 104 // puSAtha vitayazcaiva gRhakSato ymstthaa| gandhavoM bhRgarAjazca mRgaH sapta surA iti // 105 // agnikakSamAM jAnunI upara agnideva ane jamaNA paganI naLI upara puSA Adi sAtadeva-puSA, vitatha, gRhakSata, yama, gAMdharva, garAja ane mRga, e sAtadeva beThelA che. 104 105 pAdayoH pitarastasmAt sapta paadnliisthitaaH| dauvAriko'tha sugrIvaH puSpadanto jalAdhipaH // 106 // asurazoSayakSmA ca rogo jAnuni saMsthitaH / nA muddacya addhara no nidhi gharg 07thI ane paga upara pitRdeva. DAbA paganI naLI upara dauvArika, sugrIva, puSpadaMta, varUNa, asura, zoSa ane pApayamAM e sAtadeva beThelA che, nAga, mukhya, bhalalATa, kubera ane gari, e pAMcadeva DAbI bhUjA upara beThelA che. je 106 107 *vizeSa jANavA mATe juo rAjyavallabhamaMDana adhyAya-rajo 1 " ka" .
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 'SThamoDaNyAyaH aditiH skandhadeze ca bAme karNe ditiH sthitaH / dvAtriMzadAyagA devA nAbhipRSThe sthito vidhiH // 10 // DAbA khabhA upara aditideva ane DAbA kAna upara ditideva beThelA che, A pramANe batrIzadeva vAtupurUSanA bahAranA aMge upara beThelA che. madhya nAbhInI pUTha upara brahmA chekelA che. 108 aryamA dakSiNe vAme stane tu pRthiviidhrH| vivasvAnatha mitrazca dakSavAmorugAvubhau // 109 // jamaNA stana upara aryamA ane DAbA stana upara pRthvadharadeva beThelA che, jamaNuM javA upara vivasvAna ane DAbI jaMghA upara mitradeva beThelA che. 109 Ayastu galake vAsto-rApavatso hRdi sthitaH / sAvitraH savitA tadvat kara dakSiNamAzrito / / 110 // vAratupuruSanA gaLA upara Apadeva ane hRdaya upara Apavasadeva beThelA che, jamaNA hAtha upara sAvitrI ane savitA e be devI beThelI che. je 110 che , indra indrajayo mer3he rudro'sau vAmahastake karAroDapi tava kRti sevA yag: ?? . liMganA sthAna upara iMdra ane ijayadeva beThelA che, DAbA hAtha upara rudra ane rudradAsa deva beThelA che. A pramANe kula pistAlIza devamaya vAstupuruSanuM zarIra che.. 111 vAstumaMDalanA bahAranI ATha devio- IzAne carakI brAhye pIlopochA ca pUrvadik / vidArikAgnikoNe ca jammA yAmyAdizAzritA / / 112 / / naiRtye pUtanA skandA pazcime vAyukoNake / pAparAkSasikA saumye'ryamaivaM sarvato'rcayet // 113 / / vAstumaMDalanI bahAra IzAna koNamAM carakI ane pUrvamAM pIlIpachA, agnikoNamAM vidArikA ane dakSiNamAM janmAdevI, naiRtya koNamAM pUtanA ane pazcimamAM aMdA vAyukemAM pAparAkSisAkA ane uttaramAM aryamAdevI rahelI che, tenI pUjA karavI. che. 112 113 2 sAvitra' prA. 21
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ devIH krUrAn yamAMdIzca bhASAnnaiH suryaamissaiH| aparAn ghRtapakvAnnaH sarvAn svarNasugandhibhiH // 114 // ti vAstupuruvinyAsa: devIone ane yama Adi krUra dene aDadanA vaDA, madirA ane mAMsa AdithI ane bIjAM badhAM devane ghI, mAlapuDA Adi pakavAna, sonA ane sugaMdhita padArthothI pUjavA joIe. je 114 zAstra prazaMsA ekena zAstreNa guNAdhikena, vinA dvitIyena pdaarthsiddhiH| tasmAt prakArAntarato vilokya, maNiguNAdayo'pi sahAyakAsI // 115 / / A graMthanA karanAra zrImaMDanasUtradhAra kahe che ke zilpazAstra aneka che, temAM A adhika guNavALA zilpazAstra hovA chatAM paNa bIjAM zilpazAstra jANyA vinA vAstavika padArtha siddhi thatI nathI. te mATe prakArAntare bIjA zilpazAstra paNa jovA joIe. jemake maNuM adhika guNavALI hovA chatAM paNa ekalI zobhA ApatI nathI, paNa sonA Adi padArthanI sAthe adhika zobhAyamAna thAya che, tevI rIte zilpanA aneka zAstra jevAthI zilpI zilpazAstranA vidvAna thAya che. je 115 aMtima maMgala zrIvizvakarmagaNanAthamahezacaNDI-, zrIvizvarUpajagadIzvarasuprasAdAt / prAsAdamaNDanamidaM ruciraM cakAra, zrImaNDano guNavatAM bhUvi sUtradhAraH // 116 // itizrI sUtradhAramaNDanaviracite vAstuzAstre prAsAdamaNDane'SThamo'dhyAyaH samAptaH // 8 // sampUrNo'yaM grNthH| zrI vizvakarmA, gaNapati, mahAdeva, caMDIdevI ane vizvasvarUpa zrI jagadIzvaranI kRpAthI, jagatamAM guNavAna ane vidvAnomAM suprasiddha maMDana nAmane sUtradhAra che. teNe prAsAda nirmANa vidhine A prAsAdamaMDana nAmano graMtha AnaMdapUrvaka banAvyo. ItizrI paMDita bhagavAnadAsa jene A prAsAdamaMDananA AThamA adhyAyanI sudhinI nAmanI bhASA TIkA samApta karI. zrIratu.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa naM.-1 kesarI Adi ra5 prAsAdA (aparAjitapucchA sUtra 159) vizvakarmovAca sAndhArAMzca tato vakSye prAsAdAn parvatopamAn / zikharairvividhAkAra-naikANDaizca vibhUSitAn // 1 // parvatanI jema zobhAyamAna, aneka zikharavALA ane aneka govaDe vibhUSita, evAM sAMdhAra jAtinA prAsAdane huM kahIza ema vizvakarmA kahe che. 1 AdyaH paJcANDako jJeyaH kesarI nAma nAmataH / tAvadantaM caturvRddhi-videkottaraM zatam // 2 // pahele kesarI nAmane prAsAda pAMca IMgavALe che. pachI AgaLanA pratyeka prAsAdanI upara cAra cAra zRMga vadhAravAM, jethI chellA pacIsamAM merUprAsAdanI upara eka eka zaMga thAya che. je 2 pacIsa prAsAdanAM nAma--- kesarI sarvatobhadro nandano nandazAlikaH / nandIzo mandarazcaiva zrIvatsazcAmRtodbhavaH // 3 // himavAn hemakUTazca kailAsaH pRthivIjayaH / / indranIlo mahAnIlo bhUdharo ratnakUTakaH // 4 // 1 raNDakai bhUSitAn /
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane vaDUyaH padmarAgazca vajrako mukuttojjvlaa| airAvato rAjahaMso garuDo vRSabhastathA // 5 // meruH prAsAdarAjaH syAd devAnAmAlayo hi sH| saMyogena ca sAndhArAn kathayAmi yathArthataH // 6 // kesarI, sarvatobhadra, nandana, naMda zAlika, naMdIza, maMdara, zrIvatsa, amRtabhava, himAvAna, hemakUTa, kailAsa, pRthivIjaya, iMdranIla, mahAnala, bhUdhara, ratnakUTaka, vaiDUrya, padyarAga, vajaka, mukuTejala, airAvata, rAjahaMsa, garUDa, vRSabha, ane merU, e pacIsa prAsAda sAMdhAra jAtinAM che, tenuM anukrame yathArtha varNana kahuM chuM. 3 thI 6 dazahastAdadhastAna prAsAdo bhramasaMyutaH / SatrizAntaM nirandhArA ghATaye vedAdihastataH // 7 // je sAndhAra prAsAdane vistAra daza hAthathI ocho na hoya te te prAsAda bhramavALo banAvI zakAya che. arthAt daza hAthathI ochA vistAravALA prAsAdane bhrama (parikamA) banAva nahi. tathA cAra hAthathI chavIza hAtha sudhInA vistAravALA prAsAda bhrama vagaranA niradhAra paNa banI zake che. . 7 paJcaviMzatiH sAndhArAH prayuktA vAstu vedibhiH| bhramahInAstu ye kAryAH zuddhacchandeSu nAgarAH / / 8 / / vAstuzAstranA vidvAnoe e pacIsa prAsAda sAMdhAra jAtinA kahyAM che. paraMtu te bhramarahita zuddha nAgarajAtinAM niradhAra paNa karI zakAya che. te 8 1 kesarI prAsAda caturasrIkRte kSetre aSTASTakavibhAjite / bhAgabhAgaM bhramabhitti-vibhAgo devatAlayaH // 9 // samarasa sAMdhAra prAsAdanI bhUminAM ATha ATha bhAga karavAM. temAM eka bhAganI bhramaNI, eka eka bhAganI be dIvAla ane be bhAgane gabhAro kare che ! nirandhAre padA bhisi-radhaM garbha prakalpayet / madhyacchandazca vedAtrI bAhye kumbhAyataM zRNu // 10 // 1 "AtAvarSo nArita 'T
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyAda _ 2 _ 1_ n da. :// . == A E = A . je kezarI Adi prAsAda niradhAra banAvavA hoya te prAsAdamAnanAM cothA bhAganI dIvAla ane aradhA mAnane gabhAre banAva. arthAt ATha bhAgane prAsAda tala hoya te be be bhAganI dIvAla ane cAra bhAgane gabhAre kare. madhyamAM gabhAro samarasa karo. have bAhya kuMbhAnI taraphanuM mAna kahuM chuM. 10 || kSetrArdhe ca bhaved bhadraM bhadrArdhaM karNavistaraH / karNasyApramANena kartavyo bhadranirgamaH // 11 // prAsAdanI bhUminA mAnathI aradhuM mAna bhadranuM jANavuM, ane bhadrathI aradhuM mAna keNAnuM jANavuM. bhadrane nIkaLe kaNAthI aradhA mAnane kara. 11 catuSkarNeSu khyAtAni zrIvatsazikharANi ca / rathikodgame ca paJcaiva kesarI girijApriyaH // 12 // ruti sArI che cAre keNAnI upara eka eka zrIvatsa iMga caDhAvavuM, bhadranI upara rathikA ane deDhIo kare. A kezarI prAsAda che te pArvatIdevIne priya che. zRMgasaMkhyA-cAra ke 4 ane eka zikhara ema kula pAMca. te 12 2 sarvatobhadraprasAda kSetre vibhakta dazadhA garbhaH SoDazakoSThakaiH / bhittiM bhramaM ca bhittiM ca bhAgabhAgaM prakalpayet // 13 // prAsAdanI samacorasa bhUminAM daza daza bhAga karavAM, temAM bhAre cAra bhAgano eTale samarasa sela kaThAne kara. eka bhAganI bhIMta, eka bhAganI parikamAM ane eka bhAganI bIjI bhIMta karavI. 13 dvibhAgaH karNa ityukto bhadraM SahabhAgikaM tathA / nirgama caikabhAgena bhAgikA pArzvakSobhaNA // 14 // DAyama1, p. 1 * hirada !" 2 " Dhau mitta eNmanisyaa mAmAne sAthe !"
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAyamaNDana - a , roma prApta &mae, yha. '***CER narmara be be bhAga keNe ane cha bhAgane bhadrano vistAra kara, bhadrane nIkALe eka bhAgane rAkha, ane bhadranI banne bAju eka eka bhAganI bhaNA (keNIe) karavI. . 14 ja karNikA cADabhAgena bhAgAdha bhavanirgamam / bhAgatrayaM ca vistAre mukhabhadraM vidhIyate // 15 // bhadranI bane bAjunI kaNIone nIkALa aradhA aro bhAga ane bhadrane nIkALe aradho bhAga, A pramANe kula eka bhAga bhadrane nIkALa jANo. bhadrane vistAra cha bhAgane karavA lAge che, temAM eka eka bhAganI be keNI ane be karNikAo aradhA aradhA bhAganI evaM traNa bhAga bAda karatAM bAkI traNa bhAga rahe te mukha bhadranevistAra jANa. A 15 made hai tUnA vastra DAuna thA zrIvatsazikharaM kArya ghaNTAkalazasaMyutam / / 16 // ti sarvatomAra che . pratyeka bhadranI upara pAMca deDhIA karavAM, ane pratyeka kaNAnI upara be be zRMga caDhAvavAM, te zRMgo badhA AmalasAra ane kalazavALA zrIvatsa zikhara karavAM. 16 che zuga saMkhyA-pratyeka koNe 2-2, ane eka zikhara evuM kula nava. 3 naMdanaprAsAda zrIvatsaM bhadramArUDhaM rathikodgamabhUSite / nandane nandati svAmI duritaM harati dhruvam / / 17 // rUti naH | all naMdana prAsAdanuM mAna ane svarUpa sarvatobhadraprasAda pramANe jANavuM. phera eTalo ke-bhadranA gavAkSa ane deDhIAnI upara eka eka uraIMga caDhAvavuM. jethI kula tera zRMgavALo naMdana prAsAda jANe. A banAvanAra svAmI AnaMdamAM rahe che ane badhAM pApane nAza karanAra che. te 17 zaMgasaMkhyA-ke 8, bhadra 4 ane eka zikhara. evaM kula-13. che,
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ praSTi 4 naMdizAla prAsAda- tasyorve bhadro zRGgaM bhadraM tasyAnurUpataH / nandizAlo guNairyuktaH svarUpo lakSaNAnvitaH // 18 // iti nandizAlaH // 4 // naMdizAla prAsAdanuM talamAna ane tenuM varUpa naMdanaprAsAda pramANe jANavuM. vizeSa eTaluM ke bhadranI upara eka uzRMga vadhAre caDhAvavuM, A sattara zuMgavALe naMdizAla prAsAda guNayukta suMdara lakSavALA banAva. te 18 che zaMgasaMkhyA-keNe 8, bhadre 8, ane eka zikhara. evaM kula-17 thaMga. 5 naMdIza prAsAda vibhAgaM ca bhaved bhadraM bhadrArdha prarathastathA / varSa bAda ma va Athe tathA 21 . iti nandIzaprAsAdaH // 5 // naMdIza prAsAdanuM mAna ane svarUpa sarvatobhadra pramANe jANavuM. phera eTale ke cha bhAganuM bhadra che, tene badale traNa bhAganuM bhadra ane deDha deDha bhAgane paDhare kare. keNa upara be be zRMga, bhadranI upara eka eka ane paDharA upara eka eka ga caDhAvavuM. A pramANe kula ekavIza govALo naMdIza prAsAda che. 19 zaMgasaMkhyA-keNe 8, paDhare 8, bhadre 4 ane eka zikhara evaM kula 21 ga. 6 maMdara prAsAda - bAdazAMzastu vistAro muulgrbhstdrdhtH| bhAgabhAgaM tu kartavyA dve bhittI cAndhakArikA // 20 // jarathabhAI lAve di mArA prarathA samaniSkAso bhadraM bhAgena nirgamam // 21 // karNa dve bhadra ke dve ca cakaM pratirathe tathA / saghaNTAkalazA rekhA rathikodgamabhUSitAH // 22 // rUti mana: + 6 tu vAra ? "tau mA
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 prAsAdamaNDane nsanAM che - - - ~ Th* * inba , prAsAdanI samarasa bhUminA bAra bhAga karavAM. temAM cha bhAganA gabhAre kare, ane eka eka bhAganI dIvAla ane parikamA karavI. gabhArAnI bahAranA bhAgamAM keNa, paDho ane bhadrA, e badhAM be be bhAganA karavAM. teone nIkALe samadala rAkhave, tathA bhadrane nIkALe eka bhAgane rAkho. keraNA upara be iMga, bhadranI upara be urazaMga ane pratithi upara eka eka IMga, caDhAvavuM AmalasAra, kalaza, rekhA, gavAkSa ane deDhIo e badhAM zebhAyamAna rAkhavAM, A maMdira prAsAdanI upara kula pacIsa iMge che. je 20 thI 22 zRMgasaMkhyA-keNe 8, pahere 8, bhadre 8 ane eka zikhara kula 25 zaga. 7 zrIvatsa prAsAdacturdshaaNshvistaare garbhazcASTAMzavistaraH / bhAgabhAgaM bhramo bhitti-bhittistu bhAgikA // 23 // kaNa zrRGgadayaM kuryAcchivaraM cApTavistaram / prarathaH karNamAnena tilakaM zRGgakopari // 24 // nandikAyAM ca tilakaM bhadre zRGgAtrayaM bhavet / zrIvRkSastu samAkhyAtaH karttavyastu zriyaH pateH // 25 // ruti zrIvRkSa / 7 | samarasa prAsAdanI bhUminA cauda bhAga karavA, temAM ATha bhAgane gabhAre, eka bhAganI bhIMta, eka bhAganI bhramaNI ane eka bhAganI bahAranI bhIMta, e pramANe aMdaranuM mAna kahyuM, bahAranuM mAna maMdira prAsAda pramANe jANavuM, phakta phera eTalo ja ke eka bhAganI bhadra naMdI vadhAre karavI. eTale be bhAgano kaNa, be bhAgane pratiratha, eka eka bhAganI naMdI, ane be bhAganuM bhadrAI karavuM. keNuM upara be zRMga, paDharA upara eka zaMga ane eka tilaka caDhAvavuM. zikharano vistAra ATha bhAgano kara. naMdInI upara eka tilaka mukavuM ane bhadranI upara traNa urUIMga caDhAvavAM, A zrIvRkSa nAmanA prAsAdanuM svarUpa kahyuM, te viSaNune mATe kare, AnI upara ogaNatrIza zRMga ane sola tilaka che. te 23 thI 25 che 1 mUla zlokamAM " mAna' pATha che, tene arthe be IMga karavAmAM Ave te paga saMkhyAmAM parivartana thAya che. jethI bhASAntaramAM meM eka zaMga e artha karyo che. che. r eka
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ hihi zRMgasaMkhyA- 8, paDha 8, bhadra 12, eka zikhara kula 29 zRMga. tilaka paDhare 8, naMdI e 8 eva 16 tilaka 8 amRtibhava prAsAda- karNe zrRGgatrayaM kuryAt prarathaH pUrvakalpitaH / amRtoyanAmo'sau prAsAdaH surapUjitaH // 26 / / tti amRtavaH | 8 || prAsAdanuM talamAna ane svarUpa zrIvRkSa prAsAdanI pramANe jANavuM. phera eTale ke keNA upara traNa IMga caDhAvavAM, bAkI pratiratha AdinI upara zrI vRkSa prAsAdanI mujaba samajavuM. A amRtabhava prAsAda dethI pUjita che, AnI upara tetrIza IMga ane ane sela tilaka che. A ra6 zaMgasaMkhyA keNe 12 bAkI pUrvavat kula-33 zRMga ane tilaka 16, paDhare 8 ane naMdIe 8. 9 himAvAna prAsAda he va zRGge pratirathe tvmRtodbhvsNsthitii| himavAn he urAzRGge pUjyA suranarorageH // 27 // ti fjavAnagArA ns A prAsAdanuM talamAna ane svarUpa amRtabhava prAsAda pramANe jANavuM, vizeSa eTaluM ke- paDharAnI upara tilakane badale be be IMga ane bhadranI upara be urasaMga caDhAvavAM. (arthAt bhadranI upara traNa urUIMga che temAMthI eka kama karavuM), jethI A hiMmavAnuM prAsAdanI upara kula sADatrIza zuMga ane ATha tilaka raheze, A prAsAda deva, manuSya ane nAgakumAra devethI pUjita che. 275 IMgasaMkhyA-keNe 12, paDhare 16, bhadre 8 eka zikhara maLI kula 37 IMga ane tilaka 8 bhadra naMdIe. 10 hemachUTa prAsAda- umazRGgatrayaM bhadre nandikA tilkaanvitaa| hemakUTastadA nAma prakartavyastrimUrtike // 28 // ___ iti hemakUTaprAsAdaH // 10 // A prAsAdanuM mAna ane svarUpa himAvAna prAsAdanI mAphaka jANavuM. vizeSa phera eTale ke-bhadranI upara traNa urUIMga caDhAvavAM ane nadI upara bIjuM tilaka karavuM, A
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamarane hemakUTa prAsAda brahmA, viSNu ane maheza e trimUrtine mATe zreSTha che, A prAsAdanI upara ekatAlIza zaga ane sola tilaka che. 28 iMgasaMkhyA-keNe 12 paDhare 16 bhadre 12 eka zikhara kula 41 zRMga ane 16 tilaka bhadra naMdIe. 11 kailAsa prAsAda- namittata vyAM jevA tiH kailAsazca tadA nAma Izvarasya sadA priyaH // 29 // ti rajA 11 A prAsAdanuM mAna ane svarUpa hemakUTa prAsAdanI mAphaka jANavuM, vizeSa phera eTalo ke-naMdInI upara eka eka tilaka kama karavuM ane tenA badale eka eka IMga caDhAvavuM ane keNAnI upara traNa zRMgamAMthI eka IMga kama karI tene badale tilaka caDhAvavuM. A kailAsa nAmano prAsAda Izvarane hamezA priya che, AnI upara pistAlIza iMge che, ane ane ATha tilaka che. je 29 zRMgasaMkhyA- 8, paDhare 16, bha12, naMdIe 8 eka zikhara kula 45 zRMga ane 8 tilaka naMdIe. 12 pRthvIjaya prAsAda rekho tilakaM tyaktvA tatraiva kArayet / pRthvIjayastadA nAma kartavyaH sarvadaivate // 30 // iti pRthvIjayaH // 12 // A prAsAdanuM mAna ane savarUpa kelAsa prAsAdanI mAphaka jANavuM, phera eTale ke-kezA uparanuM tilaka kADhI nAMkhavuM ane tene badale zRMga caDhAvavuM eTale traNa zaMga koNa upara thAze, A pRthvI jaya nAmane prAsAda badhAM devAne mATe karo, A prAsAdanI upara ogaNapacAsa phUga ane ATha tilaka che. te 30 zRMgasaMkhyA keNe 12, paDhare 16, bhadra 12, naMdIe 8 eka zikhara kula 49 ane tilaka 8 nadIe. 13 IMdranIla prAsAda- nandikA caikabhAgena ithaMzaH pratirathastathA // 31 // punarnandI bhaved bhAgaM bhadraM vedAMzavistaram / samastaM samaniSkAsaM bhadre bhAgo vinirgamaH // 32 //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... iMdranIla prAsAdanI samacorasa bhUminA sela bhAga karavAM, temAMnA be bhAgane keNa, eka bhAganI naMdI, be bhAgane paDha, bIjI naMdI eka bhAga ane bhadrAI be bhAga (purU bhadra cAra bhAga) karavuM, badhAM aMge samadala karavAM ane bhadra nIkaLatuM eka bhAganuM karavuM. 31-32 che catuHSaSTayaMzako garbho veSTito bhittibhaagtH| bAhyabhittibhaved bhAgA dvibhAgA ca bhramantikA // 33 // gabhArAne vistAra ATha bhAga (samarasa 64 bhAga) kara, gabhArAnI divAla eka bhAga, jamaNI be bhAga ane bahAranI divAla eka bhAga rAkhavI. 33 . che tainir, 6, e - - ja - , janI Pra che? -- ema emanuM . mArA. va - daoN, je zivAM sUri nandikAyAM tu tilakaM pratyakSaM ca bibhAgikam // 34 // . . zAdvayaM pratirathe uraH zaM SaDaMzakam / zRGgadvayaM nandikAyA-muraHzRGga yugAMzakam 135|| dvibhAgaM bhadrazaGgaM tu zRGgArddha caiva nirgmH|| karNe pratirathe caiva AdakAntarabhUSitam // 36 // indranIlastadA nAma indraadisurpuujitH| vallabhA sarvadevAnAM zivasyApi vizeSataH // 37 // hatInI: 13 kaNA upara be raMga caDhAvavAM, zikharane vistAra bAra bhAgane kare, naMdIe eka eka tilaka caDhAvavuM, keNAnI banne bAju be bhAganA vistAravALA pratyegA (Atha garAsIyAM) caDhAvavAM, paDharA upara be be IMga caDhAvavAM, paheluM urUIMga vistAramAM cha bhAganuM karavuM, naMdInI upara eka eka IMga mUkavuM, bIjuM urUIMga vistAramAM cAra bhAganuM ane trIjuM urUIMga vistAramAM be bhAganuM karavuM, keNa ane pahero udakAntara1 "Ada" A pATha azuddha jaNAya che, te sthaLe "tame' evo pATha hovo joIe. jethI aMgenI saMkhyA maLI rahe che.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAraNA vALA karavAM, urUgane nIkALa vistArathI aradhA mAnane rAkhave, A prAsAda IMdra Adi devothI pUjita hovAthI iMdranIla nAma ApeluM che, te sarva devone priya che, temAM vizeSa karI mahAdevane adhika priya che. A prAsAdanI upara pa3 zaMga ane ATha tilaka che. te 34 thI 37 che zaMgasaMkhyA-keNe 8, paDhare 16, bhadranaMdIe 8, bhadra 12, pratyaMga 8, eka zikhara kula 53 IMga ane ATha tilaka koNIe. 14 mahAnala prAsAda- 4 nI (Anan?) tathA zAla reaoda tathA mahAnIlastadA nAma karttavyaH sarvadaivate // 38 // iti mahAnIlaH // 14 // mahAnala prAsAdanuM mAna ane svarUpa iMdranIla prAsAdanI pramANe jANavuM, phera eTale ke-keNAnI naMdI upara tilakanA badale zRMga mUkavuM ane koNa uparathI eka IMga utArIne te ThekANe tilaka mUkavuM, A mahAnala prAsAda sarva devene mATe kare. zaMgasaMkhyA-keNe 4, pratyaMga 8, naMdIe 8, paDhare 16, naMdIe 8 bhadre 12 ane zikhara 1 evaM kula 57 IMga ane tilaka 4 kee. 15 bhUdhara prAsAda- kArya zaGgaM ca tilakaM rekhAmadhye prazasyate / bhUdharasya samAkhyAtaH prAsAdo devatAlayaH // 39 / / phata mUvaH 1 A prAsAdanuM mAna ane svarUpa mahAnala prAsAdanI mAphaka jANavuM, phera eTale kekeNa upara eka zRMga vadhAre caDhAvavuM, je bhUdhara nAmano prAsAda denA sthAnarUpa thAya che, gasaMkhyA-kaNe , pravaMga 8, nadIe 8, paDhare 16, naMdIe 8, bhadra 12 ane zikhara 1 evI kula 61 zRMga ane tilaka 4 kANe. - 16 ratnakUTa prAsAda bhUdharasya yathA proktaM dvibhAgaM vardhayet punaH / pUrvavad dalasaMkhyAyAM bhadrapAca dvinandike // 4 // dvibhAgaM vAhyabhittizca zeSaM pUrvaprakalpitam / talacchandamiti khyAta-mUrdhvamAnamataH zRNu / '411H
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 HLI A ratnakUTa prAsAdanuM mAna ane svarUpa bhUdhara prAsAdanI mAphaka jANavuM, vizeSa e ke-talamAnamAM be bhAga vadhAravAM arthAt aDhAra bhAga karavAM ane bhadranI bane bAju eka eka bhAganI bIjI naMdI vadhAre karavI, tathA bahAranI bhIMta be bhAganI karavI, bAkI badhuM pahelAnI mAphaka jANavuM, have urvamAna kahe che. 40 41 che kaNe dvizRGgaM tilakaM zikharaM sUryavistaram / tilake dve nandikAyAM pratyaGgaM tu dvibhAgikam // 42 // a mti vALA ja tilake ve punarnandyA-muraHzRGgaM yugAMzakam // 4 // Mari H TAT nA ja ni trimA gharamAM ALL IA) | krimA mA ja nA rivAjA na THE ===ii - be keNAnI upara be ziMga ane eka tilaka caDhAvavuM, zikharano vistAra bAra bhAgane kare, karNa naMdIe be tilaka mUkavAM, be bhAganA vistAravALAM pratyaMga caDhAvavAM, pratirathanI upara traNa IMga ane tenI nadI upara be tilaka mUkavAM, bhadranaMdIupara eka IMga ane eka tilaka karavA, bhadranI upara cAra urUga karavAM, temAM paheluM urUga cha bhAganuM, bIjuM cAra bhAganuM, trIjuM traNa bhAganuM ane cothuM be bhAganuM karavuM, e urUgane nIkALe vistArathI aradhA bhAgano kare, A prAsAdanI upara ziMgasaMkhyA-keNe 8, pratyaMga 8, paDhare 24, bhadranaMdIe 8, bhadra upara 16 ane eka zikhara kula 65. tilakasaMkhyA-keNe 4, karNanaMdIe 16, pratirathanI naMdIe 16, bhadra nadIe 8 evaM kula 44, rasnakUTastadA nAma zivaliGgeSu kAmadaH / prazastaH sarvadeveSu rAjJAM tu ayakAraNam // 45 // ne rajUanlA /1 6. upara pramANenA svarUpavALe ratnakUTa prAsAda zivaliMgane mATe banAve te Icchita phalane ApanAre che, badhAM devone mATe banAve te prazaMsanIya che ane rAjAone vijaya karavAvALe che. 45
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27che. . . prAsAmane 17 va rya prAsAda- zRGga tRtIyaM rekhorve karttavyaM sarvazobhanam / vaiDUryazca tadA nAma kartavyA sarvadevate // 46 // zata vaijJAAH lagA vairya prAsAdanuM mAna ane svarUpa ratnakUTa prAsAdanI mAphaka jANavuM phera eTale keke uparanuM tilaka kADhI nAMkhIne trIjuM zRMga caDhAvavuM te badhAM zobhAyamAna karavAM, te badhAM dene mATe kare zubha che, A prAsAdanI zRMga saMkhyA keNe 12, pratyaMga 8, paDhare 24, bhadranaMdIe 8, bhadra 16 ane eka zikhara evaM kula 69, tilakasaMkhyA-karka : naMdIe 16, paDharAnInaMdIe 16 ane bhadranaMdIe 8 evaM kula 40 tilaka kadA 18 parAga prAsAda tathaiva tilakaM nandyAM zRGgayugmaM tu saMsthitam / padmarAgastadA nAma srvdevsukhaavhH||47|| A parAga prAsAdanuM svarUpa ane mAna vaiDUrya prAsAdanI mAphaka jAvuM, phera eTale ke- keNa uparathI trIjuM zRMga utArIne tilaka karavuM, ane bhadranaMdIe be zRMga caDhAvavAM, A padyarAga nAmane prAsAda sava devane sukhakAraka che, zRMgasaMkhyA- 8, pratyaMga 8, 5Dha 24, bhadranaMdIe 16, bhadra 16 ane eka zikhara evaM kula 73, tilakasaMkhyA-keNe 4, karNanaMdIe 16, paDharAnI naMdIe 16 evaM kula 36 tilaka 47 19 vajaka prAsAda rekhorce ca tataH zRGga kartavyaM sarvazobhanam / vajrakazcati nAmAsau zakrAdisuravallabhaH // 48|| iti baJjaprAsAdaH // 19 // A vAka prAsAdanuM mAna ane svarUpa parAga prAsAdanI mAphaka jANavuM. phera eTale ke-kaNA uparathI tilaka kADhI nAMkhIne trIjuM zRMga caDhAvavuM, badhuM zobhAyamAna karavuM, A prAsAda iMdra Adi devone priya che, zRMgasaMkhyA-keNe 12, pratyaMga 8, paDhare 24, bhadranaMdIe 16, bhadre 16 ane eka zikhara kula 77 zRMga tilakasaMkhyA-karNadIe 16, pratirathanaMdIe ' 16 evaM kula 32 tilaka che. i8 che
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ sattano 20 mukajajavala prAsAda ane zitiSA kSetre divAnA vistAra che sArdhabhAgaM bhavennandI karNavatprarathastathA // 49 // punarnandI sArdhabhAgA bhAgAvai bhadranandikA / vedazo bhadravistAra ekabhAgastu nirgamaH // 50 // mitta brAhmagiri biA jAtivA tatsamA madhyabhittizca garbho'STAMzaH prakalpitaH // 51 // mukuTa jajavala prAsAdanI samarasa bhUminA vIza bhAga karavAM, temAM be bhAgano keNa, deDha bhAganI naMdI, be bhAgane paDha, deDha bhAganI naMdI eka bhAganI - bhadranaMdI ane cAra bhAgane bhadrano vistAra kara, ane nIkALe eka bhAgane kara, be bhAganI bahAranI dIvAla, be bhAganI bhramaNa (parikamAM; be bhAganI gabhArAnI divAla ane ATha bhAgano gabhAro kare. 49 thI 11 -- mare, yory urk naijhan , jala, ja --- SSC Eii t n karNe dvizRGga tilaka rekhA dvisptvistraa| nandyAM zRGgaM ca tilakaM pratyahaM tu tadUrdhvataH // 52 // gAtrauM sine sattA para ga ra ti8-buca vAva che parU II bhadranandyAM tathA zRGga-miSubhAgorumaJjarI / majUja mii purovara sthare pa4 che ti mukuTochava: 20. rekhAne vistAra coda bhAgane kare, keNa upara be IMga ane eka tilaka, naMdInI upara eka aMga ane eka tilaka, tenI upara pratyaMga, paDherA upara traNa zRMga, naMdIe eka ziMga ane eka tilaka, bhadra naMdIe eka IMga ane bhadra cAra iMga caDhAvavAM, paheluM uga sAta bhAganuM, bIju cha bhAganuM trIjuM pAMca bhAganuM ane cothuM urazaMga
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane be bhAganuM karavuM, A pramANe mukuTajajavala prAsAda bane che. para thI 54 IMgasaMkhyAkaNe 8, pratyaMga 8, naMdIe 8, paDhare 24, naMdIe 8, bhadranaMdIe 8, 9 16 ane eka zikhara evaM kula 81, tilakasaMkhyA-keNe 4, karNanaMdIe 8, bIjI naMdIe 8, evaM kula 20. 21 airAvata prAsAda- rekhorve ca tataH zRGga karttavyaM sarvakAmadam / airAvatastadA nAma zakAdisuravallabhaH // 55 / / bhairAtaH 21 A airAvata prAsAdanuM tala ane mAna mukuTejala prAsAda pramANe jANavuM, phera eTale ke keNA uparanuM tilaka kADhIne te ThekANe ga mUkavuM, arthAt keNA upara traNa zRMga karavA, A sarva kAmane ApanAruM che, A arAvata prAsAda iMdrAdi dene priya che. je 55 zaMgasaMkhyA-keNe 12, naMdIe 8, pratyaMga 8, paDhare 24, naMdIe 8, bhadranaMdIe 8, bhadra 16 ane eka zikhara, evuM kula 85, tilasaMkhyA-karNanaMdIe 8, pratinaMdIe 8, evaM kula 16 tilaka.. 22 rAjahaMsa prAsAda- tathaiva tilakaM kuryAd bhadrakaNe tu zRGgakam / rAjahaMsaH samAkhyAtaH kartavyo brahmamandire / / 56 / / ti rAgaTTA. rarA rAjahaMsa prAsAdanuM mAna ane svarUpa rAvata prasAdanI mAphaka jANavuM, phera eTalo ke-kaNa uparanA trIjA bhaMgane badale tilaka karavuM, eTale be IMga ane eka tilaka caDhAvavuM, tathA bhadranI naMdIe eka zRMga vadhAravuM, A pramANe rAjahaMsa prAsAdanuM svarUpa jANuvuM, te brahmAne mATe kara. 56 che zaMgasaMkhyA-keNe 8, pratyaMga 8, karNa nadIe 8, paDhare ra4, pratinaMdIe 8, bhadranaMdIe 16, bhadra 16 ane eka zikhara evaM kula 89zaMga. tilasaMkhyA-ke , naMdIe 8, pratinaMdIe 8, evaM kula ra0 tilaka, 23 pakSirAja (gasaDa) prAsAda - rekhovaM ca tataH zRGga kartavyaM sarvakAmadam / pakSirAjastadA nAma kartavyaH sa zriyaH pateH // 5 // tti vakSirH rA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa A pakSirAja prAsAdanuM mAna ane svarUpa rAjahaMsa prAsAdanI mAphaka jANavuM, phera eTale ke-keNA uparanuM tilaka kADhI nAMkhIne tene badale zRMga karavuM, eTale keNA upara traNa IMga thaze, te sarva kAmane ApanAruM che, A paNirAja nAmane prAsAda viSNune mATe banAve. e pa7 iMgasaMkhyA-keNe 12, pracaMga 8, naMdIe 8, paDhare 24, pratidIe 8, bhadranaMdIe 16, bhadra 16 ane eka zikhara, evaM kula 93 iMga tilakasaMkhyA-karNadIe 8 ane pratinaMdIe ATha, evaM kula 16 tilaka. 24 vRSA pAsA: dvAviMzatyA vibhakte ca dvibhAgA bhittikA bhavet / bhramaNI tatsamA caiva punarbhittizca tatsamA // 58 / zatamUlapadairgarbhaH kartavyo lakSaNAnvitaH / karNapratiratharatho-parathA dvi dvi vistraaH|| 59 // bhadranandI bhaveda bhAga vedAMzo bhdrvistrH| bhAgo bhadre nirgamaH syAccheSA vai pUrvakalpitAH // 60 / / vRSabha prAsAdanI samarasa bhUminA bAvIza bhAga karavAM, temAM be bhAganI bahAranI dIvAla, be bhAganI bhramaNuM, be bhAganI gabhArAnI bhIMta ane daza bhAgane gabhAro kare, bahAranA mAnamAM keNa, paDha, ratha ane uparatha, e pratyeka be be bhAganA vistAravALAM karavAM, bhadranaMdI eka bhAganI ane AkhuM bhadra cAra bhAganuM karavuM, bhadrane nIkaLo eka bhAgane kare, bAkInA badhAM aMgo samadala karavAM. 58 thI 60 karNe dvizRGgatilakaM zikharaM SoDazAMzakam / / zaGgadvayaM pratirathe pratyaGgaM ca tribhAgikam / / 61 / / rathe zRGgannayaM kuryA-cchRGgoce corumaJjarI / he dve zuoM uparathe urAza SaDaMzakam // 62 // bhadranandho bhavecchaGgaM vedAMzA corumnyjrii| dvibhArga bhadrazRGgaca katavyaM ca manoramam // 63 // sapta'navatyaNDakayUka kartavyo lkssnnaanvitH| vRSabho nAma vikhyAta Izvarasya sadA piyaH // 64 // iti vRSabhaH // 2 // prA. 23
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane zikhara solA bhAganA vistAranuM karavuM, keNA upara be zaMga ane eka tilaka, paDhA upara be IMga, upara traNa bhAganA pratyaMga, rathanI upara traNa IMga, uparathanI upara be be iMga, bhadranaMdIe eka eka zaga, ane bhadranI upara cAra uzaMga caDhAvavAM, paheluM urUga ATha bhAganuM, bIjuM cha bhAganuM, trIjuM cAra bhAganuM ane zuM be bhAganuM karavuM, sattANuM IMgovALe ane sarva lakSaNe vaDe yukta evo vRSabha nAmane prAsAda Izvarane hamezAM priya che. 1 thI 4 zaMgasaMkhyA-keNe 8, pratyaMga 8, paDhare 16, ratha upara 24, uparathe 16, bhadranaMdIe 8, bhadde 16 ane eka zikhara, evaM kula 97 IMga tilakasaMkhyA--ja keNe. 25 merU prAsAda- che . DIET , ,, - 11 nAma) karNe zaGgatrayaM caiva ekottarazatANDakaH / meruzvApi samAkhyAtaH kartavyazca trimUrtike // 65 / / rUti kAraH 24in merU prAsAdanuM mAna ane svarUpa vRSabha prAsAdanI mAphaka jANavuM, phera eTale ke- keNA upara be IMga ane eka tilaka che. tenA badale traNa IMga caDhAvavAM, eTale ekaso eka iMgavALe meru prAsAda thAya che. te brahmA, viSNu ane zivajIne mATe banAvavuM joIe. te 65 zaMgasaMkhyA-keNe 12, pratyaMga 8, paDhare 16. rathe 24, uparathe 16, bhadranaMdIe 8, bhadra 16 ane eka zikhara, evuM kula 101. merU pradakSiNAnuM phala- sarvasya hemamerozca yatpuNyaM tripradakSiNaiH / kRte zaileSTakAbhizca tatpuNyAllabhate'dhikam // 66 // saMpUrNa suvarNamaya merUnI traNa pradakSiNA karavAthI je puNya thAya che, te puNyathI paNa adhika puNya pASANa athavA IMTanA banelA merUprAsAdanI pradakSiNyA karavAthI thAya che. te 66 che. je , , jenA ES J En to
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa haro hiraNyagarbhazca haridinakarastathA / ete devAH sthitA merau nAnyeSAM sa kadAcana // // itizrI sUtrasaMtAnaguNakIrtiprakAzapradyotakAre zrIbhuvanadevAcAryoktAparAjitapRcchAyAM kemaryAdisAndhAramAsAdanirNayAdhikArona makonaSaSTayuttarazatatama sUtram ! ziva, brahmA, viSNu ane sUrya e devene merUprasAdamAM pratiSThita karavA, bAkI dene kyAre paNa temAM pratiSThita karavAM nahi. 67 che Iti paMDita bhagavAnadAsa jaina viracita kesaryAdi sAMdhAra prAsAda nirNayAdhikAranI subodhinA nAmanI bhASA TIkA samApta.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa naM. 2 atha jinendrpraasaadaadhyaayH| baya uvAca saMta ! mahera! Har ripRtha . prAsAdAMzca jinendrANAM kathayasa kiM mAM prabho ? // 1 // he pitA mahAdeva! meM Apane jinendranA prAsAdenuM varNana karavA pUchyuM hatuM, te he bhagavanApa te savistara kahezo? 1 kiM talaM kiJca zikharaM kiM dvipshcaashduttmaaH| samosaraNaM kiM tAta ! ki sthAdaSTApadaM hi tat / / 2 / / mahIdharo munivaro dvidhAriNI sushobhitaa| he tAta! uttama bAvana jinAlaya kevAM prakAranAM che tathA tenAM tala ane zikharonI racanA kevI che ? samavasaraNa, aSTApada, mahIdhara, munivara ane zobhAyamAna dvidhAriNI prAsAdanI racanA kevI che? tenuM Apa varNana kare. . 2 zrI vizvakamevAca- zRNu vatsa ! mahAprAjJa ! yattvayA paripRcchayate / prAMmAdAn tu jinendrANAM kathayAmyahaM tacchRNu // 3 // zrIvizvamAM potAnA jaya nAmanA putrane saMbodhana karIne kahe che ke--he mahAbuddhimAm putra ! te jinendranA prAsAdanuM varNana pUchyuM, tene vistArapUrvaka kahu chuM, te sAMbhaLo. 3 prAsAdamadhye meravo bhvpraasaadnaagraaH| antakA drAviDAzcaiva mahIdharA latinAstathA // 4 // uttama jAtinA prAsAdamAM merU prAsAda, nAgara jAtinAM bhadra prasAda, aMtaka prAsAda, drAviDa jAtinA prAsAda, mahIdhara prasAda ane latina jAtino prAsAda eTalA uttama che. 5 4
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha jinendraprAsAdAdhyAyaH tabani prAsAdadIrghato vyAso bhisibAhye surAlaye / SoDazAMzahared bhAgaM zeSaM ca dviguNaM bhavet // 5 // prathame navame caiva dvitIye caturo bhavet / ayaM vidhiH prakartavyo bhAgaM ca dvitryaMzaM bhavet // 6 // tatra yukti prakartavyo prAsAde srvnaamtH| zivamukhe bhayA zrutaM bhASitaM vizvakarmaNA // 7 // maMDovaranI bahAranA bhAga sudhI prAsAdanI laMbAI pahoLAIne guNAkAra karIne tene saLathI bhAga de, je zeSa vadhe tene bamaNe kare, (ahIMthI artha sabhannatA nathI)........ 1 kamala bhUSaNa (RSabhajinavalabha) prAsAda-vibhaphati prathamA caturastrIkRte kSetre dvAtriMzatpadabhAjite / ko bhAgatrayaM kAryaH pratikarNastathaiva ca // 8 // uparathastribhAgazca bhadrArdha vedabhAgikam / nandikA karNikA caiva caiMkabhAgA vyavasthitA // 9 // prAsAdanI samacorasa bhUminA batrIza bhAga karavAM, temAM traNa bhAgane keNa, traNa bhAgane paDha, traNa bhAgane uparatha ane cAra bhAganuM aradhuM bhadra karavuM, koNIo ane naMdIe eka eka bhAganI karavI. 9 kaNe ca kramacatvAri pratikaNe kramatrayam / uparathe iyaM jJeyaM karNikAyAM kramadvayam // 10 // viMzatiruruzRGgANi pratyaGgAni ca ssoddsh| karNe ca kesarI dadyAnnandanaM nandazAlikam // 11 // prathamakramo nandIza Urve tilakazobhanam / kamalabhUSaNanAmo'yaM RSabhajinavallabhaH // 12 // iti RSabhajinavallabhaH kamalabhUSaNaprAsAdaH // 1 // . kenI upara cAra kima, paDhA upara traNa krama, uparatha upara be krama ane dareka che. A prakaraNamAM kaI jagyAe karma ane kaI jagyAe "mA" ema be jAtanA zabdone praveza prAcIna pratiomAM jovAmAM Ave che, paraMtu meM dareka sthaLe krama zabdano ja prayoga karavo ThIka
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 prAsAdamaNDane kANIo upara e e krama caDhAvavAM, cAre dizAnA bhadro upara kula vIza uzRMga ane sALa pratyaMgeA caDhAvavAM, kANAnI upara paheluM krama naMdIza, bIjuM na zArpAlaka, trIjuM naMdana ane ceAthu kesarI caDhAvavuM ane tenI upara eka zAbhAyamAna tilaka karavuM, Ave RSabhajinane vallabha kamaLabhUSaNa nAmanA prAsAda che. / / 10 thI 12 !! zJAnI saMkhyA-kANe 224, paDhare 280, uparathe 144, kANIe 432, bhadre 20, pratyaMga 16 ane eka zikhara kula-1117 zRMga ane cAra tilaka keLuM, 2 ajitajita vallabha-kAmadAyaka prAsAda--vibhakita zrIjI caturastrIkRte kSetre dvAdazapadabhAjite / karNaubhAgadvayaM kAryaH pratikarNastathaiva ca // 13 // 1 bhadrA ca dvibhAgena caturdikSu vyavasthitam / karNe kramatrayaM kArya pratikrarNe kramadvayam // 14 // aSTau caivoruzRGgANi hyaSTau pratyaGgAni ca / karNe ca kesarI dayAt sarvatobhadrameva ca // 15 // nandanamajite deyaM catuSkarNeSu zobhitam / kAmadAyakaprAsAdo tyajitajinavallabhaH ||16| iti ajitajinavallabhaH kAmadAyakaprAsAdaH // 2 // prAsAdanI samarcArasa bhUminAM bAra bhAga karavAM, temAM e bhAganA kANu, be bhAgane paDhA ane be bhAganuM' bhadrAya karavuM, A pramANe cAre dizAmAM vyavasthA karavI, kASThAnI upara traNa krama, paherA upara e krama, ATha uzRMga ane ATha pratyaMga caDhAvavAM, keNA upara kesarI, satAbhadra ane naMdana, e traNa krama caDhAvavAM, A ajita jinane valabha evA kAmadAyaka nAmane prAsAda che. // 13 thI 16 ! 1/20 10 zaMgasaMkhyA-kANe 108, pratikANe 112, ATha zRMga, AThe pratyaMga ane eka zikhara maLI kula 237 zRMga. samajavAthI badhe ThekANe krama zabda lakhyA che, kAraNa ke kramano a-anukrame rAgeAnI sakhyA thAya che. jemake-kesarI krama kahevAthI pAMca sugAno samUha samajavA, satAbhadra krama kahevAthI nava geno, nakrama tera bhR MgIne ityAdi, A pramANe zRgAnA samUha krama kahevAya che. karma (kAma) zabda paNa samUhavAcaka che. senA cAMdInA varga nAvanAra 160 varaMganA samUhane eka kAma kahe che. jethI karma zabda paNu prayAga karI zakAya che. 1. - mAthe sArdhamAna raphI su vArSavA ' pADaeNntare 1 .
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha jinendraprAsAdAdhyAyaH 3 saMbhavajana valabha-ratnakeTI prAsAda-vibhakti trIjI. caturasrIkRte kSetre navabhAgavibhAjite / bhadrArdhaM sArdhamAgena caikabhAgaH pratirathaH // 17 karNikA nandikA pAdA sAdhakoM vicakSaNa ! / karNe kramadvayaM kArya pratikaNe tathaiva ca // 18 // kesarI sarvatobhadra-kramadvayaM vyavasthitam / jina itava jAta ? SoDaza uruzaGgANi cASTau pratyaGgAni ca / ratnakoTizca nAmAyaM prAsAdaH saMbhavajine // 20 // iti saMbhavajinavallabho ratnakoTiprAsAdaH ||3|| prAsAdanI samarasa bhUminA nava bhAga karavAM, temAM bhadrA deDha bhAganuM, pratiratha eka bhAgane, kaNI ane naMdI pA pA bhAganI ane keNe deDha bhAgane kare, keNAnI upara be krama, pratirathanI upara be phama, kaNa (pUNI) ane nadInI upara eka eka zaMga caDhAvavAM, cAre dizAnA seLa urUga ane ATha pratyaMga caDhAvavAM, A saMbhavajina valalabha evo ratnakoTI nAmano prAsAda che. te 17 thI 20 zaMgasaMkhyA-koNe 56, pratikaNuM 112, ane naMdIe 16, urUzaMga 16, pratyaMga , ane eka zikhara maLI kula 209 zuM. 4 amRdubhava prAsAda tadrape tatpramANe ca rathe kaNe tilakaM nyaset / amRtodbhavanAmo'yaM sarvadevebhyaH kArayet // 21 // ityamRtodbhavaprAsAdaH // 4 // ratnakeTa prAsAda pramANe tala ane svarUpa jANavuM, phera eTale ke keNA upara ane paDherA upara eka eka tilaka vadhAravuM, jethI amRtabhava nAmane prAsAda thAya che, te sarva devene mATe kare che 21 zRMgasaMkhyA pUrvavat 209 ane tilaka 12-keNe 4-58re 8. 2. 'prathamakrama kesarI ca dvitIya ca zrIvatsakam / ' 2. " daye 2 |'
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAsAdamaNDane 5 abhinaMdana jina valabha-kSitibhUSaNaprAsAda-vibhakita-cothI. caturastrIkRte kSetre So'zapadabhAjite / koM bhAgadvayaM kAryaH pratikarNastathaiva ca // 22 // uparatho vibhAgazca bhadrAdha iyameva ca / karNe ca kramacatvAri pratikaNe kramantrayam / uparathe kramadvau ca Urdhva tilakazobhitam / dvAdaza uruzRGgANi pratyaGgAni ca SoDaza // 24 // kSitibhUSaNanAmo'yaM prAsAdavAbhinandanaH / ityabhinandanajinavallabhaH kSitibhUSaNaprAsAdaH // 5 // prAsAdanI samacorasa bhUminA soLa bhAga karavAM, temAM be bhAgane koNa, be bhAgane pratiratha, be bhAgano uparatha ane be bhAganuM bhadrAddha karavuM, keNe cAra krama, pratika traNa krama, uparathe be kama ane eka tilaka caDhAvavuM, cAre taraphanA kula bAra uraIMga ane soLa pratyaMga caDhAvavAM, A abhinaMdana jinane vallabha kSitibhUSaNa nAmane prAsAda jAve. 22 thI 24 zaMgasaMkhyA-keNe 176, paDhare 216, uparathe 11ra, urazaMga 12, pratyaMga 1 ane eka zikhara kula 533 zaMga ane tilaka 8 uparathe. 6 subhati pAsa-ti -pabhI. caturasrIkRte kSetre caturdazavibhAjite // 25 // karNoM vibhAgiko jJeyaH pratikarNastathaiva ca / nirgamastatsamo jJeyo nandikA bhAgavizrutA // 26 // bhadrArdha ca dvibhAgena kartavyaM ca caturdizi / karNe kramadvayaM kArya pratikaNe tathaiva ca // 27 // bhadre caivorucatvAri tathASTau pratyaGgAni ca / nandikAyAM zRGgakUTaM sumtijinnaamtH||28|| iti sumatijinaprAsAdaH // 6 // . samarasa bhUminA cauda bhAga karavAM, temAM be bhAgane keNa, be bhAgane paDhara, eka bhAganI naMdI, ane be bhAganuM bhadrAddha karavuM, khUNe ane paDharAne nakALa samadala kare, khUNA upara be kama ane paDharA upara paNa be krama pratyeka bhadranI upara cAra urUga,
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha jimendramAsAdAyAyaH ATha pratyaMga ane nadInI upara eka IMga ene eka phUla caDhAvavAM, A sumatijina nAmane prAsAda thAya che. 25 thI 28 zaMgasaMkhyA-kaNe pa6, paDhare 112, bhadde 16, pratyaMga 8, naMdIe 8 ane eka zikhara kula 201 zRMga. padmaprabhajina prAsAda- vibhakita 6-ThI caturasrIkRte kSetre viMzadhA pratibhAjite / karNo bhAgadvayaM kAryaH pratikarNastathaiva ca // 29 // karNikA nandikA bhAgA bhadrArdha caturbhAgakam / karNe kramadvayaM kArya pratikaNe tathaiva ca // 30 // kesarI sarvatobhadraM kramadvayaM vyavasthitam / karNikAyAM zaGgakUTaM nandikAyAM tathaiva ca // 31 // bhadre caivorucatvAri pratyaGgAni tato'STabhiH / jamanAnA kine nAnA rUra iti padmaprabhajimaprAsAdaH // prAsAdanI samarasa bhUminA vize bhAga karavA. temAM be bhAgane ke, be bhAgane paDha, karNikA ane nadI eka eka bhAganI tathA bhadrAdhe cAra bhAganuM karavuM, khUNA ane paDharA upara kesarI ane sarvatobhadra e be krama caDhAvavAM. karNika ane naMdInI upara eka zaMga ane eka phUTa caDhAvavuM. bhadranI upara dareka dizAmAM cAra cAra urUga caDhAvavA ane ATha pratyaMga caDhAvavAM. A paddhaprabha jidevane valabha e padmavallabha nAmane prAsAda thAya che. . ra9 thI 32 che. - i ri jas - A COLLEGE gt nAma Apa, bhao new , di * t, 8 pazcarAga prAsAdajAmakaMthane jaththaH ijarAyA ! ko tilakaM dadyAt svarUpo lkssnnaanvitH133|| iti panarAgaprAsAdaH // '' hataase prA. ra4
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAmA vRlabha prAsAdanA keNa upara eka eka tilaka caDhAvavAthI padyarAga nAmane prAsAda thAya che. A 33 9 pakSivartanamAsAda- tadrUpe ca prakartavyaH rathorve tilakaM nyasyet / puSTivarddhananAmo'yaM tuSTiM puSTiM vivarDa yet // 34 // paurAga prAsAdanA paDharA upara eka tilaka paNa caDhAve te puSTivardhvana nAmane prAsAda thAya che, te tuSTi ane puSTine vadhAre che. 34 10 supArzvajina valabhaprAsAda-vibhakita 7mI dazabhAgIkRte kSetra karNo'sya ca dvibhaagikH| pratikarNaH sArdhabhAgo nirgame tatsamaM bhavet / 35 // bhadrArdhaM ca sAdhabhAgaM kapile bhdrmaanyoH| nirgamaM padamAnena caturdikSu ca yojayet // 36 // karNe kramadvayaM kArya rathe bhadre tthodgmH|| supArzvana mo vijJeyo gRharAjasukhAvahaH // 37 // iti supArzvajinavallabhaprAsAdaH // 10 // prAsAdanI samacorasa bhUminA daza bhAga karavAM, temAM be bhAgano keNa, deDha bhAgane pratika, kare, te badhAM samarasa nIkaLatAM karavAM, bhadra aradhuM doDha bhAganuM karavuM tenI upara bane paDakhe eka eka kapilA bhadrArdhamAnanI karavI, keNA upara be krama caDhAvavAM, pratikarNa ane bhadranI upara deDhithe karavo, bhadrane nikALe eka bhAgane rAkhave. A prAsAdarAja supArzvanAmane che te sukha devAvALe che. 30 zRMgasaMkhyA-ke pa6 ane eka zikhara kula 57 IMga. 11 zrIvallabha prAsAda rathorSe zRGamekaM tu bhadre caivaM cturdishi| zrIvallabhastadA nAma prAsAdo jinavallabhaH / / 68 // tovaramANAH 11u. supAzvajinavala prAsAdanA pratikaNanI upara eka raMga ane bhadranI upara eka karazRMga caDhAvavuM, A zrIvallabha nAmano prAsAda jinadevane valabha che. zaMgasaMkhyA-kANe pada, pratikANe 8, bhadra 4 ane eka zikhara kula 69 ga.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ tra sivAya 12 caMdraprabha vallabha zItala prAsAda-vibhakita 8mI tu te kSetre rAmanA namAje manu tivArata ra ra rUDA bhadrAdhaM ca caturbhAgaM nandikA karNikA pdaa| samadalaM ca kattavyaM caturdikSu vyavasthittam / / 4 / / zrIvatsaM kesarI caiva sarvatobhadrameva ca / karNe caivaM pradAtavyaM rathe caivaM tu tatsamam // 41 // nandikA kaNikAyAM ca he dve ca vinyaset / bhadre caivorazcatvAri pratyaGgaM jinameva ca // 42 // zItalo nAma vijJeyaH suzriyaM ca vivdhenH|| candraprabhasya prAsAdo vijJeyazca sukhAvahaH // 43 // iti candraprabhavallabhaH zItalaprAsAdaH // 12 // prAsAdanI samacorasa bhUminA batrIza bhAga karavAM, temAM pAMca bhAgo ke, pratika pAMca bhAga, bhAI cAra bhAga, naMdI ane teNe eka eka bhAga karavI, e badhAM aMge samarasa karavAM, keNuM ane pratikeNa upara zrIvatsa, kesarI ane sarvatebaddha ge caDhAvavAM, keNI ane nadI upara be be zrIvatsa zRMga caDhAvavAM, praka bhadranI upara cAra cAra urUzaga ane covIsa pratyaMga caDhAvavAM, e zItala nAmane prAsAda lakSmIne vadhAranAre che. ane zrI caMdraprabha jinane priya che, te sukha ApanAra che. 41 thI 44 zRMgasaMkhyA-keNe 60, paDhare 120, keNIe 16, naMdIe 16, bhadra 16, pratyaMga 24 ane eka zikhara, kula 253 iMga. 13 zrI caMdraprAsAda tape ca prakartavyo rathoghe tilakaM nyaset / zrIcandro nAma vijJeyaH surarAjasukhAvahaH // 44 // ti zrIcANAH rA zItala prAsAdanI pramANe talamAna ane svarUpa jANavuM, phera eTale ke tenA paherA upara eka eka tilaka caDhAvavuM, A zrI caMdra nAmane prAsAda surarAja (idra)ne sukhakAraka che. te 44 zaMgasaMkhyA pUrvavat 253 ane tilaka-8 pahere.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane 14 hiturAja prAsAda nandikA kaNikAyAM ca Uce tilakaM zobhanam / hiturAjastadA nAma prAsAdo jinavallabhaH // 45 // iti hidurApraprAsAdaH // 14 // uparanA zrIcaMdra prasAdanI keNI ane naMdInI upara eka eka tilaka caDhAve te hiturAja nAmane prAsAda thAya che. 45 che sadhyA pUrvAvat 253 sane tia4 24, azIye 8, nahAye 8, 5Dhare 8. 15 puSpadaMta prAsAda--vibhakita-mI caturasrIkRte kSetre caturviMzatibhAjite / bhadrArdha tripadaM vatsa ! rathI karNazca tatsamaH // 46 // nirgamaM tatpramANena sarvazobhAsamanvitam / rathe karNe tathA bhadre he zRo tilakaM nyaset // 47 // puSpadantastadA nAma suvidhijinvllbhH| kAryaH suvidhinAthAya dhrmaarthkaammokssdH||48|| iti puSpadantaprAsAdaH / / 15 / / prAsAdanI samarasa bhUminA covIza bhAga karavAM. temAM keNa, paDha, uparatha ane bhadrAI e badhAM traNa traNa bhAganA karavAM, te nirgamamAM samadala karavAM. keNa, paDharA ane uparatha upara be be ga ane eka eka tilaka caDhAvavuM. tathA bhadranI upara be be urUga caDhAvavAM. A puSpadaMta nAmano prAsAda che te suvidhi jinane vallabha che. te suvidhinAtha mATe karavAthI dharma, artha, kAma ane mokSanI prApti thAya che. te 46 thI 48 5 zRgasa jyA-ANe 8, paDha2 16, 752the 16, ma 8 me zimara pusa 46 zRga ane vIza tilaka 16 zItalajina prAsAda- vibhakita-10 mI caturasrIkRte kSetre caturvizatibhAjite / karNazcaiva samAkhyAtazcaturbhAgazca vistRtaH // 49 // pratirathastrayabhAgo bhadrArdhaM bhUtabhAgikam / rathe karNe ca zAkaM tadrUdhvaM tilakaM ayam // 50 // dvAdaza uraHzRGgANi pratyaGgAni tto'ssttbhiH| zItalaca tadA nAma prAsAdo jinavallabhaH 1.51 // iti zItalajinaprAsAdaH // 16 //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ re vijANAvALA prAsAdanI samarasa bhUminA covIza bhAga karavAM, temAM cAra bhAgane ke, traNa bhAgane pratiratha ane pAMca bhAganuM bhadrAddha karavuM, keraNA ane paDhA upara eka eka zaMga ane be be tilaka caDhAvavAM, bAra ziMga ane ATha pratyaMga caDhAvavA, A zItala nAmane prasAda zItalajinane vallabha che. te 49 thI 11 che zaMgasaMkhyA-koNe 4, paDhaze, 8, bhadre 12, pratyaMga 8 ane eka zikhara kula zuga 33, tilaka 24 che-koNe 8 ane paDhare 16. 17 kIrtidAyaka prAsAda tadrUpe tatpramANe ca kartavyaH puurvmaantH| karNorve ca dvayaM zaGge prAsAdaH kIrtidAyakaH // 52 // sAthager: [1 uparanA prAsAda pramANe mAna ane svarUpa jANavuM, phera eTale ke kaNa uparanuM eka tilaka ghaTADIne tenA badale saMga karavuM. A kIniMdAyaka prAsAda che. para zaMgasaMkhyA-keNe 8, paDhare 8, bhadre 12, pratyaMga 8 ane eka zikhara kula 30 zaMga ane 20 tilaka-keNe 4 ane 5Dhare 16. 18 manahara prAsAda--- karNe sapta pratikaNe paJca manoharadAyakaH / tanmAnaM ca prakartavyaH svarUpo lakSaNAnvitaH // 53 // iti manoharaprAsAdaH / 18 // uparanA prAsAda pramANe mAna ane svarUpa jANavuM, vizeSa eke keNA upara eka kesarIkrama ane be zrIvatsa zaMga, tathA paDharA upara eka kesarIkama caDhAvavAthI manahara nAmane prAsAda thAya che. ke 53 che zaMgasaMkhyA keNe 28, paDhare 40, urUzaMga 12, pratyaMga 8 eka zikhara kula zRMga 89, tilakasaMkhyA 16 paDhA upara. 1 "rgadarza pratiLe prAsAtha manohara pAThAntare kIrtidAyaka prAsAdanA keNuM pramANe pratikaNuM upara paNa eka raMga ane tilaka karavAthI manahara nAmano prAsAda bane che. zRMga saMkhyA-45 ane tilaka-4 kaNe, 8 paDhare kula 12.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ javAba pta zreyAMsajina valabha prAsAda--vibhakita-11mI vorAza ghArtivya chAI tathA bhadrArdha dvipadaM vatsa ! catudikSu niyojayet / / 54 // nirgamaM padamAnena svahastAGgulamAnataH / zaGgaM ca tilakaM karNa rathe bhadre caivodgamaH // 55 // zreyAMsavallabho nAma prAsAdazca mnohrH| iti zreyAMsavallabhaprAsAdaH // 19 // prAsAdanI samarasa bhUminA soLa bhAga karavAM. temAM traNa bhAgane keNa, traNa bhAgane pratiratha ane be bhAganuM bhadrAddha karavuM, A aMgone nIkALA padane anusAra hastAMgula mAnane kara, keNuM ane paherA upara eka eka ziMga ane eka eka tilaka aDhAvavuM. tathA bhadranI upara deDhIe kare, A zreyAMsanAtha jinavallabha nAmane manahara prAsAda che. te 14 15 . - iMgasaMkhyA-karSe 4, paDhare 8 ane eka zikhara kula 13 zaMga ane 12 tilaka20 sukula prAsAda tape tatpramANe ca zRGgacatvAri bhadrake // 56 // sukulo nAma vijJeyaH prAsAdo binvllbhH| iti sukulaprAsAdaH // 20 // uparanA prAsAda pramANe AkAra ane mAna jANavuM. phera eTale ke bhadranI upara eka eka urUga caDhAvavuM, jethI sukula nAmane prAsAda thAya che, te jinadevane valabha che. A pada zRMga 17, tilaka 12. 21 kulanaMdana prAsAda- uraHzRGgASTakaM kuryAt prAsAdaH kulanandanaH / / 57 // zreyAMsajina vallabha prAsAdanA bhadranI upara kula ATha IMga caDhAvavAthI kulavaMdana nAmane prAsAda thAya che. pa7 zRMgasaMkhyA-21, tilaka 12. 1 " mArA kSetre ra" 2 "triA '
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni mAtA: rara vAsupUjya jinaprAsAda-vibhakita-1ramI caturasrIkRta kSetre dvAviMzapadabhAjite / padAnAM tu caturbhAgAH karNe caivaM tu kArayet // 5 // koNikA pakSmAnena pratirathastribhAgakaH / nandikA bhAgamAnena bhagAdhaM ca dvibhAgikam / / 59 // karNe kramavayaM kArya pratikaNe kramadvayam / trikUTa nandIkaNyAzca tilakamUA zobhanam ||6|| bhadre zRGgatrayaM kArya-maSTau pratyaGgAni ca / vAsupUjyastadA nAma vAsupUjyasya ballabhaH // 6 // iti vAsupUjyaprAsAdaH // 22 // samacorasa bhUminA bAvIza bhAga karavAM, temAM cAra bhAgane keNa, eka bhAganI keNI, traNa bhAgano pahere, eka bhAganI nadI ane be bhAganuM bhadrAI karavuM. kezu upara traNa krama, paherA upara be krama; nadI ane keNI upara eka eka trikUTa IMga ane eka eka tilaka, bhadranI upara traNa urUga ane kula ATha pratyaMga caDhAvavAM, Ave vAsupUjya nAmane prAsAda vAsupUjyanjinane priya che. 58 thI 61 zaMgasaMpakA-keNe 108, 58re 112, naMdIe 8, keNIe 8, bhadra 12, pratyaMga 8 ane eka zikhara kula 257 zuga ane 16 tilaka, banne naMdIo upara. 23 ratnasaMjaya prAsAda- tapeca prakartavyaH ko tilakaM nyaseta / ratnasaMjayanAmo'yaM gRharAjasukhAvahaH // 62 / / ti trayaMbathaarH ghara vAsupUjya prAsAdanA kaNAnA krame upara eka tilaka caDhAve te ratnasaMya nAmane prAsAda thAya che, A prAsAdarAja sukhakAraka che. da2 che zaMgasaMkhyA pUrvavat ane tilaka 20 keNe 4 ane bane naMdIe 16, 24 dharmaka prAsAda tadrUpe tatpramANe ca caturthamurugRGgakam / dharmadastasya nAmAyaM pure vai dharmavardhanaH // 63 / / hRti dharma ser;
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamAyane ratnasaMjaya prAsAdanA bhadranI upara cothuM eka eka urUga vadhAre caDhAve te dharmada nAmano prAsAda thAya che, te nagaramAM dharmane vadhAranAra che. 63 che zaMgasaMkhyA-keNe 108, paDhare 112, naMdIe 8, keNIe 8, bhadra 16 pratyaMma 8, ane eka zikhara kula 21 IMga che, tilakasaMkhyA 20 pUrvavatuM. vimalavalabha prAsAda-vibhakti-3mI caturasrIkRte kSetre caturviMzati bhaajite| padena trayabhAgena karNastatra vidhIyate ..64 // tadvajJeyaH pratikaNe: koNikA nandikA pade / bhadrArdhe tu caturbhAgaM nirgama bhAgameva ca // 65|| samanirgama rathaM jJeyaM karttavyaM caturo dishi| karNe zRGgatraya kArya pratikaNe tathaiva ca // 66 // nandikA koNikAyAM ca zRGgakUTaM suzobhitam / bhadraM caivorucatvAri cASTau pratyaGgAni ca // 67 / / vimalavallabhanAmo'yaM prAsAdo vimlpriyH| kRti vininAmAnA marA prAsAdanI samarasa bhUminA covIza bhAga kavAM, temAM traNa bhAgano keNa, traNa bhAgane paDha, koNI ane naMdI eka e bhAga ane bhadrA cAra bhAga e pramANe tala vibhakita jANavI, bhadrane nirgama eka bhAga, keNu ane paTharAno nigama samudala rAkhave, keNA upara traNa zRMga, paherA upara traNa zuM, keNI upara ane naMdInI upara eka eka IMga, ane eka eka phUTa caDhAvavuM, pratyeka bhadranI upara cAra urUchuM ane ADa pratyaMga caDhAvavAM, A vimala jina valabha nAmane prAsAda vimalajinane priya che. 64 thI 67 iMgasaMkhyA keNe 12, 5Dha 24, naMdIe 8, keNIe 8, bhadra 16, pratyaMga 8 ane eka zikhara evaM kula 77 iMga 26 mukitada prasAda- tadrUpe ca prakartavyo rathe tilakaM dApayet // 68. karNikAyAM ca he zaGge prAsAdo jinaballabhaH / muktido nAma vijJeyo bhuktimuktipradAyakaH ..69 // ti muji8AvAraH 1ii.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ jika parivAra vimalajina valabha nAmanA prAsAdanA paDhA upara eka eka tilaka caDhAvavuM ane keNInI upara phUTane badale zRMga caDhAvavuM arthAt be zRMga karavAM, jethI mukita nAmano prAsAda thAya che, A badhAM jinadevane valalabha che ane sAmagrI vaibhavArine ane mukitane ApanAra che. ha 9. zRMgasaMkhyAkeNe 12, paDhare 24, naMdIe 8, keNIe 16, bho 16, pratyaMga 8 ane eka zikhara kula 85 IMga, ane 8 tilaka pratira 27 anaMtajina prAsAda-vibhakita-14mI caturasrIkRte kSetre viMzatipadabhAjite / zrINi trINi tatastrINi nandIpadeti bhadrake // 70 // mirgamaM padamAnena triSu sthAneSu bhdrke| karNe kramatrayaM kArya rathoghe tatsamaM bhavet // 71 // bhadre caivorucatvAri nandikAyAM kramadvayam / anantajinaprAsAdo dhanapuNyazriyaM bhavet // 72 // iti anantajimaprAsAdaH // or prAsAdanI samarasa bhUminA vize bhAga karavAM, temAM traNa bhAgano koNa, traNa bhAga pahere, traNa bhAganuM bhadrAI ane eka bhAganI bhadra naMdI karavI, e aMgeno nIkALe eka bhAgano kare. keNA upara ane paDharA upara traNa dama, bhadranI upara cAra urUzaMga, ane nadInI upara be krama caDhAvavAM, A anaMtajina nAmane prAsAda che, te dhana ane puNyarUpI lakSamIne AyanAre che. 70 thI 72 che zaMgasaMkhyA-keNe 108, 58re 216, naMdIe 112, bhadra 16 ane be ziMkhara kula 453 ga. 28 surendra prasAda- anantasya saMsthAne rathoce tilakaM nyset| surendro nAma vijJeyaH sarvadeveSu vallabhaH // 73 // phati yunAgakAra: kerA anaMtajina prasAdanA parA upara eka eka tilaka caDhAve te surendra nAmane prAsAda thAya che, A sarve dene vallabha che. . 73 mAM gasaMkhyA-pUrvavat 453 ane tilaka 8 prara. prA, 25
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane - - - - - - - 29 dharmanAthajina prAsAda-vibhakita 15mI. caturasrIkRte kSetre cASTAviMzatibhAjite / karNa rathaM ca bhadrArdhe yugabhAgaM vidhIyate // 74 // nigamaM tatpramANena dvi bhAgA nndiikonnikaa| kesarI sarvatobhadraM rathe karNe ca dApayet // 75 / / tadUdhai tilakaM deyaM sarvazobhAnvitaM kRtam / nandikAH-kaNikAyAM ca zoce zRGgamuttamam / / 76|| bhadre caivorucatvAri cASTI pratyaGgAni ca / dharmado nAma vikhyAtaH pure dharmavivardhanaH // 77 / ruti dhanAthakanArA para prAsAdanI samarasa bhUminA aThThAvIza bhAga karavAM, temAM cAra bhAgane kahyuM, cAra bhAgane pratiratha, cAra bhAganuM bhadrAuM, eka bhAganI keNI ane eka bhAganI nI, e pramANe tala vibhakita karavI, e badhAM aMgo samadala rAkhavAM, keNe ane pahere kesarI ane sarvatobhadra e be krama caDhAvavAM ane tenI upara bhAyamAna eka eka tilaka caDhAvavuM, TheNI ane naMdI upara be be iMga caDhAvavAM, bhadranI upara cAra cAra urUga karavAM. ane ATha pratyaMga caDhAvavAM, A dharmane devAvALe dharmada nAmane prAsAda nagaramAM dharmanI vRddhi karanAro che, te dharmanAtha jina devane mATe karavo. 74 thI 77 aa zaMgasaMkhyA-koNe pada, paDhare 112, kee 16, naMdIe 16, bha 16, pratyaMga8 ane eka zikhara kula 225 IMga ane 12 tilaka-4 kaNe, 8 prara. 10 dharmavRkSa prAsAda- tadrUpe tatpramANe ca kartavyaH sarvakAmadaH / rayorva ca kRte zRGge dharmavRkSo'yaM nAmataH // 78 // ____ iti dharmavRkSanAmaprAsAdaH uparanA dharma nAmanA prAsAdanA paTarA upara tilakanA badale eka zRMga caDhAvavAthI dharmavRkSa nAmane prAsAda thAya che. je 78 zaMgasaMkhyA-pUrvavat phakta paDhare 120 IMga kula 237 jANavA, tilaka- keNe, 8
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha jinendraprAsAdAdhyAva: 31 zAMtinAtha athavA zrIliMga prAsAda--vibhakita 16mI. rF 24 sar camat Insant #cy/ prApta che. mAno caturasrIkRte kSetre dvAdazAMzavibhAjite / karNo bhAgadvayaM kAryaH pratikarNastathaiva ca // 79 // bhadrArdhaM sArvabhAgena nandikA cArthabhAgikA | karNe krama kArya pratikarNe tathaiva ca ||80|| nandikAyAM zRGgakUTa - muruzRGgANi dvAdaza / zAntinAmaca vijJeyaH sarvadevebhyaH kArayet // 81 // zrIliGgazca tadA nAma zrIpatiSu sukhAvahaH / rUti jJAntivamazrIhiAprAsAda: ||2| 32 kAmadAyaka prAsAda~~ rava prAsAdanI samarcArasa bhUminA bhAra bhAga karavAM, temAM be bhAganA kANuM, e bhAgane paDhI, deDha bhAganu bhadrA ane aradhA bhAganI bhadranI, e pramANe tA vibhakita jANavI, kANA upara ane paDharA upara be e krama caDhAvavAM, bhadranI nadI upara eka zRMga ane eka phUTa karavu, bhadranI cAre bAjunA maLI 12 uzR MgA caDhAvavAM, Ave zAMti nAmanA prAsAda sarva devAne mATe karavA, A prAsAdanuM bIjI' nAma zrIliMga prAsAdache, te viSNune sukhadAyaka che. 5 79 thI 81 zRMgasa khyA-kANe 56, paDhare 112, nadIe 8, bhadre 12 ane eka zikhara kula 189 zaMga ane 8 phUTa nadI upara. uruzRGgaM punardadyAt prAsAdaH kAmadAyakaH ||82 // rUti rAmarAya trAsavuM: 22 uparanA zAMti prAsAdanA bhadranI upara eka eka uzaMga adhika vadhAravAthI kAmadAyaka nAmane prAsAda thAya che. // 825 zRMgasaMkhyA-193,
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmane 33 kuMthunAtha vallabha kumuda prAsAda--vibhakita 17mI. jaturI kSetre jamAvanA karNaH syAdekabhAgazca pratikarNastathaiva ca / / 83 / / nandikA caiva bhAgArdhA tripadaM bhadravistaram / nirgamaM padamAnena sthApaye caturdizi 84 // karNe ca kesarI dadyAt tadUdhai tilakaM nyaset / tatsadRzaM pratikaNe nanyAM tu tilakaM nyaset / / 85|| ma ja tu yuro nA nAma vallabhaH sarvadevAnAM jinendra kuMthuvallabhaH / / 86 / / iti kuthunAyavallabhaH kumudaprAsAdaH // 33 // prAsAdanI samarasa bhUminA ATha bhAga karavA, temAM eka bhAgane keNa, eka bhAgane paDhaze, ardhA bhAganI bhadranaMdI ane deDha bhAganuM bhadrAI karavuM, tene nIkALa eka bhAgane kara, A pramANe cAre dizAmAM vyavasthA karavI, keNa upara ane parA ha5ra eka eka kesarI IMga ane tenI upara eka eka tilaka caDhAvavuM, bhadranadInI upara eka tilaka karavuM, ane bhadranI upara eka urUga caDhAvavuM, A kumuda nAmane prAsAda sava ne priya che, temAM kuMthunAtha jinadevane vizeSa priya che. 85 thI 86 zaMgasaMkhyA-keNe 20, paDhare 40, bhadra 4 ane eka zikhara kula 65 ga ane keNe 4, 58re 8 ane naMdIe 8 e pramANe kula 20 tilaka 34 zakitada prAsAda tadrUpaM ca prakarttavyaM rathe silakaM dApayet / ima gAma viraH zrIvIpu suvAvaDa 87 ta vikAra para uparanA kumuda prAsAdanA paherA upara eka tilaka pharI caDhAve te zaktida nAmane prAsAda thAya che, te lakSmIdevIne sukhakAraka che. e 87 - iMgasaMkhyA-pUrvavat 65 ane 28 tilaka 1 "mare rUdrAM ya ' |
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ dha-vidhAsANA 35 harSaNa prAsAda- koMce zRGga dAtavyaM prAsAdo harSaNastathA / iti harSaNaprAsAdaH // 35 // zakti prAsAdanA keNA upara eka ziMga vadhAre caDhAve te harSaNa nAmane prAsAda zaMgasaMkhyA-karNa 24 bAkI pUrvavat kula 69 IMga ane tilaka 28 pUrvavata36 bhUSaNa prAsAda- ko tilakaM dadyAt prAsAdo bhUSaNastathA // 8 // kRti mAnaprAsAH pedA harSaNa prAsAdanA keNA upara eka tilaka adhika caDhAve te bhUSaNa nAmane prAsAda thAya che. e88 iMgasaMkhyA-pUrvavat 69 ane tilaka kara, 37 aranAthajana vallabha-kamalakaMda prAsAda-vibhakita 18mI. caturastrIkRte kSetre cASTabhAgavibhAjite / koM dvibhAgiko jJeyo bhadrArdhaM ca dvibhAgikam / / 89 // karNe ca zaGgamekaM tu kesarI ca vidhiiyte| bhadre cavodgamaH kAryo jinendre cAranAthake !|9. iti tvaM viddhi bho vatsa! prAsAdo jinvllbhH| kamalakandanAmo'yaM jinazAsanamArgataH // 91 // iti arinAtha jinavallabhaH kamalakandaprAsAdaH ||7|| prAsAdanI samacorasa bhUminA ATha bhAga karavA, temAM be bhAgane khUNe ane e bhAganuM bhadrAddha karavuM, keNA upara eka kesarI zaMga caDhAvavuM ane bhadranI upara doDI kara, e aranAtha jinavallabha kamalakaMda nAmane prAsAda che. i 89 thI 91 zRMgasaMkhyA-keNe 20 eka zikhara kula-21 gaMga. 38 zrIla prAsAda- kaNe ca tilakaM jJeyaM zrIzaila iishvrpriyH| Ita paurANAH 1as kamalaka prAsAdanA keNa upara eka tilaka vadhAravuM, te zrIzila nAmane prAsa thAya che, te Izvarane priya che. zaMgasaMkhyA-pUrvavat 21 ane tilaka 4 kese.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane 39 arinAzana prAsAda- maje vaiSaravAra ghaNAvarAiranArA. iti arinAzanaprAsAdaH // 39 // zrIzaila prAsAdano bhadranI upara eka eka urUIMga cAre dizAmAM caDhAve te arinAzana nAmane prAsAda thAya che. mArA zRMgasaMkhyA-keNe 20, bhadra 4 ane eka zikhara kula 25 IMga ane tilaka ke. 4. zrI malijina vallabha-mahendra prasAda-vibhakita 19mI. caturastrIkRte kSetre dvAdazapadabhAjite / karNo bhAgadvayaM kAryaH pratirathazca sArdhakaH // 93 / / sArdhabhAgakaM bhadrArdha cArdhA nandIdvayaM bhavet / kaNe kramadvayaM kArya pratirathe tathaiva ca // 14 // dvAdaza uruzaGgANi sthApayecca caturdizi / mahendranAmA prAsAdo jinendramallidallabhaH // 95|| ___ iti mallininavallabho mahendraprAsAdaH // 4 // prAsAdanI samarasa bhUminA bAra bhAga karavAM, temAM be bhAgane keNa, doDha bhAgano pratiratha, doDha bhAganuM bhadrAdhe, ane be bhadranaMdI adhe aradho bhAga, A pramANe tala vibhakti jANavI, keNa upara ane paDharA upara kesarI ane sarva bhadra, e be krama caDhAvavAM, bhadranI upara kula bAra urUzaMga caDhAvavAM. AvI jAtane mahendra nAmane prAsAda che, te malijinendrane priya che. 93 thI 5 zaMgasaMkhyA-keNe paka, paDhare 112, bhadra 12 ane eka zikhara kula 181 iMga. 41 mAnavendra prAsAdarthoghe tilakaM dadyAt mAnavendro'tha nAmataH / phata mAnaverAtAH 41 uparanA mahendra prasAdanA pratiratha upara eka eka tilaka paNa caDhAve te mAnavendra nAmane prAsAda thAya che. zRMgasaMkhyA pUrvavat 181 ane tilaka 8 paDhare.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinendraprAsAdAdhyAyaH kara pApanAzana prAsAdazada tti racAra prasAra vAvanArAnA uddA iti pApanAzanaprAsAdaH // 12 // uparanA mAnavendra prasAdanA keNA upara eka eka tilaka caDhAve te pApanAzana nAmane prAsAda thAya che. A 6 A saMkhyA pUrvavat 181 ane tilaka 12, ke 4 paDhare 8. 43 mAnasatuSTinAmanA munisuvrata prAsAda-vibhakita 20mI. caturasrIkRte kSetre cturdshvibhaajite| pAhudvayaM rathakarNau bhadrArdha trayabhAgikam // 9 // zrIvatsaM kesarI deyaM karNe rathe kramadvayam / dvAdazaivoruzRGgANi sthApayecca caturdizi // 18 // mAnasatuSTinAmo'yaM prAsAdo munisuvrataH / iti mAnasatuSTinAmamunisuvrataprAsAdaH // 3 // prAsAdanI samacorasa bhUminA cauda bhAga karavAM, temAM be bhAgane keNa, be bhAgane paDhaze ane traNa bhAganuM bhadrAI karavuM, keNA ane paDharA upara kesarI krama ane zrIvatsa zuMga caDhAvavuM, bhadranI upara cAre dizAnA maLI kula bAra urUga caDhAvavAM, A mAnasatuSTi nAmane munisuvrata prAsAda che. 97 98 iMgasaMkhyA-keNe 24, paDhare 48, bhadre 12 ene eka zikhara kula 85 ga. 44 manetyAcaMdra prasAda tadrUpe rathe tilakaM manolyAcandra nAmataH // 19 // iti manolyAcandraprAsAdaH // uparanA mAnasatuSTi prAsAdanA pratiratha upara eka eka tilaka caDhAve te malyAcaMdra nAmane prAsAda thAya che. te hA gasaMkhyA pUrvavat 85 ane tilaka 8 pahere. 5 'kanoDAvo.'
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamA 45 zrIbhava prAsAda manolyAcandrasaMsthAne kaNe nyaseda dvikesarIm / zrIbhavanAmo vijJeyaH kartavyazca trimUrtaye // 10 // rUti zrImatanAkANAH || manetyAcaMdra prasAdanA keNa upara zrIvatsa geMganA badale kesarI kama caDhAvavuM, athata be kesarI krama hoya to zrIbhava nAmane prAsAda thAya che, te trimUrti (brA, viSNu ane ziva)ne mATe banAve. 100 mA zaMgasaMkhyA-ka 40, bAkI pUrvavata kula 101 zRMga ane tilaka 8 pahere. 46 naminAthajina prAsAda-vibhakita 21mI. 1. caturasrIkRte kSetre SoDazapadabhAjite / / ka) bhAgavayaM kAryaH pratikarNo dvibhAgikaH // 11 // bhadrAdhai tribhAgaM jJeyaM caturdikSu vyavasthitam / kramavayaM rathe karNe Uya tilakazobhanam // 102 // bhadre cavorucatvAri sthApayecca caturdizi / namizaGgazca nAmAyaM prAsAdo namivallabhaH // 10 // ___iti namijinavallabhaprAsAdaH // 46 // prAsAdanI samacorasa bhUminA soLa bhAga karavAM, temAM traNa bhAgo ke, be bhAgano pratiratha, ane traNa bhAganuM bhadrAddha karavuM, kaNa upara ane paDharA upara kesarI ane sarvatobhadra e be kama caDhAvavAM ane tenI upara eka tilaka caDhAvavuM, bhadranI upara cAre dizAmAM cAra urUzaMga caDhAvavAM, AvI jAtane niziMga nAmane prasAda zrInaminAtha jinane valabha che. 101 thI 103 zagasaMkhyA-keNe pada, paDhare 112, bhadra 4 athavA 16 ane eka zikhara kada 173 athavA 185 IMga ane tilake-koNe 4 paDhare 8 kula 12 tilaka47 sumatikIrti prAsAda-vibhakita 21mI. 2.. caturasrIkRte kSetre SaiviMzapadabhAjite / karNo bhAgAzca catvAraH pratikarNastathaiva ca // 1.4 // bhadraM digbhAgikaM jJeyaM caturdikSu vyavasthitam / karNe kramatraya kArya pratikaNe kramadvayam // 1.5 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ niprAsAdAdhyAyaH dvAdazeoruzRGgANi pratyaGgAni dvAtriMzakam / mandiraM prathamaM karma sarvatobhadrameva ca // 106 // kesaroM tRtIyaM karma Urdhve maJjarI zobhitA / sumatikIrttinAmo'yaM naminAthasya vallabhaH // 107 // iti namijinavalbhaH sumatikI siprAsAdaH // 47 prAsAdanI samarcArasa bhUminA chavIza bhAga karavAM, temAM cAra bhAgane kANu, cAra bhAganA pratiratha ane pAMca bhAganuM bhadrAdha karavuM, kANAnI upara traNa krama, paherA upara e krama, bhadranI upara kula khAra uga ane matrIza pratyagA ravAM, kANA upara prathama maMdira, zrIjI satAbhadra ane trIjI' kesarI kama karavuM, tenI upara maMjarI (zikhara) karavI, A sumatikIrtti nAmanA prAsAda naminAzjanane vartubha che. / / 104 thI is t zaMgasa`khyA-kaNe 156, paDhare 112, bhadre 12, pratyaMga 32 ane eka zikhara eva` kula 313 zRMga che. jo paDharA upara madira ane satAbhadra be krama rAkhavAmAM Ave tA zRMgasakhyA-keNe 156, paDhare 272, bhadre 12 pratyaMga 32, eka zikhara kula 473 tuMga jANavAM. 48 surandra prAsAda Watement tadrUpaM ca prakarttavyaM rathe zRtaM ca dApayet / surendra iti nAmAyaM prAsAdaH suravallabhaH // 108 // 100 ti surendranAmAvAH [48]] uparanA sumatikItti prAsAdanA paherA upara eka zaga vadhAre caDhAvavAthI mundra nAmanA prAsAda thAya che, te devAne priya che. ! 108 ! zRMgasaMkhyA-Ne 156, paDhI 120, bhadre 12 pratyaMga 32 eka zikhara kula 321 zRMga, 49 rAjendra prAsAda-- 1 tadrUpaM ca prakarttavyamuraH zRGgANi SoDaza / pUjanAllabhate rAjyaM svarge caivaM mahItale // 109 // 1 *pRzya thavAmam | pADhIntare / mA.23 kRti rAjJatrAsA leth
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane surendra prAsAdanA bhadranI Upara kula seALa urjIMga caDhAvavAthI rAjendra nAmanA prAsAda thAya che, tene pUjavAthI svargamAM ane pRthvI upara rAjya maLe che. 5 109 ! zRMgasa khyA--bhadre 16 khAkI pUrvavat kula 325 zu'ga. 50 neminAtha jinavallubha nemendrezvara prAsAda-vibhakita 22mI. 201 caturastrIkRte kSetre dvAviMzapabhAjite / jurintugmavayIntumAnaH meLa ja !^(' bhadrArdha ca dvayaM bhAgaM sthApayettu caturdizi / kesarIM sarvatobhadraM karNe caivaM kramadvayam // 111 // kesarI tilakaM caiva rathordhve tu prakIrttitam / offer nandikAyAM ca ca tilakaM nyaset // 112 // bhadre caivorucatvAri pratyaGgAni ca SoDaza / nemendrezvaranAmo'yaM prAsAdo nemivallabhaH // 113 // iti nemendrezvaraprAsAdaH // 50 // prAsAdanI samacArasa bhUminA mAvIza bhAga karavAM, temAM be bhAgane kAju, eka bhAganI kANI, e bhAganA pratiratha, eka bhAganI kANI, e bhAganA uparatha, eka bhAganI nI ane be bhAganu bhadrApta karavuM, keANAnI upara kesarI ane satAbhadra e e krama caDAvavAM, pratiratha ane uparatha upara eka kesarIkrama ane eka tilaka caDhAvavuM, kANI ane nadIe upara eka eka zga ane eka eka tilaka caDhAvavuM, dranI upara cAra zR Mga, ane sALa pratyaMga caDhAvavAM, AvA suMdara nemendrezvara nAmane prAsAda zrIneminAthajinane priya che. 110 thI 113 / bhRgasaMkhyA-ka. 56, karNikAe 8, padmara 40, kANI 8, uparathe 40, nadIe 8, bhadre 16, pratyaMga 16, eka zikhara kula 193 zRMga, tilaka-race uparathe 16, traNe nIe 24 kula 40 tilaka. 51 yatibhUSaNa prAsAda-- tattulyaM tatpramANaM ca rathe zukraM ca dApayet / vallabhaH sarvadevAnAM prAsAdo yatibhUSaNaH // 114 // iti yatibhUSaNaprAsAdaH // 51 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMtha jinendraprAsAdAdhyAyaH menTezvara prAsAdanA pratiratha ane uparatha uparathI tilaka kADhI nAMkhIne tene badale eka eka IMga caDhAvavuM, jethI yatibhUSaNa nAmane prAsAda thAya che. te sarva devAja priya che. A 114 zRMgasaMkhyA-uparathe 48, pratirathe 48 bAkI pUrvavat kula 209 zRMga, tilaka traNe naMdIe 24. para supupa prAsAda- tadrUpaM tatpramANaM ca rathe dadyAcca kesarIm / supuSpo nAma vijJeyaH prAsAdaH suravallabhaH // 115 // iti supuSpanAmaprAsAdaH ||53 // nemeklezvavara prAsAdanA pratiratha ane uparathI upara tilakane badale eka eka kesarIkrama caDhAvavAthI supupanAmane prAsAda thAya che, te devane priya che. 115 gasaMkhyA-paDhare 80, uparathe 80 bAkI pUrvavata kula 273 . ane traNe nadIe kula 24 tilaka pa3 pArzvavallabha prAsAda-vibhakita 23mI. caturastrIkRte kSetre SaiviMzativibhAjite / karNAtsu garbhaparyantaM vibhAgAnAM tu lakSaNam // 11 // A che vedarUpaguNendavo bhadrArdhe tu catuSpadam / zrIvatsaM kesarI caiva rathe karNe ca dApayet // 117 // karNikAyAM tataH zRGga-maSTau pratyaGgAni ca / bhadre caivorucatvAri prAsAdaH pArzvavallabhaH // 118 // ni jaw4 - mana duti parvavabhakAraH 43 ' - kan En8 prAsAdanI samarasa bhUminA chavvIza bhAga karavAM, temAM cAra bhAgane keNa, eka bhAganI keNI, traNa bhAgane pratiratha, eka bhAganI nadI ane bhadrAI cAra bhAga, e ' 1 " avata'! pAThAntare 2 za' !
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlAmA pramANe tala vibhakita jANavI, keNa ane paDharAnI upara eka eka kesarIkrama ane eka zrIvatsaga caDhAvavuM, keNI ane naMdInI upara eka eka IMga caDhAvavuM, ATha pratyaMga ane bhadranI upara cAra cAra urUga caDhAvavAM, evo pArzvanAtha vallabha nAmane prAsAda che. 116 thI 118 saMkhyA-keNe 24, pare 48, bhadre 16, kaeNNae 8, naMdIe 8, pratyaMga 8 ane eka zikhara kula 113 iMga 54 padmAvatI prAsAda kaNe ca tilakaM dadyAt prAsAdastatsvarUpakaH / padmAvatI ca nAmeti prAsAdo devIvallabhaH // 119 // __ iti padmAvatIprAsAdaH // 54 // pArzvavaralabha prAsAdanA keNanI upara eka eka tilaka paNa caDhAve te padmAvatI nAmane prAsAda thAya che, te devIne valalabha che. te 119 zRMgasaMkhyA pUrvavat 113 ane tilaka 4 keNe. 55 rUpavallabha prAsAda tadrUpaM ca prakartavyaM pratikaNe karNasAdRzam / jinendrAyatanaM caiva prAsAdo rUpavallabhaH // 120 // iti rUpavallabhaprAsAda: 55|| padmAvatI prAsAdanA pratika upara eka eka tilaka caDhAvavAthI rUpavallabha nAmane jinendra prAsAda thAya che. je 120 zRMgasaMdhyA-pUrvavat 113 ane tilaka 12, keNe 4, 58re 8. 56 vIra viThama-mahIdhara prAsAda-vibhakti ramI. caturasrIkRte kSetre caturviMzatibhAjite / karNastrIbhAgiko jJeyaH pratikarNazca tatsamaH // 11 // zrIvatsaM kesarI caiva sarvatobhadrameva ca // 122 // rathe karNe ca dAtavya-maSTau pratyaGgAni ca / bhane caivorucatvAri kaNikAyaryA zaGgottamam // 123 // vIravikramanAmo'yaM prAsAdo jinavallabhaH / mahIdharazca nAmAyaM pUjite phaladAyakaH // 124 // iti zrI mahAvIrajinavallabho vIravikramaprAsAdaH // 56 //
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke, ja prAsAdanI samarasa bhUminA cAvIza bhAga karavAM, temAM karNa ane pratikaNuM traNa traNa bhAganA, koNI ane naMdI eka eka bhAganI ane bhadrA cAra bhAganuM e pramANe tala vibhakita jANavI, keNA ane paherAnI upara savatebhadra ane kesarI e be kama caDhAvavAM. ane tenI upara zrIvatsaIMga caDhAvavuM, ATha pratyaMga caDhAvavAM, bhaktanI upara cAra cAra urUga caDhAvavAM tathA naMdikA ane karNikAnI upara eka eka uttama za karavuM, Ave vIra vikama nAmane prAsAda jinadevane valalabha che. Ane mahIdhara prAsAda paNa kahe che. tenI pUjA Adi karavAthI phaladAyaka thAya che. je 121 thI 124 zaMgasaMdhyA-keNe 60, paDhare 120, pratyaMga 8 zahe 16, karNie 8, naMdIe 8, ane eka zikhara maLI kula 221 ga. TI : rU che. karavAnI ja pa7 aSTApada prAsAda - tadrUpe ca prakartavye karNoDaM tilakaM nyaset / aSTApa nAnAcaM vAlo niyamaH || tti chApAsaH gI uparanA vIra vikrama prAsAdanA kANu upara eka tilaka vadhAre caDhAve to aSTApada nAmano prAsAda thAya vAta che, te jinadevane valabha che. te 115 mA zRMgasaMkhyA pUrvavat 221 ane tilaka 4 ke. 58 tuSTipuSTi prAsAda taf a su-purA 4 vAgyA tuSTipuSTiyanAmo'yaM prAsAdo jinavallabhaH // 126 // phari tuSTika =1 uparanA aSTApada prAsAdanA bhadranI upara eka pAMcamuM uraIMga caDhAve te tuSTipuSTika nAmane prAsAda thAya che, te jinadevane priya che. 126 zaMgasaMkhyA-pUrvavat bhaTTe 20 thavAthI kula 225 IMga tilaka 4 ke.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdamaNDane jinaprAsAdaprazaMsA prAsAdAH pUjitA loke vizvakarmaNA bhaassitaaH| caturviMzavibhaktInAM jinendrANAM vizeSataH // 127 // ' uparakta vizvakarmA e kahelAM covIza vibhakitanAM jinendra devanAM prAsAde lekamAM vizeSa prakAre pUjanIya che. je 127 caturdizi caturdArAH puramadhye sukhAvahAH / bhramAzca vibhramAzcaiva prazastAH sarvakAmadAH // 128 // cAre dizAmAM dvAravALAM athatu cAra dvAravALA, bramavALA athavA bhrama vagaranAM jinendra prasAde nagaramAM heya te prajAne sukha devAvALAM che, tathA prazasta che ane badhAM Icchita phala ApanAra che. 128 , zAnsilAH dilAva prArA suvA dAdA azvaigaMjaivaliyAna-mahiSInandIbhistathA // 129 // sarvazriyamApnuvati spApitAzca mhiitle| jinendra devonAM prAsAda zAMti devAvALAM, puSTi devAvALAM, tathA rAjA prajAne sukha ApanAra che. A pRthvI upara jinadenAM prAsAde sthApavAthI ghaDA, hAthI, balara, ratha A bheMsa ane gAya AdinI sarva sampattine ApanAra che. je 129 | huM zA pure pArAvA mATai2mAM jara tyA maNDapairyuktAH krIyante vsudhaatle| sulabhaM dIyate rAjyaM svarge caivaM mahItale // 131 // nagara, gAma ane puranI madhyamAM RSabha Adi jina prasAde jagatI ane maMDapa vALAM pRthvI talamAM karavAmAM Ave che, jethI svarga ane pRthvImAM rAjya prApti sulabha thAya che130 thI 131 dakSiNottaramukhAzca prAcIpazcimadiGmukhAH / vItarAgasya prAsAdAH puramadhye sukhAvahAH // 13 //
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ matha jinendraprAsAdAdhyAyaH itizrI vizvakarmakRta jJAnaprakAzadIpArNave vAstuvidyAyAM jayapRcchatA minaprAsAdAdhikAro smaaptH|| - dakSiNa, uttara, pUrva ane pazcima e cAre dizAnAM mukhavALAM vItarAga devanA prAsAda nagaramAM hoya te sukhane ApanArAM che. 132 - ItizrI paMDita bhagavAnadAsa jaina kRta jJAna prakAza dIpAvanA vAstu vivAnA jina prAsAdAdhikAranI sudhinI nAmanI bhASATIkA samApta.
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ A graMthamAM AvelA zabdonI sAthe akArAdi sUyI vibhAga, khaMDa. ' uparano bhAga. ' uparathI tharanA deva navanI saMkhyA. vi. cihna kareluM. na. AMgaLa, che ne. caraNe. ar strI pAMcamI zilAnuM nAma. tA strI. prAsAdanA huM bhAganI kALInuM nAma. na. zRMga, zikhara, AmalasAra, kalazanuM aa j. ola, je makAna bAMdhatI vakhate tenuM sIdhApaNuM jovA mATe zipIo sUtaranI derIthI laTakAvI rAkhe che. thayA vi. aMdhakAravALuM, aghaTita zivaliMga. ame 5. yajJavizeSa. azvina puM. azvinIkumAra deva, ardhacaMdranA deva. mArA vi. aDhAranI saMkhyA. sApa . cAre dizAmAM ATha ATha sIDIvALA parvatanuM nAma. tura pu. vAstudeva, anna chuM. keNa, hada. [ : vAstudeva. paM. sAtanI saMkhyA parvata. grna na. AdhAra Fra na vyAsAddhanA chu bhAgane udayavALo ghUmaTa. ke pu. vAyu. vitra na.. be tharonI vacama je aMtara rAkhavAmAM Ave che te, bahAra nIkaLatuM na hoya te. ra4 . juo aMtarapatra, aMtarakalaza ane kevALa tharanI vacceno bhAga rajA ApI. parikramA, pradakSiNA rAgata na. vAstuzilpane moTo graMtha. jatA zrI. kko zilAnuM nAma. tova . gaurI jAtino AThame prAsAda. ravi puM. prAsAdanI grIvAnA deva. chena. daza hajAranI saMkhyA. bAra aMkanI saMkhyA, sUrya, | strI. yamunAdevI. mAjArA . vAstudeva, ghUmaTanA deva. bAvAra 5. maMdira-dhara. araya pu. vAstudeva, sUrya ArasUtradhAra 5. vizvakamAM kAca pu. vAratudeva. hAivara pu. vAstucakranA deva. mAmalAra . zikharanA aMdha upara je kuMbhAranA cAka jevI AkRtivALe goLa kalaza. AmArA strI. kalazanI caMdrikAnI uparanI goLa AkRti. A pu. saMjJAvizeSa, je gRhAdikanuM zubhAzubha jANavA mATe jovAya che, lAbha, AThanI saMkhyA. cAyata vi. laMbAI Ayatana na. maMdira, devonI paMcAyatana. mAyA vi. laMbAI rAtri na. AratI. mA rumI. nakSatranuM nAma. A puM. ghara, maMdira, nivAsasthAna. mArA pu. besavAne takiye. gI. devamUrti. - . ubarAnI A nA bhAgamAM ardha aiLa AkRtivALI zuM ? '' maMDalavizeSa. kana pu. vAstudeva Bdra che. gharanI AgaLanI osarI. 6 5. caMdramA, eka vAcaka saMkhyA.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 vijJa chuM. yajJa karanAra dIkSita. g&ArA vi. agiyAranI saMkhyA. revata . kesarI jAtine ekavIsame prANAda. ja chuM. pUrva dizAnA svAmI, dikSAla, vAstudeva, uddagama tharanA deva. kaura na. taMbhika, je dhvajAdaMDane majabUta karavA mATe sAthe rAkhavAmAM Ave che. jayapuM. vAratucakrane deva. nIja puM. kesarIjAtine terame prAsAda, ratnavizeSa. travALI strI, varaNA, auSadhivizeSa. liaa pu. saMkrAvizeSa, maMdira, mUrti, liMga, maMDapa, vedI, kuMDa, makAna ane prajA Adi zubha phaladAyaka banAvavA mATe jovAya che. chuM. pAMcanI saMkhyA, bANa. e strI, i., chaS pu. vAstucakranA deva, dipAla, naMdItharanA deva. phAra . zikharanA deva, jo o. auSadhivizeSa, zivaliMgI. rUpu na. koga, dhAnyavizaSa. ra che. kamara, #La4 na. kaNI, jauMbAnI uparano thara. pIDha ne. jAvuM che ane kalI e be tharavALI pI nArI strI. kasuo kaNaka. rAjana a. kayAre. nIyam vi. nAnuM. rajA . chaThThI rAzi. varlDa bI. zikharanI sAme zukanArAnI baMne tarapha zikharanA AkAravALe maMDapa, kavalI, kelI. potAkI rahI, kevALane thara rikSaNa na. UMcI UThelI chad. vAra na. dvAranI uparanuM mathALuM. 30 mI. uttarAphAgunI, uttarASADhA ane uttarAbhAdrapada nakSatra. sara vi. UMcAI sara a. uttara dikSA. rahada na. pALI. 392 na. baro. 3mAM puM, jaMdhAnI upara thara, je sIDInA ' aAkArane heAya che. rAma paM. cAra prakAranI jAtivALI data, vitAna. samA zrI. sAtamI saMvaraNa. 34 . nakSatronI saMjJAvizeSa. 326 kuM. paDharAnI AgaLano bIjo paDha. na. bhadranI uparanA zRMge. kapotikA 4 pu. harata nakSatra, hAtha roTa pu. ghUmaTa #gf nA khUNe, paTTI, sikaNuM 2 na. kaNIne thara jaLavA stra. ghUmaTanA udayamAM nIcenA thara. 24 3, khUNA uparanA siMha. #Lastra strI. kaNIne thara. je strI, kaNIno thara, khUNae. araza pu. kuMbhAnI uparano thara; zikharanI mathALenuM zrI bI. zikharanA khaMDanI rekhA, solanI saMkhyA. jAja pu. sela khUNuM jaya . oSadhivizeSa. DhAMca ne, kasuM maTha na. gaja Adi rUpa thara vinAnI pITha 1 zrI. ela. dAsa puM. yama, samaya. jAjI zrI. yamunA, $ na. lAkaDAM. rA:25 I. karka vi. upara, UMcAI. karaNa na. nakSatra, sattAzinI saMkhyA.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMkura puM, puSpakaThanA deva, kinnara deva. jIvaja nagrAsamukha. cartikartama pu. vijayastaMbha, teraNavALA staMbha. ja na. khUTI. ja chuM. maMgalavAra. citA strI. prAsAdanA bhAganAM mAnanI kaLInuM vara pu. chaThI Aya. haraziSThA strI. prAsAdine dhAraNa karanArI zilA, je jamatInA dAsA upara ane nITanI nIce majabUta thara banAvavAmAM Ave che. thaarat strI. nava zAkhAomAM thI ane AThamI zAkhA, vAta na. makAnano pAye kheda, kheDavuM. . madiranA maMDovarane prathama thara. hura ) II na. zaMkhavaTI ane pATalInA ardhacaMdranI paDakhe phUlapattinI AkRti. jana pu. sAtamI Aya. rAjathara, janatANuM , ghUmaTanA udayamAM rUpakuMDanI uparane thara. savaMta na. maMDalavizeSa, hAthIdAMtanI AkRtivALuM na. havanakuMDa. reDa . uttaradizAnA dipAla, jma . prAsAdanA bhaMDovara (bhIMtone bIje tharabijA strI. staMbhanI nIcenI kuMbhI. iti zrI. pAMcamI saMvaraNa. jUra na. chachuM. 4 . kAcaba, je senA athavA cAMdIne banAvI pAyAnI madhyamAM rakhAya che. #zivA strI. kAcabAnA cihnavALI dharaNI zilA. derI pu. pAMca iMgane prAsAda. zaire . kesarI jAtine agiyArame prAsAda, varAjyAdi aDhAramA prAsAda, kAkA strI. tevIsama saMvaraNA. voTara paM. na. pilANa. jori . karoDa, rekhAkSetranI eka bhujA. joda kuM. kille, durga. jora nuM. ghUmaTanA udayamAM gavALanA uparano thara jovi . paMDita, vidvAna, jJAnI. Bra na. kaThora bhuja na. khaMDa. kSita strI. pRthvI, pATane deva. kSitijama kuM. rAjyAdi seLabhe prAsAda kSita ne, nIce tarapha laTakatI chata. #ora na. dUdha. lAIva pu. samudra, vAstavizeSa. kSetra na. prAsAdatala. kSetrapAnna . amuka maryAdita bhUminA deva, homagA strI kezuM. saradhara kuM. zipI. mgeza paM. gaNyati. jAta chuM. tithi, nakSatra AdinI saMdhine samaya. zapamAna . rAjyAdi vIsame prAsAda. * pArito strI. vIsamI saMvaraNa bhya pu. vAstudeva. Tdha strI. navuM zAkhAomAM bIjI ane pAMcamI zAkhAnuM nAma ja chuM. kesarI jAtine tevIsame prAsAda. rma puM. gabhAra. uttara che. guphA. sparva che. kapAlInA deva. dhArI strI. cAra zAkhAvALA dvArA zira pu. vAstudeva, parvata. jUDha vi. guNa, DhaMkAyeluM. TLa puM. traNanI saMkhyA, rassI, derI. gura DuM. bRhapati, pAMcamo praha. , guru chuM. kArtikasvAmI. guThThA strI, gu, bIla. jUDha pu. gUDhamaMDapa, bhIMtavALo maMDapa.. i ne, ghara, makAna, jAuM. mALa, meDA, vibhAga, khaha.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAta . vAstudeva. huM chuM. gharadhaNI, gharanA mAlika, dina, dhara. jo pu. ghauM. tepura na. killAnA dvAranI uparanuM balAnaka. mera na. ratnaviziSa. zArIrika na, maMDalavizeSa. 5 zrI. gAMTha. chaThTha . navanI saMkhyA. kAra . jalacara prANI vizeSa kAlapaTTI zrI. prAsanA mukhavALA dAsA, bIjA strI. zikharano skaMdha, AmalasAranI nIce bhAga. nauvApITha na. kalAnA peTanI nIcenA bhAga. 12 na. carala. vAvAjhAra na. dhanuSanA AkAranuM maMDala. vAra puM. gaNitavizeSa, jemAM pApAraNuM sela sudhI vadhAravAmAM Ave. trizUrA strI. aDhAramI saMvaraNa. jitrA strI. caudamuM nakSatra. tirakSA puM. AThamA yayanuM nAma, jUdAnana . selama saMvaraNA. jULa cUna. cheH ne. talavibhAga. chAza na. chachuM. chinna na. cheda. puM, kalATA jI. kalaza, AmalasAra. - strInAne AmalasAra, saMvaraNA kalaza, ghara na, ghI, pu. mahAdevane gaNadeva, te zivaliMganI jalAdhArI nI sthApana karavAmAM Ave che, tethI khAtraja tenA mukhamAM thaIne bahAra paDe che, te snAtrajala pachI daSata rahetuM nathI. zA ii, devIvizeSa. jana vi. samarasa cAi vi. caudanI saMkhyA. rAi strI. cakI. jarUra na. cAtara, caka. pu. zAkhAnA deva, caMdramA. rAjAjA zrI. khullI chata. zaramora na. khule bhAga. AI. AmalasAranI upara kamaLanI UMdhI jAtivALA bhAga. vana AI. dazamI varaNA, nI strI. vAstucakranA IzAnakhUNAnI devI. maLatI strI, prAsAdanI maryAdita bhUmi, pIThikA. nA strI. maDevarane sAtame thara. mAM strI. vAstucakranA agnikhUNAnI devI. jaya . vAstudeva. khyAM che. trIjI zilAnuM nAma. gaDhava . kuMbhAnA tharanA deva, rAdhipa pu. vAstudeva. gAma pu. jADabe, pIThanI nIcenA galatA kAra thara. gAnuM na. zeThaNa. nAja na. jALIvALI bArI. gAra na. koLiyAnA jALAM, jALIvALI bArI. lAvI strI. gaMgA, nALInA deva. fzana pu. jenadharmanA deva, covIsanI saMkhyA. goLa na. purANuM gIcAra na. devenI prANapratiSThA, jULa strI. juvAra 3thoriNIta strI. mAlakAMgaNI. rAma na. maMDalavizeSa. tAla na. talAva, sarovara. RpuruSa pu. rathanA deva.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ taruM ne. -LayuM. tapa na. zavyA. tevA nuM, prAsAdanA thara AdimAM nAnA pramANamAM teraNuvALAM staMbhayukta rUpa. tA . tAMbuM. vidhi strI. paMdaranI saMkhyA. ja na. tilakanA AkAranuM iMga. toraNa na. bane taMbhanI vacce vatyAkAravALI AkRti, teraNa. trija paM. cokamaMDapa. triyA pu. deva, vikA strI. teramI saMvara. niSA e. traNa prakAra tripuwyuM. brahmA, viSNu ane ziva. trimUrti strI. otaraMganA deva (brahmA, viSNu ane ziva) trizat saM, triInI saMkhyA trako amUvara pu. vairAjyAdi navamo prAsAda. roga chuM. vairAjyAdi paMdarame prAsAda aMza na. trIjo bhAga. dada zrI. . revanathAra strI, codamI saMvarabA. sevapura paM. devanagara. revapurI strI. cothI saMvarA. sairtha vi. laMbAI rojhA rI, hiMDolA. aurAzi . vAstudeva. phAvika chuM. prAsAdanI jAti. vikI triI. zragevALI aMdhA dvArA saM. bAranI saMkhyA, dvAra na. daravAjA. dvArA . daravAjAnA deva. ghaH pu. uttara dizAnA deva, kubera. ghanuM na.pu. sUryanI navamI saMkrAMti, dhanuSa. gharanI strI. navamI zilA, je gabhArAnI madhyamAM sthApita karAya che. ghara pu. kapilInA deva. dhiSya na. nakSatra, sattAvAranI saMkhyA. dhuma paM. bIjI Aya. dhruva chuM. tArAvizeSa. kuM. pahelI Aya. rajA zrI. patAkA, dhajA. zvagAi puM. jemAM pravajA rAkhavAmAM Ave che, TarSAra pu. vajAdaMDa rAkhavAne kalAbe. davAla pu. AThamI Aya. ravA strI. tithivizeSa. rasa puM. dAMta, batrIzanI saMkhyA. ja na. rUpa jevAne kAca. zANA strI. trIjI saMvaraNA. rAka ne. kASTha, lAkaDAM, tArA vi. bhayaMkara. di strI. dizA, dazanI saMkhyA. riyA !, dikSAnA adhipatideva. kila vi. prAsAda AdinuM vAMkApaNuM rita pu. vAstudeva. rivAra pu. surya, bAranI saMkhyA. piki pu. dhAnA gharanA deva. vi. laMbAI sa vi. majabUta. RIrA !. UrdhvaretA mahAdeva. nA na, gAma, zahera, karyuM. navanI saMkhyA. jana pu. kesarI jAtine trIje prAsAda, vairAjyAdi bIjo prAsAda. nAstrija 6. kesarI jAtino cothe prAsAda, nA strI, zilAnuM nAma, je IzAna athavA agni khUNAmAM sthApavAmAM Ave che. navina 5. sAMDha, baLada,
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ ravinI strI. pAMca zAkhavALuM dvAra, bIjI saMvaraNa, jakya kuMbhanA deva. nI strI, pUNI, keNikA. nIrA !. kesarI jAtine pAMcame prAsada, nara puM. narathara, puruSa jI strI. nAca karatI pUtalI. varjiA strI. navamI saMvaraNa. javanAma puM. maMDalaviroSa. nayana , vairAjayAdi ogaNIsama prAsAda, nadaH puM. talavibhakti barAbara na hoya te. Raa . vAsudeva hAthI. rAjakura puM. bhITanA deva nAza puM. prAsAdanI jAti. nArI strI. rUpa vinAnI sAdI jaMdhA. nAvAtu pu. na, zeSanAga cakra. nATA pu. naTarAja. nAma strI. peTane madhya bhAga. namiraH paM. be jAtinI AkRtivALI chata. mAni pu. garbhavedha, devanI sAme deva besADavA. nArAyaNI strI, AThamI saMvaraNa. mAtra 2 na. nALI, paranALA. mArI I strI. nAsaja ne. khUNe. niracAra . parikramAM vinAne prakAzamaya prAsAda. nima paM. bahAra nIkaLate bhAga. nizA pu. AmalasAranA deva, caMdramA, nirava pu. zabada, thi chuM. nRtyamaMDa5, raMgamaMDapa. nairdata pu. khUNAnA diphapAla. vTTama strI. khullI chata. rA| . khulI zALA. pasAra zrI. dhvaja. trAva zrI. navazAkhAmAM pahelI zAkhAnuM nAma. para ne. bhAga, vaja ne. dAsA, pAnanA AkAravALo thara.. pAyuM. samatala chata. ghA rorA puM. kamaLanI kaLIne akAra. pApa chuM. kesarI jAtine aDhAramo prAsAda, thA strI, padma zilA, agiyAramI saMvaraNA. nI strI, navazAkhAvALuM ThAra. javAhara na. devane besavAnuM sthAna, pIThikA. nya . vAstudeva, dhvajAnA deva. pracaMd na. palaMga. vavavuM. dhvajAdaMDanI be cUDIne bhAga. parvata puM. staMbhanA deva. vastha na. palaMga. pAra 5. caraNa, cotho bhAga, . pAparAkSaNI strI. vAstukanA vAvyakhUNAnI devI. pArvatI stro. kalazanA devatA. varSa na. eka tarapha. vAva ne. jAnI upara chAghane eka thara. fSaNa vi. jADAI vitAmaDha puM. brahmA. pitR pu. vAstudeva, pUrvaja, pitRdeva, pitRvata . yama, dakSiNa dizAnA adhipati. vindra puM, pIMpaLa, vRkSavizeSa. virAra chuM. Aya ane vyaya bane barAbare jANavAnI saMjJA. ne. prAsAdanI khurazI, Asana. vikIpIjhA strI. vAstucakranA izAna khUNAnI devI punarvasu chuM. sAtamuM nakSatra. na. gAma, zahera. purANa ne, aDhAranI saMkhyA. . prAsAdane jIva, je senAne puraka banAvI AmalasAramAM palaMga upara mUke che. 32 . vAstudeva. paM virAga 5. kesarIjAtinA tevIsamo prAsAda. paka saM. pAMcanI saMkhyA. vA... na. gAyanuM dUdha, dahIM, ghI, mUtra ane chANapAreva kuM. uruzaMganA deva. vadhAvita saM. pacAsanI saMkhyA. va6 . pASANanA pATa.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSpaSTa pu. dAsA, atarALa. puSkara ne. jalAyanuM ajJAnaka. puSpo~r na. pUjanagRha. puSpata pu. vAstudeva. puSpAna naM. pukharAja ratna juAi strI, pahelI savarA puSpa mu. mu` nakSatra. pUtA . vAstucakranA naiRtyakhUNAnI devI. pRthivIgaya . kesarItinA bAramA prAsAda, dUcivIzvara pu. vAstudeva. vRSu vi. vistAra. peTa peTaka } - na. pADha AdinuM nIcenu' tala. zauya ta. revatI nakSatra. zaur pu'. khIjA vyanuM nAma. paurava pu. prAsAdapuruSasaMbaMdhI vidhi. poNI . bhITanA cara. JaLAja ne. pANI nIkaLavAnI nALI. pratimaka na. bhadranI ane taraphanA khAMcA, prati" pu. khUNAthI AgaLanA paDharA. pratiSThA strI, devasthApana. prasoLI o. poLa, prAsAda AgaLa tAravALA staMbha. canna na. ceAtha garAsiyA. pravRkSiA zrI. parikramA. prota pu. trIjo vyaya. kamA . teja, prakAza vAru na. paravALAM, ratnavizeSa, pravAda pu. pANInuM vaheze. vairA pu. cAnI aMdarane bhAga prAr pu, ravizeSa, jenI upara zRMga rakhAya che. mA ii. pUrva dizA. prAnAra pu'. killA, 24. trIya pu. gabhArAnI AgaLanA mApa. mArI zrI. pUrvI dizA. prAcAya pu. ma`dira, rAjamahela. ya paNa pu. palAza, vizeSa, ta na. pANInA pravAha. pha nipuNa na. zeSanAgacakra, je pAyA nAkhatI vakhate jovAya che. jAnA strI. prAsAdanI bhItanA khAcA. rjAinA strI. prAsAdanI jAti, ba cakra . ka. balAga balANaka vALa yuM. pAMcanI saMkhyA, zivaliMga cIMgapura na. kalazanI uparanuM bijoruM, trAnuM pu. brahmA. mAgha na. rAhiNI nakSatra. kakSa sanavALA maMDapa, sukhama'Dapa. bha matra na. maDarthAvazeSa, prAsAdanA madhyabhAga. ma pu. bhadrALA staMbha. mada zrI, khIjI zilAnuM nAma, tithivizeSa. mA na. re mAvara ane staMbhanA uparanA thara. marI strI. mamrATa pu. vAstudeva. mana na. prAsAda maMdira, makAna, gRjara mArAdhAra pu. zirAvaTInA deva. miTTa pu. pIThanI nIcenA ara mitti strI. bhIMta. mizana. sUrya kiraNathI vaidhita garbha gRha, vitAnanI eka jAti. muvanamajjana puM. vairAjyAdi caudamA prAsAda, mUtra na. pAMcanI saMkhyA, mUtrar pu. kesarItine paMdarame prAsAda, bairAjyAdi teramA prAsAda mUmI strI. mALa, meDI. mULaMgA A prAsAdanI jAti, mArA pu. vAstudeva. mRza zu. vAstudeva. zrama pu sAmaLI zrI. parakammA, jamaNI,
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ atri strI. parakammA. AvA strI. prAsAdanA bhAganI keLI. bahAra chuM. rAjyAdi sAme prAsAda, ja chuM. vAsudeva. mA puM. maMDapa, meDI, mAtR strI, sapta mAtRdevatA. mArA strI. dhruvatAranI pAsenA be tAra najara chuM. madharanA mukhavALI nALI. karI trI. prAsAdanI bhIMtanI jaMdhAnI nIceno thara. mag strI. ga, zikhara 14 pu. Azrama, dharmagurunuM sthAna. jana pu. eka sUtradhAranuM nAma, je mevADanA kuMbhArANAne Azrita hatuM, AbhUSaNa. mArA puM. gabhArAnI AmaLane bhAga, jenA upara ghUmaTa karavAmAM Ave che, mAMDa. anna na. geLa Adi AkAravALI pUjananI AkRti. pachI zrI. vajAdaMDanA uparanI pATalI, jemAM davA lagADAya che. mahorara 5. maMdiranI bhIMta, dIvAla. manavAraNa . kaTheDA, AsanapaTa upara paththarano navAra pu. gokhale. kanna ne. jApavizeSa. javA strI. prAsAdA bhAganA mApanI kALInuM nAma. nuM paM. caudanI saMkhyA modara . pAMcamAM vyayanuM nAma. bharata paM. kesarIjAtine cha prAsAda. karatAM strI. ekavIsamI saMvaraNA. nArada puM, uMbarAnI madhyane geLa bhAga, eka jAtane vitAna mati puM, vairAjyAdi pAMcame prAsAda. hata . vAyavyadizAnA adhipati. marI strI, dhvajAdaMDanA uparanI pATalI, jemAM vajA lagADAya che. ruca pu. vairAjyAdi cho prAsAda, jANa na. raIdhara, rasoDuM mArI muM. kesarI jAtine caudame prAsAda. mora pu. vairAjyAdi covIsame prAsAda. triI strI, cha zAkhAvALuM dvAra, tevIsamI saMvaraNA ghare puM. rAjyAdi dazamo prAsAda. trI strI, pUrvadizA. mitra pu. vAstucakranA deva. nizA strI. prAsAdanI eka jAta. trisaMvAda ne. UMcAnIcA khAMcAvALe ghUmaTane caMdara. mauna . sUryanI bAramI saMkrAMti, bAramI rAzi mAcha mukuTokaa . kesarI jAtine vIsa prAsAda, mukI strI. ATha zAkhAvALuM dvAra mukatA strI. motI. julama na, prAsAdane madhyabhAga. mukhya pR. vAstucakranA deva. mu ja na. chajAnI uparanA thara. kula . maga, dhAnyavizeSa. mUDha ne. vAMkApaNuM. jUra na. kSetraphala, mUlarAzi, nakSatra. nUraja na. pu. zikharanI nIceno kANa. mUjhare zrI. zikharanI nIcenA bane khUNAne vacalA bhAga, khUNe. kUvA strI. aliMda, osarI. mRta na. pAMcamuM nakSatra, vAstucakranA deva, makararAzi, mRta strI. bhATI. meajhA strI. bhIMtanA khAMcAo. meDha puM. puruSacihna, liMga, eka puM, prAsAdavizeSa. mekayuTIvA strI. pacIsamI saMvaraNa. zaizya na. anurAdhA nakSatra vala . AyathI kama vyaya jANavAnI UMbarAnA deva.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtradhAra 'maMDana' viracita prAsAda maMDana [ vAstuzilpazAstra-gujarAtI bhASAntara sahita ] anuvAdaka ane sapAdaka : paMDita bhagavAnadAsa jaina mukhya vikretA : sarasvatI pustaka bhaMDAra ratanapALa hAthIkhAnA amadAvAda-1 phAna. 336629 mUlya : 100 rUpiyA 1986
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA bhAratIya sthApatyakalAnAM suMdara kalAmaya devAlayA, rAjamahelA, killAe, vAvaDI vagere jalAzayA, yA ane manuSyAlayA AditI manahara racanAone joI ne ApaNuM mana dhaNuM ja Ana Mdita cAya che, te badhAne " vAstuzilpa ' hevAmAM Ave che. vAstunI utpattinA saMbaMdhamAM ' aparAjitapRcchA ' nA sUtra 53 thI 55 sudhImAM vistArapUrvaka vaSNuna karelu che, tene sArAMza e che ke, prAcIna samayamAM adhakAsurane nAza karavA mATe mahAdevane saMgrAma karavA pADyo. tenA parizramane lIdhe mahAdevanA kapALamAMthI parasevAnuM eka bindu bhUmi upara agnikuMDamAM paDyu. tenA yeAgathI tyAM eka mahAbhayakara vizAla bhUta utpanna thayuM. tene devae vadhA pADIne tenI upara pistAlIza deva ane A devI mesI gayAM. A ve tenA zarIra upara vasavA lAgyAM tethI te bhUtanu nAma 'vAstupuruSa' pADavAmAM AvyuM. A vAstuzilpa viSayanA aneka graMthenI racanAe prAcIna AcAryoe sarakRta bhASAmAM karelI tevAmAM Ave che. temAMnA aparAjitapRcchA, samarAMgaNamUtradhAra, mayamatama, zikSyaratna, vAstusAra, zilpadIpaka, parimANumaMjarI,prAsAdama`Dana, rUpama'Dana, devatAmUrti prakaraNa, rAjavallabhamAna, manuSyAlayacadrikA, vizvakamaprakAza, pratibhAlakSaNa Adi graMthe! prakAzita paNa thayelA che. temAM paNu saMzodhaka vidvAna mahAyA zilpIonA sahavAsamAM na AvavAnA kAraNe vAstuzAstranI paribhASAthI anabhijJa hAvAthI te te graMtha prAyaH zuddhatApUrNAMka prakAzamAM AvI zakayA nathI. te prathA sa`skRta bhASAmAM mUlabhAtra hovAthI ane zilpIemAM saMskRta bhASAnA abhyAsa eche. hAvAthI te graMthAnu vizeSa padmanapAna thaI zakayuM nathI. e ja kAraNe A viSaya adhika prakAzamAM AvI zakayo nathI. A prAsAdamaDana graMtha zilpIvaga mAM adhika prasiddha che, jenA AdhAre AjakAla sAbhapurA brAhmaNajJAtIya zilpIe devAlaya AMdhavAnAM kAryo vaMzapara parAthI karatA Ave che. nAgarI zailInA prAsAde AMdhavA sabaMdhanA A prAsAdama`Dana nAmano graMtha tenA guNadeSa viSayamAM prakAza pADatA hovAthI tenuM vigatavAra samajUtIpUrNAMka bhASAntara karI tene prakAzamAM lavAne vicAra thaye! ane e mATe anubhavI pIonA sahayAga sAdhavAmAM Avye, sAthe aneka zaMkAonuM samAdhAna karI A viSayanA anya prathAnu valAkana karyuM", eTalu` ja nahi paNa prAcIna devAlaye joI tenI vigatAnA anubhava meLavIne bhASAntara karavA zaktimAna thayA. AmAM je viSayanI apUrNatA jaNAya te aparAjitapRcchA Adi samAna viSayanA graMthamAMthI laine te te viSayanI pUrNa.tA karavAmAM AvI che, ane je viSayanA arthamAM sakA jevu' rahetu, te viSayanI puSTi karavA mATe anya graMthaiAnAM pramANa paNa ApavAmAM Avela che. ekaMdara prAsAda viSayane abhyAsa karanArane vizeSa saraLatA thAya evA AzayapUrvaka kALajI rAkhavAmAM AvI che. chatAM kAI zipote bhUla Adi jaNAya / te lakhI jaNAvavA kRpA karaze, te te sAbhAra dhanyavAdapUrvaka bIjI AvRttimAM rasudhArI devAmAM Avaze.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAda bAMdhavAnuM kAraNa: prAsAdano artha devamaMdira ane rAjamahela thAya che. temAM A prAsAdamaMDana graMtha devamaMdira saMba che. te baMdhAvavA saMbaMdhamAM zAstrakAra kahe che ke 'surAlayo vibhUtyartha bhUSaNArtha' purasya tu / narANAM bhuktimuktyarthaM satyArtha caiva sarvadA // lokAnAM dharmahetuzca brIDAhetuzca svarbhuvAm / joAiroDartha ja rAttAM rahyA che " ( apa sa. 1153 manuSyanA aizvaryane mATe, nagaranA bharaNarUpa zobhAne mATe, manuSyo ane prakAranI bhe ane mukti ApanAra hovAthI, satyanI sadA pUrNatA mATe leka dha bAraNabhUta havA' !!! kriIDA karavAnA hetubhUta hevAthI, kIrti, AyuSya ane yazane khAtara temaje rAjAnA kalyANa uvA baMdhAvavAmAM Ave che.' cauda rAjalokanA devoe ekaThA maLIne zivaliMganA AkAravALI mahAdevanI aneka prakAre karI, tethI prAsAdanI coda jAti utpanna thaI. temAM mukhya cerasa, laMbacorasa, ge La, laMbagoLa ? aSTADha (ATha kANa), e pAMca AkRtivALA prAsAdo brahmAe zivajInA kahevAthI banAvyA. te corasa AkRtivALA prAsAdanI pa88, laMbacorasa prAsAdanI 300, goLa prAsAdanI 500, laMbage prAsAdanI 150 ane aSTAsanI 350 jAti che. temAM mizrAtinA 112 bheda meLavavAthI be hA jAtinA prAsAda thAya che. te darekanA pacIsa pacIsa bheda karIe te pacAsa hajAra bheda thAya. A dare ATha ATha vibhakti karavAthI kula cAra lAkha prAsAdanA prakAra thAya, tenuM savistara varNana ja nArAne "pati" (mUtradhAra) kahevAmAM Ave che. prAsAdanI zreSThatA : * bhAratIya saMskRtimAM prAsAdane ghaNo Adara che, eTaluM nahi paNa tene pUjanIya paNa mAnava Ave che. tenuM kAraNa ema jaNAya che ke-prANAvo sivilu jAtI vIme 2 prAsAda e zivaliMganuM svarUpa che. zivaliMgane jema pIki che, tema prAsAdane paNa jagatIrUpa pIM che tene je cerasa vibhAga che. te brahmabhAga ane tenI upara achAsa vibhAga che te viNabhAga 2 tenI upara je goLa zikharano bhAga che tene zivaliMga svarUpa mAnavAmAM Ave che. - bIjuM kAraNa e jaNAya che ke, prAsAdanA dareka aMgamAM ane upAMgamAM deva-devIone vinya karIne pratikA samayamAM tene abhiSeka karavAmAM Ave che. eTale prAsAda sarvadevamaya banI jAya trIjanuM kAraNa ema paNa mAnI zakAya ke, prAsAdanA madhyamAM mULa pAyAthI eka nALI (jene zAstra ganALa athavA brahmanALa kahe che) devanA siMhAsana sudhI rAkhavAmAM Ave che. tenuM kAraNa manAya che ke, prAsAdanA garbhagRhane pAyAnI madhyamAM jalacara nI AkRtivALI eka be dhAraNa nAmanI zilA sthApana karavAmAM Ave che, tenI upara sonA athavA rUpano kuma ( kAcabo) rAkha yoganALa mUkavAmAM Ave che. A dhAraNiI zilA upara jalacara jIvonI AkRtio hovAthI te zika bIrasamudramAM zeSazAyI bhagavAna svarUpa dhAraNI zilA mAnavAmAM Ave che. tenA nAbhikamalamAMthI vegana svarUpa kamaladaMDa utpanna thayela che ane tenI upara brahmAnI utpatti je mAnavAmAM Ave che te brahmararva pratiSThita deva manAya che.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparokta kAraNone lIdhe prAsAdane dhaNe Adara karavAmAM Ave che te "bAMdhavAnuM kula zAstrakAra kahe che -- * 'svazaktyA kASThamRdiSTakAzailadhAtu ratnajam / devatAyatanaM kuryAd dharmArthakAmamokSadam // ,, --peAtAnI zakti pramANe kASTha, bhATI, IMTa, pASANu, dhAtu athavA ratna; eTalA padArthomAMthI kAI eka padArthanuM devAlaya banAve te dharma, artha, kAma, mokSanI prApti thAya che. tr 'koTighnaM tRNaje puNyaM mRNmaye dazaguNam / "raSTake zatakoTignaM zaile'nantaM phalaM smRtam // , --devAlaya brAsanu banAve te kareADagaNu, mATInuM banAve te daza karADagaNu, iMTanuM banAve te sA kare DagaNuM te pASANunuM` banAve te ana tagaNuM phala thAya ane jIrNoddhAra karavAthI AThagaNu phUla maLe che-- " vApIkUpataDAgAni prAsAdabhavanAni ca / jIrNAnyuddharate yastu puNyamaSTaguNaM labhet // tr ". . vAvaDI, kUvA, talAva, devAlaya ane bhuvana Adi Na thaI gayAM hAya, tene ulhAra karavAthI navIna batAvavA karatAM AThagaNu phUla maLe che. graMthakAra : ' AvA pavitra prAsAdanuM nirmAMNa karavA mATe A prAsAdama`Dana nAmanA graMtha prakhara vidvAn 'muMDana' nAmanA sUtradhAre racelA che. te ' khetA ' nAmanA sUtradhAranA jyeSTha putra hatA ane mevADanA mahArANA kuMbhakarNanA smAzrita hatA." temaNe A graMtharacanAne samaya jaNAvyA nathI, paNa mahArANA kuMbhakarNa vikrama sa'0 1490 thI 1525 sudhI rAjyagAdI upara hatA, tethI mAnI zakAya ke paMdaramI zatAbdInI AdimAM temaNe A graMthanI racanA karI haze. mana sUtradhAre maMDana ' zabdAMtavALA prAsAdaDana, rAjavallabhamaDana, rUpamaDana, vAstumaDana ane vAstusAre devatAmUti prakaraNa AdinI racanA karelI upalabdha thAya che. praviSaya : A graMthanA ATha adhyAya che. tenA prathama adhyAyamAM prAsAdanI cauda jAtinI utpatti, bhUmiparIkSA, mukta, vatsacakra, Aya, vyaya, nakSatra AdhyuiM gaNita, disAdhana, khAtavidhi, jhUmAna, dhAriNI Adi zilAnu` mAna ane tenA sthApanakrama, devAlaya bAMdhavAnuM phala vagere viSayeAnu` varSoMna che. siAdhana : A adhyAyamAM disAdhana rAtre karavu hoya te dhruvane uttara dizAmAM mAnIne karavAnuM lakhyu che, paNa AjakAla disAdhana yaMtranA AviSkAra thayela heAvAthI spaSTa rIte jaNAyuM che ke dhruva ThIka uttara 1 zrIvATe nRpakumbhakarNastadaGghrirAjIva parAgasevI / sa maNDanArUpI bhuvi sUtradhArastenoTana bhUpativallabho'yam // -rAjavallabhamaDana, a0 14, zlAka 43
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ dizAmAM nathI. paNa uttara dizAthI pazcima dizA tarapha lagabhaga vIza DIgrI sarakI gayo che, jethI dhruvane uttara dizA mAnIne diphasAdhana karavAmAM Ave te dizAnuM jJAna vAstavika thatuM nathI ane prAsAda dimUDha banI jAya che. divase diphasAdhana karavuM hoya te zaMkunI chAyA dvArA karavAnuM lakhyuM che. enAthI paNa vAstavika dikasAna thatuM nathI. kemake sUrya hamezA eka ja bindu uparathI udaya pAmate nathI, tethI zaMkunI chAyAmAM paNa viSamatA Ave che. A kAraNe tene paNa saMskAranI jarUrata rahe che, temaja zravaNa, kRttikA, citrA ane svAti nakSa paNa barAbara pUrva dizAmAM UMgatA nathI, tethI dizAnuM jJAna barAbara thatuM nathI. A diphasAdhana bAbatamAM zipIoe jarUra dhyAna ApavA jevuM che. temAM vizeSa anukuLatA e che ke diphasAdhana yaMtra dvArA ja karavuM joIe. zAstrakAre je lakhela che te pramANe barAbara te samayamAM haze, paNa seka varSa vyatIta thatAM nakSatra ane tArAonI pUrvanI sthitinA khAsa biMduthI parivartana pAmI gayAM lAge che. prathama khAtamuhUrta karavAmAM zeSanAgacakra jovAmAM Ave che. temAM paNa zAstromAM dhaNo matabheda jaNAya che. keI IzAna, agni Adi dizAnA sRSTikrame khAta karavAnuM mAne che, te kaI IzAna, vAyavya Adi dizAnA vimakrame khAta karavAnuM mAne che. zapanAgane vasucaka mAne che. jotiSazAstramAM ane vAstuzAstramAM paNa matabheda paDe che. AvA matamatAMtaranA khulAsAo rAjallabha graMthanA mArA anuvAdamAM vigatavAra jaNAvelA che. bIjA adhyAyamAM jagatInA svarUpanuM varNana che. temaja devanA vAhananuM sthAna ane tene udaya, jinaprAsAdanA maMDapanA kama, devanI sAme anya deva sthApana karavA bAbata, dizAnA deva, zivajJAnodakane vicAra, devanI pradakSiNa, parALa ane devonA AyatananuM varNana che. devAlaya nirmANa karavAnI je bhUmi maryAdita rAkhavAmAM Ave che tene jagatI' kahe che. paNa keTalAka zilpIo jagatI artha eTale kare che. temaNe jANavuM joIe ke te oTale jagatInI UMcAIne samaja, arthAt maryAdita bhUmi je UMcI karavAmAM Ave che, tene eTale samaja. jagatanA lakSaNa saMbaMdhamAM aparAjipRcchA" sUtra 115 thI 120 sudhImAM lagabhaga poNA basa leka pramANanuM savistara varNana kareluM che. zivastAdaka bAbatamAM zAstrakAra jaNAve che ke - "zivasnAnodakaM gUDhamArge caNDamukhe kSipet / dRSTaM na laGghayet tatra hanti puNyaM purAkRtam // " zivanAnodaka gupta mArge jAya tema karavuM joIe, athavA caMDagaNanA mukhamAM jaI vamana karatuM karavuM joIe te tene doSa lAgatuM nathI paNa te jovAmAM Ave ane tenuM udala'dhana thAya te pUrvakata puNyane nAza thAya che. tethI tene parihAra karavA mATe zivagaNa caMDanAthanI mUrti jaladhArI (pIThikA) pAse evI rIte sthApana karavI joIe ke jethI zivasvanodaka caMDanAthanA mukhamAM jaIne bahAra Ave, te zivastAdake ucchiSTa thaI javAthI tenuM darzana thaI jAya ke ullaMdhana thaI jAya te deza mAnavAmAM Avarta nathI.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ koI zilpI caMDanAthane zivaliMganI pIThikA pAse sthApana karatA nathI, paNa prAsAdanI bahAranI nAza pAse sthApana kare che te vAstavika jaNAtuM nathI. kemake bahAranI nALI sudhI snAnAdika jatAM dazamana thaI javAnI saMbhAvanA rahe che. naliveza: eka devanI sAme bIjA deva sthApana karavAmAM Ave athavA eka devAlayanI sAme bIjuM devAlaya bAMdhavAmAM Ave te zAstrakAra tene "nAbhidha" kahe che. te azubha che paNa vajAtIya deva sAmasAmA heya te zAstrakAra nAbhidhane devuM mAnatA nathI.. zAstrakAra nAbhidha nahi karavA bAbata evo niSedha kare che ke, sAmasAmA deva hovAthI eka devanAM darzana karatI vakhate bIjA devane darzana karanAranI pUTha paDe che ane mUlanAyaka devanI daSTi rokAI jevAthI mahAdoSa utpanna thAya che. jenA prAcIna bAvana jinAlaya AdinI racanA jotAM jaNAI Ave che ke, mUlanAyaka devanI daSTi bahAra pahoMce te mATe sAme balAna" nAmane khule maMDapa ja hoya che. temAM koI mUrti sthApanA karelI hetI nathI, paNa AjakAla te khullA maMDapanI dIvAle baMdha karIne temAM mUrtio sthApana karavAnI prathA thaI paDI che, jethI mULanAyakanI daSTi rokAI jAya che. A prathA delavALI mAnI zakAya. - trIjA adhyAyamAM kharazilA, bhida, pITha, maMDovara (dIvAla), ubaro, kAramAna ane tri, paMca, sapta ane nava zAkhA AdinuM varNana che. gUjarAtanA zilpIo devAlayanI pITha mAnathI ochI kare che, jethI devAlaya dabAyeluM jaNAI Ave che ane pITha ochI rahevAthI vAhano vinAza thAya che tema zAstrakAra lakhe che. pIDAne ochI karavA bAbata teo mudrita zilpazAstra "paMcaratnacintAmaNi" nAmanI eka pustikA gUjarAtI bhASAmAM pANI che, je taddana azAstrIya che, tenuM ane mudrita "dIpArNavanA pRSTha naM. 3mAM bleka 21 nuM bhASAMtara ane tenI TippaNInuM pramANa Ape che paNa tenA anuvAdake te lekane Azaya samajyA vinA " upara kahelAM mAnathI pAdara ochuM karavAnuM vidhAna " A pramANe lakhyuM che, te tana manaHkalpita che, jethI zilpa bhramamAM paDI jAya che. A zlokano Azaya e che ke, prAsAdanA ardhabhAge athavA trIje bhAge pIThane udaya kara. jAo " aparAjitapRcchA " sUtra 123, "samarAMgaNuM sUtradhAra' adhyAya 40 ane "prAsAda, maMDana" avAya trIjo yAdi. vAstuzi95 graMthamAM spaSTa jaNAve che ke, prAsAdanA ardha bhAge, trIje bhAge ke cothe bhAge pIThano udaya kare. zuM A mAnyatA gUjarAtI zipIo. mAnatA nathI. AthI jaNAya Ave che ke teo zilpazAstramAM anabhinna che. merumavara: prAsAdanI dIvAlamAM be jaMdhA upara eka chajuM hoya tene meru maMvara' kahe che, kSIrAvamAM meru maDavarane bAra jaMdhA ane cha chajAM karavAnuM lakhe che. eTale be be jaMdhA upara eka eka chajuM rAkhavA jaNAve che. jeTalAM cha teTalA mALa hoya che. tethI dareka mALanA maDavaramAM be be aMdhAo rahe che, paNa rANakapura, Abu AdimAM prAcIna devAlayomAM pahele mALe te be jaMdhA ane eka chajuM che ane paranA bIjA mALamAM eka ja jaMdhA ane eka chajuM che. A pramANe A graMthakAra paNa uparanA mALamAM za ja jadhAnuM varNana kare che. jayapuranA AmeramAM jagatazaraNanuM maMdira che temAM paNa be jUthanA uparanA mALAmAM eka ja jaMdhA che ane dareka jaMdhA upara chajAM banAvela che. te kaI anya ne
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdhAre heya ema lAge che. "dIpAdhamAM be traNa prAcIna devAlayanA bloke ATa pepara uM chapAyela che. tene tenA anuvAdaka pITha ane chajA vagaranAM batAve che paNa samajapUrvaka jotAM te * ane chajA vagaranA prAsAda banatA nathI, ane je banAvavAmAM Ave te udaya thatuM nathI keAI de layamAM chajAno nirgamana hovAthI jenArane chajA vagaranuM jaNAya che tyAM paNa jAna vibhAga je uMbare : kArano uMbare bhaDevaranA kuMbhAnI UMcAI barAbara co rAkhavAnuM zAstrakAra lakhe che, te kadAca uMbarAnI UMcAI adhika mAlama paDe ane javA AvavAmAM aDacaNa jevuM jaNAya che ? gALavAmAM ( ocho karavAmAM) Ave che. te saMbaMdhe zilpIomAM matabheda jaNAya che. koI kahe che uMbara gALavAmAM Ave te tenI sAthe staMbhanI kuMbhIo paNa uMbarA barobara gALavI, ane ke uMbarAne gALe che, paNa tenI sAthe staMbhanI kuMbIo gALatA nathI. zAstramAM staMbhanI kaMbIo maDavara bhAnA udaya jeTalI rAkhavAnuM kahyuM che, te pramANe rAkhe che. ' A bAbatamAM uMbarAnI sAthe stae muMbIo gALavAnuM je zilpIo mAne che, te prAmANika heya tema jaNAtuM nathI. kAraNa aparAji pRcchA" sUtra 129 zleka 9 mAM te kuMbhIothI uMbarAne nIce utAravAnuM sApha lakhe che, te kuMbha nIce kevI rIte Utare? temaja " kSIrAva" mAM spaSTa lakhe che ke-vAre dase (ne) mIsto a pyaMta mahU ! kadAca uMbare pramANathI ochuM karavAmAM Ave te paNa staMbha ane tenI kubhAI pahelAMnA mApa pramANe rAkhavI, nIce utAravI nahi. AthI spaSTa jaNAya che ke je zilpIo uMbara: sAthe kuMbhIone paNa nIce utAre che te prAmANika nathI. kaI zilpI kahe che ke, "kSIrAvava" mAM to "aidhAre ja nizvAra u tta ra e pADe che te barAbara che, paNa A sAmAnya niyama batAvela che. paraMtu jyAre uMbare gALavo huM tyAre vizeSa pAka tarIke lIrAvakAre "uMdubare hata' ItyAdi pUrvavata pATa Apela che e yathArtha jaNAya sAmAnya niyamathI vizeSa niyama balavAna hovAne kAraNe uMbarAnI sAthe kuMbhIo gALavI nahi. dvArazAkhA : kArazAkhAnI bAbatamAM paNa zilpIomAM matabheda jaNAya che. staMbhazAkhAnI baMne tarapha paNIo karavAmAM Ave che tene "ziparatnAkara'nA saMpAdaka zAkhA mAnatA nathI, juo "zi5ratnAkara tatIya ratnamAM hArazAkhAnA tri, paMca, sapta ane navazAkhAnA nakazAo ane tenI sAthe saMbaMdhava prAcIna devAlayanA dhArazAkhAnA bleko ApelA che tethI jaNAI Ave che, ane jJAnaprakAza dIpaNuM nA saMpAdaka zAkhA mAne che. juo dIpAvana pRSTha naM. 81 mAM dvArazAkhAno nakaze che temAM sneha bate tarakanI khaNIone zAkhA gaNIne trizAkhA dvArane paMcazAkhA dvAra lakhe che. temaja pRSTha naM. 3 ane 360 nI vacamAM dvArazAkhAne je bleka Apela che te bleka 'zilparatnAkara'ne hovAthI vara trizAkhA dvAra chApela che, ane nIce tenA khaMDanarUpe paMcazAkhA dvAra lakhe che. AthI spaSTa jaha Ave che ke staMbhazAkhAnI khUzIone dIpArNavanA saMpAdaka zAkhA mAne che, tethI temanA mate prAra nava zAkhAvALuM bAra be rUpastaMbha hovAthI tera zAkhAvALuM dvAra thaI jAya che te zAstrIya nathI. zAstrakAra taMbhazAkhAnI banne tarapha khUNIo karavAnuM spaSTa lakhe che paNa tene zAkhA mA nathI, arthAta pUNIovALA staMbhane eka ja staMbhazAkhA mAne che. tethI staMbhanI banne taraphanI khU te zAkhA mAnanAra zilpIone mata azAstrIya hovAthI prAmANika mAnI zakAya nahi.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ cothA adhyAyamAM mUrti ane siMhAsananuM mApa, gabhArAnuM mApa, devenI daSTi, denAM padasthAna, uzaMgAdi gene krama, rekhAvicAra, zikhara, AmalasAra, kalA, zukanAra koNImaMDapa AdinuM vidhAna, suvarNapuruSa ane tenuM sthAna, dhvajAdaMDanuM mAna ane tenuM sthAna AdinuM varNana che. devadaSTi sthAna: ronI daSTi viSayamAM zipIomAM matabheda cAle che. temAM keTalAka zilpIo zAstramAM kahelA bhAgamAM daSTi rAkhatA nathI, paNa kahele bhAga ane tenI uparano bhAga e bane bhAganI saMdhimAM AMkhanI kIkI rahe te pramANe daSTi rAkhe che, jethI temane hisAbe eka bhAgamAM dRSTi rAkhavAno meLa AvatuM nathI, tethI zAstranA hisAbe daSTi sthAna na hovAthI te prAmANika manAya nahi. daSTi viSayamAM aparAjitapucchA' sUtra 137 mAM lakhe che ke-uMbara ane otaraMganI madhyamAM hAranA cesaTha bhAga karavA; temAMnA eka, traNa, pAMca Adi batrIza viSama bhAgomAM devonI daSTi rAkhavI e zabha che ane be, cAra, cha Adi batrIza samabhAgamAM kaI paNa devanI dRSTi rAkhavI nahi. A pramANe hovA chatAM ane zipIvaNa evuM jANatA hovA chatAM paNa je ziSI be bhAganI madhyamAM devonI draSTi rAkhe che te temanA haThAgraha sivAya bIjuM zuM kahevAya ? | kaI zilpI A dRSTi bAbatamAM zaMkA kare che ke- vivekavilAsa" nA prathama sarganA bleka 158 mAM "TAnnamama ghaNA vidhI' dvArazAkhAnA ATha bhAga karavAnuM lakhe che. jethI uMbare gALavAmAM Ave tyAre dRSTinuM mApa zAkhAnI mAne gaNavuM joIe. A zaMkA vyAjabI gaNAya. * vivekavilAsa' mAM uMbarAne gALavAnuM kahyuM nathI paNuM "aparAjitapRcchA" Adi graMthomAM uMbarAne kAraNasara gALavAnuM lakhe che. chatAM uMbarAne uparathI eraMganA peTA bhAga sudhInA madhya bhAgamAM dakhristhAnanA bhAgo karavAnuM lakhe che. je temane gALelA uMbarA uparathI mApa levuM na hota to teo bIjo mata paNa lakhata. paNa tema na karatAM eka ja mata batAve che, tethI uMbA gALa heya tyAre paNa uMbarAnA uparathI ja mApa levuM joIe e vAstavika gaNAya. devanA padarasthAna saMbaMdhamAM zAstrIya matamatAMtara cAle che, paNuM darekano sArAMza e ke dIvAlathI pratimAne dUra rAkhavI, dIvAlane aDADIne koI paNa devanI pratimA rathApana karavI nahi. A viSayamAM A maMthakAra matamatAMtarane cheDIne gabhArAne uparanA pATathI AgaLanA bhAgamAM devAne sthApana karavAnuM lakhe che te vAstavika gaNAya che. rekhA : zipIo rekhA saMbaMdhI jJAna mATe vismaraNazIla thaI gayA jaNAya che. zikharanI UMcAInA laNano nizcaya karavA mATe sUtaranI dorI vaDe je kamaLanI pAMkhaDI jevI pAyAthI aMdha sudhI lITIo karavAmAM Ave che tene rUkhA" kahevAmAM Ave che. rekhAethI zikhara nirdoSa banI jAya che. A khAone zAstrakAra "candrakalA khA" kahe che. te basa ne chappana prakAre banAvI zakAya che, jemake prazama trikhaMDato eka khaMDa mAnavAmAM Ave che. pachI eka eka aDhAra khaMDa sudhI dhAravAmAM Ave che. rathI kala soLa khaMDa thAya che. te pratyeka khaMDane cAranA bheda vaDe seLa sALa phaLarekhA utpanna thAya che, eTale 16 x 16 = 256 rekhAo thAya che. te pAyAthI aMdha sudhI, AmalasAra sudhI athavA liza sudhI ema traNa prakAre doravAmAM Ave che. : pratyeka khaMDamAM cAra cAra rekhAo vadhArIne karavAmAM Ave che. jemake prathama trikhaMDamAM 8, 8; bIjA catu:khaMDamAM. 12, 12; trIjA pakhaMDamAM 16, 16. e pramANe. anukrame cAra cAra rekhAo
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadhAratAM soLamA aSTAdaza khaMDamAM 68, 68 rakhAe samacaranI thAya che. te khaMDenI jeTalI kalA rekhAne saravALo thAya, teTalI saMkhyA skaMdhamAM aMkita karavAmAM Ave che. khaMDomAM cAranA bheda vaDe kaLAonI je vRddhi thAya che te jANavA mATe A graMthanA pRSTha naM. 7ed eka trikhaMDA rekhAnuM kenDaka Apela che te jovAthI bIjA khaMDanI kalArekha banAvI zakAze. ! - A cakakhAnI racanA sivAya bIjI paNa be prakAre rekhA banAvavAmAM Ave che. eka udAM bhedabhava rekhA ane bIjI kalAbhedabhava rekhA, te bannenA pacIsa pacIsa bheda thAya che. temAM udayabhe dUbhava rekhA zikharanA pAyAnA bane kelAnI vacamAM skaMdha doravAmAM Ave che. temAM khaDe ane kaLa khA banAvavAmAM AvatI nathI. Ane zilpovarga "vAlaMjarane nAmathI oLakhe che. A pacIsa rekhAna sathAsA, zenA Adi pacIsa nAme " aparAjitapRcchA" sUtra 141 mAM Apela che. bIjI kalAbhava rekhA prathama pakhaMDAthI ogaNavIza khaMDa sudhI banAvavAmAM Ave che, te pacIsa bheda thAya che. prathama khaMDanI eka kalA, bIjA khaMDanI be kalA, trIjA khaMDanI traNa kaLA, cora khaMDanI cAra kaLA; A pramANe eka eka kaLa vadhAratAM ogaNatrIsamAM khaMDanI egaNatrIsa kaLA thA che. A ekathI ogaNatrIza kaLA sudhIne saravALe kula cAraso pAMtrIza kaLA thAya che. AmAM prathA pAMca khaMDanI eka rekhA mAnavAthI pacIsa, rekhA thAya che. tenA caMdrakaLA, kalAvatI Adi pacIsa nAma "aparAjitapRrA" sUtra 141 mAM Apela che. suvarNapuruSane prAsAdanuM jIvasthAna (hRdaya) mAnavAmAM Ave che. tene keTalAka jaina vidhikAra prAsAdane zilAnyAsa karatI vakhate zilAnI nIce rAkhe che. teoe jANavuM joIe ke, pAyo e paga mAnavAmAM Ave che, tyAre paganI nIce jIvasthAna rAkhavAnI bhUla kare che. zAstrakAra A suvarNa parapane zikharanA mastaka upara AmalasAramAM, chajAmAM, sugamAM ke zukana sanI upara rAkhavAnuM jaNAvI che te jIvasthAne vAstavika jaNAya che paNa pAyAmAM zilAnI nIce rAkhavuM te zIka nathI. dhvajAdaMDa: zipIvargamAM ghaNA samayathI zAstranuM adhyayana ochuM hovAthI dhvajAdaMDa rAkhavAnuM sthAne bhUlI javAyuM lAge che. AthI teo zikharanA rakadhamAM ke AmalasAramAM daMDane sthApana kare ke zAstrIo nathI. zAstramAM dhvajA-DatuM sthAna rAkhavA mATe kahyuM che ke-zikharanA udyanA covIsa nI tenA bAvIsamA bhAgamAM dhvajA-daMDane sthApavA mATe dhvajAdhAra (kalAbe) karo, te prati, pAchaLanA bhAgamAM jamaNI taraphanA paTarAmAM rAkha. juo pRSTha . 87 ane 88. ane ... majabata karavA mATe tenI sAthe eka nAnI daDikA AmalasAra sudhInI UMcAInI rAkhavAmAM Ave : te bannene vajabaMdha arthAta majabUta bAMdhIne daMDa sAthe kalAbAmAM sthApana karavI. tethI daMDane havA jarathI bacAva thAya che. zAstramAM dhvajAdhAratuM sthAna batAvyuM che, paNa zipI devAdhArane artha dhvajAne dhAraNa karanA dhvajapuruSa e kare che. tethI dhvajAdaMDa rAkhavAnA sthAne dhvajapuruSanI AkRti rAkhe che. temaNe jANavuM joIe ke dhvajAdhArane artha svajapuruSa nahi, paNa kAbo che te dhvajAdaMDa rAkhavAnuM sthAna che. | mukita "jJAnaprakAzadIpAva" nA pRSTha naM. 130 mAM 13mAM zikhara upara pAMca vajA diDa eka zikharamAM ane cAra dizAnA cAra mAM sthApana karavAnuM jaNAve che te yukti
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ to hAya tema jaNuAtu nathI. eka zikhara upara pAMca dhvAdaDa karavAthI zikharate ghaNI hAni paheAMcavAne aya rahe che. tethI A bleka kSepaka hAya tema jaNAya che. gUjarAta, saurASTra ane kaccha AdinAM keTalAMeka gAmamAM zikharanI AgaLanA ghUmaTA upara paNa dhvajAdaDa caDAvelA jovAmAM Ave che te azAstrIya che. eka tA ghUmaTAnI upara AmalasArA hoya che, temAM dhvajAdaDane rAkhavAnuM zAstramAM pramANa nathI, ane devanuM mAhAtmya paNa ochuM thAya che, kemake pratiSThita devane mAthe dhvaja ane ghUmaTamAM darzana karanArAonA mAthe paNa na heAya te ayeAgya gaNuAya. * keTalAka zilpIo dhvajAIDane zAstrIya mAnathI vadhAre rAkhe che. tee kahe che ke, sAlatA bhAga vadhAre rAkhavA joI e e temanuM kahevuM vyAjamI nathI. kalAbAmAM daMDane sthApana karavA mATe adhika UMDA khADA kheAdavAnI jarUra rahetI nathI. 'dIpAva ' nA pRSDa naM0 129 nI TippaNImAM 'kSIrAva' nA eka zlokanuM pramANa ApIne lakhyuM che ke--' samapa` ane ekI kAMkaNIvALA dhvajadaMDa zaktidevInA (ane mahAdevanA ) maMdiramAM karAvavA. jo ke ekI ke mekI ane prakAranA dhvajavaDA bhavanane viSe te zubha ja che.' A bAbata jaNAvavAnuM ke A pramANa 'kSIrANuM va'tu hoya tema jaNAtu nathI. anuvAda mana:kalpitakSepaka rIte mUkalu' jAya che. temAM paNa 'ekI ke mekI ane prakAranA dhvajadaMDA bhavanane viSe te zubha che' evuM manaHkalpita lakhANa Azraya upajAve tevu che. 'kSIrANuva ' nI be, traNa pratibhAra jovAmAM AvI temAM A kSeAka nathI: pAMcamA adhyAyamAM prAsAdamAM mukhya vairAjya Adi pacIsa prAsAdanu varNana nakazA sAthe savistara ApavAmAM AvyuM che. chaThThA adhyAyamAM kaeNsarI Adi pacIsa prAsAdonAM nAma ane tenI tavibhaktinuM ane nava mahAmeru mAsAdAnu` vadhyuMna che. keMsarI Adi pacIsa prAsAda banAvavA saMbaMdhI vizeSa vivecana graMthakAre kareluM na vAthI A prayatA aMtamAM pariziSTa na'01 mAM 'aparAjitapRcchA' sUtra 15 nuM savistara varNana kizAe sAthe ApavAmAM Avelu che. * sAtamA adhyAyamAM prAsAdanA maMDapa saMbadhI savistara varNana nakazAe sAthe ApavAmAM Avela peja naM 116 mAM ghUmaTanA AmalasAranI UcAI mATe zloka chamAM che. tenA uttarA mAM 'junAlarimA ghaTA jUnA zreSThA ma vadhA| ' ne a` 'ghUmaTanA kaLazanI UMcAI zukanAsanI kharAkhara rAkhe tathA ochI rAkhe te zreSDa che. paNa adhika rAkhavI nahi. ' evA karela che. kemake keTalAka prAcIna devAlayeAmAM ghUmaTane kalaza zukanAsathI nIce jozamAM Ave che, temaja keTalAka zilpIonI mAnyatA paNa evI che. * aparAjitapRcchA ' jevA mAnanIya prAcIna graMthamAM spaSTa lakhyuM' che ke--'jInAnasamA jaTA na myUnA na to'SijJa| ' ghUmaTanA AmalasAranI UMcAI zukanAsatI barAbara rAkhavI, UMcI nIcI rAkhavI nahi, jethI ' jUtA echA na cAdhikA 'nA artha paNa nyUna zreSTha nathI tema adhika pazu zreSTha nathI evA thaI zake che. A bAbata muni ' dIpAva'nA pRSTha naM0 133 nI TippaNImAM anuvAdaka aparAjitapRcchA ' x 185 tA zloka 13 'samUA na carNayamadhaUnaiva sUcet / ' nuM pramANa ApI ghUmaTane malasAra zukanAsathI nIcA heAya te! dekha nathI, evuM samana kare che. paNa anuvAdaka vicAra karyo tema jaNAI Avata ke A zloka zakatAsane rAkhavAnA sthAnatA che. IjAthI laI zikharanA skadha
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhInI UMcAIne ekavIza bhAga karI, temAMnA navathI tera bhAganI UMcAImAM zukanAsa rAkhavo. tyAM tera bhAgathI upara zukanAsa rAkhavo nahi, paNa nIce rAkhave e artha ghaTe che. tene kalazanI sAthe saMbaMdha meLave te prAmANika nathI. "dIpAva'nA 10 mA adhikAranA zleka 3 nA uttarArdhathI bleka 5 sudhInA aDhI breka aparAjitapRcchA' sUtra 185 mAMnI rItasaranI nakala che ane te zukanAsanuM sthAna nirNaya karavA saMbaMdhanA che. tene anuvAdake pAMcamA lekane ghUmaTanA AmalasAra sAthe joDavAnI bhUla karI che. AzA che ke bIjI AvRttimAM sudhAro karaze. vitAna: vitAna eTale caMdaravo. prAsAdanI chatane "vitAna' evA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. tenA mukhya traNa bheda che. 1. chatamAM je laTakatI AkRtio hoya te tene "kSiptavitAna' kahe che. 2. chata UMcI karelI hAya arthAt ghUmaTa karela hoya to tene " ukSipta vitAna' kahe che. 3. je chata samatala hoya, to tene "samatala vitAna' kahe che. A chata sAdI hoya athavA aneka prakAranAM citrothI cItarelI athavA kotarelI hoya che. dIpAva" nA pRSTha naM. 137 mAM ka ra2 nA anuvAdamAM kSitohipta, samatala ane udita ema traNa prakAranAM vitAna lakhyAM che. mArI samaja pramANe "vitAni jillA jamaNa' A padamAM uditAni zabda vad dhAtunuM bhUtakRdaMta che, tethI tene artha kahelA che' evo kriyAvAcaka karavo joIe. saMvaraNA: saMvaraNAne zilpIga " sAMbharaNa' kahe che. te maMDapanI chatanI upara banAvavAmAM Ave che ane aneka kaLazavALA hoya che. tenI racanA zilpIvarga pitAnI buddhi anusAra batAve che. paNa te zAstrIya heya evo niyama rahelo jaNAto nathI. A graMthanA ane "jJAnaprakAza dIpAva" nA ghaNAkharA nakazAo ekasarakhA ja che. temAM saMvaraNAnA nakazAomAM ghaMTAne artha samajaphera thaI javAthI ghaMTAkRti (caMdrikA) karIne upara AmalasArikA batAvavAmAM AvI che tethI te nakazAo azuddha thaI javA pAmyA che. dipAdhanA anuvAdaka ghaMTAno artha ghaMTAkRti evo kare che. rabarU pUchavAthI paNa teo kahe che ke-sAMbharaNuM upara AmalasAra mUkavAmAM AvatuM nathI, gharAkRti ja mUkavAmAM Ave che. temaja teo "dIpArNava" nA pRSTha naM. 168 nI nIcenI TippaNImAM svayaM lakhe che ke -" vartamAna kALamAM je saMvaraNA cAvavAnI prathA zilpIomAM che te basoeka varSathI cAlI AvatI hoya tema jaNAya che. temAM zAstrIya rIta nathI. A vidhAnamAM saheja phera che, te sAva azAstrIya che tema kahevuM barAbara nathI saMvaraNanA mathALe bhayamAM mahAghaTikA ja karavI joIe, ahIM paDomAM ke bIjA prathomAM ghaTikAne badale AmalasA mUkavAnuM kahyuM nathI. terama-caudamI sadInI koI koI jUnI saMvaraNa upara AmalasA mUke jovAmAM Ave che, paraMtu te barAbara nathI, ema huM mAnuM chuM. kAraNa ke e saMbadhe pATha nathI. mATe tyAM mahAghaTikA ja mUkavI joIe. " zikharAdhyAya ane malakSaNAdhikAramAM zikharane zukanAnsa meLavavA kahe che ke- gujarAtanA
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ g ' eTale maMDapanA uparanI saMvaraNAnI upalI ghaMTikA-dhaMTA zukanAsanA samasUtramAM rAkhavI; tyAM AmalasAre zabda vAparyo nathI. tethI jUnA kAmamAM saMvaraNanA mathALe mukatA na hatA paraMtu ghaMTikA ja mukAtI hatI." uparokta TippaNIthI spaSTa jaNAya che ke--"dIpArNava'nA anuvAdaka ghaMTIne artha ghaMTAkRti ja kare che AmalasAra karatA nathI ane A bhUla chupAvavA mATe prAcIna devAlayonI saMvaraNanI upara AmalasAro jovAmAM Ave che tene prAmANika mAnatA nathI. A hakIkata AgrahI kahI zakAya paNa temaNe potAnA anuvAdamAM keTaleka ThekANe ghaMTAno artha AmalasAra kare che. juo "dIpAva" peja naM. 123, zleka 72 mAM "ghorAkamAna rasikorAH dhAta' lakhyuM che. temAM ghaMTAne artha piote ja AmalasAre lakhe che, tyAM ghaMTAkRti lakhatA nathI. tema ja peja naM0 117, ka pacha nA tathA pRSTha naM. 133, kaleka 6 nA arthamAM ghaMTAne artha AmalasAra lakhe che ane ahIM saMvaraNAmAM ghaMTAkRti (caMdrikA) lakhe che. A temanI manaH kalpanA kahI zakAya. tethI saMvaraNAnA nakazAomAM je ghaMTAkRtie karelI jovAmAM Ave che te zAstrIya nathI. - sAdA ghUmaTa upara athavA sAMbharaNa upara AmalasAra mUkavAmAM Ave nahi ane dhaMTAkRti caMdrikA ja mUkavAmAM Ave te te nAgarI zilI nahIM banatAM megala zailI banI jAya che. megala relInA ghUmaTo upara AmalasA hotA nathI. phakta caMdrikA ane kalaza hoya che. A hakIkata zilpIo jANatA na hovAthI AjakAla ghUmaTa upara AmalasAro rAkhatA nathI. keI caMdrikA ane tenI upara AmalasArikA ane kalaza rAkhe che tathA kaI caMdrikA ane tenI upara kalaza ja rAkhe che. A rIta taddana mogala zailInI banI jAya che. A bAbata zilpIoe yAda rAkhavA jevI che ke ghUmanI upara AmalasAro caDhAvyA pachI ja caMdrikA, AmalasArikA ane kalaza caDhAvavI joIe, je pramANe zikharanI upara AmalasAra, caMdrikA, AmalasArikA ane kalaza caDhAvavAmAM Ave che te pramANe ja ghUmaTa upara paNa caDhAvavAM joIe. A nAgarI zailInI prathA kahI zakAya. devAlaya nirmANamAM zilpIonI bhUla thavAnuM kAraNa jaNAya che ke, musalamAnI rAjyazAsanamAM devAlayono vidhvaMsa thatA, jethI navIna devAla banatAM baMdha thayAM. A kAraNe A viSayanA zi9 anya kAryamAM joDAI gayA tethI A viSayanuM zAstrAdhyayana paNa baMdha thayuM. temanAM saMtAnoe paNa A vidyA bhaNAvavAnuM baMdha karyuM tethI A vidyA visarAI gaI lAge che. bAkI je A viSayanA zilpIo marijada Adi bAMdhavAnuM kAma karatA rahyA temanAM saMtAnone mogalaArTa bAMdhavAne abhyAsa hovAnA kAraNe temanI paraMparAvALA jyAre samayAnukUla devAla bAMdhavA lAgyA tyAre baMne kalA mizra thaI gaI. e ja kAraNa che ke devAlayomAM ane masjidomAM baMne prakAranI kaLAzelI jovAmAM Ave che. AThamo adhyAya sAdhAraNa nAmane che. temAM vAstudeva, dibUDhadoSa, jINavAstu, mahAdoSa, bhinnadoSa, aMgahInadoSa, Azrama, maTha, pratiSThAvidhi, pratiSThAmaMDapa ane kuMDa, maMDalapratiSThAvidhi prAsAdadevanyAsa, jinadevapratiSThA, jalAzayapratiSThA, vAstupuruSa ane graMthasamApta maMgala AdinuM varNana che. A pariziSTa naM. 1 mAM kesarI Adi pacIsa prAsAdanuM savistara varNana che. temAM vibhaktionI prAsAdasaMkhyAmAM zAstrIya matAMtara che, jemake "samarAMgaNa sUtradhAra " graMthamAM aDhAramI vibhaktino eka paNa prAsAda nathI. tema ja zilpazArabI narmadAzaMkara saMpAdita "ziparatnAkara mAM vazamI vibhaktine eka paNa prAsAda nathI vagere.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ mistro narmadAzaMkarabhAIe "zilparatnAkara' mAM kesarI jAtine bIjo savabhadra prAsAda nava zRMgavALA jaNAvyuM che. temAM cAre khUNe ane cAre ke eka eka zraga caDhAvela che te zAstrIya nathI. zAstramAM te khUNuM upara be be jaMga caDhAvavAnuM ane bhadra upara zRMga nahi caDhAvavAnuM lakhyuM che. juo kSIrAvamAM sApha lakhela che ke-Le iMdraghaM kArya mAM chaM vivarnarendra A pramANe semapurA aMbArAma vizvanAtha prakAzita "kesarAdiprAsAdamaMDana" pRSTha naM. 25 zloka 14 che. A lekane badale "Le tathA kArya pade zrA tathA rA' A pramANe pAnuM parivartana karI nAkhyuM che. A prAcIna vAstuzilya graMthane vikRta kare yogya gaNAya nahi. A "zilparatnAkara nuM anukaraNa "dIpArvaNa nA anuvAdaka paNa karela che. juo dIpAva pRSTha naM0 321mAM sarva bhadra zikharane bleka. pariziSTa na. 2 mAM jinaprAsAdenuM varNana che. A prAsAde upara zrIvatsa zRMgAne badale kesarI Adi krama caDhAvavAnuM jaNAvela che. temAM pahelo kama pAMca aMgavALA, bIje krama nava iMgovALo, trIjo krama tera zregavALA ane ethe krama sattara (1) bhRgevALe che. arthAta kesarI Adi prAsAdanI zRMgasaMkhyAne kramanI saMjJA ApI che. zAstrakAra jeTalA krama- ochA-vadhatA caDhAvavAnuM jaNAve che tyAM zipIvarga nIcenI paMktimAM eka ja jAtanA kama caDAve che tyAre zAstrAnusAra uparanI paMktimAM eka ja jAtanA kema caDhAvAya che. jemake samadala prasAda che, tenA khUNA upara cAra krama, paDharA upara traNa krama ane upara upara be krama caDhAvavA joIe. A ThekANe zilpIo nIcenI paMktimAM cothuM 17 zregavALuM krama badhA aMgenI upara caDhAve che. tenI upara, bIjI paMktimAM trIjuM krama, trIjI paMktimAM bIjuM krama ane cothI paMkitamAM paheluM krama caDhAve che. A niyama azAstrIya che ane prAcIna devAlayomAM paNa A pramANe jovAmAM AvatuM nathI. zAstrIya niyama e che ke-je aMga upara jeTalA krama caDhAvavAnA hoya te badhAM aMgomAM prathama kramathI ja caDhAve. eTale nIcenI paMktimAM je aMga upara cAra krama caDhAvavAnA hoya tyAM cothuM kama, traNa krama caDhAvavAnA hoya tyAM trIjuM krama ane e krama caDhAvavAnAM hoya te aMga upara bIjuM krama caDhAvavuM. jIe * aparAjitapRcchA nA vimAne puSpakadi prAsAde. A zAstrIya niyama pramANe zipIeAe kAma karavuM joIe. jo ke "ziparatnAkara" ane "dIpArNava mAM A jinaprAsAde chapAyela che, temAM temanA hisAbe zikharanI kaMgasaMkhyA barAbara maLatI AvatI nathI, jethI jaNAya che ke temaNe te bAbata vicAra karelo nahIM hoya. motIsiMha bhomIyAno rasto, jayapurasITI (rAjasthAna) saM. 2017 akSayatRtIyA. bhagavAnadAsa jaina
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA viSaya ha 5 & 4 4 6 ra da 8 6. : : : : : : : : : : : : : : : : : 8 0 0 0 0 maMgalAcaraNa devapUjita zivasthAna ... prAsAdanI jAti ATha jAtinA uttama prAsAda prAsAda banAvavAno samaya bhUmiparIkSA * vAstumaMDala banAvavAnI vastu ATha dipAla kAryAraMbhamAM pUjanIya deva niSedhasamaya vilsamukha Aya Adine vicAra ... devAlayamAM vicAraNIya AyAdi Aya vyaya ane nakSatranuM jJAna AnAM nAma ane dizA vyanAM nAma ... AmAM vyayenuM phala ... aMza lAvavAno prakAra ... rAzi yoni nADI gaNu Adi jANavAnuM 10-11 dhvajAya ane devagaNa nakSatravALA samacorasa kSetranuM mApa 12 dizA sAdhana khAtavidhi 14 nAgavAstu 14 rAhu (zeSanAga) mukha kUrmanuM mAna anyamate kurmanuM bhAna 17 zilA sthApavAnI prathA 18 zilAonAM nAma .... 18 dhAraNa zilAnuM mAna .. zilA uparanAM rUpa sUtrAraMbha nakSatra .. 1 viSaya zilA sthApana nakSatra : devAlaya banAvavAnuM sthAna devAlaya banAvavAnA padArtha devapratiSThAnuM phala ... devAlaya banAvavAnuM phUla vAstupUjAnAM sAta sthAna zAMtipUjAnAM cauda sthAna prAsAdanuM mApa ... maMDevaranAM thAna nigama prAsAdanI aMgasaMkhyA phAlanAonuM sAmAnya mApa 2. bIjo adhyAya jagatInuM svarUpa * jagatIne AkAra jagatInuM vistAramAna maMDapanI jagatI .. bhUmaNuM (parikammA) .... jagatInA kaNAnI saMkhyA jagatInI UMcAInuM mAna jagatInI UMcAInA tharonuM bhAna jagatInI zobhAnA AbhUSaNa jagatIne udaya ane tenA thereno dekhAva devonA vAhananuM sthAna mUrtinA vAhanano udaya jinaprAsAdanA maMDapane krama jinaprAsAdanI devakulikAno dama bAvana devakulikA - bera devakulikA - vIsa devakulikA ... ratha ane maThanuM sthAna jagatImAM anya prAsAda ja ja * 15 : , 19
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya zivali'ganI sAme anyadeva devanI sAme svadeva devInI sAme deva dRSTivaidha daSTivedhane parihAra zivasvAnAka devenI pradakSiNA paranALI ( jalamArga ) maDapamAM sthApita devAnI nALA 900 pUrva ane pazcimAbhimukha deva dakSiNAbhimukha deva vidizAmukha deva sUryAyatana gaNezAyatana viSNupa cAyatana devIpa`cAyatana zivapaMcAyatana trideva sthApana krama tridevAnu nyUnAdhika mAna 3. trIjo adhyAya prAsAdAriNI zilA ( kharazilA ) bhiTTanuM mAna bhiTTane! nIkAle pIThanu udayamAna pInA uyanAM tharenu' mAna carAnu nigamamAna kAmadapI ane kaSTupIDa prAsAdanu udayamAna (maIAvara ) khIjI rIte prAsAdanA udayanuM mAna prAsAdanA udayamAnathI pIThanuM udayamAna... mAvaranA thAnuM mAna cAra prakAranI jadhA merI maDevaranA udayanu mAna sAmAnya mAvara ... pR' 33 33 33 34 24 34 31 35 36 3 37 37 37 3. 3. 3. 39 39 39 41 42 kara 43 41 4 4 47 48 49 49 para ka 54 14 viSaya bIjI rIte mAvaranuM udayamAna mAvaranI jADAI bIjI rIte DAvaranI jADAI zubhAzubha garbhagRha laMbacArasa azubha garbhagRha lakhacArasa zubha garbhagRha staMbha ane bhaDAvaranAM tharAnI sarakhAmaNI gabhArAnA udaya tabhamAna are! UkharAnI racanA kuMbhAthI nIce Ubhare UMbarAnI UbhaNI ane talane nakazA ardhacaMdra ( zaMkhAvaTI ): uttaraga nAgaprAsAdanuM kAramAna bhUmija prAsAdanu dvAramAna drAviDa prAsAdanu' dvAramAna anya prAsAdAnu dvAramAna kArazAkhA zAkhAnA Aya nava zAkhAnAM nAma zAkhAnuM nyUnAdhika mAna trizAkhA rUpasta bhane! nIkALA ... zAkhAoneA nIkALA zAkhAnAM drArapAlatu mAna zAkhAnAM rUpa pacazAkhA saptazAkha navazAkhA uttaraganA deva : : : : : : ... :: * = = = = = S ? ? ? ? 18 5 pa 60 du 61 3 63 63 64 4 p 65 67 67 68 t 68 94 11
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha e 3 4 73 74 5 6 7 4 77 viSaya 4. cotho adhyAya dvAramAne mUrti ane pabAsaNanuM mAna . gabhArAnuM mAna .. gabhArAnA bhAvathI mUrtinuM mAna .. detuM daSTi sthAna ... vizeSa devenuM daSTisthAna devonuM padasthAna prahAra thara chAdanAM thara mane krama jaruSaMgane krama zikharanuM nirmANa udayabhedabhava rekhA kalAbhedabhava rekhA ... rakhAcaka samAcAranI trikhaMDA rekhA saMpAdacAranI trikhaMDA rekhA sAheMcAranI trikhaMDA rekhA soLa jAtane cAra .. trikhaMDA rekhA ane kalAnuM koSTaka rekhA saMkhyA maMDovara ane zikharanuM udayamAna ... zikharavidhAna grIvA AmalasAra ane phalazanuM mAna zukanArane udaya .. siMhathAna kavilI (koLI)nuM sthAna kALInuM mAna cha prakAranI kALI .. prAsAdanAMge ane AbhUSaNa zikharanI namaNanA vibhAga AmalasAranuM mAna ... suvarNapuruSa (prAsAdapuruSa)nI sthApanA... suvarNapuruSanuM pramANa ane racanA ... kalazanI utpatti ane sthApanA : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : viSaya kalazanuM udayamAna .. kalazanuM vistAra mAna ... dhvajAdaMDanuM sthAna .. vajadhAra (kalAbAnuM sthAna khaMbhavedhanuM sthAna che. kalAbAnI jADAI ane aMbikA dhvajAdaMDanuM paheluM udayamAna dhvajAdaMDanuM bIjuM udadhamAna dhvajAdaMDanuM trIjuM udayamAna vijAdaMDanuM vistAramAna dhvajAdaMDanI racanA ... dhvajAdaMDanA tera nAma ... dhvajAdaMDanI pATalI dhvajAnuM mAne vajAnuM mAhAsya .. graMthanI mAnyatAnI yAcanA 1 vairAjayaprAsAda . . phAlanAnA bheda bhUmaNuM (parikammA) dhArane niyama 2 naMdanaprAsAda 3 siMhaprAsAda 4 naMdanaprasAda 5 maMdira ane 6 malayatrasAda 7 vimAna, 8 vizAla, 9 trilezvabhUSaNaprAsAda 10 mahendraprasAda 11 ratnazIprAsAda 12 sitazRMgaprAsAda 13 bhUdhara ane 14 bhuvanamaMDana prAsAda 15 lekacavijaya ane 16 kSitivallabhaprAsAda .. 17 mahIdharaprasAda 18 kailAsaprAsAda 19 navamaMgala ane Da Da Da Da $ $ $ $ $ $ $ $ $ ? ? ? 83 - ? - 85 ? ?
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ kesa 102 102 102 103 103 104 104 105 105 105 105. 106 106 bhamAnaprAsAda sarvAMgasuMdara vijayAnaMdaprAsAda sarvagatilaprAsAda bhAbhagaprAsAda meruprAsAda prAsAdanI pradakSiNAnuM phUla ... 6 ho adhyAya kesarI Adi pacIsa prAsAdanAM nAma pacIsa prAsAdanI aMDaka saMkhyA ATha vibhAganuM taLamAna : - daza ane bAra vibhAganuM taLamAne cauda vibhAganuM taLamAna seLa vibhAganuM taLamAna aDhAra vibhAganuM taLamAna vIsa vibhAganuM taLamAna bAvIsa vibhAganuM taLamAna taLAnI prAsAdasaMkhyA niradhAra prAsAda prAsAdALanI AkRtio laMbacorasaprAsAda goLa, laMbagoLa ane aSTAnnaprAsAda nAgaraprasAda, drAviDaprAsAda bhUmijaprAsAda latinazrIvatsa ane nAgarajAtinA prAsAda meraprAsAda vimAnanAgaraprAsAda 1 zrImeru ane 2 hemazISameruprAsAda 3 suravallabhImeruprAsAda 4 bhuvanamaMDanameruprAsAda 5 ranazISameruprAsAda 6 kiraNadbhava meruprAsAda 7 kamalahaMsAmeruprAsAda viSaya 8 svaNaketumeruprAsAda 9 vRSabhadhvajameruprAsAda 7 mo adhyAya gabhagnamaMDapa jinaprAsAdanA maMDapa pAMca prakAranA maM5nuM mAna maMDapanuM taladarzana prAsAdamAne maMDapanuM mAna ghUmaTanA kalazanI UMcAI maMDapanA sama vikama taLa mukhamaMDapa ... taMbhanuM vistAramAna taMbhenA namUnA AkRtipramANe staMbhanAM nAma prAgagrIva maMDapa ATha jAtinA gUDhamaMDapa .. maMDapanI hAlanA bAra prakAranA cekImaMDapa nRtyamaMDapa ... satyAvIza maMDapa .. ATha ane seLa keNanI racanA vitAna (ghUmaTa) racanA .. vitAna (dhUmaTa)nA tharo vitAnasaMkhyA raMgabhUmi bAlanakanuM sthAna ... balAnakanuM mAna ... prAsAdamAne balAnakanuM mAna eraMganA peTA bhAga ... pAMca prakAranA balANuka... kayA kayA devanI AgaLa balANa saMvaraNA, pacIsa saMva:nAM nAma... pahelI saMvaraNuM : .... bIjI naMdinI nAmanI saMvaraNa 108 108 108 109 109 109 109 110 110 110 111 111 112 142 112